ἀπαλλάσσω: Difference between revisions

1
(3)
(1)
Line 33: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀπαλλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>, παρακ. <i>ἀπήλλᾰχα</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπήλλαξα</i> — Παθ. παρακ. <i>ἀπήλλαγμαι</i>, Ιων. <i>ἀπάλλαγμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπηλλάχθην</i>, Ιων. <i>ἀπαλλ-</i>· αόρ. βʹ ἀπηλλάγην [ᾰ]· μέλ. αʹ <i>ἀπαλλαχθήσομαι</i>, μέλ. βʹ <i>ἀπαλλᾰγήσομαι</i> — Μέσ. μέλ. (με Παθ. [[σημασία]]) <i>ἀπαλλάξομαι</i>· αόρ. αʹ <i>ἀπηλλαξάμην</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Ενεργ., [[απελευθερώνω]], [[ανακουφίζω]], [[απολυτρώνω]] κάποιον από [[κάτι]], <i>τινά τινος</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[απομακρύνω]] ή [[μετακινώ]] [[κάτι]] [[μακριά]] από κάποιον, <i>τί τινος</i>, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. μόνο, [[απομακρύνω]], [[μεταφέρω]] [[μακριά]], [[αποπέμπω]], <i>τι</i> ή <i>τινά</i>, στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.· [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]], <i>ἑαυτόν</i>, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[διαφεύγω]], [[εκφεύγω]], [[αποπερατώνω]] με συγκεκριμένο τρόπο, <i>οὐκ ὡς ἤθελε</i>, σε Ηρόδ.· [[κακῶς]] ἀπήλλαξε, σε Πλάτ.· <i>χαίρων</i>, σε Ηρόδ.· με γεν., [[αναχωρώ]] από, <i>βίου</i>, σε Ευρ. <b>Β.</b> Παθ. και Μέσ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> απελευθερώνομαι ή ανακουφίζομαι από [[κάτι]], γλιτώνω από αυτό, με γεν., σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[εκφεύγω]], [[διαφεύγω]], [[καλῶς]], σε Ευρ.· [[ἀζήμιος]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., αθωώνομαι, απελευθερώνομαι, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[απέρχομαι]], [[αναχωρώ]] από, [[αποχωρώ]], <i>ἐκ χώρης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>γῆς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀπαλλάσεσθαι τοῦ βίου</i>, [[αναχωρώ]] από την [[ζωή]], [[πεθαίνω]], στον ίδ.· και [[χωρίς]] το <i>βίου</i>, [[αναχωρώ]], [[αποχωρώ]], [[πεθαίνω]], στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι λέχους</i>, [[παίρνω]] [[διαζύγιο]] από τη [[γυναίκα]] μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι τοῦ διδασκάλου</i>, [[εγκαταλείπω]] το σχολείο, δεν διδάσκομαι [[πλέον]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι ἐκ παίδων</i>, αποχωρίζομαι την παιδική [[ηλικία]], [[ανδρώνομαι]], σε Αισχίν.<br /><b class="num">6.</b> <i>πολλὸν ἀπηλλαγμένος τινός</i> [[μακράν]] [[υποδεέστερος]] σε [[σχέση]] με κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[σταματώ]] από ή [[παύω]] να, [[τῶν]] μακρῶν λόγων, σε Σοφ.· <i>σκωμμάτων</i>, σε Αριστοφ.· απόλ., [[παύω]], [[κοπάζω]], [[εγκαταλείπω]], [[παραιτούμαι]], [[σταματώ]], σε Σοφ., Πλάτ.· με μτχ., <i>εἰπὼν ἀπαλλάγηθι</i>, πες μας και σήκω [[φύγε]], σε Πλάτ.· επίσης στη μτχ. με [[ρήμα]], [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει; τελείωνε τα [[λόγια]] [[σου]] και σήκω [[φύγε]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγκαταλείπω]] την [[έχθρα]], δηλ. συμφιλιώνομαι, σε Πλάτ.
|lsmtext='''ἀπαλλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>, παρακ. <i>ἀπήλλᾰχα</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπήλλαξα</i> — Παθ. παρακ. <i>ἀπήλλαγμαι</i>, Ιων. <i>ἀπάλλαγμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἀπηλλάχθην</i>, Ιων. <i>ἀπαλλ-</i>· αόρ. βʹ ἀπηλλάγην [ᾰ]· μέλ. αʹ <i>ἀπαλλαχθήσομαι</i>, μέλ. βʹ <i>ἀπαλλᾰγήσομαι</i> — Μέσ. μέλ. (με Παθ. [[σημασία]]) <i>ἀπαλλάξομαι</i>· αόρ. αʹ <i>ἀπηλλαξάμην</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Ενεργ., [[απελευθερώνω]], [[ανακουφίζω]], [[απολυτρώνω]] κάποιον από [[κάτι]], <i>τινά τινος</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[απομακρύνω]] ή [[μετακινώ]] [[κάτι]] [[μακριά]] από κάποιον, <i>τί τινος</i>, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. μόνο, [[απομακρύνω]], [[μεταφέρω]] [[μακριά]], [[αποπέμπω]], <i>τι</i> ή <i>τινά</i>, στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.· [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]], <i>ἑαυτόν</i>, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[διαφεύγω]], [[εκφεύγω]], [[αποπερατώνω]] με συγκεκριμένο τρόπο, <i>οὐκ ὡς ἤθελε</i>, σε Ηρόδ.· [[κακῶς]] ἀπήλλαξε, σε Πλάτ.· <i>χαίρων</i>, σε Ηρόδ.· με γεν., [[αναχωρώ]] από, <i>βίου</i>, σε Ευρ. <b>Β.</b> Παθ. και Μέσ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> απελευθερώνομαι ή ανακουφίζομαι από [[κάτι]], γλιτώνω από αυτό, με γεν., σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[εκφεύγω]], [[διαφεύγω]], [[καλῶς]], σε Ευρ.· [[ἀζήμιος]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., αθωώνομαι, απελευθερώνομαι, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[απέρχομαι]], [[αναχωρώ]] από, [[αποχωρώ]], <i>ἐκ χώρης</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>γῆς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>ἀπαλλάσεσθαι τοῦ βίου</i>, [[αναχωρώ]] από την [[ζωή]], [[πεθαίνω]], στον ίδ.· και [[χωρίς]] το <i>βίου</i>, [[αναχωρώ]], [[αποχωρώ]], [[πεθαίνω]], στον ίδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι λέχους</i>, [[παίρνω]] [[διαζύγιο]] από τη [[γυναίκα]] μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι τοῦ διδασκάλου</i>, [[εγκαταλείπω]] το σχολείο, δεν διδάσκομαι [[πλέον]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>ἀπαλλάσσομαι ἐκ παίδων</i>, αποχωρίζομαι την παιδική [[ηλικία]], [[ανδρώνομαι]], σε Αισχίν.<br /><b class="num">6.</b> <i>πολλὸν ἀπηλλαγμένος τινός</i> [[μακράν]] [[υποδεέστερος]] σε [[σχέση]] με κάποιον, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[σταματώ]] από ή [[παύω]] να, [[τῶν]] μακρῶν λόγων, σε Σοφ.· <i>σκωμμάτων</i>, σε Αριστοφ.· απόλ., [[παύω]], [[κοπάζω]], [[εγκαταλείπω]], [[παραιτούμαι]], [[σταματώ]], σε Σοφ., Πλάτ.· με μτχ., <i>εἰπὼν ἀπαλλάγηθι</i>, πες μας και σήκω [[φύγε]], σε Πλάτ.· επίσης στη μτχ. με [[ρήμα]], [[οὐκοῦν]] ἀπαλλαχθεὶς ἄπει; τελείωνε τα [[λόγια]] [[σου]] και σήκω [[φύγε]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[εγκαταλείπω]] την [[έχθρα]], δηλ. συμφιλιώνομαι, σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀπαλλάσσω:''' атт. [[ἀπαλλάττω]]<br /><b class="num">1)</b> удалять, изгонять (τινὰ ἐκ τῆς χώρας Thuc.); отстранять, отгонять (φρενῶν ἔρωτα Eur.); med.-pass. удаляться, уходить, уезжать (ἐκ χώρης, ἐς Πελοπόννησον Her.; πρὸς χώραν Plat.; [[παρά]] τινος Aeschin.; ἐπὶ τὴν [[αὑτοῦ]] σκηνήν Polyb.; τῆς πόλεως Plut.): γῆς ἀπαλλάττεσθαι [[πόδα]] Eur. уходить из страны; πολλὸν ἀπαλλαγμένος τινός Her. сильно отличающийся от кого-л.; κρῖναι [[ἱκανῶς]] οὐκ ἀπαλλαχθῆναι Thuc. быть близким к здравому суждению;<br /><b class="num">2)</b> отдалять, отводить: ἀ. γῆς [[πρόσωπον]] Eur. поднимать лицо от земли; ἀ. σφαγῆς τινος χεῖρα Eur. воздерживаться от убийства кого-л.;<br /><b class="num">3)</b> откладывать в сторону (τὰ περιττὰ τῶν σκευῶν Xen.);<br /><b class="num">4)</b> устранять, исключать (ἐν [[τούτῳ]] τῷ λόγῳ καὶ [[νοῦς]] ἀπήλλακτο καὶ [[ἡδονή]] Plat.);<br /><b class="num">5)</b> освобождать, избавлять (τινὰ πόνων Aesch.; τὴν πόλιν πολέμων καὶ κακῶν Plut.); med.-pass. освобождаться, избавляться (δουλουσύνης Her.; αἰσχύνης Thuc.; φόβου Xen.; τῆς ἀπορίας καὶ τῆς διαφορᾶς Plut.): ἀπαλλάττεσθαι πρὸς ἀλλήλους τῶν ἐγκλημάτων Plat. прекращать взаимные обвинения;<br /><b class="num">6)</b> исцелять (τινὰ τῆς ἀτεκνίας Plut.);<br /><b class="num">7)</b> отпускать, отсылать (τοὺς πρέσβεις Thuc.; τὰς φρουράς Plut.);<br /><b class="num">8)</b> выпускать (τὸν χρυσὸν [[χερός]] Eur.);<br /><b class="num">9)</b> увольнять, смещать (τινὰ τῆς ἀρχῆς Plut.);<br /><b class="num">10)</b> разводить (γυναῖκας [[ἀνδρῶν]] Plut.); med.-pass. разводиться (λέχους Eur.; ἀπὸ τοῦ [[ἀνδρός]] и ἀπὸ γυναικός Plat.; ἀπαλλαγεὶς τῆς γυναικός Plut.);<br /><b class="num">11)</b> переставать, прекращать, кончать (τὸν λόγον Eur.); pass. прекращаться, кончаться (τῆς νόσου ἀπαλλαγέντος Soph.);<br /><b class="num">12)</b> pass. воздерживаться (μακρῶν λόγων Soph.); ἀπαλλαχθεὶς ἄπει Soph. кончай и уходи; εἰπὼν ἀπαλλάγηθι Plat. скажи раз навсегда; [[τοῦτο]] μὲν δὴ ἀπήλλακται Plat. с этим, стало быть, покончено; [[ἀπιέναι]] καὶ ἀ. юр. Dem. (об истце или кредиторе) объявлять себя удовлетворенным; ἀπαλλαχθῆναι βίου или ψυχῆς Eur. и τοῦ [[ζῆν]] Plut. погибнуть, умереть;<br /><b class="num">13)</b> приканчивать, умерщвлять (ἡ τοῦ φαρμάκου [[δύναμις]] ἀπήλλαξέ τινα Plut.): ἀ. ἑαυτόν Plut. и ἀ. ἑαυτὸν ἐκ τοῦ [[ζῆν]] Polyb. кончать самоубийством; med.-pass. погибать, умирать ([[παθεῖν]] [[μᾶλλον]] ἡγησάμενοι ἀπηλλάγησαν Thuc.): κείνου ἀπηλλαχθέντος Eur. когда он умер;<br /><b class="num">14)</b> производить окончательный расчет, полностью удовлетворять (τοὺς χρηστάς Isae., Dem.; τοὺς δανείσαντας Dem.);<br /><b class="num">15)</b> возвращаться (ἀπὸ Κλαζομενῶν Her.): [[πῶς]] ἀπήλλαχεν ἐκ τῆς ὁδοῦ; Xen. как прошло у него это путешествие?;<br /><b class="num">16)</b> кончаться, оканчиваться: [[οὕτως]] ἀπήλλαξε ὁ [[στόλος]] Her. так закончился поход; ἀπαλλάξαι [[καλῶς]] Polyb. окончиться благополучно; ἀ. βίου Eur. умирать; χαίροντα ἀ. Her. оставаться безнаказанным.
}}
}}