Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

fugio: Difference between revisions

From LSJ

Περὶ τοῦ ἐπέκεινα τοῦ νοῦ κατὰ μὲν νόησιν πολλὰ λέγεται, θεωρεῖται δὲ ἀνοησίᾳ κρείττονι νοήσεως → On the subject of that which is beyond intellect, many statements are made on the basis of intellection, but it may be immediately cognised only by means of a non-intellection superior to intellection

Porphyry, Sententiae, 25
(D_4)
(CSV2 import)
 
(5 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=fugio fugere, fugi, fugitus V :: [[flee]], [[fly]], [[run away]]; [[avoid]], [[shun]]; [[go into exile]]
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>fŭgĭo</b>: fūgi, fŭgĭtum (<br /><b>I</b> gen. plur. [[part]]. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; [[part]]. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. [[root]] FUG; Gr. ΦΥΓ, [[φεύγω]]; Sanscr. bhuj; syn.: [[flecto]], [[curvo]]; v. [[fuga]], to [[flee]] or [[fly]], to [[take]] [[flight]], [[run]] [[away]].<br /><b>I</b> Neutr.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit.: propera [[igitur]] fugere [[hinc]], si te di amant, Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.: a [[foro]], id. Pers. 3, 3, 31: [[senex]] [[exit]] [[foras]]: ego [[fugio]], I am [[off]], Ter. Heaut. 5, 2, 47: cervam videre fugere, sectari [[canes]], id. Phorm. prol. 7: qui fugisse cum magna [[pecunia]] dicitur ac se contulisse Tarquinios, Cic. Rep. 2, 19: [[Aeneas]] [[fugiens]] a Troja, id. Verr. 2, 4, 33, § 72: omnes hostes terga verterunt, nec [[prius]] fugere destiterunt, [[quam]] ad [[flumen]] Rhenum pervenerint, Caes. B. G. 1, 53, 1: [[oppido]] fugit, id. B. C. 3, 29, 1: ex ipsa caede, to [[flee]], [[escape]], id. B. G. 7, 38, 3; cf.: ex [[proelio]] Mutinensi, Cic. Fam. 10, 14, 1: e conspectu, Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: [[fenum]] habet in [[cornu]]; [[longe]] fuge, id. S. 1, 4, 34: nec [[furtum]] feci nec fugi, [[run]] [[away]] (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.: formidare servos, Ne te compilent fugientes, id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.— Prov.: ita fugias ne [[praeter]] casam, i. e. in fleeing from one [[danger]] [[beware]] of falling [[into]] [[another]], Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> In partic., [[like]] the Gr. φεύγειν, to [[become]] a [[fugitive]], [[leave]] one's [[country]], go [[into]] [[exile]]: fugiendum de civitate, cedendum bonis aut omnia perferenda, Quint. 6, 1, 19; so, ex [[patria]], Nep. Att. 4, 4: a [[patria]], Ov. Tr. 1, 5, 66: in [[exilium]], Juv. 10, 160; cf. under II. A. b.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., in gen., to [[pass]] [[quickly]], to [[speed]], to [[hasten]] [[away]], [[flee]] [[away]]; cf.: [[numquam]] [[Vergilius]] diem dicit [[ire]], sed fugere, [[quod]] currendi [[genus]] concitatissimum est, Sen. Ep. 108 med. ([[mostly]] [[poet]]. and of inanim. and abstr. things): [[tenuis]] [[fugiens]] per gramina [[rivus]], Verg. G. 4, 19: [[Tantalus]] a labris [[sitiens]] fugientia captat Flumina, Hor. S. 1, 1, 68: concidunt venti fugiuntque [[nubes]], id. C. 1, 12, 30: spernit humum fugiente pennā, hasting [[away]], [[rapidly]] [[soaring]], id. ib. 3, 2, 24: nullum [[sine]] vulnere fugit Missile, Stat. Th. 9, 770: insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem), Ov. M. 11, 469: fugere ad puppim colles campique videntur, Lucr. 4, 389: fugiunt [[freno]] non remorante [[dies]], Ov. F. 6, 772: sed fugit [[interea]], fugit irreparabile [[tempus]], Verg. G. 3, 284: [[annus]], Hor. S. 2, 6, 40: [[hora]], id. C. 3, 29, 48: [[aetas]], id. ib. 1, 11, 7.—Of persons: evolat [[ante]] omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus [[Lampon]] fugit, hastens [[away]], Sil. 16, 335. [[Here]] perh. belongs: [[acer]] Gelonus, Cum fugit in Rhodopen [[atque]] in deserta Getarum, i. e. [[swiftly]] roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to [[another]] explan., flees, driven from his [[abode]]).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Pregn., to [[vanish]], [[disappear]], to [[pass]] [[away]], [[perish]]: e pratis cana [[pruina]] fugit, Ov. F. 6, 730: fugiunt de corpore setae, id. M. 1, 739; cf.: jam fessae [[tandem]] fugiunt de corpore [[vires]], Verg. Cir. 447; for [[which]]: calidusque e corpore [[sanguis]] Inducto pallore fugit, Ov. M. 14, 755: fugerat [[ore]] [[color]], id. H. 11, 27: [[nisi]] [[causa]] morbi Fugerit venis, Hor. C. 2, 2, 15: fugiunt cum [[sanguine]] [[vires]], Ov. M. 7, 859: [[amor]], Prop. 1, 12, 12: memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc., Liv. 9, 44, 4: gratissima sunt poma, cum fugiunt, i. e. [[when]] [[they]] wilt, [[become]] wilted, Sen. Ep. 12; cf.: [[vinum]] [[fugiens]], under P. a.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>C</b> Trop. ([[rare]] [[but]] [[class]].): nos naturam sequamur, et ab omni, [[quod]] abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus, Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne [[animal]] appetit quaedam et fugit a quibusdam; [[quod]] [[autem]] refugit, id [[contra]] naturam est, etc., id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54: ad verba, to [[have]] [[recourse]] to, Petr. 132.<br /><b>II</b> Act., to [[flee]] from, [[seek]] to [[avoid]]; to [[avoid]], [[shun]] [[any]] [[thing]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit. ([[mostly]] [[poet]].): erravi, [[post]] cognovi, et [[fugio]] cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.): cum [[Domitius]] concilia conventusque hominum fugeret, Caes. B. C. 1, 19, 2: neminem [[neque]] populum [[neque]] privatum [[fugio]], Liv. 9, 1, 7: vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt, Hor. A. P. 455: percontatorem, id. Ep. 1, 18, 69: hostem, id. S. 1, 3, 10: [[lupus]] me fugit inermem, id. C. 1, 22, 12: [[nunc]] et [[ovis]] [[ultro]] fugiat [[lupus]], Verg. E. 8, 52: ([[Peleus]]) Hippolyten dum fugit [[abstinens]], Hor. C. 3, 7, 18: scriptorum [[chorus]] [[omnis]] amat [[nemus]] et fugit urbes, id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126: [[data]] pocula, Ov. M. 14, 287; cf. vina, id. ib. 15, 323.—Pass.: sic litora [[vento]] Incipiente fremunt, fugitur cum [[portus]], i. e. is [[left]], Stat. Th. 7, 140. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> In partic. (cf. [[supra]], I. A. b.), to [[leave]] one's [[country]]: nos patriam fugimus, Verg. E. 1, 4: [[Teucer]] Salamina patremque cum fugeret, Hor. C. 1, 7, 22.—Hence: [[quis]] [[exsul]] Se [[quoque]] fugit? Hor. C. 2, 16, 20.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[causa]] pro effectu), to [[flee]] [[away]] from, to [[escape]], = [[effugio]] ([[poet]].; [[but]] cf. [[infra]], B. 2.): hac [[Quirinus]] Martis equis Acheronta fugit, Hor. C. 3, 3, 16: insidiatorem, id. S. 2, 5, 25: cuncta [[manus]] avidas fugient heredis, id. C. 4, 7, 19.—And in a poetically [[inverted]] [[mode]] of [[expression]]: nullum Saeva [[caput]] [[Proserpina]] fugit (= [[nemo]] tam [[gravis]] est, ad quem [[mors]] non accedat), [[none]] does [[cruel]] [[Proserpine]] [[flee]] [[away]] from, [[avoid]] (i. e. [[none]] escapes [[death]]), Hor. C. 1, 28, 20.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Trop., to [[flee]] from, [[avoid]], [[shun]] ([[very]] freq. and [[class]].): conspectum multitudinis, Caes. B. G. 7, 30, 1: ignominiam ac [[dedecus]], Cic. Rep. 5, 4: nullam molestiam, id. ib. 3, 5; cf. laborem, Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre): recordationes, Cic. Att. 12, 18: vituperationem tarditatis, id. de Or. 2, 24, 101; cf.: majoris opprobria culpae, Hor. Ep. 1, 9, 10: judicium [[senatus]], Liv. 8, 33, 8: [[vitium]], Quint. 2, 15, 16: hanc voluptatem ([[with]] reformidare), id. 8, 5, 32: disciplinas omnes ([[Epicurus]]), id. 2, 17, 15: nuptias, Ter. And. 4, 4, 27; cf.: usum conjugis, Ov. M. 10, 565: conubia, id. ib. 14, 69: [[amplexus]] senis, Tib. 1, 9, 74: nec sequar aut fugiam, quae diligit [[ipse]] vel odit, Hor. Ep. 1, 1, 72: spondeum et dactylum (opp. sequi), Quint. 9, 4, 87.—Pass.: simili inscitiā [[mors]] fugitur, [[quasi]] [[dissolutio]] naturae, Cic. Leg. 1, 11, 31: [[quemadmodum]] ratione in vivendo fugitur [[invidia]], sic, etc., Auct. Her. 4, 38, 50: [[quod]] si curam fugimus, [[virtus]] fugienda est, Cic. Lael. 13, 47: fugiendas esse nimias amicitias, id. ib. 13, 45: fugienda [[semper]] injuria est, id. Off. 1, 8, 25; id. Verr. 2, 3, 43, § 103: vitiosum [[genus]] fugiendum, id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128: petenda ac fugienda, id. 3, 6, 49.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(b)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Like the Gr. φεύγειν, [[with]] inf. ([[mostly]] [[poet]].), to [[avoid]] doing [[something]], to [[omit]], [[forbear]], [[beware]], = omittere, cavere: illud in his rebus [[longe]] fuge credere, etc., Lucr. 1, 1052: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tib. 1, 4, 9: [[quid]] [[sit]] futurum [[cras]], fuge quaerere, Hor. C. 1, 9, 13; cf. also: fuge suspicari, etc., id. ib. 2, 4, 22: mene [[igitur]] socium summis adjungere rebus, Nise, fugis? Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75: fugeres radice vel herbā Proficiente [[nihil]] curarier, Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.: [[neque]] illud fugerim dicere, ut [[Caelius]], etc., Cic. de Or. 3, 38, 153: huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit? id. Mur. 5, 11.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[causa]] pro effectu; cf. [[supra]], II. A. 2.), to [[escape]] ([[poet]]. also of things as subjects): tanta est animi [[tenuitas]], ut fugiat aciem, Cic. Tusc. 1, 22, 50; Ov. F. 2, 80: sed [[tamen]] [[admiror]], quo pacto judicium illud Fugerit, Hor. S. 1, 4, 100: quos viros [[vigilantia]] fugit, whom [[any]] [[vigilance]] escapes, Verg. G. 2, 265; cf. id. E. 9, 54.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my [[notice]]; I do not [[observe]] it, do not [[know]] it (cf.: [[latet]], praeterit): [[novus]] [[ille]] [[populus]] vidit [[tamen]] id, [[quod]] fugit Lacedaemonium Lycurgum, Cic. Rep. 2, 12; cf.: illos id fugerat, id. Fin. 4, 23, 63: hominem amentem hoc fugit, id. Verr. 2, 4, 12, § 27: quem res nulla fugeret, id. Rep. 2, 1: quae ([[ratio]]) [[neque]] Solonem Atheniensem fugerat, [[neque]] [[nostrum]] senatum, id. ib. 2, 34; 1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc., id. de Or. 1, 59, 253: neminem haec [[utilitas]] fugit, Quint. 2, 5, 17: [[nisi]] quae me [[forte]] fugiunt, hae sunt [[fere]] de [[animo]] sententiae, Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28: quae ([[partitio]]) fugiet memoriam judicis, Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a [[subject]]-[[clause]]: de Dionysio, fugit me ad te [[antea]] scribere, Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3: illud alterum [[quam]] [[sit]] [[difficile]], te non fugit, id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit.: [[accipiter]], Lucr. 3, 752: membra deficiunt, fugienti languida vitā, id. 5, 887: [[vinum]], growing [[flat]], [[spoiling]], Cic. Off. 3, 23, 91: ocelli, [[dying]], Ov. Am. 3, 9, 49: [[portus]] [[fugiens]] ad litora, [[running]] [[back]], retreating, Prop. 4 (5), 6, 15.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Subst. in the [[later]] jurid. lang., [[like]] the Gr. ὁ φεύγων, the [[defendant]]: [[omnimodo]] hoc et ab actore et a fugiente exigi, Cod. Just. 2, 58, § 4 (for [[which]], [[reus]], § 7).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Trop., [[with]] gen.: [[nemo]] erat [[adeo]] [[tardus]] aut [[fugiens]] laboris, [[quin]], etc., [[averse]] to [[labor]], [[indolent]], Caes. B. C. 1, 69, 3: doloris, Lact. 3, 8, 13: solitudinis ([[with]] appeteus communionis ac societatis), id. 6, 10, 18.— Comp., [[sup]]., and adv. do not [[occur]].
|lshtext=<b>fŭgĭo</b>: fūgi, fŭgĭtum (<br /><b>I</b> gen. plur. [[part]]. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; [[part]]. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. [[root]] FUG; Gr. ΦΥΓ, [[φεύγω]]; Sanscr. bhuj; syn.: [[flecto]], [[curvo]]; v. [[fuga]], to [[flee]] or [[fly]], to [[take]] [[flight]], [[run]] [[away]].<br /><b>I</b> Neutr.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit.: propera [[igitur]] fugere [[hinc]], si te di amant, Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.: a [[foro]], id. Pers. 3, 3, 31: [[senex]] [[exit]] [[foras]]: ego [[fugio]], I am [[off]], Ter. Heaut. 5, 2, 47: cervam videre fugere, sectari [[canes]], id. Phorm. prol. 7: qui fugisse cum magna [[pecunia]] dicitur ac se contulisse Tarquinios, Cic. Rep. 2, 19: [[Aeneas]] [[fugiens]] a Troja, id. Verr. 2, 4, 33, § 72: omnes hostes terga verterunt, nec [[prius]] fugere destiterunt, [[quam]] ad [[flumen]] Rhenum pervenerint, Caes. B. G. 1, 53, 1: [[oppido]] fugit, id. B. C. 3, 29, 1: ex ipsa caede, to [[flee]], [[escape]], id. B. G. 7, 38, 3; cf.: ex [[proelio]] Mutinensi, Cic. Fam. 10, 14, 1: e conspectu, Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: [[fenum]] habet in [[cornu]]; [[longe]] fuge, id. S. 1, 4, 34: nec [[furtum]] feci nec fugi, [[run]] [[away]] (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.: formidare servos, Ne te compilent fugientes, id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.— Prov.: ita fugias ne [[praeter]] casam, i. e. in fleeing from one [[danger]] [[beware]] of falling [[into]] [[another]], Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> In partic., [[like]] the Gr. φεύγειν, to [[become]] a [[fugitive]], [[leave]] one's [[country]], go [[into]] [[exile]]: fugiendum de civitate, cedendum bonis aut omnia perferenda, Quint. 6, 1, 19; so, ex [[patria]], Nep. Att. 4, 4: a [[patria]], Ov. Tr. 1, 5, 66: in [[exilium]], Juv. 10, 160; cf. under II. A. b.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Transf., in gen., to [[pass]] [[quickly]], to [[speed]], to [[hasten]] [[away]], [[flee]] [[away]]; cf.: [[numquam]] [[Vergilius]] diem dicit [[ire]], sed fugere, [[quod]] currendi [[genus]] concitatissimum est, Sen. Ep. 108 med. ([[mostly]] [[poet]]. and of inanim. and abstr. things): [[tenuis]] [[fugiens]] per gramina [[rivus]], Verg. G. 4, 19: [[Tantalus]] a labris [[sitiens]] fugientia captat Flumina, Hor. S. 1, 1, 68: concidunt venti fugiuntque [[nubes]], id. C. 1, 12, 30: spernit humum fugiente pennā, hasting [[away]], [[rapidly]] [[soaring]], id. ib. 3, 2, 24: nullum [[sine]] vulnere fugit Missile, Stat. Th. 9, 770: insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem), Ov. M. 11, 469: fugere ad puppim colles campique videntur, Lucr. 4, 389: fugiunt [[freno]] non remorante [[dies]], Ov. F. 6, 772: sed fugit [[interea]], fugit irreparabile [[tempus]], Verg. G. 3, 284: [[annus]], Hor. S. 2, 6, 40: [[hora]], id. C. 3, 29, 48: [[aetas]], id. ib. 1, 11, 7.—Of persons: evolat [[ante]] omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus [[Lampon]] fugit, hastens [[away]], Sil. 16, 335. [[Here]] perh. belongs: [[acer]] Gelonus, Cum fugit in Rhodopen [[atque]] in deserta Getarum, i. e. [[swiftly]] roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to [[another]] explan., flees, driven from his [[abode]]).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Pregn., to [[vanish]], [[disappear]], to [[pass]] [[away]], [[perish]]: e pratis cana [[pruina]] fugit, Ov. F. 6, 730: fugiunt de corpore setae, id. M. 1, 739; cf.: jam fessae [[tandem]] fugiunt de corpore [[vires]], Verg. Cir. 447; for [[which]]: calidusque e corpore [[sanguis]] Inducto pallore fugit, Ov. M. 14, 755: fugerat [[ore]] [[color]], id. H. 11, 27: [[nisi]] [[causa]] morbi Fugerit venis, Hor. C. 2, 2, 15: fugiunt cum [[sanguine]] [[vires]], Ov. M. 7, 859: [[amor]], Prop. 1, 12, 12: memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc., Liv. 9, 44, 4: gratissima sunt poma, cum fugiunt, i. e. [[when]] [[they]] wilt, [[become]] wilted, Sen. Ep. 12; cf.: [[vinum]] [[fugiens]], under P. a.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>C</b> Trop. ([[rare]] [[but]] [[class]].): nos naturam sequamur, et ab omni, [[quod]] abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus, Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne [[animal]] appetit quaedam et fugit a quibusdam; [[quod]] [[autem]] refugit, id [[contra]] naturam est, etc., id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54: ad verba, to [[have]] [[recourse]] to, Petr. 132.<br /><b>II</b> Act., to [[flee]] from, [[seek]] to [[avoid]]; to [[avoid]], [[shun]] [[any]] [[thing]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit. ([[mostly]] [[poet]].): erravi, [[post]] cognovi, et [[fugio]] cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.): cum [[Domitius]] concilia conventusque hominum fugeret, Caes. B. C. 1, 19, 2: neminem [[neque]] populum [[neque]] privatum [[fugio]], Liv. 9, 1, 7: vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt, Hor. A. P. 455: percontatorem, id. Ep. 1, 18, 69: hostem, id. S. 1, 3, 10: [[lupus]] me fugit inermem, id. C. 1, 22, 12: [[nunc]] et [[ovis]] [[ultro]] fugiat [[lupus]], Verg. E. 8, 52: ([[Peleus]]) Hippolyten dum fugit [[abstinens]], Hor. C. 3, 7, 18: scriptorum [[chorus]] [[omnis]] amat [[nemus]] et fugit urbes, id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126: [[data]] pocula, Ov. M. 14, 287; cf. vina, id. ib. 15, 323.—Pass.: sic litora [[vento]] Incipiente fremunt, fugitur cum [[portus]], i. e. is [[left]], Stat. Th. 7, 140. —<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> In partic. (cf. [[supra]], I. A. b.), to [[leave]] one's [[country]]: nos patriam fugimus, Verg. E. 1, 4: [[Teucer]] Salamina patremque cum fugeret, Hor. C. 1, 7, 22.—Hence: [[quis]] [[exsul]] Se [[quoque]] fugit? Hor. C. 2, 16, 20.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[causa]] pro effectu), to [[flee]] [[away]] from, to [[escape]], = [[effugio]] ([[poet]].; [[but]] cf. [[infra]], B. 2.): hac [[Quirinus]] Martis equis Acheronta fugit, Hor. C. 3, 3, 16: insidiatorem, id. S. 2, 5, 25: cuncta [[manus]] avidas fugient heredis, id. C. 4, 7, 19.—And in a poetically [[inverted]] [[mode]] of [[expression]]: nullum Saeva [[caput]] [[Proserpina]] fugit (= [[nemo]] tam [[gravis]] est, ad quem [[mors]] non accedat), [[none]] does [[cruel]] [[Proserpine]] [[flee]] [[away]] from, [[avoid]] (i. e. [[none]] escapes [[death]]), Hor. C. 1, 28, 20.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Trop., to [[flee]] from, [[avoid]], [[shun]] ([[very]] freq. and [[class]].): conspectum multitudinis, Caes. B. G. 7, 30, 1: ignominiam ac [[dedecus]], Cic. Rep. 5, 4: nullam molestiam, id. ib. 3, 5; cf. laborem, Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre): recordationes, Cic. Att. 12, 18: vituperationem tarditatis, id. de Or. 2, 24, 101; cf.: majoris opprobria culpae, Hor. Ep. 1, 9, 10: judicium [[senatus]], Liv. 8, 33, 8: [[vitium]], Quint. 2, 15, 16: hanc voluptatem ([[with]] reformidare), id. 8, 5, 32: disciplinas omnes ([[Epicurus]]), id. 2, 17, 15: nuptias, Ter. And. 4, 4, 27; cf.: usum conjugis, Ov. M. 10, 565: conubia, id. ib. 14, 69: [[amplexus]] senis, Tib. 1, 9, 74: nec sequar aut fugiam, quae diligit [[ipse]] vel odit, Hor. Ep. 1, 1, 72: spondeum et dactylum (opp. sequi), Quint. 9, 4, 87.—Pass.: simili inscitiā [[mors]] fugitur, [[quasi]] [[dissolutio]] naturae, Cic. Leg. 1, 11, 31: [[quemadmodum]] ratione in vivendo fugitur [[invidia]], sic, etc., Auct. Her. 4, 38, 50: [[quod]] si curam fugimus, [[virtus]] fugienda est, Cic. Lael. 13, 47: fugiendas esse nimias amicitias, id. ib. 13, 45: fugienda [[semper]] injuria est, id. Off. 1, 8, 25; id. Verr. 2, 3, 43, § 103: vitiosum [[genus]] fugiendum, id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128: petenda ac fugienda, id. 3, 6, 49.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(b)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Like the Gr. φεύγειν, [[with]] inf. ([[mostly]] [[poet]].), to [[avoid]] doing [[something]], to [[omit]], [[forbear]], [[beware]], = omittere, cavere: illud in his rebus [[longe]] fuge credere, etc., Lucr. 1, 1052: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tib. 1, 4, 9: [[quid]] [[sit]] futurum [[cras]], fuge quaerere, Hor. C. 1, 9, 13; cf. also: fuge suspicari, etc., id. ib. 2, 4, 22: mene [[igitur]] socium summis adjungere rebus, Nise, fugis? Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75: fugeres radice vel herbā Proficiente [[nihil]] curarier, Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.: [[neque]] illud fugerim dicere, ut [[Caelius]], etc., Cic. de Or. 3, 38, 153: huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit? id. Mur. 5, 11.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Transf. ([[causa]] pro effectu; cf. [[supra]], II. A. 2.), to [[escape]] ([[poet]]. also of things as subjects): tanta est animi [[tenuitas]], ut fugiat aciem, Cic. Tusc. 1, 22, 50; Ov. F. 2, 80: sed [[tamen]] [[admiror]], quo pacto judicium illud Fugerit, Hor. S. 1, 4, 100: quos viros [[vigilantia]] fugit, whom [[any]] [[vigilance]] escapes, Verg. G. 2, 265; cf. id. E. 9, 54.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my [[notice]]; I do not [[observe]] it, do not [[know]] it (cf.: [[latet]], praeterit): [[novus]] [[ille]] [[populus]] vidit [[tamen]] id, [[quod]] fugit Lacedaemonium Lycurgum, Cic. Rep. 2, 12; cf.: illos id fugerat, id. Fin. 4, 23, 63: hominem amentem hoc fugit, id. Verr. 2, 4, 12, § 27: quem res nulla fugeret, id. Rep. 2, 1: quae ([[ratio]]) [[neque]] Solonem Atheniensem fugerat, [[neque]] [[nostrum]] senatum, id. ib. 2, 34; 1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc., id. de Or. 1, 59, 253: neminem haec [[utilitas]] fugit, Quint. 2, 5, 17: [[nisi]] quae me [[forte]] fugiunt, hae sunt [[fere]] de [[animo]] sententiae, Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28: quae ([[partitio]]) fugiet memoriam judicis, Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a [[subject]]-[[clause]]: de Dionysio, fugit me ad te [[antea]] scribere, Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3: illud alterum [[quam]] [[sit]] [[difficile]], te non fugit, id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Lit.: [[accipiter]], Lucr. 3, 752: membra deficiunt, fugienti languida vitā, id. 5, 887: [[vinum]], growing [[flat]], [[spoiling]], Cic. Off. 3, 23, 91: ocelli, [[dying]], Ov. Am. 3, 9, 49: [[portus]] [[fugiens]] ad litora, [[running]] [[back]], retreating, Prop. 4 (5), 6, 15.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Subst. in the [[later]] jurid. lang., [[like]] the Gr. ὁ φεύγων, the [[defendant]]: [[omnimodo]] hoc et ab actore et a fugiente exigi, Cod. Just. 2, 58, § 4 (for [[which]], [[reus]], § 7).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Trop., [[with]] gen.: [[nemo]] erat [[adeo]] [[tardus]] aut [[fugiens]] laboris, [[quin]], etc., [[averse]] to [[labor]], [[indolent]], Caes. B. C. 1, 69, 3: doloris, Lact. 3, 8, 13: solitudinis ([[with]] appeteus communionis ac societatis), id. 6, 10, 18.— Comp., [[sup]]., and adv. do not [[occur]].
}}
}}
{{Gaffiot
{{Gaffiot
|gf=<b>fŭgiō</b>,⁶ fūgī, fŭgĭtūrus, ĕre ([[φεύγω]], [[φυγή]]).<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> intr.,<br /><b>1</b> fuir, s’enfuir : ex prœlio Cic. Fam. 10, 4, 1 ; a [[Troja]] Cic. Verr. 2, 4, 72, s’enfuir du combat, des environs de Troie ; [[oppido]] Cæs. *C. 3, 29, 1, s’enfuir de la ville ; de civitate Quint. 6, 1, 19, ex [[patria]] Nep. Att. 4, 4, s’exiler ; Tarquinios Corintho Cic. Tusc. 5, 109, s’exiler de Corinthe à Tarquinies || [fig.] se détourner de, s’éloigner de : omne [[animal]] appetit quædam et fugit a quibusdam Cic. Nat. 3, 33, tout [[animal]] recherche certaines choses et fuit certaines autres, cf. Off. 1, 128 || [poét.] e corpore [[sanguis]] fugit Ov. M. 14, 755, le sang s’écoule du corps ; e pratis [[pruina]] fugit Ov. F. 6, 730, la neige s’enfuit des prairies ; [[nisi]] [[causa]] morbi fugerit venis Hor. O. 2, 2, 15, si le principe du mal n’a fui de ses veines<br /><b>2</b> [poét.] <b> a)</b> fuir, aller vite, [[passer]] rapidement : [[rivus]] [[fugiens]] [[per]] gramina Virg. G. 4, 19, le ruisseau qui fuit à travers le gazon ; fugiunt [[nubes]] Hor. O. 1, 12, 30, les nuées s’enfuient ; fugientia flumina Hor. S. 1, 1, 68, l’eau fugitive ; fugere ad puppim colles videntur Lucr. 4, 389, les collines semblent fuir vers la poupe [à mesure que le bateau s’avance] ; [[passer]], s’évanouir : fugiunt cum sanguine [[vires]] Ov. M. 7, 859, les forces s’enfuient avec le sang ; fugit irreparabile [[tempus]] Virg. G. 3, 284, le temps fuit sans retour ; memoriane fugerit in annalibus digerendis an... Liv. 9, 44, 4, [[est]]-ce défaillance de mémoire dans la rédaction des annales ou... [on ne sait] || se [[passer]] [en parl. des fruits et du vin] : Sen. Ep. 12, 4 ; Cic. Off. 3, 91, v. [[fugiens]] § 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> tr.,<br /><b>1</b> fuir, chercher à éviter, se dérober à : [[conventus]] hominum Cæs. C. 1, 19, 2, fuir les réunions nombreuses ; conspectum multitudinis Cæs. G. 7, 30, 1, se dérober aux regards de la foule ; ignominiam ac [[dedecus]] Cic. Rep. 5, 6, fuir la honte et le déshonneur ; [[mors]] fugitur Cic. Leg. 1, 31, on fuit la mort ; fugienda [[injuria]] [[est]] Cic. Off. 1, 25, on doit fuir l’injustice || [avec inf.] éviter de : an patris triumphum decorare fugiendum fuit ? Cic. Mur. 11, devait-il éviter d’orner le triomphe de son père ? [[neque]] [[enim]] [[illud]] fugerim dicere, ut Cælius... Cic. de Or. 3, 153, par exemple, voici une crainte que je n’aurais pas, c’[[est]] de [[dire]] avec Cælius..., cf. Cic. Att. 10, 8, 5 ; Off. 3, 26 ; Lucr. 1, 1052 ; Virg. En. 9, 200, etc. || [avec ne ] [[quod]] in causis fugere [[soleo]], ne [[tibi]] succedam... Cic. de Or. 1, 208, ce que d’ordinaire j’évite dans les procès, à savoir de parler après toi...<br /><b>2</b> [poét.] fuir qqn, fuir devant qqn : [[lupus]] me fugit Hor. O. 1, 22, 12, le loup fuit devant moi ; hostem Hor. S. 1, 3, 10, fuir l’ennemi || quitter pour l’exil : patriam Virg. B. 1, 4, fuir sa [[patrie]], cf. Hor. O. 1, 7, 22 ; 2, 16, 20 || échapper à, se soustraire à, éviter : insidiatorem Hor. S. 2, 5, 25, échapper au tendeur d’embûches, cf. Hor. O. 3, 3, 16 ; 4, 7, 19 ; [[judicium]] Hor. S. 1, 4, 100, éviter un jugement<br /><b>3</b> [fig.] échapper à = n’être point perçu, aperçu, compris, connu, etc. : <b> a)</b> tanta [[est]] animi [[tenuitas]], ut fugiat aciem Cic. Tusc. 1, 50, l’âme [[est]] si ténue qu’elle échappe à la vue ; quæ [[res]] [[ejus]] scientiam fugere possit ? Cic. Pomp. 28, qu’[[est]]-ce qui pourrait échapper à sa connaissance ? <b> b)</b> [nom de pers. compl. direct] : [[res]] me, te, [[eum]] fugit, [[cette]] chose m’échappe, t’échappe... = je ne sais pas cela, je ne remarque pas cela, je ne [[pense]] pas à cela, etc. : [[illud]], [[quod]] istum fugerat Cic. Verr. 2, 5, 105, [[cette]] remarque qui avait échappé à ton client ; hæc [[ratio]] Solonem [[non]] fugerat Cic. Rep. 2, 59, ce moyen n’avait pas échappé à [[Solon]] ; [[illud]] alterum [[quam]] sit [[difficile]], te [[non]] fugit Cic. Att. 12, 42, 2, combien [[est]] [[difficile]] la seconde solution, tu ne l’ignores pas || [avec inf.] : fugit me ad te [[antea]] scribere Cic. Att. 7, 18, 3, j’ai oublié de t’écrire auparavant, cf. Cic. Att. 5, 12, 3 ; 13, 51, 1 ; [avec prop. inf.] Cæs. C. 1, 71, 1 ; avec négation et [[quin]] subj.] : [[illud]] te [[non]] [[arbitror]] fugere [[quin]]... Cic. Fam. 8, 14, 3, tu n’ignores pas, je [[pense]], que... part. fut. fugiturus Ov. H. 2, 47 ; Plin. 9, 182 ; Curt. 7, 4, 15.
|gf=<b>fŭgiō</b>,⁶ fūgī, fŭgĭtūrus, ĕre ([[φεύγω]], [[φυγή]]).<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> intr.,<br /><b>1</b> fuir, s’enfuir : ex prœlio Cic. Fam. 10, 4, 1 ; a [[Troja]] Cic. Verr. 2, 4, 72, s’enfuir du combat, des environs de Troie ; [[oppido]] Cæs. *C. 3, 29, 1, s’enfuir de la ville ; de civitate Quint. 6, 1, 19, ex [[patria]] Nep. Att. 4, 4, s’exiler ; Tarquinios Corintho Cic. Tusc. 5, 109, s’exiler de Corinthe à Tarquinies &#124;&#124; [fig.] se détourner de, s’éloigner de : omne [[animal]] appetit quædam et fugit a quibusdam Cic. Nat. 3, 33, tout [[animal]] recherche certaines choses et fuit certaines autres, cf. Off. 1, 128 &#124;&#124; [poét.] e corpore [[sanguis]] fugit Ov. M. 14, 755, le sang s’écoule du corps ; e pratis [[pruina]] fugit Ov. F. 6, 730, la neige s’enfuit des prairies ; [[nisi]] [[causa]] morbi fugerit venis Hor. O. 2, 2, 15, si le principe du mal n’a fui de ses veines<br /><b>2</b> [poét.] <b> a)</b> fuir, aller vite, [[passer]] rapidement : [[rivus]] [[fugiens]] [[per]] gramina Virg. G. 4, 19, le ruisseau qui fuit à travers le gazon ; fugiunt [[nubes]] Hor. O. 1, 12, 30, les nuées s’enfuient ; fugientia flumina Hor. S. 1, 1, 68, l’eau fugitive ; fugere ad puppim colles videntur Lucr. 4, 389, les collines semblent fuir vers la poupe [à mesure que le bateau s’avance] ; [[passer]], s’évanouir : fugiunt cum sanguine [[vires]] Ov. M. 7, 859, les forces s’enfuient avec le sang ; fugit irreparabile [[tempus]] Virg. G. 3, 284, le temps fuit sans retour ; memoriane fugerit in annalibus digerendis an... Liv. 9, 44, 4, [[est]]-ce défaillance de mémoire dans la rédaction des annales ou... [on ne sait] &#124;&#124; se [[passer]] [en parl. des fruits et du vin] : Sen. Ep. 12, 4 ; Cic. Off. 3, 91, v. [[fugiens]] § 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> tr.,<br /><b>1</b> fuir, chercher à éviter, se dérober à : [[conventus]] hominum Cæs. C. 1, 19, 2, fuir les réunions nombreuses ; conspectum multitudinis Cæs. G. 7, 30, 1, se dérober aux regards de la foule ; ignominiam ac [[dedecus]] Cic. Rep. 5, 6, fuir la honte et le déshonneur ; [[mors]] fugitur Cic. Leg. 1, 31, on fuit la mort ; fugienda [[injuria]] [[est]] Cic. Off. 1, 25, on doit fuir l’injustice &#124;&#124; [avec inf.] éviter de : an patris triumphum decorare fugiendum fuit ? Cic. Mur. 11, devait-il éviter d’orner le triomphe de son père ? [[neque]] [[enim]] [[illud]] fugerim dicere, ut Cælius... Cic. de Or. 3, 153, par exemple, voici une crainte que je n’aurais pas, c’[[est]] de [[dire]] avec Cælius..., cf. Cic. Att. 10, 8, 5 ; Off. 3, 26 ; Lucr. 1, 1052 ; Virg. En. 9, 200, etc. &#124;&#124; [avec ne ] [[quod]] in causis fugere [[soleo]], ne [[tibi]] succedam... Cic. de Or. 1, 208, ce que d’ordinaire j’évite dans les procès, à savoir de parler après toi...<br /><b>2</b> [poét.] fuir qqn, fuir devant qqn : [[lupus]] me fugit Hor. O. 1, 22, 12, le loup fuit devant moi ; hostem Hor. S. 1, 3, 10, fuir l’ennemi &#124;&#124; quitter pour l’exil : patriam Virg. B. 1, 4, fuir sa [[patrie]], cf. Hor. O. 1, 7, 22 ; 2, 16, 20 &#124;&#124; échapper à, se soustraire à, éviter : insidiatorem Hor. S. 2, 5, 25, échapper au tendeur d’embûches, cf. Hor. O. 3, 3, 16 ; 4, 7, 19 ; [[judicium]] Hor. S. 1, 4, 100, éviter un jugement<br /><b>3</b> [fig.] échapper à = n’être point perçu, aperçu, compris, connu, etc. : <b> a)</b> tanta [[est]] animi [[tenuitas]], ut fugiat aciem Cic. Tusc. 1, 50, l’âme [[est]] si ténue qu’elle échappe à la vue ; quæ [[res]] [[ejus]] scientiam fugere possit ? Cic. Pomp. 28, qu’[[est]]-ce qui pourrait échapper à sa connaissance ? <b> b)</b> [nom de pers. compl. direct] : [[res]] me, te, [[eum]] fugit, [[cette]] chose m’échappe, t’échappe... = je ne sais pas cela, je ne remarque pas cela, je ne [[pense]] pas à cela, etc. : [[illud]], [[quod]] istum fugerat Cic. Verr. 2, 5, 105, [[cette]] remarque qui avait échappé à ton client ; hæc [[ratio]] Solonem [[non]] fugerat Cic. Rep. 2, 59, ce moyen n’avait pas échappé à [[Solon]] ; [[illud]] alterum [[quam]] sit [[difficile]], te [[non]] fugit Cic. Att. 12, 42, 2, combien [[est]] [[difficile]] la seconde solution, tu ne l’ignores pas &#124;&#124; [avec inf.] : fugit me ad te [[antea]] scribere Cic. Att. 7, 18, 3, j’ai oublié de t’écrire auparavant, cf. Cic. Att. 5, 12, 3 ; 13, 51, 1 ; [avec prop. inf.] Cæs. C. 1, 71, 1 ; avec négation et [[quin]] subj.] : [[illud]] te [[non]] [[arbitror]] fugere [[quin]]... Cic. Fam. 8, 14, 3, tu n’ignores pas, je [[pense]], que... part. fut. fugiturus Ov. H. 2, 47 ; Plin. 9, 182 ; Curt. 7, 4, 15.||[fig.] se détourner de, s’éloigner de : omne [[animal]] appetit quædam et fugit a quibusdam Cic. Nat. 3, 33, tout [[animal]] recherche certaines choses et fuit certaines autres, cf. Off. 1, 128||[poét.] e corpore [[sanguis]] fugit Ov. M. 14, 755, le sang s’écoule du corps ; e pratis [[pruina]] fugit Ov. F. 6, 730, la neige s’enfuit des prairies ; [[nisi]] [[causa]] morbi fugerit venis Hor. O. 2, 2, 15, si le principe du mal n’a fui de ses veines<br /><b>2</b> [poét.] <b> a)</b> fuir, aller vite, [[passer]] rapidement : [[rivus]] [[fugiens]] [[per]] gramina Virg. G. 4, 19, le ruisseau qui fuit à travers le gazon ; fugiunt [[nubes]] Hor. O. 1, 12, 30, les nuées s’enfuient ; fugientia flumina Hor. S. 1, 1, 68, l’eau fugitive ; fugere ad puppim colles videntur Lucr. 4, 389, les collines semblent fuir vers la poupe [à mesure que le bateau s’avance] ; [[passer]], s’évanouir : fugiunt cum sanguine [[vires]] Ov. M. 7, 859, les forces s’enfuient avec le sang ; fugit irreparabile [[tempus]] Virg. G. 3, 284, le temps fuit sans retour ; memoriane fugerit in annalibus digerendis an... Liv. 9, 44, 4, [[est]]-ce défaillance de mémoire dans la rédaction des annales ou... [on ne sait]||se [[passer]] [en parl. des fruits et du vin] : Sen. Ep. 12, 4 ; Cic. Off. 3, 91, v. [[fugiens]] § 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> tr.,<br /><b>1</b> fuir, chercher à éviter, se dérober à : [[conventus]] hominum Cæs. C. 1, 19, 2, fuir les réunions nombreuses ; conspectum multitudinis Cæs. G. 7, 30, 1, se dérober aux regards de la foule ; ignominiam ac [[dedecus]] Cic. Rep. 5, 6, fuir la honte et le déshonneur ; [[mors]] fugitur Cic. Leg. 1, 31, on fuit la mort ; fugienda [[injuria]] [[est]] Cic. Off. 1, 25, on doit fuir l’injustice||[avec inf.] éviter de : an patris triumphum decorare fugiendum fuit ? Cic. Mur. 11, devait-il éviter d’orner le triomphe de son père ? [[neque]] [[enim]] [[illud]] fugerim dicere, ut Cælius... Cic. de Or. 3, 153, par exemple, voici une crainte que je n’aurais pas, c’[[est]] de [[dire]] avec Cælius..., cf. Cic. Att. 10, 8, 5 ; Off. 3, 26 ; Lucr. 1, 1052 ; Virg. En. 9, 200, etc.||[avec ne ] [[quod]] in causis fugere [[soleo]], ne [[tibi]] succedam... Cic. de Or. 1, 208, ce que d’ordinaire j’évite dans les procès, à savoir de parler après toi...<br /><b>2</b> [poét.] fuir qqn, fuir devant qqn : [[lupus]] me fugit Hor. O. 1, 22, 12, le loup fuit devant moi ; hostem Hor. S. 1, 3, 10, fuir l’ennemi||quitter pour l’exil : patriam Virg. B. 1, 4, fuir sa [[patrie]], cf. Hor. O. 1, 7, 22 ; 2, 16, 20|
|échapper à, se soustraire à, éviter : insidiatorem Hor. S. 2, 5, 25, échapper au tendeur d’embûches, cf. Hor. O. 3, 3, 16 ; 4, 7, 19 ; [[judicium]] Hor. S. 1, 4, 100, éviter un jugement<br /><b>3</b> [fig.] échapper à=n’être point perçu, aperçu, compris, connu, etc. : <b> a)</b> tanta [[est]] animi [[tenuitas]], ut fugiat aciem Cic. Tusc. 1, 50, l’âme [[est]] si ténue qu’elle échappe à la vue ; quæ [[res]] [[ejus]] scientiam fugere possit ? Cic. Pomp. 28, qu’[[est]]-ce qui pourrait échapper à sa connaissance ? <b> b)</b> [nom de pers. compl. direct] : [[res]] me, te, [[eum]] fugit, [[cette]] chose m’échappe, t’échappe... = je ne sais pas cela, je ne remarque pas cela, je ne [[pense]] pas à cela, etc. : [[illud]], [[quod]] istum fugerat Cic. Verr. 2, 5, 105, [[cette]] remarque qui avait échappé à ton client ; hæc [[ratio]] Solonem [[non]] fugerat Cic. Rep. 2, 59, ce moyen n’avait pas échappé à [[Solon]] ; [[illud]] alterum [[quam]] sit [[difficile]], te [[non]] fugit Cic. Att. 12, 42, 2, combien [[est]] [[difficile]] la seconde solution, tu ne l’ignores pas||[avec inf.] : fugit me ad te [[antea]] scribere Cic. Att. 7, 18, 3, j’ai oublié de t’écrire auparavant, cf. Cic. Att. 5, 12, 3 ; 13, 51, 1 ; [avec prop. inf.] Cæs. C. 1, 71, 1 ; avec négation et [[quin]] subj.] : [[illud]] te [[non]] [[arbitror]] fugere [[quin]]... Cic. Fam. 8, 14, 3, tu n’ignores pas, je [[pense]], que... part. fut. fugiturus Ov. H. 2, 47 ; Plin. 9, 182 ; Curt. 7, 4, 15.
}}
{{Georges
|georg=fugio, fūgī, fugitūrus, ere (griech. [[φεύγω]], [[φυγή]], altindisch bhujati, er biegt, gotisch biugan, ahd. biogan, nhd. [[biegen]]), [[fliehen]], I) v. intr. [[fliehen]], A) im engern Sinne, [[fliehen]] = davonlaufen, [[entlaufen]], [[sich]] [[auf]]-und davonmachen, [[sich]] aus dem Staube [[machen]] (Ggstz. manere), 1) im allg.: a) eig.: [[senex]] exit [[foras]]; [[ego]] [[fugio]], Ter.: cervam videre fugere, sectari [[canes]], Ter.: [[vos]] [[illi]] fugienti obsistite, Ov. – [[hinc]], Plaut. u. Verg.: [[intro]], Ter.: [[longe]], Hor.: [[ita]] fugias, ne [[praeter]] casam, sprichw. = lauf' dem Löwen [[nicht]] in den [[Rachen]], Ter. Phorm. 768. – a [[foro]], Plaut.: ab ipsis altaribus [[extra]] [[forum]], Val. Max.: de [[cavea]] (v. einem [[Eber]]), Mart.: e conspectu [[ilico]], Ter. – ad [[caelum]], Petron. poët.: in auras (zB. v. einem [[Vogel]]), Verg.: [[ultra]] Sauromatas, Iuven. – b) übtr.: omne [[animal]] appetit quaedam et fugit a ([[vor]]) quibusdam, Cic. – [[quo]] fugerit [[interim]] [[dolor]] [[ille]]? Quint.: u. so ad verba... fugi, habe meine [[Zuflucht]] genommen, Petron.<br />'''2)''' insbes.: a) v. Soldaten, [[fliehen]], [[ausreißen]], priore [[proelio]] [[eum]] fugisse, Suet.: [[pavor]] fugientium, Tac.: obsistere fugientibus, Suet.: fugientes persequi, Nep. – ex ipsa caede, Caes.: ex [[proelio]], Cic.: ex acie, Suet.: [[sine]] ducibus per ignota itinera, Liv. – b) v. Flüchtigen, [[fliehen]], [[flüchtig]] [[werden]], α) v. politischen Flüchtlingen, cum magna [[pecunia]] (v. Korinther [[Demaratus]]), Cic.: a [[Troia]] (v. Äneas), Cic.: ex [[oppido]], Caes.: [[nave]] ad salutem, Nep. – [[bes]]. [[von]] Verbannten ([[wie]] φεύγειν), [[landesflüchtig]] [[werden]], ex [[patria]], Nep., a [[patria]], Ov.: de civitate, Quint.: in [[exsilium]], Iuven. – β) v. Sklaven, dem Herrn [[entlaufen]], [[nec]] [[furtum]] feci [[nec]] fugi, Hor.: fugit [[mihi]] [[servus]], Sen.<br />'''B)''' im weitern Sinne, 1) [[wie]] [[entfliehen]] = [[wie]] im Fluge [[enteilen]], davoneilen, [[dahineilen]], Partiz. fugiēns, [[flüchtig]], enteilend; [[selten]] [[von]] Pers., [[Camilla]] [[super]] amnem fugit, flieht (an den [[Speer]] gebunden), Verg.: rapido per [[aëra]] cursu... fugit, Sil.: fugiunt in [[nubila]] silvae Pyrenes, Sil. – gew. v. lebl. Subjj., [[currus]] [[fugiens]] (v. [[Sonnenwagen]]), Hor.: [[fugiens]] [[pinus]] ([[Schiff]]), Ov.: fugientia flumina, Hor.: [[pontus]] [[nunc]] ruit ad terram... [[nunc]] [[retro]] fugit, Verg.: fugiunt [[nubes]], Hor.: spernit humum fugiente pennā, Hor.: nullum [[sine]] vulnere fugit [[missile]], Stat. – [[bes]]. v. Örtl., dem Blicke [[enteilen]], [[immer]] [[zurückweichen]], beim [[Kommen]] (v. der optischen [[Täuschung]], [[durch]] die beim Einfahren in eine Meeresbucht die [[Ufer]], je [[näher]] [[man]] [[vorwärts]] rückt, [[desto]] [[weiter]] in das [[Land]] einzudringen [[scheinen]]), [[portus]] [[fugiens]] ad litora, Prop.: u. so [[tandem]] Italiae fugientis prendimus oras, Verg. – beim Absegeln, fugere ad puppim colles campique videntur, quos agimus [[praeter]] navim, Lucr.<br />'''2)''' [[wie]] [[fliehen]], prägn. = fliehend [[schwinden]], [[entschwinden]], [[vergehen]], fugiunt e corpore saetae, Ov.: calidusque e corpore [[sanguis]] inducto pallore fugit, Ov.: fugiunt cum sanguine [[vires]], Ov.: [[vita]] [[fugiens]], Lucr.: ocelli fugientes, sterbende, Ov. – [[vinum]] [[fugiens]], abstehender, Cic.: [[numquam]] [[fugiens]] [[rosa]], [[welk]] und [[geruchlos]], Lucan.: gratissima sunt poma cum fugiunt (teig [[werden]]), Sen. – memoriane fugerit (ob ihm das G. geschwunden [[sei]]) in annalibus digerendis, an etc., Liv. – v. der [[Zeit]], fugit irreparabile [[tempus]], Verg.: [[dum]] loquimur, fugerit invida [[aetas]], Hor.: [[septimus]] octavo [[propior]] [[iam]] fugerit [[annus]], Hor.: [[quod]] [[fugiens]] [[semel]] [[hora]] vexit, Hor.: [[mensis]] [[fugiens]] (v. [[Ende]] [[des]] Monats), Ov.<br />'''II)''' v. tr. jmd. od. [[etwas]] od. [[vor]] jmd. od. [[etwas]] [[fliehen]], A) im engern Sinne, [[vor]] jmd. [[fliehen]] = davonlaufen, [[cerva]] [[fugiens]] lupum, Liv.: [[lupus]] me fugit inermem, Hor. – So [[nun]] a) v. Soldaten, [[velut]] [[qui]] currebat [[fugiens]] hostem, Hor. – b) v. polit. Flüchtlingen, patriam, Verg.: [[Salamina]] patremque, Hor.: dah. patriae [[quis]] [[exsul]] se [[quoque]] fugit? flieht [[vor]] [[sich]] [[selbst]]? Hor.<br />'''B)''' im weitern Sinne: 1) [[etwas]] [[fliehen]] = zu [[vermeiden]] od. zu [[entgehen]] [[suchen]], [[meiden]], ihm [[ausweichen]], aus dem Wege [[gehen]], a) eig.: concilia conventusque hominum, Caes.: urbes, Hor.: conspectum multitudinis, Caes.: vesanum poëtam, Hor.: percontatorem, Hor. – b) übtr. (Ggstz. petere, expetere, sequi): α) übh.: ignominiam et [[dedecus]] (Ggstz. expetere laudem), Cic.: [[mala]] (Ggstz. sequi [[bona]]), Cic.: nullam molestiam, Cic.: recordationes, Cic.: vituperationem tarditatis, Cic.: [[mors]] fugitur (Ggstz. [[vita]] expetitur), Cic.: petenda ac fugienda, Quint. – β) [[fliehen]] = [[scheuen]], [[nicht]] [[mögen]], [[nicht]] [[annehmen]], [[ablehnen]], [[entsagen]], [[verschmähen]], [[verwerfen]], amorem petere, pudorem fugere, Cornif. rhet.: procurationem [[rei]] publicae, Nep.: [[iudicium]] [[senatus]], Liv.: alqm iudicem, jmd. [[als]] R., Liv.: nullum saeva [[caput]] [[Proserpina]] fugit, hat je verschmäht = verschont, Hor. – m. folg. Infin., [[neque]] [[illud]] fugerim dicere, ut [[Caelius]]: ›Qua tempestate [[Poenus]] in Italiam venit‹, Cic. de or. 3, 153: ut [[non]] sit [[dubium]], [[quin]] [[turpiter]] facere cum [[periculo]] fugiamus, Cic. ad Att. 10, 8, 5: [[huic]] donis militaribus [[prius]] [[triumphum]] decorare fugiendum fuit, Cic. Mur. 11: u. so [[bei]] Lucr. 1, 1052. Hor. carm. 1, 9, 13. Verg. georg. 2, 265 u.a. Dichtern. – [[bes]]. Imperat. fuge = noli, verschmähe = wolle [[nicht]], [[quid]] sit futurum [[cras]], fuge quaerere, Hor.: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tibull.<br />'''2)''' prägn., meidend [[entgehen]], [[entkommen]], a) eig.: Acheronta, Hor.: insidiatorem praeroso [[hamo]], Hor.: [[manus]] avidas heredis, Hor. – b) übtr.: α) übh.: [[sed]] [[tamen]] [[admiror]], [[quo]] pacto [[iudicium]] [[illud]] fugerit, Hor. [[sat]]. 1, 4, 100. – β) insbes., der [[Wahrnehmung]], [[Erkenntnis]] usw. [[entgehen]], aciem (oculorum), Cic.: u. so [[visus]], Ov.: scientiam alcis, Cic.: memoriam alcis, Quint. – [[bes]]. alqd alqm fugit, es entgeht jmdm. [[etwas]] = es bleibt [[etwas]] [[von]] jmd. [[unbemerkt]], unbeachtet, unerwähnt usw., fugit [[eos]] et praetervolat [[numerus]], Cic.: [[non]] fugisset [[hoc]] homines Graecos, Cic.: [[illud]] alterum [[quam]] sit [[difficile]] te [[non]] fugit, Cic. – m. folg. Infin., de Dionysio fugit me ad te [[antea]] scribere, es ist mir entgangen (= [[ich]] habe [[vergessen]]), Cic.: [[cui]] [[rei]] fugerat me rescribere, Cic. – m. folg. Acc. c. Infin., [[neque]] [[vero]] id Caesarem fugiebat perterritum exercitum sustinere [[non]] posse, Caes. b. c. 1, 71, 1. – [[illud]] te [[non]] [[arbitror]] fugere m. folg. [[quin]] u. Konj., Cic. ep. 8, 14, 3. – / Nbf. a) [[nach]] der 1. Konj. fugarunt, Itala (Taurin.) Matth. 8, 33: fugabit, Itala (cod. regin. Suec.) Tob. 6, 8. – b) Nbf. [[fugio]], īre, wov. Perf. fugivi, Corp. inscr. Lat. 15, 7176 (wo EUGIBI, d.i. verschrieben fugibi = fugivi); fugiit, fugierit, Eccl. (s. Rönsch Itala p. 285). – Partiz. [[Fut]]. fugitūrus, Ov. her. 2, 47. Plin. 9, 182. Curt. 7, 4 (16), 15 u.a. (s. [[Neue]]-Wagener Formenl.<sup>3</sup> 3, 583 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. s. [[290)]].
}}
{{LaZh
|lnztxt=fugio, is, fugi, fugitum, gere. n. act. 3. :: 逃。跑。別。躱避。— aciem oculorum 眼視不及。— ex praelio 離陣而逃。— a foro 從大街逃。— patrem 避父。Oppido fugio 從縣逃。Non me fugit 吾未忘。固記。Fugiens vinum 將敗之酒。Fuge quaerere 勿找可也。
}}
}}

Latest revision as of 19:43, 12 June 2024

Latin > English

fugio fugere, fugi, fugitus V :: flee, fly, run away; avoid, shun; go into exile

Latin > English (Lewis & Short)

fŭgĭo: fūgi, fŭgĭtum (
I gen. plur. part. sync. fugientum, Hor. C. 3, 18, 1; part. fut. fugiturus, Ov. H. 2, 47 al.), 3, v. n. and a. root FUG; Gr. ΦΥΓ, φεύγω; Sanscr. bhuj; syn.: flecto, curvo; v. fuga, to flee or fly, to take flight, run away.
I Neutr.
   A Lit.: propera igitur fugere hinc, si te di amant, Plaut. Ep. 3, 4, 78; cf.: a foro, id. Pers. 3, 3, 31: senex exit foras: ego fugio, I am off, Ter. Heaut. 5, 2, 47: cervam videre fugere, sectari canes, id. Phorm. prol. 7: qui fugisse cum magna pecunia dicitur ac se contulisse Tarquinios, Cic. Rep. 2, 19: Aeneas fugiens a Troja, id. Verr. 2, 4, 33, § 72: omnes hostes terga verterunt, nec prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum pervenerint, Caes. B. G. 1, 53, 1: oppido fugit, id. B. C. 3, 29, 1: ex ipsa caede, to flee, escape, id. B. G. 7, 38, 3; cf.: ex proelio Mutinensi, Cic. Fam. 10, 14, 1: e conspectu, Ter. Hec. 1, 2, 107: Uticam, Hor. Ep. 1, 20, 13: fenum habet in cornu; longe fuge, id. S. 1, 4, 34: nec furtum feci nec fugi, run away (of slaves), id. Ep. 1, 16, 46; cf.: formidare servos, Ne te compilent fugientes, id. S. 1, 1, 78; Sen. Tranq. 8.— Prov.: ita fugias ne praeter casam, i. e. in fleeing from one danger beware of falling into another, Ter. Phorm. 5, 2, 3 Ruhnk. —
   b In partic., like the Gr. φεύγειν, to become a fugitive, leave one's country, go into exile: fugiendum de civitate, cedendum bonis aut omnia perferenda, Quint. 6, 1, 19; so, ex patria, Nep. Att. 4, 4: a patria, Ov. Tr. 1, 5, 66: in exilium, Juv. 10, 160; cf. under II. A. b.—
   B Transf., in gen., to pass quickly, to speed, to hasten away, flee away; cf.: numquam Vergilius diem dicit ire, sed fugere, quod currendi genus concitatissimum est, Sen. Ep. 108 med. (mostly poet. and of inanim. and abstr. things): tenuis fugiens per gramina rivus, Verg. G. 4, 19: Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina, Hor. S. 1, 1, 68: concidunt venti fugiuntque nubes, id. C. 1, 12, 30: spernit humum fugiente pennā, hasting away, rapidly soaring, id. ib. 3, 2, 24: nullum sine vulnere fugit Missile, Stat. Th. 9, 770: insequitur fugientem lumine pinum (i. e. navem), Ov. M. 11, 469: fugere ad puppim colles campique videntur, Lucr. 4, 389: fugiunt freno non remorante dies, Ov. F. 6, 772: sed fugit interea, fugit irreparabile tempus, Verg. G. 3, 284: annus, Hor. S. 2, 6, 40: hora, id. C. 3, 29, 48: aetas, id. ib. 1, 11, 7.—Of persons: evolat ante omnes rapidoque per aëra cursu Callaicus Lampon fugit, hastens away, Sil. 16, 335. Here perh. belongs: acer Gelonus, Cum fugit in Rhodopen atque in deserta Getarum, i. e. swiftly roves (as a nomade), Verg. G. 3, 462 (acc. to another explan., flees, driven from his abode).—
   b Pregn., to vanish, disappear, to pass away, perish: e pratis cana pruina fugit, Ov. F. 6, 730: fugiunt de corpore setae, id. M. 1, 739; cf.: jam fessae tandem fugiunt de corpore vires, Verg. Cir. 447; for which: calidusque e corpore sanguis Inducto pallore fugit, Ov. M. 14, 755: fugerat ore color, id. H. 11, 27: nisi causa morbi Fugerit venis, Hor. C. 2, 2, 15: fugiunt cum sanguine vires, Ov. M. 7, 859: amor, Prop. 1, 12, 12: memoriane fugerit in annalibus digerendis, an, etc., Liv. 9, 44, 4: gratissima sunt poma, cum fugiunt, i. e. when they wilt, become wilted, Sen. Ep. 12; cf.: vinum fugiens, under P. a.—
   C Trop. (rare but class.): nos naturam sequamur, et ab omni, quod abhorret ab oculorum auriumque approbatione, fugiamus, Cic. Off. 1, 35, 128; cf.: omne animal appetit quaedam et fugit a quibusdam; quod autem refugit, id contra naturam est, etc., id. N. D. 3, 13, 33; Quint. 11, 1, 54: ad verba, to have recourse to, Petr. 132.
II Act., to flee from, seek to avoid; to avoid, shun any thing.
   A Lit. (mostly poet.): erravi, post cognovi, et fugio cognitum, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 160 Vahl.): cum Domitius concilia conventusque hominum fugeret, Caes. B. C. 1, 19, 2: neminem neque populum neque privatum fugio, Liv. 9, 1, 7: vesanum fugiunt poëtam qui sapiunt, Hor. A. P. 455: percontatorem, id. Ep. 1, 18, 69: hostem, id. S. 1, 3, 10: lupus me fugit inermem, id. C. 1, 22, 12: nunc et ovis ultro fugiat lupus, Verg. E. 8, 52: (Peleus) Hippolyten dum fugit abstinens, Hor. C. 3, 7, 18: scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbes, id. Ep. 2, 77; id. S. 1, 6, 126: data pocula, Ov. M. 14, 287; cf. vina, id. ib. 15, 323.—Pass.: sic litora vento Incipiente fremunt, fugitur cum portus, i. e. is left, Stat. Th. 7, 140. —
   b In partic. (cf. supra, I. A. b.), to leave one's country: nos patriam fugimus, Verg. E. 1, 4: Teucer Salamina patremque cum fugeret, Hor. C. 1, 7, 22.—Hence: quis exsul Se quoque fugit? Hor. C. 2, 16, 20.—
   2    Transf. (causa pro effectu), to flee away from, to escape, = effugio (poet.; but cf. infra, B. 2.): hac Quirinus Martis equis Acheronta fugit, Hor. C. 3, 3, 16: insidiatorem, id. S. 2, 5, 25: cuncta manus avidas fugient heredis, id. C. 4, 7, 19.—And in a poetically inverted mode of expression: nullum Saeva caput Proserpina fugit (= nemo tam gravis est, ad quem mors non accedat), none does cruel Proserpine flee away from, avoid (i. e. none escapes death), Hor. C. 1, 28, 20.—
   B Trop., to flee from, avoid, shun (very freq. and class.): conspectum multitudinis, Caes. B. G. 7, 30, 1: ignominiam ac dedecus, Cic. Rep. 5, 4: nullam molestiam, id. ib. 3, 5; cf. laborem, Ter. Heaut. 1, 1, 114; Verg. A. 3, 459 (opp. ferre): recordationes, Cic. Att. 12, 18: vituperationem tarditatis, id. de Or. 2, 24, 101; cf.: majoris opprobria culpae, Hor. Ep. 1, 9, 10: judicium senatus, Liv. 8, 33, 8: vitium, Quint. 2, 15, 16: hanc voluptatem (with reformidare), id. 8, 5, 32: disciplinas omnes (Epicurus), id. 2, 17, 15: nuptias, Ter. And. 4, 4, 27; cf.: usum conjugis, Ov. M. 10, 565: conubia, id. ib. 14, 69: amplexus senis, Tib. 1, 9, 74: nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit, Hor. Ep. 1, 1, 72: spondeum et dactylum (opp. sequi), Quint. 9, 4, 87.—Pass.: simili inscitiā mors fugitur, quasi dissolutio naturae, Cic. Leg. 1, 11, 31: quemadmodum ratione in vivendo fugitur invidia, sic, etc., Auct. Her. 4, 38, 50: quod si curam fugimus, virtus fugienda est, Cic. Lael. 13, 47: fugiendas esse nimias amicitias, id. ib. 13, 45: fugienda semper injuria est, id. Off. 1, 8, 25; id. Verr. 2, 3, 43, § 103: vitiosum genus fugiendum, id. Or. 56, 189; cf. Quint. 11, 3, 128: petenda ac fugienda, id. 3, 6, 49.—
   (b)    Like the Gr. φεύγειν, with inf. (mostly poet.), to avoid doing something, to omit, forbear, beware, = omittere, cavere: illud in his rebus longe fuge credere, etc., Lucr. 1, 1052: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tib. 1, 4, 9: quid sit futurum cras, fuge quaerere, Hor. C. 1, 9, 13; cf. also: fuge suspicari, etc., id. ib. 2, 4, 22: mene igitur socium summis adjungere rebus, Nise, fugis? Verg. A. 9, 200; cf. Ov. H. 9, 75: fugeres radice vel herbā Proficiente nihil curarier, Hor. Ep. 2, 2, 150; cf.: neque illud fugerim dicere, ut Caelius, etc., Cic. de Or. 3, 38, 153: huic donis patris triumphum decorare fugiendum fuit? id. Mur. 5, 11.—
   2    Transf. (causa pro effectu; cf. supra, II. A. 2.), to escape (poet. also of things as subjects): tanta est animi tenuitas, ut fugiat aciem, Cic. Tusc. 1, 22, 50; Ov. F. 2, 80: sed tamen admiror, quo pacto judicium illud Fugerit, Hor. S. 1, 4, 100: quos viros vigilantia fugit, whom any vigilance escapes, Verg. G. 2, 265; cf. id. E. 9, 54.—
   b Esp. freq., res me fugit, it escapes me, escapes my notice; I do not observe it, do not know it (cf.: latet, praeterit): novus ille populus vidit tamen id, quod fugit Lacedaemonium Lycurgum, Cic. Rep. 2, 12; cf.: illos id fugerat, id. Fin. 4, 23, 63: hominem amentem hoc fugit, id. Verr. 2, 4, 12, § 27: quem res nulla fugeret, id. Rep. 2, 1: quae (ratio) neque Solonem Atheniensem fugerat, neque nostrum senatum, id. ib. 2, 34; 1, 16: non fugisset hoc Graecos homines, si, etc., id. de Or. 1, 59, 253: neminem haec utilitas fugit, Quint. 2, 5, 17: nisi quae me forte fugiunt, hae sunt fere de animo sententiae, Cic. Tusc. 1, 11, 22; Quint. 9, 2, 107; 7, 1, 40: nullam rem esse declarant in usu positam militari, quae hujus viri scientiam fugere possit, Cic. de Imp. Pomp. 10, 28: quae (partitio) fugiet memoriam judicis, Quint. 4, 5, 3; cf. Gell. 1, 18, 6.—With a subject-clause: de Dionysio, fugit me ad te antea scribere, Cic. Att. 7, 18, 3; 5, 12, 3: illud alterum quam sit difficile, te non fugit, id. ib. 12, 42, 2.—Hence, fŭgĭens, entis, P. a., fleeing, fleeting, vanishing.
   A Lit.: accipiter, Lucr. 3, 752: membra deficiunt, fugienti languida vitā, id. 5, 887: vinum, growing flat, spoiling, Cic. Off. 3, 23, 91: ocelli, dying, Ov. Am. 3, 9, 49: portus fugiens ad litora, running back, retreating, Prop. 4 (5), 6, 15.—
   2    Subst. in the later jurid. lang., like the Gr. ὁ φεύγων, the defendant: omnimodo hoc et ab actore et a fugiente exigi, Cod. Just. 2, 58, § 4 (for which, reus, § 7).—
   B Trop., with gen.: nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris, quin, etc., averse to labor, indolent, Caes. B. C. 1, 69, 3: doloris, Lact. 3, 8, 13: solitudinis (with appeteus communionis ac societatis), id. 6, 10, 18.— Comp., sup., and adv. do not occur.

Latin > French (Gaffiot 2016)

fŭgiō,⁶ fūgī, fŭgĭtūrus, ĕre (φεύγω, φυγή).
    I intr.,
1 fuir, s’enfuir : ex prœlio Cic. Fam. 10, 4, 1 ; a Troja Cic. Verr. 2, 4, 72, s’enfuir du combat, des environs de Troie ; oppido Cæs. *C. 3, 29, 1, s’enfuir de la ville ; de civitate Quint. 6, 1, 19, ex patria Nep. Att. 4, 4, s’exiler ; Tarquinios Corintho Cic. Tusc. 5, 109, s’exiler de Corinthe à Tarquinies || [fig.] se détourner de, s’éloigner de : omne animal appetit quædam et fugit a quibusdam Cic. Nat. 3, 33, tout animal recherche certaines choses et fuit certaines autres, cf. Off. 1, 128 || [poét.] e corpore sanguis fugit Ov. M. 14, 755, le sang s’écoule du corps ; e pratis pruina fugit Ov. F. 6, 730, la neige s’enfuit des prairies ; nisi causa morbi fugerit venis Hor. O. 2, 2, 15, si le principe du mal n’a fui de ses veines
2 [poét.] a) fuir, aller vite, passer rapidement : rivus fugiens per gramina Virg. G. 4, 19, le ruisseau qui fuit à travers le gazon ; fugiunt nubes Hor. O. 1, 12, 30, les nuées s’enfuient ; fugientia flumina Hor. S. 1, 1, 68, l’eau fugitive ; fugere ad puppim colles videntur Lucr. 4, 389, les collines semblent fuir vers la poupe [à mesure que le bateau s’avance] ; passer, s’évanouir : fugiunt cum sanguine vires Ov. M. 7, 859, les forces s’enfuient avec le sang ; fugit irreparabile tempus Virg. G. 3, 284, le temps fuit sans retour ; memoriane fugerit in annalibus digerendis an... Liv. 9, 44, 4, est-ce défaillance de mémoire dans la rédaction des annales ou... [on ne sait] || se passer [en parl. des fruits et du vin] : Sen. Ep. 12, 4 ; Cic. Off. 3, 91, v. fugiens § 2.
    II tr.,
1 fuir, chercher à éviter, se dérober à : conventus hominum Cæs. C. 1, 19, 2, fuir les réunions nombreuses ; conspectum multitudinis Cæs. G. 7, 30, 1, se dérober aux regards de la foule ; ignominiam ac dedecus Cic. Rep. 5, 6, fuir la honte et le déshonneur ; mors fugitur Cic. Leg. 1, 31, on fuit la mort ; fugienda injuria est Cic. Off. 1, 25, on doit fuir l’injustice || [avec inf.] éviter de : an patris triumphum decorare fugiendum fuit ? Cic. Mur. 11, devait-il éviter d’orner le triomphe de son père ? neque enim illud fugerim dicere, ut Cælius... Cic. de Or. 3, 153, par exemple, voici une crainte que je n’aurais pas, c’est de dire avec Cælius..., cf. Cic. Att. 10, 8, 5 ; Off. 3, 26 ; Lucr. 1, 1052 ; Virg. En. 9, 200, etc. || [avec ne ] quod in causis fugere soleo, ne tibi succedam... Cic. de Or. 1, 208, ce que d’ordinaire j’évite dans les procès, à savoir de parler après toi...
2 [poét.] fuir qqn, fuir devant qqn : lupus me fugit Hor. O. 1, 22, 12, le loup fuit devant moi ; hostem Hor. S. 1, 3, 10, fuir l’ennemi || quitter pour l’exil : patriam Virg. B. 1, 4, fuir sa patrie, cf. Hor. O. 1, 7, 22 ; 2, 16, 20 || échapper à, se soustraire à, éviter : insidiatorem Hor. S. 2, 5, 25, échapper au tendeur d’embûches, cf. Hor. O. 3, 3, 16 ; 4, 7, 19 ; judicium Hor. S. 1, 4, 100, éviter un jugement
3 [fig.] échapper à = n’être point perçu, aperçu, compris, connu, etc. : a) tanta est animi tenuitas, ut fugiat aciem Cic. Tusc. 1, 50, l’âme est si ténue qu’elle échappe à la vue ; quæ res ejus scientiam fugere possit ? Cic. Pomp. 28, qu’est-ce qui pourrait échapper à sa connaissance ? b) [nom de pers. compl. direct] : res me, te, eum fugit, cette chose m’échappe, t’échappe... = je ne sais pas cela, je ne remarque pas cela, je ne pense pas à cela, etc. : illud, quod istum fugerat Cic. Verr. 2, 5, 105, cette remarque qui avait échappé à ton client ; hæc ratio Solonem non fugerat Cic. Rep. 2, 59, ce moyen n’avait pas échappé à Solon ; illud alterum quam sit difficile, te non fugit Cic. Att. 12, 42, 2, combien est difficile la seconde solution, tu ne l’ignores pas || [avec inf.] : fugit me ad te antea scribere Cic. Att. 7, 18, 3, j’ai oublié de t’écrire auparavant, cf. Cic. Att. 5, 12, 3 ; 13, 51, 1 ; [avec prop. inf.] Cæs. C. 1, 71, 1 ; avec négation et quin subj.] : illud te non arbitror fugere quin... Cic. Fam. 8, 14, 3, tu n’ignores pas, je pense, que... part. fut. fugiturus Ov. H. 2, 47 ; Plin. 9, 182 ; Curt. 7, 4, 15.

Latin > German (Georges)

fugio, fūgī, fugitūrus, ere (griech. φεύγω, φυγή, altindisch bhujati, er biegt, gotisch biugan, ahd. biogan, nhd. biegen), fliehen, I) v. intr. fliehen, A) im engern Sinne, fliehen = davonlaufen, entlaufen, sich auf-und davonmachen, sich aus dem Staube machen (Ggstz. manere), 1) im allg.: a) eig.: senex exit foras; ego fugio, Ter.: cervam videre fugere, sectari canes, Ter.: vos illi fugienti obsistite, Ov. – hinc, Plaut. u. Verg.: intro, Ter.: longe, Hor.: ita fugias, ne praeter casam, sprichw. = lauf' dem Löwen nicht in den Rachen, Ter. Phorm. 768. – a foro, Plaut.: ab ipsis altaribus extra forum, Val. Max.: de cavea (v. einem Eber), Mart.: e conspectu ilico, Ter. – ad caelum, Petron. poët.: in auras (zB. v. einem Vogel), Verg.: ultra Sauromatas, Iuven. – b) übtr.: omne animal appetit quaedam et fugit a (vor) quibusdam, Cic. – quo fugerit interim dolor ille? Quint.: u. so ad verba... fugi, habe meine Zuflucht genommen, Petron.
2) insbes.: a) v. Soldaten, fliehen, ausreißen, priore proelio eum fugisse, Suet.: pavor fugientium, Tac.: obsistere fugientibus, Suet.: fugientes persequi, Nep. – ex ipsa caede, Caes.: ex proelio, Cic.: ex acie, Suet.: sine ducibus per ignota itinera, Liv. – b) v. Flüchtigen, fliehen, flüchtig werden, α) v. politischen Flüchtlingen, cum magna pecunia (v. Korinther Demaratus), Cic.: a Troia (v. Äneas), Cic.: ex oppido, Caes.: nave ad salutem, Nep. – bes. von Verbannten (wie φεύγειν), landesflüchtig werden, ex patria, Nep., a patria, Ov.: de civitate, Quint.: in exsilium, Iuven. – β) v. Sklaven, dem Herrn entlaufen, nec furtum feci nec fugi, Hor.: fugit mihi servus, Sen.
B) im weitern Sinne, 1) wie entfliehen = wie im Fluge enteilen, davoneilen, dahineilen, Partiz. fugiēns, flüchtig, enteilend; selten von Pers., Camilla super amnem fugit, flieht (an den Speer gebunden), Verg.: rapido per aëra cursu... fugit, Sil.: fugiunt in nubila silvae Pyrenes, Sil. – gew. v. lebl. Subjj., currus fugiens (v. Sonnenwagen), Hor.: fugiens pinus (Schiff), Ov.: fugientia flumina, Hor.: pontus nunc ruit ad terram... nunc retro fugit, Verg.: fugiunt nubes, Hor.: spernit humum fugiente pennā, Hor.: nullum sine vulnere fugit missile, Stat. – bes. v. Örtl., dem Blicke enteilen, immer zurückweichen, beim Kommen (v. der optischen Täuschung, durch die beim Einfahren in eine Meeresbucht die Ufer, je näher man vorwärts rückt, desto weiter in das Land einzudringen scheinen), portus fugiens ad litora, Prop.: u. so tandem Italiae fugientis prendimus oras, Verg. – beim Absegeln, fugere ad puppim colles campique videntur, quos agimus praeter navim, Lucr.
2) wie fliehen, prägn. = fliehend schwinden, entschwinden, vergehen, fugiunt e corpore saetae, Ov.: calidusque e corpore sanguis inducto pallore fugit, Ov.: fugiunt cum sanguine vires, Ov.: vita fugiens, Lucr.: ocelli fugientes, sterbende, Ov. – vinum fugiens, abstehender, Cic.: numquam fugiens rosa, welk und geruchlos, Lucan.: gratissima sunt poma cum fugiunt (teig werden), Sen. – memoriane fugerit (ob ihm das G. geschwunden sei) in annalibus digerendis, an etc., Liv. – v. der Zeit, fugit irreparabile tempus, Verg.: dum loquimur, fugerit invida aetas, Hor.: septimus octavo propior iam fugerit annus, Hor.: quod fugiens semel hora vexit, Hor.: mensis fugiens (v. Ende des Monats), Ov.
II) v. tr. jmd. od. etwas od. vor jmd. od. etwas fliehen, A) im engern Sinne, vor jmd. fliehen = davonlaufen, cerva fugiens lupum, Liv.: lupus me fugit inermem, Hor. – So nun a) v. Soldaten, velut qui currebat fugiens hostem, Hor. – b) v. polit. Flüchtlingen, patriam, Verg.: Salamina patremque, Hor.: dah. patriae quis exsul se quoque fugit? flieht vor sich selbst? Hor.
B) im weitern Sinne: 1) etwas fliehen = zu vermeiden od. zu entgehen suchen, meiden, ihm ausweichen, aus dem Wege gehen, a) eig.: concilia conventusque hominum, Caes.: urbes, Hor.: conspectum multitudinis, Caes.: vesanum poëtam, Hor.: percontatorem, Hor. – b) übtr. (Ggstz. petere, expetere, sequi): α) übh.: ignominiam et dedecus (Ggstz. expetere laudem), Cic.: mala (Ggstz. sequi bona), Cic.: nullam molestiam, Cic.: recordationes, Cic.: vituperationem tarditatis, Cic.: mors fugitur (Ggstz. vita expetitur), Cic.: petenda ac fugienda, Quint. – β) fliehen = scheuen, nicht mögen, nicht annehmen, ablehnen, entsagen, verschmähen, verwerfen, amorem petere, pudorem fugere, Cornif. rhet.: procurationem rei publicae, Nep.: iudicium senatus, Liv.: alqm iudicem, jmd. als R., Liv.: nullum saeva caput Proserpina fugit, hat je verschmäht = verschont, Hor. – m. folg. Infin., neque illud fugerim dicere, ut Caelius: ›Qua tempestate Poenus in Italiam venit‹, Cic. de or. 3, 153: ut non sit dubium, quin turpiter facere cum periculo fugiamus, Cic. ad Att. 10, 8, 5: huic donis militaribus prius triumphum decorare fugiendum fuit, Cic. Mur. 11: u. so bei Lucr. 1, 1052. Hor. carm. 1, 9, 13. Verg. georg. 2, 265 u.a. Dichtern. – bes. Imperat. fuge = noli, verschmähe = wolle nicht, quid sit futurum cras, fuge quaerere, Hor.: o fuge te tenerae puerorum credere turbae, Tibull.
2) prägn., meidend entgehen, entkommen, a) eig.: Acheronta, Hor.: insidiatorem praeroso hamo, Hor.: manus avidas heredis, Hor. – b) übtr.: α) übh.: sed tamen admiror, quo pacto iudicium illud fugerit, Hor. sat. 1, 4, 100. – β) insbes., der Wahrnehmung, Erkenntnis usw. entgehen, aciem (oculorum), Cic.: u. so visus, Ov.: scientiam alcis, Cic.: memoriam alcis, Quint. – bes. alqd alqm fugit, es entgeht jmdm. etwas = es bleibt etwas von jmd. unbemerkt, unbeachtet, unerwähnt usw., fugit eos et praetervolat numerus, Cic.: non fugisset hoc homines Graecos, Cic.: illud alterum quam sit difficile te non fugit, Cic. – m. folg. Infin., de Dionysio fugit me ad te antea scribere, es ist mir entgangen (= ich habe vergessen), Cic.: cui rei fugerat me rescribere, Cic. – m. folg. Acc. c. Infin., neque vero id Caesarem fugiebat perterritum exercitum sustinere non posse, Caes. b. c. 1, 71, 1. – illud te non arbitror fugere m. folg. quin u. Konj., Cic. ep. 8, 14, 3. – / Nbf. a) nach der 1. Konj. fugarunt, Itala (Taurin.) Matth. 8, 33: fugabit, Itala (cod. regin. Suec.) Tob. 6, 8. – b) Nbf. fugio, īre, wov. Perf. fugivi, Corp. inscr. Lat. 15, 7176 (wo EUGIBI, d.i. verschrieben fugibi = fugivi); fugiit, fugierit, Eccl. (s. Rönsch Itala p. 285). – Partiz. Fut. fugitūrus, Ov. her. 2, 47. Plin. 9, 182. Curt. 7, 4 (16), 15 u.a. (s. Neue-Wagener Formenl.3 3, 583 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. s. 290).

Latin > Chinese

fugio, is, fugi, fugitum, gere. n. act. 3. :: 逃。跑。別。躱避。— aciem oculorum 眼視不及。— ex praelio 離陣而逃。— a foro 從大街逃。— patrem 避父。Oppido fugio 從縣逃。Non me fugit 吾未忘。固記。Fugiens vinum 將敗之酒。Fuge quaerere 勿找可也。