ἕλκω

English (LSJ)

(ἑλκύω late, Tz.H.6.621), Il.24.52, etc., impf.

   A εἷλκον A.Fr.39, etc., Ep.ἕλκον Il.4.213,al. (never εἵλκυον): fut.ἕλξω A.Supp.909, etc., rarely ἑλκύσω [ῠ] Hp.Fract.2, Philem.174: aor. εἵλκῠσα Batr.232, Pi.N.7.103, Trag. and Att., E.Ph.987, Ar.Nu.540, SIG2587.23, al., etc.; ἥλκυσα IG11(2).287 B61 (Delos, ii B.C.), CIG4993,5006 (Egypt, iii A.D.); later εἷλξα, poet. ἕλξα AP9.370 (Tib. Ill.), Orph.A.258, Gal.Nat.Fac.1.12: pf. εἵλκῠκα D.22.59; pf. part. ἑολκώς prob.in Epich. 177:—Med., fut. -ύσομαι (ἐφ-) Antyll. ap. Orib.6.10.9: aor. εἱλκυσάμην (ἀφ-) v.l. in Hp.Art.11, subj. ἀφελκύσωμαι Ar.Ach.1120; rarely εἱλξάμην Gal.4.534:—Pass., fut. ἑλκυσθήσομαι A.Th.614 (ξυγκαθ-), Lyc.358, ἑλχθήσομαι Gal.UP7.7: aor. εἱλκύσθην Hp.Epid.4.14, (ἐξ-) Ar.Ec.688, ἑλκ- Hdt.1.140, ἡλκ- IG12(7).115.11 (Amorgos); later εἵλχθην Ph.2.11, Philostr.VA8.15, D.L.6.91: pf. εἵλκυσμαι Hp.Superf. 16, E.Rh.576,Ph.1.316, (καθ-) Th.6.50, ἕλκυσμαι (ἀν-) Hdt.9.98, ἥλκυσμαι BGU1256.11(ii B.C.): plpf. εἵλκυστο Hp.Epid.4.36.—In Att., ἕλκω, ἕλξω were alone used in pres. and fut., while the other tenses were formed from ἑλκυ-; cf. ἑλκέω (q.v.), ἑλκυστάζω. In Hom., Aristarch. rejected the augm. (Cf. Lat. sulcus, Lith. velkù 'drag'):— draw, drag, with collat.notion of force or exertion, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε began to drag [the dead body] by the foot, Il.13.383; ἤν περ . . ποδῶν ἕλκωσι θύραζε Od.16.276; τινὰ τῆς ῥινός Luc.Herm.73; Ἕκτορα . . περὶ σῆμ' ἑτάροιο ἕλκει Il.24.52; drag away a prisoner, 22.65 (Pass.); draw ships down to the sea, 2.152, etc.; draw along a felled tree, 17.743; of mules, draw a chariot, 24.324; ἑλκέμεναι νειοῖο . . πηκτὸν ἄροτρον draw the plough through the field, 10.353, cf. 23.518; ἕ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Hdt.1.92; περιβαλόντας σχοινία ἕ. haul at them, Id.5.85.    2 draw after one, ἐν δ' ἔπεσ' Ὠκεανῷ . . φάος ἠελίοιο, ἕλκον νύκτα μέλαιναν Il.8.486; πέδας ἕ. trail fetters after one, Hdt.3.129; ἕ. χλανίδα let one's cloak trail behind, Ephipp.19(anap.); θοἰμάτιον Archipp.45.    3 tear in pieces (used by Hom. only in the form ἑλκέω), ὀνύχεσσι παρειάν E. Tr.280; worry, τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι Theoc.1.135; ἑλκυσθῆναι ὑπὸ κυνός Hdt.1.140.    b metaph., carp at, Pi.N.7.103.    4 draw a bow, ἕλκε . . γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια Il.4.122, cf. Od.21.419, Hdt. 3.21, X.An.4.2.28, etc.    5 draw a sword, S.Ant.1233, E.Rh.576 (Pass.):—Med., ἕλκετο δ' ἐκ κολεοῖο . . ξίφος Il.1.194.    6 ἕ. ἱστία hoist sails, Od.2.426:—also in Med.,h.Bacch.32.    7 lift up scales, so as to poise them, ἕλκε δὲ μέσσα λαβών Il.8.72, 22.212.    II after Hom.,    1 pull a barge-pole, Hdt.1.194.    2 tow a ship, Th.2.90, etc.    3 drag into court, ἕλκω σε κλητεύσοντα Ar.Nu.1218, cf. 1004 (Pass.); εἰς ἀγοράν Act.Ap.16.19; drag about, esp. with lewd violence, ἕλκει καὶ βιάζεται D.21.150; μηδένα ἕλξειν μηδ' ὑβριεῖν ib. 221; ἕλκειν γυναῖκα Lys.1.12: metaph., ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἕ. Pl. Tht.195c, cf. Arist.SE167a35; ἡμέας ὁ καιρὸς ἕλκει Herod.2.10; also ἥλκυσμαι λαμπαδάρχης I have been compelled to serve as λ., BGU l.c.    4 draw or suck up, [ἥλιος] ἕλκει τὸ ὕδωρ ἐπ' ἑωυτόν Hdt.2.25; ἕ. τὸν ἀέρα draw it in, breathe it, Hp.Aër.19, Ti.Locr.101d (Pass.), cf. Philyll.20: ζωὴν φύσιν Archel. ap. Antig.Mir.89; esp. of persons drinking, drink in long draughts, quaff, μέθυ E.Ion1200; ἄμυστιν Id.Cyc.417; τὴν . . τοῦ Πραμνίου [σπονδήν] Ar.Eq.107; οἶνον ἐκ . . λεπαστῆς TeleclId.24 (lyr.); ἀπνευστί Antiph.74.14, etc.: with acc. of the cup, δέπας μεστὸν . . ἕλκουσι γνάθοις ἀπαύστοις Id.237, cf. Eub. 56.7, al.; so ἕ. μαστόν suck it, E.Ph.987; inhale, ὀσμήν Antig.Mir. 89; of roots, draw up nourishment, Thphr.HP1.6.10: metaph., χανδὸν καὶ ἀμυστὶ τῶν μαθηυάτων ἕ. Eun.VSp.474D.    5 draw from a receptacle, ἐξ ἑκάστου κιβωτίου πινάκιον ἕν Arist.Ath.64.1.    6 ἕ. βίοτον, ζόαν, drag out a weary life, E.Or.207 (lyr.), Ph.1535 (lyr.); προφάσιας ἕ. keep making excuses, Hdt.6.86; πάσας τε προφάσεις . . ἕλκουσι Ar.Lys.727; ἕ. χρόνους make long, in prosody, Longin.Proll. Heph.p.83C.: hence intr., ἐπὶ τοσοῦτο λέγεται ἑλκύσαι τὴν σύστασιν .. that the conflict dragged on, lasted, Hdt.7.167, cf. PHib.1.83.9 (iii B.C.):—Pass., τῶν ἐγκλημάτων εἱκλυσμένων πλείονα χρόνον Supp.Epigr.2.281 (Delph., ii B.C.); also of a person, ἑλκόμενος καὶ μόγις Pl. R.350d.    7 ἕ. κόρδακα dance in long, measured steps, Ar.Nu.540; ἓν τουτὶ (σχῆμα) Id.Pax328.    8 draw to oneself, attract, of the magnet, E.Fr.567; by spells, τινὰ ποτὶ δῶμα Theoc.2.17, cf.X.Mem.3.11.18, Plot.4.4.40, etc.; πείθειν καὶ ἑ. Pl.R.458d; ἐχθροὺς ἐφ' ἑαυτόν D.22.59; draw on, ἐπὶ ἡδονάς Pl.Phdr.238a; εἰς τυραννίδας ἕ. τὰς πολιτείας Id.R.568c:—Pass., to be drawn on as by a spell, ἴυγγι δ' ἕλκομαι ἦτορ Pi.N.4.35; πρὸς φιλοσοφίαν Pl.R.494e.    9 of things weighed, ἕ. σταθμὸν τάλαντα δέκα draw down the balance, i.e. weigh ten talents, Hdt.1.50, cf. Eup.116: abs., τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ whatever it weigh, Hdt. 2.65; πλεῖον ἕ. Pl.Min.316a.    b ἕ. τὰς ψήφους cast up the account, PPetr.2p.37 (iii B.C.), PHib.1.17.25 (iii B.C.).    10 draw or derive from a source, ἐντεῦθεν εἵλκυσεν ἐπὶ τὴν . . τέχνην τὸ πρός φορον αὐτῇ Pl.Phdr.270a, cf. Jul.Or.7.207a; τὸ γένος ἀπό τινος Str.11.9.3; assume, μείζω φαντασίαν Plb.32.10.5; ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον Ath.3.113c.    11 ἑλκύσαι πλίνθους make bricks, Hdt.1.179, cf. PPetr.3p.137; ἕ. λάγανον Chrysipp. Tyan. ap. Ath.14.647e.    12 αἱ θυρίδες ἕλκουσι the win dows draw in air, Thphr.Vent.29.    13 ἕ. ἑαυτόν, expressing some kind of athletic exercise, Pl.Prm. 135d.    B Med., ἕ. χαίτας ἐκ κεφαλῆς tear one's hair, Il.10.15; ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον drew his chair nearer to the fire, Od.19.506, cf. Semon.7.26.    2 draw to oneself, scrape up, amass, τιμάς, ἄφενος ἕλκεσθαι, Thgn.30.    3 ἕλκεσθαι στάθμας περισσᾶς in Pi.P.2.90, means lit., to drag at too great a line, i.e.grasp more than one's due-- but whence the metaphor is taken remains unexplained.    C Pass., to be drawn or wrenched, νῶτα . . ἑλκόμενα στερεῶς, of wrestlers, Il.23.715; of the nails, to be curved, Hp.Morb.2.48; to close in when the core is removed, of the timber of certain trees, Thphr.HP5.5.2.    2 to be drawn or to flow at a place, of streams, Lyc.702; πρὸς ἀντολίην ἕ. αἶα D.P.1086.    3 to be drawn or contracted, εἱλκύσθη ἐπὶ τὰ δεξιὰ τράχηλος Hp.Epid.4.14.

German (Pape)

[Seite 799] impf. εἷλκον, fut. ἕλξω, aor. gew. εἵλκυσα, perf. u. aor. pass. εἵλκυσμαι, εἱλκύσθην; εἷλξα erst Sp., auch ἕλξα, Orph. Arg. 256; – ziehen, schleppen; ἐξ ὄρεος δόρυ Il. 17, 743; νῆα εἰς ἅλα δῖαν 2, 152; ἐκ ζωστῆρος ὀϊστόν 4, 213; ἡμίονοι – ἀπήνην 24, 324. – Bes. zerren, schleppen, wie den gefallenen Hektor Achilles schleift, Il. 24, 52. 417; vgl. Eur. Andr. 108; von Hunden u. Geiern, Il. 17, 557; Her. 1, 140; ποδός, ποδῶν θύραζε, an den Füßen herausschleifen, Il. 11, 258 Od. 16, 276; ἕλξειν ἔοιχ' ὑμᾶς ἀποσπάσας κόμης Eur. Suppl. 883; vollständiger ἕλξει θύραζ' αὐτὸν λαβὼν τῶν ὀρχιπέδων Ar. Plut. 955; ohne λαβών so, Equ. 769; vgl. τῆς ῥινός Luc. Hermot. 73; als Gefangenen fortschleppen, Il. 23, 715, wie Soph. vrbdn οὔθ' εἷλκον, οὔτ' ἂν ἦγον O. C. 932; eben so Plat. Rep. IV, 439 d; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen. Hem. 3, 6, 1; vgl. noch ναῦς ἀναδούμενοι εἷλκον κενάς Thuc. 2, 90, u. nachher ἑλκόμεναι, ins Schlepptau nehmen; dah. oft mit βίᾳ vrbdn, Ar. Nubb. 233 u. A.; auch ohne βίᾳ = Gewalt anthun, mißhandeln, Eur. Herc. Fur. 602. – Vor Gericht ziehen, immer mit dem Nebenbegriffe des Gewaltsamen u. des Widerstrebens auf der andern Seite; Ar. Nubb. 991; Her. 2, 65 u. A.; – übertr., von Reden, wie Plat. sagt ὥσπερ σκυλάκια ἕλκειν καὶ σπαράττειν τῷ λόγῳ τοὺς πλησίον Rep. IV, 539 b; wie auch Pind. N. 7, 103 ἀτρόποις ἑλκύσαι Νεοπτόλεμον ἔπεσι zu erklären; παιδίσκην Lys. 1, 12, zur Unzucht reizen. – Wie in ἑλκόμενοι καὶ μόγις, Plat. Rep. I, 350 d, sich das Gezwungene ausspricht, so ist auch bei ἕλκειν καὶ πείθειν τὸν λεών, V, 458 d, an ein gewaltsames Leiten, wenigstens eines nicht willig folgenden Volkes zu denken; ἐπιθυμία ἕλκει ἐφ' ἡδονάς Phaedr. 238 a; vgl. ἄνω κάτω τοὺς λόγους Theaet. 195 c; Crat. 386 e; εἰς τυραννίδας τὰς πολιτείας Rep. VIII, 568 c. – Andere Vrbdgn sind noch νευρήν, die Sehne des Bogens anziehen, spannen, Od. 21, 419; τόξον Her. 3, 21; Xen. An. 4, 2, 28; auch im med. bei Ath. XI, 470 c; τὴν ἴυγγα, s. ἴυγξ, – das Schwert ziehen, Soph. Ant. 1208; ἔγχος ἐπί τινι Eur. Rhes. 576; μάχαιραν ἐκ κολεοῦ D. L. 6, 65; – ἱστία, die Segel aufziehen, Od. 2, 426; δίκτυον ἐς βόλον Theocr. 1, 40; – τάλαντα, die Wage aufzichen, um zu wägen, Il. 8, 72. 22, 212, woran sich die Bdtg des Gewichts reiht, welches die Wagschale niederzieht; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat. de leg. 316 a; Arist.; mit dem acc. des Gewichts, Her. öfter, z. B. τρίτον ἡμιτάλαντον ἕκαστος ἕλκων 1, 50; Arist. H. A. 8, 6; vgl. Pol. 22, 16, 19; übertr., aufwiegen, entsprechen, ἕλκων τὴν τοῦ συγγραφέως προστασίαν 12, 28, 6, vgl. 8, 21, 2; – in die Länge ziehen, τὸν χρόνον τῶν συνθηκῶν ἀεί, Pol.; intr., λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ τοσοῦτο ἑλκύσαι, soll sich so lange hingezogen haben, Her. 7, 167; τῆς συνηθείας ἑλκυσθείσης Pol. 31, 21, 8; – βίοτον, das Leben hinschleppen, Eur. Or. 207, wie μακρόπνουν ζόαν Phoen. 1535; γῆρας Sp.; auch ποδὸς βάσιν, einherschleichen, wie πόδα, Theocr. 7, 21; dah. vom Tanz, s. ἑλκύω; – προφάσεις, lange Ausflüchte machen (oder sie bei den Haaren herbeiziehen), Her. 6, 86; Ar. Lys. 726; vgl. πᾶν πρᾶγμα καὶ κατηγορίαν, alles Mögliche herbeiziehen, Pol. 31, 10, 4; vgl. auch λόγους oben; – in sich ziehen, einathmen, die Luft, Tim. Locr. 101 a; Arist., ταῖς ῥισί, riechen; von Pflanzen, einsaugen, Theophr.; in langen Zügen trinken, zechen, ἄμυστιν Eur. Cycl. 417; Ar. Equ. 107; πυκνάς Alex. bei Ath. XI, 470 e; auch μαστούς, Eur. Phoen. 987, vgl. Ion 1200; – das Loos ziehen, Apolld. 2, 8, 4; – πλίνθους ἑλκύσαι, Ziegel streichen, Her. 1, 179; – ἡ θυρὶς ἕλκει, zieht, macht Zug, Theophr. 1; – χλανίδα, hinterher schleppen lassen, Ephipp. Ath. VIII, 347 c, wie θοἱμάτιον ἕλκων Archipp. bei Plut. Alcib. 1; ὄνομα, seinen Namen herleiten, bekommen, D. Per. 42, wie τὸ γένος ἀπό τινος, Strab. XI, 515; ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον, nimmt die Farbe an, Ath. III, 113 c; wie φαντασίαν Pol. 32, 20, 5. – Das med. oft = act.; ξίφος, er zog sein Schwert, Il. 1, 194, oft; χαίτας ἐκ κεφαλῆς, sich die Haare ausraufen, 10, 15; δίφρον ἀσσοτέρω πυρός, sich den Sessel näher ans Feuer ziehen, Od. 19, 506; – τιμάς, ἄφενος, an sich raffen, reißen, Theogn. 30. – Vom Holze, sich werfen, reißen, Theophr. – Von Flüssen, Gegenden, sich wohin ziehen, erstrecken, z. B. ἕλκεται αἶα πρὸς ἀνατολήν D. Per. 1086; a. sp. D., wie Lycophr. 702.

Greek (Liddell-Scott)

ἕλκω: (ἑλκύω) μόνον παρὰ Τζέτζ.): - παρατ. εἷλκον, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 33, κτλ. Ἐπ. ἕλκον Ὁμ. (οὐδέποτε εἵλκυον): - μέλλ. ἕλξω Αἰσχύλ. Ἱκ. 909, κτλ., σπανίως ἑλκύσω ῠ Ἱππ. 751D, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 81: - ἀόρ. εἵλκῠσα Πίνδ. Ν. 7, 152 καὶ ἀείποτε παρ’ Ἀττ.· ἥλκυσα Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 4993, 5006· μεταγεν. εἷλξα, ποιητ. ἕλξα, Ἀνθ. Π. 9. 370, Ὀρφ. Ἀργ. 260, Γαλην.: - πρκμ. εἵλκῠκα (καθ-) Δημ. 60. 8: - Μέσ.: μέλλ. -ύσομαι Ὀρειβ.: αόρ. εἱλκυσάμην (ἐφ-) Ἀριστοφ. Ἀχ. 1120, (ἀφ-) Ἱππ. 787Η· σπανίως εἱλξάμην Γαλην.: - Παθ.: μέλλ. ἑλκυσθήσομαι, (ξυγκαθ-) Αἰσχύλ. Θήβ. 614, πρβλ. Λυκόφρ. 358· ἑλχθήσομαι Γαλην.: ἀόρ. εἱλκύσθην Ἡρόδ. 1. 140, Ἱππ. 1123Α, (ἐξ-) Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 688· μεταγεν., εἵλχθην Φιλόστρ. 359, Διογ. Λ. 6. 91· πρκμ. εἵλκυσμαι Ἱππ. 262. 4, Εὐρ. Ρῆσ. 576, (καθ-) Θουκ. 6. 50· ἕλκυσμαι (ἀν-) Ἡρόδ. 9. 98: ὑπερσ. εἵλκυστο Ἱππ. 1134Β. Παρατηρητέον ὅτι ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ οἱ τύποι ἕλκω, εἷλκον καὶ ἕλξω τοῦ ἐνεστ., παρατ. καὶ μέλλ. τοῦ ῥήματος τούτου ἦσαν οἱ μόνοι ἐν χρήσει, οἱ δὲ ἄλλοι χρόνοι ἐσχηματίζοντο ἐκ τοῦ ἑλκύω: παρ. Ἐπ. ἔχομεν τὸν παράλληλον τύπον ἑλκέω (ὃν ἴδε) καὶ τὸν θαμιστ. ἑλκυστάζω - Παρ’ Ὁμ. ὁ Ἀρίσταρχ. ἠθέτει τὴν αὔξησιν. (Ἐκ τῆς √ΕΛΚ παράγονται ὡσαύτως αἱ λέξεις ὁλκή, ὁλκός, ἑλκυστάζω, ἄλοξ, αὖλαξ, κτλ.· πρβλ. τὴν Λατ. λέξιν sulcus: - τὸ δὲ ἕλκος, Λατ. ulcus, παράγεται ἐξ ἄλλης ῥίζης). Σύρω, «τραβῶ», μετὰ τῆς συμπαρομαρτούσης ἰδέας τῆς δυνάμεως ἢ τῆς προσπαθείας, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε, ἤρχισε νὰ σύρῃ τὸ πτῶμα ἐκ τοῦ ποδός, Ἰλ. Ν. 383· ἥνπερ … ποδῶν ἕλκωσι θύραζε Ὀδ. Π. 276· Ἕκτορα περὶ σῆμ’ ἑτάροιο … ἕλκει Ἰλ. Ω. 52· σύρων ἀπάγω ὡς αἰχμάλωτον, Χ. 65· καθέλκω εἰς τὴν θάλασσαν πλοῖον, Β. 152, κτλ.· σύρω κατὰ γῆς κεκομμένον δένδρον, Ρ. 743· ἐπὶ ἡμιόνων, σύρω ἅρμα, Ω. 324· ἑλκέμεναι νειοῖο … πηκτὸν ἄροτρον, σύρειν τὸν ἄροτρον διὰ μέσου τοῦ ἀγροῦ, Κ. 353, πρβλ. Ψ. 518· ἕλκ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Ἡρόδ. 1. 92· περιβαλόντας σχοινία ἕλκ. ὁ αὐτ. 5. 85· 2) σύρω κατόπιν μου, ἐν δ’ ἔπεσ’ Ὠκεανῷ … φάος ἠελίοιο ἕλκον νύκτα μέλαιναν Ἰλ. Θ. 486· πέδας ἕλκοντα, σύροντα τὰ δεσμὰ αὐτοῦ, Ἡρόδ. 3. 129· σεμνὸς σεμνῶς χλανίδ’ ἕλκων, ἀφίνων ὑπερηφάνως νὰ σύρηται ὄπισθεν αὐτοῦ ἡ χλανίς, Ἔφιππ. ἐν «Πελταστῇ» 1, 4· θοἰμάτιον Ἄρχιππ. ἐν Ἀδήλ. 3· πρβλ. ἑλκεσίπεπλος, ἑλκεχίτων, ἕλξις, σύρμα. 3) σπαράσσω (παρ’ Ὁμ. μόνον ἐν τῷ τύπῳ ἑλκέω), ἕλκ’ ὀνύχεσσι δίπτυχον παρειὰν Εὐρ. Τρῳ. 280· τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι Θεόκρ. 1. 135· ἑλκυσθῆναι ὑπὸ κυνῶν Ἡρόδ. 1. 140· μεταφ., δυσφημῶ, διασύρω, καθάπτομαί τινος, Λατ. vellico, Πινδ. Ν. 7. 152. 4) τανύω τόξον, ἕλκε … γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια Ἰλ. Δ. 122, πρβλ. Ὀδ. Φ. 419, Ἡρόδ. 3. 21, Ξεν. Ἀν. 4. 2, 28, κτλ. 5) ἐπὶ ξίφους, σύρω, «τραβῶ», Σοφ. Ἀντ. 1232, πρβλ. Εὐρ. Ρῆσ. 576· καὶ ἐν τῷ μέσ., τύπῳ, ἕλκετο δ’ ἐκ κολεοῖο … ξίφος Ἰλ. Α. 194. 6) ἀναβιβάζω, σύρω ἐπάνω, ἀναπετάννυμι, ἕλκον δ’ ἱστία λευκὰ Ὀδ. Β. 426, πρβλ. Ὕμν. Ὁμ. εἰς Διόνυσον 32. 7) σηκώνω ὑψηλά, π.χ. τὴν ζυγαριάν, ἐτίταινε τάλαντα … ἕλκε δὲ μέσσα λαβών Ἰλ. Θ. 72, Χ. 212· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 9. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., κατὰ πολλοὺς τρόπους, 1) κωπηλατῶ, Ἡρόδ. 1. 194. 2) ῥυμουλκῶ πλοῖον, Θουκ. 2. 90, κτλ. 3) σύρω εἰς τὸ δικαστήριον, ἕλκω σε κλητεύσοντα Ἀριστοφ. Νεφ. 1218, πρβλ. 1004· περιέλκω, σύρω ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, ἰδίως μετ’ ἀσελγῶν προθέσεων, ἕλκει καὶ βιάζεται Δημ. 563. 14· μηδένα ἕλξειν μηδ’ ὑβριεῖν αὐτόθι 585. 16· ἕλκειν γυναῖκα Λυσ. 92. 41· πρβλ. ἑλκέω, ῥυστάζω, 4) ἀνέλκω, «τραβῶ ἐπάνω», ἥλιος ἕλκει τὸ ὕδωρ ἐπ’ ἑωυτὸν Ἡρόδ. 2. 25· ἕλκ. τὸν ἀέρα, εἰσπνέειν, Ἱππ. π. Ἀέρ. 292, Τίμ. Λοκρ. 101D· ἀναπνέω, Φιλύλλ. ἐν Ἀδήλ. 1· - ἰδίως ἐπὶ πινόντων, πίνω ἀπνευστί, «τὸ τραβῶ», μέθυ Εὐρ. Ἴων 1200· ἄμυστιν’ ὁ αὐτ. Κύκλ. 417· τὴν … τοῦ Πραμνίου σπονδὴν Ἀριστοφ. Ἱππ. 107· οἶνον … ἐκ λεπαστῆς Τηλεκλείδ. ἐν «Πρυτάνεσι» 2· ἀπνευστὶ Ἀντιφ. ἐν «Γανυμήδει» 2. 14, κτλ.· μετ’ αἰτ. δηλούσης τὸ ποτήριον, δέπας μεστὸν ἕλκουσι … γνάθοις ἀπαύστοις ὁ αὐτ. ἐν Ἀδήλ. 15, πρβλ. Εὔβουλ. ἐν «Κυβευταῖς» 1, κ. ἀλλ.· οὕτω, ἕλκω μαστόν, θηλάζω, «βυζαίνω», Εὐρ. Φοίν. 987. 5) σύρω ἐκ τοῦ ἱματίου, Δημ. 583. 22. 6) ἑλκ. βίοτον, ζωάν, διάγειν ἀθλίαν, κοπιαστικὴν ζωήν, Εὐρ. Ὀρ. 207, Φοίν. 1535· προφάσιας ἕλκ., τὸ διαρκῶς προφασίζεσθαι, Ἡρόδ. 6. 86· πάσας τε προφάσεις … ἕλκουσι Ἀριστοφ. Λυσ. 727· ἕλκ. χρόνους, ἐκτείνειν τὸν χρόνον ἐν τῇ προσῳδίᾳ, Λογγίν. Ἀποσπ. 3. 5: - ἐντεῦθεν ἀμεταβ., ἐπὶ τοσοῦτο λέγεται ἑλκύσαι τὴν σύστασιν …, ὅτι ἡ μάχη ἐξηκολούθησε (παρετάθη), Ἡρόδ. 7. 167 (ἂν καὶ δύναται νὰ ληφθῇ ὡς μεταβατ., … ὅτι ἐξηκολούθησαν (παρέτειναν) τὴν μάχην). 7) ὀρχοῦμαι, οὐδὲ κόρδαχ’ εἵλκυσεν, «οὐδ’ ἀσέμνως ὠρχήσατο» (Σχολ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 540· ἓν μὲν οὖν τουτί μ’ ἔασον ἑλκύσαι Εἰρ. 328. 8) ἕλκω πρὸς ἐμαυτὸν, ἑλκύω, Ἡρόδ. 2. 25· ἰδίως ἐπὶ τοῦ μαγνήτου, Εὐρ. Ἀποσπ. 571· ἕλκε τὺ τῆνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα τὸν ἄνδρα Θεόκρ. 2. 17, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 18· πείθειν καὶ ἕ. Πλάτ. Πολ. 458D· ἐχθροὺς ἐφ’ ἑαυτὸν Δημ. 611. 10· ἑλκύω πρός τι, ἐπὶ ἡδονὰς Πλάτ. Φαῖδρ. 238Α· εἰς τυραννίδας ἕ. τὰς πολιτείας ὁ αὐτ. Πολ. 568C: - Παθ., ἕλκομαι πρός τι, σύρομαι πρός τι ὡς διὰ μαγείας, ἴυγγι ἦτορ ἕλκεσθαι Πινδ. Ν. 4. 56· ἕ. πρὸς φιλοσοφίαν Πλάτ. Πολ. 494Ε. 9) ἐπὶ πραγμάτων ζυγιζομένων, ἕλκουσαν σταθμόν, ἔχουσαν βάρος, ὡς λέγομεν νῦν «ζυγίζουσαν», Ἡρόδ. 1. 50· ἀπολ., τὸ δ’ ἂν ἑλκύσῃ, ὅσον βαρύνῃ, ὁ αὐτ. 2. 65· ἕλκει πλεῖον, βαρύνει πλειότερον, Πλάτ. Μίνως 316Α· ἴδε ἀνωτ. Ι. 7. 10) ἀντλῶ ὡς ἐκ πηγῆς τινος, παραλαμβάνω, ἐντεῦθεν εἵλκυσεν ἐπὶ τὴν τῶν λόγων τέχνην τὸ πρόσφορον αὐτῇ ὁ αὐτ. Φαῖδρ. 270Α· τὸ γένος ἀπό τινος Στράβων 515· προσλαμβάνω, μείζω φαντασίαν Πολύβ. 32. 20, 5· ὁ ἄρτος ἕλκει χρῶμα κάλλιστον Ἀθήν. 113C. 11) ἑλκύσαι πλίνθους, ὡς τὸ Λατ. ducere, κατασκευάσαι πλίνθους, Ἡρόδ. 1. 179· οὕτως, ἕλκ. λάγανον Χρύσιππ. Τυαν. παρ’ Ἀθην. 647Ε. 12) ἡ θυρὶς ἕλκει, τὸ παράθυρον κάμνει ῥεῦμα, «τραβᾷ», Θεοφρ. π. Ἀνέμ. 29. 13) ἀσκῶ, ἕλκυσον σεαυτόν, καὶ γύμνασαι Πλάτ. Παρμ. 135D. Β. Μέσ., ἐπὶ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς, τίλλω, «τραβῶ», πολλὰς ἐκ κεφαλῆς προθελύμνους ἕλκετο χαίτας Ἰλ. Κ. 15· ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον, ἔσυρε τὸ κάθισμά του πλησιέστερα εἰς τὴν φωτιάν, Ὀδ. Τ. 506. 2) ἕλκω πρὸς ἐμαυτόν, ἐπισωρεύω, τιμάς, ἄφενος ἕλκεσθαι Θέογν. 30. 3) στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν ἕλκος ὀδυναρὸν ἐᾷ πρόσθε καρδίᾳ, πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται τυχεῖν, «οἱ σταθμώμενοι πολλὰ καὶ περιγράφοντες μεγάλα τινὰ αὐτοῖς μέλλοντα ἔσεσθαι, προωδυνήθησαν πρὶν τυχεῖν ὧν ἐπιζητοῦσι καὶ ἐλπίζουσιν» (Σχόλ.), Πινδ. Π. 2. 167. Γ. Παθ., τετρίγει δ’ ἄρα νῶτα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν ἑλκόμενα στερεῶς, «ἔτριξαν δὲ τὰ νῶτα ὑπὸ τῶν ἰσχυρῶν χειρῶν ἐπισυρόμενα σφοδρῶς» (Θ. Γαζῆς), ἐπὶ παλαιστῶν, Ἰλ. Ψ. 715, πρβλ. ἑλκηδόν: συμπεριΐσταμαι, περί τινων φαινομένων ἐν τῇ μήτρᾳ (καρδίᾳ) τῶν δένδρων, Θεοφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 5. 5, 2. 2) καταρρέω, πηγαὶ κατ’ Αὐσοντῖτιν ἕλκονται χθόνα Λυκόφρ. 702, Διον. Ἁλ. 1086.

French (Bailly abrégé)

impf. εἷλκον, f. ἕλξω, ao. εἷλξα, moins usité que εἵλκυσα (v. ἑλκύω) seul. att., pf. inus.
Pass. f. ἑλκυσθήσομαι, ao. εἱλκύσθην, pf. εἵλκυσμαι;
1 tirer : ἐξ ὄρεος δόρυ IL une pièce de bois d’une montagne ; νῆα εἰς ἅλα IL un vaisseau pour le mettre à flot ; ἱστία OD hisser des voiles ; νευρήν IL, τόξον HDT une corde d’arc, des flèches ; πλίνθους HDT mouler des briques (les étirer dans le moule);
2 tirer, traîner, tirailler avec idée de violence : τινα qqn ; ἕλκ. ποδός IL tirer par le pied ; τῆς ῥινός LUC par le nez ; fig. Pass. être torturé, se torturer l’esprit;
3 tirer à soi : ὕδωρ ἐπ’ ἑωυτόν HDT (le soleil) pompe l’eau ; fig. attirer, entraîner par la persuasion;
4 tirer, faire traîner en longueur : προφάσεις (ion. προφασίας) HDT mettre sans cesse en avant de nouveaux prétextes;
Moy. ἕλκομαι tirer pour soi : ξίφος IL dégainer son épée ; χαίτας ἐκ κεφαλῆς IL s’arracher les cheveux.
Étymologie: DELG pas de correspondant évident en dehors du grec.

English (Autenrieth)

inf. ἑλκέμεν(αι): draw, drag, mid., something of one's own; of drawing a bow, Il. 4.122, Od. 21.419; ‘raising’ the balance, and ‘hoisting’ sails, Il. 22.212, Od. 15.291; ‘tugged at it,’ Il. 12.398; pass., ‘trailing,’ Il. 5.665; ‘wrenched,’ Il. 23.715; mid., of drawing one's sword, tearing one's hair, etc., Il. 10.15, Il. 17.136, Od. 19.506.

English (Slater)

ἕλκω (ἕλκω; -ειν: aor. ἑλκᾰσαι: med. ἑλκόμενον, -οι: pass. ἕλκομαι.)
   1
   a drag met. τὸν δαὖ οἰκείων παρέσφαλεν καλῶν χειρὸς ἕλκων ὀπίσσω θυμὸς ἄτολμος ἐών i. e. hindering (N. 11.32)
   b pass., met., c. inf. ἴυγγι δἕλκομαι ἦτορ νεομηνίᾳ θιγέμεν (i. e. my heart is bound by a spell cf. Theocr. 2. 17) (N. 4.35)
   c met., from wrestling. v. Gardiner, J. H. S. 1905, 28. = βιάζεσθαι (cf. Headlam-Knox on Herondas, 2. 71.) οἷον αἰνέων κε Μελησίαν ἔριδα στρέφοι ῥήματα πλέκων ἀπάλαιστος ἐν λόγῳ ἕλκειν (N. 4.94) τὸ δ' ἐμὸν οὔ ποτε φάσει κέαρ ἀτρόποισι Νεοπτόλεμον ἑλκύσαι ἔπεσι (N. 7.103)
   2 med.,
   a c. acc. draw (a sword) ]ἐπὶ Θήβας ξίφος ἑλκόμενον[ (sc. Ἔργινον: e Σ supp. Lobel, ἀντὶ στρατεύσαντι· τὸ γὰρ ἑλκόμενον ἀντὶ ἑλκ[υς]άμενον [[[εἴρηται]]]) (Pae. 8.104)
   b c. gen. pull upon στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν ἕλκος ὀδυναρὸν ἑᾷ πρόσθε καρδίᾳ πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται τυχεῖν (σταθμώμενοι, φησί, πολλὰ καὶ περιγράφοντες μέγαλα τινὰ μέλλοντα ἔσεσθαι αὐτοῖς. Σ: τινες pro τινος coni. Stone, Schadewaldt) (P. 2.90)

Spanish (DGE)

• Morfología: [pres. subj. 3^a sg. ἕλκῃσιν Il.23.518, inf. ἑλκέμεν Il.2.181, Hes.Op.631, ἑλκέμεναι Il.10.353, ἔλκην Sapph.57.3, impf. 3^a plu. εἷλκον A.Fr.39, Lys.3.12; fut. ind. 1^a sg. ἕλξω Hsch., inf. ἕλξειν A.Supp.909; aor. ind. 3^a plu. sin aum. ἕλξαν AP 9.370 (Tib.Ill.), imperat. 2^a plu. ἕλξατε Orph.A.258, pas. inf. ἑλχθῆναι Philostr.VA 8.15; perf. part. masc. nom. sg. ἑολκώς Epich.173]
A tr.
I c. mov. hacia el suj.
1 c. ac. de cosa atraer, tirar de, ref. cuerdas tensar ἕλκε δ' ὁμοῦ γλυφίδας τε λαβὼν καὶ νεῦρα βόεια y asiendo las muescas y los bovinos tendones tiró de ellos, Il.4.122, cf. Od.21.419, ἐπεὰν ... εὐπετέως ἕλκωσι τόξα ... τοσαῦτα Hdt.3.21, cf. X.An.4.2.28, en v. pas. Hp.Fract.2, ἕλκουσι διὰ τῶν τροχιλιῶν τούτους (τοὺς κάλους) Plb.8.4.6, εἷλκε τὴν σειρὰν τοῦ ἔργου Ath.Al.V.Anton.53.1, en el juego σκαπέρδαν ἕλκειν tirar de la cuerda tb. prov. para referirse a algo muy difícil, Suet.Lud.7, Poll.9.116, Eust.1111.23
•en v. med. mismo sent. τόξον ἕλκετ' ἐπ' Εὐρυπύλῳ tensó su arco contra Eurípilo, Il.11.583, fig. c. gen. στάθμας δέ τινες ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν ἕλκος ὀδυναρὸν ἑᾷ πρόσθε καρδίᾳ y algunos tirando hacia ellos de un cordel demasiado largo infligieron una llaga dolorosa en su propio corazón ref. los envidiosos, Pi.P.2.91
•ref. las velas de la nave tensar, izar ἕλκον δ' ἱστία λευκὰ ἐϋστρέπτοισι βοεῦσιν Od.2.426, en v. med. mismo sent. ἱστίον ἕλκεο νηός h.Bacch.26, cf. 32
•ref. ropa tirar hacia sí, en el sent. levantar τίς δ' ἀγροΐωτις ... οὐκ ἐπισταμένα τὰ βράκε' ἔλκην ἐπὶ τῶν σφύρων; ¿qué rústica ... que no sabe levantar los bordes de su vestido sobre sus tobillos?, e.e., llevarlos bien estirados con perfecta caída Sapph.57.3, cf. en v. med. ὡς ὁ γέρων ... ἄχρι καὶ ἀστραγάλων ἕλκεται ἀμπεχόναν AP 16.306, cf. 307 (ambos Leon.).
2 tirar, ref. al peso pesar ἐτίταινε τάλαντα, ἐν δὲ τίθει δύο κῆρε ... τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ' Ἕκτορος ..., ἕλκε δὲ μέσσα λαβών desplegó la balanza y en ella puso dos parcas, la de Héctor y la de Aquiles, y cogiéndola por el centro hacía la pesada, Il.22.212, cf. 8.72, εἰκόνα ... ἕλκουσαν σταθμὸν τάλαντα δέκα estatua que pesaba diez talentos Hdt.1.50, τὰ πλεῖον ἕλκοντα Pl.Min.316a, μὴ ἔλαττον δ' ἑλκέτω τὸ τάλαντον Plb.21.43.19, fig. ἕλκειν τὸ τῆς πράξεως στάσιμον llevar el peso de la acción Plb.8.19.2
•esp. mech. tirar hacia uno, levantar un cuerpo pesado con una polea ὅταν γὰρ βουλώμεθά τι βάρος ἕλκειν Hero Fr.2.276.
3 c. ac. de pers. y partes del cuerpo tirar, arrastrar hacia sí, atraer tirando de en la lucha tirar de uno para derribarle καὶ εἰ ἕλκοι τις αὐτὸν ἢ ὠθοίη, ἧττον ἂν σφάλλοιτο X.Eq.7.7, en v. pas. νῶτα ... ἀπὸ χειρῶν ἑλκόμενα στερεῶς Il.23.715, ὁ ἑλκόμενος καταβάλοι ἂν μᾶλλον τὸν ἕλκοντα el que es arrastrado mejor haría caer al que tira de él X.Eq.8.11, cf. Nonn.D.37.563, fig. en juego de palabras ἀπάλαιστος ἐν λόγῳ ἕλκειν imposible de derribar en su discurso ref. un gran luchador, Pi.N.4.94, ref. un amante ὁ Τηρεύς, ἕλκων πρὸς ἑαυτὸν ὡς ἐνῆν τὸ σῶμα Ach.Tat.5.3.6
•medic. atraer (ἡ φύσις) τὰ μὲν ἕλκει, ... τὰ δ' ἐκκρίνει en la nutrición, Gal.2.27, cf. Nemes.Nat.Hom.23
•de partes del cuerpo contraer ref. un ataque epiléptico καὶ αὐτοὶ δὲ ἑωυτέοισι ἕλκουσι τὰ μέλεα ellos contraen sobre sí mismos los miembros Aret.SA 1.5.3, en v. pas. ἑλκωμένων (sic) εἴσω τῶν σπονδύλων ὑπὸ τῆς συνισταμένης ... τῆς φάρυγγος atraídas hacia dentro las vértebras al contraerse la faringe Aët.8.50.
4 sent. no fís., c. ac. de pers. o abstr. atraer, captar, seducir (αἱ ἐρωτικαὶ ἀνάγκαι) δριμύτεραι ... πρὸς τὸ πείθειν τε καὶ ἕλκειν τὸν πολὺν λεών Pl.R.458d, ὥστε Μαγνῆτις λίθος τὴν δόξαν ἕλκει atrae la fama como el imán E.Fr.567, c. prep. y ac. de pron. refl. ἕλκε ἀπὸ τοῦ θείου ἀτενίζων εἰς σεαυτὸν τὸ πνεῦμα PMag.4.628, πρὸς ἑαυτὸν ἕλκειν πάντας βουλόμενος el diablo, Iust.Phil.Dial.116.1, ἕλκουσι ... αἱ ψυχαὶ πρὸς ἑαυτὰς τοῦ ἀφθάρτου νυμφίου τὸν πόθον ὀπίσω Gr.Nyss.Hom.in Cant.39.9, tb. c. adv. διὰ τὰς ἔξωθεν αὐτοὺς ἑλκούσας ἡδονὰς τοῦ βίου por causa de los placeres de la vida que les atraen desde fuera Ath.Al.Gent.30, abs. τὰ ἐρᾶν ποιοῦντα ἕλκει πρὸς ἄλληλα todo lo que hace amar atrae mutuamente Plot.4.4.40, en v. pas. ὑφ' ἑτέρας ἑλκόμενος φαντασίας Ph.2.171, ὑπὸ τῶν ὄψεων αὐτοῦ ἑλκόμενος atraído por sus ojos Ath.Al.V.Anton.67.4, c. inf. y ac. de rel. ἕλκομαι ἆτορ νεομηνίᾳ θιγέμεν mi corazón se ve atraído a participar en la fiesta del novilunio Pi.N.4.35
•tb. en v. med. ἕλκεσθαι τὴν ἀκοήν atraerse la atención en el discurso, Aristid.Rh.514
•atraer hacia el interior, guardar οὐ πόθον ἕλκω νέκταρος no guardo deseo de néctar Nonn.D.10.284
•tb. en v. med. στυγερὸν περὶ φρένας εἵλκετο δεῖμα Orph.A.787.
5 c. ac. de concr. sacar, extraer c. o sin compl. de proced. ἐκ ζωστῆρος ... ὀϊστόν Il.4.213, ξίφους ἕλκει διπλοῦς κνώδοντας saca el doble filo de la espada S.Ant.1233, ἐξ ... τοῦ κιβωτίου πινάκιον ἕν Arist.Ath.64.1, ἕλκειν ... τὴν δύναμιν ἐκ τοῦ χάρακος sacar al ejército fuera de la empalizada Plb.18.22.10, τὰ ὀστέα ἕλκειν ὀστεολόγῳ ref. un feto muerto, Hp.Mul.1.70, τεθνεότος ζωὴν ἕλκων φύσιν sacando (el gusano) naturaleza viva de un muerto Archel.Aeg. en Antig.Mir.89.2
•tb. en v. med. ἕλκετο δ' ἐκ κολεοῖο μέγα ξίφος Il.1.194
•fig., c. ac. abstr. sacar, conseguir, obtener ἐν ταῖς ἐντεύξεσιν μείζω φαντασίαν εἷλκον Plb.32.10.5, ἀπὸ τούτων (Σκυθῶν) ... ἕλκειν φασὶ τὸ γένος τὸν Ἀρσάκην Str.11.9.3, Ὠκεανὸς ... τοῖα μετ' ἀνδράσιν οὐνόμαθ' ἕλκων D.P.42
•en v. med. mismo sent. ἀρετὰς ἕλκεσθαι conseguirse honores Thgn.30.
6 fís. y fisiol. succionar, absorber ἕλκει ... ἐπ' ἑωυτὸν τὸ ὕδωρ el sol, Hdt.2.25, αἱ θυρίδες ἕλκουσιν ... πνοήν Thphr.Vent.29, τὸ ὕδωρ ... κλεψύδραι ... βράδιον ... ἕλκουσι χειμῶνος ἢ θέρους Plu.2.914a, en v. pas. ἐν ταῖς εἰσπνοαῖς δριμεῖα ... ἑλχθήσεσθαι ποιότης ἀέρος Gal.3.533, cf. Ti.Locr.101d, abs. ὀσφραίνεσθαι γάρ φασι καὶ ἕλκειν dicen que percibe olores y los absorbe ref. la vid, Thphr.HP 4.16.6, de plantas αὐταὶ ... αἱ σαρκώδεις ἐοίκασιν ἕλκειν Thphr.HP 1.6.10
•aspirar, respirar c. suj. de pers. τὸν ἠέρα Hp.Aër.19, τὸ βέδυ Philyll.19
•ref. la bebida sorber, beber μέθυ E.Io 1200, ἕλκε τὴν τοῦ δαίμονος τοῦ Πραμνίου bebe la del genio de Pramnio, e.e., el vino de Pramnio, Ar.Eq.107, οἶνον ἐξ ... λεπαστῆς Telecl.27, ἀπνευστί Antiph.75.14, δέπας μεστὸν ... ἕλκουσι γνάθοιν Antiph.234.3, cf. Cratin.269.2, Eub.56.7
•fig. mamar, embeberse de τὴν τῆς εὐσεβοῦς διδασκαλίας εἷλκε θηλήν Thdt.HE 3.2, c. gen. partit. τῶν μαθημάτων ἕλκειν ἐβούλετο Eun.VS 474.
II c. mov. en gener. e idea de violencia
1 c. ac. de pers. o anim. arrastrar por el suelo como signo de ultraje, maltratar Ἕκτορα ... περὶ σῆμ' ἑτάροιο φίλοιο ἕλκει Il.24.52, τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι en un mundo al revés, Theoc.1.135, μηδέν' ἕλξειν μηδ' ὑβριεῖν (sabe) que nadie lo va a arrastrar ni a ultrajar D.21.221, en v. pas. ἑλκομένας τε νυοὺς ὀλοῇς ὑπὸ χερσὶν Ἀχαιῶν Il.22.65, ὁ ἑλκόμενος ὑπὸ τοῦ υἱοῦ Arist.EN 1149^b13, c. gen. de la parte ἑλχθῆναι ζῶντα καταπαγέντων ἐς τὰς κλεῖδας ... ἀγκίστρων ser arrastrado vivo de unos garfios clavados en las clavículas Philostr.l.c.
•llevar o traer a rastras c. idea de expulsión o persecución ὁ βαλανεὺς ἕλξει θύραζ' αὐτόν Ar.Pl.955, c. ref. a la captura de anim. με πλεκταὶ ἕλξαν ἐπ' αἰγιαλοὺς δικτυβόλων παγίδες AP 9.370 (Tib.Ill.), cf. D.P.Au.3.24, c. gen. de la parte ἤν περ καὶ ... (με) ποδῶν ἕλκωσι θύραζε si me arrastran por los pies hasta fuera la puerta, Od.16.276, cf. Com.Adesp.1104.3, ἕλξειν ... ὕμας ... κόμης A.Supp.909, cf. Luc.Herm.73, Suppl.Mag.46.22
•arrastrar, forzar en el sent. sexual de acosar καὶ πρότερον δὲ μεθύων εἷλκες αὐτήν (τὴν παιδίσκην) Lys.1.12, εἷλκον τὸ μειράκιον Lys.3.12, cf. D.L.6.91, c. gen. de la parte ἕλκειν ... τῶν τριχῶν ... αἰχμάλωτον γυναῖκα Aeschin.2.157, cóm. c. el doble sent. de acoso a los que embarcaban ἕλκοντε τοὺς πλωτῆρας ἂν ἀπεκναίετε arrastrando las dos a los pasajeros, los destrozáis Ar.Ec.1087
•jur. arrastrar, llevar ante un tribunal ὅτε τῶν ἐμαυτοῦ γ' ἕνεκα νυνὶ χρημάτων ἕλκω σε κλητεύσοντα Ar.Nu.1218, en v. pas. ἑλκόμενος περὶ πραγματίου Ar.Nu.1004.
2 c. ac. partes del cuerpo tirar de, desgarrar, lacerar τὰ αἰδοῖα τρίβουσι καὶ ἕλκουσι Hp.Aër.9, ἕλκ' ὀνύχεσσι ... παρειάν E.Tr.280, τά τε γὰρ στόματα ἕλκοντες ἄνω X.Eq.10.2, ἕλκειν τε τὸ στόμα τῷ χαλινῷ X.Eq.10.1, de pers., como tortura τὸν ἄνθρωπον ... ἐπὶ κνάφου ἕλκων Hdt.1.92, cf. en v. pas. Ar.Pax 452
•en v. med. mismo sent. ἐκ κεφαλῆς ... ἕλκετο χαίτας de la cabeza se arrancaba los cabellos, Il.10.15.
3 fig., c. ac. de pers. o abstr. forzar, compeler, obligar ὅταν ἄνω κάτω τοὺς λόγους ἕλκῃ τις cuando uno fuerza los argumentos arriba y abajo Pl.Tht.195c, cf. Arist.SE 167^a35, τὸ τῆς φύσεως ὡς ἀληθῶς βάρβαρον ... ἕλκει καὶ βιάζεται (αὐτόν) D.21.150, ὠς ἠμέας [ὀ και] ρὸς ἕλκει Herod.2.10, en v. pas. Δίκης ... ἑλκομένης Hes.Op.220, ἑλκόμενος καὶ μόγις compelido y a regañadientes Pl.R.350d.
III c. mov. en gener., sin idea de violencia
1 c. ac. de pers., personif. o cosa arrastrar, tirar de, llevar tras de sí, llevar arrastrando ἐν δ' ἔπεσ' Ὠκεανῷ ... φάος ἠελίοιο, ἕλκον νύκτα μέλαιναν ἐπὶ ... ἄρουραν y cayó la luz del sol en el Océano, trayendo tras de sí la negra noche sobre la tierra, Il.8.486, ἵππος ... ὅς ῥα ἄνακτα ἕλκῃσιν Il.23.518, ἑλκέμεναι ... ἄροτρον las mulas Il.10.353, ὥς θ' ἡμίονοι ... ἕλκωσ' ... δοκόν como los mulos remolcan una viga, Il.17.743, ἅμαξαν Hdt.1.31, cf. 5.85, Hp.Aër.18, ἀγωνιστὴν ... ἕλκειν τῆς στρατιᾶς τὰς καμήλους ἐκέλευσε Thdt.HE 5.39.14, frec. de la ropa θοἰμάτιον Archipp.48.2, χλανίδ' ἕλκων Ephipp.19, en cierta danza ἦν δὲ καὶ τὸ σχιστὰς ἕλκειν σχῆμα ὀρχήσεως χωρικῆς Poll.4.105
•en v. pas. de los astros ser arrastrado por el movimiento celeste οὐρανῷ ἕλκονται (οἱ ἀστέρες) Arat.20, ἡ δὲ Κυνὸς μεγάλοιο κατ' οὐρὴν ἕλκεται Ἀργώ Arat.342, cf. 348, 443
•en v. med. arrastrar en beneficio propio ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον se arrastró su asiento más cerca del fuego para calentarse Od.19.506, cf. Semon.8.26
•náut. arrastrar al agua, botar de naves varadas ἑλκέμεν εἰς ἅλα δῖαν Il.2.152, cf. 181, Hes.Op.631, 672, Orph.A.258, en v. pas., Th.2.90
•fig. arrastrar, traer consigo, aportar como atributos οὐ βασιλήων κοιρανίην, οὐκ ἔγχος ..., οὐ βέλος ἕλκω habla Afrodita en competición c. Atenea, Colluth.92.
2 c. ac. de pers. o cosa y giro prep. o adv. de direcc. arrastrar, tirar hacia, llevar hacia prov. ἕλκε μοιχὸν εἰς μυχόν arrastra al adúltero a un cuarto secreto para sacarle dinero, Call.Com.1, ἶυγξ, ἕλκε ... ποτὶ δῶμα τὸν ἄνδρα en un conjuro, Theoc.2.17, ὁ μὲν ἔσω ἕλκει τὸ πλῆκτρον, ὁ δὲ ἔξω ὠθέει el uno tira de la pértiga hacia dentro, en tanto que el otro la empuja hacia fuera dos hombres para gobernar una balsa, Hdt.1.194, ἵνα ἐπὶ σοὶ πρῶτον ἕλκω αὐτήν (τὴν ἴυγγα) X.Mem.3.11.18, fig. c. ac. de abstr. εἰς τυραννίδας ... ἕλκουσι τὰς πολιτείας Pl.R.568c, ὀφθαλμοὶ ... ἕλκουσιν ἐπὶ τὰ φανέντα τὴν διάνοιαν Ph.2.24, ὁ Σωτήρ, ἕλκων εἰς εὐσέβειαν (τοὺς πάντας) Ath.Al.Inc.31, c. gen. de la parte τὸν δ' ... χειρὸς ἕλκων ὀπίσσω θυμός ἄτολμος tirando hacia atrás de su brazo un ánimo apocado, e.e., retrayéndolo su pusilanimidad Pi.N.11.32, en v. pas. ἐὰν ... ἕλκηται πρὸς φιλοσοφίαν Pl.R.494e, φάντασμα δέ ἐστιν ἐφ' ὃ ἑλκόμεθα Chrysipp.Stoic.2.22
•abs. ἐπιθυμίας δὲ ἀλόγως ἑλκούσης ἐπὶ ἡδονάς Pl.Phdr.238a.
3 de líneas tirar, trazar ἕλκειν μακρὰν γραμμήν Sch.Ar.V.106b, en v. pas. αἱ ... ἀπὸ τῶν τροπικῶν ... ἑλκόμεναι διάμετροι Cleom.1.4.56.
4 de sólidos estirar, aplanar una masa maleable πλίνθους ἕλκειν moldear o fabricar ladrillos, SEG 13.521.74 (Pérgamo II a.C.)
•de soportes de lectura extender, desplegar ἕλκει δὲ γραμματείδιον ἐκεῖσε δίθυρον Men.Fr.238.1.
5 fig., c. ac. abstr. extender, prolongar, dilatar προφάσιας ἕ. poner pretextos, dar largas a los asuntos, Hdt.6.86, irón. πάσας τε προφάσεις ἕ. desplegar todo tipo de disculpas Ar.Lys.727, τῆς δικαιοδοσίας ἑλκομένης ... σχεδὸν ἐξ εἴκοσι καὶ πέντ' ἐτῶν Plb.22.4.2, cf. 29.19.3, ἕ. βίοτον pasar la vida E.Or.207, ζόαν E.Ph.1535
•prosod. alargar, hacer largo ὁ ῥυθμὸς ὡς βούλεται ἕλκει τοὺς χρόνους Longin.Prol.Heph.p.83.
B intr., gener. en v. med.
I c. mov. hacia el suj. contraerse de partes del cuerpo, curvarse hacia dentro οἱ ὄνυχες ἕλκονται Hp.Morb.2.48, 50, 61
•bot. contraerse, reducirse μάλιστα γὰρ ἕλκεσθαι ταῦτα τῶν ξύλων Thphr.HP 5.5.2.
II c. mov. en gener.
1 de corrientes fluir, deslizarse, correr hacia c. compl. prep. de direcc. λόφος, ἐξ οὗ ... πηγαὶ κατ' Αὐσονῖτιν ἕλκονται χθόνα monte desde el que las fuentes fluyen hacia la tierra Ausonítide Lyc.702, καθ' ὃν τόπον ... καὶ ὁ ῥοῦς ἕλκει Peripl.M.Rubri 13.
2 de tierras extenderse τῶν δὲ πρὸς ἀντολίην Γεδρωσῶν ἕλκεται αἶα D.P.1086.

• Etimología: Quizá rel. c. lituan. velkù, aesl. vlěko de *selk-/su̯elk- aunque sin rastros de Ϝ en gr.

Greek Monolingual

(AM ἑλκῶ, -όω)
1. προκαλώ έλκος, πληγιάζω
2. ελκούμαι (AM ἑλκοῡμαι)
α) μεταβάλλομαι σε έλκος
β) (για έλκος) γεμίζω πύον
αρχ.-μσν.
(για πληγή) γεμίζω πύον
αρχ.
1. κάνω εντομές σε δέντρο
2. πληγώνω, βλάπτω.

Greek Monolingual

και ελκύω (AM ἕλκω και ἑλκύω)
1. σέρνω, τραβώ κάποιον ή κάτι προς το μέρος μου
2. προσελκύω, σαγηνεύω
3. (για πλοίο) καθελκύω, τραβώ από την ξηρά στη θάλασσα
4. (για πλοίο) ρυμουλκώ
5. (για άροτρο, άμαξα, μηχανή) κινούμαι προς τα εμπρός, σέρνοντας πίσω μου
6. φρ. «έλκω το γένος» — κατάγομαι
αρχ.-μσν.
σέρνω με τη βία, αιχμαλωτίζω
αρχ.
Ι. 1. σπαράζω, σέρνω και κομματιάζω
2. δυσφημώ, διασύρω
3. έχω ως επακόλουθο
4. τεντώνω τη νευρά του τόξου
5. τραβώ το σπαθί από τη θήκη
6. (για ναύτες) ανοίγω πανιά
7. κωπηλατώ
8. σηκώνω ψηλά
9. σέρνω κάποιον στα δικαστήρια
10. τραβώ με τη βία για ασέλγεια
11. αναρροφώ
12. (για μεθύστακες) πίνω υπερβολικά
13. παρατείνομαι, εξακολουθώ
14. καθυστερώ
15. χορεύω
16. (για πράγματα) ζυγίζω, έχω βάρος
17. αντλώ από μια πηγή, παραλαμβάνω
18. προσλαμβάνω
19. κατεργάζομαι μαλακή ύλη, πλάθω
20. γυμνάζω
21. μέσ. τραβώ τα μαλλιά μου
22. καταρρέω
23. φρ. α) «ἕλκω μαστόν» — θηλάζω
β) «ἕλκω βίοτον, ζωάν» — ζω άθλια ζωή
γ) «προφάσεις ἕλκω» προβάλλω πρόχειρες δικαιολογίες
ΙΙ. (η μτχ. ενεστ. αρσ.) ὁ ἑλκόμενος
φρ. «ὁ ἑλκόμενος Χριστός» — η απεικόνιση του Χριστού που σύρεται να σταυρωθεί.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. έλκω αποτελεί αρχαίο θεματικό ενεστώτα που συνδέεται πιθανώς με τοχαρ. Β. salk «σύρω, τραβώ» και αλβ. helq. Κατά την κλίση του το ρ. έλκω εμφανίζει τρία θέματα που μαρτυρούνται και σε ορισμένα παράγωγα και σύνθετα: Το θέμα ελκ- μαρτυρείται στον ενεστώτα και στον μέλλοντα (πρβλ. έλξω), το θέμα ελκη-, με παρέκταση σε -η-, εμφανίζεται μόνο στους ομηρικούς τύπους ελκήσω, ελκήσαι, ελκηθήναι, ενώ το θέμα ελκυ- (πρβλ. ελκύω, έλκυσις), που είναι μεταγενέστερο, αποτελεί αναλογικό σχηματισμό προς το ερύ-ω. Σε ορισμένα παράγωγα του ρήματος έλκω εμφανίζεται η ετεροιωμένη βαθμίδα του θέματος ελκ- (πρβλ. ολκός, ολκή).
ΠΑΡ. έλκηθρο, έλκυση, ελκυσμός, ελκυστήρας, έλκυστρο, έλξη, ολκή, ολκός
αρχ.
ελκηδόν, ελκηθμός, ελκητήρ, ελκτός, ελκύσιμος, έλκυσμα
νεοελλ.
έλκημα.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) αρχ. ελκεσίπεπλος, ελκεσίχειρος, ελκετρίβων, ελκεχίτων. (Β' συνθετικό) εφέλκω, παρέλκω
αρχ.
αμφέλκω, ανέλκω, ανθέλκω, αντιμεθέλκω, αντιπεριέλκω, αφέλκω, διέλκω, εισέλκω, ενέλκω, εξέλκω, επανέλκω, επεξέλκω, καθέλκω, μεθέλκω, προανέλκω, προαφέλκω, προέλκω, προσκαθέλκω, συγκαθέλκω, συμπεριέλκω, συνανέλκω, συνανθέλκω, συνέλκω, συνεφέλκω, υπανέλκω, υφέλκω].

Greek Monotonic

ἕλκω: παρατ. εἷλκον, Επικ. ἕλκον· μέλ. ἕλξω, αόρ. βʹ εἵλκῠσα (όπως αν προερχόταν από το ἑλκύω)· μεταγεν. εἷλξα, ποιητ. ἕλξα, παρακ. εἵλκῠκα — Παθ., μέλ. ἑλκυσθήσομαι, αόρ. αʹ εἱλκύσθην, παρακ. εἵλκυσμαι, Ιων. ἕλκυσμαι·
I. 1. τραβώ, σύρω, σέρνω, Λατ. traho, με την έννοια της δύναμης, ποδὸς ἕλκε, άρχισε να σέρνει (το νεκρό σώμα) από το πόδι, σε Ομήρ. Ιλ.· καθέλκω, τραβώ πλοία προς τη θάλασσα, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για μουλάρια, σύρω ένα άρμα, στο ίδ.· σύρω το άροτρο μέσα στον αγρό, οργώνω, στο ίδ.
2. σύρω ξοπίσω μου, σε Ομήρ. Ιλ.· πέδας ἕλκ., αυτός ο οποίος σέρνει τα δεσμά ξοπίσω του, σε Ηρόδ.
3. σχίζω σε κομμάτια, σπαράζω, στον ίδ., σε Ευρ. — Μέσ., ἕλκεσθαι χαίτας, ξεριζώνω τα μαλλιά κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.
4. τεντώνω τόξο, σε Όμηρ. κ.λπ.
5. τραβώ το ξίφος μου, σε Σοφ.· και σε Μέσ., τραβώ το σπαθί κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.
6. ἕλκ. ἱστία, ανεβάζω, υψώνω ή τραβώ πάνω τα πανιά, σε Ομήρ. Οδ.
7. σηκώνω ψηλά τη ζυγαριά ως αντίβαρο, έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν τα ζύγια, σε Ομήρ. Ιλ.
II. μετά τον Όμηρ., με διαφόρους τρόπους:
1. τραβώ κουπί, κωπηλατώ, σε Ηρόδ.
2. σύρομαι, κλητεύομαι στο δικαστήριο, σε Αριστοφ.· σύρω εδώ κι εκεί, τραβολογώ, ιδίως με ασελγείς, έκφυλες, πρόστυχες προθέσεις, σε Δημ. κ.λπ.
3. τραβώ πάνω ή ανέλκω, σε Ηρόδ.· λέγεται για ανθρώπους που πίνουν, πίνω με μεγάλες ρουφηξιές, πίνω απνευστί, πίνω μονορρούφι, σε Ευρ. κ.λπ.· ἑλκ. μαστόν, θηλάζω, βυζαίνω, στον ίδ.
4. ἕλκ. βίοτον, ζόαν, ζω, διάγω άθλια, κοπιαστική ζωή, στον ίδ.· παρασύρω, τραβώ κάποιον, παρατείνω πληκτικά, ανιαρά, σε Ηρόδ.· κόρδακα ἑλκύσαι, ορχούμαι με επιμηκ. μετρικά βήματα, σύρω το χορό, σε Αριστοφ.
5. έλκω προς τον εαυτό μου, προσελκύω, σε Ηρόδ. κ.λπ.
6. ἕλκ. σταθμόν, σύρω προς τα κάτω την πλάστιγγα, τη ζυγαριά, δηλ. ζυγίζω τόσο πολύ, στο ίδ.· απόλ., τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ, όσο βαρύνει, στο ίδ.
7. ἑλκύσαι πλίνθους, όπως το Λατ. ducere, να κατασκευάζεις τούβλα, στον ίδ.
8. Μέσ., έλκω πάνω μου, συσσωρεύω, μαζεύω, συγκεντρώνω πλούτη, σε Θέογν.