σύν: Difference between revisions

From LSJ

πικρὸν με ἀπαιτεῖς ἐνοίκιον → you ask too much of me, you demand a bitter rent from me

Source
(1b)
m (Text replacement - "''' <b class="num">I</b>" to "'''<br /><b class="num">I</b>")
Line 32: Line 32:
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''σύν:''' <b class="num">I</b> староатт. [[ξύν]] (ῠ) adv.<br /><b class="num">1)</b> вместе: [[οἴκαδε]] νισσόμεθα [[σύν]] Hom. мы вместе вернемся домой;<br /><b class="num">2)</b> вместе с тем, одновременно: σὺν δὲ πτερὰ [[λίασθεν]] Hom. (раненая голубка свесила головку), и в то же время крылья (ее) распустились; σὺν δ᾽ [[αὕτως]] [[ἐγώ]] Soph. равным образом и я.<br /><b class="num">II</b> староатт. [[ξύν]] (ῠ) praep. [[cum]] dat. (изредка после существ.)<br /><b class="num">1)</b> (вместе) с: [[σύν]] τινι с кем(чем)-л.; [[σύν]] τινι (= [[μετά]] τινος) μάχεσθαι Xen. воевать в союзе с кем-л.; [[Μένων]] καὶ οἱ σὺν [[αὐτῷ]] Xen. Менон и его люди; ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ Aesch. сам-сем, т. е. с шестью другими; σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ Xen. тебе на пользу;<br /><b class="num">2)</b> с помощью: σὺν θεῷ Hom., Her. с божьей помощью; σὺν νηυσὶ πόλεις ἀλαπάζειν Hom. с помощью флота разорять города; προσπλεῖν σὺν διακοσίαις ναυσί Xen. прибывать на двухстах кораблях;<br /><b class="num">3)</b> посредством (обычно в переводе опускается при творительном инструментальном): σὺν τεύχεσι Hom. оружием; σὺν νεφέεσσι καλύψαι Hom. окутать облаками; σὺν τῇ βίᾳ Xen. силой; σὺν τῷ δικαίῳ καὶ καλῷ Xen. правдой и честностью;<br /><b class="num">4)</b> (при обозначении времени) с, со: σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι Xen. с течением времени; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. поздним вечером;<br /><b class="num">5)</b> в соответствии с, согласно (σὺν τῷ νόμῳ Xen.).
|elrutext='''σύν:'''<br /><b class="num">I</b> староатт. [[ξύν]] (ῠ) adv.<br /><b class="num">1)</b> вместе: [[οἴκαδε]] νισσόμεθα [[σύν]] Hom. мы вместе вернемся домой;<br /><b class="num">2)</b> вместе с тем, одновременно: σὺν δὲ πτερὰ [[λίασθεν]] Hom. (раненая голубка свесила головку), и в то же время крылья (ее) распустились; σὺν δ᾽ [[αὕτως]] [[ἐγώ]] Soph. равным образом и я.<br /><b class="num">II</b> староатт. [[ξύν]] (ῠ) praep. [[cum]] dat. (изредка после существ.)<br /><b class="num">1)</b> (вместе) с: [[σύν]] τινι с кем(чем)-л.; [[σύν]] τινι (= [[μετά]] τινος) μάχεσθαι Xen. воевать в союзе с кем-л.; [[Μένων]] καὶ οἱ σὺν [[αὐτῷ]] Xen. Менон и его люди; ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ Aesch. сам-сем, т. е. с шестью другими; σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ Xen. тебе на пользу;<br /><b class="num">2)</b> с помощью: σὺν θεῷ Hom., Her. с божьей помощью; σὺν νηυσὶ πόλεις ἀλαπάζειν Hom. с помощью флота разорять города; προσπλεῖν σὺν διακοσίαις ναυσί Xen. прибывать на двухстах кораблях;<br /><b class="num">3)</b> посредством (обычно в переводе опускается при творительном инструментальном): σὺν τεύχεσι Hom. оружием; σὺν νεφέεσσι καλύψαι Hom. окутать облаками; σὺν τῇ βίᾳ Xen. силой; σὺν τῷ δικαίῳ καὶ καλῷ Xen. правдой и честностью;<br /><b class="num">4)</b> (при обозначении времени) с, со: σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι Xen. с течением времени; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. поздним вечером;<br /><b class="num">5)</b> в соответствии с, согласно (σὺν τῷ νόμῳ Xen.).
}}
}}
{{elnl
{{elnl

Revision as of 14:00, 31 January 2019

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: σύν Medium diacritics: σύν Low diacritics: συν Capitals: ΣΥΝ
Transliteration A: sýn Transliteration B: syn Transliteration C: syn Beta Code: su/n

English (LSJ)

[ῠ], old Att. ξύν; Boeot. σούν IG7.3171.39 (Orchom. Boeot., iii B.C.): Prep. with dat. (rarely c. gen., σ. τῶν ἐν αὺτῷ νεκρῶν Mitteis Chr.129.23 (ii B.C.);

   A σ. ἡρώων IPE2.383 (Phanagoria); σ. γυναικός ib.301 (Panticapaeum), cf. Ostr.240.5 (ii A.D.), PLond.1.113 iv 19 (vi A.D.)):—with. The form ξύν rarely occurs in Hom., though it is not rare in compds. even when not required by the metre, as in ξυνέαξα, ξυνοχῇσιν, ξύμβλητο, ξύμπαντα; Hes. also uses ξύμπας, ξυνιέναι; in Ion. verse we find ξύν Thgn.1063 (but σύν Id.50), Sol. 19.3 (perh. old Attic), but σύν Archil.4, cf. ξυνωνίη, συνίημι; in early Ion. Prose (including Inscrr., cf. SIG1.2 (Abu Simbel, vi B.C.), 167.37 (Mylasa, iv B.C.), etc.) ξύν is only found in ξυνίημι Heraclit.51, Democr.95 (cf. ἀξύνετος, ἀξυνεσίη, ξύνεσις), and in the phrase ξὺν νῷ (νόῳ codd.) Heraclit.114, Democr.35; Hdt. has only σύν, and in codd. Hp. ξύν has weaker authority than σύν (i p.cxxv Kuehlewein); in the late Ionic of Aret., ξύν prevails over σύν; in Aeol. and Dor. it is rare, ξυνοίκην Sapph.75; ξυναλίαξε Ar.Lys.93; elsewh. Dor. σύν, Leg.Gort. 5.6, IG9(1).334.47 (Locr., v B.C.), etc.; but in old Att. Inscrr. ξύν is the only form up to 500 B.C.; σύν appears in v B.C. and becomes usual towards the end; after 378 B.C. ξύν survives only in the formula γνώμην δὲ ξυμβάλλεσθαι κτλ.; the phrase ξὺν νῷ is found in Ar.Nu. 580, Pl.Cri.48c, Men.88b, R.619b (σὺν E.Or.909); otherwise, of Att. Prose writers Th. alone uses the preposition ξύν, Antipho and Lysias have ξυν- a few times in compds.; codd. Pl. have both ξυν- (Lg.930a, al.) and συν-; in Antipho Soph.Oxy.1364, Aristox., Arr., Ael., and Anon.Rhythm. ξυν- is very freq.; in Trag. both forms occur. The Prep. σύν gradually gave way to μετά with gen., so that whereas A. has 67 examples of σύν to 8 of μετά with gen., the proportions in Th. are 400 of μετά to 37 of σύν, in D. 346 of μετά to 15 of σύν, and in Arist. 300 of μετά to 8 of σύν: for these and other statistics see C. J. T. Mommsen, Beiträge zur Lehre von den griechischen Präpositionen (Frankfurt 1886-95): in Att. Prose and Com. σύν is restricted for the most part to signf. 8, 9 and a few phrases, such as σὺν θεῷ, σὺν (τοῖς) ὅπλοις; Xenophon uses it freely, having 556 examples to 275 of μετά; in Pap., NT, and later Prose its use is much less restricted (v. infr.).    1 in company with, together with, δεῦρό ποτ' ἤλυθε . . σ. Μενελάῳ Il.3.206; ξ. παιδὶ . . πύργῳ ἐφεστήκει 6.372; σ. τοῖσδε ὑπέκφυγον Od.9.286; καταφθίσθαι σ. ἐκείνῳ 2.183; ἀπελαύνειν σ. τῷ στρατῷ Hdt.8.101; ἐπαιδεύετο σ. τῷ ἀδελφῷ X.An.1.9.2; σ. αὐτῷ σταυροῦσι δύο λῃστάς Ev.Marc.15.27; οὐδένα ἔχω σ. ἐμοί PSI10.1161.12 (iv A.D.).    2 with collat. notion of help or aid, σ. θεῷ with God's help or blessing, as God wills, Il.9.49; σ. σοί, πότνα θεά Od.13.391; πέμψον δέ με σ. γε θεοῖσιν Il.24.430, cf. 15.26; σ. θεῷ φυτευθεὶς ὄλβος Pi.N.8.17; σ. θεῷ εἰρημένον spoken as by inspiration, Hdt.1.86; σ. θεῷ δ' εἰρήσεται Ar.Pl.114; σ. θεῷ εἰπεῖν Pl.Tht.151b, Prt. 317b; ξ. θεοῖς Th.1.86; so σ. δαίμονι, σ. Ἀθήνῃ καὶ Διί, Il.11.792, 20.192; σ. Χαρίτεσσιν Pi.N.9.54, cf. P.9.2; ξ. τῷ θεῷ πᾶς καὶ γελᾷ κὠδύρεται S.Aj.383; also θεοῦ σ. παλάμᾳ, σ. θεοῦ τύχᾳ, Pi.O.10(11).21, N.6.24: generally, of personal cooperation, σ. σοὶ φραζέσθω let him consult with you, Il.9.346; λοχησάμενος σ. ἑταίρῳ Od.13.268; ξ. τῇ βουλῇ in consultation with the Council, IG12.63.17; σ. τινὶ μάχεσθαι fight at his side, X.Cyr.5.3.5, cf. HG4.1.34; σ. τινὶ εἶναι or γίγνεσθαι to be with another, i.e.on his side, of his party, Id.An.3.1.21, Smp.5.10; οἱ σ. αὐτῷ his friends, followers, Id.An.1.2.15, cf. Act.Ap.14.4, etc.    3 furnished with, endued with, σ. μεγάλῃ ἀρετῇ ἐκτήσω ἄκοιτιν Od.24.193; πόλιν θεοδμάτῳ σ. ἐλευθερίᾳ ἔκτισσε Pi.P.1.61.    4 of things that belong, or are attached, to a person, σ. νηΐ or σ. νηυσί, i.e. on board ship, Il.1.389, 179, etc.; σ. νηυσὶν ἀλαπάξαι, opp. πεζός, 9.328 (so in Prose, σ. ναυσὶ προσπλεῖν X.HG2.2.7, etc.); σ. ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν Il.5.219; esp. of arms, μιν κατέκηε σ. ἔντεσι 6.418; στῆ δ' εὐρὰξ σ. δουρί 15.541; ἀντιβίην or ἀντίβιον σ. ἔντεσι or σ. τεύχεσι πειρηθῆναι, 5.220, 11.386; σ. ἔντεσι μάρνασθαι 13.719; σκῆπτρον, σ. τῷ ἔβη 2.47; ἄγγελος ἦλθε . . σ. ἀγγελίῃ ib.787; ς. (or ξ.) ὅπλοις Th.2.2, al., Pl.Lg. 947c, Aen.Tact.17.1; ς. (or ξ.) τοῖς ὅπλοις Th.2.90, 4.14, Hell.Oxy. 10.1, Pl.Lg.763a, Aen.Tact.11.8; σ. ἐγχειριδίοις Hell.Oxy.10.2; ξ. ξιφιδίῳ καὶ θώρακι Th.3.22; ξ. ἑνὶ ἱματίῳ Id.2.70; in some such cases ς. is little more than expletive, as σ. τεύχεσι θωρηχθέντες ll.8.530, etc.: with αὐτός (cf. αὐτός 1.5), chiefly in Hom., ἀνόρουσεν αὐτῇ σ. φόρμιγγι Il.9.194, cf. 14.498; αὐτῷ σ. τε λίνῳ καὶ ῥήγεϊ Od.13.118.    5 of things accompanying, or of concurrent circumstances, ἄνεμος σ. λαίλαπι Il.17.57, cf. Od.12.408; of coincidence in time, ἄκρᾳ σ. ἑσπέρᾳ Pi.P.11.10; καιρῷ σ. ἀτρεκεῖ ib.8.7; σ. τῷ Χρόνῳ προϊόντι X.Cyr.8.7.6; in the course of, κείνῳ σ. ἄματι B.10.23, cf. 125, Pi.Fr.123.    6 of necessary connexion or consequence, σὺν μεγάλῳ ἀποτεῖσαι to pay with a great loss, i.e. suffer greatly, Il.4.161; δημοσίῳ σ. κακῷ with loss to the public, Thgn.50; σ. τῷ σῷ ἀγαθῷ to your advantage, X.Cyr.3.1.15; ὤλοντο . . σὺν μιάς ματι with pollution, S.Ant.172; to denote agreement, in accordance with, σ. τῷ δικαίῳ καὶ καλῷ X.An.2.6.18; σ. δίκᾳ Pi.P.9.96; σ. κόσμῳ Hdt.8.86, Arist.Mu.398b23; σ. τάχει S.El.872, etc.    7 of the instrument or means, with the help of, by means of, σ. ἐλαίῳ φαρμακώσαισα Pi.P.4.221; διήλλαχθε σ. σιδάρῳ A.Th.885 (lyr.); πλοῦτον ἐκτήσω ξ. αἰχμῇ Id.Pers.755 (troch.); ἡ [τῶν φίλων] κτῆσίς ἐστιν οὐδαμῶς σ. τῇ βίᾳ X.Cyr.8.7.13; ξ. ἐπαίνῳ Th.1.84.    8 including, κεφάλαιον σ. ἐπωνίοις IG12.329.5, cf. 22.1388.85, 1407.12, al.; τοῦ Πειραιῶς ξ. Μουνυχίᾳ Th.2.13, cf. 4.124, 5.26, 74, 7.42, 8.90, 95; δισχίλιαι γάρ εἰσι (sc. δραχμαὶ) σ. ταῖς Νικίου Ar.Fr.100; ἀνήλωσα σ. τῇ τῆς σκευῆς ἀναθέσει ἑκκαίδεκα μνᾶς Lys.21.4, cf. 2; αἶγας ἀπέδοτο σ. τῷ αἰπόλῳ τριῶν καὶ δέκα μνῶν Is.6.33, cf. 8.8,35, 11.42,46, Aeschin. 2.162, D.19.155, 27.23,al., Arist.HA525b15,17, Ath.19.6, Hipparch. 1.1.9, al., PSI10.1124.14 (ii A.D.).    9 excluding, apart from, plus, ἓξ ἐμοὶ σ. ἑβδόμῳ six with (but not including) me the seventh, A. Th.283; αἱ γὰρ καμπαὶ τέτταρες, ἢ δύο σ. τοῖς πτερυγίοις Arist.HA 490a32; σ. τοῖς ἀρχαίοις τὸν οἶκον ἐκ τῶν προσόδων μείζω ποιῆσαι D. 27.61; τὴν ἐφαπτίδα σ. τῇ σακκοπήρᾳ ἐν ᾗ ἐνῆν together with . ., PEnteux.32.7, cf. 89.9 (iii B.C.); οἱ γραμματεῖς σ. τοῖς πρεσβυτέροις Ev.Luc.20.1, cf. Ep.Gal.5.24.    B POSITION:—σύν sts. follows its case, Il.10.19, Od.9.332, 15.410. It freq. stands between Adj. and Subst., as Od.11.359, Il.9.194, etc.; more rarely between Subst. and Adj., Od.13.258, Pi.P. 8.7.    2 freq. in tmesis in Hom., as Il.23.687, Od.14.296, etc.    3 in late Gr. σὺν καὶ c. dat., στεφανηφορήσας σ. καὶ Αὐρ. Ἰάσονι IG12(7).259 (Amorgos, iii A.D.), cf. Supp.Epigr.4.535 (Ephesus, ii/iii A.D.), Rev.Phil.50.11 (Sardis, i/iii A.D.), CPR26.16 (ii A.D.); cf. infr. c. 2.    C σύν AS ADV., together, at once, κενεὰς σ. Χεῖρας ἔχοντες Od.10.42; mostly folld. by δέ or τε, σ. δὲ πτερὰ πυκνὰ λίασθεν Il.23.879; σ. τε δύ' ἐρχομένω 10.224 (cf. σύνδυο) ; ξ. τε διπλοῖ βασιλῆς S.Aj.960 (lyr.). It is sts. hard to distinguish this from tmesis, e.g. in Il.23.879; so ξὺν κακῶς ποιεῖν is = Ξυγκακοποιεῖν in Th.3.13. In Old Testament Gr. it is sts. used to translate the Hebr. 'ēth (particle prefixed to the definite accus.) through confusion with the Prep. 'ēth 'with', ἐμίσησα σὺν τὴν ζωήν LXXEc.2.17; οὐκ ἐμνήσθη σ. τοῦ ἀνδρός ib.9.15; ἔκτισεν ὁ θεὸς σὺν τὸν οὐρανὸν καὶ σὺν τὴν γῆν Aq.Ge.1.1, etc.    2 besides, also, σ. δὲ πλουτίζειν ἐμέ A.Ag.586; σ. δ' αὔτως ἐγώ S.Ant. 85, etc.; σ. δ' ἐγὼ παρών Id.Aj.1288, cf. El.299; Δίρκα τε . . σ. τ' Ἀσωπιάδες κόραι E.HF785 (lyr.); in later Poetry σ. καί A.R.1.74, Herod.4.3, Nic.Th.8, D.P.843 (also in late Prose, Ath.2.49a; cf. supr. B. 3).    D IN COMPOS.    I with, along with, together, at the same time, hence of any kind of union, connexion, or participation in a thing, and metaph. of agreement or unity. In Compos. with a trans. Verb σύν may refer to the Object as well as the Subject, as συγκατακτείνειν may mean kill one person as well as another, or, join with another in killing.    2 of the completion of an action, altogether, completely, as in συνάγνυμι, συνασκέω 2, συνθρύπτω, συγκόπτω, συμπατέω, συμπληρόω, συντελέω, συντέμνω; sts., therefore, it seems only to strengthen the force of the simple word.    3 joined with numerals, σύνδυο two together, which sense often becomes distributive, by twos, two and two; so σύντρεις, σύμπεντε, etc., like Lat. bini, terni, etc.    II σύν in Compos., before β μ π φ ψ, becomes συμ-; before γ κ ξ Χ, συγ-; before λ συλ-; before σ usu. συσ-; but becomes συ- before σ followed by a conson. (e.g. συστῆναι), before ζ, and perh. sts. before ξ. In a poet. passage, ap.Pl.Phdr.237a, we have ξύμ alone in tmesi, ξύμ μοι λάβεσθε for συλλάβεσθέ μοι; cf. ὅτε ξὺμ πρῶτ' ἐφύοντο Emp.95: in Inscrr. and Papyri these assimilations are freq. not found.

German (Pape)

[Seite 994] altatt. ξύν, das auch bei Ion. u. Dor. und bei Hom. da vorkommt, wo der Vers die Verlängerung der vorhergehenden kurzen Sylbe durch Position erfordert; obwohl in unsern heutigen Texten manche Ungleichheit, bes. in den attischen Schriftstellern sich findet; ξύν ist offenbar die alte Form, aus der σύν u. cum, κοινός u. s. w. hervorgeht.

French (Bailly abrégé)

att. ξύν;
adv. et prép.
A. adv.
1 ensemble, tous ensemble : κενεὰς σὺν χεῖρας ἔχοντες OD tous ensemble avec les mains vides;
2 en même temps, d’ord. joint à des particules copul. δέ et τέ : σὺν δέ et en même temps, avec cela IL ; σύν τε m. sign. IL;
3 en outre, avec une particule : ξὺν δέ ESCHL et en outre;
B. prép. avec le dat. :
I. avec un rég. de pers.
1 avec : σὺν Μενελάῳ IL avec Ménélas ; παιδεύεσθαι σύν τινι XÉN être élevé avec qqn;
2 du côté de, en faveur de : γίγνεσθαι σύν τινι XÉN être ou se mettre du côté de qqn ; οἱ σύν τινι ATT l’entourage, le parti de qqn;
3 d’accord avec, en communauté avec : φράζεσθαι σύν τινι IL délibérer avec qqn, conférer avec qqn ; βουλεύεσθαι σύν τινι ATT m. sign. ; πολεμεῖν σύν τινι XÉN faire la guerre comme allié ou auxiliaire de qqn ; σὺν θεῷ IL, σὺν θεοῖσιν IL avec l’aide de la divinité, des dieux ; σὺν τῷ θεῷ SOPH selon la volonté du dieu ; σὺν θεῷ εἰρημένον HDT dit par une inspiration divine;
II. avec un rég. de chose :
1 avec : σὺν τεύχεσιν IL, σὺν ἔντεσιν IL avec ses armes, avec leurs armes ; σὺν νηΐ IL, OD avec un vaisseau, sur un vaisseau ; σὺν νηυσί IL avec, sur la flotte ; avec un n. abstrait σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ ἄκοιτιν OD épouse douée d’un grand mérite;
2 par le moyen de, au moyen de : σὺν νεφέεσσι κάλυψεν γαῖαν καὶ πόντον OD il couvrit de nuages la terre et la mer ; πλοῦτον ἐκτήσω σὺν αἰχμῇ ESCHL tu as acquis des richesses à la pointe de la lance;
3 en même temps que : ἄνεμος σὺν λαίλαπι πολλῇ IL du vent avec un fort ouragan ; αὐτῇ σὺν πήληκι κάρη IL la tête avec le casque lui-même ; σὺν τῷ δικαίῳ XÉN conformément à la justice ; ξὺν νόμῳ ou ξὺν τῷ νόμῳ ATT en conformité avec la loi, selon la loi ; σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι XÉN avec la marche du temps;
C. en compos., σύν marque :
1 la réunion de plusieurs personnes ou de plusieurs choses en un même lieu (σύνειμι, συνίστημι) ; avec idée de mouv. (συνάγω, συγκαλέω) ; ou dans le même temps (σύγχρονος);
2 une communauté d’action (συμβουλεύομαι, συμμάχομαι);
3 une idée d’ensemble, de rassemblement (συγκαλύπτω, συμπληρόω).
Étymologie: cf. lat. cum.

English (Autenrieth)

the latter (older) form for metrical convenience, but more freely in compounds: along with, together.— I. adv., together, at once; σὺν δὲ δύω μάρψᾶς, Od. 9.289 (cf. 311, 344); σὺν δὲ νεφέεσσι (dat. instr.) κάλυψεν | γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον, Od. 5.293; ἦλθε Δολίος, σὺν δ' υἱεῖς, ‘along with him,’ Od. 24.387; of mingling, confusing, breaking up, σὺν δ' ἥμῖν δαῖτα ταράξῃ, Il. 1.579 (cf. Il. 8.86); σὺν δ' ὅρκἰ ἔχευαν, Il. 4.269; σὺν δὲ γέροντι νόος χύτο, Il. 24.358.—II. prep. w. dat., with, in company with, by the aid of; σὺν θεῷ, σὺν θεοῖσιν, σὺν Ἀθήνῃ, σὺν σοί, Od. 13.391; of things, with, denoting accompaniment and secondarily instrument, the clothing or armor one wears, the ship one sails with, Il. 3.29, Il. 1.179; met., of quality or characteristic, ἄκοιτιν σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ ἐκτήσω, Od. 24.193; of consequence, penalty, σὺν δὲ μεγάλῳ ἀπέτῖσαν, Il. 4.161. σύν sometimes follows its case, Od. 15.410.

English (Slater)

σῠν
   1 prep. c. dat. (with second only of two nouns, (P. 4.10), (P. 8.99), (N. 10.38), (N. 10.53), (N. 10.84), Πα. 6. 4: following noun c. adj., (O. 2.18), (P. 4.187), (P. 8.7), (P. 8.54) ; c. dependent gen., (O. 13.58) )
   a along with, accompanied by
   I of people, things ἀντιθέοισιν νίσεται σὺν παισὶ Λήδας (O. 3.35) κεῖνος σὺν βαρυγδούπῳ πατρὶ (O. 6.81) σὺν Διαγόρᾳ κατέβαν (O. 7.13) ναίοντας Ἀργείᾳ σὺν αἰχμᾷ (O. 7.19) ἀλλὰ Κρόνου σὺν παιδὶ νεῦσαι (O. 7.67) κωμάζοντι φίλοις Ἐφαρμόστῳ σὺν ἑταίροις (O. 9.4) ἔστα σὺν Ἀχιλλεῖ μόνος (O. 9.71) ταὶ Διωνύσου πόθεν ἐξέφανεν σὺν βοηλάτᾳ χάριτες διθυράμβῳ; (O. 13.19) Πτοιοδώρῳ σὺν πατρὶ (O. 13.41) τοὶ μὲν γένει φίλῳ σὺν Ἀτρέος Ἑλέναν κομίζοντες (O. 13.58) κοῦραι παρ' ἐμὸν πρόθυρον σὺν Πανὶ μέλπονται θαμὰ (P. 3.78) κωμάζοντι σὺν Ἀρκεσίλᾳ (P. 4.2) “ἐναλίαν βᾶμεν σὺν ἅλμᾳ” (P. 4.39) σὺν κείνοισι (P. 4.134) ἅλιξιν σὺν ἄλλοις (P. 4.187) σὺν Ἑλένᾳ γὰρ μόλον (P. 5.83) “ἀφίξεται λαῷ σὺν ἀβλαβεῖ” (P. 8.54) Αἴγινα φίλα μᾶτερ, ἐλευθέρῳ στόλῳ πόλιν τάνδε κόμιζε Δὶ καὶ κρέοντι σὺν Αἰακῷ Πηλεῖ τε κἀγαθῷ Τελαμῶνι σύν τ' Ἀχιλλεῖ (P. 8.99) —100. Πυθιονίκαν σὺν βαθυζώνοισιν ἀγγέλλων Τελεσικράτη Χαρίτεσσι γεγωνεῖν (P. 9.2) ἴτε σὺν Ἡρακλέος ἀριστογόνῳ ματρὶ (P. 11.3) Κασσάνδραν πολιῷ χαλκῷ σὺν Ἀγαμεμνονίᾳ ψυχᾷ πόρεὐ Ἀχέροντος ἀκτὰν παρ' εὔσκιον νηλὴς γυνά (P. 11.20) διδύμῳ σὺν κασιγνήτῳ μόλεν (N. 1.36) ἐγὼ τόδε τοι πέμπω μεμιγμένον μέλι λευκῷ σὺν γάλακτι (N. 3.78) (Ἡρακλέης) σὺν ᾧ ποτε Τροίαν πόρθησε (N. 4.25) Ἑρμᾷ καὶ σὺν Ἡρακλεῖ (N. 10.53) “καὶ ἐμοὶ θάνατον σὺν τῷδ' ἐπίτειλον, ἄναξ” (N. 10.77) “θέλεις λτ;ναίειν ἐμοὶγτ; σύν τ' Ἀθαναίᾳ κελαινεγχεῖ τ Ἄρει” (N. 10.84) Ἀμύκλαθεν γὰρ ἔβα σὺν Ὀρέστᾳ (N. 11.34) τὸν ἀκερσεκόμαν Φοῖβον χορεύων ἐν Κέῳ ἀμφιρύτᾳ σὺν ποντίοις ἀνδράσιν (I. 1.8) σὺν Ὀρσέᾳ δέ νιν κωμάξομαι (I. 4.72) σὺν Χάρισιν δ' ἔμολον (I. 5.21) ἑσπόμενοι Ἡρακλῆι πρότερον, καὶ σὺν Ἀτρείδαις (I. 5.38) ἆγε σὺν Τιρυνθίοισιν πρόφρονα σύμμαχον (I. 6.28) πέφνεν δὲ σὺν κείνῳ Μερόπων ἔθνεα (I. 6.31) πολίων δ' ἑκατὸν πεδέχειν μέρος ἕβδομον Πασιφάας λτ;σὺνγτ; υἱ[οῖ]σι (add. Housman metr. gr.: <ἓξ> Wil.: om. Π.) Πα. . 3. χρυσέα κλυτόμαντι Πυθοῖ, λίσσομαι Χαρίτεσσίν τε καὶ σὺν Ἀφροδίτᾳ με δέξαι (Pae. 6.4) κελαινεφεῖ σὺν πατρὶ Μναμοσύνᾳ τε τοῦτον ἔσχετ[ε τεθ]μόν (Pae. 6.55) ὄφρα σὺν Χειμάρῳ μεθύων Ἀγαθωνίδᾳ βάλω κότταβον fr. 128. 2. πρῶτον μὲν Ἀλκμήνας σὺν υἱῷ ἦλθεν fr. 172. 4.
   II = ἔχων. ταχὺ δὲ Καδμείων ἀγοὶ χαλκέοις σὺν ὅπλοις ἔδραμον ἀθρόοι (N. 1.51) σπεῦδεν ὅμιλος ἱκέσθαι χαλκέοις ὅπλοισιν ἱππείοις τε σὺν ἔντεσιν (N. 9.22) “μολόντα βαιοῖς σὺν ἔντεσιν ποτὶ πολὺν στρατόν (Pae. 2.74)
   b by the aid of
   I esp. of gods σὺν θεοῖς (O. 8.14) σὺν Κυπρογενεῖ (O. 10.105) σὺν δὲ κείνῳ (O. 13.87) σὺν γὰρ ὑμῖν (O. 14.5) σύν τοι τίν κεν ἁγητὴρ ἀνήρ τράποι (P. 1.69) πρὶν τελέσσαι ματροπόλῳ σὺν Ἐλειθυίᾳ (P. 3.9) “σὺν Δαναοῖς” (P. 4.48) κλέψεν τε Μήδειαν σὺν αὐτᾷ (P. 4.250) ἀλλὰ χρονίῳ σὺν Ἄρει πέφνεν τε ματέρα (P. 11.36) φέρε στεφανώματα σὺν ξανθαῖς Χάρισσιν (N. 5.54) σὺν δὲ τὶν καὶ παῖς ὁ Θεαρίωνος ἀρετᾷ κριθεὶς εὔδοξος ἀείδεται (N. 7.6) σὺν θεῷ γάρ τοι φυτευθεὶς ὄλβος ἀνθρώποισι παρμονώτερος (N. 8.17) εὔχομαι ταύταν ἀρετὰν κελαδῆσαι σὺν Χαρίτεσσιν (N. 9.54) Χαρίτεσσί τε καὶ σὺν Τυνδαρίδαις (N. 10.38) σὺν θεοῖς (I. 1.6) σὺν θεῷ (I. 4.5)
   II of things, by means of, through σὺν ἅρματι θοῷ κλείζειν (O. 1.110) λάθα δὲ πότμῳ σὺν εὐδαίμονι γένοιτ' ἄν (O. 2.18) Ἐρινὺς ἔπεφνέ οἱ σὺν ἀλλαλοφονίᾳ γένος (O. 2.42) σὺν δὲ φιλοφροσύναις εὐηράτοις Ἁγησία δέξαιτο κῶμον (O. 6.98) σύν τινι μοιριδίῳ παλάμᾳ ἐξαίρετον Χαρίτων νέμομαι κᾶπον (O. 9.26) θεοῦ σὺν παλάμᾳ (O. 10.21) εἰ δὲ σὺν πόνῳ τις εὖ πράσσοι (O. 11.4) τὸ πλουτεῖν δὲ σὺν τύχᾳ πότμου σοφίας ἄριστον (P. 2.56) “σὺν τιμᾷ θεῶν” (P. 4.51) σὺν Νότου δ' αὔραις ἐπ Ἀξείνου στόμα πεμπόμενοι (P. 4.203) σὺν δ' ἐλαίῳ φαρμακώσαισ ἀντίτομα (P. 4.221) ὔμμι Λατοίδας ἔπορεν Λιβύας πεδίον σὺν θεῶν τιμαῖς ὀφέλλειν (P. 4.260) σὺν ὀρθαῖς κιόνεσσιν δεσποσύναισιν ἐρειδομένα (P. 4.267) σὺν δ' ἀέθλοις ἐκέλευσεν διακρῖναι ποδῶν (P. 9.115) τὸν Ἱπποκλέαν ἔτι καὶ μᾶλλον σὺν ἀοιδαῖς ἕκατι στεφάνων θαητὸν ἐν ἅλιξι θησέμεν (P. 10.57) Ὀλυμπίᾳ τ' ἀγώνων πολυφάτων ἔσχον θοὰν ἀκτῖνα σὺν ἵπποις (P. 11.48) ὄφρα τὸν Εὐρυάλας ἐκ καρπαλιμᾶν γενύων χριμφθέντα σὺν ἔντεσι μιμήσαιτ' ἐρικλάγκταν γόον (P. 12.21) ἀρχαὶ δὲ (sc. τοῦ ὕμνου) βέβληνται θεῶν κείνου σὺν ἀνδρὸς δαιμονίαις ἀρεταῖς (N. 1.9) σὺν Χαρίτων τύχᾳ (N. 4.7) Μενάνδρου σὺν τύχᾳ μόχθων ἀμοιβὰν ἐπαύρεο (N. 5.48) σὺν θεοῦ δὲ τύχᾳ (N. 6.24) ἔργοις δὲ καλοῖς ἔσοπτρον ἴσαμεν ἑνὶ σὺν τρόπῳ, εἰ (N. 7.14) νεοθαλὴς δ' αὔξεται μαλθακᾷ νικαφορία σὺν ἀοιδᾷ (N. 9.49) Σικυωνόθε δ' ἀργυρωθέντες σὺν οἰνηραῖς φιάλαις ἀπέβαν (N. 10.43) σὺν ποδῶν χειρῶν τε νικᾶσαι σθένει (N. 10.48) εὐτυχήσαις ἢ σὺν εὐδόξοις ἀέθλοις ἢ σθένει πλούτου (I. 3.1) εὐανθεῖ σὺν ὄλβῳ εἴ τις εὖ πάσχων λόγον ἐσλὸν ἀκούῃ (I. 5.12) τοὶ καὶ σὺν μάχαις δὶς πόλιν Τρώων ἔπραθον (I. 5.35) κώμαζ' ἔπειτεν ἁδυμελεῖ σὺν ὕμνῳ καὶ Στρεψιάδᾳ (I. 7.20) ἰατὰ δ' ἐστὶ βροτοῖς σύν γ ἐλευθερίᾳ καὶ τά (I. 8.15) σὺν θεῶν δέ νιν αἴσᾳ ἐκτίσσατο (I. 9.1) τοὶ σὺν πολέμῳ κτησάμενοι χθόνα πολύδωρον (Pae. 2.59) νέων δὲ μέριμναι σὺν πόνοις εἱλισσόμεναι δόξαν εὑρίσκοντι fr. 227. 1.
   c
   I of accompanying circumstances, along with ἁμέραν ὁπότε ἀτειρεῖ σὺν ἀγαθῷ τελευτάσομεν (O. 2.33) θεόρτῳ σὺν ὄλβῳ ἐπί τι καὶ πῆμ' ἄγει (O. 2.36) Ἐρατιδᾶν τοι σὺν χαρίτεσσιν ἔχει θαλίας καὶ πόλις (O. 7.93) ἔστασεν ἑορτὰν σὺν Ὀλυμπιάδι πρώτᾳ νικαφορίαισί τε (O. 10.58) πέτρας φοίνισσα κυλινδομένα φλὸξ ἐς βαθεῖαν φέρει πόντου πλάκα σὺν πατάγῳ (P. 1.24) καὶ σὺν εὐφώνοις θαλίαις ὀνυμαστάν (P. 1.38) πόλιν κείναν θεοδμάτῳ σὺν ἐλευθερίᾳ ἔκτισσε (P. 1.61) “οὐκέτι τλάσομαι ψυχᾷ γένος ἁμὸν ὀλέσσαι ματρὸς βαρείᾳ σὺν πάθᾳ” (P. 3.42) νιν σὺν εὐδοξίᾳ μετανίσεαι (P. 5.8) ἁρπαλέαν δόσιν πενταεθλίου σὺν ἑορταῖς ὑμαῖς ἐπάγαγες (P. 8.66) εἰ γάρ τις ἐσλὰ πέπαται μὴ σὺν μακρῷ πόνῳ (P. 8.73) κεῖνος αἰνεῖν καὶ τὸν ἐχθρὸν παντὶ θυμῷ σύν τε δίκᾳ καλὰ ῥέζοντ' ἔννεπεν (δικαίως Σ.) (P. 9.96) ἵλαος ἀθανάτων ἀνδρῶν τε σὺν εὐμενίᾳ δέξαι στεφάνωμα τόδ (P. 12.4) θρῆνον λειβόμενον δυσπενθέι σὺν καμάτῳ (P. 12.10) καί τινα σὺν πλαγίῳ ἀνδρῶν κόρῳ στείχοντα (N. 1.64) ἔνθα μιν εὔφρονες ἶλαι σὺν καλάμοιο βοᾷ θεὸν δέκονται (N. 5.38) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται σύν τε δίκᾳ (N. 9.44) ἀλλὰ σὺν δόξᾳ τέλος δωδεκάμηνον περᾶσαί νιν ἀτρώτῳ κραδίᾳ (Dissen: περᾶσαι σὺν codd.) (N. 11.9) ἐπεί νιν Ἀλκαθόου τ' ἀγὼν σὺν τύχᾳ ἐν Ἐπιδαύρῳ τε νεότας δέκετο πρίν (I. 8.67) Λατόος ἔνθα με παῖδες εὐμενεῖ δέξασθε νόῳ θεράποντα ὑμέτερον κελαδεννᾷ σὺν μελιγάρυι παιᾶνος ἀγακλέος ὀμφᾷ (Pae. 5.47) μανίαι τ' ἀλαλαί τ ὀρίνεται ῥιψαύχενι σὺν κλόνῳ Δ. 2. 13. Διόθεν τέ με σὺν ἀγλαίᾳ ἴδετε πορευθέντ ἀοιδᾶν δεύτερον fr. 75. 7. ἀχεῖ τ' ὀμφαὶ μελέων σὺν αὐλοῖς fr. 75. 18.
   II with, at the time of “καὶ τὸ Μηδείας ἔπος ἀγκομίσαι ἑβδόμᾳ καὶ σὺν δεκάτᾳ γενεᾷ Θήραιον (P. 4.10) τὺ γὰρ τὸ μαλθακὸν ἔρξαι τε καὶ παθεῖν ὁμῶς ἐπίστασαι καιρῷ σὺν ἀτρεκεῖ (P. 8.7) ὄφρα Θέμιν ἱερὰν κελαδήσετ' ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ (P. 11.10) τὸν κωμάξατε Τιμοδήμῳ σὺν εὐκλέι νόστῳ (N. 2.24) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται σύν τε δίκᾳ (N. 9.44) χρῆν μὲν κατὰ καιρὸν ἐρώτων δρέπεσθαι, θυμέ, σὺν ἁλικίᾳ fr. 123. 1.
   III with, under the influence of σὺν δ' ἀνάγκᾳ μιν φίλον καί τις ἐὼν μεγαλάνωρ ἔσανεν (P. 1.51) σὺν δ' ἀνάγκᾳ πὰν καλόν fr. 122. 9.
   d in of musical terms ἐξύφαινε, γλυκεῖα, καὶ τόδ' αὐτίκα, φόρμιγξ, Λυδίᾳ σὺν ἁρμονίᾳ μέλος (N. 4.45)
   e fragg. σὺν ἀπιομ[ήδ]ει φιλ[ (Pae. 7.7) παρθένῳ σὺν πομ[ Πα. 7C. a. 4. σὺν παντ[ Πα. 13. a. 7. ]σὺν κτύπῳ[ Πα. 13. a. 15. πορφυρέᾳ σὺν κρόκ[ᾳ Πα. 13. a. 19. σὺν Χαρίτ[εσσι P. Oxy. 841, fr. 112.
   2 adv.
   a at the same time εἰ γάρ τις ἀνθρώπων πράσσει θεοδμάτους ἀρετὰς σύν τέ οἱ δαίμων φυτεύει δόξαν (tmesin vidit Boeckh) (I. 6.12)
   b in tmesis σὺν πρέπει (v. συμπρέπω) (N. 3.67)

English (Abbott-Smith)

σύν (old Att. ξύν), prep. c. dat.,
expressing association, fellowship and inclusion. It gradually gave way to μετά, c. gen. (cf. LS, s.v.; Bl., §41, 3), and is therefore comparatively infrequent in NT, being rare in Mt 4, Mk 6, Jo 3, and elsewhere (exx. Ja 1:11, II Pe 1:18) only in Lk (Gosp. and Ac) and Paul. With, together with: of companionship and association, Lk 2:13, Jo 21:3, Ac 10:23, al.; εἶναι σύν τινι, Lk 7:12, Ac 4:13, Phl 1:23, al.; of partisanship, Ac 4:13; οἱ σύν τινι, of attendants, companions or colleagues, Mk 2:26, Lk 5:9, Ac 5:17, al.; of assistance, ἡ χάρις τ. θεοῦ σὺν ἐμοί, I Co 15:10; of two or more things together, almost = καί, Lk 23:11, Ac 3:4 10:2 14:5 23:25, Eph 3:18; σὺν Χριστῷ ζῆν, II Co 13:4; besides (FlJ, LXX), σὺν πᾶσι τούτοις, Lk 24:21.In composition: with (συνχαίρω), together (συνωδίνω), altogether (συντελέω)

English (Strong)

a primary preposition denoting union; with or together (but much closer than μετά or παρά), i.e. by association, companionship, process, resemblance, possession, instrumentality, addition, etc.: beside, with. In composition it has similar applications, including completeness.

Greek Monotonic

σύν: [ῠ], αρχ. Αττ. ξύν, πρόθ. που συντάσσεται με δοτ., Λατ. cum·
Α. I. 1. μαζί με, με τη βοήθεια, συνεταιρικά με, από κοινού, ομαδικά· δεῦρ' ἤλυθε σὺν Μενελάῳ, σε Ομήρ. Ιλ.
2. με παράλληλη σημασία της βοήθειας, σὺν θεῷ, με τη βοήθεια ή την ευλογία του θεού (ο θεός θεωρείται ότι στέκεται στο πλάι κάποιου), σε Όμηρ. κ.λπ.· σὺν θεῷ εἰρημένον, κάτι που ειπώθηκε σα να είχε θεϊκή έμπνευση, σε Ηρόδ.· ομοίως, σὺν δαίμονι, σὺν Διί, σὺν Ἀθήνῃ, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, σύν τινι εἶναι ή γίγνεσθαι, είμαι μαζί με κάποιον, δηλ. στο πλευρό του, με το μέρος του, στην παράταξή του, σε Ξεν.· οἱ σύν τινι, φίλοι κάποιου, ακόλουθοί του, στον ίδ.
3. αυτός που είναι προικισμένος με κάποιο χάρισμα, ἄκοιτις σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για πράγματα που ανήκουν σε κάποιον ή τα χειρίζεται κάποιος, στῆ σὺν δουρί, σε Ομήρ. Ιλ.· σκῆπτρον, σὺν τῷ ἔβῃ, στο ίδ.· αὐτῇ σὺν φόρμιγγι, στο ίδ. (έτσι, στην Αττ., η πρόθ. σὺν συχνά παραλείπεται).
4. λέγεται για δύο ή περισσότερα πράγματα που λαμβάνονται από κοινού, θύελλαι σὺνβορέῃ, ἄνεμος σὺν λαίλαπι, σε Ομήρ. Οδ.
5. λέγεται για αναγκαία σχέση ή συνέπεια, σὺν μεγάλῳ ἀποτίσαι, πληρώνω με μεγάλη απώλεια, δηλ. υποφέρω πολύ, σε Ομήρ. Ιλ.· σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ, για δικό σου όφελος, πλεονέκτημα, Λατ. tuo cum commodo, σε Ξεν.· σὺν μιάσματι, έχοντας έρθει σε επαφή με μόλυσμα, σε Σοφ.· και γενικά, σε συμφωνία, σε αντιστοιχία με· σὺν δίκᾳ, σε Πίνδ.· σὺν κόσμῳ, σὺν τάχει κ.λπ.· σχεδόν = επιρρ., δικαίως, κοσμίως, ταχέως, σε Αττ.
6. με, μέσω, σὺν νεφέεσσι κάλυψεν γαῖαν, σε Ομήρ. Οδ., Πίνδ.· πλοῦτον ἐκτήσω σὺν αἰχμῇ, σε Αισχύλ.
7. με τακτ. αριθμ., ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ, δηλ. εγώ μαζί με άλλους έξι, στον ίδ. Β. σύν ως επίρρ.·
1. μαζί, από κοινού, σε Αισχύλ., Σοφ.
2. επίσης, ομοίως, συγχρόνως, σε Ομήρ. Οδ., Τραγ. Γ. ΣΤΑ ΣΥΝΘ.·
I. 1. μαζί, μαζί με κάποιον, από κοινού, συγχρόνως, Λατ. con· στα σύνθ. ως μτβ. ρήμα, όπως το κτείνω, το σύν μπορεί να αναφέρεται σε δύο πράγματα, σκοτώνω κάποιον όπως σκοτώνω ή έχω σκοτώσει και κάποιον άλλο, ή, συνεργώ με κάποιον στη διάπραξη φόνου.
2. λέγεται για την ολοκλήρωση μιας πράξης, συνολικά, εντελώς, πλήρως, όπως στα συμπληρόω, συντέμνω.
3. συντίθεται με αριθμ., σύνδυο, δύο μαζί ή ανά δύο, δυο δυο· ομοίως, σύντρεις, σύμπεντε κ.λπ. όπως τα Λατ. bini, terni κ.λπ.
II. το συν- πριν από τα σύμφωνα β, μ, π, φ, ψ γίνεται συμ-· πριν από τα γ, κ, ξ, χ, γίνεται συγ-· πριν το λ, συλ-· πριν το σ, γίνεται συσ-· πριν όμως από το στ- γίνεται συ-, όπως συστῆναι.

Russian (Dvoretsky)

σύν:
I староатт. ξύν (ῠ) adv.
1) вместе: οἴκαδε νισσόμεθα σύν Hom. мы вместе вернемся домой;
2) вместе с тем, одновременно: σὺν δὲ πτερὰ λίασθεν Hom. (раненая голубка свесила головку), и в то же время крылья (ее) распустились; σὺν δ᾽ αὕτως ἐγώ Soph. равным образом и я.
II староатт. ξύν (ῠ) praep. cum dat. (изредка после существ.)
1) (вместе) с: σύν τινι с кем(чем)-л.; σύν τινι (= μετά τινος) μάχεσθαι Xen. воевать в союзе с кем-л.; Μένων καὶ οἱ σὺν αὐτῷ Xen. Менон и его люди; ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ Aesch. сам-сем, т. е. с шестью другими; σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ Xen. тебе на пользу;
2) с помощью: σὺν θεῷ Hom., Her. с божьей помощью; σὺν νηυσὶ πόλεις ἀλαπάζειν Hom. с помощью флота разорять города; προσπλεῖν σὺν διακοσίαις ναυσί Xen. прибывать на двухстах кораблях;
3) посредством (обычно в переводе опускается при творительном инструментальном): σὺν τεύχεσι Hom. оружием; σὺν νεφέεσσι καλύψαι Hom. окутать облаками; σὺν τῇ βίᾳ Xen. силой; σὺν τῷ δικαίῳ καὶ καλῷ Xen. правдой и честностью;
4) (при обозначении времени) с, со: σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι Xen. с течением времени; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. поздним вечером;
5) в соответствии с, согласно (σὺν τῷ νόμῳ Xen.).

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

σύν, ook ξύν, poët. ξύμ in tmes. voorafgaand aan labiaal; in compos. soms συ - voor ζ of σ + klinker; συγ - voorafgaand aan velair; συλ - voor λ; συμ -voor labiaal; συρ - voor ρ; συσ - voor σ + medeklinker met adv. samen, tegelijk(ertijd), mede, eveneens:. σύν … δύ ’ ἐρχομένω wanneer er twee samen gaan Il. 10.224 (missch. ook tmesis); σὺν δὲ πλουτίζειν ἐμέ en dat (het) tegelijk mij verrijkt Aeschl. Ag. 586; ξύν τε διπλοῖ βασιλῆς en de twee vorsten eveneens Soph. Ai. 960; σὺν δ ’ αὔτως ἐγώ en ook ik (zal dat doen) op dezelfde manier Soph. Ant. 85. in composita samen (met...), tegelijk (met...), mede: bijv. σύμμαχος, συμβαίνω, συνάγω, συγγιγνώσκω; kan bij ww. met acc. zowel betrekking hebben op subj. als obj., bijv.. συμφονεύω samen met (een andere moordenaar) doden; samen met (een ander slachtoffer) iem. doden. helemaal, volledig: bijv. σύμπαντες, συγκόπτω, συμπληρόω. bij telwoorden, distributief bij elkaar: bijv.. σύνδυο met twee bij elkaar, d.w.z. twee aan twee. prep. met dat. van levende wezens met, samen met, tegelijk met (in gezelschap van, aan de kant van, met medewerking van etc.): van personen; σὺν ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ samen met de godgelijke Odysseus Il. 11.140; πολεμεῖν σύν met dat. oorlogvoeren met (d.w.z. aan de kant van) Xen. Hell. 4.1.34; μάχεσθαι σύν met dat. strijden met (d.w.z. aan de kant van);; εἶναι σύν met dat. met iem. zijn, aan iems. kant staan Xen. An. 3.1.21; οἱ σὺν αὐτῷ de mensen met hem, zijn mensen Xen. An. 1.2.15; van godheden. σὺν θεῷ met (de hulp of instemming van) god; σὺν θεῷ εἰρημένον met goddelijke inspiratie gezegd Hdt. 1.86.3; σὺν θεῷ εἰπεῖν om met god te spreken, ‘god zegene mijn woorden’ Plat.; ξὺν τῷ θεῷ πᾶς καὶ γελᾷ κὠδύρεται iedereen lacht en huilt zoals god het wil Soph. Ai. 383. van zaken met (van wat iemand bij zich heeft; met inbegrip van, inclusief), m. n. van wapens:; σὺν ἔντεσι (compleet) met wapenrusting = σὺν τεύχεσι = σὺν ὅπλοις; αὐτῇ σὺν φόρμιγγι met citer en al Il. 9.194; modaal met, onder:; σὺν ὅρκῳ met een eed, onder ede Od. 14.151; αὐτόχειρι σὺν μιάσματι met een eigenhandig begane moord bevlekt Soph. Ant. 172; σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ met voordeel voor jezelf, tot je eigen voordeel Xen. Cyr. 3.1.15; instrumenteel met (behulp van), door:. διήλλαχθε σὺν σιδάρῳ u heeft zich verzoend met behulp van ijzer (d.w.z. het zwaard) Aeschl. Sept. 884. van tijd. καιρῷ σὺν ἀτρεκεῖ precies op het juiste moment Pind. P. 8.7; σὺν τῷ χρόνῳ προϊόντι met het voortgaan van de tijd Xen. Cyr. 8.7.6.

Frisk Etymological English

See also: s. ξύν.

Middle Liddell


prep. with dat., Lat. cum
I. along with, in company with, together with, δεῦρ' ἤλυθε σὺν Μενελάῳ Il.
2. with collat. notion of help, σὺν θεῷ with God's help or blessing, (the God being conceived as standing with one), Hom., etc.; σὺν θεῷ εἰρημένον spoken as by inspiration, Hdt.: so, σὺν δαίμονι, σὺν Διί, σὺν Ἀθήνῃ Il.; so also, σύν τινι εἶναι or γίγνεσθαι to be with another, i. e. on his side, of his party, Xen.; οἱ σύν τινι any one's friends, followers, Xen.
3. endued with, ἄκοιτις σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ Od.: of things that belong or are attached to a person, στῆ σὺν δουρί Il.; σκῆπτρον, σὺν τῷ ἔβη Il.; αὐτῇ σὺν φόρμιγγι Il. (here, in attic, the σύν is often omitted).
4. of two or more things taken together, θύελλαι σὺν βορέῃ, ἄνεμος σὺν λαίλαπι Il.; also of coincidence in point of time, ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind.
5. of connection or consequence, σὺν μεγάλῳ ἀποτῖσαι to pay with a great loss, i. e. suffer greatly, Il.; σὺν τῷ σῷ ἀγαθῷ to your advantage, Lat. tuo cum commodo, Xen.; σὺν μιάσματι attended with pollution, Soph.:— and, generally, in accordance with; σὺν δίκᾳ Pind., σὺν κόσμῳ, σὺν τάχει, etc., nearly = Advs. δικαίως, κοσμίως, ταχέως, attic.
6. with, by means of, σὺν νεφέεσσι κάλυψεν γαῖαν Od., Pind.; πλοῦτον ἐκτήσω σὺν αἰχμῇ Aesch.
7. with Ordin. Numerals, ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ, i. e. myself with six others, Aesch.
B. σύν AS ADV. together, Aesch., Soph.
2. besides, also, likewise, Od., Trag.
C. IN COMPOS.
1. with, along with, together, Lat. con-:—in Compos. with a trans. Verb, as κτείνω, σύν may refer to two things, to kill one person as well as another, or, to join with another in killing.
2. of the completion of an action, altogether, completely, as in συμπληρόω, συντέμνω.
3. joined with numerals, σύνδυο two together or by twos, two and two; so σύντρεις, σύμπεντε, etc., like Lat. bini, terni, etc.
II. συν- before β μ π φ ψ, becomes συμ-; before γ κ ξ χ, συγ-; before λ, συλ-; before ς, συσ-, but before στ, συ-, as συστῆναι.