λέγω

English (LSJ)

(B),

   A pick up, etc.: tenses for signf. 1 and 11, fut. λέξω Od.24.224: aor. ἔλεξα A.Pers.292:—Med., fut. in pass. sense λέξομαι E. Alc.322: aor. ἐλεξάμην Il.21.27 (trans.); Ep. ἐλέγμην Od.9.335; λέκτο 4.451:—Pass., aor. ἐλέχθην Il.3.188: also post-Hom. in these senses, but only in compos., esp. with ἀπο-, ἐκ-, κατα-, συν-; post-Hom. pf. εἴλοχα (κατ-, συν-), Pass. εἴλεγμαι, in these senses rarely λέλεγμαι (v. the compds.); also fut. λεγήσομαι (συλ-): aor. 2 ἐλέγην (κατ-, συν-):—gather, pick up, ὀστέα . . λέγωμεν Il.23.239, cf. Od.24. 72, Pi.P.8.53; αἱμασιάς τε λέγων picking out stones for building walls, Od.18.359 (ubi v. Sch., cf. λογάς 2), cf. 24.224:—Med., gather for oneself, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε Il.8.507; ὀστέα λευκὰ λέγοντο 24.793; φάρμακα λέξασθαι A.R.3.807.    2 Med., choose for oneself, pick out, λέξαιτο . . ἄνδρας ἀρίστους Od.24.108; κούρους Il.21.27:—Pass., to be chosen, εἰ . . λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι 13.276.    II count, tell, ἐν δ' ἡμέας λέγε κήτεσιν he counted us among the seals, Od.4.452; and in aor. Med., Il.2.125; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην I reckoned myself... Od.9.335; λέκτο δ' ἀριθμόν he told him over the number, 4.451:—Pass., μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην I was counted among these, Il.3.188.    b so, but not freq., after Hom., λ. ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pi.O.13.46, cf. A.Ag.570; καθ' ἓν ἕκαστον λ. Isoc.2.45; also καὶ σὲ δ' ἐν τούτοις λέγω count you among... A.Pr.973; λ. τινὰ οὐδαμοῦ count him as naught, S.Ant.183; κέρδος λ., εἰ . . count it gain, that... ib.462:—Med., λέξατο πάντας [ναύτας] Pi.P.4.189:—Pass., λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις X.Oec.11.20; ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι Call.Del.16: fut. Med. in pass. sense, ἐν τοῖς οὐκέτ' οὖσι λέξομαι E. l.c.    2 recount, tell over, οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα Od.14.197; σὺ δέ μοι λέγε θέσκελα ἔργα 11.374; τὰ ἕκαστα λέγων 12.165; ὅσα τ' αὐτὸς . . ἐμόγησε, πάντ' ἔλεγ' 23.308: so in Trag., λ. τύχας, πάθη, μόχθους, etc., A.Pr.633, Pers.292, Ag.555, etc.; also Ἀγαμέμνονι . . λέγ' ὀνείδεα repeated reproaches against him, Il.2.222; so perh. ψεύδεα πολλὰ λ. Hes.Th.27 (but v. infr. 111):—Med., τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; why need'st thou tell the tale thereof? Il.13.275; and so, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς ib.292, cf. Od.3.240, 13.296; μηκέτι νῦν δήθ' αὖθι λεγώμεθα Il.2.435.    III say, speak, first in Hes.Th.27 (v. supr.11.2): fut. λέξω Emp.38.1, A.Ag.859, Hdt.4.14, Th.2.48, Antipho 6.33, etc.: aor. ἔλεξα Anacr.45, Pl.Sph.217e, Antipho 1.15 (rare in Pl. and the Orators, common in some dialects, as Boeotian, IG7.504.2 (Tanagra), Thessalian, ib.9(2).461.21, Ionic, v.l. in Hp.Aër. 12): pf. λέλεχα Gal.16.249, λέλεγα and λέλογας Hsch. (εἴρηκα in correct writers):—Pass., fut. λεχθήσομαι Th.5.86, Pl.Ti.67c, etc.: also fut. Med. in pass. sense, S.OC1186, E.Hec.906 (lyr.), etc.; and λελέξομαι Th.3.53 (v.l. λέξεται), Pl.R.457b: aor. ἐλέχθην (never ἐλέγην in this sense) S.OT1442, Th.6.32, etc.: pf. λέλεγμαι Pi.N.8.20, Hdt.2.21, S.Ph.389, etc. (εἴλεγμαι in this sense only in compd. δι-): rare in compds. (only ἀντιλέγω, ἐπιλέγω, καταλέγω, προλέγω), the pres. in most compds. being supplied by ἀγορεύω, the fut. by ἐρῶ, the aor. by εἶπον, the pf. by εἴρηκα:    1 say, speak, never in Hom., first in Hes. l.c., freq. from Hdt. and Trag. downwds.; of all kinds of oral communications, ἐκέλευε λέγειν εἴ τι θέλοι Hdt.8.58; so λέγοις ἄν speak, say on, Pl.Plt.268e, etc.; λ. μῦθον A.Pers.698 (troch.); ψευδῆ λ. Id.Ag. 625; ἀληθῆ λ. Pl.Phlb.12b (so in Pass., λόγος λέλεκται πᾶς S.Ph.389); of oracles, say, declare, Hdt.8.136; ὥσπερ τοὔνομα λέγει indicates, Pl. Prt.312c: with Preps., λ. ἀμφί τινος A.Th.1017, E.Hec.580; περί τινος Xenoph.34.2, Democr.165, S.Aj.151 (anap.), Th.2.48; ὑπέρ τινος in his defence, S.El.555, X.HG1.7.16; κατά τινος against him, Thgn.1240a, X.HG1.5.2; λ. ἐπί τισι εὐχὰς ἀγαθάς express good wishes for them, A.Supp.625 (anap.); λ. τά τινος take his part, D.8.64; λ. πρός τι in reference or in answer to... S.Ant.753, etc.; εἴς τι X.Mem. 1.5.1.    2 c. acc. et inf., say that... Pi.P.2.59, etc.: with neg. οὐ, Pl.R.348c, etc., but μή ib.346e, X.Smp.4.5 (Pass.), and usu. in later Gr., LXX Ge.38.22; λ. μὴ εἶναι ἀνάστασιν Ev.Matt.22.23: freq. also folld. by ὡς, ὅτι (generally so in the Act. voice) when the subject of the relative clause may become the object of the principal Verb, γυναῖκα λέγουσιν, ὡς κάθηται . . X.Cyr.7.3.5, etc.: rarely c. part., λ. Οἰδίπουν ὀλωλότα speak of him as dead, S.OC1580; λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας A.Ag.672; λέξασ' ἀδελφῷ σ' ἐνθάδ' ὄντα E.Hel.888:—Pass., λέξεται ἔχων Id.IT1047, cf. A.Ag.170 (cj.).    3 λέγειν τινά τι say something of another, esp. κακὰ λ. τινά speak ill of him, revile him, Hdt.8.61; ἀγαθὰ λ. τινάς Ar.Ec.435; τὰ ἔσχατα, τὰ ἀπόρρητα λ. ἀλλήλους, X.Mem.2.2.9, D.18.123; also εὖ or κακῶς λ. τινά, A.Ag.445 (lyr.), S.El.524, cf. 1028; εὖ λ. τὸν εὖ λέγοντα X.Mem.2.3.8.    4 call by name, ἃς τρέμομεν λ. S.OC128 (lyr.): c. dupl. acc., call so and so, λέγοιμ' ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα A.Ag.896, cf. S.OC939 codd., Hdt.1.32, etc.    5 λ. τινὰ ποιεῖν τι tell, command one to do, A.Ch. 553, S.Ph.101, X.Cyr.4.1.22, etc.: so with τινι, S.OC840, D.19.150 (no obj. expressed in A.Ag.925, S.OC856); λέγε τὸν ἐρωτῶντα ἵνα . . εἴπῃ σοι . . Astramps.Orac.p.1 H.; ὡς ὁ νόμος λέγει D.22.20; ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν Ep.Rom.2.22.    6 λ. τι say something, i.e. speak to the point or purpose, βούλῃ λέγειν τι, καὶ λέγων μηδὲν κλύειν; S.Ant. 757; λέγω τι; am I right? the answer being λέγεις, Id.OT1475; κινδυνεύεις τι λέγειν Pl.Cra.404a; ἴσως ἄν τι λέγοις X.Mem.2.1.12, cf. Cyr.1.4.20; opp. οὐδὲν λέγει has no meaning, no authority, οὐδὲν λ. τὸ σωφρόνως τραφῆναι Ar.Eq.334, cf. V.75; οὐδὲν λέγεις nonsense! Id.Th.625; but οὐδὲν λέγειν, also, say what is not, lie, Id.Av.66, Pl. Ap.30b; also εὖ γε λέγεις, εὖ λέγεις, εὖ ἂν λέγοις, good news!, that is well!, ib.24e, Grg.447b, Prt.310b; καλῶς, ὀρθῶς λ., you are right, X. Mem.3.3.4, 3.6.8; κοὔπω λέγω and what is more, Herod.7.44; τί λέγεις; τὸν ἔποπα παῖ καλεῖς; Ar.Av.57, cf. Ec.298 (lyr.).    7 pleon., ἔφη λέγων Hdt.3.156, 5.36; ἔλεγε φάς Id.1.122; ἔφασκε λέγων Ar.Av. 472; ἦ δ' ὃς λέγων Id.V.795; ὡς ἔφη λέγων S.Aj.757; καὶ λέγων εἶπεν οὕτω πως D.8.74, etc.    8 at the beginning of letters or documents, Ἄμασις Πολυκράτεϊ ὧδε λέγει... Μαρδόνιος τάδε λέγει... etc., Hdt.3.40, 8.140. ά, etc.; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε Id.1.124, etc.; γράμμασι λέγον τάδε, of an inscription, Th.6.54: in roman edicts, Μάρκος Μέττιος Ῥοῦφος . . λέγει POxy.237 viii 28 (i A.D.).    9 wish to say, mean, οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω A.Eu.48; τί τοῦτο λέγει, πρὸ Πύλοιο; what does πρὸ Πύλοιο mean? Ar.Eq.1059, cf. 1021, 1375, Ec.989, Pl. Phd.60e: freq. in Platonic dialogue, πῶς λέγεις; how do you mean? in what sense do you say this? Ap.24e, al.; ἢ πῶς λέγομεν; or what do we mean to say? Grg.480b; πῶς δὴ οὖν αὐτὸ λέγεις; Phdr.265c; ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντές φασι . . what they can possibly mean by saying... Tht.181c, al.: c. dupl. acc., τοιοῦτόν τι σὲ λέγειν τὸ κρεῖττον Grg.489d, al.: freq. (esp. in Trag.) to explain more fully, εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασάνδραν λέγω you, I mean Cassandra, A.Ag.1035; ὁ μάντις, υἱὸν Οἰκλέους λ. Id.Th.609, cf. 658 (v.l.), Pr.946; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω S.Tr.9, cf. 1220, Ph.1261, E.Ph.987; ἐμὲ λέγων meaning me, Isoc.12.215; τὸ δ' ὑμεῖς ὅταν λέγω, τὴν πόλιν λ. D.18.88: sts., however, the word after λέγω is put in appos. with the word to be expld., Ἀντικλείας... τῆς σῆς λέγω τοι μητρός A.Fr.175, cf. Th.658 cod. M; περὶ τῶνδε... λέγω δὲ Φωκέων D.19.152; παρ' ὧν... τούτων τῶν τὴν Ἀσίαν οἰκούντων λέγω Id.8.24, cf. Pl.Smp.202b: abs., μηδενὸς ὄντος ἐν [τῇ χώρᾳ] λέγω D.1.27.    b περὶ ἃς (sc. ἀπολαύσεις) λέγομεν τὸν σώφρονα in regard to which we use the term 'temperate', Arist.EN1148a5, cf. Pl.Grg. 494b.    10 ὡς λέγουσι as they say, S.Ant.23, etc.; ὡς λ. μοι Id.OC 1161:—Pass., λέγεται it is said, c.acc.et inf., X.Mem.1.2.30, al.; but also πατρὸς λέγεται γενέσθαι . . Id.Cyr.1.2.1; θανεῖν ἐλέχθη he was said to have been killed, S.OT292; so λεγόμενον ἐρέω Pi.P.5.108: τὸ λεγόμενον abs., as the saying goes, Th.7.68, cf. Pl.Grg.447a, Smp. 217e, etc.; τὸ λ. δὴ τοῦτο Id.Grg.514e: ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος the so-called... Id.Tht.176b; οἱ λ. αὐτόνομοι εἶναι X.HG6.3.8; οἱ λ. ὅτι . . of whom it is said that... Id.Cyr.8.6.16.    11 of orators, speak (emphatically), λέγειν δεινός S.OT545, X.Cyr.1.5.9, etc.; λέγειν ἠσκηκότες S.Fr.963, cf. Eup.95 (v. λαλέω) ; λ. τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Th.1.139; οἱ ἐν τῷ πλήθει λέγειν δυνάμενοι Isoc.3.8, cf. D.19.286; plead one's cause in a court of law, Id.23.78; δίκας λέγειν ὑπέρ τινος speak as an advocate for... Din.1.111.    12 boast of, tell of, τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην X.Cyr.1.3.10; in Poets, sing of, θέλω λ. Ἀτρείδας Anacreont.23.1.    13 recite what is written, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε Pl.Tht.143c; and freq. in Oratt., as λέγε τὸν νόμον D.21.8 and 10, etc.; of lectures, ἀκούσατέ μου σχόλια λέγοντος Arr.Epict.3.21.6, cf. 15.8 (the sense of Lat. lego, read, occurs only in the compds. ἀναλέγομαι, ἐπιλέγομαι).    14 say or send word by another, X.An.1.9.25, 7.4.5.    15 maintain as a thesis, οἱ τὰς ἰδέας λέγοντες Arist. Ph.193b36, Metaph.1036b14.    16 nominate, Lat. dicere [dictatorem], D.C.Fr.36.26 (Pass.). (Cf. Lat. lègo, legio, legulus ('olivegatherer').),

   A λέγω =⟩ λέχωlay, pres. erroneously inferred from λέξομαι, ἔλεκτο, etc.; v. λέχομαι.

German (Pape)

[Seite 21] 1) (λεχ, λέχος, λόχος) legen, lagern, zu Bette bringen, λέξον με, Il. 24, 635, u. übertr., ἐγὼ μὲν ἔλεξα Διὸς νόον, 14, 252, durch Schlaf bestricken, betäuben. – Häufiger im med. sichlegen, liegen, praes., μηκέτι νῦν δήθ' αὖθι λεγώμεθα, Il. 2, 435, ὅθ' ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ, im Schlafe liegen, 4, 131, λέξομαι εἰς εὐνήν, Od. 17, 102; oft im aor., πὰρ δ' Ἑλένη ἐλέξατο, 4, 305, τῷ ἔνι λεξάσθην, Il. 14, 350, φυλακτῆρες λεξάσθων παρὰ τάφρον, 9, 67, sich lagern; ebenso die syncopirten Formen, ἔλεκτο σὺν αἰδοίῃ παρακοίτι, Hes. Sc. 46, wie Od. 19, 50, im imper. sowohl λέξο, Il. 24, 650, als auch λέξεο, Od. 19, 598 Il. 9, 617. So nur noch in einzelnen Nachahmungen bei sp. D., wie λέξασθαι, Ap. Rh. 4, 794. – 2) zusammenlegen, lesen, sammeln, praes., ὀστέα – λέγωμεν, Il. 23, 239 Od. 24, 72; αἱμασιάς τε λέγων, 18, 359. 24, 224, u. sp. D., ἀγλαΐην ῥόδου χείρεσσι λέγουσα, Mosch. 2, 70; – aor., Pind. θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ, P. 8, 53. – Häufiger im med. für sich sammeln, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, Il. 8, 508. 547, für sich auslesen, auswählen, ἄνδρας ἀρίστους λέξαιτο, Od. 24, 108, Τρῶας μὲν λέξασθαι ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, Il. 2, 120, κούρους, 11, 27; als pass., εἰ γὰρ νῦν παρὰ νηυσὶ λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι εἰς λόχον, 13, 276; λέξατο πάντας, Pind. P. 4, 189; sp. D., wie Ap. Rh., φάρμακα λέξασθαι θυμοφ θόρα, 3, 807, wie 899; Nic. Th. 752. In Prosa ist in dieser Bdtg συλλέγω gebräuchlich. – 3) dazu legen, zählen, rechnen, aus Einzelnen eine Reihe machen, in der man es aufzählt, ἐν δ' ἡμέας λέγε κήτεσιν, er zählte uns unter den Robben mit, οὔτι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα θυμοῦ, aufzählend die Leiden, Od. 14, 197. 23, 308, u. med., τί σὲ χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; Il. 13, 275, hererzählen, wie auch 13, 292. 20, 244, ἀλλ' ἄγε μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς, zu nehmen, welche Formel auch Od. 3, 240. 13, 296 wiederkehrt, denn auch da ist von lang ausgesponnener Unterhaltung die Rede; die später gewöhnliche Bdtg des einfachen Sprechens, Sagens hat Hom. nicht, u. selbst Il. 2, 221, τότ' αὖτ' Ἀγαμέμνονι δίῳ ὀξέα κεκληγὼς λέγ' ὀνείδεα, ist ein Aneinanderreihen von Schimpfwörtern gemeint; im aor. syncop., λέκτο δ' ἀριθμόν, er zählte sich die Zahl über, Od. 4, 451; μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην, zu diesen ward ich gezählt, Il. 3, 188; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην Od. 9, 335, ich zählte mich ihnen selbst zu. Einzeln so bei sp. D., wie Callim. ἀλλά οἱ οὐ νεμεσητὸν ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι, Del. 16. – 4) reden, sagen, erzählen, nach Hom. die herrschende Bdtg, u. bei den Dichtern u. in Prosa sowohl absol., als c. acc. u. mit folgdm acc. c. inf., ὡς u. ὅτι, λέγειν ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pind. Ol. 13, 44, λέξω τορῶς σοι πᾶν Aesch. Prom. 612, αὐτῆς λεγούσης τὰς πολυφθόρους τύχας 636, μήτε λέξαι μήτ' ἐρωτῆσαι πάθη Pers. 284, μήτι μακεστῆρα μῦθον ἀλλὰ σύντομον λέγων 684, ψευδῆ λέγειν Ag. 611, wie Hes. Th. 27, Lügen reden; im Ggstz oft τἀληθῆ λέγειν, die Wahrheit sagen, Plat. u. A.; – λόγος λέλεκται πᾶς Soph. Phil. 389, λέξεται, es wird gesagt werden, O. C. 1188 (wie Eur. Hec. 895, = λεχθήσεται, Plat. Soph. 251 d; λελέξεται, Thuc. 3, 53; Plat. Crat. 433 a); τὸ λεχθὲν ἔργον ἐκτελεῖν Trach. 1177; auch ἀμφί τινος, Eur. Hec. 580; περί τινος, Soph. Ai. 151; Thuc. 2, 48 u. sonst; ὑπέρ τινος, Soph. El. 554, wie Xen. Hell. 1, 7, 16 u. A. – Auch = heißen, befehlen, λέγω κατ' ἄνδρα μὴ θεὸν σέβειν ἐμέ Aesch. Ag. 899, τοὺς μέν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾶν λέγων Ch. 546; Soph. Phil. 101 Tr. 137; ἔλεγε θαῤῥεῖν Xen. An. 1, 3, 8; εἰ μὲν γὰρ προσδοξάσαι λέγει, πάνυ γελοία γίγνεται ἡ ἐπίταξις Plat. Theaet. 209 d; dah. von Rednern = darauf antragen, μισθοφοράν, δεσμόν, Dem. 3, 34. 24, 147; am Schluß der Rede, 2, 31, mit folgdm acc. c. inf. – Auch von Sachen, aussagen, bes. τὰ γράμματα λέγει, Aesch. Spt. 647; vgl. Her. 1, 124. 187 u. öfter; ἐπίγραμμα λέγον τάδε Thuc. 6, 54; Folgde. Aehnl. Ar. ταῦτ' οἶσθ' ὅ, τι λέγει, Equ. 1041; – ὥςπερ τοὔνομα λέγει, wie der Name besagt, Plat. Prot. 312 c. – Auch vom Orakel, einen Ausspruch thun, Her. 8, 136. – 5) Etwas, Einen nennen, ἄνανδρον τἡν πόλιν Soph. O. C. 943, ξυντομωτάτως μὲν ἂν τύχοιμι λέξας Οἰδίπουν όλωλότα 1576, wenn ich ihn den Todten nenne; vgl. Aesch. οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω Eum. 48; auch Her. ἐκεῖνο δέ, τὸ εἴρεό με, οὔκω σε ἐγὼ λέγω, so nenne ich dich noch nicht, nämlich den glücklichsten, 1, 32. Daran reiht sich a) κακὰ λέγειν τινά, Einen schmähen, schimpfen, Ar. Eccl. 435 u. Folgde; οὐδεὶς οὐδὲν φλαῦρον ἔλεγε τὸν ἄνδρα Plat. Ep. 13 p. 360 d; und häufiger mit adv., εὖ λέγειν τινά, Einem Gutes nachsagen, ihn preisen, Aesch. Ag. 433; Soph. El. 1017, wie κακῶς δέ σε λέγω, 514; vgl. noch Eur. Med. 457; Plat. Euthyd. 284 e. Und – b) wo eine Erklärung hinzugesetzt wird, ich sage, meine, oft durch nämlich zu übersetzen, σὺ δ' ὦ Ποίαντος παῖ, Φιλοκτήτην λέγω, Soph. Phil. 1245, τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα Trach. 9; ἅλω δὲ πολλήν, ἀσπίδος κύκλον λέγω Aesch. Spt. 471; u. oft bes., wenn der Eigenname der Person hinzugefügt wird, Eur. u. in Prosa, νέας ποιήσασθαι διηκοσίας ἐς τὸν πόλεμον, τὸν πρὸς Αἰγινήτας λέγων, Her. 7, 144, indem er meinte, für den äginetischen Krieg nämlich; ἐμὲ γὰρ λέγεις τὸν νεώτατον λέγων, du meinst mich, wenn du von dem Jüngsten sprichst, Plat. Parm. 137 c; παρὰ πάντων, τῶν μὴ εἰδότων πάντων λέγεις ἢ καὶ τῶν εἰδότων Conv. 202 b, verstehst du unter allen die nicht Wissenden od. die Wissenden, δέομαι σαφέστερον ἃ λέγεις ἀκοῦσαι, Phil. 17 a; bes. λέγω δή, ich meine nämlich; auch μαθήσει δ' ἐνθένδε σαφέστερον τί λέγω, Theaet. 198 a u. Folgde. – 6) im pass. gesagt werden, von Allem, was auf bloßem Gerede beruht, bes. λέγεται, man sagt, es heißt, es soll, sowohl im nom. c. inf., als mit acc. c. inf., Her. 8, 118; Xen. Cyr. 1, 2, 1 u. öfter, wie auch bei den anderen Geschichtschreibern. – 7) Als besondere Wendungen merke man noch λέγω τι; sage ich was? habe ich Recht? κινδυνεύεις τι λέγειν, du scheinst Recht zu haben, Plat. Crat. 404 e Soph. 248 c; σκοπεῖσθε εἴτε τι λέγω, λέγων – Legg. IX, 861 e; ἔδοξέ τι λέγειν τῷ 'Αστυάγει Xen. Cyr. 1, 4, 20; so καλῶς, ὀρθῶς λέγεις, du hast Recht, vgl. Valck. Eur. Hipp. 715; οὐδὲν λέγεις, du sagst Etwas, was zu Nichts hilft, so gut wie Nichts, Ar. Equ. 334; aber auch = Etwas sagen, das nicht ist, d. i. lügen, Av. 66; Plat. Apol. 30 b; – καίτοι τί λέγω; wie unser: doch, was sage ich? zurücknehmend u. eintensend, Ar. Eccl. 298; τί λέγων κατέχει –; unter welchem Vorwande? Pol. 1, 17, 12; – ὁ λεγόμενος, der so genannte, wie man gewöhnlich zu sagen pflegt, ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος Plat. Theaet. 176 c; οἱ τῆς θαλάττης λεγόμενοι χόες 173 d; bes. τὸ λεγόμενον, parenthetisch, wie es im Sprichwort heißt, wie man zu sagen pflegt, nach dem Sprichwort, οὐκοῦν, τὸ λεγόμενον, ἀδελφὸς ἀνδρὶ παρείη Plat. Rep. II, 362 d; τὸ λεγόμενον δὴ τοῦτο Gorg. 514 e; τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν λεγόμενον Soph. 261 b, Folgde; τὸ δὴ λεγόμενον Pol. 4, 52, 3 u. öfter, – λέγεσθαι ἐν τοῖς ἀρίστοις, unter den Besten genannt werden, zu den Besten gerechnet werden, reiht sich an 3, Xen. An. 1, 6, 1, vgl. Oec. 11, 20; αὐτίκ' ἐν τοῖς μηκέτ' οὖσι λέξομαι Eur. Alc. 323. – 8) mit besonderm Nachdruck von der Beredtsamkeit, λέγειν δεινός, Soph. O. R. 545, wie oft in Prosa, οἱ λέγειν προθυμούμενοι γενέσθαι Xen. Cyr. 1, 5, 9; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν Eubul. bei plut. Alc. 13; οἱ λέγοντες, die Redner, Dem. u. A. – Auch von Dichtern, singen, λέγειν ποιήματα, Plat. Ion 533 e; θέλω λέγειν Ἀτρείδας, Anacr. 1, 1. – Vortragen, indem man etwas Geschriebenes abliest, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε, Plat. Theaet. 143 c; Dem. – Das perf. λέλεχα haben erst sehr Späte einzeln, λέλογα erwähnt Hesych. u. Phot. – Oft steht es pleonastisch bei φημί, ἔφη λέγων, ἔλεγε φάς u. vgl. , oft bei Her., 3, 156. 5, 36. 49; auch bei Attikern, Soph. Ai. 756.

Greek (Liddell-Scott)

λέγω: (Α), πλαγιάζω, θέλω νὰ πλαγιάσω: ἀόρ. ἔλεξα, Ἐπικ. λέξα. - Μέσ., μέλλ. λέξομαι: ἀόρ. ἐλεξάμην, Ἐπικ. λεξάμην. - Παθ., μόνον ἐν τῷ Ἐπικ. ἀορ. ἔλεκτο, λέκτο: προστ. λέξο, λέξεο: ἀπαρ. λέχθαι: μετοχ. λέγμενος (ἴδε ἐν λ. καταλέγω)· περὶ τῶν ἄλλων τύπων ἴδε κατωτ. (Κατὰ ταύτην τὴν ἔννοιαν ἐκ √ΛΕΧ, ὡς ἔδειξε πρῶτος ὁ Βουττμ., καὶ παρεδέξατο ὁ Κούρτ., κλ. ὅθεν καὶ αἱ λέξ. λέχος, λεχώ, ἄλοχος, λόχος (ἐνέδρα), λόχμη, λέκτρον· πρβλ. τὸ Λατ. lec-tus, lec-tica· Γοτθ. lag-jan (τίθημι), lig-an (κεῖμαι)· οὕτως, Ἀρχ. Σκανδιν. legg-ja, ligg-ja· Ἀρχ. Γερμ. leg-jan, lek-ken, κτλ.· - τὸ Λατ. lex (leg-is), Ἀρχ. Σκανδιν. lög, Ἀγγλ. law, φαίνονται ἀνήκοντα εἰς ταύτην τὴν ῥίζαν, πρβλ. θέμις ἐκ τοῦ τίθημι). Ἐπικ. ῥῆμα ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐν τοῖς ἀνωτέρω χρόνοις· - βάλλω τινὰ νὰ κοιμηθῇ, ἀποκοιμίζω, λέξον με Ἰλ. Ω. 635· ἔλεξα Διὸς νόον Ξ. 252. - Παθ. καὶ Μέσ., κοιμῶμαι, κεῖμαι: ἐνεστ., μηκέτι νῦν δήθ’ αὖθι λεγώμεθα Β. 435 (ἔνθα σημαίνει: κεῖμαι ἄπρακτος, ἀργός): μέλλ., λέξεται ὕπνῳ, θὰ κοιμηθῇ, Δ. 131, πρβλ. Ὀδ. Ζ. 319· λέξομαι εἰς εὐνὴν Ρ. 102., Τ. 595: - ἀόρ., πὰρ δ’ Ἑλένῃ ἐλέξατο Δ. 305· τῷ ἔνι λεξάσθην Ἰλ. Ξ. 350· λέξασθαι παρὰ τάφρον, καταλύω, στρατοπεδεύω, Ι. 67, πρβλ. Θ. 519· καὶ ἔν τισι συγκεκομμ. τύποις τοῦ ἀορ. ἔλεκτο Ὀδ. Τ. 50, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 46· ἢ λέκτο Ὀδ. Δ. 453, κ. ἀλλ.· προστ. λέξο Ἰλ. Ω. 650, Ὀδ. Κ. 320· λέξεο Ἰλ. Ι. 617, Ὀδ. Τ. 598.

French (Bailly abrégé)

1f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus.
1 coucher, mettre au lit, acc.;
2 fig. endormir : Διὸς νόον IL l’esprit de Zeus;
Moy. λέγομαι (f. λέξομαι, ao. ἐλεξάμην, ao.2 ἐλέγμην);
1 se coucher : εἰς εὐνήν OD aller s’étendre dans sa couche ; s’endormir;
2 se coucher en gén. : παρὰ τάφρον IL auprès d’un fossé (pour bivouaquer);
3 se coucher paresseusement ; rester inactif.
Étymologie: R. Λεχ, être couché ; cf. λέχος, λέκτρον, etc. ; lat. lectus, etc.
2f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus.
Pass. ao. ἐλέχθην;
I. rassembler : ὀστέα IL, OD recueillir des ossements;
II. choisir, d’où
1 trier, compter : τινα ἐν κήτεσιν OD qqn parmi les monstres de la mer ; τινα ἐν ἐχθροῖς ESCHL qqn parmi ses ennemis ; Pass. μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην IL je fus compté parmi eux ; λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις XÉN être compté parmi les plus habiles cavaliers ; fig. regarder comme : τινα οὐδαμοῦ SOPH compter qqn pour rien ; κέρδος λ. εἰ SOPH compter ou regarder comme un gain si, etc.
2 énumérer : κήδεα OD exposer en détail les soucis de son âme ; τινι ὀνείδεα IL prodiguer les injures à qqn;
Moy. λέγομαι (f. λέξομαι, ao. ἐλεξάμην);
I. tr. 1 rassembler pour soi : ξύλα IL du bois ; ὀστέα IL recueillir des ossements;
2 choisir : ἄνδρας ἀρίστους OD les hommes les plus braves;
3 énumérer, détailler ; redire, acc.;
II. intr., au sens réfléchi se choisir : πέμπτος ἐλέγμην OD je m’étais choisi moi-même le cinquième.
Étymologie: R. Λεγ, rassembler ; cf. lat. lego.
3f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus. ; en prose. att. on emploie d’ord. pour le f. ἐρῶ ; pour l’ao., l’ao.2 εἶπον, rar. l’ao. εἶπα ; pour le pf. εἴρηκα;
Pass. f. λεχθήσομαι, ao. ἐλέχθην, d’ord. ἐρρήθην ; pf. λέλεγμαι, d’ord. εἴρημαι;
I. dire :
1 propr. dire, parler en gén. acc. : λ. τί τινι, dire qch à qqn ; λόγος λέλεκται πᾶς SOPH j’ai dit tout ce que j’avais à dire ; γυναίκα λέγουσιν ὡς καθῆται XÉN on dit que (sa) femme est là, assise (à terre) ; λέγειν ἀμφί τινος ESCHL περί τινος, ὑπέρ τινος, parler sur qqn ou sur qch ; λ. ἐπί τινι ἀγαθὰς εὐχάς ESCHL former de bons souhaits pour qqn ; κακά ou κακῶς λέγειν τινά HDT dire du mal de qqn ; εὖ λέγειν τινά, dire du bien de qqn (v. εὖ) ; au Pass. avec un suj. de pers. ou de chose : Ἐπύαξα ἐλέγετο Κύρῳ δοῦναι χρήματα πολλά XÉN on disait qu’Epyaxa avait fait présent à Cyrus de sommes considérables ; ou impers. : ἐλέγετο Συέννεσιν εἶναι ἐπὶ τῶν ἄκρων XÉN on disait que Syennésis était sur les hauteurs ; pléonast. ὡς ἔφη λέγων SOPH comme il dit ; καὶ λέγων εἶπεν DÉM et il dit ; abs. ὁ λέγων ATT celui qui parle, l’interlocuteur, qqf l’orateur ; τὸ λεγόμενον THC comme on dit;
2 déclarer, annoncer, dire : γράμμασι λέγον τάδε THC (une inscription) dont les caractères disent ceci ; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε HDT la lettre disait ceci, s’exprimait ainsi;
II. dire qch, parler sensément, p. opp. à parler pour ne rien dire ; avec τι : ἴσως ἄν τι λέγοις XÉN tu pourrais avoir raison;
III. désigner, nommer clairement : τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα SOPH ton mari, je veux dire mon père ; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω SOPH un fleuve, je veux dire Akhélôos ; Pass. ὁ λεγόμενος, ἡ λεγομένη, τὸ λεγόμενον, celui, celle, ce qu’on appelle, etc. ; οἱ λεγόμενοι αὐτόνομοι εἶναι XÉN ceux qu’on dit être autonomes ; οἱ λεγόμενοι ὅτι XÉN ceux dont on dit que ; appeler par son nom : ἃς τρέμομεν λέγειν SOPH (les Furies) que nous tremblons d’appeler par leur nom ; ou appeler d’un nom : οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω ESCHL ce n’est pas femmes, mais Gorgones que je les appelle;
IV. vouloir dire, signifier : τί τοῦτο λέγει ; AR qu’est-ce que cela veut dire ? que signifie cela ? πῶς λέγεις ; PLAT comment dis-tu ? que veux-tu dire ?;
V. parler de, vanter : τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην XÉN parler de sa force, la vanter;
VI. lire : λέγε μοι τὸ ψήφισμα DÉM lis-moi le décret;
VII. dire, ordonner : τινί avec l’inf. à qqn de faire qch ; ou simpl. dire avec insistance ou avec autorité;
VIII. parler comme orateur : λέγειν δεινός SOPH habile à parler ; λέγειν δυνάμενος ISOCR capable de parler ; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν PLUT très fort pour bavarder, incapable de parler ; λέγειν ἐν ὑμῖν XÉN parler devant vous;
IX. faire dire, envoyer dire.
Étymologie: R. Λεγ, dire, parler ; cf. lat. lego.

English (Autenrieth)

ipf. ἔλεγ, λέγε, λέγομεν, fut. part. λέξοντες, aor. ἔλεξεν, imp. λέξον, mid. pres. subj. λεγώμεθα, ipf. λέγοντο, fut. λέξομαι, aor. λέξατο, aor. 2 ἐλέγμην, ἔλεκτο, λέκτο, imp. λέξο, λέξεο, pass. aor. ἐλέχθην. The above forms are common to two distinct roots λεγ, gather, and λεχ, lay. —I. root λεγ, gather, collect, Il. 23.239, Il. 10.755, Od. 18.359, Od. 24.72, 224; count, Od. 4.452; pass., Il. 3.188; then enumerate, recount, tell, relate, Il. 2.222, Od. 5.5, Od. 11.374; mid., collect for oneself, count oneself in, select, Il. 8.507, , Od. 9.335, Il. 2.125; λέκτο ἀριθμόν, counted over the number (for himself), Od. 4.451; also talk over (with one another), μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα, Od. 3.240.—II. root λεχ, act. aor. 1, lay, put to bed or to rest, Il. 24.635; met., Il. 14.252; mid., fut. and aor. 1 and 2, lay oneself down, lie down to sleep, lie, Od. 4.413, , Il. 4.131, Θ , Il. 9.67.

English (Slater)

λέγω (λέγω, -ει, -ομεν, -οντι; λέγε; λεγόντων; λέγειν: fut. λέξοντι coni., cf. ἐρέω: aor. part. λέξαις, cf. εἶπον: med. λέγεσθαι: aor. λέξατο: pass. λέγεται, -ονται; -όμενον: pf. λέλεκται; λελέχθαι.)
   1
   a collect “μόνος γὰρ ἐκ Δαναῶν στρατοῦ θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ” (sc. Ἄδραστος) (P. 8.53)
   b med., count, review λέξατο πάντας ἐπαινήσαις Ἰάσων (P. 4.189)
   2 say, tell (in this sense the aor. is supplied by εἶπον q. v., the fut. and pf. are supplemented from ἐρέω q. v.)
   a abs. ὣς ἐμοὶ φάσμα λέγει Κρονίδα (O. 8.43) τόλμα τέ μοι εὐθεῖα γλῶσσαν ὀρνύει λέγειν (O. 13.12) λέγε, τίνες Κύκνον, τίνες Ἕκτορα πέφνον; (I. 5.39)
   b c. acc.,
   I Ἰξίονα φαντὶ ταῦτα βροτοῖς λέγειν · τὸν εὐεργέταν ἀγαναῖς ἀμοιβαῖς ἐποιχομένους τίνεσθαι (P. 2.22) οὐκ ἂν εἰδείην λέγειν ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν (O. 13.46) τὰ δ' Ὀλυμπίᾳ αὐτῶν ἔοικεν ἤδη πάροιθε λελέχθαι (O. 13.102) λεγόμενον ἐρέω i. e. what is common talk (P. 5.108) λεγόμενον δὲ τοῦτο προτέρων ἔπος ἔχω commonly told (N. 3.52) πολλὰ γὰρ πολλᾷ λέλεκται (N. 8.20) σύνες ὅ τοι λέγω fr. 105. 1.
   II c. acc. dupl., ἀλλὰ θαυμάζω, τί με λέξοντι Ἰσθμοῦ δεσπόται τοιάνδε μελίφρονος ἀρχὰν εὑρόμενον σκολίου (Casaubon: λεξοῦντι codd., Dorice) fr. 122. 10.
   III pass., be said to be τοὶ μὲν ὦν λέγονται πρόξενοί τ' ἀμφικτιόνων κελαδεννᾶς τ ὀρφανοὶ ὕβριος (I. 4.7)
   c c. nom./acc. & inf.,
   I λέγοντι δ βίοτον ἄφθιτον Ἰνοῖ τετάχθαι (O. 2.28) λέγοντι μὰν χθόνα μὲν κατακλύσαι μέλαιναν ὕδατος σθένος (O. 9.49) εἰ δέ τις ἤδη λέγει ἕτερόν τιν' ἀν Ἑλλάδα τῶν πάροιθε γενέσθαι ὑπέρτερον (P. 2.59) λέγοντι γὰρ Αἰακόν μιν ὑπὸ ματροδόκοις γοναῖς φυτεῦσαι (N. 7.84) ]ἥρωα Τήνερον λέγομεν[ (Pae. 7.13) λέγο[ντι] Ζῆνα καθεζόμενον κορυφαῖσιν ὕπερθε φυλάξαι (Pae. 12.9) λέγοντι δὲ βροτοὶ (*d. 1. 15.)
   bpass. c. inf. ἅ τοι Ποσειδάωνι μιχθεῖσα Κρονίῳ λέγεται παῖδα τεκέμεν (O. 6.29) λέγονται μὰν βροτῶν ὄλβον ὑπέρτατον οἳ σχεῖν, οἵτε (P. 3.88) τὸ δὲ πὰρ ποδὶ ναὸς ἑλισσόμενον αἰεὶ κυμάτων λέγεται παντὶ μάλιστα δονεῖν θυμόν (N. 6.56) λέγεται μὰν Ἕκτορι μὲν κλέος ἀνθῆσαι Σκαμάνδρου χεύμασιν ἀγχοῦ (N. 9.39)
   d med., tell over ἐμὲ δὲ πρέπει παρθενήια μὲν φρονεῖν γλώσσᾳ τε λέγεσθαι Παρθ. 2. 35.
   e fragg. ]λέγοντι προβώμιον fr. 6a.k. ]ν λεγόντων[ Δ. 1. 2.

English (Abbott-Smith)

λέγω, [in LXX very freq., chiefly for אמר; λέγει for נְאֻם, Ge 22:16, al.;]
1.in Hom., to pick out, gather, reckon, recount.
2.In Hdt. and Att., to say, speak, affirm, declare: absol., Ac 13:15, 24:10; seq. orat. dir., Mt 9:34, Mk 3:11, Jo 1:29, al.; seq. ὅτι recit., Mk 3:21, Lk 1:24, Jo 6:14, al.; acc. et. inf., Lk 11:18, Jo 12:29, al.; after another verbof speaking, προσφωνεῖν κ. λέγειν, Mt 11:17, al.; ἀπεκρίθη (ἐλάλησεν) λέγων (καὶ λέγει; Dalman, Words, 24 ff.), Mt 25:9, Mk 3:33, 7:28, Lk 24:6, 7, al.; of unspoken thought, λ. ἐν ἑαυτῷ, Mt 3:9, Lk 3:8, al.; of writing, II Co 8:8, Phl 4:11, al.; λέγει ἡ γραφή, Ro 4:3, Ja 2:23, al.; c. acc. rei, Lk 8:8, 9:33, Jo 5:34, al.; σὺ λέγεις (a non-committal phrase; Swete, Mk., 359, 369f.), Mt 27:11, Mk 15:2, Lk 23:3, Jo 18:37; c. dat. pers., seq. orat. dir., Mt 8:20, Mk 2:17, al. mult.; id. seq. ὅτι, Mt 3:9, al.; c. prep., πρός, μετά, περί, etc., Mk 4:41, Jo 11:56, He 9:5, al.; to mean (cl.), Mk 14:71, Jo 6:71, I Co 10:29, al.; to call, name, Mk 10:18; pass., Mt 9:9, Mk 15:7, al (cf. ἀντι-, δια- (-μαι), προ-, συλ-λέγω).SYN.: λαλέω, which refers to the utterance, as λέγω to the meaning of what is said, its correspondence with thought (Tr., Syn., Ixxvi; Thayer, s.v. λαλέω).