ἀναιρέω: Difference between revisions

From LSJ

τί δ' ἢν ῥαφανιδωθῇ πιθόμενός σοι τέφρᾳ τε τιλθῇ, ἕξει τινὰ γνώμην λέγειν τὸ μὴ εὐρύπρωκτος εἶναι; → What if he should have a radish shoved up his ass because he trusted you and then have hot ashes rip off his hair? What argument will he be able to offer to prevent himself from having a gaping-anus | but suppose he trusts in your advice and gets a radish rammed right up his arse, and his pubic hairs are burned with red-hot cinders. Will he have some reasoned argument to demonstrate he's not a loose-arsed bugger

Source
(2)
(1)
Line 33: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀναιρέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, παρακ. <i>-ῄρηκα</i>, αόρ. βʹ <i>ἀν-εῖλον</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[σηκώνω]], [[μαζεύω]], Λατ. tollere.<br /><b class="num">2.</b> [[μεταφέρω]], [[σηκώνω]] και [[κομίζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[περισυλλέγω]] πτώματα για [[ταφή]], σε Αριστοφ., Ξεν.· είναι συνηθέστερο στη Μέσ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]], [[εξοντώνω]], σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[καταλύω]], [[ακυρώνω]], [[διαγράφω]], [[εξαλείφω]], σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[καταρρίπτω]] [[επιχείρημα]], [[ανατρέπω]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> [[ορίζω]], [[διατάσσω]], λέγεται για χρησμό, με απαρ., ἀνεῖλε [[παραδοῦναι]], σε Θουκ.· επίσης με αιτ. και απαρ. ἀνεῖλέ μιν [[βασιλέα]] [[εἶναι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> απόλ., [[απαντώ]], [[αποκρίνομαι]], στον ίδ., Αττ. <b>Β. I. 1.</b> [[παίρνω]] για τον εαυτό μου, [[σηκώνω]]· και [[έπειτα]], [[κερδίζω]], [[νικώ]], [[αποκτώ]], [[κατορθώνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ποινήν τινος ἀν</i>., [[απαιτώ]] [[τιμωρία]] από κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αρπάζω]], [[παίρνω]] για τον εαυτό μου και [[απέρχομαι]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> [[συλλέγω]] πτώματα για [[ταφή]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[παίρνω]] στα χέρια μου, σε Ομήρ. Ιλ.· απ' όπου, [[αναλαμβάνω]] νεογέννητα [[παιδιά]], [[αναγνωρίζω]] ως δικά μου, [[αποκτώ]], Λατ. dollere, suspicere, σε Πλούτ.<br /><b class="num">5.</b> [[συλλαμβάνω]] στη [[μήτρα]], όπως το ίδιο το [[συλλαμβάνω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[αναλαμβάνω]], δεσμεύομαι, <i>πόνους</i>, στον ίδ.· <i>πόλεμόν τινι</i>, [[πόλεμος]] [[εναντίον]] κάποιου, στον ίδ.· ἀν. δημόσιον [[ἔργον]], [[αναλαμβάνω]] την περάτωσή του, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποδέχομαι]] ως δικό μου, <i>γνώμην</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἀν. φιλοψυχίην</i>, έχω [[αγάπη]] προς την [[ζωή]], στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> [[αποσύρω]], [[λύνω]], [[διαγράφω]], [[ακυρώνω]], σε Δημ.
|lsmtext='''ἀναιρέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, παρακ. <i>-ῄρηκα</i>, αόρ. βʹ <i>ἀν-εῖλον</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[σηκώνω]], [[μαζεύω]], Λατ. tollere.<br /><b class="num">2.</b> [[μεταφέρω]], [[σηκώνω]] και [[κομίζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[περισυλλέγω]] πτώματα για [[ταφή]], σε Αριστοφ., Ξεν.· είναι συνηθέστερο στη Μέσ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]], [[εξοντώνω]], σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[καταλύω]], [[ακυρώνω]], [[διαγράφω]], [[εξαλείφω]], σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[καταρρίπτω]] [[επιχείρημα]], [[ανατρέπω]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> [[ορίζω]], [[διατάσσω]], λέγεται για χρησμό, με απαρ., ἀνεῖλε [[παραδοῦναι]], σε Θουκ.· επίσης με αιτ. και απαρ. ἀνεῖλέ μιν [[βασιλέα]] [[εἶναι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> απόλ., [[απαντώ]], [[αποκρίνομαι]], στον ίδ., Αττ. <b>Β. I. 1.</b> [[παίρνω]] για τον εαυτό μου, [[σηκώνω]]· και [[έπειτα]], [[κερδίζω]], [[νικώ]], [[αποκτώ]], [[κατορθώνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ποινήν τινος ἀν</i>., [[απαιτώ]] [[τιμωρία]] από κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[αρπάζω]], [[παίρνω]] για τον εαυτό μου και [[απέρχομαι]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> [[συλλέγω]] πτώματα για [[ταφή]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[παίρνω]] στα χέρια μου, σε Ομήρ. Ιλ.· απ' όπου, [[αναλαμβάνω]] νεογέννητα [[παιδιά]], [[αναγνωρίζω]] ως δικά μου, [[αποκτώ]], Λατ. dollere, suspicere, σε Πλούτ.<br /><b class="num">5.</b> [[συλλαμβάνω]] στη [[μήτρα]], όπως το ίδιο το [[συλλαμβάνω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[αναλαμβάνω]], δεσμεύομαι, <i>πόνους</i>, στον ίδ.· <i>πόλεμόν τινι</i>, [[πόλεμος]] [[εναντίον]] κάποιου, στον ίδ.· ἀν. δημόσιον [[ἔργον]], [[αναλαμβάνω]] την περάτωσή του, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποδέχομαι]] ως δικό μου, <i>γνώμην</i>, σε Ηρόδ.· <i>ἀν. φιλοψυχίην</i>, έχω [[αγάπη]] προς την [[ζωή]], στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> [[αποσύρω]], [[λύνω]], [[διαγράφω]], [[ακυρώνω]], σε Δημ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀναιρέω:''' (aor. 2 [[ἀνεῖλον]], pf. [[ἀνῄρηκα]])<br /><b class="num">1)</b> поднимать (ἀπὸ χθονός Hom.);<br /><b class="num">2)</b> преимущ. med. (о павших на поле битвы) подбирать, уносить для погребения (sc. νεκρούς Her., Arph., Xen., Plat.; τὰ [[ὀστᾶ]] Thuc.; ἀ. καὶ θἀπτειν Dem.);<br /><b class="num">3)</b> получать в награду (ἀέθλια Hom.);<br /><b class="num">4)</b> преимущ. med. побеждать, выигрывать (ἀγῶνας, Ὀλυμπιάδα или [[Ὀλύμπια]] τεθρίππῳ Her.): νίκην ἀνελέσθαι Her., Plut. одержать победу;<br /><b class="num">5)</b> med. брать, принимать ([[ἄλεισον]] ἀναιρήσεσθαι ἔμελλεν Hom.): ἀνείλετο [[ἔγχος]] Hom. он вооружился копьем; ἀναιρέεσθαι [[σῖτα]] Her. добывать продовольствие; ἀναιρεῖσθαι [[κλῆρος]] Plat. вынимать жребий; τὰ δικτύα ἀναιρεῖσθαι Arst. тянуть невод; ποινὴν ἀνελέσθαι τῆς ψυχῆς τινος Her. взять выкуп за убийство кого-л.; ἀνελέσθαι γνώμην Her. усвоить мнение; ἔχθρας ἀναιρεῖσθαι Plat. начать враждовать; ἐπιφροσύνας ἀνελέσθαι Hom. взяться за ум;<br /><b class="num">6)</b> med. предпринимать (πόνους [[ὑπέρ]] τινος, πόλεμον Her. - ср. 13; [[ἔργον]] Plat.; πρᾶξιν Plut.);<br /><b class="num">7)</b> подхватывать, уносить (τινα и τι Hom., Plat.);<br /><b class="num">8)</b> med. становиться беременной, зачать (τινα Her.);<br /><b class="num">9)</b> преимущ. med. (о символическом обряде признания своего отцовства) поднимать, брать на руки (sc. παῖδα Isocr., Plut.), тж. усыновлять Arph.;<br /><b class="num">10)</b> снимать, убирать (sc. τὰς σκηνάς Xen.);<br /><b class="num">11)</b> разрушать, уничтожать (πύργους Xen.; πόλεις Dem.): ἀ. τινας θανάτοις Plat. умерщвлять кого-л.;<br /><b class="num">12)</b> убивать, истреблять (πολλούς Aesch., Her.; τὸ Φωκέων [[ἔθνος]] ἀνῃρημένον Dem.): φαρμάκοις [[ἀνελεῖν]] Plut. отравить;<br /><b class="num">13)</b> прекращать (πόλεμον Polyb. - ср. 6; [[νεῖκος]] Theocr.): [[ἀνελεῖν]] ἐκ μέσου τι Dem. положить конец чему-л.; [[ἀνελεῖν]] τὴν παρακαταθήκην Plat. изъять (свой) денежный вклад;<br /><b class="num">14)</b> свергать, сокрушать (μοναρχίας καὶ ὀλιγαρχίας Xen.);<br /><b class="num">15)</b> тж. med. расторгать (συνθήκας Isocr.; διαθήκας Isae.; συμμαχίαν Polyb.);<br /><b class="num">16)</b> упразднять, отменять (νόμους Aeschin.): (μόρια), ὧν ἀναιρουμένων ἀναιρεῖται καὶ τὸ [[ὅλον]] Arst. части, с устранением которых устраняется и целое;<br /><b class="num">17)</b> med. брать назад (γραφήν Dem.);<br /><b class="num">18)</b> возражать, опровергать (τὰς ὑποθέσεις Plat.);<br /><b class="num">19)</b> (воз)вещать, изрекать ([[χρηστήριον]] Her.; μαντείας Dem.): [[Πλάτων]] ἀναιρεῖ, ὅτι οὔκ ἐστιν ἡδονὴ [[τἀγαθόν]] Arst. Платон утверждает, что наслаждение не есть благо; ἀνεῖλεν ἡ [[Πυθία]] Her., Plat. Пифия изрекла; [[ἀνελεῖν]] τινι ποιεῖν τι Thuc., Xen. (о божестве) повелеть кому-л. сделать что-л.; ἐν ταῖς μαντείαις ἀνῃρημένον Dem. возвещенное в оракулах; ἀ. τι περί τινος Plat. предписать (в оракуле) что-л. относительно чего-л.; οὓς ἂν ὁ θεὸς ἀνέλῃ Plat. те, кого укажет божество.
}}
}}

Revision as of 16:08, 31 December 2018

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἀναιρέω Medium diacritics: ἀναιρέω Low diacritics: αναιρέω Capitals: ΑΝΑΙΡΕΩ
Transliteration A: anairéō Transliteration B: anaireō Transliteration C: anaireo Beta Code: a)naire/w

English (LSJ)

pf. ἀνῄρηκα (ἀνειρ-dub. in Com.Adesp.18.6D.): (v. αἱρέω): —

   A take up, ἀνελόντες ἀπὸ χθονός having raised the victim from the ground, so as to cut its throat (cf. αὐερύω), Od.3.453.    2 take up and carry off, bear away, esp. prizes, ἀέθλια Il.23.736, cf.551; στεφανηφόρους ἀγῶνας ἀναραιρηκότα Hdt.5.102; Ὀλύμπια ἀναραιρηκώς 6.36, cf. B. 1.1.    3 simply, take up, παῖδα Pi.P.9.61; τὰ ὀστᾶ Th.1.126.    4 take up bodies for burial, ἀνελόντες καὶ κατακλαύσαντες Ar. V.386, cf. X.An.6.4.9; more common in Med., v. infr. B. 1.3.    II make away with, destroy, of men, kill, Hdt.4.66; πολλοὺς ἀναιρῶν A.Ch.990; σὲ μὲν ἡμετέρα ψῆφος ἀ. E.Andr.517; θανάτοις ἀ. Pl.Lg. 870d; ἐκ πολιτείας τοιαῦτα θηρία ἀ. Din.3.19, etc.    2 of things, abrogate, annul, ὅρους ἀνεῖλον πολλαχῇ πεπηγότας Sol.36.4; νόμον Aeschin.3.39; διαθήκας Is.1.14; στήλας And.1.103; ἀταξίαν D.3.35, etc.; ἐκ μέσου ἀ. βλασφημίας Id.10.36; τηλικαύτην ἀνελόντας μαρτυρίαν Id.28.5; abolish, τὰς τῶν παρανόμων γραφάς Arist.Ath.29.4:— Pass., ἀνῄρηνται ὀλιγαρχίαι X.Cyr.1.1.1.    3 destroy an argument, confute it, Arist.; esp. confute directly, opp. διαιρέω (v. ἀναίρεσις 11.4), Arist.SE176b36, al.; ἀ. ἑαυτὸν confute oneself, Olymp.in Mete.25.14.    4 in argument, do away with, τὰς ὑποθέσεις Pl.R.533c; deny, opp. τιθέναι, S.E.P.1.192, al.    III appoint, ordain, of oracle's answer to inquiry, ὁ θεὸς αὐτοῖς ἀ. παραδοῦναι Th.1.25; οὓς ἂν ὁ θεὸς ἀνέλῃ Pl.Lg.865d, cf. 642d; ἀνεῖλεν θεοῖς οἷς ἔδει θύειν X.An.3.1.6: also c. acc. et inf., ἢν τὸ χρηστήριον ἀνέλῃ μιν βασιλέα εἶναι Hdt.1.13, etc.: abs., answer, give a response, ἀνεῖλε τὸ χρηστήριον ibid.; ἀ. τι περί τινος give an oracle about a thing, Pl.Lg.914a; μαντείας ἀ. D. Ep.1.16:—Pass., Id.21.51.    B Med., take up for oneself, take up, pick up, οὐλοχύτας ἀνέλοντο Il.1.449; ἀσπίδα, ἔγχος, 11.32, 13.296; κυνέην Hdt.1.84; δίκτυα Arist. HA602b9; achieve, win, ἀ. τὴν Ὀλυμπιάδα, τὴν νίκην, Hdt.6.70,103, D.H.5.47; generally, ἀ. ἐπιφροσύνας take thought, Od.19.22; εὐδαιμονίαν Pi.N.7.56, cf. Thgn.281; in bad sense, ὄνειδος σπαργάνων ἀ. S.OT 1035; εἴ σ' ἀνελοίμην if I should take thee into my service, Od.18.357; σῖτα ἀ. get forage, Hdt.4.128; ποινὴν τῆς Αἰσώπου ψυχῆς ἀ. exact vengeance for... Id.2.134.    2 take up and carry off, snatch, κούρας ἀνέλοντο θύελλαι Od.20.66; ἀναιρούμενος οἴκαδε φέρειν Pl.Lg. 914b; ἀνείλατο (for the form cf. Hsch.) δαίμων Epigr.Gr.404.1.    3 take up for burial (cf. A.1.4), Hdt.4.14, Th.4.97, etc.; πατέρων ἀρίστων σώμαθ' ὧν ἀνειλόμην E.Supp.1167; τὰ ὀστέα Hdt.2.41; of the ashes of the dead, πυρὸς ἀ. ἄθλιον βάρος S.El.1140; of one still living, E.Hel. 1616, X.HG6.4.13; τοὺς ναυαγούς ib.1.7.4, cf. 11; τοὺς δέκα στρατηγοὺς τοὺς οὐκ ἀνελομένους τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Pl.Ap.32b:—Pass., ἀναιρεθέντων τῶν νεκρῶν . . ὑγιὴς ἀνῃρέθη Id.R.614b, al.    4 take up in one's arms, Il.16.8: hence, take up new-born children, own them, Plu.Ant.36, cf. Ar.Nu.531; take up an exposed child, Men. Sam.159, cf. BGU1110, etc.    5 conceive in the womb, c. acc., Hdt. 2.108, 6.69.    6 take up money at interest, D.50.17.    7 take up a lease, Michel1359 (Chios). cf. BCH<*>7.204.    8 withdraw money from a bank, etc., αὐτὸς ἀνελέσθω IG5(2).159.    II take upon oneself, undertake, πόνους Hdt.6.108; πόλεμόν τινι war against one, Id.5.36; πολέμους ἀναιρούμεσθα E.Supp.492, cf. D.1.7; ἀ. ἔχθραν Pl.Phdr.233c, D.6.20; ἀ. δημόσιον ἔργον undertake, contract for the execution of a work, Pl.Lg.921d, cf. a, b, D.53.21.    2 accept as one's own, adopt, γνώμην Hdt.7.16.ά; τὰ οὐνόματα τὰ ἀπὸ τῶν βαρβάρων ἥκοντα 2.52; ἀ. φιλοψυχίην entertain a love for life, 6.29.    III rescind, cancel, συγγραφήν, συνθήκας, etc., D.34.31, 48.46, IG7.3171 (Orchom. Boeot., iii B. C.).

German (Pape)

[Seite 189] (s. αἱρέω). – I. Act. in die Höhe heben, aufnehmen, ἀπὸ χθονός, das Opferthier von der Erde, Od. 3, 453; und wegnehmen, κριούς, Soph. Ai. 233; bes. a) von Kampfpreisen, ἀέθλια, Il. 23, 736; vgl. Her. 6, 36. 5, 102, ἀγῶνα, Ὀλύμπια, im Wettkampf, in den Olympischen Spielen siegen, u. unten med., welches häufiger in dieser Vbdg ist; ναῦταίσφ' ἀνεῖλον, retteten sie, Eur. Hel. 1233. – b) aufheben, beseitigen, vernichten, παρακαταθήκην, Plat. Legg. XI, 913 b; ὀλιγαρχίας, Xen. Cyr. 1, 1, 1; διαθήκας, Is. 1, 14; νόμους, oft bei den Rednern, im Ggstz von καταλείπειν, Aesch. 3, 39; ἐκ μέσου βλασφημίας, Dem. 10, 36; συμμαχίαν, Pol. 32, 1; πόλεμον, beilegen, 9, 11, 2; νεῖκος, Theocr. 22, 180; πύργους, zerstören, Xen. Cyr. 7, 5, 12; πόλεις, Dem. 9, 26, der auch ἔθνος ἀνῃρημένον, vernichtetes Volk, verbindet; σκηνήν, Zelt abbrechen, Xon. Cyr. 8, 5, 4. Dah. – c) von Menschen, tödten, Aesch. Ch. 998; Pind. P. 11, 18; u. in Prosa, Her. 4, 66; Plat. Legg. IX, 870 d. Bei Theogn. 1 123 so auch ἀνείλετο mit der v. l. ἀνείλατο, ist aber zw. – Von Arist. an: widersprechen, Πλάτων ἀναιρεῖ, ὅτι οὐκ ἔστιν, Eth. Nic. 10, 2, 3. Dem κατασκευάζειν entgegengesetzt, also = ἀνασκευάζειν, top. 2, 3 u. oft eine Behauptung widerlegen. – d) Vom Orakel, wo man φωνήν ergänzt, die Stimme aus der Tiefe erheben, eine Antwort ertheilen, ὁ θεὸς ἀνεῖλε, vom Apollo; τὸ χρηστήριον, μαντήϊον, Her. 1, 13. 2, 52; ἡ Πυθία, 9, 331 Plat. Apol. 21 a; οἱ μάντιες, Her. 6, 69; durch ein Opfer erklären, Xen. An. 7, 6, 44. Es tritt auch ein acc. dazu, οὓς ἂν – ἀνέλῃ, welche das Orakel bezeichnet, Legg. IX, 865 d; μαντείας, Dem. ep. 1 am Ende; aber bei Xen. An. 3, 1, 6 ist θεοῖς οἷς θύειν ἔδει als Attraktion dem θεούς vorzuziehen. Dazu Pass., ἐν ταῖς μαντείαις ἀνῃρημένον εὑρήσετε τῇ πόλει Dem. 21, 51. – II. Med. für sich aufnehmen, ἄλεισον ἀναιρήσεσθαι ἔμελλεν Od. 22, 9; von Waffen, ἀσπίδα, ἔγχος, Il. 1 1, 32. 13, 296; auf den Arm, 16, 8; ἐπιφροσύνας, Vernunft annehmen, Od. 19, 22; – für sich wegnehmen, davontragen, ἃ μὴ κατέθου, μὴ ἀνέλῃ Plat. Legg. XI, 913 c; σῖτα, Speise zu sich neh men, Her. 4, 128; ποινήν τινος ἀνελέσθαι, Buße für etwas, 2, 134; φιλοψυχίην, Liebe zum Leben fassen, 6, 29; γνώμην 7, 16, 1; οὐνόματα, Namen annehmen, 2, 52. Vom Weibe, empfangen, 6, 69; auch von Thieren, 3, 108. Am häufigsten a) vom Kampfpreis, Od. 21, 117; und öfter bei Her. ἀγῶνας, in den Kamfspielen siegen, 9, 88; Ὀλυμπιάδα τεθρίππῳ 6, 71; häufig νίκην, den Sieg davontragen, z. B. 9, 64. – b) von Aufnahme und Bestattung der Todten, Her. 4, 14. 9, 22; Plat. Ap. 32 b, u. sonst; auch selten im act., Xen. An. 6, 4, 9; Dem. 43, 57, im Gesetz, ἀναιρεῖν καὶ θάπτειν. – c) Kinder aufnehmen u. sie dadurch für die seinigen anerkennen, im Ggstz von ἐκτιθέναι, Isocr.; Plut.; vgl. Pind. P. 9, 63, wo das act. steht. – d) Zurücknehmen einer Klageschrift, Aufheben eines Contracts, γραφήν, δίκην, Dem. 58, 82. 59, 53; συνθήκας, συγγραφήν, 48, 46. 34, 31. – Allgem.: auf sich nehmen, übernehmen, πόλεμον Her. 5, 36; An. 5, 7, 27, u. sonst oft; ἔχθραν Plat. Phaedr. 243 c; πρός τινα, Dem. 6, 20; ἔργον Plat. Legg. XI, 921 a; πόνον ὑπέρ τινος Her. 6, 108; Plat. Phil. 59 a.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
f. ἀναιρήσω, ao.2 ἀνεῖλον, pf. ἀνῄρηκα;
1 enlever;
2 enlever, remporter (un prix);
3 enlever, faire disparaître ; p. ext. faire périr ; ἑαυτὸν ἀν. PLUT se tuer ; πόλεις DÉM détruire des villes ; συνθήκας ISOCR annuler des conventions ; νόμους ESCHN abroger des lois;
4 en parl. d’un oracle ordonner, prescrire : ὁ θεὸς αὐτοῖς ἀνεῖλεν avec un inf. THC le dieu leur ordonna de ; en gén. rendre un oracle ; abs. ἀνεῖλε ἡ Πυθίη HDT la Pythie répondit;
Moy. ἀναιρέομαι-οῦμαι;
1 enlever pour soi, prendre pour soi ou sur soi : ἀσπίδα IL, ἔγχος IL s’armer de son bouclier, de sa javeline ; choisir;
2 enlever, prendre dans ses bras ; particul. prendre dans ses bras un nouveau-né et le reconnaître pour sien;
3 enlever un mort pour lui donner la sépulture ; particul. enlever des morts après un combat ; recueillir des naufragés après un combat naval;
4 enlever, emporter : νίκην ἀν. HDT remporter une victoire ; Ὀλύμπια HDT, τὴν Ὀλυμπιάδα HDT remporter le prix aux jeux olympiques ; ποινῆν τῆς Αἰσωποῦ ψυχῆς ἀν. HDT recevoir l’amende due pour le meurtre d’Ésope;
5 emmener avec soi, prendre à son service, acc.;
6 prendre sur soi, se charger de, acc..
Étymologie: ἀνά, αἱρέω.

English (Autenrieth)

aor. 2 part. ἀνελών, mid. fut. ἀναιρήσομαι, aor. 2 ἀνειλόμην, ἀνελόμην: take up; mid., for oneself, or what is one's own, Il. 13.296; ‘into one's service,’ ἦ ἄρ κ' ἐθέλοις θητευέμεν, εἴ σ ἀνελοίμην, Od. 18.357; in bad sense, κούρᾶς ἀνέλοντο θύελλαι, ‘snatched away,’ Od. 20.66.

English (Slater)

ἀναιρέω
   a take up, away “παῖδα ὃν κλυτὸς Ἑρμᾶς εὐθρόνοις ὥραισι καὶ Γαίᾳ ἀνελὼν φίλας ὑπὸ ματέρος οἴσει” (P. 9.61) Ὀρέστα· τὸν δὴ φονευομένου πατρὸς Ἀρσινόα Κλυταιμήστρας χειρῶν ὕπο κρατερᾶν ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε δυσπενθέος (P. 11.18) met., ἐρευνασάτω στάσιν ἀπὸ πραπίδος ἐπίκοτον ἀνελών fr. 109. 3.
   b med., carry off for oneself, gain τυχεῖν δ' ἕν ἀδύνατον εὐδαιμονίαν ἅπασαν ἀνελόμενον (N. 7.56) [ἀναιρεῖται contra met. codd: ἀνατεί τε H. J. Mette fr. 169. 8.]

Spanish (DGE)

• Morfología: [aor. rad. ind. panf. ἀνhε͂λε IPamph.3.1; siracusano ἄνελον EM 302.38G, imperat. lacon. ἀνελόσθο IGA Roehl 68B.2, part. ἀνhελόμενος TEracl.1.168, 176, inf. eol. ὀννέλην Alc.130b.12; aor. sigm. ind. ἀνεῖλα Act.Ap.2.23, GVI 1166.18 (Esmirna III a.C.), ἀνῄρησα Q.S.4.40, med. ἀνειλάμην BGU 140.11 (II a.C.); perf. jón. ἀναραίρηκα Hdt.5.102, inf. cret. ἀνειλε̄́θαι ICr.4.72.7.10]
A act. (y med. c. sent. próximo)
I ἀνά ‘hacia arriba’
1 levantar, recoger ἀνελόντες ἀπὸ χθονός (la cabeza de la víctima) Od.3.453, παῖδα ... ἀνελῶν φίλας ὑπὸ ματέρος Pi.P.9.61
en v. med. δακρυόεσσα δέ μιν ποτιδέρκεται, ὄφρ' ἀνέληται mira llorando para que la coja en brazos de una niña de pocos años Il.16.10, ἀσπίδα Il.11.32, κυνέην Hdt.1.84, ἀ. σῖτα forrajear Hdt.4.128
recoger, rescatar cadáveres o en gener. restos procedentes de combates, Ar.V.386, X.An.6.4.9, τὰ ὀστᾶ Th.1.126, GVI 1166.18 (Esmirna III a.C.)
muy frec. en este sent. en v. med. σώμαθ' ὧν ἀνειλόμην E.Supp.1167, νεκρούς Th.4.97, Plb.5.86.2, τὰ ὀστέα τῶν βοῶν Hdt.2.41, πυρὸς ἀνειλόμην ... ἄθλιον βάρος de las cenizas después de la cremación, S.El.1140, τοὺς ναυαγούς X.HG 1.7.4, τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Pl.Ap.32b, τὰ λείψανα Plu.2.162e
abs. ἔχοντας τὰ πρόσφορα ὡς ἀναιρησομένους Hdt.4.14, cf. Is.4.19
en pas. ἀναιρεθέντων δεκαταίων τῶν νεκρῶν Pl.R.614b.
2 coger, sacar abs. μηδ' ἀπὸ χυτροπόδων ... ἀνελόντα ἔσθειν μηδὲ λόεσθαι no comas ni te laves sacando de las tinajas Hes.Op.748
v. med. οὐλοχύτας ἀνέλοντο Il.1.449, ἀνείλετο λευκὸν ἄλειφαρ Hes.Th.553, τὰ δίκτυα ... ἀναιροῦνται οἱ ἁλιεῖς Arist.HA 602b9, τὴν θῖβιν LXX Ex.2.5, ἀνελόμενος τὴν ἑαυτοῦ μάχαιραν desenvainando su espada, PTeb.138 (II a.C.)
fig. δεινόν γ' ὄνειδος σπαργάνων S.OT 1035.
3 llevarse, ganar de premios y competiciones ἀέθλια Il.23.736, στεφανηφόρους τε ἀγῶνας Hdt.5.102, Ὀλύμπια Hdt.6.36
v. med. igual sent. Ὀλυμπιάδα Hdt.6.70, 103, νίκην D.H.5.47, IGLBulg.190.6 (IV a.C.), Synes.Calu.M.66.1193B
tb. v. med. de otras cosas llevarse en el sent. de robar ἂν ... ἀναιρούμενος οἴκαδε φέρῃ Pl.Lg.914b
fig. alcanzar, lograr εὐδαιμονίαν Pi.N.7.56
de ahí c. gen. coger de entre, escoger τῶν οἱ ἔπειτ' ἀνελῶν δόμεναι καὶ μεῖζον ἄεθλον Il.23.551, τῶν οὐκ ἄν τι φέροις ἀνελών Il.1.301.
4 arrancar ὅρους Sol.24.6, Plu.2.122e, στήλας And.Myst.103.
II usos fig. y conceptuales
1 eliminar, acabar con στάσιν Alc.130b.12, Pi.Fr.109, νεῖκος Theoc.22.180, φιλίαν Plu.2.55c
ἀ. ἐκ μέσου quitar de enmedio Pl.Erx.401e, D.10.36
de leyes, contratos, etc. abrogar, abolir νόμους Aeschin.3.39, διαθήκην Is.1.14, 6.30, μαρτυρίαν ἀνελεῖν no considerar válido un testimonio D.28.5
en v. med. ἀ. συγγραφήν rescindir un contrato D.34.31, cf. IG 7.3171.6 (Orcómeno III a.C.), τὰς συνθήκας D.48.46
en v. pas. ser eliminado, ser abolido ἄνθεα τιμῆς Emp.B 3.7, ὀλιγαρχίαι X.Cyr.1.1.1, μοναρχίας εἶδος Plb.6.8.1, ἐξ ἱστορίας ἀναιρεθείσης τῆς ἀληθείας Plb.1.14.6, cf. Plu.2.140d.
2 de pers. y anim. aniquilar, eliminar, matar πολλούς A.Ch.1004, σὲ μὲν ἡμετέρα ψῆφος ἀναιρεῖ E.Andr.518, cf. Pl.Lg.870d, Din.3.19, Eu.Matt.2.16, Act.Ap.2.23, Q.S.4.40, ἀ. ἑαυτόν suicidarse Arist.EN 1166b13, Act.Ap.16.27
abs. αἱ δὲ κυνάγχαι ... τάχιστα ἀναιρέουσιν Hp.Prog.23, τι τῶν ταχέως ἀναιρούντων Men.Asp.342
v. med. igual sent. μνηστῆρας ἀνείλετο Thgn.1125
v. pas. καὶ ἔνιοι μὲν ὑγιάζονται, οἱ δὲ καὶ ἀναιροῦνται Arist.GA 726a14, τὴν νεότητα ἐκ τῆς πόλεως ἀνῃρῆσθαι Arist.Rh.1365a32
de fuerzas naturales o divinidades llevarse, arrebatar e.d. hacer morir κούρας ἀνέλοντο θύελλαι Od.20.66, ἄνδρα ... ἀνείλατοδαίμων Epigr.Gr.404.1, cf. Ign.Eph.12.2.
3 refutar a base de argumentos ὑποθέσεις Pl.R.533c, τῶν λόγων τοὺς μὲν συλλελογισμένους ἀνελόντα Arist.SE 176b36, cf. Hp.de Arte 3, Olymp.in Mete.25.14
negar op. τιθέναι S.E.P.1.192.
III de oráculos (quizá por la adivinación hecha recogiendo sortes u hojas) ordenar, mandar, dar como respuesta c. inf. ἢν μὲν [δὴ] τὸ χρηστήριον ἀνέλῃ μιν βασιλέα εἶναι Hdt.1.13, cf. 6.69, ἀνεῖλεν ὁ θεὸς ... καταλαβεῖν Th.1.126, cf. 1.25, X.An.3.1.6
c. ac. οὓς ἂν ὁ θεὸς ἀνέλῃ Pl.Lg.865d
C. ac. int. (θεοί) μαντείας ἀνῃρήκασιν D.Ep.1.16
c. ac. y περί c. gen. ὅ τι δ' ἂν ὁ θεὸς ἀναιρῇ περί τε τῶν χρημάτων Pl.Lg.914a.
B usos esp. de la v. med.
I concebir, engendrar σε Hdt.6.69, cf. en v. pas. Hdt.3.108.
II 1de pers. tomar a su servicio εἴ σ' ἀνελοίμην Od.18.357.
2 ref. a niños expuestos recoger, tomar a su cargo Ar.Nu.531, Men.Epit.330, τὴν μείρακα Men.Pc.134, de Moisés ἐκ τοῦ ὕδατος αὐτὸν ἀνειλόμην LXX Ex.2.10, cf. Act.Ap.7.21, (παιδία) ... ἀνελόμενοι ἔτρεφον ὡς αὑτῶν D.Chr.15.9, de Rómulo y Remo τὰ δὲ βρέφη ... συφορβὸς ἀνείλετο Plu.Rom.6, cf. ICr.4.72.7.10, PSI 203.3 (I a.C.), POxy.38.6 (I a.C.), (en v. act. ib.37.6), PMerton 118.13 (I d.C.)
pero tb. ref. a los padres propios en el sent. de no exponer, e.d. reconocer un hijo conservarlo, legitimarlo Men.Sam.355, 373, Plu.2.320e, 489f, Ant.36, Arr.Epict.1.23.7, BGU 140.11 (II a.C.).
3 de abstr. encargarse de, tomar a su cargo, emprender ἐπιφροσύνας ἀνέλοιο Od.19.22, ἀνελόμενος δημόσιον ἔργον Pl.Lg.92Id, cf. D.53.21, πολέμους ἀναιρούμεσθα nos metemos en guerras E.Supp.492, cf. D.1.7, πόλεμον βασιλέϊ τῶν Περσέων ἀναιρέεσθαι Hdt.5.36, πόνους Hdt.6.108, οὐδὲ διὰ σμικρὰ ἰσχυρὰν ἔχθραν ἀναιρούμενος y no dejándome llevar a una fuerte enemistad por pequeñeces Pl.Phdr.233c.
4 fig. adoptar como propio, tomar, adoptar γνώμην Hdt.7.16α, τὰ οὐνόματα τὰ ἀπὸ τῶν βαρβάρων ἥκοντα Hdt.2.52, φιλοψυχίην Hdt.6.29, ποινὴν ... ἀνελέσθαι tomar venganza, vengarse Hdt.2.134.
III 1tomar prestado a interés ναυτικὸν ἀνειλόμην D.50.17, cf. PFlor.1.12 (II a.C.), PRoss.Georg.5.15-16.1.4 (II/III a.C.).
2 retirar un depósito del banco ἰδὼν ἀνὴρ ἄνδρα ἕτερον ἀργύριον ἀναιρούμενον Antipho Soph.B 54, cf. IG 5(2).159 (Tegea V a.C.), PSarap.80.14.
3 tomar en arriendo τὴν γῆν Michel 1359.37 (Quíos), ὁ ἀνελόμενος el arrendatario, SEG 22.508b.2 (Quíos IV a.C.), TEracl.1.168, 176.

English (Strong)

from ἀνά and (the active of) αἱρέομαι; to take up, i.e. adopt; by implication, to take away (violently), i.e. abolish, murder: put to death, kill, slay, take away, take up.

English (Thayer)

(ῶ; future ἀνελῶ, L T Tr WH text cf. Dionysius Halicarnassus 11,18; Diodorus Siculus 2,25; cf. Winer s Grammar, 82 (78); (Buttmann, 53 (47); Veitch, under the word αἱρέω, "perhaps late έ῾λω)), for the usual ἀναιρήσω; 2nd aorist ἀνεῖλον; 2nd aorist middle ἀνειλόμην (but ἀνείλατο ἀνεῖλαν ἀνείλατε G L T Tr WH, after the Alex. form, cf. Winer s Grammar, 73 f (71 f); Buttmann, 39 (34)f (see αἱρέω); passive, present ἀναιροῦμαι; 1st aorist ἀνῃρέθην;
1. to take up, to lift up (from the ground); middle to take up for myself as value, to own (an exposed infant): ἀναίρεσθαι, Aristophanes nub. 531; Epictetus diss. 1,23, 7; (Plutarch, Anton. 36,3; fortuna Romans 8; fratern. Amos 18, etc.)).
2. to take away, abolish;
a. ordinances, established customs (to abrogate): Prayer of Manasseh , to put not of the way, slay, kill, (often so in the Sept. and Greek writings from (Herodotus 4,66) Thucydides down): L T Tr WH text; ἑαυτόν, to kill oneself, Acts 16:27.

Greek Monotonic

ἀναιρέω: μέλ. -ήσω, παρακ. -ῄρηκα, αόρ. βʹ ἀν-εῖλον·
Α. I. 1. σηκώνω, μαζεύω, Λατ. tollere.
2. μεταφέρω, σηκώνω και κομίζω, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.
3. περισυλλέγω πτώματα για ταφή, σε Αριστοφ., Ξεν.· είναι συνηθέστερο στη Μέσ.
II. 1. καταστρέφω, αφανίζω, εξοντώνω, σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.
2. λέγεται για πράγματα, καταλύω, ακυρώνω, διαγράφω, εξαλείφω, σε Ξεν. κ.λπ.
3. καταρρίπτω επιχείρημα, ανατρέπω, σε Πλάτ.
II. ορίζω, διατάσσω, λέγεται για χρησμό, με απαρ., ἀνεῖλε παραδοῦναι, σε Θουκ.· επίσης με αιτ. και απαρ. ἀνεῖλέ μιν βασιλέα εἶναι, σε Ηρόδ.
2. απόλ., απαντώ, αποκρίνομαι, στον ίδ., Αττ. Β. I. 1. παίρνω για τον εαυτό μου, σηκώνω· και έπειτα, κερδίζω, νικώ, αποκτώ, κατορθώνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· ποινήν τινος ἀν., απαιτώ τιμωρία από κάποιον, σε Ηρόδ.
2. αρπάζω, παίρνω για τον εαυτό μου και απέρχομαι, σε Ομήρ. Οδ.
3. συλλέγω πτώματα για ταφή, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.
4. παίρνω στα χέρια μου, σε Ομήρ. Ιλ.· απ' όπου, αναλαμβάνω νεογέννητα παιδιά, αναγνωρίζω ως δικά μου, αποκτώ, Λατ. dollere, suspicere, σε Πλούτ.
5. συλλαμβάνω στη μήτρα, όπως το ίδιο το συλλαμβάνω, σε Ηρόδ.
II. αναλαμβάνω, δεσμεύομαι, πόνους, στον ίδ.· πόλεμόν τινι, πόλεμος εναντίον κάποιου, στον ίδ.· ἀν. δημόσιον ἔργον, αναλαμβάνω την περάτωσή του, σε Πλάτ.
2. αποδέχομαι ως δικό μου, γνώμην, σε Ηρόδ.· ἀν. φιλοψυχίην, έχω αγάπη προς την ζωή, στον ίδ.
III. αποσύρω, λύνω, διαγράφω, ακυρώνω, σε Δημ.

Russian (Dvoretsky)

ἀναιρέω: (aor. 2 ἀνεῖλον, pf. ἀνῄρηκα)
1) поднимать (ἀπὸ χθονός Hom.);
2) преимущ. med. (о павших на поле битвы) подбирать, уносить для погребения (sc. νεκρούς Her., Arph., Xen., Plat.; τὰ ὀστᾶ Thuc.; ἀ. καὶ θἀπτειν Dem.);
3) получать в награду (ἀέθλια Hom.);
4) преимущ. med. побеждать, выигрывать (ἀγῶνας, Ὀλυμπιάδα или Ὀλύμπια τεθρίππῳ Her.): νίκην ἀνελέσθαι Her., Plut. одержать победу;
5) med. брать, принимать (ἄλεισον ἀναιρήσεσθαι ἔμελλεν Hom.): ἀνείλετο ἔγχος Hom. он вооружился копьем; ἀναιρέεσθαι σῖτα Her. добывать продовольствие; ἀναιρεῖσθαι κλῆρος Plat. вынимать жребий; τὰ δικτύα ἀναιρεῖσθαι Arst. тянуть невод; ποινὴν ἀνελέσθαι τῆς ψυχῆς τινος Her. взять выкуп за убийство кого-л.; ἀνελέσθαι γνώμην Her. усвоить мнение; ἔχθρας ἀναιρεῖσθαι Plat. начать враждовать; ἐπιφροσύνας ἀνελέσθαι Hom. взяться за ум;
6) med. предпринимать (πόνους ὑπέρ τινος, πόλεμον Her. - ср. 13; ἔργον Plat.; πρᾶξιν Plut.);
7) подхватывать, уносить (τινα и τι Hom., Plat.);
8) med. становиться беременной, зачать (τινα Her.);
9) преимущ. med. (о символическом обряде признания своего отцовства) поднимать, брать на руки (sc. παῖδα Isocr., Plut.), тж. усыновлять Arph.;
10) снимать, убирать (sc. τὰς σκηνάς Xen.);
11) разрушать, уничтожать (πύργους Xen.; πόλεις Dem.): ἀ. τινας θανάτοις Plat. умерщвлять кого-л.;
12) убивать, истреблять (πολλούς Aesch., Her.; τὸ Φωκέων ἔθνος ἀνῃρημένον Dem.): φαρμάκοις ἀνελεῖν Plut. отравить;
13) прекращать (πόλεμον Polyb. - ср. 6; νεῖκος Theocr.): ἀνελεῖν ἐκ μέσου τι Dem. положить конец чему-л.; ἀνελεῖν τὴν παρακαταθήκην Plat. изъять (свой) денежный вклад;
14) свергать, сокрушать (μοναρχίας καὶ ὀλιγαρχίας Xen.);
15) тж. med. расторгать (συνθήκας Isocr.; διαθήκας Isae.; συμμαχίαν Polyb.);
16) упразднять, отменять (νόμους Aeschin.): (μόρια), ὧν ἀναιρουμένων ἀναιρεῖται καὶ τὸ ὅλον Arst. части, с устранением которых устраняется и целое;
17) med. брать назад (γραφήν Dem.);
18) возражать, опровергать (τὰς ὑποθέσεις Plat.);
19) (воз)вещать, изрекать (χρηστήριον Her.; μαντείας Dem.): Πλάτων ἀναιρεῖ, ὅτι οὔκ ἐστιν ἡδονὴ τἀγαθόν Arst. Платон утверждает, что наслаждение не есть благо; ἀνεῖλεν ἡ Πυθία Her., Plat. Пифия изрекла; ἀνελεῖν τινι ποιεῖν τι Thuc., Xen. (о божестве) повелеть кому-л. сделать что-л.; ἐν ταῖς μαντείαις ἀνῃρημένον Dem. возвещенное в оракулах; ἀ. τι περί τινος Plat. предписать (в оракуле) что-л. относительно чего-л.; οὓς ἂν ὁ θεὸς ἀνέλῃ Plat. те, кого укажет божество.