ἐμβολή: Difference between revisions

From LSJ

Πολλοῖς ὁ Δαίμων, οὐ κατ' εὔνοιαν φέρων, / Μεγάλα δίδωσιν εὐτυχήματ' ... (Euripides) → God brings great good fortune to many, not out of good will,...

Source
m (Text replacement - "nisi leg." to "nisi leg.")
m (Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''")
 
(38 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=emvoli
|Transliteration C=emvoli
|Beta Code=e)mbolh/
|Beta Code=e)mbolh/
|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[putting in]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Od.</span>26</span> (pl.): esp. [[putting into]] its place, [[setting]] or [[reduction]] of a fracture or a dislocated limb, ἐμβολὴν ποιεῖσθαι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>13</span>; [[mode of setting]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Art.</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[insertion]] of a letter, . ποιεῖσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span> 437a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[lading]] of a cargo, <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>111.16</span> (iii B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>62.11</span> (iii A. D.): esp. [[shipment]] of corn to Rome and Constantinople, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>15ii3</span> (ii A. D.), etc.; <b class="b3">αἰσία ἐ</b>. Just.<span class="title">Edict.</span>13.4.1. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> <b class="b2">inroad into an enemy's country, foray</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>[4.1.4]</span>, <span class="bibl"><span class="title">HG</span>4.3.10</span>; <b class="b3">ἡ Θηβαίων ἐ</b>. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1269b37</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[charge]], of a bull, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>869</span>; of an army. <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>7.1.18</span>, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Tact.</span>12.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> esp.[[ramming of one ship by another]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>279</span> (lyr.), <span class="bibl">336</span>; <b class="b3">ἀντιπρῴροις χρῆσθαι ταῖς ἐ</b>. <span class="bibl">Th.7.36</span>, etc. (opp. [[προσβολή]], [[collision]], ib.<span class="bibl">70</span>); <b class="b3">ἐμβολὰς ἔχειν</b> to receive [[such charges]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.3.12</span>; [[δοῦναι]] to make [[them]], <span class="bibl">Plb.1.51.6</span>, etc.; in <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>415</span> <b class="b3">ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις</b> with [[shocks]] of brazen beaks ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐμβόλοις]]). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[shock]] of battering-ram, <span class="bibl">Onos.42.5</span> (pl.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[stroke]] or [[discharge]] of a missile, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1130</span>, <span class="bibl">Plb.8.7.3</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>36</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[entrance]], [[pass]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.4.48</span>; in <span class="bibl">Hdt.1.191</span> <b class="b3">ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ</b> is explained by the words <b class="b3">τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει</b>; also, [[mouth]] of a river, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>4.11.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> pl., [[gusts]] of wind, <b class="b3">πνευμάτων σφοδρῶν ἐ</b>. Ascl.<span class="title">Tact.</span>12.10. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[battering-ram]], <b class="b3">τὸ προέχον τῆς ἐ</b>. <span class="bibl">Th. 2.76</span>.</span>
|Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[putting in]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''De Odoribus'' 26 (pl.): esp. [[putting into]] its place, [[setting]] or [[reduction]] of a [[fracture]] or a [[dislocated]] [[limb]], ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Hp.''Fract.''13; [[mode of setting]], Id.''Art.''2.<br><span class="bld">2</span> [[insertion]] of a [[letter]], ἐ. ποιεῖσθαι [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]'' 437a.<br><span class="bld">3</span> [[lading]] of a [[cargo]], ''PStrassb.''111.16 (iii B. C.), ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''62.11 (iii A. D.): esp. [[shipment]] of [[corn]] to [[Rome]] and [[Constantinople]], ''BGU''15ii3 (ii A. D.), etc.; <b class="b3">αἰσία ἐμβολή</b> Just.''Edict.''13.4.1.<br><span class="bld">II</span> [[inroad into an enemy's country]], [[foray]], X.''An.''[4.1.4], ''HG''4.3.10; <b class="b3">ἡ Θηβαίων ἐμβολή</b> [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1269b37.<br><span class="bld">2</span> [[charge]], of a [[bull]], E.''HF''869; of an [[army]]. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.1.18, Arr.''Tact.''12.10.<br><span class="bld">b</span> esp. [[ram]]ming of one [[ship]] by another, [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''279 (lyr.), 336; <b class="b3">ἀντιπρῴροις χρῆσθαι ταῖς ἐμβολαῖς</b> Th.7.36, etc. (opp. [[προσβολή]], [[collision]], ib.70); <b class="b3">ἐμβολὰς ἔχειν</b> to [[receive]] such [[charge]]s, X.''HG''4.3.12; [[δοῦναι]] to [[make]] them, Plb.1.51.6, etc.; in [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''415 <b class="b3">ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις</b> with [[shock]]s of [[brazen]] [[beak]]s ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐμβόλοις]]).<br><span class="bld">c</span> [[shock]] of [[battering ram]], Onos.42.5 (pl.).<br><span class="bld">3</span> [[stroke]] or [[discharge]] of a [[missile]], [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''1130, Plb.8.7.3, Luc.''Nigr.''36, etc.<br><span class="bld">4</span> [[entrance]], [[pass]], X.''HG''5.4.48; in [[Herodotus|Hdt.]]1.191 <b class="b3">ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ</b> is explained by the words <b class="b3">τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει</b>; also, [[mouth]] of a [[river]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.11.8.<br><span class="bld">5</span> pl., [[gust]]s of [[wind]], <b class="b3">πνευμάτων σφοδρῶν ἐμβολή</b> Ascl.''Tact.''12.10.<br><span class="bld">III</span> [[battering-ram]], <b class="b3">τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς</b> Th. 2.76.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">I</b> c. idea de violencia<br /><b class="num">1</b> [[ataque]]<br /><b class="num">a)</b> gener. παρακάλει τοὺς σὺν σοὶ εἰς ἐμβολήν llama a los tuyos al [[ataque]]</i> X.<i>Cyr</i>.7.1.18, cf. <i>HG</i> 5.4.48, τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Plb.3.115.9, κρυφίους τὰς ἐμβολὰς ποιεῖσθαι = hacer los ataques a escondidas</i>, e.d., [[emboscarse]] para [[atacar]]</i> Hld.1.30.5, ἐμβολῆς ... ἀποσχέσθαι Plu.<i>Dio</i> 39.2, ἡ ἐμβολὴ ἡ ἐς τοὺς πολεμίους τῆς φάλαγγος Arr.<i>Tact</i>.12.10, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ὁπλιτικοῦ τοῦ Ῥωμαίων Paus.7.16.3, παρὰ τὴν πρώτην ἐμβολήν ἀναρπασόμενοι Hld.9.17.3;<br /><b class="num">b)</b> en la [[palestra]] [[ataque frontal]] op. [[παρεμβολή]] ‘[[ataque lateral]], Plu.2.638f;<br /><b class="num">c)</b> de anim. [[embestida]] de un león, E.<i>Fr</i>.689.4, de [[Heracles]] como un [[toro]], E.<i>HF</i> 869, cf. Ar.<i>Fr</i>.630, de un toro ὃς ... ὡς ἐς ἐμβολὴν ἵεται Philostr.Iun.<i>Im</i>.4.1, de un bisonte, Paus.10.13.1<br /><b class="num"></b>[[embestida]] o [[carga]] del [[caballo]] en el [[combate]], Luc.<i>DMeretr</i>.13.1, de los elefantes en la batalla [[ἀφόρητος]] ἡ ἐμβολή Afric.<i>Cest</i>.1.18.4<br /><b class="num"></b>τῶν ὀδόντων αἱ ἐμβολαί las dentelladas</i> de los perros, Longus 1.21.4;<br /><b class="num">d)</b> de [[máquina]]s de [[guerra]] [[embestida]] I.<i>BI</i> 3.223, 7.311, μηχανημάτων Paus.8.8.8, τῶν ὀργάνων Onas.42.5.<br /><b class="num">2</b> náut. [[abordaje]], [[arremetida]], [[embestida]] de una nave contra el flanco de otra δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς A.<i>Pers</i>.279, cf. 336, [[Diodorus Siculus|D.S.]]11.18, πανώλεθροι ἐμβολαί A.<i>Pers</i>.562, ἦρξε δ' ἐμβολῆς Ἑλληνικὴ ναῦς A.<i>Pers</i>.409, cf. Th.2.89, τριήρους ἐμβολαί Eub.75.10, ἀντιπρῴροις ταῖς ἐμβολαῖς χρώμενοι haciendo las embestidas proa contra proa</i> Th.7.36, cf. X.<i>HG</i> 4.3.12, Philostr.<i>Her</i>.57.16, dif. de [[προσβολή]] ‘[[choque]]’ αἱ μὲν ἐμβολαὶ ... ὀλίγαι ἐγίγνοντο, αἱ δὲ προσβολαὶ ... πυκνότεραι ἦσαν Th.7.70, cf. D.C.50.18.5, [[ἐμβολάς]] τε συνεχεῖς ἐδίδοσαν hacían continuas embestidas</i> Plb.1.51.6, ἐμβολαὶ ... οὐκ ἦσαν οὐδὲ ἀναρρήξεις νεῶν no había embestidas ni choques de naves</i> Plu.<i>Ant</i>.66.<br /><b class="num">3</b> [[irrupción]], [[incursión]] en [[territorio]] [[enemigo]], X.<i>HG</i> 5.4.47, ἐμβολῆς γινομένης εἰς τὴν νῆσον <i>IG</i> 12(6).52.4 (Samos IV a.C.), c. gen. subjet. ἡ Θηβαίων ἐμβολή Arist.<i>Pol</i>.1269<sup>b</sup>37, πυκναῖς εἰς τὴν Βοιωτίαν ἐμβολαῖς Plu.<i>Lyc</i>.13, cf. D.H.11.17, Aristid.<i>Or</i>.12.64, Longus proem.2.<br /><b class="num">4</b> [[disparo]], [[tiro]], [[golpe]] ἐφυλάσσετ' [[ἐμβολάς]] esquivaba los tiros</i> E.<i>Andr</i>.1130, ταῖς τῶν κατὰ κορυφὴν λίθων καὶ δοκῶν ἐμβολαῖς διεφθείροντο Plb.8.7.3, (τὰ βέλη) οὐ γὰρ ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο (las flechas) no eran disparadas con fuerza</i> Luc.<i>Nigr</i>.36.<br /><b class="num">5</b> de fenóm. nat. [[embate]], [[racha]], [[ráfaga]] ἀνέμων Arist.<i>Fr</i>.253, Paus.7.24.8, πνευμάτων Ptol.<i>Tetr</i>.4.8.5, Thdt.<i>H.Rel</i>.proem.6, Ascl.<i>Tact</i>.12.10, πνευμάτων ἐναντίων <i>A.Io.Bapt</i>.68.9<br /><b class="num">•</b>del agua [[acometida]], [[embate]] τὸ δὲ ([[τεῖχος]]) οὐκ ἤνεγκε τὴν τοῦ ὕδατος ἐμβολήν éste (el muro) no pudo resistir la acometida del agua</i> Thdt.<i>H.Rel</i>.1.11, en borrascas νεφῶν ἢ χαλάζης Aristid.<i>Or</i>.1.116, ἡ [[ἀπώλεια]] ἐγένετο ὑπὸ τῆς ἐμβολῆς τῶν κρημνῶν Paus.10.23.4<br /><b class="num">•</b>fig., ret., del [[orador]] que abusa del [[asíndeton]] ὡς αἱ καταιγίδες [[ἄλλην]] ποιούμενος ἐμβολήν = haciendo otra [[embestida]] como los huracanes</i> Longin.20.3, ἡ ἐμβολὴ τοῦ κώλου el [[impacto]] del [[colon]]</i> Demetr.<i>Eloc</i>.39.<br /><b class="num">II</b> sin idea propia de violencia<br /><b class="num">1</b> [[introducción]] de membrillos en aceite para hacer perfume, Thphr.<i>Od</i>.26.<br /><b class="num">2</b> [[carga]], [[embarque]] de personas (αἱ νεάνιδες) δέσμιαι ... μέχρι τῆς εἰς τὸ πλοῖον ἐμβολῆς εἵλκοντο μετὰ βίας [[LXX]] 3<i>Ma</i>.4.7, de mercancías <i>PStras</i>.111.16 (III a.C.), ἐμβολὴ λαχανοσπέρμου <i>PLond</i>.948.3, 8 (III d.C.), de cereales, esp. del [[trigo]] [[procedente]] de la [[recaudación]] del [[impuesto]] correspondiente <i>PErasm</i>.25.11 (II a.C.), <i>SB</i> 9223.7 (I a.C.), <i>POxy</i>.62.11 (III d.C.), ἡ ἐμβολὴ τοῦ σίτου <i>POxy</i>.3410.12 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de ahí por ext. el propio [[impuesto del grano]], equiv. a lat. <i>[[annona]]</i>, <i>POsl</i>.88.19 (IV d.C.), Iust.<i>Edict</i>.13.4.1, τὸ φιλικὸν τῆς ἐμβολῆς <i>PAphrod.Zuckerman</i> 345 (VI d.C.), cf. <i>CPR</i> 22.22.3 (VIII d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. ref. a la [[exacción]] de paja <i>PCair.Isidor</i>.10.310 (IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> jur. [[acción de depositar]], [[introducción de una petición o demanda en un buzón dispuesto al efecto]], equiv. a [[elevación]], [[presentación de la misma]] τὴν τῆς ἐντεύξεως ἐμβολὴν πεποιῆσθαι κατ' αὐτῆς <i>PTor.Choachiti</i> 12.6.35 (II a.C.).<br /><b class="num">4</b> medic. [[recolocación de un hueso dislocado]], [[reducción]] τὴν ... ἐμβολὴν χρὴ ποιεῖσθαι ἐκ κατατάσιος Hp.<i>Fract</i>.13, cf. <i>Art</i>.2.<br /><b class="num">5</b> arq. [[inserción de elementos de unión y sujeción]] ἐμβολὴ τῶν γόμφων καὶ τῶν δεμάτων καὶ τῶν πελεκίνων <i>IG</i> 7.3073.170 (Lebadea II a.C.).<br /><b class="num">6</b> lingüíst. y ret. [[introducción]], [[inserción]] de una letra ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Pl.<i>Cra</i>.437a, ἐμβολὴ τόπου ἐξ ὀνόματος [[introducción]] de un [[tópico]] [[mediante]] un [[nombre]]</i> Tib.<i>Fig</i>.2, 20, cf. 40.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>como n. de acción [[vertido]] ἡ τῶν ὑδάτων εἰς τὰ πεδία ἐ. ref. la [[crecida]] del [[Nilo]] <i>PHels</i>.6.4 (II a.C.), de los ríos en el mar, Aristid.<i>Or</i>.26.62.<br /><b class="num">2</b> como lugar [[acceso]], [[entrada]], [[paso]] ὄντος δ' αὐτοῦ ἐπὶ τῇ ἐμβολῇ = estando él en la [[entrada]]</i> X.<i>HG</i> 4.3.10, cf. 4.7.7, Str.11.3.4, hist. en <i>POxy</i>.2820.1.12.<br /><b class="num">3</b> de ríos [[confluencia]] con otro [[río]], una [[marisma]], etc. ἐξ ἐμβολῆς τοῦ ποταμοῦ Hdt.1.191, ὁ δὲ τόπος οὗτός ἐστιν ἐμβολὴ τοῦ Κηφισοῦ Thphr.<i>HP</i> 4.11.8, cf. <i>PTeb</i>.703.38 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[desembocadura]] de un [[río]] en el [[mar]], Str.11.11.5, εἰς τὰς ἐμβολὰς ἔρχεται τὰς εἰς τὴν θάλασσαν τοῦ Νείλου X.Eph.4.2.7.<br /><b class="num">IV</b> téc.<br /><b class="num">1</b> náut. [[espolón de la nave]] ἐμβολαὶ χαλκόστομοι espolones de broncíneo pico</i> A.<i>Pers</i>.415.<br /><b class="num">2</b> [[ariete]] τὸ προῦχον τῆς ἐμβολῆς el [[extremo]] del [[ariete]]</i> Th.2.76<br /><b class="num">•</b>interp. como [[cabeza de ariete]] Zonar.p.700.<br /><b class="num">3</b> [[pincho]] o [[espolón]] parecido a un [[aguijón]], Procop.<i>Goth</i>.1.21.21.<br /><b class="num">4</b> [[barrera]], [[dique]] πετρῶν Procop.<i>Aed</i>.1.8.7.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0806.png Seite 806]] ἡ, 1) das Hineinwerfen, -fügen, ἄρθρων Hippocr.; das Einsetzen, Einschieben eines Buchstaben, Plat. Crat. 437 a. – 2) das Hineindringen, der Einfall, Xen. Cyr. 2, 3, 17; τὴν εἰς τοὺς Καρδούχους ἐμβολὴν ποιεῖσθαι An. 4, 1, 4; beim Angriff eines Schiffes der Stoß, den es mit seinem Schnabel auf die Seite des andern thut, Aesch. Pers. 401; μάχην συνάψαι ναΐοισιν ἐμβολαῖς 328; ἐμβολὴ τῶν νεῶν Thuc. 2, 89. 7, 70; vgl. [[προσβολή]]; ἐμβολὰς ἔχειν, solche Stöße u. Verletzungen dadurch empfangen haben, Xen. Hell. 4, 3, 13; – der Wurf, Schuß, ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο τὸ [[βέλος]] Luc. Nigr. 36; vgl. Eur. Andr. 1130; λίθ ων καὶ δοκῶν Pol. 8, 9, 3; δοράτων, ὕσσῶν, Plut. Coriol. 9 Pomp. 8. – 3) der Ort zum Eindringen, Eingang, Paß; ἡ πρὸς Θεσπιῶν Xen. Hell. 5, 4, 48. – 4) von Flüssen, die Mündung; Her. 1, 191; Plut. Ant. 41. – 5) der Balken des Mauerbrechers, an dem der Widderkopf sitzt, Thuc. 2, 76 u. Sp.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0806.png Seite 806]] ἡ, 1) das [[Hineinwerfen]], [[Hineinfügen]], ἄρθρων Hippocr.; das [[Einsetzen]], [[Einschieben]] eines Buchstaben, Plat. Crat. 437 a. – 2) das [[Hineindringen]], der [[Einfall]], Xen. Cyr. 2, 3, 17; τὴν εἰς τοὺς Καρδούχους ἐμβολὴν ποιεῖσθαι An. 4, 1, 4; beim Angriff eines Schiffes der Stoß, den es mit seinem Schnabel auf die Seite des andern thut, Aesch. Pers. 401; μάχην συνάψαι ναΐοισιν ἐμβολαῖς 328; ἐμβολὴ τῶν νεῶν Thuc. 2, 89. 7, 70; vgl. [[προσβολή]]; ἐμβολὰς ἔχειν, solche Stöße u. Verletzungen dadurch empfangen haben, Xen. Hell. 4, 3, 13; – der Wurf, Schuß, ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο τὸ [[βέλος]] Luc. Nigr. 36; vgl. Eur. Andr. 1130; λίθ ων καὶ δοκῶν Pol. 8, 9, 3; δοράτων, ὕσσῶν, Plut. Coriol. 9 Pomp. 8. – 3) der Ort zum Eindringen, [[Eingang]], [[Paß]]; ἡ πρὸς Θεσπιῶν Xen. Hell. 5, 4, 48. – 4) von Flüssen, die [[Mündung]]; Her. 1, 191; Plut. Ant. 41. – 5) der Balken des Mauerbrechers, an dem der Widderkopf sitzt, Thuc. 2, 76 u. Sp.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''ἐμβολή''': , ([[ἐμβάλλω]]) τοποθέτησις ἢ προσαρμογὴ θραυσθέντος ἢ ἐξαρθρωθέντος ὀστοῦ, «ἴσιαγμα», «βάλσιμον εἰς τὸν τόπον», Ἱππ. π. Ἀγμ. 760· [[τρόπος]] τοῦ ἐμβάλλειν, ὁ αὐτ. π. Ἄρθρ. 780 ἐν τέλει. 2) παρεμβολὴ γράμματος, Πλάτ. Κρατ. 437Α. ΙΙ. ἀμεταβ., εἰσόρμησις, εἰσβολὴ εἰς τὴν χώραν τῶν πολεμίων, Ξεν. Ἀν. 4. 1, 4, κτλ.· ἡ Θηβαίων ἐμβολὴ Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9. 10. 2) [[ἐπίθεσις]], [[ἔφοδος]], Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 869. β) ἰδίως [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου, Αἰσχ. Πέρσ. 279, 336, κτλ. ([[κυρίως]] ἐμβολὴ ἐκαλεῖτο ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου διὰ τοῦ ἐμβόλου τῆς πρῴρας κατὰ τρόπον ἐπιστημονικόν, προσβολὴ δὲ ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, Θουκ. 7. 70, πρβλ. 36, ἴδε σημ. Arnold ἐν τόπῳ)· ἐμβολὰς ἔχειν, προσβάλλεσθαι δι’ ἐμβολῶν, Ξεν. Ἑλλην. 4. 3. 12· ἐμβολὰς... ἐδίδοσαν, ἐποίουν, Πολύβ. 1. 51, 6, κτλ.· ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 415, τὸ ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις διωρθώθη ὑπὸ τοῦ Stanley εἰς ἐμβόλοις χαλκοστόμοις· πρβλ. [[ἐμβάλλω]] ΙΙ, 2, [[ἔμβολος]] 3. 3) τὸ [[κτύπημα]] βολῆς, προύτεινε τεύχη κἀφυλάσσετ’ ἐμβολὰς Εὐρ. Ἀνδρ. 1130, Πολύβ. 8, 9, 3, κτλ. 4) [[εἴσοδος]], διάβασις, πέρασμα, Ξεν. Ἑλλην. 5. 4, 48, [[ἔνθα]] ἴδε L. Dind.· ἐν Ἡροδ. 1. 191, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ ἑρμηνεύεται διὰ τῶν λέξεων τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει· [[ὡσαύτως]], τὸ [[στόμιον]] ποταμοῦ, ἡ [[ἐκβολή]], Θεόφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 4. 11, 8, Διον. Ἁλ. 1. 45 (ἀλλ. ἐκβολαί), πρβλ. εἰσ-, ἐκ-[[βολή]]. ΙΙΙ. ἡ κεφαλὴ τοῦ πολιορκητικοῦ κριοῦ, Θουκ. 2. 76.
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I.</b> action de lancer sur, jet (d'un projectile, <i>etc.</i>);<br /><b>II.</b> [[action de se jeter dans]] <i>ou</i> sur, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[choc d'un navire qui enfonce son éperon dans le flanc d'un autre]] : ἐμβολὰς ἔχειν XÉN recevoir de flanc le choc de l'éperon d'un navire;<br /><b>2</b> [[irruption sur un territoire ennemi]], [[invasion]] ; <i>en gén.</i> attaque, charge;<br /><b>III.</b> [[lieu]] <i>ou</i> instrument pour se jeter dans <i>ou</i> sur :<br /><b>1</b> [[passage]], [[défilé]];<br /><b>2</b> [[embouchure d'un fleuve]];<br /><b>3</b> machine d'attaque, <i>particul.</i> tête de bélier.<br />'''Étymologie:''' [[ἐμβάλλω]].
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ῆς () :<br /><b>I.</b> action de lancer sur, jet (d’un projectile, <i>etc.</i>);<br /><b>II.</b> action de se jeter dans <i>ou</i> sur, <i>d’où</i><br /><b>1</b> choc d’un navire qui enfonce son éperon dans le flanc d’un autre : ἐμβολὰς ἔχειν XÉN recevoir de flanc le choc de l’éperon d’un navire;<br /><b>2</b> irruption sur un territoire ennemi, invasion ; <i>en gén.</i> attaque, charge;<br /><b>III.</b> lieu <i>ou</i> instrument pour se jeter dans <i>ou</i> sur :<br /><b>1</b> passage, défilé;<br /><b>2</b> embouchure d’un fleuve;<br /><b>3</b> machine d’attaque, <i>particul.</i> tête de bélier.<br />'''Étymologie:''' [[ἐμβάλλω]].
|elrutext='''ἐμβολή:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[вставка]] (τὴν ἐμβολὴν ποιήσασθαι Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[вторжение]], [[нападение]], [[набег]] (τὴν εἴς τινα ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Xen.; Θηβαίων Arst.; εἰς ἐμβολὴν ἐπιστρέφειν Plut.): [[ταῦρος]] ὣς ἐς ἐμβολήν Eur. словно готовый броситься бык;<br /><b class="num">3</b> [[напор]] (αἱ τῶν κυμάτων ἐμβολαί Plut.);<br /><b class="num">4</b> мор. [[удар носовой частью]], [[морской таран]] (στρατὸς δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς Aesch.; ἐμβολὴ τῶν [[νεῶν]] Thuc.): ἐμβολὰς [[δοῦναι]] Polyb. применить морской таран;<br /><b class="num">5</b> [[пробоина от морского тарана]] (ἐμβολὰς ἔχουσα [[τριήρης]] Xen.);<br /><b class="num">6</b> [[удар]] (φυλάσσεσθαι [[ἐμβολάς]] Eur. - ср. 8, λίθων καὶ [[δοκῶν]] ἐμβολαί Polyb.): ἐν ἐμβολαῖς ὑσσῶν [[γενέσθαι]] Plut. оказаться под обстрелом метательных копий;<br /><b class="num">7</b> [[голова стенобитной машины]], [[таран]] (τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς Thuc.);<br /><b class="num">8</b> [[вход]], [[проход]] (τὴν πρὸς Θεσπιῶν ἐμβολὴν φυλάττειν Xen. - ср. 6, τῆς Λακωνικῆς Plut.);<br /><b class="num">9</b> [[место впадения]]; [[устье]] (τοῦ ποταμοῦ Her., Plut.).
}}
}}
{{DGE
{{ls
|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">I</b> c. idea de violencia<br /><b class="num">1</b> [[ataque]]<br /><b class="num">a)</b> gener. παρακάλει τοὺς σὺν σοὶ εἰς ἐμβολήν llama a los tuyos al ataque</i> X.<i>Cyr</i>.7.1.18, cf. <i>HG</i> 5.4.48, τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Plb.3.115.9, κρυφίους τὰς ἐμβολὰς ποιεῖσθαι hacer los ataques a escondidas</i>, e.d., emboscarse para atacar</i> Hld.1.30.5, ἐμβολῆς ... ἀποσχέσθαι Plu.<i>Dio</i> 39.2, ἡ ἐ. ἡ ἐς τοὺς πολεμίους τῆς φάλαγγος Arr.<i>Tact</i>.12.10, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ὁπλιτικοῦ τοῦ Ῥωμαίων Paus.7.16.3, παρὰ τὴν πρώτην ἐμβολήν ἀναρπασόμενοι Hld.9.17.3;<br /><b class="num">b)</b> en la palestra [[ataque frontal]] op. παρεμβολή ‘ataque lateral’, Plu.2.638f;<br /><b class="num">c)</b> de anim. [[embestida]] de un león, E.<i>Fr</i>.689.4, de Heracles como un toro, E.<i>HF</i> 869, cf. Ar.<i>Fr</i>.630, de un toro ὃς ... ὡς ἐς ἐμβολὴν ἵεται Philostr.Iun.<i>Im</i>.4.1, de un bisonte, Paus.10.13.1<br /><b class="num">•</b>[[embestida]] o [[carga]] del caballo en el combate, Luc.<i>DMeretr</i>.13.1, de los elefantes en la batalla [[ἀφόρητος]] ἡ ἐ. Afric.<i>Cest</i>.1.18.4<br /><b class="num">•</b>τῶν ὀδόντων αἱ ἐμβολαί las dentelladas</i> de los perros, Longus 1.21.4;<br /><b class="num">d)</b> de máquinas de guerra [[embestida]] I.<i>BI</i> 3.223, 7.311, μηχανημάτων Paus.8.8.8, τῶν ὀργάνων Onas.42.5.<br /><b class="num">2</b> náut. [[abordaje]], [[arremetida]], [[embestida]] de una nave contra el flanco de otra δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς A.<i>Pers</i>.279, cf. 336, D.S.11.18, πανώλεθροι ἐμβολαί A.<i>Pers</i>.562, ἦρξε δ' ἐμβολῆς Ἑλληνικὴ ναῦς A.<i>Pers</i>.409, cf. Th.2.89, τριήρους ἐμβολαί Eub.75.10, ἀντιπρῴροις ταῖς ἐμβολαῖς χρώμενοι haciendo las embestidas proa contra proa</i> Th.7.36, cf. X.<i>HG</i> 4.3.12, Philostr.<i>Her</i>.57.16, dif. de προσβολή ‘choque’ αἱ μὲν ἐμβολαὶ ... ὀλίγαι ἐγίγνοντο, αἱ δὲ προσβολαὶ ... πυκνότεραι ἦσαν Th.7.70, cf. D.C.50.18.5, [[ἐμβολάς]] τε συνεχεῖς ἐδίδοσαν hacían continuas embestidas</i> Plb.1.51.6, ἐμβολαὶ ... οὐκ ἦσαν οὐδὲ ἀναρρήξεις νεῶν no había embestidas ni choques de naves</i> Plu.<i>Ant</i>.66.<br /><b class="num">3</b> [[irrupción]], [[incursión]] en territorio enemigo, X.<i>HG</i> 5.4.47, ἐμβολῆς γινομένης εἰς τὴν νῆσον <i>IG</i> 12(6).52.4 (Samos IV a.C.), c. gen. subjet. ἡ Θηβαίων ἐ. Arist.<i>Pol</i>.1269<sup>b</sup>37, πυκναῖς εἰς τὴν Βοιωτίαν ἐμβολαῖς Plu.<i>Lyc</i>.13, cf. D.H.11.17, Aristid.<i>Or</i>.12.64, Longus proem.2.<br /><b class="num">4</b> [[disparo]], [[tiro]], [[golpe]] ἐφυλάσσετ' [[ἐμβολάς]] esquivaba los tiros</i> E.<i>Andr</i>.1130, ταῖς τῶν κατὰ κορυφὴν λίθων καὶ δοκῶν ἐμβολαῖς διεφθείροντο Plb.8.7.3, (τὰ βέλη) οὐ γὰρ ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο (las flechas) no eran disparadas con fuerza</i> Luc.<i>Nigr</i>.36.<br /><b class="num">5</b> de fenóm. nat. [[embate]], [[racha]], [[ráfaga]] ἀνέμων Arist.<i>Fr</i>.253, Paus.7.24.8, πνευμάτων Ptol.<i>Tetr</i>.4.8.5, Thdt.<i>H.Rel</i>.proem.6, Ascl.<i>Tact</i>.12.10, πνευμάτων ἐναντίων <i>A.Io.Bapt</i>.68.9<br /><b class="num">•</b>del agua [[acometida]], [[embate]] τὸ δὲ (τεῖχος) οὐκ ἤνεγκε τὴν τοῦ ὕδατος ἐμβολήν éste (el muro) no pudo resistir la acometida del agua</i> Thdt.<i>H.Rel</i>.1.11, en borrascas νεφῶν ἢ χαλάζης Aristid.<i>Or</i>.1.116, ἡ [[ἀπώλεια]] ἐγένετο ὑπὸ τῆς ἐμβολῆς τῶν κρημνῶν Paus.10.23.4<br /><b class="num">•</b>fig., ret., del orador que abusa del asíndeton ὡς αἱ καταιγίδες [[ἄλλην]] ποιούμενος ἐμβολήν haciendo otra embestida como los huracanes</i> Longin.20.3, ἡ ἐ. τοῦ κώλου el impacto del colon</i> Demetr.<i>Eloc</i>.39.<br /><b class="num">II</b> sin idea propia de violencia<br /><b class="num">1</b> [[introducción]] de membrillos en aceite para hacer perfume, Thphr.<i>Od</i>.26.<br /><b class="num">2</b> [[carga]], [[embarque]] de personas (αἱ νεάνιδες) δέσμιαι ... μέχρι τῆς εἰς τὸ πλοῖον ἐμβολῆς εἵλκοντο μετὰ βίας LXX 3<i>Ma</i>.4.7, de mercancías <i>PStras</i>.111.16 (III a.C.), ἐ. λαχανοσπέρμου <i>PLond</i>.948.3, 8 (III d.C.), de cereales, esp. del trigo procedente de la recaudación del impuesto correspondiente <i>PErasm</i>.25.11 (II a.C.), <i>SB</i> 9223.7 (I a.C.), <i>POxy</i>.62.11 (III d.C.), ἡ ἐ. τοῦ σίτου <i>POxy</i>.3410.12 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de ahí por ext. el propio [[impuesto del grano]], equiv. a lat. <i>anonna</i>, <i>POsl</i>.88.19 (IV d.C.), Iust.<i>Edict</i>.13.4.1, τὸ φιλικὸν τῆς ἐμβολῆς <i>PAphrod.Zuckerman</i> 345 (VI d.C.), cf. <i>CPR</i> 22.22.3 (VIII d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. ref. a la [[exacción]] de paja <i>PCair.Isidor</i>.10.310 (IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> jur. [[acción de depositar]], [[introducción de una petición o demanda en un buzón dispuesto al efecto]], equiv. a [[elevación]], [[presentación de la misma]] τὴν τῆς ἐντεύξεως ἐμβολὴν πεποιῆσθαι κατ' αὐτῆς <i>PTor.Choachiti</i> 12.6.35 (II a.C.).<br /><b class="num">4</b> medic. [[recolocación de un hueso dislocado]], [[reducción]] τὴν ... ἐμβολὴν χρὴ ποιεῖσθαι ἐκ κατατάσιος Hp.<i>Fract</i>.13, cf. <i>Art</i>.2.<br /><b class="num">5</b> arq. [[inserción de elementos de unión y sujeción]] ἐ. τῶν γόμφων καὶ τῶν δ[εμάτων] καὶ τῶν π[ε] λεκίνων <i>IG</i> 7.3073.170 (Lebadea II a.C.).<br /><b class="num">6</b> lingüíst. y ret. [[introducción]], [[inserción]] de una letra ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Pl.<i>Cra</i>.437a, ἐ. τόπου ἐξ ὀνόματος introducción de un tópico mediante un nombre</i> Tib.<i>Fig</i>.2, 20, cf. 40.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>como n. de acción [[vertido]] τῶν ὑδάτων εἰς τὰ πεδία ἐ. ref. la crecida del Nilo <i>PHels</i>.6.4 (II a.C.), de los ríos en el mar, Aristid.<i>Or</i>.26.62.<br /><b class="num">2</b> como lugar [[acceso]], [[entrada]], [[paso]] ὄντος δ' [[αὐτοῦ]] ἐπὶ τῇ ἐμβολῇ estando él en la entrada</i> X.<i>HG</i> 4.3.10, cf. 4.7.7, Str.11.3.4, hist. en <i>POxy</i>.2820.1.12.<br /><b class="num">3</b> de ríos [[confluencia con otro río, una marisma, etc.]] ἐξ ἐμβολῆς τοῦ ποταμοῦ Hdt.1.191, ὁ δὲ τόπος οὗτός ἐστιν ἐ. τοῦ Κηφισοῦ Thphr.<i>HP</i> 4.11.8, cf. <i>PTeb</i>.703.38 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[desembocadura]] de un río en el mar, Str.11.11.5, εἰς τὰς ἐμβολὰς ἔρχεται τὰς εἰς τὴν θάλασσαν τοῦ Νείλου X.Eph.4.2.7.<br /><b class="num">IV</b> téc.<br /><b class="num">1</b> náut. [[espolón de la nave]] ἐμβολαὶ χαλκόστομοι espolones de broncíneo pico</i> A.<i>Pers</i>.415.<br /><b class="num">2</b> [[ariete]] τὸ προῦχον τῆς ἐμβολῆς el extremo del ariete</i> Th.2.76<br /><b class="num">•</b>interp. como [[cabeza de ariete]] Zonar.p.700.<br /><b class="num">3</b> [[pincho]] o [[espolón]] parecido a un aguijón, Procop.<i>Goth</i>.1.21.21.<br /><b class="num">4</b> [[barrera]], [[dique]] πετρῶν Procop.<i>Aed</i>.1.8.7.
|lstext='''ἐμβολή''': ἡ, ([[ἐμβάλλω]]) τοποθέτησις ἢ προσαρμογὴ θραυσθέντος ἢ ἐξαρθρωθέντος ὀστοῦ, «ἴσιαγμα», «βάλσιμον εἰς τὸν τόπον», Ἱππ. π. Ἀγμ. 760· [[τρόπος]] τοῦ ἐμβάλλειν, ὁ αὐτ. π. Ἄρθρ. 780 ἐν τέλει. 2) παρεμβολὴ γράμματος, Πλάτ. Κρατ. 437Α. ΙΙ. ἀμεταβ., εἰσόρμησις, εἰσβολὴ εἰς τὴν χώραν τῶν πολεμίων, Ξεν. Ἀν. 4. 1, 4, κτλ.· ἡ Θηβαίων ἐμβολὴ Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9. 10. 2) [[ἐπίθεσις]], [[ἔφοδος]], Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 869. β) ἰδίως [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου, Αἰσχ. Πέρσ. 279, 336, κτλ. ([[κυρίως]] ἐμβολὴ ἐκαλεῖτο ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου διὰ τοῦ ἐμβόλου τῆς πρῴρας κατὰ τρόπον ἐπιστημονικόν, προσβολὴ δὲ ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, Θουκ. 7. 70, πρβλ. 36, ἴδε σημ. Arnold ἐν τόπῳ)· ἐμβολὰς ἔχειν, προσβάλλεσθαι δι’ ἐμβολῶν, Ξεν. Ἑλλην. 4. 3. 12· ἐμβολὰς... ἐδίδοσαν, ἐποίουν, Πολύβ. 1. 51, 6, κτλ.· ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 415, τὸ ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις διωρθώθη ὑπὸ τοῦ Stanley εἰς ἐμβόλοις χαλκοστόμοις· πρβλ. [[ἐμβάλλω]] ΙΙ, 2, [[ἔμβολος]] 3. 3) τὸ [[κτύπημα]] βολῆς, προύτεινε τεύχη κἀφυλάσσετ’ ἐμβολὰς Εὐρ. Ἀνδρ. 1130, Πολύβ. 8, 9, 3, κτλ. 4) [[εἴσοδος]], διάβασις, πέρασμα, Ξεν. Ἑλλην. 5. 4, 48, [[ἔνθα]] ἴδε L. Dind.· ἐν Ἡροδ. 1. 191, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ ἑρμηνεύεται διὰ τῶν λέξεων τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει· [[ὡσαύτως]], τὸ [[στόμιον]] ποταμοῦ, ἡ [[ἐκβολή]], Θεόφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 4. 11, 8, Διον. Ἁλ. 1. 45 (ἀλλ. ἐκβολαί), πρβλ. [[εἰσβολή]], [[ἐκβολή]]. ΙΙΙ. ἡ κεφαλὴ τοῦ πολιορκητικοῦ κριοῦ, Θουκ. 2. 76.
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 27: Line 30:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐμβολή:''' ἡ ([[ἐμβάλλω]]),<br /><b class="num">I.</b> [[τοποθέτηση]] κάποιου πράγματος στο χώρο που του ανήκει, [[ένθεση]] γράμματος ή ψηφίου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ.,<br /><b class="num">1.</b> [[διάρρηξη]], [[εισβολή]] στη [[χώρα]] των εχθρών, [[επιδρομή]], [[λεηλασία]], [[διαρπαγή]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[έφοδος]], [[επίθεση]], [[επέλαση]], σε Ευρ.· [[ιδίως]] [[επίθεση]] ([[εμβολισμός]]), [[σύγκρουση]] πλοίου [[επάνω]] σε [[άλλο]], σε Αισχύλ., Θουκ.· <i>ἐμβολαῖς χαλκόστομοις</i>, με τραντάγματα χάλκινων αιχμών, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> [[χτύπημα]] βολής, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> [[πέρασμα]], [[είσοδος]], [[διάβαση]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> η [[κεφαλή]], η [[δοκός]] του πολιορκητικού κριού, σε Θουκ.
|lsmtext='''ἐμβολή:''' ἡ ([[ἐμβάλλω]]),<br /><b class="num">I.</b> [[τοποθέτηση]] κάποιου πράγματος στο χώρο που του ανήκει, [[ένθεση]] γράμματος ή ψηφίου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ.,<br /><b class="num">1.</b> [[διάρρηξη]], [[εισβολή]] στη [[χώρα]] των εχθρών, [[επιδρομή]], [[λεηλασία]], [[διαρπαγή]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[έφοδος]], [[επίθεση]], [[επέλαση]], σε Ευρ.· [[ιδίως]] [[επίθεση]] ([[εμβολισμός]]), [[σύγκρουση]] πλοίου [[επάνω]] σε [[άλλο]], σε Αισχύλ., Θουκ.· <i>ἐμβολαῖς χαλκόστομοις</i>, με τραντάγματα χάλκινων αιχμών, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> [[χτύπημα]] βολής, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> [[πέρασμα]], [[είσοδος]], [[διάβαση]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> η [[κεφαλή]], η [[δοκός]] του πολιορκητικού κριού, σε Θουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐμβολή:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> вставка (τὴν ἐμβολὴν ποιήσασθαι Plat.);<br /><b class="num">2)</b> вторжение, нападение, набег (τὴν εἴς τινα ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Xen.; Θηβαίων Arst.; εἰς ἐμβολὴν ἐπιστρέφειν Plut.): [[ταῦρος]] ὣς ἐς ἐμβολήν Eur. словно готовый броситься бык;<br /><b class="num">3)</b> напор (αἱ τῶν κυμάτων ἐμβολαί Plut.);<br /><b class="num">4)</b> мор. удар носовой частью, морской таран (στρατὸς δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς Aesch.; ἐ. τῶν [[νεῶν]] Thuc.): ἐμβολὰς [[δοῦναι]] Polyb. применить морской таран;<br /><b class="num">5)</b> пробоина от морского тарана (ἐμβολὰς ἔχουσα [[τριήρης]] Xen.);<br /><b class="num">6)</b> удар (φυλάσσεσθαι [[ἐμβολάς]] Eur. - ср. 8, λίθων καὶ [[δοκῶν]] ἐμβολαί Polyb.): ἐν ἐμβολαῖς ὑσσῶν [[γενέσθαι]] Plut. оказаться под обстрелом метательных копий;<br /><b class="num">7)</b> голова стенобитной машины, таран (τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς Thuc.);<br /><b class="num">8)</b> вход, проход (τὴν πρὸς Θεσπιῶν ἐμβολὴν φυλάττειν Xen. - ср. 6, τῆς Λακωνικῆς Plut.);<br /><b class="num">9)</b> место впадения; устье (τοῦ ποταμοῦ Her., Plut.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 36: Line 36:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[impact]], [[head of a battering-ram]], [[head of a ram]], [[striking with a ram]]
|woodrun=[[impact]], [[head of a battering-ram]], [[head of a ram]], [[striking with a ram]]
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[impressio]] (de navibus)'', [[boarding]] (of ships), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.89.8/ 2.89.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.70.4/ 7.70.4], (<i>ubi</i> <i>where</i> ἐμβ.<i>a</i> <i>from</i> προσβ.<i>ita distinguunt, ut</i> <i>they punctuate it thus, that</i> ἐμβ.<i>sit</i> <i>it is</i> ''[[a latere facta impressio]]'', [[attack made from the side]], προσβ. ''[[a fronte]]'', [[from the front]]).<br>''[[rostra navium]]'', [[rams of ships]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.36.3/ 7.36.3],<br><i>item Ibid.</i> <i>likewise there</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.40.5/ 7.40.5],<br>''[[caput arietis]]'', [[head of a ram]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.76.4/ 2.76.4].
}}
}}

Latest revision as of 17:33, 21 November 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἐμβολή Medium diacritics: ἐμβολή Low diacritics: εμβολή Capitals: ΕΜΒΟΛΗ
Transliteration A: embolḗ Transliteration B: embolē Transliteration C: emvoli Beta Code: e)mbolh/

English (LSJ)

ἡ,
A putting in, Thphr. De Odoribus 26 (pl.): esp. putting into its place, setting or reduction of a fracture or a dislocated limb, ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Hp.Fract.13; mode of setting, Id.Art.2.
2 insertion of a letter, ἐ. ποιεῖσθαι Pl.Cra. 437a.
3 lading of a cargo, PStrassb.111.16 (iii B. C.), POxy.62.11 (iii A. D.): esp. shipment of corn to Rome and Constantinople, BGU15ii3 (ii A. D.), etc.; αἰσία ἐμβολή Just.Edict.13.4.1.
II inroad into an enemy's country, foray, X.An.[4.1.4], HG4.3.10; ἡ Θηβαίων ἐμβολή Arist.Pol.1269b37.
2 charge, of a bull, E.HF869; of an army. X.Cyr.7.1.18, Arr.Tact.12.10.
b esp. ramming of one ship by another, A.Pers.279 (lyr.), 336; ἀντιπρῴροις χρῆσθαι ταῖς ἐμβολαῖς Th.7.36, etc. (opp. προσβολή, collision, ib.70); ἐμβολὰς ἔχειν to receive such charges, X.HG4.3.12; δοῦναι to make them, Plb.1.51.6, etc.; in A.Pers.415 ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις with shocks of brazen beaks (nisi leg. ἐμβόλοις).
c shock of battering ram, Onos.42.5 (pl.).
3 stroke or discharge of a missile, E.Andr.1130, Plb.8.7.3, Luc.Nigr.36, etc.
4 entrance, pass, X.HG5.4.48; in Hdt.1.191 ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ is explained by the words τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει; also, mouth of a river, Thphr. HP 4.11.8.
5 pl., gusts of wind, πνευμάτων σφοδρῶν ἐμβολή Ascl.Tact.12.10.
III battering-ram, τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς Th. 2.76.

Spanish (DGE)

-ῆς, ἡ
I c. idea de violencia
1 ataque
a) gener. παρακάλει τοὺς σὺν σοὶ εἰς ἐμβολήν llama a los tuyos al ataque X.Cyr.7.1.18, cf. HG 5.4.48, τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Plb.3.115.9, κρυφίους τὰς ἐμβολὰς ποιεῖσθαι = hacer los ataques a escondidas, e.d., emboscarse para atacar Hld.1.30.5, ἐμβολῆς ... ἀποσχέσθαι Plu.Dio 39.2, ἡ ἐμβολὴ ἡ ἐς τοὺς πολεμίους τῆς φάλαγγος Arr.Tact.12.10, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ὁπλιτικοῦ τοῦ Ῥωμαίων Paus.7.16.3, παρὰ τὴν πρώτην ἐμβολήν ἀναρπασόμενοι Hld.9.17.3;
b) en la palestra ataque frontal op. παρεμβολήataque lateral’, Plu.2.638f;
c) de anim. embestida de un león, E.Fr.689.4, de Heracles como un toro, E.HF 869, cf. Ar.Fr.630, de un toro ὃς ... ὡς ἐς ἐμβολὴν ἵεται Philostr.Iun.Im.4.1, de un bisonte, Paus.10.13.1
embestida o carga del caballo en el combate, Luc.DMeretr.13.1, de los elefantes en la batalla ἀφόρητος ἡ ἐμβολή Afric.Cest.1.18.4
τῶν ὀδόντων αἱ ἐμβολαί las dentelladas de los perros, Longus 1.21.4;
d) de máquinas de guerra embestida I.BI 3.223, 7.311, μηχανημάτων Paus.8.8.8, τῶν ὀργάνων Onas.42.5.
2 náut. abordaje, arremetida, embestida de una nave contra el flanco de otra δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς A.Pers.279, cf. 336, D.S.11.18, πανώλεθροι ἐμβολαί A.Pers.562, ἦρξε δ' ἐμβολῆς Ἑλληνικὴ ναῦς A.Pers.409, cf. Th.2.89, τριήρους ἐμβολαί Eub.75.10, ἀντιπρῴροις ταῖς ἐμβολαῖς χρώμενοι haciendo las embestidas proa contra proa Th.7.36, cf. X.HG 4.3.12, Philostr.Her.57.16, dif. de προσβολήchoque’ αἱ μὲν ἐμβολαὶ ... ὀλίγαι ἐγίγνοντο, αἱ δὲ προσβολαὶ ... πυκνότεραι ἦσαν Th.7.70, cf. D.C.50.18.5, ἐμβολάς τε συνεχεῖς ἐδίδοσαν hacían continuas embestidas Plb.1.51.6, ἐμβολαὶ ... οὐκ ἦσαν οὐδὲ ἀναρρήξεις νεῶν no había embestidas ni choques de naves Plu.Ant.66.
3 irrupción, incursión en territorio enemigo, X.HG 5.4.47, ἐμβολῆς γινομένης εἰς τὴν νῆσον IG 12(6).52.4 (Samos IV a.C.), c. gen. subjet. ἡ Θηβαίων ἐμβολή Arist.Pol.1269b37, πυκναῖς εἰς τὴν Βοιωτίαν ἐμβολαῖς Plu.Lyc.13, cf. D.H.11.17, Aristid.Or.12.64, Longus proem.2.
4 disparo, tiro, golpe ἐφυλάσσετ' ἐμβολάς esquivaba los tiros E.Andr.1130, ταῖς τῶν κατὰ κορυφὴν λίθων καὶ δοκῶν ἐμβολαῖς διεφθείροντο Plb.8.7.3, (τὰ βέλη) οὐ γὰρ ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο (las flechas) no eran disparadas con fuerza Luc.Nigr.36.
5 de fenóm. nat. embate, racha, ráfaga ἀνέμων Arist.Fr.253, Paus.7.24.8, πνευμάτων Ptol.Tetr.4.8.5, Thdt.H.Rel.proem.6, Ascl.Tact.12.10, πνευμάτων ἐναντίων A.Io.Bapt.68.9
del agua acometida, embate τὸ δὲ (τεῖχος) οὐκ ἤνεγκε τὴν τοῦ ὕδατος ἐμβολήν éste (el muro) no pudo resistir la acometida del agua Thdt.H.Rel.1.11, en borrascas νεφῶν ἢ χαλάζης Aristid.Or.1.116, ἡ ἀπώλεια ἐγένετο ὑπὸ τῆς ἐμβολῆς τῶν κρημνῶν Paus.10.23.4
fig., ret., del orador que abusa del asíndeton ὡς αἱ καταιγίδες ἄλλην ποιούμενος ἐμβολήν = haciendo otra embestida como los huracanes Longin.20.3, ἡ ἐμβολὴ τοῦ κώλου el impacto del colon Demetr.Eloc.39.
II sin idea propia de violencia
1 introducción de membrillos en aceite para hacer perfume, Thphr.Od.26.
2 carga, embarque de personas (αἱ νεάνιδες) δέσμιαι ... μέχρι τῆς εἰς τὸ πλοῖον ἐμβολῆς εἵλκοντο μετὰ βίας LXX 3Ma.4.7, de mercancías PStras.111.16 (III a.C.), ἐμβολὴ λαχανοσπέρμου PLond.948.3, 8 (III d.C.), de cereales, esp. del trigo procedente de la recaudación del impuesto correspondiente PErasm.25.11 (II a.C.), SB 9223.7 (I a.C.), POxy.62.11 (III d.C.), ἡ ἐμβολὴ τοῦ σίτου POxy.3410.12 (IV d.C.)
de ahí por ext. el propio impuesto del grano, equiv. a lat. annona, POsl.88.19 (IV d.C.), Iust.Edict.13.4.1, τὸ φιλικὸν τῆς ἐμβολῆς PAphrod.Zuckerman 345 (VI d.C.), cf. CPR 22.22.3 (VIII d.C.)
tb. ref. a la exacción de paja PCair.Isidor.10.310 (IV d.C.).
3 jur. acción de depositar, introducción de una petición o demanda en un buzón dispuesto al efecto, equiv. a elevación, presentación de la misma τὴν τῆς ἐντεύξεως ἐμβολὴν πεποιῆσθαι κατ' αὐτῆς PTor.Choachiti 12.6.35 (II a.C.).
4 medic. recolocación de un hueso dislocado, reducción τὴν ... ἐμβολὴν χρὴ ποιεῖσθαι ἐκ κατατάσιος Hp.Fract.13, cf. Art.2.
5 arq. inserción de elementos de unión y sujeción ἐμβολὴ τῶν γόμφων καὶ τῶν δεμάτων καὶ τῶν πελεκίνων IG 7.3073.170 (Lebadea II a.C.).
6 lingüíst. y ret. introducción, inserción de una letra ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Pl.Cra.437a, ἐμβολὴ τόπου ἐξ ὀνόματος introducción de un tópico mediante un nombre Tib.Fig.2, 20, cf. 40.
III 1como n. de acción vertido ἡ τῶν ὑδάτων εἰς τὰ πεδία ἐ. ref. la crecida del Nilo PHels.6.4 (II a.C.), de los ríos en el mar, Aristid.Or.26.62.
2 como lugar acceso, entrada, paso ὄντος δ' αὐτοῦ ἐπὶ τῇ ἐμβολῇ = estando él en la entrada X.HG 4.3.10, cf. 4.7.7, Str.11.3.4, hist. en POxy.2820.1.12.
3 de ríos confluencia con otro río, una marisma, etc. ἐξ ἐμβολῆς τοῦ ποταμοῦ Hdt.1.191, ὁ δὲ τόπος οὗτός ἐστιν ἐμβολὴ τοῦ Κηφισοῦ Thphr.HP 4.11.8, cf. PTeb.703.38 (III a.C.)
desembocadura de un río en el mar, Str.11.11.5, εἰς τὰς ἐμβολὰς ἔρχεται τὰς εἰς τὴν θάλασσαν τοῦ Νείλου X.Eph.4.2.7.
IV téc.
1 náut. espolón de la nave ἐμβολαὶ χαλκόστομοι espolones de broncíneo pico A.Pers.415.
2 ariete τὸ προῦχον τῆς ἐμβολῆς el extremo del ariete Th.2.76
interp. como cabeza de ariete Zonar.p.700.
3 pincho o espolón parecido a un aguijón, Procop.Goth.1.21.21.
4 barrera, dique πετρῶν Procop.Aed.1.8.7.

German (Pape)

[Seite 806] ἡ, 1) das Hineinwerfen, Hineinfügen, ἄρθρων Hippocr.; das Einsetzen, Einschieben eines Buchstaben, Plat. Crat. 437 a. – 2) das Hineindringen, der Einfall, Xen. Cyr. 2, 3, 17; τὴν εἰς τοὺς Καρδούχους ἐμβολὴν ποιεῖσθαι An. 4, 1, 4; beim Angriff eines Schiffes der Stoß, den es mit seinem Schnabel auf die Seite des andern thut, Aesch. Pers. 401; μάχην συνάψαι ναΐοισιν ἐμβολαῖς 328; ἐμβολὴ τῶν νεῶν Thuc. 2, 89. 7, 70; vgl. προσβολή; ἐμβολὰς ἔχειν, solche Stöße u. Verletzungen dadurch empfangen haben, Xen. Hell. 4, 3, 13; – der Wurf, Schuß, ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο τὸ βέλος Luc. Nigr. 36; vgl. Eur. Andr. 1130; λίθ ων καὶ δοκῶν Pol. 8, 9, 3; δοράτων, ὕσσῶν, Plut. Coriol. 9 Pomp. 8. – 3) der Ort zum Eindringen, Eingang, Paß; ἡ πρὸς Θεσπιῶν Xen. Hell. 5, 4, 48. – 4) von Flüssen, die Mündung; Her. 1, 191; Plut. Ant. 41. – 5) der Balken des Mauerbrechers, an dem der Widderkopf sitzt, Thuc. 2, 76 u. Sp.

French (Bailly abrégé)

ῆς (ἡ) :
I. action de lancer sur, jet (d'un projectile, etc.);
II. action de se jeter dans ou sur, d'où
1 choc d'un navire qui enfonce son éperon dans le flanc d'un autre : ἐμβολὰς ἔχειν XÉN recevoir de flanc le choc de l'éperon d'un navire;
2 irruption sur un territoire ennemi, invasion ; en gén. attaque, charge;
III. lieu ou instrument pour se jeter dans ou sur :
1 passage, défilé;
2 embouchure d'un fleuve;
3 machine d'attaque, particul. tête de bélier.
Étymologie: ἐμβάλλω.

Russian (Dvoretsky)

ἐμβολή:
1 вставка (τὴν ἐμβολὴν ποιήσασθαι Plat.);
2 вторжение, нападение, набег (τὴν εἴς τινα ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Xen.; Θηβαίων Arst.; εἰς ἐμβολὴν ἐπιστρέφειν Plut.): ταῦρος ὣς ἐς ἐμβολήν Eur. словно готовый броситься бык;
3 напор (αἱ τῶν κυμάτων ἐμβολαί Plut.);
4 мор. удар носовой частью, морской таран (στρατὸς δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς Aesch.; ἐμβολὴ τῶν νεῶν Thuc.): ἐμβολὰς δοῦναι Polyb. применить морской таран;
5 пробоина от морского тарана (ἐμβολὰς ἔχουσα τριήρης Xen.);
6 удар (φυλάσσεσθαι ἐμβολάς Eur. - ср. 8, λίθων καὶ δοκῶν ἐμβολαί Polyb.): ἐν ἐμβολαῖς ὑσσῶν γενέσθαι Plut. оказаться под обстрелом метательных копий;
7 голова стенобитной машины, таран (τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς Thuc.);
8 вход, проход (τὴν πρὸς Θεσπιῶν ἐμβολὴν φυλάττειν Xen. - ср. 6, τῆς Λακωνικῆς Plut.);
9 место впадения; устье (τοῦ ποταμοῦ Her., Plut.).

Greek (Liddell-Scott)

ἐμβολή: ἡ, (ἐμβάλλω) τοποθέτησις ἢ προσαρμογὴ θραυσθέντος ἢ ἐξαρθρωθέντος ὀστοῦ, «ἴσιαγμα», «βάλσιμον εἰς τὸν τόπον», Ἱππ. π. Ἀγμ. 760· τρόπος τοῦ ἐμβάλλειν, ὁ αὐτ. π. Ἄρθρ. 780 ἐν τέλει. 2) παρεμβολὴ γράμματος, Πλάτ. Κρατ. 437Α. ΙΙ. ἀμεταβ., εἰσόρμησις, εἰσβολὴ εἰς τὴν χώραν τῶν πολεμίων, Ξεν. Ἀν. 4. 1, 4, κτλ.· ἡ Θηβαίων ἐμβολὴ Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9. 10. 2) ἐπίθεσις, ἔφοδος, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 869. β) ἰδίως ἐπίθεσις πλοίου κατ’ ἄλλου, Αἰσχ. Πέρσ. 279, 336, κτλ. (κυρίως ἐμβολὴ ἐκαλεῖτο ἡ ἐπίθεσις πλοίου κατ’ ἄλλου διὰ τοῦ ἐμβόλου τῆς πρῴρας κατὰ τρόπον ἐπιστημονικόν, προσβολὴ δὲ ἡ ἐπίθεσις πλοίου κατ’ ἄλλου καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, Θουκ. 7. 70, πρβλ. 36, ἴδε σημ. Arnold ἐν τόπῳ)· ἐμβολὰς ἔχειν, προσβάλλεσθαι δι’ ἐμβολῶν, Ξεν. Ἑλλην. 4. 3. 12· ἐμβολὰς... ἐδίδοσαν, ἐποίουν, Πολύβ. 1. 51, 6, κτλ.· ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 415, τὸ ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις διωρθώθη ὑπὸ τοῦ Stanley εἰς ἐμβόλοις χαλκοστόμοις· πρβλ. ἐμβάλλω ΙΙ, 2, ἔμβολος 3. 3) τὸ κτύπημα βολῆς, προύτεινε τεύχη κἀφυλάσσετ’ ἐμβολὰς Εὐρ. Ἀνδρ. 1130, Πολύβ. 8, 9, 3, κτλ. 4) εἴσοδος, διάβασις, πέρασμα, Ξεν. Ἑλλην. 5. 4, 48, ἔνθα ἴδε L. Dind.· ἐν Ἡροδ. 1. 191, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ ἑρμηνεύεται διὰ τῶν λέξεων τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει· ὡσαύτως, τὸ στόμιον ποταμοῦ, ἡ ἐκβολή, Θεόφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 4. 11, 8, Διον. Ἁλ. 1. 45 (ἀλλ. ἐκβολαί), πρβλ. εἰσβολή, ἐκβολή. ΙΙΙ. ἡ κεφαλὴ τοῦ πολιορκητικοῦ κριοῦ, Θουκ. 2. 76.

Greek Monolingual

η (AM ἐμβολή)
1. εισαγωγή, τοποθέτηση ενός πράγματος μέσα σε κάτι άλλο
2. το να κτυπηθεί εχθρικό πλοίο με το έμβολο ή με την πλώρη πλοίου που έχει αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα
3. αυλάκι, τάφρος για τη διοχέτευση νερού
νεοελλ.
1. τυχαία σύγκρουση πλοίων από κακό χειρισμό
2. η μεταφορά φυσαλλίδων, σωματιδίων του οργανισμού ή ξένων και η ενσφήνωσή τους μέσα στον αυλό κάποιου αγγείου (στην καρδιά, στον εγκέφαλο, στα νεφρά κ.λπ.)
3. επίθεση εναντίον εχθρικού πλοίου η οποία συνδυάζεται με εισπήδηση οπλισμένου αγήματος για να καταλάβει το εχθρικό πλοίο, ρεσάλτο
αρχ.
1. τοποθέτηση εξαρθρωμένου μέλους στη θέση του
2. ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η ανάταξη εξαρθρωμένου μέλους
3. εισβολή, επιδρομή σε ξένη χώρα
4. φόρτωση πλοίου
5. χτύπημα, κρούση με πολιορκητικό κριό
6. πολιορκητικός κριός
7. δίοδος, στενό πέρασμα
8. εκβολή, στόμιο ποταμού.

Greek Monotonic

ἐμβολή: ἡ (ἐμβάλλω),
I. τοποθέτηση κάποιου πράγματος στο χώρο που του ανήκει, ένθεση γράμματος ή ψηφίου, σε Πλάτ.
II. αμτβ.,
1. διάρρηξη, εισβολή στη χώρα των εχθρών, επιδρομή, λεηλασία, διαρπαγή, σε Ξεν.
2. έφοδος, επίθεση, επέλαση, σε Ευρ.· ιδίως επίθεση (εμβολισμός), σύγκρουση πλοίου επάνω σε άλλο, σε Αισχύλ., Θουκ.· ἐμβολαῖς χαλκόστομοις, με τραντάγματα χάλκινων αιχμών, σε Αισχύλ.
3. χτύπημα βολής, σε Ευρ.
4. πέρασμα, είσοδος, διάβαση, σε Ηρόδ., Ξεν.
III. η κεφαλή, η δοκός του πολιορκητικού κριού, σε Θουκ.

Middle Liddell

ἐμβολή, ἡ, ἐμβάλλω
I. a putting into its place, insertion of a letter, Plat.
II. intr. a breaking in, inroad into an enemy's country, foray, Xen.
2. an assault, attack, charge, Eur.:—esp. the charge made by one ship upon another, Aesch., Thuc.; ἐμβολαῖς χαλκόστομοις with shocks of brasen beaks, Aesch.
3. the stroke of a missile, Eur.
4. a way into, entrance, pass, Hdt., Xen.
III. the head of a battering-ram, Thuc.

English (Woodhouse)

impact, head of a battering-ram, head of a ram, striking with a ram

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)

Lexicon Thucydideum

impressio (de navibus), boarding (of ships), 2.89.8, 7.70.4, (ubi where ἐμβ.a from προσβ.ita distinguunt, ut they punctuate it thus, that ἐμβ.sit it is a latere facta impressio, attack made from the side, προσβ. a fronte, from the front).
rostra navium, rams of ships, 7.36.3,
item Ibid. likewise there 7.40.5,
caput arietis, head of a ram, 2.76.4.