sollicito

Latin > English

sollicito sollicitare, sollicitavi, sollicitatus V :: disturb, worry; stir up, arouse, agitate, incite

Latin > English (Lewis & Short)

sollĭcĭto: (sōlĭ-), āvi, ātum, 1, v. a. sollicitus,
I to disturb, stir, agitate, move; to distress, harass, make uneasy, vex, solicit, tempt, seduce, attract, induce.
I Lit., to stir, put in lively motion, move violently, disturb, shake, exercise (poet. and in post-Aug. prose).
   A Histri tela manu jacientes sollicitabant, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.): myropolas omnes sollicito; ubicumque unguentum est, ungor, keep them busy, Plaut. Cas. 2, 3, 10: nec fas esse, quod sit fundatum perpetuo aevo, sollicitare suis .. ex sedibus, Lucr. 5, 162: pinnisque repente sollicitant divum nocturno tempore lucos, id. 4, 1008; 2, 965: teneram ferro sollicitavit humum, stirred, i. e. by the plough, Tib. 1, 7, 30; so, tellurem, Verg. G. 2, 418: herbae, Quas tellus, nullo sollicitante (i. e. eam) dabat, Ov. F. 4, 396: remis freta, Verg. G. 2, 503: spicula dextrā, id. A. 12, 404: totum tremoribus orbem, Ov. M. 6, 699: stamina docto Pollice, pregn., excite by handling, id. ib. 11, 169 (v. II. B. 1. infra): stomachum vomitu, alvum purgatione, to move, Cels. 1 praef. fin.: mox, velut aurā sollicitante, provecti longius, as if a breeze were moving us on, Quint. 12, prooem. 2: hic (spiritus naturae), quamdiu non ... pellitur, jacet innoxius ... ubi illum extrinsecus superveniens causa sollicitat, compellitque et in artum agit, etc., stirs up, Sen. Q. N. 6, 18, 2: sollicitavit aquas remis, Claud. Rapt. Pros. 1, 2: lucus, qui primus anhelis sollicitatur equis, id. Idyll. 1, 3: seu remige Medo sollicitatur Athos, id. Ruf. 1, 336: Maenalias feras, to hunt, Ov. Am. 1, 7, 14: ne salebris sollicitentur apes, Col. 9, 8, 3.—Of a river: cum Danubius non jam radices nec media montium stringit, sed juga ipsa sollicitat, Sen. Q. N. 3, 27, 9.—In mal. part., Ov. Am. 3, 7, 74; Mart. 11, 22, 4; 11, 46, 4; Petr. 20, 2.—
   B To produce by stirring, excite, cause to come forth, to arouse, draw out (rare): radices in ipsā arbore sollicitando, by starting roots from the tree (cf. the context), Plin. 17, 13, 21, § 98; cf.: sollicitatur id in nobis quod diximus ante semen, Lucr. 4, 1037.—
II Trop., = sollicitum facere.
   A With the notion of distress, to cause distress, anxiety, uneasiness, to distress, disturb.
   1    Of the body (very rare and poet.): mala copia Aegrum sollicitat stomachum, distresses, Hor. S. 2, 2, 43. —
   2    Of the mind; constr. with acc. of person, with animum, etc.
   (a)    To fill with apprehension, cause fear, suspense of the mind, and anxiety for the future; and pass., = sollicitum esse, to be distressed, to torment one's self: nunc ibo ut visam, estne id aurum ut condidi, quod me sollicitat miserum plurimis modis, Plaut. Aul. 1, 1, 26: certo scio, non ut Flamininum sollicitari te, Tite, sic noctesque diesque, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1: jamdudum equidem sentio, suspicio quae te sollicitet, Plaut. Bacch. 4, 7, 50: sicine me atque illam operā tuā nunc miseros sollicitarier? Ter. And. 4, 2, 6: egon' id timeo? Ph. Quid te ergo aliud sollicitat? id. Eun. 1, 2, 82; so id. Heaut. 2, 3, 10: aut quid sit id quod sollicitere ad hunc modum? id. Hec. 4, 4, 54: me autem jam et mare istuc et terra sollicitat, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1: an dubitas quin ea me cura (pro genero et filio) vehementissime sollicitet? id. Fam. 2, 16, 5: multa sunt quae me sollicitant anguntque, id. Att. 1, 18, 1: ne cujus metu sollicitaret animos sociorum, Liv. 45, 28 med.: cum Scipionem exspectatio successoris sollicitaret, id. 30, 36 fin.: desiderantem quod satis est neque Tumultuosum sollicitat mare, Nec, etc., Hor. C. 3, 1, 26; cf. Mart. 7, 54, 2.—With de: de posteris nostris et de illā immortalitate rei publicae sollicitor, quae, etc., Cic. Rep. 3, 29, 41.— Hence, like verbs of fearing, with ne, that (lest): et Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, Aut uspiam ceciderit, etc., Ter. Ad. 1, 1, 11: sollicitari se simulans, ne in ejus perniciem conspirarent, Amm. 14, 7, 9.—Also with quod, like verbs of emotion: me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod ... nihil a te, nihil ex istis locis ... affluxit, Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.—
   (b)    More rarely, to grieve, afflict, make wretched: istuc facinus quod tuom sollicitat animum, id ego feci, Plaut. Aul. 4, 10, 8: sed erile scelus me sollicitat, id. Rud. 1, 3, 19: cur meam senectutem hujus sollicito amentiā? why do I make my old age miserable by, etc., Ter. And. 5, 3, 16: haec cura (ob miserum statum rei publicae) sollicitat et hunc meum socium, Cic. Brut. 97, 331.—With subject-clause: nihil me magis sollicitat quam ... non me ridere tecum, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
   (g)    To disturb the rest or repose of a person or community, to trouble, harass, = perturbare: quid me quaeris? quid laboras? quid hunc sollicitas? Plaut. Ep. 5, 2, 15; so, quae roget, ne se sollicitare velis, Ov. A. A. 1, 484: temeritas et libido et ignavia semper animum excruciant, et semper sollicitant, Cic. Fin. 1, 16, 50: anxitudo, prona ad luctum et maerens, semperque ipsa se sollicitans, id. Rep. Fragm. 2, 41, 68: quoniam rebellando saepius nos sollicitant, Liv. 8, 13, 13: finitimi populi, qui castra, non urbem positam in medio ad sollicitandam omnium pacem crediderant, to disturb the peace, id. 1, 21, 2: unde neque ille sollicitare quietae civitatis statum possit, id. 21, 10, 12; so, pacem, id. 34, 16 fin.: ira Jovis sollicitati prava religione, id. 1, 31, 8: ea cura quietos (deos) sollicitat, Verg. A. 4, 380: alium ambitio numquam quieta sollicitat, Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2: eum non metus sollicitabit, id. ib. 9 (28), 4: (voluptas) licet alia ex aliis admoveat, quibus totos partesque nostri sollicitet, id. Vit. Beat. 5, 4: et magnum bello sollicitare Jovem, Ov. F. 5, 40: sollicitatque feros non aequis viribus hostes, Luc. 4, 665: ut me nutricibus, me aviae educanti, me omnibus qui sollicitare illas aetates solent, praeferret, Quint. 6, prooem. § 8: sollicitare manes, to disturb the dead by mentioning their names: parce, precor, manes sollicitare meos, Ov. Tr. 3, 11, 32; cf.: cur ad mentionem defunctorum testamur, memoriam eorum a nobis non sollicitari? Plin. 28, 2, 5, § 23.—Hence, pregn.: sollicito manes, I disturb the dead, Ov. M. 6, 699: sollicitare umbras = ciere, citare, in necromancy, Manil. 1, 93.—
   B Without the idea of distress or uneasiness.
   1    To stir, rouse, excite, incite (poet. and in post-Aug. prose): unicus est de quo sollicitamur honor, Ov. F. 6, 10, 76: sollicitatque deas, id. M. 4, 473: vanis maritum sollicitat precibus, id. ib. 9, 683: quoque Musarum studium a nocte silenti Sollicitare solet, Claud. VI. Cons. Hon. praef. 12: cupidinem lentum sollicitas, Hor. C. 4, 13, 6: labris quae poterant ipsum sollicitare Jovem, Mart. 66, 16: me nova sollicitat, me tangit serior aetas, Ov. Am. 2, 4, 45: deinde (luxuria) frugalitatem professos sollicitat, Sen. Ep. 56, 10.—Hence,
   2    To attract, to tempt, to invite (poet. and in post-Aug. prose): si quis dotatam uxorem habet, eum hominem sollicitat sopor, Plaut. Most. 3, 2, 15 Lorenz: nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata canem, Mart. 12, 74, 5: cum, mira specie, feminarum sollicitaret oculos, Val. Max. 4, 5, 1 ext.: non deest forma quae sollicitet oculos, Sen. Ep. 88, 7: in his (praediis venalibus) me multa sollicitant, Plin. Ep. 3, 19, 1: quibuscum delinimentis potest animos omnium sollicitat, Just. 21, 1, 5: omni studio sollicitatum spe regni, id. 8, 3, 8: in Graeciam Philippus cum venisset, sollicitatus paucarum civitatum direptione (i. e. spe diripiendi), id. 9, 1: sollicitati praeda, id. 23, 1, 10; 2, 13 fin.: te plaga lucida caeli ... sollicitet, Stat. Th. 1, 27: magno praemio sollicitatus, bribed, Front. Strat. 3, 6, 4.—So, to attract the attention, occupy the mind: ut vix umquam ita sollicitari partibus earum debeamus ut non et summae meminerimus, Quint. 11, 3, 151.—
III Transf., to incite one to do something.
   A To urge to wrong-doing, to inveigle, seduce, incite, stimulate, provoke, tempt, abet (class.).
   1    Absol.: servum sollicitare verbis, spe promissisque corrumpere, contra dominum armare, Cic. Deiot. 11, 30: non sollicitabit rursus agrarios? id. Phil. 7, 6, 18: sollicitant homines imperitos Saxo et Cafo, id. ib. 10, 10, 22: necare eandem voluit: quaesivit venenum; sollicitavit quos potuit, id. Cael. 13, 31: Milo ... quos ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat, Caes. B. C. 3, 22: quos ingenti pecuniae spe sollicitaverant vestri (sc. to murder Philip), Curt. 4, 1, 12: ipsam ingentibus sollicitare datis, Ov. M. 6, 463: pretio sperare sollicitari animos egentium, Cic. Cat. 4, 8, 17; Liv. 2, 42, 6; Nep. Paus. 3, 6.—So esp. milit. t. t.,= temptare (freq. in the historians), to strive to win over, tempt, instigate, incite to defection, attack, etc.: ad sollicitandas civitates, Caes. B. G. 7, 63: Germanos Transrhenanos sollicitare dicebantur, id. ib. 5, 2; so id. B. C. 3, 21; id. B. G. 5, 55; 6, 2; 7, 53; 7, 54: servitia urbana sollicitare, Sall. C. 24 fin.: nobilissimos Hispanos in Italiam ad sollicitandos populares ... miserunt, Liv. 24, 49, 8: vicinos populos haud ambigue sollicitari, id. 8, 23, 2: ad continendas urbes, quas illinc Eumenes, hinc Romani sollicitabant, id. 37, 8, 5: num sollicitati animi sociorum ab rege Perseo essent, id. 42, 19 fin.: omnes sollicitatos legationibus Persei, sed egregie in fide permanere, id. 42, 26 fin.; so, diu, id. 31, 5, 8; 40, 57, 2; 41, 23, 7; 45, 35, 8: interim qui Persas sollicitarent mittuntur, Curt. 5, 10, 9; Suet. Oth. 5; id. Ner. 13; id. Tit. 9; Nep. Paus. 3, 6.—
   2    With ad and acc.: in servis ad hospitem necandum sollicitatis, Cic. Cael. 21, 51: servum ad venenum dandum, id. Clu. 16, 47: opifices et servitia ad Lentulum eripiendum, Sall. C. 50, 1: qui ultro ad transeundum hostes vocabant sollicitabantque, Liv. 25, 15, 5.—After in: cum milites ad proditionem, amicos ad perniciem meam pecunia sollicitet, Curt. 4, 11, 1.—
   3    With ut: civitates sollicitant ut in libertate permanere vellent, Caes. B. G. 3, 8: se sollicitatum esse ut regnare vellet, Cic. Fam. 15, 2, 6: missis ad accolas Histri, ut in Italiam irrumperent sollicitandos, Liv 39, 35: Darei litterae quibus Graeci milites sollicitabantur ut regem interficerent, Curt. 4, 10, 16.—
   4    With gen., gerund., and causa: comperi legatos Allobrogum tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos, Cic. Cat. 3, 2, 4.—
   5    With in and acc. (post-class.; the prevailing constr. in Just.): amicum in adulterium uxoris sollicitatum, Just. 1, 7, 18: Alexander in Italiam sollicitatus, urgently invited, id. 12, 2, 1: Iones sollicitare in partes suas statuit, id. 2, 12, 1: qui Peloponnenses in societatem armorum sollicitaret, id. 13, 5; so id. 13, 5, 10; 32, 4, 1; 29, 4, 5. —
   6    With acc. of abstract objects (poet.): nuptae sollicitare fidem (= nuptam sollicitare ad fidem violandam), to make attempts against, Ov. H. 16 (17), 4; cf. id. Am. 3, 1, 50; id. M. 6, 463; 7, 721; id. P. 3, 3, 50.—
   B In gen., without implying an evil purpose, to induce, incite, stimulate, solicit, urge, invite, exhort, move (poet. and in postAug. prose): antequam est ad hoc opus (historiam scribendi) sollicitatus, induced to undertake this work, Quint. 10, 1, 74: quae Hecubae maritum posset ad Hectoreos sollicitare rogos, Mart. 6, 7, 4: cum, sollicitatus ex urbe Roma (a Mithridate), praecepta pro se mitteret, Plin. 25, 2, 3, § 6: sollicitandi (parentes) ad hunc laborem erant, it was necessary to give inducements to the parents to undertake this labor, Sen. Ben. 3, 11, 1: cum juventutem ad imitationem sui sollicitaret, id. Cons. Helv. 10, 10: alios Orientis regis ut idem postularent sollicitare temptavit, Suet. Dom. 2: juvenum ... corpora nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens sollicitat dictis, Stat. Th. 2, 485: sollicitat tunc ampla viros ad praemia cursu celeres, id. ib. 6, 550: ut per praecones susceptores sollicitarent, Just. 8, 3, 8: Alexander in Italiam a Tarentinis sollicitatus, id. 12, 2, 1: avaritia sollicitatus (= permotus), id. 32, 2, 1: sollicitatoque juvene ad colloquium, allured him to the conference, id. 38, 1, 9: hoc maxime sollicitatus ad amicitiam, Plin. 6, 22, 24, § 85: serpentes sollicitant ad se avis, id. 8, 23, 35, § 85: hyaena ad sollicitandos canes, id. 8, 30, 44, § 106: velut vacua possessione sollicitatus, Just. 31, 3, 2: remansit in caelibatu, neque sollicitari ulla condicione amplius potuit (i. e. ad uxorem ducendam), Suet. Galb. 5: quod me, tamquam tirunculum, sollicitavit ad emendum (signum), Plin. Ep. 3, 6, 4: ut ex copia studiosorum circumspicias praeceptores quos sollicitare possimus (sc. ut huc veniant), id. 4, 13, 11.—With inf. (poet.): finemque expromere rerum sollicitat superos, urgently implores to disclose the issue, Luc. 5, 69: cum rapiant mala facta bonos ... sollicitor nullos esse putare deos, Ov. Am. 3, 8, 36; cf.: sollicitat spatium decurrere amoris, Lucr. 4, 1196.—With ne: maritum sollicitat precibus, ne spem sibi ponat in arte, Ov. M. 9, 683.

Latin > French (Gaffiot 2016)

sollĭcĭtō,⁹ āvī, ātum, āre (sollicitus), tr.,
1 remuer totalement, agiter fortement, remuer, agiter, ébranler : tellurem Virg. G. 2, 418, remuer à fond la terre ; remis freta Virg. G. 2, 503, battre les flots de la rame ; spicula dextra Virg. En. 12, 404, secouer, ébranler le dard avec sa main droite
2 troubler, inquiéter, tourmenter : a) stomachum Hor. S. 2, 2, 43, troubler l’estomac ; b) multa me sollicitant Cic. Att. 1, 18, 1, beaucoup de choses m’inquiètent, cf. Cic. CM 1 ; Q. 3, 3, 1 ; Fam. 2, 16, 5 ; Br. 331 || de aliqua re sollicitari Cic. Rep. 3, 41, s’inquiéter de qqch.
3 exciter, provoquer, soulever : Cic. Dej. 30 ; Phil. 7, 18 ; 10, 22, etc.; Cæs. G. 5, 2, 4 ; 7, 63, 2, etc. || [avec ad ] exciter à, provoquer à : Cic. Clu. 47 ; Cæl. 51 ; Sall. C. 50, 1 ; Liv. 25, 15, 5 || [avec ut ] engager vivement à, presser de : Cæs. G. 3, 8, 4 ; Cic. Fam. 15, 2, 6 ; [avec ne ] Ov. M. 9, 683, engager à ne pas || [poét. avec inf.] exciter à : Lucr. 4, 1196 ; Ov. Am. 3, 8, 36
4 solliciter, attirer : oculos Sen. Ep. 88, 7, attirer les regards, cf. Plin. Min. Ep. 3, 19, 1 || solliciter, chercher à gagner, à séduire : Ov. M. 7, 721 ; H. 16, 4 ; Am. 3, 1, 50.

Latin > German (Georges)

sollicito, āvī, ātum, āre (v. sollus = totus u. citare), stark bewegen, erregen, erschüttern u. dgl., I) eig. u. übtr.: 1) eig.: mundum de suis sedibus, Lucr.: tellurem, pflügen, Verg.: freta remis, Verg.: stamina docto pollice, die Saiten rühren, Ov.: spicula, schütteln (zum Herausziehen), Verg. – 2) übtr.: a) in rege Tätigkeit-, in Bewegung-, in Trab setzen, myropolas, Plaut.: lentum Cupidinem cantu tremulo, Hor. – arcu feras, jagen, Ov. – b) krankhaft erregen, reizen, angreifen, schwächen, nullā varietate sollicitandus aeger est, Cels.: s. stomachum vomitu, alvum purgatione, Cels.: u. so malā copiā aegrum stomachum, Hor. – II) bildl.: 1) übh. erschüttern, wankend machen, stören, pacem, Liv.: statum quietae civitatis, Liv. – 2) insbes., durch Einwirkung auf Gefühl, Willen u. Entschluß geistig erregen, a) auf jmds. inneres Gefühl, Gemüt, α) in Unruhe versetzen, beunruhigen, bekümmern, haec cura me sollicitat, Cic.: anxitudo semper ipsa se sollicitans, Cic.: multa me sollicitant anguntque, Cic.: libido et ignavia semper animum excruciant et semper sollicitant, Cic.: cur meam senectutem huius sollicito amentiā? warum verkümmere ich usw., Ter.: sollicitus eram de rebus urbanis...; sed tamen nihil me magis sollicitabat quam in iis molestiis non me, si quae ridenda essent, ridere tecum, Cic. ep. – β) aufbringen, zum Zorne reizen, sollicitatus Iuppiter, Liv.: s. hostes, Lucan. – γ) interessieren, Sen. contr. 4. pr. 1 u. Sen. ep. 88, 7. – b) auf jmds. Willen und Entschluß = α) im üblen Sinne, aufregen, aufreizen, reizen, aufwiegeln, wankend machen, verführen, civitates, Caes.: servitia, plebem, Sall.: sollicitatus ab Arvernis pecuniā, Caes.: sollicitati et eo anno sunt dulcedine agrariae legis animi plebis, Liv.: s. deas, Ov.: bello Iovem, Ov.: s. ipsam ingentibus datis, zur Wollust reizen, Ov.: u. so matronam, Sen. rhet.: non deest forma, quae sollicitet oculos, reizt, verführt, Sen. – poet., m. sachl. Objekt, fidem pudicam donis, Ov.; vgl. fidem liminis astricti, Ov.: legitimos toros, Ov.: s. iudicium donis, das Urteil bestechen, Ov. – m. Angabe des Endzwecks durch ad u. Akk., causā u. Genet., ut od. ne u. Konj., poet. durch den Infin., s. servum ad venenum dandum, Cic.: legatos tumultus excitandi causā a P. Lentulo esse sollicitatos, Cic.: reliquas civitates sollicitant (fordern, rufen sie auf), ut etc., Caes.: dixit se sollicitatum esse, ut regnare vellet, Cic.: s. maritum precibus, ne spem sibi ponat in arto, Ov.: sollicitor nullos esse putare deos, Ov. – β) im guten Sinne, zu etw. bewegen, veranlassen, auffordern, reizen, in his me multa sollicitant, reizen (zum Kaufe), Plin. ep.: circumspicias praeceptores, quos sollicitare possimus, zum Hierherkommen bewegen, auffordern, Plin. – m. Ang. wohin? durch ad od. in u. Akk., aves ad se, Plin.: alqm in Formianum, einladen, Plin. ep.: Alexandrum in Italiam, Iustin.: Iones in suas partes, Iustin. – m. Ang. wozu? durch ad od. in u. Akk. od. (poet.) durch den Infin., ad emendum, Sen.: ad hunc laborem, Sen.: alqm ad colloquium, Iustin.: alqm in auxilium, Liv. epit.: spatium decurrere amoris, Lucr.: finem expromere rerum sollicitat deos, Lucan. – / parag. Infin. Präs. Pass. sollicitarier, Ter. Andr. 689.

Latin > Chinese

sollicito, as, are. :: 搖動。引。催。磨難。傷心。挑唆。迫催。勸。勾引。— humum 種地。— eum pecunia 誘之以贿。— freta remis 摇槳渡海。— alvum 泄肚。— forem 開門。— arcu feras 射箭打獵。— stamina pollice docto 巧彈絃。— hostes 招惹仇敵。— pacem 擾亂太平。— eum bello 與之交戰。Sollicitor nullos esse putare deos 誘念常起謂全無神。Non sollicitemus amicos 我等勿贅於友可也。