Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

transeo: Difference between revisions

From LSJ

L'amor che move il sole e l'altre stelleLove that moves the sun and the other stars

Dante Alighieri, Paradiso, XXXIII, v. 145
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
(CSV3 import)
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LaEn
{{LaEn
|lnetxt=transeo transire, transivi(ii), transitus V :: go over, cross
|lnetxt=transeo transire, transivi(ii), transitus V :: [[go over]], [[cross]]
}}
}}
{{Lewis
{{Lewis
Line 10: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=trāns-eo, iī, [[itum]], īre, I) intr.: A) [[hinüber]]-, [[hingehen]], 1) eig. u. übtr.: a) übh.: per hortum, Ter.: ad uxorem, Ter.: ad [[forum]], Ter.: e [[suis]] finibus in Helvetiorum fines, Caes.: Mileto, [[von]] M. [[übersiedeln]], Curt.: ab [[Rhodo]] in Asiam, Suet.: ex Volscis in Aequos, Liv.: [[ego]] per hortum ad amicam transibo meam, Plaut. [[Stich]]. 437. – b) zum Feinde [[übergehen]], ad alqm, Cic. u. Nep.: a Caesare ad Pompeium, Caes.: in aliena [[castra]], Sen.: absol., [[nec]] manere [[nec]] transire [[aperte]] [[ausus]], Liv. 1, 27, 5. – c) zu [[einer]] anderen [[Partei]] [[übertreten]], ut nulla [[ante]] Britanniae nova [[pars]] [[pariter]] illacessita transierit (sc. ad Romanos), Tac. Agr. 20: [[iam]] [[Magnus]] transisse deos (sc. ad hostes) senserat, Lucan. 7, 647. – d) aus einem Stande in den anderen [[übergehen]], e grammatici [[statim]] [[ludo]] in [[forum]], Suet. gr. 4, 8: a patribus ad plebem, Liv. 4, 16, 3: [[pigre]] ex Macedone ac [[libero]] in Persicam servitutem, Sen. de [[ira]] 3, 17, 1. – e) übtr.: α) übh., [[übergehen]], [[ficus]] ad [[nos]] ex aliis transiere gentibus, Plin.: [[morbus]] transit in [[eum]], steckt ihn an, Plin.: [[odor]] transit in vestes, Plin.: [[utinam]] ista [[saevitia]] [[intra]] peregrina exempla mansisset [[nec]] in Romanos [[mores]] cum aliis adventiciis vitiis [[etiam]] suppliciorum irarumque [[barbaria]] transisset ! Sen. de [[ira]] 3, 18, 1. – u. [[als]] gramm. t.t., ex multitudine ([[Plural]]) tr. in singulare, [[Varro]] LL. 9, 76: ut discerni nequeat, [[nisi]] transieris in aliam personam [[aut]] in [[tempus]], [[Varro]] LL. 9, 108. – β) in [[etwas]] [[übergehen]] = [[sich]] [[verwandeln]], in [[saxum]], Ov.: in amaritudinem, [[bitter]] [[werden]], Plin.: in iram, Ov. – [[als]] gramm. t.t., in eine [[andere]] [[Form]] [[übergehen]], in participia, Quint.: in [[eam]] (vocalem), Quint. – 2) bildl.: a) übh., [[übergehen]], transitum est ad honestatem dictorum et factorum, Cic. – b) zu [[einer]] [[Meinung]] [[übergehen]], in od. ad alcis sententiam, Liv. u. Curt.: in [[alia]] [[omnia]], [[dagegen]] [[stimmen]], Cael. in Cic. ep.: [[illuc]], ut etc., [[dahin]] seine [[Stimme]] [[abgeben]], daß usw., Cael. in Cic. ep. – c) in der [[Rede]] zu einem anderen [[Gegenstand]] [[übergehen]], ad partitionem transeamus, Cic.: [[deinde]] ad hanc sententiam transiit, Sen. rhet.<br />'''B)''' hindurchgehen, 1) eig.: per media [[castra]], Sall.: [[res]] per gulam transiturae, Sen.: transit validum [[fulmen]] per saxa, per [[aera]], fährt [[hindurch]] [[durch]] usw., Lucr.: dah. [[von]] Speisen u. Getränken, die [[nach]] der [[Verdauung]] [[abgehen]], [[folglich]] [[durchgehen]], cibi, [[qui]] difficillime transeant, [[lange]] in dem [[Magen]] [[bleiben]], [[Varro]]: [[vinum]] per urinam transit, Plin.: di faciant, ut id bibatis, [[quod]] [[vos]] [[numquam]] transeat, Plaut. – 2) bildl., [[durchdringen]], quaedam [[animalis]] [[intellegentia]] per [[omnia]] permanat et transit, Cic.<br />'''C)''' [[vorbeigehen]], vorübergehen, 1) eig.: a) v. Pers.: pervade et [[intra]] (tritt [[ein]]) [[vel]] da [[quam]] ob rem transeas, Lucil. 758: transierunt [[cursim]] ([[eilends]]), Vulg. Isai. 10, 29: ut transeuntes (die Vorüberziehenden) cum [[praeda]] exciperet, Eutr. 9, 21. – [[animus]] [[omnia]] [[tamquam]] minora transiens, Sen. – b) v. Örtl., an denen [[man]] vorbeikommt, [[tunc]] [[tenuis]] [[Lemnos]] transitque Electria [[tellus]], Val. Flacc. 2, 431: transit [[Halys]], Val. Flacc. 5, 120. – 2) übtr., v. der [[Zeit]] u.v. Dingen in der [[Zeit]], [[vorbeigehen]], vorübergehen, [[vergehen]], [[verlaufen]], [[dies]] [[legis]] transiit, Cic.: cum [[dies]] hibernorum [[complures]] transissent, Caes.: transiit [[aetas]] [[quam]] [[cito]]! Tibull.: [[molucrum]] vocatur, transit [[sine]] doloribus, Afran. fr.: [[gloria]] transiit, Plin.<br />'''II)''' tr.: A) [[über]] etw. [[gehen]], etw. [[überschreiten]], [[übersteigen]], 1) eig.: a) übh.: Euphratem, Cic.: Larisum amnem, Liv.: quoddam [[stagnum]], Augustin.: [[mare]], Cic.: [[Alpes]], Nep.: vim flammae, [[überspringen]], Nep.: saltu quadrigas, Firm.: campos pedibus, Lucr.: [[rota]] transit serpentem, Verg. – [[Passiv]], [[Rhodanus]] transitur, Caes.: [[Alpes]] transitae, Liv. – b) insbes., jmd. [[überholen]], jmdm. voraneilen, transit equum cursu, Verg. Aen. 11, 719. – 2) bildl.: a) [[überschreiten]], modum, finem et modum, Cic.: fines verecundiae, Cic. ep.: dei legem, Lact. ([[dafür]] [[aber]] transibant [[super]] legem, Augustin. serm. 32, 7): – b) [[überstehen]], [[facile]], Cic. ep. 9, 1, 2 Wesenberg. – c) [[abfertigen]], [[besorgen]], [[brevi]] auditu [[quamvis]] magna, Tac. hist. 2, 59. – d) [[übertreffen]], [[zuvorkommen]], [[spes]] transeundi, Quint.: si [[non]] transierit, aequabit, Quint.: Pompeium transire parat, Lucan. – e) [[nicht]] [[bemerken]], [[nicht]] [[wahrnehmen]], -[[hören]], [[vorbeigehen]] [[lassen]], Quint. 9, 4, 29.<br />'''B)''' [[durchgehen]], [[durchreiten]], [[durchschiffen]], durchfliegen, 1) eig.: a) übh.: Formias, Cic.: gulam, Plin. – b) insbes., [[durchstechen]], [[durchbohren]], [[ilia]] cuspide transit, Sil. 10, 253. – 2) bildl.: a) etw. [[rasch]]-, [[kurz]] [[durchgehen]], v. [[Redner]], [[leviter]] transire et [[tantummodo]] perstringere unam quamque rem, Cic. Rosc. Am. 91. – v. [[Leser]], libros omnes duabus proximis noctibus [[cursim]] [[transeo]], Gell. 9, 4, 5. – b) eine [[Zeit]] [[zubringen]], vitam silentio, Sall.: vitam [[sicut]] peregrinantes, Sall.: [[sine]] adversario vitam, Sen.: annum [[quiete]] et otio, Tac.: hiemem transiere securi, Sen.<br />'''C)''' [[vorbeigehen]], 1) eig.: omnes mensas transiit, Plaut. Curc. 682. – 2) bildl.: a) v. Pers., [[vorbeigehen]], [[übergehen]], silentio, Cic.: alqm, Plin. ep.: ut [[alia]] [[omnia]] transeam, Sen.: transi ab iis (urbibus), quarum etc., sieh ab, [[abgesehen]] [[von]] usw., Sen. – im [[Lesen]] [[übergehen]], [[überschlagen]], [[multa]], Cael. in Cic. ep. 8, 11, 4: quaedam, Plin. ep. 8, 21, 4. – b) v. Lebl., an jmd. unbeachtet [[vorbeigehen]], jmdm. [[entgehen]], [[ita]] compositi sumus, ut [[nos]] cotidiana, [[etiamsi]] admiratione digna sunt, transeant, Sen. nat. qu. 7, 1, 1: [[nil]] transit amantes, Stat. Theb. 2, 335. – / Imperf. transiebamus, Sen. contr. 7, 1 (16), 21: Perf. transit, Verg. Aen. 5, 274; 10, 785. Spart. Hadr. 10, 2: Perf. transivit, Sen. de ben. 1, 13, 3. Solin. 1, 98. Capit. Maxim. 22, 5. [[Auson]]. [[ordo]] urb. nobil. 6, 12. p. 100, 2 Schenkl: transivimus, Capit. Anton. [[Pius]] 4, 8: transiverant, Sen. suas. 6, 2: transivisse, Tac. ann. 11, 24. – Futur. [[transiet]], Tibull. 1, 4, 27. Sen. nat. qu. 3, 10, 4. Lact. 4, 18, 32. Ps. Apul. Ascl. 28. Tert. de [[res]]. carn. 37 u.a. Eccl.: transient, Vulg. 2. epist. Petri 3, 10; s. Bünemann Lact. 4, 18, 32. p. 513 u. epit. ad pentat. 46, 8. p. 1284 sq.
|georg=trāns-eo, iī, [[itum]], īre, I) intr.: A) [[hinüber]]-, [[hingehen]], 1) eig. u. übtr.: a) übh.: per hortum, Ter.: ad uxorem, Ter.: ad [[forum]], Ter.: e [[suis]] finibus in Helvetiorum fines, Caes.: Mileto, [[von]] M. [[übersiedeln]], Curt.: ab [[Rhodo]] in Asiam, Suet.: ex Volscis in Aequos, Liv.: [[ego]] per hortum ad amicam transibo meam, Plaut. [[Stich]]. 437. – b) zum Feinde [[übergehen]], ad alqm, Cic. u. Nep.: a Caesare ad Pompeium, Caes.: in aliena [[castra]], Sen.: absol., [[nec]] manere [[nec]] transire [[aperte]] [[ausus]], Liv. 1, 27, 5. – c) zu [[einer]] anderen [[Partei]] [[übertreten]], ut nulla [[ante]] Britanniae nova [[pars]] [[pariter]] illacessita transierit (sc. ad Romanos), Tac. Agr. 20: [[iam]] [[Magnus]] transisse deos (sc. ad hostes) senserat, Lucan. 7, 647. – d) aus einem Stande in den anderen [[übergehen]], e grammatici [[statim]] [[ludo]] in [[forum]], Suet. gr. 4, 8: a patribus ad plebem, Liv. 4, 16, 3: [[pigre]] ex Macedone ac [[libero]] in Persicam servitutem, Sen. de [[ira]] 3, 17, 1. – e) übtr.: α) übh., [[übergehen]], [[ficus]] ad [[nos]] ex aliis transiere gentibus, Plin.: [[morbus]] transit in [[eum]], steckt ihn an, Plin.: [[odor]] transit in vestes, Plin.: [[utinam]] ista [[saevitia]] [[intra]] peregrina exempla mansisset [[nec]] in Romanos [[mores]] cum aliis adventiciis vitiis [[etiam]] suppliciorum irarumque [[barbaria]] transisset ! Sen. de [[ira]] 3, 18, 1. – u. [[als]] gramm. t.t., ex multitudine ([[Plural]]) tr. in singulare, [[Varro]] LL. 9, 76: ut discerni nequeat, [[nisi]] transieris in aliam personam [[aut]] in [[tempus]], [[Varro]] LL. 9, 108. – β) in [[etwas]] [[übergehen]] = [[sich]] [[verwandeln]], in [[saxum]], Ov.: in amaritudinem, [[bitter]] [[werden]], Plin.: in iram, Ov. – [[als]] gramm. t.t., in eine [[andere]] [[Form]] [[übergehen]], in participia, Quint.: in [[eam]] (vocalem), Quint. – 2) bildl.: a) übh., [[übergehen]], transitum est ad honestatem dictorum et factorum, Cic. – b) zu [[einer]] [[Meinung]] [[übergehen]], in od. ad alcis sententiam, Liv. u. Curt.: in [[alia]] [[omnia]], [[dagegen]] [[stimmen]], Cael. in Cic. ep.: [[illuc]], ut etc., [[dahin]] seine [[Stimme]] [[abgeben]], daß usw., Cael. in Cic. ep. – c) in der [[Rede]] zu einem anderen [[Gegenstand]] [[übergehen]], ad partitionem transeamus, Cic.: [[deinde]] ad hanc sententiam transiit, Sen. rhet.<br />'''B)''' hindurchgehen, 1) eig.: per media [[castra]], Sall.: [[res]] per gulam transiturae, Sen.: transit validum [[fulmen]] per saxa, per [[aera]], fährt [[hindurch]] [[durch]] usw., Lucr.: dah. [[von]] Speisen u. Getränken, die [[nach]] der [[Verdauung]] [[abgehen]], [[folglich]] [[durchgehen]], cibi, [[qui]] difficillime transeant, [[lange]] in dem [[Magen]] [[bleiben]], [[Varro]]: [[vinum]] per urinam transit, Plin.: di faciant, ut id bibatis, [[quod]] [[vos]] [[numquam]] transeat, Plaut. – 2) bildl., [[durchdringen]], quaedam [[animalis]] [[intellegentia]] per [[omnia]] permanat et transit, Cic.<br />'''C)''' [[vorbeigehen]], vorübergehen, 1) eig.: a) v. Pers.: pervade et [[intra]] (tritt [[ein]]) [[vel]] da [[quam]] ob rem transeas, Lucil. 758: transierunt [[cursim]] ([[eilends]]), Vulg. Isai. 10, 29: ut transeuntes (die Vorüberziehenden) cum [[praeda]] exciperet, Eutr. 9, 21. – [[animus]] [[omnia]] [[tamquam]] minora transiens, Sen. – b) v. Örtl., an denen [[man]] vorbeikommt, [[tunc]] [[tenuis]] [[Lemnos]] transitque Electria [[tellus]], Val. Flacc. 2, 431: transit [[Halys]], Val. Flacc. 5, 120. – 2) übtr., v. der [[Zeit]] u.v. Dingen in der [[Zeit]], [[vorbeigehen]], vorübergehen, [[vergehen]], [[verlaufen]], [[dies]] [[legis]] transiit, Cic.: cum [[dies]] hibernorum [[complures]] transissent, Caes.: transiit [[aetas]] [[quam]] [[cito]]! Tibull.: [[molucrum]] vocatur, transit [[sine]] doloribus, Afran. fr.: [[gloria]] transiit, Plin.<br />'''II)''' tr.: A) [[über]] etw. [[gehen]], etw. [[überschreiten]], [[übersteigen]], 1) eig.: a) übh.: Euphratem, Cic.: Larisum amnem, Liv.: quoddam [[stagnum]], Augustin.: [[mare]], Cic.: [[Alpes]], Nep.: vim flammae, [[überspringen]], Nep.: saltu quadrigas, Firm.: campos pedibus, Lucr.: [[rota]] transit serpentem, Verg. – [[Passiv]], [[Rhodanus]] transitur, Caes.: [[Alpes]] transitae, Liv. – b) insbes., jmd. [[überholen]], jmdm. voraneilen, transit equum cursu, Verg. Aen. 11, 719. – 2) bildl.: a) [[überschreiten]], modum, finem et modum, Cic.: fines verecundiae, Cic. ep.: dei legem, Lact. ([[dafür]] [[aber]] transibant [[super]] legem, Augustin. serm. 32, 7): – b) [[überstehen]], [[facile]], Cic. ep. 9, 1, 2 Wesenberg. – c) [[abfertigen]], [[besorgen]], [[brevi]] auditu [[quamvis]] magna, Tac. hist. 2, 59. – d) [[übertreffen]], [[zuvorkommen]], [[spes]] transeundi, Quint.: si [[non]] transierit, aequabit, Quint.: Pompeium transire parat, Lucan. – e) [[nicht]] [[bemerken]], [[nicht]] [[wahrnehmen]], -[[hören]], [[vorbeigehen]] [[lassen]], Quint. 9, 4, 29.<br />'''B)''' [[durchgehen]], [[durchreiten]], [[durchschiffen]], durchfliegen, 1) eig.: a) übh.: Formias, Cic.: gulam, Plin. – b) insbes., [[durchstechen]], [[durchbohren]], [[ilia]] cuspide transit, Sil. 10, 253. – 2) bildl.: a) etw. [[rasch]]-, [[kurz]] [[durchgehen]], v. [[Redner]], [[leviter]] transire et [[tantummodo]] perstringere unam quamque rem, Cic. Rosc. Am. 91. – v. [[Leser]], libros omnes duabus proximis noctibus [[cursim]] [[transeo]], Gell. 9, 4, 5. – b) eine [[Zeit]] [[zubringen]], vitam silentio, Sall.: vitam [[sicut]] peregrinantes, Sall.: [[sine]] adversario vitam, Sen.: annum [[quiete]] et otio, Tac.: hiemem transiere securi, Sen.<br />'''C)''' [[vorbeigehen]], 1) eig.: omnes mensas transiit, Plaut. Curc. 682. – 2) bildl.: a) v. Pers., [[vorbeigehen]], [[übergehen]], silentio, Cic.: alqm, Plin. ep.: ut [[alia]] [[omnia]] transeam, Sen.: transi ab iis (urbibus), quarum etc., sieh ab, [[abgesehen]] [[von]] usw., Sen. – im [[Lesen]] [[übergehen]], [[überschlagen]], [[multa]], Cael. in Cic. ep. 8, 11, 4: quaedam, Plin. ep. 8, 21, 4. – b) v. Lebl., an jmd. unbeachtet [[vorbeigehen]], jmdm. [[entgehen]], [[ita]] compositi sumus, ut [[nos]] cotidiana, [[etiamsi]] admiratione digna sunt, transeant, Sen. nat. qu. 7, 1, 1: [[nil]] transit amantes, Stat. Theb. 2, 335. – / Imperf. transiebamus, Sen. contr. 7, 1 (16), 21: Perf. transit, Verg. Aen. 5, 274; 10, 785. Spart. Hadr. 10, 2: Perf. transivit, Sen. de ben. 1, 13, 3. Solin. 1, 98. Capit. Maxim. 22, 5. [[Auson]]. [[ordo]] urb. nobil. 6, 12. p. 100, 2 Schenkl: transivimus, Capit. Anton. [[Pius]] 4, 8: transiverant, Sen. suas. 6, 2: transivisse, Tac. ann. 11, 24. – Futur. [[transiet]], Tibull. 1, 4, 27. Sen. nat. qu. 3, 10, 4. Lact. 4, 18, 32. Ps. Apul. Ascl. 28. Tert. de [[res]]. carn. 37 u.a. Eccl.: transient, Vulg. 2. epist. Petri 3, 10; s. Bünemann Lact. 4, 18, 32. p. 513 u. epit. ad pentat. 46, 8. p. 1284 sq.
}}
{{LaZh
|lnztxt=transeo, is, ivi, itum, ire. n. act. :: 過。過彼邊。趕過。變。透過。簡言。接上文。誤。超。— gulam 過咽喉。— unum locum ad alium 從一處到他處。— ad eum 往謁人。投降彼。— in colores varios 變數色。— silentio (''abl''.) 不提起。— in alterius sententiam 随人之意見。— in alia omnia 不同意。— vitam 度日。— annos 過年。— hiemem 過冬。Aetas transiit 人歲快過。Nihil transit amantes 相愛者不悮一機。&#42;Transiet ''pro'' Transibit.
}}
}}

Latest revision as of 23:49, 12 June 2024

Latin > English

transeo transire, transivi(ii), transitus V :: go over, cross

Latin > English (Lewis & Short)

trans-ĕo: īvi or ĭi, ĭtum, īre (
I perf. -ivit, Sen. Ben. 1, 13, 3; fut. -iet, Tib. 1, 4, 27; Sen. Q. N. 3, 10, 4; Lact. 4, 18, 3), v. n. and a., to go over or across, to cross over, pass over, pass by, pass (syn. transgredior).
I Lit.
   A In gen.
   (a)    Neutr.: ego ad vos eum jussero transire, Plaut. Ep. 5, 1, 51: per hortum ad amicam, id. Stich. 3, 1, 36: ad uxorem, id. Caecin. 3, 4, 24; Ter. Phorm. 4, 5, 7: ad te, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 1: ad forum, Ter. Phorm. 5, 7 (8), 28: ne Germani e suis finibus in Helvetiorum fines transirent, Caes. B. G. 1, 28: in agrum Noricum, id. ib. 1, 5: in Britanniam, id. ib. 4, 30: per eorum corpora transire conantes repulerunt, id. ib. 2, 10: per media castra, Sall. J. 107, 5: per illud (iter, i. e. vocis) Murmure blanditiae minimo transire solebant, Ov. M. 4, 70: obsides ut inter sese dent, perficit; Helvetii, ut sine maleficio et injuriā transeant, Caes. B. G. 1, 9; Liv. 10, 46, 3: Mosa in Rhenum transit, Caes. B. G. 4, 10: caseum per cribrum facito transeat in mortarium, Cato, R. R. 76, 3: odor foliorum transit in vestes, Plin. 12, 3, 7, § 15: ficus ad nos ex aliis transire gentibus, id. 15, 18, 19, § 69. —
   (b)    Act.: campos pedibus transire videmur, Lucr. 4, 459: Taurum, Cic. Fam. 3, 8, 5: Taurus transiri non potest, id. Att. 5, 21, 14: Apenninum, id. Fam. 11, 10, 4; Liv. 5, 33, 2; 5, 33, 4 sq.; 21, 38, 6; 26, 12, 14; 21, 58, 3: paulatim Germanos consuescere Rhenum transire, Caes. B. G. 1, 33: flumen, id. ib. 1, 12; 1, 13: Euphratem, Cic. Fin. 3, 22, 75: maria, id. Or. 42, 146; id. Pis. 24, 57; Hor. A. P. 345: paludem, Hirt. B. G. 8, 10: forum, Hor. Ep. 1, 6, 59: equum cursu, to pass by, Verg. A. 11, 719: omnes mensas transiit, Plaut. Curc. 5, 3, 4: quem (serpentem) rota transiit, ran over, Verg. A. 5, 274: anulis medios articulos (digitorum) non transeuntibus, Quint. 11, 3, 142: Domitii filius transiit Formias, passed through Formiæ, Cic. Att. 9, 3, 1.—In pass.: Rhodanus nonnullis locis vado transitur, is crossed by a ford, is fordable, Caes. B. G. 1, 6; cf.: flumen uno omnino loco pedibus transiri potest, id. ib. 5, 18; 2, 10; 7, 55; Hirt. B. G. 8, 27; Liv. 21, 43, 4; Plin. 29, 4, 27, § 89: totus transibitur orbis, Manil. 4, 398.—
   B In partic.
   1    To go over to a party or side (cf. transfugio): ne deserat me atque ad hostes transeat, Plaut. Ps. 4, 3, 10: ad adversarios transeas? Cic. Verr. 2, 1, 15, § 40: ad Pompeium transierunt, Caes. B. C. 3, 60: transit cohors ad eum, id. ib. 1, 60: a Patribus ad plebem, Liv. 4, 16, 3: cum iis pugnare ad quos transierant, Nep. Dat. 6, 6: ad Q. Sextii philosophi sectam, Suet. Gram. 18. —Absol.: nec manere nec transire aperte ausus, Liv. 1, 27, 5: ut nulla ante Britanniae nova pars illacessita transierit, Tac. Agr. 20.—
   2    To go or pass over into any thing by transformation, to be changed or transformed into a thing (poet. and in postAug. prose): ille in humum saxumque undamque trabemque fallaciter transit, Ov. M. 11, 643: in plures figuras, id. ib. 8, 730: humana in corpora, id. ib. 15, 167: in aestatem post ver, id. ib. 15, 206: aqua mulsa longā vetustate transit in vinum, Plin. 22, 24, 52, § 112; 9, 41, 65, § 139; 25, 9, 57, § 103; 37, 6, 23, § 87.—
   3    Of food. to pass through, pass off: cibi qui difficillime transeant sumpti, Varr. R. R. 2, 11, 3; so, cibi, Plin. 11, 37, 79, § 202: vinum tenue per urinam, id. 23, 1, 22, § 39.—
   4    To pierce, transfix (very rare): ilia cornipedis surrectā cuspide transit, Sil. 10, 253.—
II Trop.
   A In gen.
   1    Neutr. (very rare): quod quaedam animalis intellegentia per omnia ea permanet et transeat, runs through, pervades, Cic. Ac. 2, 37, 119: utinam ista saevitia inter peregrina exempla mansisset, nec in Romanos mores transisset, Sen. Ira, 3, 18, 1.—Impers. pass.: cujus (ordinis) similitudine perspectā in formarum specie ac dignitate transitum est et ad honestatem dictorum atque factorum, Cic. Fin. 2, 14, 47.— More freq.,
   2    Act.: ii sine dubio finem et modum transeunt, go beyond, overstep, transgress, Cic. Off. 1, 29, 102; so, modum, id. Tusc. 4, 17, 40: finem aequitatis et legis in judicando, id. Verr. 2, 3, 95, § 220: fines verecundiae, id. Fam. 5, 12, 3: aliquid silentio, to pass over, pass by, id. Att. 2, 19, 3; Quint. 2, 3, 1; 5, 12, 23; nil transit amantes, i. e. escapes, Stat. Th. 2, 335; so, ita compositi sumus ut nos cottidiana, etiamsi admiratione digna sunt, transeant, Sen. Q. N. 7, 1, 1.—
   B In partic.
   1    To go or pass over to another opinion: in sententiam alicujus, Liv. 34, 34, 1: senatus frequens in alia omnia transiit, Hirt. B. G. 8, 53: transierunt illuc, ut ratio esset ejus habenda, qui neque exercitum neque provincias traderet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 2.—
   2    To pass over, be changed into any thing: quomodo quire et ruere vel in praeterita patiendi modo, vel in participia transibunt? Quint. 1, 6, 26: in eam (vocalem sequentem) transire possit (M), id. 9, 4, 40; 1, 4, 29: frequens imitatio transit in mores, id. 1, 11, 3: jactantur cuncta et in contrarium transeunt jubente fortunā, Sen. Ep. 99, 9: in vinum transire, Plin. 22, 24, 52, § 112; Sen. Ep. 114, 24; 84, 6; 85, 15.—
   3    To overpass, surpass, excel: qui hoc agit, ut prior sit, forsitan, etiamsi non transierit, aequabit, Quint. 10, 2, 10: verum ut transeundi spes non sit, magna tamen est dignitas subsequendi, id. 12, 11, 28: Pompeium transire paras, Luc. 2, 565: monumenta transibit nostra juventus, id. 4, 499.—
   4    In speaking.
   a To pass over to another subject: ad partitionem transeamus, Cic. Inv. 1, 21, 30: ad alias (quaestiones), Quint. 7, 1, 18: hinc ad rationem sermonis conjuncti, id. 8, 3, 40: protinus ad dispositionem, id. 6, 5, 1: ad responsum partis alterius, id. 7, 1, 6: ad rhetoris officia (proximus liber), id. 1, 12, 19: consumptis precibus violentam transit in iram, Ov. M. 8, 106: inde in syllabas cura transibit, Quint. 1, 4, 17.—Impers. pass.: seminarii curam ante convenit dici, quam transeatur ad alia genera, Plin. 17, 10, 13, § 68: transeatur ad alteram contionem, Liv. 45, 37, 11. —
   b To go quickly or briefly through a subject (syn. transcurro): sed in animo est leviter transire ac tantummodo perstringere unamquamque rem, to touch lightly upon, Cic. Rosc. Am. 32, 91: sperare et ea quae premant et ea quae inpendeant me facile transiturum, id. Fam. 9, 1, 2: eos (libros) omnes duabus proximis noctibus cursim transeo, Gell. 9, 4, 5: brevi auditu quamvis magna transibat, Tac. H. 2, 59.—
   c To pass over, pass by, leave untouched (so freq. first in post-Aug. prose; syn. praetermitto): malueram, quod erat susceptum ab illis, silentio transiri, Cic. Att. 2, 19, 3: ex quo tu quae digna sunt, selige, multa transi, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 4: ut alii transeunt quaedam imputantque quod transeant: sic ego nihil praetereo, etc., Plin. Ep. 8, 21, 4: Neronem enim transeo, id. ib. 5, 3, 6; so, Protagoran transeo, Quint. 3, 4, 10; cf. id. 10, 1, 57; 12, 1, 22; 12, 10, 22: sed hoc transeo, id. 12, 2, 4: ut ne id quidem transeam, id. 11, 3, 131: transeamus id quoque, quod, etc., id. 1, 10, 17: ut transeam, quemadmodum vulgo imperiti loquantur, id. 1, 6, 45: lacrimas alicujus, Stat. S. 5 praef.—In pass.: nec a nobis neglegenter locus iste transibitur, Quint. 2, 4, 17: illa quoque minora non sunt transeunda, id. 10, 3, 31; 10, 2, 3: levia haec et transeunda, Plin. Ep. 8, 6, 5: transita signa, Manil. 2, 486.—
   5    Of time, to pass by, elapse.
   a Neutr.: cum legis dies transierit, Cic. Att. 7, 7, 6: dies hibernorum complures, Caes. B. G. 3, 2: multi jam menses, id. B. C. 3, 25: quinquennium, Dig. 7, 1, 37: tran et aetas; Quam cito! Tib. 1, 4, 27: menses transeunt, Phaedr. 5, 7, 11. —
   b Act., to pass, spend: ne vitam silentio transeant, pass through, spend, Sall. C. 1, 1; so, vitam, id. ib. 2, 8 Kritz N. cr.: ipsum tribunatūs annum quiete et otio, Tac. Agr. 6 fin.: hiemem (securi), Sen. Ep. 90, 15: spatium juventae, to pass beyond, Ov. M. 15, 226.—
   6    To pass away, cease: precarium seni imperium et brevi transiturum, Tac. H. 1, 52 fin.: fortuna imperii transit, id. ib. 3, 49: mutatam auctoritatem (unguenti) et saepius transisse gloriam, Plin. 13, 1, 2, § 4: quidquid irarum fuit, transierit, Sen. Thyest. 398: caelum et terra, Vulg. Matt. 5, 18; id. 2 Pet. 3, 10; id. 1 Joan. 2, 17.—Hence, transĕunter, adv. (acc. to transeo, II. B. 4. b.), in passing, cursorily (late Lat.): commemorata quaestio, Aug. Civ. Dei, 15, 23: discussā indiciorum fide, Amm. 28, 1, 14.

Latin > French (Gaffiot 2016)

trānsĕō,⁷ ĭī (rart īvī), ĭtum, īre,
    I intr.,
1 aller au-delà, par-delà ; passer : a) in Galliam Cæs. G. 4, 16, 4, passer en Gaule ; ex Italia in Siciliam Cic. Verr. 2, 5, 5, passer d’Italie en Sicile ; animas ab aliis post mortem transire ad alios Cæs. G. 6, 14, 5, (ils enseignent) que les âmes après la mort passent d’un corps dans un autre ; transito ad uxorem meam Ter. Phorm. 719, passe chez ma femme, cf. Pl. Epid. 658 ; St. 437 || [fig.] passer à un autre sujet : ad partitionem Cic. Inv. 1, 30, passer à la division oratoire, cf. Cic. de Or. 2, 177 ; Quint. 7, 1, 18 ; 8, 3, 40, etc.; b) passer d’un parti, d’un état dans un autre : ad Pompeium Cæs. C. 3, 60, 5 ; ad adversarios Cic. Verr. 2, 1, 40, passer du côté de Pompée, au camp des adversaires, cf. Cæs. C. 3, 60, 5 ; Nep. Dat. 6, 6 || a patribus ad plebem Liv. 4, 16, 3, passer de l’ordre des patriciens dans celui de la plèbe ; ex Macedone ac libero in Persicam servitutem Sen. Ira 3, 17, 1, passer de la condition de Macédonien et d’homme libre à la servitude persique ; [fig.] in sententiam alicujus Liv. 34, 34, 1, se ranger à l’avis de qqn ; c) se changer, se transformer : in humum saxumque Ov. M. 11, 643, se changer en terre et en pierre, cf. Ov. M. 8, 730 ; 15, 167, etc.; in vinum Plin. 22, 112, se changer en vin ; [fig.] in contrarium Sen. Ep. 99, 9, se transformer en une chose contraire ; d) odor transit in vestes Plin. 12, 15, l’odeur passe dans les vêtements ; [fig.] in mores Sen. Ira 3, 18, 1, passer dans les mœurs, cf. Quint. 1, 11, 3
2 passer à travers : per media castra Sall. J. 107, 5, traverser le milieu du camp ; per cribrum Cato Agr. 76, 3, passer à travers un crible || cibi qui difficillime transeunt Varro R. 2, 11, 3, nourritures qui passent très difficilement, cf. Plin. 11, 202 ; 23, 39
3 passer devant, passer outre : Lucil. Sat. 822 || hunc nimbum transisse lætor Cic. Att. 15, 9, 2, je suis heureux que cet orage soit passé || [fig.] se passer, s’écouler [en parl. du temps] : dies transeunt Cæs. G. 3, 2, 1, les jours passent, cf. C. 3, 25.
    II tr.,
1 a) traverser, passer : Taurum Cic. Fam. 3, 8, 5, passer le mont Taurus, cf. Cic. Fam. 11, 10, 4 ; Att. 5, 21, 14 ; etc.; Rhenum Cæs. G. 1, 33, 3, passer le Rhin, cf. Cæs. G. 1, 12, 3 ; 1, 13, 2 ; 1, 13, 5 ; Cic. Fin. 3, 75 ; maria Cic. Or. 146, traverser les mers ; Rhodanus nonnullis locis vado transitur Cæs. G. 1, 6, 2, le Rhône se passe à gué en plusieurs endroits, cf. Cæs. G. 2, 10 ; 5, 18, 2 ; b) dépasser passer de l’autre côté], devancer : equum cursu Virg. En. 11, 719, dépasser un cheval à la course ; [fig.] dépasser : modum Cic. Off. 1, 102, passer la mesure ; finem æquitatis et legis in judicando Cic. Verr. 2, 3, 220, dépasser les bornes de l’équité et de la légalité en prononçant un jugement, cf. Cic. Fam. 5, 12, 3 || surpasser : Pompeium Luc. 2, 565, dépasser Pompée, cf. Quint. 10, 2, 10 ; 12, 11, 28 ; c) passer de l’autre côté d’une chose = venir à bout de : ea, quæ premunt Cic. Fam. 9, 1, 2, venir à bout des maux qui nous pressent
2 traverser = passer à travers : a) Formias Cic. Att. 9, 3, 1, traverser Formies ; forum Hor. Ep. 1, 6, 59, passer à travers le forum ; b) [poét.] transpercer : Sil. 10, 253 ; c) [fig.] passer rapidement sur un sujet : Cic. Amer. 91 || parcourir rapidement un livre : Gell. 9, 4, 5 ; d) passer de bout en bout [en parl. du temps], passer : vitam silentio Sall. C. 1, 1, traverser la vie en silence, sans faire de bruit, cf. Tac. Agr. 6 ; Sen. Ep. 90, 15 ; Ov. M. 15, 226
3 passer devant, passer outre, longer : a) omnes mensas Pl. Curc. 682, passer devant toutes les tables des banquiers ; b) [fig.] sensus transit intentionem Quint. 9, 4, 29, le sens ne frappe pas l’attention, passe inaperçu ; c) passer sous silence, négliger, omettre : aliquid silentio Cic. Att. 2, 19, 3, passer qqch. sous silence ; multa transi Cæl. d. Cic. Fam. 8, 11, 4, laisse de côté maints détails [ne les lis pas] ; Neronem transeo Plin. Min. Ep. 5, 3, 6, je ne parle pas de Néron, cf. Quint. 3, 4, 10 ; 10, 1, 57 ; 12, 1, 22, etc. forme du pf. transivi Sen. Ben. 1, 13, 3 || fut. transiet Tib. 2, 4, 27 ; Sen. Nat. 3, 10, 4 ; Ps. Apul. Ascl. 28.

Latin > German (Georges)

trāns-eo, iī, itum, īre, I) intr.: A) hinüber-, hingehen, 1) eig. u. übtr.: a) übh.: per hortum, Ter.: ad uxorem, Ter.: ad forum, Ter.: e suis finibus in Helvetiorum fines, Caes.: Mileto, von M. übersiedeln, Curt.: ab Rhodo in Asiam, Suet.: ex Volscis in Aequos, Liv.: ego per hortum ad amicam transibo meam, Plaut. Stich. 437. – b) zum Feinde übergehen, ad alqm, Cic. u. Nep.: a Caesare ad Pompeium, Caes.: in aliena castra, Sen.: absol., nec manere nec transire aperte ausus, Liv. 1, 27, 5. – c) zu einer anderen Partei übertreten, ut nulla ante Britanniae nova pars pariter illacessita transierit (sc. ad Romanos), Tac. Agr. 20: iam Magnus transisse deos (sc. ad hostes) senserat, Lucan. 7, 647. – d) aus einem Stande in den anderen übergehen, e grammatici statim ludo in forum, Suet. gr. 4, 8: a patribus ad plebem, Liv. 4, 16, 3: pigre ex Macedone ac libero in Persicam servitutem, Sen. de ira 3, 17, 1. – e) übtr.: α) übh., übergehen, ficus ad nos ex aliis transiere gentibus, Plin.: morbus transit in eum, steckt ihn an, Plin.: odor transit in vestes, Plin.: utinam ista saevitia intra peregrina exempla mansisset nec in Romanos mores cum aliis adventiciis vitiis etiam suppliciorum irarumque barbaria transisset ! Sen. de ira 3, 18, 1. – u. als gramm. t.t., ex multitudine (Plural) tr. in singulare, Varro LL. 9, 76: ut discerni nequeat, nisi transieris in aliam personam aut in tempus, Varro LL. 9, 108. – β) in etwas übergehen = sich verwandeln, in saxum, Ov.: in amaritudinem, bitter werden, Plin.: in iram, Ov. – als gramm. t.t., in eine andere Form übergehen, in participia, Quint.: in eam (vocalem), Quint. – 2) bildl.: a) übh., übergehen, transitum est ad honestatem dictorum et factorum, Cic. – b) zu einer Meinung übergehen, in od. ad alcis sententiam, Liv. u. Curt.: in alia omnia, dagegen stimmen, Cael. in Cic. ep.: illuc, ut etc., dahin seine Stimme abgeben, daß usw., Cael. in Cic. ep. – c) in der Rede zu einem anderen Gegenstand übergehen, ad partitionem transeamus, Cic.: deinde ad hanc sententiam transiit, Sen. rhet.
B) hindurchgehen, 1) eig.: per media castra, Sall.: res per gulam transiturae, Sen.: transit validum fulmen per saxa, per aera, fährt hindurch durch usw., Lucr.: dah. von Speisen u. Getränken, die nach der Verdauung abgehen, folglich durchgehen, cibi, qui difficillime transeant, lange in dem Magen bleiben, Varro: vinum per urinam transit, Plin.: di faciant, ut id bibatis, quod vos numquam transeat, Plaut. – 2) bildl., durchdringen, quaedam animalis intellegentia per omnia permanat et transit, Cic.
C) vorbeigehen, vorübergehen, 1) eig.: a) v. Pers.: pervade et intra (tritt ein) vel da quam ob rem transeas, Lucil. 758: transierunt cursim (eilends), Vulg. Isai. 10, 29: ut transeuntes (die Vorüberziehenden) cum praeda exciperet, Eutr. 9, 21. – animus omnia tamquam minora transiens, Sen. – b) v. Örtl., an denen man vorbeikommt, tunc tenuis Lemnos transitque Electria tellus, Val. Flacc. 2, 431: transit Halys, Val. Flacc. 5, 120. – 2) übtr., v. der Zeit u.v. Dingen in der Zeit, vorbeigehen, vorübergehen, vergehen, verlaufen, dies legis transiit, Cic.: cum dies hibernorum complures transissent, Caes.: transiit aetas quam cito! Tibull.: molucrum vocatur, transit sine doloribus, Afran. fr.: gloria transiit, Plin.
II) tr.: A) über etw. gehen, etw. überschreiten, übersteigen, 1) eig.: a) übh.: Euphratem, Cic.: Larisum amnem, Liv.: quoddam stagnum, Augustin.: mare, Cic.: Alpes, Nep.: vim flammae, überspringen, Nep.: saltu quadrigas, Firm.: campos pedibus, Lucr.: rota transit serpentem, Verg. – Passiv, Rhodanus transitur, Caes.: Alpes transitae, Liv. – b) insbes., jmd. überholen, jmdm. voraneilen, transit equum cursu, Verg. Aen. 11, 719. – 2) bildl.: a) überschreiten, modum, finem et modum, Cic.: fines verecundiae, Cic. ep.: dei legem, Lact. (dafür aber transibant super legem, Augustin. serm. 32, 7): – b) überstehen, facile, Cic. ep. 9, 1, 2 Wesenberg. – c) abfertigen, besorgen, brevi auditu quamvis magna, Tac. hist. 2, 59. – d) übertreffen, zuvorkommen, spes transeundi, Quint.: si non transierit, aequabit, Quint.: Pompeium transire parat, Lucan. – e) nicht bemerken, nicht wahrnehmen, -hören, vorbeigehen lassen, Quint. 9, 4, 29.
B) durchgehen, durchreiten, durchschiffen, durchfliegen, 1) eig.: a) übh.: Formias, Cic.: gulam, Plin. – b) insbes., durchstechen, durchbohren, ilia cuspide transit, Sil. 10, 253. – 2) bildl.: a) etw. rasch-, kurz durchgehen, v. Redner, leviter transire et tantummodo perstringere unam quamque rem, Cic. Rosc. Am. 91. – v. Leser, libros omnes duabus proximis noctibus cursim transeo, Gell. 9, 4, 5. – b) eine Zeit zubringen, vitam silentio, Sall.: vitam sicut peregrinantes, Sall.: sine adversario vitam, Sen.: annum quiete et otio, Tac.: hiemem transiere securi, Sen.
C) vorbeigehen, 1) eig.: omnes mensas transiit, Plaut. Curc. 682. – 2) bildl.: a) v. Pers., vorbeigehen, übergehen, silentio, Cic.: alqm, Plin. ep.: ut alia omnia transeam, Sen.: transi ab iis (urbibus), quarum etc., sieh ab, abgesehen von usw., Sen. – im Lesen übergehen, überschlagen, multa, Cael. in Cic. ep. 8, 11, 4: quaedam, Plin. ep. 8, 21, 4. – b) v. Lebl., an jmd. unbeachtet vorbeigehen, jmdm. entgehen, ita compositi sumus, ut nos cotidiana, etiamsi admiratione digna sunt, transeant, Sen. nat. qu. 7, 1, 1: nil transit amantes, Stat. Theb. 2, 335. – / Imperf. transiebamus, Sen. contr. 7, 1 (16), 21: Perf. transit, Verg. Aen. 5, 274; 10, 785. Spart. Hadr. 10, 2: Perf. transivit, Sen. de ben. 1, 13, 3. Solin. 1, 98. Capit. Maxim. 22, 5. Auson. ordo urb. nobil. 6, 12. p. 100, 2 Schenkl: transivimus, Capit. Anton. Pius 4, 8: transiverant, Sen. suas. 6, 2: transivisse, Tac. ann. 11, 24. – Futur. transiet, Tibull. 1, 4, 27. Sen. nat. qu. 3, 10, 4. Lact. 4, 18, 32. Ps. Apul. Ascl. 28. Tert. de res. carn. 37 u.a. Eccl.: transient, Vulg. 2. epist. Petri 3, 10; s. Bünemann Lact. 4, 18, 32. p. 513 u. epit. ad pentat. 46, 8. p. 1284 sq.

Latin > Chinese

transeo, is, ivi, itum, ire. n. act. :: 過。過彼邊。趕過。變。透過。簡言。接上文。誤。超。— gulam 過咽喉。— unum locum ad alium 從一處到他處。— ad eum 往謁人。投降彼。— in colores varios 變數色。— silentio (abl.) 不提起。— in alterius sententiam 随人之意見。— in alia omnia 不同意。— vitam 度日。— annos 過年。— hiemem 過冬。Aetas transiit 人歲快過。Nihil transit amantes 相愛者不悮一機。*Transiet pro Transibit.