κάτω: Difference between revisions
δός μοι πᾷ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινήσω → give me a place to stand and I will move the earth, give me a place to stand and I'll move the earth, give me the place to stand and I shall move the earth, give me a place to stand and with a lever I will move the whole world, give me a firm spot to stand and I will move the world, give me a lever and a place to stand and I will move the earth, give me a fulcrum and I shall move the world
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
(41 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kato | |Transliteration C=kato | ||
|Beta Code=ka/tw | |Beta Code=ka/tw | ||
|Definition=Adv., (κατά): < | |Definition=Adv., ([[κατά]]):<br><span class="bld">I</span> with Verbs implying Motion, [[downwards]], ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται Il.17.136; κάτω ὁρόων Od.23.91; κατὰ τείχεος κάτω ῥίπτειν [[Herodotus|Hdt.]]8.53; κατώρυξέν με κατὰ τῆς γῆς κάτω Ar.''Pl.''238; χώρει κάτω [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''74; κάτω δάκρυ' εἰβομένη [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''527 (anap.), cf. E.''Fr.''384; especially of the [[nether world]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''839, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''197, etc.; κάτω [[βλέπειν]], κάτω [[φέρεσθαι]], Pl.''R.''500b, 584e; [[κάτω διεχώρει αὐτοῖς]] = [[they suffered from diarrhoea]], X.''An.''4.8.20, cf. Hp.''Epid.''5.20; [[φάρμακον πῖσαι κάτω]] = [[give]] a [[purgative]], Id.''Aff.''32, cf. 15; [[κάτω βοηθεῖν]] = [[go down to help]], D.32.5; for [[ἄνω καὶ κάτω]], [[ἄνω κάτω]], etc., v. [[ἄνω]] (B) A. 11.2.<br><span class="bld">2</span> [[downwards]], in a chain of causes, ἐπὶ τὸ κάτω ἰέναι [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''994a19.<br><span class="bld">3</span> c. gen., [[down from]], πετρῶν ὦσαι κάτω E.''Cyc.''448.<br><span class="bld">II</span> with Verbs implying Rest (so more freq. in Prose), [[beneath]], [[below]], opp. [[ἄνω]], Hes.''Th.''301, etc.: ὁ [[τόπος]] ὁ κάτω [[καλούμενος]] [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''112c.<br><span class="bld">b</span> [[in the world below]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''660, ''OC''1563 (lyr.), etc.; [[οἱ κάτω]] = [[the dead]], Id.''Aj.''865, ''Ant.''75, etc.; οἱ κάτω θεοί Id.''El.''292, cf. [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''851.<br><span class="bld">c</span> geographically [[below]], [[southward]], [[Herodotus|Hdt.]], v. [[ἄνω]] (B) A. 11.1e; also [[κάτω οἰκεῖν]] to [[dwell]] [[on the coast]], Th.1.7; [[οἱ κάτω]], opp. [[οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι]], ib.120; ἡ κάτω [[Γαλατία]] = [[lower]] [[Galatia]], Plu ''Aem.''9, etc.; βασιλεὺς τῶν τε ἄνω καὶ τῶν κάτω χωρῶν ''OGI''90.3 (Rosetta, ii B.C.).<br><span class="bld">d</span> in the race-course, [[τὰ κάτω]] = [[the starting-place]], opp. [[τὰ ἄνω]] (the [[goal]]), Pl.''R.''613b.<br><span class="bld">e</span> [[τὰ κάτω τῶν μελῶν]] = the [[lower]] [[limb]]s of the [[body]], Id.''Lg.''794d; ἡ κάτω [[κοιλία]], opp. ἡ [[ἄνω]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''360b24.''PA''676a5; [[περὶ τὰ κάτω χωρεῖν]] = [[miscarry]], [[fail]], Luc. ''Ind.''1.<br><span class="bld">f</span> of [[time]], [[afterwards]], [[later]], Ael.''VH''5.13; οἱ κάτω χρόνοι Plu. ''Cor.''25; [[οἱ κάτω]], opp. [[οἱ πάλαι]], Luc.''Hipp.''1; [[τοῦ χρόνου κάτω]] = [[later in time]], Ael.''VH''3.17, ''NA''2.18; [[Δαρεῖος]] ὁ κάτω ib.6.48; cf. [[ἄνω]] (B) A.11.1i.<br><span class="bld">g</span> in Logic, [[τὰ κάτω]] = [[the lower members]] in a descending series of genera and species, Arist.''AP''0.97a31, ''Metaph.''992a18.<br><span class="bld">III</span> c. gen., [[under]], [[below]], [[κάτω χθονός]], [[κάτω γῆς]], A.''Eu.''1023, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''968, etc.<br><span class="bld">IV</span> Comp. [[κατωτέρω]] = [[lower]], [[downwards]], Ar.''Ra.''70, Alex.173.2: c. gen., [[lower than]], [[below]], [[Herodotus|Hdt.]]8.132.<br><span class="bld">2</span> Sup. [[κατωτάτω]] = [[at the lowest part]], τὰ κάτω Id.2.125 (but in signf. ''ΙΙ''.g, Phld.''Sign.''29). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1406.png Seite 1406]] 1) [[hinab]], hinunter, nach unten zu; ἧστο [[κάτω]] ὁρόων Od. 23, 91; [[πᾶν]] δέ τ' [[ἐπισκύνιον]] [[κάτω]] ἕλκεται Il. 17, 136; πόλλ' ἄνω τὰ δ' αὖ [[κάτω]] κυλίνδοντ' ἐλπίδες, auf- u. abwärts, Pind. Ol. 12, 6; ἐγὼ δ' [[ἄπειμι]] γῆς ὑπὸ ζόφον [[κάτω]] Aesch. Pers. 825; τὰ δ' ἄλλα πάντ' ἄνω τε καὶ [[κάτω]] στρέφων Eum. 620, vgl. ἄνω; so bei Soph. u. A.; bes. in die Unterwelt hinab, ἃ τοῖς ἀρίστοις ἔρχεται [[κάτω]] νεκροῖς Soph. Ant. 197, vgl. 520; auch [[κάτω]] [[δάκρυ]]' εἰβομένη, 523; vgl. Ar. Ran. 476; [[κάτω]] βλέπειν, φέρεσθαι, Plat. Rep VI, 500 b IX, 584 e; [[κάτω]] διεχώρει αὐτοῖς, et ging unten durch, sie hatten den Durchfall, Xen. An. 4, 8, 20. – Auch c. gen., πετρῶν ὦσαι [[κάτω]] Eur. Cycl. 452, vom Felsen herab; κατὰ τῆς γῆς [[κάτω]] Ar. Plut. 238, wie κατὰ τείχεος [[κάτω]] ῥίπτειν Her. 8, 53. – 2) [[unten]], unterwärts; Hes. Th. 301; in der Unterwelt, τὰν παγκευθῆ [[κάτω]] νεκρῶν πλάκα Soph. O. C. 1559, öfter; οἱ [[κάτω]] θεοί El. 284; οἷα τοῖς [[κάτω]] νομίζεται 319, öfter, die Todten; Ai. 852 Ant. 75; [[εἶμι]] τῶν [[κάτω]] Κόρης ἄνακτός τ' εἰς ἀνηλίους δόμους Eur. Alc. 851; – τὰ [[κάτω]] τῶν μελῶν Plat. Legg. VII, 794 d; οἱ [[κάτω]], die am Meeresufer, an der Küste wohnen, | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1406.png Seite 1406]] 1) [[hinab]], hinunter, nach unten zu; ἧστο [[κάτω]] ὁρόων Od. 23, 91; [[πᾶν]] δέ τ' [[ἐπισκύνιον]] [[κάτω]] ἕλκεται Il. 17, 136; πόλλ' ἄνω τὰ δ' αὖ [[κάτω]] κυλίνδοντ' ἐλπίδες, auf- u. abwärts, Pind. Ol. 12, 6; ἐγὼ δ' [[ἄπειμι]] γῆς ὑπὸ ζόφον [[κάτω]] Aesch. Pers. 825; τὰ δ' ἄλλα πάντ' ἄνω τε καὶ [[κάτω]] στρέφων Eum. 620, vgl. ἄνω; so bei Soph. u. A.; bes. in die Unterwelt hinab, ἃ τοῖς ἀρίστοις ἔρχεται [[κάτω]] νεκροῖς Soph. Ant. 197, vgl. 520; auch [[κάτω]] [[δάκρυ]]' εἰβομένη, 523; vgl. Ar. Ran. 476; [[κάτω]] βλέπειν, φέρεσθαι, Plat. Rep VI, 500 b IX, 584 e; [[κάτω]] διεχώρει αὐτοῖς, et ging unten durch, sie hatten den Durchfall, Xen. An. 4, 8, 20. – Auch c. gen., πετρῶν ὦσαι [[κάτω]] Eur. Cycl. 452, vom Felsen herab; κατὰ τῆς γῆς [[κάτω]] Ar. Plut. 238, wie κατὰ τείχεος [[κάτω]] ῥίπτειν Her. 8, 53. – 2) [[unten]], unterwärts; Hes. Th. 301; in der Unterwelt, τὰν παγκευθῆ [[κάτω]] νεκρῶν πλάκα Soph. O. C. 1559, öfter; οἱ [[κάτω]] θεοί El. 284; οἷα τοῖς [[κάτω]] νομίζεται 319, öfter, die Todten; Ai. 852 Ant. 75; [[εἶμι]] τῶν [[κάτω]] Κόρης ἄνακτός τ' εἰς ἀνηλίους δόμους Eur. Alc. 851; – τὰ [[κάτω]] τῶν μελῶν Plat. Legg. VII, 794 d; οἱ [[κάτω]], die am Meeresufer, an der Küste wohnen, <span class="ggns">Gegensatz</span> οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι, Thuc. 1, 120; Ἰωνίης τὰ [[κάτω]] Her. 1, 143; τὸ κάτω καὶ πρὸς θαλάσσῃ Plut. Phoc. 28. – In der Rennbahn, von den Schranken an, Plat. Rep. X, 613 b. – 3) von der Zeit, [[nachher]], [[später]]; [[κάτω]] τοῦ χρόνου Ael. V. H. 3, 17; ἐπὶ Θησέως καὶ τῶν Κοδριδῶν [[κάτω]] 5, 13; <span class="ggns">Gegensatz</span> τῶν [[πάλαι]] μὲν – τῶν [[κάτω]] δέ, die Folgenden, Neueren, Luc. Lipp. 1; – ἡ [[κάτω]] [[συλλαβή]], die folgende Sylbe, E. M. – Compar. κατωτέρω; Plat. Phaed. 112 d; κατωτέρω τοῦ Ταρτάρου 113 h; vgl. Ar. Ran. 69; das adj. [[κατώτερος]] u. superl. [[κατώτατος]] s. unten; κατωτάτω Sp.; οἱ κατώτατα ἑστεῶτες Her. 8, 23; μικρὸν κατώτερον τοῦ στόματος Arist. H. A. 6, 10. – Vgl. [[κάτωθεν]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<i>adv. et prép.</i><br /><b>A.</b> <i>avec idée de lieu</i>;<br /><b>I.</b> [[de haut en bas]] <i>avec ou sans mouv.</i> : [[ἄνω]] καὶ [[κάτω]], [[ἄνω]] [[κάτω]] ATT de bas en haut et de haut en bas, <i>càd</i> en tous sens;<br /><b>II.</b> [[en bas]] :<br /><b>1</b> [[sous terre]], [[dans les enfers]] ; οἱ [[κάτω]] SOPH les habitants des enfers, les morts ; οἱ [[κάτω]] θεοί SOPH les dieux des enfers;<br /><b>2</b> sur la côte (<i>par opp. à l'intérieur des terres</i>) ; τὰ [[κάτω]] HDT le littoral ; οἱ [[κάτω]] THC les habitants du littoral;<br /><b>B.</b> <i>avec idée de temps</i> postérieurement, ensuite : οἱ [[κάτω]] χρόνοι PLUT les temps postérieurs ; [[κάτω]] τοῦ χρόνου ÉL dans la suite du temps ; οἱ [[κάτω]] LUC ceux d'après, les générations postérieures;<br /><i>Cp.</i> [[κατωτέρω]], <i>Sp.</i> [[κατωτάτω]] <i>ou</i> κατώτατα.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], cf. [[κατώτατος]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κάτω [~ κατά] comp. κατωτέρω, superl. κατωτάτω adv. van plaats (waarheen) naar beneden, omlaag:; κάτω ἕλκεσθαι omlaag trekken Il. 17.136; geneesk.:; κάτω διεχώρει αὐτοῖς ze hadden diarree (lett. het liep hen naar beneden) Xen. An. 4.8.20; van plaats (waar) beneden, m. n. in verband met de onderwereld:; οἱ κάτω θεοί de goden van de onderwereld Soph. El. 292; soms als versterking van κατά:; κατὰ τοῦ τείχεος κάτω van de muur omlaag Hdt. 8.53.2; geogr.:; κάτω οἰκεῖν aan de kust wonen Thuc. 1.7; ἡ κάτω Γαλατία Gallia inferior Plut. Aem. 9.7; κατωτέρω Δήλου ten oosten van Delos Hdt. 8.132.3; subst..; τὰ κάτω startblokken Plat. Rp. 613b; τὰ κατωτάτω de onderste delen Hdt. 2.125.5; uitdr. ἄνω (καὶ) κάτω, zie ἄνω. van tijd later:. οἱ κάτω χρόνοι de volgende tijd Plut. Cor. 25.7; οἱ κάτω de latere mensen Luc. 3.1. prep. met gen., ook in postpos. van... af:. νιν... πετρῶν ὧσαι κάτω hem van de rotsen afduwen Eur. Cycl. 448. onder:. κάτω χθονός onder de aarde Aeschl. Eum. 1023. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''κάτω:'''<br /><b class="num">I</b> (ᾰ) adv.<br /><b class="num">1</b> [[вниз]] (χωρεῖν Aesch.; φέρεσθαι Arst.): [[ἐπισκύνιον]] κάτω ἕλκειν Hom. хмурить брови; κάτω ὁρόων Hom. опустив глаза; κάτω δάκρυα εἰβομένη Soph. проливающая слезы; [[ἄνω]] τε καὶ κάτω στρέφειν Aesch. поворачивать то вверх, то вниз, т. е. распоряжаться по своему произволу;<br /><b class="num">2</b> [[внизу]]: οἱ κάτω θεοί Soph. боги подземного царства; οἱ κάτω Soph. умершие, но тж. Thuc. жители побережья; τὰ κάτω τῶν [[μελῶν]] Plat. нижние конечности; τὰ κάτω τῆς Ἰωνίης Her. страны, лежащие ниже, т. е. к югу от Ионии; τὰ κάτω καὶ πρὸς θαλάσσῃ Plut. нижние, прилегающие к морю части города; ἡ κάτω [[Γαλατία]] Plut. нижняя Галлия; τὰ κάτω Plat. исходная линия (на состязаниях), старт; οἱ [[κατώτατα]] ἑστεῶτες Her. (землекопы), помещавшиеся глубже других; ἀπὸ διετοῦς καὶ [[κατωτέρω]] NT (дети) от двух лет и моложе;<br /><b class="num">3</b> [[после]], [[потом]], [[затем]]: οἱ κάτω Luc. последующие поколения, потомки; οἱ κάτω χρόνοι Plut. позднейшие времена;<br /><b class="num">4</b> филос.: τὸ и τὰ κάτω низший элемент, меньшая общность (οὐδὲν τῶν [[ἄνω]] ὑπάρξει τοῖς κάτω Arst.).<br /><b class="num">II</b> praep. [[cum]] gen.<br /><b class="num">1</b> [[вниз с]] (πέτρων κάτω ὦσαι Eur.): [[κατωτέρω]] Δήλου Her. ниже, т. е. дальше Делоса;<br /><b class="num">2</b> [[под]] (κ. χθονός Aesch.; κάτω γῆς Soph.). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[κάτω]] | |sltr=[[κάτω]] [[below]] adv. ἀμφοτέροις ὁμοῖοι τοκεῦσι, τὰ ματρόθεν μὲν [[κάτω]] τὰ δ' [[ὕπερθε]] πατρός the [[lower]] [[half]] of the [[body]] (P. 2.48) τοῖσι λάμπει μὲν [[μένος]] ἀελίου τὰν [[ἐνθάδε]] νύκτα [[κάτω]] in the [[world]] [[below]] Θρ. 7. 2. met. αἵ γε μὲν [[ἀνδρῶν]] πόλλἄνω, τὰ δαὖ [[κάτω]] κυλίνδοντἐλπίδες (O. 12.6) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και [[κάτου]] (ΑΜ [[κάτω]])<br /><b>επίρρ.</b><br /><b>1.</b> σε κατώτερο [[σημείο]], [[χαμηλά]] (α. «τον πέταξε [[κάτω]] από το [[παράθυρο]]» β. | |mltxt=και [[κάτου]] (ΑΜ [[κάτω]])<br /><b>επίρρ.</b><br /><b>1.</b> σε κατώτερο [[σημείο]], [[χαμηλά]] (α. «τον πέταξε [[κάτω]] από το [[παράθυρο]]» β. «πᾶν δέ τ' [[ἐπισκύνιον]] [[κάτω]] ἕλκεται», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[χάμω]], [[πάνω]] στη γη, [[πάνω]] στο [[έδαφος]] (α. «εμείς θα κοιμηθούμε [[κάτω]]» β. «έριξε [[κάτω]] τα μάτια της» — κοίταξε [[χάμω]]<br />γ. «φιλάδελφα [[κάτω]] [[δάκρυ]]' εἰβομένη», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> υπό, [[υποκάτω]] (α. «ήταν κρυμμένος [[κάτω]] από το [[κρεβάτι]]» β. «εἰς τοὺς [[ἔνερθε]] καὶ [[κάτω]] χθονὸς τόπους», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> σε [[έδαφος]] χαμηλότερο ή γεωγραφικά νοτιότερο, σε [[τόπο]] παράλιο, σε [[αντιδιαστολή]] με τα μεσόγεια, ή πεδινό, σε [[αντιδιαστολή]] με τα ορεινά (α. «[[κάτω]] στο γιαλό, [[κάτω]] στο [[περιγιάλι]]» β. «[[κάτω]] στον κάμπο και στην [[καλαμιώνα]]» γ. «τοὺς δὲ τὴν μεσόγειαν μᾶλλον καὶ μὴ ἐν πόρῳ κατῳκημένους [[εἰδέναι]] χρὴ ὅτι, τοῖς [[κάτω]] ἤν μη ἀμύνωσι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> στη γη, σε [[αντιδιαστολή]] με τους ουράνιους κόσμους («ὅσα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ ὅσα ἐν τῇ γῇ [[κάτω]]», ΠΔ)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «ο [[κάτω]] [[κόσμος]]» — ο Αδης<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ως απειλητική [[προσταγή]] (α. «[[κάτω]] τα χέρια» β. «[[κάτω]] το [[περίστροφο]]»)<br /><b>2.</b> ως [[επιφώνημα]] αποδοκιμασίας («[[κάτω]] οι κλέφτες»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «είμαστε άνω [[κάτω]]» — είμαστε σε πλήρη [[αταξία]] ή σε πλήρη [[αποδιοργάνωση]]<br />β) «στο [[κάτω]] [[κάτω]]» ή «στο [[κάτω]] ([[κάτω]]) της [[γραφής]]» — στο [[τέλος]] [[τέλος]], τελικά<br />γ) «[[παίρνω]] την [[κάτω]] [[βόλτα]]» — η κατάστασή μου επιδεινώνεται<br />δ) «[[πέφτω]] [[κάτω]]»<br />i) [[ασθενώ]], [[μένω]] [[κλινήρης]]<br />ii) υποβιβάζομαι<br />ε) «το [[βάζω]] [[κάτω]]» ή «τά [[ρίχνω]] [[κάτω]]» — [[υποχωρώ]], [[παραιτούμαι]]<br />στ) «[[βάζω]] [[κάτω]] κάποιον» — [[καταβάλλω]] κάποιον, [[υπερτερώ]] [[έναντι]] κάποιου<br />ζ) «[[είμαι]] από [[κάτω]]» — [[είμαι]] σε μειονεκτική [[θέση]]<br />η) «[[πάνω]] [[κάτω]]», i) [[περίπου]] («ήταν [[πάνω]] [[κάτω]] [[χίλιοι]] άνθρωποι»)<br />ii) [[πέρα]] [[δώθε]], εδώ και [[εκεί]] («έκανε [[συνέχεια]] βόλτες [[πάνω]] [[κάτω]] στον διάδρομο»)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> (αόριστα) [[πέρα]] («[[εκεί]] [[κάτω]]» — [[εκεί]] [[πέρα]])<br /><b>2.</b> λιγότερο («το εισόδημά του [[είναι]] [[κάτω]] από 50.000 δραχμές»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[βάλλω]] [[κάτω]]» — [[γκρεμίζω]], [[καταστρέφω]]<br />β) «[[βάνω]] [[κάτω]] στή γῆ» — [[θάβω]], [[σκοτώνω]]<br />γ) «[[βλέπω]] [[κάτω]] κάποιον» — [[θεωρώ]] κάποιον κατώτερό μου<br />γ) «βρίσκομαι [[κάτω]]» — [[μειονεκτώ]]<br />δ) «[[είμαι]] [[κάτω]]» — [[είμαι]] υπό την [[εξουσία]] κάποιου<br />ε) «[[πέφτω]] [[κάτω]]»<br />i) ταπεινώνομαι<br />ii) θεωρούμαι [[ανάξιος]] λόγου, απορρίπτομαι<br />στ) «[[τρέπω]] [[κάτω]]»<br />i) [[ανατρέπω]]<br />ii) <b>μτφ.</b> [[ταπεινώνω]]<br />ζ) «τα [[κάτω]]»<br />i) τα επίγεια<br />ii) το [[έδαφος]]<br />η) «οι [[κάτω]] συγγενείς» — οι [[κατιόντες]] συγγενείς<br />θ) «η [[κάτω]] [[βασιλεία]]» — η επίγεια ζωή<br /><b>μσν.</b><br />«ἡ [[κάτω]] [[τύχη]]» — η λαϊκή κοινωνική, [[τάξη]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> στον Άδη, στον κόσμο που βρίσκεται υπό την γη («τὰν παγκευθῆ [[κάτω]] νεκρῶν [[πλάκα]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (με χρον. [[σημασία]]) [[μετέπειτα]], αργότερα («ἐπὶ Θησέως καὶ τῶν Κοδριδῶν [[κάτω]]», Αιλ.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[περί]] τὰ [[κάτω]] χωρῶ» — [[αποτυγχάνω]]<br />β) «τὰ [[κάτω]]»<br />i) [[αφετηρία]] αγώνων στο [[στάδιο]]<br />ii) <b>(λογ.)</b> τα υπάλληλα [[μέλη]] κατιούσας [[σειράς]] γενών ή ειδών<br />γ) «οἱ [[κάτω]]»<br />i) οι πεθαμένοι<br />ii) οι νεώτεροι, οι μεταγενέστεροι («τῶν [[πάλαι]] μὲν Ἀγαμέμνονα..., τῶν [[κάτω]] δὲ τὸν Ἀλέξανδρον καὶ Πύρρον», <b>Λουκιαν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Επιρρμ. παράλλ. τ. της προθέσεως και επιρρήματος [[κατά]]. Εν αντιθέσει [[προς]] άλλα επίρρ. σε -<i>ω</i>, όπως λ.χ. το <i>άνω</i>, απαντά ως ά συνθετικό αρκετών λ. όλων των περιόδων της Ελληνικής.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κάτωθεν]], [[κάτωθι]], [[κατώτατος]], [[κατώτερος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κατωτικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[κατώβλεψ]], [[κατωφέρεια]], [[κατωφερής]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κατωβλέπων]], [[κατώγειος]], <i>κατώγεως</i>, [[κατωκάρα]], [[κατωνάκη]], [[κατωνακοφόρος]], [[κατώρροπος]], [[κατωφαγάς]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κατώγαιος]], <i>κατωφόρος</i><br /><b>μσν.</b><br />[[κατωγεγραμμένος]], [[κατωκλινώς]], [[κατωμαγούλα]], [[κατωμάγουλον]], <i>κατωσάγουνα</i>, [[κατωτυχής]], [[κατωφορούμαι]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><i>κατώ</i>(<i>γε</i>)<i>ι</i>(<i>ον</i>), <i>κατωθιό</i>, [[κατωσάγονο]], [[κατώφλι]] (<i>ον</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κατωβλεπούσα]], [[κατωδρομώ]], [[κατωλίθι]], [[κατωλυγίζω]], [[κατωμασέλα]], [[κατωμέρι]], [[κατωμερίτης]], [[κατώμερος]], <i>κατώξανθος</i>, [[κατωπεσμένος]], [[κατωσέντονο]], <i>κατώστομα</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κάτω:''' επίρρ. (κατά)· <b>I. 1. α)</b> με ρήματα κινήσεως, [[κάτω]], προς τα [[κάτω]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">II.</b> με ρήματα που σημαίνουν [[παύση]] ή [[λήξη]], [[κάτω]] από, υπό, από [[κάτω]], αντίθ. προς το [[ἄνω]], σε Ησίοδ.· [[ιδίως]], στον Κάτω Κόσμο, σε Σοφ., Πλάτ. <b>β)</b> γεωγραφικά, προς τα [[κάτω]], προς το νότο, νότια, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] επίσης, στην [[ακτή]], σε Θουκ.<br /><b class="num">III.</b> ως πρόθ. με γεν., [[κάτω]], [[κάτω]] από, σε Τραγ. <b>IV.1.</b> συγκρ., [[κατωτέρω]], πιο [[κάτω]], χαμηλότερα, κατηφορικά, με καθοδική [[κατεύθυνση]], σε Αριστοφ.· με γεν., πιο [[κάτω]] από, χαμηλότερα, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> υπερθ., [[κατωτάτω]], στο πιο χαμηλό [[σημείο]], στον ίδ. | |lsmtext='''κάτω:''' επίρρ. (κατά)· <b>I. 1. α)</b> με ρήματα κινήσεως, [[κάτω]], προς τα [[κάτω]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">II.</b> με ρήματα που σημαίνουν [[παύση]] ή [[λήξη]], [[κάτω]] από, υπό, από [[κάτω]], αντίθ. προς το [[ἄνω]], σε Ησίοδ.· [[ιδίως]], στον Κάτω Κόσμο, σε Σοφ., Πλάτ. <b>β)</b> γεωγραφικά, προς τα [[κάτω]], προς το νότο, νότια, σε Ηρόδ.· [[αλλά]] επίσης, στην [[ακτή]], σε Θουκ.<br /><b class="num">III.</b> ως πρόθ. με γεν., [[κάτω]], [[κάτω]] από, σε Τραγ. <b>IV.1.</b> συγκρ., [[κατωτέρω]], πιο [[κάτω]], χαμηλότερα, κατηφορικά, με καθοδική [[κατεύθυνση]], σε Αριστοφ.· με γεν., πιο [[κάτω]] από, χαμηλότερα, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> υπερθ., [[κατωτάτω]], στο πιο χαμηλό [[σημείο]], στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''κάτω''': Ἐπίρρ. (κατά). Ι. μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κίνησιν, [[κάτω]], πρὸς τὰ [[κάτω]], [[ἐπισκύνιον]] κάτω ἕλκεται Ἰλ. Ν. 136· κάτω ὁρόων Ὀδ. Ψ. 91· κατὰ τείχεος κάτω ῥίπτειν Ἡρόδ. 8. 53. πρβλ. Ἀριστοφ. Πλ. 232· κάτω χωρεῖν Αἰσχύλ. Πρ. 74· κάτω δάκρυ’ εἴβεσθαι Σοφ. Ἀντ. 527, πρβλ. Εὐρ. Ἀποσπ. 388· ἰδίως ἐπὶ τοῦ [[κάτω]] κόσμου, Αἰσχύλ. Πέρσ. 839, Σοφ. Ἀντ. 197, κτλ.· κάτω βλέπειν, φέρεσθαι Πλάτ. Πολ. 500Β, 584Ε· κάτω διεχώρει αὐτοῖς, ὑπέφερον ἐκ διαρροίας, Ξεν. Ἀν. 4. 8, 20· κάτω βοηθεῖν, [[καταβαίνω]] εἰς βοήθειαν, Δημ. 883. 25, πρβλ. [[περιτρέπω]] 2·- περὶ τῶν ἄνω καὶ [[κάτω]], ἄνω [[κάτω]], κτλ., ἴδε ἐν λ. ἄνω ΙΙ. 2. 2) πρὸς τὰ [[κάτω]] ἐπὶ σειρᾶς αἰτιῶν, ἐπὶ τὸ κάτω ἰέναι Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. Ι (min.) 2. 5. 3) μετὰ γεν., πέτρων κάτω ὧσαι Εὐρ. Κύκλ. 448. ΙΙ. μετὰ ῥημάτων σημαινόντων ἠρεμίαν, [[κάτωθεν]], [[ὑποκάτω]], ἀντίθ. τῷ ἄνω, Ἡσ. Θ. 303, κτλ.· ἡ συνηθεστέρα [[ἔννοια]] παρὰ πεζοῖς, β) [[κάτω]], ἐν τῷ [[κάτω]] κόσμῳ, οἱ νεκροί, Σοφ. Αἴ. 865, Ἀντ. 75, κτλ.· οἱ κάτω θεοὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 292, πρβλ. Εὐρ. Ἄλκ. 851· [[ἀλλά]], γ) γεωγραφικῶς [[κάτω]], πρὸς νότον, Ἡρόδ., ἴδε ἄνω Ι. 1 ε· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], κάτω οἰκεῖν, κατοικῶ ἐπὶ τῆς παραλίας, Θουκ. 1. 7· οἱ [[κάτω]], ἀντίθ. τῷ οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι, [[αὐτόθι]] 120· ἡ κάτω Γαλατία, ἡ πρὸς τὴν θάλασσαν, Πλούτ. Αἰμ. 9, κτλ., δ) ἐν τῷ σταδίῳ, τὰ κάτω [[εἶναι]] τὸ [[μέρος]] [[ὅθεν]] ἤρχιζον τὸν ἀγῶνα, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὰ ἄνω (τὸ [[τέρμα]]), Πλάτ. Πολ. 613Β. ε) τὰ κάτω τῶν μελῶν, τὰ κατώτερα μέρη τοῦ σώματος, ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 794D· ἡ [[κάτω]] [[κοιλία]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἡ ἄνω, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 14, 22, κἑξ.· περὶ τὰ κάτω χωρεῖν, [[ἀποβάλλω]], [[πάσχω]] ἀποβολήν, [[ἀποτυγχάνω]], Λουκ. π. Ἀπαίδ. 1. ζ) ἐπὶ χρόνου, μετὰ [[ταῦτα]], βραδύτερον, [[μετέπειτα]], Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 5. 13· οἱ κάτω χρόνοι Πλουτ. Κοριολ. 25· οἱ κ., ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ οἱ [[πάλαι]], Λουκ. Ἱππ. 1· τοῦ χρόνου κ., βραδύτερον κατὰ χρόνον, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 3. 17, π. Ζ. 2. 18· [[Δαρεῖος]] ὁ κ., [[αὐτόθι]] 6. 48, πρβλ. ἄνω ΙΙ. 1, ζ. η) ἐν τῇ λογικῇ, τὰ κ., τὰ «ὑπάλληλα» [[μέλη]] κατιούσης σειρᾶς γενεῶν, καὶ εἰδῶν, Ἀριστ. Ἀναλυτ. Ὕστ. 2. 13, 14, Μετὰ τὰ Φυσ. 1. 9, 24. ΙΙΙ. μετὰ γεν., ὑπό, [[ὑποκάτω]], κάτω χθονός, γῆς Αἰσχύλ. Ἀγ. 871, Εὐμ. 1023, Σοφ. Ο. Τ. 968, κτλ. IV. Συγκρ. κατωτέρω, χαμηλότερον, περαιτέρω, [[μᾶλλον]] πρὸς τὰ [[κάτω]], Ἀριστοφ. Βάτρ. 70· μετὰ γεν., χαμηλότερον, [[παρά]]…, [[ὑποκάτω]], Ἡρόδ. 8. 132· πρβλ. [[κατώτερος]]. 2) Ὑπερθ. κατωτάτω, εἰς τὸ κατώτατον [[μέρος]], τὰ κατωτάτω ὁ αὐτ. 2. 125· πρβλ. [[κατώτατος]].- Πρβλ. ἄνω ἀπ’ ἀρχῆς [[μέχρι]] τέλους. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[κατά]]<br /><b class="num">I.</b> with verbs of Motion, [[down]], downwards, Hom., Hdt., [[ | |mdlsjtxt=[[κατά]]<br /><b class="num">I.</b> with verbs of Motion, [[down]], downwards, Hom., Hdt., [[Attic]]<br /><b class="num">II.</b> with Verbs of Rest, [[beneath]], [[below]], [[underneath]], opp. to ἄνω, Hes.: —esp. in the [[world]] [[below]], Soph., Plat.<br />b. geographically [[below]], [[southward]], Hdt.; but also, on the [[coast]], Thuc.<br /><b class="num">III.</b> as a prep. c. gen. under, [[below]], Trag.<br /><b class="num">IV.</b> comp. [[κατωτέρω]], [[lower]], [[further]], downwards, Ar.; c. gen. [[lower]] [[than]], [[below]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> Sup. [[κατωτάτω]], at the lowest [[part]], Hdt. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯''':k£tw 卡拖<br />'''詞類次數''':副詞(11)<br />'''原文字根''':向下 相當於: ([[מִתְחָה]]‎ / [[תַּחַת]]‎) ([[אֶרֶץ]]‎)+ ([[מִתְחָה]]‎ / [[תַּחַת]]‎)<br />'''字義溯源''':向下地,下,下去,下頭,下邊,以裏的,以內的;源自([[κατά]] / [[καθεῖς]] / [[καθημέραν]] / [[κατακύπτω]])*=下)<br />'''同源字''':1) ([[κάτω]] / [[κατωτέρω]])向下地,下 2) ([[κατώτερος]])較低的 3) ([[ὑποκάτω]])在底下<br />'''出現次數''':總共(11);太(3);可(2);路(1);約(3);徒(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 下(5) 太27:51; 可15:38; 約8:6; 約8:8; 徒2:19;<br />2) 下去(3) 太4:6; 路4:9; 徒20:9;<br />3) 下頭的(1) 約8:23;<br />4) 以內的(1) 太2:16;<br />5) 下邊(1) 可14:66 | |sngr='''原文音譯''':k£tw 卡拖<br />'''詞類次數''':副詞(11)<br />'''原文字根''':向下 相當於: ([[מִתְחָה]]‎ / [[תַּחַת]]‎) ([[אֶרֶץ]]‎)+ ([[מִתְחָה]]‎ / [[תַּחַת]]‎)<br />'''字義溯源''':向下地,下,下去,下頭,下邊,以裏的,以內的;源自([[κατά]] / [[καθεῖς]] / [[καθημέραν]] / [[κατακύπτω]])*=下)<br />'''同源字''':1) ([[κάτω]] / [[κατωτέρω]])向下地,下 2) ([[κατώτερος]])較低的 3) ([[ὑποκάτω]])在底下<br />'''出現次數''':總共(11);太(3);可(2);路(1);約(3);徒(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 下(5) 太27:51; 可15:38; 約8:6; 約8:8; 徒2:19;<br />2) 下去(3) 太4:6; 路4:9; 徒20:9;<br />3) 下頭的(1) 約8:23;<br />4) 以內的(1) 太2:16;<br />5) 下邊(1) 可14:66 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[below]], [[downwards]], [[in the underworld]], [[in the under-world]], [[on the coast]], [[to the bottom]] | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[deorsum]]'', [[downwards]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.48.2/ 4.48.2],<br>''[[ad mare]]'', to [[the sea]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.7.1/ 1.7.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.120.2/ 1.120.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.120.2/ 1.120.2][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.137.3/ 1.137.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.99.1/ 2.99.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.5.4/ 8.5.4]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[downwards]]=== | |||
Dutch: [[benedenwaarts]]; Faroese: oman, omaneftir, niður, niðureftir; Finnish: alas, alaspäin; German: [[abwärts]], [[nach unten]]; Gothic: 𐌳𐌰𐌻𐌰𐌸; Ancient Greek: [[κάτω]]; Hebrew: מַטָּה, לְמַטָּה, כְּלַפֵּי־מַטָּה; Hungarian: lefelé; Kurdish Central Kurdish: بەرەونزم, بەرەوخوار; Latin: [[deorsum]]; Old English: niþer; Plautdietsch: rauf; Slovene: dôl; Spanish: [[hacia abajo]]; Swedish: nedåt | |||
===[[below]]=== | |||
Aklanon: ubos; Armenian: ցած; Bulgarian: отдолу; Catalan: sota; Cebuano: ubos; Chichewa: pansi; Dutch: [[beneden]]; Esperanto: malsupre; Estonian: allpool; Finnish: alapuolella, alempana; French: [[en bas]]; German: [[unten]], [[darunter]], [[unterhalb]]; Greek: [[κάτω]]; Haitian Creole: anba; Hindi: नीचे; Hungarian: lent; Italian: [[sotto]]; Javanese: ngisor; Latin: [[infra]]; Lombard: sott; Mansaka: baba; Mauritian Creole: anba; Portuguese: [[embaixo]], [[em baixo]]; Punjabi: ਥੱਲੇ, ਹੇਠ; Russian: [[внизу]], [[ниже]]; Slovak: nižšie; Sorbian Lower Sorbian: dołojce; Spanish: [[abajo]]; Swahili: chini; Swedish: nedan, under; Tumbuka: pasi; Urdu: نیچے; Welsh: isod; Yiddish: אונטן | |||
}} | }} |
Latest revision as of 15:07, 16 November 2024
English (LSJ)
Adv., (κατά):
I with Verbs implying Motion, downwards, ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται Il.17.136; κάτω ὁρόων Od.23.91; κατὰ τείχεος κάτω ῥίπτειν Hdt.8.53; κατώρυξέν με κατὰ τῆς γῆς κάτω Ar.Pl.238; χώρει κάτω A.Pr.74; κάτω δάκρυ' εἰβομένη S.Ant.527 (anap.), cf. E.Fr.384; especially of the nether world, A.Pers.839, S.Ant.197, etc.; κάτω βλέπειν, κάτω φέρεσθαι, Pl.R.500b, 584e; κάτω διεχώρει αὐτοῖς = they suffered from diarrhoea, X.An.4.8.20, cf. Hp.Epid.5.20; φάρμακον πῖσαι κάτω = give a purgative, Id.Aff.32, cf. 15; κάτω βοηθεῖν = go down to help, D.32.5; for ἄνω καὶ κάτω, ἄνω κάτω, etc., v. ἄνω (B) A. 11.2.
2 downwards, in a chain of causes, ἐπὶ τὸ κάτω ἰέναι Arist.Metaph.994a19.
3 c. gen., down from, πετρῶν ὦσαι κάτω E.Cyc.448.
II with Verbs implying Rest (so more freq. in Prose), beneath, below, opp. ἄνω, Hes.Th.301, etc.: ὁ τόπος ὁ κάτω καλούμενος Pl.Phd.112c.
b in the world below, S.Aj.660, OC1563 (lyr.), etc.; οἱ κάτω = the dead, Id.Aj.865, Ant.75, etc.; οἱ κάτω θεοί Id.El.292, cf. E.Alc.851.
c geographically below, southward, Hdt., v. ἄνω (B) A. 11.1e; also κάτω οἰκεῖν to dwell on the coast, Th.1.7; οἱ κάτω, opp. οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι, ib.120; ἡ κάτω Γαλατία = lower Galatia, Plu Aem.9, etc.; βασιλεὺς τῶν τε ἄνω καὶ τῶν κάτω χωρῶν OGI90.3 (Rosetta, ii B.C.).
d in the race-course, τὰ κάτω = the starting-place, opp. τὰ ἄνω (the goal), Pl.R.613b.
e τὰ κάτω τῶν μελῶν = the lower limbs of the body, Id.Lg.794d; ἡ κάτω κοιλία, opp. ἡ ἄνω, Arist.Mete.360b24.PA676a5; περὶ τὰ κάτω χωρεῖν = miscarry, fail, Luc. Ind.1.
f of time, afterwards, later, Ael.VH5.13; οἱ κάτω χρόνοι Plu. Cor.25; οἱ κάτω, opp. οἱ πάλαι, Luc.Hipp.1; τοῦ χρόνου κάτω = later in time, Ael.VH3.17, NA2.18; Δαρεῖος ὁ κάτω ib.6.48; cf. ἄνω (B) A.11.1i.
g in Logic, τὰ κάτω = the lower members in a descending series of genera and species, Arist.AP0.97a31, Metaph.992a18.
III c. gen., under, below, κάτω χθονός, κάτω γῆς, A.Eu.1023, S.OT968, etc.
IV Comp. κατωτέρω = lower, downwards, Ar.Ra.70, Alex.173.2: c. gen., lower than, below, Hdt.8.132.
2 Sup. κατωτάτω = at the lowest part, τὰ κάτω Id.2.125 (but in signf. ΙΙ.g, Phld.Sign.29).
German (Pape)
[Seite 1406] 1) hinab, hinunter, nach unten zu; ἧστο κάτω ὁρόων Od. 23, 91; πᾶν δέ τ' ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται Il. 17, 136; πόλλ' ἄνω τὰ δ' αὖ κάτω κυλίνδοντ' ἐλπίδες, auf- u. abwärts, Pind. Ol. 12, 6; ἐγὼ δ' ἄπειμι γῆς ὑπὸ ζόφον κάτω Aesch. Pers. 825; τὰ δ' ἄλλα πάντ' ἄνω τε καὶ κάτω στρέφων Eum. 620, vgl. ἄνω; so bei Soph. u. A.; bes. in die Unterwelt hinab, ἃ τοῖς ἀρίστοις ἔρχεται κάτω νεκροῖς Soph. Ant. 197, vgl. 520; auch κάτω δάκρυ' εἰβομένη, 523; vgl. Ar. Ran. 476; κάτω βλέπειν, φέρεσθαι, Plat. Rep VI, 500 b IX, 584 e; κάτω διεχώρει αὐτοῖς, et ging unten durch, sie hatten den Durchfall, Xen. An. 4, 8, 20. – Auch c. gen., πετρῶν ὦσαι κάτω Eur. Cycl. 452, vom Felsen herab; κατὰ τῆς γῆς κάτω Ar. Plut. 238, wie κατὰ τείχεος κάτω ῥίπτειν Her. 8, 53. – 2) unten, unterwärts; Hes. Th. 301; in der Unterwelt, τὰν παγκευθῆ κάτω νεκρῶν πλάκα Soph. O. C. 1559, öfter; οἱ κάτω θεοί El. 284; οἷα τοῖς κάτω νομίζεται 319, öfter, die Todten; Ai. 852 Ant. 75; εἶμι τῶν κάτω Κόρης ἄνακτός τ' εἰς ἀνηλίους δόμους Eur. Alc. 851; – τὰ κάτω τῶν μελῶν Plat. Legg. VII, 794 d; οἱ κάτω, die am Meeresufer, an der Küste wohnen, Gegensatz οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι, Thuc. 1, 120; Ἰωνίης τὰ κάτω Her. 1, 143; τὸ κάτω καὶ πρὸς θαλάσσῃ Plut. Phoc. 28. – In der Rennbahn, von den Schranken an, Plat. Rep. X, 613 b. – 3) von der Zeit, nachher, später; κάτω τοῦ χρόνου Ael. V. H. 3, 17; ἐπὶ Θησέως καὶ τῶν Κοδριδῶν κάτω 5, 13; Gegensatz τῶν πάλαι μὲν – τῶν κάτω δέ, die Folgenden, Neueren, Luc. Lipp. 1; – ἡ κάτω συλλαβή, die folgende Sylbe, E. M. – Compar. κατωτέρω; Plat. Phaed. 112 d; κατωτέρω τοῦ Ταρτάρου 113 h; vgl. Ar. Ran. 69; das adj. κατώτερος u. superl. κατώτατος s. unten; κατωτάτω Sp.; οἱ κατώτατα ἑστεῶτες Her. 8, 23; μικρὸν κατώτερον τοῦ στόματος Arist. H. A. 6, 10. – Vgl. κάτωθεν.
French (Bailly abrégé)
adv. et prép.
A. avec idée de lieu;
I. de haut en bas avec ou sans mouv. : ἄνω καὶ κάτω, ἄνω κάτω ATT de bas en haut et de haut en bas, càd en tous sens;
II. en bas :
1 sous terre, dans les enfers ; οἱ κάτω SOPH les habitants des enfers, les morts ; οἱ κάτω θεοί SOPH les dieux des enfers;
2 sur la côte (par opp. à l'intérieur des terres) ; τὰ κάτω HDT le littoral ; οἱ κάτω THC les habitants du littoral;
B. avec idée de temps postérieurement, ensuite : οἱ κάτω χρόνοι PLUT les temps postérieurs ; κάτω τοῦ χρόνου ÉL dans la suite du temps ; οἱ κάτω LUC ceux d'après, les générations postérieures;
Cp. κατωτέρω, Sp. κατωτάτω ou κατώτατα.
Étymologie: κατά, cf. κατώτατος.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κάτω [~ κατά] comp. κατωτέρω, superl. κατωτάτω adv. van plaats (waarheen) naar beneden, omlaag:; κάτω ἕλκεσθαι omlaag trekken Il. 17.136; geneesk.:; κάτω διεχώρει αὐτοῖς ze hadden diarree (lett. het liep hen naar beneden) Xen. An. 4.8.20; van plaats (waar) beneden, m. n. in verband met de onderwereld:; οἱ κάτω θεοί de goden van de onderwereld Soph. El. 292; soms als versterking van κατά:; κατὰ τοῦ τείχεος κάτω van de muur omlaag Hdt. 8.53.2; geogr.:; κάτω οἰκεῖν aan de kust wonen Thuc. 1.7; ἡ κάτω Γαλατία Gallia inferior Plut. Aem. 9.7; κατωτέρω Δήλου ten oosten van Delos Hdt. 8.132.3; subst..; τὰ κάτω startblokken Plat. Rp. 613b; τὰ κατωτάτω de onderste delen Hdt. 2.125.5; uitdr. ἄνω (καὶ) κάτω, zie ἄνω. van tijd later:. οἱ κάτω χρόνοι de volgende tijd Plut. Cor. 25.7; οἱ κάτω de latere mensen Luc. 3.1. prep. met gen., ook in postpos. van... af:. νιν... πετρῶν ὧσαι κάτω hem van de rotsen afduwen Eur. Cycl. 448. onder:. κάτω χθονός onder de aarde Aeschl. Eum. 1023.
Russian (Dvoretsky)
κάτω:
I (ᾰ) adv.
1 вниз (χωρεῖν Aesch.; φέρεσθαι Arst.): ἐπισκύνιον κάτω ἕλκειν Hom. хмурить брови; κάτω ὁρόων Hom. опустив глаза; κάτω δάκρυα εἰβομένη Soph. проливающая слезы; ἄνω τε καὶ κάτω στρέφειν Aesch. поворачивать то вверх, то вниз, т. е. распоряжаться по своему произволу;
2 внизу: οἱ κάτω θεοί Soph. боги подземного царства; οἱ κάτω Soph. умершие, но тж. Thuc. жители побережья; τὰ κάτω τῶν μελῶν Plat. нижние конечности; τὰ κάτω τῆς Ἰωνίης Her. страны, лежащие ниже, т. е. к югу от Ионии; τὰ κάτω καὶ πρὸς θαλάσσῃ Plut. нижние, прилегающие к морю части города; ἡ κάτω Γαλατία Plut. нижняя Галлия; τὰ κάτω Plat. исходная линия (на состязаниях), старт; οἱ κατώτατα ἑστεῶτες Her. (землекопы), помещавшиеся глубже других; ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω NT (дети) от двух лет и моложе;
3 после, потом, затем: οἱ κάτω Luc. последующие поколения, потомки; οἱ κάτω χρόνοι Plut. позднейшие времена;
4 филос.: τὸ и τὰ κάτω низший элемент, меньшая общность (οὐδὲν τῶν ἄνω ὑπάρξει τοῖς κάτω Arst.).
II praep. cum gen.
1 вниз с (πέτρων κάτω ὦσαι Eur.): κατωτέρω Δήλου Her. ниже, т. е. дальше Делоса;
2 под (κ. χθονός Aesch.; κάτω γῆς Soph.).
English (Autenrieth)
(κατά): down, downward, Il. 17.136 and Od. 23.91.
English (Slater)
κάτω below adv. ἀμφοτέροις ὁμοῖοι τοκεῦσι, τὰ ματρόθεν μὲν κάτω τὰ δ' ὕπερθε πατρός the lower half of the body (P. 2.48) τοῖσι λάμπει μὲν μένος ἀελίου τὰν ἐνθάδε νύκτα κάτω in the world below Θρ. 7. 2. met. αἵ γε μὲν ἀνδρῶν πόλλἄνω, τὰ δαὖ κάτω κυλίνδοντἐλπίδες (O. 12.6)
English (Strong)
also (compare) katotero (compare κατώτερος); adverb from κατά; downwards: beneath, bottom, down, under.
Greek Monolingual
και κάτου (ΑΜ κάτω)
επίρρ.
1. σε κατώτερο σημείο, χαμηλά (α. «τον πέταξε κάτω από το παράθυρο» β. «πᾶν δέ τ' ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται», Ομ. Ιλ.)
2. χάμω, πάνω στη γη, πάνω στο έδαφος (α. «εμείς θα κοιμηθούμε κάτω» β. «έριξε κάτω τα μάτια της» — κοίταξε χάμω
γ. «φιλάδελφα κάτω δάκρυ' εἰβομένη», Σοφ.)
3. υπό, υποκάτω (α. «ήταν κρυμμένος κάτω από το κρεβάτι» β. «εἰς τοὺς ἔνερθε καὶ κάτω χθονὸς τόπους», Αισχύλ.)
4. σε έδαφος χαμηλότερο ή γεωγραφικά νοτιότερο, σε τόπο παράλιο, σε αντιδιαστολή με τα μεσόγεια, ή πεδινό, σε αντιδιαστολή με τα ορεινά (α. «κάτω στο γιαλό, κάτω στο περιγιάλι» β. «κάτω στον κάμπο και στην καλαμιώνα» γ. «τοὺς δὲ τὴν μεσόγειαν μᾶλλον καὶ μὴ ἐν πόρῳ κατῳκημένους εἰδέναι χρὴ ὅτι, τοῖς κάτω ἤν μη ἀμύνωσι», Θουκ.)
5. στη γη, σε αντιδιαστολή με τους ουράνιους κόσμους («ὅσα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω καὶ ὅσα ἐν τῇ γῇ κάτω», ΠΔ)
6. φρ. «ο κάτω κόσμος» — ο Αδης
νεοελλ.
1. ως απειλητική προσταγή (α. «κάτω τα χέρια» β. «κάτω το περίστροφο»)
2. ως επιφώνημα αποδοκιμασίας («κάτω οι κλέφτες»)
3. φρ. α) «είμαστε άνω κάτω» — είμαστε σε πλήρη αταξία ή σε πλήρη αποδιοργάνωση
β) «στο κάτω κάτω» ή «στο κάτω (κάτω) της γραφής» — στο τέλος τέλος, τελικά
γ) «παίρνω την κάτω βόλτα» — η κατάστασή μου επιδεινώνεται
δ) «πέφτω κάτω»
i) ασθενώ, μένω κλινήρης
ii) υποβιβάζομαι
ε) «το βάζω κάτω» ή «τά ρίχνω κάτω» — υποχωρώ, παραιτούμαι
στ) «βάζω κάτω κάποιον» — καταβάλλω κάποιον, υπερτερώ έναντι κάποιου
ζ) «είμαι από κάτω» — είμαι σε μειονεκτική θέση
η) «πάνω κάτω», i) περίπου («ήταν πάνω κάτω χίλιοι άνθρωποι»)
ii) πέρα δώθε, εδώ και εκεί («έκανε συνέχεια βόλτες πάνω κάτω στον διάδρομο»)
νεοελλ.-μσν.
1. (αόριστα) πέρα («εκεί κάτω» — εκεί πέρα)
2. λιγότερο («το εισόδημά του είναι κάτω από 50.000 δραχμές»)
3. φρ. α) «βάλλω κάτω» — γκρεμίζω, καταστρέφω
β) «βάνω κάτω στή γῆ» — θάβω, σκοτώνω
γ) «βλέπω κάτω κάποιον» — θεωρώ κάποιον κατώτερό μου
γ) «βρίσκομαι κάτω» — μειονεκτώ
δ) «είμαι κάτω» — είμαι υπό την εξουσία κάποιου
ε) «πέφτω κάτω»
i) ταπεινώνομαι
ii) θεωρούμαι ανάξιος λόγου, απορρίπτομαι
στ) «τρέπω κάτω»
i) ανατρέπω
ii) μτφ. ταπεινώνω
ζ) «τα κάτω»
i) τα επίγεια
ii) το έδαφος
η) «οι κάτω συγγενείς» — οι κατιόντες συγγενείς
θ) «η κάτω βασιλεία» — η επίγεια ζωή
μσν.
«ἡ κάτω τύχη» — η λαϊκή κοινωνική, τάξη
αρχ.
1. στον Άδη, στον κόσμο που βρίσκεται υπό την γη («τὰν παγκευθῆ κάτω νεκρῶν πλάκα», Σοφ.)
2. (με χρον. σημασία) μετέπειτα, αργότερα («ἐπὶ Θησέως καὶ τῶν Κοδριδῶν κάτω», Αιλ.)
3. φρ. α) «περί τὰ κάτω χωρῶ» — αποτυγχάνω
β) «τὰ κάτω»
i) αφετηρία αγώνων στο στάδιο
ii) (λογ.) τα υπάλληλα μέλη κατιούσας σειράς γενών ή ειδών
γ) «οἱ κάτω»
i) οι πεθαμένοι
ii) οι νεώτεροι, οι μεταγενέστεροι («τῶν πάλαι μὲν Ἀγαμέμνονα..., τῶν κάτω δὲ τὸν Ἀλέξανδρον καὶ Πύρρον», Λουκιαν.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Επιρρμ. παράλλ. τ. της προθέσεως και επιρρήματος κατά. Εν αντιθέσει προς άλλα επίρρ. σε -ω, όπως λ.χ. το άνω, απαντά ως ά συνθετικό αρκετών λ. όλων των περιόδων της Ελληνικής.
ΠΑΡ. κάτωθεν, κάτωθι, κατώτατος, κατώτερος
αρχ.-μσν.
κατωτικός.
ΣΥΝΘ. κατώβλεψ, κατωφέρεια, κατωφερής
αρχ.
κατωβλέπων, κατώγειος, κατώγεως, κατωκάρα, κατωνάκη, κατωνακοφόρος, κατώρροπος, κατωφαγάς
αρχ.-μσν.
κατώγαιος, κατωφόρος
μσν.
κατωγεγραμμένος, κατωκλινώς, κατωμαγούλα, κατωμάγουλον, κατωσάγουνα, κατωτυχής, κατωφορούμαι
μσν.- νεοελλ.
κατώ(γε)ι(ον), κατωθιό, κατωσάγονο, κατώφλι (ον)
νεοελλ.
κατωβλεπούσα, κατωδρομώ, κατωλίθι, κατωλυγίζω, κατωμασέλα, κατωμέρι, κατωμερίτης, κατώμερος, κατώξανθος, κατωπεσμένος, κατωσέντονο, κατώστομα].
Greek Monotonic
κάτω: επίρρ. (κατά)· I. 1. α) με ρήματα κινήσεως, κάτω, προς τα κάτω, σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ.
II. με ρήματα που σημαίνουν παύση ή λήξη, κάτω από, υπό, από κάτω, αντίθ. προς το ἄνω, σε Ησίοδ.· ιδίως, στον Κάτω Κόσμο, σε Σοφ., Πλάτ. β) γεωγραφικά, προς τα κάτω, προς το νότο, νότια, σε Ηρόδ.· αλλά επίσης, στην ακτή, σε Θουκ.
III. ως πρόθ. με γεν., κάτω, κάτω από, σε Τραγ. IV.1. συγκρ., κατωτέρω, πιο κάτω, χαμηλότερα, κατηφορικά, με καθοδική κατεύθυνση, σε Αριστοφ.· με γεν., πιο κάτω από, χαμηλότερα, σε Ηρόδ.
2. υπερθ., κατωτάτω, στο πιο χαμηλό σημείο, στον ίδ.
Greek (Liddell-Scott)
κάτω: Ἐπίρρ. (κατά). Ι. μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κίνησιν, κάτω, πρὸς τὰ κάτω, ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται Ἰλ. Ν. 136· κάτω ὁρόων Ὀδ. Ψ. 91· κατὰ τείχεος κάτω ῥίπτειν Ἡρόδ. 8. 53. πρβλ. Ἀριστοφ. Πλ. 232· κάτω χωρεῖν Αἰσχύλ. Πρ. 74· κάτω δάκρυ’ εἴβεσθαι Σοφ. Ἀντ. 527, πρβλ. Εὐρ. Ἀποσπ. 388· ἰδίως ἐπὶ τοῦ κάτω κόσμου, Αἰσχύλ. Πέρσ. 839, Σοφ. Ἀντ. 197, κτλ.· κάτω βλέπειν, φέρεσθαι Πλάτ. Πολ. 500Β, 584Ε· κάτω διεχώρει αὐτοῖς, ὑπέφερον ἐκ διαρροίας, Ξεν. Ἀν. 4. 8, 20· κάτω βοηθεῖν, καταβαίνω εἰς βοήθειαν, Δημ. 883. 25, πρβλ. περιτρέπω 2·- περὶ τῶν ἄνω καὶ κάτω, ἄνω κάτω, κτλ., ἴδε ἐν λ. ἄνω ΙΙ. 2. 2) πρὸς τὰ κάτω ἐπὶ σειρᾶς αἰτιῶν, ἐπὶ τὸ κάτω ἰέναι Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. Ι (min.) 2. 5. 3) μετὰ γεν., πέτρων κάτω ὧσαι Εὐρ. Κύκλ. 448. ΙΙ. μετὰ ῥημάτων σημαινόντων ἠρεμίαν, κάτωθεν, ὑποκάτω, ἀντίθ. τῷ ἄνω, Ἡσ. Θ. 303, κτλ.· ἡ συνηθεστέρα ἔννοια παρὰ πεζοῖς, β) κάτω, ἐν τῷ κάτω κόσμῳ, οἱ νεκροί, Σοφ. Αἴ. 865, Ἀντ. 75, κτλ.· οἱ κάτω θεοὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 292, πρβλ. Εὐρ. Ἄλκ. 851· ἀλλά, γ) γεωγραφικῶς κάτω, πρὸς νότον, Ἡρόδ., ἴδε ἄνω Ι. 1 ε· ἀλλ’ ὡσαύτως, κάτω οἰκεῖν, κατοικῶ ἐπὶ τῆς παραλίας, Θουκ. 1. 7· οἱ κάτω, ἀντίθ. τῷ οἱ τὴν μεσόγειαν κατῳκημένοι, αὐτόθι 120· ἡ κάτω Γαλατία, ἡ πρὸς τὴν θάλασσαν, Πλούτ. Αἰμ. 9, κτλ., δ) ἐν τῷ σταδίῳ, τὰ κάτω εἶναι τὸ μέρος ὅθεν ἤρχιζον τὸν ἀγῶνα, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὰ ἄνω (τὸ τέρμα), Πλάτ. Πολ. 613Β. ε) τὰ κάτω τῶν μελῶν, τὰ κατώτερα μέρη τοῦ σώματος, ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 794D· ἡ κάτω κοιλία, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἡ ἄνω, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 14, 22, κἑξ.· περὶ τὰ κάτω χωρεῖν, ἀποβάλλω, πάσχω ἀποβολήν, ἀποτυγχάνω, Λουκ. π. Ἀπαίδ. 1. ζ) ἐπὶ χρόνου, μετὰ ταῦτα, βραδύτερον, μετέπειτα, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 5. 13· οἱ κάτω χρόνοι Πλουτ. Κοριολ. 25· οἱ κ., ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ οἱ πάλαι, Λουκ. Ἱππ. 1· τοῦ χρόνου κ., βραδύτερον κατὰ χρόνον, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 3. 17, π. Ζ. 2. 18· Δαρεῖος ὁ κ., αὐτόθι 6. 48, πρβλ. ἄνω ΙΙ. 1, ζ. η) ἐν τῇ λογικῇ, τὰ κ., τὰ «ὑπάλληλα» μέλη κατιούσης σειρᾶς γενεῶν, καὶ εἰδῶν, Ἀριστ. Ἀναλυτ. Ὕστ. 2. 13, 14, Μετὰ τὰ Φυσ. 1. 9, 24. ΙΙΙ. μετὰ γεν., ὑπό, ὑποκάτω, κάτω χθονός, γῆς Αἰσχύλ. Ἀγ. 871, Εὐμ. 1023, Σοφ. Ο. Τ. 968, κτλ. IV. Συγκρ. κατωτέρω, χαμηλότερον, περαιτέρω, μᾶλλον πρὸς τὰ κάτω, Ἀριστοφ. Βάτρ. 70· μετὰ γεν., χαμηλότερον, παρά…, ὑποκάτω, Ἡρόδ. 8. 132· πρβλ. κατώτερος. 2) Ὑπερθ. κατωτάτω, εἰς τὸ κατώτατον μέρος, τὰ κατωτάτω ὁ αὐτ. 2. 125· πρβλ. κατώτατος.- Πρβλ. ἄνω ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους.
Middle Liddell
κατά
I. with verbs of Motion, down, downwards, Hom., Hdt., Attic
II. with Verbs of Rest, beneath, below, underneath, opp. to ἄνω, Hes.: —esp. in the world below, Soph., Plat.
b. geographically below, southward, Hdt.; but also, on the coast, Thuc.
III. as a prep. c. gen. under, below, Trag.
IV. comp. κατωτέρω, lower, further, downwards, Ar.; c. gen. lower than, below, Hdt.
2. Sup. κατωτάτω, at the lowest part, Hdt.
Chinese
原文音譯:k£tw 卡拖
詞類次數:副詞(11)
原文字根:向下 相當於: (מִתְחָה / תַּחַת) (אֶרֶץ)+ (מִתְחָה / תַּחַת)
字義溯源:向下地,下,下去,下頭,下邊,以裏的,以內的;源自(κατά / καθεῖς / καθημέραν / κατακύπτω)*=下)
同源字:1) (κάτω / κατωτέρω)向下地,下 2) (κατώτερος)較低的 3) (ὑποκάτω)在底下
出現次數:總共(11);太(3);可(2);路(1);約(3);徒(2)
譯字彙編:
1) 下(5) 太27:51; 可15:38; 約8:6; 約8:8; 徒2:19;
2) 下去(3) 太4:6; 路4:9; 徒20:9;
3) 下頭的(1) 約8:23;
4) 以內的(1) 太2:16;
5) 下邊(1) 可14:66
English (Woodhouse)
below, downwards, in the underworld, in the under-world, on the coast, to the bottom
Lexicon Thucydideum
deorsum, downwards, 4.48.2,
ad mare, to the sea, 1.7.1, 1.120.2, 1.120.21.137.3, 2.99.1, 8.5.4.
Translations
downwards
Dutch: benedenwaarts; Faroese: oman, omaneftir, niður, niðureftir; Finnish: alas, alaspäin; German: abwärts, nach unten; Gothic: 𐌳𐌰𐌻𐌰𐌸; Ancient Greek: κάτω; Hebrew: מַטָּה, לְמַטָּה, כְּלַפֵּי־מַטָּה; Hungarian: lefelé; Kurdish Central Kurdish: بەرەونزم, بەرەوخوار; Latin: deorsum; Old English: niþer; Plautdietsch: rauf; Slovene: dôl; Spanish: hacia abajo; Swedish: nedåt
below
Aklanon: ubos; Armenian: ցած; Bulgarian: отдолу; Catalan: sota; Cebuano: ubos; Chichewa: pansi; Dutch: beneden; Esperanto: malsupre; Estonian: allpool; Finnish: alapuolella, alempana; French: en bas; German: unten, darunter, unterhalb; Greek: κάτω; Haitian Creole: anba; Hindi: नीचे; Hungarian: lent; Italian: sotto; Javanese: ngisor; Latin: infra; Lombard: sott; Mansaka: baba; Mauritian Creole: anba; Portuguese: embaixo, em baixo; Punjabi: ਥੱਲੇ, ਹੇਠ; Russian: внизу, ниже; Slovak: nižšie; Sorbian Lower Sorbian: dołojce; Spanish: abajo; Swahili: chini; Swedish: nedan, under; Tumbuka: pasi; Urdu: نیچے; Welsh: isod; Yiddish: אונטן