convenio
Latin > English
convenio convenire, conveni, conventus V :: be appropriate to, fit, be correctly shaped/consistent; harmonize, agree, tally
convenio convenio convenire, conveni, conventus V :: meet/assemble; go to meet; come together; (have sex); converge; visit/approach
convenio convenio convenire, conveni, conventus V :: resort to; sue, prosecute, take legal action; be agreed upon/arranged (PASS)
Latin > English (Lewis & Short)
con-vĕnĭo: vēni, ventum, 4 (
I fut. convenibo, Plaut. Cas. 3, 2, 18), v. n. and a.
I To come together, meet together, assemble (class. and freq.).
A In gen.: milites, qui ex provinciā convenerant, Caes. B. G. 1, 8: omnes ... eo convenerant, id. ib. 3, 16: totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenerunt, id. ib. 1, 30: quanto multitudo hominum ad hoc judicium, Cic. Rosc. Am. 5, 11: amici privatique hospites ad eum defendendum convenerunt, Nep. Timoth. 4, 2: ad clamorem hominum, Caes. B. G. 4, 37: ad delectationem, Quint. 3, 4, 6: Pericles, cum haberet collegam Sophoclem, iique de communi officio convenissent, id. Off. 1, 40, 144: nunc ita convenimus, ut possemus dicere, etc., id. Phil. 3, 2, 5: quoniam convenimus ambo, Verg. E. 5, 1; id. A. 1, 361 al.—With the place to or at which, usu. designated by in and acc.: mei capitis servandi causā Romam Italia tota convenit, Cic. Pis. 15, 34; id. Div. 2, 23, 50: unum in locum omnes, Caes. B. G. 4, 19: in coetus scholarum, Quint. 2, 9, 2: in consilium frequentes, Cic. Verr. 2, 2, 29, § 71: reguli in unum convenere, Sall. J. 11, 2: tribuni plebis non desistebant clam inter se convenire, Cic. Agr. 2, 5, 12: et ex proximis hibernis et a Caesare conventura subsidia, Caes. B. G. 5, 28 fin.: convenientis manus dissipare, Auct. B. G. 8, 6.—Rarely with in and abl., or with advv. of place (mostly post-Aug.): uno in loco omnes adversariorum copiae convenissent, Cic. Div. 2, 24, 52 B. and K.; cf.: quanta illic multitudo convenisse dicebatur, id. Verr. 2, 2, 66, § 160 B. and K. (al. illuc): in coloniā Agrippiensi in domum privatam conveniunt, Tac. H. 4, 55.—
2 Transf., of inanim. and abstr. subjects: munera multa huc ab amatoribus, Plaut. Ps. 1, 2, 44: huc convenit utrumque bivium, Plin. 6, 28, 32, § 144; cf.: oppi dum in quo omnis negotiatio ejus (Arabiae) convenit, id. 6, 28, 32, § 157: cum multae causae convenisse unum in locum atque inter se congruere videntur, Cic. Rosc. Am. 22, 62; so id. ad Q. Fr. 1, 4, 4.—
B In partic.
1 Publicist. t. t. of civil communities which belong in jurisdiction to some chief city: ex his civitatibus, quae in id forum convenirent, Cic. Verr. 2, 2, 15, § 38: Carthaginem conveniunt populi LXV., Plin. 3, 3, 4, § 25; cf.: ibi Aethiopicae convenere naves, id. 5, 28, 29, § 105.—
2 Jurid. t. t.: in manum, of a woman who in marriage (by usus, confarreatio, or coëmptio, q. v.) comes into the hands (manus) of her husband, Cic. Fl. 34, 84; id. Top. 3, 14; Quint. 5, 10, 62; Gai Inst. 3, 84: viro in manum, Cic. Top. 4, 23: in manum flaminis, Tac. A. 4, 16 et saep.— In the same sense: in matrimonium alicujus, Dig. 45, 1, 121, § 1: in matrimonium cum viro, to marry, Gell. 18, 6, 8; or, in nuptias, Cod. Th. 3, 7, 11.—
3 Act., to go to one to speak to him, make a request of him, etc., to address, accost, meet, visit: haut multos homines nunc videre et convenire quam te mavellem, Plaut. Mil. 2, 2, 16; id. Pers. 5, 2, 74 al.; Ter. And. 1, 3, 22: (Helvetii) cum eum (sc. Caesarem) in itinere convenissent, Caes. B. G. 1, 27: adversarios ejus, Nep. Dion, 8, 3: illum Atilium, Cic. Rosc. Am. 18, 50: neminem conveni—convenio autem cottidie plurimos—quin omnes, etc., id. Fam. 9, 14, 1: Bruti pueri Laodiceae me convenerunt, id. ib. 3, 7, 1.—Pass.: Balbus tantis pedum doloribus afficitur, ut se conveniri nolit, Cic. Fam. 6, 19, 2: nec eum (Lentulum) a minore Balbo conventum, id. Att. 9, 6, 1: quod conveniundi patris me tempus capere jubebat, Ter. Phorm. 5, 4, 9; Cic. Fam. 1, 8, 7; Nep. Dion, 9, 3 al. —Absol.: aditum petentibus conveniendi non dabat, Nep. Paus. 3, 3.—
b Jurid. t. t., to meet one judicially, to sue, bring an action against, summon before a tribunal: ut heredes ex stipulatu conveniri possint, Dig. 10, 2, 20; 50, 1, 17: de peculio, Paul. Sent. 2, 31: pro parte dimidiā, Dig. 17, 1, 59 et saep.—Also with abstr. objects: dolum aut culpam eorum, Dig. 26, 7, 38: nomen, ib. 42, 1, 15.
II Pregn.
A To come together, to unite, join, combine, couple (cf. coëo, II.).
1 Lit., so mostly of the coition of animals, Lucr. 2, 922; Plin. 11, 24, 29, § 85; App. M. 6, p. 177, 38 al.—Of the union of atoms: Tandem conveniant ea (primordia) quae convecta repente Magnarum rerum fiunt exordia, Lucr. 5, 429.—
2 Trop.
a With personal subject, to agree with in wishes, decisions, etc., to accord, harmonize (rare; late Lat.), Hyg. Astr. 2, 4; Dig. 9, 2, 27, § 29; Paul. Sent. 1, 1, § 5 (but in Plaut. Ps. 1, 5, the v. 130 is spurious; v. Ritschl, prol. ad Trin. p. 131).—Far more freq.,
b Res convenit or impers. convenit, it is agreed upon, or there is unanimity in respect to something, the matter is decided.
(a) Res convenit, constr. alicui cum aliquo, inter aliquos, or absol.: cum his mihi nec locus nec sermo convenit, Plaut. Ps. 4, 7, 10: haec fratri mecum non conveniunt neque placent, Ter. Ad. 1, 1, 34: de dote mecum conveniri nil potest, Plaut. Trin. 2, 4, 168: hoc mihi cum tuo fratre convenit, Cic. Fin. 5, 29, 87; Liv. 2, 39, 8; Quint. 3, 6, 91: pax, quae cum T. Quinctio convenisset, Liv. 34, 43, 2; cf.: pax convenit, Sall. J. 38 fin.; Liv. 1, 3, 5; 30, 43, 8: in eas condiciones cum pax conveniret, id. 29, 12, 14 al.; and: cum imperatoribus Romanis pacem conventam fuisse, Sall. J. 112, 2: ratio accepti atque expensi inter nos, Plaut. Most. 1, 3, 146: eo signo quod convenerat revocantur, Caes. B. C. 1, 28: quod tempus inter eos committendi proelii convenerat, id. B. G. 2, 19: neminem voluerunt majores nostri esse judicem, nisi qui inter adversarios convenisset, Cic. Clu. 43, 120; so, judex inter eos, Val. Max. 2, 8, 2: posse rem convenire ... si posset inter eos aliquid convenire, Cic. Leg. 1, 20, 53: dum rem conventuram putamus, id. Att. 9, 6, 2: si in eo manerent, quod convenisset, Caes. B. G. 1, 36: in colloquium convenit; condiciones non convenerunt, Nep. Hann. 6, 2; cf. Liv. 30, 40, 14; 38, 11, 1 al.: postquam ardentia vidit castra magister equitum (id convenerat signum), id. 9, 23, 15: signum, Suet. Oth. 6: omnia conventura, Sall. J. 83, 2.—Pass.: pacem conventam frustra fuisse, Sall. J. 112, 2: quibus conventis, Liv. 30, 43, 7.—
(b) Convenit, constr. alicui cum aliquo, inter aliquos, with ut, the acc. and inf., with de and abl., or absol.: mihi cum Deiotaro convenit, ut, etc., Cic. Att. 6, 1, 14: idne agebas, ut tibi cum sceleratis, an ut cum bonis civibus conveniret? id. Lig. 6, 18: quicum optime convenisset, id. Verr. 2, 4, 66, § 147: nunc ita convenit inter me atque hunc, ut, etc., Plaut. Capt. 2. 3, 19: non modo inter Patres, sed ne inter consules quidem ipsos satis conveniebat, Liv. 2, 23, 14: conveniat mihi tecum necesse est, ipsum fecisse, etc., Cic. Rosc. Am. 29, 79; Sen. Ben. 7, 4, 5; id. Brev. Vit. 7, 3: inter omnis vero convenit, Sibyllam ad Tarquinium Superbum tris libros attulisse, Plin. 13, 13, 27, § 88; cf. Suet. Vesp. 25: convenit, jam inde per consules reliqua belli perfecta, it is generally asserted, ὁμολογεῖται, Liv. 9, 16, 1; cf. Suet. Claud. 44 et saep.: cum de facto convenit, et quaeritur, etc., Cic. Inv. 1, 8, 11; id. Fin. 4, 26, 72: de duobus minus convenit, Liv. 2, 33, 2; Quint. 1, 4, 17; Col. 2, 9 init.; Sen. Clem. 2, 7, 4; Gell. 2, 22, 2: quamquam de hoc parum convenit, Quint. 5, 10, 2: quaedam sunt, de quibus inter omnes convenit, id. 2, 12, 2; 4, 5, 28; Cic. N. D. 2, 4, 9; Liv. 42, 25, 11; Sen. Q. N. 2, 12, 2; Plin. Pan. 29, 5: ubi de pace non convenit, signa cecinere, Flor. 2, 6, 59 al.: convenit, victi utri sint eo proelio, Urbem, agrum, etc.... seque uti dederent, Plaut. Am. 1, 1, 70: convenerat, ne interloquereris, Sen. Clem. 1, 9, 9; cf.: quibus consulibus interierit non convenit, Nep. Hann. 13, 1: pacto convenit, etc., Liv. 24, 6, 7; Plaut. Aul. 2, 2, 80: omnis exercitus, uti convenerat. Numidiā deductus, etc., Sall. J. 39, 4: Patres igitur jurati (ita enim convenerat), Liv. 30, 40, 12: pro argento si aurum dare mallent, darent convenit, id. 38, 11, 8.—
B To fit with, in, or to something, to suit, be adapted to.
1 Lit. (rare): quae (cupa) inter orbes conveniat ... quae (fistula) in columellam conveniat, Cato, R. R. 21, 1: conveniebatne in vaginam tuam machaera militis? Plaut. Ps. 4, 7, 85: si cothurni laus illa esset, ad pedem apte convenire, Cic. Fin. 3, 14, 46.—More freq.,
2 Transf.: res convenit, or impers. convenit, the thing (or it) is fit, becoming, seemly, suitable, appropriate, proper, serviceable for something, it becomes, = consentit, congruit.
a Res convenit, constr. with in or ad aliquid, cum aliquā re, the dat., acc., acc. and inf., or absol.
(a) In or ad aliquid: ceterae vites in quemvis agrum conveniunt, Cato, R. R. 6 fin.; cf. Varr. R. R. 1, 19, 1: quid minus in hunc ordinem convenit? etc., Cic. Phil. 9, 4, 8: convenire quae vitia in quemvis videntur potius, etc., id. Verr. 2, 1, 49, § 128; id. Rosc. Am. 23, 65: hoc in te unum, id. N. D. 2, 29, 74 Orell. N. cr. nullam contumeliam jacere potueris, quae non ad maximam partem civium conveniret, id. Sull. 7, 23.—
(b) Cum aliquā re: haec tua deliberatio non mihi convenire visa est cum oratione Largi, Cic. Fam. 6, 8, 2; so id. Fin. 3, 22, 73 al.—
(g) With dat.: num videntur convenire haec nuptiis? Ter. And. 2, 2, 29; so Cic. Prov. Cons. 17, 41; id. Fin. 3, 22, 74; Sall. J. 85, 40; Quint. 6, 3, 25; Suet. Galb. 14 et saep.—
(d) With acc.: itidem ut tempus anni, aetatem aliam aliud factum convenit, Plaut. Merc. 5, 4, 24 dub. (Lachm. ap. Lucr. p. 64, conj. condecet).—（ε) With acc. and inf.: hoc non convenit, me ... agrum habere, Plaut. Trin. 3, 2, 55; so Prop. 2, 1, 41.—（ζ) With in and abl.: nihil autem minus in perfecto duce quam festinationem ... convenire arbitrabatur, Suet. Aug. 25.— (η) Absol.: hanc mi expetivi, contigit; conveniunt mores, etc., Ter. And. 4, 2, 13: nomen non convenit, id. ib. 5, 4, 39; id. Phorm. 1, 2, 3 (cf. impers.: rationes conferatis; adsidunt; subducunt: ad nummum convenit, Cic. Att. 5, 21, 12): non bene conveniunt, nec in unā sede morantur Majestas et amor, Ov. M. 2, 846: medius ille orationis modus maxime convenit, Quint. 6, 2, 19 et saep.—
b Convenit, impers., constr. with a clause as subject (so esp. freq. in Lucr. and the elder Pliny).
(a) Haud convenit, unā ire cum amicā imperatorem in viā, Ter. Eun. 3, 2, 41: convenit illud in his rebus obsignatum habere, Lucr 2, 582: per se sibi vivere, id. 3, 685: dicere causas leti, id. 6, 708 et saep.: quo maxime contendi conveniat, Caes. B. G. 7, 85, 2: convenit Evandri victos discedere ad urbem, Verg. A. 12, 184; so Hor. A. P. 226; Vell. 1, 3, 2; Quint. 7, 3, 9; Plin. 18, 13, 33, § 126; cf. id. 33, 1, 5, § 15 Sillig.—
(b) With ut: quī enim convenit, ut? etc., Cic. Phil. 7, 2, 4 (al. evenit): si tibi curae Quantae conveniat Munatius, Hor. Ep. 1, 3, 31; cf. Quint. 8, 6, 63. —To express assent: convenit, well, it is agreed, Plaut. Cas. 2, 3, 54.—Hence,
1 convĕnĭens, entis, P. a.
A (Acc. to II. A. 2.) Agreeing, consistent, accordant, harmonious (syn.: consentiens, concors, congruens): bene convenientes propinqui, Cic. Off. 1, 17, 58; cf.: convenientes optime propinqui cognatique, id. Rosc. Am. 34, 96; Suet. Tib. 7: recta et convenientia et constantia natura desiderat, Cic. Off. 3, 8, 35: conveniens et conjuncta constantia inter augures, id. Div. 2, 39, 82: motus, Lucr. 1, 1029; cf.: inter se motus, id. 2, 941.—More frequently,
B (Acc. to II. B. 2.) Fitting to something, appropriate to, meet, fit, suitable, = congruens; constr. with cum, the dat., ad aliquid, inter se, in and acc. or abl., or absol.
(a) With cum (rare): motus oris conveniens cum ipsius verbi demonstratione, Nigid. ap. Gell. 10, 4, 4: dies conveniens cum populi vultu, Ov. P. 2, 1, 28.—
(b) With dat. (very freq.): nihil in hac praeclarā epistulā scriptum ab Epicuro congruens et conveniens decretis ejus reperietis, Cic. Fin. 2, 31, 99; Quint. 3, 11, 20; 6, 3, 102 al.; Suet. Tib. 50; Hor. A. P. 316; Ov. P. 3, 9, 36 et saep.: aut sibi convenientia finge, Hor. A. P. 119; cf. Quint. 11, 1, 11: bono civi convenientissimum credidi amplecti, etc., Plin. Ep. 3, 18, 1: disciplina convenientissima, Vell. 1, 6, 3.—
(g) Ad aliquid (rare): nihil est tam conveniens ad res vel secundas vel adversas, Cic. Lael. 5, 17: sonus ad formam tauri, Ov. Ib. 436.—
(d) In aliquid (very rare): forma in illam conveniens amplitudinem, Vell. 2, 29, 2.— (ε) In aliquā re: gratulatio conveniens in eā victoriā, Liv. 45, 19, 3.—（ζ) Inter se (rare): in vitā omnia sint apta inter se et convenientia, Cic. Off. 1, 40, 144: inter se motus, Lucr. 2, 941.—（η) Absol. (rare): quod sit aptum atque conveniens, Quint. 5, 10, 123: toga, fitting, fitting close, Ov. A. A. 1, 514: nihil convenientius ducens, quam, etc., Suet. Aug. 10.—
b Conveniens est = convenit, consentaneum est, it is fit, proper, becoming, suitable (post-Aug. and rare; cf. congruens): convenientius est dici, Plin. 34, 7, 16, § 35.—Sup., Plin. Pan. 87, 1; id. Ep. 10, 3 (20), 2.—Adv.: convĕnĭen-ter, fitly, suitably, conformably, consistently (syn.. congruenter, constanter; class.; most freq. in Cic.): convenienter cum naturā vivere (with congruere), Cic. Tusc. 5, 28, 82: convenienter naturae vivere (with congruenter), id. Fin. 3, 7, 26; cf. id. Off. 3, 3, 13 al.; Hor. Ep. 1, 10, 12: convenienter sibi dicere (with constanter), Cic. Tusc. 5, 9, 26; Ov. A. A. 3, 546: convenienter ad praesentem fortunae statum loqui, Liv. 23, 5, 4.—Sup., Aug. Civ. Dei, 18, 44.—
2 con-ventum, i, n. (acc. to II. A. 2.), an agreement, compact, covenant, convention, accord (in good prose): facere promissa, stare conventis, reddere deposita, Cic. Off. 3, 25, 95; 1, 10, 32; id. Part. Or. 37, 130; Liv. 29, 24, 3; Sil. 1, 10 al.—As a jurid. expression, very freq. in the connection pactum conventum (for which the MSS. sometimes, perh. through interpolation, give pactum et conventum), Cic. Part. Or. 37, 130; id. de Or. 2, 24, 100; id. Caecin. 18, 51; id. Att. 6, 3, 1; Juv. 6, 25; v. pactum.
Latin > French (Gaffiot 2016)
convĕnĭō,⁷ vēnī, ventum, īre, intr. et tr.
I intr.,
1 venir ensemble, se rassembler : equites qui toti Galliæ erant imperati conveniunt Cæs. G. 7, 66, 1, les cavaliers qui avaient été commandés à toute la Gaule se rassemblent ; cum de communi officio convenissent Cic. Off. 1, 144, comme ils s’étaient réunis à propos de leur fonction commune (Verr. 2, 4, 77 ; etc.) || venir à un rassemblement, à une convocation : qui ex iis novissimus convenit necatur Cæs. G. 5, 56, 2, celui d’entre eux qui s’est présenté le dernier au rassemblement est mis à mort (6, 37, 6 ; 7, 39, 1) || [ex ] venir de, [in acc., ad ] pour se rassembler dans, vers : cum incredibilis in Capitolium multitudo ex tota urbe convenisset Cic. Sest. 26, comme une incroyable multitude était venue de tous les points de la ville se rassembler au Capitole ; unum in locum Cic. Verr. 2, 3, 114, se réunir au même endroit ; totius fere Galliæ legati ad Cæsarem gratulatum convenerunt Cæs. G. 1, 30, 1, les députés de la Gaule presque entière vinrent trouver César pour le remercier ; ad signa Cæs. G. 6, 1, 2, rejoindre ses enseignes (= son corps) ; ad ædes Cic. Verr. 2, 1, 67, se rassembler vers la maison || [avec in abl.] : uno in loco omnes adversariorum copiæ convenissent Cic. Div. 2, 52, toutes les troupes de ses adversaires se seraient trouvées réunies en un seul et même endroit (Verr. 2, 2, 160) || [avec ad = ensuite de] : ad clamorem hominum Cæs. G. 4, 37, 2, se réunir aux cris poussés par les Gaulois ; ad signum Liv. 23, 35, 16, se rassembler au signal donné || [droit] : in manum Cic. Fl. 84 ; Top. 14, venir sous la puissance [du mari], se marier (ou viro in manum Cic. Top. 23 )
2 convenir, s’adapter : in aliquid Pl. Ps. 1181 ; Cato Agr. 21, 1, s’adapter à qqch. ; ad aliquid Cic. Fin. 3, 46 || alicui Hor. Ep. 2, 1, 56, aller bien à qqn || abst] corona non convenit Cic. de Or. 2, 250, la couronne ne va pas || [fig.] s’accorder [avec], convenir [à] : conveniunt mores Ter. Andr. 696, nos caractères se conviennent ; nomen non convenit Ter. Andr. 942, le nom ne s’accorde pas (n’est pas le même) ; ita dicere ut sibi ipse non conveniat Cic. Br. 209, parler de manière à se contredire ; huic omnia dicendi ornamenta conveniunt Cic. Or. 92, à ce genre de style tous les ornements conviennent || hæc tua deliberatio non convenit cum oratione Largi Cic. Fam. 6, 8, 2, ton indécision sur ce point ne s’accorde pas avec les propos de Largus ; captivorum oratio cum perfugis convenit Cæs. C. 2, 39, 2, le récit des captifs s’accorde avec celui des transfuges ; hæc vitia videntur in quemvis potius quam in istum convenire Cic. Verr. 2, 1, 128, ces vices semblent convenir a n’importe qui plutôt qu’à cet homme ; hoc maledictum minime in illam ætatem conveniret Cic. Dej. 28, une telle injure ne s’accorderait pas avec son âge ; hæc contumelia ad maximam partem civium convenit Cic. Sulla 23, cet outrage retombe sur la plus grande partie des citoyens (Inv. 179 ; Fin. 3, 35) || convenit impers., [avec inf.] il convient que, il est logique que : qui convenit polliceri operam suam... cum... nesciant ? Cic. Rep. 1, 11, est-il logique qu’ils promettent leurs services... quand ils ne savent pas...? cf. Verr. 2, 2, 159 ; Font. 27 ; Sulla 93, etc. ; conveniet cum in dando munificum esse, tum... Cic. Off. 2, 64, il conviendra de se montrer généreux en donnant, et aussi de... || [avec prop. inf.] : te interfectum esse convenit Cic. Cat. 1, 4, il conviendrait que tu eusses été mis à mort ; qui convenit, quæ causa fuerit ad constituendum judicium, eamdem moram esse ad judicandum ? Cic. Cæc. 7, est-il logique que la raison qui a fait instituer une action judiciaire en retarde la marche ? (Clu. 128 ; Liv. 29, 20, 2)
3 convenir à plusieurs, être l’objet d’un accord, d’une convention : signum quod convenerat Cæs. C. 1, 28, 3, le signal qui avait été convenu ; condiciones pacis antea convenire non potuerant Cæs. C. 3, 10, 8, les conditions de paix n’avaient pu jusque-là être l’objet d’un accord (on n’avait pu s’accorder sur...) || hoc mihi cum tuo fratre convenit Cic. Fin. 5, 87, là-dessus nous sommes d’accord, ton frère et moi (Tusc. 5, 39 ; Fam. 13, 6, 2 ) ; pax quæ cum T. Quinctio convenit Liv. 34, 43, 2, la paix dont on est convenu avec T. Quinctius ; judex qui inter adversarios convenit Cic. Clu. 120, le juge qui est agréé par les deux parties (Leg. 3, 7 ; Cæs. G. 2, 19, 6)
4 convenit impers., il y a accord : [avec prop. inf.] interfectum esse a Clytæmnestra Agamemnonem convenit Cic. Inv. 1, 31, il y a accord sur ce point qu’Agamemnon a été tué par Clytemnestre ; interfectam matrem esse a filio convenit mihi cum adversariis Cic. Inv. 1, 31, mes adversaires reconnaissent avec moi que la mère a été tuée par son fils (Tusc. 3, 46 ; Amer. 79 ) ; inter omnes convenire oportet commotiones... esse vitiosas Cic. Tusc. 4, 61, tous doivent convenir que les émotions... sont vicieuses || [av. interr. ind.] : cum, quid factum sit, convenit Cic. Inv. 1, 12, quand on est d’accord sur le fait ( Nep. Hann. 13, 1 ; Liv. 30, 16, 2, etc. ) ; si, quid esset prodesse, mihi cum Ennio conveniret Cic. Off. 3, 62, si j’étais d’accord avec Ennius sur la définition de l’utile || [avec ut, ne ] : mihi cum Dejotaro convenit ut ille... esset Cic. Att. 6, 1, 14, je suis convenu avec Déjotarus (il est convenu entre Déjotarus et moi) qu’il viendra..., (Phil. 13, 37 ; Liv. 5, 17, 5 ; 24, 6, 4 ; 33, 13, 14 ; etc.) ; ita convenit, ne unis castris miscerentur Liv. 10, 27, 2, il fut convenu qu’ils ne seraient pas confondus dans le même camp || abst] convenit, il y a accord : Cic. Phil. 13, 2 ; Liv. 1, 25, 1 ; 30, 40, 12 ; cum de re conveniat Cic. Fin. 4, 72, puisqu’il y a accord sur le fond ; alicui cum aliquo Cic. Lig. 18 ; Verr. 2, 4, 147 ; Phil. 5, 13 ; Nep. Ages. 2, 3 ; inter aliquos de aliqua re Cic. Nat. 3, 9 ; Liv. 26, 15, 1, etc., il y a accord de qqn avec qqn, entre des personnes sur une question
5 tours particuliers : a) pax conventa Sall. J. 112, 2 = pax quæ convenit, la paix qui a été conclue ; quibus conventis Liv. 30, 43, 7 = quæ cum convenissent, l’accord étant fait sur ce point ; b) sujet nom de pers. : cum de præda non convenirent Just. 15, 4, 23, comme ils n’étaient pas d’accord sur le butin.
II tr., rencontrer qqn, joindre qqn (aliquem) : aliquem in itinere Cæs. G. 1, 27, 1, joindre qqn en chemin ; mulier, te conventam volant Pl. Cist. 304, femme, on veut te parler ; mihi hoc homine convento est opus Pl. Curc. 302, j’ai besoin de joindre cet homme ; Atilium sua manu spargentem semen convenerunt Cic. Amer. 58, ils trouvèrent Atilius en train de semer de sa propre main ; Romam rediens ab nuntio uxoris erat conventus Liv. 1, 58, 6, il avait été rencontré par le messager de sa femme au moment où il revenait à Rome ; tribuni plebi non desistebant clam inter se convenire Cic. Agr. 2, 12, les tribuns de la plèbe ne cessaient pas de se voir mutuellement en secret. arch. coveniatis Cato Orat. 40, 1 ; convenibo Pl. Cas. 548 || subj. convenam, at Pl. Bacch. 348 ; Trin. 583, correction pour la métrique.
Latin > German (Georges)
con-venio, vēnī, ventum, īre, beikommen = eintreffen, sich einfinden, bes. v. mehreren = auf einem Punkte = zusammenkommen, zusammentreffen, sich zusammenfinden, sich versammeln (Ggstz. abire, discedere), I) im allg.: A) v. intr.: a) übh.: α) v. leb. Wesen u. Schiffen: convenerant duces, waren (in derselben Gegend) eingetroffen, Liv.: conveniunt duces, kommen zusammen (versammeln sich); quaeritur, quid opus sit facto, Nep.: cum maiores manus hostium adiunctis Germanis convenissent, Caes.: cum omnes in verba iuraverint conventuros se iussu consulis nec iniussu abituros, Liv. – diem ad conveniendum edicere, Liv.: nunc enim ita convenimus, ut etc., ist unsere Zusammenkunft von der Art, daß wir usw., Cic. – boni (als G.) quoniam convenimus ambo, Verg.: Eporedorix Aeduus et unā Viridomarus in equitum numero convenerant nominatim ab eo evocati, Caes.: Tyrii per (über) limina laeta frequentes convenere, Verg.: v. einem, qui ex iis novissimus convenit, wer zuletzt eintrifft, Caes. b. G. 5, 56, 2. – m. Ang. wann? ante lucem, Plin. ep. (vgl. unten »m. Ang. wohin?«). – m. Ang. woher? durch Advv. od. durch Praepp., huc undique, Caes.: undique ex Gallia, Caes.: ad certam diem frequentes undique, Liv. – ex diversis regionibus, Liv.: ex provincia, Caes.: interea et ex proximis hibernis et a Caesare conventura auxilia, Caes.: naves, quas ex Pictonibus et Santonis convenire iusserat, Caes. – m. Ang. wohin? durch Advv., od. durch Praepp. (gew. in od. ad m. Akk.), od. durch Acc. loc., c. huc, Cic.: illuc, Ov.: quo (wohin) lege communi omnes puberes armati convenire consuerant, Caes.: colloquendi tempus sumitur locusque, quo (wohin) conveniretur, Nep.: omnes etiam gravioris aetatis eo (dahin) convenerant, Caes.: eo omnes cotidie convenire (iussit), Nep. – proximā nocte in oppidum, Caes.: quem in locum convenire possimus, rescribite, Brut. in Cic. ep.: c. in eum locum, Cic.: in unum locum, Pompei. in Cic. ep.: unum in locum, Cic. u. Caes.: od. bl. in unum, Liv.: in una moenia (Ggstz. incertis sedibus vagari), Sall.: in Remos, Tac.: c. Idibus Maiis in senatum, Cic.: c. in contionem, Cic.: c. in colloquium, Nep.: mane in consilium frequentes, Cic.: in coetus scholarum laeti et alacres conveniunt (discipuli), Quint.: v. einem, in mediam praeceps convenit ursa viam, Avian. fab. 9, 6: neque quam in partem quisque conveniat, provident, Caes. b. G. 6, 37, 6. – c. ad ripam Rhodani, Caes.: ad aedes alcis noctu, Cic.: ad signa (sich bei den F. einfinden,) Caes.: ad Isthmicum spectaculum, Val. Max.: ad hoc iudicium, Cic.: ad regem, Liv.: omnem senatum ad se c. iussit, Liv.: armati cum silentio ad se convenirent, Liv.: c. luce primā in Achradinam ad curiam, Liv.: esse homines, qui novum genus disciplinae instituerunt, ad quos iuventus in ludos conveniat, Vet. edict. – c. Romam, Liv.: Cales, Liv.: qui Romam frequentissimi convenerant, Cic. – m. Ang. woher? u. wohin? zugl. durch Advv. od. Praepp., huc undique, Caes.: undique frequentes, Caes.: ex fuga in oppidum, Caes.: eodem et ab Selymbria L. Cornelius et ex Thracia paucos post dies Antiochus convenerunt, Liv. – m. Ang. wo? (wenn die sich Versammelnden sich schon an dem Orte befinden) durch Advv., durch Praepp. od. durch Genet. od. Abl. loc., zB. quanta illic multitudo convenisse dicebatur, Cic.: c. in colonia Agrippinensi in domum privatam, Tac.: Cyrri apud hiberna decumae legionis, Tac. – m. Ang. wobei? worauf? = infolge wessen? durch ad m. Akk., celeriter ad clamorem hominum circiter milia sex convenerunt, Caes.: ad nomen quoque barbari conveniunt, Curt.: ad bucinam inflatam certo tempore apros et capreas convenire ad pastum, Varro r. r. – m. Ang. zu welchem Zwecke? durch de (wegen, über), durch causā u. gratiā m. Genet. (wegen), durch ad od. in (zu) u. Akk., durch 1. Supin. (um zu), durch einen Finalsatz m. ut u. Konj., c. de communi officio (v. zwei Feldherren), Cic.: ad alqm de civitate impetranda (v. den Gesandten der Latiner), Val. Max. – uno tempore undique comitiorum ludorum censendique causā, Cic.: ex oppidis finitimis visendi causā, Cic.: visendi eius gratiā ad alqm, Vell.: spectandorum ludorum gratiā Romam, Val. Max.: ad decuriatum aut centuriatum, Liv.: in domum Calvini ad officium, Val. Max.: ad delectationem (v. Zuhörern), Quint.: c. ad auxilium, Caes.: ad eum defendendum, Nep.: ad eos defendendos, Caes.: ad prosequendum Scipionem officii causā, Liv.: funus, quo amici non conveniunt ad exsequias cohonestandas, sed etc., Cic.: c. in obsequium funeris, Sulp. Sev.: c. undique Romam gratulatum, Liv.: c. ad Caesarem gratulatum, Caes.: iussit eo omnes cotidie convenire, ut ibi de summis rebus consilia caperentur, Nep.: reguli in unum convenere, ut inter se de cunctis negotiis disceptarent, Sall. – β) v. lebl. Subjj.: conveniunt mihi munera multa huc ab amatoribus, kommen ein, Plaut.: huc convenit utrumque bivium, trifft zusammen, Plin. – v. Abstr., multa convenerunt, quae mentem exturbarent meam, Cic.: cum multae causae convenisse unum in locum atque inter se congruere videntur, Cic.: quae (bellum intestinum et externum) si in unum conveniant, vix deorum opibus, quin obruatur Romana res, resisti posse, Liv.
b) insbes.: α) als publiz. t. t.: c. alqo, zu irgend einem Gerichtsbezirk der Provinz gehören, civitates, quae in id forum conveniunt, in diese Kreisstadt gehören, Cic. Verr. 2, 38: Carthaginem conveniunt populi LXV, Plin. 3, 25; vgl. Plin. 5, 105. – β) als jurist. t. t., v. der Frau, c. in manum, durch Heirat (usus, coëmptio, confarreatio, w. vgl.) in die Gewalt des Mannes kommen, absol., Cic. top. 14: Flacc. 84. Quint. 5, 10, 62. Gaius inst. 3, 84: viro in manum, Cic. top. 23: in manum flaminis, Tac. ann. 4, 16. – u. übh. v. der Verheiratung, c. in matrimonium alcis, Papin. dig. 45, 1, 121. § 1; od. cum alqo, Gell. 18, 6, 8: c. in nuptias, Cod. Theod. 3, 7, 11.
B) v. tr. gleichs. an od. zu jmd. beikommen = jmd. treffen, zufällig oder absichtlich mit jmd. zusammentreffen, jmd. aufsuchen, besuchen, sprechen, a) übh.: α) m. Acc.: hominem, fratrem, Plaut.: c. equites, Caes.: cotidie plurimos, Cic.: Epaminondam, Nep.: adversarios eius, Nep.: conveniri nolle, Cic.: nocte conveniri et interdiu ab omnibus mortalibus posse, Sen.: nunc conveniundus Phormio est, Ter.: conveniundi patris tempus capere, Ter.: alcis conveniendi habere potestatem, Nep.: in conveniendis magistratibus et senatoribus, Cic.: sunt qui volunt te conventam, Plaut.: quod esse ambas conventas volo, Plaut.: prius P. Scipione convento, Liv.: conventis proceribus, Symm.: opus esse sibi domino eius convento, er müsse den H. sprechen, Liv.: edit nomina eorum, quibus conventis opus esset, Liv. – m. Ang. wie? (= als wen? in welchem Zustande?) durch Prädik.-Acc. od. im Passiv durch Prädik.-Nom. eines Partiz., c. Atilium spargentem semen, Cic.: cum quo forte Romam rediens ab nuntio uxoris erat conventus, auf der Rückkehr nach R. begriffen getroffen worden war, Liv. – m. Ang. durch wen? (= wessen Vermittlung) durch per u. Akk., per Gabinium ceteros, Sall.: qui antea per tres consacerdotes nostros fuerat ex multorum auctoritate conventus, Symm. ep. 10, 74. – m. Ang. wo? durch Advv., durch Praepp. od. durch Genet. od. Abl. loc., ubi eos convenit? Cic.: dic, ubi te conveniam? Mart.: Ariminum cum ea legione proficiscitur ibique tribunos plebis, qui ad eum confugerant, convenit, Caes.: cum legati eum in itinere convenissent, Caes.: ad Tempe Thessalica Philippus est conventus, Liv.: Bruti pueri Laodiceae me convenerunt, Cic.: convento Cn. Octavio Demetriade, Cic.: ubi (verst. Megarae) cum Theodorum domi convenire vellet, Val. Max.: non uno est omnis convenienda loco, Ov. art. am. 2, 394. – β) m. inter se (einander): tribuni plebis non desistebant clam inter se convenire, Cic. agr. 2, 12: nequeunt homines armenta feraeque inter sese ullam rem gignere conveniundo, Lucr. 2, 922 sq. – γ) absol. (wobei die Ang. wen? leicht aus dem Zshg. zu ergänzen): post convenero (verst. eum), Plaut.: die convenisse (verst. me), Ter.: aditum petentibus conveniundi non dabat, Nep. – b) als jurist. t. t., jmd. gerichtlich angehen, belangen, alqm, ICt. (u. so conventus debitor, Chalcid. Tim. 159): alqm de od. pro alqa re, ICt.: dah. alqd (nomen, culpam u. dgl.), wegen etw. klagbar werden, ICt.
II) prägn.: A) beikommend-, sich anschließend in etw. hineingehen, an etw. darangehen, in od. an etw. passen, mit etw. zusammenpassen, 1) eig., m. in od. ad u. Akk., conveniebatne in vaginam tuam machaera militis? Plaut.: fistula ferrea, quae in columellam convenit et in cupam, Cato: si cothurni laus illa esset ad pedem apte convenire, Cic.: m. Dat. (wem?), dicitur Afrani toga convenisse Menandro (bildl.), Hor. – absol., noli mirari, si (corona) non convenit; caput enim magnum est, Cic.
2) übtr., hinpassen, zusammenpassen, d.i. deutsch je nach dem Zusammenhang und nach der Konstruktion bald = passen, übereinstimmen, stimmen, zutreffen, bald = sich passen (sich reimen, sich schicken), passend-, geeignet-, anwendbar sein, zukommen, entsprechen, zusagen (vgl. Fronto de oratt. p. 159, 13 N. nam convenire et decere et aptum esse et congruere Graeci ἡρμόσθαι appellant), α) m. Subj.-Nom.: mores conveniunt, Ter.: atque ita cum et vultus similitudo et expositionis tempora et pastoris confessio convenirent, nepotem agnovit, Iustin.: nomen non convenit, Ter.: conveniet numerus quantum debui, Ter.: conveniet etiam ambulatio quaedam, Quint. – m. cum u. Abl., haec tua deliberatio non convenit cum oratione Largi, Cic.: quod quidem somnium Sisenna cum disputavisset mirifice ad verbum cum re convenisse, Cic.: qua ex coniunctione naturae... convenire potest aut fissum iecoris cum lucello meo aut meus quaesticulus cum caelo, terra rerumque natura? Cic. – m. in od. ad u. Akk., v. mater. Subjj., ceterae vites in quemvis agrum conveniunt, Cato: emplastrum viride ad podagram satis convenit, Scrib.: v. abstr. Subjj., non in omnes omnia convenire, Cic.: nec hoc in te convenit, Cic.: erat nemo, in quem ea suspicio conveniret, Cic.: quae vitia videntur in quemvis potius quam in istum convenire, Cic.: hoc maxime in Alcibiadem convenire videbatur, Nep.: poteram ego, verbum (πάθη) ipsum interpretans, morbos appellare, sed non conveniret ad omnia, Cic. – m. Dat. (wem?), v. leb. Wesen u. mater. Subjj., mulier mulieri magis convenit, Ter.: nihil autem minus perfecto duci quam festinationem temeritatemque convenire arbitrabatur, Suet. Aug. 25, 4: nervis et articulis convenit plantago trita cum sale, Plin.: v. abstr. Subjj., negavit id suae virtuti convenire, Nep.: munditias mulieribus, viris laborem convenire, Sall.: qui nihil rectum nisi quod ipsorum moribus conveniat putabunt, Nep.: quid posterius priori non convenit? Cic.: non enim hoc convenire Antigoni prudentiae, ut sic deuteretur victo, Nep. – poet. m. Acc. u. Infin. (zur Ang. wozu?), Prop. 2, 1, 41. – β) m. Infin. od. Acc. u. Infin. (s. Benecke Cic. Cat. 1, 4), quo sidere ulmis adiungere vites conveniat, Verg.: ilicone ad praetorem ire convenit? Cic.: quî convenit in minore negotio legem timere, cum eam in maiore neglexeris, Sall.: ubi sementem paraveris, glandem parari legique convenit, Cato: haud convenit unā ire cum amica imperatorem in via, Ter.: quibus de rebus nos dicere oporteat et quid vos sequi conveniat, Cic.: quo ex (infolge) senatus consulto confestim te interfectum esse convenit, Cic. – m. Dat., fundo suburbano arbustum maxime habere convenit, Cato: neque enim debet aut convenit nobis periculo ulli submittere animum nostrum, Brut. et Cass. in Cic. ep.: respondebam non convenire moribus meis aliud palam, aliud agere secreto, Plin. ep. – γ) unpers.: ad nummum convenit, es trifft auf den Heller, Cic. – videte nunc illum primum egredientem e villa, subito; cur? vesperi; quid necesse est? tarde; quî convenit, praesertim id temporis? Cic. – m. Dat., minime miror caelum et terras vim suam, si tibi ita conveniat (zusagt), dimittere, Cic.: in quam cuique feminae convenisset domum nuberet, Liv.: quam sibi conveniat, ipse viderit, Hor.: si tibi curae (est), quantae conveniat, Munatius, ob dir M. so lieb ist, wie er es verdient, Hor. – convenit, es sagt mir zu! Plaut. Cas. 272.
B) zusammenkommend ein Ganzes bilden, sich vereinigen, sich verbinden, 1) eig., v. Atomen, Lucr. 5, 429. – v. leb. Wesen = sich begatten, inter se, Lucr. 2, 923: clunibus, Plin. 11, 85: m. Ang. wozu? in voluptatem veneriam, Apul. met. 4, 27: gignendis liberis, Arnob. 7, 9.
2) übtr., der Ansicht, Meinung nach sich einigen, u. zwar klassisch nur res convenit od. unpers. bl. convenit, man einigt sich, wird od. ist einig (eins), man vereinbart (verständigt) sich über etw., man kommt über etw. überein, es kommt etw. durch Übereinkunft zustande, man beschließt etw. gemeinschaftlich, man behauptet etw. einstimmig (allgemein), erst bei Spät. homines conveniunt, die Leute einigen sich, a) übh. (s. über die Konstr. Spengel T. Maccius Plautus p. 40. Benecke Cic. Lig. 18 u. Iustin. 9, 5, 3. Held Caes. b. c. 1, 28, 2. Dietsch Sall. Iug. 83, 2), α) res convenit: tempus et locus convenit, Liv.: id convenerat signum, Liv.: Marcellus posse rem convenire ratus, Liv.: addebant praeterea rem conventuram, Cic. (vgl. Drak. Liv. 30, 3, 7): ubi ratio agendae rei (Operationsplan) et tempus convenit, Liv.: eo signo, quod convenerat, revocantur, Caes. – pax convenit, Sall. u. Liv., non convenit, Iustin.: si condiciones pacis non convenissent, Liv.: pax ita convenerat, ut Etruscis Latinisque fluvius Albula finis esset, Liv.: in eas condiciones cum pax conveniret, Liv.: Corinthus, ut ibi deponerentur obsides, convenit, Liv.: saepe pacem conventam frustra fuisse, Sall. Iug. 112, 2: quibus conventis, Liv. 30. 43, 7. – mit Dat., omnibus amicis idem convenit, Plaut.: saepius ultro citroque agitantibus rem conventuram, Liv.: pax, quae non ipsis civitatibus conveniret, Iustin. – m. cum u. Abl., cum his mihi nec locus nec sermo convenit, Plaut.: haec fratri mecum non conveniunt neque placent, Ter.: pax, quae cum T. Quinctio convenisset, ut rata esset petierunt, Liv.: quid nobis conveniat cum adversariis (Ggstz. quid in controversia relinquatur), Cornif. rhet.: ut notam apponam eam, quae mihi tecum convenit, Cic. – m. inter u. Akk., ratio inter nos convenit, Plaut.: si quid inter quos convenit, Cornif. rhet.: illud unum inter nos non convenit, Sen.: pactum est, quod inter aliquos convenit, Cic.: ea quae inter regem Pausaniamque convenerant, Nep.: quod tempus inter eos committendi proelii convenerat, Caes.: iudex inter adversarios convenit, Cic.: u. (m. dopp. Nom.) iudex (als R.) inter eos convenit Atilius Calatinus, Val. Max. – m. folg. quod (daß), id modo non conveniebat, quod senatus consulesque nusquam alibi spem quam in armis ponebant, plebes omnia quam bellum malebat, darin war man nicht einig, daß usw., Liv. 2, 39, 8. – β) convenit m. Acc. u. Infin., m. ut od. ne u. Konj., m. bl. Coni., m. indir. Fragesatz, Ggstz. discrepat, gew. m. Dat. od. m. cum u. Abl. od. m. inter u. Akk., interfectum esse a Clytaemnestra Agamemnonem convenit, Cic.: signum, quod ab eo dari convenerat, Suet.: convenit iam inde per consules reliqua belli perfecta (esse), Liv.: veneno quidem occisum (Claudium) convenit; ubi autem aut per quem dato discrepat, Suet.: inter omnes convenit Sibyllam tres libros attulisse, Plin. – convenisse, ut ne quid dotis mea ad te afferret filia, Plaut.: miles ea quae acta erant quaeque ut agerentur convenerat ad consulem refert, Liv.: pacto convenit, ut Himera amnis finis regni Syracusani ac Punici imperii esset, Liv.: mihi cum Deiotaro convenit, utille in meis castris esset cum suis copiis, Cic.: ita sibi cum Dolabella convenisse, ut etc., Cic.: convenit inter eos, cuius cornu prius laborare coepisset, ut is capite suo fata patriae lueret, Val. Max. – convenerat, ne interloquereris, Sen. de clem. 1, 9, 9. – u. (m. bl. Coni.) pro argento si aurum dare vellent, darent convenit, Liv. – u. (m. indir. Fragesatz) quibus consulibus interierit (Hannibal), non convenit, Nep.: cum eo sine ullo intertrimento convenerat iam, quemadmodum traderetur, Cic. – γ) convenit absol.: ita ut convenerat factum est, Liv.: ut od. uti convenerat, Hirt. b. G. u. Sall.: ita enim convenerat, Liv.: si ita conventum est, Cod. Iust. 5, 3, 7. – m. Dat. od. m. cum u. Abl., se dare operam, ut Lacedaemoniis cum rege conveniret, Nep.: sic sibi cum Caecina convenisse, Cic.: non modo inter patres, sed ne inter consules quidem satis conveniebat, Liv. – m. de u. Abl. (Ggstz. discrepat, controversia est), cum de facto conveniret, Cic.: cum de legibus conveniret, de latore tantum discreparet, Liv.: de verbo controversia est, de re quidem convenit, Sen.: mitterent ad eum, quibuscum sibi de pace conveniret, Iustin.: cum de pretio inter ementem vendentemque convenerit, Sen.: de qua (annona) inter licentem vendentemque conveniat, Plin. pan.: ea de quibus inter creditorem et debitorem conventum est, Cod. Iust. 8, 34, 3. § 1. – δ) homines conveniunt, die Leute einigen sich, cum de praeda non convenirent, Iustin. 15, 4, 23: de rebus litigiosis et convenire et transigere possumus, Paul. sent. 1, 1. § 5: quos negant inter se convenisse, Hyg. astr. 2, 4: ideo plerumque artifices convenire solent m. folg. Acc. u. Infin., Ulp. dig. 9, 2, 27. § 29.
b) insbes., bene (optime) convenit (alci) cum alqo, es steht jmd. auf gutem Fuße-, in gutem Verhältnis od. Vernehmen mit jmd., es steht sich jmd. gut mit jmd. (Ggstz. animus alcis ab alqo alienus est), cui cum paupertate bene convenit, dives est, Sen.: sororis vir, quīcum optime convenisset, Cic.: pulchre convenit improbis cinaedis, Catull. – u. ebenso bene convenit od. bl. convenit inter aliquos, es besteht ein gutes Verhältnis zwischen usw., primo hos dies complusculos bene conveniebat sane inter eas, Ter.: nec conventurum inter nos posthac arbitror, Ter. Vgl. conveniens no. II, b. – / Archaist. synk. Präs. coveniatis, Cato oratt. 40. fr. 1: Futur. convenibo, Plaut. Cas. 548.
