προΐημι

English (LSJ)

3 pres. A προΐει Il.2.752; 3sg. subj. προϊῇ (v.l. 3 opt. προΐοι) h.Ven.152: impf. προΐειν, εις, ει, Il.1.326,336, Od.9.88, 10.100, etc.: fut. προήσω: aor. 1 προῆκα, Ep. προέηκα, both in Hom.: aor. 2 ind. 3pl. πρόεσαν Od.8.399; opt. προεῖεν X.An. 7.2.15 codd.; imper. πρόες Il.16.241 (on the accent, v. Hdn.Gr.2.931), 3sg. προέτω 11.796; inf. προέμεν for προεῖναι, Od.10.155:—Med., aor. 1 προηκάμην D.19.78,84, 32.15, etc.: aor. 2 opt. πρόοιντο or προοῖντο Th.1.120, D.18.254, cf. X.An.1.9.10:—Pass., pf. προεῖμαι, plpf. προεῖτο, D. (v. infr. 11.1). [On the quantity, v. ἵημι.]:—send forth, send forward, Il.1.195 (tm.), 326, 336, etc.; esp. send troops forward, X. Cyr. 7.1.22,27: also, send a thing or person to another, ἀγγελίας Od.2.92; ἐπ' Αἴαντα… κήρυκα Il.12.342; τῷ κῦδος ἅμα πρόες 16.241: in Hom. freq. with inf. added to define the action, Ταλθύβιον προΐει… ἰέναι Il.3.118; αἰετὼ… προέηκε πέτεσθαι Od.2.147; [οὖρον] προέηκεν ἀῆναι 3.183; π. τινὰ διδασκέμεναι, μυθήσασθαι, πυθέσθαι, Il.9.442, 11.201, 649; ἑτάρους π. πεύθεσθαι Od.9.88; so βασιλευέμεν τοι προήσειν will allow thee to... Pi.P.4.166. 2 dismiss, let go, τινα Il.4.398; τήνδε θεῷ πρόες let her go to the god, i.e. in reverence to him, 1.127. 3 let loose, let fall, esp. thoughtlessly, ἔπος προέηκε let drop a word, Od.14.466; φήμην 20.105; πηδάλιον ἐκ χειρῶν προέηκε he let the helm slip from his hands, 5.316: with inf., πόδα προέηκε φέρεσθαι let slip his foot so that it fell, 19.468. 4 with direct purpose, cast, of a fisherman, ἐς πόντον π. βοὸς κέρας 12.253. 5 of missiles, discharge, shoot, ἔγχος, βέλος, ὀϊστόν, etc., Il.5.15, 280, 11.270, 13.662, etc.; ἀκόντια π. ἐπὶ τὸν νεβρόν f.l. in X.Cyn.9. 6 of a river, ἐς Πηνειὸν προΐει ὕδωρ it pours its water into the Peneius, Il.2.752, cf. Hes.Fr.37, E.Hipp. 124 (lyr.). II give up, deliver, betray one to his enemy, Hdt.1.159, 3.137; χρήματα μέν σφι π. offering to give them... Id.1.24, cf. Ar.Nu.1214; τὰς ναῦς π. τινί Th.8.32: with an inf. added, γυναῖκα… π. ἀπάγεσθαι Hdt.2.115:—Pass., to be given or thrown away, εἰ ταῦτα προεῖτ' ἀκονιτεί D.18.200; καιροὶ προεῖνται Id.19.8, cf. 25.10. 2 ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδὺ π. αὑτούς devote themselves to... X.Cyr.7.5.76. B in Prose mostly in Med. (not found in Hom.), send forward from oneself, drive forward, τὸν λαγὼ εἰς τὰς ἄρκυς X.Cyn.6.10 (s. v.l.): c. inf., τοὺς ἐρῶντας ἵμερος δρᾶν προΐεται forces them on to do, S.Fr.149.9 codd. Stob. 2 of sounds, utter, τὴν φωνήν Aeschin.2.23, etc.; λόγον Ti.Locr.100c; ῥῆμα D.19.118; π. πᾶσαν φωνήν use all sorts of entreaties, Plb.3.84.10, etc.; π. τῶν ἀπορρήτων οὐδὲν οὐδενί Id.3.20.3, etc. 3 emit, π. γονήν, σπέρμα, κόπρον, βλαστούς, etc.,Arist.GA719b3, 721a30, HA554b1, Thphr. CP1.12.9, etc.; κλημάτια… προϊέμενα ῥίζας Dsc.4.29. II give up, let go, προέμενον αὐτῇ (sc. τὴν χεῖρα) Hdt. 2.121.έ; give up to the enemy, Κέρκυραν τοῖς Κορινθίοις Th.1.44, cf. D.18.72, 21.213; abandon, Id.19.152; π. σφᾶς αὐτούς gave themselves up as lost, Th.2.51; αὑτὸν τοῖς πολεμίοις X.An.5.8.14; σφᾶς αὐτοὺς καὶ τὰ ὅπλα Polyaen.4.3.4; τὸν βίον Plu.Ant.53: abs., give up hope, Jul.Or.8.250a. 2 desert, abandon, εἰ τὰ κάτω προοῖντο Th.1.120, cf. 6.78, X.An.1.9.10, etc.; οὐδαμῇ προΐενθ' αὑτούς did not lose themselves (i.e. take bribes), D.19.139; τι τῶν πρὸς τὴν πολιτείαν Arist.Pol.1307b4. 3 give away, give freely, ἔρανον τῇ πόλει Th. 2.43; τὰ ἑαυτῶν D.34.52; ὑμῖν οὐδὲν προεῖνται τῶν σφετέρων Lys. 21.12; ἀπὸ τῶν ἰδίων D.18.114; εὐεργεσίαν ἄνευ μισθοῦ without a stipulated fee, leaving it to one's honour, Pl.Grg.520c, cf. Phdr. 231c, X.An.7.7.47; give up without payment received, τὴν ἀλλαγήν Pl.Lg.849e. b spend lavishly, μέγεθος χρημάτων οὐδενὶ λόγῳ Procop. Arc.26.23. c pay, in kind or in money, PHib.1.76.2 (iii B.C.), UPZ23.18 and 26, 26.12 (ii B.C.), PAmh.61.11 (ii B.C.), SIG694.60 (Elaea, ii B.C.). 4 throw off, θοἰμάτιον D.21.216 (προϊέμενον χλάμυν is f.l. in Sapph.64). 5 throw away, τὰ ἴδια X.Cyn.12.11 codd.; π. τὸν καιρόν, τὸ παρόν, Lycurg.126, D.1.9; καθ' ἕκαστον ἀεί τι τῶν πραγμάτων ib.14; πολλὰ τῶν κοινῶν Id.18.134; εἰ οὗτοι χρήματα… μὴ προοῖντ' ἄν, πῶς ὑμῖν. καλὸν τὸν ὅρκον προέσθαι; Id.21.212; μηδενὸς κέρδους τὰ κοινὰ δίκαια π. Id.6.10; τὰ πατρῷα, τὰ τῆς δημοκρατίας ἰσχυρά, Aeschin.3.173, 234; πόλεων… ὧν ἦμέν ποτε κύριοι… προϊεμένους (gen. by attraction of the relat. ὧν) D.2.2; τὴν ψυχὴν π. Porph.Abst. 2.13: abs., throw away one's advantage, Arist.Rh.1398a2, cf.EN1114a17 (less freq. neglect a disadvantage, π. κακόν τι Lib.Or.21.27); to be lavish, Arist. Rh.1366b7. 6 with part., inf., or Adj., ἡμᾶς προέσθαι ἀδικουμένους suffer us to be wronged, Th.2.73, cf. Plb.30.7.4; προέμενοι ἀπολέσθαι αὐτούς X.HG2.3.35; π. τισὶν ὑμᾶς ἐξαπατῆσαι D.16.3, cf. Lys.13.23, etc.; π. τὰ ἴδια ἀνομοθέτητα Pl.Lg.780a; also τοὺς Ἕλληνας εἰς ὅουλείαν π. D.10.25, cf. 5.15. 7 suffer to escape, ἐκ τοιούτων τοὺς ὑπεναντίους Plb.3.94.8; τινὰ ἐκ τῆς πόλεως Id.4.4.3; let pass, διὰ κενῆς τὸν χρόνον Id.3.70.10; let slip, utter, μαλθακοὺς λόγους φρενός dub. in E.Med.1052. 8 rarely in good sense, confide, entrust to one, X. Cyr. 5.2.9; τὰ τέκνα τισὶν εἰς ὁμηρίαν Plb.28.4.7: abs., X.An.7.3.31. 9 lend on risk, Pl.Demod.384c, D.36.6.

German (Pape)

[Seite 725] (s. ἵημι), 1) act., vor-, vorausschicken, entsenden, vorwärts; Menschen, ἐγὼν ἑτάρους προΐειν (imperf.), Od. 9, 88. 10, 100 u. öfter; σὺ δέ με προΐεις, 24, 333; ὃ σφῶϊ προΐει, Il. 1, 336, u. öfter; τίπτε δέ σε πρόεσαν μνηστῆρες, Od. 4, 681; Ζεύς με πατὴρ προέηκε, Il. 11, 201; – auch leblose Dinge, wie προΐει δολιχόσκιον ἔγχος, er entsendete, schleuderte vorwärts die Lanze, 3, 346 u. öfter, wie ὀϊστόν, 13, 662; ὀκτὼ γὰρ προέηκα τανυγλώχινας ὀϊστούς, 8, 297; ἐς πόντον προΐησι βοὸς κέρας, wirst hinein, Od. 12, 253; φήμην δ' ἐξ οἴκοιο γυνὴ προέηκεν, 20, 105, sie ließ ein vorbedeutendes Wort hören; ἔπος προέηκε, er ließ ein Wort fallen ohne Absicht, 14, 466; auch ertheilen, verleihen, κῦδος, Il. 16, 241; ἀγγελίας, Od. 2, 92; τήνδε θεῷ πρόες, diese entsende dem Gotte, laß sie dem Gotte zu Ehren los, Il. 1, 127; πηδάλιον ἐκ χειρῶν προέηκε, er ließ das Steuer aus den Händen fahren, Od. 5, 316; auch mit einem hinzutretenden inf., πόδα προέηκε φέρεσθαι, sie ließ den Fuß fahren, so daß er hinfiel, 19, 468; vgl. αἰετὼ προέηκε πετέσθαι, er entsendete die Adler zu fliegen, daß sie flogen, 2, 147; προέηκεν ἀῆναι, 3, 183. 10, 25. Von einem Flusse, ὕδωρ προΐει (hier praes.) ἐς Πηνειόν, er ergießt sein Wasser in den Peneios, Il. 2, 752; vgl. Hes. frg. bei Schol. Venet. Il. 2, 522; vgl. Eur. πέτρα ῥυτὰν παγὰν προϊεῖσα κρημνῶν, Hipp. 124. – So auch andere Dichter, προῆκαν υἱόν Pind. Ol. 1, 65, βασιλευέμεν τοι προήσειν P. 4, 166. – Uebh. preisgeben, dem Feinde verrathen, Her. 3, 137; χρήματα, sein Vermögen preisgeben, 1, 24; ἑαυτὸν ἐπί τι, εἴς τι, sich hineinstürzen in Etwas, sich einer Sache hingeben, Xen. Cyr. 7, 5, 76; – erlauben, ἐθύετο, εἰ προεῖεν αὐτῷ οἱ θεοὶ πειρᾶσθαι, An. 7, 2, 15. – 2) med προΐεμαι, von sich schicken, schleudern, βέλη, Pol. 3, 73, 3; φωνήν, 2, 29, 6; wie πᾶσαν φωνήν, 3, 84, 10, u. öfter, auf alle mögliche Art sprechen, bes. bitten; σπέρμα, S. Emp. adv. phys. 1, 101; – das Seinige von sich werfen, verschwenden, verschleudern, λόγους προέσθαι, vergebliche Worte machen, Eur. Med. 1020 (aber Tim. Locr. 100 c, οὐδὲ λόγον ἔτι προέσθαι δυνάσεται, ein Wort vorbringen); προέσθαι τὴν εὐεργεσίαν ἄνευ μισθοῦ, Plat. Gorg. 520 c, wie τούς σοι προεμένους εὐεργεσίαν Xen. An. 7, 7, 47, eine Wohlthat Jemandem zukommen lassen, wenn man nicht auf Ersatz rechnen kann; vgl. noch 7, 3, 31, wo οὐδὲν προσαιτοῦντες vorausgeht; προεμένου σοῦ ἃ περὶ πλείστου ποιεῖ, Plat. Phaed. 232 c; übh. schenken, geben, immer mit dem Nebenbegriffe des Freiwilligen, κάλλιστον ἔρανον αὐτῇ προιέμενοι, Thuc. 2, 43; τὴν Κέρκυραν ἐβούλοντο μὴ προέσθαι τοῖς Κορινθίοις, preisgeben, 1, 44; ἐφ' οἷς ἀπὸ τῶν ἰδίων προεῖτο, Dem. 18, 114; dah. Etwas überlassen, ehe es bezahlt ist, Plat. Legg. VIII, 849 e, vgl. Demodoc. 384 c, σὺ μὲν χρήσασθαι ἐθέλων, ὁ δέ σοι μὴ προέσθαι, überlassen, leihen; auch einfach lassen, προέμενος τὰ ἴδια ἀνομοθέτητα, Legg. VI, 780 a; zulassen, mit folgdm partic., Ἀθηναῖοί φασιν ἐν οὐδενὶ ἡμᾶς προέσθαι ἀδικουμένους, Thuc. 2, 73; – verrathen, ἔλεγεν, ὅτι οὐκ ἄν ποτε πρόοιτο (so ist der eigentlich attische Accent, nicht προοῖτο), ἐπεὶ ἅπαξ αὐτοῖς φίλος ἐγένετο, Xen. An. 1, 9, 10; im Ggstz von κτήσασθαι, Cyr. 4, 2, 44; τὰ τέκνα Ῥωμαίοις εἰς ὁμηρίαν, zu Geiseln überlassen, Pol. 28, 4, 7; auch τοὺς καιρούς, den günstigen Zeitpunkt vorübergehen lassen, 1, 74, 13; den Feind entwischen lassen, 1, 79, 3; vernachlässigen, τὴν πόλιν 1, 9, 10, u. öfter; vgl. noch Dem. τὸ παρὸν ἀεὶ προιέμενοι 1, 9, τῆς ἰδίας ῥᾳθυμίας ἕνεκα τοὺς ἄλλους Ἕλληνας ἅπαντας εἰς δουλείαν προέσθαι 10, 25, ἀφ' ἧς ἀγνοίας πολλὰ προΐεσθε τῶν κοινῶν 18, 134; auch im eigtl. Sinne, θοἰμάτιον προέσθαι, das Kleid fahren lassen, 21, 216; προέσθαι τὸν βίον, Plut. Anton. 53.

French (Bailly abrégé)

f. προήσω, ao. προῆκα, etc.
I. envoyer en avant : ἐπ’ Αἴαντα κήρυκα IL députer un héraut auprès d'Ajax ; τινα προϊέναι IL envoyer qqn pour aller ; pousser devant soi, brandir, lancer, projeter, acc.;
II. laisser aller :
1 laisser tomber, lâcher : πηδάλιον ἐκ χειρῶν OD laisser tomber le gouvernail de ses mains ; ἔπος OD laisser échapper une parole;
2 renvoyer, congédier, laisser partir : τινά, qqn ; céder, abandonner : τινα θεῷ IL abandonner qqn à un dieu ; ἑαυτὸν ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδύ XÉN s'abandonner au plaisir du moment;
3 concéder, permettre : τινί τι qch à qqn ; ἐθύετο εἰ προεῖεν αὐτῷ οἱ θεοί avec l'inf. XÉN il offrit un sacrifice dans l'espoir que les dieux lui accorderaient de, etc.
Moy. προΐεμαι (f. προήσομαι, ao.2 προείμην, etc.);
I. envoyer ou jeter devant soi, acc.;
II. jeter hors de soi, émettre, acc.;
III. laisser aller :
1 laisser échapper l'occasion, acc.;
2 laisser sans faire attention, négliger, acc.;
3 négliger, délaisser, acc.;
4 dépenser en pure perte, perdre, acc.;
5 abandonner, céder, concéder : ἀπὸ τῶν ἰδίων DÉM abandonner de sa propre fortune;
6 abandonner, délaisser, acc. : φασὶν ἐν οὐδενὶ ἡμᾶς πρόεσθαι ἀδικουμένους THC ils promettent de ne pas nous abandonner, si nous sommes lésés.
Étymologie: πρό, ἵημι.

Greek (Liddell-Scott)

προΐημι: γ΄ πρόσωπ. προΐει ὥσπερ ἐκ ῥήματ. προΐω, Ἰλ. Β. 752· γ΄ εὐκτ. προΐοι Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀφρ. 153· Ἀττ. παρατ. προΐειν, εις, ει, ἤδη κατὰ διόρθωσιν καὶ παρ’ Ὁμ., Ἰλ. Α. 326, 336, Ὀδ. Ι. 88, Κ. 100, κτλ.· ― μέλλ. προήσω· ― ἀόρ. α΄ προῆκα, Ἐπικ. προέηκα, ἀμφότερα παρ’ Ὁμ.: ― ἀόρ. β΄ ὁριστ. γ΄ πληθ. πρόεσαν Ὀδ. Θ. 399· εὐκτ. προεῖεν Ξεν. Ἀν. 7. 2, 15· προστ. πρόες (Ἡρῳδιαν. π. μον. λέξ. 24, ἀλλὰ προὲς Ἀρκάδ. 174), γ΄ ἑνικ. προέτω, Ἰλ. Λ. 796· ἀπαρ. προέμεν ἀντὶ προεῖναι, Ὀδ. Κ. 155. ― Μέσ., ἀόρ. α΄ προηκάμην Δημ. 365. 28., 367. 17., 886. 16, κτλ.· ἀόρ. β΄ εὐκτ. πρόοιντο ἢ πρόειντο ὁ αὐτ. 311. 27· πρβλ. Ξεν. Ἀν. 1. 9, 10. ― Παθ., πρκμ. προεῖμαι, ὑπερσ. προεῖτο, Δημ., ἴδε κατωτ. ΙΙ. 1. [Περὶ τῆς ποσότητος ἴδε ἵημι]. Προπέμπω, προαποστέλλω, ἦλθε δ’ Ἀθήνη οὐρανόθεν· πρὸ γὰρ ἧκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη Ἰλ. Α. 195· ὡς εἰπὼν προΐει 326· ὃς σφῷϊ προΐει 336, Λ. 201· δὴ τότ’ ἐγὼν ἑτάρους προΐειν πεύθεσθαι ἰόντας Ὀδ. Ι. 88, κτλ.· μάλιστα, προαποστέλλω στρατεύματα ἐμπρός, Ξεν. Κύρ. 7. 1, 22, 27, πρβλ. Ἰλ. Μ. 342· ὡσαύτως, προπέμπω τι εἴς τινα, ἀγγελίας Ὀδ. Β. 92· φήμην Π. 105· τῷ κῦδος ἅμα πρόες Ἰλ. Π. 241· ― παρ’ Ὁμ. συχν. προστίθεται ἀπαρέμφ. πρὸς καθορισμὸν τῆς ἐνεργείας, Ταλθύβιον προΐει ἰέναι Ἰλ. Γ. 118· αἰετώ... προέηκε πέτεσθαι Ὀδ. Β. 147· οὖρον προέηκεν ἀῆναι Γ. 183· πρ. τινὰ διδασκέμεναι, μυθήσασθαι, πυθέσθαι, κτλ., Ἰλ. Ι. 442, Λ. 201, 649, κτλ.· οὕτω, βασιλευέμεν τοι προήσειν Πινδ. Π. 4. 295, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 7. 2, 15. 2) ἀποπέμπω, ἀπολύω, ἀφίνω τινὰ νὰ ἀπέλθῃ, Μαίον’ ἄρα προέηκε, θεῶν τεράεσσι πιθήσας Ἰλ. Δ. 398· ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν τήνδε θεῷ πρόες, πρόπεμψον τῷ θεῷ, δηλ. τῷ Ἀπόλλωνι, Α. 127. 3) ἀφίνω τι νὰ πέσῃ, μάλιστα ἀπερισκέπτως, ἔπος προέηκε, ἀφῆκε νὰ πέσῃ λόγος, «ἐπέταξ’ ἕνα λόγον», καί τι ἔπος προέηκεν, ὅπερ τ’ ἄρρητον ἄμεινον Ὀδ. Ξ. 466, πρβλ. Υ. 105· οὕτω, πηδάλιον ἐκ χειρῶν προέηκε, ἀφῆκε νὰ πέσῃ τὸ πηδάλιον ἐκ τῶν χειρῶν του, Ε. 316· καὶ μετ’ ἀπαρεμφ., πόδα προέηκε φέρεσθαι· ἐν λέβητι δὲ πέσε κνήμη, ἀφῆκε τὸν πόδα (τοῦ Ὀδυσ.) νὰ φέρηται· ἔπεσε δὲ ἡ κνήμη ἐντὸς τοῦ λέβητος, Τ. 468· ― ὡσαύτως, δάκρυα προῆκεν Εὐρ. Ι. Α. 1550. 4) ἐπὶ ἁλιέως, ἐς πόντον προΐησι βοὸς κέρας Ὀδ. Μ. 253. 5) ῥίπτω, ἐξακοντίζω, βέλος, ἔγχος, ὀϊστόν, κτλ., Ἰλ. Ε. 15, 280, 290, κτλ.· ἀκόντια πρ. ἐπὶ τὸν νεβρὸν Ξεν. Κυν. 9, 4. 6) ἐπὶ ποταμοῦ, ὕδωρ προΐει ἐς Πηνειόν, χύνει τὸ ὕδωρ αὑτοῦ εἰς τὸν Πηνειόν, Ἰλ. Β. 752, πρβλ. Ἡσ. Ἀποσπ. 6 (Σχόλ. Ἑνετ. εἰς Ἰλ. Β. 522), Εὐρ. Ἱππ. 124. 7) ἐπὶ ὑγρῶν, ἐκπέμπω, ἐκβάλλω, ἐκχέω, σπέρμα, κόπρον, περίττωμα, κάθαρσιν, κτλ., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 22, 1., 5. 18, κτλ.· ἀπολ., ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, προΐεσθαι εἰς τὰ στρώματα Μάχων παρ’ Ἀθην. 578Ε. ΙΙ. παραδίδω, προδίδω εἰς τὸν ἐχθρόν, Ἡρόδ. 1. 159, 3. 137· χρήματα μέν σφι προϊέντα, προτείνοντα νὰ δώσῃ εἰς αὐτοὺς χρήματα, Α. 24, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1214· τὰς ναῦς πρ. τινὶ Θουκ. 8. 32· προστιθεμένης ἀπαρεμφ., γυναῖκα πρ… ἀπάγεσθαι Ἡρόδ. 2. 115. ― Παθητ., παρέχομαι ἢ ῥίπτομαι μακράν, εἰ προεῖτο ταῦτα ἀκονιτεὶ Δημ. 295. 7, πρβλ. 343. 19., 772. 19· ἴδε κατωτ. Β. ΙΙ. 2 καὶ 3. 2) ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδὺ προϊέναι αὑτούς, νὰ παραδώσωμεν ἑαυτοὺς εἰς τὰς προσωρινὰς ἡδονάς, Ξεν. Κύρ. 7. 5, 76. Β. παρὰ τοῖς πεζογράφοις ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ (ὅπερ οὐδέποτε συμβαίνει παρ’ Ὁμήρῳ), διώκω πρός τι μέρος, τὸν λαγῶ εἰς τὰς ἄρκυς Ξεν. Κυν. 6. 10· μετ’ ἀπαρεμφ., τοὺς ἑρῶντας ἵμερος δρᾶν προΐεται, τοὺς κάμνει νά…, Σοφ. Ἀποσπ. 162· ― ἐπὶ ἤχων, ἐκφωνῶ, ἐκβάλλω, ἐκπέμπω, τὴν φωνὴν Αἰσχίν. 31. 20, κτλ.· λόγον Τίμ. Λοκρ. 100C· ῥῆμα Δημ. 377. 10· πρ. πᾶσαν φωνήν, μεταχειρίζομαι πᾶν εἶδος παρακλήσεως, Πολύβ. 3. 84, 10, κτλ.· πρ. τὰ ἀπόρρητα ὁ αὐτ. 3. 20, 3, κτλ.· ― πρ. γονήν, σπέρμα, κόπρον, οὖρον, κτλ., ἐκπέμπω, ἐκβάλλω, Ἀριστ. π. Ζ. Γεν. 2. 4, 14, κ. ἀλλ. ΙΙ. παραδίδωμι, ἀφίνω, προέμενον αὐτῇ (ἐξυπακ. τὴν χεῖρα) Ἡρόδ. 2. 121. 5· παραδίδω εἰς τὸν ἐχθρόν, Κέρκυραν τοῖς Κορινθίοις Θουκ. 1. 24, πρβλ. 120, Δημ. 249. 4., 582 ἐν τέλ., κτλ.· πρ. σφᾶς αὑτούς, παρέδωκαν ἑαυτούς, ἀπέβαλον πᾶσαν ἐλπίδα, Θουκ. 2. 51, πρβλ. 6. 78· σφᾶς αὐτοὺς καὶ τὰ ὅπλα Πολύαιν. 4. 3, 4. 2) ἐγκαταλείπω, ἀφίνω, εἰ τὰ κάτω πρόοιντο Θουκ. 1. 120, πρβλ. 2. 73, Ξεν. Ἀν. 1. 9, 10, κτλ.· οὐδαμῇ προΐεντο ἑαυτούς, δὲν ἐγκατέλειπον ἑαυτοὺς (δηλ. δὲν ἐλάμβανον δῶρα), Δημ. 384. 15. 3) χαρίζομαι, παρέχω, δωροῦμαι, παραχωρῶ, ἔρανόν τινι Θουκ. 2. 43· τὰ ἑαυτῶν Δημ. 922. 19, πρβλ. 946. 10· προέσθαι τινί τι τῶν σφετέρων Λυσί. 162. 35· ἀπὸ τῶν ἰδίων Δημ. 264. 23· εὐεργεσίαν ἄνευ μισθοῦ, δηλ. χάριν τιμῆς, Πλάτ. Γοργ. 520C, πρβλ. Φαῖδρ. 231 C, Ξεν. Ἀν. 7. 7, 47, παρέχω, παραδίδωμί τι ἄνευ πληρωμῆς ἢ ἀντιτίμου, Πλάτ. Νόμ. 849Ε. 4) ἀποβάλλω, ἀπορρίπτω, «βγάζω», «πετῶ», θοἰμάτιον Δημ. 583. 20· καὶ ἐπὶ κακῆς σημασίας, ῥίπτω μακράν, «πετῶ», λόγους προέσθαι Εlmsl. εἰς Εὐρ. Μήδ. 1020 (ἴδε ἀνωτ. Ι. 3)· τὰ ἴδια Ξεν. Κυν. 12, 11, κτλ.· πρ. τὸν καιρόν, τὸ παρὸν Λυκοῦργ. 165. 36, Δημ. 11. 22· τὰ πράγματα, τὰ κοινὰ Δημ. 13. 8., 271. 24· εἰ οὗτοι χρήματα… μὴ πρόοιντ’ ἄν, πῶς ὑμῖν καλὸν τὸν ὅρκον προέσθαι; ὁ αὐτ. 582. 26· μηδενὸς κέρδους τὰ κοινὰ δίκαια πρ. ὁ αὐτ. 68. 4· τὰ πατρῷα, τὰ τῆς δημοκρατίας ἰσχυρὰ Αἰσχίν. 78. 27., 87. 16· ἐν Δημ. 18. 15, πόλεων… ὧν ἦμέν ποτε κύριοι… προϊεμένους, ἡ γεν. ὀφείλεται εἰς ἕλξιν τοῦ ἀναφορ. ὧν· ― ἀπολ., ἀπορρίπτω τὰς ὠφελείας, τὰ πλεονεκτήματά μου, Ἰφικρ. παρ’ Ἀριστ. ἐν Ρητ. 2. 23, 6· εἶμαι δαψιλής, αὐτόθι 1. 9, 6. 5) ἐνίοτε προστίθεται κατηγορημ. μετοχή, ἡμᾶς προέσθαι ἀδικουμένους, μᾶς ἐγκατέλιπον νὰ ἀδικώμεθα, Θουκ. 2. 73, πρβλ. Πολύβ. 30. 7, 4· προέμενοι αὐτοὺς ἀπολέσθαι Ξεν. Ἑλλ. 2. 3. 35· πρ. τινὶ ὑμᾶς ἐξαπατῆσαι Δημ. 202. 20, πρβλ. Λυσί. 131 ἐν τέλ., κτλ.· πρ. τὰ ἴδια ἀνομοθέτητα Πλάτ. Νόμ. 780Α· μετὰ προθέσ., τοὺς Ἕλληνας πρ. εἰς δουλείαν Δημ. 138. 5, πρβλ. 61. 6. 6) ἀφίνω τινὰ νὰ ἐκφύγῃ, τοὺς ὑπεναντίους Πολύβ. 3. 94, 8, πρβλ. 4. 4, 3· ἀφίνω νὰ παρέλθῃ, τὸν χρόνον ὁ αὐτ. 3. 70, 10. 7) σπανίως ἐπὶ καλῆς σημασίας, ἐμπιστεύω εἴς τινα, παραδίδω εἴς τινα, Ξεν. Κύρ. 5. 2, 9· ἑαυτόν τινι ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 5. 8, 14., ἀπολ., αὐτόθι 7. 3, 31. 8) δανείζω, Πλάτ. Δημόδ. 384C. ΙΙΙ. ἀμελῶ, παραμελῶ, περιφρονῶ, τι Ἀριστ. Πολιτ. 2. 11, 12, πρβλ. 5. 7, 11· ― ἀπολ., παραμελῶ πᾶσαν νουθεσίαν, εἶμαι ἀπερίσκεπτος, Δημ. 388. 23, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 3. 5, 14.

English (Autenrieth)

προΐησι, 3 pl. προϊεῖσι, imp. προΐει, part. προϊεῖσα, ipf. προΐειν, -εις, -ει (-ην, -ης, -η), aor. προέηκα, προῆκε, 3 pl. πρόεσαν, imp. πρόες, -έτω, inf. προέμεν: let go forth, send forth, τινά, w. inf. of purpose, Il. 10.125, Od. 10.25; so of missiles, water, ‘pour,’ etc., Il. 8.297, Il. 2.752; ‘let drop,’ ‘let fall,’ Od. 5.316, Od. 19.468; fig., φήμην, ἔπος, Od. 20.105, Od. 14.466; κῦδός τινι, ‘bestow,’ Il. 16.241.

Greek Monolingual

Α ἵημι
1. αποστέλλω κάποιον εκ τών προτέρων ή στέλνω κάτι από πριν («αἶψα δ’ ἐπ' Αἴαντα προΐεις κήρυκα θοώτην», Ομ. Ιλ.)
2. αφήνω κάποιον να πάει κάπου («Μαίον' ἄρα προέηκε, θεῶν τετράεσσι πιθήσας», Ομ. Ιλ.)
3. αφήνω κάτι να πέσει («πηδάλιον ἐκ χειρῶν προέηκε», Ομ. Οδ.)
4. (για αλιέα) πετώ στη θάλασσα («ἁλιεύς... ἐς πόντον προΐησι βοὸς κέρας ἀγραύλοιο», Ομ. Οδ.)
5. εκσφενδονίζω κάτι προς τα εμπρός («Φηγεύς ῥα πρότερος προΐει δολιχόσκιον ἔγχος», Ομ. Ιλ.)
6. (για ποταμό) εκβάλλω, χύνω («ὅς ρ' ἐς Πηνειὸν προΐει καλλίρροον ὕδωρ», Ομ. Ιλ.)
7. προδίδω («οἱ δέ μιν ἐξαιτέονται προεῖναι κελεύοντες Κυμαίους», Ηρόδ.)
8. (με αυτοπαθή αντων.) επιδίδομαι, αφοσιώνομαι σε κάτι («οὔκουν δεῖ ἀμελεῖν οὐδ' ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδὺ προϊέναι αὑτούς», Ξεν.)
9. μέσ. προΐεμαι
α) (σχετικά με εκρίμματα, βλαστούς κ.λπ.) χύνω, αποβάλλω ή βγάζω (α. «κόπρον δὲ προΐεται, ἕως ἂν ῇ σκωλήκιον», Αριστοτ.
β. «αἳ διαθερμαινόμεναι τῇ ὥρᾳ προΐενται τοὺς βλαστούς», θεόφρ.)
β) (σχετικά με ήχο) εκφωνώ, εκπέμπω («καὶ πᾶσαν προϊέμενοι φωνήν», Πολ.)
γ) διώχνω προς κάποιο μέρος
δ) αφήνω, παραδίδω («τὴν Κέρκυραν έβούλοντο μὴ προέσθαι τοῖς Κορινθίοις», Θουκ.)
ε) αφήνω, εγκαταλείπω
στ) αφήνω κάποιον να διαφύγει
ζ) αφήνω να παρέλθει («μὴ προΐεσθαι διὰ κενῆς τὸν χρόνον», Πολ.)
η) (σπαν. με καλή σημ.) εμπιστεύομαι σε κάποιον
θ) δωρίζω, παραχωρώ, χαρίζω («προέσθαι τὴν εὐεργεσίαν ἄνευ μισθοῦ», Πλάτ.)
ι) παραδίδω κάτι χωρίς πληρωμή
ια) δανείζω
ιβ) αποβάλλω, απορρίπτω («θοἰμάτιον προέσθαι καὶ μικροῦ γυμνόν ἐν τῷ χιτωνίσκω γενέσθαι», Δημοσθ.)
ιγ) χάνω («εἰ γὰρ προήσεσθε τοῦτον τὸν καιρόν», Λυκούργ.)
ιδ) είμαι απερίσκεπτος («μὴ προέσθαι μηδ' ἐᾱσαι κατασχεῖν Φίλιππον», Δημόσθ.)
10. φρ. «προΐημι ἔπος» — πετώ έναν λόγο απερίσκεπτα.

Greek Monotonic

προΐημι: γʹ ενικ. ενεστ. προΐει (όπως αν προερχόταν από προΐω), γʹ ενικ. ευκτ. προΐοι· Αττ., παρατ. προΐειν, -εις, -ει· μέλ. προήσω, αόρ. αʹ προῆκα, Επικ. προέηκα· γʹ πληθ. αορ. βʹ πρόεσαν, ευκτ. προεῖεν, προστ. πρόες, γʹ ενικ. προέτω, απαρ. προέμεν αντί προεῖναι· — Μέσ., αόρ. αʹ προηκάμην· γʹ πληθ. ευκτ. αορ. βʹ πρόοιντο ή πρόειντο,
Α. I. 1. στέλνω από πριν, στέλνω μπροστά, προπέμπω, σε Όμηρ.· επίσης, στέλνω κάτι σε κάποιον άλλο, ἀγγελίας φήμην, σε Ομήρ. Οδ.· στον Όμηρ. συχνά με απαρ., αἰετὼ προέηκα πέτεσθαι, οὖρον προέηκεν ἀῆναι, σε Ομήρ. Οδ.
2. στέλνω μακριά, αποπέμπω, αφήνω να φύγει, σε Ομήρ. Ιλ.· τήνδε θεῷ πρόες, άφησέ τη να πάει στον θεό, δηλ. με ευλάβεια σ' αυτόν, στο ίδ.
3. αφήνω να χαθεί, αφήνω να πέσει, ιδίως απερίσκεπτα, ἔπος προέηκε, άφησε να πέσει ο λόγος αψήφιστα, σε Ομήρ. Οδ.· πηδάλιον ἐκ χειρῶν προέηκε, άφησε να πέσει το πηδάλιο από τα χέρια του, στο ίδ.· δάκρυα προῆκεν, σε Ευρ.
4. λέγεται για βλήματα, βέλη, στέλνω μπροστά, πυροβολώ, εξακοντίζω από μπροστά, σε Όμηρ.
5. λέγεται για ποταμό, ὕδωρ προΐει ἐς Πηνειόν, χύνει το νερό του στον Πηνειό, σε Ομήρ. Ιλ.
6. προΐημί τινι ποιεῖν τι, επιτρέπω σε κάποιον να κάνει κάτι, σε Πίνδ.
II. 1. παραδίδω, αφήνω, προδίδω κάποιον στον εχθρό του, σε Ηρόδ., Θουκ. — Παθ., παραδίδομαι ή αφήνομαι μακριά, εἰ προεῖτο ταῦτα, σε Δημ.
2. ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδὺ προΐημι αὐτόν, παραδίδω ή αφήνω τον εαυτό μου στις παρούσες (προσωρινές) ηδονές, σε Ξεν. Β. Μέσ.,
I. στέλνω μπροστά από κάποιον, οδηγώ μπροστά, αποδιώχνω προς κάποιο μέρος, σε Ξεν.· λέγεται για ήχους, εκπέμπω, σε Αισχίν. κ.λπ.
II. 1. παραδίδω, αφήνω, παραδίδω στον εχθρό, σε Θουκ. κ.λπ.· προΐημι σφᾶς αὑτούς, παρέδωσαν τους εαυτούς τους ως ηττημένους, απέβαλαν κάθε ελπίδα νίκης ή διάσωσης, στον ίδ.
2. εγκαταλείπω, αφήνω, στον ίδ.· οὐδαμῇ προΐεντο ἑαυτούς, δεν παραχώρησαν τους εαυτούς τους (δηλ. δεν δωροδοκήθηκαν), σε Δημ.
3. παρέχω, χαρίζομαι, σε Θουκ. κ.λπ.· προέσθαι ἀπὸ τῶν ἰδίων, σε Δημ.
4. αποβάλλω, πετώ τα ρούχα μου, στον ίδ.· και με αρνητική σημασία, ρίχνω μακριά, τὸν καιρόν, στον ίδ.· τὰ πατρῷα, σε Αισχίν.· απόλ., είμαι σπάταλος, σε Αριστ.
5. πολλές φορές προστίθεται δεύτερο κατηγορ., ἡμᾶς προέσθαι ἀδικουμένους, μας εγκατέλειψαν να αδικούμαστε (μας άφησαν στην αδικία), σε Θουκ.· προέμενοι αὐτοὺς ἀπολέσθαι, σε Ξεν.· προΐημί τινι ὑμᾶς ἐξαπατῆσαι, σε Δημ.
6. αφήνω κάποιον να φύγει, σε Πολύβ.
7. σπανίως με θετική σημασία, παραδίδω σε κάποιον, εμπιστεύομαι στη φροντίδα κάποιου, σε Ξεν.
III. απορρίπτω, αμελώ, περιφρονώ, σε Αριστ.· απόλ., παραμελώ κάθε συμβουλή, είμαι απερίσκεπτος, σε Δημ.

Russian (Dvoretsky)

προΐημι: (fut. προήσω; aor. προῆκα - эп. προέηκα; aor. 2 med. προείμην; pf. pass. προεῖμαι)
1) отправлять, посылать (ἀγγελίας, τινά τινος εἵνεκα и τινὰ ἐπί τινα Hom.; τὴν τάξιν πρὸς τοὺς πολεμίους Xen.): π. τινὰ πυθέσθαι Hom. посылать кого-л. разузнать;
2) ниспосылать, даровать (κῦδός τινι Hom.);
3) пускать, бросать, метать (ἔγχος, ὀϊστόν, ἐς πόντον τι Hom.; ἀκόντια ἐπί τινα Xen.; med. βέλη Polyb.);
4) отпускать, отсылать (τινα Hom.);
5) med. отбрасывать (прочь) от себя (θοἰμάτιον Dem.; перен. χρήματα καὶ τιμάς Arst.): προέσθαι τὸν βίον (ἑκουσίως) Plut. (добровольно) лишить себя жизни;
6) (тж. π. φέρεσθαι Hom.) выпускать (πηδάλιον ἐκ χειρῶν Hom.; ἀέρα Arst.): π. δάκρυα Eur. ронять слезы; π. ἔπος Hom. обронить слово;
7) (о реках и т. п.) изливать, струить (ὕδωρ ἐς Πηνειόν Hom.; παγὰν κρημνῶν Eur.);
8) med. испускать, выделять (χολήν Arst.; σπέρμα Arst., Sext.);
9) med. производить на свет, рождать (τὸ κύημα Arst.): ᾠὰ π. Arst. класть яйца;
10) med. издавать (φωνήν Aeschin., Polyb.): πᾶσαν π. φωνήν Polyb. всячески упрашивать, умолять;
11) med. произносить (λόγον Plat.; λόγους μαλθακοὺς φρενί Eur.; ῥῆμα Dem.);
12) упускать (τὸν χρόνον, τοὺς καιρούς Polyb.): προέσθαι τοὺς ὑπεναντίους Polyb. дать ускользнуть противнику;
13) пренебрегать, оставлять без внимания (τὰ ἴδια Xen.; τῶν πραγμάτων τι Dem.; τὰ ἁμαρτήματά τινος Plut.): π. τὸ παρόν Dem. беззаботно относиться к настоящему;
14) преимущ. med. допускать, позволять (τινι πειρᾶσθαι πρός τινα ἄγειν τὸ στράτευμα Xen.): οὐ προέσθαι τινὰς ἀδικουμένους Thuc. не позволить причинить кому-л. обиду;
15) предоставлять, уступать (τί τινι Hom., med. Plat.);
16) выдавать, отдавать, передавать (χρήματά τινι, τινά и τινὰ ἀπάγεσθαι Her.; τὰς ναῦς τινι Thuc.; med. τὴν Κέρκυραν τοῖς Κορινθίοις Thuc.; τινα εἰς δουλείαν Dem.; τινά τινι εἰς ὁμηρίαν Polyb.): προϊέναι ἑαυτὸν εἴς или ἐπί τι Xen. предаваться чему-л.;
17) med. (от)давать, дарить (κάλλιστον ἔρανον, sc. τῇ πατρίδι Thuc.): π. τὴν εὐεργεσίαν Xen., Plat. оказывать услугу; προϊέμενοι καὶ πονεῖν ὑπέρ τινος ἐθέλοντες Xen. готовые жертвовать собой и желающие трудиться для кого-л.;
18) med. покидать (в нужде), оставлять, бросать (τοὺς φεύγοντας Xen.; τὴν χώραν Plut.): προέσθαι ἑαυτόν Thuc., Plut. считать себя погибшим;
19) med. расточать (τὰ πατρῷα Aeschin.);
20) med. загонять (τὸν λαγὼ εἰς τὰς ἄρκυς Xen.);
21) med. побуждать, заставлять (τινα δρᾶν καὶ τὸ μὴ δρᾶν Soph. - v.l. προσίεμαι).

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

προ-ΐημι, praes. en imperf. 3 sing. προΐει; ep. aor. 3 sing. προέηκε, plur. πρόεσαν, inf. προέμεν; (vooruit) zenden, (vooruit) laten gaan vooruit zenden, vooruit laten gaan; met epexeg. inf..; Ταλθύβιον προΐει νῆας ἔπι ἰέναι hij liet Talthybios vooruitgaan naar de schepen Il. 3.118; ἑτάρους προΐειν πεύθεσθαι ik stuurde makkers vooruit om navraag te doen Od. 9.88; van water laten uitstromen, uit... laten stromen:; ἐς Πηνειὸν προΐει... ὕδωρ (de rivier) laat zijn water uitstromen in de Peneios Il. 2.752; παγὰν προϊεῖσα κρημνῶν (de rots) doet een stroom ontspringen aan zijn toppen Eur. Hipp. 124; van projectielen afschieten:; ἔγχος zijn speer werpen Il. 5.15; ὀϊστόν een pijl afschieten Il. 13.662; met εἰς + acc..; ἐς πόντον βοὸς κέρας een dobber in zee werpen Od. 12.253; overdr..; ἕταρον πέμπω..., τῷ κῦδος ἅμα πρόες... Ζεῦ ik stuur mijn makker; stuur roem met hem mee, Zeus! Il. 16.241; med. van woorden of klanken. ἵνα... μηδὲ ῥῆμα προῆται om maar geen woord te zeggen Dem. 19.118. laten gaan, loslaten:; πηδάλιον ἐκ χειρῶν π. het roer uit zijn handen laten vallen Od. 5.316; met epexeg. inf..; πόδα προέηκε φέρεσθαι zij liet zijn been vallen Od. 19.468; overgeven (aan), opgeven (voor), afstaan (aan), prijsgeven; met acc. en dat..; σὺ μὲν νῦν τήνδε θεῷ πρόες sta jij haar nu af aan de godheid Il. 1.127; met epexeg. inf..; γυναῖκα μὲν ταύτην καὶ τὰ χρήματα οὔ τοι προήσω ἀπάγεσθαι ik zal die vrouw en de schatten niet aan jou prijsgeven om weg te voeren Hdt. 2.115.6; met prep. bep..; ἐπὶ τὸ αὐτίκα ἡδὺ προϊέναι αὑτούς zichzelf overgeven aan het genot van het moment Xen. Cyr. 7.5.76; ook med..; στρατηγῶν ἐφ’ οἷς ἀπὸ τῶν ἰδίων προεῖτο omdat hij strateeg was op basis van de geldelijke middelen die hij uit zijn privébezit ter beschikking had gesteld Dem. 18.114; med..; προιέμενοι zich tot uw beschikking stellend Xen. An. 7.3.3; ongunstig; προιέμενον αὑτὸν τοῖς πολεμίοις... ἔπαισα toen een man zich wilde overleveren aan de vijand heb ik hem geslagen Xen. An. 5.8.14; τόπων ὧν ἦμέν ποτε κύριοι... προίεσθαι de gebieden waarvan we ooit heer en meester waren prijs geven Dem. 2.2; οὐδαμῇ προΐενθ’ αὑτούς ze hebben zich op geen enkele manier gewonnen gegeven Dem. 19.139; opgeven, in de steek laten:; τὰ Περσικὰ πρήγματα προϊέναι de zaak van de Perzen in de steek te laten Hdt. 3.137.2; τῶν αὑτοῦ τι προϊέναι iets van zijn eigendom opgeven Aristoph. Nub. 1214; perf. pass..; καιροὶ προεῖνται τῇ πόλει er zijn kansen verkeken voor de stad Dem. 19.8; ook med..; φασιν ἐν οὐδενὶ ἡμᾶς προέσθαι ze zeggen dat zij ons bij geen enkele gelegenheid in de steek hebben gelaten Thuc. 2.73.3; προέμενοι αὐτοὺς ἀπολέσθαι... ᾤχοντο zij hebben hen achtergelaten om te sterven en zijn vertrokken Xen. Hell. 2.3.35; τὸ παρὸν ἀεὶ παριέμενοι terwijl we voortdurend de kans die er is aan ons voorbij laten gaan Dem. 1.9; abs. nalatig zijn. Aristot. EN 1114a17.