ἀλήθεια

English (LSJ)

[ᾰλ], ἡ, Dor. ἀλάθεια (also A ἀλαθεία B.12.204); ἀλάθεα Alc.57, Theoc.29.1 is neut. pl. of ἀλαθής; Ep. (and Farly Att. acc. to Hdn.Gr.2.454) ἀληθεία; Ion. ἀληθείη: I truth, opp. lie or mere appearance: 1 in Hom. only opp. a lie, freq. in phrase ἀληθείην καταλέξαι Il.24.407,al.; ἀλήθειαν ἀποειπεῖν 23.361; παιδὸς πᾶσαν ἀληθείην μυθεῖσθαι to tell whole truth about the lad, Od.11.507; ἀλάθει' ἀτρεκής Pi.N.5.17, cf. B. l.c.; prov., οἶνος καὶ ἀλήθεια = in wine there is truth, in wine truth, 'in vino veritas', Alc.l.c., etc.; ἁπλᾶ γάρ ἐστι τῆς ἀ. ἔπη A.Fr.176, cf. E.Ph.469; χρᾶσθαι τῇ ἀ. Hdt.1.116; εἰπεῖν τὴν ἀ. Id.6.69; ἡ ἀ. περί τινος Th.4.122, S. Tr.91; ἀλήθειαν ἔχειν = to be true, Arist.Pol.1281a42: pl., ταῖς ἀ. χρῆσθαι Isoc.9.5; τὰς ἀληθείας λέγειν Men.87,925; τὰς ἀληθείας ἀκοῦσαι τῶν γενομένων Alcid.Od.13:—Ἀλήθεια or περὶ Ἀληθείας, title of works by Protag., Pl.Tht.161c, Cra. 391c; by Antipho Soph., FOxy.1364, cf. Hermog. Id.2.11, etc. 2 after Hom. also truth, reality, opp. appearance, σὺν ἀλαθείᾳ καλῶν B.3.96; ἡ ἀληθεία τῶν πραχθέντων Antipho 2.4.1; τῶν ἔργων ἡ ἀ. Th.2.41; μιμήματα ἀληθείας Pl.Plt.300c:— in adverb. usages, τῇ ἀληθείᾳ = in very truth, Th.4.120, etc.; ταῖς ἀ. Isoc.15.283, cf. Philem.130, Plb.10.40.5, Babr.75.20; rarely (without the Art.) ἀληθείᾳ Pl.Prt.343d:—with Preps., ἐν τῇ ἀ. Pl.La.183d; ἐπὶ τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ πράγματος = in truth and reality, D.21.72; ἐπ' ἀληθείᾳ = for the sake of truth, A.Supp. 628, Ar.Pl.891; also, according to truth and nature, Theoc.7.44:—μετ' ἀληθείας X.Mem.2.1.27, D.2.4:— κατὰ τὴν ἀλήθειαν Isoc.1.2.46, etc.; κατ' ἀλήθειαν Arist.Pol.1278b33, etc.:— ξὺν ἀληθείᾳ A.Ag.1567:—πρὸς ἀλήθειαν D.S.5.67, etc. 3 real war, opp. exercise or parade, Plb.10.20.4,al.; ἐπ' αὐτῆς τῆς ἀ. Id.1.21.3. 4 true event, realization of dream or omen, Hdt.3.64, Damon ap.Sch.Ar.Pl.1003. II of persons, truthfulness, sincerity, Hdt. 1.55; ἀλαθείᾳ φρενῶν A.Ag.1550, cf. Pl.R.331c, Arist.EN1108a20. III Ἀλήθεια personified, Emp.1, Parm.1.29, etc. IV symbol of truth, jewel worn by Egyptian high-priest, D.S.1.48,75, Ael. VH14.34: of the Thummim, LXX Le.8.8.

Spanish (DGE)

-ας, ἡ
• Alolema(s): ép., át. arc., jón. ἀληθείη Il.24.407, Hdt.1.116, át. acent. ἀληθεία según Hdn.Gr.2.454; eol. ἀλάθεα Alc.366, Theoc.29.1; dór. ἀλάθεια B.Fr.14.5, Pi.N.5.17, 7.25; pero ἀλαθεία B.13.204
• Prosodia: [ᾰ-]
I en contextos c. verbos de ‘decir’ verdad πᾶσαν ἀληθείην κατάλεξον Il.l.c., cf. Od.7.297, 17.122, μυθήσομαι Od.11.507, ἀποείποι Il.23.361, λέγειν τὰς ἀληθείας Men.Fr.88, 655, ὅπως λαλήσῃς πρός με ἀλήθειαν LXX 3Re.22.16, cf. LXX Ib.36.4, LXX 1Es.4.34, cf. tb. διεξήιε τῇ ἀληθείῃ χρεώμενος Hdt.l.c., ταῖς ἀληθείαις ἐχρῶντο Isoc.9.5, ἅπασα ... ἀλάθεια op. τὸ σιγᾶν Pi.N.5.17
• c. nombres del mismo campo ἁπλᾶ γάρ ἐστι τῆς ἀληθείας ἔπη A.Fr.288, κόσμος πόλει μὲν εὐανδρία, σώματι δὲ κάλλος ... λόγῳ δὲ ἀλήθεια = adorno para la ciudad es la abundancia de varones, para al cuerpo la belleza, para las palabras la verdad Gorg.B 11.1.
II ref. a acciones, pers. y cosas
1 en el plano ético, como virtud verdad, veracidad, sinceridad ἀληθείη δὲ παρέστω σοὶ καὶ ἐμοί = haya sinceridad entre tú y yo Mimn.8, τοῦ μαντηίου ἀ. = la veracidad del oráculo Hdt.1.55, τίς δ' ἐπιτύμβιον αἶνον ... ἀληθείᾳ φρενῶν πονήσει; = ¿quién el elogio fúnebre con la sinceridad de sus pensamientos hará? A.A.1550, ἀνδρῶν δ' ἀρετὰν σοφία τε παγκρατής τ' ἐλέγχει ἀλάθεια B.Fr.14.5, ὁ ἀρετὴν τιμῶν πρώτην ἀλήθειαν τιμᾷ Ps.Democr.B 302, ἡ ἀλήθεια περὶ τῆς ἀποστάσεως = la verdad sobre la defección Th.4.122, εἴπερ τί γ' ἔστι τῆς ἀληθείας σθένος S.OT 369, κλεπτῶν γὰρ ἡ νύξ, τῆς δ' ἀληθείας τὸ φῶς E.IT 1026, op. ψεῦδος E.Fr.289.2, ἀλήθεια δὲ πάντων μὲν ἀγαθῶν θεοῖς ἡγεῖται, πάντων δὲ ἀνθρώποις Pl.Lg.730c, τοῦτο δ' αὐτό, τὴν δικαιοσύνην, πότερα τὴν ἀλήθειαν αὐτὸ φήσομεν εἶναι ἁπλῶς ...; = esto mismo, la justicia, ¿diremos acaso que simplemente es la veracidad? Pl.R.331c, ἀνῄρηται ὁ νόμος καὶ ἡ ἀλήθεια = quedan anuladas la ley y la veracidad Aeschin.1.90, «εὐεργεσίαν» εἴπας «καὶ ἀλήθειαν» = (lo que nos une a los hombres y a los dioses) dices que es «el obrar bien y la práctica de la verdad» Longin.1.3.
2 en el plano epistemológico conocimiento real o verdadero, verdad frec. op. δόξα: ἀλλ' οὔτε τοῖς δοξάζουσι δεῖ πιστεύειν ἀλλὰ τοῖς εἰδόσιν, οὔτε τὴν δόξαν τῆς ἀληθείας πιστοτέραν νομίζειν, ἀλλὰ τἀναντία τὴν ἀλήθειαν τῆς δόξης = no hay que creer a los que sólo opinan sino a los que saben, ni hay que considerar más fiable la opinión que el conocimiento real, sino por el contrario (hay que considerar más fiable) la verdad que la opinión Gorg.B 11a.24, παύω πιστὸν λόγον ἠδὲ νόημα ἀμφὶς ἀληθείης· δόξας δ' ἀπὸ τοῦδε βροτείας μάνθανε Parm.B 8.51, cf. B 1.29, ἅτε ἐπιτηδεύοντα πρᾶγμα ἀληθείας ἐχόμενον καὶ οὐ πρὸς δόξαν ζῶντα Pl.R.362a, cf. Lg.899e, Ap.29e, σοφίας δὲ τοῖς μαθηταῖς δόξαν, οὐκ ἀλήθειαν πορίζεις Pl.Phdr.275a
• frec. c. verbos del tipo ‘buscar’, ‘perseguir’ φάσκων τὴν ἀλήθειαν διώκειν Pl.Grg.482e, cf. 492c, τοῖς δὲ τὴν ἀλήθειαν ζητοῦσιν Arist.Mete.356^b17, cf. Ph.191^a25, Epicur.Fr.[34] 19.12
• c. verbos como ‘encontrar’, ‘enterarse’, οὐδέν τι μᾶλλον εὑρεῖν δύναται τὴν ἀλήθειαν Pl.Chrm.175d, cf. Lycurg.64, οὐδὲν ἐλλείψω τὸ μὴ πᾶσαν πυθέσθαι τῶνδ' ἀλήθειαν πέρι = nada dejaré para enterarme de toda la verdad sobre este asunto S.Tr.91
• c. otras palabras ἀληθείην ... κρίνοντες Hes.Op.768, οἶδα μὲν οὕνεκ' ἀληθείη πάρα μύθοις, οὓς ἐγὼ ἐξερέω = sé que hay verdad en las palabras que voy a decir (pero cf. II 1) Emp.B 114, ὡς γὰρ ἔχει ὁ νοῦς πρὸς τὴν ἀλήθειαν, οὕτως ἡ ψυχὴ πρὸς τὸ φαινόμενον Democr.A 113, εἰ δὲ νόῳ τις ἔχει θνατῶν ἀλαθείας ὁδόν = si uno de los mortales conoce en su espíritu la vía de la verdad Pi.P.3.103, cf. Pl.Phd.65b, R.572a, Ti.71d, Prt.348a, τῶν δὲ ὄντων τῆς ἀληθείας τε καὶ ἐπιστήμης στερηθείη Pl.Phd.90d, αὐτὴ ἡ ἀλήθεια = el auténtico conocimiento verdadero Pl.Cri.48a, ἀλήθεια καὶ φρόνησις Pl.Phd.66a, cf. R.490b, 508e, ἰδεῖν τὴν ἀλήθειαν Arist.Ph.251^a6, φιλοσοφήσαντες περὶ τῆς ἀληθείας Arist.Metaph.983^b3, ἐπιστήμη τῆς ἀληθείας Arist.Metaph.993^b20, τὸ τῆς ἀληθείας κριτήριον S.E.M.8.3, cf. D.L.7.54
• sobre su valoración cf. οὐ γὰρ πρό γε τῆς ἀληθείας τιμητέος ἀνήρ = ningún hombre debe ser tenido en más que la verdad Pl.R.595c, ἀμφοῖν γὰρ ὄντοιν φίλοιν ὅσιον προτιμᾶν τὴν ἀλήθειαν = amicus Plato sed magis amica ueritas Arist.EN 1096^a16
• Ἀλήθεια o Περὶ Ἀληθείας tít. de una obra de Protágoras, Pl.Tht.161c, Cra.391c, de Antifonte el Sofista, Hermog.Id.2.11 (p.400).
3 en el plano ontológico realidad, naturaleza, lo natural, lo que es, verdad ἀληθείης ἐς μέσον ἐρχομένης = cuando la realidad de las cosas se haga pública Sol.10, τὰν ἀλάθειαν ἰδέμεν = percibir la realidad Pi.N.7.25, νῦν δ' ἐφίητι <τὸ> τὠργείου φυλάξαι ῥῆμ' ἀλαθείας ... ἄγχιστα βαῖνον = en cambio ahora nos incita a mantener el dicho del argivo, que anda muy cerca de la realidad Pi.I.2.10, διεξελθὼν δὲ ταῦτα ἐξέφαινε τὴν ἀληθείην = después de exponer esto descubrió la realidad oculta Hdt.3.75, σὺν ἀλαθείᾳ καλῶν B.3.96, cf. 8.4, 9.85, πιστεύων ... τῇ ἀληθείᾳ τῶν ἐξ ἐμοῦ πραχθέντων = confiando en la realidad de mis acciones Antipho 2.4.1, ἔργων ... ἀλήθεια = la verdad de los hechos Th.2.41, νομίζων ... μαθόντας τοὺς Ἀθηναίους βουλεύσασθαι περὶ τῆς ἀληθείας = pensando ... que enterándose los atenienses podrían deliberar sobre la verdadera situación Th.7.8, πολέμιον γὰρ καὶ ἐχθρὸν τᾷ φύσει τὸ ψεῦδος, ἁ δ' ἀλήθεια οἰκεῖον καὶ σύμφυτον τᾷ τῶ ἀριθμῶ γενεᾷ = pues la mentira es enemiga y hostil a la naturaleza, mientras que en cambio la verdad es consustancial y propia de la génesis del número Philol.B 11, μιμήματα ... τῆς ἀληθείας Pl.Plt.300c, τῶν ὄντων ἡ ἀ. = la realidad del Ser Pl.Phd.99e, Cra.438d, Men.86b, ἀ. τῶν ὄντως δικαίων = la realidad de lo que es realmente justo Pl.Epin.976b, τοῦ ὄντος τε καὶ ἀληθείας ἐραστὰς εἶναι τοὺς φιλοσόφους Pl.R.501d, ἀ. τε καὶ τὸ ὄν Pl.R.508d, ἐπ' ἀλήθειαν τε καὶ οὐσίαν Pl.R.525c, cf. R.585d, Tht.186c, προσαναγκάζον (τὸ μάθημα) αὐτῇ τῇ νοήσει χρῆσθαι τὴν ψυχὴν ἐπ' αὐτὴν τὴν ἀλήθειαν Pl.R.526b, ἐπ' αὐτὸ τὸ ὂν μετ' ἀληθείας ἰέναι (pero cf. II 2) Pl.R.537d, ὁ δὲ κρινόμενος καταμεμαρτυρημένος ὑπὸ τοῦ ἑαυτοῦ βίου καὶ τῆς ἀληθείας = y el acusado condenado por su vida y la realidad de los hechos Aeschin.1.90
• prov. οἶνος ... καὶ ἀλάθεα = in uino ueritas Alc.366, Theoc.29.1
• adverb. de verdad, en realidad ἀληθείᾳ, τῇ ἀληθείᾳ, ταῖς ἀληθείαις, τῆς ἀληθείας Th.4.120, Pl.Prt.343d, Cri.51a, Prt.339d, Isoc.15.283, Arist.EN 1133^a27, ^b19, Oec.1350^b1, Men.Th.25, Plb.10.40.5, Babr.75.20, BGU 2021.11, PLeit.5.26 (II d.C.) en BL 6.58
• tb. c. prep. διά, ἐν, ἐπί, μετά, κατά, πρός, σύν, etc. de verdad ὡς λέλεκται τῆς ἀληθείας ὕπο = como se dice de verdad Critias B 16.9, οὐ γὰρ διὰ δόξαν βλάπτεται, ἀλλὰ δι' ἀλήθειαν = no hace daño aparente, sino de verdad Antipho Soph.B44, A 2.23, cf. A.Supp.628, Ar.Pl.891, D.21.72, SEG 9.1.63, 65 (Cirene IV a.C.), Epicur.Sent.Vat.[6] 54.2, 2Ep.Cor.7.14, POxy.1032.33 (II d.C.), PFay.118.26 (II d.C.)
• de acuerdo con la verdad o realidad ξὺν ἀληθείᾳ A.A.1567, κατὰ τὴν ἀλήθειαν Isoc.12.46, Arist.Pol.1278^b33, μετ' ἀληθείας X.Mem.2.1.27, D.2.4, ἐπ' ἀλαθείᾳ Theoc.7.44, πρὸς ἀλήθειαν D.S.5.67
• como segundo término de comparación μεῖζον τῆς ἀληθείας κακόν = un mal mayor que la realidad E.Hel.271, ἐρυθροτέρα ... τῆς ἀληθείας = más colorada ... que lo natural X.Oec.10.2
• tb. realización de sueños o vaticinios ἡ ἀ. ... τοῦ ἐνυπνίου Hdt.3.64, cf. Demo 16.
4 concebida como una realidad objetiva, actuada verdad Μᾶτερ ὦ χρυσοστεφάνων ἀέθλων, Οὐλυμπία, δέσποιν' ἀλαθείας = oh Olimpia, madre de premios consistentes en áureas coronas, señora de la verdad Pi.O.8.2, τελεύταθεν δὲ λόγων κορυφαὶ ἐν ἀλαθείᾳ πετοῖσαι = se cumplieron las cimas de las palabras cayendo en la verdad (cf. I) Pi.O.7.69, ὅ τ' ἐξελέγχων μόνος ἀλάθειαν ἐτήτυμον Χρόνος = el testigo único de la auténtica verdad, el Tiempo Pi.O.10.54, ἐνθάδ' ὁ πλεῖστον ἀληθείας ἐπὶ τέρμα περήσας οὐρανίου κόσμου κεῖται Ἀναξαγόρας = aquí yace Anaxágoras, el que ha llegado más hasta el fin de la verdad referente al mundo celeste (cf. II 2) Ael.VH 8.19, ἡ ἐν τοῖς ἀδύτοις ἱδρυμένη ἀ. Procl.in R.1.86.
III hipostasiada Verdad
1 en sent. mítico, prerracional ἔφη ἐντυχεῖν αὐτὸς θεοῖς καὶ θεῶν λόγοις καὶ Ἀληθείᾳ καὶ Δίκῃ Epimenid.B 1, ὦ Μοῖσ' ἀλλὰ σὺ καὶ θυγάτηρ Ἀλάθεια Διός Pi.O.10.4, Ἀρχὰ μεγάλας ἀρετᾶς, ὤνασσ' Ἀλάθεια, μὴ πταίσῃς ἐμὰν σύνθεσιν τραχεῖ ποτὶ ψεύδει (cf. II 1) Pi.Fr.205
• joya, símbolo de la verdad ἔχοντα τὴν ἀλήθειαν ἐξηρτημένην ἐκ τοῦ τραχήλου = con la verdad colgada del cuello D.S.1.48, ζῴδιον τῶν πολυτελῶν λίθων, ὃ προσηγόρευον ἀλήθειαν = una imagen de piedras preciosas a la que llamaban verdad D.S.1.75, cf. Ael.VH 14.34
• traducción del hebreo tummîm, procedimiento adivinatorio no bien conocido καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ λογεῖον τὴν δήλωσιν καὶ τὴν ἀλήθειαν = y colocó sobre el pectoral la demostración y la verdad (e.d. los urîm y tummîm) LXX Le.8.8.
2 en especulaciones mítico-filosóficas Πειθοῦς ἔστι κέλευθος (Ἀληθείῃ γὰρ ὁπηδεῖ) Parm.B 2.4, ὁ Ἀληθείας λειμών Emp.B 158, τὸ Ἀληθείας πεδίον Pl.Phdr.248b, ἀντίθετόν ἐστιν πρὸς τὸ τῆς Ἀληθείας πεδίον τὸ τῆς Λήθης πεδίον Procl.in R.2.346, εἰ ἀληθὴς ἡ Ἀλήθεια Πρωταγόρου = si es verdadera la Verdad de Protágoras (cf. II 2) Pl.Tht.162a, οὗτοι δ' ὑπὸ τῆς ἀληθείας ὠφληκότες μοχθηρίαν = pero éstos convictos de maldad por la Verdad Pl.Ap.39b, αὐτῇ φιλοσοφίᾳ καὶ Πλάτωνι καὶ ἀληθείᾳ προσλαλῶ Luc.Nigr.18, como n. del eón femenino pareja de Νοῦς Iren.Lugd.Haer.1.1.1.
IV en contextos religiosos la verdad revelada por la divinidad, LXX Ge.24.27
• de la doctrina crist. γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀ. ἐλευθερώσει ὑμᾶς Eu.Io.8.32, ἀληθείᾳ μὴ πείθεσθαι Ep.Gal.5.7, ὁ λόγος τῆς ἀληθείας = la predicación de la verdad 2Ep.Cor.6.7, cf. Clem.Al.Paed.1.7.53, Athenag.Res.14.1
• de las enseñanzas maniqueas, ἡ ἀ. καὶ ἡ ἐλπὶς ἡ ἀποκαλυφθεῖσα αὐτοῖς Manes 48.5, cf. 29.6, ὁ τῆς ἀλήθειας λόγος Manes 79.10.

German (Pape)

[Seite 94] ἡ, Hom. ἀληθείη, immer accus.; Her. ἀληθηίη, die Wahrheit, Hom. ἀληθείην καταλέγειν z. B. Od. 16, 226, ἀποειπεῖν. 23, 861, Prädicatsnomen ταῦτά τοι, ἀχνύμενός περ, ἀληθείην κατέλεξα Od. 7, 297; πᾶσαν ἀλ. παιδὸς μυθεῖσθαι, über den Sohn die ganze Wahrheit sagen, Od. 11, 507; ähnl. Soph. πᾶσαν πυθέσθαι τῶνδ' ἀλήθειαν πέρι Τr. 91; τὰς ἀληθείας λέγειν Men. bei B. A. 376; ἀκούσεσθε πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν Plat. Apol. 17 b, ἐρῶ 33 c; πάσας τὰς ἀληθείας Dem. 42, 8. 47, 40, die wahren Umstände. – Wahrhaftigkeit, Aufrichtigkeit, im Gegensatz der ψευδολογία Isocr. 12, 78; Plut. Cat. min. 35; vom Richter Din. 1, 87. – Wirklichkeit, bes. τῇ ἀληθείᾳ, in Wirklichkeit, dem τῷ λόγῳ entgegengesetzt Isocr. 3, 33; sehr oft bei Plat., Prot. 339 d ἄνδρα ἀγαθὸν γενέσθαι ἀληθείᾳ, τὸ τῇ ἀληθείᾳ ἄνδρα σοφὸν εἶναι Hipp. mai. 281 b; ταἶς ἀληθείαις Dio Chrys. 2, 39 wie schon Philem. com., vgl. Mein. Menip. 32; – ταῖς ἀληθείαις ὅμοιον Alcidam. Od. 670, 7 Sophist. 575, 17. Andere advelb. Vrbdgn: σὺν ἀληθείᾳ Aesch. Ag. 1548; μετ' ἀληθεἰας u. ἐπ' ἀληθείας σκοπεῖσθαι Dem. 2, 4. 18, 294; ἐπ' ἀληθεἰᾳ Aesch. Suppl. 623 Ar. Plut. 892 πρὸς ἀλήθειαν häufig bei Pol. u. Sp., z. B. Diod. Sic. – Bei den Aegyptiern ein Schmuck des Oberpriesters als Zeichen der Wahrheit u. Gerechtigkeit, Diod. S. 1, 48; Ael. V. H. 14, 34.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
1 vérité;
2 habitude de dire la vérité, sincérité, franchise;
3 réalité (p. opp. à faux-semblant, apparence);
4 symbole de vérité, ornement en saphir que portait le grand-prêtre égyptien.
Étymologie: ἀληθής.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

ἀλήθεια -ας, ἡ, ep. Ion. ἀληθείη, Dor. ἀλᾱθεία, Aeol. ἀλάθεα ἀληθής
1. waarheid, opp. leugen:; τῇ ἀληθείῃ χρεώμενος naar waarheid Hdt. 1.116.5; ταῖς ἀληθείαις χρᾶσθαι de waarheid spreken Isocr. 9.5; παιδός... ἀληθείην de waarheid over je zoon Od. 11.507; ἔχειν ἀλήθειαν waar zijn Aristot. Pol. 1281a42; ook personif.; ook waarachtigheid, oprechtheid, eerlijkheid:. ἀληθείᾳ φρενῶν in de oprechtheid van zijn gemoed.
2. werkelijkheid, realiteit, opp. schijn:. (τῇ) ἀληθείᾳ in werkelijkheid, werkelijk, echt = ξυν ἀληθείᾳ Aeschl. Ag. 1567 = ἐπ’ ἀληθείᾳ = ἐπ’ ἀληθείαις = ἐν τῇ ἀληθείᾳ Plat. Lach. 183d = κατὰ (τὴν) ἀλήθειαν = μεθ’ ἀληθείας.

Russian (Dvoretsky)

ἀλήθεια: эп.-ион. ἀληθείη и ἀληθηΐη, дор. ἀλάθεια и ἀλάθεα (ᾰλᾱ) ἡ
1) правда, истина Hom., Trag., Plat.: ἀ. τινος Hom. правда о ком(чем)-л.; τῇ ἀληθείῃ χρᾶσθαι Her. и ταῖς ἀληθείαις χρῆσθαι Isocr. рассказывать (всю) правду; ἀλήθειαν ἔχειν Arst. быть истинным, верным; (τῇ) ἀληθείᾳ Thuc., Plat., Plut., ταῖς ἀληθείαις Sext., ἐπ᾽ и μετ᾽ ἀληθείας Dem., ξὺν и ἐπ᾽ ἀληθεία Aesch., κατὰ (τὴν) ἀλήθειαν Isocr., Arst. и πρὸς (τὴν) ἀλήθειαν Polyb., Diod. поистине, в самом деле, в действительности;
2) действительность, подлинность (ἔργων Thuc.): τῷ μὲν λόγῳ …, τῇ δ᾽ ἀληθείᾳ Isocr. на словах …, на деле же …;
3) истинность, верность (τοῦ μαντηΐου Her.): ἡ ἀ. τῶν λόγων καὶ τοῦ ἐνυπνίου Her. истинность слов и (сбывшегося) сновидения;
4) правдивость, прямота, искренность (φρενῶν Aesch.);
5) «истина» (сапфировое украшение, которое, как символ истинности их учения, носили верховные жрецы в Египте) Diod.

Middle Liddell

ἀληθής
I. truth
1. truth, as opp. to a lie, παιδὸς πᾶσαν ἀλ. μυθεῖσθαι to tell the whole truth about the lad, Od.; so, χρᾶσθαι τῇ ἀλ. Hdt.; ἡ ἀλ. περί τινος Thuc.
2. truth, reality, opp. to appearance, τῶν ἔργων ἡ ἀλ. Thuc.
3. adverb. usages, τῇ ἀληθείᾳ in very truth, Thuc.; rarely ἀληθείᾳ Plat.; ἐπ' ἀληθείας in truth and reality, Dem.; μετ' ἀληθείας Xen.; κατ' ἀλήθειαν Arist.
II. the character of the ἀληθής, truthfulness, sincerity, frankness, candour, Hdt., etc.

English (Abbott-Smith)

ἀλήθεια, -ας, ἡ (< ἀληθής), [in LXX chiefly for אֱמֶת (on which, v. Cremer, 627f.), אֱמוּנָה;]
truth (v. DB, iv, 818f.).
1.Objectively, "the reality lying at the basis of an appearance; the manifested, veritable essence of a matter" (Cremer, 86): Ro 9:1, al.; of religious truth, Ro 1:25, al.; especially of Christian doctrine, Ga 2:5, al.; ἀ. θεοῦ, Ro 15:8.
2.Subjectively, truthfulness, truth, not merely verbal (cl.), but sincerity and integrity of character: Jo 8:44, III Jo 3.
3.In phrases (MM, VGT, s.v.): ἐπ’ ἀληθείας, Mk 12:14, al.; ἀ. λέγειν (εἰπεῖν, λαλεῖν), Ro 9:1, II Co 12:6, Eph 4:25, al.; ἀ. ποιεῖν, Jo 3·21, I Jo 1:6 (cf. DB, iv, 818b, ff.).

English (Strong)

from ἀληθής; truth: true, X truly, truth, verity.

English (Thayer)

(ας, ἡ (ἀληθής) (from Homer down), verity, truth. I. objectively;
1. universally, what is true in any matter under consideration (opposed to what is feigned, fictitious, false): ἀλήθειαν λέγειν, έ᾿ρειν, εἶπεν αὐτῷ πᾶσαν τήν ἀλήθειαν, everything as it really was, μαρτυρεῖν τῇ ἀλήθεια to testify according to the true state of the case, λαλεῖν ἀλήθειαν, to speak always according to truth, ἀληθείας ῤήματα ἀποφθέγγομαι, as opposed to the vagaries of madness, ἀλήθεια ἐγένετο, was shown to be true by the event, ἐν ἀλήθεια, in truth, truly, as the case Isaiah, according to fact: ἐπ' ἀληθείας a. truly, in truth, according to truth: Sept.; Philo, vit. Moys. i., § 1).
b. of a truth, in reality, in fact, certainly: Clement of Rome, 1 Corinthians 23,5 [ET] and 47,3 [ET]); (cf. Winer's Grammar, § 51,2f.; Buttmann, 336 (289)); κατ' ἀλήθειαν in accordance with fact, i. e. (according to the context) justly, without partiality: εἴτε προφάσει, εἴτε ἀλήθεια, ἐν ἔργῳ καί ἀλήθεια, Rec. omits ἐν; so WH marginal reading).
2. In reference to religion, the word denotes what is true in things appertaining to God and the duties of Prayer of Manasseh, (`moral and religions truth'); and that a. with the greatest latitude, in the sceptical question τί ἐστιν ἀλήθεια, ἡ ἀλήθεια Θεοῦ the truth of which God is the author, ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, Ev. Nicod., c. 5,2; accordingly, it is not, as many interpret the phrase, the true nature of God (yet see Meyer at the passage)); truth, the embodiment of which the Jews sought in the Mosaic law, Prayer of Manasseh," opposed alike to the superstitions of the Gentiles and the inventions of the Jews, and to the corrupt opinions and precepts of false teachers even among Christians: ἡ ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου the truth which is the gospel or which the gospel presents, Winer's Grammar, § 34,3a.); and absolutely ἡ ἀλήθεια and ἀλήθεια: Rec.); ἐν πίστει καί ἀλήθεια in faith and truth, of which I became a partaker through faith); ὁ λόγος τῆς ἀληθείας, λόγος ἀληθείας, ὁδός τῆς ἀληθείας, πίστις ἀληθείας, Winer's Grammar, 186 (175)); ὑπακοὴ τῆς ἀληθείας, ἐπίγνωσις τῆς ἀληθείας, πνεῦμα τῆς ἀληθείας the Spirit (of God) which is truth (ἐγώ εἰμί ἡ ἀλήθεια, I am he in whom the truth is summed up and impersonated, ἡ ἀλήθεια σου (Rec.) (i. e. Θεοῦ) the truth which is in thee and proceeds from thee, ἐστιν ἀλήθεια Χριστοῦ ἐν ἐμοί, i. e., controls, actuates, me, εἶναι ἐκ τῆς ἀληθείας to be eager to know the truth, ἐκ, II:7, and εἰμί, V:3d.); to proceed from the truth, μαρτυρεῖν τῇ ἀληθ., to give testimony in favor of the truth in order to establish its authority among men, ἀλήθειαν ποιεῖν to exemplify truth in the life, to express the form of truth in one's habits of thought and modes of living, ὁδόν ἀληθείας αἰρετίζεσθαι, περιπατεῖν ἐν τῇ ἀλήθεια. ἀπειθεῖν τῇ ἀλήθεια is just the opposite, πλανηθῆναι ἀπό τῆς ἀληθείας, II. (subjectively) "truth as a personal excellence; that candor of mind which is free from affectation, pretence, simulation, falsehood, deceit": sincerity of mind and integrity of character, or a mode of life in harmony with divine truth: ἀδικία); σου ἀλήθεια the truth as it is discerned in thee, thy habit of thinking and acting in congruity with truth, ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ which belongs to God, i. e., his holiness (but cf. περισσεύω, 1b. at the end), veracity (of God in keeping his promises), ἐν ἀλήθεια sincerely and truthfully, 1 Thessalonians, Philemon, Jude)). Cf. Holemann, Bibelstudien (Lpz. 1859) 1te Abth., p. 8ff; (Wendt in Studien und Kritiken, 1883, p. 511ff.)

Greek Monolingual

η (Α ἀλήθεια)
1. η πραγματική κατάσταση σε αντίθεση προς το ψεύδος
2. η αντικειμενική ύπαρξη (σε αντίθεση με τη φαινομενικότητα), η πραγματικότητα
μσν.- νεοελλ.
(ως επίρρ.) αληθινά, πραγματικά, όντως
νεοελλ.
1. λόγος που δεν περιέχει ψεύδος, αληθινός λόγος
2. αρχή ή δόγμα που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, αξίωμα καθολικού κύρους, αδιάσειστο γνωμικό
3. ορθότητα, ακρίβεια
4. (ως δηλωτικό όρκου στη φρ.) «μα την αλήθεια»
5. ως εισαγωγικό μόριο στην αρχή του λόγου «αλήθεια, ξέρεις τί μού είπε ο φίλος σου;»
6. ως επιφώνημα θαυμασμού, απορίας ή αγανάκτησης
αρχ.-μσν.
αληθινή έκβαση, επαλήθευση ονείρου ή οιωνού
αρχ.
1. ο πραγματικός πόλεμος σε αντίθεση προς την πολεμική άσκηση ή την παράταξη
2. (για πρόσωπα) το μη επίπλαστο, το άδολο, φιλαλήθεια, ειλικρίνεια
3. το σύμβολο της αλήθειας, κόσμημα που φορούσε ο Αιγύπτιος αρχιερέας
4. Μυθ. προσωποπ. η Αλήθεια
5. (επιρρηματικές χρήσεις) «(τῇ) ἀληθείᾳ», «ταῖς ἀληθείαις» — αληθινά, όντως
(με πρόθεση) «ἐν τῇ ἀληθείᾳ», «ἐπὶ τῆς ἀληθείας», «μετ' ἀληθείας», «κατὰ τὴν ἀλήθειαν», «ξὺν ἀληθείᾳ» κ.λπ.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ἀληθής.
ΠΑΡ. νεοελλ. αληθιανός.
ΣΥΝΘ. νεοελλ. αληθειογράφος].

Greek Monotonic

ἀλήθειᾰ: [ᾰλ], ἡ, Δωρ. ἀλάθεια· Επικ. επίσης ἀληθείᾱ· (ἀληθής)·
I. αλήθεια·
1. αλήθεια, αντίθ. προς το ψεύδος, παιδὸς πᾶσαν ἀλ. μυθεῖσθαι, το να λέει κάποιος ολόκληρη την αλήθεια για το παιδί, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως και, χρᾶσθαι τῇ ἀλ., σε Ηρόδ.· ἡ ἀλ. περί τινος, σε Θουκ.
2. αλήθεια, πραγματικότητα, αντίθ. προς το φαίνεσθαι, φαινόμενο, τῶν ἔργων ἡ ἀλ., στον ίδ.
3. επιρρ. χρήσεις, τῇ ἀληθείᾳ, τω όντι, αληθώς, στον ίδ.· σπανίως ἀληθείᾳ, σε Πλάτ.· ἐπ' ἀληθείας, αληθώς, τω όντι, σε Δημ.· μετ' ἀληθείας, σε Ξεν.· κατ' ἀλήθειαν, σε Αριστ.
II. ο χαρακτήρας του ἀληθοῦς, πιστότητα, ειλικρίνεια, ευθύτητα, φερεγγυότητα, ντομπροσύνη, ευθύτητα χαρακτήρα, σε Ηρόδ. κ.λπ.

Greek (Liddell-Scott)

ἀλήθεια: [ᾰλ], ἡ, Δωρ. ἀλάθεια, Ἐπ. καὶ ἀληθείᾱ, ἀλλ’ οἱ τύποι ἀληθείη, -ηΐη, ἐν χειρογράφοις τοῦ Ἡροδότου εἶναι ἐσφαλμένοι, ἴδε Δινδ. π. Διαλ., Ἡρόδ. σ. ΧΙ: (ἀληθής): Ι. ἀλήθεια, τὸ ἀντίθετον τοῦ ψεύδους ἢ τοῦ ἁπλῶς φαινομένου. 1) παρ’ Ὁμήρῳ καὶ Πινδάρῳ μόνον κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ψεῦδος, καὶ ὁ Ὅμ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἔχει τὴν λέξιν ἐν τῇ φράσει ἀληθείην καταλέξαι, Ἰλ. Ω. 407, καὶ ἀλλ., ἀλ. ἀποειπεῖν, Ψ. 361˙ παιδός... πᾶσαν ἀληθείην μυθεῖσθαι, λέγειν πᾶσαν τὴν ἀλήθ. περὶ τοῦ παιδός, Ὀδ. Λ. 507˙ πρβλ. Πινδ. Ν. 5. 31˙ οὕτω καὶ παρ’ Ἡροδ. καὶ Ἀττ., ἁπλᾶ γάρ ἐστι τῆς ἀλ. ἔπη, Αἰσχύλ. Ἀπ. 173˙ πρβλ. Εὐρ. Φοίν. 472˙ τῇ ἀληθείῃ χρεώμενος, Ἡρόδ. 1. 116˙ εἰπεῖν τὴν ἀληθείην, ὁ αὐτ. 6. 69· ἡ ἀλ. περί τινος, Θουκ. 4. 122, Σοφ. Τρ. 91· ἀλ. ἔχειν, ἀληθῆ εἶναι, Ἀριστ. Πολ. 3. 11, 1· ὡσαύτως κατὰ πληθ., ταῖς ἀλ. χρῆσθαι, Ἰσοκρ. σ. 190Α· τὰς ἀλ. λέγειν, Μένανδ. ἐν «Ἀφροδισίῳ» 3, καὶ ἀλλ.: ― Ἀλήθεια ἦτο τὸ ὄνομα ἔργου τινὸς τοῦ Πρωταγ., Πλάτ. Θεαίτ. 161C, 162Α, Κρατ. 391C. 2) παρ’ Ἀττικοῖς ὡσαύτως, τὸ ἐναντίον τοῦ φαινομένου, = ἀλήθεια, πραγματικότης, ἡ ἀλ. τῶν πραχθέντων, Ἀντιφῶν 119, 21· τῶν ἔργων ἡ ἀλ. Θουκ. 2, 41· μιμήματα ἀληθείας, Πλάτ. Πολιτικ. 300D: ― ἐπιρρηματικαὶ χρήσεις: τῇ ἀληθείᾳ, ἀληθῶς, τῷ ὄντι, Θουκ. 4. 120, κτλ.· οὕτω, ταῖς ἀληθείαισιν, Φιλήμ. Ἄδηλ. 40α· πρβλ. Βαβρ. 75, 20· σπανίως (ἄνευ ἄρθρου) ἀληθείᾳ, ὡς Πλάτ. Πρωτ. 343D· ὡσαύτως μετὰ προθέσεων, ἐπ’ ἀληθείας, ἀληθῶς, τῷ ὄντι, Δημ. 323, 26· ἐπὶ τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ πράγματος, ὁ αὐτ. 538. 4· ἀλλ’ ἐπ’ ἀληθείᾳ, χάριν τῆς ἀληθείας, διὰ τὴν ἀλήθ., Αἰσχύλ. Ἱκ. 628, Ἀριστοφ. Πλ. 891· ὡσαύτως, συμφώνως τῇ ἀληθείᾳ καὶ τῇ φύσει τοῦ πράγμ., Θεόκρ. 7, 44· μετ’ ἀληθείας, Ξεν. Ἀπομ. 2. 1, 27, Δημ. 19. 1· κατὰ τὴν ἀλ., Ἰσοκρ. 242Α, κτλ.· κατ’ ἀλήθειαν, Ἀριστ. Πολ. 3. 6, 6, κτλ.· ξὺν ἀληθείᾳ, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1567· πρὸς ἀλήθειαν, Διόδ. 5. 67, κτλ. 3) παρὰ Πολυβ., ἀληθὴς πόλεμος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν πολεμικὴν ἄσκησιν ἢ παράταξιν, 5. 63, 13, κτλ. 4) ἡ ἀληθὴς ἔκβασις ἢ ἐπαλήθευσις ἐνυπνίου ἢ οἰωνοῦ, Ἡρόδ. 3. 64, Δάμων παρὰ τῷ Σχολ. Ἀριστοφ. Πλ. 1003· πρβλ. ἀληθὴς Ι. 3. ΙΙ. ὁ χαρακτὴρ τοῦ ἀληθοῦς, ἀλήθεια ἢ φιλαλήθεια, εἰλικρίνεια, Ἡρόδ. 1. 55· ἀλαθείᾳ φρενῶν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1550· πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 2. 7, 12., 4, 7 ΙΙΙ. τὸ σύμβολον τῆς ἀληθείας, κόσμημά τι ἐκ σαπφείρου, ὃ ἔφερεν ὁ Αἰγύπτιος ἀρχιερεύς, Διόδ. 1. 48 καὶ 75, Αἰλ. ΙΙ. Ἱ. 14. 34: οὕτω καὶ περὶ τῶν θουμίμ., Ἑβδ.

Chinese

原文音譯：¢l»qeia 阿-累帖阿
詞類次數：名詞（110）
原文字根：不-忘記的 相當於： （אֱמֶת‎）
字義溯源：真理，可信任，無錯誤的，篤誠，誠實，實情，真實，真，實，真道；源自（ἀληθής）=真實的）；由（α / ἄλφα）= （ἄνευ）*=不）與（λανθάνω）*=隱藏）組成。真理是屬於神的，道成肉身，住在我們中間，充滿了真理（ 約1:14,17），因為主耶穌自己就是真理（ 約14:6）。施洗約翰乃是為真理作見證（ 約5:33），使徒保羅將真理表明出來（ 林後4:2），信主的人要明白真理（ 提前2:4），且在真理上堅固（ 彼後1:12），因此教會就成了真理的柱石和根基（ 提前3:16）。註：為了使人容易明白，和合本在各種場合中就將真理譯為：真道，真實，誠實，實情，真情，真正，⋯，等等。參讀 （ἀληθεύω）同源字
出現次數：總共（110）；太（1）；可（3）；路（3）；約（25）；徒（3）；羅（8）；林前（2）；林後（8）；加（4）；弗（6）；腓（1）；西（2）；帖後（3）；提前（6）；提後（6）；多（2）；來（1）；雅（3）；彼前（1）；彼後（2）；約壹（9）；約貳（5）；約叄（6）
譯字彙編：
1） 真理（83） 路20:21； 約1:14； 約1:17； 約3:21； 約5:33； 約8:32； 約8:32； 約8:40； 約8:44； 約8:44； 約8:45； 約8:46； 約14:6； 約14:17； 約15:26； 約16:7； 約16:13； 約16:13； 約17:17； 約17:17； 約17:19； 約18:37； 約18:37； 約18:38； 徒26:25； 羅1:18； 羅2:2； 羅2:8； 羅15:8； 林前13:6； 林後4:2； 林後11:10； 林後13:8； 林後13:8； 加2:5； 加2:14； 加3:1； 加5:7； 弗1:13； 弗4:21； 弗4:24； 弗4:25； 弗6:14； 西1:5； 西1:6； 帖後2:10； 帖後2:12； 帖後2:13； 提前2:7； 提前3:15； 提前4:3； 提前6:5； 提後2:15； 提後2:18； 提後2:25； 提後3:8； 提後4:4； 來10:26； 雅3:14； 雅5:19； 彼前1:22； 彼後1:12； 彼後2:2； 約壹1:6； 約壹1:8； 約壹2:4； 約壹2:21； 約壹2:21； 約壹3:18； 約壹3:19； 約壹4:6； 約壹5:6； 約貳1:1； 約貳1:1； 約貳1:2； 約貳1:3； 約貳1:4； 約叄1:1； 約叄1:3； 約叄1:3； 約叄1:4； 約叄1:8； 約叄1:12；
2） 真實（9） 可12:32； 約4:23； 約4:24； 羅1:25； 羅3:7； 林後7:14； 弗5:9； 腓1:18； 提前2:7；
3） 真理的（5） 羅2:20； 林後6:7； 提前2:4； 提後3:7； 多1:1；
4） 真實的（2） 林前5:8； 林後7:14；
5） 誠實（2） 太22:16； 可12:14；
6） 真（2） 徒4:27； 徒10:34；
7） 實（2） 路4:25； 路22:59；
8） 用真理的（1） 雅1:18；
9） 真理之（1） 多1:14；
10） 實情（1） 可5:33；
11） 真話（1） 羅9:1；
12） 實話（1） 林後12:6

Translations

Afrikaans: waarheid; Albanian: e vërteta; Arabic: حَقِيقَة‎; Aragonese: verdat; Aramaic Syriac: ܫܪܪܐ‎; Armenian: ճշմարտություն; Aromanian: delihea; Assamese: সঁচা, সঁচা কথা; Asturian: verdá; Azerbaijani: həqiqət; Bashkir: дөрөҫлөк, хәҡиҡәт; Basque: egia; Belarusian: вернасць; Bengali: হক, সাঁচা, সত্য; Breton: gwirionez; Bulgarian: истина; Burmese: အမှန်တရား; Buryat: үнэн; Caló: chachipén; Catalan: veritat; Cherokee: ᏚᏳᎪᏛ; Chinese Mandarin: 保真度; Czech: pravda, věrnost; Danish: sandhed; Dutch: oprechtheid, eerlijkheid; Elfdalian: sanningg; Esperanto: vero; Estonian: tõde, tõed, tõsi; Faroese: sannleiki; Finnish: totuudenmukaisuus, totuus, todenmukaisuus; French: vérité; Friulian: veretât, vêr; Galician: verdade; Georgian: სიმართლე, ერთგულება; German: Wahrheit, Treue; Greek: αλήθεια; Ancient Greek: ἀλήθεια; Greenlandic: ilumoortoq, ilumoorneq; Gujarati: સત્ય; Hausa: gaskiya; Hawaiian: ʻoiaʻiʻo; Hebrew: אמת‎; Hindi: सच, सचाई; Hungarian: igazságosság; Hunsrik: Woherheet, Woherheit; Icelandic: sannleikur; Ido: vereso; Igbo: eziokwu; Indonesian: kebenaran; Interlingua: veritate; Irish: fírinne; Italian: veritate, verità; Japanese: 誠; Kannada: ಸತ್ಯ; Kazakh: шындық; Khmer: ការពិត; Korean: 진실; Kurdish Northern Kurdish: rastî, heqîqet; Kyrgyz: чындык; Ladino: verdad, vedra; Lao: ຄວາມຈິງ, ສັດຈະ; Latgalian: tīsa, taisneiba; Latin: vēritās; Latvian: patiesība, taisnība, tiesa; Lithuanian: tiesa; Low German German Low German: Wohrheit; Luxembourgish: Wourecht; Macedonian: вистина; Malay: kebenaran; Malayalam: സത്യം; Maltese: verità; Maori: pono; Marathi: खरं; Mongolian: үнэн; Nahuatl: neltiliztli; Neapolitan: verità, veritade, verdate; Nepali: सत्य; Norman: véthité; Northern Sami: duohtavuohta; Norwegian Bokmål: sannhet; Nynorsk: sanning; Occitan: vertat, veritat; Old Occitan: veritat; Old Persian: 𐎠𐎼𐎫; Oromo: dhugaa; Ossetian: раст; Papiamentu: bèrdat; Pashto: رښتيا‎; Persian: حقیقت‎; Piedmontese: vrità; Plautdietsch: Woarheit; Polish: wierność, prawda, racja; Portuguese: verdade; Punjabi: ਸਤਿ; Romanian: adevăr ncorectitudine, sinceritate, bună credință, veridicitate; Romansch: vardad, verdad, vardet, vardà; Russian: верность; Sanskrit: सत्य, सत्यता, तथ्य; Scottish Gaelic: fìrinn; Serbo-Croatian: istina; Sicilian: viritati, virità, virtati, virtà; Silesian: prowda; Sindhi: سچ پچ‎; Sinhalese: සත්යය; Slovak: pravda, vernosť; Slovene: zvestoba; Somali: runta; Spanish: verdad; Swahili: ukweli; Swedish: tro, trohet, troskap; Tagalog: katotohanan, totoo; Tajik: ҳақиқӣ, ҳащищат; Tamil: உண்மை; Telugu: నమ్మకము; Thai: ความจริง, สัจธรรม; Tocharian B: empreṃ; Turkish: hakikat; Ukrainian: ві́рність; Urdu: سچ‎, سچائی‎; Uzbek: haqiqat; Venetian: verità; Volapük: verat, fied; Welsh: gwir; Yiddish: אמת‎; Yoruba: otitọ; Zulu: iqiniso

French (New Testament)

amour de la vérité