quaero: Difference between revisions
ὡς μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων τῷ χρόνῳ ἐξίτηλα γένηται → in order that so the memory of the past may not be blotted out from among men by time
(3) |
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2") |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LaEn | |||
|lnetxt=quaero quaerere, quaesivi, quaesitus V :: search for, seek, strive for; obtain; ask, inquire, demand | |||
}} | |||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>quaero</b>: (old orthogr. QVAIRO, Epitaphs of the Scipios, 6; for the [[original]] form and etym. [[quaeso]], ĕre, v. [[quaeso]]), sīvi or sĭi, sītum, 3, v. a.,<br /><b>I</b> to [[seek]].<br /><b>I</b> Lit.<br /> <b>A</b> In gen.: aliquem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 43 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 3, 3: te ipsum quaerebam, Ter. Heaut. 4, 8, 3: escam in sterquilinio, Phaedr. 3, 12 init.—<br /> <b>B</b> In partic.<br /> <b>1</b> To [[seek]] to [[get]] or [[procure]], to [[seek]] or [[search]] for a [[thing]], Ter. Heaut. 3, 1, 38: rem mercaturis faciendis, Cic. Par. 6, 2, 46.—Absol.: contrivi in quaerendo vitam [[atque]] aetatem meam, Ter. Ad. 5, 4, 15; 5, 3, 27; Hor. Ep. 1, 7, 57; id. A. P. 170.—<br /> <b>b</b> Transf., to [[get]], [[procure]], [[obtain]], [[acquire]] a [[thing]]: uxores liberorum quaerendorum causā ducere, Suet. Caes. 52: liberorum quaerundorum causā ei [[uxor]] [[data]] est, Plaut. Capt. 4, 2, 109; cf.: quaerunt litterae hae sibi liberos, id. Ps. 1, 1, 21.—<br /> <b>2</b> To [[seek]] for [[something]] [[missing]], to [[miss]]: Siciliam in uberrimā Siciliae parte, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47: optatos Tyndaridas, Prop. 1, 17, 18: Phoebi comam, Tib. 2, 3, 20: amnes, Stat. Th. 4, 703.—<br /> <b>3</b> To [[ask]], [[desire]], [[with]] ut and subj.: quaeris ut suscipiam cogitationem [[quidnam]] istis agendum putem, Cic. Att. 14, 20, 4.—<br /><b>II</b> Trop.<br /> <b>A</b> In gen., to [[seek]], i. e. to [[think]] [[over]], [[meditate]], [[aim]] at, [[plan]] a [[thing]]: dum id [[quaero]], [[tibi]] qui filium restituerem, Ter. Heaut. 3, 1, 83: [[quonam]] [[modo]] [[maxime]] ulti sanguinem [[nostrum]] pereamus, Sall. C. 33,5: fugam, Cic. Att. 7, 17, 1; id. Mur. 37, 80: sibi [[remedium]] ad rem [[aliquam]], id. Clu. 9, 27: de gratiā [[quid]] significares, [[mecum]] [[ipse]] quaerebam, id. Att. 9, 11, A, 1.—With inf.: tristitiae causam si [[quis]] cognoscere quaerit, seeks, strives, endeavors, Ov. Tr. 5, 4, 7; id. Am. 1, 8, 51; Hor. C. 3, 4, 39; id. Ep. 1, 1, 2 al.—<br /> <b>B</b> In partic.<br /> <b>1</b> To [[look]] for, [[seek]] to [[gain]] [[any]] [[thing]]; to [[get]], [[acquire]], [[obtain]], [[procure]]: laudem sibi, Ter. Heaut. 2, 3, 74: salutem alicui [[malo]], id. Ad. 3, 2, 2: negabant ullā aliā in re [[nisi]] in naturā quaerendum esse illud summum [[bonum]], Cic. Ac. 1, 5, 19: pudentem exitum suae impudentiae, id. Verr. 2, 1, 1, § 2: invidiam in aliquem, id. Rab. Post. 17, 46. —<br /> <b>2</b> Of inanim. and abstr. subjects, to [[demand]], [[need]], [[require]], = requirere: [[quod]] cujusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. Verr. 2, 1, 10, § 29: lites ex limitibus judicem quaerant, Varr. R. R. 1, 15, 1: [[bellum]] dictatoriam majestatem quaesivisset, Liv. 8, 30: quaerit [[Boeotia]] Dircen, Ov. M. 2, 239. —<br /> <b>3</b> To [[seek]] to [[learn]] from [[any]] one; to [[ask]], [[inquire]], [[interrogate]] (cf.: [[interrogo]], [[percontor]]).<br /> <b>(a)</b> With ab: cum ab iis saepius quaereret, made inquiries, Caes. B. G. 1, 32: [[quaero]] abs te [[nunc]], Hortensi, cum, etc., Cic. Verr. 2, 3, 83, § 191: quaesivit a medicis, [[quemadmodum]] se haberet, Nep. [[Dion]], 2, 4: a quo cum quaesisset, quo se deduci vellet, id. Epam. 4, 5; cf. Cic. N. D. 1, 22, 60. —<br /> <b>(b)</b> With de: quaerebat [[paulo]] [[ante]] de me, [[quid]], etc., Cic. Pis. 9, 18: de te ipso [[quaero]], Vatini, [[utrum]], etc., id. Vatin. 4, 10: [[quaero]] de te, arbitrerisne, etc., Liv. 4, 40: [[cura]] [[tibi]] de quo quaerere nulla fuit, Ov. P. 4, 3, 18.—<br /> <b>(g)</b> With ex: quaesivi ex Phaniā, [[quam]] in partem provinciae putaret, etc., Cic. Fam. 3, 6, 1: quaerit ex [[solo]] ea, quae, etc., Caes. B. G. 1, 18.—<br /> <b>(d)</b> With a rel.-[[clause]]: [[ille]] [[baro]] te putabat quaesiturum, unum [[caelum]] esset an innumerabilia, Cic. Fam. 9, 26, 3: [[natura]] fieret laudabile [[carmen]], an [[arte]], Quaesitum est, Hor. A. P. 409: quaeritur [[inter]] medicos, cujus generis aquae sint utilissimae, Plin. 31, 3, 21, § 31.—<br /> <b>4</b> To [[desire]],<br /> <b>a</b> With inf. ([[post]]-Aug.): e monte [[aliquo]] in [[alium]] transilire quaerens, Plin. 8, 53, 79, § 214: qui mutare [[sedes]] quaerebant, Tac. G. 2.—<br /> <b>b</b> Transf., of animals, plants, etc., to [[desire]], [[prefer]], [[seek]]: [[salictum]] et [[harundinetum]] ... umidum locum quaerunt, Varr. R. R. 1, 23, 5: glires aridum locum quaerunt, id. ib. 3, 15, 2; Col. 1, praef. § 26: lupinum quaerit [[maxime]] sabulosa, Plin. 18, 14, 36, § 134; so of the [[soil]]: [[ager]] [[aquosus]] [[plus]] stercoris quaerit, demands, Pall. 1, 6, 15.—<br /> <b>5</b> To [[examine]] or [[inquire]] [[into]] [[judicially]], to [[investigate]], [[institute]] an [[investigation]]; [[with]] acc. ([[rare]]): hunc abduce, vinci, rem quaere, Ter. Ad. 3 (4), 36: non dubitabat [[Minucius]], [[quin]] [[iste]] ([[Verres]]) [[illo]] [[die]] rem illam quaesiturus non esset, Cic. Verr. 2, 2, 29, § 72. —With de and abl. ([[class]].; cf. Krebs, Autibarb. p. 962 sq.): de pecuniis repetundis, Cic. Verr. 1, 9, 27: de morte alicujus, id. Rosc. Am. 41, 119: de [[servo]] in dominum, to [[question]] by [[torture]], [[put]] to the [[rack]], id. Mil. 22, 59: aliquid per tormenta, Suet. Tib. 58: legibus, to [[investigate]] according to the laws, [[impartially]], Plin. Ep. 5, 21, 3. —<br /> <b>b</b> Transf.: si quaeris, si quaerimus ([[prop]]., if we, or [[you]], [[look]] [[well]] [[into]] the [[matter]]; if we, or [[you]], would [[know]] the [[truth]]), to [[say]] the [[truth]], in [[fact]], to [[speak]] [[honestly]]: [[omnino]], si quaeris, ludi apparatissimi, Cic. Fam. 7, 1, 2: at sunt morosi, et anxii, et difficiles senes: si quaerimus, [[etiam]] avari, id. Sen. 18, 65: si quaeritis, id. de Or. 2, 62, 254; so, [[too]], si [[verum]] quaeris, id. Fam. 12, 8, 1: si [[verum]] quaeritis, id. de Or. 2, 34, 146: si [[verum]] quaerimus, id. Tusc. 2, 23, 55: noli quaerere or [[quid]] quaeris? in [[short]], in one [[word]]: noli quaerere: ita mihi [[pulcher]] hic [[dies]] [[visus]] est, id. Fam. 4, 4, 3: [[quid]] quaeris? biduo [[factus]] est mihi [[familiaris]], id. ib. 3, 1, 2.— Hence, quaesītus, a, um, P. a., sought [[out]].<br /> <b>A</b> In a [[good]] [[sense]], [[select]], [[special]], [[extraordinary]] ([[mostly]] [[post]]-Aug.): [[epulae]] quaesitissumae, Sall. ap. Macr. S. 2, 9, 9 (Sall. H. 2, 23, 4 Dietsch); comp.: leges quaesitiores (opp. simplices), Tac. A. 3, 26: quaesitior [[adulatio]], id. ib. 3, 57.—Sup.: quaesitissimi honores, Tac. A. 2, 53.—<br /> <b>B</b> In a [[bad]] [[sense]] (opp. to [[what]] is [[natural]]), [[far]]-fetched, [[studied]], [[affected]], [[assumed]] ([[class]].): vitabit [[etiam]] quaesita nec ex tempore ficta, sed [[domo]] allata, quae [[plerumque]] sunt [[frigida]], Cic. Or. 26, 89: ut [[numerus]] non [[quaesitus]], sed [[ipse]] secutus esse videatur, id. ib. 65, 219: [[comitas]], Tac. A. 6, 50: [[asperitas]], id. ib. 5, 3.—<br /> <b>C</b> Subst.: quaesītum, i, n.<br /> <b>1</b> A [[question]] ([[poet]].): accipe quaesiti causam, Ov. M. 4, 793; id. F. 1, 278; Hor. S. 2, 6, 82.—<br /> <b>2</b> A [[question]] as a [[rhetorical]] [[figure]], = [[πύσμα]],> Mart. Cap. 5, § 524. | |lshtext=<b>quaero</b>: (old orthogr. QVAIRO, Epitaphs of the Scipios, 6; for the [[original]] form and etym. [[quaeso]], ĕre, v. [[quaeso]]), sīvi or sĭi, sītum, 3, v. a.,<br /><b>I</b> to [[seek]].<br /><b>I</b> Lit.<br /> <b>A</b> In gen.: aliquem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 43 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 3, 3: te ipsum quaerebam, Ter. Heaut. 4, 8, 3: escam in sterquilinio, Phaedr. 3, 12 init.—<br /> <b>B</b> In partic.<br /> <b>1</b> To [[seek]] to [[get]] or [[procure]], to [[seek]] or [[search]] for a [[thing]], Ter. Heaut. 3, 1, 38: rem mercaturis faciendis, Cic. Par. 6, 2, 46.—Absol.: contrivi in quaerendo vitam [[atque]] aetatem meam, Ter. Ad. 5, 4, 15; 5, 3, 27; Hor. Ep. 1, 7, 57; id. A. P. 170.—<br /> <b>b</b> Transf., to [[get]], [[procure]], [[obtain]], [[acquire]] a [[thing]]: uxores liberorum quaerendorum causā ducere, Suet. Caes. 52: liberorum quaerundorum causā ei [[uxor]] [[data]] est, Plaut. Capt. 4, 2, 109; cf.: quaerunt litterae hae sibi liberos, id. Ps. 1, 1, 21.—<br /> <b>2</b> To [[seek]] for [[something]] [[missing]], to [[miss]]: Siciliam in uberrimā Siciliae parte, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47: optatos Tyndaridas, Prop. 1, 17, 18: Phoebi comam, Tib. 2, 3, 20: amnes, Stat. Th. 4, 703.—<br /> <b>3</b> To [[ask]], [[desire]], [[with]] ut and subj.: quaeris ut suscipiam cogitationem [[quidnam]] istis agendum putem, Cic. Att. 14, 20, 4.—<br /><b>II</b> Trop.<br /> <b>A</b> In gen., to [[seek]], i. e. to [[think]] [[over]], [[meditate]], [[aim]] at, [[plan]] a [[thing]]: dum id [[quaero]], [[tibi]] qui filium restituerem, Ter. Heaut. 3, 1, 83: [[quonam]] [[modo]] [[maxime]] ulti sanguinem [[nostrum]] pereamus, Sall. C. 33,5: fugam, Cic. Att. 7, 17, 1; id. Mur. 37, 80: sibi [[remedium]] ad rem [[aliquam]], id. Clu. 9, 27: de gratiā [[quid]] significares, [[mecum]] [[ipse]] quaerebam, id. Att. 9, 11, A, 1.—With inf.: tristitiae causam si [[quis]] cognoscere quaerit, seeks, strives, endeavors, Ov. Tr. 5, 4, 7; id. Am. 1, 8, 51; Hor. C. 3, 4, 39; id. Ep. 1, 1, 2 al.—<br /> <b>B</b> In partic.<br /> <b>1</b> To [[look]] for, [[seek]] to [[gain]] [[any]] [[thing]]; to [[get]], [[acquire]], [[obtain]], [[procure]]: laudem sibi, Ter. Heaut. 2, 3, 74: salutem alicui [[malo]], id. Ad. 3, 2, 2: negabant ullā aliā in re [[nisi]] in naturā quaerendum esse illud summum [[bonum]], Cic. Ac. 1, 5, 19: pudentem exitum suae impudentiae, id. Verr. 2, 1, 1, § 2: invidiam in aliquem, id. Rab. Post. 17, 46. —<br /> <b>2</b> Of inanim. and abstr. subjects, to [[demand]], [[need]], [[require]], = requirere: [[quod]] cujusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. Verr. 2, 1, 10, § 29: lites ex limitibus judicem quaerant, Varr. R. R. 1, 15, 1: [[bellum]] dictatoriam majestatem quaesivisset, Liv. 8, 30: quaerit [[Boeotia]] Dircen, Ov. M. 2, 239. —<br /> <b>3</b> To [[seek]] to [[learn]] from [[any]] one; to [[ask]], [[inquire]], [[interrogate]] (cf.: [[interrogo]], [[percontor]]).<br /> <b>(a)</b> With ab: cum ab iis saepius quaereret, made inquiries, Caes. B. G. 1, 32: [[quaero]] abs te [[nunc]], Hortensi, cum, etc., Cic. Verr. 2, 3, 83, § 191: quaesivit a medicis, [[quemadmodum]] se haberet, Nep. [[Dion]], 2, 4: a quo cum quaesisset, quo se deduci vellet, id. Epam. 4, 5; cf. Cic. N. D. 1, 22, 60. —<br /> <b>(b)</b> With de: quaerebat [[paulo]] [[ante]] de me, [[quid]], etc., Cic. Pis. 9, 18: de te ipso [[quaero]], Vatini, [[utrum]], etc., id. Vatin. 4, 10: [[quaero]] de te, arbitrerisne, etc., Liv. 4, 40: [[cura]] [[tibi]] de quo quaerere nulla fuit, Ov. P. 4, 3, 18.—<br /> <b>(g)</b> With ex: quaesivi ex Phaniā, [[quam]] in partem provinciae putaret, etc., Cic. Fam. 3, 6, 1: quaerit ex [[solo]] ea, quae, etc., Caes. B. G. 1, 18.—<br /> <b>(d)</b> With a rel.-[[clause]]: [[ille]] [[baro]] te putabat quaesiturum, unum [[caelum]] esset an innumerabilia, Cic. Fam. 9, 26, 3: [[natura]] fieret laudabile [[carmen]], an [[arte]], Quaesitum est, Hor. A. P. 409: quaeritur [[inter]] medicos, cujus generis aquae sint utilissimae, Plin. 31, 3, 21, § 31.—<br /> <b>4</b> To [[desire]],<br /> <b>a</b> With inf. ([[post]]-Aug.): e monte [[aliquo]] in [[alium]] transilire quaerens, Plin. 8, 53, 79, § 214: qui mutare [[sedes]] quaerebant, Tac. G. 2.—<br /> <b>b</b> Transf., of animals, plants, etc., to [[desire]], [[prefer]], [[seek]]: [[salictum]] et [[harundinetum]] ... umidum locum quaerunt, Varr. R. R. 1, 23, 5: glires aridum locum quaerunt, id. ib. 3, 15, 2; Col. 1, praef. § 26: lupinum quaerit [[maxime]] sabulosa, Plin. 18, 14, 36, § 134; so of the [[soil]]: [[ager]] [[aquosus]] [[plus]] stercoris quaerit, demands, Pall. 1, 6, 15.—<br /> <b>5</b> To [[examine]] or [[inquire]] [[into]] [[judicially]], to [[investigate]], [[institute]] an [[investigation]]; [[with]] acc. ([[rare]]): hunc abduce, vinci, rem quaere, Ter. Ad. 3 (4), 36: non dubitabat [[Minucius]], [[quin]] [[iste]] ([[Verres]]) [[illo]] [[die]] rem illam quaesiturus non esset, Cic. Verr. 2, 2, 29, § 72. —With de and abl. ([[class]].; cf. Krebs, Autibarb. p. 962 sq.): de pecuniis repetundis, Cic. Verr. 1, 9, 27: de morte alicujus, id. Rosc. Am. 41, 119: de [[servo]] in dominum, to [[question]] by [[torture]], [[put]] to the [[rack]], id. Mil. 22, 59: aliquid per tormenta, Suet. Tib. 58: legibus, to [[investigate]] according to the laws, [[impartially]], Plin. Ep. 5, 21, 3. —<br /> <b>b</b> Transf.: si quaeris, si quaerimus ([[prop]]., if we, or [[you]], [[look]] [[well]] [[into]] the [[matter]]; if we, or [[you]], would [[know]] the [[truth]]), to [[say]] the [[truth]], in [[fact]], to [[speak]] [[honestly]]: [[omnino]], si quaeris, ludi apparatissimi, Cic. Fam. 7, 1, 2: at sunt morosi, et anxii, et difficiles senes: si quaerimus, [[etiam]] avari, id. Sen. 18, 65: si quaeritis, id. de Or. 2, 62, 254; so, [[too]], si [[verum]] quaeris, id. Fam. 12, 8, 1: si [[verum]] quaeritis, id. de Or. 2, 34, 146: si [[verum]] quaerimus, id. Tusc. 2, 23, 55: noli quaerere or [[quid]] quaeris? in [[short]], in one [[word]]: noli quaerere: ita mihi [[pulcher]] hic [[dies]] [[visus]] est, id. Fam. 4, 4, 3: [[quid]] quaeris? biduo [[factus]] est mihi [[familiaris]], id. ib. 3, 1, 2.— Hence, quaesītus, a, um, P. a., sought [[out]].<br /> <b>A</b> In a [[good]] [[sense]], [[select]], [[special]], [[extraordinary]] ([[mostly]] [[post]]-Aug.): [[epulae]] quaesitissumae, Sall. ap. Macr. S. 2, 9, 9 (Sall. H. 2, 23, 4 Dietsch); comp.: leges quaesitiores (opp. simplices), Tac. A. 3, 26: quaesitior [[adulatio]], id. ib. 3, 57.—Sup.: quaesitissimi honores, Tac. A. 2, 53.—<br /> <b>B</b> In a [[bad]] [[sense]] (opp. to [[what]] is [[natural]]), [[far]]-fetched, [[studied]], [[affected]], [[assumed]] ([[class]].): vitabit [[etiam]] quaesita nec ex tempore ficta, sed [[domo]] allata, quae [[plerumque]] sunt [[frigida]], Cic. Or. 26, 89: ut [[numerus]] non [[quaesitus]], sed [[ipse]] secutus esse videatur, id. ib. 65, 219: [[comitas]], Tac. A. 6, 50: [[asperitas]], id. ib. 5, 3.—<br /> <b>C</b> Subst.: quaesītum, i, n.<br /> <b>1</b> A [[question]] ([[poet]].): accipe quaesiti causam, Ov. M. 4, 793; id. F. 1, 278; Hor. S. 2, 6, 82.—<br /> <b>2</b> A [[question]] as a [[rhetorical]] [[figure]], = [[πύσμα]],> Mart. Cap. 5, § 524. | ||
Line 10: | Line 13: | ||
{{Georges | {{Georges | ||
|georg=quaero, quaesīvī, quaesītum, ere, I) [[suchen]], [[aufsuchen]], 1) eig.: α) v. leb. [[Wesen]]: αα) leb. [[Wesen]]: te, Enn. fr.: te ipsum, Ter.: suos, Caes.: suos [[notos]] hospitesque, Caes.: Hectora per [[acies]], Ov.: iuvencum per nemora et lucos, Verg.: quaerens per [[arva]] piorum invenit Eurydicen, Ov.: quaeritur [[huic]] [[alius]] ([[ein]] [[Gegner]]), Verg.: quaeritur ([[man]] sucht [[einen]]), [[qui]] tantae pondera [[molis]] sustineat, Ov.: Gutrua- [[tus]] [[celeriter]] omnium curā [[quaesitus]], Caes.: [[quaesitus]] matri ([[von]] der M.) [[agnus]], Verg.: u. so [[filia]] matri est quaesita, Ov. – liberos ad necem, Cic. Sest. 54: alqm ad poenam, Eutr. 7, 15. – ββ) Lebl.: cibum (v. [[Hunde]]), [[Varro]]: portum, Caes.: Indiam, Curt.: terras, Ov.: viam, quā etc., Ov.: locum, in [[quo]] etc., Curt.: [[sibi]] [[hospitium]], Plaut.: domicilia [[sibi]], Curt.: escam in sterquilino, Phaedr. – β) v. lebl. Subjj.: [[quod]] [[natura]] cibum quaerit cuiusque animantis, Lucr. 4, 856: per imas quaerit ([[Ufens]]) [[iter]] [[valles]], sucht [[sich]] [[Bahn]] (= strömt [[dahin]]), Verg. Aen. 7, 802: te decisa suum [[dextera]] quaerit, Verg. Aen. 10, 395: mutilatae [[cauda]] colubrae... moriens dominae vestigia quaerit, Ov. [[met]]. 6, 560. – 2) übtr.: a) [[suchen]], α) = aufzutreiben [[suchen]], [[sich]] zu [[verschaffen]]-, zu [[erwerben]] [[suchen]], zu [[gewinnen]] [[suchen]], [[erstreben]] od. = etw. [[sich]] [[verschaffen]], [[gewinnen]], [[erringen]], αα) leb. [[Wesen]]: [[sibi]] [[novum]] imperatorem, Sall.: alci generum, Plin. ep.: antiquis de moribus alci uxorem, Iuven.: heredem in [[regnum]], Verg.: [[adversus]] externos militem, Tac. – liberos, zu [[zeugen]] [[suchen]], [[erzielen]], Plaut. u. Suet.: iustissimos viros ad administrandam rem publicam, zu [[gewinnen]] [[suchen]], Eutr.: u. so [[melius]] [[visum]] amicos [[quam]] [[servos]] quaerere, Sall. – ββ) Lebl.: pecuniam (vom Borger), Nep.: [[opus]] ([[Arbeit]]), Cic. u. Liv.: alci [[venenum]] (jmd. zu [[vergiften]] [[suchen]]), Cic.: mortem, den T. [[suchen]], Vell.: vitam, das L. zu [[erhalten]] [[suchen]], Vell.: [[remedium]] [[sibi]] ad alqd, Cic.: locum ([[Gelegenheit]]) iniuriae, Liv., od. insidiis, Liv. u. Curt.: [[tempus]] [[aut]] locum pugnae, Sall.: [[tempus]] [[atque]] occasionem fraudis ac doli, [[passen]] [[auf]] usw., Caes.: armis gloriam [[atque]] divitias, Sall.: gloriam [[bello]], Cic., belli domique, Eutr.: [[sibi]] dignitatem, Hirt. b. G.: alci od. [[sibi]] honores, Cic. u. Liv.: nobilitatem laboribus [[atque]] periculis, Sall.: [[bello]] concordiam, Sall. fr.: principatum armis, Vell.: immortalitatem [[sibi]] morte, Cic.: iustum amorem omni [[sibi]] liberalitate et docilitate, Eutr.: [[victoria]] quaeritur sollicitis armis, Ov.: quaesita per [[hoc]] [[dignitas]], Sen. ep. 68, 11. – v. Lebl., [[quid]] [[sibi]] [[hic]] [[vestitus]] quaerit? [[was]] soll das [[Kleid]] [[bedeuten]]? Ter. eun. 558. – β) [[suchen]] = zu [[bewerkstelligen]]-, zu [[bereiten]] [[suchen]], od. = [[bewerkstelligen]], [[bereiten]], fugam ex [[Italia]], Cic.: itineribus diversis fugam [[nequiquam]], Caes.: alci ignominiam, Liv.: alci salutem [[malo]], Ter.: dedecore [[potius]] [[quam]] manu salutem [[lieber]] [[sein]] [[Heil]] [[suchen]] in usw., Sall.: invidiam in alqm, zu [[erregen]] [[suchen]], Cic.: u. so ex habitu invidiam Midiae (dem [[Midias]]), Quint.: ultionem, [[Veranlassung]] zur [[Rache]] [[suchen]], Vell. – γ) [[nach]] jmd. od. etw. [[Verlangen]] [[tragen]], [[trachten]], etw. [[verlangen]], [[begehren]], [[erwarten]], Caesarem, Hor. carm. 4, 5, 16: pocula [[aurea]], Hor.: solacia, Curt.: [[novum]] statum, novam rem publicam, Vell.: [[non]] [[tam]] mortis [[quam]] belli [[remedium]], Curt.: eas se [[tamen]] balneas [[non]] ex libris patris, [[sed]] ex tabulis et ex censu quaerere, Cic. – m. folg. ut u. Konj., quaeris (du verlangst, wünschest), ut suscipiam cogitationem, [[quidnam]] istis agendum putem, Cic. ad Att. 14, 20, 4 zw. (Wesenb. [[quod]] [[vis]]): u. so verb. quaerere et petere, ut etc., Gell. 13, 18 (17), 2. – δ) [[nach]] etw. [[sich]] [[umsehen]] = [[auf]] etw. [[sinnen]], [[denken]], [[consilium]], Ter.: omisso veteri consilio [[novum]], Sall.: consilia belli, Hirt. b. G.: [[aliquid]] duram in dominam, Prop. – [[mit]] folg. indir. Fragesatz, quaerere [[ipse]] [[secum]] et agitare cum [[suis]] coepit, quibusnam rebus in ea [[provincia]] maximam [[uno]] [[anno]] pecuniam facere posset, Cic. Verr. 2, 17: ut quaeramus, [[quonam]] [[modo]] [[maxime]] ulti sanguinem [[nostrum]] pereamus, Sall. Cat. 33, 5. – ε) [[mit]] folg. Infin., [[suchen]] = [[sich]] [[bemühen]] zu usw., od. = [[begehren]], [[wünschen]] zu usw., bibere in somnis, Lucr.: abrumpere lucem, Verg.: mitibus mutare tristia, Hor.: mori, Sen., [[honeste]] mori, Iustin.: e monte [[aliquo]] in [[alium]] transilire, Plin.: mutare [[sedes]], Tac. – b) beratend, besprechend [[untersuchen]], zum Gegenstande der [[Beratung]] od. [[Untersuchung]] od. [[Betrachtung]] [[machen]], profectionis [[tempus]], Caes. b. c. 1, 67, 1: rationem perficiendi (consilii), Caes. b. G. 7, 37, 6: [[sed]] quaeramus unamquamque reliquorum sententiam, Cic. Tusc. 5, 48. – m. de u. Abl., Socratem de [[vita]] et de moribus [[solitum]] [[esse]] quaerere, Cic. de rep. 1, 16: iuvabat de aeternitate animarum quaerere (nachzudenken), Sen. ep. 102, 2. – absol., [[quaero]], [[ich]] sinne [[darüber]] [[nach]], Ter. Andr. 683. – c) zu [[erfahren]] od. zu [[ergründen]] [[suchen]], [[wissen]] [[wollen]], [[sich]] [[erkundigen]], Erkundigung [[einziehen]], [[fragen]], [[forschen]], α) übh.: αα) alqm, zB. alqm a [[ianua]], ab ostio, [[nach]] jmd. an der [[Haustür]] [[fragen]], Cic. de or. 2, 276. – ββ) alqd ab, ex od. de alqo, gew. m. folg. Fragesatz, quaerit ex [[solo]] ea, [[quae]] in conventu dixerat;... [[eadem]] [[secreto]] ab aliis quaerit, Caes.: a [[quo]] cum quaesivisset, [[quo]] duci se vellet, Nep.: [[quaero]] [[abs]] te teneasne memoriā etc., Cic.: [[quaero]] a te, [[utrum]] [[hoc]] adduxerit caeli [[temperatura]] an terrae [[bonitas]]? [[Varro]] fr.: de te ipso, Vatini, [[quaero]], [[utrum]]... an etc., Cic.: ex me quaesieras, [[nonne]] putarem etc., Cic.: ex quibus quaererent scirentne etc., Cic. – [[dum]] [[inter]] se [[invicem]] quaerunt, [[quae]] sit huius perseverantiae [[causa]], Lact. – quaere, [[cur]]? Cic.: quaerant, [[num]] [[quid]] etc., Cic.: quaesivit, si (ob) [[incolumis]] evasisset, Liv.: cum quaereretur, [[ecqui]] Campanorum [[bene]] [[meritus]] de re [[publica]] nostra esset, Liv. – nachaug. m. folg. an u. Konj. [[quaesitum]] est, an danda esset [[inquisitio]], Plin. ep. 6, 29, 8 (u. so 7, 11, 1; 7, 19, 5 u.a.): quaesito (Abl. absol.), an [[Caesar]] venisset, Tac. ann. 2, 9. – [[cura]] [[tibi]] de [[quo]] quaerere nulla fuit, [[nach]] dem zu [[fragen]], Ov. ex Pont. 4, 3, 18. – [[quid]] quaeris? [[was]] fragst du [[noch]]? = [[kurz]], [[mit]] einem Worte, Cic. u. Hor.: [[ebenso]] noli quaerere, Cic. – si quaeris, [[wenn]] du [[weiter]] ([[nach]] dem weiteren Erfolge) fragst, das Weitere [[wissen]] willst, genauer [[auf]] die [[Frage]] eingehst, Cic.: [[ebenso]] si quaerimus, si quaeritis? Cic.: u. si [[verum]] quaeris, Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n., die [[Frage]], Ov. [[met]]. 4, 794. Ov. [[fast]]. 1, 278. – [[als]] [[Übersetzung]] [[von]] [[πύσμα]] ([[als]] rhet. Fig.), Aquil. Rom. de fig. sent. § 12. Mart. Cap. 5. § 524. – β) [[von]] der wissenschaftl. [[Frage]], an jmd. eine [[Frage]] [[richten]], eine [[Frage]] [[aufstellen]], -[[aufwerfen]], [[multa]] ex eo [[saepe]] [[quaesivi]], Cic.: si [[quis]] [[quid]] quaereret, Cic.: naturā fieret laudabile [[carmen]], an [[arte]], [[quaesitum]] est, Hor.: quaeritur [[inter]] medicos, [[cuius]] generis aquae sint utilissimae, Plin. – d) gerichtl. [[befragen]], [[mit]] jmd. od. [[über]] etw. [[ein]] [[Verhör]] [[anstellen]] ([[halten]]), etw. gerichtl. [[untersuchen]], [[wegen]] od. [[über]] etw. eine [[Untersuchung]] [[anstellen]], rem per [[tormenta]], Suet.: coniurationem, Liv.: de morte alcis, Cic.: absol., coëgit consules [[circa]] fora proficisci ibique quaerere et iudicia exercere, Liv. 39, 18, 2. – de [[servo]] in dominum, den Sklaven [[peinlich]] [[befragen]] [[wegen]] [[des]] H. ([[über]] den H.), Cic.: [[aber]] de Philota ([[mit]] Ph.), Curt.<br />'''II)''' prägn.: a) [[suchen]] = [[durch]] [[Arbeit]], [[Verdienst]] zu [[erwerben]] [[suchen]], [[erwerben]], [[verdienen]], [[tam]] [[facile]] [[victum]], Ter.: [[victum]] [[vulgo]] (v. [[einer]] [[Buhldirne]]), Ter.: u. so [[victum]] [[sibi]] obscoenissimum, Lact.: [[victum]] [[sibi]] [[aegre]] [[quaesisse]] eumque [[sordide]] invenisse comparandis mulis et vehiculis, [[quae]] etc., Gell. 15, 4, 3: [[argentum]], Hor.: pecuniam, Plaut.: nummos [[aratro]] et manu, Cic.: rem [[honeste]] mercaturis faciendis, Cic.: [[fruges]] boum labore quaesitae, Curt.: [[iam]] [[diu]] [[nihil]] quaesivisse, Cic.: ea, [[quae]] voce quaesierat, Quint.: [[miser]] [[homo]] est, [[qui]] [[ipsus]] [[sibi]] [[quod]] edit quaerit et id [[aegre]] invenit, Plaut.: [[ego]] [[quaero]] [[quod]] [[edim]], his (= hi) quaerunt [[quod]] cacent, Pompon. com. fr.: [[alius]] [[quantum]] aleā quaesierit [[tantum]] bibit, Plin. – absol., [[conserva]], quaere, [[parce]], Ter.: laborans, quaerens, parcens, Ter.: [[nec]] [[minor]] est [[virtus]] [[quam]] quaerere, [[parta]] tueri, Ov.: [[contrivi]] in quaerendo vitam, Ter.: [[denique]] sit [[finis]] quaerendi, Hor.: [[quis]] [[hunc]] [[non]] putet confiteri [[sibi]] quaesito [[opus]] [[esse]]? er müsse [[etwas]] [[verdienen]], Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n. u. Plur. quaesīta, ōrum, n., das Erworbene, quaesiti [[tenax]], et [[qui]] quaesita reservent, Ov. [[met]]. 7, 657: [[asper]] et [[attentus]] quaesitis, Hor. [[sat]]. 2, 6, 82: [[bes]]. erworbene (gesammelte) Schätze, [[ante]] quaesita, Hor. [[sat]]. 1, 1, 38. – b) etw. [[vergebens]] [[suchen]], [[sich]] [[vergebens]] [[nach]] etw. umse hen, etw. [[vermissen]], Siciliam in [[Sicilia]], Cic.: [[saepe]] Persas et Indos et imbellem Asiam, Liv.: optatos Tyndaridas, Prop.: occasionem omissam od. praetermissam, Liv.: quaerit [[Boeotia]] Dircen, Ov.: amnes quaerunt [[armenta]], Stat.: [[soleo]] [[non]] [[numquam]] quaerere M. Regulum, [[nolo]] [[enim]] dicere desiderare, Plin. ep. 6, 2, 1: [[hic]] [[ego]] virtutem vestram [[quaero]], sapientiam [[desidero]], veterem consuetudinem [[requiro]], Cornif. rhet. 4, 49. – c) etw. [[verlangen]], [[erfordern]]; [[nötig]] [[machen]] (v. Lebl.), [[sic]] [[alia]], [[quae]] umidum locum quaerunt, [[Varro]] r. r. 1, 23, 4: [[quia]] ([[alter]] [[collis]]) magnā parte [[editus]] et [[praeceps]] pauca munimenta quaerebat, Sall. Iug. 98, 3: ne limites ex litibus iudicem quaerant, [[Varro]] r. r. 1, 15 in.: [[nego]] [[ego]] [[quicquam]] a testibus [[dictum]], [[quod]] cuiusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. II. Verr. 1, 29: [[quod]] [[bellum]] [[repens]] [[aut]] dictatoriam maiestatem [[aut]] Quinctium rectorem quaesisset, Liv. 4, 14, 2. | |georg=quaero, quaesīvī, quaesītum, ere, I) [[suchen]], [[aufsuchen]], 1) eig.: α) v. leb. [[Wesen]]: αα) leb. [[Wesen]]: te, Enn. fr.: te ipsum, Ter.: suos, Caes.: suos [[notos]] hospitesque, Caes.: Hectora per [[acies]], Ov.: iuvencum per nemora et lucos, Verg.: quaerens per [[arva]] piorum invenit Eurydicen, Ov.: quaeritur [[huic]] [[alius]] ([[ein]] [[Gegner]]), Verg.: quaeritur ([[man]] sucht [[einen]]), [[qui]] tantae pondera [[molis]] sustineat, Ov.: Gutrua- [[tus]] [[celeriter]] omnium curā [[quaesitus]], Caes.: [[quaesitus]] matri ([[von]] der M.) [[agnus]], Verg.: u. so [[filia]] matri est quaesita, Ov. – liberos ad necem, Cic. Sest. 54: alqm ad poenam, Eutr. 7, 15. – ββ) Lebl.: cibum (v. [[Hunde]]), [[Varro]]: portum, Caes.: Indiam, Curt.: terras, Ov.: viam, quā etc., Ov.: locum, in [[quo]] etc., Curt.: [[sibi]] [[hospitium]], Plaut.: domicilia [[sibi]], Curt.: escam in sterquilino, Phaedr. – β) v. lebl. Subjj.: [[quod]] [[natura]] cibum quaerit cuiusque animantis, Lucr. 4, 856: per imas quaerit ([[Ufens]]) [[iter]] [[valles]], sucht [[sich]] [[Bahn]] (= strömt [[dahin]]), Verg. Aen. 7, 802: te decisa suum [[dextera]] quaerit, Verg. Aen. 10, 395: mutilatae [[cauda]] colubrae... moriens dominae vestigia quaerit, Ov. [[met]]. 6, 560. – 2) übtr.: a) [[suchen]], α) = aufzutreiben [[suchen]], [[sich]] zu [[verschaffen]]-, zu [[erwerben]] [[suchen]], zu [[gewinnen]] [[suchen]], [[erstreben]] od. = etw. [[sich]] [[verschaffen]], [[gewinnen]], [[erringen]], αα) leb. [[Wesen]]: [[sibi]] [[novum]] imperatorem, Sall.: alci generum, Plin. ep.: antiquis de moribus alci uxorem, Iuven.: heredem in [[regnum]], Verg.: [[adversus]] externos militem, Tac. – liberos, zu [[zeugen]] [[suchen]], [[erzielen]], Plaut. u. Suet.: iustissimos viros ad administrandam rem publicam, zu [[gewinnen]] [[suchen]], Eutr.: u. so [[melius]] [[visum]] amicos [[quam]] [[servos]] quaerere, Sall. – ββ) Lebl.: pecuniam (vom Borger), Nep.: [[opus]] ([[Arbeit]]), Cic. u. Liv.: alci [[venenum]] (jmd. zu [[vergiften]] [[suchen]]), Cic.: mortem, den T. [[suchen]], Vell.: vitam, das L. zu [[erhalten]] [[suchen]], Vell.: [[remedium]] [[sibi]] ad alqd, Cic.: locum ([[Gelegenheit]]) iniuriae, Liv., od. insidiis, Liv. u. Curt.: [[tempus]] [[aut]] locum pugnae, Sall.: [[tempus]] [[atque]] occasionem fraudis ac doli, [[passen]] [[auf]] usw., Caes.: armis gloriam [[atque]] divitias, Sall.: gloriam [[bello]], Cic., belli domique, Eutr.: [[sibi]] dignitatem, Hirt. b. G.: alci od. [[sibi]] honores, Cic. u. Liv.: nobilitatem laboribus [[atque]] periculis, Sall.: [[bello]] concordiam, Sall. fr.: principatum armis, Vell.: immortalitatem [[sibi]] morte, Cic.: iustum amorem omni [[sibi]] liberalitate et docilitate, Eutr.: [[victoria]] quaeritur sollicitis armis, Ov.: quaesita per [[hoc]] [[dignitas]], Sen. ep. 68, 11. – v. Lebl., [[quid]] [[sibi]] [[hic]] [[vestitus]] quaerit? [[was]] soll das [[Kleid]] [[bedeuten]]? Ter. eun. 558. – β) [[suchen]] = zu [[bewerkstelligen]]-, zu [[bereiten]] [[suchen]], od. = [[bewerkstelligen]], [[bereiten]], fugam ex [[Italia]], Cic.: itineribus diversis fugam [[nequiquam]], Caes.: alci ignominiam, Liv.: alci salutem [[malo]], Ter.: dedecore [[potius]] [[quam]] manu salutem [[lieber]] [[sein]] [[Heil]] [[suchen]] in usw., Sall.: invidiam in alqm, zu [[erregen]] [[suchen]], Cic.: u. so ex habitu invidiam Midiae (dem [[Midias]]), Quint.: ultionem, [[Veranlassung]] zur [[Rache]] [[suchen]], Vell. – γ) [[nach]] jmd. od. etw. [[Verlangen]] [[tragen]], [[trachten]], etw. [[verlangen]], [[begehren]], [[erwarten]], Caesarem, Hor. carm. 4, 5, 16: pocula [[aurea]], Hor.: solacia, Curt.: [[novum]] statum, novam rem publicam, Vell.: [[non]] [[tam]] mortis [[quam]] belli [[remedium]], Curt.: eas se [[tamen]] balneas [[non]] ex libris patris, [[sed]] ex tabulis et ex censu quaerere, Cic. – m. folg. ut u. Konj., quaeris (du verlangst, wünschest), ut suscipiam cogitationem, [[quidnam]] istis agendum putem, Cic. ad Att. 14, 20, 4 zw. (Wesenb. [[quod]] [[vis]]): u. so verb. quaerere et petere, ut etc., Gell. 13, 18 (17), 2. – δ) [[nach]] etw. [[sich]] [[umsehen]] = [[auf]] etw. [[sinnen]], [[denken]], [[consilium]], Ter.: omisso veteri consilio [[novum]], Sall.: consilia belli, Hirt. b. G.: [[aliquid]] duram in dominam, Prop. – [[mit]] folg. indir. Fragesatz, quaerere [[ipse]] [[secum]] et agitare cum [[suis]] coepit, quibusnam rebus in ea [[provincia]] maximam [[uno]] [[anno]] pecuniam facere posset, Cic. Verr. 2, 17: ut quaeramus, [[quonam]] [[modo]] [[maxime]] ulti sanguinem [[nostrum]] pereamus, Sall. Cat. 33, 5. – ε) [[mit]] folg. Infin., [[suchen]] = [[sich]] [[bemühen]] zu usw., od. = [[begehren]], [[wünschen]] zu usw., bibere in somnis, Lucr.: abrumpere lucem, Verg.: mitibus mutare tristia, Hor.: mori, Sen., [[honeste]] mori, Iustin.: e monte [[aliquo]] in [[alium]] transilire, Plin.: mutare [[sedes]], Tac. – b) beratend, besprechend [[untersuchen]], zum Gegenstande der [[Beratung]] od. [[Untersuchung]] od. [[Betrachtung]] [[machen]], profectionis [[tempus]], Caes. b. c. 1, 67, 1: rationem perficiendi (consilii), Caes. b. G. 7, 37, 6: [[sed]] quaeramus unamquamque reliquorum sententiam, Cic. Tusc. 5, 48. – m. de u. Abl., Socratem de [[vita]] et de moribus [[solitum]] [[esse]] quaerere, Cic. de rep. 1, 16: iuvabat de aeternitate animarum quaerere (nachzudenken), Sen. ep. 102, 2. – absol., [[quaero]], [[ich]] sinne [[darüber]] [[nach]], Ter. Andr. 683. – c) zu [[erfahren]] od. zu [[ergründen]] [[suchen]], [[wissen]] [[wollen]], [[sich]] [[erkundigen]], Erkundigung [[einziehen]], [[fragen]], [[forschen]], α) übh.: αα) alqm, zB. alqm a [[ianua]], ab ostio, [[nach]] jmd. an der [[Haustür]] [[fragen]], Cic. de or. 2, 276. – ββ) alqd ab, ex od. de alqo, gew. m. folg. Fragesatz, quaerit ex [[solo]] ea, [[quae]] in conventu dixerat;... [[eadem]] [[secreto]] ab aliis quaerit, Caes.: a [[quo]] cum quaesivisset, [[quo]] duci se vellet, Nep.: [[quaero]] [[abs]] te teneasne memoriā etc., Cic.: [[quaero]] a te, [[utrum]] [[hoc]] adduxerit caeli [[temperatura]] an terrae [[bonitas]]? [[Varro]] fr.: de te ipso, Vatini, [[quaero]], [[utrum]]... an etc., Cic.: ex me quaesieras, [[nonne]] putarem etc., Cic.: ex quibus quaererent scirentne etc., Cic. – [[dum]] [[inter]] se [[invicem]] quaerunt, [[quae]] sit huius perseverantiae [[causa]], Lact. – quaere, [[cur]]? Cic.: quaerant, [[num]] [[quid]] etc., Cic.: quaesivit, si (ob) [[incolumis]] evasisset, Liv.: cum quaereretur, [[ecqui]] Campanorum [[bene]] [[meritus]] de re [[publica]] nostra esset, Liv. – nachaug. m. folg. an u. Konj. [[quaesitum]] est, an danda esset [[inquisitio]], Plin. ep. 6, 29, 8 (u. so 7, 11, 1; 7, 19, 5 u.a.): quaesito (Abl. absol.), an [[Caesar]] venisset, Tac. ann. 2, 9. – [[cura]] [[tibi]] de [[quo]] quaerere nulla fuit, [[nach]] dem zu [[fragen]], Ov. ex Pont. 4, 3, 18. – [[quid]] quaeris? [[was]] fragst du [[noch]]? = [[kurz]], [[mit]] einem Worte, Cic. u. Hor.: [[ebenso]] noli quaerere, Cic. – si quaeris, [[wenn]] du [[weiter]] ([[nach]] dem weiteren Erfolge) fragst, das Weitere [[wissen]] willst, genauer [[auf]] die [[Frage]] eingehst, Cic.: [[ebenso]] si quaerimus, si quaeritis? Cic.: u. si [[verum]] quaeris, Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n., die [[Frage]], Ov. [[met]]. 4, 794. Ov. [[fast]]. 1, 278. – [[als]] [[Übersetzung]] [[von]] [[πύσμα]] ([[als]] rhet. Fig.), Aquil. Rom. de fig. sent. § 12. Mart. Cap. 5. § 524. – β) [[von]] der wissenschaftl. [[Frage]], an jmd. eine [[Frage]] [[richten]], eine [[Frage]] [[aufstellen]], -[[aufwerfen]], [[multa]] ex eo [[saepe]] [[quaesivi]], Cic.: si [[quis]] [[quid]] quaereret, Cic.: naturā fieret laudabile [[carmen]], an [[arte]], [[quaesitum]] est, Hor.: quaeritur [[inter]] medicos, [[cuius]] generis aquae sint utilissimae, Plin. – d) gerichtl. [[befragen]], [[mit]] jmd. od. [[über]] etw. [[ein]] [[Verhör]] [[anstellen]] ([[halten]]), etw. gerichtl. [[untersuchen]], [[wegen]] od. [[über]] etw. eine [[Untersuchung]] [[anstellen]], rem per [[tormenta]], Suet.: coniurationem, Liv.: de morte alcis, Cic.: absol., coëgit consules [[circa]] fora proficisci ibique quaerere et iudicia exercere, Liv. 39, 18, 2. – de [[servo]] in dominum, den Sklaven [[peinlich]] [[befragen]] [[wegen]] [[des]] H. ([[über]] den H.), Cic.: [[aber]] de Philota ([[mit]] Ph.), Curt.<br />'''II)''' prägn.: a) [[suchen]] = [[durch]] [[Arbeit]], [[Verdienst]] zu [[erwerben]] [[suchen]], [[erwerben]], [[verdienen]], [[tam]] [[facile]] [[victum]], Ter.: [[victum]] [[vulgo]] (v. [[einer]] [[Buhldirne]]), Ter.: u. so [[victum]] [[sibi]] obscoenissimum, Lact.: [[victum]] [[sibi]] [[aegre]] [[quaesisse]] eumque [[sordide]] invenisse comparandis mulis et vehiculis, [[quae]] etc., Gell. 15, 4, 3: [[argentum]], Hor.: pecuniam, Plaut.: nummos [[aratro]] et manu, Cic.: rem [[honeste]] mercaturis faciendis, Cic.: [[fruges]] boum labore quaesitae, Curt.: [[iam]] [[diu]] [[nihil]] quaesivisse, Cic.: ea, [[quae]] voce quaesierat, Quint.: [[miser]] [[homo]] est, [[qui]] [[ipsus]] [[sibi]] [[quod]] edit quaerit et id [[aegre]] invenit, Plaut.: [[ego]] [[quaero]] [[quod]] [[edim]], his (= hi) quaerunt [[quod]] cacent, Pompon. com. fr.: [[alius]] [[quantum]] aleā quaesierit [[tantum]] bibit, Plin. – absol., [[conserva]], quaere, [[parce]], Ter.: laborans, quaerens, parcens, Ter.: [[nec]] [[minor]] est [[virtus]] [[quam]] quaerere, [[parta]] tueri, Ov.: [[contrivi]] in quaerendo vitam, Ter.: [[denique]] sit [[finis]] quaerendi, Hor.: [[quis]] [[hunc]] [[non]] putet confiteri [[sibi]] quaesito [[opus]] [[esse]]? er müsse [[etwas]] [[verdienen]], Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n. u. Plur. quaesīta, ōrum, n., das Erworbene, quaesiti [[tenax]], et [[qui]] quaesita reservent, Ov. [[met]]. 7, 657: [[asper]] et [[attentus]] quaesitis, Hor. [[sat]]. 2, 6, 82: [[bes]]. erworbene (gesammelte) Schätze, [[ante]] quaesita, Hor. [[sat]]. 1, 1, 38. – b) etw. [[vergebens]] [[suchen]], [[sich]] [[vergebens]] [[nach]] etw. umse hen, etw. [[vermissen]], Siciliam in [[Sicilia]], Cic.: [[saepe]] Persas et Indos et imbellem Asiam, Liv.: optatos Tyndaridas, Prop.: occasionem omissam od. praetermissam, Liv.: quaerit [[Boeotia]] Dircen, Ov.: amnes quaerunt [[armenta]], Stat.: [[soleo]] [[non]] [[numquam]] quaerere M. Regulum, [[nolo]] [[enim]] dicere desiderare, Plin. ep. 6, 2, 1: [[hic]] [[ego]] virtutem vestram [[quaero]], sapientiam [[desidero]], veterem consuetudinem [[requiro]], Cornif. rhet. 4, 49. – c) etw. [[verlangen]], [[erfordern]]; [[nötig]] [[machen]] (v. Lebl.), [[sic]] [[alia]], [[quae]] umidum locum quaerunt, [[Varro]] r. r. 1, 23, 4: [[quia]] ([[alter]] [[collis]]) magnā parte [[editus]] et [[praeceps]] pauca munimenta quaerebat, Sall. Iug. 98, 3: ne limites ex litibus iudicem quaerant, [[Varro]] r. r. 1, 15 in.: [[nego]] [[ego]] [[quicquam]] a testibus [[dictum]], [[quod]] cuiusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. II. Verr. 1, 29: [[quod]] [[bellum]] [[repens]] [[aut]] dictatoriam maiestatem [[aut]] Quinctium rectorem quaesisset, Liv. 4, 14, 2. | ||
}} | }} |
Revision as of 14:55, 19 October 2022
Latin > English
quaero quaerere, quaesivi, quaesitus V :: search for, seek, strive for; obtain; ask, inquire, demand
Latin > English (Lewis & Short)
quaero: (old orthogr. QVAIRO, Epitaphs of the Scipios, 6; for the original form and etym. quaeso, ĕre, v. quaeso), sīvi or sĭi, sītum, 3, v. a.,
I to seek.
I Lit.
A In gen.: aliquem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 43 Vahl.); Plaut. Mil. 2, 3, 3: te ipsum quaerebam, Ter. Heaut. 4, 8, 3: escam in sterquilinio, Phaedr. 3, 12 init.—
B In partic.
1 To seek to get or procure, to seek or search for a thing, Ter. Heaut. 3, 1, 38: rem mercaturis faciendis, Cic. Par. 6, 2, 46.—Absol.: contrivi in quaerendo vitam atque aetatem meam, Ter. Ad. 5, 4, 15; 5, 3, 27; Hor. Ep. 1, 7, 57; id. A. P. 170.—
b Transf., to get, procure, obtain, acquire a thing: uxores liberorum quaerendorum causā ducere, Suet. Caes. 52: liberorum quaerundorum causā ei uxor data est, Plaut. Capt. 4, 2, 109; cf.: quaerunt litterae hae sibi liberos, id. Ps. 1, 1, 21.—
2 To seek for something missing, to miss: Siciliam in uberrimā Siciliae parte, Cic. Verr. 2, 3, 18, § 47: optatos Tyndaridas, Prop. 1, 17, 18: Phoebi comam, Tib. 2, 3, 20: amnes, Stat. Th. 4, 703.—
3 To ask, desire, with ut and subj.: quaeris ut suscipiam cogitationem quidnam istis agendum putem, Cic. Att. 14, 20, 4.—
II Trop.
A In gen., to seek, i. e. to think over, meditate, aim at, plan a thing: dum id quaero, tibi qui filium restituerem, Ter. Heaut. 3, 1, 83: quonam modo maxime ulti sanguinem nostrum pereamus, Sall. C. 33,5: fugam, Cic. Att. 7, 17, 1; id. Mur. 37, 80: sibi remedium ad rem aliquam, id. Clu. 9, 27: de gratiā quid significares, mecum ipse quaerebam, id. Att. 9, 11, A, 1.—With inf.: tristitiae causam si quis cognoscere quaerit, seeks, strives, endeavors, Ov. Tr. 5, 4, 7; id. Am. 1, 8, 51; Hor. C. 3, 4, 39; id. Ep. 1, 1, 2 al.—
B In partic.
1 To look for, seek to gain any thing; to get, acquire, obtain, procure: laudem sibi, Ter. Heaut. 2, 3, 74: salutem alicui malo, id. Ad. 3, 2, 2: negabant ullā aliā in re nisi in naturā quaerendum esse illud summum bonum, Cic. Ac. 1, 5, 19: pudentem exitum suae impudentiae, id. Verr. 2, 1, 1, § 2: invidiam in aliquem, id. Rab. Post. 17, 46. —
2 Of inanim. and abstr. subjects, to demand, need, require, = requirere: quod cujusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. Verr. 2, 1, 10, § 29: lites ex limitibus judicem quaerant, Varr. R. R. 1, 15, 1: bellum dictatoriam majestatem quaesivisset, Liv. 8, 30: quaerit Boeotia Dircen, Ov. M. 2, 239. —
3 To seek to learn from any one; to ask, inquire, interrogate (cf.: interrogo, percontor).
(a) With ab: cum ab iis saepius quaereret, made inquiries, Caes. B. G. 1, 32: quaero abs te nunc, Hortensi, cum, etc., Cic. Verr. 2, 3, 83, § 191: quaesivit a medicis, quemadmodum se haberet, Nep. Dion, 2, 4: a quo cum quaesisset, quo se deduci vellet, id. Epam. 4, 5; cf. Cic. N. D. 1, 22, 60. —
(b) With de: quaerebat paulo ante de me, quid, etc., Cic. Pis. 9, 18: de te ipso quaero, Vatini, utrum, etc., id. Vatin. 4, 10: quaero de te, arbitrerisne, etc., Liv. 4, 40: cura tibi de quo quaerere nulla fuit, Ov. P. 4, 3, 18.—
(g) With ex: quaesivi ex Phaniā, quam in partem provinciae putaret, etc., Cic. Fam. 3, 6, 1: quaerit ex solo ea, quae, etc., Caes. B. G. 1, 18.—
(d) With a rel.-clause: ille baro te putabat quaesiturum, unum caelum esset an innumerabilia, Cic. Fam. 9, 26, 3: natura fieret laudabile carmen, an arte, Quaesitum est, Hor. A. P. 409: quaeritur inter medicos, cujus generis aquae sint utilissimae, Plin. 31, 3, 21, § 31.—
4 To desire,
a With inf. (post-Aug.): e monte aliquo in alium transilire quaerens, Plin. 8, 53, 79, § 214: qui mutare sedes quaerebant, Tac. G. 2.—
b Transf., of animals, plants, etc., to desire, prefer, seek: salictum et harundinetum ... umidum locum quaerunt, Varr. R. R. 1, 23, 5: glires aridum locum quaerunt, id. ib. 3, 15, 2; Col. 1, praef. § 26: lupinum quaerit maxime sabulosa, Plin. 18, 14, 36, § 134; so of the soil: ager aquosus plus stercoris quaerit, demands, Pall. 1, 6, 15.—
5 To examine or inquire into judicially, to investigate, institute an investigation; with acc. (rare): hunc abduce, vinci, rem quaere, Ter. Ad. 3 (4), 36: non dubitabat Minucius, quin iste (Verres) illo die rem illam quaesiturus non esset, Cic. Verr. 2, 2, 29, § 72. —With de and abl. (class.; cf. Krebs, Autibarb. p. 962 sq.): de pecuniis repetundis, Cic. Verr. 1, 9, 27: de morte alicujus, id. Rosc. Am. 41, 119: de servo in dominum, to question by torture, put to the rack, id. Mil. 22, 59: aliquid per tormenta, Suet. Tib. 58: legibus, to investigate according to the laws, impartially, Plin. Ep. 5, 21, 3. —
b Transf.: si quaeris, si quaerimus (prop., if we, or you, look well into the matter; if we, or you, would know the truth), to say the truth, in fact, to speak honestly: omnino, si quaeris, ludi apparatissimi, Cic. Fam. 7, 1, 2: at sunt morosi, et anxii, et difficiles senes: si quaerimus, etiam avari, id. Sen. 18, 65: si quaeritis, id. de Or. 2, 62, 254; so, too, si verum quaeris, id. Fam. 12, 8, 1: si verum quaeritis, id. de Or. 2, 34, 146: si verum quaerimus, id. Tusc. 2, 23, 55: noli quaerere or quid quaeris? in short, in one word: noli quaerere: ita mihi pulcher hic dies visus est, id. Fam. 4, 4, 3: quid quaeris? biduo factus est mihi familiaris, id. ib. 3, 1, 2.— Hence, quaesītus, a, um, P. a., sought out.
A In a good sense, select, special, extraordinary (mostly post-Aug.): epulae quaesitissumae, Sall. ap. Macr. S. 2, 9, 9 (Sall. H. 2, 23, 4 Dietsch); comp.: leges quaesitiores (opp. simplices), Tac. A. 3, 26: quaesitior adulatio, id. ib. 3, 57.—Sup.: quaesitissimi honores, Tac. A. 2, 53.—
B In a bad sense (opp. to what is natural), far-fetched, studied, affected, assumed (class.): vitabit etiam quaesita nec ex tempore ficta, sed domo allata, quae plerumque sunt frigida, Cic. Or. 26, 89: ut numerus non quaesitus, sed ipse secutus esse videatur, id. ib. 65, 219: comitas, Tac. A. 6, 50: asperitas, id. ib. 5, 3.—
C Subst.: quaesītum, i, n.
1 A question (poet.): accipe quaesiti causam, Ov. M. 4, 793; id. F. 1, 278; Hor. S. 2, 6, 82.—
2 A question as a rhetorical figure, = πύσμα,> Mart. Cap. 5, § 524.
Latin > French (Gaffiot 2016)
quærō,⁵ quæsīvī ou sĭi, sītum, ĕre, tr.,
1 chercher : te ipsum quærebam Ter. Haut. 844, je te cherchais précisément, cf. Cic. Sest. 82 ; sua signa quærere Cæs. G. 2, 21, 6, chercher ses enseignes [= son manipule] ; cibum Cic. Nat. 2, 123, chercher sa nourriture || [poét.] te decisa suum dextera quærit Virg. En. 10, 395, ta main droite coupée te cherche toi, son maître, cf. Ov. M. 6, 560
2 chercher à retrouver, chercher en vain : Cic. Verr. 2, 3, 47 || réclamer [en parl. des choses] : quæ humidum locum quærunt Varro R. 1, 23, 4, les plantes qui réclament un terrain humide, cf. Cic. Verr. 2, 1, 29 ; Sall. J. 98, 3 ; Liv. 4, 14, 2
3 chercher à obtenir, se procurer : sibi remedium ad rem aliquam Cic. Clu. 29, se procurer un moyen de remédier à qqch. ; armis gloriam Sall. J. 87, 2, acquérir la gloire au moyen des armes, cf. Sall. J. 85, 30 ; liberos Suet. Cæs. 52, chercher à avoir des enfants ; rem mercaturis faciendis Cic. Par. 46, chercher la fortune en faisant du commerce ; ne et vetera et externa quæram Cic. Tusc. 1, 33, pour ne pas chercher des exemples à la fois anciens et étrangers || chercher à effectuer, préparer : invidiam in aliquem Cic. Rab. Post. 46, susciter la haine contre qqn ; fugam Cic. Phil. 5, 45, chercher les moyens de fuir || chercher = faire dépendre de, penser trouver dans : defensionem facinoris a naturæ jure aliquo Cic. Leg. 1, 40, chercher dans quelque droit naturel la justification d’un crime ; in natura summum bonum Cic. Ac. 1, 19, chercher le souverain bien dans la nature, cf. Cic. Att. 5, 20, 4 ; ex epistula crimen in aliquem Cic. Sulla 67, chercher dans une lettre un grief contre qqn || [avec ut subj.] chercher à obtenir que, désirer que : Cic. Att. 14, 20 || [avec inf.] Hor. O. 3, 4, 39 ; Ep. 1, 1, 2 ; Col. Rust. 1, 8, 13 ; Sen. Ep. 109, 8 ; 118, 6 ; Tac. G. 2
4 rechercher, mettre en question, se proposer comme objet de discussion, d’examen : rationem perficiendi Cæs. G. 7, 37, 6, rechercher les moyens d’exécution ; oratorem hoc loco quærimus Cic. Br. 65, c’est de l’orateur que nous nous occupons ici, cf. Cic. Off. 1, 14 || pars, quæ est quærendi et disserendi Cic. Fin. 1, 22, la partie de la philosophie qui a pour objet la recherche et le raisonnement (la dialectique) ; de aliqua re quærere Cic. Rep. 1, 16, étudier une question, faire porter son examen sur qqch. || versari in re difficili ac multum quæsita Cic. Leg. 3, 33, s’occuper d’une question difficile et bien débattue
5 chercher à savoir, demander, ex, ab, de aliquo demander qqch. à qqn : aliquid ex solo Cæs. G. 1, 18, 2, demander qqch. à qqn, seul à seul, cf. Cæs. G. 1, 32, 2 ; 1, 50, 4 ; 6, 35, 7, etc. ; quærit ex iis, quot quisque nautas habuerit Cic. Verr. 2, 5, 102, il leur demande combien ils avaient de matelots chacun ; [avec ab ] Cæs. G. 1, 18, 2 ; 1, 32, 3 ; 2, 4, 1 ; Cic. Verr. 2, 3, 191 ; Nat. 1, 60 ; [avec de ] Cic. Pis. 18 ; Vat. 10 ; quærere num subj. Cic. Vat. 15 ; Q. 2, 2, 1, demander si... ; utrum... an Cic. Tusc. 4, 9, si... ou si ; quæro, servarisne... Cic. Vat. 15, je demande si tu as conservé... || sur quærere si, v. Gaffiot, 1908a, p. 47 || quærere an Plin., Tac. demander si ; [abl. n. du part.] quæsito an Cæsar venisset Tac. Ann. 2, 9 = cum quæsitum esset, après qu’on eut demandé, si César était venu || [expr.] si quæris, si quærimus, si quæritis ou si verum quæris, etc., si tu veux le savoir = pour tout dire, pour dire la vérité, cf. Cic. CM 65 ; Fam. 7, 1, 2 ; de Or. 2, 254 ; 2, 146 ; Tusc. 2, 55, etc. ; de même noli quærere, quid quæris Cic. Fam. 4, 4, 3 ; 3, 1, 2
6 chercher à savoir en justice, faire une enquête, instruire, informer : rem Cic. Verr. 2, 2, 72 ; Cæc. 97, informer une affaire, ou de re Cic. Verr. 2, pr. 27 ; Amer. 119 || abst] Cic. Amer. 85 ; Liv. 39, 18, 2 || [en part.] de servo in dominum Cic. Mil. 59, mettre un esclave à la question touchant son maître, cf. Cic. Part. 118.
Latin > German (Georges)
quaero, quaesīvī, quaesītum, ere, I) suchen, aufsuchen, 1) eig.: α) v. leb. Wesen: αα) leb. Wesen: te, Enn. fr.: te ipsum, Ter.: suos, Caes.: suos notos hospitesque, Caes.: Hectora per acies, Ov.: iuvencum per nemora et lucos, Verg.: quaerens per arva piorum invenit Eurydicen, Ov.: quaeritur huic alius (ein Gegner), Verg.: quaeritur (man sucht einen), qui tantae pondera molis sustineat, Ov.: Gutrua- tus celeriter omnium curā quaesitus, Caes.: quaesitus matri (von der M.) agnus, Verg.: u. so filia matri est quaesita, Ov. – liberos ad necem, Cic. Sest. 54: alqm ad poenam, Eutr. 7, 15. – ββ) Lebl.: cibum (v. Hunde), Varro: portum, Caes.: Indiam, Curt.: terras, Ov.: viam, quā etc., Ov.: locum, in quo etc., Curt.: sibi hospitium, Plaut.: domicilia sibi, Curt.: escam in sterquilino, Phaedr. – β) v. lebl. Subjj.: quod natura cibum quaerit cuiusque animantis, Lucr. 4, 856: per imas quaerit (Ufens) iter valles, sucht sich Bahn (= strömt dahin), Verg. Aen. 7, 802: te decisa suum dextera quaerit, Verg. Aen. 10, 395: mutilatae cauda colubrae... moriens dominae vestigia quaerit, Ov. met. 6, 560. – 2) übtr.: a) suchen, α) = aufzutreiben suchen, sich zu verschaffen-, zu erwerben suchen, zu gewinnen suchen, erstreben od. = etw. sich verschaffen, gewinnen, erringen, αα) leb. Wesen: sibi novum imperatorem, Sall.: alci generum, Plin. ep.: antiquis de moribus alci uxorem, Iuven.: heredem in regnum, Verg.: adversus externos militem, Tac. – liberos, zu zeugen suchen, erzielen, Plaut. u. Suet.: iustissimos viros ad administrandam rem publicam, zu gewinnen suchen, Eutr.: u. so melius visum amicos quam servos quaerere, Sall. – ββ) Lebl.: pecuniam (vom Borger), Nep.: opus (Arbeit), Cic. u. Liv.: alci venenum (jmd. zu vergiften suchen), Cic.: mortem, den T. suchen, Vell.: vitam, das L. zu erhalten suchen, Vell.: remedium sibi ad alqd, Cic.: locum (Gelegenheit) iniuriae, Liv., od. insidiis, Liv. u. Curt.: tempus aut locum pugnae, Sall.: tempus atque occasionem fraudis ac doli, passen auf usw., Caes.: armis gloriam atque divitias, Sall.: gloriam bello, Cic., belli domique, Eutr.: sibi dignitatem, Hirt. b. G.: alci od. sibi honores, Cic. u. Liv.: nobilitatem laboribus atque periculis, Sall.: bello concordiam, Sall. fr.: principatum armis, Vell.: immortalitatem sibi morte, Cic.: iustum amorem omni sibi liberalitate et docilitate, Eutr.: victoria quaeritur sollicitis armis, Ov.: quaesita per hoc dignitas, Sen. ep. 68, 11. – v. Lebl., quid sibi hic vestitus quaerit? was soll das Kleid bedeuten? Ter. eun. 558. – β) suchen = zu bewerkstelligen-, zu bereiten suchen, od. = bewerkstelligen, bereiten, fugam ex Italia, Cic.: itineribus diversis fugam nequiquam, Caes.: alci ignominiam, Liv.: alci salutem malo, Ter.: dedecore potius quam manu salutem lieber sein Heil suchen in usw., Sall.: invidiam in alqm, zu erregen suchen, Cic.: u. so ex habitu invidiam Midiae (dem Midias), Quint.: ultionem, Veranlassung zur Rache suchen, Vell. – γ) nach jmd. od. etw. Verlangen tragen, trachten, etw. verlangen, begehren, erwarten, Caesarem, Hor. carm. 4, 5, 16: pocula aurea, Hor.: solacia, Curt.: novum statum, novam rem publicam, Vell.: non tam mortis quam belli remedium, Curt.: eas se tamen balneas non ex libris patris, sed ex tabulis et ex censu quaerere, Cic. – m. folg. ut u. Konj., quaeris (du verlangst, wünschest), ut suscipiam cogitationem, quidnam istis agendum putem, Cic. ad Att. 14, 20, 4 zw. (Wesenb. quod vis): u. so verb. quaerere et petere, ut etc., Gell. 13, 18 (17), 2. – δ) nach etw. sich umsehen = auf etw. sinnen, denken, consilium, Ter.: omisso veteri consilio novum, Sall.: consilia belli, Hirt. b. G.: aliquid duram in dominam, Prop. – mit folg. indir. Fragesatz, quaerere ipse secum et agitare cum suis coepit, quibusnam rebus in ea provincia maximam uno anno pecuniam facere posset, Cic. Verr. 2, 17: ut quaeramus, quonam modo maxime ulti sanguinem nostrum pereamus, Sall. Cat. 33, 5. – ε) mit folg. Infin., suchen = sich bemühen zu usw., od. = begehren, wünschen zu usw., bibere in somnis, Lucr.: abrumpere lucem, Verg.: mitibus mutare tristia, Hor.: mori, Sen., honeste mori, Iustin.: e monte aliquo in alium transilire, Plin.: mutare sedes, Tac. – b) beratend, besprechend untersuchen, zum Gegenstande der Beratung od. Untersuchung od. Betrachtung machen, profectionis tempus, Caes. b. c. 1, 67, 1: rationem perficiendi (consilii), Caes. b. G. 7, 37, 6: sed quaeramus unamquamque reliquorum sententiam, Cic. Tusc. 5, 48. – m. de u. Abl., Socratem de vita et de moribus solitum esse quaerere, Cic. de rep. 1, 16: iuvabat de aeternitate animarum quaerere (nachzudenken), Sen. ep. 102, 2. – absol., quaero, ich sinne darüber nach, Ter. Andr. 683. – c) zu erfahren od. zu ergründen suchen, wissen wollen, sich erkundigen, Erkundigung einziehen, fragen, forschen, α) übh.: αα) alqm, zB. alqm a ianua, ab ostio, nach jmd. an der Haustür fragen, Cic. de or. 2, 276. – ββ) alqd ab, ex od. de alqo, gew. m. folg. Fragesatz, quaerit ex solo ea, quae in conventu dixerat;... eadem secreto ab aliis quaerit, Caes.: a quo cum quaesivisset, quo duci se vellet, Nep.: quaero abs te teneasne memoriā etc., Cic.: quaero a te, utrum hoc adduxerit caeli temperatura an terrae bonitas? Varro fr.: de te ipso, Vatini, quaero, utrum... an etc., Cic.: ex me quaesieras, nonne putarem etc., Cic.: ex quibus quaererent scirentne etc., Cic. – dum inter se invicem quaerunt, quae sit huius perseverantiae causa, Lact. – quaere, cur? Cic.: quaerant, num quid etc., Cic.: quaesivit, si (ob) incolumis evasisset, Liv.: cum quaereretur, ecqui Campanorum bene meritus de re publica nostra esset, Liv. – nachaug. m. folg. an u. Konj. quaesitum est, an danda esset inquisitio, Plin. ep. 6, 29, 8 (u. so 7, 11, 1; 7, 19, 5 u.a.): quaesito (Abl. absol.), an Caesar venisset, Tac. ann. 2, 9. – cura tibi de quo quaerere nulla fuit, nach dem zu fragen, Ov. ex Pont. 4, 3, 18. – quid quaeris? was fragst du noch? = kurz, mit einem Worte, Cic. u. Hor.: ebenso noli quaerere, Cic. – si quaeris, wenn du weiter (nach dem weiteren Erfolge) fragst, das Weitere wissen willst, genauer auf die Frage eingehst, Cic.: ebenso si quaerimus, si quaeritis? Cic.: u. si verum quaeris, Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n., die Frage, Ov. met. 4, 794. Ov. fast. 1, 278. – als Übersetzung von πύσμα (als rhet. Fig.), Aquil. Rom. de fig. sent. § 12. Mart. Cap. 5. § 524. – β) von der wissenschaftl. Frage, an jmd. eine Frage richten, eine Frage aufstellen, -aufwerfen, multa ex eo saepe quaesivi, Cic.: si quis quid quaereret, Cic.: naturā fieret laudabile carmen, an arte, quaesitum est, Hor.: quaeritur inter medicos, cuius generis aquae sint utilissimae, Plin. – d) gerichtl. befragen, mit jmd. od. über etw. ein Verhör anstellen (halten), etw. gerichtl. untersuchen, wegen od. über etw. eine Untersuchung anstellen, rem per tormenta, Suet.: coniurationem, Liv.: de morte alcis, Cic.: absol., coëgit consules circa fora proficisci ibique quaerere et iudicia exercere, Liv. 39, 18, 2. – de servo in dominum, den Sklaven peinlich befragen wegen des H. (über den H.), Cic.: aber de Philota (mit Ph.), Curt.
II) prägn.: a) suchen = durch Arbeit, Verdienst zu erwerben suchen, erwerben, verdienen, tam facile victum, Ter.: victum vulgo (v. einer Buhldirne), Ter.: u. so victum sibi obscoenissimum, Lact.: victum sibi aegre quaesisse eumque sordide invenisse comparandis mulis et vehiculis, quae etc., Gell. 15, 4, 3: argentum, Hor.: pecuniam, Plaut.: nummos aratro et manu, Cic.: rem honeste mercaturis faciendis, Cic.: fruges boum labore quaesitae, Curt.: iam diu nihil quaesivisse, Cic.: ea, quae voce quaesierat, Quint.: miser homo est, qui ipsus sibi quod edit quaerit et id aegre invenit, Plaut.: ego quaero quod edim, his (= hi) quaerunt quod cacent, Pompon. com. fr.: alius quantum aleā quaesierit tantum bibit, Plin. – absol., conserva, quaere, parce, Ter.: laborans, quaerens, parcens, Ter.: nec minor est virtus quam quaerere, parta tueri, Ov.: contrivi in quaerendo vitam, Ter.: denique sit finis quaerendi, Hor.: quis hunc non putet confiteri sibi quaesito opus esse? er müsse etwas verdienen, Cic. – Partiz. subst., quaesītum, ī, n. u. Plur. quaesīta, ōrum, n., das Erworbene, quaesiti tenax, et qui quaesita reservent, Ov. met. 7, 657: asper et attentus quaesitis, Hor. sat. 2, 6, 82: bes. erworbene (gesammelte) Schätze, ante quaesita, Hor. sat. 1, 1, 38. – b) etw. vergebens suchen, sich vergebens nach etw. umse hen, etw. vermissen, Siciliam in Sicilia, Cic.: saepe Persas et Indos et imbellem Asiam, Liv.: optatos Tyndaridas, Prop.: occasionem omissam od. praetermissam, Liv.: quaerit Boeotia Dircen, Ov.: amnes quaerunt armenta, Stat.: soleo non numquam quaerere M. Regulum, nolo enim dicere desiderare, Plin. ep. 6, 2, 1: hic ego virtutem vestram quaero, sapientiam desidero, veterem consuetudinem requiro, Cornif. rhet. 4, 49. – c) etw. verlangen, erfordern; nötig machen (v. Lebl.), sic alia, quae umidum locum quaerunt, Varro r. r. 1, 23, 4: quia (alter collis) magnā parte editus et praeceps pauca munimenta quaerebat, Sall. Iug. 98, 3: ne limites ex litibus iudicem quaerant, Varro r. r. 1, 15 in.: nego ego quicquam a testibus dictum, quod cuiusquam oratoris eloquentiam quaereret, Cic. II. Verr. 1, 29: quod bellum repens aut dictatoriam maiestatem aut Quinctium rectorem quaesisset, Liv. 4, 14, 2.