τρίβω: Difference between revisions
Ἡ δὲ Σελήνη γενομένη μὲν ἐκ τῆς ἀντανακλάσεως τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς → the moon having been made from the reflection of sunlight (Vettius Valens, Anthologies 1.14)
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
(CSV import) |
||
(8 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=trivo | |Transliteration C=trivo | ||
|Beta Code=tri/bw | |Beta Code=tri/bw | ||
|Definition=[ῑ], Hes.''Op.''251, etc.:<br><span class="bld">A</span> Ep. impf. τρίβεσκον A.R.2.480: fut. τρίψω S.''Fr.''483, ([[ἀποτρίβω]]) Od.17.232: aor. ἔτριψα Pherecr.181; inf. τρῖψαι Od.9.333, etc.: pf. τέτρῐφα M.Ant.9.10, ([[συντρίβω]]) Eub.62:—Med., fut. τρίψομαι (προσ-) Antipho 4.2.8: aor. ἐτριψάμην Call.''Lav.Pall.''25, A.D. ''Synt.''210.26:—Pass., fut. τριφθήσομαι App.''BC''4.65, etc.; τρῐβήσομαι Plu.''Dio''25, ([[ἐκτρίβω]]) [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''428, (κατα-) X.''HG''5.4.60; also [[τετρίψομαι]] ([[ἐπιτρίβω]]) Ar.''Pax''246; fut. Med. in pass. sense, Th.6.18, 7.42: aor. ἐτρίφθην Id.2.77, Hp.''Epid.''5.6, Antiph. 102; ([[διατρίβω]]) D.19.164: more freq. aor. 2 ἐτρίβην [ῐ] Arist.''Pr.''893b40; (δι-) Th.1.125; ([[ἐκτρίβω]]) [[Herodotus|Hdt.]]7.120; (ἐπ-) freq. in Ar., ''Th.''557, al.; (κατ-) Pl.''Lg.''678d; ([[συντρίβω]]) Ar.''Pax'' 71, etc.: pf. τέτριμμαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 116d; Ion. 3pl. τετρίφᾰται [[Herodotus|Hdt.]]2.93. [ῐ only in pf. Act. and Pass., and fut. and aor. 2 Pass.]:—[[rub]], <b class="b3">τριβέμεναι κρῖ</b>, i.e. [[thresh]], [[thresh]] it [[out]], because this was done by [[trampling]] under the [[feet]] of [[ox]]en, Il.20.496; <b class="b3">μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ</b> [[work round]] the [[stake]] in his [[eye]], Od.9.333; <b class="b3">χρυσὸν τριβόμενον βασάνῳ</b> [[rub]]bed on a [[touchstone]], so as to test its purity, Thgn.450; <b class="b3">τρίβω τὸ σκέλος</b> [[rub]] the leg, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 60b; τὰς τῆς ψώρας ἰάσεις τῷ τρίβειν Id.''Phlb.''46a; τὸν ὀφθαλμόν Arist.''Pr.''957a38; <b class="b3">ἀμφορέως τὸν πύνδακα</b> ib. 938a14; <b class="b3">τρίβω τὴν κεφαλήν</b>, in sign of perplexity, Aeschin.2.49; ταῖς χερσὶ [τὰς τρίχας] τρίβω X.''Eq.''5.5; τὸν πόδα μύροις τρίβω Eub.108 (hex.); of a masseur, Gal.6.151, 187; in [[blood-letting]], Id.15.784:—Med., <b class="b3">χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε.. τρίβεσθαι μύσος</b> [[rub]] one's [[pollution]] [[upon]] the [[shrine]]s, [[pollute]] them with it, A.''Eu.''195:—Pass., τετριμμένοι τὰ ἐπ' ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων [[Herodotus|Hdt.]]2.93; <b class="b3">ὕλη τριφθεῖσα ὑπ' ἀνέμων πρὸς αὑτήν</b>, so as to catch fire, Th.2.77; ὀδόντες τριβόμενοι πρὸς ἀλλήλους [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''661b22.<br><span class="bld">2</span> [[bruise]], [[pound]], [[knead]], <b class="b3">κεδρίδας, [κώνειον]</b>, Ar. ''Th.''486, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 117b; ἑλλεβόρου ἅμαξαν Id.''Euthd.''299b; ποίαν ''IG'' 42(1).122.121 (Epid., iv B. C.); <b class="b3">καταπλαυτόν, [μάζας]</b>, Ar.''Pl.''717, ''Pax'' 8,16; <b class="b3">κάρυα καὶ ἀμύγδαλα εἰς θυείαν τ.</b> Chrysipp. Tyan. ap. Ath.14.648a, cf. Sor.1.62, τὸ μέλαν [[grind]], D.18.258:—Pass., θυμιήματα τετριμμένα [[Herodotus|Hdt.]]2.86; ἄρτοι σφόδρα τετριμμένοι Arist.''Pr.''929a17, cf. b8; μηδὲν τετριμμένον, ἀλλὰ τεθλας μένων ὁ χυλός Diocl.Fr.138.<br><span class="bld">3</span> [[crush]], βότρυν Arist.''Fr.''571.<br><span class="bld">II</span> [[wear out]] clothes (cf. [[τρίβων]] (A)), τῶν ὑποδημάτων τὰ τριβόμενα Plu.2.680a; τελαμῶνες μὴ λίαν τετριμμένοι Sor.1.83; of a road, [[wear]] or [[tread]] it [[smooth]], <b class="b3">ἀτραπὸς τετριμμένη ἡ διὰ θυείας</b>, with a [[play]] on [[pound]]ing in a [[mortar]], Ar.''Ra.''123; τὴν τετρ. ὥσπερ ὁδὸν ἐπὶ τὸν μακάριον βίον Phld.''Rh.''1.260 S.; <b class="b3">τρίβει οὐρανόν</b> [[go]]es his [[way]] through [[heaven]] (cf. [[τρίβος]]), Arat.231; <b class="b3">τρίβω κύματα</b>, of a [[ship]], ''AP''9.34 (Antiphil.); πόδας τρίβειν Theoc.7.123.<br><span class="bld">2</span> of [[time]], [[wear away]], [[spend]], δυστυχῆ τ. βίον S.''El.''602; νησιώτην τρίβω βίον E.''Heracl.''84; γεωργὸν βίον τρίβω Ar.''Pax'' 589 (lyr.); ὀδυνηρότερον τρίψεις βίοτον Id.''Pl.''526 (anap.); <b class="b3">τρίβω πόλεμον</b> [[prolong]] a [[war]], Plb.2.63.4: abs., [[waste time]], [[tarry]], A.''Ag.''1056, D.23.173 vulg. (διατρ. cod. S):—Pass., ἐν τούτοις τρίβεται χρόνος ἐνίοτε μακρός Gal.16.578; <b class="b3">ἀμφισβήτησις.. τρειβομένη πολλῶν ἐτῶν</b> [[prolonged]], ''OGI''502.3 (Aezani, ii A. D.).<br><span class="bld">3</span> [[waste]] or [[ravage]] a [[country]], E.''Hec.''1142.<br><span class="bld">III</span> of persons, [[wear out]], σκολιῇσι δίκῃσι ἀλλήλους τρίβουσι Hes.''Op.'' 251; <b class="b3">τρίβεσθαι κακοῖσι</b> to [[be worn out]] by ills, Il.23.735; ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις A.''Ag.''1573 (anap.); <b class="b3">τρίβω ἀμφοτέρους</b> [[wear]] them both [[out]], Th.8.56, cf. 7.48, Plu.''Caes.''40:—Med., <b class="b3">τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν</b> [[wear]] itself [[out]] by [[internal]] [[struggle]]s, Th.6.18, cf. 7.42:—Pass., τριβόμενος [[λεώς]] = [[oppressed]], [[Herodotus|Hdt.]] 2.124; πολέμιοι τριφθησόμενοι ἐν σφίσιν App. l. c.; <b class="b3">τρίβεσθαι μάτην τερὶ</b> ([[ἐπὶ]] codd.) τὴν δίωξιν Plu.''Pomp.''41.<br><span class="bld">2</span> of [[money]] and [[property]], [[waste]], [[squander]] it, οὔτε τι τῶν οἰκηΐων τρίβουσι οὔτε δαπανῶνται [[Herodotus|Hdt.]]2.37.<br><span class="bld">3</span> [[use constantly]], κατώμοσα.. μὴ πολὺν χρόνον θεοὺς ἔτι σκῆπτρα τἀμὰ [[τρίψειν]] Ar.''Av.''636 (lyr.); κοινὰ ὀνόματα καὶ τετριμμένα [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]'' 25; ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ [[διάλεκτος]] Id.''Th.''23; τετριμμένος [[σχηματισμός]] = [[in common use]], A.D.''Pron.''115.16, cf. S.E.''M.''1.229.<br><span class="bld">4</span> Pass., to [[be much busied]] or [[be engrossed]] with a thing, πολέμῳ [[Herodotus|Hdt.]]3.134; <b class="b3">ἀμφ' ἀρετῇ τρίβεσθαι</b> [[practise oneself in]], [[use oneself to]] it, Thgn.465; [[τρίβεσθαι]] περὶ τοὺς δυνατούς Philostr.''VA''4.41: especially in pf. part. Pass. [[τετριμμένος]], [[practised]], [[expert]], ἔμπειροι καὶ τετριμμένοι Phld.''Rh.''2.281 S.; οἱ ἐν ποήμασι τετριμμένοι Id.''Po.''5.21; <b class="b3">τετριμμένη ἀκοή</b> a [[trained]], [[expert]] [[ear]], ib.24; πολεμικὸς καὶ τετριμμένος δι' ὅπλων Plu.''Eum.''11; ἀνὴρ [[φιλοπόνως]] ἐπὶ τῶν ἔργων τετρ. Gal.15.585, cf. 623. | |Definition=[ῑ], Hes.''Op.''251, etc.:<br><span class="bld">A</span> Ep. impf. τρίβεσκον A.R.2.480: fut. τρίψω [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''483, ([[ἀποτρίβω]]) Od.17.232: aor. ἔτριψα Pherecr.181; inf. τρῖψαι Od.9.333, etc.: pf. τέτρῐφα M.Ant.9.10, ([[συντρίβω]]) Eub.62:—Med., fut. τρίψομαι (προσ-) Antipho 4.2.8: aor. ἐτριψάμην Call.''Lav.Pall.''25, A.D. ''Synt.''210.26:—Pass., fut. τριφθήσομαι App.''BC''4.65, etc.; τρῐβήσομαι Plu.''Dio''25, ([[ἐκτρίβω]]) [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''428, (κατα-) X.''HG''5.4.60; also [[τετρίψομαι]] ([[ἐπιτρίβω]]) Ar.''Pax''246; fut. Med. in pass. sense, Th.6.18, 7.42: aor. ἐτρίφθην Id.2.77, Hp.''Epid.''5.6, Antiph. 102; ([[διατρίβω]]) D.19.164: more freq. aor. 2 ἐτρίβην [ῐ] Arist.''Pr.''893b40; (δι-) Th.1.125; ([[ἐκτρίβω]]) [[Herodotus|Hdt.]]7.120; (ἐπ-) freq. in Ar., ''Th.''557, al.; (κατ-) [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''678d; ([[συντρίβω]]) Ar.''Pax'' 71, etc.: pf. τέτριμμαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 116d; Ion. 3pl. τετρίφᾰται [[Herodotus|Hdt.]]2.93. [ῐ only in pf. Act. and Pass., and fut. and aor. 2 Pass.]:—[[rub]], <b class="b3">τριβέμεναι κρῖ</b>, i.e. [[thresh]], [[thresh]] it [[out]], because this was done by [[trampling]] under the [[feet]] of [[ox]]en, Il.20.496; <b class="b3">μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ</b> [[work round]] the [[stake]] in his [[eye]], Od.9.333; <b class="b3">χρυσὸν τριβόμενον βασάνῳ</b> [[rub]]bed on a [[touchstone]], so as to test its purity, Thgn.450; <b class="b3">τρίβω τὸ σκέλος</b> [[rub]] the leg, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 60b; τὰς τῆς ψώρας ἰάσεις τῷ τρίβειν Id.''Phlb.''46a; τὸν ὀφθαλμόν Arist.''Pr.''957a38; <b class="b3">ἀμφορέως τὸν πύνδακα</b> ib. 938a14; <b class="b3">τρίβω τὴν κεφαλήν</b>, in sign of perplexity, Aeschin.2.49; ταῖς χερσὶ [τὰς τρίχας] τρίβω X.''Eq.''5.5; τὸν πόδα μύροις τρίβω Eub.108 (hex.); of a masseur, Gal.6.151, 187; in [[blood-letting]], Id.15.784:—Med., <b class="b3">χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε.. τρίβεσθαι μύσος</b> [[rub]] one's [[pollution]] [[upon]] the [[shrine]]s, [[pollute]] them with it, A.''Eu.''195:—Pass., τετριμμένοι τὰ ἐπ' ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων [[Herodotus|Hdt.]]2.93; <b class="b3">ὕλη τριφθεῖσα ὑπ' ἀνέμων πρὸς αὑτήν</b>, so as to catch fire, Th.2.77; ὀδόντες τριβόμενοι πρὸς ἀλλήλους [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''661b22.<br><span class="bld">2</span> [[bruise]], [[pound]], [[knead]], <b class="b3">κεδρίδας, [κώνειον]</b>, Ar. ''Th.''486, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 117b; ἑλλεβόρου ἅμαξαν Id.''Euthd.''299b; ποίαν ''IG'' 42(1).122.121 (Epid., iv B. C.); <b class="b3">καταπλαυτόν, [μάζας]</b>, Ar.''Pl.''717, ''Pax'' 8,16; <b class="b3">κάρυα καὶ ἀμύγδαλα εἰς θυείαν τ.</b> Chrysipp. Tyan. ap. Ath.14.648a, cf. Sor.1.62, τὸ μέλαν [[grind]], D.18.258:—Pass., θυμιήματα τετριμμένα [[Herodotus|Hdt.]]2.86; ἄρτοι σφόδρα τετριμμένοι Arist.''Pr.''929a17, cf. b8; μηδὲν τετριμμένον, ἀλλὰ τεθλας μένων ὁ χυλός Diocl.Fr.138.<br><span class="bld">3</span> [[crush]], βότρυν Arist.''Fr.''571.<br><span class="bld">II</span> [[wear out]] clothes (cf. [[τρίβων]] (A)), τῶν ὑποδημάτων τὰ τριβόμενα Plu.2.680a; τελαμῶνες μὴ λίαν τετριμμένοι Sor.1.83; of a road, [[wear]] or [[tread]] it [[smooth]], <b class="b3">ἀτραπὸς τετριμμένη ἡ διὰ θυείας</b>, with a [[play]] on [[pound]]ing in a [[mortar]], Ar.''Ra.''123; τὴν τετρ. ὥσπερ ὁδὸν ἐπὶ τὸν μακάριον βίον Phld.''Rh.''1.260 S.; <b class="b3">τρίβει οὐρανόν</b> [[go]]es his [[way]] through [[heaven]] (cf. [[τρίβος]]), Arat.231; <b class="b3">τρίβω κύματα</b>, of a [[ship]], ''AP''9.34 (Antiphil.); πόδας τρίβειν Theoc.7.123.<br><span class="bld">2</span> of [[time]], [[wear away]], [[spend]], δυστυχῆ τ. βίον S.''El.''602; νησιώτην τρίβω βίον E.''Heracl.''84; γεωργὸν βίον τρίβω Ar.''Pax'' 589 (lyr.); ὀδυνηρότερον τρίψεις βίοτον Id.''Pl.''526 (anap.); <b class="b3">τρίβω πόλεμον</b> [[prolong]] a [[war]], Plb.2.63.4: abs., [[waste time]], [[tarry]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1056, D.23.173 vulg. (διατρ. cod. S):—Pass., ἐν τούτοις τρίβεται χρόνος ἐνίοτε μακρός Gal.16.578; <b class="b3">ἀμφισβήτησις.. τρειβομένη πολλῶν ἐτῶν</b> [[prolonged]], ''OGI''502.3 (Aezani, ii A. D.).<br><span class="bld">3</span> [[waste]] or [[ravage]] a [[country]], [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''1142.<br><span class="bld">III</span> of persons, [[wear out]], σκολιῇσι δίκῃσι ἀλλήλους τρίβουσι Hes.''Op.'' 251; <b class="b3">τρίβεσθαι κακοῖσι</b> to [[be worn out]] by ills, Il.23.735; ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1573 (anap.); <b class="b3">τρίβω ἀμφοτέρους</b> [[wear]] them both [[out]], Th.8.56, cf. 7.48, Plu.''Caes.''40:—Med., <b class="b3">τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν</b> [[wear]] itself [[out]] by [[internal]] [[struggle]]s, Th.6.18, cf. 7.42:—Pass., τριβόμενος [[λεώς]] = [[oppressed]], [[Herodotus|Hdt.]] 2.124; πολέμιοι τριφθησόμενοι ἐν σφίσιν App. l. c.; <b class="b3">τρίβεσθαι μάτην τερὶ</b> ([[ἐπὶ]] codd.) τὴν δίωξιν Plu.''Pomp.''41.<br><span class="bld">2</span> of [[money]] and [[property]], [[waste]], [[squander]] it, οὔτε τι τῶν οἰκηΐων τρίβουσι οὔτε δαπανῶνται [[Herodotus|Hdt.]]2.37.<br><span class="bld">3</span> [[use constantly]], κατώμοσα.. μὴ πολὺν χρόνον θεοὺς ἔτι σκῆπτρα τἀμὰ [[τρίψειν]] [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''636 (lyr.); κοινὰ ὀνόματα καὶ τετριμμένα [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]'' 25; ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ [[διάλεκτος]] Id.''Th.''23; τετριμμένος [[σχηματισμός]] = [[in common use]], A.D.''Pron.''115.16, cf. S.E.''M.''1.229.<br><span class="bld">4</span> Pass., to [[be much busied]] or [[be engrossed]] with a thing, πολέμῳ [[Herodotus|Hdt.]]3.134; <b class="b3">ἀμφ' ἀρετῇ τρίβεσθαι</b> [[practise oneself in]], [[use oneself to]] it, Thgn.465; [[τρίβεσθαι]] περὶ τοὺς δυνατούς Philostr.''VA''4.41: especially in pf. part. Pass. [[τετριμμένος]], [[practised]], [[expert]], ἔμπειροι καὶ τετριμμένοι Phld.''Rh.''2.281 S.; οἱ ἐν ποήμασι τετριμμένοι Id.''Po.''5.21; <b class="b3">τετριμμένη ἀκοή</b> a [[trained]], [[expert]] [[ear]], ib.24; πολεμικὸς καὶ τετριμμένος δι' ὅπλων Plu.''Eum.''11; ἀνὴρ [[φιλοπόνως]] ἐπὶ τῶν ἔργων τετρ. Gal.15.585, cf. 623. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> τρίψω, <i>ao.</i> ἔτριψα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> τριφθήσομαι, <i>f.2</i> τριβήσομαι, <i>ao.</i> ἐτρίφθην, <i>ao.2</i> ἐτρίβην, <i>pf.</i> [[τέτριμμαι]];<br /><b>I. 1</b> [[frotter]], acc.;<br /><b>2</b> [[triturer]], [[broyer]] ; [[μέλαν]] DÉM broyer du noir (pour écrire) ; [[ὕλη]] τριφθεῖσα THC forêt enflammée par le frottement produit par le vent ; <i>particul.</i> triturer (le blé) avec un cylindre (pour l'égrener) ; μοχλὸν τρίβειν [[ἐν]] ὀφθαλμῷ OD frotter, <i>càd</i> tourner le pieu dans l'œil (du Cyclope);<br /><b>II.</b> [[user par le frottement]] :<br /><b>1</b> <i>au propre ; Pass.</i> être usé : ἀτραπὸς τετριμμένη AR chemin battu, fréquenté;<br /><b>2</b> <i>fig. en parl. de pers.</i> user, miner, affaiblir, exténuer : τρ. ἀμφοτέρους THC épuiser les deux partis ; τρίβεσθαι κακοῖσι IL être consumé <i>ou</i> épuisé par des souffrances ; τριβόμενος [[λεώς]] HDT peuple maltraité;<br /><b>3</b> <i>en parl. de choses (argent, bien)</i> consumer, dévorer, dissiper;<br /><b>4</b> [[user par l'exercice]] ; pratiquer ; <i>Pass.</i> s'exercer, être exercé : πολέμῳ HDT à la guerre;<br /><b>5</b> [[user peu à peu]], [[exercer]] : βίον SOPH sa vie, traîner péniblement sa vie;<br /><b>6</b> [[user par des délais]], [[traîner en longueur]], [[différer]] : θυραίαν (τριβὴν) τρ. ESCHL s'arrêter, séjourner devant la porte ; τρ. τὸν πόλεμον χρόνῳ PLUT traîner la guerre en longueur ; τὸν χρόνον PLUT traîner le temps en longueur ; <i>abs.</i> différer, traîner le temps en longueur ; <i>Pass.</i> être retardé, s'arrêter;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[τρίβομαι]] séjourner : χρηστηρίοις [[ἐν]] τοῖσδε τρίβεσθαι [[μύσος]] ESCHL (il ne convient pas) que des êtres impurs séjournent dans ce temple prophétique.<br />'''Étymologie:''' R. Τερ, Τρι, frotter ; cf. [[τείρω]], <i>lat.</i> tero, trivi, tritum. | |btext=<i>f.</i> τρίψω, <i>ao.</i> ἔτριψα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> τριφθήσομαι, <i>f.2</i> τριβήσομαι, <i>ao.</i> ἐτρίφθην, <i>ao.2</i> ἐτρίβην, <i>pf.</i> [[τέτριμμαι]];<br /><b>I. 1</b> [[frotter]], acc.;<br /><b>2</b> [[triturer]], [[broyer]] ; [[μέλαν]] DÉM broyer du noir (pour écrire) ; [[ὕλη]] τριφθεῖσα THC forêt enflammée par le frottement produit par le vent ; <i>particul.</i> triturer (le blé) avec un cylindre (pour l'égrener) ; μοχλὸν τρίβειν [[ἐν]] ὀφθαλμῷ OD frotter, <i>càd</i> tourner le pieu dans l'œil (du Cyclope);<br /><b>II.</b> [[user par le frottement]] :<br /><b>1</b> <i>au propre ; Pass.</i> être usé : ἀτραπὸς τετριμμένη AR chemin battu, fréquenté;<br /><b>2</b> <i>fig. en parl. de pers.</i> user, miner, affaiblir, exténuer : τρ. ἀμφοτέρους THC épuiser les deux partis ; τρίβεσθαι κακοῖσι IL être consumé <i>ou</i> épuisé par des souffrances ; τριβόμενος [[λεώς]] HDT peuple maltraité;<br /><b>3</b> <i>en parl. de choses (argent, bien)</i> consumer, dévorer, dissiper;<br /><b>4</b> [[user par l'exercice]] ; pratiquer ; <i>Pass.</i> s'exercer, être exercé : πολέμῳ HDT à la guerre;<br /><b>5</b> [[user peu à peu]], [[exercer]] : βίον SOPH sa vie, traîner péniblement sa vie;<br /><b>6</b> [[user par des délais]], [[traîner en longueur]], [[différer]] : θυραίαν (τριβὴν) τρ. ESCHL s'arrêter, séjourner devant la porte ; τρ. τὸν πόλεμον χρόνῳ PLUT traîner la guerre en longueur ; τὸν χρόνον PLUT traîner le temps en longueur ; <i>abs.</i> différer, traîner le temps en longueur ; <i>Pass.</i> être retardé, s'arrêter;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[τρίβομαι]] séjourner : χρηστηρίοις [[ἐν]] τοῖσδε τρίβεσθαι [[μύσος]] ESCHL (il ne convient pas) que des êtres impurs séjournent dans ce temple prophétique.<br />'''Étymologie:''' R. Τερ, Τρι, frotter ; cf. [[τείρω]], <i>lat.</i> [[tero]], [[trivi]], [[tritum]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[σύρω]] επανειλημμένως ένα [[σώμα]] [[πάνω]] σε [[άλλο]] συμπιέζοντάς το στο [[σημείο]] [[επαφής]] τους ή [[ξύνω]] [[κάτι]] μετακινώντας με [[πίεση]] [[άλλο]] [[σώμα]] [[πάνω]] σε αυτό (α. «τρίψε καλά τα μάρμαρα» β. «[[τρίβω]] το [[ξύλο]] με το [[γυαλόχαρτο]]» γ. «[[τρίβω]] τα μαχαιροπήρουνα» δ. «τὸν [[πόδα]] μύροις τρίβειν», Εύβουλ.)<br /><b>2.</b> [[βγάζω]] με την [[τριβή]] (α. «[[τρίβω]] το [[καλαμπόκι]]» β. «ὡς δ' ὅτε τις ζεύξῃ [[βόας]] ἄρσενας... τριβέμεναι κρῑλευκὸν ἐϋκτιμένη ἐν ἀλωῇ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[μεταβάλλω]] σε [[σκόνη]], [[λειοτριβώ]], [[κονιοποιώ]] (α. «[[τρίβω]] το [[πιπέρι]]» β. «[[τρίβω]] τον [[καφέ]]»)<br /><b>4.</b> (σχετικά με ενδύματα) [[φθείρω]] από την πολλή [[χρήση]] (α. «τρίφτηκε το [[πουκάμισο]] στον γιακά» β. «τῶν ὑποδημάτων τὰ τετριμμένα», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> <i>τρίβομαι</i><br />[[είμαι]] [[εύθρυπτος]] ή φθείρομαι με την [[τριβή]]<br /><b>6.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[τετριμμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i>(<i>ν</i>)<br />ο [[χωρίς]] [[σπουδαιότητα]], [[κοινός]], [[συνηθισμένος]] (α. «τετριμμένα [[λόγια]]» β. «ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ [[διάλεκτος]]», Δίον. Αλ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (σχετικά με [[ζύμη]]) [[μαλάζω]] πολλές φορές<br /><b>2.</b> [[κάνω]] θεραπευτική [[εντριβή]] («τον έτριψα με [[αλοιφή]]»)<br /><b>3.</b> [[θωπεύω]] ερωτικά («τήν είχε στα γόνατά του και τήν έτριβε»)<br /><b>4.</b> [[καθαρίζω]] με την [[τριβή]] («[[τρίβω]] τον νεροχύτη»)<br /><b>5.</b> [[μετρώ]] χρηματικό [[ποσό]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> [[αποκτώ]] [[εμπειρία]] με τη συνεχή [[ενασχόληση]] με [[κάτι]] («τρίφτηκε πια στη δουλειά»)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τρίβω]] τα χέρια μου» — [[εκδηλώνω]] υπερβολική [[ευχαρίστηση]]<br />β) «[[τρίβω]] τα μάτια μου» — εκπλήσσομαι βλέποντας [[κάτι]] απροσδόκητο<br />γ) «του το 'τρίψε στη [[μούρη]]» ή «του το 'τρίψε στην [[κασίδα]]» — του το έδωσε [[πίσω]] με τον χείριστο τρόπο<br />δ) «του 'τριψε τη [[μούρη]]» — τον τιμώρησε αυστηρά<br />ε) «θα ιδεί πώς το τρίβουν το [[πιπέρι]]» — θα ιδεί πόσο δύσκολο [[είναι]] το [[έργο]]<br /><b>8.</b> <b>παροιμ.</b> «[[λαγός]] την [[φτέρη]] έτριβε [[κακό]] της κεφαλής του» — δεν [[πρέπει]] να δίνεις [[αφορμή]] να σέ προσέξουν όταν από αυτό κινδυνεύεις να πάθεις [[κακό]] ή να ζημιωθείς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[περιστρέφω]] («μοχλὸν ἀείρας τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[συμπιέζω]], [[συνθλίβω]] («[[τρίβω]] βότρυν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με δρόμο) [[πατώ]] για να τον [[κάνω]] ομαλό («ἀλλ' ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη ἡ διὰ θυείας», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (σχετικά με [[χώρα]]) [[ερημώνω]] («[[κἄπειτα]] Θρῄκης [[πεδία]] τρίβοιεν [[τάδε]] λεηλατοῦντες», Ευ ρ.)<br /><b>5.</b> (σχετικά με πρόσ.) [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]]<br /><b>6.</b> (σχετικά με χρήματα) [[κατασπαταλώ]]<br /><b>7.</b> [[μεταχειρίζομαι]] [[συνεχώς]]<br /><b>8.</b> <b>παθ.</b> [[ασχολούμαι]] πολύ με [[κάτι]] ή [[είμαι]] δοσμένος [[ολόψυχα]] σε [[κάτι]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τρίβω]] βίον» — [[περνώ]] τον καιρό μου<br />β) «[[τρίβω]] πόλεμον» — [[παρατείνω]] τον πόλεμο<br />γ) «χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε... τρίβομαι [[μύσος]]» — [[μιαίνω]] τα ιερά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i> | |mltxt=ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[σύρω]] επανειλημμένως ένα [[σώμα]] [[πάνω]] σε [[άλλο]] συμπιέζοντάς το στο [[σημείο]] [[επαφής]] τους ή [[ξύνω]] [[κάτι]] μετακινώντας με [[πίεση]] [[άλλο]] [[σώμα]] [[πάνω]] σε αυτό (α. «τρίψε καλά τα μάρμαρα» β. «[[τρίβω]] το [[ξύλο]] με το [[γυαλόχαρτο]]» γ. «[[τρίβω]] τα μαχαιροπήρουνα» δ. «τὸν [[πόδα]] μύροις τρίβειν», Εύβουλ.)<br /><b>2.</b> [[βγάζω]] με την [[τριβή]] (α. «[[τρίβω]] το [[καλαμπόκι]]» β. «ὡς δ' ὅτε τις ζεύξῃ [[βόας]] ἄρσενας... τριβέμεναι κρῑλευκὸν ἐϋκτιμένη ἐν ἀλωῇ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[μεταβάλλω]] σε [[σκόνη]], [[λειοτριβώ]], [[κονιοποιώ]] (α. «[[τρίβω]] το [[πιπέρι]]» β. «[[τρίβω]] τον [[καφέ]]»)<br /><b>4.</b> (σχετικά με ενδύματα) [[φθείρω]] από την πολλή [[χρήση]] (α. «τρίφτηκε το [[πουκάμισο]] στον γιακά» β. «τῶν ὑποδημάτων τὰ τετριμμένα», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> <i>τρίβομαι</i><br />[[είμαι]] [[εύθρυπτος]] ή φθείρομαι με την [[τριβή]]<br /><b>6.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[τετριμμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i>(<i>ν</i>)<br />ο [[χωρίς]] [[σπουδαιότητα]], [[κοινός]], [[συνηθισμένος]] (α. «τετριμμένα [[λόγια]]» β. «ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ [[διάλεκτος]]», Δίον. Αλ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (σχετικά με [[ζύμη]]) [[μαλάζω]] πολλές φορές<br /><b>2.</b> [[κάνω]] θεραπευτική [[εντριβή]] («τον έτριψα με [[αλοιφή]]»)<br /><b>3.</b> [[θωπεύω]] ερωτικά («τήν είχε στα γόνατά του και τήν έτριβε»)<br /><b>4.</b> [[καθαρίζω]] με την [[τριβή]] («[[τρίβω]] τον νεροχύτη»)<br /><b>5.</b> [[μετρώ]] χρηματικό [[ποσό]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> [[αποκτώ]] [[εμπειρία]] με τη συνεχή [[ενασχόληση]] με [[κάτι]] («τρίφτηκε πια στη δουλειά»)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τρίβω]] τα χέρια μου» — [[εκδηλώνω]] υπερβολική [[ευχαρίστηση]]<br />β) «[[τρίβω]] τα μάτια μου» — εκπλήσσομαι βλέποντας [[κάτι]] απροσδόκητο<br />γ) «του το 'τρίψε στη [[μούρη]]» ή «του το 'τρίψε στην [[κασίδα]]» — του το έδωσε [[πίσω]] με τον χείριστο τρόπο<br />δ) «του 'τριψε τη [[μούρη]]» — τον τιμώρησε αυστηρά<br />ε) «θα ιδεί πώς το τρίβουν το [[πιπέρι]]» — θα ιδεί πόσο δύσκολο [[είναι]] το [[έργο]]<br /><b>8.</b> <b>παροιμ.</b> «[[λαγός]] την [[φτέρη]] έτριβε [[κακό]] της κεφαλής του» — δεν [[πρέπει]] να δίνεις [[αφορμή]] να σέ προσέξουν όταν από αυτό κινδυνεύεις να πάθεις [[κακό]] ή να ζημιωθείς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[περιστρέφω]] («μοχλὸν ἀείρας τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[συμπιέζω]], [[συνθλίβω]] («[[τρίβω]] βότρυν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> (σχετικά με δρόμο) [[πατώ]] για να τον [[κάνω]] ομαλό («ἀλλ' ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη ἡ διὰ θυείας», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (σχετικά με [[χώρα]]) [[ερημώνω]] («[[κἄπειτα]] Θρῄκης [[πεδία]] τρίβοιεν [[τάδε]] λεηλατοῦντες», Ευ ρ.)<br /><b>5.</b> (σχετικά με πρόσ.) [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]]<br /><b>6.</b> (σχετικά με χρήματα) [[κατασπαταλώ]]<br /><b>7.</b> [[μεταχειρίζομαι]] [[συνεχώς]]<br /><b>8.</b> <b>παθ.</b> [[ασχολούμαι]] πολύ με [[κάτι]] ή [[είμαι]] δοσμένος [[ολόψυχα]] σε [[κάτι]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τρίβω]] βίον» — [[περνώ]] τον καιρό μου<br />β) «[[τρίβω]] πόλεμον» — [[παρατείνω]] τον πόλεμο<br />γ) «χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε... τρίβομαι [[μύσος]]» — [[μιαίνω]] τα ιερά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>τρῖβω</i> ανάγεται στην [[μορφή]] <i>tr</i>-<i>i</i><i>ә</i>-<i>bh</i>- της ΙΕ ρίζας <i>ter</i>- «[[τρυπώ]], [[διαπερνώ]]» (<b>πρβλ.</b> [[τείρω]], [[τέρετρον]], [[τετραίνω]]) με παρεκτάσεις -<i>ī</i>- και χειλικό -<i>β</i>-. Ο [[φωνηεντισμός]] -<i>ī</i>- απαντά και στον τ. <i>tr</i><i>ī</i><i>v</i><i>ī</i>, παρακμ. του ρ. <i>ter</i><i>ō</i> «[[τρίβω]]» (<b>βλ.</b> και [[τρεις]], [[τρία]]). Οι τ. του ρ. [[τρίβω]] με βραχύ -<i>ĭ</i>- [[είναι]] σχηματισμένοι αναλογικά [[προς]] αντίστοιχους τ. με θεματικό -<i>ĭ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>τρῐβῆναι</i>: <i>ρῐφῆναι</i>, <i>τρῐβή</i>: <i>στῐχή</i>, <i>τρῐβος</i>: <i>στῐβος</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[τριβάς]](-<i>άδα</i>), [[τριβεύς]](-<i>έας</i>), [[τριβή]], [[τρίβος]], [[τρίβων]], [[τριπτήρας]], [[τρίπτης]](-<i>φτης</i>), [[τριπτός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[τριβαία]], [[τρίβανον]], <i>τρίβάξ</i>, <i>τριβήδι</i>(<i>ο</i>)<i>ν</i>, [[τριψημερώ]], [[τρίψις]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[τριβακός]], <i>τριψ</i>(<i>ε</i>)[[ίδιον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[τρίπτρον]], [[τριψεργία]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[τρίψιμο]](<i>ν</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[τριβίδα]], [[τριβίδι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[αποτρίβω]], [[διατρίβω]], [[εκτρίβω]], [[ενδιατρίβω]], [[εντρίβω]], [[κατατρίβω]], [[παρατρίβω]], [[περιτρίβω]], [[συντρίβω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ανατρίβω]], <i>αντιτρίβω</i>, [[αποδιατρίβω]], <i>επανατρίβω</i>, [[επεντρίβω]], [[επιδιατρίβω]], [[επιτρίβω]], [[προανατρίβω]], [[προδιατρίβω]], [[προκατατρίβω]], [[προσανατρίβω]], [[προσαποτρίβω]], [[προσδιατρίβω]], [[προσεπιτρίβω]], [[προστρίβω]], [[προσυντρίβω]], [[προτρίβω]], [[συγκατατρίβω]], [[συνανατρίβω]], [[συνδιατρίβω]], [[συνεκτρίβω]], [[συνεπιτρίβω]], [[υποδιατρίβω]], [[υποτρίβω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κατασυντρίβω]], <i>ξανατρίβω</i>, <i>ξετρίβω</i>, [[ψιλοτρίβω]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to rub: to rub or [[thresh]] [[corn]], Il.; μοχλὸν [[τρῖψαι]] ἐν ὀφθαλμῶι to [[work]] [[round]] the [[stake]] in his eye, Od.; χρυσὸν βασάνωι τρ. to rub it on a touchstone, so as to [[test]] its [[purity]] (cf. [[παρατρίβω]]), Theogn.:—Mid., χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε τρίβεσθαι [[μύσος]] to rub one's [[pollution]] [[upon]] these shrines, [[pollute]] them with it, Aesch.<br /><b class="num">2.</b> to rub [[down]], [[grind]], [[pound]], Ar., etc.<br /><b class="num">3.</b> to [[crush]], βότρυν Ar.<br /><b class="num">II.</b> to [[wear]] out by [[rubbing]]: Pass., of a [[road]], to [[wear]] or [[tread]] it [[smooth]], ἀτραπὸς τετριμμένη Ar.<br /><b class="num">2.</b> of [[time]], to [[wear]] [[away]], [[spend]], Lat. terere vitam, Soph., Eur.:— absol. to [[waste]] [[time]], [[tarry]], Aesch.<br /><b class="num">3.</b> to [[waste]] or [[ravage]] a [[country]], Eur.<br /><b class="num">III.</b> metaph.,<br /><b class="num">1.</b> of persons, to [[wear]] out, Hes.: Pass. to be [[worn]] out, Il., Thuc.:—Mid., τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν to [[wear]] itself out by [[internal]] struggles, Thuc.:—Pass., τριβόμενος [[ληός]] an oppressed [[people]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> of [[money]] and [[property]], to [[waste]], [[squander]] it, Hdt.<br /><b class="num">3.</b> to use [[constantly]], Ar.<br /><b class="num">4.</b> Pass. to be [[much]] busied or engrossed with a [[thing]], Hdt. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
Line 48: | Line 48: | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=1 [[triturar]], [[machacar]] gener. plantas y partes de animales λαβὼν κλάδον δάφνης καὶ κύμινον Αἰθιοπικὸν καὶ στρύχνον βοτάνην ὁμοῦ τρίψον <b class="b3">toma una rama de laurel, comino etíope y una planta de adormidera y tritúralo todo junto</b> P II 36 τρίψας τὴν καρδίαν τῇ αʹ τῆς θεοῦ σύμμιξον τῷ μέλιτι <b class="b3">tritura el corazón en el día primero de la diosa y mézclalo con miel</b> P III 427 λαβὼν ᾠὸν κορώνης καὶ κορωνοποδίου βοτάνης χυλὸν καὶ χολὴν νάρκας ποταμίας τρῖψον μετὰ μέλιτος <b class="b3">toma un huevo de corneja, jugo de la planta «cuerno de ciervo» y la hiel de un torpedo de río y machácalo con miel</b> P XXXVI 284 ταῦτα τρίψας σὺν ἐλαίῳ σουσίνῳ <b class="b3">triturándolo todo con aceite de lilas</b> P I 248 ὁμοῦ πάντα τρίψας ἐπίχυννε εἰς τὸ ἔλαιον, ἄχρι οὗ ὡς ἔλαιον γένηται <b class="b3">tritúralo todo junto y viértelo en el aceite, hasta que se haga como aceite</b> P LXI 3 λαβὼν τὸν κάνθαρον τρίψον μετὰ κατανάγκης βοτάνης καὶ βάλε εἰς βησίον ὑελοῦν <b class="b3">toma un escarabajo, tritúralo con planta de arveja y échalo en una taza de cristal</b> P VII 975 τοῦ πιπερίου βʹ τρίψας μῖξον μετὰ ὀποπάνακος <b class="b3">tritura dos (granos) de pimienta y mézclalos con opopánax</b> SM 96A 67 τρῖψον τῷ τραπεζίῳ μετὰ κηροῦ <b class="b3">tritura (la estatuilla) en una mesa con cera</b> SM 96A 61 para ungirse λαβὼν βοτάνην ἀρτεμισίαν, ἡλιοπάλιον ..., τρίψας ὁμοῦ πάντα ... καὶ χρῖέ σου τὰ χείλη <b class="b3">toma una planta de artemisa, un heliópalo, tritúralo todo junto y úngete los labios</b> P II 19 λαβὼν μυῖαν καὶ στίμιν Kοπτικὸν τρῖψον, ἔγχριε τοὺς ὀφθαλμούς σου <b class="b3">toma una mosca y antimonio cóptico, tritúralos y úngete los ojos</b> P VII 336 λέγε τὸν λόγον, ὅταν τρίβῃς καὶ ὅταν συνχρίῃ τὸ αἰδοῖον σου <b class="b3">pronuncia la fórmula al triturar y al ungir tu sexo</b> P XXXVI 285 πέπερι μετὰ μέλιτος τρίψας χρῖέ σου τὸ πρᾶγμα <b class="b3">tritura pimienta con miel y unta tu cosa</b> P VII 185 P VII 192 para hacer aspersiones ῥοδοδάφνην μετ' ἅλμης βρέξας καὶ τρίψας ῥᾶνον <b class="b3">humedece adelfa con agua de mar, tritúralo y haz aspersiones</b> P VII 153 ῥοδοδάφνας τρῖψον μετὰ ὄξους καὶ ῥάντισον τὰ πρόθυρα τοῦ μνημείου <b class="b3">tritura hojas de adelfa con vinagre y rocía la entrada de la tumba</b> SM 97re 1 para beber στροβίλια πεντήκοντα μετὰ δύο κυάθων γλυκέος καὶ κόκκους πεπέρεως τρίψας πίε <b class="b3">machaca cincuenta piñones y granos de pimienta con dos tazas de vino dulce y bébelo</b> P VII 184 εὐζώμου σπέρμα μετὰ στροβιλίων σὺν οἴνῳ τρίψας νήστης πίε <b class="b3">machaca semilla de roqueta y piñones con vino y bebe en ayunas</b> SM 83 8 2 en v. med. [[frotarse]] la cabeza τρίψον σου τὴν κεφαλὴν καὶ καταβὰ<ς> κοιμῶ <b class="b3">frota tu cabeza, baja y ve a dormir</b> P VII 1010 | |esmgtx=1 [[triturar]], [[machacar]] gener. plantas y partes de animales λαβὼν κλάδον δάφνης καὶ κύμινον Αἰθιοπικὸν καὶ στρύχνον βοτάνην ὁμοῦ τρίψον <b class="b3">toma una rama de laurel, comino etíope y una planta de adormidera y tritúralo todo junto</b> P II 36 τρίψας τὴν καρδίαν τῇ αʹ τῆς θεοῦ σύμμιξον τῷ μέλιτι <b class="b3">tritura el corazón en el día primero de la diosa y mézclalo con miel</b> P III 427 λαβὼν ᾠὸν κορώνης καὶ κορωνοποδίου βοτάνης χυλὸν καὶ χολὴν νάρκας ποταμίας τρῖψον μετὰ μέλιτος <b class="b3">toma un huevo de corneja, jugo de la planta «cuerno de ciervo» y la hiel de un torpedo de río y machácalo con miel</b> P XXXVI 284 ταῦτα τρίψας σὺν ἐλαίῳ σουσίνῳ <b class="b3">triturándolo todo con aceite de lilas</b> P I 248 ὁμοῦ πάντα τρίψας ἐπίχυννε εἰς τὸ ἔλαιον, ἄχρι οὗ ὡς ἔλαιον γένηται <b class="b3">tritúralo todo junto y viértelo en el aceite, hasta que se haga como aceite</b> P LXI 3 λαβὼν τὸν κάνθαρον τρίψον μετὰ κατανάγκης βοτάνης καὶ βάλε εἰς βησίον ὑελοῦν <b class="b3">toma un escarabajo, tritúralo con planta de arveja y échalo en una taza de cristal</b> P VII 975 τοῦ πιπερίου βʹ τρίψας μῖξον μετὰ ὀποπάνακος <b class="b3">tritura dos (granos) de pimienta y mézclalos con opopánax</b> SM 96A 67 τρῖψον τῷ τραπεζίῳ μετὰ κηροῦ <b class="b3">tritura (la estatuilla) en una mesa con cera</b> SM 96A 61 para ungirse λαβὼν βοτάνην ἀρτεμισίαν, ἡλιοπάλιον ..., τρίψας ὁμοῦ πάντα ... καὶ χρῖέ σου τὰ χείλη <b class="b3">toma una planta de artemisa, un heliópalo, tritúralo todo junto y úngete los labios</b> P II 19 λαβὼν μυῖαν καὶ στίμιν Kοπτικὸν τρῖψον, ἔγχριε τοὺς ὀφθαλμούς σου <b class="b3">toma una mosca y antimonio cóptico, tritúralos y úngete los ojos</b> P VII 336 λέγε τὸν λόγον, ὅταν τρίβῃς καὶ ὅταν συνχρίῃ τὸ αἰδοῖον σου <b class="b3">pronuncia la fórmula al triturar y al ungir tu sexo</b> P XXXVI 285 πέπερι μετὰ μέλιτος τρίψας χρῖέ σου τὸ πρᾶγμα <b class="b3">tritura pimienta con miel y unta tu cosa</b> P VII 185 P VII 192 para hacer aspersiones ῥοδοδάφνην μετ' ἅλμης βρέξας καὶ τρίψας ῥᾶνον <b class="b3">humedece adelfa con agua de mar, tritúralo y haz aspersiones</b> P VII 153 ῥοδοδάφνας τρῖψον μετὰ ὄξους καὶ ῥάντισον τὰ πρόθυρα τοῦ μνημείου <b class="b3">tritura hojas de adelfa con vinagre y rocía la entrada de la tumba</b> SM 97re 1 para beber στροβίλια πεντήκοντα μετὰ δύο κυάθων γλυκέος καὶ κόκκους πεπέρεως τρίψας πίε <b class="b3">machaca cincuenta piñones y granos de pimienta con dos tazas de vino dulce y bébelo</b> P VII 184 εὐζώμου σπέρμα μετὰ στροβιλίων σὺν οἴνῳ τρίψας νήστης πίε <b class="b3">machaca semilla de roqueta y piñones con vino y bebe en ayunas</b> SM 83 8 2 en v. med. [[frotarse]] la cabeza τρίψον σου τὴν κεφαλὴν καὶ καταβὰ<ς> κοιμῶ <b class="b3">frota tu cabeza, baja y ve a dormir</b> P VII 1010 | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[atterere]]'', to [[wear away]], [[waste]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.48.6/ 7.48.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.49.2/ 7.49.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.46.4/ 8.46.4],<br><i>item</i> <i>likewise</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%208.56.2/ 8.56.2].<br>PASS. ''[[teri]]'', to [[be rubbed]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.77.4/ 2.77.4],<br><i>Transl.</i> <i>translate</i> ''[[atteri]]'', to [[be worn away]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.18.6/ 6.18.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.42.5/ 7.42.5], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> τρίβεσθαι] | |||
}} | }} |
Latest revision as of 14:44, 16 November 2024
English (LSJ)
[ῑ], Hes.Op.251, etc.:
A Ep. impf. τρίβεσκον A.R.2.480: fut. τρίψω S.Fr.483, (ἀποτρίβω) Od.17.232: aor. ἔτριψα Pherecr.181; inf. τρῖψαι Od.9.333, etc.: pf. τέτρῐφα M.Ant.9.10, (συντρίβω) Eub.62:—Med., fut. τρίψομαι (προσ-) Antipho 4.2.8: aor. ἐτριψάμην Call.Lav.Pall.25, A.D. Synt.210.26:—Pass., fut. τριφθήσομαι App.BC4.65, etc.; τρῐβήσομαι Plu.Dio25, (ἐκτρίβω) S.OT428, (κατα-) X.HG5.4.60; also τετρίψομαι (ἐπιτρίβω) Ar.Pax246; fut. Med. in pass. sense, Th.6.18, 7.42: aor. ἐτρίφθην Id.2.77, Hp.Epid.5.6, Antiph. 102; (διατρίβω) D.19.164: more freq. aor. 2 ἐτρίβην [ῐ] Arist.Pr.893b40; (δι-) Th.1.125; (ἐκτρίβω) Hdt.7.120; (ἐπ-) freq. in Ar., Th.557, al.; (κατ-) Pl.Lg.678d; (συντρίβω) Ar.Pax 71, etc.: pf. τέτριμμαι Pl.Phd. 116d; Ion. 3pl. τετρίφᾰται Hdt.2.93. [ῐ only in pf. Act. and Pass., and fut. and aor. 2 Pass.]:—rub, τριβέμεναι κρῖ, i.e. thresh, thresh it out, because this was done by trampling under the feet of oxen, Il.20.496; μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ work round the stake in his eye, Od.9.333; χρυσὸν τριβόμενον βασάνῳ rubbed on a touchstone, so as to test its purity, Thgn.450; τρίβω τὸ σκέλος rub the leg, Pl.Phd. 60b; τὰς τῆς ψώρας ἰάσεις τῷ τρίβειν Id.Phlb.46a; τὸν ὀφθαλμόν Arist.Pr.957a38; ἀμφορέως τὸν πύνδακα ib. 938a14; τρίβω τὴν κεφαλήν, in sign of perplexity, Aeschin.2.49; ταῖς χερσὶ [τὰς τρίχας] τρίβω X.Eq.5.5; τὸν πόδα μύροις τρίβω Eub.108 (hex.); of a masseur, Gal.6.151, 187; in blood-letting, Id.15.784:—Med., χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε.. τρίβεσθαι μύσος rub one's pollution upon the shrines, pollute them with it, A.Eu.195:—Pass., τετριμμένοι τὰ ἐπ' ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων Hdt.2.93; ὕλη τριφθεῖσα ὑπ' ἀνέμων πρὸς αὑτήν, so as to catch fire, Th.2.77; ὀδόντες τριβόμενοι πρὸς ἀλλήλους Arist.PA661b22.
2 bruise, pound, knead, κεδρίδας, [κώνειον], Ar. Th.486, Pl.Phd. 117b; ἑλλεβόρου ἅμαξαν Id.Euthd.299b; ποίαν IG 42(1).122.121 (Epid., iv B. C.); καταπλαυτόν, [μάζας], Ar.Pl.717, Pax 8,16; κάρυα καὶ ἀμύγδαλα εἰς θυείαν τ. Chrysipp. Tyan. ap. Ath.14.648a, cf. Sor.1.62, τὸ μέλαν grind, D.18.258:—Pass., θυμιήματα τετριμμένα Hdt.2.86; ἄρτοι σφόδρα τετριμμένοι Arist.Pr.929a17, cf. b8; μηδὲν τετριμμένον, ἀλλὰ τεθλας μένων ὁ χυλός Diocl.Fr.138.
3 crush, βότρυν Arist.Fr.571.
II wear out clothes (cf. τρίβων (A)), τῶν ὑποδημάτων τὰ τριβόμενα Plu.2.680a; τελαμῶνες μὴ λίαν τετριμμένοι Sor.1.83; of a road, wear or tread it smooth, ἀτραπὸς τετριμμένη ἡ διὰ θυείας, with a play on pounding in a mortar, Ar.Ra.123; τὴν τετρ. ὥσπερ ὁδὸν ἐπὶ τὸν μακάριον βίον Phld.Rh.1.260 S.; τρίβει οὐρανόν goes his way through heaven (cf. τρίβος), Arat.231; τρίβω κύματα, of a ship, AP9.34 (Antiphil.); πόδας τρίβειν Theoc.7.123.
2 of time, wear away, spend, δυστυχῆ τ. βίον S.El.602; νησιώτην τρίβω βίον E.Heracl.84; γεωργὸν βίον τρίβω Ar.Pax 589 (lyr.); ὀδυνηρότερον τρίψεις βίοτον Id.Pl.526 (anap.); τρίβω πόλεμον prolong a war, Plb.2.63.4: abs., waste time, tarry, A.Ag.1056, D.23.173 vulg. (διατρ. cod. S):—Pass., ἐν τούτοις τρίβεται χρόνος ἐνίοτε μακρός Gal.16.578; ἀμφισβήτησις.. τρειβομένη πολλῶν ἐτῶν prolonged, OGI502.3 (Aezani, ii A. D.).
3 waste or ravage a country, E.Hec.1142.
III of persons, wear out, σκολιῇσι δίκῃσι ἀλλήλους τρίβουσι Hes.Op. 251; τρίβεσθαι κακοῖσι to be worn out by ills, Il.23.735; ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις A.Ag.1573 (anap.); τρίβω ἀμφοτέρους wear them both out, Th.8.56, cf. 7.48, Plu.Caes.40:—Med., τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν wear itself out by internal struggles, Th.6.18, cf. 7.42:—Pass., τριβόμενος λεώς = oppressed, Hdt. 2.124; πολέμιοι τριφθησόμενοι ἐν σφίσιν App. l. c.; τρίβεσθαι μάτην τερὶ (ἐπὶ codd.) τὴν δίωξιν Plu.Pomp.41.
2 of money and property, waste, squander it, οὔτε τι τῶν οἰκηΐων τρίβουσι οὔτε δαπανῶνται Hdt.2.37.
3 use constantly, κατώμοσα.. μὴ πολὺν χρόνον θεοὺς ἔτι σκῆπτρα τἀμὰ τρίψειν Ar.Av.636 (lyr.); κοινὰ ὀνόματα καὶ τετριμμένα D.H.Comp. 25; ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ διάλεκτος Id.Th.23; τετριμμένος σχηματισμός = in common use, A.D.Pron.115.16, cf. S.E.M.1.229.
4 Pass., to be much busied or be engrossed with a thing, πολέμῳ Hdt.3.134; ἀμφ' ἀρετῇ τρίβεσθαι practise oneself in, use oneself to it, Thgn.465; τρίβεσθαι περὶ τοὺς δυνατούς Philostr.VA4.41: especially in pf. part. Pass. τετριμμένος, practised, expert, ἔμπειροι καὶ τετριμμένοι Phld.Rh.2.281 S.; οἱ ἐν ποήμασι τετριμμένοι Id.Po.5.21; τετριμμένη ἀκοή a trained, expert ear, ib.24; πολεμικὸς καὶ τετριμμένος δι' ὅπλων Plu.Eum.11; ἀνὴρ φιλοπόνως ἐπὶ τῶν ἔργων τετρ. Gal.15.585, cf. 623.
German (Pape)
[Seite 1140] fut. τρίψω, aor. pass. ἐτρίφθην, Thuc. 2, 77, gew. ἐτρίβην [in diesem temp. mit kurzem ι], fut. pass. τρίψομαι, 6, 18. 7, 42; – reiben; τριβέμεναι κρῖ λευκὸν ἐν ἀλωῇ, Il. 20, 496, dreschen, eigtl. ausreiben, das Korn wurde mit Walzen ausgedroschen; μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ, herumdrehen, Od. 9, 333; χρυσὸν βασάνῳ, Gold am Probirstein reiben, um seine Reinheit auszumitteln, Theogn. 450; sp. D., φάρμακον Strat. 11 (XII, 13); Plat. Phaed. 117 b u. öfter, ἔτριψε τῇ χειρὶ τὸ σκέλος Phaed. 60 b. – Bes. abreiben, abnutzen, abtragen, τετριμμένοι τὰ ἐπ' ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων, Her. 2, 93; bes. von Kleidern und von Wegen, δίκτυον τριβέν En. ad. 129 (VI, 24), ἀτραπὸς τετριμμένη Ar. Ran. 123. – Dah. von Personen aufreiben, entkräften, schwächen, μηδὲ τρίβεσθε κακοῖσιν, nutzt cure Kräfte nicht ab, Il. 23, 735; ἀλλήλους τρίβουσι σκολιῇσι δίκῃσι Hes. O. 251, sie reiben einander od. ihr Vermögen durch Rechtshändel auf; τριβόμενος λαός, Her. 2, 124, ein gemißhandeltes Volk; auch Geld und Gut aufzehren, mit δαπανᾶσθαι vrbdn, 2, 37; ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις αὐθένταισιν, Aesch. Ag. 1554; Thuc. a. a. O. und öfter; τῶν στρατιωτῶν τετριμμένων ὑπὸ τῆς κακοπαθείας, Pol. 10, 13, 11; τριβέντες ὑπὸ τύφου, Luc. Paras. 52. – Pass. sich verweilen, Aesch. Eum. 186; sich mit einer Sache viel beschäftigen, sich darin üben, πολέμῳ, Her. 3, 124; ἀμφ' ἀρετῇ, Theogn. 465. – Später auch so im act., τί, Etwas treiben, üben, βίον, eine Lebensart führen, z. B. δυστυχῆ, ein unglückliches Leben führen, Soph. El. 592; νησιώτην, Eur. Heracl. 86; γεωργικόν, Ar. Pax 576; λυπηρόν, D. Hal. 1, 56; aber πόλεμον τρίβειν, einen Krieg in die Länge ziehen, Pol. 2, 63, 4; Iulian. Caes. 19, 10.
French (Bailly abrégé)
f. τρίψω, ao. ἔτριψα, pf. inus.
Pass. f. τριφθήσομαι, f.2 τριβήσομαι, ao. ἐτρίφθην, ao.2 ἐτρίβην, pf. τέτριμμαι;
I. 1 frotter, acc.;
2 triturer, broyer ; μέλαν DÉM broyer du noir (pour écrire) ; ὕλη τριφθεῖσα THC forêt enflammée par le frottement produit par le vent ; particul. triturer (le blé) avec un cylindre (pour l'égrener) ; μοχλὸν τρίβειν ἐν ὀφθαλμῷ OD frotter, càd tourner le pieu dans l'œil (du Cyclope);
II. user par le frottement :
1 au propre ; Pass. être usé : ἀτραπὸς τετριμμένη AR chemin battu, fréquenté;
2 fig. en parl. de pers. user, miner, affaiblir, exténuer : τρ. ἀμφοτέρους THC épuiser les deux partis ; τρίβεσθαι κακοῖσι IL être consumé ou épuisé par des souffrances ; τριβόμενος λεώς HDT peuple maltraité;
3 en parl. de choses (argent, bien) consumer, dévorer, dissiper;
4 user par l'exercice ; pratiquer ; Pass. s'exercer, être exercé : πολέμῳ HDT à la guerre;
5 user peu à peu, exercer : βίον SOPH sa vie, traîner péniblement sa vie;
6 user par des délais, traîner en longueur, différer : θυραίαν (τριβὴν) τρ. ESCHL s'arrêter, séjourner devant la porte ; τρ. τὸν πόλεμον χρόνῳ PLUT traîner la guerre en longueur ; τὸν χρόνον PLUT traîner le temps en longueur ; abs. différer, traîner le temps en longueur ; Pass. être retardé, s'arrêter;
Moy. τρίβομαι séjourner : χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε τρίβεσθαι μύσος ESCHL (il ne convient pas) que des êtres impurs séjournent dans ce temple prophétique.
Étymologie: R. Τερ, Τρι, frotter ; cf. τείρω, lat. tero, trivi, tritum.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
τρίβω [~ τείρω, τετραίνω, τρύω] perf. τέτριφα, 3 plur. Ion. τετρίφαται wrijven, fijn wrijven:; τριβέμεναι κρῖ om de gerst te dorsen Il. 20.496; τρίβειν τὸ σκέλος over zijn been wrijven Plat. Phaed. 60b; med.:; πλησίοισι τρίβεσθαι μύσος de besmetting van zich afwrijven op wie in de buurt is Aeschl. Eum. 195; μοχλὸν ἀείρας τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ de paal op te tillen en in het oog te draaien Od. 9.333; φάρμακον κατάπλαστον... τρίβειν een genezende zalf klaarmaken Aristoph. Pl. 717; kneden:; τρίβε πολλάς kneed een heleboel (broden)! Aristoph. Pax. 8; ook pass.: θυμιήματα τετριμμένα fijngewreven specerijen Hdt. 2.86.4. slijten, verslijten:; πόδας τρίβειν zijn voeten slijten Theocr. Id. 7.123; pass.:; φαίνονται τετριμμένοι τὰ ἐπ’ ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων zij vertonen schaafplekken aan de linkerkant van hun koppen Hdt. 2.93.3; ἀτραπὸς τετριμμένη uitgesleten pad Aristoph. Ran. 123; overdr.: (tijd) doorbrengen:; τρίβειν βίον zijn leven leiden Soph. El. 602; ὀδυνηρότερον τρίψεις βίοτον πολύ je zult een veel moeilijker leven slijten Aristoph. Pl. 526; talmen, tijd verliezen:. οὔτοι θυραίαι τῇδέ μοι σχολὴ πάρα τρίβειν ik mag geen tijd verdoen met hier buiten te blijven Aeschl. Ag. 1056. uitputten, afmatten:; σκολιῇσι δίκῃσι ἀλλήλους τρίβουσι zij putten elkaar uit met kromme rechtspraak Hes. Op. 251; med.:; τρίβεσθαι πολέμῳ zich afmatten door oorlog Hdt. 3.134.2; μηδὲ τρίβεσθε κακοῖσι houdt op u af te matten in ellende Il. 23.735; pass.:; τριβομένῳ τῷ λεῷ voor het beproefde volk Hdt. 2.124.3; ptc. perf. pass. τετριμμένος doorkneed, ervaren:; τετριμμένος δι’ ὅπλων gehard in de strijd Plut. Eum. 11.3; van zaken opmaken, plunderen:. οὔτε τι γὰρ τῶν οἰκηΐων τρίβουσι want zij spenderen niets uit eigen zak Hdt. 2.37.4; πεδία τρίβειν de vlakten plunderen Eur. Hec. 1142.
Russian (Dvoretsky)
τρίβω: (ῑ) (fut. τρίψω, aor. ἔτριψα; pass.: fut. τρῐβήσομαι и τρίψομαι, aor. ἐτρίφθην, aor. 2 ἐτρίβην с ῐ, pf. τέτριμμαι - ион. 3 л. pl. τετρίφᾰται)
1 растирать, тж. толочь, молоть (κρῖ ἐν ἀλωῇ Hom.);
2 тереть, потирать, поглаживать (τὸ σκέλος τῇ χειρί Plat.): τριβόμενοι πρὸς ἀλλήλους (ὀδόντες) Arst. трущиеся друг о друга зубы; τετριμμένοι τὰ ἐπ᾽ ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων Her. со ссадинами на левой стороне головы;
3 стирать, снашивать: τῶν ὑποδημάτων τὰ τριβόμενα или τετριμμένα Plut. изношенные места обуви;
4 утаптывать, (плотно) убивать (ἀτραπὸς τετριμμένη Arph.);
5 уничтожать (τὰ σκῆπτρά τινος Arph.);
6 потреблять, тж. расходовать, тратить (τι τῶν οἰκηΐων Her.);
7 разорять, опустошать (τὰ πεδία Θρῄκης Eur.);
8 (о времени и т. п.) проводить: δυστυχῆ τ. βίον Soph. влачить несчастное существование; βίον τ. γεωργικόν Arph. вести жизнь земледельца;
9 медлить, тянуть: τ. τὸν πόλεμον Polyb. затягивать войну; τριβόντων τούτων Dem. в то время как они медлят; οὔτοι ἐμοὶ σχολὴ πάρα τ. Aesch. некогда мне ждать;
10 изнурять, изводить, мучить (κακοῖσι Hom.; ἀλλήλους τινί Hes.): ὑπὸ δόξης τριβέντες Luc. томимые жаждой славы; τῶν στρατιωτῶν τετριμμένων Polyb. когда бойцы были измучены; τρίβεσθαι ἐπί τι Plut. тратить силы на что-л.;
11 приучать: τετριμμένος δι᾽ ὅπλων Plut. привыкший к оружию, закаленный в боях.
English (Autenrieth)
(cf. τείρω), inf. τρῖβέμεναι, aor. ἔτρῖψα, inf. τρῖψαι: rub, hence thresh corn (by treading out with oxen, see cut), Il. 20.496; μοχλὸν ἐν ὀφθαλμῷ, ‘plunge’ we should say (cf. ‘rubbed in’), Od. 9.333; pass. and fig., wear oneself out, Il. 23.735.
Spanish
Greek Monolingual
ΝΜΑ
1. σύρω επανειλημμένως ένα σώμα πάνω σε άλλο συμπιέζοντάς το στο σημείο επαφής τους ή ξύνω κάτι μετακινώντας με πίεση άλλο σώμα πάνω σε αυτό (α. «τρίψε καλά τα μάρμαρα» β. «τρίβω το ξύλο με το γυαλόχαρτο» γ. «τρίβω τα μαχαιροπήρουνα» δ. «τὸν πόδα μύροις τρίβειν», Εύβουλ.)
2. βγάζω με την τριβή (α. «τρίβω το καλαμπόκι» β. «ὡς δ' ὅτε τις ζεύξῃ βόας ἄρσενας... τριβέμεναι κρῑλευκὸν ἐϋκτιμένη ἐν ἀλωῇ», Ομ. Ιλ.)
3. μεταβάλλω σε σκόνη, λειοτριβώ, κονιοποιώ (α. «τρίβω το πιπέρι» β. «τρίβω τον καφέ»)
4. (σχετικά με ενδύματα) φθείρω από την πολλή χρήση (α. «τρίφτηκε το πουκάμισο στον γιακά» β. «τῶν ὑποδημάτων τὰ τετριμμένα», Πλούτ.)
5. παθ. τρίβομαι
είμαι εύθρυπτος ή φθείρομαι με την τριβή
6. (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) τετριμμένος, -η, -ο(ν)
ο χωρίς σπουδαιότητα, κοινός, συνηθισμένος (α. «τετριμμένα λόγια» β. «ἡ τετριμμένη καὶ κοινὴ διάλεκτος», Δίον. Αλ.)
νεοελλ.
1. (σχετικά με ζύμη) μαλάζω πολλές φορές
2. κάνω θεραπευτική εντριβή («τον έτριψα με αλοιφή»)
3. θωπεύω ερωτικά («τήν είχε στα γόνατά του και τήν έτριβε»)
4. καθαρίζω με την τριβή («τρίβω τον νεροχύτη»)
5. μετρώ χρηματικό ποσό
6. παθ. αποκτώ εμπειρία με τη συνεχή ενασχόληση με κάτι («τρίφτηκε πια στη δουλειά»)
7. φρ. α) «τρίβω τα χέρια μου» — εκδηλώνω υπερβολική ευχαρίστηση
β) «τρίβω τα μάτια μου» — εκπλήσσομαι βλέποντας κάτι απροσδόκητο
γ) «του το 'τρίψε στη μούρη» ή «του το 'τρίψε στην κασίδα» — του το έδωσε πίσω με τον χείριστο τρόπο
δ) «του 'τριψε τη μούρη» — τον τιμώρησε αυστηρά
ε) «θα ιδεί πώς το τρίβουν το πιπέρι» — θα ιδεί πόσο δύσκολο είναι το έργο
8. παροιμ. «λαγός την φτέρη έτριβε κακό της κεφαλής του» — δεν πρέπει να δίνεις αφορμή να σέ προσέξουν όταν από αυτό κινδυνεύεις να πάθεις κακό ή να ζημιωθείς
αρχ.
1. περιστρέφω («μοχλὸν ἀείρας τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ», Ομ. Οδ.)
2. συμπιέζω, συνθλίβω («τρίβω βότρυν», Αριστοτ.)
3. (σχετικά με δρόμο) πατώ για να τον κάνω ομαλό («ἀλλ' ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη ἡ διὰ θυείας», Αριστοφ.)
4. (σχετικά με χώρα) ερημώνω («κἄπειτα Θρῄκης πεδία τρίβοιεν τάδε λεηλατοῦντες», Ευ ρ.)
5. (σχετικά με πρόσ.) καταστρέφω, αφανίζω
6. (σχετικά με χρήματα) κατασπαταλώ
7. μεταχειρίζομαι συνεχώς
8. παθ. ασχολούμαι πολύ με κάτι ή είμαι δοσμένος ολόψυχα σε κάτι
9. φρ. α) «τρίβω βίον» — περνώ τον καιρό μου
β) «τρίβω πόλεμον» — παρατείνω τον πόλεμο
γ) «χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε... τρίβομαι μύσος» — μιαίνω τα ιερά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. τρῖβω ανάγεται στην μορφή tr-iә-bh- της ΙΕ ρίζας ter- «τρυπώ, διαπερνώ» (πρβλ. τείρω, τέρετρον, τετραίνω) με παρεκτάσεις -ī- και χειλικό -β-. Ο φωνηεντισμός -ī- απαντά και στον τ. trīvī, παρακμ. του ρ. terō «τρίβω» (βλ. και τρεις, τρία). Οι τ. του ρ. τρίβω με βραχύ -ĭ- είναι σχηματισμένοι αναλογικά προς αντίστοιχους τ. με θεματικό -ĭ- (πρβλ. τρῐβῆναι: ρῐφῆναι, τρῐβή: στῐχή, τρῐβος: στῐβος).
ΠΑΡ. τριβάς(-άδα), τριβεύς(-έας), τριβή, τρίβος, τρίβων, τριπτήρας, τρίπτης(-φτης), τριπτός
αρχ.
τριβαία, τρίβανον, τρίβάξ, τριβήδι(ο)ν, τριψημερώ, τρίψις
αρχ.-μσν.
τριβακός, τριψ(ε)ίδιον
μσν.
τρίπτρον, τριψεργία
μσν.- νεοελλ.
τρίψιμο(ν)
νεοελλ.
τριβίδα, τριβίδι.
ΣΥΝΘ. (Β' συνθετικό) αποτρίβω, διατρίβω, εκτρίβω, ενδιατρίβω, εντρίβω, κατατρίβω, παρατρίβω, περιτρίβω, συντρίβω
αρχ.
ανατρίβω, αντιτρίβω, αποδιατρίβω, επανατρίβω, επεντρίβω, επιδιατρίβω, επιτρίβω, προανατρίβω, προδιατρίβω, προκατατρίβω, προσανατρίβω, προσαποτρίβω, προσδιατρίβω, προσεπιτρίβω, προστρίβω, προσυντρίβω, προτρίβω, συγκατατρίβω, συνανατρίβω, συνδιατρίβω, συνεκτρίβω, συνεπιτρίβω, υποδιατρίβω, υποτρίβω
νεοελλ.
κατασυντρίβω, ξανατρίβω, ξετρίβω, ψιλοτρίβω].
Greek Monotonic
τρίβω: μέλ. τρίψω, αόρ. ἔτριψα, απαρ. τρῖψαι, παρακ. τέτρῐφα — Παθ., μέλ. τρῐβήσομαι και τετρίψομαι, αόρ. ἐτρίφθην, αόρ. βʹ ἐτρίβην [ῐ], παρακ. τέτριμμαι, Ιων. γʹ πληθ. τετρίφᾰται·
I. 1. τρίβω, δηλ. αλωνίζω το σιτάρι, σε Ομήρ. Ιλ.· μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ, να περιστρέψει το μοχλό μέσα στο μάτι του, σε Ομήρ. Οδ.· χρυσὸν βασάνῳ τριβόμενον, να το τρίψεις έτσι ώστε να ελέγξεις την καθαρότητά του (πρβλ. παρατρίβω), σε Θέογν. — Μέσ., χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε τρίβεσθαι μύσος, προστρίβω πάνω στα ιερά το μόλυσμά μου, τα μιαίνω, τα μολύνω, σε Αισχύλ.
2. τρίβω, μεταβάλλω σε σκόνη, κοπανίζω, ζυμώνω, σε Αριστοφ. κ.λπ.
3. συμπιέζω, συνθλίβω, συντρίβω, βότρυν, στον ίδ.
II. 1. φθείρω δια της τριβής, καταστρέφω ενδύματα — Παθ., λέγεται για οδό, την φθείρω με το πάτημα ή την εξομαλύνω, ἀτραπὸς τετριμμένη, στον ίδ.
2. λέγεται για χρόνο, κατατρίβω, διάγω, δαπανώ, Λατ. terere vitam, σε Σοφ., Ευρ.· απόλ., χάνω χρόνο, αναβάλλω, σε Αισχύλ.
3. ερημώνω χώρα, σε Ευρ.
III. μεταφ.,
1. λέγεται για πρόσωπα, φθείρω, καταστρέφω, αφανίζω, σε Ησίοδ.· Παθ., καταστρέφομαι, φθείρομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Θουκ. — Μέσ., τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν, λέγεται για εσωτερικὲς συγκρούσεις, στον ίδ. — Παθ., τριβόμενος λεώς, καταπιεζόμενος λαός, σε Ηρόδ.
2. λέγεται για χρήματα και περιουσία, κατασπαταλώ, διασκορπίζω, διασπαθίζω, στον ίδ.
3. μεταχειρίζομαι συνέχεια, σε Αριστοφ.
4. Παθ., ασχολούμαι πολύ με κάτι ή είμαι δοσμένος ολόψυχα σε κάτι, σε Ηρόδ.
Greek (Liddell-Scott)
τρίβω: [ῑ], μέλλ. τρίψω· ἀόρ. ἔτριψα, ἀπαρ. τρῖψαι Ὀδ. Ι. 333, κτλ.· πρκμ. τέτρῐφα (συν-) Εὔβουλ. ἐν «Λάκωσι» 4. - Μέσ., μέλλ. τρίψομαι (προσ-) Ἀντιφῶν 127. 2· ἀόρ. ἐτριψάμην Καλλ. Λουτρ. Παλλάδ. 25. - Παθητ., μέλλ. τριφθήσομαι Ἀππ. Ἐμφυλ. 4. 65, κλπ.· τρῐβήσομαι Πλουτ. Δίων 25, (ἐκ-) Σοφ. Ο. Τ. 428, (κατα-) Ξεν.· ὡσαύτως τετρίψομαι (ἐπι-) Ἀριστοφ. Εἰρ. 346· καὶ μέσ. μέλλ. ἐπὶ παθητ. σημασ., Θουκ. 6. 18., 7. 42· - ἀόριστ. ἐτρίφθην ὁ αὐτ. 2. 77· τριφθῆναι Κωμικ. Ἀποσπ. (Ἀντιφ.) 3, 54, (δια) Δημ. 393. 1· συχνότερον ἀόρ. β΄ ἐτρίβην [ῐ], Ἀριστ. Προβλ. 10. 27· (δι-) Ἡρόδ. 7. 120, Θουκ.· (ἐπ-) συχν. παρ’ Ἀριστοφ.· (κατ-) Πλάτ.· (συν-) Ἀριστοφάν., κλπ.· - πρκμ. τέτριμμαι Πλάτ. Φαίδων 116D· Ἰωνικ. γ΄ πληθ. τετρίφᾰται Ἡρόδ. 2. 98. Πρβλ. ἀνα-, ἀπο-, προσ-τρίβω. [ῐ μόνον ἐν τῷ πρκμ. καὶ ἐν τῷ ἀορ. β΄, ὡς καὶ ἐν συνθέτοις, ἅτινα κατὰ τὸ πλεῖστον παράγονται ἐκ τοῦ ἀορίστ. β΄]. (Περὶ τῆς ῥίζης ἴδε τείρω). Τρίβω, δηλ. ἁλωνίζω σῖτον, διότι τὸ ἁλώνισμα ἐτελεῖτο διὰ τῆς τριβῆς τῆς γινομένης διὰ τοῦ πατήματος τῶν βοῶν ἢ διὰ κυλίνδρῳν ἐπικυλιομένων, ὡς δ’ ὅτε τις ζεύξῃ βόας ἄρσενας... τριβέμεναι κρῖ λευκὸν ἐϋκτιμένῃ ἐν ἀλωῇ, ῥίμφα τε λέπτ’ ἐγένοντο βοῶν ὑπὸ πόσσ’ ἐριμύκων, ὣς Ἰλ. Υ. 496· μοχλὸν ἀείρας τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῷ, νὰ περιστρέψῃ αὐτὸν ἐντὸς τοῦ ὀφθαλμοῦ, Ὀδ. Ι. 333· ἄπεφθον χρυσὸν ἐρυθρὸν ἰδεῖν τριβόμενον βασάνῳ δηλ. Λυδίᾳ λίθῳ (πρβλ. παρατρίβω), Θέογν. 450· τρ. μᾶζαν Ἀριστοφ. Εἰρ. 8, κλπ.· τρ. τὸ σκέλος Πλάτ. Φαίδων 60Β· τὰς τῆς ψώρας ἰάσεις τῷ τρίβειν ὁ αὐτ. ἐν Φιλήβ. 46Α· τρ. τὴν κεφαλήν, εἰς ἔνδειξιν στενοχωρίας, Αἰσχίν. 34. 26· ταῖς χερσὶ [τὰς τρίχας] τρ. Ξενοφ. Ἱππ. 5. 5· τὸν πόδα μύροις τρ. Εὔβουλος ἔνθ’ ἀνωτ. - Μέσ., χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε... τρίβομαι μύσος, προστρίβω ἐπὶ τῶν ἱερῶν τὸ μόλυσμά μου, μιαίνω αὐτὰ (πρβλ. προστρίβω), Αἰσχύλ. Εὐμ. 195. - Παθητ., τετριμμένοι τὰ ἐπ’ ἀριστερὰ τῶν κεφαλέων Ἡρόδ. 2. 93· ὕλη τριφθεῖσα ὑπ’ ἀνέμων πρὸς αὐτήν, ὥστε νὰ ἀναφθῇ, Θουκ. 2. 77· ὀδόντες τριβόμενοι πρὸς ἀλλήλους Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 1, 5. 2) τρίβω, μεταβάλλω εἰς κόνιν, κοπανίζω, ζυμώνω, ἀνακατώνω, φάρμακον, κώνειον Ἀριστοφ. Θεσμ. 486, Πλάτ. Φαίδων 117Β· καταπλαστόν, μᾶζαν Ἀριστοφ. Πλ. 717, Εἰρ. 816· κάρυα καὶ ἀμύγδαλα εἰς θυείαν τρ. Ἀθήν. 648Α· τὸ μέλαν Δημ. 313. 11. - Παθ., τετριμμένα θυμιήματα Ἡρόδ. 2. 86 ἄρτοι σφόδρα τετριμμένοι Ἀριστ. Προβλ. 15. 17, πρβλ. 21. 22. 3) συμπιέζω, συνθλίβω, συντρίβω, βότρυν ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 530· τὴν ῥῖνα, τὸν ὀφθαλμὸν ὁ αὐτ. ἐν Προβλ. 31. 1· ἀμφορέως τὸν πύνδακα αὐτόθι 25. 2. ΙΙ. διὰ τῆς τριβῆς φθείρω, καταστρέφω ἐνδύματα (ἴδε τρίβων), τῶν ὑποδημάτων τὰ τετριμμένα Πλούτ. 2. 680Α· ἐπὶ ὁδοῦ, πατῶν φθείρω ἢ ποιῶ αὐτὴν ὁμαλήν, ἀλλ’ ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη ἡ διὰ θυείας, μετὰ παιδιᾶς ἐπὶ σημασίας τοῦ κοπανίζω ἐν ἰγδίῳ, «τετριμμένην δὲ ἅμα μὲν ὡς ἐπὶ ὁδοῦ καθημαξευμένης, ἅμα δὲ καὶ διὰ τὸ τρίβεσθαι τὸ κώνειον» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Βάτρ. 123· τρίβει οὐρανόν, ἡ τρίβος αὐτοῦ διέρχεται τὸν οὐρανὸν (π. βλ. τρίβος), Ἄρατ. 231· τρ. κύματα, ἐπὶ πλοίου, Ἀνθολ. ΙΙ. 9. 34. 2) ἐπὶ χρόνου, κατατρίβω, διάγω, Λατ. terere vitam δυστυχῆ τρ. βίον Σοφ. Ἠλ. 602· νησιώτην τρ. βίον Εὐρ. Ἡρακλ. 86· βίον τρ. γεωργικὸν Ἀριστοφ. Εἰρ. 590· ὀδυνηρὸν τρ. βίοτον ὁ αὐτ. ἐν Πλ. 526· τρ. πόλεμον, ἐπιμηκύνω τὸν πόλεμον, Πολύβ. 2. 63, 4· - ἀπολ., χάνω καιρόν, βραδύνω, ἀναβάλλω, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1056, Δημ. 678. 10. 3) ἐρημώνω χώραν, Εὐρ. Ἑκ. 1142. ΙΙΙ. μεταφορ., 1) ἐπὶ προσώπων, φθείρω, καταστρέφω, ἀφανίζω, σκολιῇσι δίκῃσι ἀλλήλους τρίβουσι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 249· μηδὲ τρίβεσθε κακοῖσι, μηδὲ καταπονεῖτε ἑαυτοὺς κακοῖς, Ἰλ. Ψ. 735· ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις Αἰσχύλ. Ἀγ. 1573· τρ. ἀμφοτέρους, φθείρειν, καταστρέφειν, Θουκ. 8. 56, πρβλ. 7. 48· οὕτως ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὐτήν, δι’ ἐσωτερικῶν συγκρούσεων, ὁ αὐτ. 6. 18, πρβλ. 7. 42. - Παθητ., τριβόμενος ληός, καταπιεζόμενος λαός, Ἡρόδ. 2. 124. 2) ἐπὶ χρημάτων καὶ περιουσίας, κατασπαταλῶ, διασκορπίζω, ἀσωτεύω, οὔτε τι τῶν οἰκηίων τρίβουσι οὔτε δαπανέονται αὐτόθι 37. 3) συνεχῶς μεταχειρίζομαι, κατώμοσα... μὴ πολὺν χρόνον θεοὺς ἔτι σκῆπτρα τἀμὰ τρίψειν Ἀριστοφ. Ὄρν. 636 ὀνόματα κοινὰ καὶ τετριμμένα Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 25· ἡ τετρ. καὶ κοινὴ διάλεκτος ὁ αὐτ. π. Θουκ. 23. 4) Παθ., πολὺ ἀσχολοῦμαι περί τι ἢ εἶμαι δεδομένος ὁλοψύχως εἴς τι, πολέμῳ Ἡρόδ. 3. 134· ἀμφ’ ἀρετῇ τρίβου, ἀσκῶ ἀρετήν, γυμνάζομαι εἰς αὐτήν, Θέογν. 465· πολεμικὸς καὶ τετρ. δι’ ὅπλων Πλουτ. Εὐμ. 11· ἐπί τι ὁ αὐτ. ἐν Πομπ. 41· περί τι Ἀρρ. Ἐπίκτ. 2. 24. 12.
Middle Liddell
I. to rub: to rub or thresh corn, Il.; μοχλὸν τρῖψαι ἐν ὀφθαλμῶι to work round the stake in his eye, Od.; χρυσὸν βασάνωι τρ. to rub it on a touchstone, so as to test its purity (cf. παρατρίβω), Theogn.:—Mid., χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε τρίβεσθαι μύσος to rub one's pollution upon these shrines, pollute them with it, Aesch.
2. to rub down, grind, pound, Ar., etc.
3. to crush, βότρυν Ar.
II. to wear out by rubbing: Pass., of a road, to wear or tread it smooth, ἀτραπὸς τετριμμένη Ar.
2. of time, to wear away, spend, Lat. terere vitam, Soph., Eur.:— absol. to waste time, tarry, Aesch.
3. to waste or ravage a country, Eur.
III. metaph.,
1. of persons, to wear out, Hes.: Pass. to be worn out, Il., Thuc.:—Mid., τρίψεσθαι αὐτὴν περὶ αὑτήν to wear itself out by internal struggles, Thuc.:—Pass., τριβόμενος ληός an oppressed people, Hdt.
2. of money and property, to waste, squander it, Hdt.
3. to use constantly, Ar.
4. Pass. to be much busied or engrossed with a thing, Hdt.
Frisk Etymology German
τρίβω: -ομαι
{tríbō}
Forms: Aor. τρῖψαι, -ασθαι (seit Il.), Fut. τρίψω, -ομαι (seit Od.), Pass. Aor. τριβῆναι, τριφθῆναι, Perf. τέτριμμαι (ion. att.), 3. pl. ion. τετρίφαται, Akt. τέτριφα (hell. u. sp.),
Grammar: v.
Meaning: ‘(zer)reiben, aufreiben, erschöpfen, verbrauchen, abnutzen’; Med. ‘sich mit etwas beschäftigen’.
Composita: sehr oft m. Präfix, z.B. ἀπο-, δια-, ἐκ-, ἐπι-, κατα-, συν-,
Derivative: Zahlreiche Ableitungen. 1. τριβή (δια-, ἀπο- usw.) f. das Zerreiben, Abnutzung, Übung, Beschäftigung, Zeitvertreib, Aufschub (ion. att.); dazu mehrere Bildungen: 2. τρίβων, -ωνος m. (f.) a. ‘(abgenutzter) einfacher Mantel' (att.) mit den Dentin. -ώνιον (att.), -ωνάριον (hell. u. sp.); -ωνικῶς wie ein abgenutzter Mantel (Ar. V. 1132 mit Anspielung auf Bed. b; Chantraine Études 99); b. ‘verschmitzt(er Mensch), geübt, kundig’ (Hdt., E., Kom. u.a.) mit -ωνεύομαι Bed. unklar (Antipho). 3. τριβάς f. unzüchtiges Weib (sp.). 4. -εύς m. Reiber, Masseur, Mörserkeule (hell. u. sp.). 5. -ακός abgerieben, verschlagen, geübt (hell. u. sp.; wohl zu τρίβων, Schwyzer 497). 6. -αξ m. f. verschmitzter Mensch (sp.; wie μεῖραξ u.a.). 7. -ικός auf Übung gegründet (sp.). 8. -ίδι(ο)ν H. als Erkl. von δ<ο>ῖδυξ. 9. -αία f. Mörser (Suid., Zonar.). 10. -ανον n. Bez. eines Hohlmaßes (Gal., Pap.), = λήκυθος H. — Weitere Ableitungen: 11. τρίβος f. m. abgetretener Weg, Pfad (Hdt., E., X. usw.), auch = τριβή Übung, Abnutzung (h. Merc., A. in lyr. u.a.), Reibung, Reibungsfläche (Hp.); vgl. Porzig Satzinhalte 318. 12. τρῖμμα sekund. -ί-) n. Geriebenes, Schabsel, Bruchstück (Hp., Inschr., Gal.), Trank aus geriebenen Gewürzen (Kom., Pap. u.a.), geriebener Mensch (Ar.); Demin. -μάτιον (Kom., Mediz.); oft von den präfigierten Verben, z.B. περίτριμμα abgefeimter Mensch (Ar., D.), Einreibung (Mediz.), ἐπίτριμμα Putz, Schminke (Joh. Chrys.; Cadiou REGr. 72, 110); τριμμός m. abgetretener Weg (X. u.a.), ἐπι-, συντριμμός ‘Auf- reibung’ (LXX). 13. τρῖψις (ἀνά-, ἔν-, σύν- u.a.) f. Reibung, Abnutzung, Massage (ion. att.). — Als Hinterglied: 14. -τριψ, z.B. ἀμφίτριψ durchtrieben, verschätzt (Archil.), οἰκότριψ Haussklave (Ar. u.a.), eher = ὁ οἶκον τρίβων als ὁ ἐν οἴκῳ τριβόμενος, somit trans. wie πορνότριψ, σκευότριψ, πεδότριψ u.a. (dagegen αἰγότριβες ἀτραποί von Ziegen abgetretene Pfade [D. H.]); anders, schwerlich richtig, Fraenkel Nom. ag. 2, 162. Mit Umbildung nach den σ-Stämmen: 15. -τριβής, z.B. ἐντριβής geübt erfahren, ἀτριβής ungerieben, ungebahnt, ungeübt, unbeschädigt (att.); daneben ἀτρίβαστος vom Pferd untrainiert (X. Eq. Mag. 8, 3: Gegensatz οἱ τοὺς πόδας ἐκπεπονημένοι), wie von *τριβάζω (διατριβάζομαι Achmes Oneiro-krit.; vgl. E.Ekman Zu Xenophons Hipparchikos [Diss. Uppsala 1933] 78), wenn nicht analogisch nach den zahllosen Privativa auf -αστος. 16. Nach den α-Stämmen: -τρίβης, z.B. παιδοτρίβης, -ου m. = ὁ παῖδας τρίβων Turnmeister mit -ία, -ίη, -έω, -ικός (ion. att.). — Zu ἀλετρίβανος s. bes.
Etymology: Das ganze Formensystem ist auf dem langvokaligen Präsens τρί̄βω aufgebaut; dazu analogisch die kurzvokaligen τριβῆναι (nach ῥιφῆναι, τυπῆναι u.a.), τρίβος, -ή (: στίβος, στίχος u.a.) usw. — Ohne genaue außergriech. Entsprechung. Am nächsten kommen lateinische Formen wie Pf. trī-vī mit trī-tus, dē-trī-mentum usw. Toch. AB triw- sich vermischen (nicht zermalmen) weicht dagegen in der Bed. stark ab. Ein labialer Auslaut erscheint auch im Slav., z.B. ksl. trěbiti, russ. terebítь roden, reinigen, die aber auf idg. *terb(h)- zurückweisen und somit höchstens indirekt mit τρίβω zusammenhängen können; s. Vasmer s. téreb und W.-Hofmann s. terō. Lautlich und semantisch mehrdeutig ist heth. te-ri-ip-zi Aufdruck des Ackerbaus (neben ḫarš- aufreißen, beackern), s. τρέπω. —Weiteres s. τείρω, τετραίνω, τιτρώσκω, τρύω m. Lit.
Page 2,930-932
Mantoulidis Etymological
Ἀπό ρίζα τερ- τοῦ τείρω. Θέματα: α) ἀσθενές τρῐβκαί β) τρῑβ-. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: τριβή καί τά σύνθ. (ἀπο, δια, ἐν, προσ, συν) τριβή, ἀτριβής (=ἀπάτητος, σπάνιος), ἐντριβής (=ἔμπειρος), παιδοτρίβης (=δάσκαλος τῆς γυμναστικῆς), τρίβος, ὁ, ἡ (=μονοπάτι), τρίβων, ὁ (=τριμμένο ροῦχο), τρίβων, ὁ, ἡ (ἐπίθ. = ἔμπειρος, πανοῦργος), τριβωνεύομαι, τριβώνιον, τριβωνάριον, τριβωνικῶς, ἀτρίβαστος (ἐνν. ἵππος = ἀγύμναστος νά βαδίζει σέ ἀνώμαλο δρόμο), τρῖμμα, ἔντριμμα, ἐπίτριμμα (=φτιασίδι), παράτριμμα (=σύγκαμμα), περίτριμμα (=τιποτένιος ἄνθρωπος), σύντριμμα, τριμμός (=δρόμος ὅπου συχνάζουν πολλοί ἄνθρωποι), συντριμμός, τριπτέον, τριπτήρ -ῆρος, ὀ (=γουδοχέρι), τριπτήριον (=τρίφτης), τρίπτης, συντριπτικός, συντριπτέον, τριπτός, ἄτριπτος, ἐπίτριπτος (=πανοῦργος), τρῖψις (=τρίψιμο), ἀπότριψις, χρονοτριβῶ.
Léxico de magia
1 triturar, machacar gener. plantas y partes de animales λαβὼν κλάδον δάφνης καὶ κύμινον Αἰθιοπικὸν καὶ στρύχνον βοτάνην ὁμοῦ τρίψον toma una rama de laurel, comino etíope y una planta de adormidera y tritúralo todo junto P II 36 τρίψας τὴν καρδίαν τῇ αʹ τῆς θεοῦ σύμμιξον τῷ μέλιτι tritura el corazón en el día primero de la diosa y mézclalo con miel P III 427 λαβὼν ᾠὸν κορώνης καὶ κορωνοποδίου βοτάνης χυλὸν καὶ χολὴν νάρκας ποταμίας τρῖψον μετὰ μέλιτος toma un huevo de corneja, jugo de la planta «cuerno de ciervo» y la hiel de un torpedo de río y machácalo con miel P XXXVI 284 ταῦτα τρίψας σὺν ἐλαίῳ σουσίνῳ triturándolo todo con aceite de lilas P I 248 ὁμοῦ πάντα τρίψας ἐπίχυννε εἰς τὸ ἔλαιον, ἄχρι οὗ ὡς ἔλαιον γένηται tritúralo todo junto y viértelo en el aceite, hasta que se haga como aceite P LXI 3 λαβὼν τὸν κάνθαρον τρίψον μετὰ κατανάγκης βοτάνης καὶ βάλε εἰς βησίον ὑελοῦν toma un escarabajo, tritúralo con planta de arveja y échalo en una taza de cristal P VII 975 τοῦ πιπερίου βʹ τρίψας μῖξον μετὰ ὀποπάνακος tritura dos (granos) de pimienta y mézclalos con opopánax SM 96A 67 τρῖψον τῷ τραπεζίῳ μετὰ κηροῦ tritura (la estatuilla) en una mesa con cera SM 96A 61 para ungirse λαβὼν βοτάνην ἀρτεμισίαν, ἡλιοπάλιον ..., τρίψας ὁμοῦ πάντα ... καὶ χρῖέ σου τὰ χείλη toma una planta de artemisa, un heliópalo, tritúralo todo junto y úngete los labios P II 19 λαβὼν μυῖαν καὶ στίμιν Kοπτικὸν τρῖψον, ἔγχριε τοὺς ὀφθαλμούς σου toma una mosca y antimonio cóptico, tritúralos y úngete los ojos P VII 336 λέγε τὸν λόγον, ὅταν τρίβῃς καὶ ὅταν συνχρίῃ τὸ αἰδοῖον σου pronuncia la fórmula al triturar y al ungir tu sexo P XXXVI 285 πέπερι μετὰ μέλιτος τρίψας χρῖέ σου τὸ πρᾶγμα tritura pimienta con miel y unta tu cosa P VII 185 P VII 192 para hacer aspersiones ῥοδοδάφνην μετ' ἅλμης βρέξας καὶ τρίψας ῥᾶνον humedece adelfa con agua de mar, tritúralo y haz aspersiones P VII 153 ῥοδοδάφνας τρῖψον μετὰ ὄξους καὶ ῥάντισον τὰ πρόθυρα τοῦ μνημείου tritura hojas de adelfa con vinagre y rocía la entrada de la tumba SM 97re 1 para beber στροβίλια πεντήκοντα μετὰ δύο κυάθων γλυκέος καὶ κόκκους πεπέρεως τρίψας πίε machaca cincuenta piñones y granos de pimienta con dos tazas de vino dulce y bébelo P VII 184 εὐζώμου σπέρμα μετὰ στροβιλίων σὺν οἴνῳ τρίψας νήστης πίε machaca semilla de roqueta y piñones con vino y bebe en ayunas SM 83 8 2 en v. med. frotarse la cabeza τρίψον σου τὴν κεφαλὴν καὶ καταβὰ<ς> κοιμῶ frota tu cabeza, baja y ve a dormir P VII 1010
Lexicon Thucydideum
atterere, to wear away, waste, 7.48.6, 7.49.2, 8.46.4,
item likewise 8.56.2.
PASS. teri, to be rubbed, 2.77.4,
Transl. translate atteri, to be worn away, 6.18.6, 7.42.5, [vulgo commonly τρίβεσθαι]