μένος

English (LSJ)

εος, τό,

   A might, force, μή μ' ἀπογυιώσῃς μένεος, ἀλκῆς τε λάθωμαι Il.6.265; μ. χειρῶν 5.506 (more freq. μ. καὶ χεῖρες 6.502, al.); μ. καὶ γυῖα 6.27.    2 of animals, strength, fierceness, παρδάλιος, λέοντος, 17.20; of horses, spirit, ib.456, 476, etc.; ἵππος κατασθμαίνων μένει A.Th. 393; ὑπὸ χαρᾶς καὶ μένους, of dogs, X.Cyn.6.15.    3 of things, force, might, [ἔγχεος] Il.13.444; ἠελίοιο Od.10.160; πυρός Il.6.182, Ar.Ach. 665; ποταμῶν Il.12.18, cf. A.Pr.720; ἄστρων θερμὸν μ. Parm.11.3; ἀνέμων Emp.111.3; χειμῶνος E.Heracl.428; χαλινῶν ἀναύδῳ μένει A. Ag.238 (lyr.); ἄτης Id.Ch.1076 (anap.); τὸ ἀπὸ τοῦ οἴνου μ. Hp.Acut. 63, cf. VM9.    4 life, ἀπὸ γὰρ μ. εἵλετο χαλκός Il.3.294; λύθη ψυχή τε μ. τε 5.296; φυσῶσι μέλαν μ. the black life-blood, S.Aj.1412 (anap.), cf. A.Ag.1067.    II of the soul, spirit, passion, μ. ἀνδρῶν the battlerage of men, Il.2.387; μ. Ἄρηος 18.264: less freq. in pl., mostly in phrase μένεα πνείοντες 2.536, al.; μένος καὶ θυμός 5.470, al., h.Cer. 361; μ. καὶ θάρσος Il.5.2, Od.1.321; μ. ἔλλαβε θυμόν Il.23.468; μένεος δ' ἐμπλήσατο θυμόν 22.312; μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφὶ μέλαιναι πίμπλαντο 1.103: also in Att., ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος Ar.V.424; ὅτε ζέσειεν τὸ τοῦ θυμοῦ μ. Pl.Ti.70b; μένους τὴν ψυχὴν πληρουμένην Alcid. ap. Arist.Rh.1406a2 (but νοῦς… πληρωθεὶς μένους filled with spiritual exaltation, Plot.5.5.8); θυμὸς ὁ κρατέων τῶ μένεος Theag. ap. Stob.3.1.117; προθυμία καὶ μ., μ. καὶ θάρρος, X.Cyr.3.3.61, HG7.1.31; παντὶ μένει σπεύδων Hes.Sc.364.    2 intent, purpose, [Τρώων] μ. αἰὲν ἀτάσθαλον their bent is aye to folly, Il.13.634: in pl., intents, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς 8.361: hence, temper, disposition, in compds., like εὐμενής, δυσμενής.    III in periphr., like βίη, etc., ἱερὸν μένος Ἀντινόοιο, for Antinous himself, Od.18.34; μένος Ἀτρεΐδαο Il.11.268; μένε' ἀνδρῶν 4.447, Od.4.363; καταφθιμένου μ. ἀνδρός Emp.111.9; αἴης λάσιον μ. Id.27.2; αἰθέριον μ., = αἰθήρ, Id.115.9. (Cf. Skt. mánas 'spirit', 'passion', Gr. μέμονα, μαίνομαι.)

German (Pape)

[Seite 133] τό (verwandt mit μένω, μαω), Kraft, Stärke, bes. insofern sie sich zu bethätigen strebt; bes. – a) kühner Muth, Ungestüm; oft mit θυμός verbunden, bes. in den Verbindungen ὤτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου, Il. 5, 470; καὶ λίην οὗτός γε μένος θυμόν τ' ὀλέσειεν, 8, 358 u. öfter, u. eben so mit χεῖρες, z. B. πολλὸν ἀφαυρότερος χεῖράς τε μένος τε, 7, 457. 13, 105 u. öfter; auch μῖξαι χεῖράς τε μένος τε, handgemein werden im muthigen Kampfe, 15, 510, u. μένος χειρῶν, 5, 306; auch τῷ δ' ἔμπνευσε μένος Ἀθήνη, sie hauchte ihm Muth ein, 10, 482, wie πλῆσεν μένεος κρατεροῖο, 13, 60; ἐνῆκε δέ οἱ μένος ἠΰ, 20, 80, Kraft u. Muth; μένος πολυθαρσὲς ἐνῆκεν, Il. 19, 37; auch μένος τε καὶ ἀλκή, 6, 265. 9, 706; καὶ θάρσος, 5, 2 Od. 1, 321; auch μένος ἔλλαβε θυμόν, Il. 23, 468; vgl. Pind. πατρὸς ἐνέπνευσεν μένος γήραος ἀντίπαλον, Ol. 8, 76; Hom. bezeichnet als den Sitz des μένος bald στήθεα, bald φρένες, Il. 1, 103. 17, 451. 19, 202. – Allgemeiner – b) Lebenskraft; τοῦ δ' αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε, Il. 5, 296; ἀπὸ γὰρ μένος εἵλετο χαλκός, 3, 294; καὶ μὲν τῶν ὑπέλυσε μένος καὶ φαίδιμα. γυῖα, 6, 27; σβέσσαι, 16, 621. – Auch von leblosen Dingen, Kraft, πυρός, Il. 23, 177 u. öfter, ἠελίοιο, 190, wie Hes. O. 416; ποταμῶν, Il. 12, 18; vom Wurfspieß, 16, 613. 17, 529; von Stürmen, 5, 524; vom Wein, Hippocr., wo mehr od. weniger auch diese leblosen Dinge als von einem innern Drange beseelt dargestellt werden; so auch Tragg.; ἔνθα ποταμὸς ἐκφυσᾷ μένος, Aesch. Prom. 722; κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος, Eum. 796, vom Blute; ἔτι γὰρ θερμαὶ σύριγγες ἄνω φυσῶσι μέλαν μένος, Soph. Ai. 1392; vgl. Aesch. πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος, Ag. 1037, die Masse des Bluts; Sosipat. 2 (V, 55); χειμῶνος ἐκφυγόντες ἄγριον μένος, Eur. Heracl. 429; μένος πυρός auch Ar. Ach. 640; u. von Thieren, wie Pferden u. Maulthieren, Il. 17, 476. 742 u. sonst, vgl. Od. 3, 450. 7, 2. – c) Zornmuth, Zorn; μένεος δ' ἐμπλήσατο θυμὸν ἀγρίου, Il. 22, 312, wie μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφιμέλαιναι πίμπλαντο, 1, 103; μένεα πνείοντες, Wuth oder Muth schnaubend, 2, 536. 3, 8 u. öfter. – Uebh. Streben, Vorhaben, τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, Il. 13, 634, ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς, 8, 361. – Neben κότος, Aesch. Eum. 804; ἀνιέρῳ μένει μεμαργωμένοι, Suppl. 757; vom heftigen Zorn, Soph. πρὸς ταῦτα μηδὲν δεινὸν ἐξάρῃς μένος, Ai. 1045; ὁρῶ μένος πνέουσαν, El. 600; ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος, Ar. Vesp. 424. – Wie βίη dient es bei Hom. zur Umschreibung, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, des Alkinous heilige Stärke, der starke Alkinous, Od., auch μένος Ἀτρείδαο, Ἕκτορος u. ä., Il., μένεα ἀνδρῶν, Il. 4, 447 Od. 4, 363. – In Prosa selten, Xen. Cyr. 3, 3, 61, ὑπὸ προθυμίας καὶ μένους, u. πολε μίοις μένος ἐμβαλεῖν, im Ggstz von ἀνατρέψαι τὸ φρόνημα, Cyr. 5, 2, 34, καὶ θάρσος, Hell. 7, 1, 40; τὸ τοῦ θυμοῦ μένος, Plat. Tim. 70 b; Arist. Eth. 3, 8; sp. D. einzeln.

Greek (Liddell-Scott)

μένος: -εος, τό, (ἴδε *μάω) δύναμις, ἰσχύς, μάλιστα ὡς ἐμφαίνεται αὕτη ἐν ταχείᾳ κινήσει καὶ προσπαθείᾳ, συχν. παρ’ Ὁμ. ὅστις ἐνίοτε συνάπτει, μένος τε καὶ ἀλκὴ ὡς ἰσοδύναμα, Ἰλ. Ζ. 265· μ. χειρῶν Ε. 506, ἀνθ’ οὗ συνηθέστερον ἔχει μ. καὶ χεῖρες, Ζ. 502, κτλ.· ὡσαύτως, μένος καὶ γυῖα αὐτόθι 27. 2) ἐπὶ ζώων, ἰσχύς, ἀγριότης, ὡς ἐπὶ ἀγρίων θηρίων, Ἰλ. Ρ. 20· ἐπὶ ἵππων, τὸ θυμοειδὲς, τὸ θάρρος, αὐτόθι 456, 476, κτλ.· ἐπὶ κυνῶν, Ξεν. (ἴδε ἐν τέλ.). 3) ἐπὶ πραγμάτων, ἰσχύς, δύναμις, μ. ἔγχεος Ἰλ. Π. 613· ἠελίοιο Ὀδ. Κ. 160· πυρὸς Ἰλ. Ζ. 182, Ἀριστοφ. Ἀχ. 665· ποταμῶν Ἰλ. Μ. 18, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 721· χειμῶνος Εὐρ. Ἡρακλ. 428· - ὡσαύτως, χαλινῶν ἀναύδῳ μένει Αἰσχύλ. Ἀγ. 238· ἄτης ὁ αὐτ. ἐν Χ. 1076· οἴνου Ἱππ. 394. 51. 4) δύναμις, ἰσχύς, αἵτινες ἐμφαίνουσι ζωήν, ἑπομένως αὐτὴ ἡ ζωή, Ἰλ. Γ. 294· ψυχή τε μένος τε ὡς ἰσοδύναμα, Ε. 296· φυσῶσι μέλαν μάνος, τὸ μέλαν αἷμα τῆς ζωῆς, Σοφ. Αἴ. 1412, πρβλ. Αἰσχύλ Ἀγ. 1067.
ΙΙ. ἐπὶ τῆς ψυχῆς, πνεῦμα, ὁρμή, μανία, δύναμις, πάθος, ὀργή, μένος ἀνδρῶν, ἡ ἐν τῇ μάχῃ ἐξαγρίωσις καὶ μανία τῶν ἀνδρῶν, Ἰλ. Β. 387· μένος Ἄρηος Σ. 264· σπανιώτερον ἐν τῷ πληθ., καὶ τοῦτο ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν τῇ φράσει μένεα πνείοντες, «θυμοῦ καὶ δυνάμεως πνέοντες, τουτέστι, γέμοντες, θαρσαλέοι» (Σχόλ.), Ἰλ. Β. 536, κ. ἀλλ. (ἔνθα ἴσως ὁ ἀριθμὸς τοῦ μένεα ἐτέθη κατ’ ἀφομοίωσιν πρὸς τὸ πνείοντες)· - ὁ Ὅμ. συχνάκις συνάπτει μένος καὶ θυμὸς Ἰλ. Ε. 470, κ. ἀλλ., ἴδε Ἕρμ. ἐν Ὁμ. Ὕμνῳ εἰς Δήμ. 362· μένος καὶ θάρσος Ἰλ. Ε. 2, Ὀδ. Α. 321· μένος ἔλλαβε θυμὸν Ἰλ. Ψ. 468· μένος δ’ ἐμπλήσατο θυμὸν Χ. 312· μένεος δὲ μέγα φρένες ἀμφιμέλαιναι πέμπλαντο Α. 103· οὕτως, ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος Ἀριστοφ. Σφ. 427 (ἴδε ἐν τέλ.)· - μένει κατὰ δοτ., ὁρμητικῶς, μανιωδῶς, Αἰσχύλ. Θήβ. 393· παντὶ μένει Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 354. 2) ὀ ἐπίμονος σκοπὸς τοῦ ἀνθρώπου, σταθερὰ ἀπόφασις, Τρωσίν, τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, ὧν ἡ προθυμία ἀεὶ εἶναι ἀνόητος, μωρά, Ἰλ. Ν. 634· οὕτως ἐν τῷ πληθ., σκοπός, πρόθεσις, ἐμῶν μενέων ἀπερωεὺς Θ. 361· ἐντεῦθεν, 3) καθόλου, φυσικὴ διάθεσις, φρόνημα, ὡς τὸ Λατιν. mens, ἰδίως ἐν συνθέτοις, οἷον εὐμενής, δυσμενής, κτλ.· ἀλλ’ οὐδέποτε ἐν χρήσει ἐπὶ τῆς διανοίας. - Κατὰ τὰς πλείστας περιστάσεις ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὸ Λατ. impetus. ΙΙΙ. μένος κεῖται ὡσαύτως ἐν περιφράσει ὡς τὰ βίη, ἴς, σθένος, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, ἀντὶ αὐτοῦ τοῦ Ἀλκινόου, Ὀδ.· οὕτω καὶ μένος Ἀτρείδαο, Ἕκτορος, κτλ., Ἰλ.· ὡσαύτως, μένεα ἀνδρῶν Δ. 447, Ὀδ. Δ. 363· αἰθέριον μ. = αἰθήρ, Ἐμπεδ. 32. - Ἡ Ὁμ. αὕτη λέξις εἶναι ἐν χρήσει κατὰ τὸ πλεῖστον παρ’ Αἰσχύλ. ἐκ τῶν Ἀττικῶν ποιητῶν· σπανία δὲ παρὰ τοῖς κωμ. καὶ τοῖς πεζογράφοις τῶν Ἀττ., ἂν καὶ ὁ Ξεν. μεταχειρίζεται αὐτὴν ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ ὁρμή, σφοδρότης, προθυμία καὶ μ., θάρσος καὶ μ. Κύρ. 3. 3, 61, Ἑλλ. 7. 1, 31· ὑπὸ χαρᾶς καὶ μένους ὁ αὐτ. ἐν Κυν. 6. 15.

French (Bailly abrégé)

ion. -εος, att. -ους (τό) :
âme, particul.
I. âme, principe de vie ; en ce sens souv. explétif, μένος Ἀτρείδαο, Ἓκτορος HOM l’âme du fils d’Atrée, d’Hector, càd le fils d’Atrée, Hector ; âme, principe de force physique ; force, vigueur ; fig. le malheur;
II. âme, principe de volonté;
III. âme, source des passions, càd :
1 âme, cœur, esprit, courage, ardeur;
2 en mauv. part colère, fureur ; violence.
Étymologie: R. Μεν, penser ; cf. skr. manas.

English (Autenrieth)

εος: impulse, will, spirit, might, courage, martial fury, rage (noble or otherwise), pl. μένεα πνείοντες, ‘breathing might,’ Il. 2.536. A very characteristic Homeric word, with a wide range of application; joined w. θῦμός, ἀλκή, θάρσος, ψῦχή, χεῖρες, γυῖα, and w. gen. of names as periphrases for the person, Il. 14.418, Od. 7.167; said of things as well as men and animals, wind, fire, the sun, etc.

English (Slater)

μένος
   1 might πατρὶ δὲ πατρὸς ἐνέπνευσεν μένος γήραος ἀντίπαλον (O. 8.70) κασιγνήταν μένει θυίοισαν ἀμαιμακέτῳ (P. 3.32) ἄκναμπτον Ἥρᾳ μένος ἀντερείδων (sc. Ἀπόλλων) Πα.… τοῖσι λάμπει μὲν μένος ἀελίου Θρ. 7. 1.

Greek Monolingual

το (Α μένος)
1. ακράτητη ψυχική ορμή, παραφορά, έξαψη φρονήματος, μανία, πάθος («ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος», Αριστοφ.)
2. φρ. «πνέω μένεα» — είμαι πολύ οργισμένος, ζητώ εκδίκηση
αρχ.
1. (για πράγματα) δύναμη, ισχύς (α. «οἱ δὲ μένος χειρῶν ἰθὺς φέρον», Ομ. Ιλ.
β. «ἄστρων θερμὸν μένος», Παρμ.)
2. (για ζώα) αγριότητα
3. ζωική δύναμη, η ζωή («ἔτι γὰρ θερμαὶ σύριγγες.ἄνω φυσῶσι μέλαν μένος»
Σοφ.)
4. φυσική ή ψυχική διάθεση, υψηλό φρόνημα κατά τη μάχη («Τρωσίν, τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι ὁμοίου πολέμοιο», Ομ. Ιλ.)
5. φρ. «μένεα πνείοντες» — θαρραλέοι (Ομ. Ιλ.)
6. χρησιμοποιείται σε πολλές περιφράσεις, όπως: α) «μένος Ἀτρεΐδαο» — ο Ατρείδης
β) «ἱερὸν μένος Ἀντινόοιο» — ο Αντίνοος
γ) «αἰθέριον μένος» — ο αιθέρας
δ) «καταφθιμένου μένος ἀνδρός» — νεκρόν άνδρα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Οι λέξεις μένος καθώς και ο αρχαϊκός τ. παρακμ. μέμονα, που απαντά στον Όμηρο και στη λυρική ποίηση (ο πληθ. μέ-μα-μεν και η μτχ. με-μα-ώς ανάγονται στη συνεσταλμένη βαθμίδα της ρίζας, ενώ ο τ. με-μᾱ-ότες οφείλεται σε μετρική έκταση του βραχέος -α-), ανάγονται σε ΙΕ ρίζα men- «σκέπτομαι, φέρνω στον νου μου, σκοπεύω να κάνω κάτι». Στην ομάδα τών τύπων μέμονα και μένος η σημ. της ρίζας έχει εξελιχθεί σε «θερμότητα, ορμή, θέληση για μάχη», ενώ μια ακόμη πιο χαρακτηριστική σημασιολογική εξέλιξη της ίδιας ρίζας παρατηρείται στο ρ. μαίνομαι. Ο παρακμ. μέμονα ως προς τη μορφή αντιστοιχεί ακριβώς προς το λατ. memini «θυμάμαι». Επίσης συνδέεται με τα γοτθ. man «σκέπτομαι, πιστεύω» (χωρίς διπλασιασμό) και ga-man «θυμάμαι». Η συνεσταλμένη βαθμίδα της ρίζας (μη > μα-) εμφανίζεται και στο γοτθ. mun-um, καθώς και στα ρηματ. επίθ. αυτό-μα-τος, ηλέ-μα-τος. Η λ. μένος είναι ένα σιγμόληκτο ουδέτερο < θ. μενεσ-), που αντιστοιχεί ακριβώς με αρχ. ινδ. manas-, αβεστ. manah-. Επίσης το συνθ. δυσ-μενής συνδέεται με αρχ. ινδ. durmanus- «προβληματικός» και αβεστ. dušmanah- «εχθρικός» (για το αβεστ. ανθρωπωνύμιο Haxā-maniš πρβλ. Ἀχαιμένης). Υπάρχει, τέλος, μια παρεκτεταμένη μορφή της ρίζας men-,η ρίζα men-ti-, που στη λατ. παρήγαγε τύπους δηλωτικούς της σημ. «εξυπνάδα, μυαλό» (πρβλ. mens, mentis «νους», memini και mentio, που σημασιολογικά συνδέονται με το μιμνήσκω). Στην ίδια παρεκτεταμένη μορφή της ρίζας ανάγονται και τα αρχ. ινδ. mati-, λιθουαν. mintis «σκέψη», γοτθ. gamunds, αρχ. σλαβ. pameti «θύμηση». Η λ. μένος απαντά ως β' συνθετικό σε σύνθετα σε -μενής, καθώς και σε ανθρωπωνύμια σε -μένης (πρβλ. Ευ-μένης, Κλεομένης) ήδη από τη μυκηναϊκή εποχή.
ΠΑΡ. αρχ. μενεαίνω, μενοινώ.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) αρχ. μενοεικής. (Β' συνθετικό) δυσμενής, ευμενής
αρχ.
αμενής, εμμενής, ευρυμενής, πραϋμενής, υπερμενής).

Greek Monotonic

μένος: -εος, τό (*μάω),·
1. ισχύς, δύναμη, σθένος, ανδρεία, θάρρος, σε Όμηρ. κ.λπ.
2. σθένος, ενδεικτικό της ζωής, η ζωή η ίδια, σε Ομήρ. Ιλ.· ζωτική δύναμη, σε Σοφ.
3. οργή, πάθος (εμπάθεια), μένοςἔλαβε θυμόν, σε Ομήρ. Ιλ.· μένεος φρένες πίμπλαντο, στο ίδ.· μένεα πνείοντες, στο ίδ.· μένει (στη δοτ.), βίαια, λυσσαλέα, σε Αισχύλ.
4. κλίση, πρόθεση, ο σκοπός καθενός, Τρώων μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, τα σχέδια των Τρώων είναι πάντοτε ανόητα, σε Ομήρ. Ιλ.
II. το μένος χρησιμ. επίσης σε περιφράσεις, ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, δηλ. ο ίδιος ο Αλκίνοος, σε Ομήρ. Οδ.· μένοςἈτρείδαο, Ἕκτορος, κ.λπ. σε Ομήρ. Ιλ.

Russian (Dvoretsky)

μένος: εος τό
1) сила, мощь (μ. καὶ γυῖα, μ. τε καὶ ἀλκή Hom.): μ. χειρῶν и μ. καὶ χεῖρες Hom. мощные руки или мощь рук;
2) стремительность, неукротимость, ярость (λέοντος, ἵππων, ἔγχεος, ποταμῶν Hom.; πυρός Aesch.; χειμῶνος Eur.): χαλινῶν μ. Aesch. крепкая узда;
3) гнев, злоба, бешенство (Ἄρηος Hom.; ὀργῆς καὶ μένους ἐμπλήμενος Arph.): μένεα πνείοντες Hom. исполненные боевого духа; μ. καὶ θάρσος Hom. неукротимая отвага;
4) жизненная сила, жизнь: ψυχή τε μ. τε Hom. жизненные силы, жизнь;
5) кровь (как источник силы и гнева) (μέλαν μ. Soph.): αἱματηρὸν μ. Aesch. струя крови;
6) намерения, мысль: (Τρῶες), τῶν μ. αἰὲν ἀτάσθαλον Hom. троянцы, чьи замыслы всегда преступны; ἐμῶν μενέων ἀπερωεύς Hom. разрушитель моих замыслов;
7) описательно в знач. душа, суть, сущность не переводится: μ. Ἓκτορος Hom. = Ἓκτωρ; μένεα ἀνδρῶν Hom. = ἄνδρες; αἰθέριον μ. Emped. = αἰθήρ.

Frisk Etymological English

Grammatical information: n.
Meaning: mind, courage, anger, strength, impulse (Il.).
Compounds: Compp., e.g. δυσ-μενής evilminded, hostile (Il.) with δυσμέν-εια, -ίη, -αίνω a. o.; metr. enlarged δυσμενέων, -έοντες (Od.; Leumann Hom Wörter 116 n. 83); ἀ-μενής forceless (E.); here the PN Ἀμενέας, Ἀμενίσκος and (with unexplained -νν-) Ἀμεννάμενος? (Bechtel, Namenst. 6 f.); on ἀμενηνός s. v.; PN like Κλεο-μένης; as 1. member in μενο-εικής suited to the desired, agreeable, richly (Hom.).
Derivatives: To μένος belong two verbs with remarkable formation: 1. μενεαίνω, -ῆναι desire strongly, rage (Il.); prob. with analog. -αίνω from uncontracted μένε-ος etc. (Fraenkel Nom. ag. 1, 54 n. 2 a. 2, 211, Schwyzer 440; cf. κτερε-ΐζω, μελε-ϊστί); diff. Solmsen Wortforsch. 51 n. 2, Chantraine Mél. Pedersen 205ff. (from *μενέ[σ]-ων; but δυσ-μενέων must be explained diff., s. above); cf. on βλεμεαίνω. --2. μενοινάω (-ώω), -ῆσαι have in mind, aim at, wish, desire (Il.) with μενοινή f. intention, desire (Call., A. R., AP; prob. backformation); origin unclear; quite uncertain hypothesis by Solmsen Wortforsch. 51 f. (from *μενώ f.; cf. Μενοίτης, -οίτιος, which however certainly belongs to οἶτος fate); not better Brugmann IF 29, 237f., 12, 152, Wiedemann BB 28, 51, Specht Ursprung 167.
Origin: IE [Indo-European] [726] *men- mind
Etymology: As old verbal noun identical with Skt. mánas- n., Av. manah- n. pirit, thought, will, IE *ménos n.; here OP Haxā-maniš m. PN prop. "who has the mind of a friend", friendly minded (Gr. Ἀχαιμένης; s. v.). Adj. δυσ-μενής = Av. duš-manah- evilminded, Skt. dur-manas- sorrowful; εὑ-μενής : Skt. su-mánas- wellminded. But Lith. mẽnas m. rememberance is innovation to menù remember (cf. Fraenkel s. v.). -- A perfect of situation belonging here is μέμονα (s.v.), cf. γένος : γέγονα; with deviating meaning the present μαίνομαι (s. v.). On μένος: μαίνομαι cf. Z 100f. (of Achilleus): ἀλλ' ὅδε λίην

Middle Liddell

μένος, εος, [*μάω]
I. might, force, strength, prowess, courage, Hom., etc.
2. strength, as implying life, life itself, Il.: life-blood, Soph.
3. rage, passion, μένος ἔλλαβε θυμόν Il.; μένεος φρένες πίμπλαντο Il.; μένεα πνείοντες Il.:— μένει in dat. violently, furiously, Aesch.
4. the bent, intent, purpose of any one, Τρώων μ. αἰὲν ἀτάσθαλον their bent is aye to folly, Il.
II. μένος is also used in periphr., ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο, i. e. Alcinous himself, Od.; μένος Ἀτρείδαο, Ἕκτορος, etc., Il.

Frisk Etymology German

μένος: {ménos}
Grammar: n.
Meaning: Geist, Mut, Wut, Kraft, Drang (seit Il.; vorw. poet.).
Composita : Kompp., z.B. δυσμενής übelgesinnt, feindselig (seit Il.) mit δυσμένεια, -ίη, -αίνω u. a.; metr. Erweiterung δυσμενέων, -έοντες (Od.; Leumann Hom Wörter 116 A. 83); ἀμενής kraftlos (E. in lyr.); dazu die PN Ἀμενέας, Ἀμενίσκος und (mit unerklärtem -νν-) Ἀμεννάμενος? (Bechtel, Namenst. 6 f.); zu ἀμενηνός s. bes.; PN wie Κλεομένης; als Vorderglied in μενοεικής dem Geist angemessen, herzerfreuend, reichlich (Hom.).
Derivative: Zu μένος gehören zwei Verba mit eigenartiger Bildung: 1. μενεαίνω, -ῆναι heftig verlangen, wüten (ep. seit Il.); wohl mit analog. -αίνω vom unkontrahierten μένεος usw. (Fraenkel Nom. ag. 1, 54 A. 2 u. 2, 211, Schwyzer 440; vgl. κτερεΐζω, μελεϊστί); anders Solmsen Wortforsch. 51 A. 2, Chantraine Mél. Pedersen 205ff. (von *μενέ[σ]-ων; aber δυσμενέων ist anders zu erklären, s. oben); vgl. zu βλεμεαίνω. —2. μενοινάω (ep. -ώω), -ῆσαι im Sinne haben, vorhaben, wünschen, begehren (vorw. ep. lyr. seit Il.) mit μενοινή f. Vorhaben, Begehren (Kall., A. R., AP; wohl Rückbildung); Entstehung dunkel; ganz unsichere Hypothese von Solmsen Wortforsch. 51 f. (von *μενώ f.; vgl. Μενοίτης, -οίτιος, die aber gewiß zu οἶτος Schicksal gehören); nicht besser Brugmann IF 29, 237f., 12, 152, Wiedemann BB 28, 51, Specht Ursprung 167.
Etymology : Als altes Verbalnomen mit aind. mánas- n., aw. manah- n. Geist, Gedanke, Wille, Streben identisch, idg. *ménos n.; dazu apers. Haxā-maniš m. PN eig. "der den Sinn eines Freundes hat", freundlich gesinnt (gr. Ἀχαιμένης; s. d.). Adj. δυσμενής = aw. duš-manah- übelgesinnt, aind. (ep. klass.) dur-manas- betrübt; εὐμενής : aind. su-mánas- wohlgesinnt. Aber lit. mẽnas m. Gedächtnis ist Neubildung zu menù sich erinnern (vgl. Fraenkel s. v.). — Ein zugehöriges Zustandsperfekt ist μέμονα (s.d.), vgl. γένος : γέγονα; dazu mit abweichender Bed. das Präsens μαίνομαι (s. d.). Zu μένος: μαίνομαι vgl. Z 100f. (von Achilleus): ἀλλ’ ὅδε λίην