δή

English (LSJ)

prop. a temporal Particle (cf. ἤδη),

   A at this or that point: hence, now, then, already, or at length:    I in Ep. (rarely Lyr.) sts. at the beginning of a sentence or clause, Τεῦκρε πέπον, δὴ νῶϊν ἀπέκτατο πιστὸς ἑταῖρος Il.15.437; δὴ πάμπαν ἀποίχεαι ἀνδρὸς ἑῆος 19.342; δὴ γὰρ μέγα νεῖκος ὄρωρεν 13.122; δὴ τότε, δή ῥα τότε, 1.476, 13.719, al., cf. Pi.O.3.25, A.Th.214 (lyr.): but usu. second (or nearly so), freq. with Numerals and temporal Particles, ὀκτὼ δὴ προέηκα . . ὀϊστούς Il. 8.297; ἐννέα δὴ βεβάασι . . ἐνιαυτοί full nine years, 2.134; ἕκτον δὲ δὴ τόδ' ἦμαρ this is just the sixth day, E.Or.39, cf. Il.24.107, etc.: also after Advbs. of Time, πολλάκι δή many a time and oft, often ere now, 19.85; ὀψὲ δὲ δή 7.94; τρὶς δή Pi.P.9.91; πάλαι δή, Lat. jamdudum, S.Ph.806; νῦν δή just now, Ar.Av.923 (freq. written νυνδή, Pl.Tht.145b, etc.); νῦν τε καὶ ἄλλοτε δή ib.187d; now at length, Id.R.353a, etc.; τότε δή at that very time, Th.1.49, etc.; αὐτίκα δὴ μάλα this very instant, Pl.R.338b, etc.; ὕστερον δή yet later, Th.2.17: freq. with temporal Conjunctions, ἐπεὶ δή (written ἐπειδή, q. v.), etc.    II without temporal significance, as a Particle of emphasis, in fact, of course, certainly, ναὶ δή, ἦ δή, Il.1.286,518, etc.; οὐ δή surely not, S.Ph.246, cf. E.Or.1069, etc.; δῆλα δή, v. δῆλος; with Verbs, δὴ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσι Il.15.488; νῦν δὲ ὁρᾶτε δή X.Cyr. 3.2.12; καὶ ἴστε δὴ οἷος . . Pl.Ap.21a: less freq. with Substs., σοφιστὴν δή τοι ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι they call the man a sophist as you know, Id.Prt.311e: with Conjunctions, ἵνα δή, ὡς δή, Il.23.207, 5.24, etc.; ὅπως δή Th.5.85; γὰρ δή for manifestly, A.Ch.874,891, Pl.Tht.156c; οὐ γὰρ δή S.OC265: hence with a part. representing Conjunction and Verb, ἅτε δὴ ἐόντες since they evidently are, Hdt. 8.90; but ὡς φόνον νίζουσα δή as though she were... E.IT1338, cf. Hdt.1.66, X.Cyr.5.4.4, etc.; and so, ironically, ὡς δή Il.1.110, Ar.V. 1315, Eq.693, Pl.Prt.342c, al.; freq. with σύ, ὡς δὴ σύ μοι τύραννος Ἀργείων ἔσῃ A.Ag.1633, cf. S.OC809, E.Andr.235, etc.; also ἵνα δή . . Pl.R.420e, Men.86d; ὅτι δή . . Id.Phdr.268d; also εἰσήγαγε τὰς ἑταιρίδας δή the pretended courtesans, X.HG5.4.6, cf. E.Ion 1181, Th.4.67,6.80.    2 freq. placed immediately after Pronouns, ἐμὲ δή me of all persons, Hdt.3.155; σὺ δή you of all persons, Id.1.115, S.Aj.1226; οὗτος δή this and no other, Hdt.1.43; ὑμεῖς δὲ κεῖνοι δὴ οἵ . . S.Tr.1091; οὗτος δὴ ὁ Σωκράτης, ironically, Pl.Tht.166a; τὸ λεγόμενον δὴ τοῦτο as the well-known saying goes, Id.Grg.514e, cf. E.Hipp.962; δή τις some one you know of, Pl.Phd.108c, al.: with possess. Pronouns, τὸ σὸν δὴ τοῦτο Pl.Smp.221b, cf. Grg.5c8d, etc.: with relatives, ὃς δὴ νῦν κρατέει Il.21.315; τὰ δὴ καὶ ἐγένετο Hdt.1.22; οἷος δὴ σύ just such as thou, Il.24.376, cf. Od.1.32, S.Aj.995, etc.; ὅσα δή Ar.Ach.1, etc.: with Adjs., οἴη δή, μοῦνος δή, Od.12.69, Hdt.1.25; ἐν πολλῇ δὴ ἀπορίᾳ ἦσαν X.An.3.1.2: freq. with Superlatives, μάχη ἐγένετο πλείστου δὴ χρόνου μεγίστη δὴ τῶν Ἑλληνικῶν Th.5.74; ἁπάντων δὴ ἄλγιστον S.Aj.992, etc.    III to mark a transition, with or without inference, so, then, νίκη μὲν δὴ φαίνετ' . . Il.3.457; τὴν μὲν δὴ τυραννίδα οὕτω ἔσχον Hdt.1.14; τοῦτο δὴ τὸ ἄγος οἱ Λακεδαιμόνιοι ἐκέλευον ἐλαύνειν Th.1.127.    IV with Indef. Particles, v. δήποθεν, δήποτε, δήπω, δήπουθεν: with interrogatives, τοῦ δὴ ἕνεκα; Pl.Grg.457e; τί δὲ δή . .; Id.Phd.58c (simply τί δή; what then? R.357d); πότερα δή; S.Ph.1235 (and with Advbs., ποῖ δὴ καὶ πόθεν; Pl.Phdr.init.; ποῦ δή; πῇ δή; ib.228e, Il.2.339, etc.): with Indef. Pronouns, δή strengthens the indef. notion, ἄλλοισιν δὴ ταῦτ' ἐπιτέλλεο others be they who they may, Il.1.295; μηδεὶς δή no one at all, Pl.Tht.170e; δή τις some one or other, Id.R.498a (pl.), etc. (rarely τις δή E.IT946); the neut. δή τι is common, ἦ ἄρα δή τι ἐΐσκομεν ἄξιον εἶναι; in any way, whatever it be, Il.13.446; τὸ ἱππικόν, τῷ δή τι καὶ ἐπεῖχε ἐλλάμψεσθαι Hdt.1.80; οὕτω δή τι Id.3.108, etc.; θεῶν ὅτεῳ δή whosoever it be, Id.1.86; ἐπὶ μισθῷ ὅσῳ δή, Lat. quantocumque, ib. 160, etc.; οἵα δή γε . . E.Heracl.632, cf. Supp.162; but θαυμαστὰ δὴ ὅσα Pl.Smp.220b; ὡς δή Il.5.24, etc.; so almost, = ἤδη, ἀναπέτομαι δὴ πρὸς Ὄλυμπον Anacr.24; καὶ δὴ φίλον τις ἔκταν' ἀγνοίας ὕπο A. Supp.499; ἤκουσα δή S.Ant.823; πάθη μὲν οὖν δὴ πόλλ' ἔγωγ' ἐκλαυσάμην Id.Tr.153; οἶσθα μὲν δή ib.627; so καὶ δή already, in fact, freq. not at the beginning of the sentence, κεῖται καὶ δὴ πάνθ' ἅπερ εἶπας Ar.Ec.514, cf. Nu.906, Theoc.5.83; but καὶ δή σφε λείπω A.Supp.507.    2 to continue a narrative, freq. after μέν, then, so, τότε μὲν δὴ . . ἡσυχίην εἶχε Hdt.1.11; Σόλων μὲν δὴ ἔνεμε ib. 32; τὸν μὲν δὴ πέμπει ib.116; alone, εἷς δὴ τούτων .. <*> one of these... ib.114, etc.: freq. in summing up, τοιαῦτα μὲν δὴ ταῦτα, Lat. haec hactenus, A.Pr.500, cf. Hdt.1.14, Th.2.4; τούτων δὴ ἕνεκα X. Cyr.3.2.28, etc.; in summing up numbers, γίγνονται δὴ οὗτοι χίλιοι these then amount to 1,000, ib.1.5.5; in resuming after a parenthesis, Ἀνδρομάχη, θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος... τοῦ περ δὴ θυγάτηρ Il.6.395; οὗτος δὴ... ὁ μὲν δή Hdt.1.43.    b with imper. and subj., μὴ δὴ . . ἐπιέλπεο Il.1.545, cf. 5.684, etc.; χωρῶμεν δὴ πάντες S.Ph.1469; ἐννοεῖτε γὰρ δή for do but consider, X.Cyr.4.3.5; ἄγε δή, φέρε δή, ἴθι δή, σκόπει δή, λέγε δή, Pl.Sph.235a, Phd. 63b, Sph.224c, Phd.80a, Prt.312c.    3 to express what follows a fortiori, καὶ μετὰ ὅπλων γε δή above all with arms, Th.4.78; μή τί γε δή not to mention, D.2.23; εἰ δὲ δὴ πόλεμος ἥξει Id. 1.27.    4 καὶ δή and what is more, adding an emphatic statement, Il.1.161, 15.251, Hdt.5.67, Lys.13.4; in Prose, freq. καὶ δὴ καί... ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο... καὶ δὴ καὶ ἐς Σάρδις Hdt.1.30, etc.; καὶ δὴ καὶ νῦν τί φῄς; and now what do you say? Pl.Tht.187c; καὶ δὴ μὲν οὖν παρόντα yes, and actually here present, S.OC31; esp. in a series, ὑγίεια καὶ ἰσχὺς καὶ κάλλος καὶ πλοῦτος δή and of course riches, Pl.Men.87e, cf. Tht.159c, R.367d; εἴτ' . . εἴτ' . . εἴτεδή ib.493d.    b καὶ δή is also used in answers, ἦ καὶ παρέστη κἀπὶ τέρμ' ἀφίκετο; Answ. καὶ δὴ 'πὶ δισσαῖς ἦν . . πύλαις yes, he was even so far as... S.Aj.49; βλέψον κάτω. Answ. καὶ δὴ βλέπω well, I am looking, Ar. Av.175, cf. Pax327, Pl.227 sq., S.El.317 sq., 1436, etc.; πρόσθιγέ νύν μου. Answ. ψαύω καὶ δή S.OC173; without καί, ἀποκρίνου περὶ ὧν ἂν ἐρωτῶ. Answ. ἐρώτα δή Pl.Tht.157d; ἐρώτα. Answ. ἐρωτῶ δή Id.Grg.448b.    c in assumptions or suppositions, καὶ δὴ δέδεγμαι and now suppose I have accepted, A.Eu.894, cf. Ch.565, E.Med.386, Hel. 1059, not found in S., once in Ar.V.1224.    5 δή in apodosi, after εἰ or ἐάν, Il.5.898, Hdt.1.108, Pl.R.524e, etc.; after ὅτε, ἡνίκα, even then, S.Ant.170 sq., El.954; after ἐπεί, ἐπειδάν, X.Cyr.1.6.14, Pl. Cra.435e, etc.; after ὡς, X.Cyr.7.2.4; ἐν ᾧ δὲ ταῦτα ἐβουλεύοντο, καὶ δὴ ὁ βασιλεύς . . already, Id.An.1.10.10.

Greek (Liddell-Scott)

δή: μόριον ἐν χρήσει συνήθως, ὅπως δώσῃ πλειοτέραν ἀκρίβειαν, σαφήνειαν ἢ βεβαιότητα εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις μεθ᾽ ὧν εἶναι ἐσχετισμένον. Πιθανῶς εἶναι συντετμημένος τύπου τοῦ ἤδη, Λατ. jam. Συνήθως ἑρμηνεύεται διὰ τοῦ: τώρα, βεβαίως, τῇ ἀληθείᾳ, τῷ ὄντι, πράγματι· ἀλλ᾽ οὐδεμία λέξις δύναται μόνη νὰ ἐκφράσῃ τὸ δὴ εἰς πάσας τὰς περιστάσεις καὶ χρήσεις· ἡ δύναμις αὐτοῦ πρέπει πολλάκις νὰ ἀποδίδηται διὰ τῆς μετ᾽ ἐμφάσεως προφορᾶς ἢ διὰ περιφράσεων διαφόρων. Ὡς καὶ ἄλλα μορια τοῦ αὐτοῦ εἴδους, το δὴ ἀκολουθεῖ εἰς τὴν λέξιν ἢ τὰς λέξεις εἰς ἃς ἀναφέρεται. Ἀλλὰ παρ' Ἐπ. καὶ λυρικοῖς ποιηταῖς τὰ δή γάρ, δή τοτε, δή πάμπαν (Ἰλ. Τ. 342) κεῖνται ἐν ἀρχῇ τῶν προτάσεων. Ι. χρῆσις τοῦ δὴ μεθ᾽ ἁπλῶν λέξεων: 1) κατὰ τὸ πλεῖστον μετὰ τῶν ἐπιθέτων, οἶος δή, μόνος δή, ὅλως διόλου μόνος, Ὀδ. Μ. 69, Ἡρόδ. 1. 25, καὶ Ἀττ.· ἰδίως μετὰ τὰ σημαίνοντα μέγεθος, ποσόν, κτλ., μέγας δή, πολὺς δή, μικρὸς δή, κτλ.· συχνάκις ὡσαύτως καὶ μετὰ τῶν ὑπερθ. μέγιστος δή, κράτιστος δή, ἐντελῶς μέγιστος, ὁμολογουμένως ἄριστος, Θουκ. 1. 50, κτλ.· ἀπάντων δὴ… ἄλγιστον Σοφ. Αἴ. 992, κτλ.·- οὕτω μετ᾽ ἀριθμητικῶν, ὀκτὼ δή προέηκα… ὀϊστούς, έχω ῥίψει ἀκριβῶς οὐχὶ ὀλιγώτερα τῶν δέκα βελῶν, Ἰλ. Θ. 297· ἐννέα δὴ βεβάασι… ἐνιαυτοί, οὐχὶ ὀλιγώτεροι τῶν ἐννέα, ἐννέα σωστοί, Β. 134· ἕκτον δὲ δή τόδ᾽ ἦμαρ. αὕτη εἶναι ἀκριβῶς ἡ ἕκτη ἡμέρα, Εὐρ. Ὀρ. 39, πρβλ. Ἰλ. Ω. 107, κτλ.· εἷς δή, ἕνας μόνος, Εὐρ. Μηδ. 1282, κτλ. 2) οὕτω καὶ μετ᾽ ἐπιρρ., πολλάκις δή, πολλάκις, συχνάκις ἕως τώρα, Λατ. jam saepe, Ἰλ. Τ. 85· ὀψὲ δὲ δή, ἐντελῶς ἀργά, Η. 94· τρὶς δή, οὐχὶ ὀλιγώτερον ἢ τρεῖς φοράς, Πίνδ. ΙΙ. 9. 162· πάλαι δή, Λατ. jamdudum, Σοφ. Φ. 806·- νῦν δή, τώρα πλέον· πολὺ ὅμοιον τῷ ἄρτι, Ἀριστοφ. Ὄρν. 923, Πλάτ. Θεαιτ. 145Β, κτλ.· νῦν τε καὶ ἄλλοτε δὴ αὐτόθι 187D· ἢ, τώρα κατὰ πρῶτον, τώρα ἐπὶ τέλους, ὁ αὐτ. Πολ. 353Α, Ξεν., κτλ.·- τότε δὴ (δή ῥα τότε Ἰλ. Ν. 719, κτλ.) κατ᾽ ἐκεῖνον ἀκριβῶς τὸν καιρόν, Θουκ., κτλ.· ὡσαύτως, δή τότε Πλάτ. Θεαιτ. 156Ε· αὐτίκα δὴ μάλα, ἐν τῷ ἅμα, κατ᾽ αὐτὴν δὰ τὴν στιγμήν, ὁ αὐτ. Πολ. 338Β, κτλ.· - ὕστερον δή, ἀκόμη ἀργότερον, Θουκ. 2. 17·- συχνάκις μετὰ βεβαιωτικῶν μορίων, ὁπότε ἁπλῶς προσθέτει δύναμιν, ναὶ δή, ναί, τῷ ὄντι, Ἰλ. Α. 286, κτλ.· ἦ δή, ἦ μὲν δὴ αὐτόθι 518, 573, κτλ.· οὐ δή, βεβαίως ὄχι, Σοφ. Φ. 246, πρβλ. Εὐρ. Ὀρ. 1069, κτλ.˙- ἴδε ἐν λ. δηλαδή, δήπου, δήπουθεν, δήποτε. 3) μετὰ ῥημάτων, δὴ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσι, διότι ἀληθῶς τὸν εἶδον. Ἰλ. Ο. 488· νῦν δ᾽ ὁρᾶτε δή, τώρα βεβαίως βλέπετε, Ξεν. Κύρ. 3. 2, 12, κτλ.·- ἀλλὰ τὸ δὴ ἐσχετισμένον μετὰ ῥημάτων ἐπιδρᾷ συνήθως ἐπὶ τὴν ὅλην πρότασιν· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 3. 4) μετὰ οὐσιαστικῶν οὐχὶ συχνάκις, ἐς δὴ τὸ Ἄργος τοῦτο…, εἰς τὸ Ἄργος λοιπὸν αὐτὸ ἔφθασαν, Ἡρόδ. 1. 1· τέλος δή, τὸ πλῆρες τέλος, Αἰσχύλ. Πρ. 13· σοφιστὴν δή τοι ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι, σοφιστήν, ὡς γνωστόν, Πλάτ. Πρωτ. 311Ε·- παρ᾽ Ἀττ. ἐνίοτε ἐν χρήσει εἰρωνικῶς, Λατ. scilicet, εἰσήγαγε τὰς ἑταιρίδας δή, τὰς προσ. ποιουμένας τὴν ἑταίραν, Ξεν. Ἑλλ. 5. 4, 6, πρβλ. Εὐρ. Ἴων. 1181, Θουκ. 4. 67., 6. 80·- ἐνταῦθα ὡσαύτως τὸ δὴ ἀνήκει εἰς τὴν ὅλην πρότασιν· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 5. 5) μετ᾽ ἀντωνυμιῶν πρὸς ἐμφαντικὴν δήλωσιν τοῦ προσώπου ἢ πράγματος, ἐμὲ δή, ἄνθρωπον ὡς ἐγώ, Ἡρόδ. 3. 155· σὺ δή, σὺ πρὸ πάντων, ὁ αὐτ. 1. 115, Σοφ. Αἴ. 1226· οὗτος δή, οὗτος καὶ οὐδεὶς ἕτερος, Ἡρόδ. 1. 43· ἐκεῖνος δή Σοφ. Τρ. 1091· οὗτος δή ὁ Σωκράτης, εἰρωνικῶς, Πλάτ. Θεαιτ. 166Α· τὸ λεγόμενον δή τοῦτο, ὡς τὸ γνωστὸν λόγιον λέγει, ὁ αὐτ. Γοργ. 514Ε, πρβλ. Εὐρ. Ἱππ. 962·- οὕτω μετὰ κτητικῶν ἀντωνυμιῶν, τὸ σὸν δὴ τοῦτο Πλάτ. Συμπ. 221Β, πρβλ. Γοργ. 508D, κτλ.·- μετ᾽ ἀναφορικῶν, ὃς δὴ νῦν κρατέει, ὅστις φανερῶς τώρα κυβερνᾷ. Ἰλ. Φ. 315· τὰ δὴ καὶ ἐγένετο Ἡρόδ. 1. 22· οἷος δὴ σύ, ἀκριβῶς ὁποῖος σύ. Ἰλ. Ω. 376, πρβλ. Ὀδ. Α. 32, Σοφ. Αἴ. 995. κτλ· οὕτω μετ᾽ ἀναφορ. ἐπιρρ., ὡς δὴ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1633· ὅσα δὴ Ἀριστοφ. Ἀχ. 1, κτλ.·- μετ᾽ ἐρωτηματικῶν, τοῦ δὴ ἕνεκα; Πλάτ. Γοργ. 457Ε· τί δή; ὁ αὐτ. Φαίδωνι 58C· πότερα δή; Σοφ. Φ. 1235· (καὶ μετ᾽ ἐπιρρ. ποῖ δὴ καὶ πόθεν; Πλάτ. Φαίδρ. ἐν ἀρχ.· ποῦ δή; πῇ δή; αὐτόθι 228Ε, κτλ.)·- μετ᾽ ἀορίστων ἢ ἐπιμεριστικῶν ἀντωνυμιῶν τὸ δὴ ἰσχυροποιεῖ τὴν ἀοριστίαν τῶν ἀντωνυμιῶν, ἄλλοι δὴ, ἄλλοι θὰ εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι δύνανται, Ἰλ. Α. 295· μηδεὶς δή, ἀπολύτως κανείς, Πλάτ. Θεαιτ. 170Ε· δή τις, κἄποιος, Λατ. nescio quis, ὁ αὐτ. Φαίδωνι 108C, 115D, κτλ.· (σπανίως, τις δή Σοφ. Ἀντ. 158. Εὐρ. Ι. Τ. 946)· τὸ οὐδέτερ. δή τι, εἶναι κοινόν, ἦ ἄρα δή τι ἐίσκομεν ἄξιον εἶναι, κατά τινα τρόπον, ὅ,τι δήποτε καὶ ἂν εἶναι, Ἰλ. Ν. 446· τὸ ἱππικόν τῷ δή τι καὶ ἐπεῖχε ἐλλάμψεσθαι Ἡρόδ. 1. 80· οὕτω δή τι ὁ αὐτ. 3. 108, κτλ.· ὡσαύτως, ὅστις δή, ὁστιςδήποτε καὶ ἂν εἶναι, ὁ αὐτ. 1. 86· ἐπὶ μισθῷ ὅσῳ δή, Λατ. quantocumque, αὐτόθι 160, κτλ. 6) μετὰ συνδέσμων, ἵνα δή, ἵνα κατὰ ἀλήθειαν, Ἰλ. Ψ. 207. κτλ.· ἐν χρήσει εἰρωνικῶς, Πλάτ. Πολ. 420Ε, Μένωνι 86D· (καὶ οὕτως, ὅτι δή ὁ αὐτ. Φαίδρ. 268D)·- ὡς δὴ Ἰλ. Ε. 24, κτλ.· εἰρωνικῶς, Ἀριστοφ. Σφηξ. 1315, Πλάτ.·- γάρ δή, διότι φανερῶς, Αἰσχύλ. Χο. 874, 891, Πλάτ. Θεαιτ. 156C· οὐ γὰρ δὴ Σοφ. Ο. Κ. 265·- ὅπως δὴ Θουκ., κτλ.·- ἀλλ᾽ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μετὰ χρονικῶν συνδέσμων, ἐπεὶ δή, ἐπιτεταμέον ἀντὶ ἐπεὶ (ἴδε ἐν λ. ἐπειδή), ὅτε δή, ὅταν δή, ἔς τε δή, εἰ δή, κτλ.·- ἐντεῦθεν τὸ δή συχνάκις εἶνε ἐν χρήσει μετὰ μετοχῆς, ὁπότε ἡ μετοχὴ δύναται νὰ ἀναλυθῇ εἰς σύνδεσμον καὶ ῥῆμα, ἅτε δὴ ἐόντες, ἐπειδὴ φανερῶς εἶναι, Ἡρόδ. 8. 90· ὡς φόνον νίζουσα δή, ἀκριβῶς ἐὰν… , Εὐρ. Ι. Τ. 1338, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 66, Ξεν. Κύρ. 5. 4, 4, κτλ.· ἴδε ἀλλὰ ΙΙΙ: 6, γὰρ IV. 3. ΙΙ. χρῆσις τοῦ δὴ ὁσάκις ἀναφέρεται εἰς ὁλοκλήρους προτάσεις. 1) ὅπως συνεχίσῃ τις διήγησιν, ὁπὸτε συχνάκις ἀκολουθεὶ τῷ μέν, οὕτω λοιπόν, λοιπόν, τότε μὲν δὴ… ἡσυχίην εἶχε Ἡρόδ. 1. 11· Σόλων μὲν δή ἔνεμε αὐτόθι 32· τὸν μὲν δὴ πέμπει αὐτόθι 116· ὡσαύτως καθ᾽ ἑαυτὸ ἄνευ τοῦ μέν, εἷς δή τούτων…, λοιπόν, ὁ εἷς ἐξ αὐτῶν…, αὐτόθι 114, κτλ.·- πολλάκις ἐπὶ ἀνακεφαλαιώσεων, τοιαῦτα μὲν δὴ ταῦτα, Λατ. haec hactenus, Αἰσχύλ. Πρ. 500, κτλ.· τοῦτο δὴ τὸ ἄγος… Θουκ. 1. 127· τούτων δὴ ἕνεκα Ξεν. Κύρ. 3. 2, 28, κτλ.· οὕτως ἐν τῇ συγκεφαλαιώσει ἢ προσθέσει ἀριθμῶν, γίγνοται δὴ οὗτοι χίλιοι, λοιπὸν οὗτοι ἀναβαίνουσιν εἰς 1000, αὐτόθι 1. 5, 5·- οὕτω καὶ ἐν τῇ ἐπαναλήψει τοῦ λόγου μετά τινα διακοπήν. Ἀνδρομάχη, θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος…,τοῦπερ δὴ θυγάτηρ Ἰλ. Ζ. 395· οὗτος δή... ὁ μὲν δή Ἡρόδ. 1. 43· ξένους μὲν λέγω,… λέγω δὴ

French (Bailly abrégé)

particule marquant :
I. une idée de temps;
1 en ce moment même;
2 déjà : ὀκτὼ δὴ προέηκα ὀϊστούς IL voici déjà huit traits que j’ai lancés ; ἐννέα δὴ βεβάασι ἐνιαυτοί IL voici que déjà neuf ans se sont écoulés ; πάλαι δή SOPH depuis longtemps déjà;
3 jusqu’à présent : ὅσας δὴ μάχας νενικήκατε XÉN tous les combats que vous avez livrés victorieusement;
4 à partir de maintenant, désormais : χωρῶμεν δὴ πάντες SOPH et maintenant marchons tous ; οἶσθα δὴ τὸ πᾶν SOPH et maintenant tu sais tout;
5 maintenant pour la première fois, maintenant enfin;
6 alors, joint à un adverbe de temps : ὀψὲ δή, ὕστερον δή, πρὶν δή, ἐξ οὗ δή, etc. HDT alors plus tard ; alors avant que ; alors depuis que;
II. la suite d’un développement ou d’un raisonnement :
1 comme transition : εἷς δὴ τούτων HDT donc l’un de ceux-ci;
2 pour résumer ce qui vient d’être dit : γίγνονται δὴ οὗτοι χίλιοι XÉN ils arrivent donc à être mille;
3 pour rappeler une chose qui vient d’être dite : Ἀνδρομάχη, θυγάτηρ Ἠετίωνος,… τοῦπερ δὴ θυγάτηρ IL Andromaque, fille d’Éétion…, fille, dis-je, de cet Éétion;
4 pour marquer une conséquence ou un résultat : τούτων δὴ ἕνεκα XÉN pour ces raisons donc;
5 pour marquer la surprise, particul. dans les questions : τίς δή ; OD, τίς γὰρ δή ; OD qui donc ? qui donc en effet ; τί δή ; PLAT quoi donc ? πῇ δή ; IL par où donc ? πῶς δή ; ESCHL comment donc ?;
6 pour exprimer une invitation, un encouragement : ἄγε δή, εἶα δή, φέρε δή, etc. ATT eh bien ! donc, voyons donc ! allons donc ! ἄκουε δή ESCHL écoute donc !;
7 pour marquer qu’on admet une hypothèse : καὶ δὴ δέδεγμαι ESCHL eh bien ! donc, j’ai accepté, càd supposons que j’aie accepté;
III. pour marquer avec plus de force une affirmation ou une négation :
1 au sens de certes, en vérité, tout à fait : μέγας δή ATT tout à fait grand ; μέγιστος δή ATT très grand en vérité ; ναὶ δή IL, ἦ δή, ἦ μὲν δή IL oui certes ! οὐ δή SOPH non certes ! avec les pron. pers. σὺ δη, toi-même ; indéf. δή τις PLAT rar. τις δή, quelque… sans doute ; relat. οἷος δὴ σύ IL exactement tel que toi ; ὅστις δή XÉN quiconque en réalité;
2 au sens de en outre, par surcroît : μετὰ ὅπλων γε δή THC avec des armes en outre, surtout en armes ; εἰ δὲ δὴ πόλεμος ἥξει DÉM et si, par surcroît, une guerre arrive ; et même, bien plus : καὶ δὴ καὶ ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο καὶ δὴ καὶ ἐς Σάρδις HDT il alla donc jusqu’en Égypte, et même jusqu’à Sardes;
3 dans les réponses, au sens de certes, eh bien ! oui, eh bien ! donc, eh bien !.
Étymologie: cf. δέ.

English (Autenrieth)

now, just, indeed, really, etc.; a particle marking degree of time, quality, or emphasis, mostly untranslatable by a single word; postpositive except in the initial phrases δὴ τότε, δὴ γάρ, δὴ πάμπαν, Il. 19.342; καὶ δή μοι γέρας αὐτὸς ἀφαιρήσεσθαι ἀπειλεῖς, and ‘here now,’ Il. 1.161 ; ὀκτὼ δὴ προέηκα ὀιστούς, ‘full eight already,’ Il. 8.297 (so often w. numerals); appended to adverbs of time, ὅτε δή, ὀψὲ δή, to adjectives (esp. superlatives, κάρτιστοι δή, ‘the very mightiest’), to relative and interrogative pronouns, and to other particles, ὡς δή, ironical; εἰ δή, if ‘really’; ἀλλὰ δή, (γὰρ) δή (scilicet enim); esp. in wishes or commands, μὴ δή, ‘only’; ἴθι δή, ἄγε δή, etc. δή often coalesces with a following long vowel or diphthong (‘synizesis’), δὴ αὖτε, δὴ οὕτως (not to be written δ).