sino

Latin > English

sino sinere, sivi, situs V :: allow, permit

Latin > English (Lewis & Short)

sĭno: sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic
I subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.: siit, Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.—Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120; an old formula, Liv. 1, 32: sirit, id. 28, 28, 11; 28, 34, 24: siritis, Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.—Pluperf. sisset, Liv. 27, 6: sissent, Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. etym. dub., orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.
I In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.
   (a)    With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106: quin tu itiner exsequi meum me sinis? Plaut. Merc. 5, 2, 88: nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic. Rep. 3, 9, 16: non sinam tum nobis denique responderi, id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.: praecipitem amicum ferri sinere, id. Lael. 24, 89: latrocinium in Syriam penetrare, id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.: Medos equitare inultos, Hor. C. 1, 2, 51: magnum corpus Crescere sinito, Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.: Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum, Cic. Q. Fr. 2, 6, 6: sine sis loqui me, Plaut. Ps. 3, 2, 50: sine me dum istuc judicare, id. Most. 5, 2, 22; so, sine dum petere, id. Truc. 2, 7, 67 et saep.—Pass.: vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari, Col. 12, 17, 1: neque is tamen inire sinitur, id. 6, 37, 9: vitis suci gratiā exire sinitur, Plin. 14, 1, 3, § 16: hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs, Cic. Sest. 44, 95: sine te exorari, Plin. Ep. 9, 21, 3.—
   (b)    With subj. (so for the most part only in the imper.): sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium, Plaut. Poen. 1, 2, 163: sine me expurgem, Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat; sino, id. ib. 5, 3, 24: ne duit, si non vult: sic sine astet, let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54: sine pascat durus (captivus) aretque, Hor. Ep. 1, 16, 70: sine vivat ineptus, id. ib. 1, 17, 32: sine sciam, let me know, Liv. 2, 40, 5: sinite abeam viva a vobis, Plaut. Mil. 4, 2, 92: sinite instaurata revisam Proelia, Verg. A. 2, 669 et saep.—Poet. in the verb. finit: natura repugnat; Nec sinit incipiat, Ov. M. 3, 377.—
   (g)    Absol. (syn.: pati, ferre); suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino, Plaut. Poen. 1, 1, 18: nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam, Cic. Cat. 1, 5, 10: domum ire cupio: at uxor non sinit, Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave; dum resque sinit, tua corrige vota, Ov. M. 2, 89: moretur ergo in libertate sinentibus nobis, Plin. Ep. 4, 10 fin.—
   (d)    With ut: sivi, animum ut expleret suom, Ter. And. 1, 2, 17: sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut, id. ib. 4, 2, 14: nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit, Curt. 5, 8, 13: neque di sinant ut Belgarum decus istud sit, Tac. A. 1, 43.— (ε) With acc.: sinite arma viris et cedite ferro, leave arms to men, Verg. A. 9, 620: per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis, id. ib. 10, 598: neu propius tectis taxum sine, id. G. 4, 47: serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit, Plin. 6, 14, 17, § 43: at id nos non sinemus, Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.: non sinat hoc Ajax, Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42: dum interea sic sit, istuc actutum sino, I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68: me in tabernā usque adhuc sineret Syrus, id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me (go), id. Ad. 3, 2, 23.—
II In partic.
   A In colloquial language.
   1    Sine, let: sine veniat! let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1: insani feriant sine litora fluctus, Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.: pulchre ludificor. Sine! Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.: sic sine, Plaut. Truc. 5, 4.—
   2    Sine modo, only let, i. e. if only: cur me verberas? ... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc., Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.: sine modo venias domum, Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—
   B Rarely like the Greek ἐᾶν, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine: nolo, si occupata est, Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—
   C Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis ... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64; for which: ne di siverint, id. Merc. 2, 2, 51: illud nec di sinant, Plin. Ep. 2, 2, 3: ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc., Liv. 28, 28, 11: nec me ille sierit Juppiter, Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).
   A Lit.
   1    In gen.: (gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam, nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89: pluma Quae sita cervices circum collumque coronat, Lucr. 2, 802: (aurum) probe in latebris situm, Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8: proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est, id. Poen. 1, 2, 129: Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc., Cic. Div. 1, 17, 30: in ore sita lingua est finita dentibus, id. N. D. 2, 59, 149: inter duo genua naribus sitis, Plin. 10, 64, 84, § 183: ara sub dio, id. 2, 107, 111, § 240: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons: quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque, Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.: jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos, Tac. A. 12, 10: nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti, id. Agr. 30: cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit, Vell. 2, 120, 1; cf.: gens in convallibus sita, Plin. 7, 2, 2, § 28.—
   2    In partic.
   a Of places, lying, situate: locus in mediā insulā situs, Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106: in quo (sinu) sita Carthago est, Liv. 30, 24, 9: urbes in orā Graeciae, Nep. Alcib. 5: urbs ex adverso (Carthaginis), Plin. 5, 1, 1, § 4: insulae ante promunturium, id. 9, 59, 85, § 180: regio contra Parthiae tractum, id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—
   b Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus): declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt, Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.: redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur, id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2: C. Marii sitae reliquiae, Cic. Leg. 2, 2, 56: (Aeneas) situs est ... super Numicium flumen, Liv. 1, 2 Drak.: Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset, Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs: HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc., Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.— Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc., Plaut. Mil. 2, 4, 20.—
   c A few times in Tacitus for conditus, built, founded: urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt, Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41: veterem aram Druso sitam disjecerant, id. ib. 2, 7 fin.: vallum duabus legionibus situm, id. H. 4, 22.—
   B Trop.
   1    In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.): in melle sunt linguae sitae vostrae, Plaut. Truc. 1, 2, 76: quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt, Cic. de Or. 1, 15, 65: quas (artes) semper in te intellexi sitas, Ter. And. 1, 1, 6: (voluptates) in medio sitas esse dicunt, within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—
   2    In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers): in patris potestate est situm, Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.: assensio quae est in nostrā potestate sita, Cic. Ac. 2, 12, 37: hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices, id. Mur. 39, 83; cf.: huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus, id. Arch. 1, 1: est situm in nobis, ut, etc., id. Fin. 1, 17, 57; cf. also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc., id. Fat. 17, 40: summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus, id. Tusc. 1, 2, 4: in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo, id. Off. 1, 2, 4: qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet, id. N. D. 1, 13, 35: cui spes omnis in fugā sita erat, Sall. J. 54, 8: in armis omnia sita, id. ib. 51, 4: in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem, Nep. Epam. 9 et saep.: res omnis in incerto sita est, Plaut. Capt. 3, 4. 4: tu in eo sitam vitam beatam putas? Cic. Tusc. 5, 12, 35: jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est, id. Att. 7, 9, 4: laus in medio, Tac. Or. 18.

Latin > French (Gaffiot 2016)

sĭnō,⁷ sīvī, sĭtum, ĕre, tr., poser [sens premier conservé dans le part. situs, a, um et dans pono = posino ] ; [d’où] laisser
1 laisser libre de, permettre : a) [avec prop. inf.]: præcipitem amicum ferri sinit Cic. Læl. 89, il laisse son ami tomber dans l’abîme, cf. Cic. Rep. 3, 16 ; Phil. 11, 32 || [au pass.] : hic accusare eum non situs est Cic. Sest. 95, il ne lui a pas été permis de l’accuser ; b) [avec subj.] : sine sciam Liv. 2, 40, 5, permets que je sache, laisse-moi savoir, cf. Pl. Pœn. 375, etc.; Hor. Ep. 1, 16, 70 ; Virg. En. 2, 669, etc. ; c) [avec ut ] Ter. Hec. 590 ; Andr. 188 ; Curt. 5, 8, 13 ; Tac. Ann. 1, 43 ; d) [avec acc.] : sine hanc animam Virg. En. 10, 598, laisse-moi la vie ; sinite arma viris Virg. En. 9, 620, laissez le fer aux hommes || sine me Ter. Ad. 321, laisse-moi tranquille ; e) abs^t] : sinentibus nobis Plin. Min. Ep. 4, 10, 4, avec notre agrément
2 [en part.] a) [dans la convers.] sine Ter. Eun. 381, laisse-moi faire ; b) sine veniat Ter. Eun. 739, qu’il vienne seulement ! ou sine modo Pl. Most. 11 ; c) sine Pl. Bacch. 811, laisse faire, c’est bon, cf. Pl. Truc. 636 ; d) [souhaits] : ne di sirint, ne di siverint Pl. Bacch. 468 ; Merc. 323, les dieux nous en préservent ! aux dieux ne plaise ! ne istuc Juppiter sirit Liv. 28, 28, 11, puisse Jupiter ne pas permettre cela. pf. siit Varr. d. Diom. 374, 16 ; Ter. Ad. 104 ; [autre forme] sini Scaur. d. Diom. 374, 16 || formes sync. habituelles sisti, sistis, etc., siris, sirit, etc., sisset, sissent.

Latin > German (Georges)

sino, sīvī, situm, ere, eig. niederlassen, niederlegen, hinlegen, so nur noch im Partiz. situs u. in dem Kompositum pōno (= posino); im verb. fin. nur übtr.; etw. geschehen lassen, dulden, gestatten, I) im allg.: a) mit einem Objektsatz: α) mit folg. Acc. u. Infin.: nos transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus, Cic.: vinum ad se omnino importari non sinunt, Caes.: huic ordini ignem novum subici non sivistis, Cic. – im Passiv m. Nom. u. Infin., hic accusare eum moderate, a quo ipse nefarie accusatur, per senatus auctoritatem non est situs, Cic.: ficus ibi (= in dolio) sinitur fermentari, Colum. – β) m. ut u. Konj.: sivi, ut expleret animum, Ter.: sinite exorator ut sim, Ter. – γ) m. bl. Coniunctiv: iam sine sic iratus sit, Plaut.: sine me expurgem, Ter.: sine veniat, laß ihn nur kommen (drohend), Ter.: sine pascat aretque, Hor. – b) m. Acc.: sinite arma viris, Verg.: sine hanc animam, laß (mir) das Leben, Verg.: non s. transitum, Plin.: pugnam per sagittas s., Tac.: non sinat hoc Aiax, Ov. – Zuw. ist der Acc. elliptisch zu fassen, mit einem zu ergänzenden Infinitiv (sein, bleiben, tun, gehen u. dgl.), binis mensibus porcos sinunt eum matribus, lassen sie bei den M. (sem, bleiben), Varro: neu propius tectis taxum sine, Verg.: sinerem illum, tun lassen, Ter.: istuc sino, lasse ich sein, Plaut.: sine me, laß mich (gehen), Ter. – c) absol.: sine foris sic (so = so offen), Plaut.: auctor sum, sino, Plaut.: age dicat, sine, Ter.: non feram, non patiar, non sinam, ich kann's, ich will's, ich darf's nicht dulden (leiden), Cic.: sinentibus nobis, mit unserer Erlaubnis, Plin. ep. – II) insbes.: A) in der Umgangssprache, a) sine, laß = mag, möge, feriant sine litora fluctus, Verg. – auch bl. sine! mag sein! laß gut sein! mag's doch! schon gut! pulchre ludificor: sine! Plaut.: non est profecto: sine! Ter.: sic sine, Plaut. – b) sine modo, laß nur erst, d.i., wenn nur erst, sine modo adveniat, Plaut. most. 11. – B) ne di sinant (sirint), ne Iuppiter sirit u. dgl., das wolle Gott nicht! behüte Gott! nec di sinant illud, Plin. ep.: ne istuc Iuppiter O.M. sirit, Liv.: ne di sirint, Plaut. – / Perf. siit, Varro fr. bei Diom. 374, 16. Ter. adelph. 104: sieris, Pacuv. tr. 200: sierit, Plaut. Curc. 27 Fl. (Goetz sirit). – Perf. gew. synkop. sisti, sistis, siris, sirit, siritis, Plus qu. sisset u. sissent, s. Wunder Cic. Planc. 87. p. 218 sq. Halm Cic. Sest. 44. p. 158 sq. Georges Lexik. der lat. Wortformen S. 642. – Vulg. Perfektform sinueris, Lact. epit. 53, 8. – Dav.
Partic. situs, a, um, I) als reines Partic. = hingestellt, hingelegt, 1) im allg.: in suo quidque loco nisi erit mihi situm supellectilis, Plaut.: nec plus aqua sita siet unam horam, Cato: ea (mater mortua) exadversum sita erat, Ter. – 2) insbes.: a) erbaut, Philippopolis a Philippo sita, Tac.: ara Druso sita, Tac. – b) be graben, bestattet, hic est ille situs, Enn.: Aeneas situs est super Numicium flumen, Liv.: C. Marii sitae reliquiae apud Anienem, Cic.: arca, in qua Numa situs fuisset, Plin.: dah. als Grabschrift, hic situs est Phaëthon, Ov.: Lygdamus hic situs est, Tibull.: Antronia... hic sita est, Corp. inscr. Lat. 6, 5084^a. – c) beim Wechsler usw. angelegt, immo apud trapezitam situm est (argentum), Plaut. Curc. 345 G.: übtr., quod apud nos fallaciarum sex situm est, *Plaut. mil. 1156 Brix (andere structum est). – II) als PAdi. = gelegen, liegend, befindlich. A) eig.: 1) im allg.: lingua in ore sita est, Cic.: sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis, Plin.: inter duo genua naribus sitis, Plin. – 2) insbes.: a) von Örtl. = gelegen, locus s. in media insula, Cic.: Carthago s. est in sinu, Liv.: s. urbsex adverso Carthaginis, Karthago gegenüber, Plin.: s. insulae ante promunturium, Plin.: s. regiocontra Parthiae tractum, Plin. – b) v. Pers., befindlich, wohnend, hausend, gens s. in convallibus, Plin.: cis Rhenum sitae gentes, Vell.: post Euphratem et Tigrim amnes siti, Curt.: Scytharum gens haud procul Thraciā sita, Curt.: Indi procul a nobis ad orientem siti, Apul.: ultra siti sunt Modubae, Plin. – B) übtr.: 1) im allg.: hoc erit tibi argamentum semper in promptu situm, Enn. fr.: in melle sunt sitae linguae vostrae, v. süßklingender Sprache, Plaut.: voluptates in medio sitas esse dicunt, können allen zuteil wer den, Cic.: terrena quaedam inter homines sita, einige irdische, dem Menschen nahe liegende Dinge, Gell. – 2) insbes.: a) dem Verhältnis nach zu jmd. so und so stehend, socii amici, procul iuxta siti, fern und nahe Stehende, Sall. hist. fr. 4, 61, 17 (4, 61, 19): frater, propinqui, longius siti, ferner Stehende, Tac. ann. 12, 10. – b) situm esse in alqa re od. in alqo, auf etw. od. jmd. beruhen, quae (adsensio) est in nostra potestate sita, Cic.: in eius pernicie patriae sitam putabant salutem, Nep.: cui spes omnis in fuga sita erat, Sall.: quorum res fidesque in manibus sitae erant, Sall.: in te spes nobis omnis sita est, Ter.: quantum est situm in nobis, soviel an uns liegt (parenthet.), Cic.: in vestra manu situm est mit folg. Infin., Apul. de deo Socr. prol. p. 104 H. (p. 2, 6 G.) – / vulg. setu est = situs est, Corp. inscr. Lat. 8, 9639.

Spanish > Greek

ἀλλά, δή, δέ