ποιέω

English (LSJ)

Dor. ποιϝέω IG4.800 (Troezen), etc.: Ep. impf.

   A ποίεον Il. 20.147; contr. ποίει 18.482; Ion. ποιέεσκον Hdt.1.36, 4.78: fut. ποιήσω: aor. ἐποίησα, Ep. ποίησα Il.18.490: pf. πεποίηκα:—Med., Ion. impf. ποιεέσκετο Hdt.7.119: fut. ποιήσομαι Il.9.397: in pass. sense, Hp.Decent.11, Arist.Metaph.1021a23: aor. ἐποιησάμην, Ep. ποι- Od.5.251, al.: pf. πεποίημαι in med. sense, And.4.22, Decr. ap. D. 18.29:—Pass., fut. ποιηθήσομαι (μετα-) D.23.62, v. supr.; πεποιήσομαι Hp.Mul.1.11,37: aor. ἐποιήθην Hdt.2.159, etc. (used as Med. only in compd. προσ-): pf. πεποίημαι Il.6.56, etc.:—Att. ποῶ (EM 679.24), etc., is guaranteed by metre in Trag. and Com., as ποῶ S. OT918, ποεῖν Id.Tr.385, ποεῖς Ar.Ach.410, etc., and found in cod. Laur. of S., cod. Rav. of Ar., also IG12.39.6 (ποήσω), 82.9 (ποεῖ), 154.7 (ἐποησάτην), etc.; but ποι- is always written before -οι, -ου, -ω in Inscrr.: πο- also in Aeol. πόημι πόης πόει PBouriant8.71,75, Sapph. Supp.1.9, al., and Arc. ποέντω, = ποιούντων, IG5(2).6.9 (Tegea, iv B.C.); cf. ποιητής.    0-0Used in two general senses, make and do.    A make, produce, first of something material, as manufactures, works of art, etc. (opp. πράττειν, Pl.Chrm.163b), in Hom. freq. of building, π. δῶμα, τύμβον, Il.1.608,7.435; εἴδωλον Od.4.796; π. πύλας ἐν [πύργοις] Il.7.339; of smith's work, π. σάκος ib.222; ἐν [σάκεϊ] ποίει δαίδαλα πολλά 18.482, cf. 490,573: freq. in Inscrr. on works of art, Πολυμήδης ἐποίϝηh' (= ἐποίησε) Ἀργεῖος SIG5 (vi B.C., cf. Class.Phil.20.139); Θεόπροπος ἐποίει Αἰγινάτας SIG18(vi/v B.C.), etc.; ἐποίησε Τερψικλῆς ib.3b(Milet., vi B.C.), etc.; τίς . . τὴν λίθον ταύτην τέκτων ἐποίει; Herod.4.22; εἵματα ἀπὸ ξύλων πεποιημένα made from trees, i.e. of cotton, Hdt.7.65; ναὸν ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ἀργυρίου X.An. 5.3.9; πλοῖα ἐκ τῆς ἀκάνθης ποιεύμενα Hdt.2.96; καρβάτιναι πεποιημέναι ἐκ βοῶν X.An.4.5.14: c. gen. materiae, πωρίνου λίθου π. τὸν νηόν Hdt.5.62; ἔρυμα λίθων λογάδην πεποιημένον Th.4.31; φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι X.Cyr.7.5.22: rarely ποιεῖσθαί τινι to be made with . ., Longus 1.4; also τῶν τὰ κέρεα . . οἱ πήχεες ποιεῦνται the horns of which are made into the sides of the lyre, Hdt.4.192; also δέρμα εἰς περικεφαλαίας πεποίηται Sch.Patm.D.in BCH1.144:—Med., make for oneself, as of bees, οἰκία ποιήσωνται build them houses, Il.12.168, cf. 5.735, Od.5.251, 259, Hes.Op.503; [ῥεῖθρον] π., of a river, Thphr. HP3.1.5; also, have a thing made, get it made, ὀβελούς Hdt.2.135; στεφάνους οὓς ἐποιησάμην τῷ χορῷ D.21.16, cf. X.An.5.3.5; τὸν Ἀπόλλω, i.e. a statue of A., Pl.Ep.361a; αὑτοῦ εἰκόνας Plu. Them.5, cf. Inscr.Prien.25.9 (iii B.C.?).    2 create, bring into existence, γένος ἀνθρώπων χρύσεον Hes.Op.110, cf. Th.161, 579, etc.; ὁ ποιῶν the creator, Pl.Ti. 76c; ἕτερον Φίλιππον ποιήσετε D.4.11:—Med., beget, υἱόν And.1.124; ἔκ τινος Id.4.22; παῖδας ποιεῖσθαι, = παιδοποιεῖσθαι, X.Cyr.5.3.19, D.57.43; conceive, παιδίον π. ἔκ τινος Pl.Smp.203b:—Act. in this sense only in later Gr., Plu.2.312a; of the woman, παιδίον ποιῆσαι ib.145d.    3 generally, produce, ὕδωρ π., of Zeus, Ar.V.261: impers., ἐὰν πλείω ποιῇ ὕδατα, = ἐὰν ὕη, Thphr.CP1.19.3; π. γάλα, of certain kinds of food, Arist.HA522b32; ἄρρεν π., of an egg, Ael.VH1.15; μέλι ἄριστον π., of Hymettus, Str.9.1.23; π. καρπόν, of trees, Ev.Matt.3.10 (metaph. in religious sense, ib.8); of men, κριθὰς π. grow barley, Ar.Pax1322; π. σίτου μεδίμνους D.42.20; π. πενίαν, πλοῦτον, of the stars, Plot.2.3.1.    b Math., make, produce, τομήν, σχῆμα, ὀρθὰς γωνίας, Archim. Sph.Cyl.1.16,38, Con.Sph.12; ὁ Α τὸν Γ πολλαπλασιάσας τὸν Η πεποίηκεν Euc.7.19:—Pass., πεποιήσθω ὡς .. let it be contrived that... Archim. Sph.Cyl.2.6.    c postulate, imply, ἡ προσθήκη ἀφαίρεσιν καὶ ἔλλειψιν ποιεῖ Plot.3.9.3.    d π. τὸ πρόβλημα effect a solution of the problem, Apollon.Perg.Con.2.49,51; π. τὸ ἐπίταγμα fulfil, satisfy the required condition, Archim.Sph.Cyl.1.2,3.    4 after Hom., of Poets, compose, write, π. διθύραμβον, ἔπεα, Hdt.1.23, 4.14; π. θεογονίην Ἕλλησι Id.2.53; π. Φαίδραν, Σατύρους, Ar.Th.153, 157; π. κωμῳδίαν, τραγῳδίαν, etc., Pl.Smp.223d; παλινῳδίαν Isoc.10.64, Pl.Phdr.243b, etc.; ποιήματα Id.Phd.60d: abs., write poetry, write as a poet, ὀρθῶς π. Hdt.3.38; ἐν τοῖσι ἔπεσι π. Id.4.16, cf. Pl.Ion534b: folld. by a quotation, ἐπόησάς ποτε . . Ar.Th.193; εἴς τινα Pl.Phd.61b; περὶ θεῶν Id.R.383a, etc.    b represent in poetry, Ὅμηρον Ἀχιλλέα πεποιηκέναι ἀμείνω Ὀδυσσέως Pl.Hp.Mi.369c, cf. 364c, Smp.174b; ποιήσας τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα having represented Achilles saying, Plu.2.105b, cf. 25d, Pl. Grg. 525d, 525e, Arist.Po.1453b29.    c describe in verse, θεὸν ἐν ἔπεσιν Pl.R.379a; ἐποίησα μύθους τοὺς Αἰσώπου put them into verse, Id.Phd. 61b; μῦθον Lycurg.100.    d invent, καινοὺς θεούς Pl.Euthphr.3b; ὑπὸ ποιητέω τινὸς ποιηθὲν [τοὔνομα] Hdt.3.115; πεποιημένα ὀνόματα Arist.Rh.1404b29, cf.Po.1457b2; opp. αὐτοφυῆ, κύρια, D.H.Is.7, Pomp. 2.    II bring about, cause, τελευτήν Od.1.250; γαλήνην 5.452; φόβον Il.12.432; σιωπὴν παρὰ πάντων X.HG6.3.10; τέρψιν τοῖς θεωμένοις Id.Mem.3.10.8; αἰσχύνην τῇ πόλει Isoc.7.54, etc.; also of things, ἄνεμοι αὐτοὶ μὲν οὐχ ὁρῶνται· ἃ δὲ ποιοῦσι φανερά X.Mem.4.3.14; ταὐτὸν ἐποίει αὐτοῖς νικᾶν τε μαχομένοις καὶ μηδὲ μάχεσθαι Th.7.6, cf. 2.89.    b c. acc. et inf., cause or bring about that... σε θεοὶ ποίησαν ἱκέσθαι [ἐς] οἶκον Od.23.258; π. τινὰ κλύειν S.Ph.926; π. τινὰ βλέψαι Ar.Pl.459, cf. 746; π. τινὰ τριηραρχεῖν Id.Eq.912, cf. Av.59; π. τινὰ αἰσχύνεσθαι, κλάειν, ἀπορεῖν, etc., X.Cyr.4.5.48, 2.2.13, Pl.Tht.149a, etc.: with ὥστε inserted, X.Cyr.3.2.29, Ar.Eq.351, etc.: folld. by a relat. clause, π. ὅκως ἔσται ἡ Κύπρος ἐλευθέρη Hdt.5.109, cf. 1.209; ὡς ἂν . . εἰδείην ἐποίουν X.Cyr.6.3.18:—also Med., ἐποιήσατο ὡς ἐν ἀσφαλεῖ εἶεν ib.6.1.23.    2 procure, π. ἄδειάν τε καὶ κάθοδόν τινι Th.8.76; ὁ νόμος π. τὴν κληρονομίαν τισί Is.11.1; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι π. gets him money, D.10.76:—Med., procure for oneself, gain, κλέος αὐτῇ ποιεῖτ' Od.2.126; ἄδειαν Th.6.60; τιμωρίαν ἀπό τινων Id.1.25; τὸν βίον ἀπὸ γεωργίας X.Oec.6.11, cf. Th.1.5.    3 of sacrifices, festivals, etc., celebrate, π. ἱρά Hdt.9.19, cf. 2.49 (Act. and Pass.); π. τὴν θυσίαν τῷ Ποσειδῶνι X.HG4.5.1; π. Ἴσθμια ib.4.5.2; τῇ θεῷ ἑορτὴν δημοτελῆ π. Th.2.15; παννυχίδα π. Pl.R.328a; π. σάββατα observe the Sabbath, LXXEx.31.16; π. ταφάς, of a public funeral, Pl. Mx.234b; π. ἐπαρήν SIG38.30(Teos, v B.C.); also of political assemblies, π. ἐκκλησίαν Ar.Eq.746, Th.1.139; π. μυστήρια Id.6.28 (Pass.); ξύλλογον σφῶν αὐτῶν Id.1.67:—Med., ἀγορὴν ποιήσατο Il.8.2; ἢν θυσίην τις ποιῆται Hdt.6.57 (v.l.); δημοσίᾳ ταφὰς ἐποιήσαντο Th.2.34; π. ἀγῶνα Id.4.91; π. ἐκκλησίαν τοῖς Γρᾳξὶ περὶ μισθοῦ Ar.Ach.169.    4 of war and peace, πόλεμον π. cause or give rise to a war, πόλεμον ἡμῖν ἀντ' εἰρήνης πρὸς Αακεδαιμονίους π. Is.11.48; but π. ποιησόμενοι about to make war (on one's own part), X.An.5.5.24; εἰρήνην π. bring about a peace (for others), Ar.Pax1199; σπονδὰς π. X.An.4.3.14; ξυμμαχίαν ποιῆσαι Th.2.29; but εἰρήνην ποιεῖσθαι make peace (for oneself), And.3.11; σπονδὰς ποιήσασθαι Th.1.28, etc.:—Pass., ἐπεποίητο συμμαχίη Hdt.1.77, etc.    5 freq. in Med. with Nouns periphr. for the Verb derived from the Noun, μύθου ποιήσασθαι ἐπισχεσίην submit a plea, Od.21.71; ποιέεσθαι ὁδοιπορίην, for ὁδοιπορέειν, Hdt.2.29; π. ὁδόν Id.7.42,110,112, etc.; π. πλόον, for πλέειν, Id.6.95, cf. Antipho 5.21; π. κομιδήν, for κομίζεσθαι, Hdt.6.95; θῶμα π. τὴν ἐργασίην, for θωμάζειν, Id.1.68; ὀργὴν π., for ὀργίζεσθαι, Id.3.25; λήθην π. τι, for λανθάνεσθαί τινος, Id.1.127; βουλὴν π., for βουλεύεσθαι, Id.6.101; συμβολὴν π., for συμβάλλεσθαι, Id.9.45; τὰς μάχας π., for μάχεσθαι, S.El.302, etc.; καταφυγὴν π., for καταφεύγειν, Antipho 1.4; ἀγῶνα π., for ἀγωνίζεσθαι, Th.2.89; π. λόγον [τινός] make account of... Hdt.7.156; but τοὺς λόγους π. hold a conference, Th.1.128; also simply for λέγειν, Lys.25.2, cf. Pl.R.527a, etc.; also π. δι' ἀγγέλου, π. διὰ χρηστηρίων, communicate by a messenger, an oracle, Hdt.6.4, 8.134.    III with Adj. as predic., make, render so and so, ποιῆσαί τινα ἄφρονα make one senseless, Od.23.12; [δῶρα] ὄλβια ποιεῖν make them blest, i.e. prosper them, 13.42, cf. Il.12.30; τοὺς Μήδους ἀσθενεῖς π. X.Cyr.1.5.2, etc.; χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου π. Pl.R. 411b: with a Subst., ποιῆσαι ἀθύρματα make into playthings, Il. 15.363; ποιεῖν τινα βασιλῆα Od.1.387; ταμίην ἀνέμων 10.21; γέροντα 16.456; ἄκοιτίν τινι Il.24.537; γαμβρὸν ἑόν Hes.Th.818; [μύρμηκας] ἄνδρας π. [καὶ] γυναῖκας Id.Fr.76.5; πολιήτας π. τινάς Hdt.7.156; Ἀθηναῖον π. τινά Th.2.29, etc.; π. τινὰ παράδειγμα Isoc.4.39: hence, appoint, instal, τὸν Μωϋσῆν καὶ τὸν Ἀαρών LXX 1 Ki.12.6; δώδεκα Ev.Marc.3.14:—Med., ποιεῖσθαί τινα ἑταῖρον make him one's friend, Hes. Op.707, cf. 714; π. τινὰ ἄλοχον or ἄκοιτιν take her to oneself as wife, Il.3.409, 9.397, cf. Od.5.120, etc.; π. τινὰ παῖδα make him one's son, i.e. adopt him as son, Il.9.495, etc.; θετὸν παῖδα π. adopt a son, Hdt. 6.57: without υἱόν, adopt, ἐπειδὴ οὐκ ἦσαν αὐτῷ παῖδες ἄρρενες, π. Λεωκράτη D.41.3, cf. 39.6,33, 44.25, Pl.Lg.923c, etc.; π. τινὰ θυγατέρα Hdt.4.180: generally, ἅπαντας ἢ σῦς ἠὲ λύκους π. Od.10.433; π. τινὰ πολίτην Isoc.9.54; μαθητήν Pl.Cra.428b; τὰ κρέα π. εὔτυκα Hdt. 1.119; τὰ ἔπεα ἀπόρρητα π. making them a secret, Id.9.45, etc.; also ἑωυτοῦ ποιέεται τὸ . . ἔργον makes it his own, Id.1.129; μηδ' ἃ μὴ 'θιγες ποιοῦ σεαυτῆς S.Ant.547.    IV put in a certain place or condition, etc., ἐμοὶ Ζεὺς . . ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα ποίησ' Od.14.274; σφῶϊν ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν Il.13.55; αἲ γὰρ τοῦτο θεοὶ ποιήσειαν ἐπὶ νόον νησιώτῃσι Hdt.1.27, cf. 71; ἐν αἰσχύνῃ π. τὴν πόλιν D.18.136; τὰς ναῦς ἐπὶ τοῦ ξηροῦ π. Th.1.109; ἔξω κεφαλὴν π. Hdt.5.33; ἔξω βελῶν τὴν τάξιν π. X.Cyr.4.1.3; ἐμαυτὸν ὡς πορρωτάτω π. τῶν ὑποψιῶν Isoc.3.37; of troops, form them, ὡς ἂν κράτιστα . . X.An.5.2.11, cf. 3.4.21; in politics, ἐς ὀλίγους τὰς ἀρχὰς π. Th.8.53; and in war, π. Γετταλίαν ὑπὸ Φιλίππῳ bring it under his power, D.18.48; μήτε τοὺς νόμους μήθ' ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπὶ τοῖς λέγουσι π. Id.58.61:—Med., ποιέεσθαι ὑπ' ἑωυτῷ Hdt.1.201, cf.5.103, etc.; ὑπὸ χεῖρα X.Ages.1.22; π. τινὰς ἐς φυλακήν, τὰ τῶν ξυμμάχων ἐς ἀσφάλειαν, Th.3.3, 8.1; τινὰς ἐς τὸ συμμαχικόν Hdt.9.106; τὰ λεπτὰ πλοῖα ἐντὸς π. put the small vessels in the middle, Th.2.83, cf. 6.67; π. τινὰ ἐκποδών (v. ἐκποδών) ; ὄπισθεν π. τὸν ποταμόν X.An. 1.10.9.    2 Math., multiply, π. τὰ ιβ ἐπὶ τὰ έ, τὰ ζ ἐφ' ἑαυτὰ π., Hero Metr.1.8, 2.14.    V Med., deem, consider, reckon a thing as... συμφορὴν ποιέεσθαί τι take it for a misfortune, Hdt.1.83, 6.61; δεινὸν π. τι esteem it a grievous thing, take it ill, Id.1.127, etc. (rarely in Act., δεινὰ π. 2.121.έ, Th.5.42); μέγα π. c. inf., deem it a great matter that... Hdt.8.3, cf. 3.42, etc.; μεγάλα π. ὅτι . . Id.1.119; ἑρμαῖον π. τι count it clear gain, Pl.Grg.489c; οὐκέτι ἀνασχετὸν π. τι Th.1.118: freq. with Preps., δι' οὐδενὸς π. deem of no account, S.OC584; ἐν ἐλαφρῷ, ἐν ὁμοίῳ π., Hdt.1.118,7.138; ἐν σμικρῷ μέρει S.Ph.498; ἐν ὀλιγωρίᾳ Th.4.5; ἐν ὀργῇ D.1.16; ἐν νόμῳ π. consider as lawful, Hdt. 1.131; ἐν ἀδείῃ π. consider as safe, Id.9.42; παρ' ὀλίγον π. τι X. An.6.6.11; περὶ πολλοῦ π., Lat. magni facere, Lys.1.1, etc.; περὶ πλείονος, περὶ πλείστου π., Id.14.40, Pl.Ap.21e, etc.; περὶ ὀλίγου, περὶ ἐλάττονος, Isoc.17.58, 18.63; περὶ παντός Id.2.15 (rarely πολλοῦ π. τι Pl.Prt.328d); πρὸ πολλοῦ π. c. inf., Isoc.5.138.    VI put the case, assume that... ποιήσας ἀν' ὀγδώκοντα ἄνδρας ἐνεῖναι Hdt.7.184, cf. 186, X.An.5.7.9: without inf., ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα (sc. εἶναι) Pl.Tht.197d:—Pass., πεποιήσθω δή be it assumed then, ib.e; οἱ φιλοσοφώτατοι ποιούμενοι those who are reputed . ., Id.R.498a, cf. 538c, 573b:—but for τὸν φιλόσοφον ποιώμεθα νομίζειν ib.581d read τί οἰώμεθα . .;    VII of Time, οὐ π. χρόνον make no long time, i. e. not to delay, D.19.163 codd.; μακρότερον ποιεῖς you are taking too long, PCair.Zen.48.4 (iii B.C.); μέσας π. νύκτας let midnight come, Pl.Phlb.50d, cf. AP11.85 (Lucill.); ἔξω μέσων νυκτῶν π. τὴν ὥραν put off the time of business to past midnight, D.54.26; τὴν νύκτα ἐφ' ὅπλοις ποιεῖσθαι spend it under arms, Th.7.28(s.v.l.); ποιήσουσιν ἐν πλούτῳ ἔτη πολλά LXXPr.13.23, cf. To.10.7; δύο ἡμέρας ποιεῖ ἐν τῷ Ἀνουβιείῳ UPZ70.21 (ii B.C.), cf. PSI4.362.15 (iii B.C.); τὰς ἡμέρας ἐν τοῖς ὕδασι π. D.S.1.35; tarry, stay, μῆνας τρεῖς Act.Ap. 20.3, cf. AP11.330 (Nicarch.).    VIII in later Greek, sacrifice, μοσχάριον LXXEx.29.36; καρπώσεις ὑπέρ τινος ib.Jb.42.8: without acc., π. Ἀστάρτῃ sacrifice to Ashtoreth, ib.3 Ki.11.33.    IX make ready, prepare, as food, μοσχάριον ib.Ge.18.7 sq.; π. τὸν μύστακα trim it, ib.2 Ki.19.24(25).    X ποιεῖν βασιλέα play the king, ib.3 Ki.20 (21).7.    B do, much like πράσσω, οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν D. 4.5; περὶ ὧν πράττει καὶ μέλλει ποιεῖν Id.8.2, cf. 18.62; ἄριστα πεποίηται Il.6.56; πλείονα χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν Ar.Eq.811; τὰ δίκαια τοῖς εὐεργέταις D.20.12; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Hdt.3.134 fin.; ποιέειν Σπαρτιητικά act like a Spartan, Id.5.40; οὗτος τί ποιεῖς; A. Supp.911, etc.; τὸ προσταχθὲν π. S.Ph.1010; π. τὴν μουσικήν practise it, Pl.Phd.60e, etc.; πᾶν or πάντα π., v. πᾶς D. 111.2, etc.: Math., ὅπερ ἔδει ποιῆσαι, = Q.E.F., Euc.1.1, etc.    2 c. dupl. acc., do something to another, κακά or ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, first in Hdt.3.75, al.; ἀγαθόν, κακὸν π. τινά, Isoc.16.50, etc.; μεγάλα τὴν πόλιν ἀγαθά Din.1.17; also εὖ ποιεῖν τὸν εὖ ποιοῦντα X.Mem.2.3.8; τὴν ἐκείνου (sc. χώραν) κακῶς π. D.1.18; in LXX with Prep., π. κακὸν μετά τινων Ge. 26.29; ταῦτα τοῦτον ἐποίησα Hdt.1.115; κοὐκ οἶδ' ὅ τι χρῆμά με ποιεῖς Ar.V.697, cf. Nu.259; also of things, ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε he did this same thing with silver, Hdt.4.166: less freq. c. dat. pers., τῷ τεθνεῶτι μηδὲν τῶν νομιζομένων π. Is.4.19; ἵππῳ τἀναντία X.Eq.9.12 codd., cf. Ar.Nu.388, D.29.37: c. dat. rei, τί ποιήσωμεν κιβωτῷ; LXX 1 Ki.5.8:—in Med., φίλα ποιέεσθαί τισι Hdt.2.152,5.37.    3 with an Adv., ὧδε ποίησον do thus, Id.1.112; πῶς ποιήσεις; how will you act? S.OC652; πῶς δεῖ ποιεῖν περὶ θυσίας X.Mem.1.3.1; ποίει ὅπως βούλει Id.Cyr.1.4.9; μὴ ἄλλως π. Pl.R.328d; πρὸς τοὺς πολεμίους πῶς ποιήσουσιν; ib.469b; ὀρθῶς π. ib.403e; εὖ, κακῶς π. τινά, v. supr. 2: freq. c. part., εὖ ἐποίησας ἀπικόμενος Hdt.5.24, cf. Pl.Phd.60c; καλῶς ποιεῖς προνοῶν X.Cyr.7.4.13; οἷον ποιεῖς ἡγούμενος Pl.Chrm.166c; καλῶς ποιῶν almost Adverbial, καλῶς γ', ἔφη, ποιῶν σύ Id.Smp.174e; καλῶς ποιοῦντες . . πράττετε D.20.110, cf. 1.28; εὖ ποιοῦν fortunately, Id.23.143.    4 in Prose (rarely in Poetry, A.Pr.935), used in the second clause, to avoid repeating the Verb of the first, ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ' ἐγὼ τοῦθ' ὑπὲρ σοῦ ποιήσω I will do this for you, D.18.52, cf. 292, Hdt.5.97, Is.7.35.    II abs., to be doing, act, ποιέειν ἢ παθεῖν πρόκειται ἀγών Hdt.7.11; ποιεῖν, as a category, opp. πάσχειν, Arist.Cat.2a3, cf. GC322b11, Ph.225b13.    b of medicine, operate, be efficacious, Pl.Phd.117b; λουτρὰ κάλλιστα ποιοῦντα πρὸς νόσους Str. 5.3.6; πρὸς στραγγουρίαν, πρὸς τοὺς δαιμονιζομένους, Thphr.HP7.14.1, Ps.-Plu.Fluv.16.2: freq. in Dsc., πρὸς ἐπιλημπτικούς 1.6, al.; εἰς τὰ αὐτά 2.133: c. dat., στομαχικοῖς Gal.13.183: abs., ἄκρως π. ib.265; also of charms, PMag.Osl.1.361.    2 Th. has a peculiar usage, ἡ εὔνοια παρὰ πολὺ ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους good-will made greatly for, on the side of, the L., 2.8: impers., ἐπὶ πολὺ ἐποίει τῆς δόξης τοῖς μὲν ἠπειρώταις εἶναι, τοῖς δέ .. it was the general character of the one to be landsmen, of the others... 4.12: the former passage is imitated by Arr.An.2.2.3, App.BC1.82, D.C.57.6.    C Med., = προσποιέομαι, pretend, c. inf., Zos.2.14.1, Procop.Arc. 10. (ποιϝέω perh. from *ποι-ϝό-ς (in κλινοποιός, νεωποιός, τραπεζοποιός, etc.) 'builder', 'maker', cf. Skt. cinóti, cáyati 'arrange in order', 'build'.)

German (Pape)

[Seite 645] 1) Activ., machen, verfertigen, bereiten zu Stande bringen, hervorbringen; zunächst – a) von jeder äußerlichen Thätigkeit, die sich in Hervorbringung irgend eines in die Sinne fallenden Products kundgiebt, also bes. von Handwerkern, Künstlern; schon bei Hom. u. Hes., bes. bauen, τεῖχος, Il. 20, 147, συφ, εούς. Od. 14, 13, u. so δῶμα, ναούς, θάλαμον, αὐλήν, θεμείλια u. ä.; π ύλας ἐν πύργοις, Thore darin machen, anbringen, Il. 7, 339; εἴδωλον, Od. 4, 796; vom Hephästus bes. Il. 18, 478 ff.; so auch bei Folgenden, ναόν, Xen. An. 5, 3, 9; καρβατίνας, 4, 5, 14; ὄνους ἀλέτας, An. 1, 5. 5; bei Kunstwerken ist ἐποίησε ὁ δεῖνα gewöhnliche Bezeichnung des Künstlers, der sie verfertigt hat; τί τινος, Etwas aus einem Stoffe, φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι, Xen. Cyr. 7, 5, 22; vgl. Her. 5, 28; auch ἔκ τινος, Her. 2, 96; u. ἀπό τινος, 7, 65, Sp. auch ἀγάλματα λίθοις πεποίηται, Long. 1, 4, ὁ ποιῶν, der Schöpfer, Plat. Tim. 76 c; schaffen, wie bei Hes. O. 110. 130. 146, γένος ἀνθρώπων χρύσειον, ἀργύρεον, χάλκειον; vgl. Theog. 161. 579. – Dah. auch zeugen, erzeugen, υἱόν (s. med.), auch κριθάς, οἶνον, Gerste, Wein bauen, produciren, Ar. Pax 1322, vgl. Dem. 42, 20. 31; ὁ Χῖος ἁμαμηλίδας ποιεῖ, Aristomen. com. bei Ath. XIV, 650 d. So καρπόν, vom Baume, Matth. 3, 10. Bei B. A. 111 auch γεωργεῖν erkl.; daher ποιεῖν τι ἐκ τῆς γῆς, Etwas aus dem Lande erzielen, gewinnen, Xen. Ath. 2, 12. – Auch b) von unkörperlichen Dingen und Zuständen, zu Stande bringen, veranlassen, veranstalten, verursachen, τελευτὴν ποιῆσαι, ein Ende machen, Od. 1, 250. 16, 127, φόβον ποιῆσαι, Furcht machen, erregen, Il. 12, 432, wie φόβον ποιεῖν τοῖς ἵπποις Xen. An. 1. 8, 18; ἰυγὴν καὶ στόνον, Soph. Phil. 752; νόσους καὶ πενίας, Plat. Prot. 353 d; σφάλματα ποιο ῦντες ἐν τοῖς πελάγεσιν, Polit. 298 b; γέλωτα πολύν, Charm. 155 b; ἃ ἐμοὶ πεποίηκε τό τε ὄνομα καὶ τὴν διαβολήν, Apol. 20 d; u. Sp., θυμὸν ποιῆσαι, Muth machen, αἱμα καὶ φόνον, Mord anstiften, Pol. 15, 33, 1, ἧτταν, Verlust machen, Niederlage erleiden, 11, 2, 7; μέσας ποιήσας νύκτας, es Mitternacht werden lassen, Plat. Phil. 50 d; ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῦς, die Schiffe auf's Trockne bringen, Thuc. 1, 109; auch übertr., σφῶϊν δ' ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν, Il. 13, 55, möge es in den Sinn geben, eingeben, vgl. Od. 14, 274. – Bes. von Opfern, wie ῥέζω u. ἔρδω, ἱρά, Opfer veranstalten, opfern, Her. 9, 19; τὰ ποιεύμενα τῷ θεῷ, 2, 49, wie θυσίαν, Xen. An. 5, 3, 9; öfter auch θυσίαν ποιεῖσθαι, 6, 2, 6, u. ähnl. πομπάς, 5, 5, 5; daher πάντα ποιεῖν τοῖς ἀποθανοῦσιν, d. i. die gebührenden Ehren erweisen, 4, 2, 23; u. von den Spielen, ποιεῖν Πύθια, Ἴσθμια, sie veranstalten oder feiern; auch ἀθύρματα ποιῆσαι, Spiele vornehmen, spielen, Id. 15, 363; – ἐκκλησίαν, eine Volksversammlung veranstalten, = ἐκκλησιάζειν, Thuc. 1, 139; Xen. Hell. 2, 2, 19; ἀριθμόν, ἐξέτασιν, = ἀριθμεῖν, eine Zählung, Musterung veranstalten, An. 1, 2, 9. 1, 7, 9 u. öfter; auch κραυγήν, 2, 2, 17, νίκας, 3, 1, 42; πόλεμόν τινι, Krieg gegen Einen anstiften; θήραν, eine Jagd halten, Cyr. 1, 4, 14. – Dah. auch c) machen, daß Etwas geschieht, thun lassen, bewirken, mit folgendem accus. c. infin., θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον, die Götter bewirkten, daß du nach Hause kamst, sie ließen dich nach Hause gelangen, Od. 23, 358; ποιῶ λανθάνειν τινά, Ar. Plut. 1140; oft in Prosa, ποιῶ τοὺς ἀνθρώπους ἀπορεῖν, Plat. Theaet. 149 a; ἡ σωφροσύνη ποιήσει αὐτὸν γιγνώσκειν, Charm. 170 d; ποιῶ εὖ ἀσκεῖσθαι ἕκαστα, ich lasse Alles gut üben, Xen. Cyr. 1, 6, 18; ποιῶ τινα μάλα αἰσχύνεσθαι, 4, 5, 48, mache, daß er sich sehr schämt; εἰ βούλοιο ξένον ποιῆσαι ὑποδέχεσθαι ἑαυτόν, Mem. 2, 3, 13; u. Sp., ἡ Αθηνᾶ ἔμψυχα ποιεῖ εἶναι τὰ πλάσματα, Luc. Prom. 3. – Eben so mit ὡς, ὅπως, ποιῶ, ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη, Her. 5, 109, vgl. 1, 209; πᾶν ποιοῦσιν, ὅπως τοιοῦτος ἔσται, Plat. Phaedr. 252 c; Rep. VI, 488 c; ἐποίο υν, ὡς ἂν ἀσφαλέστατα εἰδείην, Xen. Cyr. 6, 3, 18. – Daran reiht sich – d) Einen wozu machen, τινὰ ἄφρονα, Od. 23, 12; δῶρα ὄλβια ποιεῖν, Gaben gesegnet machen, sie segnen, 13, 42; u. mit subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα, ταμίην ἀνέμων, γέροντα, Einen zum König, zum Verwalter der Winde, zum Greise machen, 1, 387. 10, 21. 16, 456; θνητῷ θεὰν ἄκοιτιν ποιῆσαι, einem Sterblichen eine Göttinn zur Gattinn machen, geben, Il. 24, 537; λαοὺς λίθους ποίησε, 24, 611, wie μύρμηκας ἄνδρας ποίησε, Hes. frg. 37, 5; τὴν πόλιν ἀσθενεστέραν, Soph. O. C. 1037; ἐπείπερ ἡμᾶς Ζεὺς ἐποίησεν θεούς, Eur. Hel. 1675; u. pass., τῶν τὰ κέρεα τοῖσι Φοίνιξι οἱ πήχεες ποιεῦνται, sie werden zu Citherarmen gemacht, Her. 4, 192; ἐάν τινα μοχθηρὸν ποιήσω τῶν ξυνόντων, Plat. Apol. 25 e, der auch vrbdt ἐκ πενήτων πλουσίους, Ep. II, 332 a, wie ἐξ ἀχρήστων χρησίμους, Rep. III, 411 b; σχολαίαν τὴν πορείαν, Xen. An. 4, 1, 13; τοὺς πολεμίους θρασυτέρους, 5, 4, 18. Aber – e) τινά τι, Einem Etwas anthun, κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, Einem Böses, Gutes zufügen, erweisen, ἐγὼ ταῦτα τοῦτον ἐποίησα σὺν δίκῃ u. ä., Her. 1, 115. 3, 75. 7, 156; οὐκ οἶδ' ὅτι χρῆμά με ποιεῖς, Ar. Vesp. 697; πάντα ταῦτα τοὺς τελουμένους, Nubb. 259; πολλὰ καἰ ἀγαθὰ τὴν πόλιν, Plat. Gorg. 519 b; φίλους πλεῖστα ἀγαθά, Xen. Cyr. 5, 3, 9; τὴν πόλιν ἀγαθόν τι, Isocr. 4, 79; μηδέν ἐστιν, ὃ μὴ πεποίηκάς με, Luc. D. D. 2, 1; auch mit adv., κακῶς ποιεῖν τινα, Plat. Crit. 50 a, αὐτοὺς ἑαυτοὺς εὖ ποιεῖν, Phaed. 62 a; von Sachen, ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε, dasselbe that er, nahm er mit dem Silber vor, Her. 4, 166; Plat. sagt auch οὐκ ἐμὲ μόνον ταῦτα πεποίηκεν, er hat mir nicht allein das angethan, mich so gestimmt, Conv. 222 b. Selten ist ποιεῖν τινί τι, für od. gegen Einen Etwas thun; Her. vrbdt so das med., φίλα ποιεῖσθαί τινι, 5, 37. – f) Nachhomerisch von der künstlerischen Thätigkeit des Dichters, dichten, ἔπη, μέλη, τραγῳδίας, θεογονίην, Her. 2, 53. 116. 3, 38. 4, 16, wie Plat. Conv. 223 d u. öfter; Ar. oft, Φαίδραν, Σατύρους, Thesm. 153. 157. 193; ἐν ἔπεσιν, Plat. Rep. II, 379 a; ὕμνον πεποιημένον ἔπαινον εἰς τοὺς ἱερέας, Legg. XII, 947 b; περὶ θεοῦ λέγειν καὶ ποιεῖν, Rep. II, 383 a; εἰς θεόν, Phaed. 61 b; denselben Gegensatz macht Isocr. 4, 186 zwischen Dichtern und Rednern; auch c. partic., βασιλέας πεπ οίηκε τοὺς ἐν Ἅιδου τιμωρουμένους, Plat. Gorg. 525 d, er hat in seinen Gedichten Könige, die im Hades bestraft werden, aufgeführt; Ὅμηρος ἐποίησε τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα, Homer stellte den Achilles dar als Einen, der da sagte, d. i. er ließ ihn sagen; überh. dichterisch darstellen, Σωκράτης ἐποίησε μῦθον Αἰσώπειον, er brachte eine äsopische Fabel in poetische Form, in Verse, vgl. μῦθον ποιῆσαι, Lycurg. Leocr. 100, einen Mythos poetisch bearbeiten, behandeln; – erdichten, καινοὺς θεούς, Plat. Euthyphr. 3 b; so wird τὸ πεποιημένον dem πεφυκός, das künstlich Gemachte, Erdichtete dem von Natur Daseienden entgeggstzt, Rep. X, 601 d u. öfter; τὸ ποιούμενον καὶ γιγνόμενον, Phil. 26 e. – Dah. auch annehmen, einen Fall setzen, ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα παντοδαπῶν ὀρνίθων, Plat. Theaet. 197 d; πεποιήσθω δή, ib. e; ποιῶ δ' ὑμᾶς ἥκειν, Xen. An. 5, 7, 9; vgl. καὶ δή σφεας ποιέω ἴσους ἐκείνοισι εἶναι Her. 7, 186, u. 184. Uebh. – g) bedeutet es eine fortgesetzte Handlung od. Thätigkeit, ohne Rücksicht auf das Verfertigen, also mehr dem πράσσειν entsprechend, handeln, thätig, wirksamsein. So Hom. κακόν, ἀγαθόν u. κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν, schlecht, gut handeln, Schlechtes oder Gutes thun, ἄριστα πεποίηται, die trefflichsten Thaten sind gethan; πολλὰ χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν, Ar. Equ. 808; Σπαρτιητικὰ ποιέειν, spartanisch handeln, sich wie ein Spartaner benehmen, Her. 5, 40; Aesch. vrbdt τοὺς δ' ἕν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾷν λέγων, Ch. 546; dem παθεῖν entgeggstzt, Her. 7, 11, wie Plat. τὰ ποιοῦντα im Ggstz von πάσχοντα, Theaet. 159 a; Dem. vrbdt ὅτι πράξει ταῦτα καὶ ποιήσει, 19, 102. – Bes. ein Gebot ausrichten, seine Pflicht thun, τὸ προσταχθέν, Soph. Phil. 998; τί δῆτ' ἀφαυρῷ φωτὶ προστάσσεις ποιεῖν, O. C. 1022; εἰσόμεσθα ἃ χρὴ ποιεῖν, 1041; ἐβουλεύοντο, ὅ τι χρὴ αὐτοὺς ποιῆσαι, Plat. Conv. 190 c; οὐ μὴν ἁνδάνοντά μοι ποιεῖς, Eur. Alc. 1111; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 5, 1, 29; οὐδέν, Nichts ausrichten, 3, 3, 31; oft οὗτος τί ποιεῖς; was thust, machst du? Aesch. Suppl. 889; Ar. Nub. 723 u. öfter; Plat. εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, du hast recht daran gethan, daß du mich erinnertest, gut, daß du mich erinnertest, Phaed. 60 c; Theaet. 185 e. Auch von leblosen Dingen, οὕτως αὐτὸ ποιήσει, es wird von selbst wirken, Phaed. 117 b; u. so Sp. vom Wirken der Arzneien, φάρμακον ποιεῖ, die Arznei schlägt an; damit vergleiche manποιεῖ τοῦτο πρός τι, dies dient, ist geschickt wozu, ἡ εὔνοια τῶν ἀνθρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, Thuc. 2, 8, sie neigte sich mehr zu den Lacedämoniern, hielt es mehr mit ihnen, wie lat. facere cum aliquo; vgl. Arr. An. 2, 2, 5; App. B. C. 1, 82; ἄν σοι ποιῇ, wenn es dir dient, Arr. Epict.; – ποιήσω ταῦτα πεντήκοντα μνᾶς, ich werde dies rechnen zu funfzig Minen, Dem. 27, 37, u. öfter Sp.; λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι ποιήσων, der Geld einbringen soll, Dem. 10, 76; – ποιεῖν τινα εἰς φυλακήν, Einen in die Wache thun, setzen, Thuc. 3, 3 u. Sp.; π οιεῖν εἴσω, hineinthun, bringen, ἔξω, hinausthun, wegschaffen, wegthun, bes. Sp. (s. auch oben a); – ποιεῖν τι, Etwas thun, das man näher zu bezeichnen sich schämt, bes. euphemistisch von Liebeswerken; – πολὺν χρόνον ποιῆσαι, viel Zeit darauf verwenden, oder machen, daß die Zeit lang wird, viel Zeit vergeht, vgl. οὐδ' ἐποίησαν χρόνον οὐδένα Dem. 19, 163; ἐν ταύτῃ πεποίηκα πολὺν χρόνον, Nicarch. 35 (XI, 330); vgl. Jac. A. P. p. 710. – Bei den Attikern dient es auch im zweiten Gliede eines Satzes, um die Wiederholung desselben Verbums zu vermeiden, so daß ποιέω nur den allgemeinen Begriff eines transitiven Verbums ausdrückt u. seine nähere Bestimmung aus dem vorigen Satzgliede empfängt, vgl. Thuc. 5, 70 u. Her. 5, 97. – 2; Med. eigtl. für sich machen, in den oben angeführten Bdign des Aktivs; οἰκία ποιήσασθαι, sich Häuser machen, bauen, Il. 12, 168; πέπλον, ὅν ῥ' αὐτὴ ποιήσατο καὶ κάμε χερσίν, 5, 735, vgl. 8, 2. 386. 16, 171. 18, 371 Od. 5, 251. 259. 21, 71, u. sonst; eben so καλιὰς ποιεῖσθαι, sich Nester bauen, Hes. O. 505, πάντ' ἄρμενα ποιήσασθαι, 409, δεῖπνον ποιεῖσθαι, sich das Mahl bereiten, 211, dah. τὸν βίον, sich herbeischaffen, Thuc. 1, 5, wie ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσθαι, davon leben, Xen. Oec. 6, 11; θυμὸν ποιήσασθαι, sich Muth machen, d. i. Muth fassen, Francke Callin. p. 184; κλέος ποιεῖται αὐτῇ, sie erwirbt, bereitet sich selbst Ruhm, Od. 2, 126, wie δόξαν Pol. 32, 11, 8, u. oft; ἐπί τινι, 35, 4, 8; συνθήκας σφίσι αὐτοῖσι ποιέεσθαι, Her. 6, 42, ληΐην, 1, 161; Σαμίους ἐς τὸ συμμαχικόν, in ihr Bündniß, 9, 106; ἴσως ἄν σε ποιησαίμην μαθητήν, vielleicht möchte ich dich zu meinem Schüler machen, Plat. Crat. 428 b; φίλον, sich zum Freunde machen, Xen. An. 5, 5, 22; ἡμᾶς φίλους πεποίησαι, Cyr. 5, 3, 10; vgl. Hes. O. 709. 715; γαμβρόν, Th. 818; ποιεῖσθαί τινα ἄκοιτιν, ἀκοίτην, sich ein Weib zur Gattinn, einen Mann zum Gatten machen, nehmen, wählen, Il. 3, 409. 9, 397 Od. 5, 120. 7, 66; Hes. Th. 921. 946. 999; ποιεῖσθαί τινα υἱόν, sich Einen zum Sohne machen, d. i. ihn an Sohnes Statt annehmen, adoptiren, Il. 9, 495; eben so θυγατέρα ποιήσασθαί μιν, Her. 4, 180; auch θετὸν υἱὸν ποιεῖσθαι, 6, 57; sehr gew. bei den Attikern, Plat. Legg. XI, 923 c ff.; παῖδα, Xen. Cyr. 4, 6, 2; τὸν ἐμὲ ποιησάμενον, Is. 7, 5 u. öfter; u. pass., εἴ τις καὶ ἄλλος ἐποιήθη ὑπό τινος, wenn auch ein anderer von Einem adoptirt ist, 2, 1; selten vom Zeugen leiblicher Kinder, wie Xen. Cyr. 5, 3, 19; Luc. sacrif. 5; Sp. so auch im act., bes. Plut.; – τὸν θεὸν ποιο ύμενος ἀρωγόν, Soph. O. C. 1287. – So auch ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσθαι, unter sich bringen, sich unterwerfen, Her. 1, 201. 5, 103. 7, 157; ὑφ' ἑαυτοὺς ποιεῖσθαι, Plat. Rep. I, 348 d, u. oft bei Folgdn; – ἑωυτοῦ ποιεῖσθαί τι, Etwas zu dem Seinigen machen, sich Etwas aneignen, Her. 1, 109. – Wo für halten, annehmen, schätzen, συμφορὰν ποιεῖσθαί τι, eigtl. sich Etwas (in seiner Vorstellung) zur göttlichen Schickung machen, es für eine Schickung nehmen, Her. 6, 61. 80. Vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος, gering achtend, Soph. Phil. 496; καὶ μὴ θεοὺς τιμῶντες εἶτα τοὺς θεοὺς μοῖραν ποιεῖσθαι μηδαμῶς, O. C. 279; μέγα ποιεύμενος ταῦτα, Her. 3, 42 u. oft, sich nach eigener Beurtheilung Etwas groß machen, d. i. es hochachten, schätzen, vgl. 8, 3. 9, 111; auch μεγάλα ποιεῖσθαί τι, 1, 119; Xen. Cyr. 5, 3, 19; οὐκέτι ἀνάσχετον ἐποιοῦντο, Her. 1, 118, wie Sp., z. B. Plut. Sert. 5; οὐκ ὅσιον ποιεύμενοι, Her. 2, 86; δεινὸν ποιεῖσθαί τι, Etwas für schrecklich halten, Thuc. 6, 60; auch act., 5, 42, wie Her. 2, 121, 5. 7, 1, d. i. es sehr übel aufnehmen, wie aegre terre; ἕρμαιον τοῦτο ποιούμενος, Etwas als einen guten Fund ansehen, Plat. Gorg. 489 c u. Sp., s. Bast ep. cr. p. 120; auch εὕρημά τι ποιεῖσθαι, Xen. An. 2, 3, 18; Philostr. – Häufig auch so mit Präpositionen, bes. περὶ πολλοῦ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσθαι, hoch, höher, am höchsten halten, schätzen, Her. 1, 73. 6, 104. 7, 181. 8, 40 u. überall bei den Attikern; περὶ παντός, ὀλίγου, περὶ ἐλαχίστου, Is. 1, 21 u. dgl.; auch mit andern Präpositionen, δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, Etwas für Nichts achten, οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην, Her. 1, 118, ich achtete es nicht für leicht, wie auch ἐν μεγάλῳ, ἐν ὀλίγῳ, ἐν ὁμοίῳ, Etwas für groß, gering, gleich achten, z. B. 7, 138 (vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος Soph. Phil. 496); παρὰ φαῦλον ποιεῖσθαι, Etwas für schlecht halten; ἐν ἀδείῃ ποιεῖσθαί τι, Etwas in Sicherheit glauben, 9, 42; ἐν νόμῳ ποιεῖσθαί τι, Etwas in der Art oder zur Sitte haben, 1, 131; ἐν αἰσχύνῃ ποιεῖσθαί τι, sich Etwas zur Schande anrechnen; auch τὸν κοινὸν πόλεμον ἴδιον κίνδυνον, Isocr. 4, 86; wo überall eine Subjectivität der Schätzung od. Beurtheilung ausgedrückt wird. – Zuweilen hat das med. auch die Bedeutung sich machen lassen, Her. 2, 135 Xen. An. 5, 3, 5 u. sonst. – Am häufigsten ist nach Hom. das med. in Verbindung mit subst. zur Umschreibung eines Verbums. Diese sehr gewöhnlichen Ausdrücke sind bei den entsprechenden subst. angegeben, doch mögen hier einige der gewöhnlichsten zusammengestellt werden: ἄγερσιν ποιεῖσθαι = ἀγείρειν, Her. 7, 5; ἅμιλλαν π. = ἁμιλλᾶσθαι, Isocr. 5, 85; ἀναβολὴν π. = ἀναβάλλειν, Is. 6, 13; Her. u. A.; ἀποδημίαν, Din. 1, 81; ἀπόκρισιν π. = ἀποκρίνεσθαι, Plat. Legg. X, 897 e; ἀπολογίαν, Lyc. 63; ἀπόφασιν, Din. 2, 1; ἀπ οχώρησιν, Lycurg. 96; ἀρὰς ποιεῖσθαι = ἀρᾶσθαι, Isocr. 4, 157; ἀρχήν, 15; βλασφημίας εἴς τινα, Aesch. 1, 167; βοηθείας τινὶ π. = βοηθεῖν, Isocr. 4, 125; βουλὴν π. = βουλεύεσθαι, Her. 6, 101. 8, 40, wie συμβουλήν, Plat. Prot. 313 b; διαθήκας, Is. 1, 10; διαλλαγὰς π., Eur. Phoen. 519, wie σύμβασιν, Suppl. 739; οὐ δόσιν ἀλλ' ἐμπορίαν π., Isocr. 2, 1; διατριβάς 3, 1; vgl. σκῆψιν, πρόσχημα, σπ ουδὴν π., Her. 5, 30. 7, 157. 8, 21; εἰσαγγελίαν, Lycurg. 30; ἐξέτασιν, 28 u. sonst oft; ἐπίδειξιν, 102; ἐνέδραν, Thuc. 3, 90; ἔπαινον, Aesch. 1, 169; ἐπιμέλειαν, Plat. Rep. VIII, 556 c, oft; ἐπιγαμίας, Xen. Cyr. 1, 5, 3; θαῦμα π. = θαυμάζειν, Her. 1, 68; θήραν π. = θηρᾷν, Xen. An. 5, 3, 10; ἱκετείας τινὶ π. = ἱκετεύειν, Isocr. 4, 54; καταφυγὰς π., Eur. Or. 566; κατηγόρημα π. = κατηγορεῖν, Dem. 24, 19, wie κατηγορίαν, Lycurg. 11; καταφυγάς, Eur. Or. 566; κινδύνους π., Isocr. 3, 24; πρός τινα, 4, 173; κοῖτον π. = κεῖσθαι, Her. 7, 17, κρίσεις, Isocr. 4, 40 Lycurg. 12, λήθην π. = λανθάνεσθαι, Her. 1, 127, λόγους π. = λέγειν, Isocr. 4, 12, Plut. u. A.; μάχας π. = μάχεσθαι, Soph. El. 294; μνείαν περί τινος, Aesch. 1, 160, wie μνήμην π., = μιμνήσκειν, Pol. 1, 20, 8 u. A.; νομήν, Luc. Prom. 2; ὁδόν, ὁδοιπορίην π. = ὁδοιπορεῖν, Her. 2, 29. 7, 110. 112. 121; ὁμολογίας, Pol. 3, 29; ὀργὴν π. = ὀργίζεσθαι, Her. 3, 25. 7, 105, Thuc. 4, 124, wie Eur. Med. 909 u. A.; περιήγησιν, Luc. Char. 27; παραλογισμούς, Lycur, 31, πλόον π. = πλεῖν, Her. 6, 95; πρόνοιαν π., Isocr. 4, 2, τινός, ib. 136, wie Luc. Nigr. 26 u. A.; πλεονεξίας π. = πλεονεκτεῖν, Isocr. 4, 17; πορείαν π. = πορεύεσθαι, Xen. Cyr. 5, 2, 31, Pol. 1, 7, 20; στρατηΐην π. = στρατεύεσθαι, Her. 1, 171; στρατείας, Isocr. 4, 34. 117; συμμαχίαν, 4, 128; τιμωρίαν, ib. 182; ὑποσχέσεις, ib. 14; ὠφελίας ἔκ τινος, ib. 173. – Anders δι' ἀγγέλου, διὰ χρηστηρίων π., = ἀγγέλλειν, χρηστηριάζεσθαι, Her. 6, 4. 8, 134. S. auch ἐκποδών.

Greek (Liddell-Scott)

ποιέω: Ἐπικ. παρατ. ποίεον Ἰλ. Υ. 147, συνῄρ. ποίει = ἐποίει, Σ. 478, Ἰων. ποιέεσκον Ἡρόδ. 1. 36., 4. 78. ― Μέσ., Ἰων. παρατ. ποιεέσκετο Ἡρόδ. 7. 119: ― μέλλ. ποιήσομαι Ὀδ., Ἀττ.· ἐπὶ παθ. σημασ., Ἱππ. 24. 37, Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 15, 7· ― πεποίημαι ἐπὶ μέσ. σημασ., Ἀνδοκ. 32, 7, Ψήφισμ. παρὰ Δημ. 235. 6. ― Παθ., μέλλ. ποιηθήσομαι (μετα-) Δημ. 640. 11· ἴδε ἀνωτ. πεποιήσομαι Ἱππ. 596. 8., 605. 55: ― ἀόρ. ἐποιήθην Ἡρόδ., κτλ.· (ἐν χρήσει ὡς μέσον μόνον ἐν τῷ συνθέτῳ προσ-)· ― πρκμ. πεποίημαι Ἰλ. Ζ. 56, Ἀττ. [Οἱ Ἀττ. ποιηταὶ πολλάκις χρῶνται τῇ παραληγούσῃ βραχείᾳ, οἷον ποῐῶ, ποῐεῖν, κτλ., Σοφ. Αἴ. 1395, Ο. Τ. 537, Ο. Κ. 1018, 1037, κτλ. (ἐν τέλει στίχου), Τρ. 384, 598 (ἐν τῷ β΄ ποδί)· οὕτω ποῐήσω Φιλ. 120, ποῐεῖσθαι αὐτόθι 552· ἐν τῷ χωρίῳ τούτῳ καὶ ἀλλαχοῦ τὸ Λαυρ. Ἀντίγραφ. τοῦ Σοφ. καὶ τὸ Ραβ. τοῦ Ἀριστοφ. ἔχουσι τὸν τύπον εἰς ο, οὗτος δὲ ὁ τύπος ἀπαντᾷ ἐν Ἀττ. ἐπιγραφαῖς (Συλλ. Ἐπιγρ. 102. 16, κ. ἀλλ.)· ἴδε Ahrens D Aeol. 101, Dor. 188, 208· τινὲς τῶν Γραμματικῶν μνημονεύουσι τὸ ποιεῖν ὡς τὸν Ἀττ. τύπον, ἴδε Ἐτυμολ. Μέγ. 679. 24, πρβλ. Koen and Bast εἰς Γρηγ. Κορίνθου σ. 75, Pors Tracts 371, Δινδ. εἰς Ἀριστοφ. Νεφ. 1448, Ἀχ. 410· ὁ τύπος δὲ οὗτος διετηρήθη ἐν ταῖς λ. ποητὴς (Συλλ. Ἐπιγρ. 231, πρβλ. 1583. 9), πόησις (αὐτόθι 2374. 26), ὡς καὶ ἐν ταῖς Λατ. poëta, poësis. Ἡ συμφωνία αὕτη τοσούτων τεκμηρίων δεικνύει ὅτι ὁ εἰς ο τύπος ἦν κοινός· ἀλλ’ ἡ δίφθογγος πρέπει νὰ ἐτίθετο ὅτε ἡ συλλαβὴ ἦτο μακρά, καὶ πλεῖστοι τῶν νεωτέρων ἐκδοτῶν γράφουσι ποιεῖν ἁπανταχοῦ, ὡς γράφουσιν οἷος, τοῖος, τοιοῦτος, οἵομαι, γεραιός, δείλαιος εἴτε μακραὶ εἶναι αἱ δίφθογγοι ἐν ταῖς λέξεσι ταύταις εἴτε βραχεῖαι]. Ἔχει δὲ δύο γενικὰς σημασίας τὴν τοῦ κατασκευάζω καὶ τὴν τοῦ πράττω. Α. Ποιῶ τι διὰ τῆς χειρός, δημιουργῶ, κατασκευάζω, κτίζω, κυρίως ἐπὶ πράγματος ὑλικοῦ, οἷον σκευῶν, ἔργων τέχνης, κλπ., (ἴδε Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 6. 4), παρ’ Ὁμ. συχν. ἐπὶ οἰκοδομῆς, π. δῶμα, ναούς, θεμείλια, τεῖχος, κτλ.· π. πύλας ἐν πύργοις Ἰλ. Η. 339· ἐπὶ τοῦ ἔργου σιδηρουργοῦ, π. σάκος αὐτόθι 222· ἐν αὐτῷ [σάκεϊ] ποίει δαίδαλα πολλὰ Σ. 481, πρβλ. 490, 573· ― ἐντεῦθεν ὡς ἐπιγραφὴ ἐπὶ ἔργου τινὸς καλλιτεχνικοῦ, ἐποίησε ἢ ἐποίει ὁ δεῖνα, (ὁ παρατ., ὡς φαίνεται, κατὰ πρῶτον ἐτέθη εἰς χρῆσιν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Ἀλεξάνδρου, Apelles faciebat aut Polycletus (Plin. 1. praef.), πρβλ. Letronne παρὰ Δινδορφ. ἐν Θησ. Στεφάνου τ. 6, στήλ. 1299)· ― ποιεῖν τι ἀπὸ ξύλου, κατασκευάζειν τι ἐκ ξύλου, Ἡρόδ. 7. 65· ναὸν ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ἀργυρίου Ξεν. Ἀνάβ. 5. 3, 9· ὡσαύτως, πλοῖα ἐξ ἀκάνθης Ἡρόδ. 2. 96, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 4. 5, 14· καὶ μετὰ γεν. τῆς ὕλης, π. νηὸν λίθου πωρίνου Ἡρόδ. 5. 62· ἔρυμα λίθων πεποιημένον Θουκ. 4. 31· φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι Ξεν. Κύρ. 7. 5, 22· σπανίως, ποιεῖσθαί τινι, κατασκευάζεσθαι.., Λόγγος 1. 4, πρβλ. Ruhnk. Τίμ.· ὡσαύτως, τῶν τὰ κέρεα... οἱ πήχεις ποιεῦνται, ἐκ τῶν κεράτων αὐτῶν κατασκευάζονται οἱ πήχεις τῆς λύρας, Ἡρόδ. 4. 192· ― Μέσ., κάμνω, κατασκευάζω δι’ ἐμαυτόν, οἷον ἐπὶ μελισσῶν, οἰκία ποιήσασθαι, κατασκευάσαι δι’ ἑαυτὰς οἰκήματα, Ἰλ. Μ. 168 κτλ.· καὶ παρ’ Ὁμ. τὸ μέσον ἀείποτε ἔχει τὴν γνησίαν αὐτοῦ σημασίαν, πρβλ. Ἰλ. Ε. 735, Θ. 386, Ὀδ. Ε. 251, 259, κτλ., ὡς παρ’ Ἡσ. ἐν Ἔργ. κ. Ἡμ. 501· (ἂν καὶ μεθ’ Ὅμηρον καὶ Ἡσίοδον συχνάκις κεῖται σχεδὸν ὡς τὸ ἐνεργ.)· ― ἐν τῷ μέσ. τύπῳ ὡσαύτως, κατασκευάζω τι δι’ ἄλλου (διάμεσον μέσον), Ἡρόδ. 2. 135· στεφάνους οὓς ἐποιησάμην τῷ χορῷ Δημ. 520. 2, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 5. 3, 5. 2) ποιῶ, δημιουργῶ, φέρω εἰς ὕπαρξιν, εἴδωλον Ὀδ. Δ. 796· γένος ἀνθρώπων χρύσεον Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 110, κτλ., πρβλ. Θεογ. 161. 579· ὁ ποιῶν, ὁ δημιουργός, Πλάτ. Τίμ. 76C· ἕτερον Φίλιππον ποιήσετε Δημ. 43. 12. ― Μέσ. γεννῶ, υἱὸν Ἀνδοκ. 16. 22., 32. 7· παῖδας ποιεῖσθαι, ὡς τὸ παιδοποιεῖσθαι, Ξεν. Κύρ. 5. 3, 19, κτλ., πρβλ. Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 200· π. παιδίον ἔκ τινος Πλάτ. Συμπ. 203Β· ― ποιεῖν υἱὸν ἢ παῖδα, μόνον παρὰ μεταγεν., Πλούτ. 2. 312Α· καὶ ἐπὶ τῆς γυναικός, αὐτόθι 145D. 3) καθόλου, παράγω, ὕδωρ... ποιῆσαι, βρέξαι, ἐπὶ τοῦ Διός, Ἀριστοφ. Σφ. 261· καὶ ἀπροσ., ἐὰν πλείω ποιῇ ὕδατα = ἐὰν ὕῃ, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 1. 19, 3· π. γάλα, ἐπί τινων εἰδῶν τροφῆς, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 21, 5· ἄρρεν ποιεῖ, ἐπὶ ᾠοῦ, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 1. 15· μέλι ἄριστον π., ἐπὶ τοῦ Ὑμηττοῦ, Στράβ. 399· π. καρπόν, ἐπὶ δένδρων, Εὐαγγ. κατὰ Ματθ. γ΄, 10· ― ἐπὶ ἀνθρώπων, κριθὰς ποιεῖν ἡμᾶς πολλάς, νὰ κάμωμεν πολὺ κριθάρι, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1322· π. σίτου μεδίμνους Δημ. 1045. 8. 4) μεθ’ Ὅμ., ἐπὶ ποιητῶν, κάμνω, συνθέτω ποιήματα, Λατ. carmina facere, ποιεῖν διθύραμβον, ἔπεα Ἡρόδ. 1. 23., 4. 14· π. θεογονίην Ἕλλησι ὁ αὐτ. 2. 53· π. Φαίδραν, Σατύρους Ἀριστοφ. Θεσμ. 153, 157· π. κωμῳδίαν, τραγῳδίαν, κτλ., Πλάτ. Συμπ. 223D· παλινῳδίαν Ἰσοκρ. 218Ε, κτλ.· ποιήματα Πλάτ. Φαίδων 60D· ― ἀπολ., γράφω ποιήματα, γράφω ὡς ποιητής, Ἡρόδ. 3. 38, Ἀριστοφ. Θεσμ. 193, Πλάτ., κλπ.· εἴς τινα Πλάτ. Φαίδων 61Β· περί τινος ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 383Α, κτλ.· καὶ καθόλου, ἐπὶ πάσης ποιητικῆς ἐκφράσεως, ἐν ἔπεσι π. Ἡρόδ. 4. 16· ― ὡσαύτως, διὰ ποιήσεως παριστάνω, Ὅμηρος Ἀχιλλέα πεποίηκεν ἀμείνω Ὀδυσσέως Πλάτ. Ἱππ. Ἐλάττων 369C, πρβλ. 364C, Συμπ. 174Β· ποιήσας τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα Πλούτ. 2. 105Β, πρβλ. 25D, Πλάτ. Γοργ. 525D, Ε, Λυκοῦργ. 160. 21· ― ὡσαύτως περιγράφω διὰ στίχων, Πλάτ. Πολ. 37Α· οὓς προχείρους εἶχον καὶ ἠπιστάμην μύθους τοὺς Αἰσώπου, τούτους ἐποίησα, μετέτρεψα εἰς ποίημα, ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 61Β, πρβλ. Λυκοῦργ. 160. 17· ― ὡσαύτως ὡς τὸ Λατ. fingo, ἐπινοῶ, ἐφευρίσκω, καινοὺς θεοὺς Πλάτ. Εὐθύφρων 3Β· ὑπὸ ποιητέω τινὸς ποιηθὲν [[[τοὔνομα]]] Ἡρόδ. 3. 115· πεποιημένα ὀνόματα Ἀριστ. Ρητ. 3. 2, 5, Ποιητ. 21. 4· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰ αὐτοφυῆ ἢ κύρια Διον. Ἁλ. π. Ἰσαίου 7, πρ. Γναῖον Πομπ. 2· ― πρβλ. ποιητής. ΙΙ. ἐπὶ ἀφηρημένων πραγμάτων, οὔτε τελευτὴν ποιῆσαι δύναται, οὔτε νὰ δώσει τέλος δύναται, Ὀδ. Α. 250· ποίησε γαλήνην, ἔκαμε γαλήνην, Ε. 452· φόβον ποιῆσαι Ἀχαιῶν, νὰ προξενήσῃ φυγὴν τῶν Ἀχαιῶν, νὰ τοὺς κάμῃ νὰ φύγωσιν ἐκ φόβου, Ἰλ. Μ. 432· σιωπὴν παρὰ πάντων ἐποίησεν, ἔκαμε πάντας νὰ σιωπήσωσι, Ξεν. Ἑλλ. 6. 3, 10· τέρψιν τινὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἀπομν. 3. 10, 8· αἰσχύνην τῇ πόλει Ἰσοκρ. 150Ε, κτλ.· ― ὡσαύτως ἐπὶ πραγμάτων, ἄνεμοι αὐτοὶ μὲν οὐχ ὁρῶνται· ἃ δὲ ποιοῦσι φανερὰ Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 14, πρβλ. Θουκ. 2. 89., 7. 6. β) μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., κάμνω ὥστε νά..., θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον, δὲ ἔκαμαν νὰ ἔλθῃς, Ὀδ. Ψ. 258· ποιεῖν τινα κλύειν Σοφ. Φιλ. 926· π. τινα βλέψαι Ἀριστοφ. Πλ. 459, πρβλ. 746· π. τινα τριηραρχεῖν ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 912, πρβλ. Ὄρν. 59· π. τινα αἰσχύνεσθαι, κλάειν, ἀπορεῖν, κτλ., Ξεν. Κύρ. 4. 5, 48, κτλ.· ὡσαύτως παρεμβαλλομένου τοῦ ὥστε, αὐτόθι 3. 2, 29, κτλ.· οὕτω καὶ ἑπομένης ἐξηρτημένης προτάσεως, ὡς παρὰ Λατίνοις τὸ facere ut, π. ὅκως ἔσται τι Ἡρόδ. 5. 109, πρβλ. 1. 209· ποιήσασθαι ὡς... Ξεν. Κύρ. 6. 1, 23, πρβλ. 6. 3, 18. 2) παρέχω, π. ἄδειάν τε καὶ κάθοδόν τινι Θουκ. 8. 76· π. τὴν κληρονομίαν τινὶ Ἰσαῖ. 83. 5· λόγος ἀργύριον τῷ λέγοντι π., παρέχει, χορηγεῖ χρήματα, Δημ. 151. 23. ― Μέσ., ἐμποιῶ ἐμαυτῷ, κτῶμαι, κερδαίνω, λαμβάνω, π. κλέος αὐτῇ Ὀδ. Β. 126· ἄδειαν Θουκ. 6. 60· τιμωρίαν ἀπό τινος ὁ αὐτ. 1. 25· τὸν βίον ἀπὸ γεωργίας Ξεν. Οἰκ. 6. 11, πρβλ. Θουκ. 1. 5. 3) ἐπὶ θυσιῶν, δημοσίων ἑορτῶν καὶ τῶν τοιούτων, π. ἱερὰ ὡς τὸ ἕρδειν, Λατ. sacra facere, Ἡρόδ. 9. 19, πρβλ. 2. 49· π. τὴν θυσίαν τῷ Ποσειδῶνι Ξεν. Ἑλλ. 4. 5, 1· π. Ἴσθμια αὐτόθι 4. 5, 2· π. μυστήρια, ἀγῶνα, ἑορτήν, παννυχίδα, κτλ., Θουκ. 6. 28., 4. 91, κτλ.· π. ταφάς, ἐπὶ δημοσίας κηδείας, Πλάτ. Μενέξ. 234Β· ὡσαύτως ἐπὶ πολιτικῶν συνελεύσεων, ποιεῖν ἐκκλησίαν Θουκ. 1. 139, Ξεν., κλπ.· π. ξύλλογον σφῶν αὐτῶν Θουκ. 1. 67, κτλ. ― Μέσ., ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας ἀλλὰ νοουμένης ἐνεργείας ἐμμέσου, ἀγορὴν ποιήσατο Ἰλ. Θ. 2· ἢν θυσίην τις ποιέηται Ἡρόδ. 6. 57· δημοσίᾳ ταφὰς ἐποιήσαντο Θουκ. 2. 34, κτλ.· ἴδε κατωτ. VIII. 4) ἐπὶ πολέμου καὶ εἰρήνης, πόλεμον ποιῶ, κινῶ, ἐγείρω πόλεμον, γίνομαι αἴτιος πολέμου, πόλεμον ἡμῖν ἀντ’ εἰρήνης πρὸς Λακεδαιμονίους π. Ἰσαῖ. 89. 12· ἀλλά, π. ποιοῦμαι, κάμνω πόλεμον, πολεμῶ (ὑπὲρ ἐμαυτοῦ), Ξεν. Ἀν. 5. 5, 24, κτλ.· ― οὕτως, εἰρήνην π., κάμνω εἰρήνην (δι’ ἄλλους), Ἀριστοφ. Εἰρ. 1199· σπονδὰς ποεῖν Ξεν. Ἀν. 4. 3, 14· ξυμμαχίαν ποιεῖν Θουκ. 2. 29· ἀλλά, εἰρήνην ποιοῦμαι, κάμνω εἰρήνην (δι’ ἐμαυτόν), Ἀνδοκ. 24. 42· σπονδὰς ποιοῦμαι Θουκ. 1. 28, κτλ.· ξυμμαχίην Ἡρόδ. 1. 77, κτλ. 5) τὸ μέσ. συχνάκις τίθεται μετὰ ὀνομάτων περιφραστικῶς ἀντὶ ῥήματος παραγώγου ἐκ τοῦ ὀνόματος, οὕτως ὥστε νὰ συντάσσηται ὁμοίως ἐκείνῳ, ποιεῖσθαι ὁδοιπορίην, ἀντὶ ὁδοιπορεῖν Ἡρόδ. 2. 29· π. ὁδὸν 7. 42, 110, 112, κτλ.· π. πλόον, ἀντὶ πλέειν, ὁ αὐτ. 6. 95· π. κομιδήν, ἀντὶ κομίζεσθαι, αὐτόθι· θαῦμα π., ἀντὶ θαυμάζειν 1. 68· ὀργὴν π., ἀντὶ ὀργίζεσθαι, 3. 25· λήθην π., ἀντὶ λανθάνεσθαι, 1. 127· βουλὴν π., ἀντὶ βουλεύεσθαι, 6. 101· μάχας π., ἀντὶ μάχεσθαι, Σοφ. Ἠλ. 302, κτλ.· καταφυγὴν π., ἀντὶ καταφεύγειν, Ἀντιφῶν 112. 6· καὶ οὕτω πολλαχοῦ, μάλιστα παρὰ Θουκ.· ― π. λόγον τινός, λέγω περί τινος, διηγοῦμαι, Ἡρόδ. 7. 156· ― ἀλλά, τοὺς λόγους π., συζητῶ, συσκέπτομαι, διαπραγματεύομαι, Θουκ. 1. 128· καὶ ἁπλῶς ἀντὶ τοῦ λέγω, Λυσ. 171. 12, Πλάτ., κλπ.· ― ὡσαύτως, π. δι’ ἀγγέλου, π. διὰ χρηστηρίων, ἀντὶ ἀγγέλειν, χρηστηριάζεσθαι, Wessel εἰς Ἡρόδ. 6. 4., 8. 134. ― ἔτι καὶ ὁ Ὅμ. ἔχει, ποιήσασθαι ἐπισχεσίην Ὀδ. Φ. 71· καὶ ἐν τῷ ἐνεργ. (ὅπερ εἶναι λίαν σπάνιον), ἐπεὶ οὖν ποιήσῃ ἀθύρματα, ὅταν κάμῃ παιχνίδια, Ἰλ. Ο. 363 ΙΙΙ. μετὰ ἐπιθ. ὡς κατηγορουμ., κάμνω, καθιστῶ τινα τοιοῦτον ἢ τοιοῦτον, ποιῶ τινα ἄφρονα, καθιστῶ τινα ἄφρονα, μωραίνω, Ὀδ. Ψ. 12· δῶρα, τά μοι Θεοί... ὄλβια ποιήσειαν, νὰ καταστήσωσιν αὐτὰ εἰς ἐμὲ αἴτια εὐδαιμονίας, νὰ μὲ ἀξιώσωσι νὰ τὰ χαρῶ, Μ. 42, πρβλ. Ἰλ. Μ. 30· π. τοὺς Μήδους ἀσθενεῖς Ξεν. Κύρ. 1. 5, 2, κτλ.· ὡσαύτως, χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου π. Πλάτ. Πολ. 411Β· ― οὕτω μετ’ οὐσιαστ., ποιεῖν τινα βασιλῆα Ὀδ. Α. 387· ἀνέμων ταμίην Κ. 21· γέροντα Π. 456· ἄκοιτίν τινι Ἰλ. Ω. 537· γαμβρὸν ἑὸν Ἡσ. Θεογ. 818, πρβλ. Ἀποσπ. 37. 5· πολιήτας π. τινας Ἡρόδ. 7. 156· Ἀθηναῖον π. τινα Θουκ. 2. 29, κτλ.· π. τινα παράδειγμα Ἰσοκρ. 48C. ― Μέσ., ποιοῦμαί τινα ἑταῖρον, κάμνω τινα φίλον μου, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 705, πρβλ. 712· ποιεῖσθαί τινα ἄλοχον ἢ ἄκοιτιν Ἰλ. Γ. 409, Ι. 397, πρβλ. Ὀδ. Ε. 120, κτλ.· ποιοῦμαί τινα υἱόν, κάμνω αὐτὸν υἱόν μου, δηλ. υἱοθετῶ αὐτὸν (πρβλ. εἰσποιέω), Ἰλ. Ι. 495 καὶ Ἀττ.· ὡσαύτως πλεοναστ., θετὸν υἱὸν π. Ἡρόδ. 6. 57· καὶ ἄνευ τοῦ υἱόν, υἱοθετῶ, ἐπειδὴ οὐκ ἦσαν αὐτῷ παῖδες ἄρρενες, ποιεῖται Λεωκράτη Δημ. 1028. 20, πρβλ. 996. 14., 1004. 18., 1088. 5, Πλάτ. Νόμ. 923C, κτλ.· ὡσαύτως, π. τινα θυγατέρα Ἡρόδ. 4. 180· ἀκολούθως, καθόλου, ἅπαντας ἢ σῦς ἠὲ λύκους π. Ὀδ. Κ. 433· π. τινα πολίτην Ἰσοκρ. 199Ε· μαθητὴν Πλάτ. Κρατ. 428Β· τὰ κρέα π. εὔτυκτα Ἡρόδ. 1. 119, πρβλ. 9. 45, κτλ.· ― ὡσαύτως, ἑωυτοῦ ποιεῖσθαί τι, ἰδιοποιεῖσθαί τι, Ἡρόδ. 1. 129· μηδ’ ἃ μὴ ’θιγες ποιοῦ σεαυτῆς Σοφ. Ἀντ. 547. IV. τίθημι, βάλλω, ἐμοὶ Ζεὺς... ἐνὶ φρεσὶ τοῦτο νόημα ποίησ’ (ὡς τὸ ἔθηκε) Ὀδ. Ξ. 274· σφῶϊν ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν Ἰλ. Ν. 55· π. τι ἐπὶ νόον τινὶ Ἡρόδ. 1. 27, 71· ἐν αἰσχύνῃ π. τὴν πόλιν Δημ. 272. 18· τὰς ναῦς ἐπὶ ξηροῦ π. Θουκ. 1. 109· ἔξω τὴν κεφαλὴν π. Ἡρόδ. 5. 33· ἔξω βελῶν τὴν τάξιν π. Ξεν. Κύρ. 4. 1, 3· ἑαυτὸν ὡς πορρωτάτω π. τῶν ὑποψιῶν Ἰσοκρ. 84C· ― ἐπὶ στρατεύματος, σχηματίζω, συγκροτῶ, ἐκέλευσε τὸν λόχον ἕκαστον ποιῆσαι τῶν λοχαγῶν ὡς κράτιστα οἴηται ἀγωνιεῖσθαι Ξεν. Ἀνάβ. 5. 2, 11, πρβλ. 3. 4, 21· ― ἐν τῇ πολιτικῇ, ἐς ὀλίγους τὰς ἀρχὰς π. Θουκ. 8. 53· καὶ ἐν πολέμῳ, π. τινας ὑπό τινι, ἄγειν ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τινός..., ὑποτάσσειν εἴς τινα, Δημ. 241, ἐν τέλ.· οὕτω, π. τινας ἐπί τινι ὁ αὐτ. 1341. 15. ― Μέσ., ποιεῖσθαι ὑπ’ ἑωυτῷ Ἡρόδ. 1. 201., 5. 103, κτλ.· ὑπὸ χεῖρα Ξεν. Ἀγησ. 1. 22· ποιεῖσθαί τινας ἐς φυλακήν, ἐς ἀσφάλειαν Θουκ. 3. 3., 8. 1· τινὰς ἐς ταὸ συμμαχικὸν Ἡρόδ. 9. 106· ἐν ὀργῇ π. τινα Δημ. 14. 2· τὰ λεπτὰ πλοῖα ἐντὸς ποιοῦντες, τοποθετοῦντες εἰς τὸ μέσον, Θουκ. 2. 83, πρβλ. 6. 67· π. τινα ἐκποδών, ἴδε ἐν λ. ἐκποδών· ποιήσασθαι ὄπισθεν τὸν ποταμόν, νὰ παρατάξωσιν ἑαυτοὺς οὕτως, ὥστε νὰ ἔχωσιν ὄπισθεν τὸν ποταμόν, Ξεν. Ἀνάβ. 1. 10. 9, πρβλ. 6. 3, 18. V. ἐν τῷ μέσ., ὑπολαμβάνω, νομίζω, θεωρῶ, λογίζομαι, ἐκτιμῶ τι ὡς..., συμφορὴν ποιοῦμαί τι, θεωρῶ τι ὡς συμφοράν, Ἡρόδ. 1. 83., 6. 61· δεινὸν ποιοῦμαί τι, θεωρῶ τι ὡς δεινόν, ὡς βαρὺ πρᾶγμα, Λατ. aegre ferre, ὁ αὐτ. 1. 127, κτλ., (σπανίως ἐν τῷ ἐνεργ., δεινὸν ποιεῖν ὁ αὐτ. 2. 121, 5, Θουκ. 5. 42)· μέγα π., μετ’ ἀπαρ., θεωρῶ τι λίαν σπουδαῖον νά..., Ἡρόδ. 8. 3· ὁ μὲν δὴ ἁλιεὺς μέγα ποιεύμενος ταῦτα ἤϊε ἐς τὰ οἰκία, θεωρήσας τὴν πρόσκλησιν μεγάλην τιμὴν μετέβη εἰς τὴν οἰκίαν του, 3. 42, κτλ.· μεγάλα ποιησάμενος ὅτι... ὁ αὐτὸς 1. 119· ἕρμαιον ποιοῦμαί τι, λογίζομαί τι ὡς καθαρὸν κέρδος, Πλάτ. Γοργ. 489C· οὐκ ἀνάσχετον π. τι Θουκ. 1. 118, κτλ. ― συχν. μετὰ προθέσ., δι’ οὐδενὸς ποιεῖ, = παρ’ οὐδὲν ποιεῖ Σοφ. Ο. Κ. 584· ― ἐν ἐλαφρῷ, ἐν ὁμοίῳ π. Ἡρόδ. 1. 118., 7. 138· ἐν σμικρῷ Σοφ. Φιλ. 498· ἐν ὀλιγωρίᾳ Θουκ. 4. 5· ἐν ὀργῇ Δημ. 14. 2· ἐν νόμῳ π., θεωρῶ τι ὡς νόμιμον, Ἡρόδ. 1. 131· ἐν ἀδείῃ π., νομίζω ἀσφαλές, ὁ αὐτ. 9. 42· ― παρ’ ὀλίγον, παρ’ οὐδὲν π. τι Ξεν. Ἀνάβ. 6. 4, 11, κτλ.· ― περὶ πολλοῦ π., Λατ. magni facere, Λυσ. 91. 1, κτλ.· περὶ πλείονος, περὶ πλείστου π. ὁ αὐτ. 143. 29, κτλ.· περὶ ὀλίγου, περὶ ἐλάττονος Ἰσοκρ. 370C, 383B· (σπανίως, πολλοῦ π. τι Πλάτ. Πρωτ. 328D)· ― πρὸ πολλοῦ π. τι, μετ’ ἀπαρ., Ἰσοκρ. 110Β. VI. ὑποθέτω ὅτι..., ποιήσας ἀν’ ὀγδοήκοντα ἄνδρας ἐνεῖναι Ἡρόδ. 7. 184, πρβλ. 186, Ξεν. Ἀνάβ. 5. 7, 9· ποιώμεθα τὸν φιλόσοφον νομίζειν Πλάτ. Πολ. 581D (οὕτω παρὰ Λατ. Deos esse faciamus, Κικ. Ν. D. 1. 30)· ― καὶ ἄνευ ἀπαρ., ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα (ἐξυπ. εἶναι) Πλάτ. Θεαίτ. 197D. ― Παθ., πεποιήσθω δή, ἂς ὑποτεθῇ λοιπόν, αὐτόθι Ε· οἱ φιλοσοφικώτατοι ποιούμενοι, οἱ νομιζόμενοι ὅτι εἶναι..., ὁ αὐτ. Πολ. 498Α, πρβλ. 538C, 573Β. VIΙ. ἐπὶ χρόνου οὐδ’ ἐποίησαν χρόνον οὐδένα, οὐδὲ κατ’ οὐδένα τρόπον ἠργοπόρησαν, Δημ. 392. 17· (οὕτως ὁ Σενέκας paucissimos dies facere)· νῦν οὖν λέγε, πότερα ἀφίης με ἢ μέσας ποιήσεις νύκτας; θὰ μὲ ἀφήσῃς ἢ θὰ κάμῃς νὰ γείνῃ μεσονύκτιον; Πλάτ. Φίληβ. 50D, πρβλ. Ἀνθ. Π. 11. 85· ἐποίησαν μὲν γὰρ ἔξω μέσων νυκτῶν εἶναι τὴν ὥραν, ἔκαμαν νὰ παρέλθῃ τὸ μεσονύκτιον, Δημ. 1265. 3· τὴν νύκτα ἐφ’ ὅπλοις ποιοῦμαι, διέρχομαι αὐτὴν ἔνοπλος, Θουκ. 7. 28· ἐντεῦθεν, βραδύνω, ἀργοπορῶ, παραμένω, μῆνας τέσσαρας Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 6. 1, ἐν τέλ., πρβλ. Ἀνθ. Π. 11. 330. VΙΙΙ. ἐν τῇ Ἀλεξανδρ. Ἑλληνικῇ, προσφέρω, ὡς τὸ Λατ. facere, ποιεῖν, παραπλήσιον τῷ ῥέζειν ἑκατόμβας, ποιήσει κάρπωσιν ὑπὲρ ὑμῶν Ἑβδ. (Ἰὼβ ΜΒ΄. 8)· μετὰ δοτ., ἐποίησε τῇ Ἀστάρτῃ, προσήνεγκε θυσίαν τῇ Ἀστ. (Γ΄ Βασιλ. ΙΑ΄, 33). ΙΧ. παρασκευάζω, ἑτοιμάζω π. χ. τροφήν, καὶ ποίησον ἐγκρυφίας Ἑβδ. (Γέν. ΙΗ΄, 7 κἑξ.). Χ. ποιῶ βασιλέα, ἐκτελῶ τὰ βασιλικά μου καθήκοντα, σὺ νῦν οὕτω ποιεῖς βασιλέα ἐπὶ Ἰσραήλ; κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον κάμνεις τὸν βασιλέα εἰς τὸν Ἰσραήλ; οὕτω βασιλεύεις; Ἑβδ. (Γ΄ Βασιλ. Κ΄, 7). Β. σχεδὸν ὡς τὸ πράσσω, ἀντίθετον τῷ πάσχω, οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν Δημ. 41. 21· περὶ ὧν πράττειν καὶ μέλλει ποιεῖν ὁ αὐτ. 90. 15, πρβλ. 245. 27 κἑξ.· κακόν, ἀγαθὸν ἢ κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν Ὅμ.· ἄριστα πεποίηται Ἰλ. Ζ. 56· πλείονα χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν Ἀριστοφ. Ἱππ. 811· τὰ δίκαιά τινι Δημ. 460. 26· ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε Ἡρόδ. 3. 135· Σπαρτιητικὰ ποιέειν, πράττειν ὡς Σπαρτιάτης, ὁ αὐτ. 5. 40· οὗτος τί ποιεῖς; Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 911, κτλ.· τὸ προσταχθὲν π. Σοφ. Φιλ. 1010· ποιῶ μουσικήν, καταγίνομαι εἰς τὴν μουσικήν. μουσικὴν ποίει καὶ ἐργάζου, ἀσκοῦ, γυμνάζου εἰς τὴν μ., Πλάτ. Φαίδων 60Ε, κτλ.· πᾶν ἢ πάντα π., ἴδε ἐν λ. πᾶς Β. ΙΙΙ. 2, κτλ. 2) μετὰ διπλῆς αἰτ., ποιῶ τι εἴς τινα, κακὰ ἢ ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, πρῶτον παρ’ Ἡροδ. 3. 75 κτλ.· ἀγαθόν, κακὸν π. τινα Ἰσοκρ. 357Β, κτλ.· μεγάλα τὴν πόλιν ἀγαθὰ Δείναρχ. 92. 17 (οὕτω καὶ εὖ, κακῶς π. τινα Ξεν. Ἀπομν. 2. 3, 8, Δημ. 14. 8, κτλ.)· ταῦτα τοῦτον ἐποίησα Ἡρόδ. 1. 115· ὅ τι χρῆμά με ποιεῖς Ἀριστοφ. Σφ. 697, πρβλ. Νεφ. 259 ὡσαύτως ἐπὶ πραγμάτων, ἀργύριον τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε, τὸ αὐτὸ ἔκαμνε μὲ τὸ ἀργύριον, Ἡρόδ. 4. 166· ― σπανιώτερον μετὰ δοτ. προσ., τῷ τεθνεῶτι μηδὲν τῶν νομιζομένων π. Ἰσαῖ. 48. 24· ἵππῳ τἀναντία Ξεν. Ἱππ. 9, 12, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 388, Δημ. 855, 15· οὕτως ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, φίλα ποιεῖσθαί τινι Ἡρόδ. 5. 37. 3) μετ’ ἐπιρρ. ὧδε ποίησον, οὕτω πρᾶξον, Ἡρόδ. 1. 112· πῶς ποιήσεις; πῶς θὰ ἐνεργήσῃς; Σοφ. Ο. Κ. 652, πρβλ. *εἴδω Β. 7· πῶς δεῖ ποιεῖν περὶ θυσίας Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 1· ποίει ὅπως βούλει ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 1. 4, 9· μὴ ἄλλως π. Πλάτ. Πολ. 328D· πρὸς τοὺς πολεμίους πῶς ποιήσουσιν αὐτόθι 469Β· ὀρθῶς π. αὐτόθι 403Ε· εὖ κακῶς π. τινα, ἴδε ἀνωτ. 2· ― συχν. μετὰ μετοχ., εὖ ἐποίησας ἀπικόμενος Ἡρόδ. 5. 24, πρβλ. Πλάτ. Φαίδωνα 60C· καλῶς ποιεῖς προνοῶν Ξεν. Κύρ. 7. 4, 13· οἷον ποιεῖς ἡγούμενος Πλάτ. Χαρμ. 166C· καλῶς ποιῶν, ἐνίοτε σχεδὸν κεῖται ὡς ἐπίρρ., καλῶς γ’, ἔφη, ποιῶν σὺ Πλάτ. Συμπ. 174Ε· καλῶς ποιοῦντες... πράττετε Δημ. 490. 16, πρβλ. 17. 10· εὖ ποιοῦν, εὐτυχῶς, ὁ αὐτ. 667. 18. 4) ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, τὸ ποιεῖν, ὡς τὸ Λατ. facere, δύναται νὰ τεθῇ ἐν τῇ δευτέρᾳ προτάσει πρὸς ἀποφυγὴν ἐπαναλήψεως τοῦ ἐν τῇ πρώτῃ προτάσει ῥήματος, ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ’ ἐγὼ τοῦθ’ ὑπὲρ σοῦ ποιήσω, θὰ τὸ κάμω ἀντὶ σοῦ, Δημ. 242, 28, πρβλ. Ἡρόδ. 5. 97, Θουκ. 5. 70, Ἰσαῖ. 67. 6. ΙΙ. ἀπολ., ἐνεργῶ, πράττω, ποιέειν ἢ παθέειν προκέεται ἀγὼν Ἡρόδ. 7. 11, πρβλ. Ἰσοκρ. 199D· ― ἐπὶ φαρμάκου, ἐνεργῶ, φέρω ἀποτέλεσμα, Πλάτ. Φαίδων 117Β λουτρὰ κάλλιστα ποιοῦντα πρὸς νόσους Στράβ. 234. 2) παρὰ Θουκ. εὕρηται τὸ ῥῆμα τοῦτο ἐν ἰδιαιτέρᾳ τινὶ χρήσει: ἡ εὔνοια παρὰ πολὺ ἐποίει ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, ἡ εὔνοια [τῶν ἀνθρώπων] παρὰ πολὺ ἔκλινε πρὸς τοὺς Λακεδ., ὡς παρὰ Λατ. τὸ facere cum aliquo, 2. 8· οὕτως ἀπροσώπ., ἐπὶ πολὺ ἐποίει τῆς δόξης τοῖς μὲν ἠπειρώταις εἶναι, τοῖς δέ..., ὁ καθόλου χαρακτὴρ τῶν μὲν ἦτο νὰ εἶναι χερσαῖοι, τῶν δέ..., 4. 12· τοῦτο δὲ μιμεῖται ὁ Ἀρρ. ἐν Ἀν. 2. 2, Ἀππ. Ἐμφύλ. 1. 82. ― Ἡ ἔννοια αὕτη τοῦ ποιέω πλησιάζει πρὸς τὴν τοῦ πράσσω. Ἡ κυρία διαφορὰ μεταξὺ αὐτῶν εἶναι ὅτι τὸ μὲν ποιέω σημαίνει κάμνω, παράγω, Λατ. facere, τὸ δὲ πράσσω πράττω, ἐνεργῶ, Λατ. agere, πρβλ. ποίησις, ποιητικός. Ἔτι δὲ καὶ ἐν φράσει ἔνθα τὸ ποιέω καὶ τὸ πράσσω εἶναι ἀμφότερα δεκτά, παρατηρεῖται ἡ διάκρισις αὕτη (ἴδε ἀνωτ. Β. 1)· ἐντεῦθεν, ποιῶ εἰρήνην, συνάπτω εἰρήνην, κάμνω εἰρήνην, πράττω εἰρήνην, ἐνεργῶ ὥστε νὰ κάμω αὐτήν, διαπραγματεύομαι· προσέτι τὸ ποιέω ἀείποτε ἀντίκειται τῷ πάσχῳ, καὶ οὐδέποτε μεταβαίνει εἰς ἀμετάβ. σημασίαν προσεγγίζουσιν αὐτῷ ὡς τὸ πράσσω (IV). ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρήσεις σ. 413. 479, ἐν Ἀθηνᾶς Γ΄, σ. 320, τ. Δ΄, σ. 62, 173. τ. Ε΄, σ. 174 κἑξ., 231 κἑξ., 178 κἑξ., κλπ. τ. Ζ΄, σ. 74.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
impf. ἐποίουν, f. ποιήσω, ao. ἐποίησα, pf. πεποίηκα;
Pass. f. ποιηθήσομαι, ao. ἐποιήθην, pf. πεποίημαι;
faire :
I. fabriquer, exécuter, confectionner : ποιεῖν δῶμα θεῶν IL bâtir une demeure pour chacun des dieux ; τεῖχος IL construire un mur ; en parl. d’œuvres d’art εἴδωλον OD fabriquer une statue ; ποιεῖν τι ἔκ τινος ou τί τινος confectionner qch avec qch;
II. créer, produire :
1 en parl. de l’homme engendrer (d’ord. en ce sens le Moyen);
2 en parl. de la femme enfanter;
3 en parl. du sol, des plantes, etc. οὐδὲν ποιεῖν ἐκ τῆς γῆς XÉN ne rien tirer de la terre;
4 p. anal. en parl. de choses ποιεῖν ἀργύριον DÉM produire ou rapporter de l’argent;
5 faire naître, causer en gén. : ποιεῖν στόνον SOPH faire naître des gémissements ; ποιεῖν φόβον IL faire naître la peur ; ποιεῖν νόημα ἐνὶ φρεσίν OD ou abs. ἐνὶ φρεσὶ ποιεῖν IL mettre une pensée dans l’âme ; mettre dans tel ou tel état, faire devenir, rendre : ποιεῖν ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῦς THC mettre les vaisseaux à sec ; ποιεῖν τινα ἐς φυλακήν THC mettre qqn en prison ; ποιεῖν ἔξω XÉN mettre dehors ; avec une prop. inf. : θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον OD les dieux ont permis que tu revinsses chez toi ; ποιεῖν κλαίειν τινά XÉN faire pleurer qqn ; ποιῶ ὅκως ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη HDT je fais en sorte que l’Ionie soit libre ; πάντων ἑαυτὸν δεσπότην XÉN se rendre maître de tout ; ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ποιεῖν HDT faire en même temps qu’on dit ; ποιεῖν τὰ τεταγμένα τῇ πόλει XÉN faire ce que l’État prescrit ; ποεῖν τὰ δέοντα XÉN faire ce qu’il faut ; en parl. d’actes de la vie publique ou religieuse ποιεῖν ἱρά HDT faire des sacrifices ; ποιεῖν μυστήρια THC accomplir des mystères ; ποιεῖν Ἴσθμια, Πύθια XÉN célébrer les jeux Isthmiques, Pythiques ; ποιεῖν εἰρήνην AR faire la paix pour d’autres, p. opp. à ποιεῖσθαι εἰρήνην THC conclure la paix pour soi ou l’un avec l’autre ; p. suite ποιεῖν avec un subst. forme une locut. équival. à un verbe de même radical que ce subst. : ποιεῖν θυσίαν XÉN = θύειν, faire un sacrifice ; ποιεῖν ἐκκλησίαν THC = ἐκκληθιάζειν, tenir une assemblée ; ποιεῖν θήραν XÉN = θηρᾶν, aller à la chasse ; abs. faire, agir, se tirer d’une difficulté, avec un adv. : πῶς ποιήσεις ; SOPH comment feras-tu ? comment agiras-tu ? πῶς δεῖ ποιεῖν περὶ θυσίας ; XÉN comment faut-il se comporter au sujet d’un sacrifice ? ποίει ὅπως βούλει XÉN fais comme tu voudras ; εὖ ἐποίησας ἀφικόμενος HDT tu as bien fait de venir ; καλῶς ποιεῖς προνοῶν XÉN tu fais bien de prendre garde ; ποιεῖν φίλους πλεῖστα ἀγαθά XÉN faire beaucoup de bien à ses amis ; κακῶς ποιεῖν τινα PLAT faire du mal à qqn ; τινα εὖ ποιεῖν PLAT faire du bien à qqn;
6 abs. agir, p. opp. à πάσχω, être passif;
III. agir, être efficace : ἡ εὔνοια τῶν ἀνθρώπων ἐποίει μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους THC la faveur du public se portait (litt. agissait) plutôt dans le sens des Lacédémoniens ; en parl. de remèdes agir, être efficace;
IV. composer un poème : ποιεῖν Θεογονίην Ἕλλησι HDT faire aux Grecs la généalogie de leurs dieux, càd créer, inventer, composer une Théogonie ; composer en gén. ποιεῖν ποιήματα PLAT composer des poèmes ; abs. composer en vers : ποιεῖν εἴς τινα PLAT composer des vers en l’honneur de qqn ; μῦθον ποιεῖν PLAT mettre une fable en vers ; περὶ θεῶν λέγειν καὶ ποιεῖν PLAT parler en prose et en vers sur les dieux ; particul.
1 imaginer, inventer, créer : ὀνόματα ARSTT des mots;
2 supposer : ποιῶ δ’ ὑμᾶς ἐξαπατηθέντας XÉN je suppose que vous avez été trompés;
3 prendre comme, estimer, juger : δεινὰ ποιεῖν HDT prendre mal qch, être mécontent;
V. procurer, produire : ἄδειαν THC assurer l’impunité ; ἀργύριόν τινι ποιεῖν DÉM rapporter de l’argent à qqn ; en prose, à la place d’un autre verbe déjà exprimé, comme en fr. le verbe faire : ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ’ ἐγὼ τοῦθ’ ὑπὲρ σοῦ ποιήσω (càd ἐρωτήσω) DÉM demande-leur, ou plutôt je ferai cela moi-même (càd je le demanderai) à ta place;
Moy. ποιέομαι-ποιοῦμαι (f. ποιήσομαι, ao. ἐποιησάμην);
I. faire pour soi, fabriquer dans son intérêt, selon son goût, par soi-même : σχεδίην, ἱστία OD se construire un radeau, des mâts ; πέπλον IL se confectionner un péplum;
II. se faire faire ou confectionner;
1 en gén. ὅπλα XÉN des armes ; τὸ μὲν ἀνάθημα ποιησάμενος XÉN après en avoir fait faire une offrande;
2 créer pour soi, se procurer, acquérir : ποιεῖσθαι παῖδα XÉN créer un enfant ; ποιεῖσθαι φίλον XÉN se procurer un ami ; ποιεῖσθαί τινα ἄκοιτιν ou ἀκοίτην IL, OD prendre qqn pour épouse ou pour époux ; ποιεῖσθαί τινα υἱόν IL, θυγατέρα ποιεῖσθαί τινα HDT adopter qqn pour son fils, pour sa fille ; de même : ὑπ’ ἑωυτῷ ποιεῖσθαί τινα ou τι HDT s’assurer la soumission de qqn ou la possession de qch ; ἑωυτοῦ ποιεῖσθαί τινα ou τι HDT m. sign.
3 faire pour soi ou faire soi-même ; en ce sens ποιεῖσθαι forme avec son rég. une locut. équival. à un verbe de même radic. que ce rég. : ποιεῖσθαι ὁδόν HDT ou ποιεῖσθαι ὁδοιπορίην HDT = ὁδοιπορεῖν, faire une marche, un trajet ; ποιεῖσθαι πλόον HDT = πλεῖν, naviguer ; de même avec διά : ποιεῖσθαι δι’ ἀγγέλου HDT faire annoncer ; ποιεῖσθαι διὰ χρηστηρίων HDT faire répondre ou annoncer par des oracles;
4 apprécier, juger, regarder comme ; propr. se faire l’idée que, se figurer : συμφόραν ποιεῖσθαί τι HDT regarder qch comme un malheur ; εὕρημά τι ποιεῖσθαι XÉN regarder qch comme une découverte ; μέγα ou μεγάλα ποιεῖσθαί τι HDT regarder qch comme grand ou important ; δεινὸν ποιεῖσθαί τι THC regarder qch comme fâcheux, le supporter avec peine ; avec une prép. : περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι HDT faire grand cas de ; περὶ ὀλίγου ποιεῖσθαι ISOCR faire peu de cas de ; rar. sans prép. avec ἐν : ἐν μεγάλῳ ποιεῖσθαι HDT tenir grand compte de ; ἐν ἐλαφρῷ ποιεῖσθαι HDT faire peu de cas de, traiter légèrement ; avec διά : δι’ οὐδενὸς ποιεῖσθαί τι SOPH ne tenir aucun compte de qch ; avec παρά : παρ’ ὀλίγον ποιεῖσθαί τι XÉN faire peu de cas de.
Étymologie: ποῖος.