φαίνω

English (LSJ)

Od.7.102, etc., Ep. also φαείνω (q. v.):—fut. φᾰνῶ, A.Fr. 304.5, Ar.Ach.827, etc. (φᾱνῶ acc. to A.D.Adv.187.26, but φᾱνῶ, Ar. Eq.300, and ἀναφᾱνῶ, E.Ba.528, are dub.); Ion. φᾰνέω (ἀπο-) Hp.Steril. 213, opt.

   A φᾰνοίην S.Aj.313 (cod. rec., rightly): aor. 1 ἔφηνα Il.2.318, Hdt.1.95, etc.; Dor. ἔφᾱνα Pi.I.4(3).2, IG42(1).123.28 (Epid., iv B.C.), also later Att., subj., ἀπο-φάνῃ dub. l. in IG22.1631.379 ( = 2.811c133); φάνῃς Philem.233 (ἐκ-φάνῃς Men.Mon.418 = Chares Iamb.4b20); so in late Prose, (ἐξ-) Ael.VH12.33, (ἐπι-) Ev.Luc.1.79, (ἀνα-) Act.Ap. 21.3; Ep. iter. φάνεσκε (intr.) Il.11.64, al., Hes.Fr.14.3: pf. πέφαγκα Ps.-Callisth.2.10, (ἀπο-) Din.1.15, al.: intr. pf. πέφηνα (v. infr.A 111.2), Dor.3pl. ἐκ-πεφάναντι Sophr.83; plpf. ἐπεφήνειν D.C.46.10:—Med., fut. inf. φᾰνεῖσθαι Od.12.230, Ion. φᾰνέομαι Hdt.3.35; opt. φανοῖσθε Lys.26.10 (nisi leg. φανεῖσθε); the forms φανῆσθον and Dor. imper. φάνευ are corrupt in Pl.Erx.399e, Teles p.58 H. (leg. φαίνευ): aor. 1 ἐφηνάμην (trans.) S.Ph.944, (ἀπ-) Hdt.7.52, etc.:—Pass., Ion. impf. φαινέσκετο Od.13.194: fut. φᾰνήσομαι Hdt.8.108, Sicilian Dor. (inf.) φᾰνήσειν (fort. -ησεῖν) Archim.A ren.4.20; Ep. fut. πεφήσεται Il.17.155: aor. 1 ἐφάνθην A.Pers.263 (lyr.), S.OT525, etc.:rare in Prose, X.HG6.4.11, D.58.13, (ἀπο-) IG12.10.35, D.19.44; Ep. 3sg. φαάνθη Il.17.650, 3pl. φάανθεν 1.200: aor. 2 ἐφάνην [ᾰ], Ep. φάνην Il.1.477, etc.; Ep. 3pl. φάνεν Od.18.68; Ep. subj. φανήῃ Il.19.375; Ep. inf. φανήμεναι 9.240: pf. πέφασμαι S.OC1543, 3sg. πέφανται Il.2.122, 16.207, Pi.P.5.115, A.Ag.374(lyr.); πέφᾰται in B.9.52, Perict. ap. Stob. 4.28.19 belongs either to φαίνω in sense A. 1.5, or to φημί; inf. πεφάνθαι Pl.Euthd.294a, etc.; part. πεφασμένος Il.14.127, Thgn.227, A.Pr. 843, S.OC1122, Pl.Phdr.245e, etc.; 3pl. plpf. ἐπέφαντο Hes.Sc. 166.    A Act., bring to light, cause to appear, in physical sense, τέρας τινὶ φ. make a sign appear to one, Il.2.324, cf. Od.3.173, etc.; σήματα φαίνων Il.2.353; γένυσι φ. ὀπώραν Pi.N.5.6; δύο μορφὰς φ. A.Fr.304.5; τὸν αὐχένα Hdt.2.132; ἔφην' ἄφαντον φῶς, i.e. fire, S.Ph.297; λαμπάδας Ar.Ra.1524 (anap.); φ. θησαυρόν E.El.565; φ. μηρούς, ἐπιγουνίδα, show by baring, i.e. uncover... Od.18.67,74; φαίνοισα πρόσωπον ἀλάθεια Pi.N.5.17; reflect an image in water, τὰ δέ νιν καλὰ κύματα φαίνει Theoc.6.11:—Med., τὰ τόξα . . τοῖσιν Ἀργείοισι φήνασθαι θέλει exhibit them as his own, S.Ph.944.    b make known, reveal, disclose, ἐς τὸ φῶς φανεῖ κακά Id.OT1229; κακῶν ἔκλυσιν E.IT898 (lyr., prob.); τὸν μιαρὸν τῷ χρόνῳ ἀποδόντες φῆναι Antipho 4.4.11; ὁδόν τινι Od.12.334; τὰ ὀνείρατα καὶ τὸν πόρον X.An.4.3.13, cf. Cyr.6.4.13, S.OT725; τοῖς πολεμίοις σύνθημα Din.3.10, etc.; φανεῖ . . κωκύματα wailings will show forth [the truth of what I say], S.Ant.1078: with a predic. added, ἡμᾶς σὺ δειλοὺς φανεῖς wilt make us appear... Id.Aj. 1362; τὸν Ααΐου φόνον φανεῖ δικαίως ὀρθόν Id.OT853.    c γόνον Ἑλένῃ φ. show her a child, i. e. grant her to bear one, Od.4.12; φ. παράκοιτίν τινι show (i.e. give) one a wife, 15.26.    2 of sound, make it clear to the ear, make it ring clear, ἀοιδὴν φαίνειν 8.499; σάλπιγξ . . ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ A.Eu.569.    3 show forth, display in action, ἀρετήν Od.8.237; ἀεικείας 20.309; βίην Hes.Th.689; εὐμαχανίαν Pi.I.4(3).2; εὔνοιαν Hdt.3.36; ὕβριν ib.127; ὀργάς A.Ch. 326 (lyr.).    b set forth, expound, νοήματα Il.18.295; λόγον Hdt.1.116; τριφασίας λόγων ὁδούς Id.1.95; but τὰ λαμπρὰ . . φ. ἔπη make them good, S.OC721.    4 inform against one, denounce, φανῶ σε (σε φανῶ codd.) τοῖς πρυτάνεσι Ar.Eq.300 (lyr.), cf. Ach.824, S.Ant.325: denounce a thing as contraband, Ar.Ach.542, 819, al.; φαίνειν πλοῖον D.58.9; τὰ φανθέντα articles denounced as contraband, ib. 13: abs., give information, ὁ φήνας ἢ ὁ γραψάμενος IG12.45.3, cf. 4.24, Isoc.18.20, X.Cyr.1.2.14, Phld.Rh.2.207 S., etc.    5 φαίνειν φρουράν, call up a levy, at Sparta, X.HG3.2.23, al.; also φ. θυσίαν proclaim, order a sacrifice, Philod.Scarph.112:—Pass., πέφαται θνατοῖσι νίκας ὕστερον εὐφροσύνα has been ordained, B.9.52.    II abs., give light, shine, φαίνοντες νύκτας . . δαιτυμόνεσσι Od.7.102, cf. 19.25; of the sun, moon, etc., φ. τινί Ar.Nu.586 (troch.); εἰς ἅπαντα φ. τὸν οὐρανόν Pl.Ti.39b; ἀλλά, σελάνα, φαῖνε καλόν Theoc.2.11; οἱ λύχνοι φ. ἧττον Thphr.Ign.11; cf. φάω: so ἦρι μὲν φαίνοντι in spring when it shines forth, A.Fr.304.4 codd. (leg. φανέντι); of the Dioscuri shining in mid-air, E.El.1234 (anap.): metaph., ἀγανὴ φαίνουσ' ἐλπίς soft shining hope, A.Ag.101 (anap., dub.).    b Φαίνων, οντος, ὁ, the planet Saturn, Arist.Mu.392a23, Cic.ND2.20.52, etc.; Φ. ὁ τοῦ Ἡλίου Eudox.Ars5.19; acc. -ωνα Placit.2.15.4.    III Ep. iter. φάνεσκε appeared, μετὰ πρώτοισι φάνεσκε Il.11.64; ὑπένερθε δὲ γαῖα φάνεσκε Od. 12.242, cf. 11.587, Hes.Fr.14.3.    2 pf. 2 πέφηνα is also used intr., S.OC328, etc.; less freq. in Prose, Hdt.9.120, D.3.22, Plb.9.13.8.    B Pass., come to light, appear, φάνεν δέ οἱ εὐρέες ὦμοι, being stripped bare, Od.18.68, cf. Il.22.324, Od.19.39: freq. of fire, shine brightly, πυρὰ φαίνετο Ἰλιόθι πρό Il.8.561; ἕκαθεν δέ τε φαίνεται αὐγή 2.456; δεινὼ δέ οἱ ὄσσε φάανθεν shone like fire, Il.1.200: freq. of the rising of heavenly bodies, ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην φαίνετ' ἀριπρεπέα 8.556, cf. Hes.Op.598; of the first gleam of daybreak, ἦμος δ' ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς Il.1.477, Od.2.1, al.; ἅμ' ἠοῖ φαινομένηφι at break of day, Il.9.618, cf. Od.4.407, al.; ἀκτὶς ἀελίου, τὸκάλλιστον . . φανὲν . . τῶν προτέρων φάος, ἐφάνθης ποτ' S.Ant.100(lyr.): of a rising wind, οὐδέ ποτ' οὖροι πνείοντες φαίνονθ' ἁλιαέες Od.4.361; of a vapour, ἐκ νεφέων ἐρεβεννὴ φ. ἀήρ Il.5.864.    2 of persons, οἴῳ φαινομένη appearing to him alone, Il.1.198, cf. Od.15.517, etc.; ἐφάνη λὶς εἰς ὁδόν Il.15.275; οὗπερ κἀφάνης where thou didst first appear, S.OC77; χρόνιος φανείς Id.Ph.1446 (anap.); ὁδόν φανῆναι a pregnant expression for ἐλθεῖν ὁδὸν ὥστε φανῆναι, Id.El.1274 (lyr.); κέλευθον φανείς Aj.878 (lyr.); πόθεν φαίνῃ; whence come you? Pl.Prt.309a, X.Mem.2.8.1; οὐδαμοῦ φ. is nowhere to be seen, Id.An.1.10.16.    b come into being, φανεὶς δύστηνος born to misery, S.OC974, cf. 1225 (lyr.); become, ἐκ βασιλέως ἰδιώτην φανῆναι X.An.7.7.28; δυοῖν ἐφάνη τριήραρχος D.18.104; to be made out, δοῦλος λόγοισιν . . φανείς S.Aj.1020, cf. 1241.    3 of events, come about, τέλος οὔ πώ τι πέφανται Il.2.122; φάνη βιότοιο τελευτή 7.104; ἔργον, ἄεθλον, etc., 16.207, Od.21.106, etc.; τὸ φανθέν S.Tr.743; of sayings, to be set forth, λόγος ἀρχαῖος φανείς ib.1, cf. OT474 (lyr.), 848.    II appear to be so and so, c. inf., δμῳάων ἥ τίς τοι ἀρίστη φαίνεται εἶναι Od.15.25, cf. 11.336; οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι 14.355; τοῦτό μοι θειότατον φαίνεται γενέσθαι Hdt.7.137; εὖ σὺ λέγειν φαίνει Ar.Nu.403 (anap.), cf. A.Pr.319, etc.: freq. with inf. omitted, οὗ καὶ πρόσθεν ἀρίστη φαίνετο βουλή Il.9.94, cf. 2.5; ὅς τις φαίνηται ἄριστος Od.14.106; σμερδαλέος αὐτῇσι φάνη 6.137; ἕρμαιον ἂν ἐφάνη Pl.R.368d, etc.: but in Hdt., etc., also c. part., to be manifest: thus, ἐμοὶ σὺ πλουτέειν μέγα φαίνεαι you appear to me to be very rich, Hdt.1.32; but εὔνοος ἐφαίνετο ἐών he was manifestly well-inclined, Id.7.173, cf. 175, Th.1.2; οὐκ ἄκαιρα φαίνεται λέγειν he appears to be speaking... A.Pr.1036; but φανέονται λέγοντες οὐδέν it will be manifest that they talk nonsense, Hdt.3.35; φαίνομαι δύο καθορᾶν εἴδη Pl.Sph.235d; but οὐκ ἂν φανεῖμεν πήματ' ἔρξαντες A.Pers.786; πλαγκτὸς οὖσ' ἐφαινόμην Id.Ag.593, cf. Hdt.9.89, E.Andr.343; ἐφάνησαν πεπονθότες Pl.Ap.22c: with part. omitted, πέφανται ἁρματηλάτας σοφός (sc. ὤν) Pi.P.5.115, cf. N.6.14; κρατηθεὶς ἡμερώτερος φανεῖ A.Ag.1632; Κᾶρες ἐφάνησαν (sc. ὄντες) they were seen to be Carians, Th.1.8; τί φαίνομαι (sc. ὤν) δῆτ'; what do I look like? E.Ba.925; ὡς ἀγαθοὶ . . ἐφάνησαν Pl.R.408a: hence φαίνεσθαι, opp. εἶναι, εἶναι μὲν ὅσπερ εἰμί, φαίνεσθαι δὲ μή E.Fr.698 (ap.Ar.Ach.441); στρατηγὸς ἀγαθὸς μὴ ὢν φαίνεσθαι X.Mem.1.7.3; ὀλίγοι καὶ ὄντες καὶ φαινόμενοι Id.HG6.5.28.    2 in Philosophy, φαίνομαι (abs.) is sts. used of what appears to the senses, φαίνεται δ' οὐδὲν is observed, Arist. Ph.204b35, cf. Cael.312b30; φ. κατὰ τὴν αἴσθησιν Id.GA716a31: sts. of what is mentally manifest, Id.EN1175a29; to be evident, Id.APr.24b24: esp. appear to the imagination (cf. φαντασία 2), Pl.Sph. 264b; φ. καὶ μύουσιν ὁράματα Arist.de An.428a16; φ. δέ τι . . οἷον τὰ ἐν τοῖς ὕπνοις ib.a7: distd. from αἰσθάνεσθαι and δοξάζειν, ib.b1: esp. in part. φαινόμενος, η, ον:    a appearing in sense experience, τὰ φ. κατὰ τὴν αἴσθησιν Id.Cael.303a22, al.; εἴτε τὰ δοκοῦντα πάντα ἐστὶν ἀληθῆ καὶ τὰ φ. Id.Metaph.1009a8, cf. de An.404a29 (sg.); τὰ φ. sense-data, Id.PA639b8, Epicur.Ep.1pp.9,10 U., al.: Astron., τὰ φ. = celestial phenomena, title of a work by Eudoxus, versified by Aratus, Hipparch. 1.1.8, cf. Arist. Cael.293b27; πρός τινας δόξας αὑτῶν τὰ φ. προσέλκοντες ib.293a26: generally, τὸ μὴ ἐκ φαινομένων τὸ βλεπόμενον γεγονέναι Ep.Heb.11.3.    b mentally apparent, opp. ὄντα τῇ ἀληθείᾳ, Pl.R.596e, cf. Arist.Top.100b24, EN1113a24; τὰ οὖν ἐμοὶ φαινόμενα οὕτω φαίνεται Pl.R.517b; [νοῦς] τῶν φ. θειότατον Arist. Metaph.1074b16; τὸ φ. εἰπεῖν to express one's opinion, Plu.2.158c: hence, specious, fallacious, φ. ἐνθυμήματα, opp. ὄντα, Arist.Rh.1402a28.    c τὰ φ. what is to be seen, show, Lib.Or.30.28.    3 freq. in answers in Plato's dialogue, φαίνεται, yes, Prt.332e, R.333c, al.; ὥς γέ μοι φ. Prt.324d, cf. R.383a, al.: [τοῦτο] φῂς εἶναι; Answ. φαίνομαι (sc. λέγειν) X.Mem.4.2.20.    b later impers. c. dat. pers. et inf., it seems good, ἐάν σοι φαίνηται Wilcken Chr.304.11 (iii B.C.), cf. PCair.Zen.44.7,16 (iii B.C.), etc.; ὁπότε αὐτῷ φανείη στρατιὰν ἐξάγειν D.H.2.14, cf. 4.85.    4 joined with δοκέω, εἰ δὴ κακός τε φ. δοκῶ τέ σοι E.Hipp.1071; δοκοῖμεν ἂν . . χείρους φαίνεσθαι Th.1.122, cf. Pl.Phdr.269d, Erx.399c, X.Mem.2.1.22.    5 οὐδαμοῦ φαίνεσθαι 'to be nowhere', metaph. from racing, Pl.Phd. 72c, cf. Grg.456b, D.18.310.    III τὰ φανθέντα, v. supr. A. 1.4.

German (Pape)

[Seite 1250] fut. φανῶ, aor. ἔφηνα, perf. πέφαγκα, perf. II. intr. πέφηνα, Soph. O. C. 329; ep. auch aor. II. φάνεσκε, der intr. Bdtg hat und deshalb zum pass. ἐφάνην gerechnet wird, denn ἔφανον scheint nicht gebildet zu sein, vgl. Pors. Eur. 1266 Mein. Men. p. 416; pass. πέφασμαι, πέφανται Il. 2, 122. 16, 207, πεφήσεται 17, 155, int. πεφάνθαι, Plat.; aor. ἐφάνθην, ep. φαάνθη, φάανθεν = ἐφάνθησαν, Il. 1, 200. 17, 650; aor. II. ἐφάνην, mit der intrans. Bdtg, φάνεν, = ἐφάνησαν, Od. 18, 68, φανήμεναι, = φανῆναι, Il. 9, 240 (vgl. φαείνω, φάω); – ans Lichtbringen, sichtbar machen, erscheinen lassen; εἰς τὸ φῶς φανεῖ κακὰ (ἡ στέγη) Soph. O. R. 1229; σελήνη ἡμέραν φαίνουσα Plat. Epin. 978 d; – zeigen, kund machen, ἡμῖν μὲν τόδ' ἔφηνε τέρας Ζεύς, Il. 2, 324. 318; σήματα φαίνων 353, vgl. Od. 3, 173. 15, 168, und öfter, Zeichen erscheinen lassen; εἴ τίς μοι όδὸν φήνειε νέεσθαι 12, 334, ob mir Einer den Weg zeigte; οἵην ἐπιγουνίδα φαίνει, läßt er sehen, macht er durch Enthüllung sichtbar, enthüllt er, 18, 74; Ελένῃ δὲ θεοὶ γόνον οὐκέτ' ἔφαινον 4, 12, sie ließen ein Kind ans Licht kommen, geboren werden; εἰσόκε τοι φήνωσι θεοὶ κυδρὴν παράκοιτιν 15, 26, bis sie dir eine Gemahlinn zuweisen; φαίνων ὀπώραν Pind. N. 5, 6; φόνον Soph. O. R. 853; ού φανῶ τοὐμὸν γένος 1059; ἵνα φανεῖς, ὁποῖος ὢν ἀνὴρ ἐμὸς καλεῖ Trach. 1148; auch med., τὰ τόξα ἔχει καὶ τοῖσιν Ἀργείοισι φήνασθαι θέλει Phil. 932; θησαυρὸν ὃν φαίνει θεός Eur. El. 565; φανεῖ κακῶν ἔκλυσιν I. T. 899; u. in Prosa: αὐχένα Her. 2, 131; Plat. Theaet. 200 e; τοῖς φήνασι θεοῖς τὰ ὀνείρατα καὶ τὸν πόρον Xen. An. 4, 3,13; vgl. Arr. An. 2, 3; auch τὰ ὅπλα πρὸς τοὺς πολεμίους, Xen. Hell. 4, 5,18; s. auch φρουρά. – Auch den Ohren vernehmbar machen, ertönen lassen, ἀοιδὴν φαίνειν Od. 8, 499, wie σάλπιγξ ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ Aesch. Eum. 541; vgl. Soph. Ant. 1065. – Uebh. an den Tag legen, bezeigen, beweisen, νοήματα, Gedanken an den Tag legen, Il. 18, 295, ἀρετήν, seine Tüchtigkeit beweisen, Od. 8, 237; μή τις ἀεικείας φαινέτω 20, 309, Niemand bezeige sich ungebührlich; so auch βίην Hes. Th. 689; ἔφανας εὐμαχανίαν Pind. I. 3, 20; εὔνοιαν, Wohlwollen bezeigen, Her. 3, 36; ὕβριν 3, 127; ὀργάς Aesch. Ch. 323. – Dah. klar machen, auseinandersetzen, erklären, λόγον Her. 1, 116. 118; auch λόγων ὁδούς, 1, 75, φανῶ δέ σοι σημεῖα τῶνδε σύντομα Soph. O. R. 710. – Vor Gericht anzeigen, anklagen, zunächst als verbotene Waare angeben, τὰ χοιρίδια τοίνυν ἐγὼ φανῶ ταδὶ πολέμια καὶ σέ Ar. Ach. 819; τίς ὁ φαίνων σ' ἐστίν; 824 ff., φανῶ σε τοῖς πρυτάνεσιν Equ. 300; Xen. Cyr. 1, 2,14; Dem. 58, 6 u. sonst bei den Rednern. – Pass. an den Tag kommen, sichtbar werden, erscheinen, sich zeigen, sehen lassen; μνηστῆρσι φαίνεται Od. 15, 517; κίονες φαίνοντ' ὀφθαλμοῖς ὡςεὶ πυρὸς αἰθομένοιο 19, 39; φαίνεται αὐγή Il. 2, 456; bes. vom Erscheinen od. Aufgehen der Himmelslichter, ἄστρα φαίνετο 8, 556; Hes. O. 600; bes. vom ersten Erscheinen des Morgenroths in dem oft vorkommenden Verse ἦμος δ' ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος 'Ηώς, als Eos erschienen war; ἅμα ἠοῖ φαινομένηφιν, mit der erscheinenden Morgenröthe, mit Tagesanbruch, Il. 9, 618 Od. 4, 407. 6, 81 u. sonst; von einem sich erhebenden Winde, οὐδέ ποτ' οὖροι πνείοντες φαίνοντο 4, 361. Bei Sp. sind φαινόμενα die Erscheinungen am Himmel, die auf- und untergehenden Gestirne, welche sich am äußern Horizonte zeigen, Arat. – Durch Entblößung sichtbar werden, Il. 22, 324 Od. 18, 68; und so πᾶσ' ἔντοσθε φάνεσκε, ὑπένερθε δὲ γαῖα φάνεσκε 12, 241. 242, wie γαῖα μέλαινα φάνεσκε 11, 587, u. μετὰ πρώτοισι φάνεσκε, er zeigte sich unter den Ersten, Il. 11, 64; so Tragg. u. in Prosa. – C. inf., zu sein scheinen, πῶς ὔμμιν ἀνὴρ ὅδε φαίνεται εἶναι εἶδός τε μέγεθός τε; Od. 11, 336; δμωάων, ἥτις τοι ἀρίστη φαίνεται εἶναι 15, 25; οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι 14, 355; – c. partic., erscheinen als Einer, welcher – , Ἄρης ἐφαίνετο ἰὼν εἰς οὐρανόν Il. 5, 867 (wie ὅστις φαίνηται ἄριστος, wer als der Beste erscheint, O, l. 14, 106, ἥδε δέ οἱ κατὰ θυμὸν ἀρίσ τη φαίνε το βουλή Il. 2, 5 u. öfter); u. so bei Her. u. den Att. zur Bezeichnung des Einleuchtenden, Offenbaren, Gewissen, φαίνεται ὁ νόμος ἡμᾶς βλάπ των, es ist offenbar, daß das Gesetz uns gefährdet, während φαίνεται ὁ νόμος ἡμᾶς βλάψειν heißt es hat den Anschein, scheint, daß das Gesetz uns gefährden werde, Dem. Lpt. 35, vgl. Wolf zu der Stelle p. 259; εὖ ποιεῦντες φαίνεσθε, zeigt euch als Wohlthäter, Her. 9, 89; νῦν τις ὑμέων εὖ ποιήσας φανήτω 6, 9; φανείη ἐών Pind. N. 4, 30; πέφανται σοφός P. 5, 107, πέφανται κυναγέτας N. 6, 13; πρὶν ἂν θεῶν τις διάδοχος τῶν σῶν πόνων φανῇ Aesch. Prom. 1030, u. öfter; οὐκ ἂν φανεῖμεν πήματ' ἔρξαντες τόσα Pers. 772; Ag. 579; dagegen ἡμῖν μὲν Ἑρμῆς οὐκ ἄκαιρα φαίνεται λέγειν Prom. 1038, vgl. 217. 317; ὅστις πέφασμαι φύς τ' ἀφ' ὧν οὐ χρῆν Soph. O. R. 1184; εἰ φανήσομαι τάχα κακὸν μέγ' ἐκπράξασα Trach. 663; Ant. 158; φαίνεται ὀρθῶς ἐμοί Ar. Eccl. 875; τὴν νύκτα φαίνεται πῦρ ἀναδιδοῦσα πολύ Thuc. 3, 88; καὶ νῦν φαίνομαι δύο καθορᾶν εἴδη Plat. Soph. 235 d; τὸν σοφιστὴν ὅ τί ποτέ ἐστι φαίνει ἀγνοῶν Prot. 313 c; Lach. 186 b u. öfter; ἐὰν μὲν ἐγὼ φαίνωμαι ἀδικῶν, wenn es sich ergiebt, daß ich Unrecht gethan habe, Xen. An. 5, 7,5; u. c. inf., 2, 3,13 Cyr. 2, 2,1. – Dah. es uns oft als bloße Umschreibung von εἶναι erscheint, φαίνομαι ψευδής, ich erscheine als ein Lügner, = ψεύδομαι, Xen. Cyr. 5, 2,4 und sonst. – Λόγος φαινόμενος, eine deutliche Rede; τὸ φαινόμενον, das Einleuchtende, Offenbare, Augenscheinliche, aber auch das was uns scheint oder dünkt, im Ggstz dessen, was ist, οὕτω καὶ νῦν τοῖς ἐκ τοῦ λόγου φαινομένοις προσθέσθαι Dem. 18, 227; ἁπλοῦς λόγος καὶ φαινόμενος Pol. 17, 1,12, vgl. 17, 14, 5; λέγειν τὸ φαινόμενον 5, 41, 6, u. öfter. – So im Antworten φαίνεται = ja, so ist es, Plat. Prot. 333 e u. öfter. – Οὐδαμοῦ φανῆναι, nirgends erscheinen, d. i. für Nichts geachtet werden, Gorg. 456 c Phaed. 72 b. – Der aor. med. φήνασθαι = sich, oder als das Seinige zeigen, angeben, Soph. Phil. 944. – Eigtl. pass. gezeigt, angezeigt werden, bes. vor Gericht, wozu bei den Att. immer der aor. I. ἐφάνθην gehört, der bei Hom. stets in der Bdtg des aor. II. gebraucht wird, wie Dem. 58, 13. – Absolut, φαίνειν τινί, Jem. leuchten, ihm Licht vortragen, Od. 7, 102. 19, 25; – so vom Monde, von den Sternen u. anderm Lichte, scheinen, leuchten, Plat. Tim. 34 b, Theocr. 2, 11; bes. heißt der Planet Saturn ὁ φαίνων. – Uebh. = φαίνομαι, Seidl. Eur. El. 1321, φαίνουσί τινες δαίμονες, obgleich Wunderl. obs. crit p. 99 diesen Gebrauch bestreitet. – [Im fut. φανῶ scheint die erste Sylbe zuweilen lang gebraucht zu sein, Ar. Eccl. 300; vgl. Apoll. Dysc. de adv. p. 600, 28 u. L. Dind. Eur. Bacch. 528.]

Greek (Liddell-Scott)

φαίνω: Ἐπικ. φαείνω, ὃ ἴδε· ― μέλλ. φᾰνῶ, Ἰων. φᾰνέω (ἀπο-) Ἱππ. 675. 11, κλπ.· Ἀττ. ὡσαύτως φᾱνῶ, Ἀριστοφ. Ἱππ. 300, ἀναφᾱνῶ Εὐρ. Βάκχ. 528 (ἔνθα νεώτεροι ἐκδόται ἀναγινώσκουσι φαίνω, ἀναφαίνω, ἀλλ’ ἴδε Ἀπολλών. ἐν Α. Β. 2. 600, καὶ πρβλ. κραίνω)· εὐκτ. φανοίην Σοφ. Αἴ. 313· μεταγεν. μέλλ. φᾰνήσω Ἀρχιμήδ. Ψαμμίτ. σ. 331· ― ἀόρ. α΄ ἔφηνα Ὅμηρ., Ἡρόδ. 1. 95, Ἀντ. Δωρ. ἔφᾱνα Πινδ. Ι. 4 (3). 4, καὶ παρὰ μεταγεν. πεζολόγοις, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 12. 33, Εὐαγγ. κατὰ Λουκ. α΄, 79 ― ὁ ἀόρ. β΄ ἔφᾰνον εἶναι λίαν ἀμφίβ., πλὴν ἐν τῷ Ἐπικ. τύπῳ, φάνεσκε (κατωτ. ΙΙΙ, 1, ἴδε Veilch Irreg. Verbs)· ― πρκμ. πέφαγκα (ἀπο-) Δείναρχ. 92. 4., 97. 9 καὶ 37, κλπ.· ― ἀμετάβ. πρκμ. πέφηνα (ἴδε κατωτ. ΙΙΙ. 2), Δωρ. γ΄ πληθ. ἐκπεφάναντι Σώφρων 75 Ahr.· ὑπερσ. ἐπεφήνειν Δίων Κάσσ. 46. 10 ― Μέσ. μέλλ. φᾰνοῦμαι Ὀδ. Μ. 230, Ἀττ. (ἴδε κατωτ. περὶ τοῦ φανήσομαι), Ἰων. φᾰνέομαι, Ἡρόδ. 3. 35· εὐκτ. φανοΐσθε Λυσί. 176. 12· ― ἀόρ. α΄ ἐφηνάμην (μεταβ.) Σοφ. Φιλ. 944· (ἀπ-) Ἡρόδ., κλπ. ― Παθ., Ἰων. παρατ. φαινέσκετο Ὀδ. Ν. 194· ― μέλλ. φᾰνήσομαι (οὐδέποτε φανθήσομαι), Ἡρόδ. 8. 108, καὶ παρ’ Ἀττ. ποιηταῖς· παρὰ πεζογρ. ὡσαύτως συχνότερον τοῦ φανοῦμαι· ὑπάρχει καὶ Ἐπ. μέλλ. πεφήσεται ἐν Ἰλ. Ρ. 155· ― ἀόρ. α΄ ἐφάνθην Αἰσχύλ. Πέρσ. 264, Σοφοκ. Οἰδ. Τύρ. 525, κλπ.· ― σπάνιος παρὰ πεζογρ., ὡς Ξεν. Ἑλλ. 6. 4, 11, Δημ. 1325, 28· Ἐπικ. ἐφαάνθην Ὅμ., γ΄ πληθ. φάανθεν Ἰλ. Α. 200., Ρ. 650· ― ἀόρ. β΄ ἐφάνην [ᾰ]. Ὅμ., Ἀττ.· Ἐπικ. γ΄ πληθ. φάνεν Ὀδ. Σ. 68· Ἐπικ. ὑποτ. φανήῃ Ἰλ. Τ. 375· Ἐπικ. ἀπαρ. φανήμεναι Β. 240· ― πρκμ. πέφασμαι Σοφ. Οἰδ. ἐπὶ Κολ. 1543, γ΄ ἑνικ. πέφανται Ἰλ. Β. 122., Π. 207, Πινδ. Π. 5. 153, Αἰσχύλ. Ἀγ. 374 (πέφαται ἐν Περικτυόνῃ παρὰ Στοβ. 487. 51 εἶναι πιθανῶς πλημμ. γραφ.)· ἀπαρ. πεφάνθαι Πλάτ. Εὐθύδ. 294Α, κτλ.· μετοχ. πεφασμένος Θέογν. 227, Πλάτ., γ΄ πληθ. ὑπερσ. ἐπέφαντο Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 166. (περὶ τῆς ῥίζης, ἴδε ἐν λ. φάω.) Α. φέρω εἰς φῶς, κάμνω τι νὰ φανῇ, δεικνύω, φανερώνω, ἐπὶ φυσικῆς ἐννοίας, ἡμῖν μὲν τόδ’ ἔφηνε τέρας μέγα μητίετα Ζεύς, ἐφανέρωσεν εἰς ἡμᾶς τοῦτο τὸ σημεῖον, Ἰλ. Β. 324· ᾐτέομεν δὲ θεὸν φῆναι τέρας Ὀδ. Γ. 173, κλπ.· σήματα φαίνων Ἰλ. Β. 353· φ. ὀπώραν Πινδ. Ν. 5. 10· τὸν αὐχένα Ἡρόδ. 2. 132· ἔφην’ ἄφαντον φῶς, δηλ. πῦρ, Σοφ. Φιλ. 297· φ. θησαυρὸν Εὐρ. Ἠλ. 565· δεικνύω ἀποκαλύπτων, δεικνύω τι γυμνόν, φαῖνε μηρούς... Ὀδ. Σ. 67· οἵην ἐκ ῥακέων ὁ γέρων ἐπιγουνίδα φαίνει αὐτόθι 74· φαίνοισα πρόσωπον ἀλάθεια Πινδ. Ν. 5. 32· ― ὡσαύτως ἀντανακλῶ, ἢ ὥσπερ ἐν κατόπτρῳ δεικνύω, τὰ δέ νιν καλὰ κύματα φαίνει ἅσυχα παφλάζοντα ἐπ’ αἰγιαλοῖο θέοισαν, «τὰ δὲ καλὰ κύματα ἡσύχως ἀναβραττόμενα δεικνύει τὴν Γαλάτειαν ἐπὶ τοῦ Αἰγιαλοῦ τρέχουσαν» (Σχόλ.), Θεόκρ. 6. 11, ἀλλ’ οἱ νεώτεροι ἑρμηνευταὶ ἀναγινώσκουσι καὶ ἑρμηνεύουσιν ἄλλως τὸ χωρίον τοῦτο· πόντος... εἰκόνα φ. Παῦλ. Σιλ. 26. ― Μέσ., τὰ τόξα… τοῖσιν Ἀργείοις φήνασθαι θέλει, θέλει νὰ δείξῃ αὐτὰ εἰς τοὺς Ἀργείους καὶ νὰ κάμῃ ἐπίδειξιν, Σοφ. Φιλ. 944, ἔνθα ἴδε σημ. Jebb. β) φανερώνω, ἀποκαλύπτω, δεικνύω, ἐς τὸ φῶς φανεῖν κακὰ ὁ αὐτ. ἐν Οἰδ. Τυρ. 1229· φ. φόνον αὐτόθι 853· κακῶν ἔκλυσιν Εὐρ. Ἰφ. ἐν Ταύρ. 899· τὸν μιαρὸν τῷ χρόνῳ ἀποδόντες φῆναι Ἀντιφῶν 129. 13· εἴ τίς μοι ὁδὸν φήνειε, «δείξειεν» (Σχόλ.), Ὀδ. Μ. 334· εὔχεσθαι τοῖς φήνασι θεοῖς τά τε ὀνείρατα καὶ τὸν πόρον Ξεν. Ἀν. 4. 3, 13, πρβλ. Κύρ. 6. 4, 13, Σοφ. Οἰδ. Τύρ. 725· τοῖς πολεμίοις σύνθημα Δείναρχ. 109. 31, κλπ.· φανεῖ κωκύματα, οἱ θρῆνοι θὰ φανερώσωσι [τὴν ἀλήθειαν], Σοφ. Ἀντ. 1078· ― μετὰ κατηγορουμένου, ἡμᾶς σὺ δειλοὺς φανεῖς ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 1362. γ) Ἑλένῃ δὲ θεοὶ γόνον οὐκέτ’ ἔφαινον, δὲν ἔδιδον εἰς αὐτὴν τέκνον, Ὀδ. Δ. 12· οὕτω, εἰς ὅ κέ τοι φήνωσι θεοὶ κυδρὴν παράκοιτιν, ἕως οὗ σοὶ δώσωσιν οἱ θεοὶ καλὴν σύνευνον, Ο. 26. δ) οὔπω γένυσι φαίνων… ὀπώραν, ἐπὶ νεανίου, Πινδ. Ν. 5. 10· δύο μορφὰς φ. Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 305. 4. 2) ἐπὶ ἤχου, κάμνω τι φανερὸν εἰς τὸ οὖς, κάμνω τι νὰ ἠχήσῃ καθαρῶς, εὐκρινῶς, ἀοιδὴν φαίνειν Ὀδ. Θ. 496· σάλπιγξ ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ Αἰσχύλ. Εὐμ. 569. 3) ἐπὶ διανοημάτων, ἐπιδεικνύω, ἐκθέτω, λέγω, μηκέτι ταῦτα νοήματα φαῖν’ ἐνὶ δήμῳ Ἰλ. Σ. 295· ἀρετὴν Ὀδ. Θ. 237· ἀεικείας Υ. 309· βίην Ἡσ. Θεογ. 689· εὐμαχανίαν Πινδ. Ι. 4. (3. 20) εὔνοιαν Ἡρόδ. 3. 36· ὕβριν αὐτόθι 127· ὀργὰς Αἰσχύλ. Χο. 326. β) ποιῶ τι φανερόν, σαφές, σαφηνίζω, ἑρμηνεύω, λόγον Ἡρόδ. 1. 116, 117· τριφασίας λόγων ὁδοὺς ὁ αὐτ. 1. 95· ἀλλά, νῦν σὸν τὰ λαμπρὰ ταῦτα δὴ φαίνειν ἔπη, νὰ ἐπιδείξῃς τὰς ἀρετὰς δι’ ἃς ἐπαινεῖσαι, Σοφ. Οἰδ. ἐπὶ Κολ. 721. 4) παρ’ Ἀττ., καταγγέλω τινά, προδίδω, φανῶ σε τοῖς πρυτάνεσι Ἀριστοφ. Ἀχ. 300, 824 κἑξ., πρβλ. Σοφ. Ἀντιγ. 32?· ― καταγγέλλω τι ὡς παράνομον, Ἀριστοφ. Ἀχ. 542, 819, κ. ἀλλ.· φαίνειν πλοῖον Δημ. 1324. 20· τὰ φανθέντα, πράγματα περὶ ὧν ἐγένετο καταγγελία ὡς παρὰ τὸν νόμον ἢ λαθρεμπορικῶς εἰσαχθέντων, ὁ αὐτ. 1323. 28., 1325 ἐν τέλ.· ― ἀπολ., δίδω πληροφορίας, Ἰσοκρ. 275Β, Ξεν. Κύρ. Παιδ. 1. 2, 14, κλπ.· πρβλ. φάσις. 5) φαίνειν φρουράν, ἴδε ἐν λ. φρουρὰ ΙΙ. 2. ΙΙ. ἀπολ., παρέχω φῶς, φωτίζω, φέγγω, (πρβλ. φάω, φαέθω, φαείνω, ὑποφαίνω ΙΙΙ), φαίνοντες νύκτας... διαιτυμόνεσσι Ὀδ. Η. 102, πρβλ. Τ. 25 ― οὕτως ἐπὶ τοῦ ἡλίου, τῆς σελήνης κλπ., φ. τινὶ Ἀριστοφ. Νεφ. 586· φ. εἰς τὸν οὐρανὸν Πλάτ. Τίμ. 39Β, πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 15. 11, 3· ἀλλά, σελάνα, φαῖνε καλὸν Θεόκρ. 2. 11· οἱ λύχνοι φ. ἧττον Θεοφρ. π. Πυρὸς 11· πρβλ. φάω· ― ἐντεῦθεν ὁ πλανήτης Κρόνος λέγεται Φαίνων (ἴδε ἐν λ.)· ― οὕτως, ἦρι μὲν φαίνοντι, κατὰ τὸ ἔαρ, ὅταν λάμπῃ, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 305. 4· οὕτως ἐπὶ τῶν Διοσκούρων λαμπόντων ἐν τῷ ἀέρι, Εὐρ. Ἠλ. 1234 (ἔνθα ὁ Seidl. λαμβάνει αὐτὸ ὡς = φαίνομαι, ἀλλ’ ἄνευ ἀνάγκης)· καὶ μεταφορ., ἀγανὴ φαίνουσ’ ἐλπὶς Αἰσχύλ. Ἀγ. 101. ― Ἐν πάσαις ταῖς κατὰ τὸ φαινόμενον ἀμεταβ. χρήσεσι δυνάμεθα νὰ ὑπονοήσωμεν τὴν σύστοιχον αἰτ. φῶς. ΙΙΙ. Ὁ Ὅμ. ποιεῖται χρῆσιν τοῦ Ἰων. ἀορ. φάνεσκε πράγματι ἀμεταβάτως, ἐφάνη, μετὰ πρώτοισι φάνεσκε Ἰλ. Λ. 64· ὑπένερθε δὲ γαῖα φάνεσκε Ὀδ. Μ. 241, πρβλ. Λ. 586, Ἡσ. Ἀποσπ. 22 (30). 2) ὁ πρκμ. β΄ πέφηνα εἶναι ἐν χρήσει ὡσαύτως ἀμεταβ., Σοφ. Οἰδ. ἐπὶ Κολ. 329, κλπ.· σπανίως παρὰ τοῖς πεζογράφοις, Ἡρόδ. 9. 120, Δημ. 34. 22· πρβλ. ἀνα-, ἐκπέφηνα. Β. Παθ., ἔρχομαι εἰς φῶς, φαίνομαι, γίνομαι ὁρατός, φάνεν δὲ οἱ εὐρέες ὦμοι, ἐφάνησαν δὲ οἱ..., Ὀδ. Σ. 67, πρβλ. Ἰλ. Χ. 324· ἴδε ἀνωτ. Α. Ι. 1· ― μάλιστα ἐπὶ πυρός, φαίνομαι μετὰ λάμψεως, λάμπω ἰσχυρῶς, πυρὰ φαίνεται Ἰλιόθι πρὸ Ἰλ. Θ. 561· ἕκαθεν δέ τε φαίνεται αὐγὴ Β. 456, πρβλ. Ὀδ. Τ. 39· δεινὼ δὲ οἱ ὄσσε φάανθεν, φοβεροὶ ἐφάνησαν αὐτῷ ἢ ἔλαμψαν ὡς πῦρ, Ἰλ. Α. 200· ― συχν. ἐπὶ τῆς ἐμφανίσεως ἢ ἐπιτολῆς τῶν οὐρανίων σωμάτων, ἄστρα φαεινὴν ἀμφὶ σελήνην φαίνετ’ ἀριπρεπέα Ἰλ. Θ. 556, πρβλ. Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 596· ἐπὶ τῆς πρώτης ἐμφανίσεως τῆς ἕω, ἦμος δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠὼς Ἰλ. Α. 477, Ὀδ. Β. 1, κλπ.· ἅμ’ ἠοῖ φαινομένῃφιν, κατὰ τὰ χαράγματα, τὴν αὐγήν, Ἰλ. Ι. 618, Ὀδ. Δ. 407, κλπ.· ― ἐπὶ ἀνέμου ἐγειρομένου, οὐδέ ποτ’ οὖροι πνείοντες φαίνονθ’ ἁλιαέες Δ. 361. 2) ἐπὶ προσώπων, οἴῳ φαινομένη, εἰς αὐτὸν μόνον φαινομένη, Ἄρατ. 198, πρβλ. Ὀδ. Ο. 517, κλπ.· ἐφάνη λῖς εἰς ὁδὸν Ἰλ. Ο. 275· οὗπερ κἀφάνης, ὅπου πρῶτον καὶ ἐφάνης, Σοφ. Οἰδ. ἐπὶ Κολ. 77· χρόνιος φανεὶς ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1746· φανῆναι ὁδόν, βραχυλογικὴ ἔκφρασις, ἀντὶ ἐλθεῖν ὁδὸν ὥστε φανῆναι ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 1274 (ὅμοιόν τι εἶναι τὸ κέλευθον φανεὶς Αἴ. 878)· πόθεν φαίνει; πόθεν μᾶς ἐφάνης; πόθεν ἔρχεσαι, Πλάτ. Πρωτ. ἐν ἀρχῇ, Ξενοφ. Ἀπομν. 2. 8, 1· ἐθαύμαζον ὅτι οὐδαμοῦ Κῦρος φαίνοιτο, ὅτι πουθενὰ δὲν ἐφαίνετο, Ξεν. Ἀν. 1. 10, 16. β) ἔρχομαι εἰς τὸ εἶναι, γεννῶμαι· φανεὶς δύστηνος, γεννηθεὶς διὰ νὰ εἶμαι δυστυχής, Σοφ. Οἰδ. ἐπὶ Κολ. 974, πρβλ. 1226· δοῦλος ἀντ’ ἐλευθέρου φανείς, γενόμενος, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 1020· ἐκ βασιλέως ἰδιώτην φανῆναι, δηλ. γενέσθαι Ξεν. Ἀν. 7. 7, 28. 3) ἐπὶ πραγμάτων ἢ γεγονότων, τέλος οὔπω τι πέφανται Ἰλ. Β. 122· βιότοιο τελευτὴ Η. 104· ἔργον, ἄεθλον Π. 207, Ὀδ. Φ. 106, καὶ συχν. παρ’ Ἀττ.· ἀκτὶς ἀελίου, τὸ κάλλιστον ἑπταπύλῳ φανὲν Θήβᾳ τῶν προτέρων φάος, ἐφάνθης ποτ’ Σοφ. Ἀντ. 100· πρβλ. Οἰδ. Τύρ. 474, 848, Τραχ. 1· τὸ φανθέν, τὸ γενόμενον, τὸ φανθὲν τίς ἂν δύναιτ’ ἂν ἀγένητον ποιεῖν; αὐτόθι 743. ΙΙ. ὡς καὶ νῦν, φαίνομαι, φαίνομαι ὅτι εἶμαι…, μετ’ ἀπαρ., δμωάων ἥτις τοι ἀρίστη φαίνεται εἶναι Ὀδ. Ο. 25, πρβλ. Α. 335· οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι Ξ. 355· οὕτω, τοῦτό μοι θειότατον φαίνεται γενέσθαι Ἡρόδ. 7. 137· εὖ λέγειν φαίνει Ἀριστοφ. Νεφ. 403, κλπ., πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 317· ― τὸ ἀπαρ. τοῦτο συχν. παραλείπεται, ἐκ νεφέων ἐρεβεννὴ φ. ἀὴρ Ἰλ. Ε. 864· τοῖος ἐφαίνετο αὐτόθι 867· οὗ καὶ πρόσθεν ἀρίστη φαίνετο βουλὴ Ι. 94, πρβλ. Β. 5· ὅστις φαίνηται ἄριστος Ὀδ. Ξ. 106· σμερδαλέος δ’ αὐτῇσι φάνη Ζ. 137· οὕτω παρ’ Ἀττ.· ἕρμαιον ἂν ἐφάνη Πλάτ. Πολ. 368D, κλπ., ἴδε κατωτ. 2· ― παρ’ Ἡροδ. καὶ τοῖς Ἀττ. συντάσσεται ὡσαύτως μετὰ μετοχ., ἀλλ’ οὐχὶ ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας· διότι φαίνεσθαι μετ’ ἀπαρ. δηλοῖ γνώμην ὅτι πρᾶγμά τι «φαίνεται νὰ εἶναι»..., ἐν ᾧ φαίνεσθαι μετὰ μετοχ. δηλοῖ γεγονός, ὅτι δηλ. πρᾶγμά τι φανερῶς εἶναι οἷον λέγεται· π. χ. φαίνεται εἶναι, «φαίνεται νὰ εἶναι»... ἀλλὰ φαίνεται ὢν φανερῶς εἶναι· οὕτως, ἐμοὶ σὺ μέγα πλουτέειν φαίνεαι, μοὶ φαίνεσαι νὰ εἶσαι πολὺ πλούσιος, Ἡρόδ. 1. 32· ἀλλά, εὔνοος ἐφαίνετο ἐών, ὅτι ἦτο φανερῶς εὔνους, ὁ αὐτ. 7. 173, πρβλ. 137, 175, Αἰσχύλ. Πρ. 217, Θουκ. 1. 2· φαίνεται ὁ νόμος ἡμᾶς βλάπτων, φαίνεται φανερῶς ὅτι μᾶς βλάπτει· ἀλλά, φαίνεται ὁ νόμος ἡμᾶς βλάψειν, φαίνεται ὅτι θὰ μᾶς βλάψῃ, Wolf εἰς Δημοσθ. Λεπτ. σ. 259· οὕτως, οὐκ ἄκαιρα φαίνεται λέγειν, φαίνεται νὰ ὁμιλῇ..., Αἰσχύλ. Πρ. 1036· ἀλλά, φανέονται λέγοντες οὐδὲν Ἡρόδ. 3. 35· ― φαίνομαι δύο καθορᾶν εἴδη Πλάτ. Σοφ. 235D· ἀλλά, οὐκ ἂν φανεῖμεν πήματ’ ἔρξαντες Αἰσχύλ. Πέρσ. 786· πλαγκτὸς οὖσ’ ἐφαινόμην Αἰσχύλ. Ἀγ. 593, πρβλ. Ἡρόδ. 9. 89, Εὐρ. Ἀνδρ. 343, κλπ.· ― ὡσαύτως παραλειπομένης τῆς μετοχ., πέφανται ἁρματηλάτας σοφὸς (ἐξυπακ. ὢν) Πινδ. Π. 5. 154, πρβλ. Ν. 6. 25· ἡμερώτερος φανεῖ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1632· Κᾶρες ἐφάνησαν (ἐξυπακ. ὄντες), ἐφάνησαν πράγματι ὅτι ἦσαν Κᾶρες, Θουκυδ. 1. 8· τί φαίνομαι (ἐξυπακ. ὤν); «’σὰν τί» φαίνομαι; Εὐρ. Βάκχ. 925· ― ἐντεῦθεν τὸ φαίνεσθαι ἀντίκειται τῷ εἶναι, εἶναι μὲν ὅσπερ εἰμί, φαίνεσθαι δὲ μὴ (πρβλ. δοκέω ΙΙ. 2), Εὐρ. (Ἀποσπ. 699) ἐν Ἀριστοφ. Ἀχ. 441· στρατηγός... μὴ ὢν φαίνεσθαι Ξεν. Ἀπομν. 1. 7, 3, πρβλ. Ἑλλ. 6. 5, 28· ἐντεῦθεν. 2) ἐν τῇ Φιλοσοφίᾳ, φαίνομαι (ἀπολ.) ὁτὲ μὲν κεῖται ἐξ ἀντικειμένου ἐπὶ τῶν πραγμάτων ὅσα εἶναι ἐμφανῆ ταῖς αἰσθήσεσιν, ὁτὲ δὲ ἐξ ὑποκειμένου ἐπὶ τῶν πραγμάτων ὅσα φαίνονται εἰς τὸν νοῦν ὡς ὄντα ποιά τινα, πρβλ. Ἀριστ. Φυσ. 3. 5, 10, περὶ Οὐραν. 4. 5, 9, περὶ Ζῴων Γεν. 1. 2, 6, Ἠθ. Νικ. 1. 7, 11, πρὸς τὰ Ἠθικ. Νικ. 10. 5, 2, Ἀναλυτ. Πρότ. 1. 1, 7· ἀλλ’ ἡ δευτέρα αὕτη σημασία διακρίνεται ἀπὸ τοῦ δοκεῖν, δοξάζειν· τὸ φαίνεσθαί ἐστι τὸ δοξάζειν ὅπερ αἰσθάνεται περὶ Ψυχ. 2. 3. 15· ― αἱ σημασίαι αὗται φαίνονται σαφῶς ἐν τῇ χρήσει τῆς μετοχῆς φαινόμενος, η, ον. α) φανερὸς εἰς τὰς αἰσθήσεις, ὅθεν ἐμφανής, κατάδηλος, περὶ Οὐρ. 3. 4, 8, κ. ἀλλ.· τῶν φαινομένων θειότατον Μετὰ τὰ Φυσικ. 11. 9, 1· καὶ τὰ φαινόμενα παρά τισι φιλοσόφοις ἐλέγοντο ὡς = τὰ ὄντα καὶ τὰ ἀληθῆ αὐτόθι 3. 5, κἑξ., περὶ Ψυχ. 1. 2, 8, περὶ Ζῴων Μορ. 1. 1, 8· ― οὕτως ἐν τῇ Ἀστρονομ. τὰ φαινόμενα = τὰ οὐράνια φαινόμενα, ὅπερ εἶναι ἡ ἐπιγραφὴ συγγράμματός τινος τοῦ Εὐδόξου ὅπερ μετέτρεψεν εἰς στίχους ὁ Ἄρατος, Ἱππάρχου τῶν Ἀράτ. καὶ Εὐδόξ. Φαινομ. Ἐξήγ. σ. 98 Petav., πρβλ. Ἀριστ. περὶ Οὐραν. 2. 13, 8. β) τὸ φαινόμενον εἰς τὸν νοῦν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ πράγματι ὑπάρχον, ναί, ἔφη, φαινόμενα, οὐ μέν τοι ὄντα γέ που τῇ ἀληθείᾳ Πλάτ. Πολ. 596Ε, πρβλ. Ἀριστ. Τοπ. 1. 1, 3, Ἠθικ. Νικ. 3. 4, 4· τὰ οὖν ἐμοὶ φαινόμενα οὕτω φαίνεται Πλάτ. Πολ. 517Β· ἐντεῦθεν ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἀληθής, Ἀριστ. Ρητ. 2. 24, 1, κ. ἀλλ. ― Ἐπίρρ. φαινομένως, Πρόκλ. εἰς Πλάτ. Ἀλκ. α΄ 73 = 243, κλπ. 3) συχν. ἐν τοῖς διαλόγοις τοῦ Πλάτωνος, φαίνεταί σοι ταῦτα; σοὶ φαίνονται ταῦτα ἔχοντα οὕτω; σοὶ φαίνονται ὅτι ἔχουν οὕτως; Ἀπόκρισις φαίνεται, ναί, μάλιστα, Πρωτ. 332Ε, Πολ. 333C, κλπ.· ὥς γ’ ἐμοὶ φ. Πρωτ. 324D, πρβλ. Πολ. 383Α, κλπ.· ― οὕτω, [τοῦτο] φῇς εἶναι; Ἀπόκρισις φαίνομαι (ἐξυπακ. λέγειν) Ξεν. Ἀπομν. 4. 2, 20· ― παρὰ μεταγεν. τὸ φαίνεται κεῖται ἀπροσώπως μετὰ δοτ. προσ. καὶ ἀπαρ., φαίνεται καλόν, εὔλογον, Διονύσ. Ἁλ. 2. 14., 4. 85, κλπ.· ― αὐτὸ φανέν, αὐτοδήλως, Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 5, 4. 4) συνημμένον μετὰ τοῦ δοκέω· εἰ δὴ κακός τε φ. δοκῶ τέ σοι Εὐρ. Ἱππόλ. 1071· δοκοῖμεν… ἂν χείρους φαίνεσθαι Θουκ. 1. 122, πρβλ. Πλάτ. ἐν Φαίδρῳ 269D, Ἐρυξ. 399C, Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 22. 5) οὐδαμοῦ φανῆναι, nullo in loco haberi, Πλάτ. ἐν Φαίδωνι 72C· ἴδε οὐδαμοῦ. ΙΙΙ. τὰ φανθέντα, ἴδε ἀνωτ. Α. Ι. 5. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σελ. 458, 459, 460, Γ Χατζιδάκι Αἱ δύο μέθοδοι ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Ι΄, σελ. 374.

French (Bailly abrégé)

f. φανῶ, ao. ἔφηνα, pf. πέφαγκα, pf.2 intr. πέφηνα;
Pass. f. φανήσομαι, ao. ἐφάνθην, ao.2 ἐφάνην, pf. πέφασμαι, ασαι, ανται ou αται, etc.
A. tr. I. faire briller : φῶς SOPH une lumière ; δμῳὰς αἵ κεν ἔφαινον OD des servantes qui auraient éclairé litt. fait briller de la lumière;
II. faire paraître, faire voir, rendre visible : σήματα IL des signes de la volonté céleste ; τέρας τινί IL, OD faire voir un présage à qqn ; ἐς τὸ φῶς τι SOPH produire qch à la lumière du jour ; τινι παράκοιτιν OD faire voir, càd donner une épouse à qqn, ou la lui montrer dans l’avenir ; Pass. ἐφάνη μέγα σῆμα IL un grand signe de la volonté céleste se manifesta ; p. anal., en parl. du son φ. ἀοιδήν OD faire entendre un chant ; γήρυμα στρατῷ ESCHL faire entendre un ordre à l’armée en parl. de la trompette ; Pass. φανεῖσα φάμα SOPH bruit qui s’est répandu ; p. ext., en parl. de ch. abstraites φ. νοήματα IL mettre au jour des sentiments, des pensées ; ἀρετήν OD montrer son habileté, ce qu’on est capable de faire ; ὀργάς ESCHL manifester sa colère ; εὔνοιαν HDT montrer de la bienveillance;
III. faire connaître, indiquer : ὁδόν τινι OD à qqn son chemin ; particul. faire connaître par la parole :
1 révéler, acc.;
2 annoncer, présager, acc.;
3 dénoncer, acc.;
4 expliquer : λόγον HDT un discours, une parole;
IV. t. milit. à Lacédémone φαίνειν φρουράν XÉN litt. faire paraître une garnison, càd la faire avancer, la faire sortir, envoyer une expédition;
B. intr.
1 briller en parl. du soleil, des corps célestes;
2 porter une lumière, en parl. de statues qui portent des torches ; porter une lumière pour ou devant : τινι devant qqn;
3 se montrer, paraître : γαῖα μέλαινα φάνεσκε OD la terre noire paraissait en parl. du fond de l’eau;
Moy. φαίνομαι (f. φανοῦμαι, ao. ἐφηνάμην);
1 briller, luire : δεινὼ δέ οἱ ὄσσε φάανθεν IL ses yeux brillèrent d’un éclat terrible ; ὅτ’ ἂν ἐκ πόντοιο σέλας ναύτῃσι φανήῃ πυρός IL lorsque du sein de la mer brille aux yeux des matelots l’éclat d’un feu;
2 paraître au jour, se montrer : οἴῳ φαινομένη IL visible pour lui seul ; ἐφάνη λῖς εἰς ὁδόν IL un lion se montra sur la route ; πόθεν φαίνει ; XÉN d’où te montres-tu, càd d’où viens-tu ? en parl. du soleil, des astres ἦμος φάνη ῥοδοδάκτυλος ἠώς IL, OD lorsque parut l’aurore aux doigts de rose ; ἅμ’ ἠοῖ φαινομένῃφιν IL, OD au lever de l’aurore, à l’aube ; τὰ φαινόμενα les constellations célestes, ou en gén. les phénomènes célestes ; particul. paraître en se découvrant, devenir visible : φάνεν δέ οἱ εὐρέες ὦμοι OD ses larges épaules apparurent ; avec un déterm. se montrer comme, apparaître comme : φάνητε ἄριστοι XÉN montrez-vous les plus capables ; εὖ ποιεῦντες φαίνεσθε HDT montrez-vous serviables;
3 être ostensible, manifeste, évident : ἐστὶν ἀληθῆ καὶ φαίνεται DÉM cela est vrai et manifeste ; ἀδύνατος ἂν φαινοίμην XÉN je serais évidemment hors d’état de faire la chose ; ἐὰν φαίνωμαι ἀδικεῖν XÉN s’il est reconnu que je fais tort;
4 paraître (p. opp. à « être ») : εἰ βούλοιτο στρατηγὸς ἀγαθὸς μὴ ὢν φαίνεσθαι XÉN si qqn voulait n’étant pas bon général, le paraître ; abs. paraître qch : οὐδαμοῦ φανῆναι DÉM ne paraître nulle part qch, càd être regardé comme rien ; paraître, sembler : οὗ ἀρίστη φαίνετο βουλή IL dont l’avis lui paraissait le meilleur ; τὸ φαινόμενον εἰπεῖν PLUT dire ce que l’on pense ; intercalé dans une réponse φαίνεταί μοι PLAT cela semble ainsi, oui en effet ; τὰ φαινόμενα la manière de voir ; φαίνεταί μοι avec l’inf. il me semble bon de ; joint à δοκεῖν : εἰ δὴ κακός τε φαίνομαι δοκῶ τέ σοι EUR si les apparences m’accusent et si tu le crois;
5 à l’ao. Moy. φήνασθαι : montrer comme sien, comme chose que l’on possède : τινί τι qch à qqn.
Étymologie: R. Φα > Φαν, briller.