ἀπό

English (LSJ)

Aeol., Thess., Arc., Cypr. ἀπύ Sapph.44, cf. 78, Alc.33, Theoc.28.16,IG12(2).6.45 (Mytil.), ἀπυδόμεναι ib.9(2).594 (Larissa), 5(2).6 (Tegea), etc.:—Prep. usually with Gen. but v. infr. B. (Cf. Skt.

   A ápa, Lat. ab, Umbr. ap-ehtre 'ab extra', Goth. af, OE. af, cef, of, etc.) Orig. sense, from. [ᾰπο?~X: where ἀπο ¯ is found in Ep. before v or liquids (as ἀπὸ ἕθεν Il.6.62, ἀπὸ νευρῆς 11.664, Hes. Sc.409) ἀπαί was sometimes written in later texts, cf. Eust. 625.11:— ᾱ metri gr. in Ep. compds., such as ἀπονέεσθαι.]    I OF PLACE, the earliest, and in Hom. the prevailing sense:    1 of Motion, from, away from, ἐσσεύοντο νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων Il.2.208; pleonastic, ἀ. Τροίηθεν ib.24.492; ἀπ' οὐρανόθεν 8.365 (later with Advbs., ἀπὸ ἔμπροσθεν LXX Ec.1.10, etc.); strengthd., ἐκτὸς ἀ. κλισιης Il.10.151; also ἀπ' αἰῶνος νέος ὤλεο, implying departure from life, ib.24.725; opp. ἐξ, of relatively superficial motion, λαμβάνομεν οὔτε ἐκ τῆς γῆς οὐδέν, οὔτ' ἀπὸ τῶν οἰκιῶν X.Mem.2.7.2; similarly of the cause or ground, ἐξ ὧν προηγώνισθε καὶ ἀφ' ὧν εἰκάζω Th.4.126:— freq. of warriors fighting from chariots, etc., οἱ μὲν ἀφ' ἵππων, οἱ δ' ἀ. νηῶν . . μάχοντο Il.15.386; ἀφ' ἵππων μάρνασθαι Od.9.49; so ἡ μάχη ἦν ἀφ' ἵππων Hdt.1.79; λαμπὰς ἔσται ἀφ' ἵππων on horseback, Pl.R.328a; ἀφ' ἵππου θηρεύειν X.An.1.2.7; ἀ. νεῶν πεζομαχεῖν Th. 7.62; ἐν ταῖς ναυσὶν αἰρόμενος τοὺς ἱστοὺς ἀ. τούτων ἐσκοπεῖτο X.HG 6.2.29; ὀμμάτων ἄπο . . κατέσταζον γένυν, of tears, E.Hec.240: joined with ἐκ, ἐκ Κορίνθου ἀ. τοῦ στρατοπέδου Pl.Tht.142a.    2 of Position, away from, far from, μένων ἀ. ἧς ἀλόχοιο Il.2.292 (cf. ἀπ' ἀνδρὸς εἶναι to live apart from a man or husband, Plu.CG4); κεκρυμμένος ἀπ' ἄλλων Od.23.110; μοῦνος ἀπ' ἄλλων h.Merc.193; ἀπ' ὀφθαλμῶν, ἀπ' οὔατος, far from sight or hearing, Il.23.53, 18.272, cf. 22.454; ἀ. θαλάσσης ᾠκίσθησαν Th.1.7, cf. 46; αὐλίζεσθαι ἀ. τῶν ὅπλων Id.6.64; ἀπ' οἴκου εἶναι Id.1.99; σπεύδειν ἀ. ῥυτῆρος far from, i.e. without using the rein, S.OC900; in Hom. freq. strengthd., τῆλε ἀ.... νόσφιν ἀ. .., Il.23.880, 5.322; in measurement of distances, ὅσον ιέ στάδια ἀ. Φυλῆς X.HG2.4.4, etc.; but later the numeral follows ἀ., πηγὰς ἔχων ἀ. μ σταδίων τῆς θαλάσσης D.S.4.56; ἀ. σταδίων κ τῆς πόλεως Plu.Phil.4; κατεστρατοπέδευσεν ἀ. ν σταδίων fifty stades away, Id.Oth.11, cf. D.Chr.17.17.    3 of the mind, ἀ. θυμοῦ away from, i. e. alien from, my heart, Il.1.562; ἀ. δόξης 10.324; οὐ . . ἀ. σκοποῦ οὐδ' ἀ. δόξης Od.11.344; ἀ. τοῦ ἀνθρωπείου τρόπου Th.1.76; οὐδὲν ἀ. τρόπου not without reason, Pl.R.470b; οὐκ ἀ. σκοποῦ, καιροῦ, Id.Tht.179c, 187e; οὐκ ἀ. γνώμης S. Tr.389; οὐκ ἀ. τοῦ πράγματος D.24.6; μάλα πολλὸν ἀπ' ἐλπίδος ἔπλετο A.R.2.863.    4 in pregnant sense, with Verbs of rest, previous motion being implied (cf. ἐκ), ἀνὰ δ' ἐβόασεν . . ἀ. πέτρας σταθείς E.Tr.523; ἀ.τῆς ἐμῆς κεφαλῆς τὴν [ἐκείνου] κεφαλὴν ἀναδήσω, i. e. taking the chaplet off my head, and placing it on his, Pl.Smp.212e: with Verbs of hanging, where ἐκ is more common, ἁψαμένη βρόχον ἀ. μελάθρου Od.11.278.    5 with the Article, where the sense of motion often disappears, οἱ ἀ. τῶν οἰκιῶν φεύγουσιν, i.e. οἱ ἐν ταῖς οἰκίαις φεύγουσιν ἀπ' αὐτῶν, X.Cyr.7.5.23; οἱ ἀ. τῶν πύργων . . ἐπαρήξουσι ib.6.4.18; αἴρειν τὰ ἀ. τῆς γῆς Pl.Cra.410b; αἱ ἵπποι αἱ ἀ. τοῦ ἅρματος v.l. in Hdt.4.8; ὁ Ἀθηναῖος ὁ ἀ. τοῦ στρατεύματος X.An.7.2.19; τὸν ἀ. γραμμᾶς κινεῖ λίθον Theoc.6.18.    6 partitive, λαχὼν ἀ. ληΐδος αἶσαν part taken from the booty, a share of it, Od.5.40; αἴρεσθαι ἀ. τῶν καλπίδων Ar. Lys.539; ἀ. ἑκατὸν καὶ εἴκοσι παίδων εἷς μοῦνος Hdt.6.27; ὀλίγοι ἀ. πολλῶν Th.7.87, cf. A.Pers.1023.    7 Math., of figures described upon a base, κῶνον ἀναγράφειν ἀ. κύκλου Archim.Sph.Cyl.1.19, etc.; τὸ ἀ. τῆς AB τετράγωνον the square on AB, Euc.1.47, cf. 48; εἴδεα ἀ. . . Archim.Spir.10,11.    8 ἀ. ἀνθρώπου ἕως γυναικός man and woman, LXX1 Es.9.40; ἀ. ἀρσενικοῦ ἕως θηλυκοῦib.Nu.5.3.    9 from being, instead of, ἀθανάταν ἀ. θνατᾶς . . ἐποίησας Βερενίκαν Theoc.15.106.    10 privative, free from, without, ἀ. πάσης ἀκαθαρσίας PLips.16.19 (ii A. D.); ἀ. ζημίας PTeb420.4 (iii A. D.).    II OF TIME, from, after, Hom. only in Il.8.54 ἀ. δείπνου θωρήσσοντο rising up from, i.e. after, cf. Hdt.1.133; ἀ. δείπνου εἶναι or γενέσθαι, Id.1.126, 2.78, 5.18, al.; ἀ. τοῦ σιτίου πίνειν Hp.Salubr.5; ἀ. τῶν σίτων διαπονεῖσθαι X.Lac. 5.8; in narrative, τὸ ἀ. τούτου or το̄δε, from this point onwards, Hdt.1.4,2.99; ἀ. τούτου τοῦ χρόνου Id.1.82, X.An.7.5.8; τὸ ἀπ' ἐκείνου Luc.Tox.25; ἡμέρῃ δεκάτῃ ἀφ' ἧς . . Hdt.3.14, etc.; δευτέρῃ ἡμέρῃ ἀ. τῆς ἐμπρήσιος Id.8.55, cf. X.An.1.7.18, etc.; ἀφ' οὗ χρόνου Id.Cyr. 1.2.13; more often ἀπ' or ἀφ' οὗ, Hdt.2.44, Th.1.18, etc.; ἀφ' οὗπερ A.Pers.177; ἀφ' ἧς Plu.Pel.15; εὐθὺς ἀ. παλαιοῦ, ἀ. τοῦ πάνυ ἀρχαίου, of olden time, Th.1.2,2.15; ἀπ' ἀρχᾶς Pi.P.8.25, etc.; ἀ. γενεᾶς X. Cyr.1.2.8; ἀφ' ἑσπέρας from the beginning of evening, i.e. at eventide, Th.7.29; ἀ. πρώτου ὕπνου ib.43; ἀ. μέσων νυκτῶν Ar.V.218; ἀπ' ἀγροῦ fresh from field-work, Ev.Marc.15.21, cf. 7.4; ἀ. νουμηνίας X.An.5.6.23; χρονίζειν ἀ. τοῦ καιροῦ tarry beyond the time, LXX2 Ki. 20.5; ἀ. τέλους ἐννέα μηνῶν at the end of... ib.24.8; γενόμενος ἀ. τῆς ἀρχῆς Plu.Caes.5: hence ἀ. ἀγωνοθετῶν an εχ-ἀγωνοθέτης, IG3.398; ἀ. λογιστῶν POxy.1103.3 (iv A. D.); οἱ ἀ. ὑπατείας, = consulares, Hdn.7.1.9, etc.; but ἀ. τινος the freedman of .., IG5(2).50.59(Tegea, ii A. D.), cf.ib.5(1).1391 (Andania), 1473.    III OF ORIGIN, CAUSE, etc.:    1 of that from which one is born, οὐ γὰρ ἀ. δρυός ἐσσι οὐδ' ἀ. πέτρης not sprung from oak or rock, Od.19.163; γίγνονται δ' ἄρα ταί γ' ἔκ τε κρηνέων ἀ. τ' ἀλσέων 10.350, cf. S.OT415, OC571, etc.: sts. ἀπό denotes remote, and ἐκ immediate, descent, τοὺς μὲν ἀ. θεῶν, τοὺς δ' ἐξ αὐτῶν τῶν θεῶν γεγονότας Isoc.12.81, cf. Hdt.7.150; πέμπτη ἀπ' αὐτοῦ γέννα A.Pr.853; τρίτος ἀ. Διός third in descent from Zeus, Pl.R. 391c; οἱ ἀ. γένους τινός his descendants, Plu. Them.32; Περσέως ἀφ' αἵματος E.Alc.509: of the place one springs from, ἵπποι . . ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος Il.2.839. cf. 849; Ἡρακλεῖδαι οἱ ἀ. Σπάρτης Hdt.8.114, cf. Th.1.89, etc.; τοὺς ἀ. Φρυγίας X.Cyr.2.1.5, etc.:hence,    b metaph. of things, Χαρίτων ἄπο κάλλος ἔχουσαι Od.6.18; θεῶν ἄπο μήδεα εἰδώς ib.12; γάλα ἀ. βοός A.Pers.611; μῆνις ἀφ' ἡμῶν Id.Eu.314; ἡ ἀφ' ὑμῶν τιμωρία Th.1.69; ὁ ἀ. τῶν πολεμίων φόβος fear inspired by the enemy, X.Cyr.3.3.53.    c of persons, οἱ ἀ. τῆς χώρας, τῆς πόλεως, country folk, townsfolk, Plb.2.6.8, 5.70.8; and so of connexion with the founder or leader of a sect, οἱ ἀ. Πυθαγόρου Luc.Herm.14; οἱ ἀ. Πλάτωνος Plu.Brut.2; οἱ ἀ. τοῦ περιπάτου, ἀ. τῆς Στοᾶς, etc., Luc.Cont. 6; generally οἱ ἀ. φιλοσοφίας καὶ λόγων philosophers and learned men, ibid.; οἱ ἀ. σκηνῆς καὶ θεάτρου stage players, Plu.Sull.2; οἱ ἀ. τῆς βουλῆς Id.Caes.10, etc.; ὁ ἀφ' ἑστίας παῖς, v. ἑστία; ἀπ' ἐξωμίδος with only an ἐξωμίς, S.E.P.1.153.    2 of the material from or of which a thing is made, εἵματα ἀ. ξύλου πεποιημένα Hdt.7.65; ἀπ' ὄμφακος τεύχειν οἶνον A.Ag.970, cf. S.Tr.704; ὅσσα ἀ. γλυκερῶ μέλιτος Theoc.15.117; ἔνδυμα ἀ. τριχῶν καμήλου Ev.Matt.3.4: hence στέφανος ἀ. ταλάντων ἑξήκοντα of or weighing 60 talents, Decr. ap. D. 18.92, cf. Plb.24.1.7, IG2.555.10, al.: hence of value, θύεν αἶγα ἀ. δραχμᾶν εἴκοσι GDI3707 (Cos); κρᾶσις ἀ. τε τῆς ἡδονῆς συγκεκραμένη καὶ ἀ. τῆς λύπης Pl.Phd.59a; so, by an extension of this use, εἰδεχθής τις ἀ. τοῦ προσώπου ugly of countenance, Thphr.Char.28.4; θῆλυν ἀ. χροιῆς Theoc.16.49; σεμνὸς ἀ. τοῦ σχήματος Luc.DMort.10.8.    3 of the instrument from or by which a thing is done, τοὺς . . πέφνεν ἀπ' ἀργυρέοιο βιοῖο by arrow shot from silver bow, Il.24.605; τόξου ἄπο κρατεροῦ ὀλέκοντα φάλαγγας 8.279; ἐμῆς ἀπὸ χειρός 10.371, 11.675; so ἀ. χειρὸς ἐργάζεσθαι μεγάλα Luc.Hist.Conscr.29; γυμνάζεσθαι ἀ. σκελῶν, χειρῶν, τραχήλου, X.Lac.5.9; μάχεσθαι ἀ. ἄκοντος Str.17.3.7; ἡ ἀ. τοῦ ξίφους μάχη D.S.5.29; βάπτειν τὸν δάκτυλον ἀ. τοῦ αἵματος LXX Le.4.7.    4 of the person from whom an act comes, i.e. by whom it is done, οὐδὲν μέγα ἔργον ἀπ' αὐτοῦ ἐγένετο Hdt.1.14; ζήτησιν ἀ. σφέων γενέσθαι Id.2.54; ἐπράχθη οὐδὲν ἀπ' αὐτῶν ἔργον ἀξιόλογον Th.1.17, cf. 6.61; ἀ. τινος ὄνασθαι Pl.R.528a, etc.; so τἀπ' ἐμοῦ, τἀπὸ σοῦ, E.Tr.74, S.OC1628; τὰ ἀ. τῶν Ἀθηναίων Th.1.127; in later Greek freq. of the direct agent, Plb.1.34.8, Str.5.4.12, D.H.9.12, Ev.Luc.9.22, J.AJ20.8.10, etc.; in codd. this may sts. be due to confusion with ὑπό, but cf. PMag.Par.1.256, BGU 1185.26(Aug.), SIG820.8(Ephesus, i A. D.), etc.    5 of the source from which life, power, etc., are sustained, ζῆν ἀπ' ὕλης ἀγρίης Hdt.1.203; ἀ. κτήνεων καὶ ἰχθύων ib.216; ἀ. πολέμου Id.5.6; ἀπ' ἐλαχίστων χρημάτων X.Mem.1.2.14; ἀ. τῆς ἀγορᾶς Id.An.6.1.1; τρέφειν τὸ ναυτικὸν ἀ. τῶν νήσων Id.HG4.8.9, cf. Th.1.99; ἀ. τῶν κοινῶν πλουτεῖν Ar.Pl.569, cf. D.24.124; ἀ. μικρῶν εὔνους . . γεγένησαι Ar.Eq. 788, cf. D.18.102; ἀφ' ὥρας ἐργάζεσθαι quaestum corpore facere, Plu. Tim.14.    6 of the cause, means, or occasion from, by, or because of which a thing is done, ἀ. τούτου κριοπρόσωπον τὤγαλμα τοῦ Διὸς ποιεῦσι Hdt.2.42; ἀ. τινος ἐπαινεῖσθαι, θαυμάζεσθαι, ὠφελεῖσθαι, Th.2.25,6.12, X.Cyr.1.1.2; ἀ. τῶν ξυμφορῶν διαβάλλεσθαι Th.5.17; τὴν ἐπωνυμίαν ἔχειν ἀ. τινος Id.1.46; ἀ. λῃστείας τὸν βίον ἔχειν X.An. 7.7.9; ἀπ' αὐτῶν τῶν ἔργων κρίνειν D.2.27; ἀ. τοῦ πάθους in consequence of... Th.4.30; βλάπτειν τινὰ ἀ. τινος Id.7.29; κατασκευάσαντα τὸ πλοῖον ἀφ' ὧν ὑπελάμβανε σωθήσεσθαι D.18.194; τρόπαιον ἀ. τινος εἱστήκει on occasion of his defeat, Id.19.320; τλήμων οὖσ' ἀπ' εὐτόλμου φρενός A.Ag.1302, cf. 1643; ἀ. δικαιοσύνης by reason of it (v. l. for ὑπό), Hdt.7.164; ἀ. τῶν αὐτῶν λημμάτων on the same scale of profits, D.3.34, etc.; for ὅσον ἀ. βοῆς ἕνεκα, v. ἕνεκα: hence in half adverbial usages, ἀ. σπουδῆς in earnest, eagerly, Il.7.359; ἀ. τοῦἴσου, ἀ. τῆς ἴσης, or ἀπ' ἴσης, equally, Th.1.99,15, D.14.6, etc.; ἀπ' ὀρθῆς καὶ δικαίας τῆς ψυχῆς Id.18.298; ἀ. ἀντιπάλου παρασκευῆς Th.1.91; ἀ. τοῦ προφανοῦς openly, ib.35; ἀ. τοῦ εὐθέος straightforwardly, Id.3.43; ἀ. τοῦ αὐτομάτου of free-will, Pl.Prt.323c; ἀ. γλώσσης by word of mouth, Hdt.1.123 (but also, from hearsay, A.Ag.813); ἀ. στόματος Pl.Tht.142d; ἀπ' ὄψεως at sight, Lys.16.19; ἀ. χειρὸς λογίζεσθαι on your fingers, Ar.V.656; πεύθομαι δ' ἀπ' ὀμμάτων νόστον A.Ag. 988; ὀμμάτων ἄπο in the public gaze, E.Med.216; ἀ. τοῦ κυάμου ἄρχοντας καθίστασθαι X.Mem.1.2.9; ἡ βουλὴ ἡ ἀ. τοῦ κυάμου Th.8.66, cf. IG1.9; τοὺς ἀ. τοῦ κυάμου δισχιλίους ἄνδρας Arist.Ath.24.3; τριηράρχους αἱρεῖσθαι ἀ. τῆς οὐσίας Decr. ap. D.18.106; ἀφ' ἑαυτοῦ from oneself, on one's own account, Th.8.6, etc.; ἀφ' ἑαυτοῦ γνώμης Id.4.68; ἀ. συνθήματος, ἀ. παραγγέλματος, by agreement, by word of command, Hdt.5.74, Th.8.99; ἀ. σάλπιγγος by sound of trumpet, X.Eq.Mag.3.12 (s.v.l.); ἐπίτροπος ἀ. τῶν λόγων, = Lat. procurator a rationibus, Ann.Epigr..1913.143a (Ephesus, ii A. D.).    7 of the object spoken of, τὰ ἀ. τῆς νήσου οἰκότα ἐστί the things told from or of the island... Hdt.4.195, cf. 54, 7.195; νόμος κείμενος ἀ. τῶν τεχνῶν Ar.Ra.762.    B in Arc., Cypr., ἀπύ takes dat., ἀπὺ τᾷ [ἁμέρᾳ] IG5(2).6 (Tegea); ἀπὺ τᾷ ζᾷ Inscr.Cypr.135.8 H. (Idalion).    2 in later Greek ἀπό is found c. acc., PLond.1.124.30 (iv/v A. D.).    C in Hom. frequent with Verbs in tmesi, as Il.5.214, etc., and sts. in Prose, as Hdt.8.89.    D IN COMPOS.:    1 asunder, as ἀποκόπτω, ἀπολύω, ἀποτέμνω: and hence, away, off, as ἀποβάλλω, ἀποβαίνω; denoting, remoual of an accusation, as ἀπολογέομαι, ἀποψηφίζομαι.    2 finishing off, completing, ἀπεργάζομαι, ἀπανδρόω, ἀπανθρωπίζω, ἀπογλαυκόω.    3 ceasing from, leaving off, as ἀπαλγέω, ἀποκηδεύω, ἀπολοφύρομαι, ἀποζέω, ἀπανθίζω, ἀφυβρίζω.    4 back again, as ἀποδίδωμι, ἀπολαμβάνω, ἀπόπλους: also, in full, or what is one's own, as ἀπέχω, ἀπολαμβάνω: freq. it only strengthens the sense of the simple.    5 by way of abuse, as in ἀποκαλέω.    6 almost = ἀ- priv.; sts. with Verbs, as ἀπαυδάω, ἀπαγορεύω; more freq. with Adjectives, as ἀποχρήματος, ἀπότιμος, ἀπόσιτος, ἀπόφονος.    E ἄπο, by anastrophe for ἀπό, when it follows its Noun, as ὀμμάτων ἄπο S.El.1231, etc.; never in Prose.    2 ἄπο for ἄπεστι, Semon.1.20, Timocr.9.

German (Pape)

[Seite 293] ab, ab, drückt im Allgemeinen die Entfernung von einem Gegenstande aus.

Greek (Liddell-Scott)

ἀπό: Αἰολ. ἀπύ, Σαπφ. 50, Ἐπίγραμ. Μυτιλ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 2189, πρβλ. 4725. 5, 4727: πρόθ. μετὰ γεν. μόνον (Σανσκρ. καὶ Ζενδ. apa· Λατ. ab, au-, abs· Γοτθ. καὶ Παλαιο-Σκανδ. af· Ἀγγλο-Σαξ. of (πρβλ. τὰ ἀγγλ. of, off)· Παλ΄ Ὑψ. Γερμ. aba (von), Γερμ. ab- ἐν συνθέσει). Ἡ ἀρχικὴ σημασ. εἶναι ἀπὸ, δηλ. ἀπὸ τινος. [ᾰπο: ἀλλ’ ἐν τῇ παλαιᾷ ἐπ. ἡ λήγουσα ἐνίοτε ἐξετείνετο ἐν τῇ ἄρσει πρὸ ὑγροῦ, πρὸ τοῦ δ, ἢ πρὸ τοῦ δίγαμμα· οὕτω παρ’ Ἀττ. πρὸ τοῦ ῥ. Ἐν ταῖς τοιαύταις περιπτώσεσιν οἱ μεταγενέστεροι ποιηταὶ ἔγραφον ἀπαί, ὡς παραί, ὑπαί, Spitzn Vers. Her. σ. 52. Ἡ πρώτη συλλαβὴ μακρὰ ἐν τοῖς Ἐπικοῖς συνθέτοις, οἷον ἐν τῷ ἀπονέεσθαι, ὅπου ἄλλως ἡ λέξις δὲν θὰ ἠδύνατο νὰ σταθῇ ἐν τῷ στίχῳ.]

French (Bailly abrégé)

A. adv. (en poésie et en prose ion.) au loin, à l’écart : ἀπὸ χλαῖναν βάλλειν IL jeter au loin son manteau ; τινι ἀπὸ λοῖγον ἀμύνειν IL repousser au loin le fléau qui menace qqn;
B. prép. avec le gén.;
I. en venant de, de :
1 avec idée de lieu, avec ou sans mouv. : καπνὸς ἀπὸ χθονὸς ἀΐσσων OD fumée qui s’élève du sol ; ἀφ’ ἵππων, ἀπὸ νηῶν μάχεσθαι ou μάρνασθαι IL, OD combattre du haut des chars, de dessus les navires ; fig. ἀπ’ αἰῶνος ὀλέσθαι IL quitter la vie, mourir;
2 avec idée de temps à partir de, à la suite de : ἀπὸ δείπνου θωρήσσοντο IL au sortir de table, ils s’armaient de leurs cuirasses ; ἀπὸ δείπνου εἶναι ou γενέσθαι HDT avoir dîné ; ἀπὸ παίδων XÉN dès l’enfance ; τὸ ἀπὸ τούτου ou τοῦδε à la suite de cela ; ἀφ’ οὗ χρόνου ou simpl. ἀφ’ οὗ (ion. ἀπ’ οὗ) depuis que;
3 avec idée de descendance οὐκ ἀπὸ δρυὸς οὐδ’ ἀπὸ πέτρης OD (qui n’est issu) ni d’un chêne ni d’un rocher ; οἱ ἀπό τινος ATT les descendants de qqn ; ἀπὸ Σπάρτης HDT (celui, ceux) de Sparte ; οἱ ἀπὸ τοῦ Πυθαγόρου les disciples de Pythagore ; fig. en parl. de choses κάλλος ἀπὸ Χαρίτων OD la beauté née des Grâces ; μήδεα ἀπὸ θεῶν OD les sages pensées qui viennent des dieux ; ἔβλητ’ ἐμῆς ἀπὸ χειρός IL il a été frappé d’un trait parti de ma main ; τἀπ’ ἐμοῦ SOPH ce qui est en mon pouvoir ; τὸ ἀπὸ σεῦ HDT ton avis ; καὶ βέβαια τἀπὸ σοῦ ; EUR et peut-on compter sur ce qui doit venir de toi, sur ton concours ? ἐπωνυμίαν ἔχειν ἀπό τινος THC recevoir un surnom par suite de qqe particularité ; κρίνειν ἀπ’ αὐτῶν τῶν ἔργων DÉM juger d’après les œuvres mêmes ; ἀπό τινος θαυμάζεσθαι, διαβάλλεσθαι THC être admiré, calomnié à cause de qch ; ἀπὸ τῶν ἐμῶν δειπνήσετον AR vous souperez tous deux à mes frais ; avec un gén. d’instrument ou de moyen τοὺς πέφνεν ἀπ’ ἀργυρέοιο βιοῖο IL il les tua de son arc d’argent ; ἀπὸ χειρὸς ἐργάζεσθαί τι LUC faire qch de sa main ; ἀπὸ γλώσσης de vive voix (mais οὐκ ἀπὸ γλώσσης ESCHL qui ne part pas seulement de la bouche) ; ἀπὸ κτηνέων ζώειν καὶ ἰχθύων HDT vivre de bétail et de poissons ; ἀπὸ κυάμου καθιστάσθαι ἄρχοντα XÉN instituer un magistrat par un vote (litt. au moyen d’une fève) ; avec un n. de matière ἀπὸ ξύλου πεποιημένος HDT (vêtement) fait de coton ; avec un gén. partitif βαία γ’ ἀπὸ πολλῶν ESCHL de tant de milliers, il reste bien peu ! avec un gén. d’objet ταῦτα μὲν τὰ ἀπὸ τῶν ποταμῶν HDT voilà ce que j’avais à dire au sujet (litt. du côté) des fleuves;
II. hors de :
1 en séparant de, en éloignant de : ἐλευθεροῦν ἀπό τινος THC délivrer de qqn;
2 loin de : κεκρυμμένος ἀπ’ ἄλλων OD (signe) caché, hors de portée d’autrui, càd connu d’Ulysse et de Pénélope seuls et inconnus à tout autre ; en parl. de mesures itinéraires ὅσον πέντε καὶ δέκα στάδια ἀπὸ Φυλῆς XÉN environ à 15 stades de Phylè ; fig. hors de, contrairement à : πὸ σκόπου OD hors du but, autrement qu’il ne convient ; ἀπὸ δόξης IL contrairement à l’opinion qu’on a ; ἀπ’ ἐλπίδος ou ἀπ’ ἐλπίδων contre l’attente, contre l’espérance ; ἀπὸ ἀνθρωπείου τρόπου THC en dehors de l’ordre des choses humaines;
III. qqf en poésie après son régime, et alors accentué ἄπο : ὄμμάτων ἄπο (sang qui coule) des yeux, ou par le témoignage de mes yeux;
En compos. marque :
1 la séparation (ἀπολύω, ἀποτέμνω) ; l’éloignement (ἀπάγω, ἀπέρχομαι);
2 le changement (ἀπανδρόω, ἀπανθρωπίζω);
3 l’achèvement (ἀπεργάζομαι, ἀποτελέω) ; la cessation (ἀπαλγέω, ἀποζέω);
4 le retour (ἀποδίδωμι, ἀπόπλους);
5 la privation ou la négation (ἀπάνθρωπος, ἀπαυδάω).
Étymologie: cf. lat. ab.

English (Autenrieth)

from (a b).—I. adv. (here belong all examples of the so-called use ‘in tmesi’), off, away; ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι, Il. 1.67; ἀπὸ δὲ χλαῖναν βάλε, Il. 2.183, etc.; a subst. in the gen. (of separation) is often added to render more specific the relation of the adv., ἀπ' χῶ χειρὸς ὀμόργνῦ, Il. 5.416; πολλόν γὰρ ἀπὸ πλυνοί εἰσι πόληος, Od. 6.40; thus preparing the way for the strict prepositional usage.—II. prep., w. gen., from, away from, denoting origin, starting-point, separation (distance); οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου, οὐδ' άπὸ πέτρης, ‘sprung from’ tree or rock, Od. 19.163 ; ἀφ' ἵππων ἆλτο χαμᾶζε, ‘from his car,’ Il. 16.733; so freq. ἀφ' ἵππων, ἀπὸ νεῶν μάχεσθαι, where we say ‘on’; οὐκ ἀπὸ σκοποῦ οὐδ' ἀπὸ δόξης | μῦθεῖται βασίλεια, ‘wide of,’ i. e. she hits the mark and meets our views, Od. 11.344 ; μένων ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο, ‘away from’ his wife, Il. 2.292; so ἀπ' οὔατος, ἀπ ὀφθαλμῶν; adverbial phrase, ἀπὸ σπουδης, ‘in earnest,’ Il. 12.237. The ‘temporal’ meaning commonly ascribed to ἀπὸ in Il. 8.54 is only implied, not expressed by the preposition.

English (Slater)

ᾰπό (
   1 ἄπο (O. 3.9), (O. 1.13), (P. 5.7), (N. 3.8) 84, (I. 4.53), Πα. 20. 11, 13)
   1 prep. c. gen.
   a with a verb of motion, from Πίσα τᾶς ἄπο νίσοντ' ἐπ ἀνθρώπους ἀοιδαί (O. 3.9) Ἴστρου ἄπο σκιαρᾶν παγᾶν (O. 3.14) Ἀρκαδίας ἀπὸ δειρᾶν (O. 3.27) ἀπὸ Στυμφαλίων τειχέων (O. 6.99) Λερναίας ἀπ' ἀκτᾶς (O. 7.33) ἀπὸ Μαντινέας (O. 10.70) τᾶν λιπαρᾶν ἀπὸ Θηβᾶν φέρων (P. 2.3) ἀπ' Ἀρκαδίας (P. 3.26) αἶψα δ' ἀπὸ κλισιᾶν ὦρτο (P. 4.133) ἔκ τε Πύλου καὶ ἀπ' ἄκρας Ταινάρου (P. 4.174) ἀπ' Ἄργεος ἤλυθον (P. 8.41) στεῖχ' ἀπ Αἰγίνας (N. 5.3) φεῦγε γὰρ πατρίων οἴκων ἀπό τ' Ἄργεος (N. 9.14) Ἀνταίου δόμους Θηβᾶν ἄπο Καδμειᾶν ἦλθ' ἀνήρ (I. 4.53)
   b out of, from out of, from, generally ἄνθεμα δὲ χρυσοῦ φλέγει ἀπ' ἀγλαῶν δενδρέων (O. 2.73) [ἀπ byz.: ὑπ codd. (O. 5.14) ] φιάλαν ὡς εἴ τις ἀφνειᾶς ἀπὸ χειρὸς ἑλὼν δωρήσεται νεανίᾳ γαμβρῷ (O. 7.1) ἀλλὰ νῦν ἑκαταβόλων Μοισᾶν ἀπὸ τόξων ἐπίνειμαι ἀκρωτήριον Ἄλιδος (O. 9.5) θύγατρ' ἀπὸ γᾶς Ἐπειῶν Ὀπόεντος ἀναρπάσαις (O. 9.58) αἰθέρος ψυχρῶν ἀπὸ κόλπων ἐρήμου βάλλων (O. 13.88) [ἀπὸ coni. Stone: ἐρέω codd.: ἄρα Wil. (P. 1.77) ] φλόγ' ἀπὸ ξανθᾶν γενύων πνέον (P. 4.225) τὸ δ' ἐμὸν γαρύει ἀπὸ Σπάρτας ἐπήρατον κλέος (P. 5.73) δόξαν ἱμερτὰν ἀγαγόντ' ἀπὸ Δελφῶν (P. 9.75) ἀφθονίαν ὄπαζε μήτιος ἁμᾶς ἄπο (N. 3.9) Νεμέας Ἐπιδαυρόθεν τ' ἄπο καὶ Μεγάρων δέδορκεν φάος (N. 3.84) Κλεωναίου τ' ἀπ ἀγῶνος ὅρμον στεφάνων πέμψαντα καὶ λιπαρᾶν εὐωνύμων ἀπ Ἀθανᾶν (N. 4.17) καὶ τίς ἄνδρας ἀλκίμους δαίμων ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν (N. 5.16) χρὴ δ' ἀπ Ἀθανᾶν τέκτον' ἀεθληταῖσιν ἔμμεν (N. 5.49) ἔρνεα πρῶτος λτ;ἔνεικενγτ; ἀπ' Ἀλφεοῦ (N. 6.18) ὥτ' ἀπὸ τόξου ἱείς (N. 6.28) ἄραντο γὰρ νίκας ἀπὸ παγκρατίου τρεῖς ἀπ' Ἰσθμοῦ, τὰς δ ἀπ εὐφύλλου Νεμέας (I. 6.60) —1. ἀπὸ προθύρων βαθύκολπον ἀνερέψατο παρθένον (Pae. 6.135) ὀμμ]άτων ἄπο σέλας ἐδίνασεν (Pae. 20.13) κελάρυξεν ὡς ἀπὸ κρανᾶν φέρτατον ὕδωρ *fr. 104b. 2* ἀπὸ τᾶς ἀγλαοκάρπου Σικελίας ὄχημα δαιδάλεον ματεύειν fr. 106. 6. στάσιν ἀπὸ πραπίδος ἐπίκοτον ἀνελών fr. 109. 3.
   c down from Δωρίαν ἀπὸ φόρμιγγα πασσάλου λάμβαν (O. 1.17) ὠκυπόρων ἀπὸ ναῶν ὅ σφιν ἐν πόντῳ βάλεθ' ἁλικίαν (P. 1.74) καὶ γὰρ αὐτὰ ποσσὶν ἄπεπλος ὀρούσαισ' ἀπὸ στρωμνᾶς (N. 1.50) εὖτ' ἂν αἰπεινῶν ἀπὸ σταθμῶν ἐς εὐδείελον χθόνα μόλῃ (P. 4.76) χαμαὶ καταβαὶς ἀφ' ἁρμάτων (N. 6.51) ἀπὸ Ταυγέτου πεδαυγάζων ἴδεν Λυγκεὺς (N. 10.61)
   d
   I far from, deprived of Ἄτλας οὐρανῷ προσπαλαίει νῦν γε πατρῴας ἀπὸ γᾶς ἀπό τε κτεάνων (P. 4.290)
   II from off δρέπων μὲν κορυφὰς ἀρετᾶν ἄπο πασᾶν (O. 1.13) μελέων ἄπο ποικίλον [σπά]ργανον ἔρριψεν (Pae. 20.11)
   e
   I won from ἕκτος οἷς ἤδη στέφανος περίκειται φυλλοφόρων ἀπ' ἀγώνων (O. 8.76) ἄγοντι δέ με πέντε μὲν Ἰσθμοῖ νῖκαι, δύο δ' ἀπὸ Κίρρας (P. 7.16) πέμπτον ἐπὶ εἴκοσι τοῦτο γαρύων εὖχος ἀγώνων ἄπο (N. 6.59)
   II coming from συμβαλεῖν μὰν εὐμαρὲς ἦν τό τε Πεισάνδρου πάλαι αἷμ' ἀπὸ Σπάρτας (N. 11.34) ἀπὸ Ταυγέτοιο μὲν Λάκαιναν ἐπὶ θηρσὶ κύνα τρέχειν πυκινώτατον ἑρπετόν fr. 106. 1. ὅπλα δ' ἀπ Ἄργεος fr. 106. 5. ὕδωρ Τιλφώσσας ἀπὸ καλλικράνου fr. 198b.
   III begotten from υἱὸς Δανάας· τὸν ἀπὸ χρυσοῦ φαμὲν αὐτορύτου ἔμμεναι (P. 12.17) ἐκ δὲ Κρόνου καὶ Ζηνὸς ἥρωας αἰχματὰς φυτευθέντας καὶ ἀπὸ χρυσεᾶν Νηρηίδων Αἰακίδας ἐγέραιρεν (N. 5.7) κράτησεν ἀπὸ ταύτας αἷμα πάτρας Καλλίας (N. 6.35) θνατᾶς δ' ἀπὸ ματρὸς ἔφυ fr. 61. 5.
   f from the time of, since ἐθελήσω τοῖσιν ἐξ ἀρχᾶς ἀπὸ Τλαπολέμου ξυνὸν ἀγγέλλων διορθῶσαι λόγον (O. 7.20) μὴ κρύπτε κοινὸν σπέρμ' ἀπὸ Καλλιάνακτος (O. 7.93) νιν κλυτᾶς αἰῶνος ἀκρᾶν βαθμίδων ἄπο σὺν εὐδοξίᾳ μετανίσεαι (P. 5.7) ἔν τε Μοίσαισι ποτανὸς ἀπὸ ματρὸς φίλας (ἀπὸ τῆς πρώτης ἡλικίας. Σ.) (P. 5.114) τελέαν δ' ἔχει δόξαν ἀπ ἀρχᾶς (P. 8.25)
   g ἀπὸ γλώσσας, simm. αἶνος ὃν ἀπὸ γλώσσας Ἄδραστος ἐς Ἀμφιάρηον φθέγξατ (O. 6.13) εἰ χρεὼν τοῦθ' ἁμετέρας ἀπὸ γλώσσας κοινὸν εὔξασθαι ἔπος (P. 3.2) πολὺν ῥόθον ἵεσαν ἀπὸ στομάτων Ἐλείθυιά τε καὶ Λάχεσις (Pae. 12.16) πρὶν μὲν ἕρπε τὸ σὰν κίβδηλον ἀνθρώποισιν ἀπὸ στομάτων Δ. 2. 3.
   h from, as a result of κοιτάξατο νύκτ' ἀπὸ κείνου χρήσιος (O. 13.76)
   2 in tmesis. ἀπὸ ἔχειν (O. 2.69) ἀπὸ ῥίψον (O. 9.35) ἀπὸ εἴργοντες (O. 13.59) ἀπὸ ἀμβλύνει (P. 1.82) ἀπὸ λιπὼν (P. 3.101) ἀπὸ δώσω (P. 4.67) ἀπὸ ῥίψαις (P. 4.232) ἀπὸ καὶ θανών (I. 7.30) ἀπὸ δρέπεσθαι fr. 122. 8. ἀπὸ ὤθεον fr. 166. 3.
   3 fragg. ἀπὸ καὶ πατρός Πα. 7C. 9. ἁμετέρας ἄπ[ο (supp. Lobel) fr. 59. 8.

Spanish (DGE)

• Alolema(s): eol., arcad., chipr. y tes. ἀπύ Sapph.27.6, 94.5, Alc.58.21, Theoc.28.16; poét. ἀπαί Emp.B 134, cf. Eust.625.12, Orác. en Porph.Plot.22.39

• Grafía: formas c. apócope ἀπ πατέρων Alc.6.17, tes. ἀτ τᾶς πρεσβείας IG 9(2).517.12 (Larisa III a.C.); formas c. elisión ἀπ' Ἄργεος Il.2.287, c. asimil. ἀφ' ἵπποιιν Il.5.13

• Prosodia: [ᾰ-]

• Morfología: [ἄπο como adv. y como prep. en anástrofe]
A Iἄπο lejos, aparte κακῶν ἄπ' οὐδέν ninguna cosa hay libre de males Semon.1.20, ᾧ συμβουλεύειν χὲρς ἄπο, νοῦς δὲ πάρα Timocr.9W.
II combinado c. adv. o c. otras prep. de, desde ἀπὸ πρός LXX 1Re.26.11, ἀπὸ πέραν LXX Id.7.25
•esp. c. adv. en -θεν, ἀπὸ μακρόθεν LXX 2Es.3.13, Eu.Matt.26.58, Polem.Phgn.15.
B prep. de gen.
I c. mov. desde de, desde
1 c. suj. de pers. o asimilado más verb. de traslado (tr. o intr.) más ἀπό más lugar:
a) ἀπό más lugar habitado, construcciones ἔθνεα πολλὰ νεῶν ἄπο καὶ κλισιάων ... ἐστιχόωντο Il.2.91, στείχοντες ἀπ' Ἄργεος Il.2.287, οὐδ' ἀφ' ἑστίας συθείς sin separarse de su hogar A.Pers.866, ἀπὸ δωμάτων ... ἔβα E.El.588, ἢν ... τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου ἀπαγάγωσι Th.1.28, cf. 128, ἀνὴρ ἀπὸ τείχους εἰσιών Ar.Th.495
•ἀπό más accidente geográfico πέμπ' ἀπὸ νήσου Od.5.263, γᾶς ἀπὺ πειράτων ἦλθον Alc.345.1, cf. X.Ages.9.4, ἵει σαυτὸν ... ἀπὸ γῆς Ar.Pax 159, τάν ποτε Ἴστρου ... ἀπὸ παγᾶν ἔνεικεν Ἀμφιτρυωνιάδας Pi.O.3.14, πνοαὶ δ' ἀπὸ Στρυμόνος μολοῦσαι A.A.193, cf. Hdt.1.206, ἀπ' Οὐλύμπω δὲ μολοῖσα Theoc.20.38, ἐρχόμενον ἀπ' ἀγροῦ que venía del campo, Eu.Marc.15.21, de cosas concr. ἀπαίρετε ... ἀπὸ τῶν καλπίδων apartaos de las urnas Ar.Lys.539
•ἀπό más puntos cardinales, direcciones ῥέει ... ἀπὸ βορέω Hdt.4.54, cf. 2.31, ἀμῦναι ... ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ Th.8.105, transf. articular τὴν ἀφ' ἡλίου βολῶν κέλευθον S.Ai.877
•desde la meta ἄφες ἀπὸ βαλβίδων Ar.Eq.1159, cf. Pl.Phdr.254e, ἀπὸ νύσσης τέτατο δρόμος Il.23.758
•precisando más la procedencia Ἀρίσβηθεν φέρον ἵπποι ... ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος (al cual) le traían los caballos de Arisba, desde el río Seleente, Il.2.839, cf. 849, ἐκ Κορίνθου ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου Pl.Tht.142a
•c. indicación del punto de llegada ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν Eu.Matt.23.34, cf. LXX De.30.4
•hipercar. esp. c. formas en -θεν: ἀπὸ Τροίηθεν ἰόντα Il.24.492, ἀπ' οὐρανόθεν προΐαλλεν Il.8.365;
b) ἀπό más pers. o partes del cuerpo en vez de lugar τούτω δ' οὐ ... ἀποίσετον ... ἵπποι ... ἀφ' ἡμείων los caballos no alejarán de nosotros a estos dos, Il.5.258, ὦσαν ἀπὸ σφείων Il.4.535, θυμὸς ᾦχετ' ἀπὸ μελέων Il.13.672, uso pregnante θυμὸν ἀπὸ μελέων δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω que su alma (saliendo) de sus miembros se hundiera en el Hades, Il.7.131;
c) c. verb. de mov. fig. o que indica separación más ἀπό más pers. o abstr. οἱ Ἴωνες καὶ ὅσοι ἀπὸ βασιλέως ... ἠλευθέρωντο los jonios y cuantos pueblos se habían liberado del Rey Th.1.95, Εὔβοια ἀπέοτη ἀπὸ Ἀθηναίων Th.1.114, ἀπολύεσθαι ἀπὸ ἀνδρός separarse del marido, Eu.Luc.16.18, ἀπὸ τοῦ βελτίστου πρὸς τὰ κοινὰ προσέρχονται Pl.Ep.358b, cf. R.529a, 613b, τὸ δ' ἀγαθὸν λέγεσθαι ... ἀφ' οὗ συμβαίνει τὸ ὠφελεῖσθαι el bien es dicho de aquello de donde procede lo útil Chrysipp.Stoic.3.18., ἀποπηδήσαντες ἀπὸ τοῦ λόγου saliéndose del debate Pl.Tht.164c;
d) c. verb. que significan ‘esconder’, ‘ocultar’ σήμαθ' ... κεκρυμμένα ... ἀπ' ἄλλων Od.23.110, ἐκρύβη ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου Eu.Luc.19.42.
2 c. suj. de pers. o cosa más verb. de acción o proceso más ἀπό más lugar, pers. o abstr. de, desde:
a) c. verb. que indican ‘(des)atar’, ‘(des)colgar’ ἀπὸ πασσάλου ... τόξα ... ἑλόμην Il.5.209, ἁψαμένη βρόχον ... ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου tras haber colgado una cuerda del elevado techo, Od.11.278, δοκοὺς ... ἀρτήσαντες ... ἀπὸ τῆς τομῆς Th.2.76, ἀπὸ ὑψηλοῦ κρεμασθείς Pl.Tht.175d
•ἀπὸ μηχανῆς ex machina, suspendido de la tramoya Τιμοκράτης δὲ μόνος, ὥσπερ ἀπὸ μηχανῆς, μαρτυρεῖ D.40.59, cf. Alex.126.9, Arist.Po.1454^b2, ἀπὸ μηχανῆς θεὸς ἐπεφάνης Men.Fr.243;
b) c. verb. que indican ‘levantar’, ‘quitar’, ‘cortar’, ‘sacar’, tb. ‘caer’, etc., frec. c. partes del cuerpo ἀπ' ἐμεῖο κάρη τάμοι Il.5.214, ῥῆξεν δ' ἀπὸ τοῖο τένοντας Il.16.587, ἀπ' ὤμων τεύχε' ἕλοντο Il.7.122, cf. Theoc.22.182, τὰ μακρὰ τείχη ἀπορρήξαντες ἀπὸ τῆς ... πόλεως Th.4.69
•ἁρπάζοντες ἀπὸ τῶν θηλέων ... τὰ τέκνα Hdt.2.66, τὸ ἐλεγεῖον ... ἐξεκόλαψαν ... ἀπὸ τοῦ τρίποδος Th.1.132, ἡμᾶς δὲ ἀπὸ τῆς ... ξυμμαχίας ... εἴρξουσι Th.1.35, πίπτειν ἀπὸ τῆς τραπέζης Eu.Matt.15.27
•c. formas en -φι Il.11.374, usos pregnantes ἀπ' αἰῶνος νέος ὤλεο has muerto joven (arrebatado) de la vida, Il.24.725, ἵνα ἀπὸ τῆς ἐμῆς κεφαλῆς τὴν τοῦ σοφωτάτου ... κεφαλὴν ... ἀναδήσω para que (quitando la corona) de mi cabeza, corone la del más sabio Pl.Smp.212e, εὖρον αὐτὸν ... ἀπὸ ἀρρωστίας lo encontraron (salido) de la enfermedad, convaleciente Dor.Ab.M.88.1736A
•transf. articular ὅτι αἴρει τὰ ἀπὸ τῆς γῆς (el aire se llama así) porque levanta las cosas de la tierra Pl.Cra.410b;
c) c. verb. que indican ‘salir’, ‘brotar’, ‘verter’, ‘derramar’ πῦρ δαῖεν ἀπὸ κρατός τε καὶ ὤμων Il.5.7, χαλκὸς ἀπ' αὐτόφιν ... οὐρανὸν εἴσω λάμπ' Il.11.44, τοῦ καὶ ἀπὸ γλώσσης μέλιτος γλυκίων ῥέεν αὐδή Il.1.249, cf. Hes.Th.97, E.Hec.240, χεῖρες ἀπ' ὤμων ἀίσσοντο Hes.Th.671, cf. Emp.B 29.1;
d) c. verb. de ‘lanzar’, ‘disparar’ ὀϊστὸν ἀπὸ νευρῆφιν ἴαλλεν Il.8.300, cf. Hes.Sc.409, ἀπ' ἀγκύλης ἵησι en el juego del cótabo, B.Fr.17, cf. Cratin.273
•κινήσω τὸν ἀφ' ἱερᾶς moveré la (ficha) desde la línea sacra e.d. me jugaré el todo por el todo fig. c. ref. al juego de los πεττοί Epich.162, cf. Sophr.133, Theoc.6.18;
e) c. verb. que indican una actividad desde animal o vehículo desde μάχοντο ... οἱ μὲν ἀφ' ἵππων, οἱ δ' ἀπὸ νηῶν Il.15.386, ἀφ' ἵππων ... μάρνασθαι Od.9.49, πεζομαχεῖν ἀπὸ τῶν νεῶν Th.7.62, ἀπὸ τῶν καταστρωμάτων μαχόμενοι Th.2.90, ἐθήρευεν ἀπὸ ἵππου X.An.1.2.7, transf. articulares οἱ ἀπὸ τῶν πύργων ... ἐπαρήξουσιν X.Cyr.6.4.18
•en usos pred. ἀφ' ἵππων a caballo μάχη ... ἦν ἀφ' ἵππων Hdt.1.79, λαμπὰς ἔσται ... ἀφ' ἵππων habrá una carrera de antorchas a caballo Pl.R.328a, τί δῆτα ληρείς ὥσπερ ἀπ' ὄνου καταπεσών; ¿qué tonterías dices como el que se cayó del burro? Ar.Nu.1273, cf. Pl.Lg.701c, Ar.V.1370;
f) en giros adv. c. abstr. ἀπὸ τοῦ πρόφανοῦς ... βοηθεῖν ayudar abiertamente Th.1.35, οὐδ' ... ἀπὸ τῆς ἴσης κοινὰς στρατείας ἐποιοῦντο no hacían expediciones comunes en pie de igualdad Th.1.15.
3 c. pers. más verb. de lengua y sentido:
a) ‘ver’, ‘decir’, ‘oir’ más ἀπό más lugar o instrum. ἀπὸ Ταϋγέτου ... ἴδεν Pi.N.10.61, ἐν ταῖς ναυσίν αἰρόμενος αὖ τοὺς ἱστοὺς ἀπὸ τούτων ἐσκοπεῖτο X.HG 6.2.29, cf. Pl.R.445c, ἀπὸ τοῦ τείχους ἀποκρίνασθαι responder desde la muralla Th.2.74, ἐβρόντησεν ἀπ' ... Ὀλύμπου Od.20.103, μελίγηρυν ἀπὸ στομάτων ὄπ' ἀκοῦσαι Od.12.187, δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες los dioses escuchan reclamaciones no dichas de palabra A.A.813, ἀπὸ γλώσσας ... φθέγξατ' Pi.O.6.13, cf. P.3.2, ἐρεῖν ... τἀπὸ καρδίας σαφῶς E.IA 475, ἐντειλάμενος ... ἀπὸ γλώσσης ordenándole de palabra Hdt.1.123, Ἰλίαδα ὅλην ... ἀπὸ στόματος εἰπεῖν recitar toda la Ilíada de memoria X.Smp.3.5, cf. Mem.3.6.9, Philem.48, ἀφ' ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ Κυρίου 1Ep.Thess.1.8
•en uso c. atracción εἰσεῖδε ... στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο ἀπὸ ῥίου Il.14.154, ἀνὰ δ' ἐβόασεν ... ἀ. πέτρας σταθείς desde allí, de pie sobre la roca dió un gran grito E.Tr.523;
b) c. verb. de sentimiento, en diversas locuciones ἀπὸ γλώσσης φίλον εἶναι ser amigo (sólo) de palabra Thgn.63, ὄλας φιλέην ... ἀπὺ καρδίας Theoc.29.4, ὅσον καὶ ἀπὸ βοῆς ... ὠργίζετο sólo de boquilla se encolerizó Th.8.92, cf. X.HG 2.4.31
•en frase hecha οὐκ ἀπ' ἄκρας φρενός no forzado A.A.805;
c) c. verb. de ‘ver’, ‘percibir’, a veces puede entenderse ἀπὸ como indicando agente o instrum. (cf. III, IV) ἴδοιτο ... ἀπ' ὄμματος que (nos) vea con sus ojos A.Supp.207, πεύθομαι δ' ἀπ' ὀμμάτων νόστον A.A.988, cf. E.Med.216, ἀπὸ Κόλχων ... μεμαθηκέναι haberse enterado por los Colcos Hdt.2.104, ὡς ... ἀνὴρ ἀπ' ἀνδρὸς ... φάτιν ... πύθηται A.Ch.736, cf. Th.3.26, ἀφ' ὧν ἐγὼ εἰκάζων por lo que yo conjeturo Th.4.126
•en frase adv. ὡς ἀπ' ὀμμάτων a la vista, a primera vista S.OC 15
•esp. en una percepción más intelectualizada desde, a partir de, con ἀπὸ γνώμης φέρειν φῆφον δικαίαν A.Eu.674, ἀπ' αὐτῶν τῶν ἔργων κρίνειν D.2.27
•como adv. λέγειν ... ἀπὸ τοῦ παραχρῆμα hablar improvisando X.HG 1.1.30;
d) c. verb. más ἀπὸ más objeto del conocimiento ἐξιστορήσαντες τὰ ἐβούλοντο πυθέσθαι ἀπὸ τῆς Ξέρξεω στρατιῆς habiéndose enterado de lo que quisieron sobre el ejército de Jerjes Hdt.7.195.
4 c. uerba accipiendi:
a) de, de entre λαχών ἀπὸ ληΐδος αἶσαν Od.5.40, ἄγρει δ' οἶνον ἐρυθρὸν ἀπὸ τρυγός saca vino rojo desde la hez Archil.11.9, ἀπὸ τοῦ κοινοῦ λαβών tomando del común Th.6.17, cf. X.An.4.7.27, φῦκος ἀπὸ σκανᾶς ἀγοράσδειν Theoc.15.16, ἀπὸ σοῦ δανίσασθαι pedirte prestado, Eu.Matt.5.42
•βάπτειν τὸν δάκτυλον ἀπὸ τοῦ αἵματος LXX Le.4.7
•op. ἐκ: λαμβάνομεν οὔτε ἐκ γῆς οὐδὲν ... οὔτ' ἀπὸ τῶν οἰκιῶν X.Mem.2.7.2
•para expresar la resta ἆρον ... ἀπὸ τγ PRyl.27.9;
b) en usos pregnantes, frec. en inscr. de ofrendas ἀνέθεν ... δεκάταν ἀπὸ τῶμ πολεμίων SIG 80.2 (Olimpia V a.C.), cf. 79, ὃν (τρίποδα) ἀνέθεσαν οἱ Ἕλληνες ἀπὸ τῶν Μήδων ἀκροθίνιον Th.1.132, cf. Paus.5.24.7, ἀπὸ τῶν βαρβάρων ἀναθήματα Plu.2.870d.
II c. suj. de pers. o personif. más verb. de origen o expresión equivalente más ἀπό más pers.
1 de, procedente de indicando relación genética γίγνονται ... ταί γ' ἔκ τε κρηνέων ἀπό τ' ἀλσέων de ciertas sirvientas de Circe Od.10.350, οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι ... οὐδ' ἀπὸ πέτρης Od.19.163, cf. Il.22.126, Pl.Ap.34d, θνατᾶς δ' ἀπὸ ματρὸς ἔφυ Pi.Fr.61.5, cf. O.7.93, πεφύκαμεν ... ἀπὸ δυοτήνου πατρός A.Th.1032, ἆρ' οἶσθ' ἀφ' ὧν εἶ; ¿sabes acaso de quienes eres hijo? S.OT 415, πατέρων μὲν Μυκηναίων ἄπο γεγῶσιν E.El.35, ὅσοι ἀπ' Ἀθηνέων γεγόνασι Hdt.1.147, τοὺς μὲν ἀπὸ θεῶν, τοὺς δ' ἐξ αὐτῶν τῶν θεῶν γεγονότας unos descendientes de dioses, otros hijos de los propios dioses Isoc.12.81, εὐπατρίδαι καὶ ἀπ' ἀμφοτέρων ὄντες siendo nobles por parte de padre y madre, por ambos lados E.Alc.920, cf. Hdt.7.97, ἀπὸ τῶν θεῶν ἀρχὴν δὲ ποιεῖσθαι πρέπον Theodect.7
•del Espíritu Santo τὸ πνεῦμα ... ἀπὸ θεοῦ ὄν Ign.Phil.7.1
•fig. de abstr. a partir de τό τε σιδηροφορεῖσθαι τούτοις ... ἀπὸ τῆς παλαιᾶς λῃστείας ἐμμεμένηκεν Th.1.5, ἀπὸ τοῦδε τὸ σφοδρὸν μίσος ἤρξατο πρῶτον ... γενέσθαι Th.1.103
•en sintagmas nominales c. numeral πέμπτη δ' ἀπ' αὐτοῦ γέννα la quinta generación a partir de él A.Pr.853.
2 c. sintagmas nominales de:
a) c. transf. articular más n. propio de pers. o asimilado τῶν ἀφ' Ἡρακλέους de los descendientes de Heracles Th.1.24
•esp. c. gen. de jefes de escuelas filosóficas οἱ ἀπὸ Πλάτωνος los seguidores de Platón, los platónicos Plu.Brut.2, οἱ ἀπὸ Πυθαγόρου los seguidores de Pitágoras, los pitagóricos Luc.Herm.14, cf. Ζηνόθεμις ... ὁ ἀπὸ τῆς στοᾶς ... τῶν δ' ἀπὸ τοῦ περιτάτου Κλεόδημος Luc.Symp.6;
b) indicando relación simplemente de procedencia de, procedente de βοός τ' ἀφ' ἁγνῆς ... γάλα A.Pers.611, c. abstr. μῆνις ἀφ' ἡμῶν A.Eu.314, καρποὺς ἀπὸ δενδρέων Hdt.1.202
•en uso pregnante Χαρίτων ἄπο κάλλος ἔχουσαι teniendo una belleza procedente de las Gracias, Od.6.18, θεῶν ἄπο μήδεα εἰδώς sabedor de designios procedentes de los dioses, Od.6.12, cf. Plu.2.138d;
c) c. ἀπό más lugar de procedencia o de donde se realiza normalmente una actividad, neutraliz. los rasgos de mov. y procedencia de Ἡρακλεῖδαι οἱ ἀπὸ Σπάρτης Hdt.8.114, οἱ ἀπὸ Ἰωνίας καὶ Ἑλλησπόντου ξύμμαχοι Th.1.9, οἱ ἀπὸ Φρυγίας los de Frigia, los frigios X.Cyr.2.1.5
•ἀπὸ τοῦ στόματος ἄνδρες soldados de vanguardia op. ἀπὸ τῆς οὐρᾶς (ἄνδρες) ‘los de retaguardia’, X.An.3.4.42, 43, ὥστε ἀνάγκην εἶναι ... φεύγειν ταχὺ τοὺς ἀπὸ τῶν οἰκιῶν de suerte que era forzoso que ... huyeran rápido los de las casas X.Cyr.7.5.23, οἱ ἀπὸ δαμοσίας los de la tienda real X.HG 4.7.4, cf. Plu.2.785b, muy frec. en lit. heleníst. y tard. ὡς ἀπὸ τῆς πρεσβείας ἐγένοντο cuando fueron de embajadores, IG 9(2).517.4, cf. 12 (Larisa III a.C.), οἱ ἀπὸ τῆς χώρας los del campo, campesinos Plb.2.6.8, ὁ ἀπὸ γεωργῶν PMasp.155.7 (VI d.C.), οἱ ἀπὸ τῆς οὐραγίας la retaguardia Plb.5.14.7, οἱ ἀπὸ τῆς σκηνῆς καὶ θεάτρου los actores, gente de teatro Plu.Sull.2, οἱ ἀπὸ τῆς βουλῆς los senadores Plu.Caes.10, ὁ ἀπὸ σκριβῶν el escriba, PFlor.71 (IV d.C.), cf. BGU 112.6 (I d.C.)
•de cosas ἀπὸ Θαραπείας ἀμπελών una viña de la ciudad de Tarapia, AfP 5.393 (II d.C.), σημεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ Eu.Marc.8.11
•frec. la transf. articular va c. neutr. plu. lo relativo a πάλαι δὴ τἀπὸ σοῦ βραδύνεται hace tiempo que lo tuyo se retrasa, que tú te retrasas S.OC 1628, cf. E.Tr.74, Th.8.56, τὰ ἀπὸ τῶν Ἀθηναίων la política ateniense Th.1.127.
III usos instrum. (cf. tb. I 3 c)
1 c. suj. pers. más verb. de acción o proceso más ἀπὸ más instrumento a partir de, con, a:
a) c. ἀπό más instrumento τοὺς ... πέφνεν ἀπ' ἀργυρέοιο βιοῖο Il.24.605, τόξου ἄπο κρατεροῦ ... ὀλέκοντα φάλαγγας Il.8.279, μάχεσθαι ἀπὸ ἄκοντος Str.17.3.7, παραπλεῖν ἀπὸ κάλω navegar remolcados por cables Th.4.25
•esp. ἀπὸ χειρός con la mano ἐμῆς ἀπὸ χειρὸς ἀλύξειν ... ὄλεθρον Il.10.371, cf. 11.675, ἀπὸ χειρὸς ἐργάζεσθαι μεγάλα Luc.Hist.Cons.29, λογίσαι ... φαύλως μὴ ψήφοις ἄλλ' ἀπὸ χειρός haz un cálculo sencillo, no con piedrecitas, con los dedos Ar.V.656
•ἀπὸ τῶν σκελῶν καὶ ἀπὸ χειρῶν καὶ ἀπὸ τραχήλου γυμνάζονται hacen ejercicios gimnásticos con piernas, brazos y cuello X.Lac.5.9, ποτίσαι ... ἀπὸ ποδός regar a pie (abriendo y cerrando acequias, regaderas y caballones, o moviendo un tipo de noria a pie) PRyl.157.21 (II d.C.)
•fig. ἀπὸ μικρῶν εὔνους αὐτῷ θωπευματίων γεγένησαι con pequeños halagos te has hecho amigo suyo Ar.Eq.788, πλέονες ἐξ ἀσκήσιος ἀγαθοὶ γίνονται ἢ ἀπὸ φύσιος Democr.B 242
•uso pregnante con, a τὴν γῆν ἐοῦσαν κυκλοτερέα ὡς ἀπὸ τόρνου que la tierra es redonda como hecha a torno Hdt.4.36, οὐδ' εἴ με χρύσειον ἀπὸ ῥαιστῆρος Ὅμηρον στήσητε ni aunque me hagáis surgir del martillo como un Homero de oro, AP 7.5 (Alc.Mess.)
•ἄρχοντας ἀπὸ τοῦ κυάμου καθιστάναι elegir arcontes con un haba, por sorteo X.Mem.1.2.9
•transf. art. βουλὴ ἡ ἀπὸ τοῦ κυάμου el Consejo del haba, el de los elegidos por sorteo Th.8.66, cf. SEG 10.11.7 (Atenas V a.C.), Arist.Ath.24.3, ἡ ἀπὸ τοῦ ξίφους μάχη batalla a espada D.S.5.29, ἁλιεῖς ἀπὸ ποδός pescadores de a pie, desde la orilla, BGU 220, 221, 756;
b) c. ἀπό más prendas con ἀπ' ἐξομίδος con solo la exomís S.E.P.1.153;
c) c. ἀπό más palabras, órdenes con, a ἀπὸ παραγγέλσεως a una orden X.An.4.1.5, ἀπὸ κελεύσματος Eub.8, cf. Th.2.92, D.S.3.15, ἀπὸ σάλπιγγος al toque de trompeta X.Eq.Mag.3.12 (cód.), ἐμαντεύσανθ' ὡς ἀφ' ἑνὸς στόματος (los astrólogos) profetizaron como a una voz, AP 11.159 (Lucill.);
d) c. ἀπό más abstr. o fig. convertido en usos adverb. ἀπὸ σπουδῆς ἀγορεύεις hablas seriamente, Il.7.359, ἀπὸ κράτους con todas sus fuerzas D.S.17.34, ἀπὸ τοῦ κρατίστου de buena fe Plb.6.56.3, 8.17.4, ἀπὸ τύχης por suerte Lys.21.10, ἀπὸ ταὐτομάτου espontáneamente Th.2.72, ἀπὸ μιᾶς de una vez, PSI 286.22 (III/IV d.C.).
2 c. verb. de ‘fabricar’ más ἀπό más material con que se hace algo de, con ὅταν δὲ τεύχῃ ... ἀπ' ὄμφακος ... οἶνον A.A.970, cf. S.Tr.704, ὅσσα τ' ἀπὸ γλυκερῶ μέλιτος Theoc.15.117, εἵματα ... ἀπὸ ξύλων πεποιημένα Hdt.7.65, ἔνδυμα ἀπὸ τριχῶν καμήλου Eu.Matt.3.4
•fig. κρᾶσις ἀπό τε τῆς ἡδονῆς συγκεκραμένη ... καὶ ἀπὸ τῆς λύπης Pl.Phd.59a.
3 c. verb. de los medios económicos y vitales con, de, a base de εἰ γάρ τις καὶ χερσὶ βίῃ μέγαν ὄλβον ἕληται, ἢ ὅ γ' ἀπὸ γλώσσης ληίσσεται si alguien con sus propias manos quita a la fuerza una gran fortuna o la roba con su lengua Hes.Op.321-322, ζῆν ἀπὸ τῶν ὀλίγων vivir con poco Thgn.1156, ἀπ' ἐλαχίστων μὲν χρημάτων ... ζῶντα X.Mem.1.2.14, cf. Isoc.15.158, ἔθνεα ... ἀπ' ὕλης ἀγρίης ζώοντα Hdt.1.203, ἀπὸ κτηνέων ζώουσι καὶ ἰχθύων Hdt.1.216, cf. 2.36, 4.22, ἀπὸ λῃστείας τὸν βίον ἔχειν X.An.7.7.9, τὸ ζῆν ἀπὸ πολέμου καὶ λῃστύος Hdt.5.6, cf. X.Cyr.3.2.25, ἀπὸ τῆς ἀγορᾶς ἔζων X.An.6.1.1, de expediciones guerreras τρέφειν τὸ ναυτικὸν ἀπὸ τῶν νήσων X.HG 4.8.9, ὁ μὲν ... δῆμος ἀπ' ἐλασσόνων ὁρμώμενος el pueblo ... disponiendo al comienzo de menos riquezas Th.2.65, cf. 1.114.
IV usos de causa o agente
1 a)usos de causa c. suj. de pers. o personif. más verb. de acción o proceso más ἀπό más pers. o abstr. a partir de, por, a causa de, de τλήμων οὖσ' ἀπ' αὐτόλμου φρενός A.A.1302, cf. 1643, ἀ. τούτου κριοπρόσωπον τοῦ Διὸς τὤγαλμα ποιεῦσι Hdt.2.42, τρόπαιον ἀ. αὐτῶν εἱστήκει se levantó por ello un trofeo D.19.320, ἀ. τούτου τοῦ τολμήματος ... ἐπῃνέθη por esta audacia fue alabado Th.2.25, ὀφελουμένοις ἀπ' αὐτῶν a los que se benefician a causa de ellos X.Cyr.1.1.2, τοὺς πολεμίους ... ἀπ' αὐτῶν βλάψαι Th.7.29, οὐκ ἐδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου no podía a causa de la multitud, Eu.Luc.19.3, οὐδὲν γὰρ ἐπωλεῖτο ἀπὸ προνοίας τῶν Ἐρετριῶν pues no se vendía nada por la previsión de los eretrios Th.8.95
•ἀ. τοῦ φόβου por miedo, Eu.Luc.21.26
•οὐκ ἄξιον ἀπ' ὄψεως οὔτε φιλεῖν οὔτε μισεῖν οὐδένα por solo el aspecto no hay que amar u odiar a nadie Lys.16.19, cf. Antiph.33.2
•en sintagmas nominales o c. adj. εἰδεχθής τις ἀπὸ τοῦ προσώπου feo de cara Thphr.Char.28.4, θῆλυν ἀπὸ χροιᾶς Theoc.16.49, σεμνὸς ... ἀ. τοῦ ... σχήματος Luc.DMort.10.8
•para explicar la causa etim. ἀπ' ἀρχῆς Λαομέδων καλούμενος llamado Laomedonte por su cargo Antiph.73, ἀφ' ἑαυτῶν τὴν ἐπωνυμίαν παρέχεσθαι Th.1.3;
b) c. palabras de convenio, tratado, etc. por, en virtud de ἀπὸ ξυνθήματος Th.7.22, ἐξεῖναι ... ἀπὸ ταύτης τῆς συγγραφῆς sea lícito en virtud de este contrato, POxy.373 (I d.C.), ἀπὸ παρασκευῆς en virtud de un arreglo o plan Th.1.133.
2 de, dependiente de, basado en, según
a) en usos predicativos νόμος τις ἐνθάδ' ἐστὶ κείμενος ἀπὸ τῶν τεχνῶν existe aquí una ley basada (en los méritos) en las artes Ar.Ra.762, ὅπου γὰρ ναυτικὴ δύναμίς ἐστιν ἀπὸ χρημάτων X.Ath.1.11, tb. ὅσσοι ἀπὸ γαστρὸς τὰς ἡδονὰς ποιήσονται Democr.B 235, cf. D.3.34, τριηράρχους αἱρεῖσθαι ... ἀπὸ τῆς οὐσίας elegir los trierarcos según sus patrimonios Decr. en D.18.106
•esp. en transf. articulares y sintagmas nominales ἡ ἀπὸ τιμημάτων πολιτεία constitución timocrática Pl.R.550c, cf. Isoc.12.131, Arist.Pol.1278^a23, 1294^b3;
b) de figuras geométricas a partir de, sobre, basado en ἐὰν ... ἀπὸ ... τοῦ γενομένου κύκλου κῶνος ἀναγραφῇ Archim.Sph.Cyl.1.19, ἀπὸ τῆς AB εὐθείας τετράγωνον ἀναγράψαι Euc.1.46, cf. 47, τρίγωνος ἀπὸ πεντάδος Plu.2.1018f.
3 ἀπό gramaticalizado como agente c. v. pas. o verb. intr. más ἀπό más pers. por οὐδέν γὰρ μέγα ἀπ' αὐτοῦ ἔργον ... ἐγένετο Hdt.1.14, cf. 2.54, Th.1.17, ἄλλαι τε γνῶμαι ἀφ' ἑκάστων ἐλέγοντο Th.3.36, ἀπ' αὐτῶν ὄνασθαι Pl.R.528a, τὸ ἀφ' ἑαυτοῦ ποιεῖν Chrysipp.Stoic.2.161
•muy frec. en época heleníst. y tardía ἀπελευθερουθεὶς ἀπὺ Στράτουνος IG 9(2).594 (Larisa III a.C.), cf. Plb.1.34.8, Str.5.4.12, D.H.9.12, ἀποδοκιμασθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων Eu.Luc.9.22, cf. I.AI 20.186
•c. transf. articular ἡ ἀφ' ὑμῶν τιμωρία vuestra venganza Th.1.69, ὁ ἀ. τῶν πολεμίων φόβος el miedo producido por los enemigos X.Cyr.33.53
•Δαμύλον ἀπὸ Ἡρακλίδου a Dámilo, el liberto de Heraclides, IG 5(2).50.49 (Tegea II d.C.), cf. 5(1).1391 (Andania)
•ἀφ' ἑστίας μυηθεῖσα iniciada por o gracias al altar grado de los iniciados de Eleusis IG 2².3727, ἀφ' Ἑστίας μυεῖσθαι Is.Fr.24
•c. transf. articular ὁ ἀφ' ἑστίας παῖς Porph.Abst.4.5, ὁ, ἡ, ἀφ' ἑστίας, Ἐφ.Ἀρχ. 1894.176, 1885.146.
V indicando separación o distancia
1 de, lejos de, a distancia de
a) c. suj. de pers. o lugar y verb. indicando situación más ἀπό más pers. o lugar μένων ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο Il.2.292, ἀπὸ πτολέμοιο μένοντα Il.18.64, θεῶν πατρῴων ... ἄπο S.Fr.583.8, cf. 581.9, πλάζει δ' ἀπὸ πατρίδος αἴης vaga lejos de su tierra patria, Od.1.75, τὸν δ' ἐκίχανον ἐκτὸς ἀπὸ κλισίης Il.10.151, οὐκ ἐθέλεσκε μάχην ἀπὸ τείχεος ὀρνύμεν no quería suscitar batalla en campo abierto, Il.9.353, cf. 18.256
•c. adj. μοῦνος ἀπ' ἄλλων h.Merc.193, ἔρημοι ἀπὸ ἐνοίκων LXX Ie.51.2, cf. 2Ep.Clem.23
•c. transf. articular ὁ ἀπὸ ὀμμάτων γενόμενος el privado de ojos de Dídimo el ciego, Pall.H.Laus.4.1, para expresar distancias entre lugares πόλις ... κεῖται ἀπὸ θαλάσσης ... Ἐφύρη hay una ciudad lejos del mar, Efira Th.1.46, διεῖχον δὲ πολὺ ἀπ' ἀλλήλων Th.2.81, cuantificando las distancias ἐννέα πόδας ἀπὸ τοῦ ἀλλοτρίου φυτεύειν Sol.Lg.60a, cf. Parm.B 1.27, ἀπὸ τᾶς τριακονταπέδω, μᾶκος ἀπὸ τᾶν ἀπορροᾶν ἄχρι ἐς ποταμόν TEracl.1.26 (IV a.C.), ὅσον πεντεκαίδεκα στάδια ἀ. Φυλῆς X.HG 2.4.4, τὰς πηγὰς ἔχων ὁ ποταμὸς ἀπὸ τετταράκοντα σταδίων τῆς θαλάττης D.S.4.56, cf. Plb.1.17.8, Plu.Phil.4, κατεστρατοπέδευσεν ἀπὸ ν' σταδίων acampó a una distancia de cincuenta estadios Plu.Oth.11;
b) suj. varios c. εἰμί, γίγνομαι expresando rechazo ἀπ' οὔατος lejos de mis oídos, Il.18.272, 22.454, hόσστις κα λιποτελέει ... ἀπὸ Λοϙρῶν εἶμεν quien deje de pagar el impuesto, sea excluido de la sociedad de los locros, IG 9².718.15 (Calio V a.C.)
•en exclam. sin verb. ὢ ἀπὸ τοῦ διαβόλου A.Thom.A 44.
2 c. verb. de estado, lengua, acción más ἀπό más abstr. lejos, fuera de, sin κακῶν ἄπ' οὐδέν nada hay libre de males Semon.2.20
•frec. en litotes οὐχ ... ἔσσομαι οὐδ' ἀπὸ δόξης no seré motivo de decepción, Il.10.324, cf. Hdt.7.203
•sin ellos ἀπ' ἐλπίδος A.R.2.863, οὐ ... ἀπὸ σκοποῦ Od.11.344, cf. X.Smp.2.10, Pl.Tht.179c, Ti.25e, πεποιήκαμεν οὐδ' ἀπὸ τοῦ ἀνθρωπείου τρόπου no hemos actuado fuera del modo humano de actuar Th.1.76, cf. Pl.R.470b, Tht.143c, 187e, οὐκ ἀπὸ γνώμης λέγεις no te falta razón S.Tr.389, οὐκ ἀπὸ ῥυσμοῦ no desatinadamente Call.Epigr.43.5, σπεύδειν ἀπὸ ῥυτῆρος apresurarse a rienda suelta S.OC 900, cf. Phryn.PS p.41.2
•ἀπὸ πάσης ἀκαθαρσίας libre de toda suciedad, PLips.16.19 (II d.C.), ἀπὸ ζημίας sin culpa, PTeb.420.4 (III d.C.), καμίσιον ἀπὸ χρήσ(εως) una camisa fuera de uso, Stud.Pal.20.245.12 (VI d.C.).
3 indic. sustracción παλάσταν ἀπυλείποντα μόναν ἴαν παχέων ἀπὺ πέμπων al que le faltaba un solo palmo de los cinco codos Alc.350.7.
VI temp.
1 luego, después de
a) de comidas o acciones fijadas temporalmente ἀπὸ δ' αὐτοῦ (δείπνου) θωρήσσοντο Il.8.54, cf. Hdt.1.126, 133, Antipho 1.17, ἀπὸ τοῦ σιτίου πίνειν Hp.Salubr.5, ἀ. τῶν σίτων διαπονεῖσθαι X.Lac.5.8, ἀπὸ δορπηστοῦ κέκραγεν Ar.V.103, ἄδοντα ... ἀπ' ἀρίστου Men.Fr.230
•ἀπὸ λουτροῦ Epiph.Const.Haer.59.2, cf. Vit.Aesop.G 40 (v. VII 1 b)
•precisado por εὐθύς Plu.2.134a, ἀπ' αἰτίας εὐθὺς ἡ τιμωρία γέγραπται D.23.63
•transf. articular προσπίπτουσαι τοῖς ἀπὸ δείπνου cayendo sobre los que vienen de cenar Ar.Ec.694, cf. Pax 839;
b) c. palabras que indican divisiones temporales a partir de, desde ἀπ' αἰῶνος κακὸν ἐσθλῷ ἀντιφερίζει a partir de ese momento (de su vida) el mal aventaja al bien Hes.Th.609, ἀπ' ἀρχῆς desde el principio Hes.Th.425, Xenoph.B 18.1, Pi.P.8.25, A.Supp.344, Pl.Tht.206d, D.8.6, Anaxil.22.8, Plu.Caes.5, ἀπὸ παλαιοῦ Th.1.2, ἀπὸ τοῦ πάνυ ἀρχαίου Th.2.15, ἀπ' Εὐκλείδου ἄρχοντος a partir del arcontado de Euclides And.Myst.87, cf. IPr.37.126 (II a.C.), ἀφ' Ἑστίας ἀρχόμενος empezando desde Hestia, e.d. desde la invocación a Hestia, desde el principio Ar.V.846
•ἀπὸ τούτου τοῦ χρόνου Hdt.1.82, cf. X.An.2.6.5, Ar.Nu.431, τὸ ἀπ' ἐκείνου Luc.Tox.25
•ἀφ' οὗπερ desde que A.Pers.177, Isoc.12.148, ἀφ' οὗ S.OT 758, ἀπὸ τούτου Hdt.1.4, cf. 2.99, X.An.2.6.5, ἀφ' ὧν Th.7.79, esp. en la forma ἀφ' ἧς (tanto ἡμέρας como ὥρας) desde el momento que LXX 1Ma.1.11, Plu.Pel.4, Eu.Luc.7.45, Act.Ap.24.11
•ἀπὸ τέλους ἐννέα μηνῶν LXX 2Re.24.8;
c) c. divisiones dentro del día τὸν ἀλεκτρυόνα ... ἀφ' ἑσπέρας ... ἐξεγείρειν αὐτόν que el gallo le despertaba desde el anochecer Ar.V.100, cf. X.An.6.3.23, ἀπὸ ἑσπέρας εὐθύς Th.3.112, ἀπὸ δείλης Arist.HA 564^a19, ἀπὸ μέσων νυκτῶν Ar.V.218
•ἀφ' ἑσπέρας ... πρὸς ὄρθρον de la noche a la mañana X.HG 2.4.24, ἀπὸ τῆς αὔριον Plu.2.214b, ἀπ' ἀνατολῶν ἐπὶ δυσμάς Pl.Def.411b, ἀπ' ὄρθρου Pl.Lg.951d.
2 para indicar la edad después de, de ἤστην δὲ ἄμφω ἀμφὶ τὰ πέντε καὶ τριάκοντα ἔτη ἀπὸ γενεᾶς eran los dos de unos treinta y cinco años desde su nacimiento e.d. de treinta y cinco años de edad X.An.2.6.30, cf. Cyr.1.2.8, Isoc.12.120, τὰ δέκα ἀφ' ἥβης los de diez años después de llegar a la edad militar, los del décimo reemplazo X.HG 2.4.32, Ages.1.31, ἔτη ἑπτὰ ἀ. τῆς παρθενίας αὐτῆς siete años desde que se casó, Eu.Luc.2.36, ἀπὸ παίδων ἀρξάμενοι X.Cyr.1.5.11
•c. adj. después de ἀθανάταν ἀπὸ θνατᾶς ... ἐποίησας Βερενίκαν Theoc.15.106.
3 en enumeraciones ἀ. ἀνθρώπου ἕως γυναικὸς ἐξαποστείλατε enviad desde los hombres a las mujeres e.d. a todos LXX 1Es.9.40, cf. Nu.5.3.
VII equivalente a gen. partit. y de precio
1 partit. de o no traducible
a) frec. c. numerales o pron. indef. ἀπ' ἑκατὸν καὶ εἴκοσι παίδων εἷς μοῦνος ἀπέφυγε Hdt.6.27, τίνα ἀπὸ τῶν δύω ἀπολύσω; Eu.Matt.27.21, βαιά γ' ὡς ἀπὸ πολλῶν bien poco (salvado) de tantas cosas A.Pers.1023, ὀλίγοι ἀ. πολλῶν ... ἐσώθησαν Th.1.110, cf. PTeb.299.13, PPetr.3.11.20, PIand.8.6;
b) c. verb. que significan ‘beber’, ‘comer’ ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων come las migajas, Eu.Matt.15.27, ἀπὸ τοῦ βαλανείου πιεῖν (dar) a beber agua del baño (con juego de palabras sobre el uso temporal de ἀπό, v. VI 1 a) Vit.Aesop.G 40
•más gener. λαμβάνειν ἀπὸ τῶν καρπῶν Eu.Marc.12.2, αἴρειν ἀπὸ τῶν ἰχθύων recoger los restos del pescado, Eu.Marc.6.43.
2 de precio, c. medidas, valoraciones ἀπὸ ταλάντων ἑξήκοντα (una corona) de sesenta talentos Decr. en D.18.92, IG 2².1141.10 (IV a.C.), θύειν αἶγα ἀ. δραχμῶν εἴκοσι sacrificar una cabra de 20 dracmas, GDI 3707 (Cos), ἀπὸ γὰρ ἓξ σχοίνων ἐστιν ὁ αἰγιαλός PFlor.275.25 en BL 1.155 (III d.C.).
VIII trad. de algunas prep. lat.
1 de lat. a ἐπίτροπος ἀπὸ τῶν λόγων lat. procurator a rationibus, FE 3.46.6 (II d.C.), como adj. ἀπὸ χειρὸς ... Μαρκίου lat. a manu, amanuense de Marcio, IGR 3.678 (Licia I d.C.).
2 de lat. ex- Αὐρ(ή)λιος ... ἀπὸ φλάμενος Aurelio que fue flamen, exflamen, IGR 3.1332 (Arabia II/III d.C.), οἱ ἀπὸ ἀρχιερέων Chrys.M.58.721, τῶν ἀπὸ ὑπατείας ... τις uno de los consulares Hdn.7.1.9, ἀπὸ ἀγωνοθετῶν ex-presidente de los juegos, IG 2².5206 (IV d.C.), frec. de cautivos Κρίσπῳ ἀ. αἰχμαλωσίας Nil.M.79.336C
•de conversos Αὐρηλιάνῳ ... ἀ. τῶν Ἑλλήνων Nil.M.79.105D.
IX trad. literal de algunas prep. y giros hebreos.
1 de la prep. mifne: delante de, ante ὡς τήκεται κηρὸς ἀπὸ προσώπου πυρός, οὕτως ἀπόλοιντο οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀ. προσώπου τοῦ θεοῦ LXX Ps.67.3.
2 de la misma prep. en la forma min en el compar. ἡ ὄψις τοῦ θραύσματος οὐκ ἔστιν κοίλη ἀπὸ τοῦ δέρματος el aspecto de la tiña no es de ser más profunda que la piel LXX Le.13.32, cf. 13.31, Sm.Ps.75.5, A.Thom.A 36 (p.153.5).
3 c. puntos cardinales por, en ἀπὸ βορρᾶ πυλῶνες τρεῖς en el Norte hay tres puertas, Apoc.21.13.
C prep. de dat. (sólo en arcad. chipr.)
I partitivo de δυϝάνοι ... Ὀνασίλῳ ... ἀπὺ τᾷ ζᾷ τᾷ βασιλῆϝος IChS 217.8, 17, cf. 220.3 (Idalion IV a.C.).
II temporal desde, a partir de ἀπὺ τᾷ (ἁμέρᾳ) IG 5(2).6.4 (Tegea IV a.C.).
D prep. de ac. (tardía)
I contra, frente a ἵνα τί ἀνθέστηκας ἀπὸ τὸν ἀρχάγγελον T.Abr.A 8 (p.85.24) (cf. IX).
II distributivo según, cada ἐσθίουσιν ἀ. τὰ δύο μέρη Greg.Leg.Hom.M.86.605B.

• Etimología: De ide. *apo, cf. ai. apa, lat. ab, ap-erio, gót. af, het. a-ap-pa, etc.

English (Abbott-Smith)

ἀπό (on the freq. neglect of elision bef. vowels, v. Tdf., Pr., 94,WH, App., 146), prep. c. gen. (WM, 462ff.; on its relation to ἐκ, παρά, ὑπό, ib. 456f.), [in LXX for לְ ,בְּ ,מִן;]
from (i.e. from the exterior).
1.Of separation and cessation;
(1)of motion from a place: Mt 5:29, 30 7:23, Lk 5:2 22:41, al.;
(2)in partitive sense (M, Pr., 72, 102, 245; MM, s.v.; Bl., §40, 2), Mt 9:16 27:21, Jo 21:10, Ac 5:2, al.; also after verbs of eating, etc.;
(3)of alienation (cl. gen. of separation), after such verbs as λούω (Deiss., BS, 227), λύω, σώζω, παύω, etc.; ἀνάθεμα ἀ., Ro 9:3; ἀποθνήσκειν ἀ., Col 2:20; σαλευθῆναι, II Th 2:2, καθαρός, -ίζειν, ἀ. (Deiss., BS, 196, 216), Ac 20:26, II Co 7:1, He 9:14;
(4)of position, Mt 23:34 24:31, al.; after μακράν, Mt 8:30; transposed before measures of distance, Jo 10:18 21:8, Re 14:20 (Abbott, JG, 227);
(5)of time, ἀπὸ τ. ὥρας, ἡμέρας, etc., Mt 9:22, Jo 19:27, Ac 20:18, Phl 1:5, al.; ἀπ’ αἰῶνος, Lk 1:70, al.; ἀπ’ ἀρχῆς, etc., Mt 19:4, Ro 1:20; ἀπὸ βρέφους, II Ti 3:15; ἀφ’ ἧς, since, Lk 7:45, al.; ἀπὸ τ. νῦν, Lk 1:48, al.; ἀπὸ τότε, Mt 4:17, al.; ἀπὸ πέρυσι, a year ago, II Co 8:10 9:2; ἀπὸ πρωΐ, Ac 28:23;
(6)of order or rank, ἀπὸ διετοῦς, Mt 2:16; ἀπὸ Ἀβραάμ, Mt 1:17; ἐβδομος ἀπὸ Ἀδάμ, Ju 14; ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου, Ac 8:10, He 8:11; ἄρχεσθαι ἀπό, Mt 20:8, Jo 8:9, Ac 8:35, al.
2.Of origin;
(1)of birth, extraction, and hence, in late writers,
(a)of local extraction (cl. ἐξ; Abbott, JG, 227ff.), Mt 21:11, Mk 15:43, Jo 1:45, Ac 10:38, al.; οἱ ἀπὸ Ἰταλίας (WM, §66, 6; M, Pr., 237; Westc, Rendall, in l.), He 13:24;
(b)of membership in a community or society (BL, §40, 2), Ac 12:1, al.;
(c)of material (= cl. gen.; Bl. l.c.; M, Pr., 102), Mt 3:4 27:21;
(d)after verbs of asking, seeking, etc., Lk 11:50, 51 I Th 2:6 (Milligan, in l.);
(2)of the cause, instrument, means or occasion (freq. = ὑπό, παρά, and after verbs of learning, hearing, knowing, etc.; Bl., §40, 3), Mt 7:16 11:29, Lk 22:45, Ac 2:22 4:36 9:13 12:14, I Co 11:23, Ga 3:2, al.; ἀπὸ τ. ὄχλου, Lk 19:3 (cf. Jo 21:6, Ac 22:11); ἀπὸ τ. φόβου, Mt 14:26, al. (cf. Mt 10:26 13:44).
3.Noteworthy Hellenistic phrases: φοβεῖσθαι ἀπό (M, Pr., 102, 107); προσέχειν ἀπό (M, Pr., 11. c.; Milligan, NTD, 50); ἀπὸ νότου (Heb. מִגֶּנֶב), Re 21:13; ἀπὸ προσώπου (מִפְּנֵי), II Th 1:9 (Bl., §40, 9); ἀπὸ τ. καρδιῶν (בְּלֵב), Mt 18:35; ἀπὸ ὁ ὤν (WM, §10, 2; M, Pr., 9), Re 1:4.
4.In composition, ἀπό denotes separation, departure, origin, etc. (ἀπολύω, ἀπέρχομαι, ἀπογράφω); it also has a perfective force (M, Pr., 112, 247), as in ἀφικνεῖσθαι, q.v.

English (Strong)

a primary particle; "off," i.e. away (from something near), in various senses (of place, time, or relation; literal or figurative): (X here-)after, ago, at, because of, before, by (the space of), for(-th), from, in, (out) of, off, (up-)on(-ce), since, with. In composition (as a prefix) it usually denotes separation, departure, cessation, completion, reversal, etc.

Greek Monotonic

ἀπό: ποιητ. ἀπαί, πρόθ. με γεν.· Λατ. ab, από.
Α. I. για τόπο·
1. για κίνηση από τόπο· από, μακριά από, σε Όμηρ., κ.λπ. λέγεται για πολεμιστές που μάχονται από τα άρματα, σε Όμηρ.
2. για θέση, στάση σε τόπο, μακριά από, σε απόσταση από, χώρια από, ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀπ' ὀφθαλμῶν, μακριά από το οπτικό πεδίο κάποιου, στο ίδ.· ἀπὸθαλάσσης, σε Θουκ. κ.λπ.
3. λέγεται για το νου ή τα συναισθήματα, ἀπὸ θυμοῦ, μακριά από, δηλ. αποξενωμένος από τα συναισθήματα μου, σε Ομήρ. Ιλ.· οὐκ ἀπὸ τρόπου, όχι χωρίς λόγο, σε Πλάτ.· οὐκ ἀπὸ πράγματος, σε Δημ.
4. με επιμεριστική σημασία, αἶσ' ἀπὸ ληΐδος, ένα μέρος της λείας, ένα μερίδιό της, σε Ομήρ. Οδ.
II. χρησιμοποιείται για χρόνο, από, μετά, αφού, αφότου, ἀπὸ δείπνου, μετά το δείπνο, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀπὸ δείπνου γενέσθαι, αφότου ολοκληρώθηκε το δείπνο, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ἀφ'οὗ (ενν. χρόνου), Λατ. ex quo, στον ίδ. κ.λπ.
III. για καταγωγή, προέλευση, αιτία κ.λπ.·
1. γι' αυτό από το οποίο προέρχεται ή έχει γεννηθεί κάποιος, οὐκ ἀπὸ δρυὸς οὐδ' ἀπὸ πέτρης, χωρίς να έχει φυτρώσει από βελανιδιά ή από βράχο, σε Ομήρ. Οδ.· τρίτος ἀπὸ Διός, τρίτος από τη γενιά του Δία, σε Πλάτ.· οἱ ἀπὸ Σπάρτης, οι άνδρες που κατάγονται από τη Σπάρτη, σε Ηρόδ.· μεταφ. λέγεται για πράγματα, κάλλος ἀπὸ Χαρίτων, η ομορφιά που γεννήθηκε από τις Χάριτες, τέτοια όπως εκείνη που αυτές δωρίζουν, σε Ομήρ. Οδ.· γάλα ἀπὸ βοός, σε Αισχύλ.· σε σχέση με τον ιδρυτή μιας Σχολής ή μιας αίρεσης, οἱ ἀπὸ Πλάτωνος, οι μαθητές του Πλάτωνα· οἱ ἀπὸ τῆς Ἀκαδημίας, ἀπὸ τῆς Στοᾶς, οι Ακαδημικοί, οι Στωικοί φιλόσοφοι, σε Πλούτ. κ.λπ.
2. λέγεται για το υλικό από το οποίο ή δια του οποίου έχει δημιουργηθεί κάτι, ἀπὸ ξύλου, σε Ηρόδ.· ἀπὸ μέλιτος, σε Θεόκρ.
3. χρησιμοποιείται για το όργανο μέσω του οποίου έχει τελεστεί κάτι, ἀπ' ἀργυρέοιο βιοῖο, από (βέλος που εκτοξεύτηκε από) ασημένιο τόξο, σε Ομήρ. Ιλ.
4. λέγεται για το πρόσωπο από το οποίο προέρχεται μια ενέργεια, δηλ. από τον δράστη μιας ενέργειας, οὐδὲν μέγα ἔργον ἀπ' αὐτοῦ ἐγένετο, σε Ηρόδ.· ἐπράχθη ἀπ' αὐτοῦ οὐδέν, σε Θουκ.· κατ' αυτόν τον τρόπο το ἀπό κατέληξε να χρησιμοποιείται όπως το ὑπό, υποδηλώνοντας όμως μια πιο έμμεση ενέργεια.
5. λέγεται για την πηγή από την οποία διατηρείται η ζωή ή η δύναμη, ζῆν ἀπὸ ἰχθύων, σε Ηρόδ.· τρέφειν τὸ ναυτικὸν ἀπὸ τῶν νήσων, σε Ξεν.
6. λέγεται για την αιτία, το μέσο ή την περίσταση από, δια ή εξαιτίας της οποίας γίνεται κάτι, ἀπὸ δικαιοσύνης, για λόγους δικαιοσύνης, σε Ηρόδ.· ἀπὸ τῶν αὐτῶν λημμάτων, παρακινημένος από, αποσκοπώντας στα ίδια οφέλη, σε Δημ.· εξού, λαμβάνω αρκετές επιρρηματικές χρήσεις, ἀπὸ σπουδῆς, με ζήλο, με προθυμία, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀπὸ τοῦ ἴσου, ἀπὸ τῆς ἴσης ή ἀπ' ἴσης, εξίσου, σε Θουκ. κ.λπ.· ἀπὸ γλώσσης, προφορικά, σε Ηρόδ.· ἀφ' ἑαυτοῦ, από τον εαυτό μου ή με τις προσωπικές μου δυνάμεις, σε Θουκ. Β. Ως επίρρ., μακριά, σε Όμηρ., Ηρόδ. Γ. ΣΤΑ ΣΥΝΘ. δηλώνει:
1. χωρισμό ή απομάκρυνση από, χωριστά, χώρια, όπως στο ἀποτέμνω· μακριά από, όπως στο ἀποβαίνω.
2. τελείωση, ολοκλήρωση, όπως στο ἀπεργάζομαι.
3. παύση από, λήξη, όπως στα ἀπαλγέω, ἀπολοφύρομαι.
4. επιστροφή, όπως στα ἀποδίδωμι, ἀπολαμβάνω· επίσης, πλήρης απολαβή ή απόδοση ενός πράγματος στον ιδιοκτήτη του, όπως ἀπέχω.
5. χλευασμό ή λοιδορία, όπως στο ἀποκαλέω.
6. σχεδόν = στερητικό α· μερικές φορές με ρήματα, όπως ἀπαυδάω, ἀπαγορεύω· με επίθετα, όπως ἀποχρήματος, ἀπόσιτος. Δ. ἄπο, με αναστροφή αντί ἀπό, όταν το συντασσόμενο με την πρόθεση όνομα προηγείται και η πρόθεση έπεται, όπως ὀμμάτων ἄπο, σε Σοφ.

Russian (Dvoretsky)

ἀπό: ἀπ᾽, перед придых. ἀφ᾽, in elisione после существ. анастрофически ἄπο praep. cum gen.
1) (при обознач. пространства) от, из, с (ἀ. τοῦ στρατοπέδου Ἀθέναζε Plat.; γᾶς ἀπ᾽ Ἀσίδος ἐλθεῖν Aesch.): ἀ. τετταράκοντα σταδίων τῆς θαλάττης Diod. в 40 стадиях от моря; ἀφ᾽ ἵππων μάχεσθαι Hom. сражаться с колесницы; ἀ. χθονὸς ἀΐσσειν Hom. подниматься с земли; ἀ. τινος γενέσθαι Her. освободиться от чего-л., окончить что-л.; ἀπ᾽ αἰῶνος ὀλέσθαι Hom. расстаться с жизнью, умереть; μένειν ἀ. τινος Hom. быть вдали от кого-л.; ἅψασθαί τι ἀ. τινος Hom. привязать что-л. к чему-л.; ἀ. τραπεζῶν δειπνεῖν Plat. обедать за столами;
2) (при обознач. времени) после, вслед за (ἀ. τούτου Her., Plut.): ἀ. δείπνου Her. после обеда; εὐθὺς ἀ. τινος Plut. тотчас же после чего-л.; ἀ. μέσων νυκτῶν Arph. пополуночи; ὁ ἀ. τῆς στρατηγίας Plut. бывший полководец;
3) со времени, (начиная) с, с тех пор как (ἀπ᾽ ἀρχῆς Aesch.; ἀφ᾽ ἑσπέρας Xen.): ἀ. παίδων Xen. с детства; ἀφ᾽ οὗ Thuc. с тех пор как; ἀ. τοῦ πάνυ ἀρχαίου Thuc. с древнейших времен;
4) вопреки, наперекор (ἀ. δόξης Hom.; ἀπ᾽ ἐλπίδος Aesch.; ἀ. ἀνθρωπείου τρόπου Thuc.): ἀ. θυμοῦ εἶναί τινι Hom. быть не по сердцу, быть не по душе, быть ненавистным кому-л.;
5) без (ἀ. ῥυτῆρος σπεύδειν Soph.): ἀπ᾽ ἀκάνθης ῥόδον Anth. роза без шипов; οὐκ ἀ. γνώμης Soph. не без разумных оснований;
6) мимо, вне: οὐκ ἀ. σκοποῦ οὐδ᾽ ἀ. δόξης μυθεῖσθαι Hom. говорить дело; οὐκ ἀ. τοῦ πράγματος εἶναι Dem. не отклоняться от вопроса;
7) (при указании на средство или образ действия) посредством, путем, по: ἐμῆς ἀ. χειρός Hom. моей рукой; πεφνεῖν ἀ. βιοῖο Hom. убить из лука; τὰ πραχθέντα ἀ. τινος Thuc. совершенное кем-л.; ἀ. σπουδῆς Hom. всерьез, ревностно, усердно; ἀ. τοῦ ἴσου и ἀ. (τῆς) ἴσης Thuc., Dem. равным образом, одинаково; ἀ. γλώσσης Her., Thuc. и ἀ. στόματος Plat. на словах, устно, по памяти; ἀ. τινος ζώειν Her. или βίον ἔχειν Plut. жить (питаться) чем-л.; κρίνειν ἀ. τινος Dem. судить на основании чего-л.; ἐπιγνῶναί τινα ἀ. τινος Polyb. узнать кого-л. по чему-л.; ἀ. κυάμου Xen. путем голосования; λογίζεσθαι ἀ. χειρός Arph. считать по пальцам; ἀ. μιᾶς ὁρμῆς Thuc. в едином порыве, единодушно; ἀ. τινος δειπνῆσαι Arph. пообедать на чей-л. счет;
8) (при указании на материал, тему) из, о (ἀ. ξύλου πεποιημένος Her.; εἴδατα ἀ. μέλιτος Theocr.; ἀ. τινος συγκεκραμένος καὶ ἀ. τινος Plat.): τὰ ἐβούλοντο πυθέσθαι ἀ. τινος Her. то, что они хотели узнать о чем-л.; νόμος κείμενος ἀ. τινος Arph. закон, установленный относительно чего-л.;
9) (при указании на происхождение, причину, связь; в переводе обычно опускается): οἱ ἀπ᾽ Οἰδίπου Soph. дети (потомки) Эдипа; τρίτος ἀ. τινος Plat. чей-л. потомок в третьем поколении: οἱ ἀ. Πελοποννήσου ξύμμαχοι Thuc. пелопоннесские союзники; οἱ ἀ. τῆς πόλεως Polyb. горожане; οἱ ἀ. τοῦ Πυθαγόρου Luc. пифагорейцы; οἱ ἀ. σκηνῆς Plut. актеры; οἱ ἀ. βήματος Plut. ораторы; οἱ ἀ. βουλῆς Plut. (в Риме) сенаторы; οἱ ἀ. τῆς σκέψεως Sext. скептики; ὁ ἀ. τινος φόβος Xen. внушаемый кем-л. страх; τἀπ᾽ ἐμοῦ Soph. зависящее от меня; τὸ ἀ. σεῦ Her. твое мнение; ἀ. τινος θαυμάζεσθαι Thuc. вызывать удивление чем-л.; οἱ ἀ. γένους Plut. знатные родом, но тж. члены рода; καλεῖσθαι Her. или ἐπωνυμίαν ἔχειν ἀ. τινος Thuc. называться по чему-л.; ἀ. δικαιοσύνης Her. из чувства справедливости; ἀ. τοῦ αὐτομάτου Plat. самопроизвольно; ἀ. τῆς παρούσης δυνάμεως Xen. в меру наличной возможности; τιμᾶν τινα ἀ. τινος Plut. чтить кого-л. ради кого-л.; ἀ. συμφορῶν Thuc. вследствие несчастных случайностей;
10) (при указании на колич. выделение) из (εἷς ἀ. πολλῶν Soph.);
11) ценою или весом в (ἀ. ταλάντων ἑξήκοντα Dem.; ἀ. μυρίων χρυσῶν Polyb.).