hic

Latin > English

hic ADV :: here, in this place; in the present circumstances
hic hic haec, hoc PRON :: this; these (pl.); (also DEMONST)

Latin > English (Lewis & Short)

hīc: haec, hōc (
I gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huïc, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Müll.; fem. haec,
v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Müll.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
   (a)    With subst.: hic homo sanus non est, Plaut. Am. 1, 1, 246: rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest ... apud hunc fluvium, etc., id. Bacch. 1, 1, 53: quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc., Cic. Rep. 1, 17: genus hoc, id. ib. 1, 25: hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus, id. ib. 1, 19; cf.: quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria, id. ib. 1, 1: his libris, id. ib. 1, 7: hae feriae, id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.: hoc otio, id. ib. 9 fin.: haec caelestia vel studiosissime solet quaerere, id. ib. 1, 10: ad haec cituma, id. ib. 1, 21: hic vir, Liv. 7, 39, 12.—
   (b)    Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520): hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent, Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13: feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus, id. ib. 1, 21 fin.: hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc., Plaut. Am. 1, 1, 87: docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere, Cic. Rep. 1, 15: dixerat hoc ille, cum, etc., id. ib. 1, 12: haec Scipio cum dixisset, id. ib. 1, 11: haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc., id. ib. 1, 7.—
   B More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce); and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc., Ter. And. 2, 3, 17: eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce, Plaut. Capt. prol. 10; so, hujusce, id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.: atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum, Cic. Div. in Caecil. 14, 47: hisce homines ubi habitent, Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so, hisce, id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38: haec aedes, Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so, haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates, id. Aul. 3, 5, 58: haec (puellae), Ter. Eun. 3, 5, 34: haec sententiae, Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24: aliut posticum harunce aedium, Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.: harunc aedium, id. Most. 2, 1, 57: sine opera tua nihil di horunc facere possunt, id. Cist. 1, 1, 53: horunc, id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33: cedo signum, si harunc Baccharum es, Plaut. Mil. 4, 2, 25: harunc aedium, id. Merc. 5, 1, 3: hisce ego Placidum ted hodie reddam, id. Curc. 5, 3, 48; cf.: quid dicam hisce, incertus sum, Ter. Hec. 3, 4, 36: tu ab hisce rebus animum avoca, Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so, hisce, Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so, hosce, id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4: apud hasce aedes, Plaut. Am. 1, 1, 194; so, hasce, id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.— With the interrog. particle: hicin' Achilles est? Plaut. Mil. 1, 1, 61; so, hicinest? id. Pers. 5, 2, 49; cf.: hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur? Cic. Mil. 38, 104 et saep.: haecine, Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24: huncine hominem, Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.: huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam! Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62: hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister? Plaut. Bacch. 3, 3, 43: o Juppiter, hoscine mores! Ter. Ad. 4, 7, 40: hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri, Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3; so in the shorter form, hicne, Cic. Rosc. Am. 48, 141: ex hocne equo, id. Fat. 3, 5: cum hocne, id. Att. 9, 7, 3: ex hacne natura, id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54; in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI, Inscr. Orell. 5; cf.: HVIVSQ. LOCI, id. ib. 1580; 2300; and HOIVSQVE AEDIS ERGO, id. ib. 2488.—
   C With other pronouns: hos eosdem motus perturbationes dixerimus, Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.: cum idem hoc visum diceretur, id. Rep. 1, 14: hoc idem fit in reliquis civitatibus, Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17: haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant, Caes. B. G. 7, 17 fin.: haec eadem genera, Quint. 6, 3, 54: hoc ipsum civile jus, Cic. Rep. 1, 2: sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione, Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45: ad hunc eum ipsum, Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.: idem hoc ipsum, id. Tusc. 5, 9, 26: huic illi legato, id. Fl. 22, 52: hunc illum fatis Portendi generum, Verg. A. 7, 255; cf.: hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 31: hic est ille status quantitatis, Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae δείνωσις vocatur, id. 6, 2, 24: hujus istius facti stultitia, Cic. Rab. Post. 9, 24: ista haec epigrammata, Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3: callidum quendam hunc, Cic. de Or. 1, 50, 218.—
   D Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.): ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse, Cic. Inv. 2, 16, 50: in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere, id. Rep. 1, 1: si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est, Quint. 7, 2, 30: cum hic testamento, ille proximitate nitatur, id. 3, 6, 95: in his judicem sibi, in illis alii credere, id. 5, 7, 33: haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis, id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17: cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda, Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1: iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur, id. Ac. 2, 33, 105: si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset, id. Inv. 2, 41, 121: has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt, id. Ac. 2, 42, 130: Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est, this ... that, id. Fam. 9, 16, 4: ego hoc dico. adversarius hoc, Quint. 4, 4, 8: vendidit hic auro patriam ... Hic thalamum invasit natae, Verg. A. 6, 621 sq.: hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere, Tac. A. 14, 8: quid responsuri sint adversarii his et his ... cum sciret haec et haec, Quint. 6, 1, 3 sq.: interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium? id. 7, 3, 9: alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit, Cic. Rosc. Am. 6, 17: occupat hic collem, cymbā sedet alter aduncā, Ov. M. 1, 293.—
   2    Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7: hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem, id. Fin. 4, 4, 10: hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio, Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1: melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est, the former ... the latter, Liv. 30, 30, 19: quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aër: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax, Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
   E In the neutr. sing. subst., with gen.: quid hoc hominist? Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8: quid hoc morbi est? id. ib. 2, 1, 19: quid hoc est negoti? id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6: hoc fructi pro labore ab his fero, id. Ad. 5, 4, 16: edormiscam hoc villi, id. ib. 5, 2, 11: hoc commodi est, quod, etc., Cic. Rosc. Am. 32, 91: hoc copiarum in Hispanias portatum est, Liv. 42, 18, 7: hoc servitutis injunxisse, ut, etc., id. 5, 2, 8: hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit, id. 3, 25, 4: hoc consilii, id. 5, 39, 6: hoc solacii, id. 30, 13, 13: hoc noctis, Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
   F Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.): eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam, there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, Ter. Heaut. 3, 1, 1: lucet hoc, Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this ... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. ὅδε, for ego: hic homost omnium hominum praecipuos, Plaut. Trin. 5, 1, 1: hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera, Ter. Heaut. 2, 3, 115; so, huic homini, i. q. mihi, Plaut. Ep. 1, 2, 38: hic homo, i. q. ego, id. Curc. 2, 1, 33: hunc hominem, i. q. me, Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.: vin' tu huic seni auscultare? Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7: haec res, my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106: hunc in collum, my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
With reference to time, of this time, now present, actual, this: cena hac annonā est sine sacris hereditas, in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83: sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat, Liv. 3, 20: his temporibus, Cic. Fam. 13, 77, 1: M. Cato, hujus nostri Catonis pater, id. Off. 3, 16, 66; cf.: si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem, Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.: etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur, the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138: ne horum quidem magnificentia operum, Liv. 1, 55 fin.; very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta, Plin. 14, 22, 28, § 143: ante hos sex menses, Phaedr. 1, 1, 10: ante hoc triduum, Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
   (a)    With relat. clause: Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur, Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.: eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos, Cic. Rep. 1, 2: neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo, id. ib. 1, 22: non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt, id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis? Plaut. Am. 1, 1, 136: unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc., Cic. Rep. 1, 2; 1, 17: haec quae sunt in hoc genere, id. ib. 1, 11: mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt, id. ib. 1, 13: hoc autem sphaerae genus, in quo, etc., id. ib. 1, 14; 1, 16: in his libris, quos legistis, id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5: quam quisque norit artem, in hac se exerceat, id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.: lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias, Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113: servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles, Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19: de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius, id. Att. 13, 36 fin.; cf.: is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur, Quint. 1, 2, 30: hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc., Cic. Rep. 1, 10; 1, 24: mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset, Quint. 9, 2, 41.—
   (b)    With acc. and inf.: erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere, Cic. Rep. 1, 16: sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc., id. ib. 2, 3: hoc tantum admiror, Flavum, etc., Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22: unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc., Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum ..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf. with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc., Plaut. Am. 1, 1, 48: ut hoc: Non debes alienam uxorem optare, Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
   (g)    With quod or quia: maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc., Cic. Rep. 1, 6: quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret, id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1: propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent, id. 12, 9, 6: nostri primo integris viribus fortiter repugnare ... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc., in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30: hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia, id. 9, 2, 53: hoc ipso, quod, id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.: id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur, Caes. B. G. 1, 2, 3: hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc., id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22: hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius, id. 6, 2, 36: hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei, Plaut. Rud. 2, 3, 57: quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc., Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.: hoc sunt exempla potentiora, quia, etc., Quint. 10, 1, 15.—
   (d)    With ut or ne: nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc., Plaut. Am. prol. 64; cf.: hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc., id. ib. 81: atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim, id. Ps. 2, 3, 19: nec enim hoc suscepi, ut, etc. ... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc., Cic. Rep. 1, 24: neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut ... sed ut, etc., id. ib. 1, 4; for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc., id. ib. 6, 15: quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc., id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12: plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc., Quint. 8 praef. § 6; cf.: habenda fides est vel in hoc, ut, etc., id. 11, 2, 51; so, in hoc, ut, id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so, in hoc scilicet, ne suspectus his foret, Vell. 2, 41 fin.—
   B Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely: in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt, Cic. Div. in Caecil. 4, 11: quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit, id. Caecin. 7, 19; 34, 100: cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui, id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8: primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit, id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically: ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum, Cic. Mil. 9, 24: at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus, id. Phil. 2, 28, 70.—
   C Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.: hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus ... cernam? Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III Advv.
   1    hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151: nunc hac An illac eam, incerta sum consili, id. Rud. 1, 3, 30: plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo, Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.: hac illac circumcursa, id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28: sequere hac, reducam te ubi fuisti, this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.: sequere hac me intus ad Glycerium nunc, Ter. And. 5, 6, 14: sequere me ergo hac intro, id. Ad. 4, 3, 18: i hac mecum intro, Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.: quin igitur ad illa spatia nostra pergimus? ... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram, Cic. Leg. 1, 4, 14: ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus, Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac (poet.): namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges, Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne: utrum hacin feriam an ab laeva latus? Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
   2    hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I In space.
   A Lit.: hos quos videtis stare hic captivos duos, etc. ... Senex qui hic habitat, etc., Plaut. Capt. prol. 1 sq.: ego jam dudum hic adsum, Ter. Eun. 4, 6, 5: quem praestolare hic ante ostium? id. ib. 5, 6, 5: hic propter hunc adsiste, id. Ad. 2, 1, 15: hic tui omnes valent, Cic. Fam. 6, 20, 3: non modo hic, ubi, etc.. . sed, ubicumque, etc., id. Verr. 2, 5, 55, § 143: mons ibi arduus Nomine Parnasus ... hic ubi Deucalion ... parva rate vectus adhaesit, Ov. M. 1, 319: hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit, Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17: hicine, id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76: facile hic plus mali est, quam illic boni, Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20: hic segetes, illic veniunt felicius uvae, Verg. G. 1, 54: hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes, Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.: hic proxume viciniae, in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2: modo vidi virginem hic viciniae miseram, Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
   B Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here: hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit, Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49: hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas, id. Arch. 4, 8; cf.: hic vos dubitabitis, judices, id. Verr. 2, 2, 44, § 109: hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc., id. de Imp. Pomp. 13, 39: hic jam plura non dicam, id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra): hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur, Ter. And. 4, 1, 14: ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus, Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.): alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia, Vell. 2, 49, 3.—
II Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture: hic reddes omnia, Ter. And. 2, 3, 15: hic ego quid praedicem? Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26: hic cum uterque me intueretur, id. Fin. 2, 1, 1; so, hic cum, id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3: hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit, Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 § 66 al.: hic regina gravem poposcit pateram, Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus; hic Scipio, etc., Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
   3    huc (access. form hoc), v. huc.

Latin > French (Gaffiot 2016)

(1) hĭc,² hæc, hoc, adj.-pr. démonstr., ce, cet, cette ; celui-ci, celle-ci ; ceci, cela [désigne l’objet qui est le plus rapproché dans le temps ou dans l’espace ; par suite, pour un avocat, son client ; pour un écrivain en général, ce qui le concerne lui-même ou ce qui le touche de plus près]
1 hic est ille Demosthenes Cic. Tusc. 5, 103, voilà le fameux Démosthène ; hæc civitas, hæc ætas Cic. Rep. 1, 1, cette cité, cette génération (notre...) ; his paucis diebus Cic. CM 50, ces jours derniers seulement ; hæc [pl. n.] Cic. Fam. 5, 13, 3, la situation actuelle || [attraction] hanc similitudinem scribendi multi secuti sunt Cic. de Or. 2, 53 [hanc = hujus rei = horum annalium ] beaucoup ont adopté une ressemblance de style avec ces annales = une manière d’écrire semblable à celle de ces annales
2 [joint à un autre pronominal] hoc idem Cæs. G. 7, 15, 2, cette même chose ; hoc id ipsum est quod utile appellatur Cic. Off. 2, 9, la chose qui nous occupe est précisément ce qui s’appelle l’utile ; hoc meum consilium Cic. Fam. 4, 4, 4, ce dessein que j’avais formé ; hic ille legatus Cic. Fl. 52, ce fameux ambassadeur
3 hic... ille ; a) [en gén.] hic se rapporte au mot le plus rapproché, ille au plus éloigné dans la phrase : ut sint illa vendibiliora, hæc uberiora certe sunt Cic. Fin. 1, 12, à supposer que ces études-là soient mieux achalandées, celles-ci sont à coup sûr plus fécondes ; [mais l’ordre peut être inverse dans la pensée de l’écrivain] : cave Catoni anteponas Socratem : hujus facta, illius dicta laudantur Cic. Læl. 10, garde-toi de préférer à Caton Socrate ; du premier (du nôtre) ce sont les actes, du second (de l’autre), ce sont les paroles qu’on loue, cf. Cic. Com. 7 ; Fin. 4, 10 ; Liv. 29, 33, 10 ; 30, 30, 19 ; b) hic renvoie à ce qui précède, ille annonce ce qui suit] : sed hoc commune vitium, illæ Epicuri propriæ ruinæ Cic. Fin. 1, 18, mais ce que je viens de dire est leur défaut commun, voici les parties ruineuses imputables en propre à Épicure ; c) hic et ille, tel et tel : hoc signum et illud Cic. Verr. 2, 1, 53, telle et telle statue, cf. Cic. Verr. 2, 4, 140 ; [qqf.] hic et hic : hoc et hoc Cic. Inv. 1, 99, telle et telle chose || hic aut ille, l’un ou l’autre [quand il s’agit de deux objets] : Liv. 24, 3, 17
4 [pour résumer ce qui précède] : voilà, tel est : hæc illa sunt tria genera quæ Cic. Ac. 1, 22, telles sont ces trois classes que... ; hæc et talia faciundo Sall. J. 85, 36, c’est en faisant cela et des choses analogues que... ; est hæc divina atque incredibilis virtus imperatoris Cic. Pomp. 36, c’est là (vous voyez là) le talent merveilleux et incroyable du capitaine
5 [annonçant ce qui suit] : a) [une énumération] : existimo in summo imperatore quattuor has res inesse oportere, scientiam rei militaris... Cic. Pomp. 28, à mon avis, un grand général doit réunir en lui les quatre avantages suivants, science militaire... ; b) [prop. inf.] : Cic. Rep. 1, 25 ; 2, 5, etc. ; hæc est illa præstans et divina sapientia... nihil admirari Cic. Tusc. 3, 30, c’est bien là ce qui constitue cette sagesse éminente et divine, savoir... ne s’étonner de rien ; c) quod, ce fait que : Cic. Rep. 1, 11 ; 1, 19 ; etc. ; d) ut subj. : Cic. Rep. 1, 8 ; Fam. 2, 1, 2, etc. ; quemquam hoc errore duci, ut arbitretur Cic. Off. 1, 148, être guidé par cette erreur, à savoir penser que..., par cette erreur de croire que... ; hæc universi senatus communis est laus, ut constet... Cic. Sulla 82, c’est à la gloire commune du sénat tout entier, ce fait reconnu que... ; e) [interr. ind.] : hoc primum videamus, quid sit id ipsum quod quærimus Cic. Rep. 1, 38, voyons d’abord ceci : en quoi consiste l’objet même de notre enquête ?
6 n. hoc avec gén. : hoc commodi est quod... Cic. Amer. 91, il y a cet avantage que... ; hoc muneris Cic. Off. 2, 50, cette tâche, cf. Cic. Verr. 2, 3, 32 ; Har. 14 ; etc. || pl. n. : horum utrumque Cic. Cæc. 86 ; horum neutrum Cic. Ac. 2, 113, chacune de ces deux choses, aucune de ces deux choses ; perfecta gloria constat ex tribus his... Cic. Off. 2, 31, la gloire parfaite résulte des trois conditions suivantes...: his expositis Cic. Off. 1, 99, après cette exposition || [expr.] hoc est, c’est-à-dire : Sulla 49 ; Mil. 24 ; Phil. 2, 70, etc.
7 acc. exclam. : hanc audaciam ! Cic. Verr. 2, 5, 62, une telle audace ! hunc quoque felicem ! Cic. Phil. 3, 26, heureux est-il lui aussi !
8 hic homo = ego : Pl. Bacch. 161 ; Curc. 248, etc. ; Ter. Andr. 310 ; Haut. 13 ; Hor. S. 1, 9, 47
9 [constr. partic.] : ea quæ observata sunt... hæc Cic. de Or. 1, 109, les choses qui ont été observées..., ces choses-là (en question)... ; eum qui... hunc Cic. de Or. 1, 169, celui qui... cet homme... ; tu istos captivos duos... quos emi... his indito catenas singularias Pl. Capt. 112 [mss], toi, tes deux captifs que tu gardes]... que j’ai achetés... à ces gens-là [geste] mets des chaînes simples || quid hoc tota Sicilia est clarius quam omnes... virgines convenisse Cic. Verr. 2, 4, 77 quam fait pléonasme après l’abl. hoc ] est-il fait plus connu que celui-ci dans toute la Sicile, savoir que toutes les jeunes filles se sont rassemblées, cf. de Or. 1, 169 et comparer Fin. 1, 19 ; Nat. 1, 38. formes arch. : dat. sing. f. hæ Cato Agr. 14, 3 || nom. pl. m. hic Enn. Ann. 436 ; Pl. Ps. 822 ; Varro L. 6, 73 ; nom. pl. m. heis (cf. heisce, hisce ) || f. pl. hæc Pl. Bacch. 1142 ; Ter. Andr. 656 ; Lucr. 3, 599 ; Varro L. 5, 75 ; Cic. Tusc. 1, 22, etc. || gén. pl. horont [corruption de horunc, cf. hice ] CIL 1, 1211 || dat.-abl. hibus Pl. Curc. 506, cf. Varro L. 8, 78 ; Char. 54, 19 || v. hice.
(2) hīc⁶ (arch. heic ), adv.,
1 ici, dans ce lieu-ci, en cet endroit : Cic. Fam. 6, 20, 3 ; Verr. 2, 5, 143, etc. || avec gén. : hic viciniæ Pl. Mil. 273, ici dans le voisinage, cf. Ter. Andr. 70 || hic... illic..., ici...là ; dans un endroit... dans l’autre : Pl., Ter. ; Virg. G. 1, 54 ; nec hic nec illic Liv. 8, 37, 6, ni ici ni là ; aut hic aut illic Varro R. 3, 5, 6, ou ici ou là ; hic illic Ov. M. 7, 581, çà et là
2 [fig.] a) sur ce point, à cette occasion : Cic. Arch. 8 ; Verr. 2, 2, 109 ; etc. ; b) alors, à ce moment : Cic. Sest. 12 ; Cat. 1, 26 ; Br. 148 ; Fin. 2, 1, etc. ; hic tum Cic. Verr. 2, 1, 66, à ce moment alors, cf. Cic. Clu. 49 ; 56 ; 73.

Latin > German (Georges)

(1) hic¹, haec, hoc, Pronom. demonstr. dieser, diese, dieses (v. dem in unmittelbarer Nähe [in Raum, Zeit und Vorstellung] Befindlichen, dah. in gerichtl. Reden von der Partei des Redners, in Briefen von der ersten Person und von allem, was zu dem Schreibenden in nächster Beziehung steht), I) im allg.: hic avunculus, Cic.: genus hoc, Cic.: hoc docere, haec dicere, Cic. – verb. hic ipse, Cic.: hic ille, hic iste, hic talis, quidam hic, Komik., Cic. u.a. (s. über hic est ille, hoc est illud Brix Plaut. capt. 784. Klotz u. Spengel Ter. Andr. 787. Müller Liv. praef. § 10). – hic... ille, hic... iste u. dgl., dieser... jener (zuw. auch jener od. ersterer... dieser, wenn sich nämlich hic auf das der Wortstellung nach Entferntere, aber dem Gedanken nach Nähere bezieht), Cic. – hic oft auf einen folg. Gedanken hinweisend, der durch einen Satz mit qui, od. im Acc. u. Infin., od. durch einen Satz m. quod od. quia, m. ut od. ne ausgedrückt wird, Cic. – haec et haec, das und das, dieses und jenes, zB. scire, Quint. – n. sing. hoc subst., quidquid ego huius feci, alles, was ich in dieser Sache getan habe, Ter. heaut. 961: m. Genet., hoc commodi est, quod etc., Cic.: hoc litterularum exaravi etc., Cic.: hoc mihi iuris cum venia dabis, das, was Rechtens ist, was ich als mein Recht beanspruche, Hor. (vgl. Fritzsche Hor. sat. 1, 4, 104). – absol., Plur. haec, α) = diese Stadt, dieser Staat, haec delere, haec vastare, Cic.; s. Halm Cic. Cat. 1, 21. – β) = das ganze sichtbare Weltgebäude, Cic. de nat. deor. 1, 23 u.a.; vgl. Ochsner Ecl. Cic. p. 1 sq. – II) insbes.: A) auf etwas mit dem Finger hinweisend, bes. auf sich selbst, dieser da, der da, statt ich (griech. ὅδε; vgl. Brix Plaut. capt. 148 u. trin. 172. Meißner Ter. Andr. 310. Wagner Ter. heaut. prol. 13), tu si hic sis, aliter sentias, Ter.: so hic homo = ego, huic homini = mihi, Komik.: hunc hominem = me, Hor.: hunc in collum, auf diesen meinen Hals, Plaut. – huius non facio, nicht so viel = nicht das Geringste, Ter. – B) mit bes. Beziehung auf die Zeit, dieser, diese, dieses = gegenwärtig, jetzt, jetzt gewöhnlich, status hic rerum, Cic.: hi mores, Cic.: haec magnificentia, Liv.: his temporibus, Cic.: his duobus mensibus, in den letzten zwei M., Cic.: so auch his annis viginti, Sall. (vgl. Wopkens Lectt. Tull. p. 349 sq.) – hoc (Akk.) aetatis, in diesem Alter, Plaut.: hoc noctis, in dieser N., Plaut. (s. Brix Plaut. trin. 787). – absol., Plur. haec, die jetzigen Zustände, Cic. ep. 5, 13, 3. – / Genet. huius einsilbig bei Plaut. Amph. 266 u. Auct. prol. Plaut. Amph. 51 u. 96: Dat. huic in der Regel bei Dichtern einsilbig, zB. Verg. ecl. 2, 53; georg. 1, 171 u.a. (zweisilbig bei Avien. descr. orb. 22 u. Sidon. carm. 7, 145). – Archaist. Kasusformen: Dat. sing. fem. hae, Cato r. r. 14, 3: Plur. nom. masc. hic, Enn. ann. 436. Plaut. Pseud. 822. Varro LL. 6, 73: fem. haec, Turpil. com. 41. Plaut. Bacch. 1142 u.a. Ter. Andr. 656 u.a. Lucr. 3, 599. Catull. 64, 320 M. Tibull. 3, 5, 71 M. Varro LL. 5, 75 u. 96 137. Cic. Tusc. 1, 22 u.a. (s. Sorof zur St. S. 271): Genet. plur. horont, Corp. inscr. Lat. 1, 1007: Dat. u. Abl. hibus, Plaut. Curc. 506; vgl. Varro LL. 8, 78. Charis. 54, 19. – Über hic übh. vgl. Neue-Wagener Formenl.³ 2, 411 ff. u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 320. F. Schmidt de pron. dem. formis Plaut. Berol. 1875 u. bes. dessen Rez. von Studemund in Fleckeisens Jahrbb. 1876. S. 57 ff.
(2) hīc² u. arch. heic, Adv., hier, I) eig. = an diesem Orte, an dieser Stelle, hier bei uns, Komik., Cic. u.a.: hic in fano, hic in proximo, hic ante aedes, Plaut.: m. folg. Genet., hic viciniae (hier in der N.), hic proximae viciniae (hier in der nächsten Nähe), Komik. (s. Brix Plaut. mil. 273. Meißner, Ter. Andr. 70), dah. hic... illic, hier... dort, an einem Orte... an dem andern, Plaut. u. Verg. – II) übtr.: A) hier = hierin, hierbei, in diesem Falle, bei dieser Gelegenheit, unter solchen od. bei so bewandten Umständen, Cic. u.a.: bes. um eine gewisse Unzufriedenheit od. Mißbilligung dessen auszudrücken, was andere gesagt u. getan haben = und nun, und da, hic tu miraris, Cic.; vgl. Kritz Sall. Cat. 52, 11. – B) v. der Zeit, hier, da = hierauf, alsdann, nunmehr, Cic. u.a.