γενεά: Difference between revisions
πολλὰ δ' ἄναντα κάταντα πάραντά τε δόχμιά τ' ἦλθον → and ever upward, downward, sideward, and aslant they went
m (Text replacement - " . ." to "…") |
(1a) |
||
Line 48: | Line 48: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=[[γενεά]] -ᾶς, ἡ [~ [[γένος]] Ion. [[γενεή]], ep. dat. [[γενεῆφι]]<br /><b class="num">1.</b> geboorte:; γενεῇ [[νεώτατος]] de laatstgeborene Il. 7.153; [[γενεῆφι]] [[νεώτερος]] jonger in leeftijd Il. 21.439; ἐκ γενεῆς vanaf zijn geboorte Hdt. 3.33 = ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1.2.8; concr. geboorteplaats:; γενεὴ δέ [[τοί]] ἐστ ’ ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ je werd geboren aan het meer van Gygaea Il. 20.390; nest (van een arend). Od. 15.175.<br /><b class="num">2.</b> geslacht, generatie :. οἵη περ φύλλων [[γενεή]], τοίη δὲ καὶ [[ἀνδρῶν]] zoals het geslacht van bladeren, zo is ook het mensengeslacht Il. 6.146; ἐς δεκάτην γενεήν tot in de tiende generatie Od. 19.294; τῆς... ἀνθρωπηίης λεγομένης γενεῆς Πολυκράτης [[πρῶτος]] van wat we het mensengeslacht noemen was Polycrates de eerste (om te heersen ter zee) Hdt. 3.122.2; πολλαῖς γενεαῖς [[ὕστερον]] vele generaties later Thuc. 2.68.5.<br /><b class="num">3.</b> familie, afkomst:; πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν vragend naar de afkomst van alle Argiven Il. 7.128; ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ ik stam af van de Axios Il. 21.157; γενεῇ op grond van afkomst Il. 11.786; ras:; τῆς γενεῆς ἔκλεψεν van dat ras stal hij (paarden) Il. 5.268; volksstam:; [[δαίμων]] ἐνέβη Περσῶν γενεᾷ het lot heeft de stam van de Perzen overvallen Aeschl. Pers. 912; uitbr. soort :. περὶ τὸ... [[καλόν]]... καὶ πάντα ὅσα τῆς γενεᾶς... [[ταύτης]] ἐστίν met betrekking tot het schone en alles wat tot die soort behoort Plat. Phil. 66b. | |elnltext=[[γενεά]] -ᾶς, ἡ [~ [[γένος]] Ion. [[γενεή]], ep. dat. [[γενεῆφι]]<br /><b class="num">1.</b> geboorte:; γενεῇ [[νεώτατος]] de laatstgeborene Il. 7.153; [[γενεῆφι]] [[νεώτερος]] jonger in leeftijd Il. 21.439; ἐκ γενεῆς vanaf zijn geboorte Hdt. 3.33 = ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1.2.8; concr. geboorteplaats:; γενεὴ δέ [[τοί]] ἐστ ’ ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ je werd geboren aan het meer van Gygaea Il. 20.390; nest (van een arend). Od. 15.175.<br /><b class="num">2.</b> geslacht, generatie :. οἵη περ φύλλων [[γενεή]], τοίη δὲ καὶ [[ἀνδρῶν]] zoals het geslacht van bladeren, zo is ook het mensengeslacht Il. 6.146; ἐς δεκάτην γενεήν tot in de tiende generatie Od. 19.294; τῆς... ἀνθρωπηίης λεγομένης γενεῆς Πολυκράτης [[πρῶτος]] van wat we het mensengeslacht noemen was Polycrates de eerste (om te heersen ter zee) Hdt. 3.122.2; πολλαῖς γενεαῖς [[ὕστερον]] vele generaties later Thuc. 2.68.5.<br /><b class="num">3.</b> familie, afkomst:; πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν vragend naar de afkomst van alle Argiven Il. 7.128; ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ ik stam af van de Axios Il. 21.157; γενεῇ op grond van afkomst Il. 11.786; ras:; τῆς γενεῆς ἔκλεψεν van dat ras stal hij (paarden) Il. 5.268; volksstam:; [[δαίμων]] ἐνέβη Περσῶν γενεᾷ het lot heeft de stam van de Perzen overvallen Aeschl. Pers. 912; uitbr. soort :. περὶ τὸ... [[καλόν]]... καὶ πάντα ὅσα τῆς γενεᾶς... [[ταύτης]] ἐστίν met betrekking tot het schone en alles wat tot die soort behoort Plat. Phil. 66b. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''γενεά''': [[γενεή]]<br />{geneá}<br />'''See also''': s. [[γίγνομαι]].<br />'''Page''' 1,296 | |||
}} | }} |
Revision as of 14:49, 2 October 2019
English (LSJ)
ᾶς, Ion. γενεή, ῆς, ἡ, Ep. dat.
A γενεῆφι Il.14.112: (γενέσθαι): I of the persons in a family, 1 race, family, Πριάμου γ. Il.20.306, cf. Od.1.222, 16.117; γενεήν τε τόκον τε Il.15.141; ἴδμεν… γενεήν, ἴδμεν δὲ τοκῆας 20.203, cf. 214; γενεῇ ὑπέρτερος higher by birth or blood, 11.786 (but younger in Archil. ap. Sch.ad l.); ταύτης εἶναι γ. καὶ αἵματος of this race and blood, Il.6.211; πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζειν 10.68; γενεῇ by birthright, Od.1.387; Αἰτωλὸς γενεήν by descent, Il.23.471; γενεὴν Διός 21.187; γενεὴ ἔκ τινος descent from... ib.157; γενεὴν ἀπὸ Θρηίκης Hdt.2.134; of horses, breed, stock, Il.5.265, 268: pl., χρήματα καὶ γενεάς families, Plu.Tim.34; γενεὰν ποιεῖσθαι to have issue, GDI1798 (Delph.); πατριὰ καὶ γ., = φρατρία καὶ γένος, ib.1152 (Elis): hence, tribe, nation, Περσῶν γ., Τυρρηνῶν γ., A.Pers. 912 (lyr.), Eleg.2:—rare in Prose, τίς ὢν γενεάν; X.Cyr.1.1.6; καὶ αὐτὸν καὶ τὰν γ. ἀπολέσθαι SIG306.8 (Tegea, iv B. C.). 2 race, generation, οἵηπερ φύλλων γ. τοιήδε καὶ ἀνδρῶν Il.6.146; δύο γ. μερόπων ἀνθρώπων 1.250, etc., cf. Hdt.2.142, Th.1.14, Heraclit. ap. Plu.2.415e (but, = μήν, Id. ap. Lyd.Mens.3.14); ἀστὴν ἐξ ἀστῶν ἀμφοτέρων ἐπὶ τρεῖς γ. γεγενημένην SIG1015.6 (Halic.); age, γ. ἀνθρωπηΐη the historical, opp. to the mythical, age, Hdt.3.122; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γ. D.H.3.15. 3 offspring, Il.21.191, Orac. ap. Hdt.6.86, S.Aj.189 (lyr.); of a single person, Τυροῦς γ. (i. e. Pelias) Pi.P.4.136, cf.l.8(7).71. 4 metaph., class, kind, τὸ σύμμετρον καὶ καλὸν καὶ ὁπόσα τῆς γ. ταύτης ἐστίν Pl.Phlb.66b; ταύτης τοι γενεᾶς ὁ νοῦς οὗτος Plot.5.1.7. II of Time or Place, 1 birthplace, γ. ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ Il.20.390, cf. Od.1.407; of an eagle's evrie, 15.175. 2 age, time of life, γενεῆφι νεώτατος Il.14.112; γενεῇ πρεσβύτατος, προγενέστερος, ὁπλότερος, 6.24,9.161, Od.19.184. 3 after Hom., time of birth, ἐκ γενεῆς Hdt.3.33,4.23; ἀπὸ γ. X.Cyr.1.2.8.
German (Pape)
[Seite 480] ᾶς, ἡ, ion. γενεή, a) Geburt, Abstammung, Abkunft, bes. vornehme Abkunft, edle Geburt; Hom. Iliad. 18, 365 ἔγωγ', ἥ φημι θεάων ἔμμεν ἀρίστη, ἀμφότερον, γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις κέκλημαι; 23, 471 Αἰτωλὸς γενεήν; 7, 128 πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν τε τόκον τε, Homerisch, γενεήν und τόκον stehn παραλλήλως; 6, 211 ταύτης τοι γενεῆς τε καἰ αἵματος εὔχομαι εἶναι, γενεῆς und αἵματος stehn παραλλήλως; 10, 68 πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον, παραλλήλως stehn πατρόθεν und ἐκ γενεῆς, es sind Anreden gemeint wie z.B. vs. 87 ὦ Νέστορ Νηληιάδη; 21, 157 ἐμοὶ γενεὴ ἐξἈξιοῦ, ich stamme vom Axios ab; Odyss. 1, 222 οὐ μέν τοι γενεήν γε θεοὶ νώνυμνον ὀπίσσω θῆκαν, ἐπεὶ σέ γε τοῖον ἐγείνατο Πηνελόπεια; Iliad. 11, 786 γενεῇ ὑπέρτερος, von vornehmerer Abkunft, s. unten. – Stammort, Odyss. 1, 407 ἐρέσθαι, ὁππόθεν οὗτος ἀνήρ, ποίης δ' ἐξ εὔχεται εἶναι γαίης, ποῦ δέ νύ οἱ γενεὴ καὶ πατρὶς ἄρουρα; Iliad. 20, 390 ἐνθάδε τοι θάνατος, γενεὴ δέ τοί ἐστ' ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ, ὅθι τοι τέμενος πατρώιόν ἐστιν; von einem Adler Odyss. 15, 175 ἐλθὼν ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γενεή τε τόκος τε. – In Prosa, τίς ὢν γενεάν Xen. Cyr. 1, 1, 6. – b) Geschlecht, Sippschaft, Familie, Od. 16, 117 Il. 20, 306; 19, 105 τῶν ἀνδρῶν γενεῆς οἵ θ' αἵματος ἐξ ἐμεῦ εἰσίν; 15, 141 τῷ σ' αὖ νῦν κέλομαι μεθέμεν χόλον υἷος ἑῆος· ἤδη γάρ τις τοῦ γε βίην καὶ χεῖρας ἀμείνων ἢ πέφατ' ἢ καὶ ἔπειτα πεφήσεται· ἀργαλέον δὲ πάντων ἀνθρώπων ῥῦσθαι γενεήν τε τόκον τε, γενεήν und τόκον παραλλήλως; 21, 187. 191 φῆσθα σὺ μὲν ποταμοῦ γένος ἔμμεναι εὐρυρέοντος, αὐτὰρ ἐγὼ γενεὴν μεγάλου Διὸς εὔχομαι εἶναι – κρείσσων αὖτε Διὸς γενεὴ ποταμοῖο τέτυκται; 20, 303 ὄφρα μὴ ἄσπερμος γενεὴ καὶ ἄφαντος ὄληται Δαρδάνου. – Oft Pind.; Περσῶν Aesch. Pers. 912; Τιτάνων Eur. Hec. 472; Prosa, ταύτης τῆς γενεᾶς ἐστι Plat. Phil. 66 b; bes. Sp.; γενεὰς ἔχειν, Nachkommen haben, Pol. 20, 6, 6; χρήματα καὶ γενεὰν ἀποδιδόναι, Kinder ausliefern, Plut. Timol. 34; öfter Dion. Hal. – Hom. φύλλων γενεή wie ἀνδρῶν γενεή, das Menschengeschlecht, Il. 6, 146 οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν; – von Pferden, Iliad. 5, 265. 268 τῆς γάρ τοι γενεῆς, ἧς Τρωί περ εὐρύοπα Ζεὺς δῶχ' υἷος ποινὴν Γανυμήδεος, οὕνεκ' ἄριστοι ἵππων, ὅσσοι ἔασιν ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε. τῆς γενεῆς ἔκλεψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγχίσης, λάθρῃ Λαομέδοντος ὑποσχὼν θήλεας ἵππους. – Von Menschen, mit ausdrücklicher Beziehung auf die Aehnlichkeit Odyss. 4, 27 ἄνδρε δύω, γενεῇ δὲ Διὸς μεγάλοιο ἔικτον, d. h. sie scheinen von vornehmer Familie zu sein; Iliad. 14, 474 οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται, οὐδὲ κακῶν ἔξ, ἀλλὰ κασίγνητος Ἀντήνορος ἱπποδάμοιο ἢ παῖς· αὐτῷ γὰρ γενεὴν ἄγχιστα ἐῴκει. – c) Geburt, Alter; ὁπλότερος γενεῇ, jünger, der Geburt, dem Alter nach, Odyss. 19, 184; ὁπλότατος γενεῆφιν Iliad. 9, 58; γενεῆφι νεώτατος 14, 112; γενεῇ νεώτατος 7, 153; γενεῆφι νεώτερος 21, 439; πρεσβύτατος γενεῇ 6, 24; γενεῇ προγενέστερος 9, 161; γενεῇ πρότερος 15, 166; hierher zog man irrthümlich auch Iliad. 11, 786 τέκνον ἐμόν, γενεῇ μὲν ὑπέρτερός ἐστιν Ἀχιλλεύς, πρεσβύτερος δὲ σύ ἐσσι· βίῃ δ'ὅ γε πολλὸν ἀμείνων, Scholl. Aristonic. ἡ διπλῆ, ὅτι Ἀρχίλοχος (frgmt. no 27 Bergk Lyr. Gr. ed. 2 p. 542) ὑπερτέραν τὴν νεωτέραν ἐδέξατο· »οἴην Λυκάμβεος παῖδα τὴν ὑπερτέρην« ἀντὶ τοῦ τὴν νεωτέραν. καὶ τὸ ἔτυμον δὲ ἀντιπίπτει· ὁ γὰρ ὑπερέχων κατά τί ἐστιν ὑπέρτερος. καὶ νῦν λέγει, τῷ γένει, τῇ εὐγενείᾳ ὑπερέχει, διὰ τὸ εἶναι θεᾶς μητρός· σὺ δὲ πρεσβύτερος εἶ; – ἐκ γενεῆς, von Geburt an, Her. 3, 33. 4, 23; ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1, 2, 8; Pol. 6, 19, 2 u. Sp. – Auch = Erzeugung, Opp. H. 1, 479. – d) Geschlecht, Menschenalter, als Zeitbestimmung, Iliad. 23, 790 ἐρέω, ὡς ἔτι καὶ νῦν ἀθάνατοι τιμῶσι παλαιοτέρους ἀνθρώπους. Αἴας μὲν γὰρ ἐμεῖ' ὀλίγον προγενέστερός ἐστιν, οὗτος δὲ προτέρης γενεῆς προτέρων τ' ἀνθρώπων· ὠμογέροντα δέ μίν φασ' ἔμμεναι: προτέρης γενεῆς und προτέρων ἀνθρώπων stehn παραλλήλως; 1, 250 τῷ δ' ἤδη δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων ἐφθίαθ', οἵ οἱ πρόσθεν ἅμα τράφεν ἠδ' ἐγένοντο ἐν Πύλῳ ἠγαθέῃ, μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν; Odyss. 14, 325 καί νύ κεν ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γ' ἔτι βόσκοι· τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος. Nach Her. 2, 142 betragen 3 Menschenalter 100 Jahre, nach 1, 7 aber machen 22 γενεαί 505 Jahre; nach Heraklit bei Plut. def. or. 11 = 30 Jahre; übh. Zeitalter, ἀνθρωπηΐη λεγομένη γ., das geschichtliche, im Ggstz des heroischen, mythischen, 3, 122; Thuc. 1, 14; öfter Plat.; ἐπὶ πολλὰς γενεάς Tim. 23 c; übh. für einen größeren Zeitraum, ὑπὸ ξυμφορῶν πολλαῖς γενεαῖς πιεζόμενοι Thuc. 2, 68; ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γενεᾶς, zu unserer Zeit, Dion. Hal. 3, 15. – Uebrigens sind wenigstens bei Hom. die hier aufgestellten Bedeutungen durchaus nicht strenge geschieden; es sind vielmehr nur verschiedene Seiten einer einzigen Bedeutung; vgl. z. B. Iliad. 6, 145 sqq Τυδείδη μεγάθυμε. τίη γενεὴν ἐρεείνεις; οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν. φύλλα τὰ μέν τ' ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ' ὕλη τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ' ἐπιγίγνεται ὥρη· ἃς ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει ἡ δ' ἀπολήγει. εἰ δ' ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι, ὄφρ' εὖ εἰδῇς ἡμετέρην γενεήν· πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασιν· ἔστι πόλις Ἐφύρη μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο, ἔνθα δὲ.Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ' ἀνδρῶν, Σίσυφος Αἰολίδης· ὁ δ' ἄρα Γλαῦκον τέκεθ' υἱόν, αὐτὰρ Γλαῦκος ἔτικτεν ἀμυμονα Βελλεροφόντην κτἑ. Hier erscheint γενεή zuerst in der Bedeutung »Abkunst« oder in der Bdtg »Familie«, dann in der Bdtg »Gattung«, »Menschengeschlecht«, dann in der Bdtg »Generation«, »Menschenalter«, dann in der Bdtg »Stammort«. Der Dichter aber war sich schwerlich dieser seinen Unterscheidungen bewußt.
Greek (Liddell-Scott)
γενεά: ᾶς, Ἰων. γενεή, ῆς, ἡ, ἐπ. δοτ. γενεῆφι (γενέσθαι). Ι. ἐπὶ τῶν προσώπων οἰκογενείας τινός, 1) γενεά, οἰκογένεια, Πριάμου γ. Ἰλ. Υ. 306, πρβλ. Ὀδ. Α. 222., Π. 117· γενεήν τε τόκον τε Ἰλ. Ο. 141· ἴδμεν… γενεήν, ἴδμεν δὲ τοκῆας Υ. 203, πρβλ. 214 Ζ. 145, 151, κτλ.· γενεῇ ὑπέρτερος, κατ’ ἀντίθ. πρὸς τὸ πρεσβύτερος, Λ. 786· ταύτης εἶναι γενεῆς καὶ αἵματος, ἐκ ταύτης τῆς οἰκογενείας καὶ τοῦ αἵματος, Ζ. 211· ἐκ γενεῆς, κατὰ τὴν καταγωγήν του, Κ. 68· γενεῇ, δικαιώματι καταγωγῆς, Ὀδ. Α. 387· γενεὴν Αἰτωλός, ὡς πρὸς τὴν καταγωγήν, Ἰλ. Ψ. 471· γενεὴν εἶναί τινος Φ. 187· γενεῇ ὑπέρτερος, τὴν καταγωγὴν ἀνώτερος, Λ. 785· γενεὴ ἔκ τινος, καταγωγὴ ἀπὸ τινος…, Φ. 157·- ἐπὶ ἵππων, ἡ καταγωγή των, τὸ γένος των, Ε. 265, 268· - καθόλου, γενεήν, κατὰ τὸ εἶδος, Ἡρόδ. 2. 134·- ἐκ τῆς ἐννοίας ταύτης τῆς καταγωγῆς ἢ οἰκογενείας μεταβαίνει ἡ λέξις εἰς τὴν τῆς φυλῆς, τοῦ ἔθνους, Περσῶν γ., Τυρρηνῶν γ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 912, Ἀποσπ. 448·- σπάν. παρὰ πεζοῖς, ὡς Πλάτ. Σοφ. 268D, Φίλ. 66Β· τίς ὢν γενεάν; Ξεν. Κύρ. 1. 1, 6. 2) γενεά, γένεσις, ἀνθρωπίνη ἡλικία, οἵηπερ φύλλων γενεὴ τοιήδε καὶ ἀνδρῶν Ἰλ. Ζ. 146· δύο γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων Α. 250, κτλ.· τρεῖς γενεαὶ ἀπετέλουν ἑκατὸν ἔτη, Ἡρόδ. 2. 142, πρβλ. Θουκ. 1, 14·- ὡσαύτως, ἐποχή, γ. ἀνθρωπηΐη, ἡ ἱστορικὴ ἐποχή, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν μυθικήν, Ἡρόδ. 3. 122. 3) γέννημα, τέκνα, Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 6. 86· καὶ ἐπὶ ἑνὸς μόνον προσώπου, Τυροῦς γ. (δηλ. ὁ Πελίας) Πίνδ. II. 4. 242, πρβλ. Ι. 8 (7). 143, Σοφ. Αἴ. 190· καὶ οὕτως ἴσως ἐν Ἰλ. Φ. 191· πρβλ. γένος ΙΙ. ΙΙ. ἐπὶ χρόνου ἢ τόπου σχετιζομένου πρὸς τὴν γέννησιν, 1) πατρίς, ὁ τόπος ἔνθα ἐγεννήθη τις, γ. ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ Ἰλ. Υ. 390· ἐπὶ τοῦ φωλεοῦ ἀετοῦ, Ὀδ. Ο. 175. 2) ἡλικία, χρόνος τῆς ζωῆς, ἰδίως ἐν ταῖς φράσεσι γενεῇ νεώτατος, πρεσβύτατος, προγενέστερος, ὁπλότερος, νεώτατος, πρεσβύτατος κτλ. κατὰ τὴν ἡλικίαν, ἢ ἐκ γεννήσεως, συχν. παρ’ Ὁμ., ἰδίως ἐν Ἰλ. 3) ὁ χρόνος τῆς γεννήσεως, μεθ’ Ὅμ.· ἐκ γενεῆς (Ὅμ. ἐκ γενετῆς) Ἡρόδ. 3. 33., 4. 23· ἀπὸ γ. Ξεν. Κύρ. 1. 2, 8.
French (Bailly abrégé)
ᾶς (ἡ) :
A. ce qui est engendré :
I. avec idée de qualité genre, espèce : γενεὴ (ion.) φύλλων IL l’espèce des feuilles, p. opp. à γενεὰ ἀνδρῶν, l’espèce des hommes;
II. avec idée de durée et de succession;
1 génération : δύο γενεαὶ ἀνθρώπων IL deux générations ou âges d’hommes ; ἐς δεκάτην γενεήν OD jusqu’à la dixième génération ; πολλαῖς γενεαῖς THC après de nombreuses générations;
2 âge ou période (de l’histoire) ; γενεὰ ἀνθρωπηΐη HDT l’âge de l’humanité, les temps historiques, p. opp. aux âges héroïques ou mythiques;
III. avec idée de descendance ou d’origine;
1 en parl. de la parenté race, famille, d’ord. en parl. des ancêtres ou des parents immédiats : ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ IL je descends, par ma famille, d’Axios ; γενεὰ Πριάμοιο IL la famille de Priam ; γενεήν τινος εἶναι IL être de la race ou de la famille de qqn ; γενεῇ OD par droit de famille, par droit de naissance ; -- qqf en parl. des descendants, de la postérité, ou d’une seule pers. rejeton, descendant;
2 en parl. de la nationalité race, nation, tribu, peuple : Αἰτωλὸς γενεήν IL Étolien d’origine ; Περσῶν γενεά ESCHL la race des Perses;
B. naissance, d’où
1 temps de la naissance : ἐκ γενεῆς HDT, ἀπὸ γενεᾶς XÉN depuis la naissance ; âge : γενεῇ ou γενεῆφι ὁπλότερος IL ou νεώτερος IL postérieur par la naissance, plus jeune ; ὁπλότατος IL ou νεώτατος IL le plus jeune ; πρότερος IL plus âgé, aîné;
2 lieu de la naissance : γενεὰ δέ τοι ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ IL c’est au bord du lac Gygæé qu’est le lieu de ta naissance.
Étymologie: pour *γενεσjή, de la R. Γεν, v. γίγνομαι et γένος.
English (Slater)
γενεά (-εά, -εᾶς, -εᾷ, -εᾷ, -εάν; -εαῖς)
a clan, race, people Ζεφυρίων Λοκρῶν γενεὰν ἀλέγων (O. 11.15) κάλλιστον αἱ μεγαλοπόλιες Ἀθᾶναι προοίμιον Ἀλκμανιδᾶν εὐρυσθενεῖ γενεᾷ (P. 7.3) νόσοι δ' οὔτε γῆρας οὐλόμενον κέκραται ἱερᾷ γενεᾷ Hyperboreans (P. 10.42) παλαίφατος γενεά Bassidai (N. 6.31) κλειτᾷ γενεᾷ Bassidai (N. 6.61) ὁ δ' ὄλβῳ φέρτατος ἵκετ ἐς κείνου γενεάν i. e. of Amphitryon, by begetting Herakles (N. 10.14) τόνδε πορὼν γενεᾷ θαυμαστὸν ὕμνον i. e. to the Kleonymidai (I. 4.21) μαρνάσθω τις ἔρδων ἀμφ' ἀέθλοισιν γενεὰν Κλεονίκου ἐκμαθών (I. 5.55) ἀστῶν γενεᾷ μέγιστον κλέος αὔξων for the people, his fellow citizens. (I. 7.29) ἁ Μειδύλου δ' αὐτῷ γενεά (Hermann: γέννα codd.) fr. 190. therefore, in general, lineage, stock : “κούρας δ' ὁπόθεν (sc. ἐστί) γενεὰν ἐξερωτᾷς, ὦ ἄνα;” (P. 9.43)
b offspring
I collectively, children οὐδέ ποτ' ἐκλείψειν γενεάν (O. 6.51) μὴ καθέλοι μιν αἰὼν πότμον ἐφάψαις ὀρφανὸν γενεᾶς (O. 9.61) πατρὶ τεῷ, Θρασύβουλε, κοινάν τε γενεᾷ νίκαν (P. 6.15) γλυκυτάτᾳ γενεᾷ εὐώνυμον κτεάνων κρατίσταν χάριν πορών (P. 11.57) Λάμπωνος εὐαέθλου γενεᾶς ἕπερ (I. 6.3) τὰν δὲ λαῶν γενεὰν δαρὸν ἐρέπτοι (Pae. 1.9)
b particularly, son αὐτὸς Τυροῦς ἐρασιπλοκάμου γενεά Pelias (P. 4.136) τὸν μὲν οὐ κατελέγχει κριτοῦ γενεὰ πατραδελφεοῦ (Tricl.: γενεάν codex: i. e. Nikokles' cousin, Kleandros) (I. 8.65)
c generation τὸ Μηδείας ἔπος ἀγκομίσαι ἑβδόμᾳ καὶ σὺν δεκάτᾳ γενεᾷ Θήραιον Battos was the seventeenth generation descended from Euphamos (P. 4.10) ἀρχαῖαι δ' ἀρεταὶ ἀμφέροντ ἀλλασσόμεναι γενεαῖς ἀνδρῶν σθένος (N. 11.38)
d age cf. Od. 19. 184. ἐδόκησέν τε τῶν πάλαι γενεᾷ ὁπλοτέροισιν ὕπατος ἀμφὶ τοκεῦσιν ἔμμεν πρὸς ἀρετάν (P. 6.40)
Spanish (DGE)
-ᾶς, ἡ
• Alolema(s): ép. y jón. γενεή Il.20.390, Od.1.407; γενή Hippon.75.5, Call.Fr.511, Herod.4.84; cret. γενιά SEG 27.631A.3 (Creta VI/V a.C.)
• Morfología: [ép. dat. γενεῆφι Il.14.112; jón. plu. gen. γενεέων Hdt.2.142; dór. dat. γενεῇς Theoc.12.18]
I rel. el nacimiento
1 lugar de nacimiento, cuna γ. δέ τοί ἐστ' ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ Il.l.c., ποῦ δέ νύ οἱ γ. καὶ πατρὶς ἄρουρα Od.l.c., ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γ. τε τόκος τε del monte, donde está su cuna y su progenie ref. al nido de un águila Od.15.175.
2 tiempo de la vida, edad πρεσβύτατος γενεῇ Il.6.24, γενεῇ προγενέστερος Il.9.161, γενεῇ πρότερος Il.15.166, γενεῆφι νεώτατος Il.14.112, cf. 21.439, ὁπλότατος γενεῆφιν Il.9.58, cf. 2.707, Od.19.184.
3 nacimiento φαλακροὶ ἐκ γενεῆς calvos de nacimiento Hdt.4.23, cf. 3.33, ἐκ γενεῆς γαλιάγκωνες Hp.Art.12, cf. Epid.2.6.14, μέχρι μὲν ἓξ ἢ ἑπτακαίδεκα ἐτῶν ἀπὸ γενεᾶς X.Cyr.1.2.8, γενεὴν εὗρε Μύρων ἑτέρην ref. a Dioniso AP 16.257, ἀπὸ γενεᾶς κατάπτεροι Ael.NA 2.46.
4 procreación γ. οὐκ ἐγγίνεται por enfermedad, Hp.Morb.2.51, cf. Mul.1.65
•ref. a peces desove αἱ μὲν γὰρ γενεῆς κεχρημέναι ... θήλεες Opp.H.1.479.
II rel. la familia
1 estirpe, linaje, familia ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι de este linaje y de esta sangre me jacto de ser, Il.6.211, cf. 21.187, γενεὴν ... νώνυμνον Od.1.222, ἡμετέρην γενεὴν μούνωσε Κρονίων Od.16.117, ἴδμεν ... γενεήν, ἴδμεν ... τοκῆας Il.20.203, cf. 214, 15.141, Call.l.c., ἐμοὶ γ. ἐξ Ἀξιοῦ desciendo del (rio) Axio, Il.21.157, cf. Orph.H.37.6, Πριάμου γενεήν Il.20.306, γενεῇ ὑπέρτερος Il.11.786, πατρόθεν ἐκ γενεῆς ὀνομάζων ἄνδρα ἕκαστον Il.10.68, cf. Od.1.387, γενεήν γε Μελάμποδος ἔκγονος ἦεν Od.15.225, τίς ἀμύνει μοι; ποία γ., ποία δὲ πόλις E.Hec.159, τίς ... ὢν γενεάν; ¿a qué linaje pertenece? X.Cyr.1.1.6, ερεῦσι τὴν γενή ν Hippon.l.c., εὖτ' ἐδάην οὔνομα καὶ γενεήν Call.Fr.178.14, ἀτέλειαν πάντων αὐτῷ τε καὶ γενιᾷ la exención de impuestos para él y su familia, SEG l.c., cf. SIG 306.8 (Tegea IV a.C.), ξὺν ἐμῇ γενεῇ θαλλοὺς στέψας Hp.Ep.26, ἄστυ Λίνδοθεν ἀρχαίῃ σκιμπτόμενον γενεῇ Call.Fr.43.47, cf. Epigr.1.4, τινες ... γενῆς ἆσσον algunos parientes más próximos Herod.l.c., cf. 2.1, Epicur.Fr.[37.34] 5, χρήματα καὶ γενεὰς ἀποδιδόντες Plu.Tim.34, πατριὰ ... καὶ γενεά IO 2.1 (Élide VI/V a.C.), ταύτης τοι γενεᾶς ὁ νοῦς οὗτος Plot.5.1.7, εὔδιον ὑμνοπόλου γενεῆς σκέπας tranquilo abrigo de la estirpe hacedora de himnos Pamprepius 4.3, τῶν ἐμῶν γονέων καὶ τῆς παντοίας μου γενεᾶς PMasp.6re.6 (VI d.C.)
•ref. animales raza, casta de caballos Il.5.265, 268, de aves οὐκ ἀξίαν γενεὰν τῶν Ἀττικῶν ἀηδόνων D.P.Au.1.20.
2 descendencia κρείσσων ... Διὸς γενεὴ ποταμοῖο la progenie de Zeus es más poderosa que la de un río, Il.21.191, κατὰ τρίτην γενεὴν τὴν ἀπ' ἐμέο hace aproximadamente dos generaciones Hdt.6.86α, τᾶς ἀσώτου Σισυφιδᾶν γενεᾶς S.Ai.190, φάτις σᾶς γενεᾶς ... θυγατρῶν de las hijas de Asopo, B.9.49, εἰ γε[ν] εὰν ποιήσαιτο si tuviera descendencia, GDI 1798.19 (Delfos II a.C.), ἡ ἐξ ἀλλήλων γενεά su común descendencia, POxy.713.16 (I d.C.)
•vástago, descendiente αὐτὸς ... Τυροῦς ... γ. de Pelias, Pi.P.4.136, cf. I.8.65a, πολλοὶ δὲ καὶ τῶν ἐχόντων γενεάς Plb.20.6.6.
3 tribu, nación, pueblo Αἰτωλὸς γενεήν etolio de nación, Il.23.471, Ῥοδῶπις, γενεὴν μὲν ἀπὸ Θρηίκης de Tracia por su nación, e.e. tracio Hdt.2.134, δαίμων ἐνέβη Περσῶν γενεᾷ A.Pers.912, Τυρσηνὸν γενεάν A.Eleg.1.
4 generación δύο μὲν γενεαὶ μερόπων ἀνθρώπων Il.1.250, οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν Il.6.146, ἐς δεκάτην γενεήν Od.14.325, γενεαὶ γὰρ τρεῖς ἀνδρῶν ἑκατὸν ἔτεά ἐστι Hdt.2.142, cf. Clem.Al.Strom.1.21.136, πολλαῖς γενεαῖς ὕστερα γενόμενα τῶν Τρωικῶν (escuadras) que existieron muchas generaciones después de la guerra de Troya Th.1.14, cf. 2.68, ἐπὶ πολλὰς γενεάς durante muchas generaciones Pl.Ti.23c, ἐπὶ δύο καὶ τρεῖς γενεάς Plb.4.73.7, γενεῇς διηκοσίῃσιν Theoc.l.c., ἀστὴν ἐξ ἀστῶν ἀμφοτέρων ἐπὶ [τρε] ῖς γενεὰς γεγενημένην SIG 1015.7 (Halicarnaso III a.C.), ἕως γενε[ῶν τρι] ῶν COrd.Ptol.29.11 (III a.C.), τέλειος ... ἐν τῇ γενεᾷ αὐτοῦ perfecto ... entre sus contemporáneos LXX Ge.6.9, τίνι δὲ ὁμοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην; ¿a quién asemejaré esa generación?, Eu.Matt.11.16, cf. 1.17, Eu.Luc.1.48, οἱ μὲν ‘ἡβώντων’ ἀναγιγνώσκοντες ἔτη τριάκοντα ποιοῦσι τὴν γενεάν los que leen ‘vigorosos’ consideran treinta años una generación Plu.2.415e (= Heraclit.A 19), cf. Zeno Stoic.1.37.25, ὅθεν ... Ἡράκλειτος γενεὰν τὸν μῆνα καλεῖ Heraclit. en Lyd.Mens.3.14, κατὰ τήνδε τὴν γενεάν Manes 17.7, 45.7, τὰς τῶν ἀνθρώπων καὶ ζῴων γενεάς Vett.Val.330.14, τί γὰρ εἰ πρὸ κε' γενεῶν προπάτωρ δοῦλος ἦν; Olymp.in Alc.36.2, ταῖς μεταξὺ γενεαῖς Olymp.in Alc.152.4
•en sent. temp. edad, época τῆς δὲ ἀνθρωπηίης λεγομένης γενεῆς Πολυκράτης πρῶτος de la era humana (op. a la mítica) Polícrates fue el primero Hdt.3.122, ἐπὶ τῆς ἡμετέρας γενεᾶς en nuestra época D.H.3.15, cf. Iren.Lugd.Haer.5.30.3, ἐκ γενεῶν ἀρχαίων desde edades antiguas, Act.Ap.15.21, cf. 14.16, ἑτέραις γενεαῖς en otras épocas, Ep.Eph.3.5.
III como término clasificador género, especie, clase ref. a cosas τὸ σύμμετρον καὶ καλὸν ... καὶ πάνθ' ὁπόσα τῆς γενεᾶς αὖ ταύτης ἐστίν Pl.Phlb.66b.
• Etimología: De la r. de γίγνομαι c. un suf. no expl. satisfactoriamente.
English (Strong)
from (a presumed derivative of) γένος; a generation; by implication, an age (the period or the persons): age, generation, nation, time.
English (Thayer)
γενεάς, ἡ (ΓΑΝΩ, γίνομαι (crf. Curtius, p. 610)); the Sept. often for דּור; in Greek writings from Homer down;
1. a begetting, birth, nativity: Herodotus 3,33; Xenophon, Cyril 1,2, 8, etc.; (others make the collective sense the primary significance, see Curtius as above).
2. passively, that which has been begotten, men of the same stock, a family;
a. properly, as early as Homer; equivalent to מִשְׁפָּחַה, σῴζειν Ρ᾽αχαβην καί τήν γενεάν αὐτῆς, Josephus, Antiquities 5,1, 5. the several ranks in a natural descent, the successive members of a genealogy: ἑβδόμῃ γενεά οὗτος ἐστιν ἀπό τοῦ πρώτου, Philo, vit. Moys. i. § 2).
b. metaphorically, a race of men very like each other in endowments, pursuits, character; and especially in a bad sense a perverse race: the whole multitude of men living at the same time: πᾶσαι αἱ γενεαί); ἄνθρωποι τῆς γενεάς ταύτης, ἄνδρες τῆς γενεάς ταύτης, τήν δέ γενεάν αὐτοῦ τίς διηγήσεται, who can describe the wickedness of the present generation, Sept.) (but cf. Meyer, at the passage).
4. an age (i. e. the time ordinarily occupied by each successive generation), the space of from 30 to 33years (Herodotus 2,142, et al.; Heraclitus in Plutarch, def. orac. c. 11), or ὁ χρόνος, ἐν ᾧ γεννωντα παρέχει τόν ἐξ αὐτοῦ γεγεννημένον ὁ γεννησας (Plutarch, the passage cited); in the N. T. common in plural: Winer s Grammar, § 31,9a.; Buttmann, 186 (161)); παρῳχημέναις γενεαῖς in ages gone by, ἀπό τῶν γενεῶν for ages, since the generations began, ἐκ γενεῶν ἀρχαίων from the generations of old, from ancient times down, εἰς γενεάς γενεῶν unto generations of generations, through all ages, forever (a phrase which assumes that the longer ages are made up of shorter; see αἰών, 1a.): R L (דּורִים לְדור, εἰς γενεάς καί γενεάς unto generations and generations, ibid. T Tr WH equivalent to וָדור לְדור, Sept.; (add, εἰς πάσας τάς γενεάς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων, γενεά is used of a century in Keim, iii. 206 (v. 245 English translation)).
Greek Monolingual
και γενιά, η (AM γενεά, Α και γενεή, Μ και γενέα)
1. το σύνολο τών μελών ενός γένους ή μιας οικογένειας
2. φυλή, έθνος (ανθρώπων)
3. είδος, ράτσα (ζώων)
4. σύνολο ανθρώπων σε ορισμένη χρονική περίοδο
5. συγγένεια
6. χρονική περίοδος που απαιτείται για να φθάσει κανείς σε ώριμη ηλικία, περίπου 30 χρόνια
νεοελλ.
φρ.
1. «δευτέρα γενεά» — οι εγγονοί
2. «τρίτη γενεά» — οι δισέγγονοι
3. «τον πέρασα γενεές δεκατέσσερεις» — του έβρισα όλη την οικογένεια ώς τους πιο μακρινούς προγόνους του
αρχ.
1. η φυσιογνωμική ομοιότητα τών συγγενών, ο οικογενειακός τύπος
2. τέκνο ή τέκνα
3. τάξη, κατηγορία
4. τόπος γεννήσεως, πατρίδα
5. ο χρόνος, η εποχή της γέννησης κάποιου
6. η ηλικία.
[ΕΤΥΜΟΛ. < γενε-ά
από τη δισύλλαβη μορφή γενε- (< γεν∂-) της ρίζας γεν- του γίγνομαι, με σημασιολογική και μορφολογική σύνδεση προς το γένος. Ο νεοελλ. τ. γενιά < γενεά, με συνίζηση].
Greek Monotonic
γενεά: -ᾶς, Ιων. γενεή, -ῆς, ἡ, Επικ. δοτ. γενεῆφι (γίγνομαι),
I. λέγεται για τα πρόσωπα μέσα σε μια οικογένεια·
1. φυλή, φατρία, οικογένεια, σε Όμηρ. κ.λπ.· Πριάμου γενεή, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐκ γενεῆς, σύμφωνα με την καταγωγή του, στο ίδ.· γενεῇ, με δικαίωμα από την καταγωγή, σε Ομήρ. Οδ.· γενεὴν Αἰτωλός, ως προς την καταγωγή είναι Αιτωλός, σε Ομήρ. Ιλ.· χρησιμοποιείται για τα άλογα, ράτσα, γένος, στο ίδ.· γενικά, γενεήν, σύμφωνα με το είδος, σε Ηρόδ.· επίσης, φυλή, έθνος· Περσῶν γενεά, σε Αισχύλ.
2. νέα γενιά, έθνος, οἵηπερ φύλλων γενεὴ τοιήδε καὶ ἀνδρῶν, σε Ομήρ. Ιλ.· δύο γενεαὶ ἀνθρώπων, στο ίδ.
3. απόγονος, τέκνο, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.· λέγεται και για μεμονωμένα πρόσωπα (και για ένα μόνο πρόσωπο), σε Σοφ.
II. χρησιμοποιείται για το χώρο και το χρόνο σε συσχέτιση με τη γέννηση·
1. τόπος γέννησης· γενεὴ ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τη φωλιά ενός αετού, σε Ομήρ. Οδ.
2. ηλικία, η διάρκεια της ζωής, ιδίως σε φράσεις όπως: γενεῇ νεώτατος, πρεσβύτατος, πιο νέος, πιο ηλικιωμένος στην ηλικία ή βάσει γεννήσεως, σε Όμηρ.
3. χρόνος της γέννησης· ἐκ γενεῆς, σε Ηρόδ.· ἀπὸ γενεῆς, σε Ξεν.
Russian (Dvoretsky)
γενεά: (ᾱ), ион. γενεή ἡ
1) род, происхождение: Λἰτωλὸς γενεήν Hom. этолянин родом;
2) место происхождения, родина (γ. ἐπὶ λίμνῃ Γιγαίῃ Hom.): ὅτι οἱ γ. τε τόκος τε Hom. откуда он родом;
3) род, племя (ἀνδρῶν Hom.; Περσῶν Aesch.);
4) рождение: ἐκ γενεῆς Her. и ἀπὸ γενεᾶς Xen., Polyb. с рождения, с раннего детства;
5) поколение (δύο γενεαὶ ἀνθρώπων Hom.; διὰ πολλῶν γενεῶν Arst.): ἐς δεκάτην γενεήν Hom. до десятого поколения; πολλαῖς γενεαῖς Thuc. и ἐπὶ πολλὰς γενεάς Plat. спустя много поколений;
6) возраст: γενεῇ (γενεῆφι) ὁπλότερος или νεωτερος Hom. младший годами;
7) век, время: ἡ ἀνθρωπηΐη γ. Her. человеческий век (в отличие от века богов и героев), т. е. историческое время;
8) тж. pl. отпрыск, потомок, потомство (Διός Hom.; χρηματα καὶ γενεαί Plut.; οἱ ἔχοντες γενεάς Polyb.).
Frisk Etymological English
γενεή See also: s. γίγνομαι.
Middle Liddell
γίγνομαι
I. of the persons in a family.
1. race, stock, family, Hom., etc.; Πριάμου γ. Il.; ἐκ γενεῆς according to his family, Il.; γενεῆι by birth-right, Od.; γενεὴν Αἰτωλός by descent, Il.:—of horses, a breed, Il.:—generally, γενεήν in kind, Hdt.:—also a tribe, nation, Περσῶν γ. Aesch.
2. a race, generation, οἵηπερ φύλλων γενεὴ τοιήδε καὶ ἀνδρῶν Il.; δύο γενεαὶ ἀνθρώπων Il.
3. offspring, Orac. ap. Hdt.; and of a single person, Soph.
II. of time or place in reference to birth:
1. a birth-place, γενεὴ ἐπὶ λίμνηι Γυγαίηι Il.; of an eagle's eyrie, Od.
2. age, time of life, esp. in phrases γενεῆι νεώτατος, πρεσβύτατος youngest, eldest, in age, or by birth, Hom.
3. time of birth, ἐκ γενεῆς Hdt.; ἀπὸ γ. Xen.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
γενεά -ᾶς, ἡ [~ γένος Ion. γενεή, ep. dat. γενεῆφι
1. geboorte:; γενεῇ νεώτατος de laatstgeborene Il. 7.153; γενεῆφι νεώτερος jonger in leeftijd Il. 21.439; ἐκ γενεῆς vanaf zijn geboorte Hdt. 3.33 = ἀπὸ γενεᾶς Xen. Cyr. 1.2.8; concr. geboorteplaats:; γενεὴ δέ τοί ἐστ ’ ἐπὶ λίμνῃ Γυγαίῃ je werd geboren aan het meer van Gygaea Il. 20.390; nest (van een arend). Od. 15.175.
2. geslacht, generatie :. οἵη περ φύλλων γενεή, τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν zoals het geslacht van bladeren, zo is ook het mensengeslacht Il. 6.146; ἐς δεκάτην γενεήν tot in de tiende generatie Od. 19.294; τῆς... ἀνθρωπηίης λεγομένης γενεῆς Πολυκράτης πρῶτος van wat we het mensengeslacht noemen was Polycrates de eerste (om te heersen ter zee) Hdt. 3.122.2; πολλαῖς γενεαῖς ὕστερον vele generaties later Thuc. 2.68.5.
3. familie, afkomst:; πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν vragend naar de afkomst van alle Argiven Il. 7.128; ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ ik stam af van de Axios Il. 21.157; γενεῇ op grond van afkomst Il. 11.786; ras:; τῆς γενεῆς ἔκλεψεν van dat ras stal hij (paarden) Il. 5.268; volksstam:; δαίμων ἐνέβη Περσῶν γενεᾷ het lot heeft de stam van de Perzen overvallen Aeschl. Pers. 912; uitbr. soort :. περὶ τὸ... καλόν... καὶ πάντα ὅσα τῆς γενεᾶς... ταύτης ἐστίν met betrekking tot het schone en alles wat tot die soort behoort Plat. Phil. 66b.