ἀνίημι
English (LSJ)
-ης (ἀνιεῖς, as if from ἀνιέω, dub. in Il.5.880), ησι: impf. ἀνίην, Hom. and Att. 2 and 3sg. εις, ει, Ion. 3sg.
A ἀνίη SIG1 (Abu Simbel, vi B. C., Iterat. ἀνίεσκε Hes.Th.157; also ἠνίει Hp.Epid.7.46; 1sg. ἀνίειν Luc.Cat.4: fut. ἀνήσω: pf. ἀνεῖκα: aor. 1 ἀνῆκα; Ion. ἀνέηκα.:—the Homeric forms ἀνέσει Od.18.265, aor. opt. ἀνέσαιμι 14.209, part. ἀνέσαντες 13.657 should be referred to ἀνέζω, but ἄνεσαν Il.21.537 is from ἀνίημι: aor. 2, 3pl. ἀνεῖσαν Th.5.32, imper. ἄνες A.Ch.489, S.Ant. 1101, E.Hel.442, subj. ἀνῇς A.Eu.183, Ep. 3sg. subj. ἀνήη Il.2.34, opt. ἀνείη, inf. ἀνεῖναι, part. ἀνείς:—Pass., ἀνίεμαι: pf. ἀνεῖμαι Hdt.2.65, A.Th.413, 3pl. pf. ἀνέωνται Hdt.2.165 (v.l. ἀνέονται), inf. ἀνἑῶσθαι (sic) Tab.Heracl.1.153: aor. part. ἀνεθείς Pl.R. 41ce: fut. ἀνεθήσομαι Th.8.63. [ἀνῐ- Ep., ἀνῑ- Att.: but even Hom. has ἀνῑει, ἀνιέμενος, and we find ἀνῐησιν in Pl.Com.153 (anap.).]: —send up or send forth, Ζεφύροιο.. ἀήτας Ὠκεανὸς ἀνίησιν Od.4.568; of Charybdis, τρὶς μὲν γάρ τ' ἀνίησιν.. τρὶς δ' ἀναροιβδεῖ 12.105; ἀφρὸν ἀ. spew up, vomit, A.Eu.183; σταγόνας [αἵματος] ἀ. S.OT1277; of the earth, καρπὸν ἀνίημι make corn or fruit spring up, h.Cer.333; κνώδαλα A. Supp.266; also of the gods, ἀ. ἄροτον γῆς S.OT270, etc.; so of females, produce, ib.1405:—in Pass., σπαρτῶν ἀπ' ἀνδρῶν ῥίζωμ' ἀνεῖται A.Th.413: then in various relations, συὸς χρῆμα ἀ. S.Fr.401; κρήνην E.Ba.766; of a forest, πῦρ καὶ φλόγα Th.2.77; πνεῦμ' ἀνεὶς ἐκ πνευμόνων E.Or.277:—send up from the grave or nether world, A.Pers.650, Ar.Ra.1462, Phryn.Com.1 D., Pl.Cra.403e, etc.:—Pass., ἐκ γῆς κάτωθεν ἀνίεται ὁ πλοῦτος ibid.; of fruit, Thphr. CP 5.1.5.
2 let come up, give access to, τινά X.HG2.4.11; εἰς τὸ πεδίον ib. 7.2.12.
II let go, from Hom. downwds. a very common sense, ἐμὲ δὲ γλυκὺς ὕπνος ἀνῆκεν, i.e. left me, Il.2.71, etc., cf. Pl.Prt. 310d: —Pass., ἀνίεσθαι wake up, D.S.17.56; set free, ἐκ στέγης ἀ. S.Ant. 1101; let go unpunished, ἄνδρα τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενον X.HG2.3.51, cf. Lys.13.93; ἄνετέ μ' ἄνετε leave me alone, forbear, S.El. 229 (lyr.); of a state of mind, ἐμὲ δ' οὐδ' ὣς θυμὸν ἀνίει.. ὀδύνη Il. 15.24; ὅταν μ' ἀνῇ νόσος μανίας E.Or.227; ὥς μιν ὁ οἶνος ἀνῆκε Hdt.1.213, etc.; ἀ. ἵππον to let him go (by slackening the rein), S.El.721; ἵππους εἰς τάχος ἀ. X.Eq.Mag.3.2; τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀ. Plu.Per. 11.
b loosen, unfasten, δεσμόν Od.8.359 (v.l. δεσμῶν); δεσμά τ' ἀνεῖσαι Call.Hec.1.2.13: hence, open, πύλας ἄνεσαν Il.21.537; ἀ. θύρετρα E.Ba.448; ἀ. σήμαντρα break the seal, Id.IA325:—Pass., πύλαι ἀνειμέναι D.H.10.14.
2 ἀ. τινί let loose at one, slip at, ἀ. τὰς κύνας X.Cyn.7.7: hence ἄφρονα τοῦτον ἀνέντες Il.5.761, cf. 880: c. acc. et inf., Διομήδεα μαργαίνειν ἀνέηκεν ib.882: generally, set on or urge to do a thing, c. inf., Μοῦσ' ἄρ' ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι Od.8.73, cf. 17.425, Il.2.276, 5.422: freq. c. acc. pers. only, let loose, excite, as οὐδέ κε Τηλέμαχον.. ῷδ' ἀνιείης Od.2.185; μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν Il.7.25; τοῖσιν μὲν Θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν urged Thrasymedes to their aid, 17.705:—so in Pass., ἅπας κίνδυνος ἀνεῖται σοφίας Ar.Nu.955.
3 ἀ. τινὰ πρός τι to let go for any purpose, τὸν λεὼν.. ἀνεῖναι πρὸς ἔργα τε καὶ θυσίας Hdt.2.129; ἐς παιγνίην ἑωυτὸν ἀ. ib. 173; τὰ μικρὰ εἰς τύχην ἀνείς E.Fr.974 (v.l. ἀφείς); τὰ σώματα ἐπὶ ῥᾳδιουργίαν X.Cyr.7.5.75; ἐὰν δ' ἀνῇς, ὕβριστον χρῆμα κἀκόλαστον [γυνή] if you leave her free, Pl.Com.98.
4 let, allow, c. acc. et inf., ἀνεῖναι αὐτοὺς ὅ τι βούλονται ποιεῖν Pl.La.179a; ἀ. τρίχας αὔξεσθαι Hdt.2.36, cf. 4.175: with inf. omitted, ἀνεῖσα πένθει κόμαν E. Ph.323; ἀ. στολίδος κροκόεσσαν τρυφάν ib.1491; κόμας Plu.Lys.1: c. dat. pers. et inf., ἀνεὶς αὐτῷ θηρᾶν having given him leave to hunt, X.Cyr.4.6.3.
5 Med., loosen, undo, c. acc., κόλπον ἀνιεμένη baring her breast, Il.22.80; αἶγας ἀνιέμενοι stripping or flaying goats, Od.2.300; so ἀνεῖτο λαγόνας E.El.826; so in Act., ἀνιέναι· δέρειν, Hsch.
6 let go free, leave untilled, of ground dedicated to a god, τέμενος ἀνῆκεν ἅπαν Th.4.116; ἀργὸν παντάπασι τὸ χωρίον ἀνιέντες τῷ θεῷ Plu.Publ.8; generally, τὴν χώραν ἀ. μηλόβοτον Isoc.14.31; ἀρούρας ἀσπόρους ἀ. Thphr. HP 8.11.9; στέλεχος ἀνειμένον allowed to run wild, LXX Ge.49.21:—but this sense mostly in Pass., devote oneself, give oneself up, ἐς τὸ ἐλεύθερον Hdt.7.103; especially of animals dedicated to a god, which are let range at large (cf. ἄνετος), ἀνεῖται τὰ θηρία Id.2.65; of a person devoted to the gods, νῦν δ' οὗτος ἀνεῖται στυγερῷ δαίμονι S.Aj.1214; of places, etc., θεοῖσιν ἀ. δένδρεα Call. Cer.47; ἄλσος ἀνειμένον a consecrated grove, cj. in Pl.Lg.761c; of land, ἀ. εἰς νομάς PTeb.60.8,72.36 (ii B.C.): hence metaph., ἀνειμένος εἴς τι = devoted to a thing, wholly engaged in it, e.g. ἐς τὸν πόλεμον Hdt.2.167; ἀνέωνται ἐς τὸ μάχιμον they are given up to military service, ib.165; ἐς τὸ κέρδος λῆμ' ἀνειμένον given up to... E.Heracl. 3: hence pf. part. Pass. ἀνειμένος as adjective, going free, left to one's own will and pleasure, at large, S.Ant.579, El.516; ἀ. τι χρῆμα πρεσβυτῶν γένος καὶ δυσφύλακτον E.Andr.727; πέπλοι ἀνειμένοι let hang loose, ib.598; τὸ εἰς ἀδικίαν καὶ πλεονεξίαν ἀνειμένον unrestrained propensity to... Plu.Num.16; σώματα πρὸς πᾶσαν ἐπιθυμίαν ἀνειμένα Id.Lyc.10.
7 slacken, relax, opp. ἐπιτείνω or ἐντείνω, of a bow or stringed instrument, unstring, as Hdt.3.22, cf. Pl.R. 442a, Ly.209b, X.Mem.3.10.7, etc.; especially of musical scales, ἁρμονίαι ἀνειμέναι, opp. σύντονοι, Arist.Pol.1342b22, al.; ἀνειμένα Ἰαστὶ μοῦσα Pratin.Lyr.5: metaph., ὀργῆς ὀλίγον τὸν κόλλοπ' ἀ. Ar.V.574, cf. Pherecr.145.4, Pl.R. 410e; πολιτεῖαι ἀνειμέναι καὶ μαλακαί Arist.Pol.1290a28; τοῖς γηράσκουσι ἀνίεται ἡ συντονία GA787b13; ἀνειμένη τάσις the grave accent, Sch.D.T.p.130H.; οἱ πάγοι τὰς φλόγας ἀ. temper, Arist. Mu.397b2: hence,
b remit, neglect, give up, στέρνων ἀραγμούς S.OC1608; φυλακὰς ἀνῆκα E.Supp.1042; φυλακήν, ἄσκησιν, etc., Th.4.27, X.Cyr.7.5.70, etc.; ἀ. θάνατόν τινι to remit sentence of death to one, let one live, E.Andr.531; ἔχθρας, κολάσεις τισί Plu.2.536a; ἀ. τὰ χρέα, τὰς καταδίκας, Id.Sol.15, D.C.64.8, cf. 72.2; ἄνες λόγον speak more mildly, E.Hel.442; so ἀ. τινὸς ἔχθραν Th.3.10; ἀ. ἀρχήν, πόλεμον, etc., Id.1.76, 7.18, etc.:—Pass., to be treated remissly, ἀνεθήσεται τὰ πράγματα Id.8.63; ὁ νόμος ἀνεῖται = has become effete, powerless, E.Or.941: freq. in pf. part. ἀνειμένος as an Adj., ἐν τῷ ἀνειμένῳ τῆς γνώμης when their minds are not strung up for action, Th.5.9; ἀνειμένῃ τῇ διαίτῃ relaxed, unconstrained, of the Athenians, Id.1.6; δίαιτα λίαν ἀ., of the Ephors, Arist.Pol.1270b32; ἀ. ἡδοναί dissolute, Pl.R. 573a; ἄνανδρος καὶ λίαν ἀ. ib.549d; ἀ. χείλεα parched, Theoc.22.63; of climate, ἀ. καὶ μαλακός Thphr. CP 5.4.4; ὀσμὴ μαλακὴ καὶ ἀ. 5.7.1: Comp. ἀνειμενώτερος Iamb.VP15.67:—but,
8 the sense of relaxation occurs also as an intr. usage of the Act., slacken, abate, of the wind, ἐπειδὰν πνεῦμ' ἀνῇ S.Ph.639, cf. Hdt.2.113, 4.152; ἕως ἀνῇ τὸ πῆμα S.Ph.764, cf. Hdt.1.94; ἐμφῦσα οὐκ ἀνίει, of a viper, having fastened on him she does not let go, Id.3.109: especially in phrase οὐδὲν ἀνιέναι = not to give way at all, X.HG2.3.46, cf. Cyr.1.4.22; τὰς τιμὰς ἀνεικέναι ἤκουον that prices had fallen, D.56.25, cf. Arist.Rh.1390a15; σιδήρια ἀ. ἐν τοῖς μαλακοῖς lose their edge, Thphr. HP 5.5.1.
b c. part., give up or cease doing, ὕων οὐκ ἀνίει [ὁ θεός] Hdt.4.28, cf. 125, 2.121.β, E.IT318, etc.
c c. gen., cease from a thing, μωρίας Id.Med.457; τῆς ὀργῆς Ar.Ra.700, D.21.186; φιλονικίας Th.5.32; ἀνῆκε τοῦ ἐξελθεῖν forbore to come forth, LXX 1 Ki.23.13.
9 dilute, dissolve, διά τινος or τινί, Gal.13.520, al., Gp.4.7.3, cf. Arr.An.7.20.5 (Phryn.19 says that διΐημι is more correct in this sense); διυγραινομένων καὶ ἀνιεμένων Thphr. Vent.58.
Spanish (DGE)
• Prosodia: [Hom. -ῐ- pero a veces -ῑ-; át. -ῑ- pero Pl.Com.153 -ῐ-]
• Morfología: [pres. ind. 2.a sg. ἀνιεῖς Il.5.880; impf. 2.a y 3.a sg. Hom., át. ἀνίεις, ἀνίει, jón. 3.a sg. ἀνίη SIG 1.3 (Abu Simbel VI a.C.), iter. ἀνίεσκε Hes.Th.157; fut. ἀνήσω Il.2.276; aor. ind. ép. jón. ἀνέηκα Il.5.882, ἀνῆκα Hdt.1.213, subj. ép. 3.a sg. ἀνήῃ Il.2.34, imperat. 2.a sg. ἄνες A.Ch.489, S.Ant.1101; perf. med.-pas. ind. 3.a plu. ἀνέωνται Hdt.2.165, inf. ἀνhεῶσθαι TEracl.1.153]
A tr.
I c. mov., c. ac.
1 c. ac. de cosas
a) sobre todo del viento y fluidos echar, lanzar ἀήτας (Ζεφύροιο) Ὠκεανὸς ἀνίησιν Od.4.568, ἀφρόν A.Eu.183, σταγόνας (αἵματος) S.OT 1277, ἵνα τὸ σίαλον ἀνιέναι δύνηται (ὁ κάμνων) para que (el enfermo) pueda expectorar Hp.Morb.3.15, πῦρ καὶ φλόγα las ramas de los árboles al rozar entre sí a causa del viento, Th.2.77, fig. ἀλλ' ἐνθένδ' ἀνίει τἀγαθά Ar.Ra.1462
•c. ac. y εἰς c. ac. ἐπὴν δὲ ἀνῇ τὴν ἕλξιν ἐς τὰς ἀδένας Hp.Gland.7, cf. en v. pas., Hp.Oss.18
•c. ac. y ἐκ c. gen. πνεῦμ' ἀνεὶς ἐκ πλευμόνων E.Or.277
•c. ac. y dat. de pers. fig. ὅς γε καὶ τοῖς ἐνθάδε τοσαῦτα ἀγαθὰ ἀνίησιν Pl.Cra.403e
•abs. de Caribdis τρὶς μὲν γάρ τ' ἀνίησιν ἐπ' ἤματι, τρὶς δ' ἀναροιβδεῖ Od.12.105
•part. pas. subst. τὸ δ' εἰς ἀδικίαν καὶ πλεονεξίαν ἀνειμένον la inclinación a la injusticia y la ambición Plu.Num.16;
b) c. ac. de plantas, frutos, fuentes: de la tierra producir καρπόν h.Cer.332
•fig. δρακονθόμιλον δυσμενῆ ξυνοικίαν A.Supp.266, (γάμοι) φυτεύσαντες πάλιν ἀνεῖτε ταὐτὸν σπέρμα S.OT 1405
•de los dioses hacer salir, hacer brotar εὔχομαι θεοὺς μήτ' ἀροτὸν αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινά ruego a los dioses que no les hagan brotar fruto alguno de la tierra S.OT 270
•alumbrar fuentes κρήνας ἃς ἀνῆκ' αὐταῖς θεός E.Ba.766
•en v. pas. en mecánica ἀνειμένον ... τόρμιον pasador que sobresale Ph.Bel.75.43;
c) c. ac. del cabello ἀ. κόμην dejar crecer el pelo Plu.Lys.1.
2 c. ac. de pers. dejar partir a un ejército enemigo οἱ δὲ ἀπὸ Φυλῆς ἔτι μὲν ἐπεχείρησαν μὴ ἀνιέναι αὐτούς X.HG 2.4.11, cf. 7.2.12, a almas que salen del Hades ἀνείης ... θεῖον ἀνάκτορα Δαριᾶνα A.Pers.650, a un condenado que sale de prisión κόρην μὲν ἐκ κατώρυχος στέγης ἄνες S.Ant.1101, tb. en v. pas. παῖδας τῆς παρανόμου φυλακῆς ἀνεθῆναι PGrenf.2.78.21 (IV a.C.)
•dejar libre en v. pas. ἀνεθεὶς τοῦ φόβου Chrys.M.59.202
•dejar sin castigo ἄφρονα τοῦτον Il.5.761, οὔτε ὅσιον οὔτε νόμιμον ὑμῖν ἐστιν ἀνεῖναι Ἀγόρατον τουτονί Lys.13.93, cf. Il.5.880, X.HG 2.3.51.
3 c. ac. de anim. dejar ir, soltar ἵππον S.El.721, cf. X.Eq.Mag.3.2, τὰς κύνας X.Cyn.7.7, τὰς ὄνους LXX 1Re.9.5, en v. pas. καὶ σκιρτήσετε ὡς μοσχάρια ἐκ δεσμῶν ἀνειμένα y brincaréis como becerros libres de sus ataduras LXX Ma.3.20, pero ἀνιέναι· δέρειν Hsch.
•en v. med. desollar αἶγας Od.2.300
•c. ac. diversos desatar δεσμόν Od.8.359
•cortar κόμαν E.Ph.323
•en v. med.-pas. soltarse κόλπον Il.22.80, cf. en v. pas. πέπλοι ἀνειμένοι E.Andr.598
•abrir πύλας Il.21.537, cf. en v. pas. D.H.10.14
•romper σήμαντρα E.IA 325
•de ahí detener πολὺ νῦν, ἄνες τὴν χεῖρά σου ¡basta ya, deten tu mano! LXX 2Re.24.16, 1Pa.21.15.
II sin mov., c. ac., fig.
1 en gener., de pers. dejar, abandonar ἄνετε μ', ἄνετε, παράγοροι dejadme, dejadme, consoladoras mías S.El.229, ὁ θεός σου ... οὐ μή σε ἀνῇ οὔτε μή σε ἐγκαταλίπῃ LXX De.31.6, cf. 1Pa.28.20
•tb. c. dat. ἄνες μοι LXX Ps.38.14
•usos fig. ἐμὲ δὲ γλυκὺς ὕπνος ἀνῆκεν Il.2.71, cf. Pl.Prt.310d, ἐμὲ δ' οὐδ' ὧς θυμὸν ἀνίει ... ὁδύνη Il.15.24, ὥς μιν ὅ τε οἶνος ἀνῆκε cuando se le pasaron los efectos del vino Hdt.1.213.
2 de pers. perdonar αὐτούς LXX Is.2.9, tb. πάντα τὸν τόπον LXX Ge.18.24
•tb. c. ac. de cosa (culpas, castigos, etc.) τὰ ἁμαρτήματα LXX Io.24.19, c. dat. de pers. y ac. de cosa ἄνες θάνατόν μοι E.Andr.531, ἔχθρας καὶ κολάσεις ἀνιέντες ἀνθρώποις πονηροῖς Plu.2.536a, cf. Plu.Sol.15, D.C.64.8.2, c. dat. de pers. e inf., D.C.Epit.Xiph.72.2.3.
3 de pers., peyor. dejar a su aire, dejar sin freno τὸν λεὼν ... ἀνεῖναι πρὸς ἔργα τε καὶ θυσίας Hdt.2.129, cf. 2.173, abs. ἐὰν δ' ἀνῇς, ὕβριστόν <ἐστι> χρῆμα κἀκόλαστον de la mujer, Pl.Com.98, tb. en v. pas. μήτε λίαν ἀνεθεὶς μήτε βιαζόμενος (ὁ δῆμος) Sol.5.8
•part. perf. pas. desenfrenado ἀνειμένη μέν, ὡς ἔοικας, αὖ στρέφῃ S.El.516, ἀνειμένων ... πρεσβυτῶν γένος E.Andr.727, cf. S.Ant.579, Pl.R.549d, υἱὸς ἀνειμένος ἐκβαίνει προαλής hijo consentido sale insolente LXX Si.30.8.
4 de la tierra y plantas dejar sin cultivar τέμενος Th.4.116, τὴν χώραν Isoc.14.31, τὰς ἀρούρας Thphr.HP 8.11.9, τὴν γῆν LXX Ex.23.11, τὸν ἀμπελῶνά μου LXX Is.5.6.
5 gener. c. ac. de abstr. aflojar, debilitar χἠμεῖς αὐτῷ τότε τῆς ὀργῆς ὀλίγον τὸν κόλλοπ' ἀνεῖμεν Ar.V.574, τὴν ... ἔχθραν Th.3.10, ἀρχήν Th.1.76, τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀνεὶς ὁ Περικλῆς Plu.Per.11, cf. Pherecr.145.4, Pl.R.411b, D.21.186, 56.25
•suavizar οἱ πάγοι τὰς φλόγας ἀνιᾶσιν Arist.Mu.397b2, ἀλλ' ἄνες λόγον E.Hel.442
•interrumpir τὸν πόλεμον Th.7.18, τὴν φυλακήν Th.4.27, cf. E.Supp.1042, ἄσκησιν X.Cyr.7.5.70, οὐδ' ἀνίεσαν στέρνων ἀραγμοὺς οὐδὲ παμμήκεις γόους S.OC 1608
•en part. perf. pas. χεῖρες ἀνειμέναι manos desfallecidas LXX Is.35.3, del acento ἀνειμένη τάσις acento grave Sch.D.T.130.7
•tb. c. sent. peyor. relajado, disoluto ἡδοναὶ ἀνειμέναι Pl.R.573a, πολιτεῖαι ἀνειμέναι καὶ μαλακαί Arist.Pol.1290a28, δίαιτα Th.1.6, Arist.Pol.1270b32, cf. Pratin.6, Arist.Pol.1342b22, Thphr.CP 5.4.4, 5.7.1
•ret. περίοδος ... ἀνειμένη período vago, indeterminado Demetr.Eloc.21
•tb. ref. al λόγος lento γοργότητι γὰρ ἐναντίον τὸ ἀνειμένον καὶ ὕπτιον Hermog.Id.2.1 (p.312)
•subst. ἐν τῷ ἀνειμένῳ αὐτῶν τῆς γνώμης en la debilidad de su mente Th.5.9 (pero cf. A I 1 a), II 3).
III c. inf.
1 permitir τρίχας αὔξεσθαι Hdt.2.36, αὐτοὺς ὅτι βούλονται ποιεῖν Pl.La.179a, οὔτε γενέσθαι οὔτε ὄλλυσθαι ἀνῆκε Δίκη Parm.B 8.14, αὐτῷ θηρᾶν X.Cyr.4.6.3.
2 impulsar μαργαίνειν Il.5.882, ὅς μ' ... ἀνῆκεν Αἴγυπτόνδ' ἰέναι Od.17.425, cf. 8.73, Il.5.422, PPetr.3.53p.4 (III a.C.)
•tb. sin inf. μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν Il.7.25, θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν Il.17.705, οὐδέ κε Τηλέμαχον κεχολωμένον ὧδ' ἀνιείης Od.2.185.
B intr.
1 brotar el fruto, Thphr.CP 5.1.5.
2 disminuir, cesar ἡ ὀδύνη Hp.Morb.3.13, ὁ πόνος καὶ ὁ σπασμός Hp.Int.54, ὁ πυρετός Hp.Epid.7.40, τὸ πνεῦμα Hdt.4.152, S.Ph.639, τὸ κακόν Hdt.1.94, τὸ πῆμα S.Ph.764
•cejar Κῦρος οὐδὲν μᾶλλον ἀνίει X.Cyr.1.4.22, cf. HG 2.3.46, de una víbora ἐμφῦσα οὐκ ἀνίει πρὶν [ἄν] διαφάγῃ Hdt.3.109, διὰ Ιερουσαλημ οὐκ ἀνήσω LXX Is.62.1
•c. part. pred. ὕων οὐκ ἀνίει no deja de llover Hdt.4.28, οὐ γὰρ ἀνίει ἐπιῶν ὁ Δαρεῖος Hdt.4.125, ἡμεῖς δ' οὐκ ἀνίεμεν πέτροις βάλλοντες E.IT 318, τιμῶντες ... μὴ ἀνίετε Pl.Lg.741a
•c. gen. desistir de μωρίας E.Med.457, τῆς ὀργῆς Ar.Ra.700, τῆς φιλονικίας Th.5.32, ἀ. τοῦ ἐξελθεῖν desistir de ir a la campaña LXX 1Re.23.13, τοῦ ζητεῖν με LXX 1Re.27.1
•en v. med. relajarse ὁ νόμος ἀνεῖται E.Or.941, hablando de la tensión muscular τοῖς δὲ γεγηρακόσιν ἤδη ἀνεῖται ἡ συντονία Arist.GA 787b13, de las cuerdas de un instrumento musical, Pl.Ly.209b, R.442a, X.Mem.3.10.7, νεῦρα Chrysipp.Stoic.3.123, ἕξεις Chrysipp.Stoic.3.141.
3 en v. med. despertarse οὐκ ἀνιεμένου δ' αὐτοῦ ... οἱ φίλοι μόγις διήγειραν τὸν Ἀλέξανδρον D.S.17.56.
4 perf. en v. med. estar consagrado a los dioses c. dat. νῦν δ' οὗτος ἀνεῖται στυγερῷ δαίμονι S.Ai.1214, τὰ θεοῖσι ἀνειμένα δένδρεα Call.Cer.46
•entregarse a, dedicarse a c. ἐς y ac. ἐς τὸ μάχιμον Hdt.2.165, ἐς τὸν πόλεμον Hdt.2.167, ἐς τὸ ἐλεύθερον Hdt.7.103, ἐς τὸ κέρδος E.Heracl.3.
5 de lugares en v. med. quedar abierto ἡ θάλασσα ἀνίεται πᾶσιν Clem.Al.Ecl.28.1.
German (Pape)
[Seite 236] (s. ἵημι, imp. pr. ἀνίει Plat. Crat. 420 c; ind. ἀνιεῖς Il. 5, 880, ἀνίει Her. 3, 109; impf. sing. att. u. sonst ἀνίειν, ἀνίεις, ἀνίει, z. B. Plat. Conv. 220 c; Her. ἀνίεε 4, 125; fut. ἀνήσω, Hom. ἀνέσει Od. 18, 265; aor. I. ἀνῆκα, ion. ἀνέηκα, Hom.; ἀνέσαιμι u. ἀνέσαντες, f. ἀνέζω; ἄνεσαν Il. 21, 537; sonst aor. 2 ἀνεῖμεν, Ar. Vesp. 574, ἀνεῖτε, ἀνεῖσαν, inf. ἀνεῖναι, ἀνέντες, ἀνείην, conj. Hom. ἀνήῃ Iliad. 2, 84 = ἀνῇ; perf. ἀνεῖκα, ἀνεῖμαι), 1) hinauf-, emporsenden, -schicken, Ζεφύροιο ἀήτας ἀνίησιν Ὠκεανός Od. 4, 568; vgl. 12, 105; Aesch. Ἀϊδωνεὺς ἀνείης Δαρεῖον Pers. 641; vgl. Ch. 482; pass., ῥίζωμ' ἀνεῖται, Spt. 395; Ar. Ran. 1458; ἐκ τῆς γῆς κάτωθεν ἀνίεται ὁ πλοῦτος Plat. Crat. 403 a. Von der Erde, hervorwachsen lassen, H. h. Cer. 332; vgl. Hes. Th. 157. 495; Xen. ὅσα φρύγανα ὄρη ἀνίησι Cyr. 5, 2, 15; μηδὲν ὧν ἡ γῆ ἀνίησι Cyn. 6, 25; Eur. πνεῦμ' ἐκ πνευμόνων ἀνείς Or. 277; φύσημα δύστλητον Phoen. 1447; κρήνην, eine Quelle aufsprudeln lassen, Eur. Bacch. 705; φλόγα, Flamme auflodern lassen, Thuc. 2, 77. – Vgl. noch κύβον ἀνεῖναι statt ἀναῤῥῖψαι, B. A. 396; – hinauflassen auf eine Anhöhe, Xen. Hell. 2, 4, 11. – 2) zurückschicken, -lassen, εἴ κέν μ' ἀνέσει θεὸς ἦ κεν ἁλώω Od. 18, 265. – 3) am gebräuchlichsten: loslassen, verlassen, ὕπνος ἀνῆκεν ἐμέ, Il. 2, 71 u. öfter, Plat. Prot. 310 d; ὅταν μ' ἀνῇ νόσος μανίας Eur. Or. 227; ὥς μιν οἶνος ἀνῆκε, als ihn der Wein frei ließ, der Rausch vorüber war, Her. 1, 213; πύλας ἄνεσαν, sie machten die Thüren los u. öffneten sie, Il. 21, 537; κλῇδες ἀνῆκαν θύρετρα Eur. Bacch. 448; σήμαντρα, das Siegel lösen, I. A. 325; auch mit dem gen., Od. 8, 359 var. l. δεσμῶν ἀνίει, er ließ sie aus den Banden frei, Bekk. δεσμόν; vgl. δεσμοὺς ἀνεῖναι, Fesseln lösen, Plut. Al. 73; ἐμὲ δ' οὐδ' ὧς θυμὸν ἀνίει ἀζηχὴς ὀδύνη, der Schmerz ließ mein Gemüth nicht los, Il. 15, 24; ἀνεὶς ἵππον, dem Pferd die Zügel schießen lassend, es frei lassend, Soph. El. 711; vgl. Eur. Herc. Fur. 126; Xen. τοὺς ἱππέας ἐκέλευσεν ἐλαύνειν ἀνέντας, im gestreckten Galopp, Hell. 2, 4, 22; τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀν., dem Volke die Zügel schießen lassen, Plut. Pericl. 11; κόρην ἄνες, ἄνετέ με Soph. Ant. 1088 El. 222; οὐκ ἀνῆκεν ἐκ τῶν ὀνύχων Luc. Tox. 14; τὴν ἀρχήν, die Herrschaft aufgeben, Thuc. 1, 76, Schol. ἀπολύειν; Xen. An. 7, 6, 30, wo ἀνεῖναι richtige Lesart, freigeben; Hell. 2, 3, 51; gerichtlich freisprechen, Lys. 13, 93; pass., ἀνεθέντα καὶ ἐλευθερωθέντα, Plat. Rep. IX, 575 a; vgl. Xen. Hell. 2, 3, 51; ἐξ Ἅιδου ἀνεῖναι πάλιν τὴν ψυχήν Plat. Conv. 179 c; οὐκ ἀνιέναι πρίν Theaet. 169 b und öfter. Auf Jemand loslassen, anhetzen, anreizen, σοὶ δ' ἐπὶ τοῦτον ἀνῆκε θεά Il. 5, 405; σὲ δ' ἐνθάδε θυμὸς ἀνῆκεν ἐλθόντ' ἐξ ἄκρης πόλιος Διὶ χεῖρας ἀνασχεῖν Iliad. 6, 256; τὸν δ' ἔτι μᾶλλον ἀνῆκεν ἀμυνέμεναι Δαναοῖσιν Il. 14, 362; θυμός μιν ἀνήσει νεικείειν βασιλῆας Il. 2, 276; μοῦσα ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀείδειν Od. 8, 73 τοῖσιν μὲν Θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν, trieb zu ihrem Beistand den Thr. an, Il. 17, 705; ὅς οἱ θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἀνῆκεν Iliad. 16, 691. – Med., κόλπον ἀνιεμένη, den Busen loslassend, von dem ihn zusammenhaltenden Gewande, ihn entblößend, Il. 22, 80; αἶγας ἀνιέμενοι, Ziegen abhäutend, Od. 2, 300; λαγόνας Eur. El. 821. – Pass., bes. zügellos, ausgelassen sein, eigtl. vom Nachlassen der Zügel, bes. im Perf. ἀνειμένη, frei, Soph. El. 506; ὅπου ἀνεῖνται Plat. Legg. I, 637 b; ἡδοναὶ ἀνειμέναι, λίαν ἀνειμένος Rep. IX, 573 a VIII, 549 d; δίαιτα ἀνειμένη Thuc. 1, 6; ἀνειμένος ἐς τὸ κέρδος Eur. Heracl. 3; εἰς ἀδικίαν, τρυφαῖς, Plut.; – τὸ ἀνειμένον, die Schlaffheit, Nachlässigkeit. Hiermit hängt zusammen – 4) die Bdtg nachlassen, im Gegensatz von ἐπιτείνω, anspannen, von Saiten, Plat. Lys. 209 b; übtr., Phaed. 98 d u. sonst; vgl. Arist. rhet. 1, 4; Gegensatz ἐντείνω Xen. Mem. 3, 10, 7; τὴν ἄσκησιν, die Übung vernachlässigen, Cyr. 7, 5, 70; σῶμα ἐπὶ ῥᾳδιουργίαν 7, 5, 75, den Körper der Trägheit überlassen; daher zulassen, erlauben, ἀνιέναι αὐτοὺς ὅ, τι βούλονται ποιεῖν Plat. Lach. 179 a; Her. 4, 180 πρὶν ἀνεῖναι αὐτὰς μάχεσθαι; 2, 36 ἀνεῖσι τὰς τρίχας αὔξεσθαι; vgl. 4, 175; ἀνιέναι τινὰ θηρᾶν, ihn jagen lassen, die Erlaubniß dazu geben, Xen. Cyr. 4, 6, 3; οὐκ ἀνίεσαν ἐς τὸ πεδίον αὐτούς, sie ließen sie nicht in die Ebene kommen, Hell. 7, 2, 12; ἐπεχείρησαν μὴ ἀνιέναι αὐτούς, sie nicht zuzulassen, d. i. sie abzuhalten, 2, 4, 11; ἀνέντες τὴν ἐπιτροπήν, verzichtend auf, Thuc. 5, 31. So pass., ὅτῳ τρόπῳ μὴ ἀνεθήσεται τὰ πράγματα Thuc. 8, 63, wie die Staatsangelegenheiten nicht vernachlässigt werden möchten. Dah. pass., der Gottheit überlassen, geweiht werden, von Tieren, Her. 2, 65; τέμενος ἀνειμένον Plat. L, egg. VI, 761 c; ἀνιέντες ἀργὸν εἶναι χωρίον τῷ θεῷ Plut. Poplic. 8; ἀνεῖται χῶρος ἱερὸς εἶναι, der Ort ist einem Gott zum Heiligthum überlassen, vgl. ἀνεῖται στυγερῷ δαίμονι Soph. Ai. 1193; ἀνεῖνται ἐς νομάς, zu Weiden freigelassen u. bestimmt, Strab. auch ἐμπόριον ἀνεῖ. ται, als Hafen offen stehen, Id. Daran schließt sich – 5) die intrans. Bdtg, schlaff werden, nachlassen, bei Her. u. Att. häufig, οὐ γὰρ ἀνίει πνεύματα Her. 2, 113. 4, 152; vgl. 1, 94; ἕως ἀνῇ τὸ πῆμα Soph. Phil. 753; Eur. Bacch. 651; καὶ σὺ μὴ ἀνίει Plat. Crat. 420 e; αἱ ἐπιθυμίαι ἀνείκασιν Arist. rhet. II.; mit dem partic., ὕων οὐκ ἀνίει Her. 4, 28; κλέπτας οὐκ ἀνιέναι κεραΐζοντας 2, 121, 2; οὐκ ἀνίεμεν πέτρους βάλλοντες Eur. I. T. 318; τὴν ὁμοιότητα τιμῶντες μὴ ἀνίετε Plat. Legg. V, 741 a; οὐκ ἀνιᾶσι προστάττοντες Dem. 17, 17; mit dem gen., προθυμίας Eur. Hipp. 285; βοῆς, ὀργῆς Ar. Pax 318 Ran. 994; Eur. Med. 455 σὺ δ' οὐκ ἀνίης μωρίας, λέγουσ' ἀεί [ι an sich kurz, bei art. Dichtern lang, in den Formen ἀνίει und ἀνιέμενος auch bei Hom.]
French (Bailly abrégé)
impf. ἀνίην, f. ἀνήσω, ao. ἀνῆκα, pf. ἀνεῖκα;
Pass. ἀνίεμαι, f. ἀνεθήσομαι, ao. ἀνείθην > part. ἀνεθείς, pf. ἀνεῖμαι;
I. tr. envoyer ou lancer en haut, d'où
1 faire sourdre, faire jaillir ; produire;
2 faire monter, faire remonter;
3 laisser monter dans, donner accès en haut : τινα à qqn;
4 lâcher, lancer, acc. ; τὸν κύβον ἀνιέναι lancer le dé ; p. anal. τὸν κίνδυνον ἀνιέναι courir le risque ; exciter : Μοῦσ' ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι OD la Muse a poussé le chantre à chanter;
5 laisser aller, lâcher, relâcher : δεσμῶν OD délivrer (qqn) de ses liens ; πύλας IL ouvrir les portes ; ἵππον SOPH laisser aller un cheval, lui relâcher les rênes;
6 permettre : ἀν. τρίχας αὔξεσθαι HDT laisser croître les cheveux ; rar. avec le dat. ἀνεὶς αὐτῷ θηρᾶν XÉN lui ayant permis de chasser;
7 relâcher, détendre : ἀν. φυλακήν THC se relâcher d'une garde ; ἀν. τινὶ θάνατον EUR faire remise à qqn de la peine de mort ; ἀν. τὰ χρέα PLUT faire remise des dettes ; ἀν. τινὸς ἔχθραν THC se relâcher de sa haine contre qqn ; ἀν. ἀρχήν, πόλεμον THC laisser échapper l'hégémonie, laisser languir la guerre ; part. pf. Pass. ἀνειμένος, η, ον relâché ; ἀνειμένος ἐς τὸ ἐλεύθερον HDT, πρὸς τρυφάς PLUT qui s'abandonne à l'amour de la liberté, à la mollesse ; abs. laisser se reposer (une terre, un animal) ; ἀνιέναι ἀργὸν χωρίον θεῷ PLUT laisser un emplacement inculte pour un dieu, càd le consacrer à un dieu ; Pass. être consacré;
II. intr. se relâcher : ἀνίει τὰ πνεύματα HDT le vent tombe ; avec un part. ὕων οὐκ ἀνίει HDT il ne cesse de pleuvoir ; οὐκ ἀνῆκεν ἐνενήκοντα στάδια διώκων XÉN il ne cessa de (les) poursuivre pendant 90 stades;
Moy. ἀνίεμαι (f. ἀνήσομαι);
1 mettre à découvert sur soi : κόλπον ἀνιεμένη IL découvrant son sein;
2 écorcher : αἶγας ἀνιέμενοι OD écorchant des chèvres;
NT: s'abstenir de ; abandonner ; rompre.
Étymologie: ἀνά, ἵημι.
Russian (Dvoretsky)
ἀνίημι:
1 пускать или посылать вверх, испускать (ἀήτας Hom.; ἄφρον Aesch.; πνεῦμ᾽ ἐκ πνευμόνων Eur.): κρῆναι, ἃς ἀνῆκε θεός Eur. источники, которые забили по велению божества; φόνου σταγόνας ἀ. Soph. покрываться каплями крови; πῦρ καὶ φλόγα ἀπ᾽ αὐτοῦ ἀνεῖναι Thuc. воспламениться;
2 выпускать, рождать, производить (καρπόν HH; κνώδαλα Aesch.; βλαστούς Plut.); med. возникать: κίνδυνος ἀνεῖταί τινος Arph. возникает опасность для чего-л.;
3 отпускать, освобождать (δεσμῶν, sc. τινα Hom.; ἐκ κατώρυχος στέγης τινα Soph.; τὸν αἴτιον Lys.): ὕπνος ἀνῆκέ με Hom., Plat.; сон оставил меня, т. е. я проснулся; ὥς μιν ὁ οἶνος ἀνῆκε Her. когда хмель вышел у него из головы; ἄνετέ με παράγοροι Soph. перестаньте меня утешать; ἀ. τινὶ τὸν δασμόν Plut. освобождать кого-л. от дани; ἀνειμένος Soph., Eur., Plat.; несдержанный, разнузданный; τὸ ἀνειμένον εἴς и πρός τι Plut. неудержимое влечение к чему-л.; θάνατόν τινι ἀ. Eur. даровать кому-л. жизнь; ἀ. τὴν πόλιν τῆς φρουρᾶς Plut. вывести гарнизон из города; ἀ. κόμαν Eur., Plut.; распускать волосы; πέπλοι ἀνειμένοι Eur. распущенные одежды;
4 освобождать от запоров, т. е. открывать, отворять (πύλας Hom.; θύρετρα Eur.); снимать, вскрывать (σήμαντρα Eur.);
5 med. обнажать (κόλπον Hom.); сдирать шкуру, обдирать (αἶγας Hom., λαγόνας Eur.);
6 отпускать; ослаблять (τόξον Her.; ἡνίας τινί Plut.); перен. смягчать (λόγον Eur.; πόλεμον Thuc.): ἀνεὶς ἵππον Soph. дав повод коню; εἰς τάχος ἀ. τοὺς ἵππους Xen. пускать коней во весь опор; ἀ. φυλακάς Eur. и φυλακήν Thuc. ослаблять бдительность; ἀ. τὸν δρόμον Plut. замедлять продвижение; τὸ ἀνειμένον τῆς γνώμης Thuc. упадок духа, уныние; ὁ νόμος ἀνεῖται Eur. закон теряет силу; ὁρᾶν, ὅτῳ τρόπῳ μὴ ἀνεθήσεται τὰ πράγματα Thuc. следить, как бы дела не пришли в расстройство;
7 спускать с привязи, натравливать (τὰς κύνας Xen.);
8 оставлять невозделанным: ἀ. χώραν μηλοβότον Isocr. превратить страну в пастбище;
9 культ. сохранять нетронутым, т. е. посвящать (τέμενος ἅπαν Thuc.; χωρίον τῷ θεῷ Plut.): ἄλσος ἀνειμένον Plat. священная роща;
10 побуждать, заставлять (ἄοιδὸν ἀειδέμεναι, τινὰ Αἴγυπτόν δ᾽ ἰέναι Hom.);
11 разрешать, позволять, допускать (τινὰ πρός τι Her.; τὸ σῶμα ἐπὶ ῥᾳδιουργίαν Xen.): ἀ. ἑωυτὸν ἐς παιγνίην Her. предаваться забавам; ἀνειμένος ἐς τὸ ἐλεύθερον Her. предоставленный самому себе; ἀ. τρίχας αὔξεσθαι Her. отращивать волосы; ποιεῖν τι ἀ. τινί Xen. и τινά Plat. разрешать кому-л. делать что-л.; οἱ ἐς τὴν πόλεμον ἀνειμένοι Her. посвятившие себя военному делу; ὁ εἰς τὸ κέρδος λῆμ᾽ ἔχων ἀνειμένον Eur. своекорыстный человек;
12 слабеть, утихать, уменьшаться (οὐκ ἀνίει τὰ πνεύματα Her.; αἱ ἐπιθυμίαι ἄνείκασι Arst.): ὁ Κῦρος οὐδὲν μᾶλλον ἀνίει Xen. Кир не унимался; αἱ τιμαὶ ἀνείκασι Dem. цены упали; οὐκ ἀνίει ἐπιών Her. он неотступно преследовал (противника); ἀ. τινός Thuc., Eur., Arph.; прекращать что-л.
Greek (Liddell-Scott)
ἀνίημι: ης (ἐν Ἰλ. Ε. 880, ἀνιεῖς ὡς εἰ ἐκ τύπου ἀνιέω), ησι: παρατ. ἀνίην, β΄ καὶ γ΄ ἑν. εις, ει, Ὅμ. καὶ Ἀττ., Ἰων. γ΄ ἑν. ἀνίεσκε Ἡσ. Θ. 157· ὡσαύτως ἠνίει Ἱππ. 1222· α΄ ἑν. ἀνίειν Λουκ. Κατάπλ. 4, ἴδε Βουττμ. Διεξ. Γραμμ. §108: μέλλ. ἀνήσω: πρκμ. ἀνεῖκα: ἀόρ. α΄ ἀνῆκα: Ἰων. ἀνέηκα: - Ὁ Ὅμ. ἔχει ὡσαύτως γ΄ ἑν. μέλλ. ἀνέσει Ὀδ. Σ. 265, γ΄ πληθ. ἀορ. ἄνεσαν Ἰλ. Φ. 537, εὐκτ. ἀνέσαιμι Ξ. 209, μετοχ. ἀνέσαντες Ν. 657 (ἐνίοτε ἀναφέρονται ταῦτα εἰς ῥῆμ. ἀνέζω): - ἀορ. β΄ πληθ. γ΄ ἀνεῖσαν Θουκ. 5. 32, προστ. ἄνες Αἰσχύλ. Χο. 489, Εὐρ., ὑποτακ. ἀνῇς Αἰσχύλ. Εὐμ. 183, Ἐπ. γ΄ ἑν. ὑποτακ. ἀνήῃ Ἰλ. Β. 34· εὐκτ. ἀνείῃ, ἀπαρ. ἀνεῖναι, μετοχ. ἀνέντες: - Παθ., ἀνίεμαι, πρκμ. ἀνεῖμαι Ἡρόδ. 2. 65, Αἰσχύλ. Θ. 413, γ΄ πληθ. πρκμ. ἀνέωνται (ὡς τὸ ἀφέωνται ἐκ τοῦ ἀφίημι ἐκ διορθώσεως τοῦ Steph. ἐν Ἡροδ. 2. 165 ἀντὶ ἀνέονται), ἀπαρ. ἀνεῶσθαι (sic) Ἡρακλεωτ. Πίνακ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 5774. 153, ἴδε Δινδόρφ. de Dial. Herodot σ. XXXVII: ἀόρ. μετοχ. ἀνεθεὶς Πλάτ. Πολ. 410Ε: μέλλ. ἀνεθήσομαι Θουκ. 8. 63. [ἀνῐ - Ἐπ., ἀνῑ Ἀττ.: ἀλλ’ οὐχ ἧττον καὶ ὁ Ὅμ. ἔχει ἀνῑει, ἀνῑέμενος, εὑρίσκομεν δὲ καὶ ἀνῐησιν παρὰ Πλάτ. Κωμ. ἐν «Συμμαχίᾳ» 2]. Ἀναπέμπω, Ζεφύροιο... ἀήτας Ὠκεανὸς ἀνίησιν Ὀδ. Δ. 568· περὶ τῆς Χαρύβδ. τρὶς μὲν γάρ τ’ ἀνίησιν..., τρὶς δ’ ἀναροιβδεῖ, Μ. 105· ἀφρὸν ἀν., ἀνάγω, ἐξεμῶ, Αἰσχύλ. Εὐμ. 183· σταγόνας [αἵματος] ἀν. Σοφ. Ο. Τ. 1277· περὶ τῆς γῆς, οὐ πρὶν γῆς καρπὸν ἀνήσειν, ὅτι δὲν θὰ κάμῃ ν’ ἀναφυῇ καρπὸς γῆς, πρὶν κτλ., Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 333· ἀναπέμπω, γεννῶ, ἀνῆκε γαῖα... δρακονθόμιλον δυσμενῆ ξυνοικίαν Αἰσχύλ. Ἱκ. 266· ὡσαύτως ἐπὶ τῶν θεῶν, εὔχομαι θεοὺς μήτ’ ἄροτον αὐτοῖς γῆς ἀνιέναι τινά, εὔχομαι δὲ οἱ θεοὶ νὰ μὴ πέμψωσιν εἰς αὐτοὺς μήτε καρπὸν γῆς, Σοφ. Ο. Τ. 270, Πλάτ., κτλ., ἐπὶ τοῦ γάμου, ὧ γάμοι γάμοι, ἐφύσαθ’ ἡμᾶς, καὶ φυτεύσαντες πάλιν ἀνεῖτε ταὐτοῦ σπέρμα Σοφ. Ο. Τ. 1405· ἴδε σημ. Jebb ἐν τόπῳ· οὕτως ἐν τῷ παθ., σπαρτῶν δ’ ἀπ’ ἀνδρῶν... ῥίζωμ’ ἀνεῖται Αἰσχύλ. Θ. 413· ἀκολούθως κατὰ διαφόρους σχέσεις, συὸς μέγιστον χρῆμ’... ἀνῆκε... θεὰ Σοφ. Ἀποσπ. 357· κρήνην Εὐρ. Βάκχ. 766· πῦρ καὶ φλόγα Θουκ. 2. 77· πνεῦμ’ ἀνεὶς ἐκ πνευμόνων Εὐρ. Ὀρ. 277, πρβλ. ἀνετέον: - ἀναπέμπω, στέλλω ἐπάνω ἐκ τοῦ τάφου ἢ ἐκ τοῦ κάτω κόσμου, Αἰσχύλ. Πέρσ. 650, Σοφ. Ἀντ. 1101, Ἀριστοφ. Βάτρ. 1462, Πλάτ., κτλ.: - Παθ., ἐκ γῆς κάτωθεν ἀνίεται ὁ πλοῦτος Πλάτ. Κρατ. 403Α· ἐπὶ καρπῶν, Θεοφρ. Αἰτ. Φ. 5. 1, 5. 2) ἐπιτρέπω εἴς τινα νὰ ἀνέλθῃ ἢ νὰ πλησιάσῃ, οἱ δὲ ἀπὸ Φυλῆς ἔτι μὲν ἐπεχείρησαν μὴ ἀνιέναι αὐτούς, νὰ μὴ ἀφήσωσιν αὐτοὺς νὰ ἀνέλθωσι, Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 11· οὐκ ἀνίεσαν εἰς τὸ πεδίον αὐτοὺς αὐτόθι 7. 2, 12. ΙΙ. ἀναπέμπω ἐκ τῆς ἀλλοδαπῆς, εἴ κέν μ’ ἀνέσει θεός, ἐάν με πέμψῃ ὁ Θεὸς ὀπίσω εἰς τὴν πατρίδα μου ἐκ τῆς ξένης γῆς, Ὀδ. Σ. 265 (ἔνθα οἱ Σχολιασταὶ ἀναφέρουσι τὴν λέξιν εἰς τὴν ἑπομένην σημασίαν ΙΙΙ.)· ἐς δίφρον δ’ ἀνέσαντες, «ἀναθέντες, ἀναβιβάσαντες» (Σχόλ.), Ἰλ. Ν. 657· πύλας ἄνεσαν, «ἀνέστειλαν, ἀνέῳξαν» (Σχόλ.), Φ. 537· κλῇδές τ’ ἀνῆκαν θύρετρ’, ἄνευ θνητῆς χειρός, ἀφῆκαν ν’ ἀνοιχθῶσι τὰ θύρετρα, Εὐρ. Βάκχ. 448· σήμαντρ’ ἀνείς, ἀνοίξας τὰς σφραγῖδας, ὁ αὐτ. Ι. Α. 325: - Παθ., πύλαι ἀνειμέναι Διον. Ἁλ. 10. 14· πρβλ. ἀνακλίνω ΙΙ. ΙΙΙ. ἐῶ, ἐπιτρέπω, ἀφίνω, καταλείπω, ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ ἐφεξῆς κοινοτάτη σημασία, ἐμὲ δὲ γλυκὺς ὕπνος ἀνῆκεν, ὅ ἐ. μὲ ἐγκατέλιπε, μὲ ἀφῆκεν, Ἰλ. Β. 71, Ὀδ., κτλ., πρβλ. Πλάτ. Πρωτ. 310D· σπανιώτερον μετὰ γεν. πράγμ. δεσμῶν ἀνίει, ἔλυσεν αὐτοὺς τῶν δεσμῶν, Ὀδ. Θ. 359· οὕτως, ἐλθὼν κόρην μὲν ἐκ κατώρυχος στέγης ἄνες, ἄφες αὐτὴν ἐλευθέραν, ἐλευθέρωσον, Σοφ. Ἀντ. 1101· ἀφίνω τινὰ ἀτιμώρητον, εἰ ἀνήσομεν ἄνδρα τὸν φανερῶς τὴν ὀλιγαρχίαν λυμαινόμενον Ξεν. Ἑλλ. 2. 3, 51, πρβλ. Λυσ. 138. 40· ἐπὶ ψυχικῆς διαθέσεως, ἐμὲ δ’ οὐδ’ ὣς θυμὸν ἀνίει... ὀδύνη, «εἴα, κατελίμπανεν» (Σχόλ.), Ἰλ. Ο. 24· οὕτως, ὥς μιν ὅ τε οἶνος ἀνῆκε, ὅτε ἀφῆκεν αὐτὸν ὁ οἶνος, δηλ. ὅτε ἀνένηψεν ἐκ τῆς μέθης, Ἡρόδ. 1. 213, πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 229, κτλ., δεξιόν τ’ ἀνεὶς σειραῖον ἵππον, ἀφίνω τὸν δεξιὸν ἵππον νὰ τρέχῃ (χαλαρώνων τὰς ἡνίας τοῦ δεξιοῦ ἵππου), αὐτόθι 721· εἰς τάχος ἀνιέναι τοὺς ἵππους, νὰ ἀνέλθωσι τρέχοντες, Ξεν. Ἱππαρχ. 3, 2· τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀνεὶς ὁ Περικλῆς ἐπολιτεύετο πρός χάριν, χαλαρώσας τὸν χαλινόν, Πλουτ. Περικλ. 11. 2) ἐπὶ θηρευτικῶν κυνῶν, λύω, ἀφίνω ἐλεύθερον νὰ δράμῃ πρὸς τὰ ἴχνη τῆς θήρας, μὴ ἀνιέναι εὐθὺς [τὰς σκύλακας], Λατ. canes immitteres, Ξεν. Κυν. 7. 7· ἄφρονα τοῦτον ἀνέντες (πρβλ. ἐπανίημι), Ἰλ. Ε.761, πρβλ. 880· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., Διομήδεα μαργαίνειν ἀνέηκεν αὐτόθι 882: - ἀκολούθως ἐν γένει, διεγείρω τινὰ, παροτρύνω τινὰ νὰ πράξῃ τι, μετ’ ἀπαρ., Μοῦσ’ ἄρ’ ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι Ὀδ. Θ. 73, πρβλ. Ρ. 425, Ἰλ. Β. 276, Ε. 422, Ξ. 209: - συχνάκις μετ’ αἰτ. προσ. μόνον, «ἀναπείθω» (Σχολ.) ἐρεθίζω πρὸς τι, ὡς, οὐδέ κε Τηλέμαχον... ὧδ’ ἀνιείης, «κυνηγετικὴ ἡ λέξις, ὅτε τις κύνα τοῦ δεσμοῦ ἀνεὶς ἀφήσῃ κατὰ θηρός» (Σχόλ.), Ὀδ. Β. 185· μέγας δέ σε θυμὸς ἀνῆκεν, «ἀνέπεισεν» (Σχόλ.), Ἰλ. Η. 25· τοῖσιν μὲν Θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν, παρώτρυνε τὸν Θρασυμήδη εἰς βοήθειαν αὐτῶν, Ρ. 705: - οὕτως ἐν τῷ παθ., ἅπας ... κίνδυνος ἀνεῖται σοφίας Ἀριστοφ. Νεφ. 955. 3) ἀν. τινὰ πρός τι, ἀφίνω ἐλεύθερον πρός τινα σκοπόν, τὸν λεὼν ... ἀνεῖναι πρὸς ἔργα τε καὶ θυσίας Ἡροδ. 2. 129· ἐς παιγνίην ἑωυτὸν ἀν. αὐτόθι 173· εἰς τύχην ἀνεὶς Εὐρ. Ἀποσπ. 964 (διαφ. γραφὴ ἀφείς)· τὸ σῶμα ἐπὶ ῥᾳδιουργίαν Ξεν. Κύρ. 7. 5, 75· ἀν. τινὰ μανίας, ἀπελευθερῶ ἐκ τῆς μανίας, Εὐρ. Ὀρ. 227· περὶ γυναικός, ἐὰν δ’ ἀνῇς, ὕβριστόν ἐστι χρῆμα κἀκόλαστον, ἐὰν ἀφήσῃς αὐτὴν νὰ κάμνῃ ὅ,τι ἂν θέλῃ, Πλάτ. Κωμ. ἐν «Πεισάνδρῳ» 2. 4) ἀφίνω, ἐπιτρέπω, μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., ἀνεῖναι αὐτοὺς ὅ τι βούλονται ποιεῖν Πλάτ. 179Α· ἀν. τρίχας αὔξεσθαι Ἡρόδ. 2. 36., 4. 175· ἢ παραλειπομένου τοῦ ἀπαρ., ἀν. πενθήρη κόμαν, ἀφίνω αὐτὴν νὰ κρέμαται λυτή, Εὐρ. Φοίν. 323· ἀν. στολίδα αὐτόθι 1491· κόμαν Πλουτ. Λύσανδρ. 1: ― ὡσαύτως μετὰ δοτ. προσ. καὶ ἀπαρ., ἀνεὶς αὐτῷ θηρᾶν, ἐπιτρέψας εἰς αὐτὸν νὰ κυνηγῇ, Ξεν. Κύρ. 4. 6, 3. 5) Μέσ., ἀνοίγω, γυμνώνω, μετ’ αἰτ., κόλπον ἀνιεμένη, «γυμνοῦσα τὸν κόλπον, λέγει δὲ τὸ κατὰ τὸ στῆθος μέρος» (Σχολ.) Ἰλ. Χ. 80· αἶγας ἀνιεμένους, ἐκδέροντας, Ὀδ. Β. 300· οὕτως, ἀνεῖτο λαγόνας Εὐρ. Ἠλ. 826. 6) ἐπὶ χώρου ἀφιερουμένου εἰς θεόν τινα, ἀφίνω αὐτὸν ἐλεύθερον, δὲν καλλιεργῶ αὐτόν, τέμενος ἀνῆκεν ἅπαν Θουκ. 4. 116· ἀργὸν παντάπασι τὸ χωρίον ἀνιέντες τῷ θεῷ Πλουτ. Πόπλ. 8· ἢ ἐν γένει, τὴν χώραν ἀν. μηλόβοτον Ἰσοκρ. 302C· ἀρούρας ἀσπόρους ἀν. Θεοφρ. Ἱστ. Φ. 11, 9: ― ἀλλ’ αὕτη ἡ σημασία ὑπάρχει κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ παθ., ἀφιερῶ ἐμαυτόν, παραδίδω ἐμαυτὸν εἰς, ἐς τὸ ἐλεύθερον Ἡρόδ. 7. 103· ἰδίως ἐπὶ ζῲων ἀφιερωμένων εἰς θεόν τινα, τὰ ὁποῖα καὶ ἀφίνονται ἐλεύθερα καὶ ἀνενόχλητα (πρβλ. ἀνετός), ἀνεῖται τὰ θηρία Βαλκν. Ἡρόδ. 2. 65· ἐπὶ ἀνθρώπων, γίνομαι ἀφιέρωμα ἢ θῦμα εἰς θεόν τινα, νῦν δ’ οὗτος ἀνεῖται στυγερῷ δαίμονι Σοφ. Αἴ. 1214· ὡσαύτως ἐπὶ τόπων, κτλ., δένδρεα ἀν. θεοῖσι Καλλ. εἰς Δήμ. 47· ἄλσος ἀνειμένον, καθιερωμένον, ἱερόν, Πλάτ. Νόμ. 761C· ἐντεῦθεν, μεταφ., ἀνειμένος εἴς τι, ἀφωσιωμένος εἴς τι, ὅλως δεδομένος εἰς αὐτό, π.χ. ἐς τὸν πόλεμον Ἡρόδ. 2. 167· ἀνέωνται ἐς τὸ μάχιμον (ἴδε ἐν ἀρχῇ) εἶναι ἀφωσιωμένοι καθ’ ὁλοκληρίαν εἰς τὰ πολεμικά, ὁ αὐτ. 2. 165· ἐς τὸ κέρδος λῆμ’ ἀνειμένον, παραδεδομένον εἰς ..., Εὐρ. Ἡρακλ. 3: ― ἐντεῦθεν μετοχ. παθ. πρκμ. ἀνειμένος· ὡς ἐπίθ., ἐλεύθερος νὰ πράττῃ ὅ,τι καὶ ἂν θέλῃ καὶ νὰ μεταβαίνῃ ὅπου καὶ ἂν θέλῃ, ἐκ δὲ τοῦδε χρὴ γυναῖκας εἶναι τάςδε μηδ’ ἀνειμένας Σοφ. Ἀντ. 579, Ἠλ. 516· ἀν. τι χρῆμα πρεσβυτῶν γένος καὶ δυσφύλακτον Εὐρ. Ἀνδρ. 728· πέπλοι ἀνειμένοι, οὐχὶ στενοί, ἀλλὰ κρεμάμενοι ἀνέτως, αὐτόθι 598· τὸ ἀνειμένον εἰς ἢ πρός τι, ἡ ἀχαλίνωτος ἐπιρρέπεια ἢ κλίσις εἴς τι, Πλουτ. Νουμ. 16, Λυκοῦργ. 10· ἀνειμένος γέλως, ἀχαλίνωτος γέλως, Οὐϋττεμβ. Κριτ. Ἐπιστ. 159. 5· πρβλ. ἀνειμένως. 7) ὡς τὸ Λατ. remitere, χαλαρῶ, ἀντιθέτως τῷ ἐπιτείνω ἢ ἐντείνω, ἐπὶ τόξου ἢ ἐγχόρδου ὀργάνου, χαλαρῶ ἢ ἀφαιρῶ τὴν χορδήν, ὡς Ἡρόδ. 3. 22, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 442Α, Ξεν. Ἀπομ. 3. 10, 7, κτλ.· μεταφ., ὀργῆς ὀλίγον τὸν κόλλοπ’ ἀν. Ἀριστοφ. Σφ. 574, πρβλ. Φερεκρ. ἐν «Χείρωνι» 1. 4: ― Ἐντεῦθεν: β) ὀκνῶ, ἀμελῶ, ἐγκαταλείπω, Λατ. praetermittere, omittere, οὐδ’ ἀνίεσαν στέρνων ἀραγμοὺς Σοφ. Ο. Κ. 1608· φυλακὰς ἀνῆκα Εὐρ. Ἱκ. 1042· φυλακήν, ἄσκησιν κτλ., Θουκ. 4. 27, Ξεν. Κύρ. 7. 5, 70, κτλ.· ὦ φίλος, φίλος, ἄνες θάνατόν μοι, χάρισαί μοι τὴν ζωήν, Εὐρ. Ἀνδρ. 532· ἔχθρας, κολάσεις τισὶ Πλούτ. 2. 536Α· ἀν. τὰ χρέα, τὰς καταδίκας Πλούτ. Σόλων 15, Δίων Κ. 64. 8, πρβλ. 72. 2· ἄνες λόγον (κατὰ διόρθ. Ἑρμάνν. ἄνες μόνον) ὁμίλει ἡσυχώτερον, Εὐρ. Ἑλ. 442· οὕτω, τὴν μὲν τοῦ Μήδου ἔχθραν ἀνιέντας Θουκ. 3. 10· ἀν. ἀρχήν, πόλεμον, κτλ., ὁ αὐτ. 1. 76., 7. 18, κτλ.: ― Παθ. παραμελοῦμαι, ὁρᾶν ὅτῳ τρόπῳ μὴ ἀνεθήσεται τὰ πράγματα Θουκ. 8. 63· ὁ νόμος ἀνεῖται, παραμελεῖται, ἔχει καταντήσει ἀνίσχυρος, Εὐρ. Ὀρ. 941· τοῖς γηράσκουσιν ἀνίεται ἡ συντονία, χαλαροῦται καταπίπτει, Ἀριστ. π. Γεν. Ζ. 5. 7, 16, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 410Ε: ― συχνάκις κατὰ μετοχ. πρκμ. ἀνειμένος, ὡς ἐπίθ., ἐν τῷ ἀνειμένῳ τῆς γνώμης, ἐν τῇ χαλαρᾷ καταστάσει τῆς γνώμης αὐτῶν, Θουκ. 5. 9· ἀνειμένη μοῦσα, χαλαρά, ἤρεμος, ἀντιθέτως πρὸς τὴν ἔντονον, Πρατῖνος 8· ἀνειμένῃ τῇ διαίτῃ, εὐμαρεῖ τῷ βίῳ, περὶ τῶν Ἀθηναίων, Θουκ. 1, 6· δίαιτα λίαν ἀν., περὶ τῶν Ἐφόρων, Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9, 24· ἀν. ἡδοναί, ἀκόλαστοι, Πλάτ. Πολ. 573Α· ἀν. καὶ λίαν ἀν. αὐτόθι 549D· ἀν. χείλεα, στεγνά, Θεόκρ. 22. 63: ― Συγκρ. ἀνειμενώτερος Ἰαμβλίχ. βίος Πυθ. 54: ― ἀλλά, 8) ἡ ἔννοια τῆς χαλαρώσεως ἀπαντᾷ ἐπίσης ἐν ἀμεταβάτῳ χρήσει τοῦ ἐνεργ., κοπάζω, καταπίπτω, ἐπὶ ἀνέμου, ἐπειδὰν πνεῦμ’ ἀνῇ Σοφ. Φ. 639, πρβλ. Ἡρόδ. 2. 113., 4. 152· ἕως ἀνῇ τὸ πῆμα τοῦτο τῆς νόσου, ἕως νὰ περάσῃ τὸ βάσανον τοῦτο τῆς νόσου, Σοφ. Φ. 764, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 94· ἡ θήλεα ἅπτεται τῆς δειρῆς, καὶ ἐμφῦσα οὐκ ἀνίει, τὸν πιάνει ἀπὸ τὸν λαιμὸν (τὸν ἄρρενα) καὶ προσκολληθεῖσα δὲν «ξεκολλᾷ», ἐπὶ ἐχίδνης, ὁ αὐτ. 3. 109· ― σημασ. διαφ. φράσεων, οὐδὲν ἀνιέναι, οὐδόλως ὑποχωρεῖν, Ξεν. Ἑλλ. 2. 3, 46, πρβλ. Κύρ. 1. 4, 22· αἱ τιμαὶ ἀνείκασιν, ἔχουσι καταπέσῃ, Δημ. 1290. 22, πρβλ. Ἀριστ. Ρητ. 2. 13, 13· [τὰ σιδήρια] ἀνίησι γὰρ ἐν τοῖς μαλακοῖς, χάνουσι τὴν ὀξύτητα αὑτῶν, τὸ «κοπτερὸν» αὑτῶν, Θεοφρ. Ἱστ. 5. 5, 1. β) μετὰ μετοχ., παύομαι πράττων τι, ὕων οὐκ ἀνίει [ὁ Θεὸς] Ἡρόδ. 4. 22, πρβλ. 125., 2. 121, 2, Εὐρ. I.T. 18, κτλ. γ) μετὰ γεν., σὺ δ’ οὐκ ἀνίεις μωρίας, δὲν ὠλιγόστευες τὴν ... ὁ αὐτ. Μήδ. 456· τῆς ὁρμῆς Ἀριστοφ. Βάτρ. 700, Δημ. 572. 2· φιλονεικίας Θουκ. 5. 32. 9) διαλύω, κεραννύω, ἀναμιγνύω, Γαλην., πρβλ. Λοβ. Φρύνιχ. 27 (ὁ Φρύνιχ. λέγει ὅτι τὸ διίημι εἶναι ὀρθότερον ἐπὶ τοιαύτης σημασίας)· διυγραινομένων καὶ ἀνιεμένων Θεοφρ. περὶ Ἀνέμ. 58.
English (Autenrieth)
(ἵημι), 2 sing. ἀνιεῖς, opt. ἀνιείης, part. ἀνιεῖσα, ipf. ἀνίει, fut. ἀνήσω (3 sing. ἀνέσει, Od. 18.265), aor. ἀνῆκα, ἀνέηκα, 3 pl. ἄνεσαν, subj. ἀνήῃ, opt. ἀνείην, part. ἀνέντες, mid. pres. part. ἀνῖέμενος: let go up, let up.—I. act., ἀήτᾶς Ὠκεανὸς ἀνίησιν, Od. 4.568; ὕδωρ ἀνίησι, Charybdis, Od. 12.105; let go, opp. ἁλῶναι, Od. 18.265; so of ‘loosing’ bonds, ‘opening’ doors, ὕπνος, ‘forsake,’ Od. 24.440; ὀδύνη, ‘release,’ Il. 15.24; then of ‘giving free rein’ to one, Il. 5.880; hence, incite, τινὰ ἐπί τινι, Il. 5.882; abs., Il. 17.705; νῦν αὖτέ με θῦμὸς ἀνῆκεν, ‘impels,’ ‘prompts,’ followed by inf., Il. 22.252, and often.—II. mid., κόλπον ἀνῖεμένη, letting up, i. e. ‘laying bare her’ bosom, Il. 22.80; similarly αἶγας ἀνῖεμένους, ripping up, ‘flaying’ for themselves, Od. 2.300.
English (Slater)
ἀνίημι raise up Μοῖσ' ἀνέηκέ με (forma epica: ἤγουν ἀνέπεισεν paraphr. Eustathii.) fr. 151.
English (Strong)
from ἀνά and hiemi (to send); to let up, i.e. (literally) slacken or (figuratively) desert, desist from: forbear, leave, loose.
English (Thayer)
(participle plural ἀνιέντες); 2nd aorist subjunctive ἄνω, participle plural ἀνέντες; 1st aorist passive ἀνέθην; to send back; to relax; contextually, to loosen: τί, τούς δεσμούς, Plutarch, Alex. M. 73); τήν ἀπειλήν, to give up, omit, calm (?), τήν ἔχθραν, Thucydides 3,10; τήν ὀργήν, Plutarch, Alex. M. 70). to leave, not to uphold, to let sink: Deuteronomy 31:6).
Greek Monolingual
ἀνίημι (Α)
1. στέλνω προς τα πάνω («Ζεφύροιο... ἀήτας Ὠκεανὸς ἀνίησιν, Ὅμηρος, «ἀφρὸν ἀνίημι», βγάζω αφρό Αισχύλος)
2. αναδίδω, βγάζω, κάνω να φυτρώσει (αποδίδεται σε θεούς ή στη γη
3. (για γυναίκα) γεννώ
4. κάνω ν' ανέβει στην επιφάνεια (από τον τάφο, τον Κάτω Κόσμο ή το υπέδαφος)
5. επιτρέπω σε κάποιον να κάνει κάτι
6. αφήνω κάποιον («ἐμέ δὲ γλυκὺς ὕπνος ἀνῆκεν», με άφησε ο ύπνος, ξύπνησα, Όμηρος)
7. αφήνω κάποιον ελεύθερο ή ατιμώρητο
8. χαλαρώνω τα δεσμά, λύνω, ανοίγω (θύρες)
9. ξεσηκώνω, εμπνέω κάποιον
10. επιτρέπω σε κάποιον να κάνει κάτι
11. αφιερώνω, θυσιάζω στους θεούς
12. αφήνω ήσυχο και ανενόχλητο το ζώο ή ακαλλιέργητη τη γη που αφιερώθηκε στον θεό
13. (για τόξα ή μουσικά όργανα) χαλαρώνω τις χορδές
14. αφοσιώνομαι σε κάτι
15. αμελώ, παραβλέπω
16. διαλύω, ανακατεύω
17. μέσ. ανοίγω, ξεγυμνώνω
18. (η μτχ. ως επίθ.) ἀνειμένος
α) χαλαρός, χωρίς περιορισμούς
β) (για το κλίμα ενός τόπου) εύκρατος
19. φρ. «οὐδὲν ἀνιέναι» — το να μην υποχωρεί κανείς καθόλου.
Greek Monotonic
ἀνίημι: -ης, ἡ (επίσης ἀνιεῖς, -εῖ όπως από το ἀνιέω), -ησι· παρατ. ανίην, βʹ και γʹ ενικ. -εις, -ει, Ιων. γʹ ενικ. ἀνίεσκε, επίσης ἠνίει· μέλ. ἀνήσω, παρακ. ἀνεῖκα, αόρ. αʹ ἀνῆκα, Ιων. ἀνέηκα· ο Όμηρ. έχει επίσης ένα γʹ ενικ. μέλ. ἀνέσει, γʹ πληθ. αορ. ἄνεσαν, ευκτ. ἀνέσαιμι, μτχ. ἀνέσαντες (όπως αν προερχόταν από ἀν-έζω)· γʹ πληθ. αορ. βʹ ἀνεῖσον, προστ. ἄνες, Επικ. γʹ ενικ. υποτ. ἀνήῃ· απαρ. ἀνεῖναι, μτχ. ανείς — Παθ., ἀνίεμαι, παρακ. ἀνεῖμαι, Ιων. γʹ πληθ. παρακ. ἀνέωνται (όπως αν προερχόταν από το ἀν-εόω)· αόρ. αʹ μτχ. ἀνεθείς· μέλ. ἀνεθήσομαι (ἀνῐ-, Επικ. ἀνῑ-, Αττ.· αλλά ο Όμηρ. έχει ἀνιεῖ, ἀνῑέμενος),
I. στέλνω πάνω ή μπροστά, σε Όμηρ. κ.λπ.· λέγεται για τη γη, αναβλύζω, σε Ομηρ. Ύμν.· λέγεται για τα θηλυκά, παράγω, σε Σοφ. — Παθ., αναπέμπομαι, παράγομαι, σε Αισχύλ. κ.λπ.· στέλνω πίσω από τον τάφο ή τον Κάτω Κόσμο, στον ίδ. κ.λπ.
II. αναπέμπω, αναβάζω, ανοίγω, σε Όμηρ., Ευρ.
III. 1. επιτρέπω να φύγει, αφήνω, σε Όμηρ. κ.λπ.· με γεν. πράγμ., δεσμῶν ἀνίει, τους απήλλαξε από τα δεσμά τους, σε Ομήρ. Οδ.· αφήνω ατιμώρητο, σε Ξεν.
2. ἀν. τινι, αφήνω ελεύθερο μεμιάς, ἀν. κύνας, Λατ. canes immittere, σε Ξεν.· απ' όπου, ἄφρονα τοῦτον ἀνέντες, σε Ομήρ. Ιλ.· με απαρ., ωθώ ή προτρέπω κάποιον να κάνει κάτι, σε Όμηρ.
3. ἀν. τινὰ πρός τι, επιτρέπω να φύγει για κάποιο σκοπό, σε Ηρόδ.· ἀν. τινα μανίας, απαλλάσσω από την τρέλα, σε Ευρ.
4. αφήνω, επιτρέπω σε κάποιον να κάνει κάτι, με αιτ. και απαρ., σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, ἀν. κόμην, την αφήνω να κρέμεται χαλαρή, σε Ευρ.
5. Μέσ., με αιτ., κόλπον ἀνιεμένη, αποκαλύπτοντας το στήθος της, σε Ομήρ. Ιλ.· αἶγας ἀνιέμεναι, γδέρνοντας κατσίκες, σε Ομήρ. Οδ.
6. απελευθερώνω, αφήνω ακαλλιέργητο, λέγεται για έδαφος αφιερωμένο σε θεό, σε Θουκ. — Παθ., αφιερώνομαι, παραδίνομαι, σε Ηρόδ.· λέγεται για ζώα αφιερωμένα σε θεό, τα οποία αφήνονταν ελεύθερα και ανενόχλητα, στον ίδ.· ιδίως στην μτχ. Παθ. παρακ. ἀνειμένος, σε Σοφ. κ.λπ.
7. χαλαρώνω, ηρεμώ, ξεσφίγγω, σε Ηρόδ., Πλάτ.· έπειτα, παραμελώ, εγκαταλείπω, αμβλύνω, σε Σοφ., Θουκ. κ.λπ. — Παθ., μεταχειρίζομαι απρόσεχτα, σε Θουκ.
8. ομοίως αμτβ. στην Ενεργ., κοπάζω, καταπέφτω, λέγεται για τον άνεμο, σε Σοφ. κ.λπ.· οὐδὲν ἀνιέναι, μην υποχωρώντας καθόλου, σε Ξεν.· με μτχ., εγκαταλείπω ή σταματώ να κάνω, ὕων οὐκ ἀνίει (ὁ θεός), σε Ηρόδ.· με γεν., απέχω από κάτι, σε Ευρ., Θουκ.
Middle Liddell
[For quantities, ἀνι epic, ἀνῑ- Attic; but Hom. has ἀνῑει, ἀνῑέμενος.] [The forms ἀνιεῖς, -εῖ are formed as if they were from ἀνιέω.] [The Homeric forms in ἀνεσ- are created as if from ἀν-έζω.] [The Ionic form ἀνέωνται is formed as if from ἀν-εόω.]
I. to send up or forth, Hom., etc.; of the earth, to make spring up, Hhymn.; of females, to produce, Soph.:— Pass. to be sent up, produced, Aesch., etc.; to send up from the grave or nether world, Aesch., etc.
II. to send back, put back, open, Hom., Eur.
III. to let go, leave, Hom., etc.; c. gen. rei, δεσμῶν ἀνίει loosed them from bonds, Od.: to let go unpunished, Xen.
2. ἀν. τινί to let loose at one, ἀν. κύνας, Lat. canes immittere, Xen.; hence, ἄφρονα τοῦτον ἀνέντες Il.: c. inf. to set on or urge to do a thing, Hom.
3. ἀν. τινὰ πρός τι to let go for any purpose, Hdt.; ἀν. τινὰ μανίας to set free from madness, Eur.
4. to let, allow one to do a thing, c. acc. et inf., Hdt., etc.: —so, ἀν. κόμην to let it hang, loosen, Eur.
5. Mid., c. acc., κόλπον ἀνιεμένη baring her breast, Il.; αἶγας ἀνιέμενοι flaying goats, Od.
6. to let go free, leave untilled, of ground dedicated to a god, Thuc.:—Pass. to devote oneself, give oneself up, Hdt.; of animals dedicated to a god, which are let range at large, Hdt.; especially in perf. pass. part. ἀνειμένος, Soph., etc.
7. to slacken, relax, let down, unstring, Hdt., Plat.:—then, to remit, neglect, give up, Soph., Thuc., etc.:—Pass. to be treated remissly, Thuc.
8. so intr. in Act. to slacken, abate, of the wind, Soph., etc.; οὐδὲν ἀνιέναι = not to give way at all, Xen.:—c. part. to give up or cease doing, ὕων οὐκ ἀνίει [ὁ θεός Hdt.:—c. gen. to cease from a thing, Eur., Thuc.
Spanish
Chinese
原文音譯：¢n⋯hmi 安-衣誒米
詞類次數：動詞（4）
原文字根：向上-讓 相當於： （נָטַשׁ） （נָשָׂא） （רָפֶה） （שָׁמַט）
字義溯源：鬆開，停止，放棄，撇下，阻止，解開，留置，疏忽；由（ἀνά）*=上）與（Ἰεχονίας）X*=送）組成。這字原文的結構與含意都相當複雜，可規納為三：
1）使升高，提出
2）退回，阻止
3）放掉，留下
同源字：1） （ἀνίημι）鬆開 2） （συνίημι / συνίω）建立 參讀 （ἀναλύω）同義字
出現次數：總共（4）；徒（2）；弗（1）；來（1）
譯字彙編：
1） 我⋯撇下（1） 來13:5；
2） 放棄（1） 弗6:9；
3） 鬆開（1） 徒27:40；
4） 鬆開了（1） 徒16:26
Léxico de magia
soltar, emitir un sonido, ref. a Selene ἐλθέ μοι, ... τριπρόσωπε Σελήνη ... ἡ ταύρων μύκημα κατὰ στομάτων ἀνιεῖσα ven a mí, Selene de tres rostros, que por tus bocas emites un mugido de toros P IV 2803