Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

committo

From LSJ

Νέµουσι δ' οἴκους καὶ τὰ ναυστολούµενα ἔσω δόµων σῴζουσιν, οὐδ' ἐρηµίᾳ γυναικὸς οἶκος εὐπινὴς οὐδ' ὄλβιος → They manage households, and save what is brought by sea within the home, and no house deprived of a woman can be tidy and prosperous

Euripides, Melanippe Captiva, Fragment 6.11

Latin > English

committo committere, commisi, commissus V :: bring together, unite/join, connect/attach; put together, construct; entrust
committo committo committere, commisi, commissus V :: engage (battle), set against; begin/start; bring about; commit; incur; forfeit

Latin > English (Lewis & Short)

com-mitto: (con-m-), mīsi, missum, 3, v. a.
I Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.
   A In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.
   (a)    Inter se: res in ordinem digestae atque inter se commissae, Quint. 7, prooem. § 1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit, Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se: oras vulneris suturis, Cels. 7, 19: duo verba, Quint. 9, 4, 33: easdem litteras, id. ib.: duo comparativa, id. 9, 3, 19.—
   (b)    With cum: costae committuntur cum osse pectoris, Cels. 8, 1.—
   (g)    With dat.: viam a Placentiā ut Flaminiae committeret, Liv. 39, 2, 10: quā naris fronti committitur, is joined to, Ov. M. 12, 315: quā vir equo commissus erat, id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf. of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum, Verg. A. 3, 428: commissa dextera dextrae, Ov. H. 2, 31: medulla spinae commissa cerebro, Cels. 8, 1: moles, quae urbem continenti committeret, Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—
   (d)    With in and acc.: commissa in unum crura, Ov. M. 4, 580: committuntur suturae in unguem, Cels. 8, 1.—(ε) With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.): commissis operibus, Liv. 38, 7, 10: fidibusque mei commissa mariti moenia, Ov. M. 6, 178: (terra) maria committeret, Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14: noctes duas, Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698: commissa corpore toto, Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo artu, Val. Fl. 4, 310: domus plumbo commissa, patched, Juv. 14, 310.—
   B In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.; elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis, Suet. Aug. 45: quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis, id. Caes. 39; id. Claud. 34: camelorum quadrigas, id. Ner. 11; Luc. 1, 97: victores committe, Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1: licet Aenean Rutulumque ferocem Committas, i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162: eunucho Bromium committere noli, id. 6, 378: inter se omnes, Suet. Calig. 56: aequales inter se, id. Gram. 17.—
   b Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match: committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum, Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—
   2    Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.
   a To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77: proelii committendi signum dare, Caes. B. G. 2, 21: cum proelium commissum audissent, id. ib. 7, 62: commisso ab equitibus proelio, id. B. C. 1, 40: in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit, Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6: postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset, Sall. C. 60, 2: commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt, Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.: Caesar cohortatus suos proelium commisit, id. ib. 1, 25: utrum proelium committi ex usu esset, necne, id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3: pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret, Suet. Aug. 96: avidus committere pugnam, Sil. 8, 619: pugnas, Stat. Th. 6, 143: rixae committendae causā, Liv. 5, 25, 2: cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem, Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager: a summo septenis cyathis committe hos ludos, Plaut. Pers. 5, 1, 19: nondum commisso spectaculo, Liv. 2, 36, 1: musicum agona, Suet. Ner. 23: aciem, Flor. 4, 2, 46: commissum (bellum) ac profligatum conficere, Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.: si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est, Flor. 2, 15, 2: committere Martem, Sil. 13, 155: quo die ludi committebantur, Cic. Q. Fr. 3, 4, 6: ludos dedicationis, Suet. Claud. 21: ludos, Verg. A. 5, 113.—
   b In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare): illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris? Cic. Mur. 15, 33: levia inde proelia per quatriduum commissa, Liv. 34, 37, 7: commisso modico certamine, id. 23, 44, 5.—
   (b)    Absol. (post-Aug. and rare): contra quem Sulla iterum commisit, Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1: priusquam committeretur, before the contest began, Suet. Vesp. 5.—
   3    In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare): tribuni sanguine commissa proscriptio, Vell. 2, 64 fin.: judicium inter sicarios committitur, Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.: egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit, Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—
   4    In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).
   (a)    With acc.: ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint, Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30: commississe cavet quod mox mutare laboret, Hor. A. P. 168: ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum, Cic. Div. in Caecil. 11, 35: quantum flagitii, id. Brut. 61, 219: tantum facinus, id. Rosc. Am. 23, 65: virilis audaciae facinora, Sall. C. 25, 1: majus delictum, Caes. B. G. 7, 4: nil nefandum, Ov. M. 9, 626: nefarias res, Cic. Phil. 6, 1, 2: scelus, id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7: adulterium, Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1: incestum cum filio, id. 5, 10, 19: parricidium, id. 7, 2, 2: caedem, id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3: sacrilegium, id. 7, 2, 18: fraudem, Hor. C. 1, 28, 31.—Aliquid adversus, in, erga: committere multa et in deos et in homines impie nefarieque, Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.: in te, Verg. A. 1, 231: aliquid adversus populum Romanum, Liv. 42, 38, 3: aliquid erga te, Cic. Att. 3, 20, 3.—
   (b)    Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence: quasi committeret contra legem, Cic. Brut. 12, 48: in legem Juliam de adulteriis, Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13: adversus testamentum, ib. 34, 3, 8, § 2: ne lege censoriā committant, Varr. R. R. 2, 1, 16: lege de sicariis, Quint. 7, 1, 9. —
   (g)    Absol.: hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret, Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—
   (d)    With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that: id me commissurum ut patiar fieri, Plaut. Trin. 3, 2, 78: non committet hodie iterum ut vapulet, Ter. Ad. 2, 1, 5: ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas, Cic. Phil. 8, 5, 15: committere ut accusator nominere, id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17: non committam, ut tibi ipse insanire videar, Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense, (ε) With cur or quare: Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret, Liv. 5, 46, 6: neque commissum a se, quare timeret, Caes. B. G. 1, 14.—(ζ) With inf.: non committunt scamna facere, Col. 2, 4, 3: infelix committit saepe repelli, Ov. M. 9, 632.—
   b Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one's self by an error or fault, to incur, make one's self liable to it: poenam, Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and: committere in poenam edicti, Dig. 2, 2, 4: ut illam multam non commiserit, Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—
   (b)    Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty: hereditas Veneri Erycinae commissa, Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so, commissae hypothecae, id. Fam. 13, 56, 2: commissa tibi fiducia, id. Fl. 21, 51: merces, Dig. 39, 4, 11, § 2: mancipium, ib. 39, 14, 6: praedia in publicum, ib. 3, 5, 12: hanc devotionem capitis esse commissam, incurred, Cic. Dom. 57, 145.—
   c Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.: in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis, a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.: hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo, Cic. Dom. 57, 145: si alius committat edictum, transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.: commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est, ib. 18, 3, 4, § 2: committetur stipulatio, ib. 24, 3, 56.
II To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid (aliquem) alicui, in aliquid, or absol.
   (a)    Aliquid (aliquem, se) alicui: honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus, Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35: nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt, id. Sest. 28, 60: qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes? Phaedr. 1, 14, 16: ego me tuae commendo et committo fidei, Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61): ne quid committam tibi, Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.: his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur, Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. § 4: tibi rem magnam, id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68: quia commissi sunt eis magistratus, id. Planc. 25, 61: summum imperium potestatemque omnium rerum alicui, Nep. Lys. 1 fin.: domino rem omnem, Hor. S. 2, 7, 67: caput tonsori, id. A. P. 301: ratem pelago, id. C. 1, 3, 11: sulcis semina (corresp. with spem credere terrae), Verg. G. 1, 223; cf.: committere semen sitienti solo, Col. 2, 8, 4: ulcus frigori, Cels. 6, 18, n. 2: aliquid litteris, Cic. Att. 4, 1, 8; so, verba tabellis, Ov. M. 9, 587: vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae, Hor. C. 4, 9, 11 al.: committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere), Cic. Mil. 23, 61; so, se urbi, id. Att. 15, 11, 1: se theatro populoque Romano, id. Sest. 54, 116: se proelio, Liv. 4, 59, 2: se pugnae, id. 5, 32, 4: se publico, to venture into the streets, Suet. Ner. 26: se neque navigationi, neque viae, Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31: se timidius fortunae, id. Att. 9, 6, 4: civilibus fluctibus, Nep. Att. 6, 1 al.—Prov.: ovem lupo (Gr. καταλείπειν ὄϊν ἐν λύκοισι), Ter. Eun. 5, 1, 16.—
   (b)    Aliquid (aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.): aliquid in alicujus fidem committere, Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4: se in id conclave, Cic. Rosc. Am. 23, 64: se in conspectum populi Romani, id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2: se in senatum, Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68: summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere, id. Inv. 2, 8, 27: rem in casum ancipitis eventus, Liv. 4, 27, 6; cf.: duos filios in aleam ejus casus, id. 40, 21, 6: rem in aciem, id. 3, 2, 12; cf.: se in aciem, id. 7, 26, 11; 23, 11, 10; rempublicam in discrimen, id. 8, 32, 4; cf.: rerum summam in discrimen, id. 33, 7, 10. —
   (g)    Simply alicui, or entirely absol.: sanan' es, Quae isti committas? in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55: ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio, Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16: universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse, id. Agr. 2, 8, 20: venti, quibus necessario committendum existimabat, Caes. B. C. 3, 25: sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae, intrusted, Prop. 1, 10, 12: instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant, often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17: cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet, Cic. Mil. 26, 70.—With de: iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum, Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.
   A (Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise: nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere, Liv. 44, 4, 8: supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc., id. 44, 6, 14.—
   B (Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime: sacrum, Cic. Leg. 2, 9, 22: nisi aut quid commissi aut est causa jurgi, Plaut. Men. 5, 2, 21: ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc., Cic. Sull. 26, 72; cf. turpe, Hor. C. 3, 27, 39: commissi praemia, Ov. F. 4, 590.—In plur.: post mihi non simili poenā commissa luetis, offences, Verg. A. 1, 136; so, fateri, Stat. S. 5, 5, 5: improba, Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—
   2    Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41: in commissum cadere, Dig. 39, 4, 16: causa commissi, ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.: aliquid pro commisso tenetur, Quint. Decl. 341.—
   C (Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust: enuntiare commissa, Cic. Tusc. 2, 13, 31: commissa celare, Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93: commissa tacere, Hor. S. 1, 4, 84: prodere, id. ib. 1, 3, 95: retinent commissa fideliter aures, id. Ep. 1, 18, 70: commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis), id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200.

Latin > French (Gaffiot 2016)

committō,⁷ mīsī, missum, ĕre, tr., mettre plusieurs choses ensemble
1 unir, assembler : commissis suarum turrium malis Cæs. G. 7, 22, 5, ayant réuni entre elles les poutres verticales de leurs propres tours par les poutres transversales] ; commissis operibus Liv. 38, 7, 10, les travaux de défense s’étant rejoints ; per nondum commissa inter se munimenta Liv. 38, 4, 8, par les endroits où les fortifications ne s’étaient pas encore rejointes ; oræ vulneris suturis inter se committendæ Cels. Med. 7, 19, les lèvres d’une plaie doivent être réunies par des sutures ; costæ committuntur cum osse pectoris Cels. Med. 8, 1, les côtes se rattachent à l’os pectoral (sternum) ; viam viæ committere Liv. 39, 2, 10, joindre une route à une route ; commissa dextera dextræ Ov. H. 2, 31, mains droites jointes ; moles urbem continenti committit Curt. 4, 2, 16, une digue relie la ville au continent
2 mettre aux prises, faire combattre ensemble : pugiles Latinos cum Græcis Suet. Aug. 45, faire combattre ensemble des athlètes de pugilat latins et grecs ; camelorum quadrigas Suet. Nero 11, mettre aux prises dans les jeux du cirque des attelages de chameaux ; inter se omnes committere Suet. Cal. 56, les mettre tous aux prises entre eux || confronter, comparer : sua scripta antiquæ Corinnæ Prop. 2, 3, 21, comparer ses écrits à ceux de l’antique Corinne
3 mettre [p. ainsi dire qqch. en chantier, donner à exécuter, [d’où] entreprendre, commencer : prœlium Cic. Div. 1, 77 ; Cæs. G. 2, 21, 3, etc., engager le combat (cum aliquo Cic. Mur. 34, avec qqn) ; committere ac profligare bellum Liv. 21, 40, 11, entreprendre une guerre et en décider l’issue ; hoc bello prospere commisso Liv. 8, 25, 6, cette guerre ayant été heureusement entreprise ; nondum commisso spectaculo Liv. 2, 36, 1, le spectacle n’étant pas encore commencé ; quo die ludi committebantur Cic. Q. 3, 4, 6, le jour où commençaient les jeux ; judicium inter sicarios committitur Cic. Amer. 11, une action pour assassinat s’engage devant la justice || [pass. imp.] priusquam committeretur Suet. Vesp. 5, avant le commencement du combat ; [part. neutre : audacter commissum Liv. 44, 4, 8, entreprise audacieuse (44, 4, 11 ; 44, 6, 14) || rare livrer complètement une bataille : Cic. Mur. 33 ; Liv. 23, 44, 5 ; 34, 37, 7
4 mettre à exécution un acte coupable, commettre, se rendre coupable de : facinus Cic. Amer. 65 ; scelus Cic. Sulla 6 ; nefarias res Cic. Phil. 6, 2 ; majus delictum Cæs. G. 7, 4, 10, commettre un forfait, un crime, des crimes abominables, un délit plus grave ; si quæ culpa commissa est Cic. Fam. 16, 10, 1, si une faute a été commise ; quæ tu sine Verre commisisti Cic. Cæcil. 35, les actes dont tu t’es rendu coupable, toi, sans Verrès || abst] se rendre coupable, faillir : quasi committeret contra legem Cic. Br. 48, comme s’il commettait une infraction à la loi, cf. Verr. 2, 1, 110 ; lege censoria committere Varro R. 2, 1, 16 ( Quint. 7, 1, 9 ), être coupable au regard de la loi censoriale ; neque commissum a se quare timeret Cæs. G. 1, 14, 2, [il disait] qu’il n’y avait pas eu de sa part une action coupable qui justifiât des craintes (il n’avait rien fait pour craindre) ; Cædicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret Liv. 5, 46, 6, Cédicius déclarait qu’il ne ferait rien pour qu’on lui enlevât le commandement || committere ut [et surtout non committere ut ], se mettre dans le cas que, s’exposer à ce que : commisisti ut ex isdem prædiis et Apollonide et Romæ imperatum esset tributum Cic. Fl. 80, tu t’es exposé à ce que sur les mêmes terres un impôt fût ordonné à la fois à Apollonis et à Rome ; vide quam temere committant ut, si nulla sit divinatio, nulli sint di Cic. Div. 2, 41, vois avec quelle légèreté ils s’exposent à la conclusion que, s’il n’y a pas de divination, il n’y a pas de dieux ; sordidum est ad famam committere, ut accusator nominere Cic. Off. 2, 50, c’est une tache pour la réputation que de s’exposer au surnom d’accusateur en titre ; committendum non putabat ut dici posset... Cæs. G. 1, 46, 3, il ne pensait pas qu’il fallût s’exposer à ce qu’on pût dire...; quare ne committeret ut Cæs. G. 1, 13, 7, qu’il ne s’exposât donc pas à ce que..., cf. 7, 47, 7 || [même sens avec inf.] : Ov. M. 9, 632 ; Col. Rust. 2, 4, 3
5 faire se produire, laisser se réaliser qqch., [d’où] se mettre dans le cas de, encourir [une peine] ; pœnam Cic. Verr. 2, 3, 30 ; multam Cic. Clu. 103, encourir une peine, une amende,
6 rendre exécutoire : committere edictum, stipulationem Dig., rendre exécutoire un édit, un engagement = se mettre dans le cas que l’édit... soit exécuté = être passible d’un édit, encourir l’exécution d’un engagement || part. passif [t. de droit] : rendu exécutoire, dévolu : hypothecæ commissæ sunt Cic. Fam. 13, 56, 2, les hypothèques sont rendues exécutoires par expiration du délai et non-accomplissement des engagements] ; hanc fiduciam commissam tibi dicis Cic. Fl. 51, tu dis que ces nantissements te sont acquis (dévolus)
7 laisser aller (abandonner) qqn, qqch., risquer, hasarder : in conspectum alicujus se committere Cic. Verr. 2, 4, 26, s’aventurer sous les regards de qqn (affronter les regards de qqn); se in conclave Cic. Amer. 64, s’aventurer dans une chambre (se in senatum Cic. Q. 3, 2, 2, au sénat); se in aciem Liv. 23, 11, 10, se hasarder dans la bataille ; auctor non sum, ut te urbi committas Cic. Att. 15, 11, 1, je ne te conseille pas de te risquer à Rome ; se populo, senatui Cic. Mil. 61, se présenter devant le peuple, au sénat (Sest. 116 ) ; se prœlio Liv. 4, 59, 2 ; se pugnæ Liv. 5, 32, 4, se risquer à une bataille || confier : alicui salutem, fortunas, liberos Cic. Off. 2, 43, confier à qqn son salut, ses biens, ses enfants ; quædam domestica litteris non committere Cic. Att. 4, 1, 8, ne pas confier à une lettre certaines affaires de famille ; salutem suam Gallorum equitatui committere non audebat Cæs. G. 1, 42, 5, il n’osait pas confier sa sécurité à la cavalerie gauloise ; nihil his committendum existimavit Cæs. G. 4, 5, 1, il pensa qu’il devait ne compter sur eux en rien || abst] s’en remettre, alicui, à qqn : commisi Heio Cic. Verr. 2, 4, 16, j’ai fait confiance à Héius, cf. Pl. Curc. 655 ; Cic. Agr. 2, 20 ; Cæs. C. 3, 25, 1 ; committere alicui, ut videat... Cic. Mil. 70, s’en remettre à qqn du soin de voir (confier à qqn la mission de...); alicui de existimatione sua Cic. Verr. 2, 3, 137, s’en remettre à qqn touchant sa réputation.

Latin > German (Georges)

com-mitto, mīsī, missum, ere, zusammenlassen, zusammenbringen, I) eig.: a) mater. lebl. Objj. zusammenlassen, aneinanderlassen = zusammenfügen, aneinander- oder aufeinanderfügen, verbinden, vereinigen (Ggstz. dirimere), u. refl. se committere od. Passiv committi medial = zusammengehen, sich anschließen, dicht anstoßen, sich verbinden, sich vereinigen, malos (Balken, Ständer), Caes.: opera (Befestigungswerke), Liv.: maria, Curt.: duas noctes, Ov.: plagarum orae committuntur, Cels.: quia vehementer rursus se commiserunt (orae ossis), Cels. – influentem urbi Tiberinum (den Tiber) ponte, Flor. – m. Ang. wem? womit? durch Dat., durch cum u. Abl., durch inter se, zB. dextram dextrae, Ov.: manum Teucris, poet. = handgemein werden, Verg.: lacum flumini, Plin. ep.: urbem continenti (von einem Damm), Curt.: viam viae, Liv.: ubi se (Syria) Ciliciae committit, Mela: quā naris fronti committitur, Ov.: costae committuntur cum osse pectoris, Cels.: orae scroti suturis inter se committendae, Cels.: nondum commissa inter se munimenta, Liv.: v. der Wortfügung, res in ordinem digestae et inter se commissae, Quint.: vermiculate lexeis inter se c., Quint. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., donec se duo capita in priorem partem (nach vorn) committant, Cels.: commissa in unum crura, Ov.: ceterae suturae in unguem committuntur, vereinigen sich auss genauste, Cels. – b) leb. Wesen, α) zum Kampf u. Wettstreit aneinanderlassen, aneinanderhetzen, bei Ang. mit wem? konstr. mit cum u. Abl., mit bl. Dat., m. inter se, zum Kampfe, duos canes in conspectu populi, Frontin.: arietes vel boves, ICt. – u. acies commissas solvere, Prop. – bes. in den öffentl. Spielen, quingenos pedites, tricenos equites hinc inde, Suet.: pugiles Latinos cum Graecis, Suet. – zum Wortgezänk, omnes inter se, Suet. – zum Wettstreit mit Worten, aequales inter se, Suet. – β) zum Vergleich zusammenstellen, vates, Iuven. 6, 436: sua scripta antiquae Corinnae, Prop. 2, 3, 21.
II) mehr übtr.: 1) etw. zu Werke-, zur Ausführung-, zur Anwendung bringen, a) im allg., beginnen, stattfinden lassen, abhalten, anstellen, veranstalten (Ggstz. finire), bei Ang. mit wem? mit cum u. Abl. od. m. inter se, zB. pugnam u. pugnam cum alqo, Cic.: proelium, Caes.: proelium a dextro cornu, Caes.: proelium cum hostium equitatu, Caes.: commissum erat proelium inter Macedones Ariosque, Curt.: modicum certamen, Liv.: leve certamen in alto, Liv.: bellum, Liv., verb. (im Ggstz.) bellum c. et profligare (seinem Ende nahe bringen), Liv. (s. Fabri Liv. 21, 40, 11): bellum ad Chalcidem, Liv.: bellum prospere, Liv., inconsultius, Iustin.: primo tempore commissum est Punicum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est, Flor. – c. obsidionem, Curt.: c. rixam, Liv. – agona musicum, aufführen, Suet.: u. so spectaculum, Liv.: ludos, Cic. – cenam maturo ovo, Varr. fr. – tribuni sanguine commissa proscriptio, Ciceronis paene finita, Vell. – iudicium inter sicarios committitur, Cic.: fausto committitur omine sermo, Ov. – absol. = eine Schlacht liefern, kämpfen, parvā manu cum copiosissimo hoste, Eutr.: contra Sullam, Eutr.: priusquam committeretur, vor Beginn des Kampfes, Suet. – b) etw. Straffälliges ins Werk setzen, zur Ausführung kommen lassen, ausüben, begehen, verschulden, α) m. Ang. der Sache, die man begeht, αα) durch Acc., tantum facinus, Cic.: multa virilis audaciae facinora, Sall.: multa maleficia, Cic.: tantum scelus, Cic.: tantum nefas, Curt.: multas nefarias res, Cic.: delictum maius, Caes.: caedem, caedes, Ov. u. Curt.: parricidium, Quint.: incestum cum filia, Quint.: nihil commisisse, Cic.: si quae culpa commissa est, Cic.: ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum, Cic. – m. Ang. gegen wen? durch in od. erga od. adversus u. Akk., multa et in deos et in homines impie nefarieque, Cic.: quod secus a me erga te commissum videretur, Cic.: quae Philippi bello adversus populum Romanum commisissent, Liv. – ββ) durch folg. Infin., es dahin kommen lassen, committit saepe repelli, Ov. met. 9, 632: hoc cum saepius bubulci fieri vident, non committunt scamna facere, Col. 2, 4, 3. – γγ) durch folg. ut u. Konj., es dahin kommen lassen, es verschulden, daß usw., id me commissurum, ut patiar fieri ne animum induxeris, Plaut.: sordidum ad famam (est) committere, ut accusator nominere, Cic. – oft m. vorhergeh. Negation, non committet hodie ut vapulet, Ter.: non committam posthac, ut me accusare de epistularum neglegentia possis, Cic.: quā re ne committeret, ut is locus, ubi constitissent, a populi Romani calamitate nomen caperet, Caes. – δδ) durch folg. quare od. cur, quod neque commissum a se intellegeret, quare timeret, neque etc., Caes. b. G. 1, 14, 2: Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret, Liv. 5, 46, 6. – β) absol., etwas verüben, es versehen, fehlen, sündigen, cum verisimile erit, aliquem commisisse, Cic.: nemo enim committeret, Cic. – m. Ang. gegen was? durch contra od. in od. adversus u. Akk., contra legem, Cic.: contra leges, ICt.: in legem, ICt.: adversus testamentum, ICt. – m. Ang. nach welchem Gesetze? durch Abl., lege censoriā, Varr.: lege de sicariis, Quint. – c) machen, daß eine Vertrags- od. Rechtsbestimmung od. eine Strafe in Anwendung kommt, in Kraft tritt, d.i. α) eine Vertragsbestimmung in Erfüllung gehen-, vor sich gehen lassen, civitas obligata sponsione commissā, durch die bereits vor sich gegangene (verwirkte) Verbürgung, Liv. 9, 11, 10: hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo, als verwirkt erwiesen u. der Augenblick der Erfüllung eingetreten sei, Cic. de domo 145. – u. so bei den Juristen, c. edictum, stipulationem, die Erfüllung des Edikts usw. verwirken, ICt.: stipulatio committitur, tritt in Wirkung, ICt.: so auch cautio committitur, ICt.: dies committendi, Verfalltag, ICt. – β) eine Strafe zur Anwendung kommen lassen, verwirken, multam, Cic.: poenam octupli, Cic. – dah. γ) Partiz. Perf. commissus v. Strafobjekt, verfallen, hypothecae commissae, Cic.: hereditas Veneri Erycinae (der V.) commissa, Cic.: hanc fiduciam (Unterpfand, Hypothek) commissam tibi dicis, Cic.
2) jmd. od. etw. in den Bereich, in den Schutz, in die Willkür usw. jmds. od. einer Sache hinlassen, d.i. in einen Ort usw. sich getrauen od. sich wagen lassen (dah. se committere oft = sich getrauen, sich wagen), jmdm. od. einem Ggstde. anheimgeben, überlassen, anvertrauen, aussetzen, preisgeben, m. Ang. wohin? wem? durch in u. Akk. od. durch bl. Dat., α) pers. Objj.: se longius a portibus, Caes.: se in conclave, Cic.: se in senatum, Cic.: se in populi Romani conspectum, Cic.: ne duae legiones sine Picentinis cohortibus in conspectum Caesaris committerentur, Cic.: c. duos filios in aleam eius, qui proponitur, casus, Liv.: se non c. in aciem, Liv.: se urbi, Cic.: se theatro populoque Romano, sich ins Th. u. vor die Augen des röm. Volkes wagen, Cic.: se ludis, bei den öffentlichen Spielen zu erscheinen wagen, Cic.: se publico non c., nicht wagen, sich öffentlich sehen zu lassen, Suet.: se non solum populo, sed etiam senatui, Cic.: se itineri tam infesto tamque periculoso, Cic.: se tam longae navigationi et viae, Cic.: se nusquam proelio, Liv.: persecutis hostibus nusquam se aequo certamine, Liv. – alci filiam, Ter., liberos suos, Ter.: ovem lupo (sprichw., griech. καταλείπειν οϊν εν λύκοισι), Ter. eun. 832: infirmas legiones hostibus committere non audere, Hirt. b. G.: mulierem alci primo partu, Ter.: alqm fidei alcis, Curt.: alqm fidei tutelaeque alcis, Curt.: alqm fidei potestatique alcis, Cic.: ut commissus sit fidei (vestrae), permissus potestati, Cic.: ego me tuae commendo et committo fide (= fidei), Ter.: se aut mortis aut servitutis periculo, Cic.: post cibum se neque frigori neque aestui neque labori, Cels. – mit Ang. als wen? durch Prädikatsakk., gnatam suam alci uxorem, Ter.: alci alqm alendum, Ov. – β) leblose Objj.: collum tonsori, Cic.: semen solo, Col.: non protinus aciem (Auge) infirmam improbo lumini, Sen.: c. alci epistulam, Cic.: c. alci alqd legendum, Fronto: alci litteras liberiores, Cic.: alci portam, (zur Bewachung) anvertrauen, Verg.: alci urbem, zur Verteidigung anvertrauen, Frontin.: alci bellum, den Kr. (= die Führung des Kr.), Cic.: u. so alci bellum contra Afros, Eutr.: iudici litem, Petr.: quaedam domestica litteris (einem Briefe) non c., Cic. (vgl. sed haec ipsa nescio rectene sit litteris commissa, Cic.): (alci) consilia, Cic.: alci fortunas suas, Ter.: summum imperium potestatemque alci, Nep.: (alci) custodiam pecuniae, Curt.: alci rem publicam, Liv. u.a. (s. Drak. Liv. 25, 7, 3): alci salutem suam, Curt.: salutem navibus, Iustin.: alci vitam, Cic.: rem proelio, es auf ein Tr. ankommen lassen, Caes.: ebenso rem in aciem, Liv.: rem in casum ancipitis eventus, Liv.: ne rem committeret eo, ubi duae acies timendae essent, Liv.: c. rem publicam in discrimen, die Sache des Staates dem Risiko preisgeben (auf die Spitze stellen), Liv. – γ) absol., alci comm., es jmdm. anheimgeben, jmdm. die Sache in die Hand geben, es auf jmd. ankommen lassen, auch jmdm. sich anvertrauen (s. Madvig Epist. crit. ad Orell. p. 26 sq. u. p. 184. Zumpt Cic. Verr. 4, 16), sanan es, quae isti committas, Plaut.: eis commisi et credidi, Ter.: commisi Heio, Cic.: cui denique commisit, Cic. – m. Ang. in betreff wessen? durch de u. Abl., alci de existimatione sua, Cic. Verr. 3, 137. – m. Ang. des Zweckes durch ut u. Konj., alci, ut videat, ne quid res publica detrimenti capiat, Cic. Mil. 70. – / Synkop. Perf. commisti, Ter. eun. 832 Fl.

Latin > Chinese

committo, is, misi, missum, mittere. 3. :: 結合。託。承行。准。犯。錯。挑唆。— duas noctes 連二夜。— lacum flumini 以湖通河。— lege 犯律例。— se in conclave 在屋裡鎖上門。— se itineri 起程。Non committam ut eum tradam 不敢付彼。— gnatam uxorem ei 以己女妻之。— se periculo vel — se in discrimen 自冒險。— se ventis 渡海。— animos 齊人心。 — vitem sulco 栽葡萄。— poenam 該受罰。Committere 開船。Commisit eum mecum 挑唆他打我。