πέλω

English (LSJ)

and πέλομαι, only pres., impf., and aor.:—Act., mostly 3sg. πέλει, Il.9.134, Sol. 13.16, Pi.P.4.145 (s.v.l.), A. Ch. 534; 1sg.
A πέλω S. OT245; 2sg. πέλεις Nonn. D.44.193; 3pl. πέλουσι AP7.56, Dor. πέλοντι Pi.O.6.100: impf. πέλεν Il.8.64, Hes. Sc. 164, Ar. Pax1276 (hex.), ἔπλεν Il. 12.11, ἔπελεν Pempel. ap. Stob. 4.25.52; rarely in other persons, ἔπελες, πέλες, Pi. O. 1.46, Q. S.3.564; Aeol. 1pl. πέλομες Theoc. 29.27 (s.v.l.); imper. πέλε A. R. 1.304; subj. πέλω A. Supp. 340, πέλῃ Theoc. 28.22; opt. πέλοι Pi. P. 1.56, A. Pers. 526, etc.; inf. πέλειν Id.Supp. 620, 801, Ch. 304; Ep. πελέναι (v.l. πελέμεν) Parm. 8.45; Part. πέλουσα A. Pr. 896(lyr.):—more freq. in Med. in same sense, πέλει Id.Eu. 149 (lyr.), 199, πέλεται Il.11.392, Alc.26,49, etc., πελόμεσθα Theoc. 13.4, πέλεσθε A.R.2.643, πέλονται Il. 10.351, S.Aj. 159 (anap.), Archyt. ap. Stob. 3.1.106 (nisi leg. πέλοντι): impf. 3pl. πέλοντο Il.9.526: aor. (always augmented) ἔπλεο 1.418, etc.; contr. ἔπλευ 9.54, etc.; ἔπλετο 22.116, Hes. Th. 836, Sapph. Supp. 23.26, Emp. 21.2, B. 1.31; Ion. Iterat. πελέσκεο Il.22.433, πελέσκετο Hes. Fr. 14.4, Antim. Col.3 P.; imper. πέλευ Il.24.219, πελέσθω A. R. 1.1320; subj. πέληται, πελώμεθα, πέλωνται, Il.3.287, 6.358, 16.128; opt. πέλοιτο 22.443, A.Ag. 255 (lyr.); inf. πέλεσθαι A. R. 1.160; part. πελόμενος A. Supp. 123, 810, πλόμενος Euph. 58 (as Hom. in the compounds ἐπιπλόμενος, περιπλόμενος). —Poet. and Aeol., Dor., and Ion. Prose, Pittac. ap. D. L. 1.81, Archyt. l. c., Aret. CA1.4:—come into existence, become, be:
A as substantive Verb, οὐ γάρ τις πρῆξις πέλεται… γόοιο Il.24.524; ὀδόντων καναχὴ πέλεν 19.365; ἠΰτε περ κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόθι πρό 3.3; εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν 4.450; ἄθλων, οἶά τε πολλὰ μετ' ἀνθρώποισι πέλονται Od.8.160; τιμὴν… ἥ τε καὶ ἐσσομένοισι μετ' ἀνθρώποισι πέληται Il. 3.287; ὅτε δὴ Πυλίων καὶ Ἐπειῶν ἔπλετο νεῖκος 11.737; τῷ δ' ἤδη δεκάτη… πέλεν ἠὼς οἰχομένῳ it was the tenth day since his departure, Od. 19.192; γαλήνη ἔπλετο νηνεμίη 5.392; ἂν κῦδος Ἀχαιῶν ἔπλετο Il.13.677, cf. Od.4.441; σέο δ' ἐκ τάδε πάντα πέλονται Il.13.632; τοῦ δ' ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν 5.729; ἐν δὲ γυνὴ… πέλεν Od.24.211; τὰ δ' ὀλοὰ πελόμεν' οὐ παρέρχεται when once in being they pass not away, A. Th.768 (lyr.), cf. Supp. 123, 810 (both lyr.).
B as Copula:
1 become, αἶψά τέ οἱ δῶ ἀφνειὸν πέλεται Od. 1.393, cf. Il.24.219; λύκων ἤϊα πέλονται 13.103; ἀπὸ κροτάφων πελόμεσθα πάντες γηραλέοι Theoc. 14.68; ἦ τ' ἄλλως ὑπ' ἐμεῖο… ὀξὺ βέλος πέλεται quite otherwise does my spear become sharp, i.e. in a very different way does my (emphat.) spear prove its edge, Il.11.392, cf. A.Ag. 392(lyr.).
2 be, οὐ μέν πως ἅλιον πέλει ὅρκιον Il.4.158; τριηκόσιοί τε καὶ ἑξήκοντα πέλοντο Od. 14.20; ὅσσον τ' ἐν νειῷ οὖρον πέλει ἡμιόνοιιν 8.124, cf. Il. 10.351, 23.431; ῥεῖά τ' ἀριγνώτη πέλεται Od.6.108; ὀξύτατον πέλεται φάος Il.14.345, cf.A.Ag.1124 (lyr.), Eu. 233, S.Ant. 333 (lyr.), E.Med. 520, etc.—In Lesbian verse the Copula, which is usually omitted, is sometimes expressed by πέλεται and πέλονται, as Sapph. 101.
3 in aor., to have become: hence, to be, τίς… ὅμιλος ὅδ' ἔπλετο; what gathering is this? Od.1.225; ἔρξον ὅπως ἐθέλεις καί τοι φίλον ἔπλετο θυμῷ 13.145; ἔνθα μάλιστα ἀμβατός ἐστιπόλις καὶ ἐπίδρομον ἔπλετο τεῖχος Il.6.434: with part., λελασμένος ἔπλευ 23.69; ὀϊζυρὸς περὶ πάντων ἔπλεο 1.418 (so as substantive Verb, Od.2.364); in similes, Il.2.480, 8.556. (πελ- fr. qu̯el-'turn', cf. τέλομαι, πόλος, ἀμφίπολος, ἐπίπολος, περιπέλομαι, also ἐπιτέλλω (B), περιτέλλομαι, Skt. cárati 'move'; for the sense cf. Germ. werden, cogn. with Lat. verto.)

German (Pape)

[Seite 552] nur praes. u. impf., πέλει, Il. 3, 3 u. öfter, u. πέλεν, 5, 729 u. sonst, u., wenn das Augm. hinzutritt, in der syncop. Form ἔπλεν, 12, 11; häufiger im med. πέλεται, Il. 11, 392 u. sonst, imperat. πέλευ, 24, 219, u. von der syncop. Form des impf. od. aor. ἔπλεο, zsgzgn ἔπλευ, u. ἔπλετο, Hom. oft mit der Bedeutung des Präsens, vgl. Il. 1, 506. 6, 434. 9, 54 u. oft (s. unten noch Beispiele); πλόμενοι Euphorion bei Schol. Lycophr. 495; für den inf. πελέμεν ist in Parmenid. bei Plat. Soph. 244 e v.l. πελέναι; auch in den Iterativformen πελέσκεο, Il. 22, 433, πελέσκετο, Hes. frg. 22, 4; – sich bewegen, sich regen, wie man auch Il. 3, 3 κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόθι πρό nehmen kann, das Geschrei regt sich am Himmel; γῆρας καὶ θάνατος ἐπ' ἀνθρώποισι πέλονται, Alter und Tod bewegen sich zu den Menschen heran, kommen über die Menschen, Od. 13, 60; νοῦσος ἐπὶ στυγερὴ πέλεται δειλοῖσι βρο τοῖσιν, 15, 408 (vgl. noch πολέω, πόλος, pello). – Gew. sich an einem Orte bewegen, wie versari, sich daselbst aufhalten, sein, von εἶναι so unterschieden, daß es ein dauerndes, fortgesetztes Vorhandensein, Statthaben ausdrückt, gewöhnlich sein; ᾑ θέμις ἀνθρώπων πέλει, Il. 9, 134; κήδε', ὅσ' ἀνθρώποισι πέλει, ib. 592; ὅς τε μέγιστος ὅρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοῖσιν, Il. 15, 38; wiewohl es in manchen Stellen nicht von εἶναι zu unterscheiden ist, ἤδη δεκάτη ἢ ἑνδεκάτη πέλεν ἠώς, Od. 19, 192; u. im med., ὃς μέγα πᾶσιν ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο, Il. 1, 284; ὀξὺ βέλος πέλεται, 11, 392; αἶψα δέ οἱ δῶ ἀφνειὸν πέλεται, Od. 1, 393, schnell ist, wird das Haus reich; vgl. Il. 22, 443. 24, 219. 524; παῦροι γάρ τοι παῖδες ὁμοῖοι πατρὶ πέλονται, wenige pflegen gleich zu sein, Od. 2, 276; σέο δ' ἐκ τάδε πάντα πέλονται, Il. 13, 632, von dir geht dies Alles aus; τοῦ δ' ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν, 5, 729, eine silberne Deichsel ging davon aus, war daran; ἠΰτε βοῦς ἀγέληφι μέγ' ἔξοχος ἔπλετο πάντων, zu sein pflegt, 2, 480; εἰ δή ῥ' ἐθέλεις καί τοι φίλον ἔπλετο θυμῷ, 14, 337, u. öfter in ähnlichen Verbindungen, eigtl. wenn es dir lieb ward, wenn es dir lieb ist, u. so häufig in Präsensbdtg. Ähnlich Pind. u. Tragg.: εἰ ἔχθρα πέλει ὁμογόνοις, Pind. P. 4, 145; ἄφαντος ἔπελες, Ol. 1, 46; θαυμασταὶ πέλονται, I. 4, 7; ἔπλετο, P. 9, 113; ἐγὼ μὲν οὖν τοιόσδε τῷ τε δαίμονι τῷ τ' ἀνδρὶ τῷ θανόντι σύμμαχος πέλω, Soph. O. R. 245; τοῖς τυφλοῖσι γὰρ αὕτη κέλευθος ἐκ προηγητοῦ πέλει, Ant. 977; ὅστις Ἅιδου οἰκήτωρ πέλοι, Tr. 1151; πέλονται, Ai. 159; δεινή τις ὀργὴ καὶ δυσίατος πέλει, Eur. Med. 520, öfter; ἄζηλα πέλει, im Orak. bei Her. 7, 140. Sonst nur noch bei sp. D., wie πελέσθω Ap. Rh. 1, 1320, πέλουσι Ep. ad. 518 (VII, 56); Anyte 5 (IX, 144) u. öfter in der Anth. – Vgl. noch die compp.

French (Bailly abrégé)

et Moy. πέλομαι;
seul. prés. et impf.
1 se mouvoir : κλαγγὴ πέλει οὐρανόθι πρό IL un cri s'élève au ciel ; τῷ δὲ δεκάτη πέλειν ἡὼς οἰχομένῳ OD la dixième aurore s'approchait de celui qui était parti, càd il était déjà parti depuis neuf jours ; γῆρας καὶ θάνατος ἐπ' ἀνθρώποισι πέλονται OD la vieillesse et la mort s'avancent au-devant des hommes;
2 p. ext. (avec une idée d'immobilité, mais impliquant l'idée d'un mouv. antér.) : τοῦ δ' ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν IL de là partait un timon d'argent ; σέο δ' ἐκ τάδε πάντα πέλονται IL c'est de toi que vient tout cela;
3 plus souv. se mouvoir dans un lieu ; se trouver, être (syn. de εἶναι chez les poètes, cf. lat. versari) ; d'ord. plutôt au sens d'un état durable : avoir coutume d'être, être ordinairement ; mais qqf syn. de εἶναι : ὅσσα δίσκου οὖρα πέλονται IL aussi loin que se trouve l'endroit où tombe le disque ; en ce sens, construit comme εἰμί avec un part. pf. : ἐμεῖο λελασμένος ἔπλευ épq. ; IL m'as-tu oublié ? litt. te trouves-tu m'ayant oublié ? ; à l'impf. au sens du prés. : νῦν ἔπλετο ἔργον ἅπασιν IL maintenant il y a à faire pour tous;
4 p. ext. devenir.
Étymologie: R. Πελ, se mouvoir ; cf. πόλος, πάλλω, lat. pello.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

πέλω, meestal med. πέλομαι; poët. alleen praes., imperf. en aor.; praes. alg. 3 sing. πέλει, Dor. 3 plur. πέλοντι, conj. πέλω, 3 sing. πέλῃ, med. 3 plur. πέλωνται, opt. 3 sing. πέλοι, med. πέλοιτο, imperat. πέλε, med. πέλευ, inf. πέλειν, ep. πελέναι, med. πέλεσθαι, ptc. πέλων, f. πέλουσα, med. πελόμενος, imperf. ἔπελον, ep. 3 sing. πέλεν, med. 3 plur. πέλοντο, iter. 2 sing. πελέσκεο, 3 sing. πελέσκετο; aor. (steeds met augm.) 3 sing. ἔπλεν, med. 2 sing. ἔπλεο en ἔπλευ, 3 sing. ἔπλετο zelfst. werkw. bestaan, (er) zijn:. οἰμωγή τε καὶ εὐχωλὴ πέλεν ἀνδρῶν er was gejammer en ook gejuich van mannen Il. 4.450; οὐ γάρ τις πρῆξις πέλεται κρυεροῖο γόοιο want er is geen enkel nut in ijselijk geklaag Il. 24.524; τίς δαὶ ὅμιλος ὅδ’ ἔπλετο; wat was dit dan voor een menigte? Od. 1.225. koppelwerkw. zijn, worden:; ὀξύτατον πέλεται φάος zijn licht (van Helios) is het scherpst Il. 14.345; ῥεῖα τ’ ἀριγνώτη πέλεται zij is makkelijk te herkennen Od. 6.108; σέο δ’ ἐκ τάδε πάντα πέλονται dat alles komt van u Il. 13.632; ἀπὸ κροτάφων πελόμεσθα πάντες γηραλέοι vanaf onze slapen worden wij allemaal grijs Theocr. Id. 14.68; met adv.:; κακῶς... οἱ πέλει αὐτῇ en haarzelf vergaat het slecht Il. 9.324; perifr. met ptc.: ἐμεῖο λελασμένος ἔπλευ jij was mij vergeten Il. 23.69.

Russian (Dvoretsky)

πέλω: и med. πέλομαι (impf. ἔπελον - эп. πέλον, aor. 2 ἔπλον; ион. inf. πελέναι; med.: 2 л. sing. impf. iter. πελέσκεο, aor. 2 ἐπλόμην - 2 л. sing. ἔπλεο и ἔπλευ, imper. praes. πέλου - ион. πέλευ)
1 двигаться, устремляться (γῆρας καὶ θάνατος ἐπ᾽ ἀνθρώποισι πέλονται Hom.): κλαγγὴ πέλει οὐρανόθι πρό Hom. крик (журавлей) восходит к небу; τῷ δεκάτη πέλεν ἠὼς οἰχομένῳ Hom. десятая заря восходила над уехавшим (Идоменеем), т. е. был десятый день его путешествия; σέο δ᾽ ἐκ τάδε πάντα πέλονται Hom. все это исходит от тебя; τοῦ (δίφρου) ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν Hom. на колеснице было (досл. от колесницы шло) серебряное дышло;
2 оказываться, находиться, быть: ὀϊζυρὸς περὶ πάντων ἔπλεο Hom. ты оказался злополучнее всех; ὅσσα δίσκου οὖρα πέλονται Hom. на расстояние брошенного диска; νῦν δ᾽ ἔπλετο ἔργον ἅπασιν Hom. ныне всем есть дело; οὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει Soph. нет ничего могущественнее человека; τῷ δ᾽ ἀνδρὶ σύμμαχος πέλω Soph. я его союзник; ἐμεῖο λελασμένος ἐπλευ; Hom. неужели ты меня забыл?

English (Autenrieth)

πέλει, ipf. πέλεν, aor. ἔπλε, and πέλομαι, imp. πέλευ, ipf. πέλοντο, iter. 2 sing. πελέσκεο, aor. ἔπλεο, ἔπλευ, ἔπλετο: a poetic synonym of εἶναι, γίγνεσθαι, perhaps originally containing some idea of motion (versari), but in Homer simply to be, Il. 3.3, Il. 12.271, Od. 13.60, Il. 5.729; the aor. has pres. signif. (like ἔφυ in Attic), εἰ δή ἐθέλεις καί τοι φίλον ἔπλετο θῦμῷ, ‘and it pleases thee,’ Il. 14.337, Od. 13.145, etc.

English (Slater)

πέλω (πέλει; πέλοι: impf. ἔπελες: med. πέλονται: impf. ἔπλετο.) be, become ὡς δ' ἄφαντος ἔπελες (O. 1.46) ἀγαθαὶ δὲ πέλοντ' ἐν χειμερίᾳ νυκτὶ θοᾶς ἐκ ναὸς ἀπεσκίμφθαι δὐ ἄγκυραι (O. 6.100) οὕτω δ' Ἱέρωνι θεὸς ὀρθωτὴρ πέλοι (P. 1.56) “εἴ τις ἔχθρα πέλει ὁμογόνοις αἰδῶ καλύψαι” (P. 4.145) θάρσος τε τανύπτερος ἐν ὄρνιξιν αἰετὸς ἔπλετο (P. 5.112) ἐπεὶ θαητὸν εἶδος ἔπλετο (αὐτᾷ) (P. 9.109) νᾶες θαυμασταὶ πέλονται 1.… ]ων πέλοι [ Δ. 3. 15.

Greek Monolingual

και, μέσ., πέλομαι Α
1. βρίσκομαι σε κίνηση, κινούμαι, κατευθύνομαι («ἠύτε περ κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόθι πρό» — κινείται, ανυψώνεται προς τον ουρανό, Ομ. Ιλ.)
2. (κυριολ. και μτφ.) επέρχομαι («γῆρας καὶ θάνατος ἐπ' ἀνθρώποισι πέλονται» — γηρατειά και θάνατος επέρχονται στους ανθρώπους, Ομ. Ιλ.)
3. προέρχομαι
4. δημιουργούμαι, γίνομαι, λαμβάνω υπόσταση, υφίσταμαι
5. (ως συνδετ.) α) είμαι, υπάρχω
β) γίνομαι, καθίσταμαι
6. σπαν. ανατέλλω («τῷ δ' ἤδη δεκάτη... πέλεν ἡὼς οἰχομένῳ», Ομ. Οδ.)
7. (ως απρόσωπο) πέλει
υπάρχει
8. παροιμ. φρ. «πολλὰ μεταξὺ κύλικος καὶ χειλέων πέλει» — απροσδόκητες δυσχέρειες μπορούν να δημιουργηθούν κι εκεί που δεν το περιμένει κανείς.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. πέλομαι (και σπανιότερα πέλω) ανάγεται στην ΙΕ ρίζα k^wel- «στρέφω, γυρίζω, κινούμαι ολόγυρα», απ' όπου οι σημ. «βρίσκομαι, υπάρχω» και «ασχολούμαι με κάτι» (που απαντά στα συνθ. σε -πόλος) και συνδέεται με: αρχ. ινδ. carati «γυρίζω», αβεστ. caraiti, λατ. colō (που έλαβε και τις σημ. «καλλιεργώ, κατοικώ», πρβλ. agri-cola «γεωργός», incola «κάτοικος»). Στην ετεροιωμένη βαθμίδα της ρίζας ανάγονται: το προσηγορικό πόλος και τα συνθ. σε -πόλος, όπως επίσης και τα ουσ. επι-πολ-ή (επιπόλαιος) και εμ-πολ-ή, ενώ στη μηδενισμένη βαθμίδα ο αόρ. ἔ-πλ-εο / -το και το ουσ. έπι-πλ-ον. Στην ίδια ρίζα ανάγονται και τα τέλομαι / τελέθω (με αντιπροσώπευση του χειλοϋπερωικού φθόγγου της ρίζας με τ- αντί πστον Όμηρο και στην αιολική διάλεκτο), το ουσ. κύκλος και πιθ. τα: πάλαι, πάλι(ν), τῆλε. Το ρ. πέλομαι εμφανίζεται ως β' συνθετικό με τη μορφή -πόλος / -πολος σε συνθ. της αρχαϊκής περιόδου στα οποία το ρ. απαντά με σημ. «ασχολούμαι με κάτι, υπηρετώ, φροντίζω, ιερουργώ, βουκολώ», πρβλ. βου-κόλος (με αντιπροσώπευση του χειλο-υπερωικού φθόγγου με -κ- μετά από -υ-), θαλαμη-πόλος, μαντι-πόλος, νηο-πόλος, οιωνο-πόλος, ταυρο-πόλος. Η χρήση, τέλος, της οικογένειας του πέλομαι στην επιστήμη της αστρονομίας και μετεωρολογίας (πρβλ. πόλος) μαρτυρείται και στην Αρχαία Ινδική (πρβλ. αρχ. ινδ. divā-kara-, που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον ήλιο που διατρέχει την ημέρα).
ΣΥΝΘ. (Β' συνθετικό -πόλος / -πολος) θαλαμηπόλος, θεμιστοπόλος, ονειροπόλος, περίπολος
αρχ.
αμφίπολος, βουπόλος, επίπολος, θειοπόλος, θεοπόλος, θεσμοπόλος, θυηπόλος, ιεραπόλος, ιπποπόλος, μαντιπόλος, μελιττοπόλος, μετεωροπόλος, μητροπόλος, μουσοπόλος, μυροπόλος, μυστικοπόλος, νεκυηπόλος, νηοπόλος, νυκτιπόλος, οιοπόλος, οιωνοπόλος, ορεσσιπόλος, πυρίπολος, πυρπόλος, ταυροπόλος, ταχυπόλος, υμνοπόλος, υψιπόλος].

Greek Monotonic

πέλω: και πέλομαι, μόνο στον ενεστ. και παρατ.· Ενεργ. κυρίως στον γʹ ενικ. του ενεστ. πέλει, Επικ. παρατ. πέλεν, συγκοπτ. με αύξηση ἔπλεν· σπανίως σε άλλα πρόσωπα, ἔπελες, πέλες. Δωρ. αʹ πληθ. πέλομες, γʹ πληθ. πέλοντι· θηλ. μτχ. πέλουσα. Ακόμα πιο συνηθισμένο ως αποθ. με την ίδια σημασία, πέλομαι, πέλει, πέλεται, πελόμεσθα, πέλονται· παρατ. συγκοπτ. βʹ ἔπλεο, συνηρ. ἔπλευ, ἔπλετο, πέλοντο· Ιων. βʹ ενικ. πελέσκεο· προστ. πέλευ· υποτ. πέληται, -ώμεθα, -ωνται· ευκτ. πέλοιτο.
I. Αρχική σημασία, είμαι σε κίνηση, εμφανίζεται στον Όμηρ.· κλαγγὴ πέλει οὐρανόθι πρό, η κραυγή ξεσηκώνεται, ανεβαίνει στον ουρανό, σε Ομήρ. Ιλ.· τῷ δεκάτῃ πέλεν ἠώς, σ' αυτόν ήρθε το δέκατο πρωινό, σε Ομήρ. Οδ.· γῆρας καὶ θάνατος, ἐπ' ἀνθρώποισι πέλονται, τα γεράματα και ο θάνατος έρχονται πάνω στους ανθρώπους, στο ίδ.· αυτή η σημασία της κίνησης είναι φάνερη στις σύνθετες μετοχές ἐπιπλόμενος, περιπλόμενος.
II. συνήθως, είμαι, σε Όμηρ.· αλλά γενικά έχοντας τη σημασία της συνέχειας, συνηθισμένος να είμαι, σε Ομήρ. Ιλ.· ο παρατ. έχει ενεστ. σημασία, ὀϊζυρὸς ἔπλεο, προορισμένος για να είσαι δηλ. είσαι, στο ίδ.

Greek (Liddell-Scott)

πέλω: καὶ πέλομαι, ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· ― ἐνεργ., ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἐν τῷ γ΄ ἑνικ. πέλει Ὅμ., Πίνδ., Τραγ., Πέμπελ. παρὰ Στοβ. 79. 52· β΄ ἑνικ. πέλεις Νόνν. Δ. 44. 193· γ΄ πληθ. πέλουσι Ἀνθ. Π. 7. 56, Δωρ. πέλοντι Πινδ. Ο. 6. 171· ―παρατ. πέλεν Ἰλ., Ἡσ., Ἀριστοφ. Εἰρ. 1276 (ἑξαμ.)· συγκεκομμ. μετ’ αὐξήσ., ἔπλεν Ἰλ. Γ. 3, Ε. 729, Μ. 11, κτλ.· σπανίως ἐν τοῖς ἀλλοις προσώποις ἔπελες, πέλες Πινδ. Ο. 1. 72, Κόϊντ. Σμ. 3. 564· Δωρ. α΄ πληθ. πέλομες Θεόκρ. 29. 27· - προστ. πέλε Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 304· ὑποτακτ. πέλω Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 339, πέλῃ Θεόκρ.· εὐκτ. πέλοι Αἰσχύλ., κτλ.· ἀπαρ. πέλειν ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 620, 801, Χο. 304· Ἐπικ. πελέμεν ἢ πελέναι Παρμεν. Ἀποσπ. 65· μετοχ. πέλουσα Αἰσχύλ. Πρ. 895. Πολλῷ συνηθέστ. ὡς ἀποθ., ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας, β. ἑν. πέλει ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 149, 199, πέλεται Ἰλ. Λ. 392, κτλ.· πελόμεσθα Θεόκρ., πέλεσθε Ἀπολλ. Ρόδ., πέλονται Σοφ. Αἴ. 159· παρατ. συγκεκομμ. ὅταν λαμβάνῃ τὴν αὔξησιν, β΄ ἑνικ. ἔπλεο Ἰλ. Α. 418, κτλ.· συνῃρ. ἔπλευ Ι. 54, κτλ., ἔπλετο, συχν. παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ., ἀλλὰ πέλοντο Ι. 526· Ἰων. β΄ ἑνικ. πελέσκεο Χ. 433, πελέσκετο Ἡσ. Ἀποσπ. 22. 4· προστ. πέλευ Ἰλ. Ω. 219, πελέσθω Ἀπολλ. Ρόδ.· ὑποτ. πέληται, -ώμεθα, -ωνται Ἰλ. Γ. 287, Ζ. 358, Π. 128· εὐκτ. πέλοιτο Χ. 443, Αἰσχύλ.· ἀπαρέμ. πέλεσθαι Ἀπολλ. Ρόδ.· μετοχ. πελόμενος Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 122, 810 (ἴδε ἐν τέλ.), συγκεκομμ. πλόμενος Εὐφορ. 55 (ὡς παρ’ Ὁμ. ἐν τοῖς συνθέτοις ἐπιπλόμενος, περιπλόμενος). - Ἡ λέξις εἶναι ἐν χρήσει μόνον παρὰ ποιηταῖς, καὶ παρὰ τοῖς μεταγεν. Δωριεῦσι καὶ Ἴωσι πεζογράφοις. (Ἐκ τοῦ πέλω παράγονται αἱ λέξεις ἀμφίπολος, πολέω, πολεύω, πολέω, ὃ ἴδε· πρβλ. αἰπόλος). - Ἡ πρώτη σημασία, διατελῶ ἐν κινήσει, φαίνεται παρ’ Ὁμ., κλαγγὴ πέλει οὐρανόθι πρό, Ἡ κραυγὴ ἐγείρεται, ὑψοῦται, πρὸς τὸν οὐρανόν, Ἰλ. Γ. 3· ὅσσα δὲ δίσκου οὖρα.. πέλονται, ὅσον δὲ διάστημα διατρέχουσι τὰ ὁρμήματα δίσκου, Ψ. 431, πρβλ. Κ. 351· ἀλλὰ τὰ ἀνωτέρω χωρία ὡς καὶ τὰ ἑξῆς δύνανται νὰ ἐρμηνευθῶσι κάλλιστα διὰ τοῦ εἰμὶ ἢ ὑπάρχω, ἴδε κατωτέρω ΙΙ, τῷ δ’ ἤδη δεκάτῃ.. πέλειν οἰχομένῳ ἠὼς Ὀδ. Τ. 192· γῆρας καὶ θάνατος ἐπ’ ἀνθρώποισι πέλονται, ἐπέρχονται, εἰς τοὺς ἀνθρώπους, Ν. 60· νοῦσος ἐπὶ στυγερή πέλεται δειλοῖσι βροτοῖσιν Ο. 408· οὕτως ἴσως μετὰ τῆς προθ. ἐκ: τοῦ δ’ ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν Ἰλ. Ε. 759, πρβλ. ἐκ Α. 6· σέο δ’ ἐκ τάδε πάντα πέλονται Ν. 632· -αὕτη ἡ σημασία τῆς κινήσεως εἶναι κατάδηλος ἐν ταῖς συνθέτοις μετοχαῖς, ἐπιπλόμενος, περιπλόμενος· καὶ εἶναι φανερὰ ἐν τῇ παραγώγῳ ἐννοίᾳ τοῦ πολυασχόλου ἐμπορίου ἥτις ἐκφέρεται διὰ τῶν ῥημάτων ἐμπολᾶσθαι καὶ πωλεῖν, πρβλ. venio veneo, ventito vendito, Λοβ. εἰς Φρύν. 583. Ἐντεῦθεν πηγάζει ΙΙ. ἡ συνήθης σημασία εἰμί, συχν. παρ’ Ὁμ., οἷον Ἰλ. Λ. 392, κτλ.· ἀλλὰ συνήθως διακρίνεται τοῦ εἰμὶ καθ’ ὅσον περιέχει ἔννοιάν τινα συνεχείας, ὅθεν καὶ εἶναι ἐν χρήσει ἐπὶ παρομοιώσεων, ὡς Β. 480, Γ. 3· ἀλλ’ ὅμως ἐνίοτε κατὰ πάντα = εἰμί, π.χ. Δ. 158, Λ. 736, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1124, Εὐμ. 233, Σοφ. Ἀντ. 333, Εὐρ. Μήδ. 521, κτλ.· - ὁ παρατ. συχνάκις ἀπαντᾷ ἐπὶ σημασ. ἐνεστ., ὀϊζυρὸς περὶ πάντων ἔπλεο, προωρίσθης νὰ εἶσαι, δηλ. εἶσαι, Ἰλ. Α. 418, πρβλ. Ζ. 434, Ὀθ. Β. 363, Ν. 145· - μετὰ τῆς μετοχ. ἄλλου ῥήματος ἀποτελεῖ περίφρασιν ἀντὶ αὐτοῦ τοῦ ῥήματος, ἐμεῖο λελασμένος ἔπλευ Ἰλ. Ψ. 69· - τὰ δ’ ὀλοὰ πελόμεν’ οὐ παρέρχεται, ὅταν ἅπαξ γίνωσι δεν ἀπογίνονται, Dind. εἰς Αἰσχύλ. Θήβ. 768 (κοινῶς τελόμεν’), πρβλ. Ἱκέτ. 122, 180. - Ἡ σημασία «γίνομαι» ἐν τοῖς χωρίοις οἷα τὰ ἐν Ἰλ. Χ. 423, Ω. 219, 524, Ὀδ. Α. 393, εὐκόλως ἐξάγεται ἐκ τῆς ῥιζικῆς σημασίας ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀναγκαία.

Middle Liddell

I. The orig. sense, to be in motion, appears in Hom., κλαγγὴ πέλει οὐρανόθι πρό the cry goes, rises to heaven, Il.; τῶι δεκάτηι πέλεν ἠώς to him came the tenth morn, Od.; γῆρας καὶ θάνατος ἐπ' ἀνθρώποισι πέλονται old age and death come upon men, Od.:—this sense of motion is plain in the compd. participles ἐπιπλόμενος, περιπλόμενος.
II. commonly to be, Hom.; but generally implying continuance, to be used or wont to be, Il.:—the imperf. in pres. sense, ὀϊζυρὸς ἔπλεο thou wast doomed to be, i. e. thou art, Hom.