ἐκ
ἐπέμψατε ἀγγέλους τοῖς ἀλλήλοις ὥστε ἔγνωτε τὸν κίνδυνον → you sent messengers to one another so that you knew the danger
English (LSJ)
before a vowel ἐξ, also
A ἐξ τῳ ϝοίκῳ Inscr.Cypr. 135.5 H., in Att. Inscrr. before ς ξ ζ ρ and less freq. λ ; ἐγ- in Inscrr. before β γ δ λ μ ν ; Cret. and Boeot. ἐς Leg.Gort.2.49, Corinn.Supp.2.67 ; ἐχ freq. in Att. Inscrr. before χ φ θ (and in early Inscrr. before ς, IG12.304.20) ; also ἐ Ναυπάκτω ib.9(1).334.8 (Locr.) ; (ἐτ is for ἐπὶ in ib 9(2).517.14 (Thess.)) :—Prep. governing GEN. only (exc. in Cypr. and Arc., c. dat., Inscr.Cypr.135.5 H. (Idalium), (in form ἐς) IG5(2).6.49 (Tegea, iv B.C.)) :—radical sense, from out of, freq. also simply, from. I OF PLACE, the most freq. usage, variously modified : 1 of Motion, out of, forth from, ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Il.1.269, cf.Pl.Prt.321c, etc. ; μάχης ἔκ Il.17.207 ; ἂψ ἐκ δυσμενέων ἀνδρῶν 24.288 ; ἐξ ὀχέων, ἐξ ἕδρης, 3.29, 19.77 ; φεύγειν ἐκ πολέμοιο 7.119 ; ἐκ τῶν πολεμίων ἐλθεῖν X.Cyr.6.2.9 ; ἐκ χειρῶν γέρας εἵλετο Il.9.344, cf. S.Ph.1287 (but ἐκ χειρὸς βάλλειν or παίειν to strike with a spear in the hand, opp. ἀντιτοξεύειν or ἀκοντίζειν, X.An.3.3.15, Cyr.4.3.16 ; ἐκ χειρὸς τὴν μάχην ποιεῖσθαι ib.6.2.16, cf. 6.3.24, etc.) ; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν ib.5.3.3 ; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Pl.Com.190. 2 ἐκ θυμοῦ φίλεον I loved her from my heart, with all my heart, Il.9.343 ; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάσασθαι X.Oec.10.4 ; μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες Ἄρη A.Ag.48 (anap.) ; δακρυχέων ἐκ φρενός Id.Th.919 (anap.) ; οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις S.El.344 ; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι receive with kindly heart, Id.OC486 ; ἐξ ὀμμάτων ὀρθῶν δὲ κἀξ ὀρθῆς φρενός Id.OT528 ; ὀρθὸς ἐξ ὀρθῶν δίφρων with chariot still upright, Id.El.742 ; ἐξ ἀκινήτου ποδός Id.Tr.875 ; ἐξ ἑνὸς ποδός Id.Ph.91. 3 to denote change or succession, freq. with an antithetic repetition of the same word, δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ one evil comes from (or after) another, Il.19.290 ; ἐκ φόβου φόβον τρέφω S.Tr.28 ; πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν, ἀλλάττειν, Pl. Sph.224b, Plt.289e ; λόγον ἐκ λόγου λέγειν D.18.313 ; πόρους ἐκ πόρων ὑπισχνούμενοι Alciphr.1.8 ; ἀπαλλάττειν τινὰ ἐκ γόων S.El.291 ; ἐκ κακῶν πεφευγέναι Id.Ant.437 : hence, instead of, τυφλὸς ἐκ δεδορκότος Id.OT454 ; λευκὴν..ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα Id.Ant.1093 ; ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονώς D.18.131, cf. X. An.7.7.28, etc. 4 to express separation or distinction from a number, ἐκ πολέων πίσυρες four out of many, Il.15.680 ; μοῦνος ἐξ ἁπάντων σωθῆναι Hdt.5.87 ; εἶναι ἐκ τῶν δυναμένων to be one of the wealthy, Pl.Grg.525e ; ἐμοὶ ἐκ πασέων Ζεὺς ἄλγε' ἔδωκεν to me out of (i.e. above) all, Il. 18.431, cf. 432 ; ἐκ πάντων μάλιστα 4.96, cf. S.Ant. 1137 (lyr.), etc. ; redundant, εἷς τῶν ἐκ τῶν φίλων σου LXX Jd.15.2. 5 of Position, outside of, beyond, chiefly in early writers, ἐκ βελέων out of shot, Il.14.130, etc. ; ἐκ καπνοῦ out of the smoke, Od.19.7 ; ἐκ πατρίδος banished from one's country, 15.272 ; ἐκ μεσου κατῆστο sate down apart from the company, Hdt.3.83 ; ἐξ ἠθέων τὸν ἥλιον ἀνατεῖλαι out of its accustomed quarters, Id.2.142; ἐξ ὀφθαλμῶν out of sight, Id.5.24 ; ἐξ ὁδοῦ out of the road, S.OC113. 6 with Verbs of Rest, where previous motion is implied, on, in, δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθος..πῦρ lighted a fire from (i.e. on) his helmet, Il.5.4 ; ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο washed his body in the river (with water from the river), Od.6.224 : freq. with Verbs signifying hang or fasten, σειρήν..ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες having hung a chain from heaven, Il.8.19 ; ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα he hung his lyre from (i.e. on) the peg, Od.8.67 ; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος fasten from i.e. upon) a thing, 12.51 ; μαχαίρας εἶχον ἐξ ἀργυρέων τελαμώνων Il.18.598 ; πρισθεὶς ἐξ ἀντύγων gripped to the chariot-rail, S.Aj.1030, etc.; ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσα leading it [by a rein] upon her arm, Hdt.5.12 : with Verbs signifying hold, lead, ἐξ ἐκείνων ἔχειν τὰς ἐλπίδας to have their hopes dependent upon them, Th.1.84 ; ἐκ χειρὸς ἄγειν lead by the hand, Bion Fr.7.2 ; ἐκ ποδὸς ἕπεσθαι ib.6.2 ; ἐκ τῆς οὐρᾶς λαμβάνεσθαι Luc.Asin.23 : with the Art. indicating the place of origin, οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι the robbers of the islands, Th.1.8, cf. 2.5, 13 ; τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας those in the sea-fight, Pl. Ap.32b ; τοὺς ἐκ τῶν σκηνῶν those in the tents, D.18.169 ; ἁρπασόμενοι τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν X.Cyr.7.2.5 ; οἱ ἐκ τοῦ πεδίου ἔθεον Id.An. 4.6.25 : even with Verbs of sitting or standing, εἰσεῖδε στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο from Olympus where she stood, Il.14.154 ; καθῆσθαι ἐκ πάγων to sit on the heights and look from them, S.Ant.411 ; στὰς ἐξ ἐπάλξεων ἄκρων E.Ph.1009 ; ἐκ βυθοῦ at the bottom, Theoc.22.40 : phrases, ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς, on the right, left, X.Cyr.8.3.10, etc.; οἱ ἐξ ἐναντίας, οἱ ἐκ πλαγίοὐ ib.7.1.20 ; ἐκ θαλάσσης, opp. ἐκ τῆς μεσογείας, D.18.301. 7 νικᾶν ἔκ τινος win a victory over.., Apoc.15.2. II OF TIME, elliptic with Pron. relat. and demonstr., ἐξ οὗ [χρόνου] since, Il.1.6, Od.2.27, etc.; in apod., ἐκ τοῦ from that time, Il.8.296 ; ἐκ τούτου X.An.5.8.15, etc. (but ἐκ τοῖο thereafter, Il.1.493, and ἐκ τούτων or ἐκ τῶνδε usu. after this, X.Mem.2.9.4, S.OT235) ; ἐξ ἐκείνου Th.2.15 ; ἐκ πολλοῦ (sc. χρόνου) for a long time, Id.1.68, etc.; ἐκ πλέονος χρόνου Id.8.45 ; ἐκ πλείστου ib.68 ; ἐξ ὀλίγου at short notice, Id.2.11 (but also a short time since, Plu.Caes.28) ; ἐκ παλαιοῦ X.Mem.3.5.8 ; ἐκ παλαιτάτου Th.1.18. 2 of particular points of time, ἐκ νεότητος..ἐς γῆρας Il.14.86 ; ἐκ γενετῆς 24.535 ; ἐκ νέου, ἐκ παιδός, from boyhood, Pl.Grg.510d, R.374c, etc.; ἐκ μικροῦ παιδαρίου D.53.19 ; ἐξ ἀρχῆς A.Eu.284, etc.; καύματος ἔξ after hot weather, Il.5.865; νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω αἰθέρος ἐκ δίης after clear weather, 16.365 ; ἐκ δὲ αἰθρίης καὶ νηνεμίης συνδραμεῖν ἐξαπίνης νέφεα Hdt.1.87 ; so (like ἀπό II) ἐκ τῆς θυσίης γενέσθαι to have just finished sacrifice, ib.50, etc.; ἐκ τοῦ ἀρίστου after breakfast, X.An.4.6.21 ; ἐξ εἰρήνης πολεμεῖν to go to war after peace, Th. 1.120 ; γελάσαι ἐκ τῶν ἔμπροσθεν δακρύων X.Cyr.1.4.28 ; κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος A.Ag.900 ; τὴν θάλασσαν ἐκ Διονυσίων πλόϊμον εἶναι Thphr.Char.3.3 ; ἐκ χειμῶνος at the end of winter, Plu. Nic.20. 3 at, in, ἐκ νυκτῶν Od.12.286 ; ἐκ νυκτός X.Cyr.1.4.2, etc.; ἐξ ἡμέρας S.El.780 ; ἐκ μέσω ἄματος Theoc.10.5 ; ἐκ τοῦ λοιποῦ or ἐκ τῶν λοιπῶν for the future, X.Smp.4.56, Pl.Lg.709e. III OF ORIGIN, 1 of Material, out of or of which things are made, γίγνεταί τι ἔκ τινος Parm.8.12 ; ποιέεσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα Hdt.1.194 ; πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ A.Supp.953 ; εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Pl.R. 616c ; ἐκ λευκῶ ἐλέφαντος αἰετοί Theoc.15.123 ; στράτευμα ἀλκιμώτατον ἂν γένοιτο ἐκ παιδικῶν X.Smp.8.32 ; συνετάττετο ἐκ τῶν ἔτι προσιόντων formed line of battle from the troops as they marched up, Id.An.1.8.14. 2 of Parentage, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, etc., Il. 20.106,6.206, etc.; ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἐσσί (where γένος is acc. abs.) 5.896 ; σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης 19.111 ; ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως S.Ph.260 ; πίρωμις ἐκ πιρώμιος Hdt.2.143 ; ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Pl.Phdr.246a ; τὸν ἐξ ἐμῆς μητρός S.Ant.466, etc. 3 of Place of Origin or Birth, ἐκ Σιδῶνος..εὔχομαι εἶναι Od.15.425, cf. Th.1.25, etc.; ἐκ τῶν ἄνω εἰμί Ev.Jo.8.23; ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου βουλή the Areopagus, Arist.Ath.4.4, etc. ; οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aeschin.1.54 ; οἱ ἐκ τοῦ Περιπάτου the Peripatetics, Luc.Pisc.43 ; ὁ ἐξ Ἀκαδημείας the Academic, Ath.1.34b ; οἱ ἐκ πίστεως Ep.Gal.3.7 ; οἱ ἐξ ἐριθείας Ep.Rom.2.8. 4 of the Author or Occasion of a thing, ὄναρ, τιμὴ ἐκ Διός ἐστιν, Il.1.63,2.197, cf. Od.1.33, A.Pers.707, etc.; θάνατος ἐκ μνηστήρων death by the hand of the suitors, Od.16.447 ; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα walls built by them, Hdt.2.148 ; κίνημα ἐξ αὑτοῦ spontaneous motion, Plot.6.1.21 ; ὕμνος ἐξ Ἐρινύων A.Eu.331 (lyr.) ; ἡ ἐξ ἐμοῦ δυσβουλία S.Ant.95 ; ὁ ἐξ ἐμοῦ πόθος Id.Tr.631. 5 with the agent after Pass. Verbs, by, Poet. and early Prose, ἐφίληθεν ἐκ Διός they were beloved of (i.e.by) Zeus, Il.2.669 ; κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός ib. 70; προδεδόσθαι ἐκ Πρηξάσπεος Hdt.3.62; τὰ λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου Id.7.175, cf. S.El.124 (lyr.), Ant.93, Th.3.69, Pl.Ti.47b; ἐξ ἁπάντων ἀμφισβητήσεται Id.Tht.171b; ὁμολογουμένους ἐκ πάντων X.An.2.6.1 ; τὰς ἐκ θεῶν τύχας δοθείσας S.Ph.1316, cf. Pl.Ly.204c : with neut. Verbs, ἐκ..πατρὸς κακὰ πείσομαι Od.2.134, cf. A.Pr.759 ; τλῆναί τι ἔκ τινος Il.5.384 ; θνήσκειν ἔκ τινος S.El.579, OT854, etc.; τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων Hdt.1.1. 6 of Cause, Instrument, or Means by which a thing is done, ἐκ πατέρων φιλότητος in consequence of our fathers' friendship, Od.15.197 ; μήνιος ἐξ ὀλοῆς 3.135 ; ἐξ ἔριδος Il. 7.111 ; τελευτῆσαι ἐκ τοῦ τρώματος Hdt.3.29 ; ἐκ τίνος λόγου; E. Andr.548 ; ἐκ τοῦ; wherefore? Id.Hel.93 ; λέξον ἐκ τίνος ἐπλήγης X. An.5.8.4 ; ποιεῖτε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας make yourselves friends of (i.e. by means of).., Ev.Luc.16.9 ; ζῆν ἔκ τινος X. HG3.2.11 codd.; ἐκ τῶν ἰδίων τρέφειν ἐμαυτόν Isoc.15.152 ; ἐκ τόξων ἀνύσαι γαστρὶ φορβάν S.Ph.710 (lyr.). 7 in accordance with, ἐκ τῶν λογίων Hdt.1.64 ; ὁ ἐκ τῶν νόμων χρόνος D.24.28 ; ἐκ κελεύματος A. Pers.397, cf. Sophr.25 ; ἐκ τῶν ξυγκειμένων Th.5.25 ; ἐκ τῶν παρόντων ib.40, etc.; ἐκ τῶν ἔργων κρινόμενοι X.Cyr.2.2.21, cf. A.Pr.485. 8 freq. as periphr. for Adv., ἐκ προνοίας IG12.115.11 ; ἐκ βίας by force, S.Ph.563 ; ἐκ δόλου Id.El.279 ; ἐκ παντὸς τρόπου ζητεῖν Pl.R.499a : esp. with neut. Adjs., ἐξ ἀγχιμόλοιο, = ἀγχίμολον, Il.24.352 ; ἐκ τοῦ ἐμφανέος Hdt.3.150; ἐκ τοῦ φανεροῦ, ἐκ τοῦ προφανοῦς, Th.4.106, 6.73 ; ἐκ προδήλου S.El.1429 ; ἐξ ἴσου, ἐκ τοῦ ἴσου, Id.Tr.485, Th.2.3 ; ἐξ ἀέλπτου Hdt.1.111, etc.: with fem. Adj., ἐκ τῆς ἰθέης Id.3.127 ; ἐκ νέης Id.5.116 ; ἐξ ὑστέρης Id.6.85 ; ἐκ τῆς ἀντίης Id.8.6 ; ἐκ καινῆς Th.3.92 ; ἐξ ἑκουσίας S.Tr.727 ; ἐκ ταχείας ib.395. 9 of Number or Measurement, with numerals, ἐκ τρίτων in the third place, E.Or.1178, Pl.Grg.500a, Smp.213b ; distributively, apiece, Ath.15.671b. b of Price, ἐξ ὀκτὼ ὀβολῶν SIG2587.206 ; ἐκ τριῶν δραχμῶν ib.283 ; συμφωνήσας ἐκ δηναρίου Ev.Matt.20.2. c of Weight, ἐπιπέμματα ἐξ ἡμιχοινικίου Inscr.Prien.362 (iv B.C.). d of Space, θινώδης ὢν ὁ τόπος ἐξ εἴκοσι σταδίων by the space of twenty stades, Str.8.3.19. B ἐκ is freq. separated from its CASE, Il.11.109, etc.—It takes an accent in anastrophe, 14.472, Od.17.518.—Ep. use it with Advbs. in -θεν, ἐξ οὐρανόθεν, ἐξ ἁλόθεν, ἐξ Αἰσύμηθεν, Il.17.548, 21.335, 8.304 ; ἐκ Διόθεν Hes.Op.765 ; ἐκ πρῴρηθεν Theoc.22.11.—It is combined with other Preps. to make the sense more definite, as διέκ, παρέκ, ὑπέκ. C IN COMPOS. the sense of removal prevails ; out, away, off. 2 to express completion, like our utterly, ἐκπέρθω, ἐξαλαπάζω, ἐκβαρβαρόω, ἐκδιδάσκω, ἐκδιψάω, ἐκδωριεύομαι, ἐξοπλίζω, ἐξομματόω, ἔκλευκος, ἔκπικρος. D As ADVERB, therefrom, Il.18.480.
German (Pape)
[Seite 748] vor Vocalen ἐξ, doch zuweilen auch vor Consonanten, bes. σ in Inscr., wo vor β, δ, λ u. μ auch ἐγ geschrieben ist. Praeposit. c. genit. Im Allgemeinen das Ausgehen aus Etwas heraus bezeichnend: – 1) vom Orte, aus, von Etwas her, – a) zunächst bei Verbis der Bewegung, den Ausgangspunkt bezeichnend; ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Il. 1, 269, u. so bei allen Folgenden; ἐξ οἴκων μολεῖν Soph. Phil. 60; ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς Plat. Prot. 321 c; ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον Xen. An. 3, 4, 25; ἐκ νηῶν, ἐκ πόντοιο, von den Schiffen aus, Il. 8, 213 Od. 19, 375; auch übertr., μεταστρέψαι ἦτορ ἐκ χόλου, vom Zorn abwenden, Il. 10, 107. Auch hier stehen die Menschen oft für das Land, ἐκ τῶν πολεμίων ἐλθεῖν Xen. Cyr. 6, 2, 9, vgl. An. 1, 7, 13; ἃ ἐκ τῶν Ταόχων ἔλαβον 4, 7, 17; ἐξ ἐμοῦ, aus meinem Hause, Ar. Par 1195; ἐκ τῶν γειτόνων, aus der Nachbarschaft, Lycurg. 21; Ar. Plut. 431. An σώζειν ἐκ τῆσδε γῆς, Soph. Phil. 524, schließt sich ἐκ πολλῶν ἔσωσας, El. 1348; ἐκ κακῶν πεφευγέναι, Ant. 833; παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ El. 975; κολώνης ἐξ ἄκρας νεόῤῥυτοι πηγαί 882; ἐκ φοινίας πληγῆς αἱμα Ai. 901; vgl. ἐξ ἀειρύτου χοὰς κρήνης ἔνεγκον O. C. 470; δύσνιπτον ἐκ δέλτου γραφήν Tr. 680; ἀμφίκλυστος ἐκ πόντου πέτρα Phil. 777, aus dem Meere hervorragend; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Plat. com. Poll. 6, 103; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν, aus goldenen Schalen, Xen. Cyr. 5, 3, 3; ἐξ ὕπνου ἐγείρειν Il. 5, 413. – b) Eine eigenthümliche Kürze liegt in Ausdrücken wie ὁ ἐκ Βυζαντίου ἁρμοστὴς μέλλει ἥξειν Xen. An. 6, 2, 17, wie auch wir »der Harmost aus Byzanz wird kommen« sagen; ἁρπάζειν τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν, das, was im Hause ist, aus demselben rauben, plündern, Cyr. 7, 2, 5; τοὺς ἐκ τῶν πόλεων λαβεῖν An. 1, 2, 3; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔθεον u. ä.; einfacher ist τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα 5, 3, 9; ἅπαντα τἀκ τῆς οἰκίας ἀπώλεσεν Philem. Stob. fl. 105, 50; οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' αὐτοῦ, die Räuber auf den Inseln wurden von diesem verjagt, Thuc. 1, 8, vgl. 1, 105. 2, 5. 13. – Mit δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη Soph. Phil. 1271 u. μεθιέναι O. C. 910 ist zu vgl. οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες, das sind ἀκοντισταί, Xen. An. 3, 3, 15; ἐκ χειρὸς χρῆσθαι Cyr. 1, 2, 9, u. oft μάχεσθαι u. ä. – c) Sehr häufig sind bes. bei den Geschichtschreibern die Bezeichnungen ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς u. ä., von der rechten Seite, die oft auch mit Verdis der Ruhe verbunden sind: ἐκ τοῦ ἔμπροσθεν στῆναι Xen. Cyr. 2, 2, 6; οἱ ἐξ ἐναντίας 7, 1, 20; ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ θάτερα Plat. Prot. 314 e; τόπος ἀπότομος ἐκ θαλάττης, von der Meeresseite, Crit. 118 a; ἐκ μὲν θαλάττης τὴν Εὕβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς, ἐκ δὲ μεσογαίας τὴν Βοιωτίαν Dem. 18, 301. Vgl. πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης, πολλὰ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται θνητοῖς Aesch. Pers. 694; τοὺς ἱππέας ἐκ πλαγίου τάττειν τῶν Ἀθηναίων, den Athenern in die Flanken stellen, Thuc. 7, 6; daher οἱ ἐκ τοῦ πλαγίου, die in der Flanke stehenden, Xen. Cyr. 7, 1, 20; – ἐξ ἀγχιμόλοιο ἰδεῖν, in der Nähe, Il. 24, 352; ἐκ πολλοῦ, πλείονος u. ä. φεύγειν, ἐκ τοσούτου διώκειν, von weitem, aus so weiter Entfernung, Thuc. 4, 129 Xen. An. 1, 10, 11 u. öfter; Hell. 4, 4, 10 An. 2, 21, 8; ἐκ τόξου ῥύματος καταλαβεῖν, von Bogenschußweite aus, An. 3, 3, 15; ἐξ ἀκοντίου βολῆς ᾕρουν Xen. Hell. 4, 5, 15; ἐξ ὄψεως μήκους Cyr. 4, 3, 16; ἐκ πολλοῦ προορᾶν 5, 4, 49; Sp., wie ἐξ εἴκοσι βημάτων, auf zwanzig Schritt, Plut. Demetr. 21. – d) die Bdtg außerhalb ist in ἐκ καπνοῦ κατέθηκα Od. 19, 7 nur scheinbar, u. eine Kürze des Ausdruckes, aus dem Rauch wegtragen u. niederlegen; οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, sc. φεύγω, Od. 15, 222; von Streitern, ἄστεος ἐκ σφετέρου, fern von, Il. 18, 210; vgl. Her. 2, 142; ἐκ μέσου καθῆσθαι, sich aus der Mitte wegsetzen, 3, 83, wie ἐκ μέσου γίγνεσθαι, Aesch. ep. 12, sich zurückziehen; bei Paus. 3, 14, 9 ist ἐκ τῆς πόλεως in ἐκτός von Sylburg geändert. – e) An kann es übersetzt werden in ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, er hing die Leier an den Pflock, nämlich so, daß sie von diesem herabhing, Od. 8, 67; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος, an Etwas anknüpfen, so daß das Band davon auszugehen scheint, 12, 51; ἐξ ἄντυγος ἡνία τείνας Il. 5, 322; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων 18, 598; τῆς δ' (ἀσπίδος) ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν, an demselben, 11, 38; προσφυὲς ἔκ τινος, daran sitzend, Od. 19, 58. Man vgl. ἐκ τῶν ζωστήρων φορεῖν φιάλας Her. 4, 40, am Gürtel hangend, wie 9, 74; τὰ δρέπανα ἐκ τῶν ἀξόνων Xen. An. 1, 8, 10. So auch ἐκ χειρὸς λαμβάνεσθαι u. ä., ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν, an einem Stabe, Soph. O. C. 848; vgl. τοῖς τυφλοῖσι κέλευθος ἐκ προηγητοῦ πέλει, die Blinden wandern an der Hand des Führers, Ant. 989; – die Uebersetzung auf in Verbindungen wie ἕλκεν νευρὴν – αὐτόθεν ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἧκε δ' ὀϊστόν Od. 21, 420 ist nicht genau, es ist auch hier = von dem Sitze aus, dasitzend, wie auch bei Soph. Ant. 407 καθἠμεθ' ἄκρων ἐκ πάγων an das Hinabschauen vom Berge zu denken, wie Il. 14, 154 Ἥρη εἰσεῖδε –. στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο u. Thuc. 3, 22 ᾔσθοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων, die auf den Thürmen Befindlichen bemerkten es von da aus, vgl. b). – Das Ausgehen von Etwas ist auch ein Absondern, Trennen von, aus, ἐκ δεσμῶν λυθείς Aesch. Prom. 507. 874; so bes. ἐκ πάντων, aus Allen heraus, vor Allen, Il. 4, 96, wie ἐκ μὲν ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν 18, 432; τὰν ἐκ πασᾶν τιμᾷς ὑπερταταν πόλεων Soph. Ant. 1124; ἐκ δὲ τῶν μάλιστ' ἐγώ O. C. 746, wie ἐκ πάντων μάλιστα Thuc. 2, 49 u. sonst; fast die Stelle des genit. partitivus vertretend, ἐκ πολέων πίσυρες, vier aus, von vielen, Il. 15, 680; ὅν ποτ' ἐκ πολλῶν ἐγὼ μόνον προσεῦρον πιστόν Soph. El. 1343; vgl. O. C. 70 Ant. 652 Tr. 731; μοῦνος ἐξ ἁπάντων Her. 5, 87; οὗτοι ἐσώθησαν ἐκ τῶν ἀμφὶ τοὺς μυρίους Xen. An. 5, 3, 3; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι Thuc. 1, 120; ἐκ πάντων τιμᾶν, vor Allen ehren, Her. 1, 134. – 2) In mannichfaltigen Verbindungen bezeichnet es den Ursprung, wobei immer an einen stetigen Zusammenhang des Abgeleiteten u. des Ursprünglichen zu denken ist: – a) den leiblichen Ursprung, sowohl den Vater als die Mutter bezeichnend; bei Hom. gew. ἔκ τινος εἶναι u. γενέσθαι, vollständiger ἐξ ἐμοῦ γένος ἐσσί, du stammst von mir dem Geschlechte nach, Il. 5, 896; ὦ παῖ, πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέος Soph. Phil. 260; ἐκ κείνου γεγώς Ai. 467; ἐξ ἧς ἔφυ γυναικός O. R. 458; Ai. 1268; μητρὸς ἐξ ὀρεσκόου βλάστημα Aesch. Spt. 514; σέθεν γὰρ ἐξ αἵματος γεγόναμεν Spt. 118; Plat. αὐτοί τε ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Phaedr. 246 a; αὐτὴ θνητὴ ἐκ θνητῶν Legg. X, 889 d; ἐκ γενναίων γαμεῖν Eur. Andr. 1280. – b) vom Vaterlande, ξένος μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων Aesch. Ch. 663; ὁ ἐξ Αἰτωλίας, = Αἰτωλός, Soph. El. 694; οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας, die Perser, Isocr. 4, 82. Hieran reihen sich bes. bei Späteren Umschreibungen, οἱ ἐκ Μακεδονίας βασιλεῖς, die macedonischen Könige, Pol. 2, 40, 5; οἱ ἐκ τῆς συγκλήτου, die Senatoren 3, 97, 1; οἱ ἐκ τῆς πόλεως, die Bürger, 4, 71, 11. Geläufig war οἱ ἐξ Ἀρείου πάγου, Oratt. Man vgl. οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aesch. 1, 54; οἱ ἐκ τοῦ περιπάτου, die Peripatetiker, Luc. Hermot. 11; u. was sich weiter davon entfernt, θάπτειν τοὺς ἐκ τῶν πολέμων, die in den Kriegen Gefallenen, Thuc. 2, 34 (vgl. ἀνελόμενος τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Plat. apol. 32 b); οἱ ἐκ τῶν ὑποδεεστέρων, die Dürftigeren, 2, 89; οἱ ἐκ διπλασίων κτημάτων Plat. Legg. V, 743 b. – c) seltener zeigt es den Stoff an; ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα Her. 1, 194; 3, 24; ἐκ πέτρας εἰργασμένος Aesch. Prom. 242; πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ Suppl. 931; τὸ ἄγκιστρον εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Plat. Rep. X, 616 c; στράτευμα ἐξ ἐραστῶν, aus Liebhabern bestehend, Xen. Conv. 8, 32. Man vgl. noch ἐκ ποταμοῦ νίζεσθαι Od. 6, 224;. ἐκ χρημάτων τριήρεις παρασκευάζεσθαι Plut. Them. 4; ἐκ τῶν ἰδίων (χρημάτων), aus eigenen Mitteln, Dem. 19, 229; ἐκ τῶν κοινῶν ταῖς ἰδίαις ἀπορίαις βοηθεῖν Isocr. 12, 140; ζῆν ἔκ τινος, Xen. Hell. 3, 2, 11; τρέφειν τινὰ ἐκ τῶν ἰδίων, Isocr. 15, 152; vgl. unten f. – d) vom geistigen Ursprunge, innerem Antriebe, ἐκ θυμοῦ φιλεῖν, aus Herzensgrunde, Il. 9, 486, wie Bion. 4, 2; ἐξ ἔριδος μάχεσθαι, in Folge des Streites, aus Haß, Il. 7, 111; Od. 4, 343; so Tragg., δακρυχέων ἐκ φρενός Aesch. Spt. 902; Ag. 532; ὁ ἐκ φρενὸς λόγος Ch. 105: ἐκ ποίου φρονήματος ἀτιμάζεις Suppl. 889; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι τὸν ἱκέτην Soph. O. C. 487; οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις El. 344, vgl. O. R. 528; ἐκ παντὸς τοῦ νοῦ Plat. Gorg. 510 b; ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος Xen. An. 7, 7, 43; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσθαι Oec. 10, 4. – e) Ganz allgemein von der Veranlassung, von der Etwas ausgeht; μήνιος ἐξ ὀλοῆς, in Folge, wegen des Zorns, Od. 3, 135; ἐξ ἀρέων κεχολωμένος Il. 9, 566; ἀρθεὶς νεικέων ἐξ ἀμφιλόγων Soph. Ant. 111; ἐκ τέχνης κακῆς πράσσειν Phil. 88; vgl. Plat. Tim. 33 d; ἐξ ἀβουλίας πεσεῖν Soph. El. 390; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω Ant. 180; παλαιῶν Ἄρεος ἐκ μηνιμάτων Eur. Phoen. 914. Dah. ἐκ τίνος ἐπλήγης; weshalb. Xen. An. 5, 8, 4; vgl. ἐκ διαβολῆς, ἐξ ὑποψίας, 2, 5, 5; ἀγαθὸς ἐκ πολυμαθίας γενόμενος Plat. Legg. VII, 811 a, wie ἐκ τέχνης ποιητὴς ἐσόμενος Phaedr. 245 a; ἔπαινον εἴληφεν ἔκ τινος Legg. I, 625 a; ἐκ τοιᾶσδε προφάσεως Critia. 120 d; ἄχθεσθαι ἔκ τινος Rep. VIII, 549 d; ἐξ ὑποβολῆς Xen. Cyr. 3, 3, 37; ἀρέσκειν ἔκ τινος Conv. 4, 57; μισεῖν ἐκ τῶν ἐγκλημάτων Dem. 1, 7; ἐκ τῆς βουλῆς 24, 63; μηδεὶς ἐκ τριηραρχίας ὑπάρξει ἀτελής 20, 20; ἐλπίδας ἔχειν ἔκ τινος Thuc. 1, 84; ἐξ εὐεργεσιῶν εὐμενῶς διατεθείς Isocr. 4, 28. Vgl. noch τὰ ἐξ ἀδικίας κέρδη Plat. Rep. II, 366 a; οἱ ἐκ τοῦ ἀδίκου φιλοκερδοῦντες Xen. An. 1, 9, 16; Cyr. 8, 8, 18; ἐκ τοῦ δικαίου Hell. 6, 5, 16; κτᾶσθαι Lys. 19, 9. Aehnlich πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος, in Folge, d. i. nach den Wunden, s. unten Xen. Cyr. 5, 4, 10. Häufig so auch von Personen, ἐκ θεό φιν πολεμίζειν, auf Antrieb der Götter, Il. 17, 101; ἐξ ἀνδρῶν τλῆμεν, auf Anlaß der Männer, 5, 384; τιμὴ ἐκ Διός ἐστιν 2, 197; vgl. Hes. O. 30; ὄναρ ἐκ Διός, ein vom Zeus veranlaßter Traum, Il. 1, 63; ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς Aesch. Prom. 761; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως 504; ἄτιμοι ἐκ θεῶν Ag. 997; vgl. ὕμνος ἐξ Ἐρινύων Eum. 327; τὰ ἐκ προτέρων ἀμπλακήματα 894; ἐξ ἐμοῦ κτήσει χάριν Soph. Phil. 1356; ἐπαίνου ἔκ τινος τυχεῖν Ant. 665; Tr. 449; τὰ ἐκ θεῶν τρέμοντες O. C. 257, den Götterspruch; ἡ ἐκ σοῦ δυσμένεια, dein Uebelwollen, El. 619; ἀπιστία ἔκ τινος Xen. An. 7, 7, 30; ὁ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εἰς τοὺς βαρβάρους φόβος, von den Hellenen ausgehend, veranlaßt, 1, 2, 18; ψόφος ἔκ τινος Thuc. 3, 22; σωτηρία ἔκ τινος, durch Einen bewirkte Rettung, Plat. Rep. VIII, 494 a; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα Her. 2, 148; ἡ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εὔνοια Pol. 3, 6, 13; ἡ ἐκ τούτου πρᾶξις 9, 29, 7; ἡ ἐκ τῆς πονηρίας αἰσχύνη, ἡ ἐκ τοῦ δανείζεσθαι ἀμηχανία, Plut. vit. aer. al. 6. Daher steht ἐκ sogar bei passivis für ὑπό, Hom. ἐφίληθεν ἐκ Διός Il. 2, 669; τετίμηται ἐκ παίδων Od. 7, 70; Τρώεσσι δὲ κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός Il. 2, 69; ἐκ φίλων κρατηθείς Aesch. Spt. 322; ἐκ θεῶν δοθείς Eum. 470; ἐκ βασιλέως δεδομένος Her. 8, 114; Xen. An. 1, 1, 6; ἐκ θεῶν δωρηθέν Plat. Tim. 47 b. So bei tödten, umkommen, δαμεὶς ἐκ χερος Φοίβου Aesch. Ag. 1501; Soph. Phil. 335; θανεῖν Tr. 1123; ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετο O. R. 225; ὀλοίμην ἐκ θεῶν Ch. 1000; vgl. ὡς ἔρις ἔκ τε θεῶν ἔκ τ' ἀνθρώπων ἀπόλοιτο Il. 18, 107; σφαγεὶς ἔκ τινος Eur. I. T. 552. Oft bei Her.; τὸ ποιηθὲν ἐκ Ψαμμητίχου 2, 151; 3, 14; λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου 7, 175. Seltener bei den Attikern; τὰἐξ ἐμοῦ πραχθέντα Antiph. II δ 1; ἐκ τῶν συνειδότων μεμηνῦσθαι Thuc. 1, 20; ἐκ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων ὠφελεῖσθε Lys. 16, 18; ἐξ ὑμῶν ἐλέγχονται Is. 6, 57; ἐξ ἁπάντων ἀμφισβητήσεται Plat. Theaet. 171 b; ὁ μῦθος ἐκ παλαιῶν ἰερέων εἴρηται Legg. IX, 872 e; ἐκ τῶν τυχόντων ἀνθρώπων συνοικισθεῖσα Lycurg. 62. Zu vergleichen sind aber ἐκ βασιλέως καθεστηκώς Xen. Cyr. 8, 6, 9, φεύγειν ἐξ Ἀρείου πάγου, durch den Areopag verbannt werden, Din. 1, 44. Bei Tragg. findet sich noch ἄρχεσθαι ἔκ τινος, Soph. Ant. 63; Eur. Hel. 1030; ἐχθαρεῖ ἐξ ἐμοῦ, Soph. Ant. 93; ταῦτ' ἐξ Ἀλεξάνδρου ἔργα, Phil. 404; γελᾶσθαι ἔκ τινος, Eur. Med. 797. Oft bei Aesch. u. A. δέχεσθαι, ἑλεῖν, λαβεῖν ἐκ χερῶν, s. d. verba (πλουτεῖν ἔκ τινος Dem. 21, 189), wie κλύειν, ἀκούειν ἔκ τινος u. ä. – f) in manchen Verbindungen steht es dem dat. od. adverbialen Bestimmungen gleich; ὑψόσε δ' ἄχνη σκί. δναται ἐξ ἀνέμοιο ἰωῆς Il. 11, 307; so ἐκ βίας = βίᾳ, Soph. Phil. 559 u. öfter; ἐξ ἀνάγκης od. ἐξ ἀναγκαίας τύχης, 73 El. 48; Plat. Phileb. 22 b; vgl. ἐξ ἀνάγκης ἐστί μοι ποιεῖν τι, Antiphan. bei Ath. VI, 224 c; vgl. Plat. Soph. 256 d; ἐκ τῶν δυναμένων Gorg. 525 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ ἔργων χαρίζεσθαι, mit Wort u. That, Phaedr. 931 c; ἐκ δόλου, listig, Soph. El. 271; σίδηρος ὀπτὸς ἐκ πυρός Ant. 471; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν Phil. 702; ὑπερχλιδῶντες ἐκ γλώσσης κακῆς Tr. 208; βέβηκε ἐξ ἀκινήτου ποδός 872; u. wo das Ausgehen deutlicher hervortritt, ὀδύρομαι ὡς ἐκ στομάτων O. R. 1218; ἐκ τοῦ ἐμφανοῦς, ἐκ τοῦ φανεροῦ, = φανερῶς, Her. 3, 150; Xen. Cyr. 1, 6, 41; Isocr. 4, 147 u. A.; ἐξ ἀπροσδοκήτου, ἀέλπτου, Her. 7, 204. 1, 111; ἐξ ἴσου, 7, 135, τιμᾶν, ἀκούειν ἀμφοτέροιν, auf gleiche Weise, Aesch. Suppl. 400 Dem. 29, 4 Aesch. 1, 28, wie ἐκ τῶν ὁμοίων, Ag. 1397; οὐκ ἐξ ἴσου ἐσμέν, wir stehen nicht gleich, Xen. An. 3, 4, 47; ἐξ ἑτοίμου ἀκοντίζειν Cyr. 8, 5, 12; ἐξ ἑτοιμοτάτου, 5, 3, 57; vgl. ἐκ τῆς ἰθείης, νέης, ὑστέρης, Her. 3, 127. 5, 116. 6, 85; ἐξ ἐπιβουλῆς Xen. An. 6, 2, 7. – 3) Hieran reiht sich die Bdtg gemäß, d. i. von Etwas ausgehend und durch Etwas veranlaßt; ἔκρινα ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ ὕπαρ γενέσθαι Aesch. Prom. 483; ἐκ τῶνδε, demgemäß; ἐξ ὧν σὺ λέγεις ἔοικε Plat. Prot. 313 c; ἀδύνατον ἐκ τῶν ὡμολογημένων, nach dem, 358 e; ἐξ ὧν ἀκούω κρίνω Xen. An. 1, 10, 28, wie ἐκ τῶν ἔργων Cyr. 2, 2, 21; ἐκ τῆς ὄψιος τοῦ ὀνεί. ρου Her. 2, 152; ἐξ ὧν ἐγὼ ἀκοῇ αἰσθάνομαι Thuc. 6, 17; ἐξ ὦν ᾔσθημαι Plat. Phaed. 61 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων χαρίζεσθαι 231 c, vgl. 243 d; ἐκ τῆς νικώσης πάντα ἔπραττον, nach Stimmenmehrheit, Xen. An. 5, 9, 18, wie ἐκ τῶν λεγομένων καὶ μαρτυρουμένων ψηφίζεσθαι Dem. 46, 4. Häufig bei Rednern αἱ ἐκ τῶν νόμων ζημίαι, τιμωρίαι, δίκη, ἐπιτίμια, die gesetzmäßigen, gesetzlichen, z. B. Dem. 58, 8. 18, 13. 19, 281; Lycurg. 4, 8; ἡ ἐκ τοῦ νόμου ἀρά Dem. 19, 70; vgl. τόδ' ἐκ νόμων σέβας Aesch. Eum. 92; ἐκ κελεύσματος Pers. 389; ἐκ τοῦ δικαίου Pol. 15, 22, 1; μηδέποτε ἐκ λόγου σκοπεῖσθαι, vernunftgemäß, Dem. 25, 42; ἐκ τῶν παρόντων, der gegenwärtigen Lage, den Umständen gemäß, Thuc. 3, 29; Xen. An. 3, 2, 3 u. Folgende, wie Plat. Alc. 38; ὡς δυνατὸν ἐκ τοῦ τοιούτου τρόπου, bei einem solchen Charakter, Xen. An. 2, 6, 8; vgl. Ar. Th. 99; anders ἐκ τρόπου τοιοῦδε, auf folgende Weise, Lys. 13, 7, wie μαστεύουσι ζῆν ἐκ παντὸς τρόπου Xen. An. 3, 1, 43; Thuc. 6, 92. 8, 66; – ἐξ ὀνόματος προσαγορεύειν, mit Namen, Plut. Crass. 3. – 4) Eine Zeitfolge, bes. ἐξ οὗ, ἐκ τοῦ, ἐκ τούτου, seitdem, Il. 1, 493. 8, 295; bei allen Folgenden sehr gewöhnlich; ἃ 'κ τῶνδε δράσω Soph. O. R. 235. Bestimmter ἐκ γενετῆς, von Geburt an, Il. 24, 535; ἐκ νεότητος ἐς γῆρας 14, 86; bei Attikern bes. ἐκ τῶν παίδων, auch ἐκ νέων εὐθύς, Plat. Legg. I, 642 h; ἐκ μικροῦ παιδαρίου αὐτὸν ἔθρεψε Dem. 53, 19; ἐκ πολλοῦ χρόνου Plat. Men. 234 e; ἐκ τριῶν ἐτέων προετοιμάζετο Her. 7, 22; ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον Soph. O. R. 1137; ἐξ ἕω, vom Morgen an, Ar. Eccl. 85; ἐκ τοῦ ἀρίστου Xen. An. 4, 6, 21, gleich nach dem Frühstück; ἐξ ὀλίγων ἡμερῶν, auch ἐξ ὀλίγου λέγειν, nach Vorbereitung weniger Tage sprechen, Lys. 2, 1; ἐξ ἀρχῆς, von Anfang an, zuerst, Hom. u. alle Folgdn; ἐκ παλαιοῦ u. ἐκ παλαιτάτου, schon längst, ἐκ τοῦ λοιποῦ χρόνου, Dem. 59, 46. Uebh. drückt es die unmittelbare Zeitfolge aus, ἐκ πολλῆς ἡσυχίας, nach langer Ruhe, Her. 1, 86; ἐκ τῶν πρόσθεν δακρύων γελᾶν Xen. Cyr. 1, 4, 28, gleich nach dem Weinen lachen; ἐπειδή μ' ἐκ τοῦ πόνου ὁ ὕπνος ἀνῆκεν Plat. Prot. 310 d; Phaedr. 251 a; vgl. ἔπειτα ἐκ τούτων τρίτον Phil. 27 b, nach diesem den dritten; womit sich wieder die Bdtg. in Folge verbindet in ἐκ τρωμάτων θνήσκειν Her. 2, 63; ἐξ ἧς μάχης ἐμοὶ τἀριστεῖα ἔδοσαν οἱ στρατηγοί, nach und in Folge welcher Schlacht, Plat. Conv. 220 d. Daran reiht sich – a) das Uebergehen aus einem Zustande in einen andern, κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος, nach dem Sturm, Aesch. Ag. 874; τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότος Soph. O. R. 454, blind aus einem sehenden, nachdem man sehend gewesen; λευκὴν ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα Ant. 1080; ἐκ τοιούτου θῆλυς εὕρημαι Tr. 1064; ἐκ σμικρῶν εἰς τυραννίδα ἀφικέσθαι Eur. Hel. 1030; ὑπὸ στέγαισί τε οἵαισι ναίω, βασιλικῶν ἐκ δωμάτων, nachdem ich km Palast gewohnt, El. 306; τὰ καινὰ ἐκ τῶν ἠθάδων ἡδίον' ἐστίν Cycl. 250: χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου ποιεῖν Plat. Rep. VII, 530 c; λύκος ἐξ ἀνθρώπου γενέσθαι VIII, 566 a; ἐξ ἐλάττονος ὄντος πρότερον ἔπειτα μεῖζον γίγνεσθαι Phaed. 70 e; ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονώς Dem. 18, 131; Xen. An. 7, 7, 28 u. A., wo überall auch der Ausgangspunkt durch ἐκ bezeichnet ist. – b) das unmittelbare Aufeinanderfolgen, daher Ausdruck der Häufung; ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβάλλειν, von Tag zu Tag, Her. 9, 8; ξενίζουσ' ἡμέραν ἐξ ἡμέρας Henioch. Stob. fl. 43, 27; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ Il. 19, 290; πόλιν ἐκ πόλεως, Stadt vor Stadt, Plat. Soph. 224 b; χεὶρ ἐκ χειρός Aesch. Ag. 1109; ἀεί τιν' ἐκ φόβου φόβον τρέφω, eine Besorgniß nach der andern, Soph. Tr. 28; μόχθος ἐκ μόχθων Eur. I. T. 191; ἐλπίδες ἐξ ἐλπίδων Dem. 19, 18; ἄλλον ἐξ ἄλλου τύραννον μεταβάλλειν Plut. Timol. 1.
Greek (Liddell-Scott)
ἐκ: πρὸ συμφώνου καὶ πρὸ φωνήεντος ἐξ (ἴδε ἐξ), καὶ ἐγ πρὸ τῶν γραμμάτων βγδλμ: - Πρόθεσις μόνον μετὰ Γενικῆς συντασσομένη: (Λατ. e, ex): - Ριζικὴ σημασία αὐτῆς, «ἔξω ἀπό τι» ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν εἰς, ἀλλὰ συχνάκις καὶ ἁπλῶς, ἀπό. Ι. ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ, ἡ συχνοτάτη χρῆσις, ἀλλὰ ποικίλως τροποποιουμένη. 1) ἐπὶ κινήσεως ἔκ τινος (τόπου ἢ πράγματος), ἐκ Πύλου ἐλθὼν Ἰλ. Α. 269· ἐκ μάχης, δυσμενέων, ἐξ ὀχέων, ἕδρης, κτλ., Ὅμ.· ἐκ χειρῶν γέρας εἵλετο Ἰλ. Ι. 344, κτλ.· (ἀλλ’ ἐκ χειρὸς βάλλω ἢ παίω, πλήττω ἔχων τὸ δόρυ ἐν χειρί, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἀκοντίζω Ξεν. Ἀν. 3. 3, 15, Κύρ. 4. 3, 16· προσέτι, ἐκ χειρὸς μάχην ποιεῖσθαι αὐτόθι 6. 2, 16, πρβλ. 6. 3, 24, κτλ.)· ἐκ φιαλῶν πίνειν Ξεν. Κύρ. 5. 3, 3. 2) ἐκ θυμοῦ φίλεον, ἠγάπων αὑτὴν ἐξ ὅλης καρδίας, Ἰλ. Ι. 343· προσέτι, ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσθαι Ξεν. Οἰκ. 10, 4· ἐκ θυμοῦ κλάζειν Αἰσχύλ. Ἀγ. 48· δακρυχέειν ἐκ φρενὸς ὁ αὐτ. Θήβ. 919· ἐκ σαυτῆς λέγειν Σοφ. Ἠλ. 344· ἀκολούθως, ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι, δέχεσθαι μετὰ εὐμενοῦς καρδίας, ὁ αὐτ. Ο. Κ. 486· ἐξ ὀμμάτων ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸς ὁ αὐτ. Ο. Τ. 528· ὀρθῶν ἐκ δίφρων ὁ αὐτ. Ἠλ. 742· ἐξ ἀκινήτου ποδὸς ὁ αὐτ. Τρ. 875· ἐξ ἑνὸς ποδὸς ὁ αὐτ. Φ. 91· τάδ’ οὐκ ἐπ’ ἄλλον βροτῶν ἐμᾱς ἁρμόσει ποτ’ ἐξ αἰτίας, οὔ ποτε ἐξ ὑπαιτίου ἀναίτιος φανοῦμαι, ὁ αὐτ. Ἀντ. 1318. 3) πρὸς δήλωσιν μεταβάσεως ἀπὸ μιᾶς καταστάσεως ἢ θέσεως, εἰς ἄλλην, πολλάκις μετ’ ἀντιθετικῆς ἐπαναλήψεως τῆς αὐτῆς λέξεως, δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ, ἓν κακὸν ἔρχεται ἐκ τοῦ ἑτέρου (ἤτοι μετὰ τὸ ἕτερον), Ἰλ. Τ. 290· ἐκ φόβου φόβον τρέφω Σοφ. Τρ. 28· πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν, ἀλλάττειν Πλάτ. Σοφ. 224B. Πολιτικ. 289E· λόγον ἐκ λόγου λέγειν Δημ. 329. 18· ἀπαλλάττειν ἐκ γόων Σοφ. Ἠλ. 291· ἐκ κακῶν πεφευγέναι ὁ αὐτ. Ἀντ. 437: - Ἐντεῦθεν ἡ ἐκ καταντᾷ νὰ σημαίνῃ σχεδὸν τὸ αὐτὸ τῇ ἀντί, ὡς τυφλὸς ἐκ δεδορκότος ὁ αὐτ. Ο. Τ. 454· λευκὴν... ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα ὁ αὐτ. Ἀντ. 1093· ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονὼς Δημ. 270· ἐν τέλει, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 7. 7, 28, κτλ. 4) πρὸς δήλωσιν χωρισμοῦ ἢ διακρίσεως ἀπὸ ἀριθμοῦ τινος ἢ ποσοῦ, ἐκ πολέων πίσυρες, τέσσαρες ἐκ πολλῶν, Ἰλ. Ο. 680· εἶναι ἐκ τῶν δυναμένων, εἶναι ἐκ τῶν πλουσίων, Πλάτ. Γοργ. 525E· ἐμοὶ ἐκ πασέων Ζεὺς ἄλγε’ ἔδωκεν, εἰς ἐμὲ ἐξ ὅλων (δηλ. ὑπὲρ πάντας), Ἰλ. Σ. 431, πρβλ. 432· ἐκ πάντων δὲ μάλιστα Δ. 96, Σοφ. Ἀντ. 1137, κτλ.· πρβλ. ἔξοχα. 5) ἐπὶ θέσεως, ὡς τὸ ἔξω, ἐκτός, πέραν, ἰδίως παρὰ τοῖς ἀρχαιοτέροις συγγραφ., ἐκ βελέων, ἔξω βελῶν, Ἰλ. Ξ. 130, κτλ.· ἐκ καπνοῦ, ἔξω τοῦ καπνοῦ, Ὀδ. Τ. 7· ἐκ πατρίδος, ἐξωρισμένος ἐκ τῆς πατρίδος, Ἰλ. Ο. 272· ἐκ τοῦ μέσου κατῆστο, ἐκάθισε χωριστά, Ἡρόδ. 3. 83· ἐξ ἠθέων, μακρὰν τῶν συνήθων μερῶν, ὁ αὐτ. 2. 142· ἐξ ὁδοῦ, ἔξω τῆς ὁδοῦ, Σοφ. Ο. Κ. 113· - κατὰ ταύτην τὴν περίπτωσὶν τινὲς τῶν γραμματικῶν τονίζουσι τὴν πρόθ., ὡς, ἄστεος ἔκ σφετέρου Ἰλ. Σ. 210· πρβλ. Ἑρμάννου Πονημάτια 2. 55. 6) μετὰ ῥημάτων στάσεως σημαντικῶν, ὅπου ὑπονοεῖται προηγουμένη κίνησις καὶ ὅπου ἠδύνατο νὰ τεθῇ ἡ ἐπὶ ἢ ἐν, οἷον, δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθος... πῦρ, ἔκαιεν ἐπὶ τῆς περικεφαλαίας καὶ ἔλαμπεν ἐξ αὐτῆς, Ἰλ. Ε. 4· ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο, ἐλούετο ἐν τῷ ποταμῷ (δηλ. δι’ ὕδατος ἐκ τοῦ ποταμοῦ), Ὀδ. Ζ. 224· - συχνάκις μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κρεμῶ ἢ δένω, στερεώνω, σειρὴν... ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες, κρεμάσαντες ἅλυσιν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, Ἰλ. Θ. 19· ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, ἐκρέμασε τὴν λύραν ἐκ τοῦ πασσάλου, Ὀδ. Θ. 67· ἐκ δ’ αὐτοῦ πείρατ’ ἀνήφθω, «ἀντὶ τοῦ, τὰ πείρατα τῶν σχοινίων ἐνδεδέσθαι ἢ τοῦ Ὀδυσσέως ἢ ἐκεῖ περὶ τὴν ἱστοπέδην» (Εὐστ.), Μ. 51, πρβλ. Σοφ. Αἴ. 1030, κτλ.· ἐπ’ ὕδωρ ἔπεμπον τὴν ἀδελφεὴν ἄγγος ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἔχουσαν καὶ ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσαν, ἐφέλκουσαν ἵππον διὰ τῶν ἡνιῶν ἐξηρτημένων ἐκ τοῦ βραχίονος, Ἡρόδ. 5. 12· -ἀκολούθως μετὰ ῥημάτων σημαινόντων ἔχω, κατέχω, ὁδηγῶ, ἐξ ἐκείνων ἔχειν τὰς ἐλπίδας, ἔχειν τὰς ἑαυτῶν ἐλπίδας ἐξηρτημένας ἐξ ἐκείνων, Θουκ. 1. 84· ἐκ χειρὸς ἄγειν, ὁδηγεῖν διὰ τῆς χειρός, Βίων 3. 2· ἐκ τῆς οὐρᾶς λαμβάνεσθαι Λουκ. Ὄνος 23· ἴδε τὰ ῥήματα δέω, πειραίνω, πέλω, πρίω III· -προσέτι τίθεται ἡ ἐκ ὅπου ὁ Ἕλλην ἐθεώρει τὸ μέρος ἐξ οὗ γίνεται ἡ κίνησις, ἐνῷ εἰς ἄλλας γλώσσας θεωρεῖται τὸ μέρος ἐν ᾧ τὸ πρᾶγμα εἶναι, οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι, οἱ ἐν ταῖς νήσοις κακοῦργοι, Θουκ. 1. 8, πρβλ. 2. 5, 13· τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας, τοὺς ἐν τῇ ναυμαχίᾳ, Πλάτ. Ἀπολ. 32B· τοὺς ἐκ τῶν σκηνῶν, τοὺς ἐν ταῖς σκηναῖς, Δημ. 284. 23· - προσέτι καὶ μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κάθημαι ἢ ἵσταμαι, στᾶσ’ ἐξ Οὐλύμποιο, ἐκ τοῦ Ὀλύμπου ἔνθα ἵστατο, Ἰλ. Ξ. 154· ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἐκ τοῦ δίφρου ἐφ’ οὗ ἐκάθητο, Ὀδ. Φ. 420· καθῆσθαι ἐκ πάγων, καθῆσθαι ἐπὶ πάγων καὶ ἐπιτηρεῖν ἐξ αὐτῶν, Σοφ. Ἀντ. 411, ἴδε σημ. Jebb· ἐκ βυθοῦ, ἐν τῷ βυθῷ, Θεόκρ. 22. 40. 7) νικᾶν ἔκ τινος, ἔρχεσθαι νικητὴς ἔκ τινος· καὶ τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου, καὶ τοὺς νικῶντας καὶ ἀπαλλάσσοντας ἑαυτοὺς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ θηρίου, Ἀποκάλ. Ἰωάν. ιε΄. 3. II. ΕΠΙ ΧΡΟΝΟΥ, ἐλλειπτ., μετ’ ἀναφ. καὶ δεικτ. ἀντωνυμ., ἐξ οὗ ἢ ἐξ οὗ τε χρόνου, Λατ. ex quo, since, Ἰλ. Α. 6, Ὀδ. Β. 27, καὶ Ἀττ.· καὶ ἐν ἀποδ., ἐκ τοῦ ἢ ἐκ τοῖο, ἐξ ἐκείνου τοῦ χρόνου, Ἰλ. Θ. 296, Α. 493· οὕτως, ἐκ τούτου παρ’ Ἀττ. (ἀλλ’ ἐκ τούτου, ἐκ τούτων ἢ ἐκ τῶνδε συχνότερον σημαίνουσι: μετὰ τοῦτο, μετὰ ταῦτα, Ξεν. Ἀπομν. 2. 9, 4, Σοφ. Ο. Τ. 235)· ἐξ ἐκείνου Θουκ. 2. 15· ἐκ πολλοῦ (ἐνν. χρόνου) ὁ αὐτ. 1. 68, κτλ.· ἐκ πλείονος χρόνου ὁ αὐτ. 8. 45· ἐκ πλείστου αὐτόθι 68· ἐξ ὀλίγου, ἐντὸς ὀλίγου χρόνου, ἐντὸς μικρᾶς προθεσμίας, ὁ αὐτ. 2. 11 (ἀλλ’ ὡσαύτως, ὀλίγον χρόνον μετὰ ταῦτα, Πλουτ. Καῖσ. 28)· ἐκ παλαιοῦ Ξεν. Ἀπομν. 3. 5, 8· ἐκ παλαιτάτου Θουκ. 1. 18. 2) ἐπὶ ἰδιαιτέρων χρονικῶν σημείων, ἐκ νεότητος... ἐς γῆρας Ἰλ. Ξ. 86· ἐκ γενετῆς Ω. 535· ἐκ νέου ἢ ἐκ παιδός, ἐκ παιδικῆς ἡλικίας, συχνὸν παρ’ Ἀττ.· ἐκ μικροῦ παιδαρίου Δημ. 1252, ἐν τέλει· ἐξ ἀρχῆς Αἰσχύλ. Εὐμ. 284, κτλ.· ἐξ αἰθέρος, μετὰ τὴν αἰθρίαν, Ἰλ. Π. 365, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 87· οὕτως (ὡς ἡ πρόθ. ἀπό ΙΙ), ὡς δὲ ἐκ τῆς θυσίας ἐγένετο, εὐθὺς δ’ ὅτε ἐτελείωσε τὴν θυσίαν, ὁ αὐτ. 1. 50· ἐκ τοῦ ἀρίστου, μετὰ τὸ ἄριστον, Ξεν. Ἀν. 4. 6, 21· ἐξ εἰρήνης πολεμεῖν Θουκ. 1. 120· ἐκ δακρύων γελᾶν Ξεν. Κύρ. 1. 4, 28, πρβλ. Valck. ἐν Ἡροδ. 3. 82· ἰδίως μετὰ μετοχ., πρὸς δήλωσιν χρονικοῦ σημείου, τὸ δὲ Ἑλληνικὸν ἔτι ἐν τῷ αὐτῷ μένον συνετάττετο ἐκ τῶν ἔτι προσιόντων, ἐκ τῶν ἔτι προσερχομένων, Ξεν. Ἀν. 1. 8, 14. 3) ὡσαύτως, ὅπου ἡμεῑς λέγομεν «ἐν καιρῷ...», «κατὰ...», ἐκ νυκτῶν δὲ ἄνεμοι χαλεποὶ... γίγνονται, «ἐν νυξὶ» (Σχόλ.), Ὀδ. Μ. 286· ἐκ νυκτὸς Ξεν. Κύρ. 1. 4, 2, κτλ.· ἐξ ἡμέρας Σοφ. Ἠλ. 780· ἐκ μέσω ἄματος Θεόκρ. 10. 5· ἐκ τοῦ λοιποῦ ἢ ἐκ τῶν λοιπῶν, ἐν τῷ μέλλοντι, κατὰ τὸ μέλλον, Ξεν. Συμπ. 4, 56, Πλάτ. Νόμ. 709E. ΙΙΙ. πρὸς δήλωσιν: 1) τῆς ὕλης, ἐξ ἧς ἐγένετο ἢ κατεσκευάσθη τι, ποιεῖσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα Ἡρόδ. 1. 194· πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ, Αἰσχύλ. Ἱκ. 953· εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Πλάτ. Πολ. 616C· στράτευμα ἐξ ἐραστῶν Ξεν. Συμπ. 8, 32. 2) τοῦ γεννήτορος, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, φῡναι κτλ., Ἰλ. Ζ. 206, Υ. 106, κτλ.· ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἔσσι (ἔνθα τὸ γένος εἶναι αἰτ. ἀπόλ. ἢ προσδιορισμὸς τοῦ κατά τι) Ε. 896· σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης Τ. 111· ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως Σοφ. Φ. 260· Πίρωμις ἐκ Πιρώμιος Ἡρόδ. 2. 143· ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Πλάτ. Φαῖδρ. 246A· ὁ ἔκ τινος, ὁ υἱός τινος, Σοφ. Ἀντ. 466, κτλ.· - ὡσαύτως πρὸς δήλωσιν πατρίδος, ἐκ Σιδῶνος πολυχάλκου εὔχομαι εἶναι Ὀδ. Ο. 425, πρβλ. Θουκ. 1. 25, κλ.· οὕτως, οἱ ἐκ τοῦ Περιπάτου, οἱ Περιπατητικοί, Λουκ. Ἁλ. 43· ὁ ἐξ Ἀκαδημείας, ὁ Ἀκαδημιακός, Ἀθήν. 34A· ὡσαύτως ἐν τῇ Κ. Διαθ., ὁ ἐκ πίστεως, ὁ πιστεύων (Ἐπιστ. π. Ρωμ. γ΄, 26), οἱ ἐξ ἐριθείας, οἱ ἐριθευόμενοι, οἱ ῥᾳδιουργοῦντες (Ἐπιστ. π. Ρωμ. β΄, 8). 3) ἐπὶ τῆς ἀρχικῆς πηγῆς ἢ αἰτίας ἐξ ἧς ἀπορρέει ἢ γίνεταί τι, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν Ἰλ. Α. 63· τιμὴ δ’ ἐκ Διός ἐστι Β. 197· ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ’ ἔμμεναι Ὀδ. Α. 33, κτλ.· γίγνεταί τι ἔκ τινος Ἡρόδ. 1. 1, κτλ.· θάνατος ἐκ μνηστήρων, θάνατος διὰ χειρὸς τῶν μνηστήρων, Ὀδ. Π. 447· τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα, τείχη οἰκοδομηθέντα ὑπ’ αὐτῶν, Ἡρόδ. 2. 148· - ἐντεῦθεν συχνάκις ἁπλῶς ἀντὶ ἀπροθέτου γενικῆς, ὕμνος ἐξ Ἐρινύων Αἰσχύλ. Εὐμ. 344· ἡ ἐξ ἐμοῦ δυσβουλία Σοφ. Ἀντ. 95· ὁ ἐξ ἐμοῦ πόθος ὁ αὐτ. Τρ. 631. 4) πρὸς δήλωσιν τοῦ ποιητικοῦ αἰτίου μετὰ παθ. ῥημάτων, ἔνθα συνηθεστέρα εἶναι ἡ πρόθ. ὑπό, ἐφίληθεν ἐκ Διός, δηλ. ὑπὸ Διός, Ἰλ. Β. 669· κήδε’ ἐφῆπται ἐκ Διός αὐτόθι 69· προδεδόσθαι ἐκ Πρηξάσπεος Ἡρόδ. 3. 62, καὶ συχνάκις παρ’ Ἴωσι πεζογράφοις, πρβλ. ἐν Valck. Ἡρόδ. 7. 175, Wessel. 2. 148· καὶ παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Σοφ. Ἠλ. 124, 264, 1412, Ἀντ. 93, ἐν Θουκ. 3. 69, κτλ.· - οὕτω καὶ μετ’ οὐδετ. ῥημάτων, ἐκ... πατρὸς κακὰ πείσομαι Ὀδ. Β. 134· τλῆναί τι ἔκ τινος Ἰλ. Ε. 384· θνήσκειν ἔκ τινος Σοφ. Ἠλ. 256, Ο. Τ. 854, κτλ. 5) ἐπὶ τῆς αἰτίας ἢ τοῦ μέσου οὗ ἕνεκα γίνεταί τι, ἐκ πατέρων φιλότητος, ἕνεκα τῆς φιλίας τῶν πατέρων ἡμῶν, Ὀδ. Ο. 197· μήνιος ἐξ ὀλοῆς Γ. 135· ἐξ ἔριδος Ἰλ. Η. 111· τελευτᾶν ἐκ τοῦ τρώματος Ἡρόδ. 3. 29· ἐκ τίνος λόγου; Εὐρ. Ἀνδρ. 548· οὕτως, ἐκ τίνος; ἐκ τοῦ; διατί; ὁ αὐτ. Ἑλ. 93, Ξεν. Ἀν. 5. 8, 4· ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, κάμετε εἰς ἑαυτοὺς φίλους ἐκ τοῦ (δηλ. διὰ τοῦ)..., Εὐαγγ. κ. Λουκ. ϛ΄, 9. 6) ἐκ..., δηλ. συμφώνως πρός, ἐκ τῶν λογίων, κατὰ τοὺς χρησμούς, Ἡρόδ. 1. 64· ἐκ νόμων Αἰσχύλ. Εὐμ. 92, Δημ. 709. 2· ἐκ κελεύσματος Αἰσχύλ. Πέρσ. 397· ἐκ τῶν ξυγκειμένων Θουκ. 5. 25· ἐκ τῶν παρόντων αὐτόθι 40, κτλ. 7) συχνάκις μετὰ γεν. ὡς περίφρασις ἀντὶ ἐπίρρ. (ὡς ἐν τῇ Λατ. ex consulto, ex composito, ex improviso, κτλ.), ἐκ βίας = βιαίως Σοφ. Φ. 563· ἐκ δόλου ὁ αὐτ. Ἠλ. 279· κυρίως μετὰ οὐδετ. ἐπιθέτου, ἐξ ἀγχιμόλοιο = ἀγχίμολον, ἐκ τοῦ σύνεγγυς, Ἰλ. Ω. 352· ἐκ τοῦ ἐμφανέος Ἡρόδ. 3. 150· ἐκ τοῦ φανεροῦ, ἐκ τοῦ προφανοῦς Θουκ. 4. 106., 6. 73· ἐκ προδήλου Σοφ. Ἠλ. 1429· ἐξ ἴσου ἢ ἐκ τοῦ ἴσου Σοφ. Τρ. 485, Θουκ. 2. 3· ἐξ ἀέλπτου Ἡρόδ. 1. 111, κτλ, κτλ.: - ὡσαύτως μετὰ θηλ. ἐπιθ., ἐκ τῆς ἰθείης ὁ αὐτ. 3. 127· ἐκ νέης ὁ αὐτ. 5. 116· ἐξ ὑστέρης ὁ αὐτ. 6. 85· ἐκ τῆς ἀντίης ὁ αὐτ. 8. 6· ἐκ καινῆς Θουκ. 3. 92· ἐξ ἑκουσίας Σοφ. Τρ. 727· ἐκ ταχείας αὐτόθι 395. 8) μετ’ ἀριθμ., ἐκ τρίτου, τρίτον, Εὐρ. Ὀρ. 1178· ἐκ τρίτων Πλάτ. Γοργ. 500Α, Συμπ. 213Β· διανεμητικῶς, ἐξ εἴκοσιν, ἀνὰ εἴκοσιν, Ἀθήν. 671Β. Β. Ἡ πρόθεσις ἐκ συχνάκις χωρίζεται ἀπὸ τῆς συντακτικῆς αὐτῆς πτώσεως, ἐκ δ’ ἔβαλ’ ἵππων Ἰλ. Α. 109. - Ἐμφατικὴ δὲ οὖσα τονίζεται, ἔξ ἀνέμοιο δυσαέος Ε. 865· ἢ ἂν εὑρίσκηται ἐν τέλει στίχου, οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται οὐδὲ κακῶν ἔξ Ξ. 472, ὅς τε θεῶν Ὁδ. Ρ. 518. - Οἱ Ἐπικοὶ μεταχειρίζονται αὐτὴν μετ’ ἐπιρρημάτων εἰς - θεν, ἅπερ εἶναι πράγματι ἀρχαῖαι γενικαί, ἐξ οὐρανόθεν, ἐξ ἁλόθεν, ἐξ Αἰσύμηθεν, κτλ. Ἰλ.· ἐκ Διόθεν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 763: - Συνδυάζεται δὲ καὶ μετ’ ἄλλων προθέσεων, ὅπως καταστήσῃ τὴν ἔννοιαν ἔτι μᾶλλον ὡρισμένην, ὡς π.χ. διέκ, παρέκ, ὑπέκ. Γ. Ἐν συνθέσει ἐπικρατεῖ ἡ ἔννοια τῆς μετακινήσεως ἢ μεταβάσεως, ἔξω ἀπό, μακράν· μάλιστα παρ’ Ὁμήρῳ κεῖται οὕτως ὡς ἁπλοῦν ἐπίρρημα. 2) ἐκφράζει τό: ἐντελῶς, παντελῶς, ὅλως, ὅλως διόλου, ἄρδην, ὡς, ἐκπέρθω, ἐξαλαπάζω, ἐκβαρβαρόω, ἐκδιψάω, ἐκδωριόω, ἐξευρίσκω, ἐξοπλίζω, ἐξομματόω, ἔκλευκος, ἔκπικρος.
French (Bailly abrégé)
dev. les voy. ἐξ;
adv. et prép. marquant l’idée de « sortir de »;
• Adv. (en poésie) hors, dehors ; avec un verbe : ἐκ δ’ εὐνὰς ἔβαλον … ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον…, ἐκ δ’ ἑκατόμβην βῆσαν IL ils lancèrent dehors (hors du navire) les pierres d’arrêt, puis eux-mêmes débarquèrent (litt. marchèrent dehors), puis firent également avancer dehors l’hécatombe ; ἐκ δ’ ἔσσυτο λαός IL et la foule (des guerriers) s’élança dehors (hors des portes de la ville) ; ἐκ δ’ ἔπληξέ μου τὰν θεμερῶπιν αἰδώ ESCHL et en me frappant, le son fit sortir de mon cœur la réserve au regard posé ; sans verbe : ἐκ δ’ ἀργύρεον τελαμῶνα IL (s.e. βάλλε du vers préc.), et en dehors un support (chaîne ou cordon en mailles) d’argent;
• Prép. avec le gén. en venant de, en partant de, hors de, de :
A. idée de lieu;
I. 1 joint à un verbe de mouv., avec un n. de lieu ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης IL parti de Pylos, loin de la terre des aïeux ; Ξέρξης ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἀπεχώρει XÉN Xerxès revenait de la Grèce ; φυγεῖν ἐκ πολέμοιο IL s’enfuir du combat ; joint à un verbe supposant une idée de mouv. ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο OD il se lavait la peau en puisant de l’eau dans le fleuve ; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν XÉN boire avec des tasses d’or ; δαῖε οἱ ἐκ κόρυθος πῦρ IL (Pallas) fit briller de son casque une lueur étincelante ; pour marquer les sentiments qui partent du cœur ἐκ θυμοῦ φιλέων IL aimant du fond du cœur ; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι ἱκέτην SOPH accueillir d’un cœur favorable un suppliant;
2 pour marquer l’éloignement ou la séparation ἐκ δεσμῶν λυθείς ESCHL dégagé de liens ; le changement μεταστρέψαι ἦτορ ἐκ χόλου IL dégager son âme de son courroux et changer de sentiments ; τυφλὸς ἐκ δεδορκότος SOPH de voyant qu’il était devenu aveugle ; la succession, l’alternance πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν PLAT aller de ville en ville ; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ IL un mal succède à un mal ; le choix ἐκ πόλεων πίσυρες IL quatre d’entre beaucoup ; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι THC être l’objet, entre tous, des premiers honneurs;
3 une idée de point d’attache σειρὴν ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες IL ayant suspendu une chaîne au ciel ; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων IL ils avaient des épées suspendues à des baudriers ; fig. pour marquer une idée de dépendance, de relation ἔκ τινος ἔχειν τὰς ἐλπίδας THC rattacher ses espérances à qqn ; pour marquer une idée de provenance, même sans mouv. οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι THC les malfaiteurs des îles, càd les pillards, les pirates ; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς XÉN les marchands (du camp) ; d’où cert. loc. adv. : ἐκ δεξιᾶς, ἐκ ἀριστερᾶς, à droite, à gauche ; οἱ ἐξ εναντίας XÉN ceux d’en face ; ἐξ ἀγχιμόλου IL de près ; ἐκ τῆς ἰθείης HDT en droite ligne;
II. avec ou sans mouv., pour marquer l’éloignement, l’idée d’un point extrême;
1 du haut de : στᾶσ’ ἐξ Οὐλύμποιο IL du haut de l’Olympe où elle se tenait ; ἐκ δίφροιο καθήμενος OD du haut du char où il se tenait ; καθῆσθαι ἐκ πάγων SOPH se tenir sur les hauteurs et de là (contempler, etc.);
2 du bas de : ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον XÉN de la plaine ils montèrent sur une colline;
3 abs. à distance de, loin de, hors de : ἐκ βελέων IL hors de la portée des traits ; ἐκ πατρίδος OD loin de sa patrie ; ἐξ ὁδοῦ SOPH hors de la route;
B. idée de temps;
1 depuis : ἐκ πλείονος χρόνου THC depuis un plus long temps ; ou, sans χρόνου : ἐξ οὗ, ἐξ ὅτου, depuis que (lat. ex quo) ; ἐκ τοῦ IL, ἐκ τοῖο IL, ἐκ τοῦδε IL, ἐξ ἐκείνου THC depuis ce moment ; ἐκ πολλοῦ THC depuis longtemps ; ἐκ πλείστου THC depuis un très long temps ; ἐξ όλίγου THC depuis peu de temps ; ἐκ παλαιοῦ XÉN dès les temps anciens ; ἐκ παλαιτάτου THC depuis un temps très reculé ; ἐξ ἀρχῆς OD dès l’origine ; ἐκ γενετῆς IL dès la naissance ; ἐκ παιδός XÉN, ἐκ παίδων XÉN dès l’enfance;
2 à la suite de, après : ἐκ τούτου XÉN après cela ; ἐκ τούτων SOPH à la suite de ces événements ; ἐξ αἰθέρος δίης IL après un temps serein ; ἐκ τοῦ ἀρίστου XÉN après le déjeuner;
3 p. ext. durant, pendant (litt. à partir de et pendant le temps qui suit) : ἐκ νυκτός XÉN pendant la nuit (cf. fr. de nuit) ; ἐκ νυκτῶν OD durant les nuits ; ἐξ ἡμέρας SOPH pendant le jour, de jour;
C. idée d’origine, pour marquer :
I. propr. l’origine,càd;
1 la naissance, la race, la famille : ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, etc., être de la famille de qqn ; ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως SOPH ô enfant, né d’Achille ; ὁ ἔκ τινος, celui qui est né de qqn;
2 le lieu d’origine : ἐκ Σιδῶνος εὔχομαι εἶναι OD je me vante d’être originaire de Sidon ; οἱ ἐκ τοῦ περιπάτου LUC les philosophes péripatéticiens;
II. la cause, càd;
1 l’idée de la pers. qui est la cause ou l’auteur d’une action : ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν IL le songe vient de Zeus ; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως ESCHL c’est Prométhée qui a doté les mortels de tous les arts ; ταῦτ’ ἐξ Ἀτρειδῶν ἔργα κἀξ’ Ὀδυσσέως SOPH voilà ce qu’ont fait les Atrides et Ulysse ; ἐφίληθεν ἐκ Διός IL ils furent aimés de Zeus ; σφαγεὶς ἔκ τινος EUR égorgé de la main de qqn ; ἔκ τινός τι πάσχειν OD souffrir qch du fait de qqn, souffrir de qqn un mauvais traitement ; θνῄσκειν ἔκ τινος SOPH mourir de la main de qqn;
2 avec un n. de chose, la cause propr. dite : μήνιος ἐξ ὀλοῆς OD par suite d’un funeste ressentiment ; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω SOPH la crainte fait que je tiens ma langue enfermée ; πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος ; XÉN comment se porte-t-il à la suite de sa blessure ? ἐκ τοῦ ; XÉN par suite de quoi ? d’où les loc. adv. ἐκ βίας = βιαίως SOPH de force ; ἐκ δόλου SOPH de ruse (agir), par ruse ; ἐξ ἀνάγκης SOPH de toute nécessité ; ἐκ τοῦ φανεροῦ THC de toute évidence;
III. l’instrument : ζῆν ἔκ τινος XÉN vivre de qch ; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν SOPH procurer de la nourriture à son estomac au moyen de ses flèches;
IV. la matière dont la chose est faite : ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα HDT faisant leurs bateaux en bois;
D. En composition ἐκ marque une idée;
1 d’éloignement (ἐκβαίνω, ἐκβάλλω, etc.);
2 d’origine (ἐκγίγνομαι, ἐξευρίσκω, etc.);
3 de changement (ἔκλευκος, ἐκβαρδαρόω, etc.);
4 d’achèvement (ἐκπληρόω, ἐκπέρθω, etc.).
Étymologie: cf. lat. ex d’où e = ἐξ et anc. lat. ex = ἐκ.
English (Autenrieth)
before vowels ἐξ: out.—I. adv. (here belong the examples of ‘tmesis’ so-called), ἐκ δ' εὐνὰς ἔβαλον, Il. 1.436; ἐκ δ ἔσσυτο λᾶός, Il. 8.58; a gen. in the same clause may specify the relation of the adverb, thus forming a transition to the true prepositional use, ἐκ δ' ἄγαγε κλισίης (gen. of place whence) Βρῖσηίδα, Il. 1.346.—II. prep w. gen., out of, (forth) from; of distance or separation, ἐκ βελέων, ‘out of range,’ Il. 11.163 ; ἐκ καπνοῦ, ‘out of,’ ‘away from’ the smoke, Od. 16.288; often where motion is rather implied than expressed, as with verbs of beginning, attaching or hanging, ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος, ‘beginning with that,’ Od. 23.199 ; ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, Od. 8.67; τῆς δ' ἐξ ἀργύρεος τελαμων ἦν, ‘attached to it,’ Il. 11.38 ; ἐξ ἑτέρων ἕτερ' ἐστίν, ‘one set of buildings adjoining another,’ Od. 17.266; hence temporal, ἐκ τοῦδε, ἐξ οὗ, since; often causal, ἐξ ἆρέων μητρὸς κεχολωμένος, ‘in consequence of,’ Il. 9.566; sometimes nearly equiv. to ὑπό, i. e. source for agency, πάσχειν τι ἔκ τινος, ἐφίληθεν ἐκ Διός, Il. 2.669; phrases, ἐκ θῦμοῦ φιλεῖν, ἐξ ἔριδος μάχεσθαι, etc.—ἐκ is accented (‘anastrophe’) when it follows its case, καύματος ἔξ, Il. 5.865, Ξ , Od. 17.518.
English (Slater)
ἐκ, ἐξ (ἐξ before vowels: following its noun (O. 7.91), (O. 13.29), (P. 2.19), (O. 8.59) coni.: repeated (P. 4.161), (O. 9.68), Θρ. 3. 3 cod.; combined with
1 ἀπό (P. 4.174), cf. (O. 6.101), (N. 5.7) ; separated from its noun by a verb (P. 4.121) ) prep. c. gen.
1 from
a with verb of movement. βασιλεὺς δ' ἐπεὶ πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ ἐκ Πυθῶνος (O. 6.48) Λικύμνιον ἐλθόντ' ἐκ θαλάμων Μιδέας (O. 7.29) βλάστε μὲν ἐξ ἁλὸς ὑγρᾶς νᾶσος (O. 7.69) ἀφίκοντο δέ οἱ ξένοι ἔκ τ' Ἄργεος ἔκ τε Θηβᾶν (O. 9.68) στεφάνων ἐγκώμιον τεθμόν, τὸν ἄγει πεδίων ἐκ Πίσας (O. 13.29) ἐκ Λυκίας δὲ Γλαῦκον ἐλθόντα (O. 13.60) τᾶς ἐρεύγονται μὲν ἀπλάτου πυρὸς ἁγνόταται ἐκ μυχῶν παγαί (P. 1.22) “ἐξ ὠκεανοῦ φέρομεν ἐννάλιον δόρυ” (P. 4.26) “κατακλυσθεῖσαν ἐκ δούρατος” (sc. βώλακα) (P. 4.38) “βέλος ἐξ ἀνικάτου φαρέτρας ὀρνύμενον” (P. 4.91) ἐκ δὲ Μεσσάνας Ἀμυ- θάν (sc. ἦλθε) (P. 4.126) ἦλθον ἔκ τε Πύλου καὶ ἀπ' ἄκρας Ταινάρου (P. 4.174) ἦλθες ἐξ ἀγλαῶν ἀέθλων (P. 5.52) ἦλθέ τοι Νεμέας ἐξ ἐρατῶν ἀέθλων παῖς (N. 6.12) φιάλαισι ἅς ποθ' ἵπποι πέμψαν ἐκ τᾶς ἱερᾶς Σικυῶνος (N. 9.53) ἐκ δὲ Πελλάνας (sc. ἀπέβαν) (N. 10.44) ἢ ὅτε καρτερᾶς Ἄδραστον ἐξ ἀλαλᾶς ἄμπεμψας; (I. 7.10) ]ἄπεπλος ἐκ λεχέων νεοτόκων [ ]νόρουσε (Pae. 20.14) ]βαμεν ἐξ Ὀλύμπου (Pae. 22.6) προβάτων γὰρ ἐκ πάντων κελάρυξεν θηλᾶν γάλα fr. *104b. 1.* ποι]κίλω[ν ἐ]κ λεχέω[ν ἀπέ]διλ[ος (supp. Lobel )fr. 169. 36.
b esp. (release, free, take, separate) from. τίνα βάλλομεν ἐκ μαλθακᾶς αὖτε φρενὸς εὐκλέας ὀιστοὺς ἱέντες; (O. 2.90) παῖδα ἔλυσεν ἐξ ἀτιμίας (O. 4.20) ἀγαθαὶ δὲ πέλοντ' ἐν χειμερίᾳ νυκτὶ θοᾶς ἐκ ναὸς ἀπεσκίμφθαι δὔ ἄγκυραι (O. 6.101) ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι (P. 3.56) παῖδ' ἐκ νεκροῦ ἅρπασε (P. 3.43) ἐκ προτέρων μεταμειψάμενοι καμάτων (P. 3.96) “ἐκ πόντου σαώθη ἔκ τε ματρυιᾶς ἀθέων βελέων” (P. 4.161) —2. Κυράνας· τὰν ὁ χαιτάεις ἀνεμοσφαράγων ἐκ Παλίου κόλπων ποτὲ Λατοίδας ἅρπασ (P. 9.5) “ἐκ λεχέων κεῖραι μελιαδέα ποίαν;” (P. 9.37) τὸν δὴ ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε δυσπενθέος (P. 11.18) ἀλλ' ἐπεὶ ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο (P. 12.18) βίαια πάντ' ἐκ ποδὸς ἐρύσαις (N. 7.67) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν ἔβαλον (N. 11.30) (ἄρουρα) ἐξ ἀμετρήτας ἁλὸς ἐν κρυοέσσᾳ δέξατο συντυχίᾳ (I. 1.37) ἐκ λεχέων ἀνάγει φάμαν παλαιὰν εὐκλέων ἔργων (I. 4.22) ἐκ μεγάλων δὲ πενθέων λυθέντες (I. 8.6) ἐκ πυ[ρ ἁρπά]ξαισα[ (supp. Lobel) Θρ. 4. 2.
c (arising, coming) from, in various senses.
I from (persons). μῶμος ἐξ ἄλλων κρέμαται φθονεόντων τοῖς (O. 6.74) εἰ δ' ἐγὼ Μελησία ἐξ ἀγενείων κῦδος ἀνέδραμον ὕμνῳ (O. 8.54) τὸ δ' ἐκ Διὸς ἀνθρώποις σαφὲς οὐχ ἕπεται τέκμαρ i. e. as for what comes from Zeus (N. 11.43) τὸ γάρ ἐστι μόνον ἐκ θεῶν sc. the soul fr. 131b. 3. esp. born of, descended from τὸ μὲν γὰρ πατρόθεν ἐκ Διὸς εὔχονται (O. 7.23) ἀλλ' ὥτε παῖς ἐξ ἀλόχου πατρὶ ποθεινὸς (O. 10.86) σάφα δαεὶς ἅ τε οἱ πατέρων ὀρθαὶ φρένες ἐξ ἀγαθῶν ἔχρεον (O. 7.91) βασιλεύς, ἐξ ὠκεανοῦ γένος ἥρως δεύτερος (P. 9.14) πατρὸς δ' ἀμφοτέραις ἐξ ἑνὸς ἀριστομάχου γένος Ἡρακλέος βασιλεύει (P. 10.2) ἐκ δὲ Κρόνου καὶ Ζηνὸς ἥρωας αἰχματὰς φυτευθέντας καὶ ἀπὸ χρυσεᾶν Νηρηίδων Αἰακίδας ἐγέραιρεν (N. 5.7) ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν ματρὸς ἀμφότεροι (N. 6.1) συμβαλεῖν μὰν εὐμαρὲς ἦν τό τε Πεισάνδρου πάλαι αἶμ' ἀπὸ Σπάρτας καὶ παῤ Ἰσμηνοῦ ῥοᾶν κεκραμένον ἐκ Μελανίπποιο μάτρωος (N. 11.37) “λίσσομαι παῖδα θρασὺν ἐξ Ἐριβοίας ἀνδρὶ τῷδε τελέσαι” (I. 6.45) φιλόμαχον γένος ἐκ Περσέος fr. 164.
II from (things), (won) from, ἐρέω ταύταν χάριν, τὰν δ' ἔπειτ ἀνδρῶν μάχας ἐκ παγκρατίου (Schr.: μάχαν codd.) (O. 8.59) ἐξ ἱερῶν ἀέθλων μέλλοντα ποθεινοτάταν δόξαν φέρειν (O. 8.64) Ὀλυμπίᾳ στεφανωσάμενος καὶ δὶς ἐκ Πυθῶνος (O. 12.18) κέρδος δὲ φίλτατον, ἑκόντος εἴ τις ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) τέσσαρας ἐξ ἀέθλων νίκας ἐκόμιξαν (N. 2.19) ἐπεὶ στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (I. 1.11) ὁ γὰρ ἐξ οἴκου ποτὶ μῶμον ἔπαινος κίρναται *fr. 181*. (developing) from, out of, ἐξ ὀνείρου δαὐτίκα ἦν ὕπαρ (O. 13.66) πολλὰν δ' ὄρει πῦρ ἐξ ἑνὸς σπέρματος ἐνθορὸν ἀίστωσεν ὕλαν (P. 3.36) “φαμὶ γὰρ τᾶσδ' ἐξ ἁλιπλάκτου ποτὲ γᾶς Ἐπάφοιο κόραν ἀστέων ῥίζαν φυτεύσεσθαι” (P. 4.14) ἐκ δ' ἄῤ αὐτοῦ πομφόλυξαν δάκρυα γηραλέων γλεφάρων (P. 4.121) “μή τι νεώτερον ἐξ αὐτῶν ἀναστάῃ κακόν” (P. 4.155) εἰρεσία δ' ὑπεχώρησεν ταχειᾶν ἐκ παλαμᾶν ἄκορος (P. 4.202) ἀοιδοὶ ἄρχονται Διὸς ἐκ προοιμίου (N. 2.3) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10) ]ἐκ φρεν[ὸς (supp. Snell) Πα. 7A. 5. ἐξ ἀδάμαντος ἢ σιδάρου κεχάλκευται μέλαιναν καρδίαν fr. 123. 4. ἔντι [δὲ καὶ] θάλλοντος ἐκ κισσοῦ στεφάνων Διο[νύσου (sc. ἀοιδαί: supp. Wil., Schneidewin: ἐκ etiam ante Διο- habet cod.: del. Wil.) Θρ. 3. 3. = fr. 128 Schr. ψυχὰς ἐκ τᾶν βασιλῆες ἀγαυοὶ αὔξοντ fr. 133. 3.
III of place of origin ἀνδρὸς ἀμφὶ παλαίσμασιν φόρμιγγ' ἐλελίζων κλεινᾶς ἐξ Ὀπόεντος (O. 9.14) δέξαι στεφάνωμα τόδ' ἐκ Πυθῶνος εὐδόξῳ Μίδᾳ (P. 12.5) κατένευσέν τέ οἱ ὀρσινεφὴς ἐξ οὐρανοῦ Ζεὺς (N. 5.34)
IV of source of sounds, τῷ μὲν ὁ χρυσοκόμας εὐώδεος ἐξ ἀδύτου ναῶν πλόον εἶπε (O. 7.32) ὦρσεν (Ἀχιλλεὺς) πυρὶ καιόμενος ἐκ Δαναῶν γόον (P. 3.103) ἐκ νεφέων δέ οἱ ἀντάυσε βροντᾶς αἴσιον φθέγμα (P. 4.197) αὐτίκα δ' ἐκ μεγάρων Χίρωνα προσήνεπε φωνᾷ (P. 9.29) ὄφρα τὸν Εὐρυάλας ἐκ καρπαλιμᾶν γενύων χριμφθέντα σὺν ἔντεσι μιμήσαιτ' ἐρικλάγκταν γόον (P. 12.20) αἴνιγμα παρθένοἰ ἐξ ἀγριᾶν γνάθων fr. 177d.
d ἐξ ἀργυρέων κεράτων πινόντες fr. 166. 4.
2 of time.
a after, from (the time of) χώραν Δωριεῖ λαῷ ταμιευομέναν ἐξ Αἰακοῦ (O. 8.30) Λοκρὶς παρθένος πολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων διὰ τεὰν δύναμιν δρακεῖσ' ἀσφαλές (P. 2.19) ἀλλὰ νῦν μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.39) θεῷ δὲ δυνατὸν μελαίνας ἐκ νυκτὸς ἀμίαντον ὄρσαι φάος fr. 108b. 2. cf. (O. 13.66) esp. ἐξ ἀρχᾶς, from the beginning ἐθελήσω τοῖσιν ἐξ ἀρχᾶς ἀπὸ Τλαπολέμου ξυνὸν ἀγγέλλων διορθῶσαι λόγον (O. 7.20) ἀλλ' ἐν ἕκτᾳ πάντα λόγον θέμενος σπουδαῖον ἐξ ἀρχᾶς ἀνὴρ συγγενέσιν παρεκοινᾶθ (P. 4.132) ἢ γαῖαν κατακλύσαισα θήσεις ἀνδρῶν νέον ἐξ ἀρχᾶς γένος; (Pae. 9.20)
b ἐξ οὗ
a from the time when ἐξ οὗπερ ἔκτεινε Λᾷον μόριμος υἱὸς (O. 2.38)
II and ever since, and from then on ἐξ οὗ πολύκλειτον καθ' Ἕλλανας γένος Ἰαμιδᾶν (O. 6.71) ἐξ οὗ παραγορεῖτο μή ποτε σφετέρας ἄτερθε ταξιοῦσθαι δαμασιμβρότου αἰχμᾶς (O. 9.76)
3 of agency, in various senses.
a of persons
I by θέσφατον ἦν Πελίαν ἐξ ἀγαυῶν Αἰολιδᾶν θανέμεν (P. 4.72)
II of gods, by the will, gift, agency of ἐκ θεοῦ δ' ἀνὴρ σοφαῖς ἀνθεῖ πραπίδεσσιν ὁμοίως (O. 11.10) ἐκ θεῶν γὰρ μαχαναὶ πᾶσαι βροτέαις ἀρεταῖς (P. 1.41) μὴ φθονεραῖς ἐκ θεῶν μετατροπίαις ἐπικύρσαιεν (P. 10.20) Ζεῦ, μεγάλαι δ' ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ σέθεν (I. 3.5)
b of things.
I by Νεστόρειον γὰρ ἵππος ἅρμἐπέδα Πάριος ἐκ βελέων δαιχθείς (P. 6.33)
II as a result of; from, by reason of Νέστορα ἐξ ἐπέων κελαδεννῶν γινώσκομεν (P. 3.113) ὁ δὲ καλόν τι νέον λαχὼν ἁβρότατος ἔπι μεγάλας ἐξ ἐλπίδος πέταται ὑποπτέροις ἀνορέαις (P. 8.90) τᾷ Δαιδάλου δὲ μαχαίρᾳ φύτευέ οἱ θάνατον ἐκ λόχου Πελίαο παῖς (N. 4.60) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται σύν τε δίκᾳ, τελέθει πρὸς γῆρας αἰὼν ἡμέρα (N. 9.44)
4 from, of expressing distinction from a group “μόνος γὰρ ἐκ Δαναῶν στρατοῦ θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ” (P. 8.52) esp. beyond, above κεῖναι γὰρ ἐξ ἀλλᾶν ὁδὸν ἁγεμονεῦσαι ταύταν ἐπίστανται (O. 6.25) τῷ μὲν κῦδος ἐξ ἀμφικτιόνων ἔπορεν ἱπποδρομίας (P. 4.66) ἐκ δὲ περικτιόνων ἑκκαίδεκ' Ἀρισταγόραν ἀγλααὶ νῖκαι ἐστεφάνωσαν (N. 11.19)
5
a in tmesis. ἐκ δ' ἐγένοντο (v. ἑκγίνομαι) (P. 2.46) ἐκ δὲ τελευτάσει (v. ἐκτελευτάω) (P. 12.29) ἐκ δ' ἄῤ ἄτλατον δέος πλᾶξε (v. ἐκπλάσσω) (N. 1.49)
b divided from verb by verse end. ἐξ / ἄλλαξεν (v. ἐξαλλάσσω) (I. 3.18)
c fragg. ]πρὶν Στυγὸς ὅρκιον ἐξ εὔ[ (Pae. 6.155) ]ν ὕμνων σέλας ἐξ ἀκαμαν[το (Pae. 18.5)
English (Slater)
ἐκ, ἐξ (ἐξ before vowels: following its noun (O. 7.91), (O. 13.29), (P. 2.19), (O. 8.59) coni.: repeated (P. 4.161), (O. 9.68), Θρ. 3. 3 cod.; combined with
1 ἀπό (P. 4.174), cf. (O. 6.101), (N. 5.7) ; separated from its noun by a verb (P. 4.121) ) prep. c. gen.
1 from
a with verb of movement. βασιλεὺς δ' ἐπεὶ πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ ἐκ Πυθῶνος (O. 6.48) Λικύμνιον ἐλθόντ' ἐκ θαλάμων Μιδέας (O. 7.29) βλάστε μὲν ἐξ ἁλὸς ὑγρᾶς νᾶσος (O. 7.69) ἀφίκοντο δέ οἱ ξένοι ἔκ τ' Ἄργεος ἔκ τε Θηβᾶν (O. 9.68) στεφάνων ἐγκώμιον τεθμόν, τὸν ἄγει πεδίων ἐκ Πίσας (O. 13.29) ἐκ Λυκίας δὲ Γλαῦκον ἐλθόντα (O. 13.60) τᾶς ἐρεύγονται μὲν ἀπλάτου πυρὸς ἁγνόταται ἐκ μυχῶν παγαί (P. 1.22) “ἐξ ὠκεανοῦ φέρομεν ἐννάλιον δόρυ” (P. 4.26) “κατακλυσθεῖσαν ἐκ δούρατος” (sc. βώλακα) (P. 4.38) “βέλος ἐξ ἀνικάτου φαρέτρας ὀρνύμενον” (P. 4.91) ἐκ δὲ Μεσσάνας Ἀμυ- θάν (sc. ἦλθε) (P. 4.126) ἦλθον ἔκ τε Πύλου καὶ ἀπ' ἄκρας Ταινάρου (P. 4.174) ἦλθες ἐξ ἀγλαῶν ἀέθλων (P. 5.52) ἦλθέ τοι Νεμέας ἐξ ἐρατῶν ἀέθλων παῖς (N. 6.12) φιάλαισι ἅς ποθ' ἵπποι πέμψαν ἐκ τᾶς ἱερᾶς Σικυῶνος (N. 9.53) ἐκ δὲ Πελλάνας (sc. ἀπέβαν) (N. 10.44) ἢ ὅτε καρτερᾶς Ἄδραστον ἐξ ἀλαλᾶς ἄμπεμψας; (I. 7.10) ]ἄπεπλος ἐκ λεχέων νεοτόκων [ ]νόρουσε (Pae. 20.14) ]βαμεν ἐξ Ὀλύμπου (Pae. 22.6) προβάτων γὰρ ἐκ πάντων κελάρυξεν θηλᾶν γάλα fr. *104b. 1.* ποι]κίλω[ν ἐ]κ λεχέω[ν ἀπέ]διλ[ος (supp. Lobel )fr. 169. 36.
b esp. (release, free, take, separate) from. τίνα βάλλομεν ἐκ μαλθακᾶς αὖτε φρενὸς εὐκλέας ὀιστοὺς ἱέντες; (O. 2.90) παῖδα ἔλυσεν ἐξ ἀτιμίας (O. 4.20) ἀγαθαὶ δὲ πέλοντ' ἐν χειμερίᾳ νυκτὶ θοᾶς ἐκ ναὸς ἀπεσκίμφθαι δὔ ἄγκυραι (O. 6.101) ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι (P. 3.56) παῖδ' ἐκ νεκροῦ ἅρπασε (P. 3.43) ἐκ προτέρων μεταμειψάμενοι καμάτων (P. 3.96) “ἐκ πόντου σαώθη ἔκ τε ματρυιᾶς ἀθέων βελέων” (P. 4.161) —2. Κυράνας· τὰν ὁ χαιτάεις ἀνεμοσφαράγων ἐκ Παλίου κόλπων ποτὲ Λατοίδας ἅρπασ (P. 9.5) “ἐκ λεχέων κεῖραι μελιαδέα ποίαν;” (P. 9.37) τὸν δὴ ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε δυσπενθέος (P. 11.18) ἀλλ' ἐπεὶ ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο (P. 12.18) βίαια πάντ' ἐκ ποδὸς ἐρύσαις (N. 7.67) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν ἔβαλον (N. 11.30) (ἄρουρα) ἐξ ἀμετρήτας ἁλὸς ἐν κρυοέσσᾳ δέξατο συντυχίᾳ (I. 1.37) ἐκ λεχέων ἀνάγει φάμαν παλαιὰν εὐκλέων ἔργων (I. 4.22) ἐκ μεγάλων δὲ πενθέων λυθέντες (I. 8.6) ἐκ πυ[ρ ἁρπά]ξαισα[ (supp. Lobel) Θρ. 4. 2.
c (arising, coming) from, in various senses.
I from (persons). μῶμος ἐξ ἄλλων κρέμαται φθονεόντων τοῖς (O. 6.74) εἰ δ' ἐγὼ Μελησία ἐξ ἀγενείων κῦδος ἀνέδραμον ὕμνῳ (O. 8.54) τὸ δ' ἐκ Διὸς ἀνθρώποις σαφὲς οὐχ ἕπεται τέκμαρ i. e. as for what comes from Zeus (N. 11.43) τὸ γάρ ἐστι μόνον ἐκ θεῶν sc. the soul fr. 131b. 3. esp. born of, descended from τὸ μὲν γὰρ πατρόθεν ἐκ Διὸς εὔχονται (O. 7.23) ἀλλ' ὥτε παῖς ἐξ ἀλόχου πατρὶ ποθεινὸς (O. 10.86) σάφα δαεὶς ἅ τε οἱ πατέρων ὀρθαὶ φρένες ἐξ ἀγαθῶν ἔχρεον (O. 7.91) βασιλεύς, ἐξ ὠκεανοῦ γένος ἥρως δεύτερος (P. 9.14) πατρὸς δ' ἀμφοτέραις ἐξ ἑνὸς ἀριστομάχου γένος Ἡρακλέος βασιλεύει (P. 10.2) ἐκ δὲ Κρόνου καὶ Ζηνὸς ἥρωας αἰχματὰς φυτευθέντας καὶ ἀπὸ χρυσεᾶν Νηρηίδων Αἰακίδας ἐγέραιρεν (N. 5.7) ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν ματρὸς ἀμφότεροι (N. 6.1) συμβαλεῖν μὰν εὐμαρὲς ἦν τό τε Πεισάνδρου πάλαι αἶμ' ἀπὸ Σπάρτας καὶ παῤ Ἰσμηνοῦ ῥοᾶν κεκραμένον ἐκ Μελανίπποιο μάτρωος (N. 11.37) “λίσσομαι παῖδα θρασὺν ἐξ Ἐριβοίας ἀνδρὶ τῷδε τελέσαι” (I. 6.45) φιλόμαχον γένος ἐκ Περσέος fr. 164.
II from (things), (won) from, ἐρέω ταύταν χάριν, τὰν δ' ἔπειτ ἀνδρῶν μάχας ἐκ παγκρατίου (Schr.: μάχαν codd.) (O. 8.59) ἐξ ἱερῶν ἀέθλων μέλλοντα ποθεινοτάταν δόξαν φέρειν (O. 8.64) Ὀλυμπίᾳ στεφανωσάμενος καὶ δὶς ἐκ Πυθῶνος (O. 12.18) κέρδος δὲ φίλτατον, ἑκόντος εἴ τις ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) τέσσαρας ἐξ ἀέθλων νίκας ἐκόμιξαν (N. 2.19) ἐπεὶ στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (I. 1.11) ὁ γὰρ ἐξ οἴκου ποτὶ μῶμον ἔπαινος κίρναται *fr. 181*. (developing) from, out of, ἐξ ὀνείρου δαὐτίκα ἦν ὕπαρ (O. 13.66) πολλὰν δ' ὄρει πῦρ ἐξ ἑνὸς σπέρματος ἐνθορὸν ἀίστωσεν ὕλαν (P. 3.36) “φαμὶ γὰρ τᾶσδ' ἐξ ἁλιπλάκτου ποτὲ γᾶς Ἐπάφοιο κόραν ἀστέων ῥίζαν φυτεύσεσθαι” (P. 4.14) ἐκ δ' ἄῤ αὐτοῦ πομφόλυξαν δάκρυα γηραλέων γλεφάρων (P. 4.121) “μή τι νεώτερον ἐξ αὐτῶν ἀναστάῃ κακόν” (P. 4.155) εἰρεσία δ' ὑπεχώρησεν ταχειᾶν ἐκ παλαμᾶν ἄκορος (P. 4.202) ἀοιδοὶ ἄρχονται Διὸς ἐκ προοιμίου (N. 2.3) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10) ]ἐκ φρεν[ὸς (supp. Snell) Πα. 7A. 5. ἐξ ἀδάμαντος ἢ σιδάρου κεχάλκευται μέλαιναν καρδίαν fr. 123. 4. ἔντι [δὲ καὶ] θάλλοντος ἐκ κισσοῦ στεφάνων Διο[νύσου (sc. ἀοιδαί: supp. Wil., Schneidewin: ἐκ etiam ante Διο- habet cod.: del. Wil.) Θρ. 3. 3. = fr. 128 Schr. ψυχὰς ἐκ τᾶν βασιλῆες ἀγαυοὶ αὔξοντ fr. 133. 3.
III of place of origin ἀνδρὸς ἀμφὶ παλαίσμασιν φόρμιγγ' ἐλελίζων κλεινᾶς ἐξ Ὀπόεντος (O. 9.14) δέξαι στεφάνωμα τόδ' ἐκ Πυθῶνος εὐδόξῳ Μίδᾳ (P. 12.5) κατένευσέν τέ οἱ ὀρσινεφὴς ἐξ οὐρανοῦ Ζεὺς (N. 5.34)
IV of source of sounds, τῷ μὲν ὁ χρυσοκόμας εὐώδεος ἐξ ἀδύτου ναῶν πλόον εἶπε (O. 7.32) ὦρσεν (Ἀχιλλεὺς) πυρὶ καιόμενος ἐκ Δαναῶν γόον (P. 3.103) ἐκ νεφέων δέ οἱ ἀντάυσε βροντᾶς αἴσιον φθέγμα (P. 4.197) αὐτίκα δ' ἐκ μεγάρων Χίρωνα προσήνεπε φωνᾷ (P. 9.29) ὄφρα τὸν Εὐρυάλας ἐκ καρπαλιμᾶν γενύων χριμφθέντα σὺν ἔντεσι μιμήσαιτ' ἐρικλάγκταν γόον (P. 12.20) αἴνιγμα παρθένοἰ ἐξ ἀγριᾶν γνάθων fr. 177d.
d ἐξ ἀργυρέων κεράτων πινόντες fr. 166. 4.
2 of time.
a after, from (the time of) χώραν Δωριεῖ λαῷ ταμιευομέναν ἐξ Αἰακοῦ (O. 8.30) Λοκρὶς παρθένος πολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων διὰ τεὰν δύναμιν δρακεῖσ' ἀσφαλές (P. 2.19) ἀλλὰ νῦν μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.39) θεῷ δὲ δυνατὸν μελαίνας ἐκ νυκτὸς ἀμίαντον ὄρσαι φάος fr. 108b. 2. cf. (O. 13.66) esp. ἐξ ἀρχᾶς, from the beginning ἐθελήσω τοῖσιν ἐξ ἀρχᾶς ἀπὸ Τλαπολέμου ξυνὸν ἀγγέλλων διορθῶσαι λόγον (O. 7.20) ἀλλ' ἐν ἕκτᾳ πάντα λόγον θέμενος σπουδαῖον ἐξ ἀρχᾶς ἀνὴρ συγγενέσιν παρεκοινᾶθ (P. 4.132) ἢ γαῖαν κατακλύσαισα θήσεις ἀνδρῶν νέον ἐξ ἀρχᾶς γένος; (Pae. 9.20)
b ἐξ οὗ
a from the time when ἐξ οὗπερ ἔκτεινε Λᾷον μόριμος υἱὸς (O. 2.38)
II and ever since, and from then on ἐξ οὗ πολύκλειτον καθ' Ἕλλανας γένος Ἰαμιδᾶν (O. 6.71) ἐξ οὗ παραγορεῖτο μή ποτε σφετέρας ἄτερθε ταξιοῦσθαι δαμασιμβρότου αἰχμᾶς (O. 9.76)
3 of agency, in various senses.
a of persons
I by θέσφατον ἦν Πελίαν ἐξ ἀγαυῶν Αἰολιδᾶν θανέμεν (P. 4.72)
II of gods, by the will, gift, agency of ἐκ θεοῦ δ' ἀνὴρ σοφαῖς ἀνθεῖ πραπίδεσσιν ὁμοίως (O. 11.10) ἐκ θεῶν γὰρ μαχαναὶ πᾶσαι βροτέαις ἀρεταῖς (P. 1.41) μὴ φθονεραῖς ἐκ θεῶν μετατροπίαις ἐπικύρσαιεν (P. 10.20) Ζεῦ, μεγάλαι δ' ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ σέθεν (I. 3.5)
b of things.
I by Νεστόρειον γὰρ ἵππος ἅρμἐπέδα Πάριος ἐκ βελέων δαιχθείς (P. 6.33)
II as a result of; from, by reason of Νέστορα ἐξ ἐπέων κελαδεννῶν γινώσκομεν (P. 3.113) ὁ δὲ καλόν τι νέον λαχὼν ἁβρότατος ἔπι μεγάλας ἐξ ἐλπίδος πέταται ὑποπτέροις ἀνορέαις (P. 8.90) τᾷ Δαιδάλου δὲ μαχαίρᾳ φύτευέ οἱ θάνατον ἐκ λόχου Πελίαο παῖς (N. 4.60) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται σύν τε δίκᾳ, τελέθει πρὸς γῆρας αἰὼν ἡμέρα (N. 9.44)
4 from, of expressing distinction from a group “μόνος γὰρ ἐκ Δαναῶν στρατοῦ θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ” (P. 8.52) esp. beyond, above κεῖναι γὰρ ἐξ ἀλλᾶν ὁδὸν ἁγεμονεῦσαι ταύταν ἐπίστανται (O. 6.25) τῷ μὲν κῦδος ἐξ ἀμφικτιόνων ἔπορεν ἱπποδρομίας (P. 4.66) ἐκ δὲ περικτιόνων ἑκκαίδεκ' Ἀρισταγόραν ἀγλααὶ νῖκαι ἐστεφάνωσαν (N. 11.19)
5
a in tmesis. ἐκ δ' ἐγένοντο (v. ἑκγίνομαι) (P. 2.46) ἐκ δὲ τελευτάσει (v. ἐκτελευτάω) (P. 12.29) ἐκ δ' ἄῤ ἄτλατον δέος πλᾶξε (v. ἐκπλάσσω) (N. 1.49)
b divided from verb by verse end. ἐξ / ἄλλαξεν (v. ἐξαλλάσσω) (I. 3.18)
c fragg. ]πρὶν Στυγὸς ὅρκιον ἐξ εὔ[ (Pae. 6.155) ]ν ὕμνων σέλας ἐξ ἀκαμαν[το (Pae. 18.5)
