facilis

Latin > English

facilis facile, facilior -or -us, facillimus -a -um ADJ :: easy, easy to do, without difficulty, ready, quick, good natured, courteous

Latin > English (Lewis & Short)

făcĭlis: e, adj. (archaic forms
I nom. sing. facil, Plaut. Trin. 3, 2, 53; adv. facul, like difficul, simul; v. under adv. 2, and cf. Paul. ex Fest. p. 87 Müll.), facio, properly, that may be done or made; hence, pregn.], easy to do, easy, without difficulty.
I In gen.
   A Prop., constr. absol., with ad (and the gerund), the supine, inf., ut, and the dat.
   (a)    Absol.: nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quam invitus facias, Ter. Heaut. 4, 6, 1; cf.: facilis et plana via (opp. difficilis), Plaut. Trin. 3, 2, 20: quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat, Caes. B. G. 2, 27 fin.; cf. also: mihi in causa facili atque explicata perdifficilis et lubrica defensionis ratio proponitur, Cic. Planc. 2, 5: justa res et facilis, Plaut. Am. prol. 33: facilis et prompta defensio, Cic. de Or. 1, 56, 237; cf.: facilis et expedita distinctio, id. Fin. 1, 10, 33: facilia, proclivia, jucunda, id. Part. Or. 27, 95; cf.: proclivi cursu et facili delabi, id. Rep. 1, 28: ascensus, Caes. B. G. 1, 21: aditus, id. ib. 3, 25 fin.; descensus Averno, Verg. A. 6, 126; Cic. de Imp. Pomp. 14, 41; cf.: celerem et facilem exitum habere, Caes. B. C. 3, 22 fin.: lutum, easy to work, Tib. 1, 1, 40: fagus, Plin. 16, 43, 84, § 229: humus, easy to cultivate, mellow, Curt. 4, 6, 5: arcus, Val. Fl. 1, 109: jugum, easy to climb, Prop. 4(5), 10, 4: somnus, easy to obtain, Hor. C. 2, 11, 8; 3, 21, 4: irae, easily excited, Luc. 1, 173: saevitia, easily overcome, Hor. C. 2, 12, 26 et saep.: aurae, gentle, Ov. H. 16, 123: jactura, easily borne, Verg. A. 2, 646: cera, easily shaped, Ov. M. 15, 169: victus, copious, Verg. G. 2, 460.—Comp.: iter multo facilius atque expeditius, Caes. B. G. 1, 6, 2: cui censemus cursum ad deos faciliorem fuisse quam Scipioni? Cic. Lael. 4, 14: faciliore et commodiore judicio, id. Caecin. 3, 8.—Sup.: quod est facillimum, facis, Plaut. Trin. 3, 2, 4; cf. Cic. Rep. 2, 3: concordia, id. ib. 1, 32: hujus summae virtutis facillima est via, Quint. 8, 3, 71: in quibus (ceris) facillima est ratio delendi, id. 10, 3, 31 et saep.—
   (b)    With ad and the gerund: nulla materies tam facilis ad exardescendum est, Cic. de Or. 2, 45, 190: ad subigendum, id. Rep. 2, 41: ad credendum, id. Tusc. 1, 32, 78: palmae ad scandendum, Plin. 13, 4, 7, § 29.—Comp.: faciliora ad intelligendum, Quint. 2, 3, 8.—Sup.: haec ad judicandum sunt facillima, Cic. Off. 3, 6, 30; id. Fin. 2, 20.—
   (g)    With ad and subst.: faciles ad receptum angustiae, Liv. 32, 12, 3: mens ad pejora, Quint. 1, 2, 4: credulitas feminarum ad gaudia, Tac. A. 14, 4.— Comp.: mediocritas praeceptoris ad intellectum atque imitationem facilior, Quint. 2, 3, 1.—
   (d)    With supine: facile inventust, Plaut. Trin. 3, 2, 53: res factu facilis, Ter. Heaut. 4, 3, 26: cuivis facile scitu est, id. Hec. 3, 1, 15: facilis victu gens, abounding in resources, Verg. A. 1, 445 Wagn.: (Cyclops) nec visu facilis nec dictu affabilis ulli, id. ib. 3, 621; cf.: sapiens facilis victu fuit, Sen. Ep. 90, 11.—Comp.: nihil est dictu facilius, Ter. Ph. 2, 1, 70.—Sup.: factu facillimum, Sall. C. 14, 1.—（ε) With inf.: materia facilis est, in te et in tuos dicta dicere, Cic. Phil. 2, 17, 42: facilis vincere ac vinci vultu eodem, Liv. 7, 33, 2: facilis corrumpi, Tac. H. 4, 39: Roma capi facilis, Luc. 2, 656.—So esp. freq. in the neuter, facile est, with a subject-clause: id esse verum, cuivis facile est noscere, Ter. Ad. 5, 4, 8: quod illis prohibere erat facile, Caes. B. C. 1, 50, 2: neque erat facile nostris, uno tempore propugnare et munire, id. ib. 3, 45, 4; Quint. 6, 4, 20: nec origines persequi facile est, Plin. 3, 5, 6, § 46: quīs facile est aedem conducere, Juv. 3, 31; 4, 103.— Comp.: plerumque facilius est plus facere quam idem, Quint. 10, 2, 10; 12, 6, 7.—Sup.: stulta reprehendere facillimum est, Quint. 6, 3, 71; 11, 1, 81.—（ζ) With ut: facilius est, ut esse aliquis successor tuus possit, quam ut velit, Plin. Pan. 44, 3; 87, 5; cf. with quod: facile est quod habeant conservam in villa, Varr. R. R. 2, 10, 6.—（η) With dat.: terra facilis pecori, i.e. suitable, proper, Verg. G. 2, 223; cf.: campus operi, Liv. 33, 17, 8: facilis divisui (Macedonia), id. 45, 30, 2: neque Thraces commercio faciles erant, Liv. 40, 58, 1: homines bello faciles, Tac. Agr. 21: juvenis inanibus, easily susceptible, open to, id. A. 2, 27; cf.: facilis capessendis inimicitiis, id. ib. 5, 11. —（θ) With gen. (poet.): Hispania frugum facilis, fertile in, Claud. Laud. Seren. 54.—
   b Adverbially, in facili, ex (e) facili, and rarely, de facili, easily: cum exitus haud in facili essent, not easy, Liv. 3, 8, 9 Drak.: in facili, Sen. Clem. 1, 7: Plin. 18, 28, 68, § 274; Dig. 26, 3, 8: ita adducendum, ut ex facili subsequatur, easily, Cels. 7, 9 med.: ex facili tolerantibus, Tac. Agr. 15 init.: ex facili, Cel. 6, 1, 1; Plin. 37, 4, 15, § 60; for which: e facili, Ov. A. A. 1, 356: de facili ab iis superabuntur, Firm. Math. 5, 6.—
   B Transf.
   a Of persons that do any thing with facility, ready, quick.— Constr. with ad, in, and simple abl.: facilis et expeditus ad dicendum, Cic. Brut. 48, 180: sermone Graeco promptus et facilis, Suet. Tib. 71; cf.: promptus et facillis ad extemporalitatem usque, id. Tit. 3: faciles in excogitando et ad discendum prompti, Quint. 1, 1, 1: exiguo faciles, content, Sil. 1, 615.—
   b Of things, easily moving: oculi, Verg. A. 8, 310: manus, Ov. F. 3, 536: cervix, Mart. Spect. 23: canes, i. e. agiles, Nemes. Cyneg. 50.
II In partic.
   A Of character, easy, good-natured, compliant, willing, yielding, courteous, affable: facilis benevolusque, Ter. Hec. 5, 1, 35: comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, Cic. Balb. 16, 36: facilis et liberalis pater, id. N. D. 3, 29, 73: lenis et facilis, id. Fam. 5, 2, 9: facilis et clemens, Suet. Aug. 67: facilem populum habere, Cic. Fam. 7, 1, 4: facilem stillare in aurem, Juv. 3, 122: di, id. 10, 8. —With in and abl.: facilem se in rebus cognoscendis praebere, Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32; cf.: facilis in causis recipiendis, id. Brut. 57, 207: faciles in suum cuique tribuendo, id. ib. 21, 85: faciles ad concedendum, id. Div. 2, 52, 107.—With in and acc.: sic habeas faciles in tua vota deos, Ov. H. 16, 282.—With inf.: faciles aurem praebere, Prop. 2, 21, 15 (3, 14, 5 M.): O faciles dare summa deos, Luc. 1, 505.—With gen.: facilis impetrandae veniae, Liv. 26, 15, 1: alloquii facilis (al. alloquiis), Val. Fl. 5, 407.—Absol.: comi facilique naturā, Suet. Gramm. 7: facili ac prodigo animo, id. Vit. 7.—Comp.: facilior aut indulgentior, Suet. Vesp. 21; Quint. 7, 1, 27; Flor. 4, 11, 2.— Sup.: quid dicam de moribus facillimis, Cic. Lael. 3, 11.—
   B Of fortune, favorable, prosperous: res et fortunae tuae ... quotidie faciliores mihi et meliores videntur, Cic. Fam. 6, 5, 1; Liv. 23, 11, 2.—Adv. in four forms: facile, facul, faculter, and faciliter.
   1    făcĭlĕ (the class. form).
   (a)    easily, without trouble or difficulty: facile cum valemus recta consilia aegrotis damus, Ter. And. 2, 1, 9: quis haec non vel facile vel certe aliquo modo posset ediscere? Cic. de Or. 2, 57, 232: vitia in contraria convertuntur, id. Rep. 1, 45.—Comp.: cave putes, aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc., Cic. Rep. 1, 42 fin.: quo facilius otio perfruantur, id. ib. 1, 5: id hoc facilius eis persuasit, quod, etc., Caes, B. G. 1, 2, 3.—Sup.: ut optimi cujusque animus in morte facillime evolet tamquam e custodia, Cic. Lael. 4, 14: facillime fingi, id. Cael. 9, 22: facillime decidit, id. Rep. 2, 23: mederi inopiae frumentariae, Caes. B. G. 5, 24, 6 et saep.—
   (b)    To add intensity to an expression which already signifies a high degree, certainly, unquestionably, without contradiction, beyond dispute, by far, far (often in Cic.; elsewh. rare): virum unum totius Graeciae facile doctissimum, Cic. Rab. Post. 9, 23: facile deterrimus, id. Tusc. 1, 33, 81: genere et nobilitate et pecunia facile primus, id. Rosc. Am. 6, 15; cf.: virtute, existimatione, nobilitate facile princeps, id. Clu. 5, 11: facile princeps, id. Div. 2, 42, 87; id. Fam. 6, 10, 2; id. Univ. 1; Flor. 3, 14, 1: facile praecipuus, Quint. 10, 1, 68: facile hic plus mali est, quam illic boni, Ter. And. 4, 3, 5: Pe. Sed tu novistin' fidicinam? Fi. Tam facile quam me, as well as I do myself, Plaut. Ep. 3, 4, 68.—With verbs that denote superiority (vincere, superare, etc.): post illum (Herodotum) Thucydides omnes dicendi artificio, mea sententia, facile vicit, Cic. de Or. 2, 13, 56; cf. id. Off. 2, 19, 59; id. Rep. 1, 23; cf. also: stellarum globi terrae magnitudinem facile vincebant, id. ib. 6, 16 fin.; id. de Or. 1, 33, 150: Sisenna omnes adhuc nostros scriptores facile superavit, id. Leg. 1, 2, 7; cf. id. de Or. 3, 11, 43: facile palmam habes! Plaut. Trin. 3, 2, 80.— In naming a large amount, quite, fully: huic hereditas facile ad HS. tricies venit testamento propinqui sui, Cic. Verr. 2, 2, 14, § 35.—
   (g)    With a negative, non facile or haud facile, to add intensity, not easily, i.e. hardly: mira accuratio, ut non facile in ullo diligentiorem majoremque cognoverim, Cic. Brut. 67, 238: sed haud facile dixerim, cur, etc., id. Rep. 1, 3 fin.; cf.: de iis haud facile compertum narraverim, Sall. J. 17, 2: animus imbutus malis artibus haud facile libidinibus carebat, id. C. 13, 5. —
   b Readily, willingly, without hesitation: facile omnes perferre ac pati, Ter. And. 1, 1, 35; cf.: te de aeternitate dicentem aberrare a proposito facile patiebar, Cic. Tusc. 1, 33, 81: disertus homo et facile laborans, id. Off. 2, 19, 66: ego unguibus facile illi in oculos involem, Ter. Eun. 4, 3, 6.—Comp.: locum habeo nullum, ubi facilius esse possim quam Asturae, Cic. Att. 13, 26, 2.—
   c (Acc. to facilis, II. B.) Pleasantly, agreeably, well: propter eas (nugas) vivo facilius, Plaut. Curc. 5, 2, 6: cum animo cogites, Quam vos facillime agitis, quam estis maxume Potentes, dites, fortunati, nobiles, Ter. Ad. 3, 4, 56: facillime agitare, Suet. Vit. Ter. 1: ubi Crassus animadvertit, suas copias propter exiguitatem non facile diduci, not safely, Caes. B. G. 3, 23, 7.—
   2    făcul (anteclass.), easily: nobilitate facul propellere iniquos, Lucil. ap. Non. 111, 19; Pac. ib. 21: haud facul, ut ait Pacuvius, femina una invenietur bona, Afran. ib. 22: advorsam ferre fortunam facul, Att. ib. 24.—
   3    ‡ fă-culter, acc. to the statement of Paul. ex Fest. p. 87, 1 Müll.; cf. Mart. Cap. 3, § 325. —
   4    făcĭlĭter (post-Aug.; predominating in Vitruvius; censured by Quint. 1, 6, 17), easily: ferrum percalefactum faciliter fabricatur, Vitr. 1, 4, 3 et saep.; Mart. Cap. 3, § 325.

Latin > French (Gaffiot 2016)

făcĭlis,⁷ e (facio),
1 qui se fait aisément, facile : ejus rei facilis est et prompta defensio Cic. de Or. 1, 237, la réponse à cela est facile et toute prête ; ascensus facilis Cæs. G. 1, 21, 2, montée facile ; iter facilius Cæs. G. 1, 6, 2, chemin plus facile || [suiv. contexte facile à trouver, à supporter, etc. : facilis victus Virg. G. 2, 460, nourriture abondante ; jactura Virg. En. 2, 646, perte légère ; facile lutum Tib. 1, 1, 40, terre aisée à façonner (malléable) ; facillima est concordia Cic. Rep. 1, 49, la concorde règne le plus aisément du monde ; materia facilis est in te dicta dicere Cic. Phil. 2, 42, c’est une riche matière que la raillerie à ton adresse || [avec ad ] : faciles ad receptum angustiæ Liv. 32, 12, 3, défilés propices pour la retraite ; [surtout avec ad et gér.] : res facilis ad judicandum Cic. Off. 3, 29 ; ad credendum Cic. Tusc. 1, 78, chose facile à juger, à croire ; cf. de Or. 2, 190 || [avec in acc. = en vue de, pour] : Liv. 27, 18, 6 || [avec sup.] : res factu facilis Ter. Haut. 704, chose facile à faire ; cognitu Cic. Inv. 1, 25, facile à connaître ; inventu Cic. Verr. 2, 2, 182, facile à trouver (v. invenio § 1 fin) [mais facilis victu gens Virg. En. 1, 445, nation facile sous le rapport de la subsistance, ayant une vie facile || [avec inf.] : facilis corrumpi Tac. H. 4, 39, facile à corrompre ; [le plus souvent] facile est, il est facile de : neque erat facile nostris propugnare Cæs. C. 3, 45, 4, et il n’était pas facile pour les nôtres de repousser les attaques, cf. Cæs. C. 1, 50, 2 ; Cic. Cæl. 29 ; Phil. 5, 6 ; Tusc. 1, 3, etc. || [avec ut subj.] : Plin. Min. Pan. 44, 3 ; 87, 5 ; Ep. 8, 6, 17 || [avec dat.] : terra facilis pecori Virg. G. 2, 223, sol propice à l’élevage des troupeaux ; campus operi Liv. 33, 17, 8, plaine qui se prête aux ouvrages militaires ; (Macedonia) facilis divisui Liv. 45, 30, 2, (la Macédoine) facile à partager || [n. pris subst^t.] : in facili esse Liv. 3, 8, 9 ; Sen. Clem. 1, 7, 3 ; Plin. 18, 274, être dans les choses faciles, être facile ; ex facili Tac. Agr. 15 ; Plin. 37, 60, facilement
2 a) qui fait facilement, qui a de la facilité (de l’aisance) dans qqch. : facilis ad dicendum Cic. Br. 180, qui a de la facilité de parole ; faciles in excogitando Quint. 1, 1, 1, qui ont l’imagination facile || faciles oculi Virg. En. 8, 310, yeux qui se meuvent facilement, volontiers ; b) qui est prêt à faire, disposé volontiers à, favorable à : commercio faciles Liv. 40, 58, 1, disposés à vendre ; facilis inanibus Tac. Ann. 2, 27, enclin aux vaines croyances ; capessendis inimicitiis Tac. Ann. 5, 11, disposé à se charger des haines ; mens facilis ad pejora Quint. 1, 2, 4, intelligence prête au mal ; [poét.] faciles aurem præbere Prop. 2, 21, 15, disposés à prêter l’oreille, cf. Luc. 1, 510 ; 2, 460, etc.
3 d’humeur facile, traitable, de bonne composition : Ter. Hec. 761 ; Cic. Balbo 36 ; Nat. 3, 73 ; Fam. 5, 2, 9, etc. ; facilem populum habere Cic. Fam. 7, 1, 4, trouver de la complaisance auprès du peuple ; facilis in causis recipiendis Cic. Br. 207, accommodant pour se charger des causes ; faciles ad concedendum Cic. Div. 2, 107, disposés aux concessions ; dei faciles in alicujus vota Ov. H. 16, 282, dieux propices aux vœux de qqn ; facilis juventā Tac. Ann. 3, 8, d’humeur communicative à cause de sa jeunesse ; mores facillimi Cic. Læl. 11, caractère extrêmement affable || [fig.] (res tuæ) faciliores mihi et meliores videntur Cic. Fam. 6, 5, 1, tes affaires me paraissent plus avenantes et en meilleur état.

Latin > German (Georges)

facilis, e (facio), wie das griech. ῥᾴδιος, sowohl passiv = was sich leicht tun läßt, als aktiv = wer leicht u. gern etw. tut (Ggstz. difficilis), I) passiv = tunlich, leicht, ohne Schwierigkeit, ohne Mühsal, bequem, geeignet, 1) im allg.: α) absol.: nulla est tam facilis res, quin difficilis siet, quam invitus facias, Ter.: quae facilia ex difficillimis animi magnitudo redegerat, Caes.: omnia esse facilia, ließe sich ertragen, möchte hingehen, Cic. – ascensus, leichter, bequemer, Caes.: aditus, Caes. u. Cic.: unum iter difficile... alterum multo facilius atque expeditius, Caes. – lutum, leicht zu bearbeitender, Tibull.: so auch humus, Curt.: fagus, Plin. – iugum, leicht zu ertragendes, Prop.: iactura, leicht zu verschmerzender, Verg. – victus, leicht zu schaffende, Verg.: so auch cibus, leicht zu schaffendes, einfaches Frühstück, Plin. ep.: remedium, leicht wirkendes, gelindes, Nep.: cibus, somnus, Hor.: favor, leicht zu gewinnende, Liv. – irae, leicht entzündbarer, Lucan. – id esse facile, Caes.: sed id quam mihi facile sit, haud sum falsus, Plaut.: quam id mihi sit facile atque utile, Ter.: quod est facillimum facis, Plaut.: facillimam esse in ea re publica concordiam, in qua etc., am leichtesten zu erhalten, Cic. – β) m. ad u. Akk., faciles ad receptum angustiae, Liv.: facilior (geeigneter) ad duplicanda verba Graecus sermo, Liv.: bes. m. ad u. Gerund., illud autem facile ad credendum est, Cic.: faciliora ad intellegendum, Quint.: haec ad iudicandum sunt facillima, Cic. – γ) m. in (für) u. Akk., altera crepido haud facilior in ascensum, Liv. 27, 18, 6 zw. – δ) m. folg. 2. Supin. od. m. Abl.: res factu f., Ter.: quod factu facile est, Macr.: (Cyclops) nec visu facilis nec dictu affabilis ulli, Verg.: res cognitu facilis, Cornif. rhet. u. Cic.: facilia intellectu, Lact. – nihil est dictu facilius, Ter.: id dictu quam re, ut pleraque, facilius erat, Liv. – Ggstz., quod nunc arduum factu putatur, amore per dies roborato facile videtur effectu, Apul. met. 8, 3. – ε) m. folg. Infin.: facilis concoqui, Plin.: corripi, Sen.: f. navigari, Mela: ne paratis quidem corrumpi f., Tac.: urbes faciles capi, Claudian.: habitus aspici facilior, Sen.: materia f. est in te et in tuos dicta dicere, Cic.: so oft facile est m. folg. Infin., f. est noscere, Ter.: f. est perficere, ut etc., Cic.: facilius abire fuit, Liv.: stulta reprehendere facillimum est, Quint.: Ggstz., loqui facile est, praestare difficile, Lact. 4, 23, 8. – ζ) m. folg. ut u. Konj.: facilius est, ut esse aliquis successor tuus possit, quam ut velit, Plin. pan.: quod ei fuit facillimum, ut in agrum Rutulorum procederet, Cic. – η) m. Dat. = leicht, ohne Mühe, bequem zu usw. od. für usw., campus operi f., Liv.: f. divisui (Macedonia), Liv. – illa (terra) f. pecori, Verg.: silva iuvencis iam f., leicht zugänglich, Claud. – iuvenis caecus, contumeliae opportunus, facilis iniuriae, so leicht zugänglich der B., so leicht zu beleidigen, Ps. Quint. decl. – θ) neutr. subst., m. Praepp.: in facili esse, leicht sein (Ggstz. in difficili esse), Liv., Sen. u. Plin. (s. Drak. Liv. 3, 8, 9): ebenso e od. ex facili, leicht, Ov., Val. Max. u.a. (s. Walch Tac. Agr. 15 in. p. 219): ex faciliore, aus dem Leichteren (Ggstz. ex difficiliore), Quint. 5, 10, 92: de facili, leicht, Firm. math. 5, 6.
2) insbes., v. menschl. Verhältnissen, die sich leicht machen, nach Wunsch sich gestalten, leicht, bequem, res et fortunae tuae mihi maximae curae sunt: quae quidem cotidie faciliores mihi et meliores videntur, Cic.: si ita faxitis Romani, vestrae res meliores facilioresque erunt, Liv.
II) aktiv: A) von dem, dem etwas leicht wird, -fällt, etw. zu tun od. zu ertragen, 1) im allg.: α) absol., v. Ggstdn., namentl. Körperteilen, die sich leicht, ohne Schwierigkeit bewegen, leicht beweglich, gewandt, geschmeidig, manus faciles, Prop.: manu facili poma serere, Tibull., pulvinum componere, Ov.: facili corpore onus ferre, Ov.: oculi, Verg.: cardo, Iuven. – β) m. Abl. (od. 2. Supin.): piscis f. introitu, der leicht hineinschwimmt, Sil. 5, 52. – fore... facilem victu per saecula gentem, werde ohne Mühsal leben (= glücklich leben), Verg. Aen. 1, 445: u. so sapiens facilis victu fuit, fand leicht seinen Unterhalt, Sen. ep. 90, 13. – f. exiguo, dem es leicht fällt, mit wenigem zu leben, wenig bedürfend, Sill. 1, 615.
2) insbes., v. der Leichtigkeit, Geläufigkeit im Erfinden u. im Vortrag, leicht, geläufig, gewandt, α) absol.: ingenium (Begabung), Quint.: sermone Graeco, quamquam alias promptus et facilis, non tamen usquequaque usus est, Suet. – β) m. ad u. Akk. des Gerund.: facilis et expeditus ad dicendum T. Iunius, Cic. – γ) m. in u. Abl., in inventione facilis, Quint.: vel in orando vel in fingendis poëmatis promptus et facilis, Suet.: faciles in excogitando, Quint.
B) v. dem, der etw. gern tut, -gewährt, zu etw. leicht geneigt, leicht zugänglich, bereit, willig, bereitwillig, willfährig (Ggstz. difficilis), 1) im allg.: α) m. Dat.: commercio f., Liv.: bello f., Tac.: morti faciles animi, Lucan.: faciles occupantibus, bereit, den ersten, die zugriffen, sich zu fügen, Tac.: facilis impetrandae veniae, gern V. zugestehend, Liv.: f. capessendis inimicitiis, Tac.: iuvenis f. inanibus, sich leicht hingebend, Tac.: quod facilis (gehorsam) tenero sum semper amori, Tibull. – β) mit ad u. Akk.: facili feminarum credulitate ad gaudia, Tac.: mens ad peiora f., Quint.: nimium faciles ad fera bella manus, Ov.: facilis civitas ad accipienda credendaque omnia nova, leicht empfänglich für usw., Tac. – γ) m. in u. Akk., homines in bella faciles, Tac. Agr. 21. – δ) m. Genet.: Hispania frugum f., ergiebig an usw., Claud. laud. Seren. 54. – ε) m. Infin.: alternae facilis cedere lympha manu (= manui), Prop. 1, 11, 12: ah nimium faciles aurem praebere puellae, Prop. 2, 21, 15: o faciles dare summa deos eademque tueri difficiles, Lucan. 1, 510; u. so Lucan. 2, 460; 3, 683; 6, 20; 10, 310. Sil. 1, 225 u. ö. Val. Flacc. 4, 723. Stat. Theb. 1, 606 u. ö. Claud. in Eutr. 2, 155 u. ö. Sen. Thyest. 301. Amm. 21, 16, 17; 31, 2, 11 (wo facilis irasci). Pacat. pan. 21, 2 (wo facilis adiri). – ζ) m. Abl. od. 2. Supin.: sermone affabilis accessuque facilis, leicht zugänglich, Sen. de clem. 1, 13, 4.
2) insbes., v. dem, der sich leicht in anderer Wünsche u. Willen fügt, zum Gewähren u. Verzeihen geneigt, hingebend, willfährig, willig, gutwillig, nachsichtig, nachgiebig, leicht versöhnbar, im Umgange u. Gespräche hingebend, zugänglich, leutselig, umgänglich, übh. gefällig, gütig, hold gegen andere in jeder Hinsicht (Ggstz. difficilis), α) absol.: facilis et liberalis pater, Cic.: comes benigni faciles suaves esse dicuntur, Cic.: patronus ac dominus f. et clemens (Ggstz. severus), Suet.: lenis a te et facilis existimari debeo, Cic.: facilem alqm habere, Cic.: facilem benevolumque alqm sibi leddere, Ter.: da modo te facilem, zeige dich nur gefällig, Ov. – bes. oft v. Göttern usw., s. Thiel Verg. Aen. 11, 761. – aures, Prop.: natura comis facilisque, Suet.: amor, Prop.: saevitia, Hor. – mores facillimi, Cic. – β) m. ad u. Akk. des Gerund.: f. ad concedendum, Cic. de div. 2, 107. – γ) m. in u. Abl.: f. in rebus cognoscendis, in hominibus audiendis admittendisque, Cic.: f. in causis recipiendis (Ggstz. fastidiosior), Cic. – δ) m. in u. Akk.: si faciles habeas in tua vota deos, Ov.: Lollio offensior, facilis exorabilisque in vitricum fuit, Suet. – ε) m. Dat.: sint, precor, hae (deae) saltem faciles (hold) mihi, Ov.: sed mihi tam faciles unde meosque deos? Ov.: si mihi di faciles et sunt in amore secundi, Ov. – ζ) m. Abl. (= in Rücksicht auf): f. amicitiā, nachsichtig im Umgange mit Freunden, Sall. Iug. 95, 3: f. sermone, zugänglich im G., Tac. Agr. 40: f. iuventā (bei seiner J), Tac. ann. 3, 8. – η) m. Genet.: rex alloquii f., Val. Flacc. 5, 407. – / Superl. facilissimus, Gloss. II, 317, 54. Not. Tir. 30, 53. – arch. facil = facile, Plaut. trin. 679 R.; vgl. Ritschl opusc. 2, 331. Bücheler im Rhein. Museum 29, 196.