τίς: Difference between revisions
(2b) |
(c2) |
||
Line 31: | Line 31: | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''τίς''': {tís}<br />'''Forms''': (thess. κις, ark. kypr. σις, el. junglak. τιρ), n. τί, Gen. [[τέο]] (ion.), [[τοῦ]] (att.), jünger τίνος, Dat. τέωι, τῶι, τίνι, Akk. [[τίνα]] usw.<br />'''Meaning''': ‘wer, welcher, -e, -es, was?’;<br />'''Derivative''': [[τις]], τι, Gen. [[τεο]], [[του]], τινος, Dat. τεωι, τωι, τινι, Akk. τινα enkl. [[irgendwer]], [[irgendwelcher]], [[irgendwas]].<br />'''Etymology''' : Altererbtes interrog. und indefin. Pronornen, mit lat. ''quis'', ''quid'', heth. ''kuiš'', ''kuit'' u.a. identisch : idg. *''qʷi''-''s'', ''qʷi''-''d''. Ebenso Gen. [[τεο]] = aksl. ''česo'', got. ''ƕis'' ‘cuius?’ : idg. *''qʷe''-''so''; daneben aw. ''čahyā'' aus *''qʷe''-''si̯o''. Nach [[τέο]], [[τοῦ]] Dat. τέωι, τῶι. Die ν-Formen (schon hom.) gehen vom Akk. [[τίνα]] aus, der nach ἕνα u.a. aus *τίν (= heth. ''kuin'', aw. ''čim'' u.a.) erweitert wurde; davon τίνος, τίνι usw. (vgl. Ζῆνα, Ζηνός, Ζηνί). Ein alter pl. n. ist noch zu spüren in [[ἅσσα]], [[ἅττα]] = ἅτινα und in [[ἄσσα]], [[ἄττα]] (durch falsche Zerlegung von ὁπποῖά σσα in ὁποῖ’ [[ἄσσα]] u.ä. entstanden). Daneben böot. [[τά]], megar. σά ‘warum, wieso?’ (s. bes.). — Weitere Einzelheiten m. Lit. bei Schwyzer 615f., dazu noch Ruijgh L’élém. ach. 101 f.; weitere Formen aus den übrigen Sprachen, ebenfalls m. Lit., bei WP. 1, 519 ff, Pok. 644ff., W.-Hofmann s. ''quis'' und ''quī''.<br />'''Page''' 2,903-904 | |ftr='''τίς''': {tís}<br />'''Forms''': (thess. κις, ark. kypr. σις, el. junglak. τιρ), n. τί, Gen. [[τέο]] (ion.), [[τοῦ]] (att.), jünger τίνος, Dat. τέωι, τῶι, τίνι, Akk. [[τίνα]] usw.<br />'''Meaning''': ‘wer, welcher, -e, -es, was?’;<br />'''Derivative''': [[τις]], τι, Gen. [[τεο]], [[του]], τινος, Dat. τεωι, τωι, τινι, Akk. τινα enkl. [[irgendwer]], [[irgendwelcher]], [[irgendwas]].<br />'''Etymology''' : Altererbtes interrog. und indefin. Pronornen, mit lat. ''quis'', ''quid'', heth. ''kuiš'', ''kuit'' u.a. identisch : idg. *''qʷi''-''s'', ''qʷi''-''d''. Ebenso Gen. [[τεο]] = aksl. ''česo'', got. ''ƕis'' ‘cuius?’ : idg. *''qʷe''-''so''; daneben aw. ''čahyā'' aus *''qʷe''-''si̯o''. Nach [[τέο]], [[τοῦ]] Dat. τέωι, τῶι. Die ν-Formen (schon hom.) gehen vom Akk. [[τίνα]] aus, der nach ἕνα u.a. aus *τίν (= heth. ''kuin'', aw. ''čim'' u.a.) erweitert wurde; davon τίνος, τίνι usw. (vgl. Ζῆνα, Ζηνός, Ζηνί). Ein alter pl. n. ist noch zu spüren in [[ἅσσα]], [[ἅττα]] = ἅτινα und in [[ἄσσα]], [[ἄττα]] (durch falsche Zerlegung von ὁπποῖά σσα in ὁποῖ’ [[ἄσσα]] u.ä. entstanden). Daneben böot. [[τά]], megar. σά ‘warum, wieso?’ (s. bes.). — Weitere Einzelheiten m. Lit. bei Schwyzer 615f., dazu noch Ruijgh L’élém. ach. 101 f.; weitere Formen aus den übrigen Sprachen, ebenfalls m. Lit., bei WP. 1, 519 ff, Pok. 644ff., W.-Hofmann s. ''quis'' und ''quī''.<br />'''Page''' 2,903-904 | ||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯''':t⋯j 提士<p>'''詞類次數''':疑問代名詞(538)<p>'''原文字根''':有何<p>'''字義溯源''':誰*,那,甚麼,為甚麼,甚麼人,甚麼事,有甚麼,是甚麼,焉有,是誰,向誰,甚麼意思,那一個,怎麼樣,怎麼,怎能,怎樣,何為,為何,何如,何必,何干,何;或源自([[τὶς]])=有些*)。這編號的五種用法:<p>1)當疑問詞使用<p>2)當副詞使用<p>3)當驚嘆詢使用(參讀 路12:49; 22:46)<p>4)當關係詞使用(參讀 可14:36)<p>5)選擇性使用(參讀 太9:5)<p/>'''同源字''':1) ([[διατί]])甚麼原因 2) ([[ἱνατί]])為甚麼 3) ([[τίς]])誰<p/>'''出現次數''':總共(556);太(89);可(73);路(112);約(80);徒(56);羅(42);林前(33);林後(11);加(5);弗(9);腓(2);西(2);帖前(3);提前(1);提後(1);來(10);雅(4);彼前(4);約壹(4);啓(15)<p/>'''譯字彙編''':<p>1) 甚麼(112)數量太多,不能盡錄;<p>2) 誰(104)數量太多,不能盡錄;<p>3) 為甚麼(50) 太17:10; 太20:6; 可2:7; 可2:8; 可2:24; 可4:40; 可10:18; 可11:3; 可12:15; 可14:6; 路2:48; 路2:49; 路5:22; 路6:2; 路6:41; 路6:46; 路12:26; 路18:19; 路22:46; 約1:25; 約4:27; 約9:27; 約10:20; 約13:28; 約18:21; 約18:23; 約20:13; 約20:15; 徒1:11; 徒3:12; 徒3:12; 徒5:4; 徒5:9; 徒14:15; 徒15:10; 徒22:7; 徒22:16; 徒22:30; 徒26:8; 徒26:14; 羅3:7; 羅9:19; 羅9:20; 羅14:10; 羅14:10; 林前10:30; 林前15:29; 加3:19; 加5:11; 西2:20;<p>4) 甚麼呢(23) 太9:14; 太11:7; 太19:20; 太19:27; 太20:21; 路3:10; 路3:12; 路3:14; 路7:25; 路7:31; 路13:18; 約6:9; 約6:30; 約12:27; 徒22:26; 羅3:5; 羅4:1; 羅4:3; 林前9:18; 林前10:19; 林前10:19; 林前15:29; 林後11:11;<p>5) 甚麼⋯呢(15) 太5:46; 太11:16; 太13:10; 太14:31; 太15:3; 太16:26; 太16:26; 太17:19; 太21:25; 太23:17; 太23:19; 可4:30; 可7:5; 可8:37; 路14:34;<p>6) 所(15) 太6:3; 太10:19; 太12:3; 可4:24; 路12:49; 約13:12; 林前15:2; 提前1:7; 啓2:7; 啓2:11; 啓2:17; 啓2:29; 啓3:6; 啓3:13; 啓3:22;<p>7) 有甚麼(13) 可5:7; 路9:25; 路21:7; 徒8:36; 徒10:29; 羅3:1; 羅3:1; 林前14:6; 林前15:32; 林後6:16; 雅2:14; 雅2:16; 啓18:18;<p>8) 怎麼(12) 可14:40; 路12:11; 路12:11; 路12:57; 路16:4; 約1:22; 羅10:8; 羅11:2; 羅11:4; 林前7:16; 林前7:16; 林前11:22;<p>9) 是甚麼(11) 太20:22; 可10:3; 可10:38; 可14:68; 路10:26; 路23:34; 約7:51; 約16:18; 約18:21; 羅8:27; 帖前2:19;<p>10) 如何(10) 太17:25; 太18:12; 太21:31; 太22:17; 太22:42; 太26:66; 可14:64; 徒5:24; 弗5:17; 約壹3:2;<p>11) 怎樣(10) 路20:15; 約6:6; 約11:56; 徒2:37; 徒4:16; 徒5:35; 徒16:30; 羅8:26; 林前4:21; 加4:30;<p>12) 那一個(10) 太6:27; 太27:17; 路7:42; 路10:36; 路12:25; 路14:31; 路22:24; 徒7:52; 來1:5; 來1:13;<p>13) 誰⋯呢(8) 太12:27; 太19:25; 太24:45; 可16:3; 路11:11; 路17:7; 路18:26; 約9:36;<p>14) 為何(8) 太22:18; 路24:38; 徒9:4; 徒21:13; 羅8:24; 林前4:7; 林前15:30; 來7:11;<p>15) 怎麼樣呢(7) 路1:66; 路16:2; 羅11:7; 林前14:15; 林前14:26; 腓1:18; 來13:6;<p>16) 甚麼事(7) 可5:14; 約18:35; 徒7:40; 徒9:6; 徒10:4; 徒12:18; 徒21:33;<p>17) 怎麼⋯呢(7) 太27:22; 可12:9; 可15:12; 路12:17; 路20:13; 約11:47; 羅6:1;<p>18) 是誰(7) 太21:23; 路7:39; 路12:5; 約1:21; 約13:18; 約13:22; 來3:16;<p>19) 為甚麼⋯呢(7) 太7:3; 太19:17; 可5:39; 可8:12; 可8:17; 路24:5; 約7:19;<p>20) 甚麼意思(7) 太9:13; 太12:7; 可9:10; 路8:9; 約7:36; 約10:6; 約16:18;<p>21) 何(6) 可2:18; 可14:4; 路19:23; 路24:38; 約13:37; 弗5:10;<p>22) 何干(6) 太8:29; 太27:4; 路8:28; 約21:22; 約21:23; 林前5:12;<p>23) 怎能(5) 太5:13; 林後6:14; 林後6:14; 林後6:15; 林後6:15;<p>24) 甚麼人(5) 路6:47; 路7:49; 約5:12; 約8:53; 徒21:33;<p>25) 有誰(5) 約12:38; 羅9:19; 羅10:16; 林後11:29; 林後11:29;<p>26) 誰呢(5) 路12:20; 約6:68; 約20:15; 徒8:34; 約壹5:5;<p>27) 何必⋯呢(4) 太26:65; 可5:35; 可14:63; 路22:71;<p>28) 何等(3) 路4:36; 弗1:18; 彼前4:17;<p>29) 為何⋯呢(3) 太8:26; 太16:8; 太26:10;<p>30) 是誰的(2) 太22:20; 可12:16;<p>31) 誰的(2) 太22:42; 路20:24;<p>32) 拿甚麼(2) 路13:18; 路13:20;<p>33) 麼(2) 太21:16; 弗4:9;<p>34) 向誰(2) 約12:38; 來3:18;<p>35) 何為(2) 羅12:2; 弗3:18;<p>36) 有何等(2) 弗1:18; 西1:27;<p>37) 有甚麼⋯呢(2) 太5:47; 太24:3;<p>38) 那一樣(2) 可2:9; 路5:23;<p>39) 從(2) 可14:36; 可14:36;<p>40) 那一個⋯呢(2) 太21:31; 太27:21;<p>41) 是甚麼呢(2) 可14:60; 路24:17;<p>42) 看誰(2) 可15:24; 約19:24;<p>43) 何必(2) 太6:28; 來11:32;<p>44) 誰是(2) 路22:23; 雅3:13;<p>45) 是何等(1) 弗1:19;<p>46) 那麼(1) 羅11:15;<p>47) 卻怎麼樣呢(1) 羅3:9;<p>48) 怎麼樣(1) 羅6:15;<p>49) 是如何(1) 弗3:9;<p>50) 人(1) 彼前5:8;<p>51) 何⋯呢(1) 太26:8;<p>52) 那一個的⋯呢(1) 太22:28;<p>53) 怎樣⋯呢(1) 太21:40;<p>54) 有甚麼呢(1) 羅3:3;<p>55) 焉有(1) 來12:7;<p>56) 何等的(1) 帖前3:9;<p>57) 所⋯話(1) 路18:6;<p>58) 是誰呢(1) 來3:17;<p>59) 全都(1) 弗6:21;<p>60) 一些(1) 路17:8;<p>61) 些(1) 可6:36;<p>62) 的甚麼事(1) 可2:25;<p>63) 那一個的(1) 可12:23;<p>64) 有何(1) 可13:4;<p>65) 有甚麼相干(1) 路4:34;<p>66) 甚麼事呢(1) 可1:27;<p>67) 有何干(1) 可1:24;<p>68) 那(1) 太9:5;<p>69) 若(1) 太12:11;<p>70) 為(1) 太19:7;<p>71) 是甚麼昵(1) 太26:62;<p>72) 怎(1) 路6:11;<p>73) 怎樣的人(1) 路19:3;<p>74) 事(1) 約15:15;<p>75) 是甚麼人(1) 約9:17;<p>76) 如何呢(1) 約21:21;<p>77) 那裏是(1) 徒7:49;<p>78) 是甚麼嗎(1) 徒17:19;<p>79) 該怎樣呢(1) 約8:5;<p>80) 有甚麼相干呢(1) 約2:4;<p>81) 多少(1) 路19:15;<p>82) 作甚麼(1) 路19:33;<p>83) 甚麼意思呢(1) 路20:17;<p>84) 怎樣呢(1) 路23:31;<p>85) 怎麼呢(1) 徒21:22 | |||
}} | }} |
Revision as of 21:50, 2 October 2019
German (Pape)
[Seite 1119] [1117] τίς; τί; – gen. τίνος; bei Hom. τέο u. zsgz. τεῦ, att. τοῦ, – dat. τίνι; att. auch τῷ; – accus. τίνα; τί; – plur. τίνες; τίνα; – gen. τίνων; Hom. stets τέων; – dat. τίσι; – acc. τίνας; τίνα; – wer? welcher? (die Stelle des alten verloren gegangenen πο'Σ vertretendj was für einer? u. neutr. was? was für eines? von Hom. an überall; – a) in directer Frage; substantivisch, allein stehend: τίς τ' ἂρ τῶν ὄχ' ἄριστος ἔην; Il. 2, 761; τίς δὲ σύ ἐσσι; 6, 123; auch τίς δ' οὗτος ἔρχεαι; wer bist du, der da kommt? 10, 82; τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν, oft; Pind. u. Tragg.: τίς φήσειεν ἄν; Aesch. Prom. 500; τίνα φῶ λεύσσειν τόνδε, wen soll ich sagen, daß ich da sehe, 560; vgl. Ch. 108. 116 Spt. 279 Pers. 876; τίς οὖν ταῦτα πίθοιτο; wer möchte dies nun glauben? Spt. 1057; Soph. τίς γὰρ οὐκ ἂν ὀργίζοιτο, O. R. 339; O. C. 392; τίς ἀνδρῶν κατάσχοι; Ant. 600; τί πάθω; τί φῶ; O. C. 216. 311; in Prosa: τίν' αὐτὸν φήσομεν εἶναι, Plat. Phaedr. 278 e; τίνα ἦν τὰ λεχθέντα, Phaed. 58 c; auch τί οὖν δή ἐστιν ἅττα εἶπεν; 57 a; – wenn sich τί auf etwas Vorhergehendes bezieht, dessen genauere Bestimmung durch die Frage veranlaßt werden soll, tritt besonders bei den Komikern der Artikel dazu, τὸ τί; Ar. Pax 696 Nubb. 776 Av. 1039; auch τὰ τί; Pax 693; – adjectivisch, mit einem subst. verbunden: τίς δαίς, τίς δὲ ὅμιλος ὅδ' ἔπλετο; Od. 1, 225; τίς γῆ, τίς δῆμος, τίνες ἀνέρες ἐγγεγάασιν; 13, 233; τίς δαίμων; 17, 446; τέων αὖτε βροτῶν ἐς γαῖαν ἱκάνω; in welcher Menschen Land? 6, 119; τίς τρόπος; ποινὰ τίς; Pind. Ol. 8, 63 P. 4, 63, vgl. Ol. 2, 2, u. sonst; τίς ἀχώ, τίς ὀδμὰ προσέπτα μ' ἀφεγγής; Aesch. Prom. 115; τίς γῆ; 560; τίνος πρὸς ἀνδρὸς τοῦτ' ἄχος πορσύνεται; Ag. 1224, u. oft; τίς προσήγαγεν χρεία; τίς ὁρμή; τίς ἀνέμων ὁ φίλτατος; Soph. Phil. 236; τίνων ἀνδρῶν πόλιν; O. C. 2, u. oft; τίν' εἶπας τόνδε μοι λόγον; was sprachst du mir da für eine Rede? fr. 184; u. in Prosa, τῷ τρόπῳ γίγνεται; Plat. Phaedr. 276 a u. sonst. – Es finden sich auch zwei τίς in einem Fragesatze vereinigt, ἐκ τίνος τίς ἐγένετο; d. i. wer ist er, und von wem stammt er? u. ähnlich πῶς τί; vgl. Heind. Plat. Hipp. mai. 297 e; ἡ τίσι τί ἀποδιδοῦσα τέχνη δικαιοσύνη ἂν καλοῖτο, Rep. I, 332 d; so auch das oben erwähnte τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν. – b) in indirecter Frage; sowohl mit dem tempus und modus, die in directer Frage stehen würden, als mit dem optat. der indirecten Rede; ἠρώτα δὴ ἔπειτα, τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι, Il. 15, 423. 17, 368; τέρμα τῆς ἐμῆς πλάνης δεῖξον τίς ἔσται τῇ ταλαιπώρῳ χρόνος; Aesch. Prom. 626; ὡς μάθῃ, τί χρὴ δρῶντ' ἢ λέγοντα δαίμοσιν πράττειν φίλα, 662; οὐκ ἔχω τί φῶ, Ch. 89, wie Soph. O. C. 318; ὅταν σ' ἐρωτᾷ, τίς τε καὶ πόθεν πάρει, Phil. 56; ὅπως είδῶ, τίς εἶ, 238; ὅστις Λάϊον κάτοιδεν, ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετο, O. R. 225; u. in Prosa: σκεπτέον, τί τὰ συμβαίνοντα, Plat. Gorg. 508 b; ἠρώτων αὐτούς, τίνες εἶεν, Xen. An. 4, 5, 10, vgl. 4, 7, 4, u. oft; μάθε αὐτῶν, τίνες εἰσίν, 4, 8, 5; εἰπέ, τίνα γνώμην ἔχεις, 2, 2, 10; οἱ ἱππεῖς ἤλαυνον ἐπὶ λόφον τινά, ὡς προΐδοιεν, τί τἄμπροσθεν εἴη, Hell. 2, 4, 13; vgl. An. 1, 10, 14 und die oben aus Plat. Phaed. 57 a angeführte Stelle, wie Gorg. 508 b, wo Heindorf mehrere Beispiele eines solchen auf einen Plural bezogenen τί beibringt; τί ποτ' ἐστὶν ἃ διανοούμεθα; τί ποτ' ἐστὶ ταῦτα; Theaet. 154 e 155 c. – Zur Verstärkung der Frage werden γάρ, οὖν, ποτέ u. ähnliche Wörter hinzugesetzt, die unter den betreffenden Artikeln nachzusehen sind. – Ἐς τί; bis wann? wie lange? Il. 5, 465; ἦλθες δὲ κατὰ τί; weshalb? zu welchem Zweck? Ar. Nubb. 240 Pax 192; ἐκ τίνος ἐπλήγης, weshalb? Xen. An. 5, 8, 4. – Zuweilen drückt es Staunen und Unwillen aus, bes. τί τοῦτο; τί χρῆμα; ἔα τί τοῦτο; u. dgl., Valck. Eur. Hipp. 905. – Τί; steht oft absol., wie? wozu? warum? Il. 1, 362. 414. 3, 399. 4, 371; oft bei den Tragg., z. B. τί ταῦτα πενθεῖν δεῖ; Aesch. Ag. 553; τί δ' οὔκ; warum nicht? Pers. 976; τί μή; Ag. 658; τί δ' ἐς δόμους ἄγεις με; Soph. El. 1485; u. in Prosa: τί δή; warum denn? Plat. Gorg. 469 a; νῦν τί ἥκεις; Conv. 213 c; τί γὰρ ἄν τις τούς γε φαύλως διατρίβοντας ἐν φιλοσοφίᾳ λέγοι, Theaet. 173 c; Xen. An. 2, 4, 3. 3, 4, 39 u. sonst; so macht besonders τί δέ; τί δὲ δή; einen lebhaften Uebergang von einem Gegenstande auf einen andern, wie nun? quid vero? vgl. Soph. O. R. 941 Phil. 419; oft bei Plat. τί γάρ; warum nicht? Phaedr. 258 d Theaet. 209 b u. sonst; auch τί οὐκ, wie quidni, quin, als Aufforderung gebraucht, τί οὖν οὐ διηγήσω ἡμῖν τὴν ξυνουσίαν; d. i. so erzähle uns doch, Prot. 310 a Phaed. 86 d Conv. 173 b; vgl. Ar. Lys. 1103; – τί μήν; warum denn nicht? wie sollte es nicht? wie anders? Plat. u. A. häufig; τί τοῦτο; was soll das? was heißt das? – Besonders merke man noch das bei Plat. eingeschaltete τί; in welcher Beziehung? τῶν τί σοφῶν εἰσὶν οἱ ζωγράφοι ἐπιστήμονες; Prot. 312 d (vgl. das enklitische τις). Die Griechen erreichen bes. durch τί mit einem partic. so eine Kürze, die wir nicht gut wiedergeben können, τί ἂν ποιοῦντες εὐτυχοῖεν; was thuend, möchten sie wohl glücklich sein? d. i. was müssen sie thun, um glücklich zu werden? καταμεμάθηκας οὖν τοὺς τί ποιοῦντας τὸ ὄνομα τοῦτο ἀποκαλοῦσιν; hast du bemerkt, was die Leute thun, welche man mit diesem Namen nennt? Xen. Mem. 2, 2, 1; über τί μαθών, τί παθών s. diese Verba. – Τίς, τί steht im Griechischen nicht immer am Anfange des Fragesatzes, δειμαίνει δὲ τί; Eur. Hipp. 524, wie Troad. 74 I. A. 671 u. oft. – Uebrigens wird τί nie elidirt, nach Schäfer melet. p. 135 in Prosa auch τίνα nicht; den Komikern ist nach τί der Hiatus gestattet, in gewissen Verbindungen wenigstens, wie τί οὖν; τί εἶπας; auch die Tragg., vgl. Buttm. Soph. Phil. 733, Pors. Eur. Phoen. 892, Monk. Eur. Hipp. 975. – Die Formen τίς und τί nehmen niemals den Gravis an. – Auf die Construction des Satzes hat das Wort niemals auch nur den geringsten Einfluß; sondern für jedes beliebige Nomen tritt die entsprechende Form von τίς ein, ohne die mindeste Aenderung der Construction. Diese Regel gilt aber nicht bloß für τίς, sondern für alle Griechischen Fragewörter, mutatis mutandis; die fragenden Adverbien, mit denen Ergänzungsfragen gebildet werden, wie πῶς, ποῦ, treten für Adverbien oder ihnen syntactisch gleichwerthige Ausdrücke, z. B. Präpositionen mit Casus ein, ohne Aenderung der Construction; die fragenden Adverbien, mit denen Entscheidungsfragen gebildet werden, wie ἆρα, ἦ, εἰ, πότερον, treten ohne Aenderung der Construction ein, verdrängen aber kein Wort, weil keines da ist, welches sie verdrängen könnten. Man mag die Regel ganz allgemein so ausdrücken: Im Griechischen darf für jedes Wort ein fragendes Correlativum eintreten, ohne Aenderung der Construction; ἆρα ἐνίκησε z. B. ist fragendes Correlativum zu dem nicht fragenden ἐνίκησε. Dasselbe läßt sich auch so ausdrücken: Im Griechischen werden alle Fragen genau so construirt wie die zugehörigen Antworten. In diesem Sachverhalte liegt auch der Grund, weshalb ein Satz, wie oben bemerkt, mehrere Fragen enthalten kann; man faßt das gewöhnlich sehr verkehrt als »Verschränkung« von Sätzen auf; der Sprechende macht aber ganz einfach von seinem Rechte Gebrauch, für jedes Wort ein fragendes Correlativum eintreten zu lassen. Τίς τί πότε πῶς ἐποίει ist gutes Griechisch, und ein einziger, auch ursprünglich nur ein einziger Satz, keine Mischung von Sätzen.
French (Bailly abrégé)
τίς, τί;
gén. τίνος, etc., duel τίνε, τίνοιν;
toujours avec accent sur le ί;
A. adj. et pron. interr. qui ? lequel, laquelle, quelle chose ?;
I. dans l’int. dir. :
1 pron. τίς δε σύ ἐσσι ; IL mais qui es-tu ? τίς δ’ οὗτος ἔρχεαι ; IL qui es-tu toi qui viens ici ?;
2 adj. τίς γῆ ; τίς δῆμος ; τίνες ἀνέρες ἐγγεγάασσιν ; OD quel pays est-ce ? quel peuple ? quelles gens y habitent ? avec le gén. τίς θεῶν ; lequel des dieux ? joint à un pron. τίν’ αὖ σὺ τήνδε φωνείς φάτιν ; SOPH quelle parole fais-tu entendre là ? ἀγγελίαν φέρψ χαλεπήν -- τίνα ταύτην ; PLAT j’apporte une mauvaise nouvelle -- quelle nouvelle ?;
II. dans l’interr. ind.
1 pron. ἠρώτα δὴ ἔπειτα τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι OD il demanda ensuite qui elle était et d’où elle venait ; οὐκ ἔχω τί φῶ ESCHL je ne sais que dire ; postér. avec l’inf. : καὶ τί πράττειν οὐκἔχω ÉS et je ne sais que faire;
2 adj. εἰπὲ τίνα γνώμην ἔχεις XÉN dis quel est ton avis;
III. double interrogation : une même propos. peut contenir deux τίς : τίνας οὖν ὑπὸ τίνων εὕροιμεν ἂν μείζονα εὐεργετημένους ἢ παῖδας ὑπὸ γονέων ; XÉN et qui donc voyons-nous recevoir plus de bienfaits et de qui ? que des enfants de leurs parents ?;
IV. Remarques sur l’emploi du neutre τί;
1 τί peut être attribut d’un nom au plur. : τί οὖν ταῦτά ἐστιν ; XÉN qu’est-ce donc ?;
2 τί σ’ εἴπω ; AR comment dois-je te nommer, càd de quel nom ?;
3 τί ; que dirai-je ? à quoi bon encore des paroles ? quoi ? pourquoi ? à cause de quoi ?;
4 τί τοῦτο ; que signifie cela ? que veut dire cela ? qu’entends-tu par là ? à quoi bon cela ? qu’importe cela ? ATT ; τί ταῦτα ; m. sign.
5 τί avec un dat. : τί σοί ; que signifie cela pour toi ? à quoi bon pour toi ? que t’importe ? qu’as-tu à démêler avec cela ? σοὶ δὲ καὶ τούτοισι πρήγμασι τί ἐστι ; HDT qu’as-tu à faire avec ces choses ?;
6 τί avec le gén. : τί μοι ἔριδος καὶ ἀρωγῆς ; IL que m’importent la querelle et la défense ? τί ἐμοί avec l’inf. : en quoi m’importe-t-il de;
7 avec des mots invar. : ‒ διὰ τί ; à cause de quoi ? ‒ τί δ’ οὔ ; τί δ’ οὐκ ; τί δ’ οὐχί ; pourquoi pas ? ‒ τί οὖν ; quoi donc ? ‒ τί ποτε ; pourquoi enfin ? p. contr. τίπτε (q.v.) ‒ τί τ’ ἄρα ; OD et pourquoi donc ? ‒ τί ὅτι ; à quoi sert que ? comment se fait-il que ? τί ποτέ ἐστιν ὅτι ; ἵνα τί ; litt. afin que quoi (arrive) ? càd pourquoi ? à cause de quoi ? ὅτι τί ; litt. parce que quoi (en résultera) ? càd pourquoi ?;
B. pron. relat.
1 c. ὅστις qui : ἄλγος πρὸς τί SOPH la douleur pour laquelle;
2 c. πότερος qui ou lequel des deux ?
Étymologie: cf. lat. quis ?
English (Autenrieth)
gen. τέο, τεῦ, pl. gen. τέων (τέων, ζ 11, Od. 13.200): interrog. pron., who? what? ἐς τί, how long? Il. 5.465.— Rarely in indirect questions, Il. 18.192, Od. 15.423, Od. 17.368.—Adv. τί, why? how?
English (Slater)
τῐς (τίς, τίνι, τίν(α), τίνες; τί, τίνι, τί, τά acc.)
1 who? what?
1 in direct quest.
a subs. τίνα βάλλομεν; (O. 2.89) τίς ἂν φράσαι δύναιτο; (O. 2.100) τίς δὴ ποταίνιον ἔλαχε στέφανον; (O. 10.60) τίς γὰρ ἱππείοις ἐν ἔντεσσιν μέτρα ἐπέθηκ; (O. 13.20) τί δέ τις; τί δ' οὔ τις; (P. 8.95) [[[τίς]] ἄκρον ἑλὼν ἡσυχᾷ τε νεμόμενος αἰνὰν ὕβριν ἀπέφυγεν; (Homan: εἴ τις codd.) (P. 11.55) ] τί φίλτερον κεδνῶν τοκέων ἀγαθοῖς; (I. 1.5) λέγε, τίνες Κύκνον, τίνες Ἕκτορα πέφνον; (I. 5.39) τίς ἄρ' ἐσλὸν Τήλεφον τρῶσεν; (I. 5.41) τί πείσομα[ι Πα. 7B. 42. ἀκτὶς ἀελίου, τί πολύσκοπε μήσεαι; (Pae. 9.1) τί ἔλπεαι σοφίαν ἔμμεν; fr. 61. 1. τί κάλλιον ἀρχομένοισιν ἢ καταπαυομένοισιν; fr. 89a. 1. τί θεός; fr. 140d. τί ἔρδων φίλος σοί τε εἴην, τοῦτ' αἴτημί σε fr. 155. 1. c. art. & subs., τοῦ (sc. ναοῦ) δὲ παντέχνοις Ἁφαίστου παλάμαις καὶ Ἀθά[νας] τίς ὁ ῥυθμὸς ἐφαίνετο; (Pae. 8.67) c. gen., “καὶ τίς ἀνθρώπων σε ἐξανῆκεν γαστρός;” (P. 4.98) “τίς νιν ἀνθρώπων τέκεν;” (P. 9.33) τίνι τῶν πάρος, ὦ μάκαιρα Θήβα, καλῶν ἐπιχωρίων μάλιστα θυμὸν τεὸν εὔφρανας; (I. 7.1) n. pro adv., why, in what respect? τά κέ τις ἀνώνυμον γῆρας ἕψοι μάταν; (v. l. τί) (O. 1.82) κέρδει δὲ τί μάλα τοῦτο κερδαλέον τελέθει; (P. 2.78) τί κομπέω παρὰ καιρόν; (P. 10.4) <τί δγτ; ἔθηκας ἀμάχανον ἰσχύν τ' ἀνδράσι; (supp. Diehl, om. codd. Dion. Hal.) (Pae. 9.3)
b adj. τίνα θεόν, τίν' ἥρωα, τίνα δ ἄνδρα κελαδήσομεν; (O. 2.2) τίνα κεν φύγοι ὕμνον κεῖνος ἀνὴρ (O. 6.6) τίς γὰρ ἀρχὰ δέξατο ναυτιλίας, τίς δὲ κίνδυνος; (P. 4.70) ἐπεὶ τίνα πάτραν, τίνα οἶκον ναίων ὀνυμάξεαι ἐπιφανέστερον (P. 7.5) —6. θυμέ, τίνα πρὸς ἀλλοδαπὰν ἄκραν ἐμὸν πλόον παραμείβεαι; (N. 3.26) “πάτερ Κρονίων, τίς δὴ λύσις ἔσσεται πενθέων;” (N. 10.76) τ]ίνα πτόλιν, τίν' ἐπ[ Δ. 4. c. 6.
2 introducing indir. quest.
a subs. οὐκ ἔχω εἰπεῖν, τίνι τοῦτο Μοῖρα τέλος ἔμπεδον ὤρεξε (N. 7.57) ἀλλὰ θαυμάζω τί με λέξοντι Ἰσθμοῦ δεσπόται fr. 122. 13.
b adj. κεῖνα δὲ κεῖνος ἂν εἴποι ἔργα περαίτερον ἄλλων, τίς τρόπος ἄνδρα προβάσει (O. 8.63) δυσθρόου φωνᾶς ἀνακρινόμενον ποινὰ τίς ἔσται πρὸς θεῶν (P. 4.63) αἰδέομαι μέγα εἰπεῖν πῶς δὴ λίπον εὐκλέα νᾶσον, καὶ τίς ἄνδρας ἀλκίμους δαίμων ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν (N. 5.15) ἀλλοτρίοισιν μὴ προφαίνειν, τίς φέρεται μόχθος ἄμμιν fr. 42. 1.
3 frag. τί κέ τις ἐσχ[ Δ. 4. b. 11.
English (Abbott-Smith)
τίς, neut., τί, gen., τίνος, interrog. pron., [in LXX for מָה ,מִי;] in masc. and fem.,
who, which, what?; in neut., which, what?, used both in direct and in indirect questions.
I.I. As subst.,
1.1. masc., fem.: τίς; who, what?, Mt 3:7 26:68; Mk 11:28, Lk 9:9, al. mult.; c. gen. partit., Ac 7:52, He 1:5, al; seq. ἐκ (= gen. partit.), Mt 6:27, Lk 14:28, Jo 8:46; = ποῖος, Mk 4:41 6:2, Lk 19:3, Ac 17:19, al.; = πότερος (M, Pr., 77), Mt 21:31 27:17, Lk 22:27, al.; = ὅς or ὅστις (rare in cl.; cf. Bl., §50, 5; M, Pr., 93), Ac 13:25.
2.Neut.: τί; what?, Mt 5:47 11:7, Mk 10:3, al.; χάριν τίνος, I Jo 3:12; διὰ τί, Mt 9:11, al.; εἰς τί, Mt 14:31, al.; elliptically, ἵνα τί (sc. γένηται), why, Mt 9:5, al.; τί οὖν, Ro 3:9 6:1, 15 I Co 14:15, al.; τί γάρ, Ro 3:3, Phi 1:18; τί ἐμοὶ (ὑμῖν) καὶ σοί, v.s. ἔγω.
II.As adj.: who? what? which?, Mt 5:46, Lk 14:31, Jo 2:18, al.
III.As adv.: = διὰ τι(τί ὅτι), why, Mt 6:28, Mk 4:40, Lk 6:46, Jo 18:23, al.; in rhet. questions, = a negation, Mt 27:4, Jo 21:22, 23 I Co 5:12 7:16, al. in exclamations (like Heb. מָה), how (II Ki 6:20, Ps 3:2, al.), Lk 12:49.
τις, neut., τι, gen., τινός, enclitic indefinite pron., related to interrog. τίς as πού, πως, ποτέ to ποῦ, πῶς, πότε.
I.As subst.,
1.one, a certain one: Lk 9:49, Jo 11:1, Ac 5:25, al.; pl., τίνες, certain, some: Lk 13:1, Ac 15:1, Ro 3:8, al.
2.someone, anyone, something, anything: Mt 12:29, Mk 9:30, Lk 8:46, Jo 2:25, Ac 17:25, Ro 5:7, al.; = indef., one (French on), Mk 8:4, Jo 2:25, Ro 8:24, al.; pl., τινες, some, Mk 14:4, al.
II.II. As adj.,
1.a certain: Mt 18:12, Lk 1:5 8:27, Ac 3:2, al.; with proper names, Mk 15:21, Lk 23:26, al.; c. gen. partit., Lk 7:19, al.
2.some: Mk 16:[8], Jo 5:14, Ac 17:21 24:24, He 11:40, al.
English (Strong)
probably emphatic of τὶς; an interrogative pronoun, who, which or what (in direct or indirect questions): every man, how (much), + no(-ne, thing), what (manner, thing), where (-by, -fore, -of, -unto, - with, -withal), whether, which, who(-m, -se), why.
English (Thayer)
neuter τί, genitive τίνος, interrogative pronoun (from Homer down);
1. who, which, what? the Sept. τίς for מִי, τί for מָה;
a. used adjectivally, in a direct question: τίς βασιλεύς, τίς γυνή, τί περισσόν, τί σημεῖον, τινα ἤ ποῖον καιρόν, τίς (namely, ἐστιν) ἡ αἰτία, τίς καί ποταπή ἡ γυνή, τίς followed by ἄν, R G; R G); τί with the optative, Tr WH add ἄν, so L brackets); L brackets Tr brackets WH marginal reading add ἄν); with the indicative, τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν; τίνος, τίνι, τινα, τί θέλετε μοι δοῦναι; τί in an indirect question, followed by the indicative, ἄν, Buttmann, § 151,16): ὑμεῖς δέ τινα με λέγετε εἶναι, καί ἡμεῖς τί ποιήσομεν (or ποιήσωμεν), οὗτος δέ τί, β.); add, Winer's Grammar, 274 (257)),Passow, p. 1908b; (Liddell and Scott, under the word, B. I:1b.). A question is often asked by τίς as the leading word, when the answer expected is no one: τίς εἰ μή, who ... save (or but) (i. e. no one but), τίς τί ἄρῃ, what each should take, τίς τί διεπραγματεύσατο, Tr WH); ἐγώ δέ τίς ἤμην δυνατός κωλῦσαι τόν Θεόν; who was I? was I able to withstand God? Winer s Grammar, § 66,5, 3; Passow, p. 1909{a}; Ast, Platonic Lexicon, iii., p. 394; Franz V. Fritzsche, Index ad Lucian, dial. deor., p. 164; the same construction occurs in Latin writings; cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 567. τίς is joined with conjunctions: καί τίς, καί, I:2g.); τίς ἄρα, see ἄρα, 1; τίς οὖν, T WH omit; L Tr brackets οὖν); τίς with a partitive genitive: ἐκ and a genitive of the class, Winer's Grammar, § 41b. 4c.); with ἄν added, τίς and τί; see ὁ, II:10a. e. Respecting the neuter τί the following particulars may be noted: α. τί οὗτοι σου καταμαρτυροῦσιν; a condensed expression for τί τοῦτο ἐστιν, ὁ οὗτοι σου καταμαρτυροῦσιν; Buttmann, 251 (216) explains this expression differently); also τί τοῦτο ἀκούω περί σου; (R. V.)) what is this (that) I hear of thee? (unless preference be given to the rendering, 'why do I hear this of thee' (see under β. below)), Winer's Grammar, § 66,5, 3). β. τί πρός ἡμᾶς; namely, ἐστιν, what is that to us? (Winer s Grammar, 586 (545); Buttmann, 138 (121)), τί ἐμοί καί σοι; see ἐγώ, 4; τί μοι etc. what have I to do with etc. τί σοι or ὑμῖν δοκεῖ; (what thinkest thou etc.), ὅτι supply in thought δοκεῖ ὑμῖν, to introduce a second question (R. V. What think ye? That he will not come etc.)). τί θέλεις; and τί θέλετε; followed by a subjunctive, our what wilt thou (that) I should etc.: ἵνα); WH omits; Tr brackets θέλετε); τί with the deliberative subjunctive: L marginal reading T Tr text WH πῶς); τί followed by a future: T Tr WH ποιήσωμεν); τί (namely, ἐστιν (Buttmann, 358 (307); Winer's Grammar, § 64,2a.)) ὅτι etc., how is it that, etc. i. e. why etc., R G L; τί γέγονεν, ὅτι etc. (R. V. what is come to pass that etc.), οὗτος δέ τί (namely, ἔσται or γενήσεται (Winer s Grammar, 586 (546); Buttmann, 394 (338))), what will be his lot? τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο; Xenophon, Hell. 2,3, 17 τί ἐσοιτο ἡ πολιτεία). τί equivalent to διά τί, why? wherefore? (Matthiae, § 488,8; Krüger, § 46,3Anm. 4; (Winer's Grammar, § 21,3 N. 2)): ἵνα τί or ἱνατί, see under the word, p. 305a. διά τί (or διατί (see διά, B. II:2a., p. 134 b)), why? wherefore? εἰς τί, to what? to what end? to what purpose? τί οὖν, etc. why then, etc.: οὖν, b. α.; τί οὖν ἐροῦμεν, see ibid. τί γάρ; see γάρ, II:5. γ. Hebraistically for מָה, how, how greatly, how much, with adjectives and verbs in exclamations (Winer s Grammar, § 21 N. 3; cf. Buttmann, 254 (218)): G L Tr; εἰ, I:4 at the end), (τί πολύ τό ἀγαθόν σου; Symm. πότερος, ποτερα, πότερον, whether of two, which of the two: L τί; see below); τί, Matthiae, § 488,4; Winer's Grammar, 169 (159).
3. equivalent to ποῖος, ποίᾳ, ποῖον, of what sort, what (kind): ὅς and ὅστις: thus, τινα (L T Tr WH τί) με ὑπονοεῖτε εἶναι, οὐκ εἰμί ἐγώ (where one would expect ὅν). δοθήσεται ὑμῖν, τί λαλήσετε (λαλήσητε T Tr WH; L brackets the clausel, ἑτοίμασον, τί δειπνήσω, οἶδα τινας ἐξελεξάμην, T Tr text WH); especially after ἔχειν (as in the Greek writings): οὐκ ἔχουσι, τί φάγωσιν, Winer s Grammar, § 25,1; Buttmann, 251 (216); on the distinction between the Latin habeo quid and habeo quod cf. Ramshorn, Latin Gram., p. 565f.
Greek Monolingual
τί, ΝΜΑ, και ηλειακός και λακων. τ. τίρ Α
(ερωτ. αντων.)
1. (σε ευθεία ερώτ.) ποιος (α. «τίνος είναι το παιδί;» β. «ὦ ξεῑνοι, τίνες ἐστέ;», Ομ. Οδ.)
2. (το ουδ.) τί
(ως έκφραση θαυμασμού ή περιφρόνησης) πόσο (α. «τί ωραίο σπίτι!» β. «τί κακός που είναι!» γ. «τί στενή ή πύλη και τεθλιμμένη ἡ ὁδός», ΚΔ)
3. (το ουδ. ως επίρρ.) γιατί, πώς (α. «τί ήρθες τώρα;» β. «τέκνον, τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος;», Ομ. Ιλ.)
νεοελλ.
1. (το ουδ.) α) (ως μονολεκτική ερώτηση) τί είπες, τί θέλεις;
β) (με ουσ.) ποιας λογής, ποιου είδους; («τί άνθρωπος είναι,»)
γ) ποιο πράγμα, ποιο θέμα, ποιο ζήτημα; («τί σέ απασχολεί;»)
δ) ότι, πως («μάς είπαν τί είσαι η όμορφη, είσαι η καμαροφρύδα», δημ. τραγούδι)
ε) διότι, γιατί («αϊτέ, πάρε με απάνου στα βουνά, τί θα με φάει ο κάμπος», Κρυστ.)
στ) πόσος, πόσο πολύς, πόσο μεγάλος; (α. «τί θα πάρεις από αυτήν τη δουλειά;» β. «τί προίκα δίνει;»)
2. φρ. α) «κατά τί;» ή «σε τί;» — σε ποιο βαθμό, πόσο («κατά τί θα μάς ωφελήσει;»)
β) «προς τί;» — για ποιό λόγο, για ποιο σκοπό; («προς τί όλα αυτά;»)
γ) «τί μ' αυτό;» ή «τί με τούτο;» — ποια σχέση μπορεί να έχει αυτό;
δ) «τί κάνεις;» — πώς είσαι;
ε) «τί μέ μέλει [ή ενδιαφέρει ή νοιάζει];» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει αδιαφορία
στ) «τί το όφελος;» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει ότι δεν υπάρχει καμιά ωφέλεια, κανένα κέρδος ή, γενικά, κανένα θετικό αποτέλεσμα
ζ) «τί ανάγκη έχει;» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει ότι κάποιος δεν έχει καμία ανάγκη, ότι δεν χρειάζεται τίποτε από κανέναν
η) «το [ή τα] τί» — τα όσα («το τί του κάνει, δεν λέγεται»)
θ) «τίς ει;»
στρ. (ως προειδοποίηση-ερώτημα σκοπού) ποιος είσαι;
αρχ.
Ι. ΚΛΙΣΗ: Α. (στον εν.)
1. (ονομ.) σπάν. ιων. και δωρ. τ. τέος
2. γεν. επικ. και ιων. τ. τέο και τεῡ, ποιητ. και αττ. τ. τοῡ, ποιητ. και ιων. και αττ. τ. τίνος, δωρ. τ. τέου
3. δοτ. ιων. τ. τέῳ, και αττ. τ. τῷ, αιολ. τ. τίῳ και τίνι
4. (αιτ.) αρσ. και θηλ. τίνα και σπάν. τ. τέος, ουδ. τί- Β. στον πληθ.
1. (ονομ.) αρσ. και θηλ. τίνες, ουδ. τίνα
2. γεν. επικ. τ. τέων, ποιητ. και αττ. τ. τίνων
3. δοτ. τίσι και τοῑσι, ιων. τ. τέοισι, αιολ. τ. τίοισι και τίοις
4. (αιτ.) αρσ. και θηλ. τίνας, ουδ. τίνα, βοιωτ. τ. τά, στα Μέγαρα σά
II. ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: 1. με κύρια ονόματα για να δηλώσει θαυμασμό («τίς ἆρα Κύπρις ἤ τίς Ἵμερος;», Σοφ.)
2. με ευκτική για να δηλώσει έντονη αμφιβολία («τίς δὲ κε τόξα τιταίνοιτ';», Ομ. Οδ.)
3. (με διάφορα μόρια) α) τίς δέ; για να εκφράσει ανυπομονησία
β) τίς δή; και τίς δῆτα;
ποιος λοιπόν;
γ) τίς ποτε;
ποιος άραγε;
δ) τί γάρ;
πώς αλλιώς, γιατί όχι;
ε) τί δέ;
χρησιμοποιείται για γρήγορη μετάβαση από το ένα θέμα στο άλλο
στ) τί δὲ εἰ
αλλά τί εάν
ζ) τί δή; και τί δὲ δή; και τί δή ποτε;
(ως έκφραση έντονης έκπληξης) γιατί άραγε ή τί εννοείς;
η) τί δῆτα;
πώς παρακαλώ;
θ) τί μήν;
γιατί όχι, δηλαδή βεβαίως, μάλιστα
ι) τί νυ; γιατί λοιπόν
ια) τί δ' οὐ
(ως καταφατική απόκριση) πώς όχι;
ιβ) τί οὖν;
πώς λοιπόν;
4. (με διάφορους συνδέσμους) α) τί ὅτι;
πώς συμβαίνει να...;
β) ἵνα τί;
για ποιο λόγο;
5. (με διάφορες προθέσεις) α) διὰ τί;
για ποιον λόγο, γιατί;
β) ἐκ τίνος; για ποια αιτία;
γ) ἐς τί;
i) μέχρι ποιο σημείο, ώς πότε;
ii) για ποιον σκοπό;
δ) κατὰ τί;
για ποιον σκοπό;
6. (σε πλάγ. ερώτ.) αντί του ὅστις («εἰρώτα δὴ ἔπειτα τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι», Ομ. Οδ.)
7. αντί του ὅς, ὅσπερ («τίνα με ὑπονοεῑται εἶναι, οὐκ εἰμὶ ἐγώ», ΚΔ)
8. αντί του πότερος («τί ἐστὶν εὐκοπώτερον εἰπεῑν, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου ἤ...», ΚΔ)
9. αντί του ποῑος («τί γὰρ ἤ Λαβδακίδαις ἤ τῷ Πολύβου νεῑκος ἔκειτ'», Σοφ.)
10. φρ. α) «τίς δ' οὗτος ἔρχεαι;» — ποιος είσαι εσύ που έρχεσαι;
β) «τί ἐμοὶ καὶ σοί;» — τί κοινό υπάρχει ανάμεσα σε μένα και σένα;
γ) «τίς ἄν...;» — πώς αν...;.
[ΕΤΥΜΟΛ. Τόσο η ερωτηματική αντων. τίς, τί όσο και η αόριστη αντων. τις, τι ανάγονται σε ινδοευρωπαϊκό θέμα με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο (πρβλ. λατ. quis και θεσσ. τ. κις) που έπαιζε τον διπλό ρόλο της αόριστης (όταν ήταν εγκλιτικό) και της ερωτηματικής (όταν τονιζόταν) αντωνυμίας. Το θέμα αυτό είχε δύο μορφές: kwi και kwe/o-. To θέμα που μαρτυρείται πιο συχνά είναι το σε -i. Στην Ελληνική ο χειλοϋπερωικός φθόγγος της Ινδοευρωπαϊκής αποδόθηκε κανονικά με οδοντικό σύμφωνο -τ- πριν από φωνήεν -ι- και -ε-, οπότε στην ονομ. εν. έχουμε τ. τίς, τί που συνδέονται με τα: λατ. quis, quid, χεττιτ. kuiš, kuit, αρχ. ινδ. cit, αβεστ. či-š, αρχ. σλαβ. ci-(to). Στην αιτ. εν. ο αμάρτυρος αρχικός τ. τίν (πρβλ. χεττιτ. kuin, αβεστ. čim, λατ. quern) συμπληρώθηκε με ληκτικό -α, για να δηλωθεί καλύτερα η πτώση (πρβλ. ἕν-α και Ζῆν: Ζῆνα). Με βάση την αιτ. τίνα, της οποίας το -ν- θεωρήθηκε ότι ανήκει στο θέμα, αναπλάστηκε όλο το κλιτικό σύστημα στην αττ. διάλ: γεν. τίνος, δοτ. τίνι, ενώ η δοτ. πληθ. τίσι θα μπορούσε να θεωρηθεί αρχικός τ. από το θ. σε -i. Η παλαιά ονομ.-αιτ. πληθ. του ουδετέρου μαρτυρείται στο μεγαρικό σά και στο βοιωτ. τά (αντί του αττ. τ. τίνα) και ανάγεται σε αμάρτυρο τ. σσα (< ΙΕ θ. kwyә2-, πρβλ. λατ. quia). Οι αόριστοι τ. της ιων. ἄσσα και της αττ. ἄττα, εξάλλου, οφείλονται στη λανθασμένη αντίληψη —εξαιτίας του αναφορικού ἅσσα, παράλληλου τ. του ἅτινα— ότι η συνεκφορά της φρ. «ὁπποῖά σσα» αποδίδει το ὁποῖ ἄσσα. Παράλληλα, ωστόσο, με τους τ. του θ. σε -i, μαρτυρούνται στις πλάγιες πτώσεις (οι τ. της ονομ. της ιων. και δωρ. τέος/τεός είναι σπάνιοι) και τ. με θ. σε -e/o, όπως η γεν. εν. ομηρ. τέο, που σχηματίστηκε με κατάλ. -s(y)o, χαρακτηριστική του αντωνυμικού συστήματος (πρβλ. αρχ. ινδ. kasya λατ. cuius, αρχ. σλαβ. česo, αρχ. άνω γερμ. hwes). Ο τ. τέο με συναίρεση έδωσε τον ιων. τ. τεῦ και τον αττ. τ. τοῦ. Με βάση, επίσης, τον τ. τέο σχηματίστηκαν στον Όμηρο και στον Ηρόδοτο οι τ. της δοτικής τέῳ και τῳ και στην αττ. τῷ. Στον πληθ. αριθμό μαρτυρείται γεν. τέων και δοτ. τοῖσι, που έχει διορθωθεί σε τέοισι. Με βάση το θ. τε- σχηματίστηκε στην ιων. διάλ. γεν. εν. τέου ενώ η λεσβ. παρέχει τους τ. τίῳ και τίοισι, που αναπλάστηκαν πιθ. με βάση το τίς. Στον Όμηρο, τέλος, μαρτυρείται πιο συχνά στις πλάγιες πτώσεις εν. και πληθ. το θ. σε -e/o παρά το θ. σε -i].
Russian (Dvoretsky)
τίς: τί (ῐ) (gen. τίνος - эп.-ион. τέο, стяж. τεῦ и атт. τοῦ; dat. τίνι - ион. τέῳ, атт. τῷ; acc. τίνα, τί; pl.: τίνες, τίνα; gen. τίνων - ион. τέων; dat. τίσι и τοῖσι - ион. τεοῖσι; acc. τίνας, τίνα)
1) pron. interrog. et relat. кто, что: ἔστιν δὲ τίς τε καὶ τοῦ; Plat. кто он и чей (сын)?; τίς ἀνδρῶν; Her. кто среди людей? т. е. что за человек?; τίς ὢν σὺ πυνθάνει τάδε; Eur. кто ты, вопрошающий об этом?; τίς ἂν ἐξεύροι ποτ᾽ ἄμεινον; Arph. кто мог бы сыскать нечто лучшее?; τί οὖν δή ἐστιν, ἅττα εἶπεν; Plat. что же это такое он сказал?; ἠρώτων αὐτοὺς τίνες εἶεν Xen. (они) спросили их, кто они; σοὶ δὲ καὶ τούτοισι τοῖσι πράγμασι τί ἐστι; Her. что тебе до всего этого?; οὐκ ἔχω τί φῶ Aesch. не знаю, что говорить;
2) adj. interrog. et relat. какой, который, что за: τίς γῆ, τίς δῆμος, τίνες ἀνέρες; Hom. что (это) за край, что за народ, что за люди?; τίνος τέχνης ἐπιστήμων ἐστί; Plat. в каком искусстве он сведущ?; τίνα ἂν καλοῦντες αὐτὸν ὀρθῶς καλοῖμεν; Plat. каким (именем) называя его, назвали бы мы правильно?, т. е. как его правильно наименовать?; ἀγγελίαν φέρω χαλεπήν. - Τίνα ταύτην; Plat. я приношу тяжелую весть. - Какую же это?; εἰπὲ τίνα γνώμην ἔχεις; Xen. скажи, каково твое мнение?;
3) (преимущ. τί; со знач. или оттенком наречия): τί κλαίεις; Hom. отчего ты плачешь?; τί δη; Plat. почему же?, как же так?; τί δ᾽ οὔ; Aesch. почему же нет?; τί οὐ βαδίζομεν; Plat. не пойти ли нам?
Middle Liddell
I. in direct questions, who? which? neut. what? which? Lat. quis, quae, quid?, Hom., etc.: relating to other words in the same case, τίς δ' οὗτος ἔρχεαι; who art thou that comest? Il.; τίν' ὄψιν σὴν προσδέρκομαι; what face is this I see of thine? Eur.:— τίς ἄν or κεν, with the opt., expresses doubt, who could, who would do so? Hom.: —in double questions, τί λαβόντα τί δεῖ ποιεῖν; what has one received and what must one do? Dem.; so, τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; who and whence art thou? Od.
2. τίς with Particles: τίς γάρ; Lat. quisnam? why who? who possibly? Il., etc.; τίς δή; who then? Theogn.; τίς δῆτα; Soph.; τίς ποτε; who in the world? who ever? Xen.
3. neut. τί; as a simple question, what? Aesch.; also, why? Il. b. τί μοι; τί σοι; what is it to me? to thee? Soph., etc.; c. gen., τί μοι ἔριδος; what have I to do with the quarrel? Il.; τί ἐμοὶ καὶ σοί; what is there (in common) to me and thee? what have I to do with thee? NTest. c. τί with Particles:— τί γάρ; why not? how else? Lat. quid enim? quidni? i. e. of course, no doubt, Aesch., etc.; τί δέ; Lat. quid vero? Plat.; τί δέ, εἰ . .; but what, if . .? Eur.; τί δή; τί δήποτε; why ever? why in the world? Plat.:— τί μή; why not? Lat. quidni? Trag.:— τί μή; i. e. yes certainly, Plat., etc.
II. τίς is sometimes used for ὅστις in indirect questions, ἠρώτα δὴ ἔπειτα, τίς εἴη καὶ πόθεν ἔλθοι Od.; οὐκ ἔχω τί φῶ Aesch.
2. τίς; τί; with part., followed by a verbal clause, forms one sentence in Greek where we use two, εἴρετο τίνες ἐόντες προαγορεύουσι; who they were that proclaim? Hdt.; καταμεμάθηκας τοὺς τί ποιοῦντας τοὔνομα τοῦτ' ἀποκαλοῦσιν; have you learnt what they do whom men call so and so? Xen.
III. τίς; = ποῖος; Soph.
IV. τί was never elided; but the hiatus is allowed in attic, τί οὖν; Ar.; τί ἔστιν; Soph.; τί εἶπας; Soph.
Frisk Etymology German
τίς: {tís}
Forms: (thess. κις, ark. kypr. σις, el. junglak. τιρ), n. τί, Gen. τέο (ion.), τοῦ (att.), jünger τίνος, Dat. τέωι, τῶι, τίνι, Akk. τίνα usw.
Meaning: ‘wer, welcher, -e, -es, was?’;
Derivative: τις, τι, Gen. τεο, του, τινος, Dat. τεωι, τωι, τινι, Akk. τινα enkl. irgendwer, irgendwelcher, irgendwas.
Etymology : Altererbtes interrog. und indefin. Pronornen, mit lat. quis, quid, heth. kuiš, kuit u.a. identisch : idg. *qʷi-s, qʷi-d. Ebenso Gen. τεο = aksl. česo, got. ƕis ‘cuius?’ : idg. *qʷe-so; daneben aw. čahyā aus *qʷe-si̯o. Nach τέο, τοῦ Dat. τέωι, τῶι. Die ν-Formen (schon hom.) gehen vom Akk. τίνα aus, der nach ἕνα u.a. aus *τίν (= heth. kuin, aw. čim u.a.) erweitert wurde; davon τίνος, τίνι usw. (vgl. Ζῆνα, Ζηνός, Ζηνί). Ein alter pl. n. ist noch zu spüren in ἅσσα, ἅττα = ἅτινα und in ἄσσα, ἄττα (durch falsche Zerlegung von ὁπποῖά σσα in ὁποῖ’ ἄσσα u.ä. entstanden). Daneben böot. τά, megar. σά ‘warum, wieso?’ (s. bes.). — Weitere Einzelheiten m. Lit. bei Schwyzer 615f., dazu noch Ruijgh L’élém. ach. 101 f.; weitere Formen aus den übrigen Sprachen, ebenfalls m. Lit., bei WP. 1, 519 ff, Pok. 644ff., W.-Hofmann s. quis und quī.
Page 2,903-904
Chinese
原文音譯:t⋯j 提士
詞類次數:疑問代名詞(538)
原文字根:有何
字義溯源:誰*,那,甚麼,為甚麼,甚麼人,甚麼事,有甚麼,是甚麼,焉有,是誰,向誰,甚麼意思,那一個,怎麼樣,怎麼,怎能,怎樣,何為,為何,何如,何必,何干,何;或源自(τὶς)=有些*)。這編號的五種用法:
1)當疑問詞使用
2)當副詞使用
3)當驚嘆詢使用(參讀 路12:49; 22:46)
4)當關係詞使用(參讀 可14:36)
5)選擇性使用(參讀 太9:5)
同源字:1) (διατί)甚麼原因 2) (ἱνατί)為甚麼 3) (τίς)誰
出現次數:總共(556);太(89);可(73);路(112);約(80);徒(56);羅(42);林前(33);林後(11);加(5);弗(9);腓(2);西(2);帖前(3);提前(1);提後(1);來(10);雅(4);彼前(4);約壹(4);啓(15)
譯字彙編:
1) 甚麼(112)數量太多,不能盡錄;
2) 誰(104)數量太多,不能盡錄;
3) 為甚麼(50) 太17:10; 太20:6; 可2:7; 可2:8; 可2:24; 可4:40; 可10:18; 可11:3; 可12:15; 可14:6; 路2:48; 路2:49; 路5:22; 路6:2; 路6:41; 路6:46; 路12:26; 路18:19; 路22:46; 約1:25; 約4:27; 約9:27; 約10:20; 約13:28; 約18:21; 約18:23; 約20:13; 約20:15; 徒1:11; 徒3:12; 徒3:12; 徒5:4; 徒5:9; 徒14:15; 徒15:10; 徒22:7; 徒22:16; 徒22:30; 徒26:8; 徒26:14; 羅3:7; 羅9:19; 羅9:20; 羅14:10; 羅14:10; 林前10:30; 林前15:29; 加3:19; 加5:11; 西2:20;
4) 甚麼呢(23) 太9:14; 太11:7; 太19:20; 太19:27; 太20:21; 路3:10; 路3:12; 路3:14; 路7:25; 路7:31; 路13:18; 約6:9; 約6:30; 約12:27; 徒22:26; 羅3:5; 羅4:1; 羅4:3; 林前9:18; 林前10:19; 林前10:19; 林前15:29; 林後11:11;
5) 甚麼⋯呢(15) 太5:46; 太11:16; 太13:10; 太14:31; 太15:3; 太16:26; 太16:26; 太17:19; 太21:25; 太23:17; 太23:19; 可4:30; 可7:5; 可8:37; 路14:34;
6) 所(15) 太6:3; 太10:19; 太12:3; 可4:24; 路12:49; 約13:12; 林前15:2; 提前1:7; 啓2:7; 啓2:11; 啓2:17; 啓2:29; 啓3:6; 啓3:13; 啓3:22;
7) 有甚麼(13) 可5:7; 路9:25; 路21:7; 徒8:36; 徒10:29; 羅3:1; 羅3:1; 林前14:6; 林前15:32; 林後6:16; 雅2:14; 雅2:16; 啓18:18;
8) 怎麼(12) 可14:40; 路12:11; 路12:11; 路12:57; 路16:4; 約1:22; 羅10:8; 羅11:2; 羅11:4; 林前7:16; 林前7:16; 林前11:22;
9) 是甚麼(11) 太20:22; 可10:3; 可10:38; 可14:68; 路10:26; 路23:34; 約7:51; 約16:18; 約18:21; 羅8:27; 帖前2:19;
10) 如何(10) 太17:25; 太18:12; 太21:31; 太22:17; 太22:42; 太26:66; 可14:64; 徒5:24; 弗5:17; 約壹3:2;
11) 怎樣(10) 路20:15; 約6:6; 約11:56; 徒2:37; 徒4:16; 徒5:35; 徒16:30; 羅8:26; 林前4:21; 加4:30;
12) 那一個(10) 太6:27; 太27:17; 路7:42; 路10:36; 路12:25; 路14:31; 路22:24; 徒7:52; 來1:5; 來1:13;
13) 誰⋯呢(8) 太12:27; 太19:25; 太24:45; 可16:3; 路11:11; 路17:7; 路18:26; 約9:36;
14) 為何(8) 太22:18; 路24:38; 徒9:4; 徒21:13; 羅8:24; 林前4:7; 林前15:30; 來7:11;
15) 怎麼樣呢(7) 路1:66; 路16:2; 羅11:7; 林前14:15; 林前14:26; 腓1:18; 來13:6;
16) 甚麼事(7) 可5:14; 約18:35; 徒7:40; 徒9:6; 徒10:4; 徒12:18; 徒21:33;
17) 怎麼⋯呢(7) 太27:22; 可12:9; 可15:12; 路12:17; 路20:13; 約11:47; 羅6:1;
18) 是誰(7) 太21:23; 路7:39; 路12:5; 約1:21; 約13:18; 約13:22; 來3:16;
19) 為甚麼⋯呢(7) 太7:3; 太19:17; 可5:39; 可8:12; 可8:17; 路24:5; 約7:19;
20) 甚麼意思(7) 太9:13; 太12:7; 可9:10; 路8:9; 約7:36; 約10:6; 約16:18;
21) 何(6) 可2:18; 可14:4; 路19:23; 路24:38; 約13:37; 弗5:10;
22) 何干(6) 太8:29; 太27:4; 路8:28; 約21:22; 約21:23; 林前5:12;
23) 怎能(5) 太5:13; 林後6:14; 林後6:14; 林後6:15; 林後6:15;
24) 甚麼人(5) 路6:47; 路7:49; 約5:12; 約8:53; 徒21:33;
25) 有誰(5) 約12:38; 羅9:19; 羅10:16; 林後11:29; 林後11:29;
26) 誰呢(5) 路12:20; 約6:68; 約20:15; 徒8:34; 約壹5:5;
27) 何必⋯呢(4) 太26:65; 可5:35; 可14:63; 路22:71;
28) 何等(3) 路4:36; 弗1:18; 彼前4:17;
29) 為何⋯呢(3) 太8:26; 太16:8; 太26:10;
30) 是誰的(2) 太22:20; 可12:16;
31) 誰的(2) 太22:42; 路20:24;
32) 拿甚麼(2) 路13:18; 路13:20;
33) 麼(2) 太21:16; 弗4:9;
34) 向誰(2) 約12:38; 來3:18;
35) 何為(2) 羅12:2; 弗3:18;
36) 有何等(2) 弗1:18; 西1:27;
37) 有甚麼⋯呢(2) 太5:47; 太24:3;
38) 那一樣(2) 可2:9; 路5:23;
39) 從(2) 可14:36; 可14:36;
40) 那一個⋯呢(2) 太21:31; 太27:21;
41) 是甚麼呢(2) 可14:60; 路24:17;
42) 看誰(2) 可15:24; 約19:24;
43) 何必(2) 太6:28; 來11:32;
44) 誰是(2) 路22:23; 雅3:13;
45) 是何等(1) 弗1:19;
46) 那麼(1) 羅11:15;
47) 卻怎麼樣呢(1) 羅3:9;
48) 怎麼樣(1) 羅6:15;
49) 是如何(1) 弗3:9;
50) 人(1) 彼前5:8;
51) 何⋯呢(1) 太26:8;
52) 那一個的⋯呢(1) 太22:28;
53) 怎樣⋯呢(1) 太21:40;
54) 有甚麼呢(1) 羅3:3;
55) 焉有(1) 來12:7;
56) 何等的(1) 帖前3:9;
57) 所⋯話(1) 路18:6;
58) 是誰呢(1) 來3:17;
59) 全都(1) 弗6:21;
60) 一些(1) 路17:8;
61) 些(1) 可6:36;
62) 的甚麼事(1) 可2:25;
63) 那一個的(1) 可12:23;
64) 有何(1) 可13:4;
65) 有甚麼相干(1) 路4:34;
66) 甚麼事呢(1) 可1:27;
67) 有何干(1) 可1:24;
68) 那(1) 太9:5;
69) 若(1) 太12:11;
70) 為(1) 太19:7;
71) 是甚麼昵(1) 太26:62;
72) 怎(1) 路6:11;
73) 怎樣的人(1) 路19:3;
74) 事(1) 約15:15;
75) 是甚麼人(1) 約9:17;
76) 如何呢(1) 約21:21;
77) 那裏是(1) 徒7:49;
78) 是甚麼嗎(1) 徒17:19;
79) 該怎樣呢(1) 約8:5;
80) 有甚麼相干呢(1) 約2:4;
81) 多少(1) 路19:15;
82) 作甚麼(1) 路19:33;
83) 甚麼意思呢(1) 路20:17;
84) 怎樣呢(1) 路23:31;
85) 怎麼呢(1) 徒21:22