βαστάζω: Difference between revisions
Ὁ κόσμος σκηνή, ὁ βίος πάροδος· ἦλθες, εἶδες, ἀπῆλθες → The world is a stage, life is your entrance: you came, you saw, you departed (Democritus fr. 115 D-K)
(1b) |
|||
(55 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vastazo | |Transliteration C=vastazo | ||
|Beta Code=basta/zw | |Beta Code=basta/zw | ||
|Definition= | |Definition=Od.11.594, etc.: <span class="bld">A</span> fut. -άσω [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1019, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''920; late -άξω Ps.-Callisth.1.45, etc.: aor. ἐβάστασα Od.21.405, Ar.''Th.'' 437 (lyr.), etc.; late ἐβάσταξα ''PFay.''122, [[LXX]] ''Si.''6.25, J.''AJ''3.8.7, Epigr. ap. Stob.1.49.52:—Pass., fut. βασταχθήσομαι Ps.-Callisth.1.42: aor. ἐβαστάχθην Nic.Dam.p.114D., D.L.4.59, Ath.15.693e: aor. 2 βασταγῆναι Artem.2.68: pf. [[βεβάσταγμαι]] (ἐμ-) Luc.''Ocyp.''14:—[[lift up]], [[raise]], λᾶαν βαστάζοντα… ἀμφοτέρῃσι Od.11.594; ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε 21.405; πεπτῶτα β. τινά [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''827, etc.; [[lift]] a veil, Id.''El.'' 1470:—Pass., of sluice-gates, ''PRyl.''81.6 (ii A. D.).<br><span class="bld">2</span> metaph., [[lift up]], [[exalt]], [[ennoble]], Pi.''O.''12.19; β. τινὰ χαρίτεσσιν Id.''I.''3.8.<br><span class="bld">II</span> [[bear]], [[carry]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1019, etc.; χερσὶν β. τινά S.''El.''1129, cf. 1216; δόρυ Hermipp.46.2 (anap.), Theoc.16.78; ὅπλα Men.''Epit.''107.<br><span class="bld">2</span> [[hold in one's hands]], S.''El.''905; χεροῖν Id.''Ph.''657, cf. 1127 (lyr.); of books, συνεχῶς β. Epicur.''Ep.''2p.35U.:—in Pass., to [[be popular]], Arist.''Rh.'' 1413b12.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">β. ἐν γνώμῃ</b> [[bear]] in mind, [[consider]], [[weigh]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''888; φρενί Ar.''Th.''437 (lyr.); <b class="b3">β. προβούλευμα</b> [[deliberate on]]... Eup.73; βαστάσας αἱρήσομαι [[on consideration]], Id.303.<br><span class="bld">4</span> [[bear]], [[endure]], οὐκέτι βαστάζω τὴν σεῖο διαζυγίην ''AP''5.8 (Rufin.).<br><span class="bld">5</span> [[produce]], [[yield]], of land, ''PGiss.''6 iii 8 (ii A. D.).<br><span class="bld">III</span> [[carry off]], [[take away]], Ev.Jo.20.15; [[steal]], Plb.32.15.4, J.''AJ''1.19.9, D.L.4.59, Luc.''Asin.''16, ''PTeb.''330.7 (ii A. D.), perhaps also in ''Ev.Jo.''12.6, Ath.2.46f (Pass.).<br><span class="bld">2</span> in Pass., to [[be sublimated]], Zos.Alch.p.198 B.<br><span class="bld">IV</span> in Trag., [[touch]], χέρα ἄνακτος… τῇδε β. χερί [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''35; [[embrace]], σῶμα [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1105.—Not in Att. Prose: Pass. first in Plb. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. -ξω <i>POxy</i>.1293.41 (II d.C.), <i>BGU</i> 2240.9 (II d.C.), Ps.Callisth.52.10; aor. -ξα <i>Epigr.Adesp.FGE</i> 1591, [[LXX]] <i>Si</i>.6.25, <i>PFay</i>.122.6, 11 (II d.C.), I.<i>AI</i> 3.210; perf. inf. graf. βαβασταχέναι <i>SB</i> 11390.17 (II d.C.)]<br /><b class="num">I</b> concr.<br /><b class="num">1</b> de objetos o seres inanimados [[levantar en vilo]], [[coger a pulso]]<br /><b class="num">a)</b> armas (frec. míticas) μέγα τόξον <i>Od</i>.21.405, cf. S.<i>Ph</i>.655, 657, 1127, E.<i>Alc</i>.40, [[ἔγχος]] E.<i>El</i>.696, δόρυ β. empuñar la lanza</i> Hermipp.47.2, cf. E.<i>Ph</i>.274, Theoc.16.78, ὅπλα Men.<i>Epit</i>.324, I.<i>AI</i> 7.320, 11.318;<br /><b class="num">b)</b> piedras λᾶαν ἀμφοτέρῃσι <i>Od</i>.11.594, λίθους con grúas, Plb.8.5.9, cf. Arr.<i>Epict</i>.2.9.22, <i>Eu.Io</i>.10.31;<br /><b class="num">c)</b> cadáveres νέκυν <i>Il.Paru</i>.32.21, cf. S.<i>Ai</i>.827, 920, E.<i>Alc</i>.724, una urna con cenizas S.<i>El</i>.1129, cf. 1216, <i>Eu.Luc</i>.7.14;<br /><b class="num">d)</b> gener. [[sopesar]] κολοκύνταις ... ἐβάστασδεν ἐοίσαις ἀπαλωτέραις Alc.117b.9<br /><b class="num">•</b>[[levantar]] un sudario, S.<i>El</i>.1470, una compuerta <i>PRyl</i>.81.6 (II d.C.), λέοντα ... τῆς οὐρᾶς I.<i>AI</i> 6.182<br /><b class="num">•</b>[[levantar]], [[quitar]] ἀπὸ τοῦ πυρός del fuego</i> un preparado farmaceútico, Gal.13.905;<br /><b class="num">e)</b> simplemente [[coger]], [[tomar]] en las manos φόρμιγγα Pi.<i>P</i>.4.296, δέλτον E.<i>IA</i> 36, τὸ στεφάνιον ἀπὸ τῆς κεφαλῆς <i>PMag</i>.4.1058<br /><b class="num">•</b>[[contener]], [[mantener]] ὕδατος ἠνορέην <i>Epigr.Adesp.FGE</i> [[l.c.]], συνεχῶς αὐτὰ βαστάζεις los manejas (mis tratados) continuamente</i> Epicur.<i>Ep</i>.[3] 84, en v. pas. βασταχθεὶς ὑπὸ τῶν συναρχόντων para alcanzar un trono, Nic.Dam.<i>Vit.Caes</i>.130.21, fig. τὰ χρήματα τοὺς ἀνθρώπους βαστάζει el dinero levanta al hombre</i> Artem.2.68.<br /><b class="num">2</b> de pers. vivas [[tomar]], [[estrechar]], [[rodear]], [[abrazar]] τὸν μὲν ... χερσί Pi.<i>N</i>.8.3, χέρα ... τῇδε ... χερί A.<i>A</i>.35, cf. E.<i>Alc</i>.917, πετραία δ' ἀγκάλη σε βαστάσει A.<i>Pr</i>.1019, σῶμα βαστάσαι δότε S.<i>OC</i> 1105, παιδίον Plb.15.26.3, cf. en v. pas., E.<i>Alc</i>.19<br /><b class="num">•</b>[[sujetar]], [[apresar]] βαστάξαντές με εἰσήνεγκαν εἰς τὸ λογιστήριον <i>PAmh</i>.77.22 (II d.C.).<br /><b class="num">3</b> c. idea de traslación [[cargar]], [[llevar]] νώτοισιν ... φόρτον <i>Batr</i>.78, como propio de esclavos y animales de carga ἅπαντα β. Aesop.286, cf. Arr.<i>Epict</i>.2.8.7, Bio Bor.40A, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδύματα βαστάσαι (actividad propia del esclavo) <i>Eu.Matt</i>.3.11, ἀρτάβας <i>PFay</i>.ll.cc., σταυρόν de [[Cristo]] <i>Eu.Io</i>.19.17, φάρμακα εἰς τὰς πυξίδας Herm.<i>Vis</i>.3.9.7<br /><b class="num">•</b>[[acarrear]] ἁμάξας αἳ βαστάσουσι τοὺς λίθους I.<i>AI</i> 15.390<br /><b class="num">•</b>ritualmente o por motivos religiosos [[llevar]], [[portar]] τὸν χρύσεον κόσμον <i>IEphesos</i> 276.8 (II d.C.), τὰς σεβαστικὰς εἰκόνας <i>SEG</i> 38.1462.64 (Enoanda II d.C.), cf. <i>SIS</i> 33a.26 (Atenas I d.C.), <i>SEG</i> 29.1205 (Sardes II d.C.), ἕκαστοι βαστάζοντες τοὺς ἰδίους θεούς llevando cada comunidad las imágenes de sus propios dioses</i>, <i>A.Al</i>.8.17, στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου <i>Ep.Gal</i>.6.17, μυστήρια Iust.Phil.<i>Dial</i>.111.2<br /><b class="num">•</b>incluso [[celebrar]] ἀπορρήτους ... τελετάς Synes.<i>Ep</i>.41 (p.58)<br /><b class="num">•</b>[[llevar]] durante el embarazo ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε <i>Eu.Luc</i>.11.27<br /><b class="num">•</b>de la tierra [[producir]], <i>PGiss</i>.6.3.8 (II d.C.).<br /><b class="num">4</b> [[cargar con]], [[llevarse]] indebidamente, de donde [[robar]] [[ἄγαλμα]] Plb.32.15.4, τρισχίλια τάλαντα I.<i>AI</i> 7.393, cf. 1.316, D.L.4.59, Luc.<i>Asin</i>.16, esp. en peticiones y denuncias <i>PMich</i>.525.23, <i>PTeb</i>.330.7, <i>BGU</i> 454.12, 19, 2240.9 (II d.C.), <i>PFay</i>.108.16, <i>POxy</i>.69.4, 3561.15, <i>PMil.Vogl</i>.222.10 (todos II d.C.), <i>SB</i> 8004.4, 6, <i>PMil.Vogl</i>.234.16, <i>SB</i> 9657.16 (todos III d.C.), <i>PCair.Isidor</i>.74.13, 75.13 (ambos IV d.C.), en v. pas., Ath.693e, <i>Eu.Io</i>.12.6.<br /><b class="num">5</b> de plantas [[recoger]], [[recolectar]] Poet.<i>de herb</i>.4, δῖγμα ἀπὸ ἁλώνων πυροῦ <i>PPetaus</i> 57.3 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>gener. [[arrancar]] πύργους por la tormenta, Plb.1.48.2<br /><b class="num">•</b>en medic. y farmacia [[levantar]], [[quitar]] ὑπώπια Gal.13.527, cf. 975<br /><b class="num">•</b>fig. [[extirpar]] ἐκ ῥιζῶν ... τὴν Μακεδόνων βασιλείαν Plb.36.9.7.<br /><b class="num">6</b> fig. [[sopesar]], [[ponderar]] ἐν γνώμᾳ τόδ' ἐβάστασε A.<i>Pr</i>.888, cf. [[LXX]] <i>Si</i>.6.25, φρενί Ar.<i>Th</i>.437, προβούλευμα Eup.76, πᾶν ... πρᾶγμα Plb.8.16.4, abs. Eup.326.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser considerado]], [[tener peso]] βαστάζονται οἱ ἀναγνωστικοί (ποιηταί) Arist.<i>Rh</i>.1413<sup>b</sup>12.<br /><b class="num">II</b> en v. med.-pas. [[sublimarse]] ἐὰν ... ἡ αἰθάλη πνευματωθεῖσα βασταχθῇ Maria Alch. en Zos.Alch.198.14.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. dud. se le suele rel. c. lat. <i>[[bastum]]</i>, <i>basterna</i> y se ha pensado en un origen mediterráneo. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0438.png Seite 438]] fut. βαστάσω, perf. ἐμβεβάσταγμαι, aor. p. ἐβαστάχθην z. B. Ath. II, 46 e, 1) | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0438.png Seite 438]] fut. βαστάσω, perf. ἐμβεβάσταγμαι, aor. p. ἐβαστάχθην z. B. Ath. II, 46 e, 1) [[aufheben]], bes. etwas Gewichtiges, Hom. Odyss. 11, 594 Σίσυφον [[εἰσεῖδον]] –, λᾶαν βαστάζοντα πελώριον ἀμφοτέρῃσιν; 21. 405 ἐπεὶ μέγα [[τόξον]] ἐβάστασε, aorist. in der Bedeutung des Anfangens, als er den Bogen in die Hand genommen hatte; [[δόρυ]] Theocr. 16, 78; übertr., loben, preisen, Pind. Ol. 12, 21 N. 8, 3 u. öfter. – 2) in den Händen hoch halten, tragen, χεροῖν Soph. Phil. 651; El. 1118; I. A. 36; so Sp., Prosa, ὅπλα, [[παιδίον]], Pol. 2, 24. 15, 26; übertr., ἐν γνώμῃ Aesch. Prom. 890; im Sinne tragen, erwägen; prüfen, πάντα – φρενί Ar. To. 437; Sp., z. B. Pol. 8, 18; vgl. Eupolis bei Suid.; bei Arist. rhet. 3, 12 ertragen, erträglich finden; Rufin. [[οὐκέτι]] β. τὴν διαζυγίην 25 (V, 9). – 3) allgemein, anfassen, be rüh ren, χέρα χερί Aesch. Ag. 35; χερσί Soph. El. 893; O. C. 1107 u. öfter bei Tragg. – 4) wegtragen, wegnehmen, Pol. 1, 48. 32, 25 u. a. Sp. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>f.</i> βαστάσω, <i>ao.</i> ἐβάστασα, <i>pf. inus.</i><br /><b>I.</b> [[lever]];<br /><b>1</b> soulever (un objet lourd, un fardeau, <i>etc.</i>) : β. λᾶαν ἀμφοτέρῃσι OD <i>dout.</i> soulever une pierre avec les deux mains ; [[μέγα]] [[τόξον]] OD soulever, soupeser un grand arc;<br /><b>2</b> [[relever]] : τινα πεπτῶτα SOPH un homme tombé;<br /><b>3</b> soulever, lever légèrement (un voile);<br /><b>4</b> <i>fig.</i> tenir levé <i>ou</i> suspendu, balancer : [[ἐν]] γνώμᾳ ESCHL dans son esprit;<br /><b>II.</b> [[porter]], [[tenir dans ses bras]] <i>ou</i> dans ses mains, tenir : χέρα χερί ESCHL <i>ou simpl.</i> χέρα EUR presser dans sa main la main (de qqn) ; tenir embrassé : βαστάσαι [[δότε]] SOPH laissez-moi vous embrasser ; <i>Pass.</i> être dans les mains (de tous), <i>en parl. d'ouvrages</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG ? | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[βαστάζω]]<br /><b class="num">1.</b> optillen:; λᾶαν β. een steen optillen Od. 11.594; ὥς με βαστάσῃ πεπτῶτα opdat hij mij optilt als ik gevallen ben Soph. Ai. 827; overdr. verheerlijken. Pind.<br /><b class="num">2.</b> dragen:; [[νῦν]]... οὐδὲν [[ὄντα]] [[βαστάζω]] [[χεροῖν]] nu draag ik iemand die niets meer is (d.w.z. de as van een overledene) in mijn handen Soph. El. 1129; overdr., pass.. βαστάζονται δὲ οἱ ἀναγνωστικοί auteurs die gelezen worden worden zijn in ieders handen (d.w.z. zijn populair) Aristot. Rh. 1413b12.<br /><b class="num">3.</b> aanraken:. χέρα ἄνακτος... [[τῇδε]] βαστάσαι χερί de hand van mijn meester met deze hand aan te raken Aeschl. Ag. 35; [[σῶμα]] βαστάσαι [[δότε]] sta toe dat ik jullie omhels Soph. OC 1105.<br /><b class="num">4.</b> post-klass. wegnemen:. εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν als u hem hebt weggehaald NT Io. 20.15. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''βαστάζω:'''<br /><b class="num">1</b> [[поднимать]] (λᾶαν ἀμφοτέρῃσι Hom.; φόρμιγγα Pind.; τινὰ πεπτῶτα Soph.; μέσα [[δοῦρα]] Theocr.);<br /><b class="num">2</b> [[превозносить]], [[прославлять]] (τινά и τι Pind.);<br /><b class="num">3</b> [[носить]], [[нести]] (φόρτον νώτοισι Batr.; τινὰ [[χεροῖν]] Soph. и ἐν [[χεροῖν]] Eur.);<br /><b class="num">4</b> [[переносить]], [[терпеть]] ([[οὐκέτι]] β. τι Anth.);<br /><b class="num">5</b> прикасаться, тж. брать, держать ([[χερσί]] Soph.): χέρα τινὸς βαστάσαι χερί Aesch. пожать чью-л. руку; pass. быть усердно читаемым: βαστάζονται οἱ ἀναγνωστικοί Arst. (поэты), которых читать приятно, не выпускаются из рук;<br /><b class="num">6</b> [[уносить]], [[похищать]] (τῇ βίᾳ τι Polyb.);<br /><b class="num">7</b> перен. [[взвешивать]], [[обсуждать]], [[обдумывать]] (ἐν γνώμᾳ Aesch. или φρενί τι Arph.; [[πᾶν]] [[πρᾶγμα]] Polyb.). | |||
}} | }} | ||
{{ | {{etym | ||
| | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[lift up]], [[raise]] (Od.).<br />Other forms: Aor. [[βαστάσαι]], late [[βαστάξαι]]<br />Derivatives: [[βάσταγμα]] [[load]] (E.), [[βασταγή]] [[transport]] (Lyd.). - Here also <b class="b3">βάστραχαις τοὺς τραχήλους</b>. [[Βοιωτοί]] H. (EM), from [[βάστακας]] (from <b class="b3">*βάσταξ</b>, cf. <b class="b3">*μάσταξ</b> and Bechtel Dial. 1, 303) contaminated with [[τράχηλος]]; further <b class="b3">βαστραχηλίζει τραχηλίζει</b> H. and <b class="b3">βαστραχαλίσαι τραχηλιάσαι</b>; from carrying on one's back. [[βαστέρνιον]] from Lat. [[basterna]].<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Connection with [[βαίνω]] (s. Schwyzer Mélanges Pedersen 70) is not convincing. Unknown. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[deriv. uncertain].]<br /><b class="num">I.</b> to [[lift]], [[lift]] up, [[raise]], Od., Soph., Eur.: to [[bear]], [[carry]], [[support]], Aesch., Soph.<br /><b class="num">2.</b> to [[hold]] in one's hands, Soph.<br /><b class="num">3.</b> βαστάζειν ἐν γνώμηι to [[bear]] in [[mind]], [[consider]], [[weigh]], make [[proof]] of, Aesch.<br /><b class="num">II.</b> to [[carry]] off, [[take]] [[away]], NTest.<br /><b class="num">III.</b> Attic also = [[ψηλαφάω]], to [[touch]], Aesch. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 23: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[βαστάζω]] <br /> | |sltr=[[βαστάζω]] <br /><b>1</b> [[clasp]], [[hold]] in [[one]]'s hands (cf. Fraenkel on Ag. 35) δαιδαλέαν φόρμιγγα βαστάζων ''[[sc.]]'' Damophilos (P. 4.296) met., [[clasp]], [[embrace]], Ἐργότελες, θερμὰ Νυμφᾶν λουτρὰ βαστάζεις ὁμιλέων παρ' οἰκείαις ἀρούραις (contra Fränkel, D & P, 500̆{8}, “hantierst mit, machst dir zu schaffen mit”) (O. 12.19) [[ὥρα]] [[πότνια]], τὸν μὲν ἡμέροις ἀνάγκας χερσὶ βαστάζεις, ἕτερον δ' ἑτέραις (N. 8.3) χρὴ δὲ κωμάζοντ' ἀγαναῖς χαρίτεσσιν βαστάσαι (I. 3.8) | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
|astxt=[[βαστάζω]], [in LXX: Jg 16:30 (נטה), Ru 2:16, II Ki 23:5, IV Ki 18:14 and Jb 21:3 ( | |astxt=[[βαστάζω]], [in LXX: Jg 16:30 (נטה), Ru 2:16, II Ki 23:5, IV Ki 18:14 and Jb 21:3 (נשׂא), Si 6:25, Da TH [[Bel]] 36*;] <br /><b class="num">1.</b>to [[take]] up [[with]] the hands, to [[lift]]: λίθους, Jo 10:31. <br /><b class="num">2.</b>to [[bear]], to [[carry]], as a [[burden]], and metaph., to [[endure]]; Mt 3:11 20:12, Mk 14:13, Lk 7:14 10:7 11:27 14:27 22:10, Jo 16:12 19:17, Ac 3:2 9:15 15:1 21:35, Ro 11:18 15:1, Ga 5:10 6:2, 5 17, Re 2:2, 3 17:7. <br /><b class="num">3.</b>In [[late]] writers (MM, Exp., ii, iii, x),<br /><b class="num">(a)</b>to [[take]] [[away]]; Mt 8:17 (Is 53:4, Heb.); <br /><b class="num">(b)</b>to [[carry]] [[off]], [[steal]]: Jo 12:6 20:15. † | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 35: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=[[future]] βαστάσω; 1st aorist ἐβάστασα;<br /><b class="num">1.</b> to [[take]] up [[with]] the hands: λίθους, [[λααν]], [[Homer]], [[Odyssey]] 11,594; [[τήν]] μάχαιραν [[ἀπό]] τῆς γῆς, Josephus, Antiquities 7,11, 7).<br /><b class="num">2.</b> to [[take]] up in [[order]] to [[carry]] or [[bear]]; to [[put]] [[upon]] [[oneself]] ([[something]]) to be carried; to [[bear]] [[what]] is [[burdensome]]: [[τόν]] σταυρόν, [[σταυρός]] 2a. and b.); Metaphorically: βαστάζειν τί, to be [[equal]] to [[understanding]] a [[matter]] and receiving it [[calmly]], [[Epictetus]] ench. 29,5); [[φορτίον]], βαστάσει τό [[κρίμα]], [[must]] [[take]] [[upon]] [[himself]] the condemnation of the Judges , מִשְׁפָּט נָשָׂא, to [[bear]], [[endure]]: [[ζυγόν]]); [[Epictetus]] diss. 1,3, 2; Anthol. 5,9, 3; in [[this]] [[sense]] the Greeks [[more]] [[commonly]] [[use]] φέρειν.)<br /><b class="num">3.</b> [[simply]] to [[bear]], [[carry]]: τό [[ὄνομα]] μου [[ἐνώπιον]] ἐθνῶν, so to [[bear]] it [[that]] it [[may]] be in the [[presence]] of Gentiles, i. e. by preaching to [[carry]] the [[knowledge]] of my [[name]] to the Gentiles, to [[carry]] on [[one]]'s [[person]]: to [[sustain]], i. e., [[uphold]], [[support]]: to [[bear]] [[away]], [[carry]] [[off]]: νόσους, to [[take]] [[away]] or [[remove]] by curing [[them]], Galen de compos. medicam. per Genesis 2,14 (339, Bas. edition) ψωρας τέ θεραπεύει καί ὑπώπια βαστάζει) (others [[refer]] the [[use]] in Matthew , the [[passage]] cited to 2; cf. Meyer). ἐβασταζε used to [[pilfer]] (R. V. [[text]] took [[away]]; cf. [[our]] 'shoplifting', [[though]] [[path]]. [[this]] [[lift]] is a [[different]] [[word]], [[see]] Skeat, [[under]] the [[word]])); [[Polybius]] 1,48, 2 ὁ [[ἄνεμος]] [[τούς]] πύργους τῇ [[βία]] βαστάζει, Apollod. Bibl. 2,6, 2; 3,4, 3; Athen. 2,26, p. 46f.; 15,48, p. 693{e}; [[very]] [[many]] instances from Josephus are given by Krebs, Observations, p. 152ff). (Synonyms: cf. Schmidt, [[chapter]] 105.) | |txtha=[[future]] βαστάσω; 1st aorist ἐβάστασα;<br /><b class="num">1.</b> to [[take]] up [[with]] the hands: λίθους, [[λααν]], [[Homer]], [[Odyssey]] 11,594; [[τήν]] μάχαιραν [[ἀπό]] τῆς γῆς, Josephus, Antiquities 7,11, 7).<br /><b class="num">2.</b> to [[take]] up in [[order]] to [[carry]] or [[bear]]; to [[put]] [[upon]] [[oneself]] ([[something]]) to be carried; to [[bear]] [[what]] is [[burdensome]]: [[τόν]] σταυρόν, [[σταυρός]] 2a. and b.); Metaphorically: βαστάζειν τί, to be [[equal]] to [[understanding]] a [[matter]] and receiving it [[calmly]], [[Epictetus]] ench. 29,5); [[φορτίον]], βαστάσει τό [[κρίμα]], [[must]] [[take]] [[upon]] [[himself]] the condemnation of the Judges, מִשְׁפָּט נָשָׂא, to [[bear]], [[endure]]: [[ζυγόν]]); [[Epictetus]] diss. 1,3, 2; Anthol. 5,9, 3; in [[this]] [[sense]] the Greeks [[more]] [[commonly]] [[use]] φέρειν.)<br /><b class="num">3.</b> [[simply]] to [[bear]], [[carry]]: τό [[ὄνομα]] μου [[ἐνώπιον]] ἐθνῶν, so to [[bear]] it [[that]] it [[may]] be in the [[presence]] of Gentiles, i. e. by preaching to [[carry]] the [[knowledge]] of my [[name]] to the Gentiles, to [[carry]] on [[one]]'s [[person]]: to [[sustain]], i. e., [[uphold]], [[support]]: to [[bear]] [[away]], [[carry]] [[off]]: νόσους, to [[take]] [[away]] or [[remove]] by curing [[them]], Galen de compos. medicam. per Genesis 2,14 (339, Bas. edition) ψωρας τέ θεραπεύει καί ὑπώπια βαστάζει) (others [[refer]] the [[use]] in Matthew, the [[passage]] cited to 2; cf. Meyer). ἐβασταζε used to [[pilfer]] (R. V. [[text]] took [[away]]; cf. [[our]] 'shoplifting', [[though]] [[path]]. [[this]] [[lift]] is a [[different]] [[word]], [[see]] Skeat, [[under]] the [[word]])); [[Polybius]] 1,48, 2 ὁ [[ἄνεμος]] [[τούς]] πύργους τῇ [[βία]] βαστάζει, Apollod. Bibl. 2,6, 2; 3,4, 3; Athen. 2,26, p. 46f.; 15,48, p. 693{e}; [[very]] [[many]] instances from Josephus are given by Krebs, Observations, p. 152ff). (Synonyms: cf. Schmidt, [[chapter]] 105.) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και [[βαστώ]] (-άω) και [[βασταίνω]] και βαστάνω (AM [[βαστάζω]], Μ και βαστῶ και [[βασταίνω]] και βαστάνω)<br /><b>1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] με το [[χέρι]]<br /><b>2.</b> [[μεταφέρω]]<br /><b>3.</b> [[υπομένω]], [[υποφέρω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για έγκυο [[γυναίκα]]) [[κυοφορώ]]<br /><b>2.</b> [[φορώ]]<br /><b>3.</b> [[κατέχω]] («βαστάει τα κλειδιά»)<br /><b>4.</b> [[τηρώ]] («[[βαστώ]] τον λόγο μου», «... την [[τιμή]] μου», «οὐδὲν ἠθέλησεν να βαστάξῃ δίκαιον»)<br /><b>5.</b> [[υποστηρίζω]] κάποιον ηθικά («βαοτώ τα δίκαια του [[τάδε]]», «ό Θεός τον Ἰωάννην βάσταξε»)<br /><b>6.</b> [[ανέχομαι]] («δεν θα βαστάξω [[άλλο]]», «τόσα κακὰ και ὁ Θεὸς δὲν τά βάσταξεν»)<br /><b>7.</b> [[αντέχω]], διατηρούμαι<br /><b>8.</b> [[διαρκώ]]<br /><b>9.</b> [[αναμένω]], [[περιμένω]]<br /><b>10.</b> συγκρατούμαι, στηρίζομαι («δεν [[βαστώ]] στα πόδια μου», «βαστάξου να μην πέσεις»)<br /><b>11.</b> [[είμαι]] [[εγκρατής]], [[αυτοσυγκρατούμαι]] («δεν βαστάει, δεν βαστήχτηκε στον πειρασμό»)<br /><b>12.</b> έχω [[ηθική]] [[αντοχή]], [[αντέχω]] [[ψυχικό]] («βαστάει η [[καρδιά]] μου», «αν σου [[βαστά]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> έχω («μαύρα μάτια που βαστάς και τα μαλλιά που έχεις»)<br /><b>2.</b> [[κατέχω]] [[παράνομα]], σφετερίζομαι («μου βαστάει τα δανεικά»)<br /><b>3.</b> δεν [[ανακοινώνω]], κρατάω [[μυστικό]] («βάστα το [[μυστικό]]», «δεν βαστάει [[τίποτα]]»)<br /><b>4.</b> επιφυλλάσσω («βαστάω πισινή» — [[παίρνω]] προφυλάξεις)<br /><b>5.</b> [[συγκρατώ]], [[εμποδίζω]] («βαστάω τα δάκρυα», «... την [[αναπνοή]] μου»)<br /><b>6.</b> [[φυλάω]] («βάστα να 'χεις» μην είσαι [[σπάταλος]])<br /><b>7.</b> [[συγκρατώ]], δεν [[αποβάλλω]], δεν [[ρίχνω]] από [[πάνω]] μου (α. «η [[ελιά]] δε βάσταξε τις ελιές» β. «θα βαστήξει το [[παιδί]]» — δεν θα κάνει [[έκτρωση]])<br /><b>8.</b> [[συντελώ]] στη [[διατήρηση]], [[συντηρώ]] («δεν βαστάει [[ζέστη]]»)<br /><b>9.</b> [[κατάγομαι]] («βαστάει η [[γενιά]] μου, «...η [[σκούφια]] μου»)<br /><b>10.</b> διατηρούμαι [[ακμαίος]] («μ' όλα τα [[γεράματα]], καλά βαστιέται»)<br /><b>11.</b> [[είμαι]] [[εύπορος]] («καλά βαστιέται»)<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «[[βαστώ]] τα βιβλία» [[σημειώνω]] τα έσοδα και τα έξοδα σε λογιστικό [[βιβλίο]]<br /><b>13.</b> <b>φρ.</b> «βαστάω [[κακία]]» — [[μνησικακώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «[[βαστάζω]] ἄρματα» — [[επαναστατώ]], εξεγείρομαι<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[υψώνω]], [[σηκώνω]]<br /><b>2.</b> [[εξυψώνω]], [[επαινώ]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[βαστάζω]] ἐν φρενί» ή «ἐν γνώμῃ» — έχω [[κάτι]] στον νου μου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[προσέγγιση]] του [[βαστάζω]] με λατ. <i>gero</i> «[[φέρω]]» -<i>gesto</i> (θαμιστικό του <i>gero</i>), αρχ. ιρλ. <i>ticsath</i> «σηκώνει», αρχ. νορβ. <i>kasta</i> «[[ρίχνω]]» δεν έχει ισχυρή [[βάση]], ενώ η [[σύνδεση]] του με το [[βαίνω]] δεν δικαιολογείται σημασιολογικά. Επίσης, ο [[συσχετισμός]] του ελλ. [[βαστάζω]] με λατ. <i>bastum</i> «[[μπαστούνι]]», <i>basterna</i> «[[είδος]] φορείου» ανάγει και τις δύο ομάδες σε όρο αιγαιακό, αν και [[είναι]] πιθανόν οι λατινικοί τύποι, ως μεταγενέστεροι, να [[είναι]] δάνεια από την Ελληνική. Τέλος, υποστηρίζεται ότι το [[στοιχείο]] - (<i>τ</i>)<i>άζω</i> του [[βαστάζω]] [[είναι]] επιθηματικό, ενώ, κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το -[[στάζω]] αποτελεί παρεκτεταμένη [[μορφή]] του -<i>στω</i>, <i>το</i> οποίο πιθ. ισοδυναμεί με το λιθ. -<i>stu</i> και το αρχ. σλαβ. <i>stο</i>. Ο τ. [[βαστώ]] σχηματίστηκε από το [[βαστάζω]] ( | |mltxt=και [[βαστώ]] (-άω) και [[βασταίνω]] και βαστάνω (AM [[βαστάζω]], Μ και βαστῶ και [[βασταίνω]] και βαστάνω)<br /><b>1.</b> [[κρατώ]] [[κάτι]] με το [[χέρι]]<br /><b>2.</b> [[μεταφέρω]]<br /><b>3.</b> [[υπομένω]], [[υποφέρω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για έγκυο [[γυναίκα]]) [[κυοφορώ]]<br /><b>2.</b> [[φορώ]]<br /><b>3.</b> [[κατέχω]] («βαστάει τα κλειδιά»)<br /><b>4.</b> [[τηρώ]] («[[βαστώ]] τον λόγο μου», «... την [[τιμή]] μου», «οὐδὲν ἠθέλησεν να βαστάξῃ δίκαιον»)<br /><b>5.</b> [[υποστηρίζω]] κάποιον ηθικά («βαοτώ τα δίκαια του [[τάδε]]», «ό Θεός τον Ἰωάννην βάσταξε»)<br /><b>6.</b> [[ανέχομαι]] («δεν θα βαστάξω [[άλλο]]», «τόσα κακὰ και ὁ Θεὸς δὲν τά βάσταξεν»)<br /><b>7.</b> [[αντέχω]], διατηρούμαι<br /><b>8.</b> [[διαρκώ]]<br /><b>9.</b> [[αναμένω]], [[περιμένω]]<br /><b>10.</b> συγκρατούμαι, στηρίζομαι («δεν [[βαστώ]] στα πόδια μου», «βαστάξου να μην πέσεις»)<br /><b>11.</b> [[είμαι]] [[εγκρατής]], [[αυτοσυγκρατούμαι]] («δεν βαστάει, δεν βαστήχτηκε στον πειρασμό»)<br /><b>12.</b> έχω [[ηθική]] [[αντοχή]], [[αντέχω]] [[ψυχικό]] («βαστάει η [[καρδιά]] μου», «αν σου [[βαστά]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> έχω («μαύρα μάτια που βαστάς και τα μαλλιά που έχεις»)<br /><b>2.</b> [[κατέχω]] [[παράνομα]], σφετερίζομαι («μου βαστάει τα δανεικά»)<br /><b>3.</b> δεν [[ανακοινώνω]], κρατάω [[μυστικό]] («βάστα το [[μυστικό]]», «δεν βαστάει [[τίποτα]]»)<br /><b>4.</b> επιφυλλάσσω («βαστάω πισινή» — [[παίρνω]] προφυλάξεις)<br /><b>5.</b> [[συγκρατώ]], [[εμποδίζω]] («βαστάω τα δάκρυα», «... την [[αναπνοή]] μου»)<br /><b>6.</b> [[φυλάω]] («βάστα να 'χεις» μην είσαι [[σπάταλος]])<br /><b>7.</b> [[συγκρατώ]], δεν [[αποβάλλω]], δεν [[ρίχνω]] από [[πάνω]] μου (α. «η [[ελιά]] δε βάσταξε τις ελιές» β. «θα βαστήξει το [[παιδί]]» — δεν θα κάνει [[έκτρωση]])<br /><b>8.</b> [[συντελώ]] στη [[διατήρηση]], [[συντηρώ]] («δεν βαστάει [[ζέστη]]»)<br /><b>9.</b> [[κατάγομαι]] («βαστάει η [[γενιά]] μου, «...η [[σκούφια]] μου»)<br /><b>10.</b> διατηρούμαι [[ακμαίος]] («μ' όλα τα [[γεράματα]], καλά βαστιέται»)<br /><b>11.</b> [[είμαι]] [[εύπορος]] («καλά βαστιέται»)<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «[[βαστώ]] τα βιβλία» [[σημειώνω]] τα έσοδα και τα έξοδα σε λογιστικό [[βιβλίο]]<br /><b>13.</b> <b>φρ.</b> «βαστάω [[κακία]]» — [[μνησικακώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «[[βαστάζω]] ἄρματα» — [[επαναστατώ]], εξεγείρομαι<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[υψώνω]], [[σηκώνω]]<br /><b>2.</b> [[εξυψώνω]], [[επαινώ]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[βαστάζω]] ἐν φρενί» ή «ἐν γνώμῃ» — έχω [[κάτι]] στον νου μου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[προσέγγιση]] του [[βαστάζω]] με λατ. <i>gero</i> «[[φέρω]]» -<i>gesto</i> (θαμιστικό του <i>gero</i>), αρχ. ιρλ. <i>ticsath</i> «σηκώνει», αρχ. νορβ. <i>kasta</i> «[[ρίχνω]]» δεν έχει ισχυρή [[βάση]], ενώ η [[σύνδεση]] του με το [[βαίνω]] δεν δικαιολογείται σημασιολογικά. Επίσης, ο [[συσχετισμός]] του ελλ. [[βαστάζω]] με λατ. <i>bastum</i> «[[μπαστούνι]]», <i>basterna</i> «[[είδος]] φορείου» ανάγει και τις δύο ομάδες σε όρο αιγαιακό, αν και [[είναι]] πιθανόν οι λατινικοί τύποι, ως μεταγενέστεροι, να [[είναι]] δάνεια από την Ελληνική. Τέλος, υποστηρίζεται ότι το [[στοιχείο]] - (<i>τ</i>)<i>άζω</i> του [[βαστάζω]] [[είναι]] επιθηματικό, ενώ, κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το -[[στάζω]] αποτελεί παρεκτεταμένη [[μορφή]] του -<i>στω</i>, <i>το</i> οποίο πιθ. ισοδυναμεί με το λιθ. -<i>stu</i> και το αρχ. σλαβ. <i>stο</i>. Ο τ. [[βαστώ]] σχηματίστηκε από το [[βαστάζω]] ([[πρβλ]]. [[αρπώαρπάζω]], [[κοιτώκοιτάζω]], [[σκολώ]]-[[σκολάζω]]), το δε [[βασταίνω]] <span style="color: red;"><</span> [[βαστώ]], με [[επίδραση]] του ρ. σε -[[αίνω]] ([[πρβλ]]. [[ανοσταίνω]]-<i>ανοστώ</i>, [[αρρωσταίνω]]-[[αρρωστώ]]). Το ρ. [[βαστάζω]] απαντά στην [[Οδύσσεια]], στην [[τραγωδία]] και στη μεταγενέστερη και νεώτερη Ελληνική, ενώ δεν μαρτυρείται στην αττική [[πεζογραφία]]. Ο όρος [[βαστάζω]] αρχικά δηλώνει «[[σταθμίζω]]» ([[δοξάρι]], [[πέτρα]]), απ' όπου προέκυψε η [[σημασία]] του «[[ανυψώνω]]» και αργότερα «[[φέρω]], [[αποκομίζω]]», [[σπανίως]] δε «[[παράγω]]». Τέλος, το [[βαστάζω]] χρησιμοποιείται μεταφορικά, στον Αισχύλο μεν και τον Αριστοφάνη με την [[έννοια]] «[[σταθμίζω]] στο [[μυαλό]] μου», στον Πίνδαρο δε «[[εξυψώνω]], [[εγκωμιάζω]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βάσταγας]] (-<i>αξ</i>), [[βασταγή]], [[βάσταγμα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[βασταγμός]], [[βασταγός]], [[βαστάδι]], [[βαστάζος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αναβαστάζω]], [[υποβαστάζω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εμβαστάζω]], [[επιβαστάζω]], [[προβαστάζω]], [[συμβαστάζω]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[διαβαστάζω]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>αντιβαστάζω</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''βαστάζω:''' μέλ. <i>-άσω</i>, αόρ. | |lsmtext='''βαστάζω:''' μέλ. <i>-άσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐβάστασα</i> και μεταγεν. [[τύπος]] <i>ἐβάσταξα</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]], [[ανυψώνω]], [[εγείρω]], σε Ομήρ. Οδ., Σοφ., Ευρ.· [[φέρω]], [[κουβαλώ]], σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[κρατώ]] στα χέρια, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> <i>βαστάζειν ἐν γνώμῃ</i>, έχω κατά νου, [[θεωρώ]], [[σκέφτομαι]], [[σταθμίζω]], [[υπολογίζω]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[απάγω]], [[παίρνω]] και [[φεύγω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">III.</b> σε Αττ. επίσης = [[ψηλαφάω]], [[ακουμπώ]], [[αγγίζω]], [[εξετάζω]] δια της [[αφής]], σε Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.). | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''βαστάζω''': Ὅμ., Ἀττ.· μέλλ. -άσω, Αἰσχύλ. Πρ. 1019, Σοφ. Αἴ. 920· μεταγεν. –άξω, Μαυρ. Στρατηγ., κτλ.: ἀόρ, ἐβάστασα Ὅμ., Ἀττ., μεταγ. ἐβάσταξα Ἀνθ. ΙΙ. παράρτ. 327. –Παθ., μέλλ. βασταχθήσομαι Ψευδο-Καλλισθ. 1.42· ἀόρ. ἐβαστάχθην Διογ. Λ. 4.59, Ἀθήν. 693Ε· ἀόρ. β΄ βασταγῆναι Ἀρτεμίδ. 2.68.<br />Ὑψώνω, σηκώνω, [[ἐγείρω]], λᾶαν βαστάζοντα…ἀμφοτέρῃσιν Ὀδ.Λ.594· [[ἐπεὶ]] μέγα [[τόξον]] ἐβάστασε φ.405· πεπτῶτα βαστ. τινὰ Σοφ. Αἴ. 827, κτλ.· [[ἐγείρω]] [[κάλυμμα]], ὁ αὐτ. Ἠλ. 1470.2) μεταφ. ὑψῶ, ἐξυψῶ, [[ἐξευγενίζω]], Πίνδ. Ο. 12.27, Ι.3.14, κτλ. <br />ΙΙ. [[φέρω]], «κουβαλῶ»Αἰσχύλ. Πρ. 1019, κτλ.· χερσὶν β. τινὰ Σοφ. Ἠλ. 1129, πρβλ. 1216· [[δόρυ]], ὅπλα, Ἕρμιππ. Μοιρ. 1, Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 297. <br />2) κρατῶ ἐν χερσί, [[φέρω]] ἀνὰ χεῖρας, Σοφ. Ἠλ. 905· χεροῖν ὁ αύτ. Φ.657, πρβλ. 1127, Ο.Κ. 1105.-Παθ., in minibus esse, εἶμαι [[κοινός]], διαδεδομένος, ἐπὶ βιβλίων, Ἀριστ, Ῥητ. 3.12,2.<br />3) βαστάζειν ἐν γνώμῃ, ἔχω ἐν νῷ, θεωρῶ, [[ἐξετάζω]], [[σταθμίζω]], [[δοκιμάζω]], Αἰσχύλ. Πρ. 888· φρενὶ Ἀριστοφ. Θεσμ. 437· β. [[βούλευμα]], [[σκέπτομαι]] [[περί]] τινος…, Εὔπολ. Βαπτ. 6· βαστάσας αἱρήσομαι, σκεψάμενος, ὁ αὐτ. ἐν Ἀδήλ.3.ΙΙΙ. [[ἀπάγω]], [[λαμβάνω]] καὶ [[φεύγω]], «παίρνω», Εὐαγγ.κ.Ἰω. κ΄,15· καὶ οὕτω, [[κλέπτω]] (πρβλ. τὴν παρὰ Σκώτοις χρῆσιν τοῦ ἀγγλ. ῥήματος to lift), Πολύβ. 32.25,4, Διογ.Λ.4.59, Λουκ., Ἰώσηπ. Α.Ι.1.19, 9· τινὲς τοιαύτην ἔννοιαν ἀποδίδουσιν εἰς τὴν λέξιν ἐν Εὐαγγ. κ. Ἰω. ιβ΄β. IV. Ἀττ. [[ὡσαύτως]] =[[ψηλαφάω]], [[λαμβάνω]] ἀνὰ χεῖρας, [[ἐγγίζω]], [[ἐξετάζω]] διὰ τῆς ἁφῆς, χέρα ἄνακτος…[[τῇδε]] βαστάσαι χερὶ Αἰσχύλ. Ἀγ. 35, [[ἔνθα]] ἴδε Blomf. –Ἐν χρήσει παρ’ Ὁμήρ. καὶ τοῖς Ἀττ. ποιητ. μόνον ἐν τῷ ἐνεργητ. οὐχὶ δὲ παρᾶ τοῖς δοκίμοις τῶν πεζογρ. Ἀττικῶν. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''βαστάζω''': {bastázō}<br />'''Forms''': Aor. βαστάσαι, spät βαστάξαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[emporheben]], [[tragen]], [[ertragen]], [[fassen]] (poet. seit Od., hell. und spät).<br />'''Derivative''': Seltene Ableitungen: [[βάσταγμα]] [[Last]] (E., Plb., Plu. u. a.), [[βασταγή]] [[Transport]] (Lyd.) mit [[βασταγάριος]] [[Transportarbeiter]] (Pap.), [[βαστάγιον]] [[Schultergehenk]] (Eust.), [[βαστακτής]] [[Träger]] (Gloss.), [[βαστακτικῶς]] (Sch.). — Hierher noch βάστραχαις· τοὺς τραχήλους. Βοιωτοί H. (''EM''), wahrscheinlich aus βάστακας (von βάσταξ, vgl. [[μάσταξ]] und Bechtel Dial. 1, 303) durch Einwirkung von [[τράχηλος]] entstellt oder damit kontaminiert; in βαστραχηλίζει· τραχηλίζει H. und βαστραχαλίσαι· τραχηλιάσαι ''EM'' ist die Vermischung noch weiter gegangen.<br />'''Etymology''': Nicht sicher erklärt (ältere Versuche bei Bq). Auch die Anknüpfung an [[βαίνω]] (s. Schwyzer Mélanges Pedersen 70) bedarf einer näheren semasiologischen Begründung. Somit bleibt auch die formale Zerlegung unklar; jedenfalls ist -(τ)άζω als suffixales Element abzutrennen. Schwyzer Gramm. 706 ist geneigt, in -[[στάζω]] eine Erweiterung von *-στω angeblich = lit. -''stu'', aksl. -''stǫ'' zu sehen.<br />'''Page''' 1,225 | |||
}} | }} | ||
{{ | {{Chinese | ||
| | |sngr='''原文音譯''':bast£zw 巴士他索<br />'''詞類次數''':動詞(27)<br />'''原文字根''':負擔 相當於: ([[בֹּוא]]‎ / [[לָבֹא]]‎) ([[נָטָה]]‎ / [[מָנׄול]]‎) ([[נָשָׂא]]‎)<br />'''字義溯源''':舉起*,攜帶,擔當,容忍,背著,抬,負,移去,拿起,取用,宣揚,托著,帶著,馱著,提,受,懷;或源自([[βάσις]])=腳步),而 ([[βάσις]])出自([[βαθύς]])X=行走*)。參讀 ([[ἄγω]]) ([[αἴρω]])同義字<br />'''同源字''':1) ([[βαστάζω]])舉起,擔當 2) ([[δυσβάστακτος]])難忍的<br />'''出現次數''':總共(27);太(3);可(1);路(5);約(5);徒(4);羅(2);加(4);啓(3)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 擔當(3) 太8:17; 約16:12; 羅15:1;<br />2) 容忍(2) 啓2:2; 啓2:3;<br />3) 必擔當(2) 加5:10; 加6:5;<br />4) 拿著(2) 可14:13; 路22:10;<br />5) 負的(1) 徒15:10;<br />6) 托著(1) 羅11:18;<br />7) 抬起來(1) 徒21:35;<br />8) 馱著(1) 啓17:7;<br />9) 你們要⋯擔當(1) 加6:2;<br />10) 他⋯背著(1) 約19:17;<br />11) 宣揚(1) 徒9:15;<br />12) 帶著(1) 加6:17;<br />13) 移了去(1) 約20:15;<br />14) 帶(1) 路10:4;<br />15) 抬的人(1) 路7:14;<br />16) 受(1) 太20:12;<br />17) 懷(1) 路11:27;<br />18) 背著(1) 路14:27;<br />19) 提(1) 太3:11;<br />20) 取用(1) 約12:6;<br />21) 拿起(1) 約10:31;<br />22) 被抬來(1) 徒3:2 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[σηκώνω]], [[κουβαλῶ]], [[στηρίζω]]). Ἀπό ρίζα βα- τοῦ [[βαίνω]], μέ [[πρόσφυμα]] j → βαστάγ-jω→ [[βαστάζω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[βάσταγμα]], [[βασταγή]], [[βαστακτής]], [[βαστακτέον]], [[βαστακτός]], [[βαστακτικός]]. | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=1 [[levantar]] σὺ δὲ βάσταξον τοῦτον τὸν λίθον καὶ λιθουργήσας τάχος γλῦφε ὕστερον <b class="b3">tú levanta esta piedra, tállala y grábala después</b> P I 67 καὶ οὐ μὴ ἀποχωρήσει (ὁ θεὸς), μὴ βαστάξας τὴν πτέρναν ἀπὸ τοῦ δακτύλου <b class="b3">y no se marchará el dios si no levantas el talón del dedo</b> P IV 1055 P IV 1058 2 [[sostener en alto]], [[elevar]] ref. a la divinidad τὸν δὲ θεὸν ὄψῃ ἐπὶ κιβωρίου, ἀκτινωτόν ... βασταζόμενον ὑπὸ βʹ ἀγγέλων ταῖς χερσίν <b class="b3">y verás al dios sentado sobre un cáliz, envuelto en rayos, elevado por las manos de dos ángeles</b> P IV 1112 ἐξορκίζω σε ... ἐπὶ χερουβὶν καθήμενον, βαστάζοντα τὸν θρόνον τὸν ἴδιον <b class="b3">te conjuro a ti, el que se sienta sobre el querubín, sosteniendo su propio trono</b> P VII 264 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[endure]]=== | |||
Albanian: duroj; Arbëresh: psonj; Arabic Egyptian Arabic: دام; Aromanian: aravdu; Azerbaijani: dözmək; Bulgarian: издържам; Catalan: aguantar; Chinese Mandarin: 承受, 忍受; Czech: vytrvat; Danish: holde, vare; Dutch: [[voortduren]]; Esperanto: elteni; Finnish: kestää; French: [[endurer]], [[perdurer]]; Galician: aguantar, perdurar; Georgian: გაძლება, თმენა, მოთმენა; German: [[ertragen]], [[aushalten]]; Gothic: 𐌲𐌰𐌱𐌴𐌹𐌳𐌰𐌽, 𐍆𐍂𐌰𐌱𐌰𐌹𐍂𐌰𐌽; Greek: [[αντέχω]]; Ancient Greek: [[ἀναμένω]], [[ἀνατλῆναι]], [[ἀνέχομαι]], [[ἀντέχω]], [[ἀντίσχω]], [[ἀρκέω]], [[ἀρκῶ]], [[ἀτρεμέω]], [[ἀτρεμῶ]], [[βαστάζω]], [[διαμένω]], [[διαπάσχω]], [[διαρκέω]], [[διαρκῶ]], [[διατλῆναι]], [[διαφέρω]], [[ἐξανέχω]], [[ἐπιμένω]], [[ἐπιτείνω]], [[ἐπιτολμάω]], [[ἐπιτολμῶ]], [[κρατέω]], [[κρατῶ]], [[κρετέω]], [[κρετῶ]], [[μοχθέω]], [[μοχθῶ]], [[ξυνίστημι]], [[ὀχέω]], [[ὀχῶ]], [[παραμένω]], [[περιμένω]], [[περιφέρω]], [[στέγω]], [[συνίστημι]], [[ταλαιπωροῦμαι]], [[τλάω]], [[τλῶ]], [[τολμάω]], [[τολμῶ]], [[ὑπεκφέρω]], [[ὑπομένω]], [[ὑποφέρω]], [[φέρω]]; Hungarian: kitart; Ido: durar; Italian: [[durare]], [[restare]], [[resistere]], [[perdurare]]; Japanese: 耐える; Khmer: ទ្រាំ, ស៊ូទ្រាំ; Ladin: tenì ora; Latin: [[perpetior]], [[habeo]]; Maori: taimau; Norman: enduther; Norwegian Bokmål: holde ut; Occitan: durar, perdurar; Polish: wytrzymać; Portuguese: [[aguentar]], [[prevalecer]]; Romanian: îndura, răbda; Russian: [[выдерживать]], [[выдержать]], [[терпеть]], [[вытерпеть]], [[выносить]], [[вынести]]; Spanish: [[aguantar]], [[perdurar]]; Telugu: నిలబడు, నిలుచు; Urdu: قائم رہنا | |||
}} | }} |
Latest revision as of 21:51, 29 October 2024
English (LSJ)
Od.11.594, etc.: A fut. -άσω A.Pr.1019, S.Aj.920; late -άξω Ps.-Callisth.1.45, etc.: aor. ἐβάστασα Od.21.405, Ar.Th. 437 (lyr.), etc.; late ἐβάσταξα PFay.122, LXX Si.6.25, J.AJ3.8.7, Epigr. ap. Stob.1.49.52:—Pass., fut. βασταχθήσομαι Ps.-Callisth.1.42: aor. ἐβαστάχθην Nic.Dam.p.114D., D.L.4.59, Ath.15.693e: aor. 2 βασταγῆναι Artem.2.68: pf. βεβάσταγμαι (ἐμ-) Luc.Ocyp.14:—lift up, raise, λᾶαν βαστάζοντα… ἀμφοτέρῃσι Od.11.594; ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε 21.405; πεπτῶτα β. τινά S.Aj.827, etc.; lift a veil, Id.El. 1470:—Pass., of sluice-gates, PRyl.81.6 (ii A. D.).
2 metaph., lift up, exalt, ennoble, Pi.O.12.19; β. τινὰ χαρίτεσσιν Id.I.3.8.
II bear, carry, A.Pr.1019, etc.; χερσὶν β. τινά S.El.1129, cf. 1216; δόρυ Hermipp.46.2 (anap.), Theoc.16.78; ὅπλα Men.Epit.107.
2 hold in one's hands, S.El.905; χεροῖν Id.Ph.657, cf. 1127 (lyr.); of books, συνεχῶς β. Epicur.Ep.2p.35U.:—in Pass., to be popular, Arist.Rh. 1413b12.
3 β. ἐν γνώμῃ bear in mind, consider, weigh, A.Pr.888; φρενί Ar.Th.437 (lyr.); β. προβούλευμα deliberate on... Eup.73; βαστάσας αἱρήσομαι on consideration, Id.303.
4 bear, endure, οὐκέτι βαστάζω τὴν σεῖο διαζυγίην AP5.8 (Rufin.).
5 produce, yield, of land, PGiss.6 iii 8 (ii A. D.).
III carry off, take away, Ev.Jo.20.15; steal, Plb.32.15.4, J.AJ1.19.9, D.L.4.59, Luc.Asin.16, PTeb.330.7 (ii A. D.), perhaps also in Ev.Jo.12.6, Ath.2.46f (Pass.).
2 in Pass., to be sublimated, Zos.Alch.p.198 B.
IV in Trag., touch, χέρα ἄνακτος… τῇδε β. χερί A.Ag.35; embrace, σῶμα S.OC1105.—Not in Att. Prose: Pass. first in Plb.
Spanish (DGE)
• Morfología: [fut. -ξω POxy.1293.41 (II d.C.), BGU 2240.9 (II d.C.), Ps.Callisth.52.10; aor. -ξα Epigr.Adesp.FGE 1591, LXX Si.6.25, PFay.122.6, 11 (II d.C.), I.AI 3.210; perf. inf. graf. βαβασταχέναι SB 11390.17 (II d.C.)]
I concr.
1 de objetos o seres inanimados levantar en vilo, coger a pulso
a) armas (frec. míticas) μέγα τόξον Od.21.405, cf. S.Ph.655, 657, 1127, E.Alc.40, ἔγχος E.El.696, δόρυ β. empuñar la lanza Hermipp.47.2, cf. E.Ph.274, Theoc.16.78, ὅπλα Men.Epit.324, I.AI 7.320, 11.318;
b) piedras λᾶαν ἀμφοτέρῃσι Od.11.594, λίθους con grúas, Plb.8.5.9, cf. Arr.Epict.2.9.22, Eu.Io.10.31;
c) cadáveres νέκυν Il.Paru.32.21, cf. S.Ai.827, 920, E.Alc.724, una urna con cenizas S.El.1129, cf. 1216, Eu.Luc.7.14;
d) gener. sopesar κολοκύνταις ... ἐβάστασδεν ἐοίσαις ἀπαλωτέραις Alc.117b.9
•levantar un sudario, S.El.1470, una compuerta PRyl.81.6 (II d.C.), λέοντα ... τῆς οὐρᾶς I.AI 6.182
•levantar, quitar ἀπὸ τοῦ πυρός del fuego un preparado farmaceútico, Gal.13.905;
e) simplemente coger, tomar en las manos φόρμιγγα Pi.P.4.296, δέλτον E.IA 36, τὸ στεφάνιον ἀπὸ τῆς κεφαλῆς PMag.4.1058
•contener, mantener ὕδατος ἠνορέην Epigr.Adesp.FGE l.c., συνεχῶς αὐτὰ βαστάζεις los manejas (mis tratados) continuamente Epicur.Ep.[3] 84, en v. pas. βασταχθεὶς ὑπὸ τῶν συναρχόντων para alcanzar un trono, Nic.Dam.Vit.Caes.130.21, fig. τὰ χρήματα τοὺς ἀνθρώπους βαστάζει el dinero levanta al hombre Artem.2.68.
2 de pers. vivas tomar, estrechar, rodear, abrazar τὸν μὲν ... χερσί Pi.N.8.3, χέρα ... τῇδε ... χερί A.A.35, cf. E.Alc.917, πετραία δ' ἀγκάλη σε βαστάσει A.Pr.1019, σῶμα βαστάσαι δότε S.OC 1105, παιδίον Plb.15.26.3, cf. en v. pas., E.Alc.19
•sujetar, apresar βαστάξαντές με εἰσήνεγκαν εἰς τὸ λογιστήριον PAmh.77.22 (II d.C.).
3 c. idea de traslación cargar, llevar νώτοισιν ... φόρτον Batr.78, como propio de esclavos y animales de carga ἅπαντα β. Aesop.286, cf. Arr.Epict.2.8.7, Bio Bor.40A, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδύματα βαστάσαι (actividad propia del esclavo) Eu.Matt.3.11, ἀρτάβας PFay.ll.cc., σταυρόν de Cristo Eu.Io.19.17, φάρμακα εἰς τὰς πυξίδας Herm.Vis.3.9.7
•acarrear ἁμάξας αἳ βαστάσουσι τοὺς λίθους I.AI 15.390
•ritualmente o por motivos religiosos llevar, portar τὸν χρύσεον κόσμον IEphesos 276.8 (II d.C.), τὰς σεβαστικὰς εἰκόνας SEG 38.1462.64 (Enoanda II d.C.), cf. SIS 33a.26 (Atenas I d.C.), SEG 29.1205 (Sardes II d.C.), ἕκαστοι βαστάζοντες τοὺς ἰδίους θεούς llevando cada comunidad las imágenes de sus propios dioses, A.Al.8.17, στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου Ep.Gal.6.17, μυστήρια Iust.Phil.Dial.111.2
•incluso celebrar ἀπορρήτους ... τελετάς Synes.Ep.41 (p.58)
•llevar durante el embarazo ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε Eu.Luc.11.27
•de la tierra producir, PGiss.6.3.8 (II d.C.).
4 cargar con, llevarse indebidamente, de donde robar ἄγαλμα Plb.32.15.4, τρισχίλια τάλαντα I.AI 7.393, cf. 1.316, D.L.4.59, Luc.Asin.16, esp. en peticiones y denuncias PMich.525.23, PTeb.330.7, BGU 454.12, 19, 2240.9 (II d.C.), PFay.108.16, POxy.69.4, 3561.15, PMil.Vogl.222.10 (todos II d.C.), SB 8004.4, 6, PMil.Vogl.234.16, SB 9657.16 (todos III d.C.), PCair.Isidor.74.13, 75.13 (ambos IV d.C.), en v. pas., Ath.693e, Eu.Io.12.6.
5 de plantas recoger, recolectar Poet.de herb.4, δῖγμα ἀπὸ ἁλώνων πυροῦ PPetaus 57.3 (II d.C.)
•gener. arrancar πύργους por la tormenta, Plb.1.48.2
•en medic. y farmacia levantar, quitar ὑπώπια Gal.13.527, cf. 975
•fig. extirpar ἐκ ῥιζῶν ... τὴν Μακεδόνων βασιλείαν Plb.36.9.7.
6 fig. sopesar, ponderar ἐν γνώμᾳ τόδ' ἐβάστασε A.Pr.888, cf. LXX Si.6.25, φρενί Ar.Th.437, προβούλευμα Eup.76, πᾶν ... πρᾶγμα Plb.8.16.4, abs. Eup.326.4
•en v. pas. ser considerado, tener peso βαστάζονται οἱ ἀναγνωστικοί (ποιηταί) Arist.Rh.1413b12.
II en v. med.-pas. sublimarse ἐὰν ... ἡ αἰθάλη πνευματωθεῖσα βασταχθῇ Maria Alch. en Zos.Alch.198.14.
• Etimología: Etim. dud. se le suele rel. c. lat. bastum, basterna y se ha pensado en un origen mediterráneo.
German (Pape)
[Seite 438] fut. βαστάσω, perf. ἐμβεβάσταγμαι, aor. p. ἐβαστάχθην z. B. Ath. II, 46 e, 1) aufheben, bes. etwas Gewichtiges, Hom. Odyss. 11, 594 Σίσυφον εἰσεῖδον –, λᾶαν βαστάζοντα πελώριον ἀμφοτέρῃσιν; 21. 405 ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε, aorist. in der Bedeutung des Anfangens, als er den Bogen in die Hand genommen hatte; δόρυ Theocr. 16, 78; übertr., loben, preisen, Pind. Ol. 12, 21 N. 8, 3 u. öfter. – 2) in den Händen hoch halten, tragen, χεροῖν Soph. Phil. 651; El. 1118; I. A. 36; so Sp., Prosa, ὅπλα, παιδίον, Pol. 2, 24. 15, 26; übertr., ἐν γνώμῃ Aesch. Prom. 890; im Sinne tragen, erwägen; prüfen, πάντα – φρενί Ar. To. 437; Sp., z. B. Pol. 8, 18; vgl. Eupolis bei Suid.; bei Arist. rhet. 3, 12 ertragen, erträglich finden; Rufin. οὐκέτι β. τὴν διαζυγίην 25 (V, 9). – 3) allgemein, anfassen, be rüh ren, χέρα χερί Aesch. Ag. 35; χερσί Soph. El. 893; O. C. 1107 u. öfter bei Tragg. – 4) wegtragen, wegnehmen, Pol. 1, 48. 32, 25 u. a. Sp.
French (Bailly abrégé)
f. βαστάσω, ao. ἐβάστασα, pf. inus.
I. lever;
1 soulever (un objet lourd, un fardeau, etc.) : β. λᾶαν ἀμφοτέρῃσι OD dout. soulever une pierre avec les deux mains ; μέγα τόξον OD soulever, soupeser un grand arc;
2 relever : τινα πεπτῶτα SOPH un homme tombé;
3 soulever, lever légèrement (un voile);
4 fig. tenir levé ou suspendu, balancer : ἐν γνώμᾳ ESCHL dans son esprit;
II. porter, tenir dans ses bras ou dans ses mains, tenir : χέρα χερί ESCHL ou simpl. χέρα EUR presser dans sa main la main (de qqn) ; tenir embrassé : βαστάσαι δότε SOPH laissez-moi vous embrasser ; Pass. être dans les mains (de tous), en parl. d'ouvrages.
Étymologie: DELG ?
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
βαστάζω
1. optillen:; λᾶαν β. een steen optillen Od. 11.594; ὥς με βαστάσῃ πεπτῶτα opdat hij mij optilt als ik gevallen ben Soph. Ai. 827; overdr. verheerlijken. Pind.
2. dragen:; νῦν... οὐδὲν ὄντα βαστάζω χεροῖν nu draag ik iemand die niets meer is (d.w.z. de as van een overledene) in mijn handen Soph. El. 1129; overdr., pass.. βαστάζονται δὲ οἱ ἀναγνωστικοί auteurs die gelezen worden worden zijn in ieders handen (d.w.z. zijn populair) Aristot. Rh. 1413b12.
3. aanraken:. χέρα ἄνακτος... τῇδε βαστάσαι χερί de hand van mijn meester met deze hand aan te raken Aeschl. Ag. 35; σῶμα βαστάσαι δότε sta toe dat ik jullie omhels Soph. OC 1105.
4. post-klass. wegnemen:. εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν als u hem hebt weggehaald NT Io. 20.15.
Russian (Dvoretsky)
βαστάζω:
1 поднимать (λᾶαν ἀμφοτέρῃσι Hom.; φόρμιγγα Pind.; τινὰ πεπτῶτα Soph.; μέσα δοῦρα Theocr.);
2 превозносить, прославлять (τινά и τι Pind.);
3 носить, нести (φόρτον νώτοισι Batr.; τινὰ χεροῖν Soph. и ἐν χεροῖν Eur.);
4 переносить, терпеть (οὐκέτι β. τι Anth.);
5 прикасаться, тж. брать, держать (χερσί Soph.): χέρα τινὸς βαστάσαι χερί Aesch. пожать чью-л. руку; pass. быть усердно читаемым: βαστάζονται οἱ ἀναγνωστικοί Arst. (поэты), которых читать приятно, не выпускаются из рук;
6 уносить, похищать (τῇ βίᾳ τι Polyb.);
7 перен. взвешивать, обсуждать, обдумывать (ἐν γνώμᾳ Aesch. или φρενί τι Arph.; πᾶν πρᾶγμα Polyb.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: lift up, raise (Od.).
Other forms: Aor. βαστάσαι, late βαστάξαι
Derivatives: βάσταγμα load (E.), βασταγή transport (Lyd.). - Here also βάστραχαις τοὺς τραχήλους. Βοιωτοί H. (EM), from βάστακας (from *βάσταξ, cf. *μάσταξ and Bechtel Dial. 1, 303) contaminated with τράχηλος; further βαστραχηλίζει τραχηλίζει H. and βαστραχαλίσαι τραχηλιάσαι; from carrying on one's back. βαστέρνιον from Lat. basterna.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Connection with βαίνω (s. Schwyzer Mélanges Pedersen 70) is not convincing. Unknown.
Middle Liddell
[deriv. uncertain].]
I. to lift, lift up, raise, Od., Soph., Eur.: to bear, carry, support, Aesch., Soph.
2. to hold in one's hands, Soph.
3. βαστάζειν ἐν γνώμηι to bear in mind, consider, weigh, make proof of, Aesch.
II. to carry off, take away, NTest.
III. Attic also = ψηλαφάω, to touch, Aesch.
English (Autenrieth)
raise (move by lifting), Od. 11.594, (weigh in the hands), Od. 21.405.
English (Slater)
βαστάζω
1 clasp, hold in one's hands (cf. Fraenkel on Ag. 35) δαιδαλέαν φόρμιγγα βαστάζων sc. Damophilos (P. 4.296) met., clasp, embrace, Ἐργότελες, θερμὰ Νυμφᾶν λουτρὰ βαστάζεις ὁμιλέων παρ' οἰκείαις ἀρούραις (contra Fränkel, D & P, 500̆{8}, “hantierst mit, machst dir zu schaffen mit”) (O. 12.19) ὥρα πότνια, τὸν μὲν ἡμέροις ἀνάγκας χερσὶ βαστάζεις, ἕτερον δ' ἑτέραις (N. 8.3) χρὴ δὲ κωμάζοντ' ἀγαναῖς χαρίτεσσιν βαστάσαι (I. 3.8)
English (Abbott-Smith)
βαστάζω, [in LXX: Jg 16:30 (נטה), Ru 2:16, II Ki 23:5, IV Ki 18:14 and Jb 21:3 (נשׂא), Si 6:25, Da TH Bel 36*;]
1.to take up with the hands, to lift: λίθους, Jo 10:31.
2.to bear, to carry, as a burden, and metaph., to endure; Mt 3:11 20:12, Mk 14:13, Lk 7:14 10:7 11:27 14:27 22:10, Jo 16:12 19:17, Ac 3:2 9:15 15:1 21:35, Ro 11:18 15:1, Ga 5:10 6:2, 5 17, Re 2:2, 3 17:7.
3.In late writers (MM, Exp., ii, iii, x),
(a)to take away; Mt 8:17 (Is 53:4, Heb.);
(b)to carry off, steal: Jo 12:6 20:15. †
English (Strong)
perhaps remotely derived from the base of βάσις (through the idea of removal); to lift, literally or figuratively (endure, declare, sustain, receive, etc.): bear, carry, take up.
English (Thayer)
future βαστάσω; 1st aorist ἐβάστασα;
1. to take up with the hands: λίθους, λααν, Homer, Odyssey 11,594; τήν μάχαιραν ἀπό τῆς γῆς, Josephus, Antiquities 7,11, 7).
2. to take up in order to carry or bear; to put upon oneself (something) to be carried; to bear what is burdensome: τόν σταυρόν, σταυρός 2a. and b.); Metaphorically: βαστάζειν τί, to be equal to understanding a matter and receiving it calmly, Epictetus ench. 29,5); φορτίον, βαστάσει τό κρίμα, must take upon himself the condemnation of the Judges, מִשְׁפָּט נָשָׂא, to bear, endure: ζυγόν); Epictetus diss. 1,3, 2; Anthol. 5,9, 3; in this sense the Greeks more commonly use φέρειν.)
3. simply to bear, carry: τό ὄνομα μου ἐνώπιον ἐθνῶν, so to bear it that it may be in the presence of Gentiles, i. e. by preaching to carry the knowledge of my name to the Gentiles, to carry on one's person: to sustain, i. e., uphold, support: to bear away, carry off: νόσους, to take away or remove by curing them, Galen de compos. medicam. per Genesis 2,14 (339, Bas. edition) ψωρας τέ θεραπεύει καί ὑπώπια βαστάζει) (others refer the use in Matthew, the passage cited to 2; cf. Meyer). ἐβασταζε used to pilfer (R. V. text took away; cf. our 'shoplifting', though path. this lift is a different word, see Skeat, under the word)); Polybius 1,48, 2 ὁ ἄνεμος τούς πύργους τῇ βία βαστάζει, Apollod. Bibl. 2,6, 2; 3,4, 3; Athen. 2,26, p. 46f.; 15,48, p. 693{e}; very many instances from Josephus are given by Krebs, Observations, p. 152ff). (Synonyms: cf. Schmidt, chapter 105.)
Greek Monolingual
και βαστώ (-άω) και βασταίνω και βαστάνω (AM βαστάζω, Μ και βαστῶ και βασταίνω και βαστάνω)
1. κρατώ κάτι με το χέρι
2. μεταφέρω
3. υπομένω, υποφέρω
μσν.- νεοελλ.
1. (για έγκυο γυναίκα) κυοφορώ
2. φορώ
3. κατέχω («βαστάει τα κλειδιά»)
4. τηρώ («βαστώ τον λόγο μου», «... την τιμή μου», «οὐδὲν ἠθέλησεν να βαστάξῃ δίκαιον»)
5. υποστηρίζω κάποιον ηθικά («βαοτώ τα δίκαια του τάδε», «ό Θεός τον Ἰωάννην βάσταξε»)
6. ανέχομαι («δεν θα βαστάξω άλλο», «τόσα κακὰ και ὁ Θεὸς δὲν τά βάσταξεν»)
7. αντέχω, διατηρούμαι
8. διαρκώ
9. αναμένω, περιμένω
10. συγκρατούμαι, στηρίζομαι («δεν βαστώ στα πόδια μου», «βαστάξου να μην πέσεις»)
11. είμαι εγκρατής, αυτοσυγκρατούμαι («δεν βαστάει, δεν βαστήχτηκε στον πειρασμό»)
12. έχω ηθική αντοχή, αντέχω ψυχικό («βαστάει η καρδιά μου», «αν σου βαστά»)
νεοελλ.
1. έχω («μαύρα μάτια που βαστάς και τα μαλλιά που έχεις»)
2. κατέχω παράνομα, σφετερίζομαι («μου βαστάει τα δανεικά»)
3. δεν ανακοινώνω, κρατάω μυστικό («βάστα το μυστικό», «δεν βαστάει τίποτα»)
4. επιφυλλάσσω («βαστάω πισινή» — παίρνω προφυλάξεις)
5. συγκρατώ, εμποδίζω («βαστάω τα δάκρυα», «... την αναπνοή μου»)
6. φυλάω («βάστα να 'χεις» μην είσαι σπάταλος)
7. συγκρατώ, δεν αποβάλλω, δεν ρίχνω από πάνω μου (α. «η ελιά δε βάσταξε τις ελιές» β. «θα βαστήξει το παιδί» — δεν θα κάνει έκτρωση)
8. συντελώ στη διατήρηση, συντηρώ («δεν βαστάει ζέστη»)
9. κατάγομαι («βαστάει η γενιά μου, «...η σκούφια μου»)
10. διατηρούμαι ακμαίος («μ' όλα τα γεράματα, καλά βαστιέται»)
11. είμαι εύπορος («καλά βαστιέται»)
12. φρ. «βαστώ τα βιβλία» σημειώνω τα έσοδα και τα έξοδα σε λογιστικό βιβλίο
13. φρ. «βαστάω κακία» — μνησικακώ
μσν.
φρ. «βαστάζω ἄρματα» — επαναστατώ, εξεγείρομαι
αρχ.
1. υψώνω, σηκώνω
2. εξυψώνω, επαινώ
3. φρ. «βαστάζω ἐν φρενί» ή «ἐν γνώμῃ» — έχω κάτι στον νου μου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Η προσέγγιση του βαστάζω με λατ. gero «φέρω» -gesto (θαμιστικό του gero), αρχ. ιρλ. ticsath «σηκώνει», αρχ. νορβ. kasta «ρίχνω» δεν έχει ισχυρή βάση, ενώ η σύνδεση του με το βαίνω δεν δικαιολογείται σημασιολογικά. Επίσης, ο συσχετισμός του ελλ. βαστάζω με λατ. bastum «μπαστούνι», basterna «είδος φορείου» ανάγει και τις δύο ομάδες σε όρο αιγαιακό, αν και είναι πιθανόν οι λατινικοί τύποι, ως μεταγενέστεροι, να είναι δάνεια από την Ελληνική. Τέλος, υποστηρίζεται ότι το στοιχείο - (τ)άζω του βαστάζω είναι επιθηματικό, ενώ, κατ' άλλη άποψη, το -στάζω αποτελεί παρεκτεταμένη μορφή του -στω, το οποίο πιθ. ισοδυναμεί με το λιθ. -stu και το αρχ. σλαβ. stο. Ο τ. βαστώ σχηματίστηκε από το βαστάζω (πρβλ. αρπώαρπάζω, κοιτώκοιτάζω, σκολώ-σκολάζω), το δε βασταίνω < βαστώ, με επίδραση του ρ. σε -αίνω (πρβλ. ανοσταίνω-ανοστώ, αρρωσταίνω-αρρωστώ). Το ρ. βαστάζω απαντά στην Οδύσσεια, στην τραγωδία και στη μεταγενέστερη και νεώτερη Ελληνική, ενώ δεν μαρτυρείται στην αττική πεζογραφία. Ο όρος βαστάζω αρχικά δηλώνει «σταθμίζω» (δοξάρι, πέτρα), απ' όπου προέκυψε η σημασία του «ανυψώνω» και αργότερα «φέρω, αποκομίζω», σπανίως δε «παράγω». Τέλος, το βαστάζω χρησιμοποιείται μεταφορικά, στον Αισχύλο μεν και τον Αριστοφάνη με την έννοια «σταθμίζω στο μυαλό μου», στον Πίνδαρο δε «εξυψώνω, εγκωμιάζω».
ΠΑΡ. βάσταγας (-αξ), βασταγή, βάσταγμα
νεοελλ.
βασταγμός, βασταγός, βαστάδι, βαστάζος.
ΣΥΝΘ. αναβαστάζω, υποβαστάζω
αρχ.
εμβαστάζω, επιβαστάζω, προβαστάζω, συμβαστάζω
αρχ.-μσν.
διαβαστάζω
μσν.
αντιβαστάζω].
Greek Monotonic
βαστάζω: μέλ. -άσω, αόρ. αʹ ἐβάστασα και μεταγεν. τύπος ἐβάσταξα,
I. 1. σηκώνω ψηλά, ανυψώνω, εγείρω, σε Ομήρ. Οδ., Σοφ., Ευρ.· φέρω, κουβαλώ, σε Αισχύλ., Σοφ.
2. κρατώ στα χέρια, στον ίδ.
3. βαστάζειν ἐν γνώμῃ, έχω κατά νου, θεωρώ, σκέφτομαι, σταθμίζω, υπολογίζω, σε Αισχύλ.
II. απάγω, παίρνω και φεύγω, σε Καινή Διαθήκη
III. σε Αττ. επίσης = ψηλαφάω, ακουμπώ, αγγίζω, εξετάζω δια της αφής, σε Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.).
Greek (Liddell-Scott)
βαστάζω: Ὅμ., Ἀττ.· μέλλ. -άσω, Αἰσχύλ. Πρ. 1019, Σοφ. Αἴ. 920· μεταγεν. –άξω, Μαυρ. Στρατηγ., κτλ.: ἀόρ, ἐβάστασα Ὅμ., Ἀττ., μεταγ. ἐβάσταξα Ἀνθ. ΙΙ. παράρτ. 327. –Παθ., μέλλ. βασταχθήσομαι Ψευδο-Καλλισθ. 1.42· ἀόρ. ἐβαστάχθην Διογ. Λ. 4.59, Ἀθήν. 693Ε· ἀόρ. β΄ βασταγῆναι Ἀρτεμίδ. 2.68.
Ὑψώνω, σηκώνω, ἐγείρω, λᾶαν βαστάζοντα…ἀμφοτέρῃσιν Ὀδ.Λ.594· ἐπεὶ μέγα τόξον ἐβάστασε φ.405· πεπτῶτα βαστ. τινὰ Σοφ. Αἴ. 827, κτλ.· ἐγείρω κάλυμμα, ὁ αὐτ. Ἠλ. 1470.2) μεταφ. ὑψῶ, ἐξυψῶ, ἐξευγενίζω, Πίνδ. Ο. 12.27, Ι.3.14, κτλ.
ΙΙ. φέρω, «κουβαλῶ»Αἰσχύλ. Πρ. 1019, κτλ.· χερσὶν β. τινὰ Σοφ. Ἠλ. 1129, πρβλ. 1216· δόρυ, ὅπλα, Ἕρμιππ. Μοιρ. 1, Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 297.
2) κρατῶ ἐν χερσί, φέρω ἀνὰ χεῖρας, Σοφ. Ἠλ. 905· χεροῖν ὁ αύτ. Φ.657, πρβλ. 1127, Ο.Κ. 1105.-Παθ., in minibus esse, εἶμαι κοινός, διαδεδομένος, ἐπὶ βιβλίων, Ἀριστ, Ῥητ. 3.12,2.
3) βαστάζειν ἐν γνώμῃ, ἔχω ἐν νῷ, θεωρῶ, ἐξετάζω, σταθμίζω, δοκιμάζω, Αἰσχύλ. Πρ. 888· φρενὶ Ἀριστοφ. Θεσμ. 437· β. βούλευμα, σκέπτομαι περί τινος…, Εὔπολ. Βαπτ. 6· βαστάσας αἱρήσομαι, σκεψάμενος, ὁ αὐτ. ἐν Ἀδήλ.3.ΙΙΙ. ἀπάγω, λαμβάνω καὶ φεύγω, «παίρνω», Εὐαγγ.κ.Ἰω. κ΄,15· καὶ οὕτω, κλέπτω (πρβλ. τὴν παρὰ Σκώτοις χρῆσιν τοῦ ἀγγλ. ῥήματος to lift), Πολύβ. 32.25,4, Διογ.Λ.4.59, Λουκ., Ἰώσηπ. Α.Ι.1.19, 9· τινὲς τοιαύτην ἔννοιαν ἀποδίδουσιν εἰς τὴν λέξιν ἐν Εὐαγγ. κ. Ἰω. ιβ΄β. IV. Ἀττ. ὡσαύτως =ψηλαφάω, λαμβάνω ἀνὰ χεῖρας, ἐγγίζω, ἐξετάζω διὰ τῆς ἁφῆς, χέρα ἄνακτος…τῇδε βαστάσαι χερὶ Αἰσχύλ. Ἀγ. 35, ἔνθα ἴδε Blomf. –Ἐν χρήσει παρ’ Ὁμήρ. καὶ τοῖς Ἀττ. ποιητ. μόνον ἐν τῷ ἐνεργητ. οὐχὶ δὲ παρᾶ τοῖς δοκίμοις τῶν πεζογρ. Ἀττικῶν.
Frisk Etymology German
βαστάζω: {bastázō}
Forms: Aor. βαστάσαι, spät βαστάξαι
Grammar: v.
Meaning: emporheben, tragen, ertragen, fassen (poet. seit Od., hell. und spät).
Derivative: Seltene Ableitungen: βάσταγμα Last (E., Plb., Plu. u. a.), βασταγή Transport (Lyd.) mit βασταγάριος Transportarbeiter (Pap.), βαστάγιον Schultergehenk (Eust.), βαστακτής Träger (Gloss.), βαστακτικῶς (Sch.). — Hierher noch βάστραχαις· τοὺς τραχήλους. Βοιωτοί H. (EM), wahrscheinlich aus βάστακας (von βάσταξ, vgl. μάσταξ und Bechtel Dial. 1, 303) durch Einwirkung von τράχηλος entstellt oder damit kontaminiert; in βαστραχηλίζει· τραχηλίζει H. und βαστραχαλίσαι· τραχηλιάσαι EM ist die Vermischung noch weiter gegangen.
Etymology: Nicht sicher erklärt (ältere Versuche bei Bq). Auch die Anknüpfung an βαίνω (s. Schwyzer Mélanges Pedersen 70) bedarf einer näheren semasiologischen Begründung. Somit bleibt auch die formale Zerlegung unklar; jedenfalls ist -(τ)άζω als suffixales Element abzutrennen. Schwyzer Gramm. 706 ist geneigt, in -στάζω eine Erweiterung von *-στω angeblich = lit. -stu, aksl. -stǫ zu sehen.
Page 1,225
Chinese
原文音譯:bast£zw 巴士他索
詞類次數:動詞(27)
原文字根:負擔 相當於: (בֹּוא / לָבֹא) (נָטָה / מָנׄול) (נָשָׂא)
字義溯源:舉起*,攜帶,擔當,容忍,背著,抬,負,移去,拿起,取用,宣揚,托著,帶著,馱著,提,受,懷;或源自(βάσις)=腳步),而 (βάσις)出自(βαθύς)X=行走*)。參讀 (ἄγω) (αἴρω)同義字
同源字:1) (βαστάζω)舉起,擔當 2) (δυσβάστακτος)難忍的
出現次數:總共(27);太(3);可(1);路(5);約(5);徒(4);羅(2);加(4);啓(3)
譯字彙編:
1) 擔當(3) 太8:17; 約16:12; 羅15:1;
2) 容忍(2) 啓2:2; 啓2:3;
3) 必擔當(2) 加5:10; 加6:5;
4) 拿著(2) 可14:13; 路22:10;
5) 負的(1) 徒15:10;
6) 托著(1) 羅11:18;
7) 抬起來(1) 徒21:35;
8) 馱著(1) 啓17:7;
9) 你們要⋯擔當(1) 加6:2;
10) 他⋯背著(1) 約19:17;
11) 宣揚(1) 徒9:15;
12) 帶著(1) 加6:17;
13) 移了去(1) 約20:15;
14) 帶(1) 路10:4;
15) 抬的人(1) 路7:14;
16) 受(1) 太20:12;
17) 懷(1) 路11:27;
18) 背著(1) 路14:27;
19) 提(1) 太3:11;
20) 取用(1) 約12:6;
21) 拿起(1) 約10:31;
22) 被抬來(1) 徒3:2
Mantoulidis Etymological
(=σηκώνω, κουβαλῶ, στηρίζω). Ἀπό ρίζα βα- τοῦ βαίνω, μέ πρόσφυμα j → βαστάγ-jω→ βαστάζω.
Παράγωγα: βάσταγμα, βασταγή, βαστακτής, βαστακτέον, βαστακτός, βαστακτικός.
Léxico de magia
1 levantar σὺ δὲ βάσταξον τοῦτον τὸν λίθον καὶ λιθουργήσας τάχος γλῦφε ὕστερον tú levanta esta piedra, tállala y grábala después P I 67 καὶ οὐ μὴ ἀποχωρήσει (ὁ θεὸς), μὴ βαστάξας τὴν πτέρναν ἀπὸ τοῦ δακτύλου y no se marchará el dios si no levantas el talón del dedo P IV 1055 P IV 1058 2 sostener en alto, elevar ref. a la divinidad τὸν δὲ θεὸν ὄψῃ ἐπὶ κιβωρίου, ἀκτινωτόν ... βασταζόμενον ὑπὸ βʹ ἀγγέλων ταῖς χερσίν y verás al dios sentado sobre un cáliz, envuelto en rayos, elevado por las manos de dos ángeles P IV 1112 ἐξορκίζω σε ... ἐπὶ χερουβὶν καθήμενον, βαστάζοντα τὸν θρόνον τὸν ἴδιον te conjuro a ti, el que se sienta sobre el querubín, sosteniendo su propio trono P VII 264
Translations
endure
Albanian: duroj; Arbëresh: psonj; Arabic Egyptian Arabic: دام; Aromanian: aravdu; Azerbaijani: dözmək; Bulgarian: издържам; Catalan: aguantar; Chinese Mandarin: 承受, 忍受; Czech: vytrvat; Danish: holde, vare; Dutch: voortduren; Esperanto: elteni; Finnish: kestää; French: endurer, perdurer; Galician: aguantar, perdurar; Georgian: გაძლება, თმენა, მოთმენა; German: ertragen, aushalten; Gothic: 𐌲𐌰𐌱𐌴𐌹𐌳𐌰𐌽, 𐍆𐍂𐌰𐌱𐌰𐌹𐍂𐌰𐌽; Greek: αντέχω; Ancient Greek: ἀναμένω, ἀνατλῆναι, ἀνέχομαι, ἀντέχω, ἀντίσχω, ἀρκέω, ἀρκῶ, ἀτρεμέω, ἀτρεμῶ, βαστάζω, διαμένω, διαπάσχω, διαρκέω, διαρκῶ, διατλῆναι, διαφέρω, ἐξανέχω, ἐπιμένω, ἐπιτείνω, ἐπιτολμάω, ἐπιτολμῶ, κρατέω, κρατῶ, κρετέω, κρετῶ, μοχθέω, μοχθῶ, ξυνίστημι, ὀχέω, ὀχῶ, παραμένω, περιμένω, περιφέρω, στέγω, συνίστημι, ταλαιπωροῦμαι, τλάω, τλῶ, τολμάω, τολμῶ, ὑπεκφέρω, ὑπομένω, ὑποφέρω, φέρω; Hungarian: kitart; Ido: durar; Italian: durare, restare, resistere, perdurare; Japanese: 耐える; Khmer: ទ្រាំ, ស៊ូទ្រាំ; Ladin: tenì ora; Latin: perpetior, habeo; Maori: taimau; Norman: enduther; Norwegian Bokmål: holde ut; Occitan: durar, perdurar; Polish: wytrzymać; Portuguese: aguentar, prevalecer; Romanian: îndura, răbda; Russian: выдерживать, выдержать, терпеть, вытерпеть, выносить, вынести; Spanish: aguantar, perdurar; Telugu: నిలబడు, నిలుచు; Urdu: قائم رہنا