κορυφή: Difference between revisions
πολλάκις δοκεῖ τὸ φυλάξαι τἀγαθὰ τοῦ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι → it often proves harder to keep than to win prosperity | it is often harder for men to keep the good they have, than it was to obtain it
m (Text replacement - " in pl." to " in plural") |
|||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=koryfi | |Transliteration C=koryfi | ||
|Beta Code=korufh/ | |Beta Code=korufh/ | ||
|Definition=ἡ, (κόρυς) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[head]], [[top]]: hence, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[crown]], [[top of the head]], of a horse, <span class="bibl">Il.8.83</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>1.11</span>; of a man or god, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>309</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.36</span>, <span class="bibl">Hdt.4.187</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span>6003.8</span> (iv A. D.): between [[βρέγμα]] and [[ἰνίον]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>491a34</span>; τὸ ὀστέον τῆς κ. <span class="bibl">Hp.<span class="title">VC</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[top]], [[peak]] of a mountain (so mostly Hom.), οὔρεος ἐν κορυφῇς <span class="bibl">Il.2.456</span>; ὄρεος κορυφῇσι <span class="bibl">3.10</span>, cf. <span class="bibl">Alcm.60.1</span>; κορυφαὶ γαίας <span class="bibl">B.5.24</span>; κ. Οὐλύμποιο <span class="bibl">Il.1.499</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>270</span>; Αἴτνας μελάμφυλλοι κορυφαί <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.27</span>; τηλαυγέ' ἀγ κορυφάν <span class="bibl">Id.<span class="title">Pae.</span>7.12</span>; κ. πόληος Alc.<span class="title">Supp.</span>17.6; ἀστρογείτονας κ. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>722</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.4.49</span>, <span class="bibl">181</span>, <span class="bibl">9.99</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> generally, [[summit]], [[top]], <b class="b3">κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν</b> [[straight over the summit]], [[ridge]], <span class="bibl">Th.2.99</span>, cf. <span class="title">IG</span>42(1).71.11 (Epid., iv B. C.), <span class="title">OGI</span>383.125 (Nemrud Dagh, i B. C.); <b class="b3">κατὰ κ. [τῆς στήλης] ἔσφαττον</b> (sc. [[ταύρους]]) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>119e</span>; <b class="b3">ἵσταται κατὰ κ. ὁ ἥλιος</b> [[in the zenith]], Plu.2.938a; <b class="b3">τὸ κατὰ κ</b>., with or without [[σημεῖον]], [[the zenith]], <span class="bibl">Gem.5.64</span>, etc., cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>11</span>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>4.59</span>; <b class="b3">ταῖς τῶν κατὰ κ. λίθων ἐμβολαῖς</b> by the stones falling [[vertically]], <span class="bibl">Plb.8.7.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[apex]], [[vertex]] of a triangle, <span class="bibl">Id.2.14.8</span>; of the Delta, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>21e</span>; [[point]] of an angle, τὸ ἐπὶ τὴν κ. μέρος <span class="bibl">Plb.1.26.16</span>, etc.; [[apex]] of a cone, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>362b3</span>; <b class="b3">κατὰ κορυφήν</b> [[vertically]] opposite, of angles, <span class="bibl">Euc.1.15</span>; of halves of double cone, Apollon. Perg.''1'' <span class="title">Def.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[extremity]], [[tip]], <b class="b3">κορυφαὶ [κλημάτων], τῶν συγκυπτῶν</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.14.8</span>, <span class="bibl">Ath.Mech.22.8</span>; in Anatomy, [[the os coccygis]], <span class="bibl">Poll. 2.183</span>: in | |Definition=ἡ, (κόρυς) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[head]], [[top]]: hence, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[crown]], [[top of the head]], of a horse, <span class="bibl">Il.8.83</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>1.11</span>; of a man or god, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>309</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.36</span>, <span class="bibl">Hdt.4.187</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span>6003.8</span> (iv A. D.): between [[βρέγμα]] and [[ἰνίον]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>491a34</span>; τὸ ὀστέον τῆς κ. <span class="bibl">Hp.<span class="title">VC</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[top]], [[peak]] of a mountain (so mostly Hom.), οὔρεος ἐν κορυφῇς <span class="bibl">Il.2.456</span>; ὄρεος κορυφῇσι <span class="bibl">3.10</span>, cf. <span class="bibl">Alcm.60.1</span>; κορυφαὶ γαίας <span class="bibl">B.5.24</span>; κ. Οὐλύμποιο <span class="bibl">Il.1.499</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>270</span>; Αἴτνας μελάμφυλλοι κορυφαί <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.27</span>; τηλαυγέ' ἀγ κορυφάν <span class="bibl">Id.<span class="title">Pae.</span>7.12</span>; κ. πόληος Alc.<span class="title">Supp.</span>17.6; ἀστρογείτονας κ. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>722</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.4.49</span>, <span class="bibl">181</span>, <span class="bibl">9.99</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> generally, [[summit]], [[top]], <b class="b3">κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν</b> [[straight over the summit]], [[ridge]], <span class="bibl">Th.2.99</span>, cf. <span class="title">IG</span>42(1).71.11 (Epid., iv B. C.), <span class="title">OGI</span>383.125 (Nemrud Dagh, i B. C.); <b class="b3">κατὰ κ. [τῆς στήλης] ἔσφαττον</b> (sc. [[ταύρους]]) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>119e</span>; <b class="b3">ἵσταται κατὰ κ. ὁ ἥλιος</b> [[in the zenith]], Plu.2.938a; <b class="b3">τὸ κατὰ κ</b>., with or without [[σημεῖον]], [[the zenith]], <span class="bibl">Gem.5.64</span>, etc., cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>11</span>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>4.59</span>; <b class="b3">ταῖς τῶν κατὰ κ. λίθων ἐμβολαῖς</b> by the stones falling [[vertically]], <span class="bibl">Plb.8.7.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[apex]], [[vertex]] of a triangle, <span class="bibl">Id.2.14.8</span>; of the Delta, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>21e</span>; [[point]] of an angle, τὸ ἐπὶ τὴν κ. μέρος <span class="bibl">Plb.1.26.16</span>, etc.; [[apex]] of a cone, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>362b3</span>; <b class="b3">κατὰ κορυφήν</b> [[vertically]] opposite, of angles, <span class="bibl">Euc.1.15</span>; of halves of double cone, Apollon. Perg.''1'' <span class="title">Def.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[extremity]], [[tip]], <b class="b3">κορυφαὶ [κλημάτων], τῶν συγκυπτῶν</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.14.8</span>, <span class="bibl">Ath.Mech.22.8</span>; in Anatomy, [[the os coccygis]], <span class="bibl">Poll. 2.183</span>: in plural, [[finger-tips]], <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>85</span>, cf. <span class="bibl">Poll.2.146</span>: Medic., of an abscess, <b class="b3">ἐς κορυφὴν ἀνισταμένης ἀποστάσιος</b> coming to a [[head]], <span class="bibl">Aret. <span class="title">SA</span>1.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., <b class="b3">λόγων κορυφαί</b> [[the sum]] of all his words, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.69</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pae.</span>8.23</span>; ἔρχομαι ἐπὶ τὴν κ. ὧν εἴρηκα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>415a</span>; but <b class="b3">λόγων κ. ὀρθάν</b> true [[sense]] of legends, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>; <b class="b3">κορυφὰς ἑτέρας ἑτέρῃσι προσάπτων μύθων</b> springing [[from peak to peak]], i.e. treating a subject disconnectedly, <span class="bibl">Emp.24</span>; <b class="b3">κ. ὁ λόγος ἐπιθεὶς ἑαυτῷ</b> having reached its [[conclusion]], put [[the finishing touch]] to itself, Plu.2.975a; <b class="b3">κ. τοῦ κακοῦ</b> [[height]], [[full development]] of... <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>1.6</span>; <b class="b3">τοῦ πάθεος κ. ἴσχοντος</b> ib.<span class="bibl">1.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[height]], [[excellence of]]... i.e. [[the choicest]], [[best]], κορυφαὶ πολίων <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>1.15</span>; <b class="b3">κ. ἀρετᾶν</b> ib.<span class="bibl">34</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">O.</span>1.13</span>; <b class="b3">κ. ἀέθλων</b>, of the Olympic games, <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.13</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">N.</span>9.9</span>; φιάλαν… πάγχρυσον κ. κτεάνων <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>7.4</span>; <b class="b3">ὁ καιρὸς παντὸς ἔχει κορυφάν</b> is the [[best]] of all, <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>9.79</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">κορυφᾷ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾶγμα</b> his [[head]], i.e. his nod, <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>92</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἡ τῆς οἰκουμένης κ</b>., of Rome, <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>59.19</span>.</span> | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls |
Revision as of 13:10, 14 September 2021
English (LSJ)
ἡ, (κόρυς) A head, top: hence, 1 crown, top of the head, of a horse, Il.8.83, X.Eq.1.11; of a man or god, h.Ap.309, Pi.O.7.36, Hdt.4.187, Sammelb.6003.8 (iv A. D.): between βρέγμα and ἰνίον, Arist.HA491a34; τὸ ὀστέον τῆς κ. Hp.VC2. 2 top, peak of a mountain (so mostly Hom.), οὔρεος ἐν κορυφῇς Il.2.456; ὄρεος κορυφῇσι 3.10, cf. Alcm.60.1; κορυφαὶ γαίας B.5.24; κ. Οὐλύμποιο Il.1.499, cf. Ar.Nu.270; Αἴτνας μελάμφυλλοι κορυφαί Pi.P.1.27; τηλαυγέ' ἀγ κορυφάν Id.Pae.7.12; κ. πόληος Alc.Supp.17.6; ἀστρογείτονας κ. A.Pr.722, cf. Hdt.4.49, 181, 9.99. 3 generally, summit, top, κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν straight over the summit, ridge, Th.2.99, cf. IG42(1).71.11 (Epid., iv B. C.), OGI383.125 (Nemrud Dagh, i B. C.); κατὰ κ. [τῆς στήλης] ἔσφαττον (sc. ταύρους) Pl.Criti.119e; ἵσταται κατὰ κ. ὁ ἥλιος in the zenith, Plu.2.938a; τὸ κατὰ κ., with or without σημεῖον, the zenith, Gem.5.64, etc., cf. Plu.Mar.11, Procl.Hyp.4.59; ταῖς τῶν κατὰ κ. λίθων ἐμβολαῖς by the stones falling vertically, Plb.8.7.3. 4 apex, vertex of a triangle, Id.2.14.8; of the Delta, Pl.Ti.21e; point of an angle, τὸ ἐπὶ τὴν κ. μέρος Plb.1.26.16, etc.; apex of a cone, Arist.Mete.362b3; κατὰ κορυφήν vertically opposite, of angles, Euc.1.15; of halves of double cone, Apollon. Perg.1 Def. 5 extremity, tip, κορυφαὶ [κλημάτων], τῶν συγκυπτῶν, Thphr.CP3.14.8, Ath.Mech.22.8; in Anatomy, the os coccygis, Poll. 2.183: in plural, finger-tips, Ruf.Onom.85, cf. Poll.2.146: Medic., of an abscess, ἐς κορυφὴν ἀνισταμένης ἀποστάσιος coming to a head, Aret. SA1.7. II metaph., λόγων κορυφαί the sum of all his words, Pi.O.7.69, cf. Pae.8.23; ἔρχομαι ἐπὶ τὴν κ. ὧν εἴρηκα Pl.Cra.415a; but λόγων κ. ὀρθάν true sense of legends, Pi.P.3.80; κορυφὰς ἑτέρας ἑτέρῃσι προσάπτων μύθων springing from peak to peak, i.e. treating a subject disconnectedly, Emp.24; κ. ὁ λόγος ἐπιθεὶς ἑαυτῷ having reached its conclusion, put the finishing touch to itself, Plu.2.975a; κ. τοῦ κακοῦ height, full development of... Aret.SD1.6; τοῦ πάθεος κ. ἴσχοντος ib.1.16. 2 height, excellence of... i.e. the choicest, best, κορυφαὶ πολίων Pi.N.1.15; κ. ἀρετᾶν ib.34, cf. O.1.13; κ. ἀέθλων, of the Olympic games, Id.O.2.13, cf. N.9.9; φιάλαν… πάγχρυσον κ. κτεάνων Id.O.7.4; ὁ καιρὸς παντὸς ἔχει κορυφάν is the best of all, Id.P.9.79. 3 κορυφᾷ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾶγμα his head, i.e. his nod, A. Supp.92. 4 ἡ τῆς οἰκουμένης κ., of Rome, Lib.Or.59.19.
Greek (Liddell-Scott)
κορῠφή: ἡ, (κόρυς), ἡ κεφαλή, τὸ ἀνώτατον μέρος, ἡ ἄκρα, ἐντεῦθεν, 1) ὡς καὶ νῦν, τὸ ἀνώτατον ἄκρον, ἡ κορυφὴ τῆς κεφαλῆς ἵππου, Ἰλ. Θ. 83, Ξεν. Ἱππ. 1, 11· ἀνθρώπου, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἀπ. 309, Ἡρόδ. 4. 187, Πίνδ., Ἀττ.· ― κειμένη μεταξὺ τοῦ βρέγματος καὶ τοῦ ἰνίου, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 7, 2· τὸ ὀστέον τῆς κ. Ἱππ. 897Ε· πρβλ. φαλακρότης. 2) παρ’ Ὁμ., ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἡ κορυφή, τὸ ἀνώτατον σημεῖον ὄρους, οὔρεος ἐκ κορυφῆς Ἰλ. Β. 456· ὄρεος κορυφῇσι Γ. 10· κορυφὴ ἢ κορυφαὶ Οὐλύμποιο, Ὀλύμπου, Πηλίου, Ἴδης κ. 1. 499, κτλ.· ― οὕτω παρὰ Πινδ., Ἡροδ. καὶ Ἀττ. ἀστρογείτονας κ. Αἰσχύλ. Πρ. 722· πρβλ. κάρηνον 3) καθόλου, πᾶσα κορυφὴ ἢ ὑψηλὸν μέρος, κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν, κατ’ εὐθεῖαν ὑπεράνω τῶν ὀρέων, (πρβλ. κατ’ ἄκρας), Θουκ. 2. 99· κατὰ κορμφὴν ἵσταται ὁ ἥλιος, ἐν τῷ ζενίθ, Πλούτ. 2. 938Α· τὸ κατὰ κορυφὴν σημεῖον, τὸ ζενίθ, ὁ αὐτ. ἐν Μαρ. 11· ταῖς τῶν λίθων κατὰ κ. ἐμβολαῖς, διὰ τῆς πτώσεως τῶν λίθων καθέτως, Πολύβ. 8. 9, 3. 4) ἡ κορυφή, apex ἢ vertex, τριγώνου, Πολύβ. 2. 14, 8· ὡς ἐπὶ τοῦ Δέλτα, Πλάτ. Τίμ. 21Ε· τὸ σημεῖον εἰς ὃ συνέρχονται αἱ δύο πλευραὶ γωνίας, τὸ ἐπὶ τῶν κ. μέρος Πολύβ. 1. 26, 16, κτλ.· τὸ ἀνώτατον σημεῖον κώνου, Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 5, 12. 5) = κόκκυξ IV, Πολυβ. Β΄, 183· ὡσαύτως, τὸ ἄκρον δακτύλου, αὐτόθι 146. ΙΙ. μεταφ., τὸ ὕψιστον σημεῖον, ἡ κορωνίς, λατ. summa, παντὸς ἔχει κορυφάν, εἶναι ὁ ἀνώτατος, κάλλιστος πάντων, Πινδ. Π. 9. 136· λόγων κορυφαί, τὸ σύνολον τῶν λόγων ὁ αὐτ. ἐν Ο. 7. 125· ἔρχομαι ἐπὶ τὴν κ. ὧν εἴρηκα Πλάτ. Κρατ. 415Α· ― ἀλλὰ κορυφὰ λόγων προτέρων ἡ οὐσία, ἡ ἀληθὴς σημασία τῶν παλαιῶν μύθων, Πινδ. Π. 5. 142· οὕτω, κορυφαὶ μύθων παρ’ Ἐμπεδ. 230· ― τὴν κ. ἐπιτιθέναι, τὴν κορωνίδα ἐπιτιθέναι εἴς τι, Πλούτ. 2. 975Α· πρβλ. κολοφών· ― κ. κακοῦ, πάθεος, ἡ κρίσιμος κατάστασις αὐτοῦ..., Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 1. 6, κτλ. 2) τὸ ἔξοχον μεταξὺ πολλῶν, τὸ ἐκλεκτότατον, τὸ ἄριστον πάντων, κορυφαὶ πόλεων Πινδ. Ν. 1. 22· κ. ἀρετᾶν αὐτόθι 51, πρβλ. ἐν Ο. 1. 21· κ. ἀέθλων, ἐπὶ τῶν Ὀλυμπιακῶν ἀγώνων, ὁ αὐτ. ἐν Ο. 2. 25, πρβλ. ἐν Ν. 9. 19· φιάλαν… πάγχρυσον κ. κτεάνων ὁ αὐτ. ἐν Ο. 7.7. 3) ὑψίστη δύναμις, ἐξουσία, κορυφᾷ Διὸς κρανθῆναι Αἰσχύλ. Ἱκ. 91.
French (Bailly abrégé)
ῆς (ἡ) :
sommet :
I. au propre;
1 sommet de la tête;
2 sommet d’une montagne;
3 sommet en gén. : κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν THC descendre des hauteurs dans la basse Macédoine ; en parl. du soleil κατὰ κορυφήν au zénith;
II. fig. sommet, couronnement, achèvement.
Étymologie: DELG κόρυς bien entendu ; cf. κόρυμβος.
English (Autenrieth)
(cf. κόρυς, κάρη): crest, summit. (Il. and Od. 9.121.)
Greek Monolingual
και κορφή, η (ΑM κορυφή, Α δωρ. τ. κορυφά, Μ και κορφή)
1. το ανώτατο σημείο του κεφαλιού του ανθρώπου και τών ζώων (α. «από την κορφή ώς τα νύχια» β. «τὸ δὲ μεταξὺ ὀφθαλμοῡ και ὠτὸς καὶ κορυφής καλεῑται κρόταφος», Αριστοτ.)
2. το ανώτατο σημείο οποιουδήποτε πράγματος (α. «η κορυφή του βουνού» β. «Αίτνας μελάμφυλλοι κορυφαί», Πίνδ.)
3. (γενικά) κάθε ψηλό μέρος (α. «ο ήλιος βρίσκεται στην κορυφή του» β. «κατὰ κορυφὴν ἐσβάλειν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν», Θουκ.)
4. σημείο σχήματος ή στερεού που απέχει από τη βάση περισσότερο από όλα τά άλλα (α. «κορυφή γωνίας» — το σημείο συνάντησης τών δύο πλευρών της γωνίας
β. «κορυφή καμπύλης» — σημείο της καμπύλης στο οποίο παρατηρείται η μέγιστη ή η ελάχιστη καμπυλότητα
γ. «κορυφή κώνου» — το σημείο από το οποίο αναχωρούν όλες οι γενέτειρες ή οι πλευρές του κώνου
δ. «κορυφή πολυγώνου» — το σημείο συνάντησης δύο συνεχόμενων πλευρών πολυγώνου
ε. «κορυφή πυραμίδας» — το σημείο σύγκλισης τών παράπλευρων εδρών πυραμίδας
στ. «κορυφή τριγώνου» — το κοινό σημείο δύο πλευρών τριγώνου
ζ. «τὸ μέν ὅλον ἀπετελέσθη σχῆμα τῆς τάξεως ἔμβολον, οὗ τὸ μὲν ἐπὶ τὴν κορυφήν μέρος ἦν κοῖλον», Πολ.)
5. ο τρυφερός βλαστός φυτού που βρίσκεται στο άνω άκρο του, η κορφάδα
6. (για πρόσ.) αυτός που βρίσκεται στο ανώτερο σημείο, ο εξέχων, ο άριστος, ο κορυφαίος (α. «αυτός ο γιατρός ήταν κορυφή» β. «η κορυφή της Εκκλησίας» — ο Χριστός)
7. φρ. «κατά κορυφήν γωνίες» — δύο γωνίες που έχουν κοινή κορυφή και οι πλευρές της μιας είναι προεκτάσεις τών πλευρών της άλλης
νεοελλ.
1. το ανθόγαλα που σχηματίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, το αφρόγαλα, το καϊμάκι
2. φυσ. χαρακτηρισμός που αποδίδεται στη μέγιστη τιμή την οποία λαμβάνει χρονικά μεταβαλλόμενο μέγεθος μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα
3. βοτ. γένος αγγειόσπερμων μονοκοτυλήδονων φυτών της οικογένειας φοινικίδες
μσν.
1. (ως τιμητικός τίτλος) υψηλότητα, μεγαλειότητα
2. φρ. α) «ἁγία κορυφή» ή «θεία κορυφή» — το ανώτατο σημείο του όρους Σινά
β) «κατά κορυφῆς» — κατακόρυφα
μσν.-αρχ.
η υπέρτατη αρχή, η εξουσία («κορυφᾱ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾱγμα τέλειον», Αισχύλ.)
αρχ.
1. το πιο εκλεκτό, το έξοχο, το τέλειο («ὁ δὲ καιρὸς ὁμοίως παντὸς ἔχει κορυφάν», Πίνδ.)
2. το οστό του κόκκυγα
3. ιατρ. απόστημα
4. η κρίσιμη κατάσταση («τοῦ πάθεος κορυφὴν ἴσχοντος ἤδη», Αρετ.)
5. το κύριο θέμα, η υπόθεση («ἔρχομαι γὰρ ἐπὶ τὴν κορυφὴν ὧν εἴρηκα», Πλάτ.)
6. στον πληθ. αἱ κορυφαί
τα άκρα τών δακτύλων
7. φρ. α) «λόγων κορυφαί» — η κορωνίδα, το τέλος τών λόγων («ἵνα δὲ κορυφὴν ὁ λόγος ἐπιθεὶς ἑαυτῷ παύσηται», Πλούτ.)
β) «λόγων κορυφὰν ὀρθάν» — η ορθή σημασία τών λόγων (Πίνδ.)
γ) «κορυφὰς ἑτέρας ἑτέρῃσι προσάπτων μύθων» — πηδώντας από το ένα θέμα στο άλλο (Εμπ.)
δ) «κατά κορυφήν» — κατακόρυφα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. κορυφή / κόρυφος εμφανίζει θ. κορυ- (πρβλ. κόρυς «περικεφαλαία») και επίθημα -φη / -φος (πρβλ. κόλαφος) συνδεόμενη με τη λ. κόρυμβος. Ο τ. κορφή προήλθε με σίγηση του -υ- μετά από υγρό (πρβλ. περιβόλι: περβόλι).Παράγωγα και σύνθετα του κορυφή (και κορφή):
ΠΑΡ. κορύφαινα, κορυφαίος, κορυφάς
αρχ.
κορυφήνδε, κορυφιστήρ, κορυφιστής, κορυφώδης
αρχ.-μσν.
κορύπτω, κορυφώ
μσν.
κορυφιακός
νεοελλ.
κορυφώνω, κορφάδα, κορφιάς.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) αρχ. κορυφαγενής
νεοελλ.
κορυφογραμμή, κορυφολόγος, κορυφοτομία, κορφοβούνι, κορφοδιάσελο, κορφολάτης, κορφολόγος, κορφοπάτης, κορφοπλάτωμα, κορφοστεφανώνω, κορφόφυλλο. (Β συνθετικό) ακόρυφος, δικόρυφος, τρικόρυφος
αρχ.
ευκόρυφος, ισοκόρυφος, μεγαλοκόρυφος, μελαγκόρυφος, συγκόρυφος
νεοελλ.
αμβλυοκόρυφος, γωνιοκόρυφος, κατακόρυφος, οξυκόρυφος, πολυκόρυφος, υψικόρυφος, βουνοκορφή, βραχοκορφή, δεντροκορφή, ψηλοκορφή].
Greek Monotonic
κορῠφή: ἡ (κόρυς),
I. κεφάλι, κορυφή, ανώτατο σημείο, απ' όπου·
1. η κορυφή ή το πάνω μέρος του κεφαλιού, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.
2. η κορυφή, το υψηλότερο σημείο του βουνού, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αισχύλ.
II. 1. μεταφ., το ύψιστο σημείο, Λατ. summa, παντὸς ἔχει κορυφάν, είναι το καλύτερο απ' όλα, σε Πίνδ.· κορυφὰ λόγων προτέρων, η ουσία, η αληθινή σημασία των παλιών μύθων, στον ίδ.
2. το ύψος ή η εξοχότητα κάποιου πράγματος, δηλ. το εκλεκτότερο, ευγενέστερο, άριστο, στον ίδ.
Russian (Dvoretsky)
κορῠφή: дор. κορῠφά (ᾱ) ἡ (эп.-ион. dat. pl. κορυφῆσι)
1) верхняя часть головы, макушка (Hom., Her.; μέσον ἰνίου καὶ βρέγματος κ., sc. ἐστίν Arst.);
2) вершина, верхушка (οὔρεος, Ἴδης Hom.; Καυκάσου Arst.);
3) высшая точка: τὸ κατὰ κορυφὴν σημεῖον Plut. зенит;
4) мат. вершина (τοῦ κώνου Arst.);
5) перен. верх, совершенство (κορυφαὶ πολίων Pind.): παντὸς ἔχειν κορυφάν Pind. быть лучшим из всех; κ. ἀέθλων Pind. важнейшие из состязаний (т. е. Олимпийские);
6) основной смысл, сущность, суть (λόγων προτέρων Pind. - ср. 8): ἔρχομαι ἐπὶ τὴν κορυφὴν ὧν εἴρηκα Plat. перехожу к сути того, что я сказал;
7) высшая власть (Διός Aesch.);
8) завершение, итог (λόγων κορυφαί Pind. - ср. 6): τὴν κορυφὴν ἐπιτιθέναι Plut. завершать, заканчивать.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κορυφή -ῆς, ἡ, Dor. κορυφά [~ κόρυμβος] Ion. dat. plur. - ῇσι kruin, hoofd (van mens of dier); overdr.: hoofdknik:. κορυφᾷ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾶγμα als door de hoofdknik van Zeus de zaak bekrachtigd wordt Aeschl. Suppl. 92. bovenste deel, bergtop:; ὅπως κατὰ κορυφὴν ἐσβαλοῦσιν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν om via het gebergte de Macedonische vlakte binnen te dringen Thuc. 2.99.1; zenit:; τοῦ κατὰ κορυφὴν ἱσταμένου σημείου van het gesternte dat in het zenit staat Plut. Mar. 11.9; math. top (van driehoek). overdr. toppunt:; ἀέθλων κ. de koningin der spelen Pind. O. 2.14; hoofdzaak:. τὴν κορυφὴν... τῶν εἰρημένων de kern van het betoog Plat. Crat. 415a.
Frisk Etymological English
Grammatical information: f.
Meaning: top, skull, also metph. (Il.).
Other forms: Dor. -φά
Compounds: Compp., e. g. κορυφα-γενής head born, prop. of Athena, metaph. (Pythag. in Plu. 2, 381f.), δι-κόρυφος with two summits (E., Arist.).
Derivatives: κορυφαῖος m. the firste, head-, choirleader (IA.), second. adj. at the head (Plu., Hdn.), κορυφαιότης leadership (Corp. Herm.); κορυφαῖον the upper part of a hunting-net, -φαία the head part of a bridle (X., Poll.). - κορυφώδης with summits (Hp.). - κορυφάς f. edge of the navel (Hp. ap. Gal.); -φίς, -φών = κορυφή (Gloss.), κόρυφος m. = κορυφή (Epid.), = κόρυμβος γυναικεῖος H. - κορύφαινα f. name of a fish, ἵππουρις (Dorio ap. Ath.); on the motive Strömberg Fischnamen 59, on the suffix ibd. 137; κορύφια pl. kind of molluscs (Xenokr. ap. Orib.). - κορυφιστήρ = κορυφαῖον (Poll.), also forehead-band (sch.); cf. βραχιονιστήρ (Chantraine Formation 328), -ιστής id. (H.). - Denomin. verbs: 1. κορυφόομαι rise up high (Il.), count together (hell.), -όω bring to the top (medic.), with κορύφωμα summum (Ath. Mech.), -ωσις top of a pyramide (Nicom.). - 2. κορύπτω butt with the skull (horns) (Theoc.; on the formation Schwyzer 705) with κορυπτίλος butting (Theoc.); after τροχίλος, σποργίλος (Chantraine Formation 249), prob. hypocoristisc; also κορύπτης, -τόλης id. (EM, H.); ἐκορυπτίας ἐγαυρίας H.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Formation with φ-suffix (Schwyzer 495, Chantraine 264), from an υ-stem (but the word is non-IE!), which some see in κόρυς; the meaning speaks against this deriv. - Wrong combinations in Bezzenberger-Fick BB 6, 237 (s. Bq) and Persson Beitr. 1, 179 (s. WP. 1, 406). - Since long recognized as Pre-Greek, κορυφ-, with prenasalization κορυμβ-.
See also: - S. also κόρυμβος.
Middle Liddell
κορῠφή, ἡ, κόρυς
I. the head, top, highest point; hence,
1. the crown or top of the head, Il., Hdt., attic
2. the top or peak of a mountain, Il., Hdt., Aesch.
II. metaph. the highest point, Lat. summa, παντὸς ἔχει κορυφάν is the best of all, Pind.; κορυφὰ λόγων προτέρων the sum and substance of ancient legends, Pind.
2. the height or excellence of a thing, i. e. the choicest, noblest, best, Pind.
Frisk Etymology German
κορυφή: {koruphḗ}
Forms: dor. -φά
Meaning: Gipfel, Scheitel, auch übertr. (seit Il.).
Composita : Kompp., z. B. κορυφαγενής kopfgeboren, eig. von Athena, übertr. (Pythag. bei Plu. 2, 381f.), δικόρυφος mit zwei Gipfeln (E., Arist. u. a.).
Derivative: Zahlreiche Ableitungen, oft in technischem Sinn: κορυφαῖος m. der Erste, Haupt, Chorführer (ion. att.), sekund. Adj. zu oberst (Plu., Hdn. u. a.), κορυφαιότης Führertum (Corp. Herm.); κορυφαῖον die obere Kante eines Jagdnetzes, -φαία das Hauptgestell eines Zaums (X., Poll.). — κορυφώδης mit Gipfel versehen (Hp.). — κορυφάς f. Nabelkante (Hp. ap. Gal.); -φίς, -φών = κορυφή (Gloss.), κόρυφος m. = κορυφή (Epid.), = κόρυμβος γυναικεῖος H. — κορύφαινα f. N. eines Fisches, ἵππουρις (Dorio ap. Ath. u. a.); zum Benennungsmotiv Strömberg Fischnamen 59, zum Suffix ebd. 137; κορύφια pl. Art Mollusken (Xenokr. ap. Orib.). — κορυφιστήρ = κορυφαῖον (Poll.), auch Stirnband (Sch.); vgl. βραχιονιστήρ u. a. (Chantraine Formation 328), -ιστής ib. (H.). — Denominative Verba: 1. κορυφόομαι sich gipfeln, sich hoch auftürmen (poet. seit Il., sp. Prosa), zusammenzählen (hell. u. sp.), -όω zum Gipfel bringen (Mediz.), mit κορύφωμα Auftürmung, Höhepunkt (Ath. Mech.), -ωσις Gipfel einer Pyramide (Nikom.). — 2. κορύπτω ‘mit dem Scheitel (den Hörnern) stoßen’ (Theok. u. a.; zur Bildung Schwyzer 705) mit κορυπτίλος stößig (Theok.); nach τροχίλος, σποργίλος u. a. (Chantraine Formation 249), wohl hypokoristisch; auch κορύπτης, -τόλης ib. (EM, H.); ἐκορυπτίας· ἐγαυρίας H.
Etymology : Bildung mit φ-Suffix (Schwyzer 495, Chantraine 264), zunächst einen υ-Stamm voraussetzend, der ja tatsächlich in κόρυς, -υν (s. d.) vorliegt; gegen direkte Ableitung spricht aber die Bedeutung. — Verfehlte Kombinationen bei Bezzenberger-Fick BB 6, 237 (s. Bq) und Persson Beitr. 1, 179 (dagegen WP. 1, 406). — S. auch κόρυμβος.
Page 1,926-927