ἀργός

English (LSJ)

(A), ἀργή, ἀργόν, A shining, glistening, of a goose, Od.15.161; of a sleek, well-fed ox, Il.23.30; in Hom. mostly in the phrase πόδας ἀργοί, of hounds, swift-footed, because all swift motion causes a kind of glancing or flickering light, 18.578, Od.2.11, etc.; κύνες ἀργοί Il. 1.50, 18.283, cf. D.S.4.41, Corn.ND16. 2 white, Arist.Top.149a7. II parox. as pr. n., Ἄργος, ὁ, name of a dog, Swift-foot, Od. 17.292: also of the herdsman Argus (i.e. bright-eyed, A.Pr.567 (lyr.), Supp.305) who was so called from his eyes being ever open and bright. (By dissimilation from *ἀργρός, cf. Skt. ṛjrá-, = (1) shining, (2) swift, Vedic pr. n. ṛji-śvan-, lit. = possessing κύνες ἀργοί.)
(B), όν, later ή, όν Arist.EN1167a11, Mete.352a13, Thphr. Lap.27, Ath.Mech.12.11, etc.: (contr. from ἀεργός):—prop. A not working the ground, Hdt.5.6; idle, lazy, opp. ἐργάτις, S.Ph.97, cf. Ar. Nu.53, etc.; γαστέρες ἀ. Epimenid.1; ἀ. ἐπιθυμίαι Pl.R.572e; ἀργὸς τὴν διάνοιαν ib.458a; τὸ πρὸς ἅπαν ξυνετὸν ἐπὶ πᾶν ἀ. Th.3.82; ἂν ἀ. ᾖ if he have no trade, Antiph.123.3; πότερον ἀνθρώπου οὐδέν ἐστιν [ἔργον] ἀλλ' ἀργὸν πέφυκεν; Arist.EN1097b30: c. gen. rei, idle at a thing, free from it, τῶν οἴκοθεν from domestic toils, E.IA1000; πόνων σφοδρῶν Pl.Lg.835d; γυναῖκας ἀργοὺς ταλασίας ib.806a; ἀργὸς αἰσχρῶν = slow to evil, A.Th.411; ἀργότεραι ἐς τὸ δρᾶν τι Th.7.67; ἀ. περί τι Pl.Lg. 966d. 2 of things, δόρυ E.Ph.1387; of money, lying idle, yielding no return, opp. ἐνεργός, D.27.7 and 20; of land, lying fallow, Isoc.4.132, X.Cyr.3.2.19, Thphr.HP9.12.2; opp. πεφυτευμένος, IG7.2226B (Thisbe, iii A.D.); διατριβὴ ἀ. in which nothing is done, fruitless, Ar. Ra.1498 (lyr.), Isoc.4.44; χρόνον ἀργὸν διάγειν Plu.Cor.31. Adv. ἀργῶς, ἐπιμέλεσθαι X.Mem.2.4.7; ἔχειν D.6.3: Comp. and Sup. ἀργότερον, ἀργότατα, X.Oec.15.6 and 1. b ἀργὸς λόγος, name of a sophism, Chrysipp.Stoic.2.277, cf.Plu.2.574e. II Pass.,unwrought, ἁρμός, κυμάτιον, IG1.322b23,59; πυροὶ ἀ. unprepared for eating, Hp.VM13; ἄργυρος Paus.3.12.3; βύρσαι undressed hides, Ath.Mech. l.c.; unpolished, Thphr.Lap.27. 2 not done, left undone, κοὐκ ἦν ἔτ' οὐδὲν ἀργὸν S.OC1605; ἓν δ' ἐστὶν ἡμῖν ἀ. E.Ph.766; οὐκ ἐν ἀργοῖς not among things neglected, S.OT287; τὰ μὲν προβέβηκεν ἀμήχανόν ἐστι γενέσθαι ἀργά Thgn.584. 3 unattempted, μάχη Pl.Euthd.272a. 4 Astrol., τόπος ἀργός, name of the 8th of the 12 'houses', Ptol.Tetr.128, Paul.Al.M.4; πλανήτης Plot.2.3.3; ζῴδιον S.E.M.5.15.

Spanish (DGE)

ἀργή, ἀργόν
1 brillante, reluciente, lustroso βόες Il.23.30
•blanco χήν Od.15.161, cf. Arist.Top.149^a7, Corn.ND 16.
2 veloz, ligero κύνες Il.1.50, κύνες πόδας ἀργοί Od.2.11, cf. AP 7.211 (Tymn.), D.S.4.41, Corn.ND 16.
• Etimología: De una raíz *H2erg-/H2r̥g-, que da lugar a ἀργι- y ἀργός (prob. de *ἀργρός) y fuera del gr. a het. ḫarki- ‘blanco’, ‘claro’; ai. r̥ji-pyá- epít. de un águila, r̥jrá- ‘brillante’, toc. A ārki ‘id.’, lat. argentum. Significaría a la vez ‘rápido’ y ‘brillante’.
-όν
• Alolema(s): ép., jón. ἀεργός Od.19.27, Hes.Op.303, Call.Ap.16
• Morfología: [tb. -ός, -ή, -όν Epimenid.B 1, Arist.EN 1167^a11, Thphr.Lap.27, 1Ep.Ti.5.13]
I 1de abstr. no hecho, dejado sin hacer, no realizado τὰ μὲν προβέβηκεν, ἀμήχανόν ἐστι γενέσθαι ἀργόν lo pasado es imposible hacer que no haya tenido lugar Thgn.584, κοὐκ ἦν ἔτ' ἀργὸν οὐδὲν ὧν ἐφίετο S.OC 1605, ἓν δ' ἐστὶν ἡμῖν ἀργόν E.Ph.766, οὐ δυνάμενος δὲ λαβεῖν οὐδὲν ἀργόν Plb.2.66.3, cf. S.OT 287, Pl.Euthd.272a, Plb.4.40.1.
2 de concr. no trabajado, no preparado πυροὶ ... ὠμοὶ καὶ ἀργοί Hp.VM 13
•no labrado, no pulido hαρμός IG 1³.474.130 (V a.C.), τō κυματίο ἓξς πόδες ἀργοί IG 1³.474.152, λίθοι Hecat.Abd.21.198, Paus.1.28.5, ἡ σμάραγδος Thphr.l.c.
•no curtido βύρσαι Ath.Mech.12.11
•no hilado ἔρια Paus.10.24.6
•no acuñado, en bruto ἄργυρος Paus.3.12.3, χρυσίον PMasp.6ue.27 (VI d.C.).
3 no trabajado, de la tierra no cultivado e improductivo χώρα Isoc.4.132, γῆ X.Cyr.3.2.19, πεδίον D.S.19.42, cf. Thphr.HP 9.12.2, IG 7.2227.15 add. (Tisbe III a.C.), cf. tb. ἀργή· στεῖρα Hsch.
•fig. οὐδεμία ἀργὸς χώρα παρείθη τῷ θεῷ τούτῳ para esta divinidad no hay ningún terreno inculto Aristid.Or.45.19
•no utilizado, de dinero no invertido, improductivo τὸ χρυσίον PCair.Zen.21.25 (III a.C.), cf. D.27.7, 20
•que no está en explotación, fuera de servicio o de uso μυλαῖον BGU 2220.9 (II d.C.), ἐλαιούργιον PAmh.97.9 (II d.C.), κιβωτός POxy.1269.22 (II d.C.), κέλλα PMich.620.57 (III d.C.).
II 1de pers. inactivo, desocupado, ocioso ὅ τ' ἀεργὸς ἀνὴρ ὅ τε πολλὰ ἐοργώς Il.9.320, οὐ γὰρ ἀεργὸν ἀνέξομαι ὅς ... no voy a dejar que esté sin hacer nada quien ..., Od.19.27, cf. Hes.Op.44, 303, Hdt.5.6, E.El.80, LXX Pr.15.19, 2Ep.Petr.1.8
•que no cumple su trabajo, que pierde el tiempo, holgazán ὁρῶν δέ μιν ἀργὸν ἐπεστεῶτα Hdt.3.78, οὐ μὴν ἐρῶ γ' ὡς ἀργὸς ἦν, ἀλλ' ἐσπάθα no, realmente yo no diré que era una holgazana, ella batía el tejido (c. alusión sexual), Ar.Nu.53, ἀργοὶ κάθηνταί μοι γυναῖκες τέτταρες Com.Adesp.590K., cf. Antiph.123.3, Men.Dysc.366, 755, 1Ep.Ti.5.13, Eu.Matt.20.3, de los cretenses γαστέρες ἀργαί Epimenid.B 1
•que está en reposo de atletas ἀργοὶ κείμενοι Philostr.Gym.58
•que ha interrumpido el trabajo o que está sin trabajo, desempleado καθήμεθα ἀργοί PBremen 13.5 (II d.C.), τῶν ἀπὸ Μέμφεως ἀργῶν BGU 833.5 (II d.C.), cf. PLond.915.8 (II d.C.), Stud.Pal.20.11.20, 27, 32 (II d.C.)
•sin función específica ἀλλ' ἀργὸν πέφυκεν (el hombre) ha nacido sin función específica Arist.EN 1097^b30
•ref. a anim. inactivo, incapaz para el trabajo de los zánganos Hes.Op.305, cf. μελίτται ... φαναὶ καὶ λαμπραὶ, ὥσπερ γυναῖκες ἀργαί Arist.HA 627^a15
•que esta sin trabajar ἐκ τοῦ τοιούτου οἱ ὄνοι μου ἀργοὶ καθεστήκασι SB 9150.38 (I d.C.), cf. PLond.1170ue.474, 483 (III d.C.)
•c. determ. ὥσπερ οἱ ἀργοὶ τὴν διάνοιαν Pl.R.458a, ἐν μάχαις ἀργός Gorg.B 11a.32, ἐπὶ πᾶν Th.3.82, ἐς τὸ δρᾶν τι D.C.59.20.4, περὶ τὰ τοιαῦτα Pl.Lg.966d
•neutr. compar. como adv. despreocupadamente, con negligencia ἀργότερόν πως ἐπιδεδραμηκέναι τῷ λόγῳ X.Oec.15.6, cf. 15.1, ἀργότερον ἱσταμένους Apollon.Cit.1.4.
2 de pers., c. gen. que se abstiene, exento de, libre de ἔργων αἰσχρῶν ἀπαθὴς καὶ ἀεργός Thgn.1177, cf. A.Th.411, ἀργὸς ὢν τῶν οἴκοθεν E.IA 1000, πόνων δὲ σφοδρῶν ... ἀργοί Pl.Lg.835d, γυναῖκας ... ἀργοὺς μὲν ταλασίας Pl.Lg.806a, θεὸν ἀργὸν εἶναι ἔργων συμπάντων Numen.12.13.
3 de cosas ineficaz, inoperante δόρυ E.Ph.1387, χέλυς Call.Ap.16
•c. determ. πολλαὶ (νῆες) ἀργότεραι μὲν ἐς τὸ δρᾶν τι Th.7.67, πόδες ... ἀργοὶ πρὸς ἐπίβασιν de los ídolos, LXX Sap.15.15.
4 medic. poco activo, inerte, de la enfermedad estacionaria Hp.Hum.7, de flujos y humores ἡ ῥοή Hp.Gland.7, τὸ δὲ ὑγρόν Aret.SD 1.9.3.
5 de abstr. vacuo, vano, inoperante ἐπιθυμίαι Pl.R.572e, φιλία Arist.EN l.c., τὰ τῆς σοφίας σου ἔργα LXX Sap.14.5, ἡ πίστις χωρὶς τῶν ἔργων Ep.Iac.2.20
•del pasatiempo como pérdida de tiempo διατριβὴν ἀργὸν ποεῖσθαι Ar.Ra.1498, cf. Isoc.4.44, Arist.Pol.1331^b19
•de ciertos pasajes de una tragedia carente de acción ἐν τοῖς ἀργοῖς μέρεσιν Arist.Po.1460^b3
•del discurso inútil, estéril γλῶσσαν μὲν ἀργόν, χεῖρα ἐργάτιν S.Ph.97, λόγος Pythag.Sent.7, ῥῆμα Eu.Matt.12.36, Sud.
•de cierto sofisma estoico ὁ ἀργὸς καλούμενος λόγος el llamado razonamiento perezoso Chrysipp.Stoic.2.278, cf. Plu.2.574e
•de la belleza femenina inexpresiva κάλλος γυναικὸς τὸ μήτ' ἀργὸν ... ἀλλὰ μεμιγμένον χάριτι καὶ κινητικόν Plu.2.685e
•del sonido de la voz inexpresivo ἡ γλῶσσα ... οὐ ... φωνὴν ἀργὴν ... ἀπεργάζεται Ph.1.625
•de un contrato que no tiene validez ἔγγραφος PMich.659.220 (VI d.C.).
6 del tiempo en el que no se trabaja, propio para el descanso τὸν ἀργὸν τοῦ χρόνου PRev.Laws 46.12 (III a.C.), τὸν χρόνον τοῦτον ... οὐκ ἀργὸν διῆγεν Plu.Cor.31, de las vacaciones de verano τὰς θερινὰς μὲν ἄγοντος ἀργούς Porph.Plot.5, ἀργὸν ἔτος el año sabático Sud.
7 astrol. débil, con escasa influencia, inefectivo del octavo signo del zodíaco, Paul.Al.61.6, de otros signos, Plot.2.3.3, S.E.M.5.15.
III que entorpecen ἀεργοὶ μάλκαι Nic.Th.381.
IV adv. ἀργῶς = sin esforzarse, descuidadamente ἔχειν D.6.3, Plb.1.45.7, ἀργῶς ἔχων πρὸς χρηματισμόν Plu.Per.16, ἐπιμέλεσθαι X.Mem.2.4.7, λέγειν Str.15.1.72, λόγον ἀργῶς ἐδήξατο D.S.17.79
•sin trabajar, ociosamente ἀργῶς κάθημαι = estoy de brazos cruzados, POxy.2729.30 (IV d.C.).
• Etimología: De *ἀϝεργός, cf. ἔργον.

French (Bailly abrégé)

1ή, όν :
1 brillant, luisant;
2 rapide, agile, léger, à cause du rapport entre l'idée de lumière et celle de vitesse : πόδας ἀργοί IL, OD ou simpl. ἀργοί IL aux pieds agiles.
Étymologie: R. Ἀργ être blanc.
2ός, όν :
I. intr. 1 qui ne travaille pas, inactif ; particul. qui ne travaille pas à la terre ; en mauv. part paresseux, oisif ATT ; ἀργός τινος EUR n’ayant pas à s'occuper de qch ; ἀργὸς πρός τι PLUT paresseux pour qch;
2 qui n’aboutit à rien : ἀργὸς διατριβή AR exercice stérile ; νῆες ἀργότεραι ἐς τὸ δρᾶν τι THC vaisseaux impuissants à faire qch;
II. 1 non travaillé : λίθοι ἀργοί pierres brutes (sur lesquelles se tenaient l'accusé et l'accusateur) ; γῆ ἀργός XÉN terre non cultivée, inculte;
2 non fait, inachevé, négligé ; οὐκ ἐν ἀργοῖς SOPH qui n’est pas parmi les choses négligées ; qui reste à faire;
Cp. ἀργότερος, Sp. ἀργότατος.
Étymologie: contr. de ἀεργός, de ἀ, ἔργον.

German (Pape)

1 (vgl. ἄργιλος, ἄργυρος), hell schimmernd, glänzend, oder schnell; beide Begriffe hängen zusammen, da jede schnelle Bewegung ein Schimmern und Flimmern hervorbringt. Vgl. αἰόλος und s. Apollon. Lex. 41.21. Hom. Od. 15.161 ἀργὴν χῆνα; Il. 23.30 βόες ἀργοί; 18.283 κύνες ἀργοί, 1.50 κύνας ἀργούς; Il. 18.578, Od. 2.11, 17.62, 20.145 κύνες πόδας ἀργοί; vgl. Il. 24.211 ἀργίποδας κύνας und den Hundenamen Ἄργος Od. 17.292 ff. Phurnut. N. D. 16 sagt: τὸ ταχὺ ἀργὸν λέγεται κατ' ἀντίφρασιν.
2 (das fem. ἀργή verwerfen die Attizisten, doch findet es sich als v.l. und seit Arist. H.A. 10.27 öfter bei Sp., die die Zusammensetzung des Wortes vergessen hatten od. nicht mehr beachteten, s. Lobeck zu Phryn. p. 105), für ἀεργός,
1 arbeitslos, nicht arbeitend, γλῶσσαν μὲν ἀργόν, χεῖρα δ' εἶχον ἐργάτιν Soph. Phil. 97; αἰσχρῶν Aesch. Spt. 393; πόνων σφοδρῶν Plat. Legg. VIII.835d; ταλασίας VII.806a; ἀργότατος Xen. Mem. 3.13.4; besonders der das Land nicht baut, Her. 5.6, im Gegensatz von γῆς ἐργάτης, vgl. κλήρων ἀργός, Plat. Legg. IX.855b. Übh. träge, oft seit Plat., z.B. ἀργὸς τὴν διάνοιαν Rep. V.458a; λόγος, ignava ratio, Cic. Fat. 12.28; – νῆες ἀργότεραι ἐς τὸ δρᾶν τι, Schiffe, die weniger im Stande sind, etwas auszurichten, Thuc. 7.67.
2 ungetan, κοὐκ ἦν ἔτ' ἀργὸν οὐδὲν ὧν ἐφίετο Soph. O.C. 1601; vgl. O.R. 287; ἕν ἐστιν ἡμῖν ἀργόν Eur. Phoen. 778, ist noch zu tun übrig; dah. vom Lande, unbebaut, Gegensatz ἐνεργός Xen. Cyr. 3.2.19; Gegensatz ἐργάσιμα Plat. Legg. VII.824c; ebenso vom Gelde, das ungenützt da liegt, ein totes Kapital, Dem. 27.7; ἄργυρος καὶ χρυσός, unbearbeitet, roh, Paus. 3.12.3. Übh. vernachlässigt, vom Lager, nicht mit Wachen besetzt, Pol. 2.65, der auch οὐδὲν ἀφετέον ἀργόν 4.40 sagte: nichts darf unberücksichtigt bleiben. – Eigentüml. μάχη, unversucht, Plat. Euthyd. 272a.
3 Bei Sp. überhaupt = leicht, ohne Mühe, schnell.

Russian (Dvoretsky)

ἀργός: белый, блистающий, сверкающий (χήν Hom.; ἀντὶ λευκοῦ ἀργόν, sc. λέγειν Arst.).
быстрый, резвый, проворный (κύνες Hom.).
и 3 [стяж. к ἀεργός
1 бездеятельный, праздный, ленивый (τινος Eur., περί τι Plat., Plut. и πρός τι Plut.);
2 вялый, медленный, затяжной (πόλεμος Plut.);
3 невозделываемый, необработанный (χώρα Xen., Arst.; ἀργὰ τῆς γῆς Plut.);
4 лежащий без дела, не приносящий прибыли, непроизводительный (χρήματα Dem.);
5 бесполезный, бесплодный (διατριβή Arph., Isocr.): δόρυ ἀργόν Eur. копье, не наносящее ран;
6 неспособный, непригодный, негодный (ἐς τὸ δρᾶν τι Thuc.: ἐπί и πρός τι Plut.);
7 несостоявшийся, несовершившийся (μάχη Plat.): οὐκ ἐν ἀργοῖς πράττεσθαί τι Soph. не упустить чего-л.; ἓν δ᾽ ἐστὶν ἡμῖν ἀργόν Eur. нам остается сделать лишь одно.

Greek (Liddell-Scott)

ἀργός: -ή, -όν, στίλβων, «ὑαλιστερὸς» ἀργυρολαμπής ἐπὶ χηνός, αἰετὸς ἀργὴν χῆνα φέρων ὀνύχεσσι πελώριον Ὀδ. Ο. 161· λεῖος, εὐτραφὴς βοῦς, Λατ. nitidus, ἀλλὰ δυνατὸν νὰ σημαίνῃ ἐνταῦθα ἡ λέξις καὶ τὸν μὴ ἐργαζόμενον βοῦν, τὸν ἀργοῦντα δηλ. καὶ βοσκόμενον ἐν τοῖς ἀγροῖς, Ἰλ. Ψ. 30· ἀλλὰ παρ’ Ὁμ. κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει ἐν τῇ φράσει πόδας ἀργοί, ὡς ἐπίθ. τῶν κυνῶν ἢ μᾶλλον τῶν θηρευτικῶν κυνῶν (οὕτω καὶ ἀργίποδες Ἰλ. Ω. 211, καὶ μόνον ἀργοὶ Α. 50., Σ. 283), ταχύπους, ἐπειδὴ πάσα ταχεῖα καὶ ὁρμητικὴ κίνησις περιαστράπτει τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ τὸ κινούμενον φαίνεται ὡς στιλπνόν τι πρᾶγμα, Σ. 578, Ὀδ. Β. 11, κτλ.· πρβλ. πόδαργος. Ὑπάρχει παρομοία σχέσις ἐννοιῶν καὶ ἐν τῷ αἰόλος. Ἡ παλαιὰ ἑρμηνεία λευκὸς ἢ λευκόπους πρὸ πολλοῦ ἐγκατελείφθη ὡς μὴ δυναμένη νὰ ἐφαρμοσθῇ εἰς πάντας τοὺς κύνας, ἴδε Nitzsch Ὀδ. Β. 11· πρβλ. ἑπομ. 2) λευκός, ἔστι δὲ μείζων ἁμαρτία, εἰ καὶ ἀγνωστοτέρων ὀνομάτων τὴν μετάληψιν ἐποιήσατο, οἷον ἀντὶ ἀνθρώπου λευκοῦ βροτὸν ἀργὸν Ἀριστ. Τοπ. 6. 11, 3. ΙΙ. παροξ. ὡς κύρ. ὄνομα Ἄργος, ὁ, ὄνομα κυνός, ὁ ταχύπους, Ὀδ. Ρ. 292: - ἀλλ’ ὁ μυθολογούμενος βουκόλος Ἄργος (γηγενὴς Αἰσχύλ. Πρ. 568, πρβλ. Ἱκ. 305) ἐκλήθη οὕτως ἐκ τῶν ἀείποτε ἀνοικτῶν καὶ λαμπρῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ. (Ἐκ τῆς √ΑΡΓ παράγονται καὶ τὰ ἀκόλουθα, ἀργής, ἀργήεις, ἀργινόεις, ἀργεννός, ἄργυρος, ἀργύφεος, ἄργῑλος, πρβλ. Σανσκριτ. râǵâmi (λάμπω), arǵunas (φῶς), raǵatas (λευκός), raǵatam (ἄργυρος)· Λατ. argentum (Ὀσκ. arageton), argilla).

English (Autenrieth)

(root ἀργ): (1) white shining; goose, Od. 15.161; of oxen, ‘sleek,’ Il. 23.30.— (2) swift; epithet of dogs, with and without πόδας, Α, Od. 2.11.

English (Strong)

from Α (as a negative particle) and ἔργον; inactive, i.e. unemployed; (by implication) lazy, useless: barren, idle, slow.

English (Thayer)

ἀργόν, and in later writings from Aristotle, hist. anim. 10,40 (vol. i., p. 627{a}, 15) on and consequently also in the N. T. with the feminine ἀργῇ, which among the early Greeks Epimenides alone is said to have used, Lob. ad Phryn., p. 104 f; id. Paralip., p. 455ff; Winer's Grammar, 68 (67) (cf. 24; Buttmann, 25 (23)) (contracted from ἀεργός which Homer uses, from alpha privative and ἔργον without work, without labor, doing nothing), inactive, idle;
a. free from labor, at leisure (ἀργόν εἶναι, Herodotus 5,6): ); lazy, shunning the labor which one ought to perform (Homer, Iliad 9,320 ὁ, τ' ἀεργός ἀνήρ, ὁ, τέ πολλά ἐοργως): πίστις, L T Tr WH for R G νεκρά); γαστέρες ἀργαί i. e. idle gluttons, from Epimenides, Nicet. ann. 7,4, 135d. εἰς ἀργᾷς γαστερας ὀχετηγησας); ἀργός καί ἄκαρπος εἰς τί, unprofitable, ῤῆμα ἀργόν, by litotes equivalent to pernicious (see ἄκαρπος): SYNONYMS: ἀργός, βραδύς, νωθρός: ἀργός, idle, involving blameworthiness; βραδύς slow (tardy), having a purely temporal reference and no necessary bad sense; νωθρός sluggish, descriptive of constitutional qualities and suggestive of censure. Schmidt, chapter 49; Trench, § civ.]

Greek Monolingual

(I)
ἀργός, -ή, -όν (Α)
1. στιλπνός, λαμπρός, γυαλιστερός
2. ταχύς, γρήγορος
3. λευκός.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το επίθ. αργός (Ι) συνδέεται με το αρχ. ινδ. επίθ. rj -ra - «λαμπρός» και προήλθε ανομοιωτικά από αργρός, πράγμα που πιστοποιεί η εμφάνισή του στο α' συνθετικό αρχαίων λέξεων με τη μορφή αργι - (νόμος Caland -Wackernagel). Η διπλή σημασία της λ. («λαμπρός», «ταχύς») γεννά το ερώτημα αν προέρχεται από την ίδια ή από διαφορετικές ρίζες. Επικρατέστερη φαίνεται η άποψη, σύμφωνα με την οποία η έννοια της λάμψης (και της λευκότητας) απορρέει από αυτήν της ταχείας κίνησης. Πρόκειται δηλ. για δύο διαφορετικές σημασίες μιας και της αυτής λέξης, όπου σημειώθηκε μια πολύ πρώιμη μεταβολή σημασίας, κατά την οποία η έννοια της κίνησης παραγκωνίστηκε τελείως. Ακόμη προτιμότερη είναι η αποδοχή μιας ρίζας, η οποία εκφράζει συγχρόνως τόσο τη λαμπρότητα όσο και την ταχύτητα της κίνησης (πρβλ. (γερμ.) blitzschnell «αστραπιαία», αργικέραυνος). Όσοι δέχονται δύο διαφορετικές ρίζες αδυνατούν να αιτιολογήσουν ετυμολογικά τη σημασία «ταχύς, γρήγορος». Το θ. αργ-, που απαντά σε μια σειρά συναφών προς το αργός (Ι) λέξεων (πρβλ. αργεννός, αργεστής κ.ά.) και με παρέκταση στο αργυ- (πρβλ. άργυρος, άργυφος), απαντά επίσης σε αρκετές λέξεις άλλων γλωσσών (πρβλ. λατ. argentum «άργυρος», αρχ. ινδ. arjuna - «λευκός, φωτεινός», τοχ. A' ārki, B arkwi «λευκός», χεττ. harkiš «λευκός, φωτεινός»).
ΠΑΡ. αρχ. αργαίνω.
ΣΥΝΘ. (α' συνθ.) αρχ. αργόθριξ, αργόχρως
β' συνθετ.) κνήμαργος, λέπαργος, λίθαργος, λίταργος, νίφαργος, πελαργός, πύγαργος, πόδαργος, χαλαργός.
(II)
-ή, -ό (AM ἀργός, -ή, -όν)
αυτός που δεν εργάζεται, οκνηρός
μσν.- νεοελλ.
1. όποιος κινείται αργά, βραδυκίνητος
2. απρόθυμος
3. (για μέλος του σώματος) ακίνητος, αναίσθητος
4. (για ιερείς) αυτός που καταδικάστηκε σε αργία, που έχασε το δικαίωμα να ιερουργεί
νεοελλ.
(για στρατιωτικούς) αυτός που παύει να είναι αξιωματικός εξαιτίας απόλυσης ή πρόσκαιρης παύσης
αρχ.
1. αυτός που δεν εργάζεται, που δεν γεωργεί τη γη, άνεργος, αδρανής
2. ελεύθερος, απαλλαγμένος από κάτι
3. (για χρήματα) αυτός που δεν τοκίζεται, που δεν αποφέρει εισόδημα
4. (για γη) αγεώργητος, ακαλλιέργητος, χέρσος
5. παθ. α) ακατέργαστος, αδούλευτος
β) ασυντέλεστος, ακάμωτος
γ) (για συζήτηση) αυτός που δεν έχει συζητηθεί, που μένει ακόμη ασυζήτητος.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αεργός, με συναίρεση (πρβλ. άεθλον, άθλον).
ΠΑΡ. αργεύω, αργία, αργώ
αρχ.
αργότης
αρχ.-μσν.
αργώδης
μσν.- νεοελλ.
αργά.
ΣΥΝΘ. αργολογώ, αργομέτωπος
αρχ.
αργοποιός, αργοτροφώ, αργοφάγος
μσν.
αργοφωνία
μσν.- νεοελλ.
αργοπορώ, αργοπορία
νεοελλ.
αργοκηρήθρα, αργοκυλώ, αργόμισθος, αργοσαλεύω, αργοσέρνομαι, αργόσχολος, αργοφλογιστία, αργοψήνω].

Greek Monotonic

ἀργός: -ή, -όν,
I. αστραφτερός, λαμπερός, γυαλιστερός, Λατ. nitidus, σε Ομήρ. Ιλ.· λευκός, σε Αριστ. (Από τη σημασία αυτή προέρχονται οι λέξεις ἄργυρος, ἄργῑλος). II. πόδας ἀργοί, ως επίθ. των κυνηγετικών σκύλων, ταχυκίνητος, γοργοπόδαρος, καθώς κάθε γρήγορη κίνηση προκαλεί ένα είδος αστραπής στα μάτια, που βλέπουν κάτι ως λαμπερό ή αστραφτερό, σε Όμηρ.
• ἀργός: όν (συνηρ. του ἀ-εργός)·
I. 1. αυτός που δεν καλλιεργεί τη γη, που ζει χωρίς να μοχθεί, σε Ηρόδ.· συνεκδοχικά γενικά, ανενεργός, ράθυμος, αδρανής, οκνηρός, τεμπέλης, σε Σοφ. κ.λπ.· με γεν. πράγμ., ελεύθερος, απαλλαγμένος από κάτι, σε Ευρ., Πλάτ.· επίσης, ἀργότεραι ἐς τὸ δρᾶν, σε Θουκ.
2. λέγεται για τη γη, αυτή που μένει ακαλλιέργητη, χέρσα, σε Ξεν.
II. Παθ., ατέλεστος, αυτός που έχει μείνει ανεκτέλεστος, Λατ. infectus, σε Σοφ., Ευρ.· οὐκ ἐν ἀργοῖς, όχι ανάμεσα σε αυτά που παραμελήθηκαν, σε Σοφ.

Frisk Etymological English

1.
Grammatical information: adj.
Meaning: shining white, also quick, mobile (Il.).
Dialectal forms: Myc. podako /podargos/? name of a cow; tomako /stomargos/? (s. στόμα); tumako /thumargos/ ?
Compounds: First member ἀργι- in ἀργί-πους, ἀργι-κέραυνος, ἀργι-όδων etc., cf. Sktd. r̥ji- in r̥ji-pyá- (s. αἰγυπιός). ἀργιλίπης s.v. For ἀργιόπους· ἀετός, Μακεδόνες read ἀργίπους. As last member cf. πόδαργος with quick feet.
Derivatives: ἀργᾶς, -ᾶ m. (Achae.), ἀργόλας m. (Suid.), type of snake. PN with regular accent shift Ἄργος m. (Od.; quick, the dog of Odysseus) and Ἀργώ f. the quick, name of the mythical ship (Od.). ἀργήεις s.s.v. ἀργής. On ἀργι- (s. comp.) ἀργινόεις (Β 647, 656); from here Ἀργινοῦσσαι. A neutr. s-stem in ἐν-αργής and in: 1. ἀργεσ-τής m. epithet of the southwind (νότος, Il.), and the westwind (Ζέφυρος, Hes.) clear, also as name of the wind (with regular acc. shift) Ἀργέστης (Arist.); just for ἀργής Nic. Th. 592; 2. ἀργεννός < *ἀργεσ-νός shining white, an Aeolic form (Il.). On the t-stem ἀργής s.v.
Origin: IE [Indo-European] [64] *h₂rǵ- white
Etymology: Agrees with Skt. r̥jrá-, which points to *h₂rǵ-ro- > *ἀργρος, which by dissimilation became ἀργός; ἀργι- agrees with Skt. r̥ji- (i: ro from a Caland-system). The root *-h₂(e)rǵ- is found in several languages: Lat. argentum (s. ἄργυρος), Skt. árjuna- white, light, Toch. A ārki, B arkwi white, Hitt. h̯arkiš white, hell. It is generally assumed that the meaning white and quick have the same source. S. ἄργεμον, ἀργής, ἄργυρος
2.
Grammatical information: adj.
Meaning: idle, lazy (Hdt.).
Origin: GR [a formation built with Greek elements]
Etymology: Contraction of ἀ-(Ϝ)εργός (Il.), with α privativum and (Ϝ)έργον.

Middle Liddell

1
I. shining, bright, glistening, Lat. nitidus, Il.: white, Arist. (Hence come ἄργυρος, ἄργῑλος.)
II. πόδας ἀργοί, as epithet of hounds, swift-footed, because all swift motion causes a kind of glancing or flickering light, Hom.
2 [contr. from ἀεργός (α privat.,, *ἔργω)]
I. not working the ground, living without labour, Hdt.; then, generally, inactive, slothful, idle, lazy, Soph., etc.: —c. gen. rei, idle at a thing, free from it, Eur., Plat.; —also, ἀργότεραι ἐς τὸ δρᾶν Thuc.
2. of land, lying fallow or untilled, Xen.; of money, unemployed, yielding no return, Dem. —Adv. ἀργῶς Xen.
II. pass. not done, left undone, Lat. infectus, Soph., Eur.; οὐκ ἐν ἀργοῖς not among things neglected, Soph.

Frisk Etymology German

ἀργός: 1.
{argós}
Meaning: weißglänzend, auch schnell beweglich (vgl. aind. r̥jrá- unten; seit Il.).
Derivative: Ableitungen: ἀργαίνω weiß sein (E., Opp., Nonn.); ἀργῖτις (ἄμπελος Verg., Plin.); ferner ἀργᾶς, -ᾶ m. (Achae., Aeschin. u. a.), ἀργόλας m. (Suid.), Bez. verschiedener Schlangenarten. — Dazu als EN mit regelmäßig verschobenem Akzent Ἄργος m. (seit Od.) und Ἀργώ f. "die Schnelle", N. eines bekannten mythischen Schiffes (seit Od.).
Etymology: Neben ἀργός hat es einen neutralen σ-Stamm gegeben, der außer im Kompositum ἐναργής in zwei Ableitungen bewahrt ist: 1. ἀργεστής m. Attribut des Südwindes (νότος, Il.), des Westwindes (Ζέφυρος, Hes.) hell, klar (in faktitativem Sinne), auch (mit regelmäßig verschobenem Akzent) Ἀργέστης als Name dieses Windes (Arist. usw.); nur Erweiterung von ἀργής bei Nik. Th. 592; 2. ἀργεννός aus *ἀργεσνός weißglänzend, äol. Form (Il.); aus dem Epos von anderen Dichtern (E. in lyr. usw.) übernommen; — dagegen ist ἀργήεις, dor. ἀργάεις, kontr. ἀργᾶς -ᾶντος weißglänzend (A. in lyr., Pi., Orph.) nur eine Erweiterung von ἀργής (s. d.), s. Schwyzer 528. — Das als Vorderglied auftretende ἀργι- (s. unten) liegt dem ep. ἀργιόεις (v.l. ἀργινόεις) zugrunde (Β 647, 656); ἀργινόεις auch A. R. 4, 1607 und AP 7, 23, vgl. noch Ἀργινοῦσσαι, mit demselben ν-Suffix wie in ἀργεννός; zum Ausgang vgl. φαιδιμόεις und andere erweiterte Formen bei Schwyzer 527 Mom. 3. Zum Vorderglied ἀργι- in ἀργίπους, ἀργικέραυνος, ἀργιόδων usw. stimmt der Funktion und Bedeutung nach aind. r̥ji- in r̥ji-pyá- (vgl. αἰγυπιός). Diesem Vorderglied entspricht als Simplex r̥j-rá- glänzend, schnell. Da ἀργι- und ἀργός sich auf dieselbe Weise zueinander verhalten, muß ἀργός durch Dissimilation aus *ἀργρός entstanden sein (Wackernagel Verm. Beiträge 8f.; zum Wechsel ι: ρο Schwyzer 447 mit weiterer Lit.). — Das wurzelhafte Element ἀργ-, das in einer Reihe griechischer Wörter vertreten ist (s. ἄργεμον, ἀργής, ἄργυρος usw.), findet sich in zahlreichen anderen Sprachen wieder, z. B. lat. argentum (s. ἄργυρος), aind. árjuna- weiß, licht, toch. A ārki, B arkwi weiß, heth. ḫarkiš weiß, hell, illyr. Flußname Argao (Krahe IF 58, 211f.). Ein anderer Ablaut muß in aind. r̥jrá- und somit auch in ἀργός vorliegen. — Ob ἀργός rasch = aind. r̥jrá- ib. ein anderes Wort darstellt (zu lat. rego usw., WP. 2, 362f. mit Persson Beitr. 828 A. 1), ist strittig. Nach Bechtel (s. Lex. 57) ist der Begriff des Leuchtens aus dem der schnellen Bewegung geflossen, was an und für sich ohne Zweifel möglich ist. In Anbetracht der weit verbreiteten und offenbar uralten hierhergehörigen Farbwörter müßte es sich dann um eine sehr früh eingetretene Bedeutungsverschiebung handeln, bei der die Vorstellung der Bewegung ganz in den Hintergrund gedrängt wäre. Eher ist von einer ursprünglichen Anschauung auszugehen, der sowohl das Leuchten wie die schnelle Bewegung inhäriert; Pok. 64 nach Schulze Kl. Schr. 124 A. 6.
Page 1,132-133
2.
{ārgós}
Meaning: untätig, unwirksam (ion. att.).
Derivative: Davon ἀ̄ργία Untätigkeit, ἀ̄ργέω untätig, unwirksam sein (beide ion. att.) und mit rein formaler Erweiterung ἀ̄ργώδης untätig (Aesop.). Außerdem ἀ̄ργίς f. "die Unwirksame" = Nacht (Orph.) und ἀ̄ργεύομαι = ἀ̄ργέω (Gal.).
Etymology: Durch Kontraktion aus ἀ-(ϝ)εργός (seit Il.) entstanden, Bahuvrihikompositum von α privativum und (ϝ)έργον (s. d.).
Page 1,133

Chinese

原文音譯：¢rgÒj 阿-而哥士
詞類次數：形容詞（8）
原文字根：不-行為（的）
字義溯源：閒，懶，閒懶，懶惰，無用，粗心的，不行動的；由（α / ἄλφα）= （ἄνευ）*=不）與（ἔργον）=行為）組成；而 （ἔργον）出自（ἔργον）X*=工作）。雅各說，沒有行為的信心是死的（ 雅2:20）；沒有行為就是懶惰。有人說，懶惰的人，連得救的可能性都沒有
出現次數：總共（9）；太（4）；提前（2）；多（1）；雅（1）；彼後（1）
譯字彙編：
1） 閒（4） 太12:36； 太20:3； 太20:6； 太20:6；
2） 懶惰（2） 提前5:13； 提前5:13；
3） 閒懶（1） 彼後1:8；
4） 是懶惰的（1） 多1:12；
5） 死的麼（1） 雅2:20

English (Woodhouse)

fallow, idle, indolent, lazy, untilled, at leisure, bringing in no interest, not taken in hand

Mantoulidis Etymological

(=αὐτός πού δέν ἐργάζεται, ὀκνηρός). Ἀπό το α στερητ. + ἔργον, συνηρημένο ἀντί ἄεργος.
Παράγωγα: ἀργῶ (=δέν κάνω τίποτα), ἀργία, ἀργότης (=βραδύτητα).

French (New Testament)

inutile