δηλόω
ξένους ξένιζε, καὶ σὺ γὰρ ξένος γ' ἔσῃ → be hospitable to guests; you too will be a guest
English (LSJ)
—Pass., A fut. δηλωθήσομαι Th.1.144; δηλώσομαι in pass. sense, S.OC581; δεδηλώσομαι Hp.Art.45, Diog.Apoll.4:—make visible or make manifest, show, exhibit, τὸν ἄνδρ' Ἀχαιοῖς δ. S.Ph.616; ποῖον ὄμμα πατρὶ δηλώσω; Id.Aj.462: with inf. added, ὡς γένος ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ' ὁρᾶν Id.OT792, etc.:—Pass., to be manifest or become manifest, Id.OC581, etc.
2 make known, disclose, reveal, A.Pers.519, S.OT77, etc.; prove, Id.OC146, Th.1.3; δηλοῖ ὁ λόγος ὅτι… Democr.7; αὐτὸ δηλώσει D.19.157; explain, set forth, Th.2.62; signify, ἐδήλουν οὐδὲν ὅτι ἴσασιν gave no sign of knowing, Id.4.68: indicate, τὰς μεγίστας καὶ ἐλαχίστας Id.1.10, etc. Construct.: mostly δ. τινί τι Antipho 1.30; δ. τι πρός or εἴς τινα, S.Tr.369, Th.1.90; δ. περί τινος Lys.10.7; τινὶ περί τι Isoc.11.9: c. acc. et inf., SIG888.52 (Scaptopara, iii A. D.): followed by a relat. clause, δ. ὅτι S.El.1106, Hdt.2.149, cf. 1.57, etc.; οἷα φρονῶ S.El.334; δ. περί τινος, ὡς… Th.1.72, 73: c. acc. et part., σκευή τε γάρ σε καὶ τὸ δύστηνον κάρα δηλοῦτον… ὄνθ' ὃς εἶ S.OC555; ὥς σε δηλώσω κακόν [ὄντα] ib.783, cf. Ant.471: c. part. nom., referring to the subject, δηλώσω πατρὶ μὴ ἄσπλαγχνος γεγώς I will show my father that I am no dastard, Id.Aj.472; δηλοῖς… τι καλχαίνουσ' ἔπος thou showest that thou art pondering... Id.Ant.20; δηλοῖς ὥς τι σημανῶν ib.242; δηλώσω οὐ παραγενόμενος I will show that I was not present, Antipho 2.4.8; δηλώσει μείζων γεγενημένος Th.1.21; also Λιβύη δηλοῖ ἑωυτὴν ἐοῦσα περίρρυτος Hdt.4.42; ἑαυτὸν ἐδήλωσεν ὅστις ἦν D.H.3.48.
II intr., to be clear or be plain, δηλοῖ ὅτι οὐκ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔπεά ἐστι Hdt.2.117; δηλοῖ δὲ ταῦτα… ὅτι οὕτως ἔχει Pl.Grg. 483d; δηλώσει ἡ ἔχθρα ὅταν πρῶτον… And.4.12; to be significant, possess a meaning, c. dat., Pl.Cra.434c.
2 impers. δηλοῖ, = δῆλόν ἐστι, δηλοῖ μοι ὅτι... Hdt.9.68, cf. Arist.Pol.1296a20; δηλώσει Lys.10.20, Pl.R. 497c; ἐδήλωσε X.Mem.1.2.32, cf. Cyr.7.1.30.
Spanish (DGE)
• Morfología: [inf. aor. arcad. δεϝαλῶσαι SEG 37.340.21 (Mantinea IV a.C.)]
A tr.
I no ref. al lenguaje
1 hacer visible, mostrar o exponer a la vista τὸν ἄνδρ' Ἀχαιοῖς τόνδε S.Ph.616, γένος ... ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ' ὁρᾶν habría de mostrar una descendencia cuya vista sería insoportable a los hombres S.OT 792, ὅσα μὴ οἷά τε <διὰ> τῶν σημείων δ. Aen.Tact.6.5, en v. pas. μόνῳ τῷ καπνῷ δηλουμένων τῶν κωμῶν D.S.17.82
•c. ὅτι y or. complet. ὅτι δὲ χειροποίητός ἐστι καὶ ὀρυκτή, αὐτὴ δηλοῖ Hdt.2.149.
2 mostrar, hacer ver, poner en evidencia o de manifiesto actitudes, realidades o situaciones τὴν ἐς τοὺς φίλους καὶ ξυμμάχους προθυμίαν Th.6.47, οὐδὲν δηλώσασα ἡσυχίην εἶχε sin exteriorizar nada, mantuvo la calma Hdt.1.11, cf. Th.4.68, ἀναίδειαν Ar.Eq.323, δηλοῖ ... τοῦτο Γοργίας Gorgias es un ejemplo de esto D.H.Lys.3.4, c. ac. y predic. σε δηλώσω κακόν mostraré que eres un malvado S.OC 783, c. compl. elíptico ἐδήλωσεν δὲ διὰ ταχέων hizo ver rápidamente (su disgusto), Isoc.12.202
•c. diversas constr.: c. ac. y part. pred. σκευή τε γάρ σε καὶ τὸ δύστηνον κάρα δηλοῦτον ἡμῖν ὄνθ' ὃς εἶ tus harapos y tu cabeza sufriente nos muestran quién eres S.OC 555, c. ὅτι y or. complet. πάντων ... δηλούντων ὅτι βούλονται μονομαχεῖν Plb.3.62.7, c. or. interr. ind. εἶτ' αὐτὸ δηλοῖ τοὔργον οἷ τείνειν χρεών a continuación la acción misma indicará por dónde hay que seguir E.Or.1129, δηλώσαιμ' ἂν οἷ' αὐτοῖς φρονῶ S.El.334.
3 representar gráficamente γλυφὰς ... δηλούσας τὸν πόλεμον relieves que representan la guerra D.S.1.47, cf. 48, en esquemas de notación musical τὰ διαγράμματά γ' αὐτῶν ἐδήλου τὴν πᾶσαν τῆς μελῳδίας τάξιν Aristox.Harm.6.12.
II ref. al lenguaje, oral o escrito
1 revelar, dar a conocer ref. a abstr. o realidades ocultas τῷ Κύρῳ ... βουλόμενος ὁ Ἅρπαγος δηλῶσαι τὴν ἑωυτοῦ γνώμην Hdt.1.123, cf. Th.3.37, Luc.Nigr.1, τὸ μὲν βουλόμενον καὶ ὕποπτον τῆς γνώμης οὐ δηλοῦντες ἐς τοὺς Ἀθηναίους sin revelar a los atenienses sus intenciones y sospechas Th.1.90, τὰ ... δόξαντα δηλώσω S.El.29, τἀληθές E.Fr.813aSn., cf. Plb.4.86.6, πρὸς σὲ δηλῶσαι τὸ πᾶν S.Tr.369, κἀκεῖνος ἐμοὶ νέῳ ἔτι ὄντι ταῦτα ἐδήλωσε Antipho 1.30, οὐδενὶ δηλώσας τὸν τόπον D.S.18.33, μὴ μόνον εἰπεῖν τοὔνομα, δηλῶσαι δὲ καὶ τὸ γένος I.Ap.1.316
•de dioses, oráculos y sueños revelar, descubrir, declarar ὡς κάρτα μοι σαφῶς ἐδήλωσας κακά A.Pers.519, κακὸς μὴ δρῶν ἂν εἴην πάνθ' ὅσ' ἂν δηλοῖ θεός S.OT 77, ἀξιώσαντος τοὺς θεοὺς δηλῶσαι αὐτῷ τὰ ἐνεστηκότα Erot.Fr.Pap.Nect.2.5, cf. I.AI 8.321, δέομαι δηλῶσαι εἰ pido que manifiestes si, IEphesos 1252.1 (II d.C.), en v. pas. καθὼς ἡμῖν ἐδηλώθη ὑπὸ τοῦ ἀνγέλου τοῦ θεοῦ Μηνός Epigr.Anat.18.1991.93 (Lidia III d.C.)
•averiguar, determinar en v. pas. ὧν τὰ ὀνόματα ... δηλωθήσεται POxy.485.31 (II d.C.).
2 explicar, aclarar, dejar claro mediante narración o exposición y p. ext. exponer, narrar, contar τί τῶνδ' ἂν εἴποις ὥστε δηλῶσαι φρενί; A.Ch.847, ὧδε δηλώσω Hdt.4.81, δηλῶσαι περὶ τοῦ παντὸς ὡς οὐ ταχέως αὐτοῖς βουλευτέον εἴη Th.1.72, τὸ πρᾶγμα E.Or.1118, σοι τἀμὰ δηλώσω κακά E.Or.734, γονάς τε γὰρ σὰς καὶ τύχας Ar.Ec.3, τὰς αἰτίας ... τοῦ ... πολέμου Plb.4.1.1, cf. 3.3.4, ὡς διὰ τῶν ἑξῆς δηλώσομεν I.BI 6.433, καθὼς καὶ ἐν τῇ πρὸ ταύτης ἐδήλωσα γραφῇ Diog.Oen.43.1.9, en v. pas. ἐδηλώθη γὰρ ταῦτα pues esto quedó bien claro Lys.8.12, καθάπερ ἐν τοῖς πρὸ τούτων ἡμῖν δεδήλωται Plb.5.111.8, ἅπερ ἤδη γεγονότα ... δεδήλωται Aen.Tact.22.11
•frec. aportando testimonios literarios como argumento de autoridad ὡς Ὅμηρος τοῦτο δεδήλωκεν Th.1.9, ὡς Δημοσθένης δηλοῖ ἐν τῷ κατὰ Ἀνδροτίωνος anón. en POxy.1012.9.20, ὡς δηλοῖ Φιλόχορος ἐν ἕκτῃ βίβλῳ τῆς Ἀτθίδος D.H.Am.1.9.1, ὡς ὁ Ξενοφῶν δηλοῖ Harp.s.u. Ἀγησίλαος, ὡς δὲ εἷλον (τὴν Νίνον) ἐν ἑτέροισι λόγοισι δηλώσω en otro relato explicaré cómo tomaron (Nínive) Hdt.1.106, δηλῶσαι περὶ τὴν αὐτὴν ὑπόθεσιν ἐξ ὧν ἔδει τὸν ἔπαινον ... ποιῆσαι Isoc.11.9
•expresar, exponer argumentos o instrucciones τοῖς δ' ὀνόμασιν ἐκ τοῦ παραυτίκα δ. expresar (argumentos) con palabras que surgen en el momento Alcid.1.18, cf. 19, ῥᾷον ἄν τις παρὼν πρὸς παρόντα φράσειεν ἢ δι' ἐπιστολῆς δηλώσειεν es más fácil explicarse cara a cara que exponerlo por carta Isoc.Ep.1.2, γράφει ... ἐπιστολὴν ... δηλοῦσαν τάδε I.AI 13.47, ὡς ἐδηλοῦτε διὰ τοῦ πρός με ψηφίσματος IAphrodisias 1.20.5 (III d.C.), en v. pas. ἐπιγράψαι ... ἐπὶ τὴν στυλίδα τὰ διὰ τοῦ ψηφίσματος δηλούμενα IClaros 1.P.5.47 (II a.C.).
3 probar, demostrar esp. en argumentación fil. o forense δηλοῖ δέ μοι καὶ τόδε τῶν παλαιῶν ἀσθένειαν οὐχ ἥκιστα y es para mí otra prueba importante de la debilidad de los antiguos lo que sigue Th.1.3, τὰς ἔχθρας ... τὸ ἔργον δεδήλωκεν Is.7.12, τοῦτο δὲ πᾶν αἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς δηλοῦσι Epicur.Ep.[2] 63
•abs. δηλῶ δ' doy pruebas de ello S.OC 146, cf. Philol.B 2, en v. pas. τὰ δεδηλωμένα καλῶς Isoc.5.93, ὡς δεδηλώσεται ἐν τῇδε τῇ συγγραφῇ ἐμφανῶς Diog.Apoll.B 4
•c. diversas constr.: c. ὅτι o ὡς y or. complet. δηλοῖ μὲν δὴ καὶ οὖτος ὁ λόγος ὅτι ἐτεῇ οὐδὲν ἴσμεν este razonamiento demuestra efectivamente que en realidad no sabemos nada Democr.B 7, δηλῶν μὲν ὅτι ... Gorg.B 11a.31, frec. en fábulas ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι Aesop.45, ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι Aesop.1, ἐκ τεκμηρίων δεδήλωκα ὑμῖν ὡς ... D.49.69, πειρασόμεθα ὑμῖν δ. ὡς ἀπέκτεινε τὸν ἄνδρα Antipho 2.1.3, ὡς ... ὁ νόμος αὐτὸς ὑμῖν δηλοῖ la propia ley os demuestra que Is.2.17, en v. pas. ὅτι ... πολλαχῇ δεδήλωται ha quedado demostrado de múltiples maneras que Democr.B 10
•atestiguar, confirmar ταῦτα δὲ οὕτω ξυνενεχθῆναι δηλοῖ μέν που καὶ ἡ πάτριος τοῦ ἄστεος ἱστορία Agath.2.17.6, ὡς καὶ ὁ ψαλμὸς καὶ αἱ ἄλλαι γραφαὶ ἐδήλουν Iust.Phil.Dial.85.1.
4 comunicar, informar de, hacer saber noticias, información δηλοῖς γὰρ αὐτὸν σωρὸν ἥκειν χρημάτων ἔχοντα Ar.Pl.269, ὅπως ταῦτα δηλώσῃ Ἀπολλωνίῳ PMich.Zen.23.5 (III a.C.), ὁ καὶ δηλώσας ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἀγάπην ἐν πνεύματι Ep.Col.1.8, καθὼς καὶ ὁ κύριος ἡμῶν ... ἐδήλωσέν μοι 2Ep.Petr.1.14, ἐπιστέλλει ... τῷ διέποντι τὴν Αἴγυπτον ... δηλῶν τὸ τῆς στρατιᾶς πρόθυμον I.BI 4.616, ἔρχῃ εἴτε οὐκ ἔρχῃ δήλωσόν μου vengas o no vengas, házmelo saber, POxy.528.25 (II d.C.), κομισαμένη οὖν δήλωσόν μοι POxy.1293.7 (II d.C.), περὶ τοῦ ἐπιστρατήγου δήλωσόν μοι dame noticias sobre el epistratego, POxy.3990.13 (II d.C.), δηλώσω σοι τὸ συμβεβηκός SB 12606.8 (III d.C.), en v. pas. τὰ δι' αὐτοῦ δεδηλωμένα Mitteis Chr.207.10 (II d.C.)
•c. diversas constr.: c. or. de inf. ἐπέστειλάν μοι δηλοῦντες ᾑρῆσθαί σε ἐν τῷ συνεδρίῳ POxy.3925.6, cf. 3930.8 (ambos III d.C.), ἐδηλώσαμεν γὰρ μηκέτι ἡμᾶς δύνασθαι ὑπομένειν IGBulg.4.2236.59 (Escaptopara III d.C.), c. or. interr. indir. δήλωσον εἰ Χαιρέας ζῇ Charito 7.5.5, εἰ δέ σοι καὶ μεικροκεραμ<ί>ων χρεία ἐστίν, δήλωσόν μοι καὶ πόσων PBremen 22.8 (II d.C.), cf. PRoss.Georg.5.6 margen (IV d.C.), c. ὅτι y or. complet. δήλωσον εἰσελθοῦσ' ὅτι Φωκῆς ματεύουσ' ... Αἴγισθόν τινες S.El.1106, en v. pas. ἐδηλώθη γάρ μοι ... ὅτι se me hizo saber que 1Ep.Cor.1.11, c. or. de part. οἷς δηλώσατε ἐγγύς με ὄντα Ign.Rom.10.2
•comunicar oficialmente, poner en conocimiento γράψω γὰρ αὐτῷ ἵν', ἐὰν θέλῃ εὐθύς σε ἥκειν, δηλώσῃ μοι PSI 1100.28 (II d.C.), πάντα ταῦτα δηλώσω τῷ ... ἡγεμόνι PSI 1100.24 (II d.C.)
•declarar oficialmente, en documentos legales, c. diversas constr.: c. inf. ἣν δηλῶ τετελευτηκέναι PAmh.71.15 (II d.C.), ἐδήλωσεν ἀγράμματος εἶναι POxy.2111.1 (II d.C.), cf. PSI 732.7 (II d.C.), δηλῶ ἐμαυτὸν οἰκεῖν ἐν ταῖς προκειμέναις οἰκίαις POsl.111.146 (III d.C.)
•c. or. de part. δηλῶ ἐντὸς ὄντα μου (sic) τῆς βοηθουμένης ἡλικίας BGU 1574.16 (II d.C.).
5 publicar, hacer público mediante documento oficial de carácter público τὸς δὲ θεσμοτοάρος γράψαντας ἰν λευκώματα δεϝαλῶσαι πὸς τὸ βωλήιον SEG 37.340.21 (Mantinea IV a.C.), τοὺς συνθύσαντας (los nombres de) los que han sacrificado en común, SEG 38.1462.83 (Enoanda II d.C.), mediante edicto δηλῶ ὅτι πᾶν οἰκονόμημα ... ἄκυρον ... ἔσται SEG 33.1177.27 (Mira I d.C.), τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀνθυπάτους ... τοῦτο διατάγματι δεδηλωκέναι que los procónsules que me han precedido han dado a conocer esta disposición mediante un edicto, IEphesos 24A.9 (II d.C.)
•proclamar en v. pas. ὕπατος δηλωθησόμενος cónsul pendiente de su proclamación, Stud.Pal.20.146.1 (V/VI d.C.)
•registrar, notificar disposiciones funerarias en archivos públicos δηλώσω ... αὐτὰ διὰ τῶν ἐν Ἀντιφέλλῳ ἀρχείων SEG 33.1169 (Licia II d.C.), cf. TAM 2.157.9 (Arimaxa, imper.), en v. pas. τοῦτο καὶ διὰ τῶν ἀρχείων δεδήλωται TAM 2.521.16 (Pinara, imper.), cf. 2.448.15 (Patara, imper.), MAMA 8.539 (Afrodisias, imper.)
•c. ac. de pers. anunciar solemnemente a alguien, en v. pas. ἐδηλώθησαν οἱ ἀποσταλέντες ὑπὸ Θεοφίλου Pall.V.Chrys.8.145.
6 significar, tener un sentido o valor δηλοῖ ἐκείνοις τε τὸ αὐτὸ τελευτῶντος τοῦ ῥῶ καὶ ἡμῖν τοῦ σῖγμα ἢ τοῖς ἑτέροις ἡμῶν οὐ δηλοῖ; ¿Significa para ellos lo mismo con ro final que para nosotros con sigma o no lo significa en uno de los dos casos? Pl.Cra.434c
•esp. en teoría gram., A.D.Pron.45.6, 60.21, τὸ δηλούμενον el significado frec. op. φωνή ‘forma’ τὸ δηλούμενον τῆς λέξεως A.D.Adu.158.11, ἐν φωνῇ καὶ δηλουμένῳ A.D.Coni.213.16, Synt.186.21
•gener. τὸ δηλούμενον el significado, el sentido ἀναλογίσματός τινος de un razonamiento cualquiera Epicur.Fr.[31.7] 6, de una visión, Hld.1.18.5
•en especulaciones mitológicas simbolizar, significar τὸ δ' ὑπὸ τῶν γηγενῶν ... διασπασθῆναι δηλοῦν τὴν ὑπὸ τῶν γεωργῶν συγκομιδὴν τῶν καρπῶν D.S.3.62, en v. pas. c. διότι: δι' ὧν δοκεῖν δηλοῦσθαι διότι lo que simboliza al parecer que D.S.1.48.
7 citar, transcribir, reproducir en v. pas. ἑτέρα δὲ (ἐπιστολή) τῷ Ἡρακλείδῃ γραφεῖσα ... ὡς ἑξῆς δηλοῦται otra carta dirigida a Heraclides viene transcrita a continuación, SB 12685.56, cf. 55 (II d.C.), PHamb.12.1 (III d.C.)
•esp. en part. pas. mencionado, susodicho, ya citado οἱ δηλούμενοι los susodichos, UPZ 10.13 (II a.C.), ἡ δηλουμένη οἰκία PAmh.30.13, cf. 32 (II a.C.), UPZ 108.16 (I a.C.), POxy.3916.21 (I d.C.), ὁ δεδηλωμένος ἐξαγωγός PTeb.13.11 (II a.C.), τὸν δηλούμενον αὐτὸν Ἰησοῦν Χριστόν Eus.HE 1.5.1
•indicar, designar, referirse a τίς οὗτος; ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; ¿quién es ése? ¿puedes designarlo con un nombre? S.OT 1041, δηλῶν, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, τὰς μεγίστας καὶ ἐλαχίστας (ναῦς) Th.1.10, ἄλλοι, ὧν τὰ ὀνόματα ἀκριβῶς οὐκ ἔχω δηλῶσαι PBaden 83.7 (II/III d.C.).
8 preguntar, querer saber c. or. interr. indir. ἐδήλωσεν εἰ ... καταπαύουσι τὰς ζητήσεις Soz.HE 7.12.7.
B intr. ser evidente, revelarse, aparecer claramente ἐκείνων τε γὰρ τὸ μὲν ἡδὺ ταχὺ δηλοῖ pues lo agradable de aquellas cosas (vinos y alimentos) se manifiesta rápidamente Arist.EE 1238a24, δηλώσει ... ἡ τῶν συμμάχων ἔχθρα And.4.12, δηλοῖ ... ἐκ τῆς ποιήσεως Arist.Pol.1296a20, δηλοῖ δ' ἐπὶ τῆς εἰρεσίας τῶν τριήρων Arist.Mete.369b9, ἐδήλωσε δέ y quedó probado X.Mem.1.2.32, δηλοῖ δ' ἐν τοῖς νέοις πάμπαν Arist.PA 651b22, cf. 660a25
•tb. en v. med. ποίῳ γὰρ ἡ σὴ προσφορὰ δηλώσεται; ¿cuándo, pues, se revelará tu ofrecimiento? S.OC 581
•c. ὅτι y complet. δηλοῖ ὅτι οὐκ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔπεά ἐστι Hdt.2.117, cf. 9.68, δηλοῖ δὲ ταῦτα ... ὅτι οὕτως ἔχει Pl.Grg.483d, δηλώσει ὅτι τοῦτο μὲν τῷ ὄντι θεῖον ἦν Pl.R.497c, c. or. interr. indir. ἐν τῇσι τρίτῃσι δηλοῖ εἰ διαφθείρει Hp.Epid.7.73, c. part. pred. del suj. δηλοῖς δ' ὥς τι σημαίνων νέον es evidente que vas a comunicar alguna novedad S.Ant.242, γέροντι δηλώσω πατρὶ μὴ ... ἄσπλαγχνος ... γεγώς S.Ai.471, τούτῳ ... δηλοῖ τιμῶν τὸν πλοῦτον ἐκεῖνος Ar.Pl.587, ὁ πόλεμος οὗτος ... δηλώσει ὅμως μείζων γεγενημένος αὐτῶν Th.1.21, δηλώσω οὐ παραγενόμενος Antipho 2.4.8, δηλοῖ (τὸ βρέφος) ἤδη μέγα τι ἀγαθὸν ἀποβησόμενον Luc.DDeor.11.1, tb. en v. med. δηλοῦται διὰ τὴν αὑτοῦ ἁμαρτίαν ἀποθανών se demuestra que murió por su propia culpa Antipho 3.2.5.
• Etimología: Denominativo sobre δῆλος, -η, -ον q.u.
German (Pape)
[Seite 561] fut. pass. δηλώσομαι, selten δηλωθήσομαι, Thuc. 1, 144; 1) offenbaren, kund, klar machen; ἐδήλωσε οὐδέν Her. 1, 11; ὄμμα πατρί Soph. Ai. 457; τὰ δόξαντα El. 29; οἷα φρονῶ 326; ἡ σὴ προσφορὰ δηλώσεται O. C. 587; γνώμην, προθυμίαν, Thuc. 3, 37. 6, 47, u. Folgde; τί τινι, oft; auch τὶ εἴς τινα, Thuc. 1, 90; τὶ πρός τινα, Xen. Cyr. 7, 3, 12; ὑπέρ τινος, sprechen, Pol. 2, 22. Es folgt häufig ὅτι, ὡς, Her. 2, 78. 149 u. Folgde; seltner acc. c. inf.; auch εἴτε – εἴτε, Xen. Mem. 2, 2, 21; – oder das partic., δηλώσω πατρί, μὴ – ἄσπλαγχνος γεγώς, ich werde zeigen, daß ich nicht feig geboren bin, Soph. Ai. 466; δηλοῖς ὥς τι σημανῶν νέον, du zeigst, daß du etwas Neues verkündigen willst, Ant. 242; Διβύη δηλοῖ ἑωυτὴν ἐοῦσα περίῤῥυτος Her. 4, 42; vgl. Thuc. 1, 21. 2, 53; anch so, daß ὤν ergänzt werden kann, ὡς σὲ δηλώσω κακόν, sc. ὄντα, Soph. O. C. 787; vgl. Ant. 467; u. mit pleonastisch hinzugefügtem inf., ὡς γένος ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ' ὁρᾶν O. R. 792. – 2) intrans., δηλοῖ, eszeigtsich, erhellt, istklar, wie schon Soph. Ant. 20, δηλοῖς γάρ τι καλχαίνουσ' ἔπος, gefaßt werden kann; δηλοῖ ἐμοί, ὅτι Her. 2, 117; 9, 68; τότε δηλώσει, ὅτι Plat. Rep. VI, 497 c; ἐδήλωσε δέ Xen. Mem. 1, 2, 32; Plut.
French (Bailly abrégé)
δηλῶ :
impf. ἐδήλουν, f. δηλώσω, ao. ἐδήλωσα, pf. δεδήλωκα;
Pass. f. δηλωθήσομαι, ao. ἐδηλώθην, pf. δεδήλωμαι;
I. tr. 1 rendre visible, montrer, faire voir, acc.;
2 fig. montrer, faire voir, manifester : γνώμην THC faire connaître son sentiment, τὰ δόξαντα SOPH faire savoir ce qu'on a jugé bon ; δ. λόγῳ SOPH faire connaître par la parole, càd nommer qqn ; τί τινι, τι πρός τινα, τι ἔς τινα, faire connaître qch à qqn ; σε δηλώσω κακόν SOPH je montrerai que tu es un méchant ; δηλώσω πατρὶ μὴ ἄσπλαγχνος γεγώς SOPH je montrerai à mon père que je ne suis pas né sans cœur;
3 laisser voir, laisser entendre;
4 révéler;
5 prouver;
II. intr. être clair, être évident : δηλοῖ ὅτι HDT il est clair que ; ἐδήλωσε δέ XÉN et cela devint évident.
Étymologie: δῆλος.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
δηλόω [δῆλος] act. met acc. duidelijk maken, tonen:; ὑπέσχετο... τὸν ἄνδρ’ Ἀχαιοις τόνδε δηλώσειν hij beloofde deze man aan de Grieken te tonen Soph. Ph. 616; pass.: αἱ δὲ φλεβῶν καὶ ἀρτηρίων κοινωνίαι ἐν ἑτέρῳ λόγῳ δεδηλώσονται de verbindingen tussen de slagaderen en de aderen zullen elders duidelijk gemaakt worden Hp. Art. 45. bekend maken, onthullen:; δηλῶσαι λόγῳ onthullen in een verhaal Soph. OT 1041; δηλώσω δὲ καὶ τόδε toch wil ik ook op het volgende wijzen Thuc. 2.62.1; pass.:; ἐκεῖνα... ἐν ἄλλῳ λόγῳ... δηλωθήσεται dat zal in een ander betoog uiteengezet worden Thuc. 1.144.2; met acc. en ptc.: σε δηλώσω κακόν ik zal je als een schurk ontmaskeren Soph. OC 783. intrans. duidelijk zijn, blijken: met NcP:. δηλώσει... μεῖζων γεγενημένος (deze oorlog) zal blijken belangrijker te zijn geweest Thuc. 1.21.2; τούτῳ... δηλοῖ τιμῶν τὸν πλοῦτον ἐκεῖνος; blijkt daaruit dan niet dat hij aan zijn rijkdom veel waarde hecht? Aristoph. Pl. 587. onpers. het is duidelijk, het blijkt:. δηλοῖ ὅτι οὐκ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔπεά ἐστι het is duidelijk dat de Cypria niet van Homerus zijn Hdt. 2.117; δηλοῖ δ’ ἐκ τῆς ποιήσεως het blijkt uit zijn poëzie Aristot. Pol. 1296a20.
Russian (Dvoretsky)
δηλόω:
1 показывать, являть (τινά τινι Soph.): οὐδὲν δηλώσας Her. не показав никакого виду, т. е. как ни в чем не бывало; δηλῶσαι ὁρᾶν τινα ἀνθρώποισι Soph. досл. показать людям, перен. произвести на свет кого-л.;
2 обнаруживать, выказывать, проявлять (προθυμίαν Thuc.);
3 выражать (τὰ δόξαντα Soph.): δηλῶσαι λόγῳ Soph. назвать; τὸ καταφάσει δηλούμενον Arst. то, что выражено утвердительным суждением;
4 указывать, разъяснять, сообщать (τί τινι, τι πρός τινα и τι εἴς τινα Soph., Thuc., Xen., Plat.; τινι περί τινος Lys., περί τι Isocr. и ὁπέρ τινος Polyb.);
5 доказывать: δηλώσω μὴ ἄσπλαγχνος γεγώς Soph. я докажу, что родился не трусом; δηλοῖ μοι καὶ τόδε οὐχ ἥκιστα Thuc. немаловажным доказательством является, с моей точки зрения, и следующее обстоятельство; δ. δι᾽ ἀποδείξεως Arst. = ἀποδεικνύναι;
6 представляться, казаться: δηλοῖς δ᾽ ὥς τι σημανῶν νέον Soph. ты, кажется, хочешь сообщить мне какую-то весть;
7 обнаруживаться, оказываться, становиться явным: δηλοῖ ὅτι οὐκ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔπεά ἐστιν Her. ясно, что «Кипрские песни» принадлежат не Гомеру; δηλοῖ δὲ ταῦτα ὅτι οὕτως ἔχει Plat. ясно, что это так; αὐτὸ δηλώσει Dem. это выяснится само собой.
English (Strong)
from δῆλος; to make plain (by words): declare, show, signify.
English (Thayer)
δήλω; (imperfect ἐδηλουν; future δηλώσω); 1st aorist ἐδήλωσα; passive (imperfect 3rd person singular ἐδηλοῦτο (WH marginal reading)); 1st aorist ἐδηλωθην; (δῆλος); the Sept. for הודִיעַ and sometimes for הורָה; in Greek authors from (Aeschylus and) Herodotus down; to make manifest: τί, to make known by relating, to declare: τί, τίνι περί τίνος, ὅτι, at, to give one to understand, to indicate, signify: τί, εἰς τί, point unto, SYNONYMS: δηλόω, ἐμφανίζω: ἐμπηανίζω, to manifest to the sight, make visible; δηλόω, to render evident to the mind, of such disclosures as exhibit character or suggest inferences; hence, especially of prophetic, typical, or other supernatural disclosures. Cf. Schmidt, chapter 129 § 6; Bleek on Hebrews 9:8.]
Greek Monotonic
δηλόω: μέλ. -ώσω — Παθ., μέλ. δηλωθήσομαι, και στο Μέσ. τύπο, δηλώσομαι·
I. 1. κάνω κάτι εμφανές ή ευκρινές, φανερώνω, αποδεικνύω, εκθέτω, παρουσιάζω, σε Σοφ. — Παθ., είμαι ή γίνομαι φανερός, στον ίδ.
2. καθιστώ γνωστό, γνωστοποιώ, κοινοποιώ, φανερώνω, σε Αισχύλ., Σοφ.
3. αποδεικνύω, στους ίδ., σε Θουκ.
4. δηλώνω, διακηρύττω, αποσαφηνίζω, αναδεικνύω, στους ίδ.· με μτχ., δηλώσω σε κακὸν (ὄντα), σε Σοφ.· η μτχ., αν αναφέρεται στην ονομ. του ρήματος, είναι και η ίδια σε ονομ.· δηλώσει γεγενημένος, σε Θουκ.
II. 1. αμτβ., είμαι σαφής ή φανερός, σε Ηρόδ., Πλάτ.
2. απρόσ., δηλοῖ = δῆλόν ἐστι, σε Ηρόδ.· μέλ. δηλώσει, σε Πλάτ.· αόρ. αʹ ἐδήλωσε, σε Ξεν.
Greek (Liddell-Scott)
δηλόω: μέλ. ώσω, κτλ.―Παθ. μέλ. δηλωθήσομαι Θουκ. 1. 144· ὡσαύτως δηλώσομαι μετὰ παθ. σημασίας, Σοφ. Ο. Κ. 581· μετ᾽ ἐνεργητ., Χρησμ. Σιβ. 1. 294)· καὶ δεδηλώσομαι Ἱππ. Ἄρθρ. 809Η. Ποιῶ δῆλον, φανερόν, δεικνύω, φανερώνω, τὸν ἄνδρ᾽ Ἀχαιοῖς δ. Σοφ. Φ. 616· ποῖον ὄμμα δηλώσω πατρί; ὁ αὐτ. Αἴ. 462· προστιθεμένου ἀπαρ., ὡς γένος ἄτλητον ἀνθρώποισι δηλώσοιμ᾽ ὁρᾶν ὁ αὐτ. Ο. Τ. 792, κτλ.―Παθ., εἶμαι ἢ γίνομαι φανερός, ὁ αὐτ. ἔνθ᾽ ἀνωτ., κτλ. 2) κάμνω γνωστόν, φανερώνω, ἀποκαλύπτω, Αἰσχύλ. Πέρσ. 519, Σοφ. Ο. Τ. 77, κτλ. 3) ἀποδεικνύω, ὁ αὐτ. Ο. Κ. 146, Θουκ. 1. 3. 4) διακηρύττω, ὁ αὐτ. 4. 68· ἐξηγοῦμαι, σαφηνίζω, ὁ αὐτ. 2. 62· ὡσαύτως, δεικνύω, σημαίνω, ὁ αὐτ. 1. 10, κτλ. Σύνταξ.: συνήθως δ. τινί τι Ἀντιφῶν 114. 34· ὡσαύτως, δ. τι πρὸς ἢ εἴς τινα Σοφ. Τρ. 369, Θουκ. 1. 90· δ. τινι περὶ τινος Λυσ. 116. 42· περί τι Ἰσοκράτ. 223Β· ὑπέρ τινος Πολύβ. 2. 22·―συχνάκις ἑπομένης ἐξηρτημένης προτάσεως, δ. ὅτι Σοφ. Ἠλ. 1106, κτλ.· δ. περὶ τινος ὡς…, Θουκ. 1. 72, 73· δ. ὅτι… Ἡρόδ. 2. 149, πρβλ. 1. 57, κτλ.· αὐτὸ [ἐνν. τὸ ἔργον] δηλώσει ὡς..., Δημ. 390. 19· ἀλλὰ τοῦτο συχνάκις ἐκφέρεται διὰ μετοχῆς, σκευή τε γάρ σε καὶ τὸ δύστηνον κάρα δηλοῦτον… ὄνθ’ ὃς εἶ Σοφ. Ο. Κ. 556· ὥς σε δηλώσω κακὸν (ὄντα) ὁ αὐτ. Ο. Κ. 783, πρβλ. Ἀντ. 471· ἡ μετοχή, ἂν προσδιορίζῃ τὴν ὀνομαστικὴν τοῦ ῥήματος, εἶναι καὶ αὐτὴ ὀνομαστική, δηλώσω πατρὶ μὴ ἄσπλαχνος γεγώς, θὰ δείξω εἰς τὸν πατέρα μου ὅτι δὲν εἶμαι ἄνανδρος, ὁ αὐτ. Αἴ. 472· δηλοῖς… τι καλχαίνουσ᾽ ἔπος, δεικνύεις ὅτι ἀνακυκᾷς..., εἶναι φανερὸν ὅτι..., ὁ αὐτ. Ἀντ. 20· δηλοῖς ὡς σημανῶν τι ὁ αὐτ. 242· δηλώσω οὐ παραγενόμενος, θὰ δείξω ὅτι δὲν ἤμην παρών, Ἀντιφῶν 120. 8· δηλώσει γεγενημένος Θουκ. 1. 21·―ἐν τοῖς τελευταίοις τούτοις παραδείγμασι τὸ δηλόω εἶναι = τῷ δῆλός εἰμι, καὶ πλησιάζει εἰς τὴν ἀμετάβατον χρῆσιν. ΙΙ. ἀμετάβ., εἶμαι σαφὴς ἢ φανερός, δηλοῖ ὅτι οὐκ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔπεά ἐστι Ἡρόδ. 2. 117· δηλοῖ δὲ ταῦτα..., ὅτι οὕτως ἔχει Πλάτ. Γοργ. 483D· δηλώσει ἡ ἔχθρα πρῶτον, ὅταν..., Ἀνδοκ. 30. 31. 2) ἀπροσ., δηλοῖ = δῆλόν ἐστι Ἡρόδ. 9. 68, Πλάτ. Κρατ. 434C, Ἀριστ. Πολ. 4. 11, 15· δηλώσει Λυσ. 118. 2, Πλάτ. Πολιτ. 497C· ἐδήλωσε Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 32, πρβλ. Κύρ. 7. 1, 30.
Middle Liddell
[from δῆλος [Pass., fut. δηλωθήσομαι and in mid. form δηλώσομαι]
I. to make visible or manifest, to show, exhibit, Soph.:—Pass. to be or become manifest, Soph.
2. to make known, disclose, reveal, Aesch., Soph.
3. to prove, Soph., Thuc.
4. to declare, explain, set forth, indicate, signify, Thuc.; c. part., δηλώσω σε κακόν ὄντα Soph.; the partic., if it refers to the nom. of the Verb, is itself in nom., δηλώσει γεγενημένος Thuc.
II. intr. to be clear or plain, Hdt., Plat.
2. impers., δηλοῖ = δῆλόν ἐστι, Hdt.; fut. δηλώσει Plat.; aor1 ἐδήλωσε Xen.
Chinese
原文音譯:dhlÒw 得羅哦
詞類次數:動詞(7)
原文字根:(使成為)明顯xx] (רָאָה / רָאֶה / רְאוּת)
字義溯源:使其清楚,透露,顯出,指明,表明,告訴,提起;源自(δῆλος)*=顯然的)。新約的著者常用這字的 同義字: (ἀποκαλύπτω)除去遮蓋,啓示; (φανερόω)顯明,顯現。參讀 (ἀναδείκνυμι) (ἀναφαίνω)同義字
出現次數:總共(7);林前(2);西(1);來(2);彼前(1);彼後(1)
譯字彙編:
1) 是指著(1) 彼前1:11;
2) 所指示(1) 彼後1:14;
3) 是指明(1) 來12:27;
4) 指明(1) 來9:8;
5) 要表明出來(1) 林前3:13;
6) 告訴了(1) 西1:8;
7) 曾提起(1) 林前1:11
Léxico de magia
revelar, dar información c. prep. y gen. δήλωσόν μοι, περὶ οὗ θέλω πράγματος revélame sobre el asunto que quiero P IV 872 P IV 895 ἀπόστειλόν μοι τὸν ἴδιον <ἄγγελον> τῇ νυκτὶ ταύτῃ δηλοῦντα μοι περὶ τοῦ τινος πράγματος envíame a mi ángel propio en esta noche para que me dé información sobre tal asunto P VII 478
Lexicon Thucydideum
manifestum facere, declarare, demonstrare, to make clear, declare, point out, 1.3.1, 1.5.2. 1.9.4, 1.10.4. 1.10.41.21.2, 1.25.2, 1.67.4, 1.71.2. 1.72.1, 1.73.1, 1.82.1, 1.90.2, 1.102.3, 1.126.6, 1.136.3, 1.137.4, 1.138.3, 2.36.4, 2.42.2, 2.48.3. 2.50.1, 2.62.1. 3.16.1, 3.37.1, 3.84.2, 3.104.4, 3.104.5. 4.61.4, 4.68.6, 4.108.2, 5.30.2, 5.50.4, 5.65.2, 5.91.2. 5.105.4. 6.34.1, 6.47.1, 7.14.4, 7.25.9, (qui nuntiarent, who might announce). 7.38.2, 8.14.2,
declarare, narrare, to make known, relate (de scriptis concerning writings), 1.129.1, 1.134.4, 1.137.4, 7.10.1, 7.16.1,
significare, indicare, to make known, indicate, 1.134.1, 4.38.1, 4.48.1,
PASS. declarari, demonstrari, to be pointed out, displayed, 1.11.3, 1.13.5, 1.40.1, 1.74.1, 1.144.2, 2.35.1, 2.35.2, 5.4.1, 5.9.1, 5.95.1.
Translations
reveal
Arabic: كَشَفَ; Azerbaijani: üzə çıxarmaq; Bulgarian: разкривам; Catalan: revelar; Chinese Mandarin: 透露, 顯示/显示; Czech: odhalit; Danish: afsløre; Dutch: onthullen, zich ontpoppen; Esperanto: malkaŝi; Estonian: paljastama; Finnish: paljastaa; French: révéler; Galician: revelar; German: enthüllen; Greek: αποκαλύπτω; Ancient Greek: ἀναδηλόω, ἀνακαλύπτω, ἀναπτύσσω, ἀπαμφιάζω, ἀπογυμνόω, ἀπογυμνῶ, ἀποδηλόω, ἀποκαλύπτω, δηλοποιέω, δηλοποιῶ, δηλόω, δηλῶ, διακαλύπτω, διανακαλύπτω, διανοίγω, ἐκκαλύπτω, ἐκμυθέομαι, ἐκφαίνω, ἐκφαντεύω, ἐντρυλλίζω, ἐξαποφαίνω, ἐτάζω, μηνύω, παρασημαίνω, φαίνω, φανερόω, φανερῶ; Hebrew: גילה, חשף; Hungarian: felfed; Icelandic: afhjúpa; Ido: revelar; Irish: foilsigh; Old Irish: foilsigidir; Italian: rivelare, gettare la maschera, uscire allo scoperto, mostrare se stesso, svelare; Japanese: 現す, 表す, 表わす; Korean: 나타내다, 드러내다; Kurdish Central Kurdish: دەرخستن; Latin: acclaro, exhibeo, patefacio, revelo; Macedonian: открива; Malay: dedah; Ngazidja Comorian: upvenua; Norwegian: avsløre; Old Church Slavonic: авити; Old English: ætīewan; Persian: مکشوف ساختن; Polish: odkrywać, odkryć, odsłaniać, odsłonić, ujawniać, ujawnić; Portuguese: revelar; Russian: выявлять, раскрывать, показывать; Scots: kithe; Serbo-Croatian: открити, otkriti; Spanish: revelar, propalar; Swahili: -toboa, -dhihirisha; Swedish: uppenbara; Telugu: బయటపెట్టు, వెల్లడించు; Turkish: açığa vurmak; Ugaritic: 𐎁𐎙𐎊; Ukrainian: розкривати, виявляти, показувати, з'ясовувати; Welsh: datguddio; Yiddish: אַנטפּלעקן