σπένδω
English (LSJ)
Il.11.775, etc.; Ep. subj. 2sg.
A σπένδῃσθα Od.4.591: Ion. impf. σπένδεσκον Il.16.227, Od.7.138: fut. σπείσω LXX Nu.28.7, (κατα-) Hdt.2.151, E.Or.1187: aor. ἔσπεισα Od.13.55, S.Fr.42, etc.; Ep. σπεῖσα Il.9.177, σπείσασκε Od.8.89; Ep. subj. σπείσομεν, for -ωμεν, 7.165, 181: pf. ἔσπεικα (κατ-) Plu.Sert.14:—Med., aor. ἐσπεισάμην Hdt.3.144, etc.:—Pass., aor. ἐσπείσθην Plu.Rom.19: pf. ἔσπεισμαι, v. infr. ΙΙ fin.:—make a drink offering (because before drinking wine a portion was poured on the table, hearth, or altar), σπεῖσάν τ' ἔπιόν θ' ὅσον ἤθελε θυμός Il.9.177; ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι Od.3.45, cf. Xenoph.1.15, S.Ph.1033, E.Ba.313, etc.: c. dat. of the god to whom the libation was made, σέπας ἑλὼν σπείσασκε θεοῖσιν Od.8.89; ὡς σπείσῃς Διὶ πατρὶ καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισι Il.6.259, cf. 16.227, Od.3.334, etc.; τὴν (sc. κύλικα) δὲ θεοῖς σπένδεις Thgn.490; κρητῆρας σπενδέτω prob. let him dedicate them by pouring an offering from them, SIG 57.13 (Milet., v B.C.):—the liquid poured is mostly in acc., σ. οἶνον pour wine, Il.11.775, Od. 18.151; λοιβάς S.El.270; σπονδάς, χοάς, E.El.512, Or.1322; ellipt., σ. ἀγαθοῦ δαίμονος (sc. σπονδήν) Ar.Eq.106; σ. οἴνου (partit. gen.) Hdn.5.5.7: rarely c. dat. rei, ὕδατι σπένδω = make a drink offering with water, Od.12.363; Ὀλυμπίῳ σ. ἀοιδαῖς make libations with songs to Zeus, Pi.I.6(5).9: also c. dat. instrumenti, σ. δέπαϊ, δεπάεσσι, Il.23.196, Od.7.137; χρυσίδι Cratin.124; χαλκέῃ φιάλῃ Hdt.2.147; ἐκ χρυσέης φιάλης Id.7.54: c. gen., σ. βαιᾶς κύλικος S.Fr.42:—Pass., οὗτος θεοῖσι σπένδεται θεὸς γεγώς E.Ba.284: so metaph. of a person, σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ I am offered (as a drink offering) upon it, Ep.Phil.2.17, cf. 2 Ep.Ti.4.6.
2 rarely without the religious sense, simply pour, τράγου οὖρον, as remedy for convulsions, Hdt.4.187: metaph., σ. δάκρυα AP7.555b (Joann.), IG14.1957, al.; ξίφος αἷμα τυράννων ἔσπ. AP9.184.
II Med., pour libations one with another, and, as this was the custom in making treaties or agreements, make a treaty, make peace, Hdt.3.144, Ar.Ach.199, Av.1534, Th.4.99, 119, X.An.1.9.7, etc.; τὰ μὲν σπενδόμενοι τὰ δὲ πολεμοῦντες Th.1.18:—Constr., σπένδεσθαί τινι make peace with one, Ar.Ach.225, Th.5.5, etc.; in full, σπένδεσθαί τινι σπονδάς ib.14 (but σ. τῇ πρεσβείᾳ give it pledges of safe conduct, Aeschin.3.63, cf. 2.109; so σ. τινί obtain a truce for one, X.An.2.3.7); σ. πρός τινας, for τισι, Th.5.17, 30, X.An.3.5.16; of a person, σπείσασθαι cum Bruto et Cassio, Cic.Att. 15.29.2: metaph., σ. συμφοραῖς καὶ θεσπίσμασιν E.Or.1680 sq.; σ. ἐπὶ τοῖσδε on these terms, Id.Ph.1240; ἐφ' ᾧ.. X.An.4.4.6; also σ. ὥστε μὴ ἀδικεῖν Th.6.7; σ. ἦ μὴν ἐμμενεῖν ἐν ταῖς σπονδαῖς Id.4.118: c. inf. alone, Id.7.83: less freq. c. acc., εἰρήνην σπεισάμενοι Λακεδαιμονίοισι having concluded a peace with them, Hdt.7.148; νεῖκος ἐσπεῖσθαι make up a quarrel, E.Med.1140; πόλεμον D.H.9.36; σ. ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς obtain a truce for taking up the dead, Th.3.24; σ. σφίσιν ἡμέραν τοὺς νεκροὺς ἀνελέσθαι Id.4.114; σ. ἀναχώρησίν τινι Id.3.109; σ. περὶ τῶν τέκνων Plu.2.494d:—pf. ἔσπεισμαι is used in med. sense in E.Med. l.c.; τοῖς ἐχθροῖς ἐσπείσμην Luc.Phal.1.3; but in pass. sense, ἐσπεῖσθαι τὰς σπονδάς Th.4.16; οἷς ἔσπειστο Id.3.111: aor., ἐσπείσθησαν ἀνοχαί Plu.Rom.19. (In Th.4.98, τοὺς νεκροὺς σπένδουσιν ἀναιρεῖσθαι, emphasis is laid on the act of one of the parties, and in AP9.422 (Apollonid.), σπεῖσαι δεύτερα φίλτρα γάμου, Reiske cj. σπεύσῃς.) (Cf. Hittite š(i)pand- 'pour a libation', Lat. spondeo.)
German (Pape)
[Seite 919] fut. σπείσω, aor. ἔσπεισα, perf. ἔσπεικα, Plut. Sert. 14 ass. ἔσπεισμαι, – spenden, ein Trankopfer darbringen, indem man, bevor man sclbst trinkt, einen Teil des Getränkes auf den Tisch oder den Opferaltar oben abgießt, Hom. absolut, ἐπεὶ σπεῖσάν τ' ἔπιόν θ' ὅσον ἤθελε θυμός, Od. 3, 342 u. öfter; auch mit εὔχομαι verbunden, 15, 258, ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ έὔξεαι 3, 45; bes. am Ende der Mahlzeit, vor dem Zubettgehen; – mit dem dat. des Gottes, dem man spendet; ὄφρα ἀθανάτοισι σπείσαντες κοίτοιο μεδώμεθα, Od. 3, 334; οὔ τέ τεῳ σπένδεσκε θεῶν ὅτι μὴ Διΐ, Il. 16, 227; ἵνα σπένδῃσθα θεοῖσιν, Od. 4, 591; δέπας ἑλὼν σπείσασκε θεοῖσιν, 8, 89; – mit dem dat. instrum., πολλὰ δὲ καὶ σπένδων χρυσέῳ δέπαϊ λιτάνευεν, Il. 23, 196; Od. 7, 137; οὐκ εἶχον μέθυ λεῖψαι ἐπ' αἰθομένοις ἱεροῖσιν, ἀλλ' ὕδατι σπένδοντες, 12, 363; doch auch σπένδειν οἶνον, Il. 11, 775 Od. 18, 151, wie παρεστίους σπένδοντα λοιβάς Soph. El. 262; σπονδὰς ἔσπεισα, Eur. El. 512; σπείσασα νερτέροις χοάς, Or. 1322; auch im med., θεοῖς ἐσπεισάμην σπονδάς, Alc. 1028, vgl. Phoen. 1246. – Selten in Prosa, wie Plat. Legg. VII, 799 b Xen. Cyr. 7, 1, 1. Überh. ausgießen, ἐκ χρυσέης φιάλης ἐς τὴν θάλασσαν, Her. 7, 54; vergießen, sprengen, spritzen, 4, 187; σπένδειν φίλτρα γάμου, den Zauber der Vermählung durch ein feierliches Ehebündniß weihen, Apollnds. 19 (IX, 422). – Das med. nimmt die bestimmte Bdtg an »durch Traukopfer«, wie ste bei feierlichen Verträgen, Bündnissen, Aussöhnungen üblich waren, »einen Vertrag mit Einem schließen«, sich mit ihm verbinden; absolut, einen Vertrag schließen, Her. 3, 144; σπείσασθαι εἰρήνην, feierlich Frieden schließen, 7, 148; νεῖκος ἐσπ εῖσθαι, Eur. Med. 1140, einen Zwist feierlich beilegen; ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς, einen Vertrag über das Aufnehmen und Bestatten der Todten schließen, Thuc. 3, 24; ähnl. ἀναχώρησιν, 3, 109; ὁ δ' μὲν σπενδόμενοι, τὰ δὲ πολεμοῦντες, 1, 18; – gewöhnlich τινί, mit Einem, ἐσπείσω τοῖς Λάκωσιν, Ar. Ach. 285; Ἀθηναίοις, Thuc. 5, 5; σπ. τινὶ σπονδάς, 5, 14; Xen. An. 1, 9, 7 u. öfter; auch πρὸς τοὺς Ἀθηναίους, Thuc. 5, 17. 30, wie Xen. An. 3, 5, 16; Plut. de am. prolis 2; σπένδεσθαι τῇ πρεσβείᾳ, der Gesandtschaft sicheres Geleit feierlich zusagen, Aesch. 3, 23; Pol. 2, 32, 3, u. sonst.
French (Bailly abrégé)
f. σπείσω, ao. ἔσπεισα, pf. inus.
Pass. pf. ἔσπεισμαι;
1 verser en forme de libation, faire une libation : τινι en l'honneur d'un dieu ; οἶνον IL, OD, ὕδατι OD offrir en libation du vin, de l'eau, faire une libation de vin, d'eau ; λοιβάς SOPH, σπονδάς EUR, χοάς EUR faire des libations ; δέπαϊ IL, OD avec une coupe;
2 particul. consacrer par une libation (un traité, une convention, etc.) ; Pass. être conclu en parl. d'une convention;
Moy. σπένδομαι (f. σπείσομαι, ao. ἐσπεισάμην, pf. ἔσπεισμαι) consacrer par une libation : εἰρήνην HDT un traité de paix ; en gén. conclure un arrangement :
1 abs. σπ. σπονδάς THC conclure un traité, un arrangement ; τινι, πρός τινα, μετά τινος avec qqn ; σπ. τῇ πρεσβείᾳ ESCHN donner un sauf-conduit aux ambassadeurs;
2 avec l'acc. de la chose au sujet de laquelle on stipule : νεῖκος EUR, arranger une querelle ; ἀναχώρησιν THC stipuler le droit de se retirer;
3 avec ἐπί τινι : conclure un arrangement à la condition de ou que;
4 avec un inf. THC.
Étymologie: R. Σπενδ, développement de la R. Σπεδ, répandre.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σπένδω, conj. 2 sing. σπένδῃσθα, imperf. iter. 3 sing. σπένδεσκε, plur. σπένδεσκον; aor. ἔσπεισα, ep. σπείσα, iter. 3 sing. σπείσασκε, pass. ἐσπείσθην; perf. med. - pass. ἔσπεισμαι; fut. σπείσω. act. als religieuze handeling plengen, uitgieten (als offer), met acc.:; σ. λοιβάς plengoffers brengen of uitgieten = σ. σπονδάς = σ. χοάς; σ. οἶνον wijn plengen; abs..; αὐτὰρ ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι maar als je geplengd en gebeden hebt Od. 3.45; δέπαϊ met een beker; σ. ὕδατι plengen met water Od. 12.363; met dat. v. e. godheid een plengoffer brengen (aan), plengen (voor):; Ποσειδάωνι καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν σπείσαντες na geplengd te hebben voor Poseidon en de andere onsterfelijken Od. 3.334; pass.. οὗτος θεοῖσι σπένδεται θεὸς γεγώς hij (Bacchus) wordt geplengd voor de goden terwijl hij (zelf) een god is Eur. Ba. 284. zelden als niet-religieuze handeling uitgieten:. σ. τράγου οὖρον urine van een bok uitgieten Hdt. 4.187.3. med. een verdrag of overeenkomst sluiten (voor vrede of een wapenstilstand bekrachtigd met plengoffers); met acc. v. h. inw. obj..; σ. σπονδάς een verdrag sluiten Thuc. 8.57.2; ἐσπένδοντο ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς zij probeerden een overeenkomst te sluiten voor het oppikken van de lijken Thuc. 3.24.3; met acc. v. h. inw. obj. en dat. v. persoon (partner); εἰρήνην σ. Λακεδαιμονίοισι een vredesverdrag sluiten met de Lacedaemoniërs Hdt. 7.148.4; met alleen dat. of met πρός + acc. met iem.:; ὅστις... τοῖσιν ἐχθροῖσιν ἐσπείσατο alwie een verdrag gesloten heeft met de vijanden Aristoph. Ach. 225; σπένδεσθαι πρὸς τὸν σατράπην een verdrag sluiten met de satraap Xen. An. 3.5.16; met ἐπί + dat. op bepaalde voorwaarden; σ. ἐφ’ ᾧ met inf. of AcI een verdrag sluiten op voorwaarde dat...; met ὥστε + AcI:; σπεισάμενοί τινα χρόνον ὥστε μὴ ἀδικεῖν Ὀρνεάτας καὶ Ἀργείους τὴν ἀλλήλων na een bepaalde tijd overeengekomen te zijn waarin de Orneatai en de Argivers elkaars land niet zouden schenden Thuc. 6.7.1; met inf., soms voorafgegaan door ἦ μήν:; σπένδονται Μαντινεῦσι... ἀποχωρεῖν (ze) kwamen met de Mantineërs overeen dat ze zich terug mochten trekken Thuc. 3.109.2; pass.. ἐσπεῖσθαι δὲ αὐτὰς μέχρι οὗ ἐπανέλθωσιν οἱ... πρεσβεῖς dat het (verdrag) was gesloten (d.w.z. geldig was) totdat de gezanten zouden zijn teruggekeerd Thuc. 4.16.2. bijleggen:. νεῖκος een ruzie Eur. Med. 1140.
Russian (Dvoretsky)
σπένδω: (fut. σπείσω; pass.: aor. ἐσπείσθην, pf. ἔσπεισμαι) тж. med.
1 (о возлияниях), совершать (λοιβάς Soph.; χοάς или σπονοάς Eur., ср. 4): σ. ἀγαθοῦ δαίμονος (sc. σπονδήν) Arph. совершать возлияние в честь благого божества;
2 совершать жертвенные возлияния (σ. εὔχεσθαί τε Hom.): σ. Διὶ καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν Hom. совершать возлияния Зевсу и прочим бессмертным; σ. τι, реже τινί Hom. совершать возлияние чем-л.: σ. δέπαϊ Hom., σ. φιάλη и ἐκ φιάλης Her. или σ. κύλικος Soph. совершать возлияние из чаши (кубка);
3 лить, струить, проливать (τράγου οὖρον Her.; αἷμα τυράννων Anth.);
4 преимущ. med. (о мирных договорах, условиях и т. п.) освящать возлияниями, т. е. скреплять, заключать (τριήκοντα ἔτεα εἰρήνην σπεισάμενοί τινι Her.; σπένδεσθαί τινι σπονδάς Thuc., ср. 1);
5 med. заключать перемирие или мир πρός τινα и μετά τινος Thuc., Xen., Plut.; σ. τινι Thuc., Xen., Arph. заключать мир с кем-л., но тж. Xen. от чьего-л. имени;
6 обеспечивать договором (ἀναχώρησίν τινι Thuc.);
7 med. гарантировать неприкосновенность (σπένδεσθαι τῇ πρεσβείᾳ Aeschin.);
8 перен. med. мириться, примиряться (συμφοραῖς Eur.);
9 med. улаживать (νεῖκος ἐσπεῖσθαι τὸ πρίν Eur.);
10 pass. становиться жертвой NT.
Greek (Liddell-Scott)
σπένδω: Ἐπικ. ὑποτ. β΄ ἑνικ. σπένδῃσθα Ὀδ. Δ. 591˙ Ἰων. παρατ.: σπένδεσκον Ἰλ. Π. 227, Ὀδ. Ζ. 138˙ - μέλλ. σπείσω Χρησμ. Σιβ. 7. 81, (κατα-) Ἡρόδ. 2. 151, Εὐρ.˙ - ἀόρ. ἔσπεισα Ὅμ., Τραγικ.˙ Ἐπικ. σπεῖσα Ὅμ.˙ σπείσασκε Ὀδ. Θ. 89˙ - πρκμ. ἔσπεικα (κατ-) Πλουτ. Σερτώρ. 14. - Μέσ., ἀόρ. ἐσπεισάμην Ἡρόδ., Ἀττ.˙ Ἐπικ. ὑποτ. σπείσομεν, ἀντὶ -ωμεν, Ὀδ. Ζ. 165, 181. - Παθητ., ἐσπείσθην Πλουτ. Ρωμ. 19˙ πρκμ. ἔσπεισμαι, ἴδε κατωτ. ΙΙ. ἐν τέλ. (Ἐκ τῆς √ΣΠΕΝΔ παράγονται ὡσαύτως τὰ σπονδή, σπονδεῖος, κτλ.). Κάμνω σπονδήν, χύνω ἐκ τοῦ ποτηρίου ὡς προσφορὰν εἴς τινα θεόν, διότι πρὶν ἢ πίωσιν οἶνον ἔχεον μέρος αὐτῆς ἐπὶ τῆς τραπέζης, ἐπὶ τῆς ἑστίας ἢ τοῦ βωμοῦ, Λατ. libare (πρβλ. λείβω), συχν. παρ’ Ὁμ.˙ - ἀπολ., σπεῖσάν τ’ ἔπιόν θ’ ὅσον ἤθελε θυμὸς Ἰλ. Ι. 177, Ὀδ. Γ. 342˙ ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι αὐτόθι 45, πρβλ. Σοφ. Φιλ. 1033, Εὐρ. Βάκχ. 313, κτλ.˙ - ὡσαύτως μετὰ δοτ. τοῦ θεοῦ εἰς ὃν ἡ σπονδὴ ἐγίνετο, δέπας ἑλὼν σπείσασκε θεοῖσι Ὀδ. Θ. 89˙ οὔ τέ τεῳ σπένδεσκε θεῶν, ὅτε μὴ Διί, ἐπὶ τοῦ Ἀχιλλέως, Ἰλ. Π. 227, πρβλ. Ζ. 259, Ὀδ. Γ. 334, κτλ.˙ οὕτω, Θέογν. 490, καὶ Ἀττικ.˙ - τὸ ὑγρόν, ἐξ οὗ ἡ σπονδή, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τίθεται κατ’ αἰτιατ., σπ. οἶνον, χέω οἶνον, Ἰλ. Λ. 775, Ὀδ. Σ. 151· λοιβὰς Σοφ. Ἠλ. 270˙ σπονδάς, χοὰς Εὐρ. Ἠλ. 512, Ὀρ. 1322˙ ἐλλειπτ., σπ. ἀγαθοῦ δαίμονος (ἐξυπακ. σπονδὴν) Ἀριστοφ. Ἱππ. 106˙ σπ. οἴνου (γεν. διαιρετ.) Ἡρῳδιαν. 5. 5˙ - σπανίως μετὰ δοτ. πράγματ., ὕδατι σπ., κάμνω σπονδὴν δι’ ὕδατος, Ὀδ. Μ. 363˙ Ὀλυμπίῳ σπ. ἀοιδαῖς, κάμνω σπονδὰς δι’ ᾀσμάτων εἰς τὸν Δία, Πινδ. Ι. 5 (6). 13˙ ὡσαύτως μετὰ δοτ. τοῦ ὀργάνου, σπ. δέπαϊ, δεπάεσσι Ἰλ. Ψ. 196, Ὀδ. Ζ. 137˙ χρυσίδι Κρατῖν. ἐν «Νόμοις» 7˙ χαλκέῃ φιάλῃ Ἡρόδ. 2. 147˙ ἐκ χρυσέης φιάλης ὁ αὐτ. 7. 54˙ καὶ μετὰ γεν., σπ. βαιᾶς κύλικος Σοφ. Ἀποσπ. 49˙ - ἐν τῇ Καινῇ Διαθ. (Ἐπιστ. πρὸς Φιλ. β΄, 17, πρβλ. Β΄ πρ. Τιμ. δ΄, 6) τὸ παθ. κεῖται μεταφορ. ἐπὶ προσώπου, σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ, προσφέρομαι ὡς σπονδὴ ἐπὶ τῆς θυσίας, ὅπερ ὁ Ἡσύχ. ἑρμηνεύει διὰ τοῦ θυσιάζομαι. 2) ἡ θρησκευτικὴ σημασία ἣν ἡ λέξις ἀείποτε εἶχε παρ’ Ὁμ., ἀπώλετο μετὰ ταῦτα, ὥστε σημαίνει ἁπλῶς χύνω, Ἡρόδ. 4. 187, Πλάτ. Νόμ. 799Β, Ξεν. Κύρ. 7. 1, 1˙ - μεταφορ., σπ. δάκρυα Ἀνθ. Π. 7. 555, Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 559. 6, κ. ἀλλ.˙ ξίφος αἷμα τυράννων ἔσπ. Ἀνθ. Π. 9. 184. ΙΙ. Μέσ., κάμνω σπονδὰς μετά τινος ἄλλου, καὶ ἐπειδὴ τοιαύτη συνήθεια ἐπεκράτει κατὰ τὴν συνομολόγησιν συνθηκῶν ἢ συμφωνιῶν, κάμνω συνθήκην, συνθηκολογῶ, Ἡρόδ. 3. 144, πρβλ. Ἀριστοφ. Ἀχ. 199, Ὄρν. 1534, Θουκ. 4. 99, 119, Ξεν., κλπ.˙ τὰ μὲν σπενδόμενοι τὰ δὲ πολεμοῦντες Θουκ. 1. 18. - Συντάσσεται: σπένδεσθαί τινι, συνθηκολογῶ, εἰρηνεύω μετά τινος, Εὐρ. Βάκχ. 284, Ἀριστοφ. Ἀχ. 225, Θουκ. 5. 5, κτλ.˙ πλῆρες, σπένδεσθαί τινι σπονδὰς ὁ αὐτ. 5. 14˙ (ἀλλά, σπένδεσθαι τῇ πρεσβείᾳ, ὑπισχνοῦμαι αὐτῇ ἀσφάλειαν, Αἰσχίν. 62. 39, πρβλ. 42. 27˙ οὕτω, σπ. τινι, ἐπιτυγχάνω εἰρήνην διά τινος, Ξεν. Ἀν. 2. 3, 7)˙ σπένδεσθαι πρός τινα, ἀντί τινι, Θουκ. 5. 17, 30, Ξεν. Ἀν. 3. 5, 16˙ - μεταφορ., σπ. ξυμφοραῖς καὶ θεσπίσμασιν Εὐρ. Ὀρ. 1680 κἑξ.˙ - ὁ σκοπὸς τῆς συνθήκης ἐκφέρεται διὰ τοῦ ἐπὶ τοῖσδε, μὲ τούτους τοὺς ὅρους, ὁ αὐτ. ἐν Φοιν. 1240˙ ἐφ’ ᾧ ... Ξεν. Ἀν. 4. 4, 6˙ ὡσαύτως, σπ. τινι ὥστε ..., μετ’ ἀπαρ., Θουκ. 6. 7˙ σπ. ἦ μήν ..., μετ’ ἀπαρ., ὁ αὐτ. 4. 118˙ ἢ μετὰ μόνης ἀπαρ., ὁ αὐτ. 7. 83˙ σπανιώτερον μετ’ αἰτ., λ΄ ἔτεα εἰρήνην σπεισάμενοι Λακεδαιμονίοισι, ἀφ’ οὗ ἔκαμαν (καὶ διὰ σπονδῶν καθιέρωσαν) τριακονταετῆ εἰρήνην, Ἡρόδ. 7. 148˙ ἐσπεῖσθαι νεῖκος, διαλλάττω διαφοράν, φιλονικίαν, Εὐρ. Μήδ. 1140˙ πόλεμον Διον. Ἁλ. 9. 36˙ σπ. ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς, ἐπιτυγχάνω συνθήκην ὅπως λάβω τοὺς νεκρούς, Θουκ. 3. 24˙ σπ. τινα ἡμέραν τοὺς νεκροὺς ἀνελέσθαι ὁ αὐτ. 4. 114˙ σπ. ἀναχώρησίν τινι ὁ αὐτ. 3. 109˙ σπ. περί τινος Πλούτ. 2. 494D· - ὁ πρκμ. ἔσπεισμαι κεῖται ἐν μέσ. σημασίᾳ παρ’ Εὐρ. ἐν Μηδ. ἔνθ’ ἀνωτ.˙ ἀλλ’ ἐπὶ παθητ. σημασίας, ἐσπεῖσθαι τὰς σπονδὰς Θουκ. 4. 16˙ οἷς ἔσπειστο ὁ αὐτ. 3. 111˙ οὕτως ἐν τῷ ἀόρ., ἐσπείσθησαν ἀνοχαὶ Πλουτ. Ρωμύλ. 19. ΙΙΙ. τὸ ἐνεργ. φαίνεται ὅτι εἶναι ἐν χρήσει ἀντὶ τοῦ μέσου παρὰ Θουκ. 4. 98, τοὺς νεκροὺς σπένδουσιν ἀναιρεῖσθαι, ἔνθα ὁ Poppo σπεύδουσιν˙ καὶ ἐν Ἀνθ. Π. 9. 422, σπεῖσαι δεύτερα φίλτρα γάμου, ἔνθα ὁ Δινδ. σπεῦσαι˙ - τοῦ δὲ μέσου τύπου ἐν ἐνεργ. σημασίᾳ μόνον βέβαιον παράδειγμα εἶναι τὸ τοῦ Εὐμαθ. σ. 254.
English (Autenrieth)
subj. 2 sing. σπένδῃσθα, ipf. iter. σπένδεσκον, aor. ἔσπεισα, σπεῖσαν, iter. σπείσασκε, imp. σπεῖσον: pour a drink-offering, οἶνον, ὕδατι, ‘with water,’ make a libation, Διί, θεοῖς. Unmixed wine was poured upon the ground or on the altar (Od. 12.363) before drinking. δέπαι, ‘with (from) the goblet,’ Il. 23.196, Od. 7.137.
English (Slater)
σπένδω (in tmesis, κατασπένδειν.) pour a libation over εἴη δὲ τρίτον (sc. κρατῆρα) σωτῆρι πορσαίνοντας Ὀλυμπίῳ Αἴγιναν κάτα σπένδειν μελιφθόγγοις ἀοιδαῖς (I. 6.9)
Spanish
English (Strong)
apparently a primary verb; to pour out as a libation, i.e. (figuratively) to devote (one's life or blood, as a sacrifice) ("spend"): (be ready to) be offered.
English (Thayer)
present passive σπένδομαι; (cf. German spenden (perhaps of the 'tossing away' of a liquid, Curtius, § 296; but cf. Vanicek, p. 1245f)); from Homer down; the Sept. for נָסַך; to pour out as a drink-offering, make a libation; in the N.T. σπένδεσθαι, to be offered as a libation, is figuratively used of one whose blood is poured out in a violent death for the cause of God: θυσία, b. at the end); 2 Timothy 4:6.
Greek Monolingual
Α
1. κάνω σπονδή, χύνω από το ποτήρι μου κάτω μέρος από το περιεχόμενο υγρό, συνήθως κρασί, ως προσφορά σε κάποιον θεό (α. «αὐτάρ ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι», Ομ. Οδ.
β. «σπένδων αἴθοπα οἶνον ἐπ' αἰθομένοις ἱεροῖσιν», Ομ. Ιλ.
γ. «σπείσασα νερτέροις χοάς», Ευρ.)
2. χύνω, κάνω να χυθεί (α. «τράγου οὖρον σπείσαντες ρύονταί σφεα», Ηρόδ.
β. «σπένδειν δάκρυα», Ανθ. Παλ. γ. «ξίφος Ἀλκαίοιο, τὸ πολλάκις αἷμα τυράννων ἔσπεισεν», Ανθ. Παλ.)
3. τελώ σπονδές με κάποιον, κάνω συνθήκη (α. «μόνοι γὰρ τῶν ξυμμάχων... οὐκ ἐσπείσαντο Ἀθηναίοις», Θουκ.
β. «ἐπὶ τοῖσδε δ' ἐσπείσαντο», Ευρ.)
4. παθ. σπένδομαι
θυσιάζομαι, προσφέρομαι ως θύμα αντί σπονδής («ἀλλ' εἰ καὶ σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ καὶ λειτουργίᾳ τῆς πίστεως», ΚΔ).
[ΕΤΥΜΟΛ. Αρχαίος όρος, άγνωστης ετυμολ., ο οποίος συνδέεται με το χεττιτικό šippand- «κάνω σπονδή», με σημ. θρησκευτική και με το λατ. spondeo «κάνω συνθήκες, δίνω εγγυήσεις». Στην Ελληνική το ρ. σπένδω είχε αρχικά σημ. θρησκευτική, από όπου, όμως, προήλθε η νομική και πολιτική σημ. «συνάπτω συνθήκη», λόγω του ότι η σύναψη συνθήκης μεταξύ τών αντίπαλων παρατάξεων συνοδευόταν με τελετουργικές σπονδές που επικύρωναν τον όρκο και τη συμφωνία].
Greek Monotonic
σπένδω: Επικ. βʹ ενικ. σπένδῃσθα· Ιων. παρατ. σπένδεσκον· μέλ. σπείσω, αόρ. αʹ ἔσπεισα, Επικ. σπεῖσα, Ιων. γʹ ενικ. σπείσασκε· παρακ. ἔσπεικα — Μέσ., αόρ. αʹ ἐσπεισάμην, Επικ. αʹ πληθ. υποτ. σπείσομεν αντί σπείσωμεν — Παθ., αόρ. αʹ ἐσπείσθην· παρακ. ἔσπεισμαι (που χρησιμ. τόσο με Μέσ. όσο και Παθ. σημασία)·
I. 1. χύνω κρασί από το ποτήρι μου πριν πιω ως προσφορά στους θεούς, Λατ. libare, σε Όμηρ.· σπένδων οἶνον, χύνω κρασί από το ποτήρι μου, σε Όμηρ.· λοιβάς, σε Σοφ.· σπονδάς, χοάς, σε Ευρ.· ελλειπτ., σπένδω ἀγαθοῦ δαίμονος (ενν. σπονδήν), προσφέρω σπονδή προς τιμήν μιας ευμενούς θεότητας, σε Αριστοφ.· σπανίως με δοτ. πράγμ., ὕδατι σπένδω, προσφέρω σπονδή με νερό, σε Ομήρ. Οδ.· στην Κ.Δ. η Παθ. χρησιμ. μεταφορικά για ένα πρόσωπο, σπένδομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ, προσφέρομαι ως σπονδή κατά τη θυσία.
2. λέγεται χωρίς καμία θρησκευτική σημασία, χύνω κάποιο υγρό, σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ.
II. Μέσ., κάνω σπονδές από κοινού με κάποιον άλλο και, καθώς αυτό ήταν έθιμο κατά τη συνομολόγηση συνθηκών, συνομολογώ συνθήκη, συνάπτω ειρήνη, συνθηκολογώ, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.· σπένδεσθαί τινι, συνομολογώ ειρήνη με κάποιον, σε Ευρ. κ.λπ.· ομοίως, σπένδω πρός τινα, σε Θουκ. κ.λπ.· σπένδεσθαι τῇ πρεσβείᾳ, υπόσχομαι ασφάλεια στα μέλη της πρεσβείας, σε Αισχίν.· με αιτ., εἰρήνην σπεισάμενοι Λακεδαιμονίοισι, αφού συνήψαν και καθιέρωσαν με σπονδές ειρήνη με τους Λακεδαιμονίους, σε Ηρόδ.· ἐσπεῖσθαι νεῖκος, κατευνάζω μια διαμάχη, σε Ευρ.· σπένδω ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς, επιτυγχάνω ανακωχή για την ανακομιδή των νεκρών, σε Θουκ. — Παθ., λέγεται για συνθήκη, επιτυγχάνω, συνομολογώ συνθήκη, στον ίδ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: to offer a libation, to pour, to bestow; to make a ceasefire agreement (whilst performing a libation); the last also in the sense of to reassure, to promise resp. to secure smth. (Gortyn; on this Willetts Glotta 43, 251 ff.).
Other forms: Aor. σπεῖσαι (Il.), fut. σπείσω (Hdt. etc.), perf. ἔσπεικα (Plu.) midd. σπένδομαι, σπείσασθαι, σπείσομαι, ἔσπεισμαι (IA.)
Compounds: Also w. prefix, e.g. κατα-, ἐπι-.
Derivatives: σπονδή f. libation, offering of wine (Β 341 = Δ 159), pl. usually ceasefire agreement (sanctified with a libation), truce, peace treaty, pax dei (IA. etc.). Compp., z.B. σπονδο-φόρος m. herald of the truce, the pax dei (Pi.); often as 2. member, e.g. ὑπό-σπονδος under a ceasefire agreement, under safe-conduct (IA). From this σπονδ-εῖος belonging to the offering, also metr. spondeus (D.H. a. o.), -εῖον n. libation vessel (hell.); also -ειακός, -ειάζω, -ειασμός (late); -ικός belonging to the offering (pap.); -ήσιμα n. pl. id. (Philem.; after ὀνή-σιμος a. o.; cf. also παρασπόνδησις [Plb.] from παρασπονδ-έω [: παρά-σπονδος] and Arbenz 83); -ῖτις (σταγών) id. (AP; Redard 114); σπόνδικες οἱ τὰς σπονδὰς χέοντες H. (Schwyzer 497). -- Extensive treatment in A. Citron Semantische Untersuchung zu σπένδεσθαι - σπένδειν - εὔχεσθαι (Winterthur 1965).
Origin: IE [Indo-European] [989] *spend- bring a drink offering
Etymology: Old expression of cult- and juridical language, also retained in Hitt. and Latin: Hitt. šipant- (e.g. 3. sg. šipant-i [= σπένδει], 3. pl. -anzi) bring a fluid sacrifice, libate, consecrate (by sprinkling?), execute a ritual (Kronasser Etymologie 1, 522 ff. with some doubt about the etym.); Lat. spondeō (iterative) promise ceremonially, assure, guarantee. Details in Ernout-Meillet a. W.-Hofmann s. v. (w. lit.).
Middle Liddell
I. to pour or make a drink-offering before drinking, Lat. libare, Hom.:—σπ. οἶνον to pour wine, Hom.; λοιβάς Soph.; σπονδάς, χοάς Eur.; ellipt., σπ. ἀγαθοῦ δαίμονος (sc. σπονδήν) to pour a libation in honour of the good genius, Ar.:—rarely c. dat. rei, ὕδατι σπ. to make a drink-offering with water, Od.:—in NTest. the Pass. is used metaph. of a person, σπένδομαι ἐπὶ τῆι θυσίαι I am offered (as a drink-offering) over the sacrifice.
2. without any religious sense, to pour, Hdt., Xen., etc.
II. Mid. to pour libations one with another, and, as this was the custom in making treaties, to make a treaty, make peace, Hdt., Ar., etc.; σπένδεσθαί τινι to make peace with one, Eur., etc.; so, σπ. πρός τινα Thuc., etc.:— σπένδεσθαι τῆι πρεσβείαι to give it pledges of safe conduct, Aeschin.: c. acc., εἰρήνην σπεισάμενοι Λακεδαιμονίοισι having concluded a peace with them, Hdt.; ἐσπεῖσθαι νεῖκος to make up a quarrel, Eur.; σπ. ἀναίρεσιν τοῖς νεκροῖς to make a truce for taking up the dead, Thuc.:—Pass., of a treaty, to be concluded, Thuc.
Frisk Etymology German
σπένδω: {spéndō}
Forms: Aor. σπεῖσαι (seit Il.), Fut. σπείσω (Hdt. usw.), Perf. ἔσπεικα (Plu.) Med. σπένδομαι, σπείσασθαι, σπείσομαι, ἔσπεισμαι (ion. att.)
Grammar: v.
Meaning: ein Trankopfer bringen, ausgießen, spenden; ‘(unter Verrichtung eines Trankopfers) einen Waffenstillstandsvertrag schließen’; letzteres auch im Sinne von zusichern, versprechen bzw. sich zusichern lassen (Gortyn; dazu Willetts Glotta 43, 251 ff.).
Composita: auch m. Präfix, z.B. κατα-, ἐπι-;
Derivative: Davon σπονδή f. Trankopfer, Weinspende (seit Β 341 = Δ 159), pl. gew. ‘(mit Trankopfer geheiligter) Waffenstillstandsvertrag, Waffenruhe, Friedensvertrag, Gottesfriede’ (ion. att. usw.). Kompp., z.B. σπονδοφόρος m. Verkünder der Waffenruhe, des Gottesfriedens (seit Pi.); oft als Hinterglied, z.B. ὑπόσπονδος ‘einem Waffenstillstandsvertrag unter- stellt, unter sicherm Geleit’ (ion. att.). Davon σπονδεῖος zur Spende gehörig, auch metr. Spondeus (D.H. u. a.), -εῖον n. Libationsgefäß (hell. u. sp.); dazu -ειακός, -ειάζω, -ειασμός (sp.); -ικός zur Spende gehörig (Pap.); -ήσιμα n. pl. ib. (Philem.; nach ὀνήσιμος u. a.; vgl. auch παρασπόνδησις [Plb.] von παρασπονδέω [: παράσπονδος und Arbenz 83); -ῖτις (σταγών) ib. (AP; Redard 114); σπόνδικες· οἱ τὰς σπονδὰς χέοντες H. (Schwyzer 497). — Ausführliche Behandlung bei A. Citron Semantische Untersuchung zu σπένδεσθαι — σπένδειν — εὔχεσθαι (Winterthur 1965).
Etymology: Alter Ausdruck der Kult- und Rechtssprache, auch im Heth. und Latein erhalten: heth. šipant- (z.B. 3. sg. šipant-i [= σπένδει?], 3. pl. -anzi) ‘Gußopfer darbringen. libieren, (durch Besprengen?) weihen, ein Ritual vollziehen’ (Kronasser Etymologie 1, 522 ff. mit leisem Zweifel an der Etym.); lat. spondeō (Iterativ) feierlich geloben, zusichern, sich verbürgen. Einzelheiten bei Ernout-Meillet u. W.-Hofmann s. v. (m. Lit.).
Page 2,763
Chinese
原文音譯：spšndw 士偏多
詞類次數：動詞（2）
原文字根：奠酒 相當於： （נֶסֶךְ）
字義溯源：澆奠*，澆上奠酒，獻上
同源字：1） （ἄσπονδος）不奠酒的，不和解 2） （σπένδω）澆奠
出現次數：總共（2）；腓（1）；提後（1）
譯字彙編：
1） 我⋯澆奠（1） 腓2:17；
2） 被澆奠（1） 提後4:6
Mantoulidis Etymological
(=χύνω ἀπό τό ποτήρι μου κρασί, πρίν πιῶ, σάν προσφορά στό θεό. Μέσο = συνθηκολογῶ). Πρωτότυπη λέξη. Θέμα σπένδ+ω. Μέ ἑτεροίωση σπονδ. μέλλοντας σπένδ-σ-ω → μέ ἀποβολή τοῦ νδ μπροστά ἀπό τό σ καί ἀντέκταση τοῦ ε σέ ει = σπείσω. Ἀόρ. ἔσπενδ-σ-α → ἔσπεισα. Παρακ. ἔσπενδ-μαι μέ τροπή τοῦ δ σέ σ → ἔσπενσμαι, μέ ἀποβολή τοῦ ν μπροστά ἀπό τό σ → ἔσπεσ-μαι καί μέ ἀντέκταση → ἔσπεισμαι.
Παράγωγα: σπονδή,
1 Ἀπό τό σπένδω, σημαίνει προσφορά πιοτοῦ),
2 Ἀπό τό σπένδομαι, σημαίνει συνθήκη, ἀνακωχή, ἄσπονδος (=ἀδιάλλακτος, θανάσιμος), ἔκσπονδος, ἔνσπονδος, ὁμόσπονδος, παράσπονδος, παρασπονδῶ (=παραβαίνω τίς σπονδές), σύσπονδος, ὑπόσπονδος (=ὕστερα ἀπό ἀνακωχή), σπονδεῖος, σπονδειάζω, σπονδειακός, σπεῖσις, σπειστέον, ἄσπειστος (=αὐτός πού δέν ἐξιλεώνεται).
Léxico de magia
hacer una libación c. ac. σπένδε οἶνον, καὶ οὕτως τῷ κραταιῷ ἀγγέλῳ φίλος ἔσει haz una libación de vino y así serás un amigo para el poderoso ángel P I 171 P II 74 P IV 2371 γάλα, οἶνον λευκὸν σπένδων haciendo una libación de leche y vino blanco P III 694 εἰς ἀμπέλινα ξύλα σπείσας οἶνον ἢ ζύτον ἢ μέλι ἢ γάλα tras haber derramado vino, cerveza, miel o leche sobre sarmientos de vid P IV 908 σπένδε γάλα, μέλι, οἶνον, ἔλαιον haz una libación de leche, miel, vino y aceite P IV 2192 σπένδε δὲ αὐτῷ γάλα βοὸς μελαίνης πρωτοτόκου καὶ πρωτοτρόφου haz una libación en su honor con leche de una vaca negra, primogénita y primera criada P IV 3149 βαλὼν μὲν γάλα, οἶνον, ὕδωρ ἐν καινῷ ἀγγείῳ ἅμα σπένδε λιβανωτίζων vierte leche, vino y agua en un recipiente nuevo y haz una libación mientras fumigas con incienso P XIII 1016 c. dat. θυσάμενος σπένδε οἴνῳ μέλανι tras realizar un sahumerio, haz una libación con vino tinto P III 327 abs. ἔχε ... σπονδή<ν>, οἴνου κεράμιον καὶ ἀγγεῖον μέλιτος μεστόν, ἵνα ἂ<ν> σπείσῃς ten preparada una libación, un jarro de vino y un vaso lleno de miel, para derramarlo P XIII 95 P XIII 649
Lexicon Thucydideum
libare, to taste, sip, 6.32.1,
pacisci, to make a bargain, agree 4.98.8,
MED. libare, to taste, sip, 5.19.2,
pacisci, to make a bargain, agree, 1.18.3, 1.144.2, 2.73.1. 2.73.13.24.3, 3.34.3. 3.109.2,
Ibid. in the same place 3.114.2. 4.63.1, 4.99.1, 4.114.2. 4.114.24.118.14. 4.119.2. 5.5.3, 5.14.4, 5.17.2, 5.28.1. 5.30.1, 5.32.5. 5.37.2. 5.38.1, 5.39.3, 5.41.2. 5.43.3. 5.43.35.60.1, 5.60.5. 6.7.1. 7.3.1. 7.83.1, 8.20.2, 8.43.4, 8.57.2,
PASS. pactum esse, to be agreed, 3.111.1, 3.111.3, 4.16.2.
