περαίνω: Difference between revisions
(3b) |
(CSV import) |
||
(70 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=peraino | |Transliteration C=peraino | ||
|Beta Code=perai/nw | |Beta Code=perai/nw | ||
|Definition= | |Definition=Pi.''P.''10.28, Philol.1, etc.; ''poet.'' [[πειραίνω]] Arat.24: also impf.<br><span class="bld">A</span> ἐπείραινε Pi.''I.''8(7).25: fut. περᾰνῶ Ar.''Pl.''563, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''672e; Ion. [[περανέω]], 3sg. περανεῖ, Hp.''Hat.Puer.''15, Meliss.5: aor. ἐπέρᾱνα [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''22, Pl. ''Tht.''207c; Ion. aor. part. πειρήνας ''h.Merc.''48:—Med., pres., Th.7.43: fut. περανοῦμαι ([[διαπεραίνω]]) [[Plato|Pl.]]''[[Philebus|Phlb.]]'' 53c: aor. ἐπερᾱνάμην (δι-) E.''Hel.''26, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''900b:—Pass., fut. περανθήσομαι Gal.''UP''4.12 ([[περασθήσομαι]] is corrupt in Crito ap.Stob.3.3.63): aor. ἐπεράνθην X.''HG''3.2.19, Pl. ''Grg.''501c, etc.: pf. 3sg. πεπέρανται Id.''R.''502e, Arist.''Cael.''273a4; ''poet.'' πεπείρανται Od.12.37, S.''Tr.''581; imper. πεπεράνθω [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''736b; inf. περάνθαι Id.''Grg.''472b, Arist.''Sens.''445b23, περάσθαι Id.''Xen.''977b3 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); part. [[πεπερασμένος]] = [[finite]], [[limited]] Zeno Eleat.3, Pl.''Prm.''145a, Arist.''APo.'' 82b32, al.: ([[πέρας]]):—[[bring to an end]], [[finish]], [[accomplish]], Hom. only in Pass. (v. infr.); π. ἄταν A.''Ch.''830 (lyr.); [[πρᾶγος]] περαίνω = [[settle]] the [[business]], Lat. [[rem transigere]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''22; πρᾶγμα καὶ χρησμοὺς θεοῦ [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''1569; [[ἐλπίδα]], [[δόκησιν]], Id.''Andr.''1062, ''Or.''636; <b class="b3">π. τινὰ πρὸς ἔς χατον πλόον</b> [[bring]] him to the [[end]] of his [[voyage]], Pi.''P.''10.28; π. δίκας τινί Id.''I.''8(7).25; without [[δίκην]], [[finish the business]], D.38.24; π. τὰ δέοντα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.5.38; <b class="b3">τὸ προσταχθέν</b> ib.5.3.50; ἐπέραινεν ἐφ' οἷς ἐμισθώθη D.18.149; π. ὁδόν Ar.''Ra.'' 403; [[πολλήν]] (''[[sc.]]'' [[θάλασσαν]]) Arat.289:—Pass., to [[be brought to an end]], [[be finished]], [[πάντα πεπείρανται]] = all [[come to pass]] Od.12.37, cf. S.''Tr.''581; περαίνεται δὴ τοὔργον [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''57, etc.; to [[be fulfilled]], [[be accomplished]], <b class="b3">χρησμός, τὰ λόγια περαίνεται</b>, E.''Ph.''1703, Ar.''V.''799; ἡ [[συμμαχία]] ἐπεραίνετο X.''HG'' 7.4.3; ἵνα ἔργῳ περαίνηται Id.''An.''3.2.32.<br><span class="bld">2</span> [[limit]], Iamb.''Comm.Math.''3:—elsewhere Pass., to [[be limited]] or [[be finite]], τὸ ὅλον πεπεράνθαι Arist.''Ph.''207a16; τὰ δὲ [[πεπερασμένος|πεπερασμένα]] [[πεπερασμενάκις]] [[ἀνάγκη]] [[περαίνω|πεπεράνθαι]] [[πάντα]] = and the [[product]] of a [[finite]] [[number]] of things [[take]]n in a [[finite]] [[number]] of [[way]]s [[must]] [[always]] be [[finite]], Aristotle, ''Analytica Posteriora'' 82b32; <b class="b3">πεπέρανται [ὁ οὐρανός]</b> Id.''Cael.''273a4; especially in part. [[πεπερασμένος]], opp. [[ἄπειρος]], π. [[μέγεθος]], [[χρόνος]], Id.''Ph.''266b22, ''Cael.''272a15.<br><span class="bld">3</span> in speaking, <b class="b3">π. μῦθον, λόγον</b>, [[proceed]] with a [[discourse]], A.''Th.''1056, E.''Med.'' 701; εἰπὲ καὶ π. πάντα [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''699; π. ὅ τι λέγεις Ar.''Pl.''648: abs., <b class="b3">περὶ σωφροσύνης ἤδη… περανῶ</b> ib.563, cf. ''Ra.''1283; πέραιν' ὥσπερ ἤρξω [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 353b; <b class="b3">πέραινε· σωθείης δὲ</b>… Men.65.5.<br><span class="bld">4</span> [[recite from beginning to end]], ἰαμβεῖον Ar.''Ra.''1170, cf. D.19.245; τραγῳδίαν Antiph.1.6, cf. 85.4; νόμον Pl.''Ti.''29d; [[recount]], [[relate]], [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''362, ''IT''781.<br><span class="bld">5</span> abs., [[effect one's purpose]], esp. with a neg., [[οὐδὲν περαίνω]] = [[come to]] no [[issue]], [[make]] no [[progress]], περαίνει δ' οὐδὲν ἡ [[προθυμία]] Id.''Ph.''589, cf. Th.6.86, Lys.8.8; ἰατρευόμενοι… οὐδὲν περαίνουσι [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 426a; <b class="b3">ἵνα τι περαίνωμεν</b> ib.346a; περαίνειν ἤδη ὥρα X.''An.''3.2.32.<br><span class="bld">6</span> [[draw a conclusion]], [[infer]], [[διὰ τοῦ ἀδυνάτου περαίνειν]] = [[infer by a reductio ad impossibile]], Arist.''APr.'' 41a23; <b class="b3">ὁ περαίνων [λόγος]</b>, a kind of [[syllogism]], D.L.7.44; <b class="b3">περὶ τῶν περαινόντων λόγων</b>, title of work by [[Chrysippus]]:—freq. in Pass., <b class="b3">τὸ ἐν πλείοσι σχήμασι… περαινόμενον</b> the [[conclusion]] which is [[draw]]n, Arist.''APr.'' 42b30, etc.; [[περαίνεται]] c. acc. et inf., [[it is inferred]] that... Muson.''Fr.''1p.2H., cf. Phld.''Rh.''1.137 S.<br><span class="bld">II</span> [[sensu obsceno|sens. obsc.]], Artem.1.80, D.L.2.127:—Pass., ''Com.Adesp.''14, ''AP''11.339, D.L.l.c.<br><span class="bld">III</span> intr., [[reach]], [[penetrate]], δι' ὤτων A.''Ch.''57(lyr.); εἰς τὸν ἐγκέφαλον [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''492a21; πρὸς [τὴν καρδίαν] Id.''PA''666a13; εἰς τὸ ἔξω Id.''GA''716b28: abs., [[penetrate]], Id.''HA''497a10.<br><span class="bld">2</span> [[come to an end]], <b class="b3">τὸ πεπερασμένον ἀεὶ πρός τι περαίνει</b> the [[finite]] [[always]] [[come]]s to [[some]] [[limit]], Id.''Ph.''203b21, cf. ''Xen.''977b6; [[end in]]... εἴς τι E.''Fr.''340, cf. Pl.''Men.''76a, Plu. ''Arat.''52, etc.; ἡ ὁδὸς π. ἐπὶ τὸ στρατόπεδον Id.''Cat.Ma.''13.<br><span class="bld">IV</span> [[pierce]], h.Merc.48. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0562.png Seite 562]] (vgl. [[πειραίνω]]), aor. ἐπέρανα, – 1) | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0562.png Seite 562]] (vgl. [[πειραίνω]]), aor. ἐπέρανα, – 1) [[beendigen]], [[vollenden]], vollbringen; μῦθον, Aesch. Spt. 1042; auch ohne diesen Zusatz, εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα, Pers. 685; περαίνων ἐπίμομφον ἄταν, Ch. 817; περαίνεται δὴ τοὖργον κοὐ ματᾷ [[τόδε]], Prom. 57; [[πρᾶγος]] ἄσκοπὁν ἔχει περάνας, Soph. Ai. 22; περαίνει οὐδὲν ἡ [[προθυμία]], Eur. Phoen. 592; πέραιν' [[ὅπως]] λέγεις, Or. 1118 (vgl. Plat. πέραινε ὥσπερ ἤρξω, fahre fort und führe die Rede zu Ende, wie du anfingst, Prot. 353 a, wie τὸν λόγον, Tim. 29 d); πέραινε, ὧν σ' ἀνιστορῶ πέρι, Ion 362; u. pass., χρησμὸς Λοξίου περαίνεται, Phoen. 1697, wie περαίνεται τὰ λόγια Ar. Vesp. 799; u. in Prosa: οὐδὲν ἔτι περανεῖ, Thuc. 6, 86; u. im pass., 6, 70; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 4, 5, 38; τὸ προσταχθέν, 5, 3, 50; Plat. περαίνουσι τὸ σφέτερον αὐτῶν ἕκαστοι, Soph. 243 a, u. öfter; auch absolut, οὐκ ἂν φθάνοις περαίνων, führe es nur aus, Phaed. 100 c; αὐτὸς πέρανον, Prot. 360 d; πεπεράνθαι, Gorg. 472 b; καὶ τετελευτηκέναι, Men 75 e; καὶ πεπερασμένον καὶ ἄπειρον πλήθει, Parm. 145 a; vgl. Pol. 4, 40, 6; – οὐδὲν περαίνουσιν, sie bringen Nichts zu Stande, Plat. Rep. IV, 426 a, u. öfter; vor sich bringen, erreichen, οὐδὲν τῶν [[προὔργου]] περαίνων, Pol. 5, 19, 5. Bei Posidipp. Ath. III, 87 e herbeischaffen. – 2) [[durchbohren]]; auch im obscönen Sinne, sowohl γυναῖκα, κόρην, beschlafen, als von männlicher Unzucht, Sp., wie Clem. Al.; τὸν αἰτίαν ἔχοντα περαίνεσθαι, D. L. 4, 34, vgl. 2, 127; Suid. erkl. συνουσιάζειν; vgl. Anth. XI, 339. – 3) intrans., [[sich wohin erstrecken]], wohin reichen; περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον, Pind. P. 10, 28; Sp., wie εἴς τι, Arist. u. öfter Plut. Ähnlich περαῖνον δι' ὤτων, was tief in die Ohren eingedrungen ist, Aesch. Ch. 55. – Bei S. Emp. adv. log. 2, 428 ff. stehen τὰ περαίνοντα den ἀπέραντα gegenüber. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<i>f.</i> περανῶ, <i>ao.</i> ἐπέρανα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> περανθήσομαι, <i>ao.</i> ἐπεράνθην, <i>pf.</i> πεπέρασμαι;<br />faire <i>ou</i> aller jusqu'au bout, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[achever]], [[accomplir]], [[mener à terme]], [[terminer]], acc. ; <i>Pass.</i> être mené à bonne fin, se terminer, s'achever, s'accomplir;<br /><b>2</b> <i>particul.</i> achever un discours, un récit, un raisonnement, <i>etc.</i> acc.;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> pousser jusqu'au bout, <i>d'où</i><br /><b>1</b> s'étendre jusqu'à, pénétrer jusqu'à, gén.;<br /><b>2</b> aboutir à, <i>avec</i> εἰς <i>ou</i> [[ἐπί]] et l'acc..<br />'''Étymologie:''' [[πέραν]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=περαίνω [πέρας] poët. imperf. ἐπείραινε; perf. med.-pass. 3 sing. πεπέρανται, poët. πεπείρανται, imperat. 3 sing. πεπεράνθω, inf. πεπεράνθαι, ptc. πεπερασμένος met acc. tot een einde brengen, volbrengen, voltooien:; πέραιν’... ἄταν voltooi het onheil Aeschl. Ch. 830; τὸ προσταχθέν wat is opgedragen Xen. Cyr. 5.3.50; πέραινέ μοι λόγον maak je verhaal af Eur. Med. 701; ook abs..; πέραιν’ ὥσπερ ἤρξω maak het af zoals je begonnen bent Plat. Prot. 353b; πέραινε σύ... ἁνυσας vertel jij snel je hele verhaal (van begin tot einde) Aristoph. Ran. 1170; iets bereiken:; περαίνει δ’ οὐδὲν ἡ προθυμία je bereidwilligheid bereikt niets Eur. Phoen. 589; ἰατρευόμενοι γὰρ οὐδὲν περαίνουσιν want met naar de dokter te gaan bereiken ze niets Plat. Resp. 426a; ποίαν περαίνων ἐλπίδα; wat hoopt hij daarmee te bereiken? Eur. Andr. 1062; ook med.: περαίνεσθαι ὧν ἕνεκα ἦλθον te bereiken waarvoor ze gekomen waren Thuc. 7.43.5. intrans. dóórdringen:. σέβας... δι’ ὤτων περαῖνον het ontzag dat door de oren heen doordrong Aeschl. Ch. 57. eindigen in, uitlopen op:. εἰς φθοράν π. op de dood uitlopen Plut. Arat. 52.3; ἀτραπόν... περαίνουσαν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον een pad dat uitkwam bij het kamp Plut. CMa 13.2. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''περαίνω:''' (fut. περᾰνῶ - ион. περανέω, aor. ἐπέρᾱνα; pass.: fut. περανθήσομαι, aor. ἐπεράνθην, pf. [[πεπέρασμαι]]; inf. pf. pass. πεπεράνθαι и πεπεράσθαι; adj. verb. περαντός)<br /><b class="num">1</b> [[осуществлять]], [[совершать]], [[выполнять]] (ἐπίμομφον ἄταν Aesch.; [[πρᾶγμα]] καὶ χρησμοὺς θεοῦ Eur.; τὰ δέοντα Xen.; πολλὴν ὁδὸν π. Arph.): [[ἵνα]] ἔργῳ περαίνηται Xen. чтобы (это) претворилось в дело; [[ταῦτα]] πάντα πεπείρανται Hom. все это выполнено;<br /><b class="num">2</b> [[доводить]], [[приводить]] (τινὰ πρὸς [[ἔσχατον]] πλόον Pind.; περαίνουσα ἐπὶ τὸ [[στρατόπεδον]] [[ὁδός]] Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[доводить до конца]], [[заканчивать]] (μῦθον Aesch.): εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα Aesch. говори все и заканчивай, т. е. говори поскорее; πέραιν᾽ [[ὥσπερ]] ἤρξω Plat. кончай как начал;<br /><b class="num">4</b> [[продолжать]]: πέραινε δ᾽ ὧν σ᾽ ἀνιστορῶ [[πέρι]] Eur. продолжай (о том), о чем я спрашиваю тебя;<br /><b class="num">5</b> [[прийти]] (к какому-л. результату), добиться, достичь (οὐδὲν ἐπέραινε Plut.): οὐδὲν περανεῖ [[ὑμῖν]] Thuc. (это) не принесет вам никакой пользы; ἰατρευόμενοι οὐδὲν περαίνουσι Plat. своим лечением они ничего не достигают; οὐδὲν ἂν περαίνοιτε πυνθανόμενοι Lys. (об этом) вам ничего не удастся узнать;<br /><b class="num">6</b> [[делать вывод]], [[приходить к заключению]], [[умозаключать]], [[заключать]]: π. διὰ τοῦ ἀδυνάτου Arst. умозаключать через приведение к невозможному; τὸ περαινόμενον Arst. умозаключение, вывод;<br /><b class="num">7</b> [[ограничивать]], [[определять]]: καὶ πεπερασμένον καὶ [[ἄπειρον]] Plat. как ограниченное, так и беспредельное; τὰ πεπερασμένα [[πεπερασμενάκις]] πεπεράνθαι πάντα Arst. (ясно, что) конечное, будучи взято конечное число раз, даст в итоге (также) конечное;<br /><b class="num">8</b> [[пробивать]], [[пронзать]] (τι и τινά Anth.);<br /><b class="num">9</b> [[проникать]] (διά τινος Aesch.; εἰς и πρός τι Arst.). - см. тж. [[πειραίνω]] 2. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ΝΜΑ, ποιητ. τ. [[πειραίνω]], Α<br /><b>1.</b> [[φέρω]] [[κάτι]] σε [[πέρας]], [[ολοκληρώνω]] την [[εκτέλεση]] κάποιου πράγματος, το [[αποπερατώνω]]<br /><b>2.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ.) [[πεπερασμένος]], -<i>η</i>, -<i>ον</i><br /><b>βλ.</b> [[πεπερασμένος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για λόγο) [[δίνω]] [[τέλος]], [[παύω]] («πέραινέ μοι λόγον», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για έγγραφα ή συγγράμματα) α) [[αναγιγνώσκω]], [[απαγγέλλω]] από την [[αρχή]] ώς το [[τέλος]] («τὸν δὲ δὴ νόμον | |mltxt=ΝΜΑ, ποιητ. τ. [[πειραίνω]], Α<br /><b>1.</b> [[φέρω]] [[κάτι]] σε [[πέρας]], [[ολοκληρώνω]] την [[εκτέλεση]] κάποιου πράγματος, το [[αποπερατώνω]]<br /><b>2.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ.) [[πεπερασμένος]], -<i>η</i>, -<i>ον</i><br /><b>βλ.</b> [[πεπερασμένος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για λόγο) [[δίνω]] [[τέλος]], [[παύω]] («πέραινέ μοι λόγον», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για έγγραφα ή συγγράμματα) α) [[αναγιγνώσκω]], [[απαγγέλλω]] από την [[αρχή]] ώς το [[τέλος]] («τὸν δὲ δὴ νόμον ἡμῖν [[ἐφεξῆς]] πέραινε», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[αναφέρω]], [[εκθέτω]] με [[συντομία]]<br /><b>3.</b> [[πραγματοποιώ]] έναν σκοπό, [[φτάνω]] σε κάποιον [[αποτέλεσμα]]<br /><b>4.</b> [[εξάγω]] [[συμπέρασμα]], [[συμπεραίνω]] («διὰ τοῦ ἀδυνάτου περαίνειν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[φτάνω]] σε κάποιο [[τέρμα]], [[απολήγω]] [[κάπου]], έχω κάποια όρια<br /><b>6.</b> [[διαπερνώ]], [[διατρυπώ]] [[κάτι]]<br /><b>7.</b> [[βινώ]]<br />β. εισδύομαι, [[τρυπώνω]], [[μπαίνω]] («δι' ὤτων φρενός τε δαμίας περαῖνον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «περαίνων [[λόγος]]» — [[είδος]] συλλογισμού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[πέρας]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''περαίνω:''' ποιητ. [[πειραίνω]]· μέλ. <i>περανῶ</i>, αόρ. | |lsmtext='''περαίνω:''' ποιητ. [[πειραίνω]]· μέλ. <i>περανῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπέρᾱνα</i> — Μέσ., μέλ. <i>περᾰνοῦμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπερᾱνάμην</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐπεράνθην</i>· γʹ ενικ. παρακ. <i>πεπέραναι</i>, ποιητ. <i>πεπείρανται</i>· ([[πέρας]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φέρνω]] σε [[τέλος]], [[τελειώνω]], [[ολοκληρώνω]], [[φέρνω]] εις [[πέρας]], σε Τραγ. κ.λπ. — Παθ., [[έρχομαι]] σε ένα [[τέλος]], ολοκληρώνομαι, <i>πάντα πεπείρανται</i>, σε Ομήρ. Οδ.· πληρούμαι, εκτελούμαι, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> στην [[ομιλία]], [[τελειώνω]] το λόγο, [[σταματώ]] να μιλάω, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[επαναλαμβάνω]] από την [[αρχή]] ως το [[τέλος]], σε Αριστοφ.· [[διηγούμαι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> απόλ., [[εκτελώ]] το σκοπό μου, [[ιδίως]] μαζί με [[άρνηση]], οὐδὲν [[περαίνω]], δεν [[φθάνω]] σε [[αποτέλεσμα]], δεν [[καταφέρνω]], δεν [[σημειώνω]] πρόοδο, σε Ευρ., Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[διαπερνώ]], [[φτάνω]] ή [[διέρχομαι]], σε Αισχύλ., Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> αμτβ., [[έρχομαι]] σ' ένα [[τέλος]], [[τελειώνω]], σε Πλούτ. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''περαίνω''': ποιητ. [[ὡσαύτως]] [[πειραίνω]], Πινδ. Ι. 8 (7). 50, Ἄρατ. 24· μέλλ. περᾰνῶ Ἀριστοφ. Πλ. 563. Πλάτ., Ἰων. -ανέω, Ἱππ. 237 ἐν τέλ.: ἀόρ. ἐπέρᾱνα Σοφ. Αἴ. 22, Πλάτ. - Μέσ., ἐνεστ., Θουκ. 7. 43: μέλλ. περᾰνοῦμαι (δια-) Πλάτ. Φίληβ. 53C· ἀόρ. ἐπερᾱνάμην (δι-) Εὐρ. Ἡλ. 26, Πλάτ., κτλ. - Παθ., μέλλ. περανθήσομαι Γαλην., -ασθήσομαι Κρίτων παρὰ Στοβ. 43. 29· ἀόρ. ἐπεράνθην Ξεν., κτλ.· πρκμ. γ´ ἑνικ. πεπέρανται Πλάτ. Πολ. 502Ε, Ἀριστ. ποιητ. πεπείρανται Ὀδ. Μ. 37, Σοφ. Τρ. 581· προστακτ. πεπεράνθω Πλάτ. Νόμ. 736Β· ἀπαρ. -άνθαι Παρμ. παρ᾿ Ἀριστ. Φυσ. 3. 6, 12, Πλάτ. Γοργ. 472Β, Ἀριστ.· -άσθαι Ἀριστ. π. Ξενοφάν. 3, 6· μετοχ. πεπερασμένος Πλάτ. Παρμ. 145Α, 158Ε, καὶ συχν. παρ᾿ Ἀριστ.: ([[πέρας]]). Φέρω εἰς [[πέρας]], τελειώνω, ἐκτελῶ, ὁ Ὅμ. μόνον ἐν τῷ παθ., (ἴδε κατωτ.)· ἄταν π. Αἰσχύλ. Χ. 830· [[πρᾶγος]] π., rem transigere, Σοφ. Αἴ. 22· [[πρᾶγμα]] καὶ χρησμοὺς θεοῦ Εὐρ. Ἴων. 1569· ἐλπίδα, δόκησιν, ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 1062, Ὀρ. 636· π. τινὰ πρὸς ἔσχατον πλοῦν, φέρειν αὐτὸν εἰς τὸ [[τέρμα]] τοῦ πλοῦ, Πινδ. Π. 10. 45· π. δίκας τινὶ ὁ αὐτ. ἐν Ι. 8 (7). 50· καὶ [[οὕτως]] [[ἄνευ]] τοῦ δίκην, δίδω [[τέλος]] εἴς τι, τελειώνω, ἀποδόντες τὰ [[τρία]] τάλαντα περαίνετε Δημ. 991. 24· π. τὰ δέοντα Ξεν. Κύρ. 4. 5, 38· τὸ προσταχθὲν [[αὐτόθι]] 5. 3, 50· ἐπέρανεν ἐφ᾿ οἷς ἐμισθώθη Δημ. 277. 4· π. ὁδὸν Ἀριστοφ. Βάτρ. 401. - Παθ., φέρομαι εἰς [[πέρας]], τελειώνομαι, πάντα πεπείρανται Ὀδ. Μ. 37, πρβλ. Σοφ. Τρ. 581· περαίνεται δὴ [[τοὖργον]] Αἰσχύλ. Π. 57, κτλ.· πληροῦμαι, ἐκτελοῦμαι, [[χρησμός]], τὰ λόγια περαίνεται Εὐρ. Φοίν. 1703, Ἀριστοφ. Σφ. 799· ἡ [[συμμαχία]] ἐπεραίνετο Ξεν. Ἑλλ. 7. 4, 3· [[ἔργω]] π. ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 3. 2, 32. β) τὸ παθ. ἐν τῇ φιλοσ. γλώσσῃ σημαίνει περιορίζομαι ἐντὸς ὡρισμένων ὁρίων, εἶμαι περιωρισμένος ἢ πεπερασμένος, τὸ ὅλον πεπεράνθαι Παρμ. παρ᾿ Ἀριστ. ἐν Φυσ. 3. 6, 12· πεπέρανται ὁ οὐρανὸς ὁ αὐτ. π. Οὐρ. 1. 5, 19, κτλ.· [[μάλιστα]] ἐν τῇ μετοχ. πεπερασμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἄπειρος]], ὁ αὐτ. ἐν Φυσ. 8. 10, π. Οὐρ. 1. 5, κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ ὁμιλίας, π. μῦθον, λόγον, τελειώνω τὸν λόγον, [[λήγω]], παύομαι λέγων, Αἰσχύλ. Θήβ. 1051, Εὐρ. Μήδ. 701, Πλάτ. Τίμ. 29D· εἰπὲ καὶ π. πάντα Αἰσχύλ. Πέρσ. 699· π. ὅ τι λέγεις Ἀριστοφ. Πλ. 648· - ἀπολ., περὶ σωφροσύνης ἤδη…περανῶ [[αὐτόθι]] 563, πρβλ. Βατρ. 1284· πέραιν᾿ [[ὥσπερ]] ἤρξω Πλάτ. Πρωτ. 353Β· πέραινε· σωθείης δὲ νῦν Μένανδρ. ἐν «Ἀρρηφόρῳ» 1. 5. 3) [[ἐπαναλαμβάνω]] ἀπ᾿ ἀρχῆς [[μέχρι]] τέλους, ἰαμβεῖον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1170, πρβλ. Δημ. 417. 16· τραγῳδίαν [[περαίνω]] Σοφοκλέους Ἀντιφάν. ἐν «Ἀγροίκῳ» 1· - διηγοῦμαι, Εὐρ. Ἴων 362, πρβλ. Ι. Τ. 782. 4) ἀπολ., [[ὡσαύτως]], ἐκτελῶ τὸν σκοπόν μου, [[μάλιστα]] μετ᾿ ἀρνήσ., οὐδὲν [[περαίνω]], [[φθάνω]] εἰς οὐδὲν [[ἀποτέλεσμα]], οὐδὲν κατορθώνω, ἀλλ᾿ ἀνάλωται [[χρόνος]] οὐν μέσῳ [[μάτην]], περαίνει δ᾿ οὐδὲν ἡ [[προθυμία]] Εὐρ. Φοίν. 589, Θουκ. 6. 86, Λυσ. 113. 5· ἰατρευόμενοι… οὐδὲν περαίνουσι Πλάτ. Πολ. 426Α, πρβλ. 316Α. 5) [[ἐξάγω]] [[συμπέρασμα]], [[συμπεραίνω]], διὰ τοῦ ἀδυνάτου π. Ἀριστ. Ἀναλυτ. Πρότ. 1. 23, 8· συχν. ἐν τῷ παθ., τὸ ἐν πλείοσι σχήμασι… περαινόμενον, τὸ ἐξαγόμενον [[συμπέρασμα]], [[αὐτόθι]] 26, 1, κτλ.· ὁ περαίνων (ἐξυπ. [[λόγος]]), [[εἶδος]] συλλογισμοῦ, Διογ. Λ. 7. 44. ΙΙ. ἐπὶ αἰσχρᾶς σημασ., π. γυναῖκα, κόρην, ὡς τὸ τρυπᾶν, Ἀνθ., Π. 11. 339. Ἀρτεμίδ. 1. 78· - Παθ., Διογ. Λ. 2. 117. 2) ὡς τὸ [[περάω]], διαπερῶ, θάλασσαν Ἄρατ. 289. ΙΙΙ. ἀμεταβ., [[φθάνω]] ἢ εἰσδύομαι, δι᾿ ὤτων Αἰσχύλ. Χο. 55· εἰς ἢ πρὸς τὸν ἐγκέφαλον Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 11, 2., 4. 8, 9, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 76Α· εἰς τὸ ἔξω Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Γεν. 1. 3, 4· ἀπολ., εἰσδύομαι, χωρῶ περαιτέρω, ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 17, 15. ΙV. ἀμεταβ., [[ἔρχομαι]] εἰς [[πέρας]], τὸ πεπερασμένον ἀεὶ [[πρός]] τι περαίνει, φθάνει [[πάντοτε]] εἴς τι [[ὅριον]], Ἀριστ. Φυσ. 3. 4, 11, πρβλ. Ξενοφάν. 3, 6· - [[φθάνω]] ἢ [[ἀπολήγω]] εἰς…, εἴς τι Εὐρ. Ἀποσπ. 341, πρβλ. Πλουτ. Ἄρατ. 52, κτλ.· ἡ ὁδὸς π. ἐπὶ τὸ [[στρατόπεδον]] ὁ αὐτ. ἐν Κάτωνι Πρεσβυτ. 13. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 388, Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογ. τ. Α´, σ. 548-549. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[πέρας]]<br /><b class="num">I.</b> to [[bring]] to an end, [[finish]], [[accomplish]], [[execute]], Trag., etc.:—Pass. to be brought to an end, be [[finished]], πάντα πεπείρανται Od.: to be [[fulfilled]], [[accomplished]], Eur. etc.<br /><b class="num">2.</b> in [[speaking]], to end a [[discourse]], [[finish]] [[speaking]], Aesch., etc.<br /><b class="num">3.</b> to [[repeat]] from [[beginning]] to end, Ar.:— to [[relate]], Eur.<br /><b class="num">4.</b> absol. to [[effect]] one's [[purpose]], esp. with a neg., οὐδὲν π. to [[come]] to no [[issue]], do no [[good]], make no [[progress]], Eur., Thuc.<br /><b class="num">II.</b> intr. to make way, [[reach]] or [[penetrate]], Aesch., Plat.<br /><b class="num">III.</b> intr. to [[come]] to an end, end, Plut. | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[τελειώνω]]). Ἀπό τό οὐσ. [[πέρας]] (=[[τέλος]]) καί ποιητ. [[πεῖραρ]]. Θέμα [[πέραν]] + j + ω → [[περαίνω]] μέ ἐπένθεση τοῦ j.<br><b>Παράγωγα:</b> [[περαντέον]], [[περαντικός]] (=[[λογικός]]), [[ἀπέραντος]], [[διαπεραντέον]], [[συμπεραίνω]], [[συμπέρασμα]], [[συμπερασμός]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[proficere]], [[prodesse]]'', to [[accomplish]], [[be of use]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.86.5/ 6.86.5],<br>MED. ''[[ad finem perducere]]'', to [[carry through to the end]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.43.5/ 7.43.5],<br>''[[effici]], [[accidere]]'', to [[be accomplished]], [[happen]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.70.1/ 6.70.1], (''[[tonitrua]], [[fulgura]]'', [[thunder]], [[lightning]],) | |||
}} | }} |
Latest revision as of 14:38, 16 November 2024
English (LSJ)
Pi.P.10.28, Philol.1, etc.; poet. πειραίνω Arat.24: also impf.
A ἐπείραινε Pi.I.8(7).25: fut. περᾰνῶ Ar.Pl.563, Pl.Lg.672e; Ion. περανέω, 3sg. περανεῖ, Hp.Hat.Puer.15, Meliss.5: aor. ἐπέρᾱνα S.Aj.22, Pl. Tht.207c; Ion. aor. part. πειρήνας h.Merc.48:—Med., pres., Th.7.43: fut. περανοῦμαι (διαπεραίνω) Pl.Phlb. 53c: aor. ἐπερᾱνάμην (δι-) E.Hel.26, Pl.Lg.900b:—Pass., fut. περανθήσομαι Gal.UP4.12 (περασθήσομαι is corrupt in Crito ap.Stob.3.3.63): aor. ἐπεράνθην X.HG3.2.19, Pl. Grg.501c, etc.: pf. 3sg. πεπέρανται Id.R.502e, Arist.Cael.273a4; poet. πεπείρανται Od.12.37, S.Tr.581; imper. πεπεράνθω Pl.Lg.736b; inf. περάνθαι Id.Grg.472b, Arist.Sens.445b23, περάσθαι Id.Xen.977b3 (s. v.l.); part. πεπερασμένος = finite, limited Zeno Eleat.3, Pl.Prm.145a, Arist.APo. 82b32, al.: (πέρας):—bring to an end, finish, accomplish, Hom. only in Pass. (v. infr.); π. ἄταν A.Ch.830 (lyr.); πρᾶγος περαίνω = settle the business, Lat. rem transigere, S.Aj.22; πρᾶγμα καὶ χρησμοὺς θεοῦ E.Ion1569; ἐλπίδα, δόκησιν, Id.Andr.1062, Or.636; π. τινὰ πρὸς ἔς χατον πλόον bring him to the end of his voyage, Pi.P.10.28; π. δίκας τινί Id.I.8(7).25; without δίκην, finish the business, D.38.24; π. τὰ δέοντα X.Cyr.4.5.38; τὸ προσταχθέν ib.5.3.50; ἐπέραινεν ἐφ' οἷς ἐμισθώθη D.18.149; π. ὁδόν Ar.Ra. 403; πολλήν (sc. θάλασσαν) Arat.289:—Pass., to be brought to an end, be finished, πάντα πεπείρανται = all come to pass Od.12.37, cf. S.Tr.581; περαίνεται δὴ τοὔργον A.Pr.57, etc.; to be fulfilled, be accomplished, χρησμός, τὰ λόγια περαίνεται, E.Ph.1703, Ar.V.799; ἡ συμμαχία ἐπεραίνετο X.HG 7.4.3; ἵνα ἔργῳ περαίνηται Id.An.3.2.32.
2 limit, Iamb.Comm.Math.3:—elsewhere Pass., to be limited or be finite, τὸ ὅλον πεπεράνθαι Arist.Ph.207a16; τὰ δὲ πεπερασμένα πεπερασμενάκις ἀνάγκη πεπεράνθαι πάντα = and the product of a finite number of things taken in a finite number of ways must always be finite, Aristotle, Analytica Posteriora 82b32; πεπέρανται [ὁ οὐρανός] Id.Cael.273a4; especially in part. πεπερασμένος, opp. ἄπειρος, π. μέγεθος, χρόνος, Id.Ph.266b22, Cael.272a15.
3 in speaking, π. μῦθον, λόγον, proceed with a discourse, A.Th.1056, E.Med. 701; εἰπὲ καὶ π. πάντα A.Pers.699; π. ὅ τι λέγεις Ar.Pl.648: abs., περὶ σωφροσύνης ἤδη… περανῶ ib.563, cf. Ra.1283; πέραιν' ὥσπερ ἤρξω Pl.Prt. 353b; πέραινε· σωθείης δὲ… Men.65.5.
4 recite from beginning to end, ἰαμβεῖον Ar.Ra.1170, cf. D.19.245; τραγῳδίαν Antiph.1.6, cf. 85.4; νόμον Pl.Ti.29d; recount, relate, E.Ion362, IT781.
5 abs., effect one's purpose, esp. with a neg., οὐδὲν περαίνω = come to no issue, make no progress, περαίνει δ' οὐδὲν ἡ προθυμία Id.Ph.589, cf. Th.6.86, Lys.8.8; ἰατρευόμενοι… οὐδὲν περαίνουσι Pl.R. 426a; ἵνα τι περαίνωμεν ib.346a; περαίνειν ἤδη ὥρα X.An.3.2.32.
6 draw a conclusion, infer, διὰ τοῦ ἀδυνάτου περαίνειν = infer by a reductio ad impossibile, Arist.APr. 41a23; ὁ περαίνων [λόγος], a kind of syllogism, D.L.7.44; περὶ τῶν περαινόντων λόγων, title of work by Chrysippus:—freq. in Pass., τὸ ἐν πλείοσι σχήμασι… περαινόμενον the conclusion which is drawn, Arist.APr. 42b30, etc.; περαίνεται c. acc. et inf., it is inferred that... Muson.Fr.1p.2H., cf. Phld.Rh.1.137 S.
II sens. obsc., Artem.1.80, D.L.2.127:—Pass., Com.Adesp.14, AP11.339, D.L.l.c.
III intr., reach, penetrate, δι' ὤτων A.Ch.57(lyr.); εἰς τὸν ἐγκέφαλον Arist.HA492a21; πρὸς [τὴν καρδίαν] Id.PA666a13; εἰς τὸ ἔξω Id.GA716b28: abs., penetrate, Id.HA497a10.
2 come to an end, τὸ πεπερασμένον ἀεὶ πρός τι περαίνει the finite always comes to some limit, Id.Ph.203b21, cf. Xen.977b6; end in... εἴς τι E.Fr.340, cf. Pl.Men.76a, Plu. Arat.52, etc.; ἡ ὁδὸς π. ἐπὶ τὸ στρατόπεδον Id.Cat.Ma.13.
IV pierce, h.Merc.48.
German (Pape)
[Seite 562] (vgl. πειραίνω), aor. ἐπέρανα, – 1) beendigen, vollenden, vollbringen; μῦθον, Aesch. Spt. 1042; auch ohne diesen Zusatz, εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα, Pers. 685; περαίνων ἐπίμομφον ἄταν, Ch. 817; περαίνεται δὴ τοὖργον κοὐ ματᾷ τόδε, Prom. 57; πρᾶγος ἄσκοπὁν ἔχει περάνας, Soph. Ai. 22; περαίνει οὐδὲν ἡ προθυμία, Eur. Phoen. 592; πέραιν' ὅπως λέγεις, Or. 1118 (vgl. Plat. πέραινε ὥσπερ ἤρξω, fahre fort und führe die Rede zu Ende, wie du anfingst, Prot. 353 a, wie τὸν λόγον, Tim. 29 d); πέραινε, ὧν σ' ἀνιστορῶ πέρι, Ion 362; u. pass., χρησμὸς Λοξίου περαίνεται, Phoen. 1697, wie περαίνεται τὰ λόγια Ar. Vesp. 799; u. in Prosa: οὐδὲν ἔτι περανεῖ, Thuc. 6, 86; u. im pass., 6, 70; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 4, 5, 38; τὸ προσταχθέν, 5, 3, 50; Plat. περαίνουσι τὸ σφέτερον αὐτῶν ἕκαστοι, Soph. 243 a, u. öfter; auch absolut, οὐκ ἂν φθάνοις περαίνων, führe es nur aus, Phaed. 100 c; αὐτὸς πέρανον, Prot. 360 d; πεπεράνθαι, Gorg. 472 b; καὶ τετελευτηκέναι, Men 75 e; καὶ πεπερασμένον καὶ ἄπειρον πλήθει, Parm. 145 a; vgl. Pol. 4, 40, 6; – οὐδὲν περαίνουσιν, sie bringen Nichts zu Stande, Plat. Rep. IV, 426 a, u. öfter; vor sich bringen, erreichen, οὐδὲν τῶν προὔργου περαίνων, Pol. 5, 19, 5. Bei Posidipp. Ath. III, 87 e herbeischaffen. – 2) durchbohren; auch im obscönen Sinne, sowohl γυναῖκα, κόρην, beschlafen, als von männlicher Unzucht, Sp., wie Clem. Al.; τὸν αἰτίαν ἔχοντα περαίνεσθαι, D. L. 4, 34, vgl. 2, 127; Suid. erkl. συνουσιάζειν; vgl. Anth. XI, 339. – 3) intrans., sich wohin erstrecken, wohin reichen; περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον, Pind. P. 10, 28; Sp., wie εἴς τι, Arist. u. öfter Plut. Ähnlich περαῖνον δι' ὤτων, was tief in die Ohren eingedrungen ist, Aesch. Ch. 55. – Bei S. Emp. adv. log. 2, 428 ff. stehen τὰ περαίνοντα den ἀπέραντα gegenüber.
French (Bailly abrégé)
f. περανῶ, ao. ἐπέρανα, pf. inus.
Pass. f. περανθήσομαι, ao. ἐπεράνθην, pf. πεπέρασμαι;
faire ou aller jusqu'au bout, d'où
I. tr. 1 achever, accomplir, mener à terme, terminer, acc. ; Pass. être mené à bonne fin, se terminer, s'achever, s'accomplir;
2 particul. achever un discours, un récit, un raisonnement, etc. acc.;
II. intr. pousser jusqu'au bout, d'où
1 s'étendre jusqu'à, pénétrer jusqu'à, gén.;
2 aboutir à, avec εἰς ou ἐπί et l'acc..
Étymologie: πέραν.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
περαίνω [πέρας] poët. imperf. ἐπείραινε; perf. med.-pass. 3 sing. πεπέρανται, poët. πεπείρανται, imperat. 3 sing. πεπεράνθω, inf. πεπεράνθαι, ptc. πεπερασμένος met acc. tot een einde brengen, volbrengen, voltooien:; πέραιν’... ἄταν voltooi het onheil Aeschl. Ch. 830; τὸ προσταχθέν wat is opgedragen Xen. Cyr. 5.3.50; πέραινέ μοι λόγον maak je verhaal af Eur. Med. 701; ook abs..; πέραιν’ ὥσπερ ἤρξω maak het af zoals je begonnen bent Plat. Prot. 353b; πέραινε σύ... ἁνυσας vertel jij snel je hele verhaal (van begin tot einde) Aristoph. Ran. 1170; iets bereiken:; περαίνει δ’ οὐδὲν ἡ προθυμία je bereidwilligheid bereikt niets Eur. Phoen. 589; ἰατρευόμενοι γὰρ οὐδὲν περαίνουσιν want met naar de dokter te gaan bereiken ze niets Plat. Resp. 426a; ποίαν περαίνων ἐλπίδα; wat hoopt hij daarmee te bereiken? Eur. Andr. 1062; ook med.: περαίνεσθαι ὧν ἕνεκα ἦλθον te bereiken waarvoor ze gekomen waren Thuc. 7.43.5. intrans. dóórdringen:. σέβας... δι’ ὤτων περαῖνον het ontzag dat door de oren heen doordrong Aeschl. Ch. 57. eindigen in, uitlopen op:. εἰς φθοράν π. op de dood uitlopen Plut. Arat. 52.3; ἀτραπόν... περαίνουσαν ἐπὶ τὸ στρατόπεδον een pad dat uitkwam bij het kamp Plut. CMa 13.2.
Russian (Dvoretsky)
περαίνω: (fut. περᾰνῶ - ион. περανέω, aor. ἐπέρᾱνα; pass.: fut. περανθήσομαι, aor. ἐπεράνθην, pf. πεπέρασμαι; inf. pf. pass. πεπεράνθαι и πεπεράσθαι; adj. verb. περαντός)
1 осуществлять, совершать, выполнять (ἐπίμομφον ἄταν Aesch.; πρᾶγμα καὶ χρησμοὺς θεοῦ Eur.; τὰ δέοντα Xen.; πολλὴν ὁδὸν π. Arph.): ἵνα ἔργῳ περαίνηται Xen. чтобы (это) претворилось в дело; ταῦτα πάντα πεπείρανται Hom. все это выполнено;
2 доводить, приводить (τινὰ πρὸς ἔσχατον πλόον Pind.; περαίνουσα ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ὁδός Plut.);
3 доводить до конца, заканчивать (μῦθον Aesch.): εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα Aesch. говори все и заканчивай, т. е. говори поскорее; πέραιν᾽ ὥσπερ ἤρξω Plat. кончай как начал;
4 продолжать: πέραινε δ᾽ ὧν σ᾽ ἀνιστορῶ πέρι Eur. продолжай (о том), о чем я спрашиваю тебя;
5 прийти (к какому-л. результату), добиться, достичь (οὐδὲν ἐπέραινε Plut.): οὐδὲν περανεῖ ὑμῖν Thuc. (это) не принесет вам никакой пользы; ἰατρευόμενοι οὐδὲν περαίνουσι Plat. своим лечением они ничего не достигают; οὐδὲν ἂν περαίνοιτε πυνθανόμενοι Lys. (об этом) вам ничего не удастся узнать;
6 делать вывод, приходить к заключению, умозаключать, заключать: π. διὰ τοῦ ἀδυνάτου Arst. умозаключать через приведение к невозможному; τὸ περαινόμενον Arst. умозаключение, вывод;
7 ограничивать, определять: καὶ πεπερασμένον καὶ ἄπειρον Plat. как ограниченное, так и беспредельное; τὰ πεπερασμένα πεπερασμενάκις πεπεράνθαι πάντα Arst. (ясно, что) конечное, будучи взято конечное число раз, даст в итоге (также) конечное;
8 пробивать, пронзать (τι и τινά Anth.);
9 проникать (διά τινος Aesch.; εἰς и πρός τι Arst.). - см. тж. πειραίνω 2.
English (Slater)
περαίνω, πειραίνω
a attain ὅσαις δὲ βροτὸν ἔθνος ἀγλαίαις ἁπτόμεσθα, περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον (P. 10.28)
b conclude (Αἰακός) ὃ καὶ δαιμόνεσσι δίκας ἐπείραινε (Tricl.: ἐπεραίνε cod.) (I. 8.24)
c frag. ]περαίνοις [ Πα. 7C. 8.
Greek Monolingual
ΝΜΑ, ποιητ. τ. πειραίνω, Α
1. φέρω κάτι σε πέρας, ολοκληρώνω την εκτέλεση κάποιου πράγματος, το αποπερατώνω
2. (η μτχ. παθ. παρακμ.) πεπερασμένος, -η, -ον
βλ. πεπερασμένος
αρχ.
1. (για λόγο) δίνω τέλος, παύω («πέραινέ μοι λόγον», Ευρ.)
2. (για έγγραφα ή συγγράμματα) α) αναγιγνώσκω, απαγγέλλω από την αρχή ώς το τέλος («τὸν δὲ δὴ νόμον ἡμῖν ἐφεξῆς πέραινε», Πλάτ.)
β) αναφέρω, εκθέτω με συντομία
3. πραγματοποιώ έναν σκοπό, φτάνω σε κάποιον αποτέλεσμα
4. εξάγω συμπέρασμα, συμπεραίνω («διὰ τοῦ ἀδυνάτου περαίνειν», Αριστοτ.)
5. (αμτβ.) φτάνω σε κάποιο τέρμα, απολήγω κάπου, έχω κάποια όρια
6. διαπερνώ, διατρυπώ κάτι
7. βινώ
β. εισδύομαι, τρυπώνω, μπαίνω («δι' ὤτων φρενός τε δαμίας περαῖνον», Αριστοτ.)
9. φρ. «περαίνων λόγος» — είδος συλλογισμού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. πέρας.
Greek Monotonic
περαίνω: ποιητ. πειραίνω· μέλ. περανῶ, αόρ. αʹ ἐπέρᾱνα — Μέσ., μέλ. περᾰνοῦμαι, αόρ. αʹ ἐπερᾱνάμην — Παθ., αόρ. αʹ ἐπεράνθην· γʹ ενικ. παρακ. πεπέραναι, ποιητ. πεπείρανται· (πέρας)·
I. 1. φέρνω σε τέλος, τελειώνω, ολοκληρώνω, φέρνω εις πέρας, σε Τραγ. κ.λπ. — Παθ., έρχομαι σε ένα τέλος, ολοκληρώνομαι, πάντα πεπείρανται, σε Ομήρ. Οδ.· πληρούμαι, εκτελούμαι, σε Ευρ. κ.λπ.
2. στην ομιλία, τελειώνω το λόγο, σταματώ να μιλάω, σε Αισχύλ. κ.λπ.
3. επαναλαμβάνω από την αρχή ως το τέλος, σε Αριστοφ.· διηγούμαι, σε Ευρ.
4. απόλ., εκτελώ το σκοπό μου, ιδίως μαζί με άρνηση, οὐδὲν περαίνω, δεν φθάνω σε αποτέλεσμα, δεν καταφέρνω, δεν σημειώνω πρόοδο, σε Ευρ., Θουκ.
II. αμτβ., διαπερνώ, φτάνω ή διέρχομαι, σε Αισχύλ., Πλάτ.
III. αμτβ., έρχομαι σ' ένα τέλος, τελειώνω, σε Πλούτ.
Greek (Liddell-Scott)
περαίνω: ποιητ. ὡσαύτως πειραίνω, Πινδ. Ι. 8 (7). 50, Ἄρατ. 24· μέλλ. περᾰνῶ Ἀριστοφ. Πλ. 563. Πλάτ., Ἰων. -ανέω, Ἱππ. 237 ἐν τέλ.: ἀόρ. ἐπέρᾱνα Σοφ. Αἴ. 22, Πλάτ. - Μέσ., ἐνεστ., Θουκ. 7. 43: μέλλ. περᾰνοῦμαι (δια-) Πλάτ. Φίληβ. 53C· ἀόρ. ἐπερᾱνάμην (δι-) Εὐρ. Ἡλ. 26, Πλάτ., κτλ. - Παθ., μέλλ. περανθήσομαι Γαλην., -ασθήσομαι Κρίτων παρὰ Στοβ. 43. 29· ἀόρ. ἐπεράνθην Ξεν., κτλ.· πρκμ. γ´ ἑνικ. πεπέρανται Πλάτ. Πολ. 502Ε, Ἀριστ. ποιητ. πεπείρανται Ὀδ. Μ. 37, Σοφ. Τρ. 581· προστακτ. πεπεράνθω Πλάτ. Νόμ. 736Β· ἀπαρ. -άνθαι Παρμ. παρ᾿ Ἀριστ. Φυσ. 3. 6, 12, Πλάτ. Γοργ. 472Β, Ἀριστ.· -άσθαι Ἀριστ. π. Ξενοφάν. 3, 6· μετοχ. πεπερασμένος Πλάτ. Παρμ. 145Α, 158Ε, καὶ συχν. παρ᾿ Ἀριστ.: (πέρας). Φέρω εἰς πέρας, τελειώνω, ἐκτελῶ, ὁ Ὅμ. μόνον ἐν τῷ παθ., (ἴδε κατωτ.)· ἄταν π. Αἰσχύλ. Χ. 830· πρᾶγος π., rem transigere, Σοφ. Αἴ. 22· πρᾶγμα καὶ χρησμοὺς θεοῦ Εὐρ. Ἴων. 1569· ἐλπίδα, δόκησιν, ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 1062, Ὀρ. 636· π. τινὰ πρὸς ἔσχατον πλοῦν, φέρειν αὐτὸν εἰς τὸ τέρμα τοῦ πλοῦ, Πινδ. Π. 10. 45· π. δίκας τινὶ ὁ αὐτ. ἐν Ι. 8 (7). 50· καὶ οὕτως ἄνευ τοῦ δίκην, δίδω τέλος εἴς τι, τελειώνω, ἀποδόντες τὰ τρία τάλαντα περαίνετε Δημ. 991. 24· π. τὰ δέοντα Ξεν. Κύρ. 4. 5, 38· τὸ προσταχθὲν αὐτόθι 5. 3, 50· ἐπέρανεν ἐφ᾿ οἷς ἐμισθώθη Δημ. 277. 4· π. ὁδὸν Ἀριστοφ. Βάτρ. 401. - Παθ., φέρομαι εἰς πέρας, τελειώνομαι, πάντα πεπείρανται Ὀδ. Μ. 37, πρβλ. Σοφ. Τρ. 581· περαίνεται δὴ τοὖργον Αἰσχύλ. Π. 57, κτλ.· πληροῦμαι, ἐκτελοῦμαι, χρησμός, τὰ λόγια περαίνεται Εὐρ. Φοίν. 1703, Ἀριστοφ. Σφ. 799· ἡ συμμαχία ἐπεραίνετο Ξεν. Ἑλλ. 7. 4, 3· ἔργω π. ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 3. 2, 32. β) τὸ παθ. ἐν τῇ φιλοσ. γλώσσῃ σημαίνει περιορίζομαι ἐντὸς ὡρισμένων ὁρίων, εἶμαι περιωρισμένος ἢ πεπερασμένος, τὸ ὅλον πεπεράνθαι Παρμ. παρ᾿ Ἀριστ. ἐν Φυσ. 3. 6, 12· πεπέρανται ὁ οὐρανὸς ὁ αὐτ. π. Οὐρ. 1. 5, 19, κτλ.· μάλιστα ἐν τῇ μετοχ. πεπερασμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἄπειρος, ὁ αὐτ. ἐν Φυσ. 8. 10, π. Οὐρ. 1. 5, κ. ἀλλ. 2) ἐπὶ ὁμιλίας, π. μῦθον, λόγον, τελειώνω τὸν λόγον, λήγω, παύομαι λέγων, Αἰσχύλ. Θήβ. 1051, Εὐρ. Μήδ. 701, Πλάτ. Τίμ. 29D· εἰπὲ καὶ π. πάντα Αἰσχύλ. Πέρσ. 699· π. ὅ τι λέγεις Ἀριστοφ. Πλ. 648· - ἀπολ., περὶ σωφροσύνης ἤδη…περανῶ αὐτόθι 563, πρβλ. Βατρ. 1284· πέραιν᾿ ὥσπερ ἤρξω Πλάτ. Πρωτ. 353Β· πέραινε· σωθείης δὲ νῦν Μένανδρ. ἐν «Ἀρρηφόρῳ» 1. 5. 3) ἐπαναλαμβάνω ἀπ᾿ ἀρχῆς μέχρι τέλους, ἰαμβεῖον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1170, πρβλ. Δημ. 417. 16· τραγῳδίαν περαίνω Σοφοκλέους Ἀντιφάν. ἐν «Ἀγροίκῳ» 1· - διηγοῦμαι, Εὐρ. Ἴων 362, πρβλ. Ι. Τ. 782. 4) ἀπολ., ὡσαύτως, ἐκτελῶ τὸν σκοπόν μου, μάλιστα μετ᾿ ἀρνήσ., οὐδὲν περαίνω, φθάνω εἰς οὐδὲν ἀποτέλεσμα, οὐδὲν κατορθώνω, ἀλλ᾿ ἀνάλωται χρόνος οὐν μέσῳ μάτην, περαίνει δ᾿ οὐδὲν ἡ προθυμία Εὐρ. Φοίν. 589, Θουκ. 6. 86, Λυσ. 113. 5· ἰατρευόμενοι… οὐδὲν περαίνουσι Πλάτ. Πολ. 426Α, πρβλ. 316Α. 5) ἐξάγω συμπέρασμα, συμπεραίνω, διὰ τοῦ ἀδυνάτου π. Ἀριστ. Ἀναλυτ. Πρότ. 1. 23, 8· συχν. ἐν τῷ παθ., τὸ ἐν πλείοσι σχήμασι… περαινόμενον, τὸ ἐξαγόμενον συμπέρασμα, αὐτόθι 26, 1, κτλ.· ὁ περαίνων (ἐξυπ. λόγος), εἶδος συλλογισμοῦ, Διογ. Λ. 7. 44. ΙΙ. ἐπὶ αἰσχρᾶς σημασ., π. γυναῖκα, κόρην, ὡς τὸ τρυπᾶν, Ἀνθ., Π. 11. 339. Ἀρτεμίδ. 1. 78· - Παθ., Διογ. Λ. 2. 117. 2) ὡς τὸ περάω, διαπερῶ, θάλασσαν Ἄρατ. 289. ΙΙΙ. ἀμεταβ., φθάνω ἢ εἰσδύομαι, δι᾿ ὤτων Αἰσχύλ. Χο. 55· εἰς ἢ πρὸς τὸν ἐγκέφαλον Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 11, 2., 4. 8, 9, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 76Α· εἰς τὸ ἔξω Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Γεν. 1. 3, 4· ἀπολ., εἰσδύομαι, χωρῶ περαιτέρω, ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 17, 15. ΙV. ἀμεταβ., ἔρχομαι εἰς πέρας, τὸ πεπερασμένον ἀεὶ πρός τι περαίνει, φθάνει πάντοτε εἴς τι ὅριον, Ἀριστ. Φυσ. 3. 4, 11, πρβλ. Ξενοφάν. 3, 6· - φθάνω ἢ ἀπολήγω εἰς…, εἴς τι Εὐρ. Ἀποσπ. 341, πρβλ. Πλουτ. Ἄρατ. 52, κτλ.· ἡ ὁδὸς π. ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ὁ αὐτ. ἐν Κάτωνι Πρεσβυτ. 13. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 388, Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογ. τ. Α´, σ. 548-549.
Middle Liddell
πέρας
I. to bring to an end, finish, accomplish, execute, Trag., etc.:—Pass. to be brought to an end, be finished, πάντα πεπείρανται Od.: to be fulfilled, accomplished, Eur. etc.
2. in speaking, to end a discourse, finish speaking, Aesch., etc.
3. to repeat from beginning to end, Ar.:— to relate, Eur.
4. absol. to effect one's purpose, esp. with a neg., οὐδὲν π. to come to no issue, do no good, make no progress, Eur., Thuc.
II. intr. to make way, reach or penetrate, Aesch., Plat.
III. intr. to come to an end, end, Plut.
Mantoulidis Etymological
(=τελειώνω). Ἀπό τό οὐσ. πέρας (=τέλος) καί ποιητ. πεῖραρ. Θέμα πέραν + j + ω → περαίνω μέ ἐπένθεση τοῦ j.
Παράγωγα: περαντέον, περαντικός (=λογικός), ἀπέραντος, διαπεραντέον, συμπεραίνω, συμπέρασμα, συμπερασμός.
Lexicon Thucydideum
proficere, prodesse, to accomplish, be of use, 6.86.5,
MED. ad finem perducere, to carry through to the end, 7.43.5,
effici, accidere, to be accomplished, happen, 6.70.1, (tonitrua, fulgura, thunder, lightning,)