ἕπω: Difference between revisions
ὦ δυσπάλαιστον γῆρας, ὡς μισῶ σ' ἔχων, μισῶ δ' ὅσοι χρῄζουσιν ἐκτείνειν βίον, βρωτοῖσι καὶ ποτοῖσι καὶ μαγεύμασι παρεκτρέποντες ὀχετὸν ὥστε μὴ θανεῖν: οὓς χρῆν, ἐπειδὰν μηδὲν ὠφελῶσι γῆν, θανόντας ἔρρειν κἀκποδὼν εἶναι νέοις → Old age, resistless foe, how do I loathe your presence! Them too I loathe, whoever desire to lengthen out the span of life, seeking to turn the tide of death aside by food and drink and magic spells; those whom death should take away to leave the young their place, when they no more can benefit the world
m (pape replacement) |
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2") |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἕπω:''' (Β), <b>Α.</b> [[ασχολούμαι]], απασχολούμαι, καταπιάνομαι, [[καταγίνομαι]] με, <i>τεύχε' ἕποντα</i>, ασχολούνταν με την [[πανοπλία]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· πρβλ. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθ-έπω, περι-έπω. <b> Β.</b> Μέσ. [[ἕπομαι]]· παρατ. [[εἱπόμην]], Επικ. [[ἑπόμην]]· μέλ. [[ἕψομαι]], αόρ. βʹ με [[δασεία]] [[ἑσπόμην]], βʹ ενικ. [[ἕσπεο]], απαρ. [[ἑσπέσθαι]], μτχ. [[ἑσπόμενος]], προστ. [[ἕπεο]], [[σπεῖο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ακολουθώ]], υποτάσσομαι ή [[συνοδεύω]] κάποιον, σε Όμηρ.· με δοτ. προσ., στον ίδ.· επίσης, ἕπεσθαι [[ἅμα]] τινί, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[μετά]] τινι ή <i>τινα</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] ως [[ακόλουθος]], [[συνοδός]], [[υπηρέτης]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[συνοδεύω]] ως τιμητική [[συνοδεία]], Λατ. prosequi, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> με εχθρική [[σημασία]], [[παρακολουθώ]], [[καταδιώκω]], <i>τινι</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[συμβαδίζω]] με, <i>ἕπεθ' ἵπποις</i>, σε Όμηρ.· μεταφ., λέγεται για τα [[άκρα]] ενός ανθρώπου, όταν αυτά λειτουργούν σύμφωνα με τις διαταγές, προσταγές του, στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> [[ακολουθώ]] τις κινήσεις κάποιου άλλου, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, η [[περικεφαλαία]] συμβάδισε με το [[χέρι]] του, δηλ. αποσπάστηκε και έμεινε στο [[χέρι]] του, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> υποτάσσομαι, [[υπακούω]], [[υποκύπτω]] σε, <i>τῷ νόμῳ</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">7.</b> [[απλώς]], [[έρχομαι]] κοντά, [[πλησιάζω]], [[προσεγγίζω]], μόνο σε προστ., [[ἕπεο]] [[προτέρω]], έλα πιο κοντά, σε Όμηρ.<br /><b class="num">8.</b> [[παρακολουθώ]], [[ιδίως]], λέγεται για το [[μυαλό]], [[καταλαβαίνω]], [[εννοώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[τιμή]], [[δόξα]] κ.λπ., [[τούτῳ]] [[κῦδος]] ἅμ' ἕψεται, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] από κοντά, [[έπομαι]], [[διαδέχομαι]], [[επακολουθώ]], τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] ἕπ., σε Ξεν. | |lsmtext='''ἕπω:''' (Β), <b>Α.</b> [[ασχολούμαι]], απασχολούμαι, καταπιάνομαι, [[καταγίνομαι]] με, <i>τεύχε' ἕποντα</i>, ασχολούνταν με την [[πανοπλία]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· πρβλ. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθ-έπω, περι-έπω. <b> Β.</b> Μέσ. [[ἕπομαι]]· παρατ. [[εἱπόμην]], Επικ. [[ἑπόμην]]· μέλ. [[ἕψομαι]], αόρ. βʹ με [[δασεία]] [[ἑσπόμην]], βʹ ενικ. [[ἕσπεο]], απαρ. [[ἑσπέσθαι]], μτχ. [[ἑσπόμενος]], προστ. [[ἕπεο]], [[σπεῖο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ακολουθώ]], υποτάσσομαι ή [[συνοδεύω]] κάποιον, σε Όμηρ.· με δοτ. προσ., στον ίδ.· επίσης, ἕπεσθαι [[ἅμα]] τινί, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[μετά]] τινι ή <i>τινα</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] ως [[ακόλουθος]], [[συνοδός]], [[υπηρέτης]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[συνοδεύω]] ως τιμητική [[συνοδεία]], Λατ. prosequi, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> με εχθρική [[σημασία]], [[παρακολουθώ]], [[καταδιώκω]], <i>τινι</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[συμβαδίζω]] με, <i>ἕπεθ' ἵπποις</i>, σε Όμηρ.· μεταφ., λέγεται για τα [[άκρα]] ενός ανθρώπου, όταν αυτά λειτουργούν σύμφωνα με τις διαταγές, προσταγές του, στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> [[ακολουθώ]] τις κινήσεις κάποιου άλλου, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, η [[περικεφαλαία]] συμβάδισε με το [[χέρι]] του, δηλ. αποσπάστηκε και έμεινε στο [[χέρι]] του, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> υποτάσσομαι, [[υπακούω]], [[υποκύπτω]] σε, <i>τῷ νόμῳ</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">7.</b> [[απλώς]], [[έρχομαι]] κοντά, [[πλησιάζω]], [[προσεγγίζω]], μόνο σε προστ., [[ἕπεο]] [[προτέρω]], έλα πιο κοντά, σε Όμηρ.<br /><b class="num">8.</b> [[παρακολουθώ]], [[ιδίως]], λέγεται για το [[μυαλό]], [[καταλαβαίνω]], [[εννοώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[τιμή]], [[δόξα]] κ.λπ., [[τούτῳ]] [[κῦδος]] ἅμ' ἕψεται, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] από κοντά, [[έπομαι]], [[διαδέχομαι]], [[επακολουθώ]], τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] ἕπ., σε Ξεν. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<b class="num">1</b> activ., <i>um [[Etwas]] sein, um [[Etwas]] [[beschäftigt]] sein, [[besorgen]], [[behandeln]]</i>, [[sicher]] nur partic. praes., τὸν δ' εὗρ' ἐν θαλάμῳ περικαλλέα τεύχε' ἕποντα <i>Il</i>. 6.321, er fand ihn seine [[Waffen]] [[besorgend]]; denn in den anderen [[Stellen]] steht eine [[Präposition]] [[dabei]], so daß man eine Tmesis [[annehmen]] kann. Δόλοπος περὶ τεύχε' ἕπουσιν, sie sind um die [[Waffen]] [[beschäftigt]], [[kämpfen]] [[darum]], 15.555; ἀμφ' Ὀδυσῆα [[ἕπον]], sie waren um den [[Odysseus]] [[beschäftigt]], griffen ihn von allen [[Seiten]] an, 11.483, μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσα, [[Athene]], die nach des [[Tydeus]] Sohne eilt, um ihm beizustehen, 10.516; τὸν [[δέρον]] ἀμφί θ' [[ἕπον]], und waren um ihn [[beschäftigt]], <i>Il</i>. 7.316, <i>Od</i>. 8.61; vgl. die [[Komposita]], in [[denen]] sich das impf. εἷπον, und ohne augm. [[ἕπον]], wie der aor. [[ἔσπον]], inf. [[σπεῖν]], partic. σπών findet.<br><b class="num">2 Med. [[ἕπομαι]]</b>, impf. εἱπόμην, ep. auch ohne augm. [[ἑπόμην]], fut. [[ἕψομαι]], aor. [[ἑσπόμην]], [[σπέσθαι]], imperat. [[σποῦ]], ep. [[σπεῖο]], <i>Il</i>. 10.285, poet. auch in den übrigen Modis ἕσπωμαι, [[ἑσποίμην]], [[ἑσπέσθω]], <i>Il</i>. 12.350, 363 (ἅμ' [[ἑσπέσθω]]), [[ἑσπέσθαι]] (<i>Il</i>. 5.423 und <i>Od</i>. 4.38, wo Bekker ἅμα [[σπέσθαι]] [[schreibt]]), [[ἑσπόμενος]] in Kompositis aber [[ἐπισπέσθαι]], [[ἐπισπόμενος]]); über den [[Spiritus]] asper [[dieser]] Formen vgl. Spitzner <i>exc. X zur [[Iliade]]</i>; die Form ἕσπεται, <i>Od</i>. 4.826, ist von Bekker mit ἔρχεται [[vertauscht]]; Sp. haben auch Präsensform [[ἕσπομαι]], – (lat. <i>sequor</i>),<br><i>[[folgen]], [[mitgehen]], das [[Geleit]] [[geben]]</i>, und bes. <i>dem Führenden, Vorangehenden [[nachgehen]]</i>, ὁ μὲν ἦρχ', ὁ δ' ἅμ' ἕσπετο, <i>Il</i>. 11.472; ὡς εἰπὼν ἡγεῖτ', ἡ δ' ἕσπετο, oft, οὐκ ἔφασαν ἕψεσθαι ἡγεομένοισι Her. 8.2, wie auch bei Plat. τὸ μὲν γούμενον – τὸ δ' ἑπόμενον [[einander]] gegenübersteht, <i>Rep</i>. VIII.564b; vgl. οἷν ἑπόμεθα ᾗ ἂν ἄγητον <i>Phaedr</i>. 237b; der gewöhnliche [[Ausdruck]] von den einem [[Anführer]] folgenden, mit ihm oder ihm nachziehenden, ihm [[Gehorsam]] leistenden Schiffsgeschwadern oder Kriegerscharen, Hom. [[überall]]. Gew. [[Verbindungen]] sind ἕπεσθαι ἅμα τινί, <i>Il</i>. 2.534 und [[öfter]]; Soph. <i>El</i>. 253; Eur. <i>Herc.Fur</i>. 1323; Her. 5.106; Plat. <i>Legg</i>. I.631c; auch [[doppelt]], οἵ τοι ἅμ' [[αὐτῷ]] [[Ἴλιον]] εἰς ἅμ' ἕποντο, <i>Od</i>. 11.372, vgl. 15.541; ohne [[Casus]], ἅμ' ἕπεσθαι, Hom., wie Soph. <i>O.R</i>. 471, <i>Aj</i>. 801; – μετά τινος, Ar. <i>Plut</i>. 823; Thuc. 7.52; Plat. <i>Menex</i>. 235b, <i>Phil</i>. 30c, <i>Phaedr</i>. 250b; Xen. <i>Hell</i>. 5.2, 19 und Sp., wie Luc. <i>nav</i>. 1; [[anders]] μετὰ κτίλον ἕσπετο μῆλα, [[hinterhergehen]], <i>Il</i>. 13.492, und [[ähnlich]], doch mehr [[absolut]] zu [[fassen]], μετὰ [[ταῦτα]] περὶ [[φιλίας]] ἕποιτ' ἂν [[διελθεῖν]], Arist. <i>Eth</i>. 7.1; μετά τινι, <i>Il</i>. 18.234; – σύν τινι, <i>Od</i>. 7.304, vgl. σὺν δ' ὁ θρασὺς εἵπετ' [[Ὀδυσσεύς]] 10.436; Soph. <i>Tr</i>. 560; Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.13, <i>An</i>. 1.3.6 und [[öfter]]; – ἐπί τινι, Eur. <i>Alc</i>. 1032; Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.1, 3.40, 5.37 und Sp., wie DC. 75.3; ἐπί τινος, <i>Od</i>. 1.278, 2.197; τὸν ἕτερον ἐπὶ τοῦ ἑτέρου κατ' οὐρὰν ἑπόμενον Ath. VII.281f; – mit [[ὄπισθεν]], Aesch. <i>Pers</i>. 962; Her. 1.45, 59 und [[öfter]]; [[ἕπεο]] [[προτέρω]], tritt [[näher]] [[heran]], <i>Il</i>. 18.383; – Pind. vrbdt es auch mit dem acc., <i>N</i>. 10.37; vgl. Qu.Sm. 1.341; αὐτὴ εἵπετο τὸ φεῦγον Luc. <i>Asin</i>. 51. – Auch <i>der [[Ordnung]] od. Zeit nach [[folgen]]</i>, οἱ πρόσθεν παρέδοσαν [[ἡμῖν]] τοῖς ἑπομένοις ἐκείνοις, die [[Vorfahren]] übergaben uns, ihren <i>[[Nachkommen]]</i>, Plat. <i>Phil</i>. 17d; [[öfter]] Arist. ἕπεται [[διελθεῖν]], es folgt, daß wir [[durchgehen]], es reiht sich [[daran]], <i>Eth</i>. 3.4 (s. [[oben]]). – Selten [[feindlich]], <i>[[verfolgen]], [[nachsetzen]]</i>, ohne [[Casus]], <i>Il</i>. 21.256; τινί, 11.154, 165, 754; οἳ ἅμ' ἕποντο, sie setzten auf der [[Ferse]] nach, 17.753; ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν ἕποντο, um ihn her [[gedrängt]] setzten sie nach, 11.474; θηρίοις φεύγουσιν εἵποντο διώκοντες Xen. <i>An</i>. 5.4.24, [[öfter]]. – Absolut, [[ἕπεο]] [[προτέρω]], <i>[[komme]] [[näher]], Od</i>. 5.91, <i>Il</i>. 18.387; – καιροῖς τοῦ πολέμου, den günstigen [[Zeitpunkt]] <i>[[ergreifen]], [[benutzen]]</i>, Plut. <i>Pomp</i>. 17; – <i>[[folgen]] [[können]], [[gleichen]] [[Schritt]] [[halten]]</i>, ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ' ἵπποις ἀθανάτοισιν <i>Il</i>. 16.154; <i>Od</i>. 6.319; einzelne [[Glieder]], ὥς τοι γούναθ' ἕποιτο, die [[Beine]] [[kommen]] mit fort, [[reichen]] aus, <i>Il</i>. 4.314; übertragen, <i>der Rede [[folgen]] [[können]], sie [[verstehen]], [[begreifen]]</i>, ἆρ' ἕπομαί [[σου]] τῷ λόγῳ; verstehe ich dich [[recht]] ? Plat. <i>Prot</i>. 319a; <i>Theaet</i>. 102c; οὐχ ἕσπου τοῖς λεχθεῖσιν <i>Polit</i>. 280b. – übertragen von Dingen, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, der Helm folgte der Hand, ließ sich [[abreißen]], <i>Il</i>. 3.376, [[ähnlich]] [[ἔπαλξις]] ἕσπετο 12.398; von Brautgeschenken, die der [[Braut]] mitgegeben [[werden]], ihr [[folgen]], <i>Od</i>. 1.278, 2.197. – Dah. <i>an [[Etwas]] [[haften]], [[hangen]]</i>, δουρὶ ἑπόμενος, von Einem, der am [[Speere]] steckt, <i>Il</i>. 12.395, überhaupt <i>eng mit [[Etwas]] [[verbunden]] sein</i>, bes. [[κῦδος]], [[τιμή]], Ἅτη, Ruhm folgt ihm, ist sein [[Anteil]], <i>Il</i>. 4.415, 9.512, 514; [[ὄλβος]], [[μῶμος]], τιμά und ä., Pind. <i>P</i>. 5.55, 1.82, <i>N</i>. 10.37; ᾧ τινι σὸν [[γέρας]] ἕσπητ' ἀγλαόν <i>Ol</i>. 8.11; [[τόλμα]] καὶ [[δύναμις]] ἕσποιτο 9.89; – ἔκ τινος, z.B. ἢ οὐ γιγνώσκεις, ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ' [[ἀλκή]], daß [[keine]] [[Abwehr]] von Zeus mit dir ist, dir zu [[Teil]] wird, <i>Il</i>. 8.140, vgl. γνοίης χ' οἵη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες ἕπονται <i>Od</i>. 20.237; ἐκ Διὸς ἀνθρώποις ἕπεται [[τέκμαρ]] Pind. <i>N</i>. 11.43; Ζεῦ, μεγάλαι ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ [[σέθεν]] <i>I</i>. 3.4, [[werden]] von dir den [[Menschen]] [[verliehen]]; [[νίκη]] ἕσπετο, Sieg wurde zu [[Teil]], Aesch. <i>Ag</i>. 828, wie πειθὼ δ' ἕποιτο καὶ [[τύχη]] [[πρακτήριος]] <i>Suppl</i>. 518; vgl. Xen. <i>Hell</i>. 2.4.18 [[νίκη]] [[ἡμῖν]] [[ἔσται]] ἑπομένη, wo aber ἑπομένοις.bessere Lesart ist; Sp., wie Paus. 8.10.9. – <i>Aus [[Etwas]] [[folgen]], [[hervorgehen]], [[entstehen]]</i>, ἕπεσθαι δοκεῖ τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] Xen. <i>Cyr</i>. 1.2.7; τῇ ἀρετῇ τὸ σῴζεσθαι <i>Lac</i>. 9.2; ἄλλα θ' ὅσα τῆς τοιαύτης ἐστὶ κατακοσμήσεως ἑπόμενα Plat. <i>Polit</i>. 271e, was sich [[daraus]] [[ergibt]], folgt; τῶν ἔμπροσθεν προειρημένων ἑπομένας ἀποδείξεις <i>Rep</i>. VI.504b; ἢ καὶ τοῦτο τοῖς ἔμπροσθεν ἕπεται, ὅτι, oder [[ergibt]] sich, folgt aus dem Vorhergehenden, daß –, <i>Rep</i>. III.394e. – Dah. <i>zu [[Etwas]] [[passen]], einer [[Sache]] [[entsprechen]], sich dazu [[schicken]]</i>, ἕπεται [[λόγος]] εὐθρόνοις Κάδμοιο κούραις Pind. <i>Ol</i>. 2.22, Schol. ἁρμόζει, und [[öfter]]; τὸ [[πρέπον]] καὶ ἑπόμενον πάσῃ τῇ πολιτείᾳ τάττων Plat. <i>Legg</i>. VIII.835c; vgl. I.632c; τὰ τούτοις ἑπόμενα, <i>was dem [[ähnlich]] ist, [[dergleichen]], Rep</i>. III.406d; Sp. – Ähnlich auch Νύμφαι αἵ ῥ' [[οὔτε]] θνητοῖς οὔτ' ἀθανάτοισιν ἕπονται <i>H.h. Ven</i>. 260, die [[weder]] den Sterblichen, noch den Göttern [[ähnlich]] sind, zu [[ihnen]] [[gehören]]. – Häufig = <i>den [[Anordnungen]], [[Befehlen]], [[Wünschen]] eines Andern [[Folge]] [[leisten]], [[nachkommen]], [[gehorchen]]</i>, ἕπου, τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει Aesch. <i>Ag</i>. 1023; μηνυτῆρος φραδαῖς <i>Eum</i>. 236; νόμοις Soph. frg.; [[ἀστένακτος]] αἰὲν [[ἑσπόμην]] κακοῖς, ich fügte mich ohne [[Klagen]] dem [[Unglück]], schickte mich in das Leid, <i>Tr</i>. 1063; ἔθεσι καὶ νόμοις Plat. <i>Legg</i>. III.680a; <i>Tim</i>. 40e. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 27: | Line 30: | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἕπω''': {hépō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[besorgen]], [[betreiben]], [[verrichten]] (poet. seit Il., ion. hell.); im Epos zuweilen mit [[ἕπομαι]] verwechselt oder davon semantisch beeinflußt (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 A. 1, 388)<br />'''Composita''': (Ζ 321, ἕποντα), sonst nur mit Präfix (Adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, [[περιέπω]], vorw. im Präsensstamm, daneben Futur- und Aoristformen wie [[ἐφέψω]], [[ἐπέσπον]], [[ἐπισπεῖν]], [[μετασπών]],<br />'''Derivative''': Davon [[ὅπλον]], [[δίοπος]], wohl auch [[ἐπητής]], -τύς; s. bes.<br />'''Etymology''': Altes thematisches Wurzelpräsens, mit aind. ''sápati'' [[hegen]], [[pflegen]], [[huldigen]] identisch; daneben athematische iranische Formen, aw. ''haf''-''šī'', ''hap''-''tī'' (2. 3. sg.) ‘(in der Hand) halten, stützen’. Eine alte Weiterbildung ist lat. ''sepeliō'' [[begraben]] = aind. ''saparyáti'' [[verehren]]. — WP. 2, 487, Pok. 909.<br />'''Page''' 1,546 | |ftr='''ἕπω''': {hépō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[besorgen]], [[betreiben]], [[verrichten]] (poet. seit Il., ion. hell.); im Epos zuweilen mit [[ἕπομαι]] verwechselt oder davon semantisch beeinflußt (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 A. 1, 388)<br />'''Composita''': (Ζ 321, ἕποντα), sonst nur mit Präfix (Adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, [[περιέπω]], vorw. im Präsensstamm, daneben Futur- und Aoristformen wie [[ἐφέψω]], [[ἐπέσπον]], [[ἐπισπεῖν]], [[μετασπών]],<br />'''Derivative''': Davon [[ὅπλον]], [[δίοπος]], wohl auch [[ἐπητής]], -τύς; s. bes.<br />'''Etymology''': Altes thematisches Wurzelpräsens, mit aind. ''sápati'' [[hegen]], [[pflegen]], [[huldigen]] identisch; daneben athematische iranische Formen, aw. ''haf''-''šī'', ''hap''-''tī'' (2. 3. sg.) ‘(in der Hand) halten, stützen’. Eine alte Weiterbildung ist lat. ''sepeliō'' [[begraben]] = aind. ''saparyáti'' [[verehren]]. — WP. 2, 487, Pok. 909.<br />'''Page''' 1,546 | ||
}} | }} |
Revision as of 13:00, 30 November 2022
English (LSJ)
(A), to be about, busy oneself with, τὸν δ' εὗρ' ἐν θαλάμῳ περικαλλέα τεύχε' ἕποντα Il.6.321: elsewhere with Preps., in tmesi, cf. ἀμφέπω, διέπω, ἐφέπω, μεθέπω, περιέπω. (Cf. Skt. sapati 'worship', 'tend', saparyati 'worship', 'honour', Lat. sepelio 'give funeral honours'; not related to ἕπομαι.)
French (Bailly abrégé)
impf. εἷπον;
s'attacher à, s'occuper de, soigner : τεύχεα IL s'occuper de ses armes, préparer ses armes ; οὐ τόδε μεῖζον ἕπει κακόν OD le danger qui fond sur nous litt. qui s'attache à nous en ce moment n’est pas plus grave que, etc.
Étymologie: DELG skr. sápati « soigner, vénérer », cf. lat. sepelio.
Greek Monotonic
ἕπω: (Β), Α. ασχολούμαι, απασχολούμαι, καταπιάνομαι, καταγίνομαι με, τεύχε' ἕποντα, ασχολούνταν με την πανοπλία του, σε Ομήρ. Ιλ.· πρβλ. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθ-έπω, περι-έπω. Β. Μέσ. ἕπομαι· παρατ. εἱπόμην, Επικ. ἑπόμην· μέλ. ἕψομαι, αόρ. βʹ με δασεία ἑσπόμην, βʹ ενικ. ἕσπεο, απαρ. ἑσπέσθαι, μτχ. ἑσπόμενος, προστ. ἕπεο, σπεῖο·
I. 1. ακολουθώ, υποτάσσομαι ή συνοδεύω κάποιον, σε Όμηρ.· με δοτ. προσ., στον ίδ.· επίσης, ἕπεσθαι ἅμα τινί, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· μετά τινι ή τινα, στον ίδ. κ.λπ.
2. ακολουθώ ως ακόλουθος, συνοδός, υπηρέτης, σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, συνοδεύω ως τιμητική συνοδεία, Λατ. prosequi, σε Ομήρ. Ιλ.
3. με εχθρική σημασία, παρακολουθώ, καταδιώκω, τινι, στο ίδ.
4. συμβαδίζω με, ἕπεθ' ἵπποις, σε Όμηρ.· μεταφ., λέγεται για τα άκρα ενός ανθρώπου, όταν αυτά λειτουργούν σύμφωνα με τις διαταγές, προσταγές του, στον ίδ.
5. ακολουθώ τις κινήσεις κάποιου άλλου, τρυφάλεια ἕσπετο χειρί, η περικεφαλαία συμβάδισε με το χέρι του, δηλ. αποσπάστηκε και έμεινε στο χέρι του, σε Ομήρ. Ιλ.
6. υποτάσσομαι, υπακούω, υποκύπτω σε, τῷ νόμῳ, σε Ηρόδ., Αττ.
7. απλώς, έρχομαι κοντά, πλησιάζω, προσεγγίζω, μόνο σε προστ., ἕπεο προτέρω, έλα πιο κοντά, σε Όμηρ.
8. παρακολουθώ, ιδίως, λέγεται για το μυαλό, καταλαβαίνω, εννοώ, σε Πλάτ.
II. 1. λέγεται για τιμή, δόξα κ.λπ., τούτῳ κῦδος ἅμ' ἕψεται, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.
2. ακολουθώ από κοντά, έπομαι, διαδέχομαι, επακολουθώ, τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ ἀναισχυντία ἕπ., σε Ξεν.
German (Pape)
1 activ., um Etwas sein, um Etwas beschäftigt sein, besorgen, behandeln, sicher nur partic. praes., τὸν δ' εὗρ' ἐν θαλάμῳ περικαλλέα τεύχε' ἕποντα Il. 6.321, er fand ihn seine Waffen besorgend; denn in den anderen Stellen steht eine Präposition dabei, so daß man eine Tmesis annehmen kann. Δόλοπος περὶ τεύχε' ἕπουσιν, sie sind um die Waffen beschäftigt, kämpfen darum, 15.555; ἀμφ' Ὀδυσῆα ἕπον, sie waren um den Odysseus beschäftigt, griffen ihn von allen Seiten an, 11.483, μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσα, Athene, die nach des Tydeus Sohne eilt, um ihm beizustehen, 10.516; τὸν δέρον ἀμφί θ' ἕπον, und waren um ihn beschäftigt, Il. 7.316, Od. 8.61; vgl. die Komposita, in denen sich das impf. εἷπον, und ohne augm. ἕπον, wie der aor. ἔσπον, inf. σπεῖν, partic. σπών findet.
2 Med. ἕπομαι, impf. εἱπόμην, ep. auch ohne augm. ἑπόμην, fut. ἕψομαι, aor. ἑσπόμην, σπέσθαι, imperat. σποῦ, ep. σπεῖο, Il. 10.285, poet. auch in den übrigen Modis ἕσπωμαι, ἑσποίμην, ἑσπέσθω, Il. 12.350, 363 (ἅμ' ἑσπέσθω), ἑσπέσθαι (Il. 5.423 und Od. 4.38, wo Bekker ἅμα σπέσθαι schreibt), ἑσπόμενος in Kompositis aber ἐπισπέσθαι, ἐπισπόμενος); über den Spiritus asper dieser Formen vgl. Spitzner exc. X zur Iliade; die Form ἕσπεται, Od. 4.826, ist von Bekker mit ἔρχεται vertauscht; Sp. haben auch Präsensform ἕσπομαι, – (lat. sequor),
folgen, mitgehen, das Geleit geben, und bes. dem Führenden, Vorangehenden nachgehen, ὁ μὲν ἦρχ', ὁ δ' ἅμ' ἕσπετο, Il. 11.472; ὡς εἰπὼν ἡγεῖτ', ἡ δ' ἕσπετο, oft, οὐκ ἔφασαν ἕψεσθαι ἡγεομένοισι Her. 8.2, wie auch bei Plat. τὸ μὲν γούμενον – τὸ δ' ἑπόμενον einander gegenübersteht, Rep. VIII.564b; vgl. οἷν ἑπόμεθα ᾗ ἂν ἄγητον Phaedr. 237b; der gewöhnliche Ausdruck von den einem Anführer folgenden, mit ihm oder ihm nachziehenden, ihm Gehorsam leistenden Schiffsgeschwadern oder Kriegerscharen, Hom. überall. Gew. Verbindungen sind ἕπεσθαι ἅμα τινί, Il. 2.534 und öfter; Soph. El. 253; Eur. Herc.Fur. 1323; Her. 5.106; Plat. Legg. I.631c; auch doppelt, οἵ τοι ἅμ' αὐτῷ Ἴλιον εἰς ἅμ' ἕποντο, Od. 11.372, vgl. 15.541; ohne Casus, ἅμ' ἕπεσθαι, Hom., wie Soph. O.R. 471, Aj. 801; – μετά τινος, Ar. Plut. 823; Thuc. 7.52; Plat. Menex. 235b, Phil. 30c, Phaedr. 250b; Xen. Hell. 5.2, 19 und Sp., wie Luc. nav. 1; anders μετὰ κτίλον ἕσπετο μῆλα, hinterhergehen, Il. 13.492, und ähnlich, doch mehr absolut zu fassen, μετὰ ταῦτα περὶ φιλίας ἕποιτ' ἂν διελθεῖν, Arist. Eth. 7.1; μετά τινι, Il. 18.234; – σύν τινι, Od. 7.304, vgl. σὺν δ' ὁ θρασὺς εἵπετ' Ὀδυσσεύς 10.436; Soph. Tr. 560; Xen. Cyr. 5.2.13, An. 1.3.6 und öfter; – ἐπί τινι, Eur. Alc. 1032; Xen. Cyr. 5.2.1, 3.40, 5.37 und Sp., wie DC. 75.3; ἐπί τινος, Od. 1.278, 2.197; τὸν ἕτερον ἐπὶ τοῦ ἑτέρου κατ' οὐρὰν ἑπόμενον Ath. VII.281f; – mit ὄπισθεν, Aesch. Pers. 962; Her. 1.45, 59 und öfter; ἕπεο προτέρω, tritt näher heran, Il. 18.383; – Pind. vrbdt es auch mit dem acc., N. 10.37; vgl. Qu.Sm. 1.341; αὐτὴ εἵπετο τὸ φεῦγον Luc. Asin. 51. – Auch der Ordnung od. Zeit nach folgen, οἱ πρόσθεν παρέδοσαν ἡμῖν τοῖς ἑπομένοις ἐκείνοις, die Vorfahren übergaben uns, ihren Nachkommen, Plat. Phil. 17d; öfter Arist. ἕπεται διελθεῖν, es folgt, daß wir durchgehen, es reiht sich daran, Eth. 3.4 (s. oben). – Selten feindlich, verfolgen, nachsetzen, ohne Casus, Il. 21.256; τινί, 11.154, 165, 754; οἳ ἅμ' ἕποντο, sie setzten auf der Ferse nach, 17.753; ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν ἕποντο, um ihn her gedrängt setzten sie nach, 11.474; θηρίοις φεύγουσιν εἵποντο διώκοντες Xen. An. 5.4.24, öfter. – Absolut, ἕπεο προτέρω, komme näher, Od. 5.91, Il. 18.387; – καιροῖς τοῦ πολέμου, den günstigen Zeitpunkt ergreifen, benutzen, Plut. Pomp. 17; – folgen können, gleichen Schritt halten, ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ' ἵπποις ἀθανάτοισιν Il. 16.154; Od. 6.319; einzelne Glieder, ὥς τοι γούναθ' ἕποιτο, die Beine kommen mit fort, reichen aus, Il. 4.314; übertragen, der Rede folgen können, sie verstehen, begreifen, ἆρ' ἕπομαί σου τῷ λόγῳ; verstehe ich dich recht ? Plat. Prot. 319a; Theaet. 102c; οὐχ ἕσπου τοῖς λεχθεῖσιν Polit. 280b. – übertragen von Dingen, τρυφάλεια ἕσπετο χειρί, der Helm folgte der Hand, ließ sich abreißen, Il. 3.376, ähnlich ἔπαλξις ἕσπετο 12.398; von Brautgeschenken, die der Braut mitgegeben werden, ihr folgen, Od. 1.278, 2.197. – Dah. an Etwas haften, hangen, δουρὶ ἑπόμενος, von Einem, der am Speere steckt, Il. 12.395, überhaupt eng mit Etwas verbunden sein, bes. κῦδος, τιμή, Ἅτη, Ruhm folgt ihm, ist sein Anteil, Il. 4.415, 9.512, 514; ὄλβος, μῶμος, τιμά und ä., Pind. P. 5.55, 1.82, N. 10.37; ᾧ τινι σὸν γέρας ἕσπητ' ἀγλαόν Ol. 8.11; τόλμα καὶ δύναμις ἕσποιτο 9.89; – ἔκ τινος, z.B. ἢ οὐ γιγνώσκεις, ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ' ἀλκή, daß keine Abwehr von Zeus mit dir ist, dir zu Teil wird, Il. 8.140, vgl. γνοίης χ' οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες ἕπονται Od. 20.237; ἐκ Διὸς ἀνθρώποις ἕπεται τέκμαρ Pind. N. 11.43; Ζεῦ, μεγάλαι ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ σέθεν I. 3.4, werden von dir den Menschen verliehen; νίκη ἕσπετο, Sieg wurde zu Teil, Aesch. Ag. 828, wie πειθὼ δ' ἕποιτο καὶ τύχη πρακτήριος Suppl. 518; vgl. Xen. Hell. 2.4.18 νίκη ἡμῖν ἔσται ἑπομένη, wo aber ἑπομένοις.bessere Lesart ist; Sp., wie Paus. 8.10.9. – Aus Etwas folgen, hervorgehen, entstehen, ἕπεσθαι δοκεῖ τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ ἀναισχυντία Xen. Cyr. 1.2.7; τῇ ἀρετῇ τὸ σῴζεσθαι Lac. 9.2; ἄλλα θ' ὅσα τῆς τοιαύτης ἐστὶ κατακοσμήσεως ἑπόμενα Plat. Polit. 271e, was sich daraus ergibt, folgt; τῶν ἔμπροσθεν προειρημένων ἑπομένας ἀποδείξεις Rep. VI.504b; ἢ καὶ τοῦτο τοῖς ἔμπροσθεν ἕπεται, ὅτι, oder ergibt sich, folgt aus dem Vorhergehenden, daß –, Rep. III.394e. – Dah. zu Etwas passen, einer Sache entsprechen, sich dazu schicken, ἕπεται λόγος εὐθρόνοις Κάδμοιο κούραις Pind. Ol. 2.22, Schol. ἁρμόζει, und öfter; τὸ πρέπον καὶ ἑπόμενον πάσῃ τῇ πολιτείᾳ τάττων Plat. Legg. VIII.835c; vgl. I.632c; τὰ τούτοις ἑπόμενα, was dem ähnlich ist, dergleichen, Rep. III.406d; Sp. – Ähnlich auch Νύμφαι αἵ ῥ' οὔτε θνητοῖς οὔτ' ἀθανάτοισιν ἕπονται H.h. Ven. 260, die weder den Sterblichen, noch den Göttern ähnlich sind, zu ihnen gehören. – Häufig = den Anordnungen, Befehlen, Wünschen eines Andern Folge leisten, nachkommen, gehorchen, ἕπου, τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει Aesch. Ag. 1023; μηνυτῆρος φραδαῖς Eum. 236; νόμοις Soph. frg.; ἀστένακτος αἰὲν ἑσπόμην κακοῖς, ich fügte mich ohne Klagen dem Unglück, schickte mich in das Leid, Tr. 1063; ἔθεσι καὶ νόμοις Plat. Legg. III.680a; Tim. 40e.
Russian (Dvoretsky)
ἕπω: (impf. εἷπον и ἕπον) (чему-л. предаваться, чем-л.) заниматься, хлопотать: ἕ. τεύχεα Hom. готовить оружие (в остальных случаях - только с префиксами: ἀμφέπω, διέπω, ἐφέπω etc. всегда in tmesi). - см. ἕπομαι.
Frisk Etymological English
1.
Grammatical information: v.
Meaning: care for, occupy onself (Il., Ion. hell.); in the epic sometimes confused with ἕπομαι or semantiscally influenced by it (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 n. 1, 388).
Other forms: ἕποντα Ζ 321; further only with prefix (adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, περι-έπω, mostly im present-stem, further future- and aorist-forms like ἐφ-έψω, ἐπ-έσπον, ἐπι-σπεῖν, μετα-σπών,
Derivatives: ὅπλον, δίοπος, prob. also ἐπητής, -τύς; s. v.
Origin: IE [Indo-European] [909] *sep- occupy with, care for
Etymology: Old thematic root-present, identical with Skt. sápati care, honour; athematic Iranian forms, Av. haf-šī, hap-tī (2. 3. sg.) hold (in the hand), support. - An old enlargement is Lat. sepeliō bury = Skt. saparyáti honour. - Pok. 909.
Middle Liddell
to be about, be busy with, τεύχε' ἕποντα busy with his armour, Il.: cf. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθέπω, περι-έπω.
B. Mid. ἕπομαι to follow, whether after or in company with, Hom.; c. dat. pers., Hom.:—also ἕπεσθαι ἅμα τινί Il., etc.; μετά τινι or τινα Il., etc.
2. to follow, as attendants, Od.:— also to escort, attend, by way of honour, Lat. prosequi, Il.
3. in hostile sense, to pursue, τινι Il.
4. to keep pace with, ἕπεθ' ἵπποις Hom.: metaph. of a man's limbs, they do his bidding, Hom.
5. to follow the motions of another, τρυφάλεια ἕσπετο χειρί the helm went with his hand, i. e. came off in his hand, Il.
6. to follow, obey, submit to, τῶι νόμωι Hdt., Attic
7. simply, to come near, approach, only in imperat., ἕπεο προτέρω come on nearer, Hom.
8. to follow up, especially in mind, to understand, Plat.
II. of Things, as of honour, glory, etc., τούτωι κῦδος ἅμ' ἕψεται Il., etc.
2. to follow upon, τῆι ἀχαριστίαι ἡ ἀναισχυντία ἕπ. Xen.
Frisk Etymology German
ἕπω: {hépō}
Grammar: v.
Meaning: besorgen, betreiben, verrichten (poet. seit Il., ion. hell.); im Epos zuweilen mit ἕπομαι verwechselt oder davon semantisch beeinflußt (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 A. 1, 388)
Composita: (Ζ 321, ἕποντα), sonst nur mit Präfix (Adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, περιέπω, vorw. im Präsensstamm, daneben Futur- und Aoristformen wie ἐφέψω, ἐπέσπον, ἐπισπεῖν, μετασπών,
Derivative: Davon ὅπλον, δίοπος, wohl auch ἐπητής, -τύς; s. bes.
Etymology: Altes thematisches Wurzelpräsens, mit aind. sápati hegen, pflegen, huldigen identisch; daneben athematische iranische Formen, aw. haf-šī, hap-tī (2. 3. sg.) ‘(in der Hand) halten, stützen’. Eine alte Weiterbildung ist lat. sepeliō begraben = aind. saparyáti verehren. — WP. 2, 487, Pok. 909.
Page 1,546