καί: Difference between revisions
Καλῶς πένεσθαι μᾶλλον (κρεῖττον) ἢ πλουτεῖν κακῶς → Inopia honesta potior opipus improbis → In Ehren arm ist besser als unehrlich reich
(Bailly1_3) |
(Autenrieth) |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>conj. et adv.</i><br /><b>I.</b> • <i>Conj.</i> « et » :<br /><b>1</b> <i>s’emploie pour unir deux mots de même catégorie (noms, adj., verbes, etc.)</i> : θαυμάσιαι τὸ [[κάλλος]] καὶ τὸ [[μέγεθος]] XÉN (dattes) merveilleuses de beauté et de grosseur ; <i>pour unir deux propos.</i> : ὁ [[ἵππος]] πίπτει [[εἰς]] [[γόνατα]], καὶ μικροῦ κἀκεῖνον ἐξετραχήλισεν XÉN le cheval tombe sur les genoux, et peu s’en fallut qu’il ne précipitât Cyrus;<br /><b>2</b> <i>au commenc. d’une phrase</i> : καὶ ὁ [[Σωκράτης]] ἔφη PLAT alors Socrate dit, et Socrate de dire ; <i>particul. dev. un impér. au sens du franç.</i> « et maintenant » <i>ou</i> « allons ! » : [[καί]] μοι δὸς τὴν χεῖρα IL allons ! donne-moi la main ; <i>en relation avec un autre</i> καὶ <i>au sens</i> de et… et : ἐπολιόρκει Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν XÉN il assiégeait Milet et par terre et par mer ; <i>dans cette construct. qqf avec une valeur restrictive au sens de notre</i> « et cependant » : σὺ καὶ δέδορκας, [[κοὐ]] βλέπεις ἵν’ [[εἶ]] κακοῦ SOPH toi tu vois (la lumière du jour) et cependant tu ne vois pas l’étendue de ton malheur;<br /><b>3</b> et même, même : <i>entre deux adj. dont le second renchérit sur le sens du premier</i>, « et même, et de plus, et en outre » : ἐχθροὶ καὶ ἔχθιστοι THC ennemis et même ennemis acharnés ; <i>dans les locut.</i> καὶ [[τοῦτο]], καὶ [[ταῦτα]], <i>au sens du franç.</i> « et cela » (<i>cf. lat.</i> idque), « et en même temps » : γελᾶν ἀναπείθων, καὶ ταῦθ’ [[οὕτω]] πολέμιον [[ὄντα]] [[τῷ]] γέλωτι XÉN (en) lui persuadant de rire, et cela quand il est un ennemi déclaré du rire;<br /><b>4</b> « et en outre » : [[παντάπασιν]] ἀπόρων ἐστὶ καὶ ἀμηχάνων καὶ ἀνάγκῃ ἐχομένων, καὶ τούτων πονηρῶν XÉN c’est un moyen digne de gens absolument dépourvus de ressources, impuissants, pressés par la nécessité, et en outre pervers;<br /><b>5</b> « et ensuite, puis » : μικρὸς καὶ [[μέγας]] SOPH petit d’abord, grand ensuite;<br /><b>6</b> « ou » : [[ὁμοίως]] καὶ [[παραπλησίως]] DÉM semblablement <i>ou</i> d’une façon très rapprochée ; <i>particul. entre deux n. de nombre</i> : ἕνα καὶ [[δύο]] IL un ou deux ; [[δύο]] καὶ [[τρία]] βήματα XÉN deux ou trois pas;<br /><b>II.</b> • <i>adv.</i> « aussi, même » :<br /><b>1</b> aussi, de même : ἔστι δὲ καὶ [[βασίλεια]] [[ἐν]] Κελαιναῖς XÉN il y a aussi un château royal à Kélænes, <i>càd</i> un autre château royal ; καὶ [[αὐτός]], lui-même aussi (<i>lat.</i> ipse quoque) ; καὶ [[οὗτος]], celui-ci aussi (<i>lat.</i> hic quoque) : ἐπειδὴ [[σαφῶς]] ἀπιόντας [[ἤδη]] ἑώρων [[οἱ]] Ἕλληνες, ἐπορεύοντο καὶ αὐτοὶ ἀναζεύξαντες XÉN lorsque les Grecs virent (les barbares) s’éloigner sans qu’on en pût douter, ils levèrent le camp eux aussi et se mirent en marche ; [[κἀνταῦθα]] SOPH et là aussi ; καὶ [[νῦν]] SOPH maintenant encore ; καὶ [[ὡς]] ATT de cette manière aussi;<br /><b>2</b> même : [[Ἀγησίλαος]] καὶ [[ὁπότε]] εὐτυχοίη, [[οὐκ]] ἀνθρώπων ὑπερεφρόνει, ἀλλὰ θεοῖς χάριν ᾔδει XÉN Agésilas, même dans la prospérité, ne méprisait pas les hommes, et quant aux dieux, il leur rendait grâces ; <i>en ce sens, construit dev. un part.</i> καὶ <i>équivaut à</i> « quoique » : πὰρ δύναμιν δ’ [[οὐκ]] ἔστι καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν IL même (<i>càd</i> quoique) emporté par son ardeur, un guerrier ne peut combattre au delà de ses forces ; ἐγὼ σκοτώσω βλέφαρα καὶ δεδορκότα SOPH j’obscurcirai ses paupières même ouvertes à la lumière du jour;<br /><b>3</b> même, <i>au sens de</i> « seulement » : ἰέμενος καὶ καπνὸν νοῆσαι OD (Ulysse) qui souhaiterait voir seulement la fumée (s’élever de la terre natale);<br /><b>III.</b> <i>Rem.</i><br /><b>1</b> <i>Conj. ou adv.</i> καὶ <i>se joint à diverses particules</i> : -- καὶ [[ἄν]] (v. [[ἄν]]) ; -- καὶ [[γάρ]], et en effet ; car aussi bien, <i>avec un second</i> καὶ <i>ayant le sens de notre</i> « que » <i>dans la locut.</i> « aussi bien… que » ; -- καὶ γὰρ [[οὖν]], ainsi donc, par conséquent ; -- καὶ [[γάρ]] [[τοι]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ γὰρ [[δή]], et en effet certes ; -- καὶ [[γάρ]] [[ῥα]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ γὰρ… [[τε]], et en effet… aussi ; -- [[καί]] [[γε]], et certes ; -- καὶ… [[δέ]], et… aussi, et… de plus ; -- καὶ [[δή]], et déjà, et voilà que ; καὶ δὴ [[καί]] PLAT et naturellement aussi ; -- καὶ [[εἰ]] <i>ou</i> [[κεἰ]], même si, quand même, quand bien même ; -- [[εἰ]] καὶ <i>ou</i> ἢν [[καί]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ [[μέν]], et en outre ; -- καὶ [[μήν]], et certes, et en vérité ; <i>ou simpl.</i> d’ailleurs, en outre, mais de plus ; -- [[καί]] νύ [[κε]] [[δή]], et alors en ce moment même ; -- [[καί]] περ (v. [[καίπερ]]) ; -- [[αἰ]] [[ῥα]], et donc, et alors ; -- [[καί]] [[τε]], et même, -- [[καί]] [[τοι]] (v. [[καίτοι]]);<br /><b>2</b> <i>En poésie</i>, [[καί]] <i>se réduit qqf par élision à</i> κ’ : [[εἰ]] δὲ κ’ [[ἔτι]] IL et si même (la course était) encore (plus longue);<br /><b>3</b> [[καί]] <i>se contracte par crase</i> : [[χὠ]] <i>p.</i> καὶ ὁ SOPH, [[χἠ]] <i>p.</i> καὶ ἡ, [[χοἰ]] <i>p.</i> καὶ [[οἱ]] ; [[κἀγαθός]] v. [[ἀγαθός]], <i>etc. (pour un grand nombre de formes analogues, v. le mot à son rang alphabétique)</i>.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> que. | |btext=<i>conj. et adv.</i><br /><b>I.</b> • <i>Conj.</i> « et » :<br /><b>1</b> <i>s’emploie pour unir deux mots de même catégorie (noms, adj., verbes, etc.)</i> : θαυμάσιαι τὸ [[κάλλος]] καὶ τὸ [[μέγεθος]] XÉN (dattes) merveilleuses de beauté et de grosseur ; <i>pour unir deux propos.</i> : ὁ [[ἵππος]] πίπτει [[εἰς]] [[γόνατα]], καὶ μικροῦ κἀκεῖνον ἐξετραχήλισεν XÉN le cheval tombe sur les genoux, et peu s’en fallut qu’il ne précipitât Cyrus;<br /><b>2</b> <i>au commenc. d’une phrase</i> : καὶ ὁ [[Σωκράτης]] ἔφη PLAT alors Socrate dit, et Socrate de dire ; <i>particul. dev. un impér. au sens du franç.</i> « et maintenant » <i>ou</i> « allons ! » : [[καί]] μοι δὸς τὴν χεῖρα IL allons ! donne-moi la main ; <i>en relation avec un autre</i> καὶ <i>au sens</i> de et… et : ἐπολιόρκει Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν XÉN il assiégeait Milet et par terre et par mer ; <i>dans cette construct. qqf avec une valeur restrictive au sens de notre</i> « et cependant » : σὺ καὶ δέδορκας, [[κοὐ]] βλέπεις ἵν’ [[εἶ]] κακοῦ SOPH toi tu vois (la lumière du jour) et cependant tu ne vois pas l’étendue de ton malheur;<br /><b>3</b> et même, même : <i>entre deux adj. dont le second renchérit sur le sens du premier</i>, « et même, et de plus, et en outre » : ἐχθροὶ καὶ ἔχθιστοι THC ennemis et même ennemis acharnés ; <i>dans les locut.</i> καὶ [[τοῦτο]], καὶ [[ταῦτα]], <i>au sens du franç.</i> « et cela » (<i>cf. lat.</i> idque), « et en même temps » : γελᾶν ἀναπείθων, καὶ ταῦθ’ [[οὕτω]] πολέμιον [[ὄντα]] [[τῷ]] γέλωτι XÉN (en) lui persuadant de rire, et cela quand il est un ennemi déclaré du rire;<br /><b>4</b> « et en outre » : [[παντάπασιν]] ἀπόρων ἐστὶ καὶ ἀμηχάνων καὶ ἀνάγκῃ ἐχομένων, καὶ τούτων πονηρῶν XÉN c’est un moyen digne de gens absolument dépourvus de ressources, impuissants, pressés par la nécessité, et en outre pervers;<br /><b>5</b> « et ensuite, puis » : μικρὸς καὶ [[μέγας]] SOPH petit d’abord, grand ensuite;<br /><b>6</b> « ou » : [[ὁμοίως]] καὶ [[παραπλησίως]] DÉM semblablement <i>ou</i> d’une façon très rapprochée ; <i>particul. entre deux n. de nombre</i> : ἕνα καὶ [[δύο]] IL un ou deux ; [[δύο]] καὶ [[τρία]] βήματα XÉN deux ou trois pas;<br /><b>II.</b> • <i>adv.</i> « aussi, même » :<br /><b>1</b> aussi, de même : ἔστι δὲ καὶ [[βασίλεια]] [[ἐν]] Κελαιναῖς XÉN il y a aussi un château royal à Kélænes, <i>càd</i> un autre château royal ; καὶ [[αὐτός]], lui-même aussi (<i>lat.</i> ipse quoque) ; καὶ [[οὗτος]], celui-ci aussi (<i>lat.</i> hic quoque) : ἐπειδὴ [[σαφῶς]] ἀπιόντας [[ἤδη]] ἑώρων [[οἱ]] Ἕλληνες, ἐπορεύοντο καὶ αὐτοὶ ἀναζεύξαντες XÉN lorsque les Grecs virent (les barbares) s’éloigner sans qu’on en pût douter, ils levèrent le camp eux aussi et se mirent en marche ; [[κἀνταῦθα]] SOPH et là aussi ; καὶ [[νῦν]] SOPH maintenant encore ; καὶ [[ὡς]] ATT de cette manière aussi;<br /><b>2</b> même : [[Ἀγησίλαος]] καὶ [[ὁπότε]] εὐτυχοίη, [[οὐκ]] ἀνθρώπων ὑπερεφρόνει, ἀλλὰ θεοῖς χάριν ᾔδει XÉN Agésilas, même dans la prospérité, ne méprisait pas les hommes, et quant aux dieux, il leur rendait grâces ; <i>en ce sens, construit dev. un part.</i> καὶ <i>équivaut à</i> « quoique » : πὰρ δύναμιν δ’ [[οὐκ]] ἔστι καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν IL même (<i>càd</i> quoique) emporté par son ardeur, un guerrier ne peut combattre au delà de ses forces ; ἐγὼ σκοτώσω βλέφαρα καὶ δεδορκότα SOPH j’obscurcirai ses paupières même ouvertes à la lumière du jour;<br /><b>3</b> même, <i>au sens de</i> « seulement » : ἰέμενος καὶ καπνὸν νοῆσαι OD (Ulysse) qui souhaiterait voir seulement la fumée (s’élever de la terre natale);<br /><b>III.</b> <i>Rem.</i><br /><b>1</b> <i>Conj. ou adv.</i> καὶ <i>se joint à diverses particules</i> : -- καὶ [[ἄν]] (v. [[ἄν]]) ; -- καὶ [[γάρ]], et en effet ; car aussi bien, <i>avec un second</i> καὶ <i>ayant le sens de notre</i> « que » <i>dans la locut.</i> « aussi bien… que » ; -- καὶ γὰρ [[οὖν]], ainsi donc, par conséquent ; -- καὶ [[γάρ]] [[τοι]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ γὰρ [[δή]], et en effet certes ; -- καὶ [[γάρ]] [[ῥα]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ γὰρ… [[τε]], et en effet… aussi ; -- [[καί]] [[γε]], et certes ; -- καὶ… [[δέ]], et… aussi, et… de plus ; -- καὶ [[δή]], et déjà, et voilà que ; καὶ δὴ [[καί]] PLAT et naturellement aussi ; -- καὶ [[εἰ]] <i>ou</i> [[κεἰ]], même si, quand même, quand bien même ; -- [[εἰ]] καὶ <i>ou</i> ἢν [[καί]], <i>m. sign.</i> ; -- καὶ [[μέν]], et en outre ; -- καὶ [[μήν]], et certes, et en vérité ; <i>ou simpl.</i> d’ailleurs, en outre, mais de plus ; -- [[καί]] νύ [[κε]] [[δή]], et alors en ce moment même ; -- [[καί]] περ (v. [[καίπερ]]) ; -- [[αἰ]] [[ῥα]], et donc, et alors ; -- [[καί]] [[τε]], et même, -- [[καί]] [[τοι]] (v. [[καίτοι]]);<br /><b>2</b> <i>En poésie</i>, [[καί]] <i>se réduit qqf par élision à</i> κ’ : [[εἰ]] δὲ κ’ [[ἔτι]] IL et si même (la course était) encore (plus longue);<br /><b>3</b> [[καί]] <i>se contracte par crase</i> : [[χὠ]] <i>p.</i> καὶ ὁ SOPH, [[χἠ]] <i>p.</i> καὶ ἡ, [[χοἰ]] <i>p.</i> καὶ [[οἱ]] ; [[κἀγαθός]] v. [[ἀγαθός]], <i>etc. (pour un grand nombre de formes analogues, v. le mot à son rang alphabétique)</i>.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> que. | ||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=and, [[also]], [[too]], [[even]]; the [[purely]] copulative [[use]] needs no [[illustration]], [[but]] the [[word]] is idiomatically employed in [[many]] ways [[that]] [[call]] [[for]] [[insight]] and [[feeling]] [[rather]] [[than]] translation; ([[Νέστωρ]]) ἀνόρουσε, λιγὺς Πυλίων [[ἀγορητής]], | [[τοῦ]] καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος [[γλυκίων]] ῥέεν [[αὐδή]], ‘[[even]] [[from]] whose [[tongue]], etc.’ (comparing [[γλυκίων]] [[with]] [[λιγύς]]), Il. 1.249; [[this]] comparing καί [[may]] [[appear]] in [[both]] members of the [[statement]], [[δότε]] δὴ καὶ τόνδε [[γενέσθαι]] | παῖδ' ἐμόν, ὡς καὶ [[ἐγώ]] περ, ἀριπρεπέα [[Τρώεσσι]], Il. 6.476; καί introducing an apodosis institutes a [[comparison]] [[between]] [[dependent]] [[clause]] and [[main]] [[clause]], Il. 1.478 . καί appears in Greek [[often]] [[where]] we [[employ]] a disjunctive [[word]], ἕνα καὶ [[δύο]], ‘[[one]] or [[two]],’ Il. 2.346. Combined w. [[other]] particles, καὶ εἰ, εἰ καί (see εἰ), καὶ δέ (δέ the connective), καὶ δή, καὶ [[μήν]], καί ῥα, καί τε, καὶ.. [[πέρ]] (see [[πέρ]]), etc. καί [[sometimes]] suffers elision, κ' [[ἔτι]], Il. 23.526; freq. in crasis, [[χἡμεῖς]] (καὶ [[ἡμεῖς]]), κἆγώ, etc. | |||
}} | }} |
Revision as of 15:30, 15 August 2017
English (LSJ)
Conj., copulative, joining words and sentences,
A and; also Adv., even, also, just, freq. expressing emphatic assertion or assent, corresponding as positive to the negative οὐ (μή) or οὐδέ (μηδέ). A copulative, and, I joining words or sentences to those preceding, ἦ, καὶ κυανέῃσιν ἐπ' ὀφρύσινεῦσε Κρονίων Il.1.528, etc.: repeated with two or more Nouns, αἱ δὲ ἔλαφοι κ. δορκάδες κ. οἱ ἄγριοι οἶες κ. οἱ ὄνοι οἱ ἄγριοι X.Cyr.1.4.7; joining only the last pair, Cleom.2.1 (p.168.5 Z.), Phlp.in APr.239.30, etc., v. l. in Arist.Po.1451a20; ὁ ὄχλος πλείων κ. πλείων ἐπέρρει more and more, X.Cyr.7.5.39; to add epithets after πολύς, πολλὰ κ. ἐσθλά Il.9.330; πολλὰ κ. μεγάλα D.28.1, etc. 2 to addalimiting or defining expression, πρὸς μακρὸν ὄρος κ. Κύνθιον ὄχθον to the mountain and specially to... h.Ap. 17, cf. A.Ag. 63 (anap.), S.Tr.1277 (anap.) (sts. in reverse order, πρὸς δῶμα Διὸς κ. μακρὸν Ὄλυμπον Il.5.398); to add by way of climax, θεῶν . . κ. Ποσειδῶνος all the gods, and above all . ., A.Pers.750, etc.; ἐχθροὶ κ. ἔχθιστοι Th.7.68; τινὲς κ. συχνοί Pl.Grg.455c; freq. ἄλλοι τε καί... ἄλλως τε καί . ., v. ἄλλος 11.6, ἄλλως 1.3; ὀλίγου τινὸς ἄξια κ. οὐδενός little or nothing, Id.Ap.23a: joined with the demonstr. Pron. οὗτος (q. v.), εἶναι . . δούλοισι, κ. τούτοισι ὡς δρηπέτῃσι Hdt.6.11, cf. 1.147; κ. ταῦτα and this too . ., γελᾶν ἀναπείθειν, κ. ταῦθ' οὕτω πολέμιον ὄντα τῷ γέλωτι X.Cyr.2.2.16, etc. II at the beginning of a sentence, 1 in appeals or requests, καί μοι δὸς τὴν Χεῖρα Il.23.75; καί μοι λέγε... καί μοι ἀπόκριναι . ., Pl.Euthphr.3a, Grg.462b; freq. in Oratt., καί μοι λέγε . . τὸ ψήφισμα, καί μοι ἀνάγνωθι . ., D.18.105, Lys.14.8, etc. 2 in questions, to introduce an objection or express surprise, κ. τίς τόδ' ἐξίκοιτ' ἂν ἀγγέλων τάχος; A.Ag.280; κ. πῶς . .; pray how . .? E. Ph.1348; κ. δὴ τί . .; but then what . .? Id.Hel.101; κ. ποῖον . .; S.Aj. 462; κ. τίς εἶδε πώποτε βοῦς κριβανίτας; Ar.Ach.86; κἄπειτ' ἔκανες; E.Med.1398 (anap.); κ. τίς πώποτε Χαριζόμενος ἑτέρῳ τοῦτο εἰργάσατο; Antipho 5.57, cf. Is.1.20, Isoc.12.23, Pl. Tht.163d,al. 3 = καίτοι, and yet, Ar.Eq.1245, E.HF509. 4 at the beginning of a speech, Lys.Fr.36a. III after words implying sameness or like ness, as, γνώμῃσι ἐχρέωντο ὁμοίῃσι κ. σύ they had the same opinion as you, Hdt.7.50, cf. 84; ἴσον or ἴσα κ. . ., S.OT611, E.El.994; ἐν ἴσῳ (sc. ἐστὶ) κ. εἰ . . Th.2.60, etc. 2 after words implying comparison or opposition, αἱ δαπάναι οὐχ ὁμοίως κ. πρίν Id.7.28; πᾶν τοὐναντίον ἔχει νῦν τε κ. ὅτε . . Pl.Lg.967a. 3 to express simultaneity, ἦν ἦμαρ δεύτερον... κἀγὼ κατηγόμην S.Ph.355, cf. Th.1.50; παρέρχονταί τε μέσαι νύκτες κ. ψύχεται [τὸ ὕδωρ] Hdt.4.181, cf. 3.108; [οἱ Λακεδαιμόνιοι] οὐκ ἔφθασαν τὴν ἀρχὴν κατασχόντες κ. Θηβαίοις εὐθὺς ἐπεβούλευσαν Isoc.8.98. IV joining an affirm. clause with a neg., ἀλλ' ὥς τι δράσων εἷρπε κοὐ θανούμενος S.Tr.160, etc. V καί... καί . . correlative, not only... but also . ., κ. ἀεὶ κ. νῦν, κ. τότε κ. νῦν, Pl.Grg.523a, Phlb.60b; κ. κατὰ γῆν κ. κατὰ θάλατταν X.An.1.1.7. VI by anacoluthon, ὣς φαμένη κ. κερδοσύνῃ ἡγήσατ' Ἀθήνη, for ὣς ἔφη κ. . ., Il.22.247; ἔρχεται δὲ αὐτή τε . . κ. τὸν υἱὸν ἔχουσα, for κ. ὁ υἱός, X.Cyr.1.3.1; ἄλλας τε κατηγεόμενοί σφι ὁδούς, κ. τέλος ἐγίνοντο Hdt.9.104; τοιοῦτος ὤν, κᾆτ' ἀνὴρ ἔδοξεν εἶναι Ar.Eq.392, cf. Nu.624. B even, also, just, 1 τάχα κεν κ. ἀναίτιον αἰτιόῳτο even the innocent, Il.11.654, cf. 4.161, etc.; δόμεναι κ. μεῖζον ἄεθλον an even greater prize, 23.551, cf. 10.556, 5.362: with numerals, κ. πέντε full five, 23.833; γενομένης κ. δὶς ἐκκλησίας Th.1.44, cf. Hdt.2.44,60, 68, al. (but ἐτῶν δύο κ. τριῶν two or three, Th.1.82, cf. X.Eq.4.4). 2 also, κ. ἐγώ I also, Il.4.40; κ. αὐτοί they also, X.An.3.4.44, etc.; Ἀγίας καὶ Σωκράτης κ. τούτω ἀπεθανέτην likewise died, ib. 2.6.30; in adding surnames, etc., Ὦχος ὁ κ. Δαρειαῖος Ctes.Fr.29.49 (sed Photii est): Ptol. Papyri have nom. ὃς κ., gen. τοῦ κ. etc., Πανίσκος ὃς κ. Πετεμῖνις PLond.2.219 (b) 2 (ii B.C.); dat. τῷ κ. ib.(a) v2, PRein.26.5 (ii B. C.); nom. ὁ κ. first in PTeb.110.1 (i B. C.), freq. later, BGU22.25 (ii A. D.), etc.; Ἰούδας ὁ κ. Μακκαβαῖος J.AJ12.6.4; Σαῦλος ὁ κ. Παῦλος Act.Ap.13.9: with ἄλλος, λαβέτω δὲ κ. ἄλλος Od.21.152; εἴπερ τι κ. ἄλλο, ὥς τις κ. ἄλλος, X.Mem.3.6.2, An.1.3.15, cf. Pl. Phd.59a, Ar.Nu.356: freq. in antithetic phrases, οὐ μόνον... ἀλλὰ καὶ . ., not only... but also . ., v. μόνος; οὐδὲν μᾶλλον . . ἢ οὐ καὶ . . Hdt.5.94, al. b freq. used both in the anteced. and relat. clause, where we put also in the anteced. only, εἰ μὲν κ. σὺ εἶ τῶν ἀνθρώπων ὧνπερ κ. ἐγώ Pl.Grg.458a, cf. Il.6.476, X.An.2.1.21. 3 freq. in apodosi, after temporal Conjs., ἀλλ' ὅτε δή ῥα... κ. τότε δή . . Il.1.494, cf. 8.69, Od. 14.112; also after εἰ, Il.5.897: in Prose, ὡς δὲ ἔδοξεν, κ. ἐχώρουν Th.2.93: as a Hebraism, κ. ἐγένετο . . κ. . . LXX Ge.24.30, al., Ev.Luc.1.59, etc. 4 with Advs., to give emphasis, κ. κάρτα Hdt.6.125; κ. λίην full surely, Il.19.408, Od.1.46; κ. μᾶλλον Il.8.470, cf. E.Heracl.386; κ. πάλαι, κ. πάνυ, S.OC1252, Pl. Chrm.154e; κ. μάλα, κ. σφόδρα, in answers, Ar.Nu.1326, Pl.La. 191e. 5 with words expressing a minimum, even so much as, were it but, just, ἱέμενος κ. καπνὸν ἀποθρῴσκοντα νοῆσαι Od.1.58; οἷς ἡδὺ κ. λέγειν Ar.Nu.528; τίς δὲ κ. προσβλέψεται; who will so much as look at you? E.IA1192, cf. Ar.Ra.614, Pl.Ap.28b, 35b. 6 just, τοῦτ' αὐτὸ κ. νοσοῦμεν 'tis just that that ails me, E.Andr.906, cf. Ba.616, S.Tr.490, Ar.Pax892, Ra.73, Pl.Grg.456a, Tht.166d: freq. with a relat., τὸ κ. κλαίουσα τέτηκα Il.3.176; διὸ δὴ καὶ . . Th.1.128, etc.: also in interrogations (usu. to be rendered by emphasis in intonation), ποίου Χρόνου δὲ καὶ πεπόρθηται πόλις; and how long ago was the city sacked? A.Ag.278; ποῦ καί σφε θάπτει; where is he burying her? E.Alc.834, cf. S.Aj.1290, al., X.An.5.8.2, Ar.Pax1289, Pl. Euthphr.6b, D.4.46, etc. 7 even, just, implying assent, ἔπειτά με κ. λίποι αἰών thereafter let life e'en leave me, Il.5.685, cf. 17.647, 21.274, Od.7.224. 8 κ. εἰ even if, of a whole condition represented as an extreme case, opp. εἰ κ. although, notwithstanding that, of a condition represented as immaterial even if fulfilled, cf. Il.4.347, 5.351, Od.13.292, 16.98 with Il.5.410, Od.6.312, 8.139, etc.; εἰ κ. ἠπιστάμην if I had been able, Pl.Phd.108d, cf. Lg.663d. (This remark does not apply to cases where εἰ and καί each exert their force separtely, as εἴ περ ἀδειής τ' ἐστί, καὶ εἰ . . and if . . Il.7.117, cf. Hdt.5.78, etc.) 9 before a Participle, to represent either καὶ εἰ . ., or εἰ καί . ., although, albeit, Ἕκτορα κ. μεμαῶτα μάχης σχήσεσθαι ὀΐω, for ἢν κ. μεμάῃ, how much soever he rage, although he rage, Il.9.655; τί σὺ ταῦτα, κ. ἐσθλὸς ἐών, ἀγορεύεις; (for εἰ κ. ἐσθλὸς εἶ) 16.627, cf. 13.787, Od.2.343, etc.; κ. τύραννος ὢν ὅμως S.OC851. C Position: καί and, is by Poets sts. put after another word, ἔγνωκα, τοῖσδε κοὐδὲν ἀντειπεῖν ἔχω, for καὶ τοῖσδε οὐδέν A.Pr.51, cf. Euph.51.7, etc. 2 καί also, sts. goes between a Prep. and its case, ἐν κ. θαλάσσᾳ Pi.O.2.28. 3 very seldom at the end of a verse, S.Ph.312, Ar.V.1193. D crasis: with ᾰ, as κἄν, κἀγαθοί, etc.; with ε, as κἀγώ, κἄπειτα, etc., Dor. κἠγώ, κἤπειτα, etc.; with η, as Χἠ, Χἠμέρη, Χἠμεῖς, etc.; with ῐ in Χἰκετεύετε, Χἰλαρή; with ο, as Χὠ, Χὤστις, etc.; with υ in Χὐμεῖς, Χὐποχείριον, etc.; with ω in the pron. ᾧ, Χᾦ; with αι, as κᾀσχρῶν; with αυ, as καὐτός; with ει, as κεἰ, κεἰς (but also κἀς) , κᾆτα; with εὐ-, as κεὐγένεια, κεὐσταλής; with οι in Χοἰ (Χᾠ EM816.34); with ου in Χοὖτος, κοὐ, κοὐδέ, and the like .
German (Pape)
[Seite 1290] und, auch. γέ, undzwar, so daß jede Partikel ihre eigentliche Bdtg behält, καὶ λίην κεῖνός γε ἐοικότι κεῖται ὀλέθρῳ, jener ja, Aegisthos im Gegensatze zum Odysseus, leidet mit Recht, Od. 1, 46, vgl. 11, 180. 15, 155 Il. 1, 533; in Prosa, ὡς καὶ Κύρῳ πιστοὶ ἐγένοντο καὶ βασιλεῖ γ' ἂν πολλοῦ ἄξιοι γένοιντο Xen. An. 2, 1, 14. Vgl. übrigens γέ. δέ, verbindend u. entgegensetzend, und doch, aber auch, bei Hom. in καὶ δή hinüberspielend, Il. 14, 364. 20, 99. 22, 494 Od. 12, 116; auch καὶ δέ τε, Il. 20, 28, καὶ δέ νυ, 22, 420. – Bei den Attikern treten ein od. mehrere Wörter dazwischen, u. es wird dadurch das Zutreten von etwas Neuem angedeutet, καὶ αὐτὸς Ἡγήσανδρος ἐσώθη, καὶ οἱ ἄλλοι δὲ λοχαγοὶ συνῆλθον, aber auch die anderen (nicht bloß er wurde gerettet), Xen. An. 6, 1, 6; so wird 2, 6, 8 ein neuer Charakterzug des Klearch eingeführt durch καὶ ἀρχικὸς δὲ ἐλέγετο εἶναι; vgl. 5, 2, 14. 9, 1. μέντοι, und jedoch, καὶ οὐδὲν μέντοι οὐδὲ τοῦτον ἔφασαν παθεῖν Xen. An. 1, 8, 20, öfter.
Greek (Liddell-Scott)
καί: σύνδεσμος, ὁτὲ μὲν συμπλεκτικός, συνδέων πρὸς ἀλλήλας λέξεις καὶ προτάσεις, ὡς τὸ Λατ. et· ἢ ἔχων σχέσιν πρὸς μίαν μόνην λέξιν ἢ φράσιν, ἔτι, προσέτι, ἀκόμη, Λατ. etiam· (πρβλ. Σανσκρ. k΄a, Λατ. que· τὸ δὲ τίς συγκρινόμενον πρὸς τὸ quis ὑποδεικνύει τὴν σχέσιν τῶν τε, καί). Ἀμφότεραι αἱ σημασίαι διετηρήθησαν ἐν τῇ καθ’ ἡμᾶς Ἑλληνικῇ. Α. συμπλεκτικός, «καί», 1) ἁπλῶς συνδέει λέξεις ἢ προτάσεις πρὸς προηγουμένας, ὡς, ἦ καὶ κυανέῃσιν ἐπ’ ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων Ἰλ. Α. 528, κτλ.· πρὸς στενωτέραν σύνδεσιν εἶναι ἐν χρήσει, τε.., καὶ.., ἄρκτοι τε καὶ λέοντες, ἀμφότερα ὡς ἀναγόμενα εἰς τὴν τάξιν τῶν ζῴων· θαυμάζοντες ὡς σοφοί τε καὶ εὐτυχεῖς γεγενημένοι, καὶ ὡς σοφοὶ καὶ ὡς εὐτυχεῖς, δηλ. ὡς σοφοὶ καὶ ἑπομένως εὐτυχεῖς· (ἀλλὰ παρ’ Ὁμ. τε καὶ τίθεται ἐν τῇ αὐτῇ προτάσει, εἴ περ γάρ τε και αὐτίκ’ Ὀλύμπιος οὐκ ἐτέλεσσεν Ἰλ. Δ. 160, Φ. 262· οὕτω καί: ἠδέ κε καί ᾧ παιδί μέγα κλέος ἤρατ’ ὀπίσσω Ὀδ. Α. 240· καί τε Ἰλ. Α. 521, κτλ.· καὶ κατ’ ἐπανάληψιν, καί τε.., καί τε.., καί θ’ ἁπαλὸν γελάσαι, καὶ τ’ ὀρχήσασθαι ἀνῆκε Ὀδ. Ξ. 465): - ὁ καί, ἐπαναλαμβάνεται παρὰ πεζολόγοις πρὸς συνειρμὸν δύο ἢ πλειόνων ὀνομάτων, αἱ δὲ ἔλαφοι καὶ δορκάδες καὶ αἱ ἄγριαι οἶες καὶ οἱ ὄνοι οἱ ἄγριοι Ξεν. Κύρ. 1. 4, 7· ὁ ὄχλος πλείων καὶ πλείων ἐπέρρει, αὐτόθι 7. 5, 39· συχνάκις ὅπου προστίθενται ἐπίθετα μετὰ τὸ πολύς, πολλὰ καὶ ἐσθλὰ Ἰλ. Ι. 330· πολλὰ καὶ μεγάλα Δημ. 835. 20· πολλοὶ καὶ ἀγαθοί, κτλ. 2) ἡ λέξις ἢ αἱ λέξεις αἱ διὰ τοῦ καὶ προστιθέμεναι χρησιμεύουσιν ἐνίοτε πρὸς ὁρισμὸν ἐκείνων πρὸς ἃς συνάπτονται δι’ αὐτοῦ, πρὸς μακρὸν ὄρος καὶ Κύνθιον ὄχθον, πρὸς τὸ μακρὸν ὄρος καὶ ἰδίως πρὸς τὸν Κύνθιον ὄχθον, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἀπόλλ. 17, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 63, Σοφ. Τρ. 1277· (ἐνίοτε ἀντιστρόφως, πρὸς δῶμα Διὸς καὶ μακρὸν Ὄλυμπον Ἰλ. Ε. 398)· οὕτω καὶ ἐπὶ προσθήκης οὕτως εἰπεῖν κλιμακωτῆς, ἐχθροὶ καὶ ἔχθιστοι Θουκ. 7. 68· οὕτω καί, τις καὶ ἄλλος, Heind εἰς Πλάτ. Φαίδωνα 58D· τινὲς καὶ συχνοὶ ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 455C· καὶ πολλάκις, ἄλλοι τε καὶ.., ἄλλως τε καὶ.., ἴδε ἐν λ. ἄλλος ΙΙ. 6. ἄλλως Ι: - ἡ ἀνθρωπίνη σοφία ὀλίγου τινὸς ἀξία ἐστὶ καὶ οὐδενός, ἔχει ὀλίγην ἢ οὐδεμίαν ἀξίαν, Πλάτ. Ἀπολ. 23Α: - τὸ καὶ ὡσαύτως συνάπτεται μετὰ τῆς δεικτικῆς ἀντωνυμ. οὗτος, ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας, εἶναι.. δούλοισι, καὶ τούτοισι ὡς δρηπέτῃσι Ἡρόδ. 6. 11, πρβλ. 1. 147· καὶ ταῦτα, «καὶ μάλιστα».., γελᾶν ἀναπείθειν, καὶ ταῦθ’ οὕτω πολέμιον ὄντα τῷ γέλωτι Ξεν. Κύρ. 2. 2, 16, κτλ. ΙΙ. ἐν ἀρχῇ προτάσεως, 1) ἐν θερμῇ ἐπικλήσει, καί μοι δὸς τὴν χεῖρα, ἔλα τώρα δός μοι τὴν χεῖρά σου!, Ἰλ. Ψ. 75· καί μοι λέγε.., καί μοι ἀπόκριναι.., καί μοι ἀνάγνωθι, Πλάτ. Εὐθύφρων 2Α, Γοργ. 462Β, καὶ Ρήτορες. 2) ἐπὶ ἐρωτήσεων, δι’ ὧν εἰσάγεται ἀντίρρησις, καί πῶς..; Πόρσ. εἰς Εὐρ. Φοιν. 1373· καὶ δή τί..; ἀλλὰ τί λοιπὸν..; Εὐρ. Ἑλ. 101· καὶ ποῖον..; Σοφ. Αἴ. 462· καί τίς εἶδε πώποτε βοῦς κριβανίτας; Ἀριστ. Ἀχ. 86· οὕτω, κἄπειτ’ ἔκτας; Εὐρ. Μήδ. 1398: - οὕτως ἄνευ ἐρωτήσεως, ὁ αὐτ. ἐν Ἡρ. Μαιν. 509. 3) = καίτοι, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1249. ΙΙΙ. κατόπιν λέξεων σημαινουσῶν ταυτότητα ἢ ὁμοιότητα τὸ καὶ δέον νὰ ἑρμηνεύηται διὰ τοῦ ὡς, καθώς, Λατ. atque ἢ ac μετὰ τὰ aeque perinde, simul, γνώμῃσι ἐχρέοντο ὁμοίησι καὶ σύ, εἶχον τὴν αὐτὴν γνώμην ὡς σύ, ἢ ἣν καὶ σὺ εἶχες, Ἡρόδ. 7· 50, 2, πρβλ. 84· ἴσον ἢ ἴσα καὶ.., Σοφ. Ο. Τ. 612, 1187, Εὐρ. Ἠλ. 994· ἐν ἴσῳ εἶναι καὶ εἰ.., Θουκ. 2. 60, κτλ.· οὕτω καὶ κατόπιν λέξεων δηλουσῶν σύγκρισιν, ἴδε ἐν λέξ. φθάνω ΙV. 1· ἢ σύγχρονον ἐνέργειαν, ἴδε ἐν λ. ἅμα Ι. 2) ἐνίοτε καὶ ἄνευ λέξεώς τινος προηγουμένης, ἦν ἦμαρ δεύτερον, καὶ κατηγόμην, ἔνθα ἀντὶ τοῦ καὶ ἠδύνατο νὰ τεθῇ ὅτε, Σοφ. Φιλ. 355· παρέρχονταί τε μέσαι νύκτες καὶ ψύχεται τὸ ὕδωρ Ἡρόδ. 4. 181, πρβλ. 3. 108., 4. 139. ΙV. ὡσαύτως τὸ καὶ συνδέει καταφατικὴν πρότασιν μετ’ ἀποφατ., καὶ οὐ, καὶ ἥκιστα κτλ., ἔχει δύναμιν ἐναντιωματικοῦ μορίου, ἀλλ’ ὥς τι δράσων εἷρπε καὶ θανούμενος Σοφ. Τρ. 160· ὡσαύτως μεταβιβάζει τὴν ἄρνησιν εἰς τὸ δεύτερον κῶλον τῆς περιόδου καὶ οὕτως ἀντικαθιστᾷ τὸ οὔτε, Ἰακωψίου Ἀνθ. Π. σ. 698. V. ἐπὶ ἀορίστου ὁρισμοῦ ἀριθμοῦ, περίπου, καὶ ἐς ἑβδομήκοντα μυριάδας Ἡροδ. 2. 60· αὐξανόμενος δὲ γίνεται καί ἐς ἑπτακαίδεκα πήχεας, καὶ μέζων ἔτι ὁ αὐτ. 2. 60, 68. VI. παρ’ Ἀττ., τὰ καὶ.., καὶ.., πολλάκις ἔχουσι πρὸς ἄλληλα τὴν σχέσιν ἣν τὰ Λατ. cum.., tum.., οὐ μόνον.., ἀλλὰ καὶ.., καὶ ἀεὶ καὶ νῦν, καὶ τότε καὶ νῦν Πλάτ. Γοργ. 523Α, Φίληβ. 60Β· καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν Ξεν. Ἀν. 1. 1, 7. VII. κατὰ σχῆμα ἀνακόλουθον, ὣς φαμένη καὶ κερδοσύνῃ ἡγῄσατ’ Ἀθήνη, ἀντί, ὣς ἔφη καὶ.., Ἰλ. Χ. 247· ἔρχεται δὲ αὐτή τε.., καὶ τὸν υἱὸν ἔχουσα, ἀντί, καὶ ὁ υἱὸς αὐτῆς, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 1· ἄλλας τε κατηγεόμενοί σφι ὁδούς, καὶ τέλος ἐγίνοντο Ἡρόδ. 9. 104· - ὡσαύτως κατόπιν ἐπεχουσῶν τόπον παρεμφατικῶν ῥημάτων, τοιοῦτος ὤν, κᾆτ’ ἀνὴρ ἔδοξεν εἶναι, ἀντὶ, τοιοῦτος ἦν, κᾆτ’.., Ἀριστοφ. Ἱππ. 392, πρβλ. Νεφ. 624. Β. ὅταν ὁ καὶ ἀναφέρηται εἰς μίαν μόνην λέξιν ἢ πρότασιν, ὡς τὸ Λατ. etiam, ἔπειτά μοι καὶ λίποι αἰών, τότε καὶ ἡ ζωὴ ἄς με ἀφήσῃ, δηλ. ἡ ζωὴ ὡς καὶ πάντα τὰ ἄλλα ἀγαθά, Ἰλ. Ε. 685· τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο, ἔτι καὶ τὸν ἀθῷον, Λ. 654, κτλ., πρβλ. Δ. 161, κτλ.· συχνάκις παρὰ τοῖς πεζολόγοις μετὰ δεικτικῶν ἀντωνυμιῶν, καὶ αὐτοὶ, αὐτοὶ ἐπ’ ἴσης, Ξεν. Ἀν. 3.4, 44· Ἁγίας καὶ Σωκράτης καὶ τούτω ἀπεθανέτην, καὶ οὗτοι ὡσαύτως ἀπέθανον, αὐτόθι 2. 6, 30. πρβλ. 4. 1. 27, πρβλ. καίτοι ΙΙ· ― ἡ σύνταξις αὕτη δύναται νὰ δικαιολογηθῇ ἐκ τῶν ἀντιθετικῶν φράσεων, οὐ μόνον..., ἀλλὰ καὶ..., οὐ μόνον..., ἀλλ’ ὡσαύτως..., οὐ μᾶλλον..., ἢ καὶ λ..., ἂν καὶ οἱ Ἀττ. καὶ ἐπὶ ἰσχυρᾶς ἐμφάσεως παραλείπουσι τὸ καὶ μετὰ τὸ ἀλλά, Wolf. εἰς Δημ. Λεπτ. σ. 257· οὕτω Λατ. non modo... ἢ non solum..., sed (ἀντὶ sed etiam)..., Passow ad Tac. Germ. 10. 15· πρβλ. καὶ γάρ. 2) παρ’ Ἕλλησι τοῦτο τὸ καὶ συχνάκις ἐπαναλαμβάνεται ἔν τε τῇ ἡγουμένῃ προτάσει καὶ τῇ ἑπομένῃ, σκέψαι, ἐὰν ἄρα καὶ σοὶ ξυνδοκῇ ἅπερ καὶ ἐμοὶ Πλάτ. Φαίδ. 46C, πρβλ. Ἰλ. Ζ. 476, Ξεν. Ἀν. 2. 1, 22· ἀλλ’ ἐνίοτε ἡ ἑπομένη πρότασις μένει ἄρρητος, λαβέτω δὲ καὶ ἄλλος (δηλ. ὡς καὶ ἐγὼ) Ὀδ. Φ. 152· ― ἐνίοτε δὲ τὸ καὶ εὑρίσκεται μόνον ἐν τῇ ἑπομένῃ προτάσει, ἀνδρεῖός που οὗτος, ὃν καὶ σὺ λέγεις Πλάτ. Λάχ. 191A· ἰδίως ἐν ταῖς φράσεσιν, εἴπερ τις καὶ ἄλλος ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 66A· ὥς τις καὶ ἄλλος Ξεν. Ἀν. 1. 3, 15· εἴπερ ἄλλῳ τῳ πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι Πλάτ. Πρωτ. 329B. 3) πολλάκις ἐν τῇ ἀποδόσει κατόπιν χρονικῶν συνδέσμων, ἀλλ’ ὅτε δή ῥα.., καὶ τότε δὴ..., Ἰλ. Α. 494, πρβλ. Θ. 68, Ὀδ. Ξ. 111· ὡσαύτως μετὰ τὸ εἰ, Ἰλ. Ε. 897· οὕτως ἐνίοτε ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, ὡς δὲ ἔδοξεν, καὶ ἐχώρουν Θουκ. 2. 93· ― παρὰ τοῖς Ἑβδ. καὶ τῇ Καιν. Διαθ. (πιθαν. = τῷ Ἑβρ. vĕ) ὡς ἁπλῆ ἀπόδοσις, πίστευσον αὐτῷ, καὶ ἀντιλήψεταί σου Σειράχ. Β΄, 6· ἐν πραΰτητι τὰ ἔργα σου διέξαγε, καὶ ἀγαπηθήσῃ αὐτόθι Γ΄, 17· εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου Εὐαγγ. κ. Ματθ. η΄, 8, κ. Λουκ. ζ΄, 7, κτλ. ΙΙ. συχνάκις ὁ καὶ χρησιμεύει πρὸς αὔξησιν ἢ ἐλλάτωσιν τῆς δυνάμεως τῶν λέξεων, θεὸς καὶ ἀμείνονας ἵππους δωρήσαιτο (κυρίως ἄλλους καὶ ἀμείνονας), καὶ καλλιτέρους ἀκόμη, Ἰλ. Κ. 556· δόμεναι καὶ μεῖζον ἄεθλον (ὅ ἐστιν ἄλλο καὶ μεῖζον) Ψ. 551, πρβλ. 386· ὃς νῦν γε καὶ ἂν Διὶ πατρὶ μάχοιτο (δηλ. ἄλλοις τε καὶ Διὶ) Ε. 362· ἀλλὰ πολλάκις τοιαύτη ἑρμηνεία δὲν δύναται νὰ δοθῇ, ἦ καί μοι νεμεσήσεαι; ἀληθῶς, θὰ θυμώσῃς; Ὀδ. Α. 389· ἐν τῷδε κἀχόμεσθα σωθῆναι... λόγῳ; ἐκ τούτου λοιπὸν ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία ἡμῶν; Εὐρ. Ἡρακλ. 498, πρβλ. Βάκχ. 616· συχν. μετ’ ἐπιρρημάτων, καὶ κάρτα, καὶ λίην, ἐν ἀρχῇ λόγου, βεβαιότατα, ἀληθέστατα, Ἰλ. Τ. 408, Ὀδ. Α. 46, Γ. 203· οὕτω, καὶ μάλα, καὶ πάλαι, καὶ πάνυ, κτλ., Elmsl. εἰς Εὐρ. Ἡρακλ. 386· ― ὡς ἐλαττωτικὸν τὸ καὶ δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ διὰ τοῦ: ἀκόμη καὶ..., τοὐλάχιστον..., ἱέμενος καὶ καπνὸν ἀποθρώσκοντα νοῆσαι Ὀδ. Α. 58· οἷς ἡδὺ καὶ λέγειν Ἀριστοφ. Νεφ. 528. 2) κατόπιν ἐρωτηματικῶν, πῶς; τίς; κτλ., ἔνθα δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ, εἰπέ μοι περαιτέρω, Λατ. dic praeterea, ἴδε παραδείγματα εἰς Πόρσ. Φοιν. 1373, ἔνθα ποιεῖται διάκρισιν τοῦ πῶς καί..., ἀπὸ τοῦ καὶ πῶς …; ἴδε ἀνωτ. Α. ΙΙ. 2. 3) οὕτω τὸ εἰ καὶ διακριτέον ἀπὸ τοῦ καὶ εἰ, καθ’ ὅσον τὸ μὲν πρῶτον κεῖται πρὸς δήλωσιν καταστάσεως, ἥτις καίπερ μὴ ἀμφισβητουμένη παριστάνεται ὡς μικρᾶς σημασίας, = ἂν καί, ἂν ἀκόμη..., τὸ δὲ δεύτερον δεικνύει ὅτι ἡ ὑπόθεσις εἶναι καθ’ ἑαυτὴν ὅλως ἀπίθανος, πρβλ. Ἰλ. Δ. 347, Ε. 351, Ὀδ. Ν. 292, Π. 98 πρὸς τὰ ἐν Ἰλ. Ε. 410, Ὀδ. Ζ. 313, Η. 139. ― Ἡ παρατήρησις αὕτη δὲν ἐφαρμόζεται εἰς περιστάσεις καθ’ ἃς τὸ εἰ καὶ τὸ καὶ ἐξασκεῖ ἑκάτερον τὴν ἰδίαν του δύναμιν, ὡς, εἴ περ ἀδειής τ’ ἐστί, καὶ εἰ..., καὶ ἂν..., Ἰλ. Η. 117, κτλ.). 4) ἐπειδὴ ἐν τῇ Ἑλληνικῇ γλώσσῃ ἡ μετοχὴ συχνάκις κεῖται ἀντὶ τοῦ εἰ μετὰ παρεμφατικοῦ ῥήματος, ἕπεται ὅτι τὸ καὶ εὑρισκόμενον πρὸ τοιαύτης μετοχῆς δύναται νὰ ἀντικαθιστᾷ τὸ καὶ εἰ..., ἢ τὸ εἰ καὶ..., καὶ δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ διὰ τοῦ ἄν καί, καίπερ, Ἕκτορα καὶ μεμαῶτα μάχης σχήσεσθαι ὀΐω, ἀντὶ τοῦ, ἢν καὶ μεμάῃ, ὅσον καὶ ἂν προθυμῆται, Ἰλ. Ι. 655· οὕτω, τί σὺ ταῦτα, καὶ ἐσθλὸς ἐών, ἀγορεύεις (ἀντί, εἰ καὶ ἐσθλὸς εἶ) Ἰλ. Π. 627, πρβλ. Ν. 787, Ὀδ. Β. 343, Valck εἰς Εὐρ. Φοιν. 277· φεύγουσι καὶ πολλοὶ ὄντες, φεύγουσιν ἂν καὶ εἶναι πολλοί, Πλάτ. Φαίδ. 58D. ― Ἐν ἅπασι τούτοις τοῖς παραδείγμασιν ἠδύνατο νὰ τεθῇ καίπερ, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἰσοδύναμα· διότι (π. χ.) ἐν Ξεν. Ἀν. 1. 6, 1, καὶ πρόσθεν πολεμήσας, τὸ καίπερ, δὲν ἠδύνατο νὰ τεθῇ. ― Παρ’ Ἀττ. τὸ καὶ μεταβαίνει εἰς τὴν σημασίαν τοῦ καίτοι, ὅταν εὑρίσκηται ἐν ἀρχῇ παρενθετικῆς προτάσεως, Wolf εἰς Δημ. Λεπτ. σ. 238. Γ. Θέσις: ― τὸ καὶ ἐνίοτε παρὰ ποιηταῖς τίθεται δεύτερον μετά τινα λέξιν, ὡς τὸ Λατ. et, ὡς, ἔγνωκα, τοῖσδε κοὐδὲν ἀντειπεῖν ἔχω, ἀντί, καὶ τοῖσδε οὐδὲν Αἰσχύλ. Πρ. 51, ἔνθα ἴδε Δινδ. 2) ἐπειδὴ τὸ καὶ ἀείποτε ἀνήκει εἰς τὰ ἑπόμενα, σπανίως τίθεται ἐν τέλει στίχου, ὡς ἐν Σοφ. Φιλ. 312, Ἀριστοφ. Σφ. 1193. Δ. Τὰ σύνθετα καὶ οἱ συνδυασμοὶ τοῦ καί, ὡς, καὶ γάρ, καί γε, καὶ εἰ, καί τοι, κτλ., ἀκολουθοῦσι κατὰ τάξιν ἀλφαβητικήν. Ε. Κρᾶσις: μετὰ τοῦ ᾰ, ὡς, κἀκ, κἀγαθοί, κλ.· μετὰ τοῦ ε, ὡς, κἀγώ, κἄπειτα, κλ.· μετὰ τοῦ η μόνον ἐν τῷ θηλ. ἄρθρῳ, χἠ· μετὰ τοῦ ο, ὡς, χὠ, χὦστις, κτλ.· μετὰ τοῦ υ ἐν τῇ ἀντωνυμ., ὑμεῖς, χὐμεῖς· μετὰ τοῦ ω ἐν τῇ ἀντωνυμ. ᾧ, χᾦ· μετὰ τοῦ αι, ὡς, κᾀσχρῶν· μετὰ τοῦ αυ, ὡς, καὐτόν· μετὰ τοῦ ει, ὡς, κεἰ, κεἰς, κᾆτα· μετὰ τοῦ εὐ, ὡς, κεὐγένεια, κεὐσταλής· ἀντὶ οι ἐν τῇ ἀντωνυμ· χοἰ· μετὰ τοῦ ου ἐν τῷ χοὖτος, κοὐδέ, κτλ.
French (Bailly abrégé)
conj. et adv.
I. • Conj. « et » :
1 s’emploie pour unir deux mots de même catégorie (noms, adj., verbes, etc.) : θαυμάσιαι τὸ κάλλος καὶ τὸ μέγεθος XÉN (dattes) merveilleuses de beauté et de grosseur ; pour unir deux propos. : ὁ ἵππος πίπτει εἰς γόνατα, καὶ μικροῦ κἀκεῖνον ἐξετραχήλισεν XÉN le cheval tombe sur les genoux, et peu s’en fallut qu’il ne précipitât Cyrus;
2 au commenc. d’une phrase : καὶ ὁ Σωκράτης ἔφη PLAT alors Socrate dit, et Socrate de dire ; particul. dev. un impér. au sens du franç. « et maintenant » ou « allons ! » : καί μοι δὸς τὴν χεῖρα IL allons ! donne-moi la main ; en relation avec un autre καὶ au sens de et… et : ἐπολιόρκει Μίλητον καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν XÉN il assiégeait Milet et par terre et par mer ; dans cette construct. qqf avec une valeur restrictive au sens de notre « et cependant » : σὺ καὶ δέδορκας, κοὐ βλέπεις ἵν’ εἶ κακοῦ SOPH toi tu vois (la lumière du jour) et cependant tu ne vois pas l’étendue de ton malheur;
3 et même, même : entre deux adj. dont le second renchérit sur le sens du premier, « et même, et de plus, et en outre » : ἐχθροὶ καὶ ἔχθιστοι THC ennemis et même ennemis acharnés ; dans les locut. καὶ τοῦτο, καὶ ταῦτα, au sens du franç. « et cela » (cf. lat. idque), « et en même temps » : γελᾶν ἀναπείθων, καὶ ταῦθ’ οὕτω πολέμιον ὄντα τῷ γέλωτι XÉN (en) lui persuadant de rire, et cela quand il est un ennemi déclaré du rire;
4 « et en outre » : παντάπασιν ἀπόρων ἐστὶ καὶ ἀμηχάνων καὶ ἀνάγκῃ ἐχομένων, καὶ τούτων πονηρῶν XÉN c’est un moyen digne de gens absolument dépourvus de ressources, impuissants, pressés par la nécessité, et en outre pervers;
5 « et ensuite, puis » : μικρὸς καὶ μέγας SOPH petit d’abord, grand ensuite;
6 « ou » : ὁμοίως καὶ παραπλησίως DÉM semblablement ou d’une façon très rapprochée ; particul. entre deux n. de nombre : ἕνα καὶ δύο IL un ou deux ; δύο καὶ τρία βήματα XÉN deux ou trois pas;
II. • adv. « aussi, même » :
1 aussi, de même : ἔστι δὲ καὶ βασίλεια ἐν Κελαιναῖς XÉN il y a aussi un château royal à Kélænes, càd un autre château royal ; καὶ αὐτός, lui-même aussi (lat. ipse quoque) ; καὶ οὗτος, celui-ci aussi (lat. hic quoque) : ἐπειδὴ σαφῶς ἀπιόντας ἤδη ἑώρων οἱ Ἕλληνες, ἐπορεύοντο καὶ αὐτοὶ ἀναζεύξαντες XÉN lorsque les Grecs virent (les barbares) s’éloigner sans qu’on en pût douter, ils levèrent le camp eux aussi et se mirent en marche ; κἀνταῦθα SOPH et là aussi ; καὶ νῦν SOPH maintenant encore ; καὶ ὡς ATT de cette manière aussi;
2 même : Ἀγησίλαος καὶ ὁπότε εὐτυχοίη, οὐκ ἀνθρώπων ὑπερεφρόνει, ἀλλὰ θεοῖς χάριν ᾔδει XÉN Agésilas, même dans la prospérité, ne méprisait pas les hommes, et quant aux dieux, il leur rendait grâces ; en ce sens, construit dev. un part. καὶ équivaut à « quoique » : πὰρ δύναμιν δ’ οὐκ ἔστι καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν IL même (càd quoique) emporté par son ardeur, un guerrier ne peut combattre au delà de ses forces ; ἐγὼ σκοτώσω βλέφαρα καὶ δεδορκότα SOPH j’obscurcirai ses paupières même ouvertes à la lumière du jour;
3 même, au sens de « seulement » : ἰέμενος καὶ καπνὸν νοῆσαι OD (Ulysse) qui souhaiterait voir seulement la fumée (s’élever de la terre natale);
III. Rem.
1 Conj. ou adv. καὶ se joint à diverses particules : -- καὶ ἄν (v. ἄν) ; -- καὶ γάρ, et en effet ; car aussi bien, avec un second καὶ ayant le sens de notre « que » dans la locut. « aussi bien… que » ; -- καὶ γὰρ οὖν, ainsi donc, par conséquent ; -- καὶ γάρ τοι, m. sign. ; -- καὶ γὰρ δή, et en effet certes ; -- καὶ γάρ ῥα, m. sign. ; -- καὶ γὰρ… τε, et en effet… aussi ; -- καί γε, et certes ; -- καὶ… δέ, et… aussi, et… de plus ; -- καὶ δή, et déjà, et voilà que ; καὶ δὴ καί PLAT et naturellement aussi ; -- καὶ εἰ ou κεἰ, même si, quand même, quand bien même ; -- εἰ καὶ ou ἢν καί, m. sign. ; -- καὶ μέν, et en outre ; -- καὶ μήν, et certes, et en vérité ; ou simpl. d’ailleurs, en outre, mais de plus ; -- καί νύ κε δή, et alors en ce moment même ; -- καί περ (v. καίπερ) ; -- αἰ ῥα, et donc, et alors ; -- καί τε, et même, -- καί τοι (v. καίτοι);
2 En poésie, καί se réduit qqf par élision à κ’ : εἰ δὲ κ’ ἔτι IL et si même (la course était) encore (plus longue);
3 καί se contracte par crase : χὠ p. καὶ ὁ SOPH, χἠ p. καὶ ἡ, χοἰ p. καὶ οἱ ; κἀγαθός v. ἀγαθός, etc. (pour un grand nombre de formes analogues, v. le mot à son rang alphabétique).
Étymologie: cf. lat. que.
English (Autenrieth)
and, also, too, even; the purely copulative use needs no illustration, but the word is idiomatically employed in many ways that call for insight and feeling rather than translation; (Νέστωρ) ἀνόρουσε, λιγὺς Πυλίων ἀγορητής, | τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐδή, ‘even from whose tongue, etc.’ (comparing γλυκίων with λιγύς), Il. 1.249; this comparing καί may appear in both members of the statement, δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι | παῖδ' ἐμόν, ὡς καὶ ἐγώ περ, ἀριπρεπέα Τρώεσσι, Il. 6.476; καί introducing an apodosis institutes a comparison between dependent clause and main clause, Il. 1.478 . καί appears in Greek often where we employ a disjunctive word, ἕνα καὶ δύο, ‘one or two,’ Il. 2.346. Combined w. other particles, καὶ εἰ, εἰ καί (see εἰ), καὶ δέ (δέ the connective), καὶ δή, καὶ μήν, καί ῥα, καί τε, καὶ.. πέρ (see πέρ), etc. καί sometimes suffers elision, κ' ἔτι, Il. 23.526; freq. in crasis, χἡμεῖς (καὶ ἡμεῖς), κἆγώ, etc.