ἀλλά
Τὸ γὰρ περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα → There is no sense in doing things beyond the usual measure
English (LSJ)
Conj., orig. neut. pl. of ἄλλος,
A otheruise: used adversatively to limit or oppose words, sentences, or clauses, stronger than δέ: I in simple oppositions, but, 1 after neg. clauses, οὐ κακός, ἀλλ' ἀγαθός Thgn.212; οὐδὲ μὲν Ἕκτωρ μίμνεν, ἀλλ' . . ἐφορμᾶται Il.15.690, etc. b after a simple neg., ἦ παραφρονεῖς; οὔκ, ἀλλ' ὕπνος μ' ἔχει Ar.V.9, etc. c freq. after οὐ μόνον, μὴ μόνον, with or without καί, οὐ μόνον ἅπαξ, ἀ. πολλάκις Pl.Phdr.228a, cf. Th. 3.59, X.Mem.1.4.13, etc.; without μόνον, οὐχ ἑσπέρας, ἀλλὰ καὶ μεσημβρίας E.Fr.1006: also after οὐχ (or μὴ ( ὅτι, οὐχ (or μὴ) ὅπως, either, not only . . but... μὴ ὅτι ἰδιώτην τινά, ἀλλὰ τὸν μέγαν βασιλέα Pl.Ap.40d; μὴ ὅτι κατὰ τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ψυχήν Id.Smp. 207e; or, not only not . . but... οὐχ ὅπως κωλυταὶ . . γενήσεσθε, ἀλλὰ καὶ . . περιόψεσθε Th.1.35; οὐχ ὅτι ὠργίζοντο, ἀλλ' ἐζήλουν D.19.265; the neg. form is ἀλλ' οὐδέ, μὴ ὅτι ὑπὲρ ἄλλου, ἀλλ' οὐδὲ ὑπὲρ ἐμαυτοῦ δίκην εἴρηκα Is.10.1, etc. 2 in the apodosis of hypothetical sentences, still, at least, εἴπερ γάρ τε . . ἀλλά τε Il.1.82, etc.: in Prose, esp. ἀλλ' οὖν . . γε or ἀλλά . . γε, εἰ καὶ σμικρά, ἀ. οὖν ἴση γε ἡ χάρις Hdt.3.140; εἰ μή (sc. ὁρῶ) , ἀλλ' ἀκούω γε, Pl.Grg.470d, cf. Isoc.3.15,al.; εἰ μηδέν ἐστι τελευτήσαντι, ἀλλ' οὖν τοῦτόν γε τὸν χρόνον ἧττον ἀηδὴς ἔσομαι Pl.Phd.91b (in later Gk. ἀλλά γε may be in juxtaposition, εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμί 1 Ep.Cor.9.2, and ἀ. γε δή is found with vv. Il. in Pl.Phdr.262a); εἰ καὶ μετέχουσι . . ἀλλ' οὐ . . Arist. Pol.1282a11:—less freq. after Conjunctions of Time, as ἐπεὶ δή Od.14.151; ἐπεί S.OC241. b after Hom., ἀ. is used elliptically, esp. with Advbs. of Time, ὦ θεοὶ πατρῷοι, συγγένεσθέ γ' ἀ. νῦν (sc. εἰ μὴ πρότερον, ἀ. νῦν γε) S.El.411, cf. Ant. 552, E.Heracl.565; ἀ. τῷ χρόνῳ Id.Med.912; ἐὰν οὖν ἀ. νῦν γ' ἔτι, i.e.ἐὰν οὖν [μὴἄλλοτε], ἀ. νῦν γε . . if then now at least ye still... D.3.33, cf. Lys.10.15:—without an Adv. of Time, at least, ἡ δ' ἀ. πρός σε μικρὸν εἰπάτω μόνον Ar.Pax660, cf. S.OC1276, E.HF 331. 3 sts.= ἀλλ' ἤ (q.v.), except, but, οὔτι μοι αἴτιος ἄλλος, ἀ… τοκῆε no one else, but... Od.8.312; οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων, ἀ. οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα 12.404; ἔπαισεν οὔτις ἀ. ἐγώ S.OT1331; ἡδέα . . οὐκ ἔστιν ἀ. τούτοις Arist.EN1176a22, cf. 1152b30: cf. reverse process in our word but=be out, except:—sts. with force of ἤ after comparatives, τάφον, οὐκ ἐν ᾧ κεῖνται μᾶλλον, ἀ.ἐν ᾧ ἡ δόξα κτλ. not that in which they are lying, but far more... Th.2.43; οὐχ ὅπλων τὸ πλέον, ἀ. δαπάνης Id.1.83. 4 with neg. after an affirmative word or clause, to be rendered simply by not, ἀγαθῶν, ἀ. οὐχὶ κακῶν αἴτιον Lys.14.16; τῶν σπουδαίων, ἀ. μὴ τῶν φαύλων Isoc.1.2; ἐκεῖθεν, ἀ. οὐκ ἐνθένδε ἡρπάσθη Pl.Phdr.229d:—after a question, τί δεῖ ἐμβαλεῖν λόγον περὶ τούτου, ἀ. οὐχὶ προειπεῖν; X.Cyr.2.2.19, cf. Isoc.15.229, etc. b without neg., μικρὸς μὲν ἔην δέμας, ἀ. μαχητής Il.5.801. II to oppose whole sentences,but, yet: 1 freq. in transitions, as Il.1.135, 140, etc.; ἀ. καὶ ὥς . . 1.116; ἀ. οὐδ' ὥς . . Od. 1.6:—after Hom. in answers and objections, nay but... well but... freq. with negs., esp. in making and answering objections, Ar. Ach.402, 407; also in affirmative answers, Pl.Prt.330b, Grg.449a, etc.:—repeated in a succession of questions or objections, πότερον ᾔτουν σέ τι . . ; ἀ. ἀπῄτουν; ἀ. περὶ παιδικῶν μαχόμενος; ἀ. μεθύων ἐπαρῴνησα; X.An.5.8.4, cf. Pl.Thg. 123e, Isoc. 17.47; ἀ. μήν... answered by ἀ... Arist.Pol.1287a23:—in vehement answers Pl. often uses νὴ τοὺς θεοὺς ἀ .... μὰ Δἴ ἀ... Grg. 481c, Phlb.36a, cf. Alc.1.110b, c:—at beginning of speech, to introduce a general objection, Od.4.472, cf.X.Smp.1, Men.Georg.22. 2 with imper. or subj., to remonstrate, encourage, persuade, etc., freq. in Hom., ἀ. ἄγε, ἴθι, Il.1.210, 11.611; ἀ. ἴομεν 6.526; ἀ. πίθεσθε 1.259; after voc., ὦ Φίντις, ἀ. ζεῦξον Pi.O.6.22, cf. Tyrt. 10.15, etc.; answered by a second ἀ., ἀ. περιμένετε. ἀ. περιμενοῦμεν Pl.R.327b; ἀλλ' ἕρπεθ' ὡς τάχιστα S.OC1643, cf. Ant.1029, etc. 3 to break off a subject abruptly, ἀ. τά γε Ζεὺς οἶδεν Od.15.523; ἀ. ταῦτα μὲν τί δεῖλέγειν; S.Ph.11, cf. Tr.467, etc. 4 in resuming an address after parenthesis, Pi.O.2.12, 4.7. 5 in elliptical phrases, οὐ μὴν ἀ., οὐ μέντοι ἀ… it is not [so], but... ὁ ἵππος πίπτει καὶ μικροῦ αὐτὸν ἐξετραχήλισεν· οὐ μὴν [ἐξετραχήλισεν] ἀ. ἐπέμεινεν ὁ Κῦρος it did not however [throw him], but... X.Cyr.1.4.8; οὐ μέντοι ἀ. Pl.Smp. 173b; οὐ γὰρ ἀ. Ar.Ra.58,498:—after δέ, ὑμεῖς δέ μ' ἀ. παιδὶ συμφονεύσατε E.Hec.391. III when joined with other Particles, each retains proper force, as, 1 ἀλλ' ἄρα, used by Hom. in transitions, Il.6.418, 12.320, etc.; later, to introduce an objection, Pl. Ap.25a; in questions,ἀλλ' ἆρα . . ; Id.R.381b. 2 ἀλλ' οὖν, concessive, at all events, Ar.Ra.1298; τοὺς πρώτους χρόνους ἀ. οὖνπροσεποιοῦνθ' ὑμῖν εἶναι φίλοι Aeschin.3.86; well then, Pl.Prt.310a; but then, however, with γε following, Hdt.3.140, S.Ant.84, E.Cyc.652, Isoc.3.18, etc.; ἀλλ' οὖν γε in apodosi, v. supr. 1.2. 3 ἀλλὰ γάρ, freq. with words between, but really, certainly, as ἀλλὰ γὰρ Κρέοντα λεύσσω... παύσω γόους, but this is irreg. for ἀλλά, Κρέοντα γὰρ λεύσσω, παύσω γόους, E.Ph.1308, cf. S.Ant.148; for the reg. order cf. S. Ph.81, E.Heracl.480, Med.1067; freq. elliptical, the Verb being understood, Hdt.8.8, A.Pr.941, S.Ant.155: in Hom. only with negs., ἀλλ' οὐ γάρ Il.7.242, Od.14.355, al., cf. S.OT1409; ἀ. γὰρ δή, ἀ. γάρ τοι, S.Aj.167, Ph.81. 4 ἀ. εἰ . . quid si . . ? Il.16.559. 5 ἀ. ἦ in questions, chiefly of surprise or remonstrance, A. Ch.220, S.El.879, Ar.Ach.1111; ἀλλ' ἦ, τὸ λεγόμενον, κατόπιν ἑορτῆς ἥκομεν; Pl.Grg.447a, cf. Prt.309c. 6 ἀ. followed by strengthening Particle, ἀλλ' ἤτοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται Il. 17.514; esp. c. imper., 1.211, al.; ἀλλά τοι Od. 15.518, A.Pers.795, etc.; ἀ. μέντοι, with or without γε, Pl.Smp.214e, Hp.Ma.287d, al.; ἀ. μήν, v. μήν; ἀ. δή, mostly with words between, S. Aj.1271, OC586, Isoc.4.109, etc.; without intervening words, Pl.Ap.37c, al.; ἀ. δῆτα Id.Hp.Ma.285c; ἀ. μὲν δὴ καὶ αὐτός Id.Tht.143b, cf. S.El.103. IV = et quidem, Olymp. in Mete.1.13, al.
German (Pape)
[Seite 100] Conjunction, eine Verschiedenheit ausdrückend; eigentl. accus. neutr. plur. von ἄλλος, der Accent geändert, um die Aenderung der Bed. anzuzeigen; ἀλλά drückt aus 1) das Gegentheil, so daß das Vorhergehende ganz aufgehoben wird, also: – a) wenn ein negativer Satz vorangeht, so ndern; Hom. Od. 8, 197 ἐπεὶ οὔ τι μεμιγμένον ἐστὶν ὁμίλῳ, ἀλλὰ πολὺ πρῶτον, 17, 416 οὐ μέν μοι δοκέεις ὁ κάκιστος Ἀχαιῶν ἔμμεναι, ἀλλ' ὤριστος, ἐπεὶ βασιλῆι ἔοικας. Homer liebt es in diesem Falle den Satz mit ἀλλά ganz wegzulassen, z. B. Iliad. 15, 11 ὁ δ' ἀργαλέῳ ἔχετ' ἄσθματι κῆρ ἀπινύσσων, αἷμ' ἐμέων, ἐπεὶ οὔ μιν ἀφαυρότατος βάλ' Ἀχαιῶν, Scholl. Ariston. οὔ μιν ἀφαυρότατος: ὅτι τὸ ἐναντίον ὑπακουστέον, ἀλλ' ἰσχυρότατος· οὐ γὰρ ἐκ πλήρους ἀποδέδωκεν, ὡς ἐπὶ τοῦ »δός, φίλος οὐ γάρ μοι δοκέεις ὁ κάκιστος Ἀχαιῶν ἔμμεναι, ἀλλ' ὤριστος (Od. 17, 416)«; s. Lehrs Aristarch. p. 14: – οὐκ ἀνθρώπινον – ἀλλὰ θεῶν Xen. Oec. 21, 12; οὐχ ἅπαξ, ἀλλὰ πολλάκις Plat. Phaedr. 228 a; – nach μὴ ὅτι, sondern vielmehr, μὴ ὅτι ἰδιώτην τινὰ ἀλλὰ τὸν μέγαν βασιλέα Apol. 40 d. – b) wenn ein affirmativer Satz vorhergeht, wo das Gegentheil negirt wird, und im Deutschen ἀλλά gewöhnlich unübersetzt bleibt, ἐκεῖθεν ἀλλ' οὐκ ἐνθένδε ἡρπάσθη (u.) nicht von hier, Plat. Phaedr. 229 d; φιλοσόφους ἀλλ' οὐ φιλοδόξους κλητέον Rep. V, 480 e. – 2) nur Verschiedenes, so daß das Vorhergehende nur zum Theil aufgehoben und beschränkt wird: – a) nach Concessivsätzen: allein, jedoch; im ersten Satzgliede stehen μέν, γέ u. ä., αὐτὸς μὲν γὰρ ἐγὼ μενέω νηῶν ἐν ἀγῶνι, ἀλλ' ἕταρον πέμπω Il. 16, 240; τὰ μὲν καθ' ἡμᾶς ἔμοιγε δοκεῖ καλῶς ἔχειν ἀλλὰ τὰ πλάγια λυπεῖ με Xen. Cyr. 7, 1, 16. – b) wenn ein vorhergehender Negativsatz durch eine Ausnahme beschränkt wird, so viel als πλήν, εἰ μή, son dern, als, ἄλλος δ' οὔ τίς μοι τόσον αἴτιος Οὐρανιώνων, ἀλλὰ φίλη μήτ ηρ Il. 21, 276; vgl. Od. 8, 312; ἔπαισε δ' αὐτόχειρ νιν οὔτις ἀλλ' ἐγὼ τλάμων Soph. O. R. 1331; ἐν τῷ μέσῳ ἄλλη μὲν πόλις οὐδεμία οὔτε φιλία οὔτε Ἑλληνίς, ἀλλὰ Θρᾷκες Xen. An. 6, 4, 2; vgl. Plat. Symp. p. 181 d; οὐδὲν ὄντας ἀλλὰ κωφούς Ar. Ach. 651. Häufiger steht in solchen Sätzen ἀλλ' ἤ, sondern nur, μὴ χρῆσθαι ἐλαίῳ, ἀλλ' ἢ ὅτι σμικροτάτῳ Plat. Prot. 334 c; οὐδὲν ἄλλο σκοπεῖν ἀλλ' ἢ τὸ ἄριστον Phaed. 97 d; auch nach vorangegangener Frage, die einen negativen Sinn hat, τίνος ἕνεκα κἄν τις ζώῃ, ἀλλ' ἢ τῶν τοιούτων ἡδονῶν ἕνεκα Phaedr. 258 e; ἀργύριον μὲν οὐκ ἔχω, ἀλλ' ἢ μικρόν τι Xen. An. 7, 7, 53, Geld hab' ich nur wenig; vgl. Heindorf zu Plat. Prot. 374 b; Bergler zu Ar. Equ. 790 u. bes. G. T. A. Krüger de formula ἀλλ' ἤ. Ebenso τουτὶ τί ἶν τὸ πρᾶγμα ἀλλ' ἤ, was war das anders als, für: es war nichts, sondern nur, Ar. Ran. 440, gleichsam für τί ἄλλο ἦν ἤ. In vielen Stellen kann es sogar zweifelhaft sein, ob ἄλλ' ἤ oder ἀλλ' ἤ zu schreiben; so hat Bekker Ar. Ran. 227 οὐδὲν γάρ ἐστ' ἀλλ' ἢ κόαξ, wo frühere Herausgeber ἄλλ' hatten; Kühner entscheidet sich für οὐδὲν ἄλλ' u. τί ἄλλ', in den Vrbdgn, wo ποιῶ zu ergänzen ist. – c) nach Comparativen mit einer Negation, um den Ggstz stärker, als durch das gleichstellende ἤ hervorzuheben, z. B. οὐ τὸ κερδαίνειν μᾶλλον τέρπει ἀλλὰ τὸ τιμᾶσθαι, nicht Gewinn, sondern victmehr Ehre erfreut, Thuc. 2, 44 u. öfter. – d) nach einem hypothetischen Vordersatze, so, alsdann, εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ καταπέψῃ, ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον, so zürnt er doch später, Il. 1, 82 vgl. 21, 577. 22, 192. Ebenso nach ἐπεί, Her. 9, 41 ἐπεὶ ὑμεῖς οὐκ ἴστε – ἀλλ' ἐγὼ ἐρέω, vgl. Soph. O. C. 241; nach ἐπεὶ δή Od. 14, 151. Bei Plat. mit οὖν u. γε, εἰ μὴ πάσῃ σαφηνείᾳ δυνάμεθα λαβεῖν, ἀλλ' οὖν λόγου γε ἐνδεεῖς μηδὲν γιγνώμεθα, so wollen wir wenigstens nicht ... Soph. 254 c. Mit Weglassung des Vordersatzes bildet sich der elliptische Gebrauch des ἀλλά in der Mitte des Satzes, πειράσατ' ἀλλ' ὑμεῖς γε κινῆσαι στόμα, versucht ihr doch wenigstens (wenn kein Anderer es kann), Soph. O. C. 1276; ἀνοιγέτω τις δῶμα – ὡς ἂν ἀλλὰ παῖδ' ἐμὴν ῥυσώμεθα, damit wir wenigstens meinen Sohn retten, Eur. Or. 1561. Es hebt in diesem Falle nur das Wort, vor dem es steht, hervor; vgl. Soph. Ant. 552; sogar σὺ δ' ὰλλά Ar. Ach. 997. – e) als elliptische Ausdrücke schließen sich hieran: οὐ μὴν ἀλλά u. οὐ μέντοι ἀλλά, doch nein! sondern, jedoch; οὐ γὰρ ἀλλά, freilich, φέρε δὴ ταχέως αὔτ', οὐ γὰρ ἀλλὰ πειστέον (denn ich darf mich nicht weigern), ich muß ja doch gehorchen, Ar. Ran. 499. – 3) In Antworten tritt der Gegensatz nicht immer so deutlich hervor, ist aber vorhanden, häufig in den Diverbien der Tragg. und den Dialogen des Plato, wohl, allerdings, ἀλλ' ἀνάγκη, ich muß ja wohl, Plat. Prot. 357 b; ἀλλ' ὁμολογῶ Gorg. 476 d; dazu treten noch Betheuerungen: μὰ τὸν Δία, ἀλλ' ἐγὼ οὐδὲ αὐτὸς συνίημι 463 d; νὴ τοὺς θεοὺς ἀλλ' ἐπιθυμῶ 481 c; u. so ein doppeltes ἀλλά; μὰ Δί' ἀλλ' οὐκ ήγνόουν ἔγωγε, ἀλλὰ σαφῶς ἐγίγνωσκον Alc. I, 110 c. Der Gegensatz ist leicht hinzuzudenken. Ein doppeltes ἀλλά s. auch Il. 2, 241. 859 Od. 14, 151. – 4) Noch mehr tritt der Gegensatz zurück, wenn es nur den Uebergang zu etwas Neuem bezeichnet oder kurz die Rede abbricht, ἀλλὰ ταῦτα μὲν τί δεῖ λέγειν, doch, Soph. Phil. 11 u. sonst; oder nach längerer Unterbrechung wieder auf das Frühere zurückweis't. Beispiele überall. Sogar ganz im Anfange der Rede steht es so, zuweilen nachdrücklich, als Mißbilligung des Vorigen, Od. 4, 472, oder gegen eine herrschende Vorstellung gerichtet, wie Xen. sein Sympos. anfängt: ἀλλ' ἐμοὶ δοκεῖ. Es entwickeln sich hieraus folg. besondere Fälle: – a) es tritt zu lebhaften Aufforderungen u. Ermahnungen im imperat. u. conj., ἀλλὰ μάχεσθε, ἀλλ' ἄγε Hom. Iliad. 1, 62, ἀλλ' ἄγετε 2, 72, ἀλλ' ἴθι 14, 267, ἀλλ' ἴθι νῦν 2, 163, ἀλλὰ σύ γ' ὄρνυθι τοῦτον 6, 363; in Prosa, ἀλλ' οὖν ἀκούετε, so höret doch, Plat. Prot. 310 a; ἀλλ' ἴωμεν 311 a. Aehnl. beim vocat., dem es nachsteht, ὦ Φίντις, ἀλλὰ ζεῦξον Pind. Ol. 6, 22; Soph. O. R. 1503; nach Gregor. Cor. 88 ist dies besonders attische Eigenthümlichkeit. – b) in Fragen; Fälle, wie εἰ μή ἐστι τοῦτο τὸ πάθημα – ἀλλὰ τί ποτ' ἔστι, εἴπατον ἡμῖν Plat. Prot. 353 a, erinnern an 2 d und lassen auch die anderen Fälle elliptisch betrachten, wenn sie nicht einen Einwand ausdrücken; ἀλλὰ τί οὐ βαδίζομεν ib. 311 a. So ἀλλ' ἆρα, num, z. B. Euth. 9 d; – anders ἀλλ' ἄρα – μὴ ὁ Κτήσιππος ἶν ὁ ταῦτ' εἰπών, aber vielleicht war es nicht Ktesippus, Euthyd. 290 e; ἀλλ' ἦ, eine leidenschaftliche Frage, auf die eine verneinende Antwort erwartet wird, ἀλλ' ἦ μέμηνας Soph. El. 879, bist du denn rasend? an eine andere Frage anknüpfend, an?, vgl. Plat. Prot. 309 c, auch wenn diese nicht bestimmt ausgedrückt ist, Phaedr. 261 b. Häufig steht es mehrere Male hinter einander in lebhaften, durch Fragen dargestellten Folgerungen und Beweisen, ἀλλὰ χρημάτων –; ἀλλὰ ταὐτόν μοί ἐστιν– ἀλλὰ δὴ φυγῆς τιμήσομαι Plat. Apol. 37 c Rep. II, 382 a; so auch außer der Frage, Prot. 341 d u. sonst. – 5) οὐ μόνον – ἀλλὰ καί, wo auch, und oft nachdrücklicher, καί fehlt, schließt sich an 1) an u. stellt die beiden Satzglieder gleich. – Verbindungen von ἀλλά mit anderen Partikeln: ἀλλὰ καὶ ὧς Hom. Iliad. 1, 116, ἀλλ' οὐδ' ὧς Od. 1. 6; – ἀλλ' ἄρα, sondern vielmehr, nach einer Verneinung, Il. 6, 418. 12, 320; Soph. aber nun, Trach. 502; – ἀλλὰ – γάρ, aber freilich, ἀλλ' οὐ γάρ πως ἔστιν. aber es ist ja unmöglich, Od. 19, 591; Her. 1, 14. 9, 27, u. sonst; γάρ behält seine Bedeutung, daß es den Grund des Gegensatzes angiebt, wenn derselbe auch nur aus dem Zusammenhange ergänzt werden muß, ἀλλὰ ζητῶ γάρ Plat. Charm. 165 b; – ἀλλὰ γὰρ δή Hipp. mai. 301 b; – über οὐ γὰρ – ἀλλά s. 2 e; – ἀλλὰ – γε, doch wenigstens, ἀλλὰ πειράσομαί γε, aber versuchen will ich's doch, Phaed. 63 d; die Stellen, wo ἀλλά γε neben einander stehen, sind unsicher; – ἀλλὰ δή, bes. den Einwand eines Andern vorwegzunehmen, aber wirst du sagen, ἀλλὰ δὴ βελτίονα ὴμῶν αἱρήσεσθε Prot. 338 c; vgl. Stallb. zu Crit. p. 54; – ἀλλά που Hom. Iliad. 13, 225; – ἀλλ' ἤ, außer der Frage, wahrlich, s. oben; – ἀλλ' ἤτοι, aber freilich, indessen, theilweis einräumend. μέντοι γε, Plato, aber jedoch; – ἀλλὰ μήν, aber doch, atqui; – οὐ μὴν ἀλλὰ καί, verumtamen; – ἀλλά περ, im Nachsatze nach εἰ, Il. 12, 349. 362, wie auch ἀλλά τε den Nachsatz nach εἴ πέρ τε, εἴ περ γάρ einleitet, Il. 1, 82. 10, 226. 21, 577. 22, 192; – ἀλλ' οὖν, aber doch; – ἀλλ' οὖν γε, aber doch wenigstens; – ἀλλά – τοι, jedoch. – Im Nachsatze ἀλλά auf homerische Art περιττῶς Iliad. 24, 771 ἀλλ' εἴ τίς με καὶ ἄλλος ἐνὶ μεγάροισιν ἐνίπτοι –, –, ἀλλὰ σὺ τόν γ' ἐπέεσσι παραιφάμενος κατέρυκες.
Greek (Liddell-Scott)
ἀλλά: σύνδ., κατ’ ἀρχὰς ἦτο οὐδέτερ. πληθ. τοῦ ἄλλος· μετεβλήθη δὲ ὁ τόνος, = κατ’ ἄλλον τρόπον, ἄλλως: ὅθεν τὸ ἀλλὰ ― χρησιμεύει πρὸς περιορισμὸν ἢ ἐναντίωσιν κώλων ἢ προτάσεων ὡς ἰσχυρότερον τοῦ δέ: Ι. πρὸς ἐναντίωσιν ἁπλῶν προτάσεων, Λατ. autem, ὅτε ἡ προηγουμένη πρότασις εἶναι ἀρνητική, συχνὸν ἀπὸ τοῦ Ὁμήρου καὶ ἐφεξῆς· ἐν τοιαύτῃ δὲ περιπτώσει πάντοτε εὕρηται ὡς ἡ πρώτη λέξις ἐν τῇ ἰδίᾳ προτάσει, ἐξαιρέσει τῶν μεταγεν. ποιητῶν ὡς Καλλ. Ἐπιγρ. 5. 11, Κλεινίου ἀλλὰ θυγατρὶ δίδου χάριν. ― Ὁπόταν δύο προτάσεις ἰσχυρῶς ἐναντιῶνται πρὸς ἀλλήλας,
French (Bailly abrégé)
conj. adversative;
1 mais, litt. d’un autre côté, autrement;
2 dans le dialogue eh bien mais ; eh bien;
3 c. exhortation au sens de « allons ! » ἀλλ’ ἄγε mais voyons ! ἀλλ’ ἴομεν IL, ἀλλὰ πορευώμεθα XÉN allons ! marchons !;
4 ἀλλά forme des locut. avec diverses particules : ἀλλ’ ἄρα mais alors ; ἀλλὰ γάρ ou ἀλλὰ … γάρ mais… car, mais en effet, litt. mais (cela n’est pas) car, mais malheureusement, etc. ; ἀλλ’ οὖν eh bien donc, eh bien alors ; οὐ μὴν ἀλλά néanmoins.
Étymologie: plur. neutre de ἄλλος avec chang. d’accent.
English (Autenrieth)
(ἄλλος, cf. ceterum): but, nay but, but yet, yet; combined -ἀλλ' ἄρα, ἀλλὰ γάρ, ἀλλ ἦ (τοι), ἀλλά τε, ἀλλὰ καὶ ὧς, ἀλλ' οὐδ ὧς, etc.; very freq. after a negation (when ἄλλος or ἕτερος precedes, like ‘than,’ Il. 21.275), but also used like δέ correl. to μέν, and after concessive statements, yet, Il. 1.281; often in appeal, nay, Il. 1.32, and w. imp. or hortative subj., ἀλλ' ἴομεν, esp. ἀλλ' ἄγε, ἄγετε.
English (Slater)
ἀλλά <span class=mstonen>A not combined with another particle.
1 following a neg. sentence, clause; clarifying a previous denial οὐ χθόνα ταράσσοντες οὐδὲ πόντιον ὕδωρ ἀλλὰ ἄδακρυν νέμονται βίοτον (O. 2.65) κόρος, οὐ δίκᾳ συναντόμενος, ἀλλὰ (O. 2.96) οὐδἔλαθ' Αἴπυτον . ἀλλ ὁ μὲν Πυθῶνάδ ᾤχετ ἰὼν (O. 6.37) ἐκέλευσεν μὴ παρφάμεν, ἀλλὰ Κρόνου σὺν παιδὶ νεῦσαι (O. 7.67) οὐκ ἄτερ παίδων σέθεν, ἀλλἅμα (O. 8.45) εὔχομαι μὴ θέμεν, ἀλλ (O. 8.87) οὐδὲ γὰρ θεοὶ σεμνᾶν Χαρίτων ἄτερ κοιρανέοντι χοροὺς οὔτε δαῖτας· ἀλλὰ πάντων ταμίαι ἔργων ἐν οὐρανῷ (O. 14.9) σὐ δύναται νήπιοι κόσμῳ φέρειν ἀλλ' ἀγαθοί (P. 3.83) μή τινα λειμόμενονμένεινἀλλ (P. 4.186) ὃς οὐ ἀφίκετοἀλλ (P. 5.30) κατέκλασε γὰρ ἐντέων σθένος οὐδέν· ἀλλὰ κρέμαται (P. 5.34) οὐ θεῶν ἄτερ, ἀλλὰ Μοῖρά τις ἄγεν (P. 5.76) οὔθἐφίλησεν ὁδοὺς οὔτε δείπνων τέρψιας ἀλλ (P. 9.20) τὸ δὲ μόρσιμον οὐ παρφυκτόν ἀλλ' ἔσται χρόνος οὗτος (P. 12.30) οὐκ ἔραμαι πολὺν ἐν μεγάρῳ πλοῦτον κατακρύψαις ἔχειν, ἀλλ' ἐόντων εὖ τε παθεῖν (N. 1.32) οὐ λαθὼνἭραν ἐγκατέβα, ἀλλὰ θεῶν βασίλεα (N. 1.39) οὐκ ἀνδριαντοποιός εἰμ·ἀλλ' ἐπὶ πάσας ὁλκάδος, γλυκεἶ ἀοιδά, στεῖχ (N. 5.2) εἴη μή ποτέ μοι τοιοῦτον ἦθος, Ζεῦ πάτερ, ἀλλὰ κελεύθοις ἁπλόαις ζοᾶς ἐφαπτοίμαν (N. 8.35) οὐδὲ Κρονίων στείχειν ἐπώτρυν, ἀλλὰ φείσασθαι κελεύθου (N. 9.) 20. δένδρεά τοὐκ ἐθέλει πάσαις ἐτέων περόδοις ἄνθος εὐῶδες φέρειν πλούτῳ ἴσον, ἀλλ' ἐναμείβοντι (N. 11.42) σαφὲς οὐχ ἕπεται τέκμαρ· ἀλλ' ἔμπαν μεγαλανορίαις ἐμβαίνομεν (N. 11.44) οὐ γὰρ ἦν πενταέθλιον, ἀλλἐφἑκάστῳ ἔργματι κεῖτο τέλος (I. 1.26) οὐδέ ποτε ὑπέστειλἱστίον . ἀλλἐπέρα (I. 2.41) οὐ γὰρ φύσιν ὠαριωνείαν ἔλαχεν· ἀλλ' ὀνοτὸς μὲν ἰδέσθαι (I. 4.50) σφετέρας δ' οὐ φείσατο χέρσιν βαρυφθόγγοιο νευρᾶς Ἡρακλέης· ἀλλ Αἰακίδαν καλέων ἐς πλόον (νῦν ἄρχεται τῶν ἐπὶ μέρους, ἀκριβῶς τὸ ὅλον προεκθείς. Σ.) (I. 6.35) τὸν μὲν οὐδὲ θανόντ' ἀοιδαὶ ἔλιπον, ἀλλά οἱ (I. 8.57) οὕνεκεν οὔ σε παιηόνων ἄδορπον εὐνάξομεν ἀλλ' ἀοιδᾶν ῥόθια δεκομένα κατερεῖς (Pae. 6.128) ἔριν οὐ παλίγλωσσον ἀλλὰ δίκας ὁδοὺς π[ις]τὰς ἐφίλη[ς.]ν Παρθ. 2. . οὐ κό]ρῳ ἀλλ ἀρετᾷ (e Σ supp. Lobel.) fr. 169. 15.
2 without preceding negative; modifying a previous statement
a ἀλλ' αἶνον ἐπέβα κόρος (O. 2.95) ἀλλ' οὐ καλὰ δένδρἐ ἔθαλλεν χῶρος (O. 3.23) ἀλλά μιν οὐκ εἴασεν (O. 7.61) οὐχ ὑπέμεινεν ὄλβον ἀλλά νιν ὕβρις εἰς ἀυᾴταν ὑπερᾴφανον ὦρσεν (P. 2.28) ἀλλ' οὐδὲ ταῦτα νόον ἰαίνει φθονερῶν (P. 2.89) ἀλλ' ἐπεὶ (P. 3.38) ἀλλὰ κέρδει καὶ σοφίᾳ δέδεται (P. 3.54) “οὐδ' ἀπιθησέ νιν, ἀλλ” (P. 4.36) οὐδὲ κομᾶν πλόκαμοι κερθέντες ᾤχοντ' ἀγλαοί ἀλλ ἅπαν νῶτον καταίθυσσον (P. 8.83) ἀθρόαις πέντε δραπὼν νύκτεσσιν ἔν θ' ἁμέραις ἱερὸν εὐζοίας ἄωτον. ἀλλἐν ἕκτᾳ (P. 4.132) “ἔσομαι τοῖος· ἀλλ' ἤδη (P. 4.157) ἀλλἤδη τελευτὰν κεῖνος αὐταῖς ἡμιθέων πλόος ἄγαγεν (P. 4.210) σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος. ἀλλ' ὅταν αἴγλα διόσδοτος ἔλθῃ (P. 8.96) ἀλλὰ χρονίῳ σὺν Ἄρει πέφνεν τε ματέρα (P. 11.36) [ἄτᾳ codd.: ἀλλ coni. Boeckh. (P. 11.55) ] ἀλλἐπεὶ ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο (P. 12.18) εὗρεν θεός· ἀλλά νιν εὑροῖσ' ἀνδράσι θνατοῖς ἔχειν, ὀνύμασεν κεφαλᾶν πολλᾶν νόμον (P. 12.22) ἀλλά τι προσφέρομεν ἔμπαν ἢ μέγαν νόον ἤτοι φύσιν ἀθανάτοις (N. 6.4) ἀλλὰ τὸ μόρσιμον ἀπέδωκεν (N. 7.44) ἀλλὰ χαλκὸν μυρίον οὐ δυνατὸν ἐξελέγχειν (N. 10.45) ἀλλ' οὔ νιν φλάσαν (N. 10.68) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν ἔβαλον (N. 11.29) ἀλλ' ἐγὼ Ἡροδότῳ τεύχων τὸ μὲν ἅρματι τεθρίππῳ γέρας (I. 1.14) ἐν ὕπνῳ γὰρ πέσεν·ἀλλ' ἀνεγειρομένα χρῶτα λάμπει (I. 4.23) ἔτλαν δὲ πένθος οὐ φατόν· ἀλλὰ νῦν μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.37) ἀλλ' ἐμοὶ δεῖμα μὲν παροιχόμενον καρτερὰν ἔπαυσε μέριμναν (I. 8.11) ἀλλ' οὔ σφιν ἄμβροτοι τέλεσαν εὐνὰν θεῶν πραπίδες (I. 8.30) (Delos floated on the waves,) ἀλλἁ Κοιογένης ὁπότ' ἐπέβα νιν, δὴ τότε τέσσαρες ἀπώρουσαν κίονες fr. 33d. 3. ὄλβον ἐγκατέθηκαν . ἀλλὰ[ ]ἐπέπεσε μοῖρα (Pae. 2.63) ἀλλ' οὔτε ματέῤ ἔπειτα κεδνὰν ἔιδεν οὔτε (Pae. 6.105) ἀλλά μιν Κρόνου παῖδες ἔκρυψαν (Pae. 8.72) σῶμα δ ἐστὶ θνατόν. ἀλλ ᾧτινι μὴ λιπότεκνος σφαλῇ πάμπαν οἶκος, ζώει Παρθ. 1. 16. (a description of those that do not love Theoxenos,) ἀλλἐγὼ τάκομαι fr. 123. 10.
b where the qualification provides a climax, cf. 3. b. infra. ἐν μὲν Αἰτωλῶν θυσίαισι φαενναῖς Οἰνείδαι κρατεροί, ἐν δὲ Θήβαις, Περσεὺς δ' ἐν Ἄργει, Κάστορος δ αἰχμὰ Πολυδεύκεός τ ἐπ Εὐρώτα ῥεέθροις. ἀλλ ἐν Οἰνώνᾳ (I. 5.34)
c simply introducing a new attitude ἀλλ' ὥτε παῖς ἐξ ἀλόχου πατρὶ ποθεινὸς (O. 10.86) ἀλλ' ὅτ Αἰήτας ἄροτρον σκίμψατο (P. 4.224) ἀλλεὔχεται (P. 4.293)
3 introducing imperative, simm.
a imperative proper. ἀλλὰ Δωρίαν ἀπὸ φόρμιγγα πασσάλου λάμβαν (O. 1.17) ἀλλὦ Κρόνιε παῖ Ῥέας, εὔφρων ἄρουραν ἔτι πατρίαν σφίσιν κόμισον λοιπῷ γένει (O. 2.12) ἀλλὰ Κρόνου παῖ, Οὐλυμπιονίκαν δέξαι Χαρίτων θ' ἕκατι τόνδε κῶμον (v. l. ἀλλὦ.) (O. 4.6) ὦ Φίντις, ἀλλὰ ζεῦξον ἤδη μοι σθένος ἡμιόνων (O. 6.22) ἀλλ' ὦ Ζεῦ πάτερ, νώτοισιν Ἀταβυρίου μεδέων, τίμα μὲν ὕμνου τε- θμὸν (O. 7.87) ἀλλ' ὦ Πίσας εὔδενδρον ἐπ Ἀλφεῷ ἄλσος, τόνδε κῶμον καὶ στεφαναφορίαν δέξαι (O. 8.9) ἀλλὰ νῦν ἑκαταβόλων Μοισᾶν ἀπὸ τόξων Δία τε φοινικοστερόπαν σεμνόν τ' ἐπίνειμαι ἀκρωτήριον Ἄλιδος (O. 9.5) ὦ Μοῖσ, ἀλλὰ σὺ καὶ θυγάτηρ Ἀλάθεια Διός, ὀρθᾷ χερὶ ἐρύκετον ψευδέων ἐνιπὰν (O. 10.3) ἀλλ' ὅμως, κρέσσων γὰρ οἰκτιρμοῦ φθόνος, μὴ παρίει καλά (P. 1.85) “ἀλλὰ καὶ σκᾶπτον μόναρχον καὶ θρόνος, τὰ μὲν ἄνευ ξυνᾶς ἀνίας λῦσον” (P. 4.152) ἀλλ' ἐπέων γλυκὺν ὕμνον πράσσετε (N. 9.3) ἀλλ' ἀνὰ μὲν βρομίαν φόρμιγγ, ἀνὰ δ αὐλὸν ἐπ αὐτὰν ὄρσομεν ἱππίων ἀέθλων κορυφάν (N. 9.8) ἀλλ' ὅμως εὔχορδον ἔγειρε λύραν (N. 10.21) “ἀλλὰ τὰ μὲν παύσατε· βροτέων δὲ λεχέων τυχοῖσα υἱὸν εἰσιδέτω θανόντ” (I. 8.35)
b where the imperative denotes a climax. cf. 2b supra ἀπὸ Ταυγέτοιο μὲν Σκυρίαι δὲ . ὅπλα δ' ἀπ Ἄργεος, ἅρμα Θηβαῖον, ἀλλ ἀπὸ τᾶς ἀγλαοκάρπου Σικελίας ματεύειν (ἀλλά om. codd. Athenaei.) fr. 106. 6.
c where the following sentence has imperative force “ἀλλὰ τούτων μὲν κεφάλαια λόγων ἴστε. λευκίππων δὲ δόμους πατέρων φράσσατέ μοι σαφέως.” (P. 4.116) cf. (I. 8.35)
d introducing a wish, prayer ἀλλὰ σὺν δόξᾳ τέλος δωδεκάμηνον περᾶσαί νιν ἀτρώτῳ κραδίᾳ (Dissen: περάσαι σὺν codd.) (N. 11.9) ἐλαύνεις τι νεώτερον ἢ πάρος; ἀλλά σε πρὸς Διός, ἱπποσόα θοάς, ἱκετεύω, ἀπήμονα εἰς ὄλβον τινὰ τράποιο (Pae. 9.7)
4 in various minor uses.
a introducing statement of intent by poet ἀλλἐμὲ χρὴ μναμοσύναν ἀνεγείροντα φράσαι (O. 8.74), cf. (P. 4.141) ἀλλὰ πάνδοξον Αἰολάδα σταθυὸν υἱοῦ τε Παγώνδα ὑμνήσω Παρθ. 2. 6.
b introducing oracular utterance “ἀλλὰ μιν ποταμῷ σχεδὸν μολόντα φύρσει” (elocutionem oraculi propriam agnovit Blass.) (Pae. 2.73)
c following a rhetorical question “τά κέ τις ἀνώνυμον γῆρας ἐν σκότῳ καθήμενος ἕψοι μάταν —; ἀλλ' ἐμοὶ μὲν οὗτος ἄεθλος ὑποκείσεται” (O. 1.84) τί κομπέω παρὰ καιρόν; ἀλλά με Πυθώ τε καὶ τὸ Πελινναῖον ἀπύει (P. 10.4) <span class=mstonen>B compounded with other particles.
1 ἀλλὰ γάρ, ἀλλὰ γάρ.
a where both particles preserve their original force: yet since ἀλλὰ παρθένοι γὰρ τοῦτον ἔσχετε τεθμόν, κλῦτε νῦν Πα. 6. 53, cf. (O. 4.1) ff., Wil. on Eur., Her. 138.
b emphasising a main point in contrast to preceding: yet εἰ δὲ δή τινἄνδρα θνατὸν Ὀλύμπου σκοποὶ ἐτίμασαν, ἦν Τάνταλος οὗτος· ἀλλὰ γὰρ καταπέψαι μέγαν ὄλβον οὐκ ἐδυνάσθη (O. 1.55) οὔτ' ἰδεῖν εὔχοντο πεμπταῖον γεγενημένον. ἀλλ ἐν κέκρυπτο γὰρ σχοίνῳ (O. 6.53) “ἀλλὰ γὰρ νόστου πρόφασις γλυκεροῦ κώλυεν μεῖναι” (P. 4.32) χαλκέῳ τ' Ἄρει ἅδον. ἀλλἁμέρᾳ γὰρ ἐν μιᾷ τραχεῖα νιφὰς πολέμοιο τεσσάρων ἀνδρῶν ἐρήμωσεν μάκαιραν ἑστίαν (I. 4.16) (an enumeration of the glories of Thebes,) ἀλλὰ παλαιὰ γὰρ εὕδει χάρις (v. Schadew. 268̆{5}) (I. 7.16)
c emphasising a maxim, breaking off narrative. ἀλλὰ κοινὸν γὰρ ἔρχεται κῦμ' Ἀίδα (N. 7.30) ἀλλὰ γὰρ ἀνάπαυσις ἐν παντὶ γλυκεῖα ἔργῳ (N. 7.52)
d frag. ἀ]λλὰ γὰρ τ[ fr. 60a. 11.
2 ἀλλά τοι, ἀλλὰ τοι: emphatic, yet ἀλλά τοι ἤρατο τῶν ἀπεόντων (P. 3.19) “ἀλλ' ἄγε τῶνδέ τοι ἔμπαν αἵρεσιν παρδίδωμ” (N. 10.82) ἀλλ' Ὅμηρός τοι τετίμακεν δἰἀνθρώπων (I. 4.37)
3 ἀλλὰ μέν: opposing what precedes. ἀλλ' ἐπεύξασθαι μὲν ἐγὼν ἐθέλω Ματρὶ (P. 3.77)
4 ἀλλ' ἦ. ἀλλ ἦ μακ[ρ]ότερον fr. 6a. e.
5 ἀλλὰ γε. ἀλλ' ὅ γε Μέλαμπος οὐκ ἤθελεν (Pae. 4.28) <span class=mstonen>C
a frag. ἀλλ' οἶος ἄπλατον κεράιζε fr. 93 ἀλλὰ θαυμάζω fr. 122. 13.
b dub. [ἀλλὰ καὶ (coni. Hermann: ἅμα codd. contra metr.) (O. 1.104) ] [ἀλλὰ (codd. contra met.: ἄνα Kayser: ἄγε Maas.) (O. 13.114) ] [ἢ πόντου κενέωσιν ἀλλὰ πέδον (codd. Dion. Hal. contra metr.: <˘> ἂμ Hermann.) (Pae. 9.16) ]
c μὲν ἀλλά v. μέν.
Spanish (DGE)
conj.
A introd. una adversativa (oración o palabra) c. frases afirmativas
I 1pero ἐγὼ μενέω ... ἀλλ' ἕταρον πέμπω Il.16.240, πόλλ' οἶδ' ἀλώπηξ ἀλλ' ἐχῖνος ἓν μέγα Archil.37, σοφὸς σὺ μάντις, ἀλλὰ τἀδικεῖν φιλῶν S.Ant.1059
•respondiendo a μέν: μικρὸς μὲν ἔην δέμας, ἀ. μαχητής Il.5.801, ἡ δέ τοι τύχη κακὴ μὲν αὐτῇ γ', ἀλλὰ συγγνώμην ἔχει S.Tr.328, κἀγὼ μόλις μέν, ἀλλ' ὅμως ἠνεσχόμην τὸ πρῶτον Ar.Nu.1363
•en griego tard. y también σπουδήν, ἀλλὰ ἀπολογίαν 2Ep.Cor.7.11.
2 en la hipófora, refutación de una opinión del adversario sin embargo Lys.30.26, 27, And.Myst.148, en los discursos de los historiadores Ἀλλὰ τοῖς χρήμασιν; Th.1.80, cf. 6.38, X.Cyr.7.5.83, en los discursos de las tragedias de Eurípides, E.Ph.1618, ἀλλ' ὡς E.Hipp.1013.
II la negación acompaña a ἀλλά y se opone a una frase afirmativa pero no, que no ἐκεῖθεν, ἀλλ' οὐκ ἐνθένδε ἡρπάσθη Pl.Phdr.229d, ταῦτα πάντα γέγονεν διὰ τὴν ἡμετέραν ἄνοιαν, ἀλλ' οὐ διὰ τὴν ἐκείνου δύναμιν Isoc.4.137
•simplemente y no πολλῶν ἀγαθῶν ἀ. οὐχὶ πολλῶν κακῶν αἴτιον Lys.14.16, ἢ περὶ σμικροῦ οἴεσθε νυνὶ κινδυνεύειν ... ἀλλ' οὐ περὶ τούτου τοῦ κτήματος Pl.La.185a.
B id. id. c. frases negativas
I 1sino οὐδὲ μὲν Ἕκτωρ μίμνεν ... ἀλλ' ... ἐφορμᾶται Il.15.690, οὐ κακός, ἀλλ' ἀγαθός Thgn.212, οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν S.Ant.523, φαίνεται γὰρ ἠ νῦν Ἑλλὰς καλουμένη οὐ πάλαι βεβαίως οἰκουμένη, ἀλλὰ μεταναστάσεις τε οὖσαι Th.1.2, νῦν οὐ περὶ δόξης οὐδ' ὑπὲρ μέρους χώρας πολεμοῦσιν, ἀλλ' ἀναστάσεως καὶ ἀνδραποδισμοῦ τῆς πατρίδος D.1.5, οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι· κύριε κύριε, ... ἀλλ' ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Πατρός μου Eu.Matt.7.21
•c. dat. dependiente de or. nominal excepto, a no ser ἡδέα δ' οὐκ ἔστιν, ἀλλὰ τούτοις Arist.EN 1176a22
•οὐ μόνον ... ἀλλὰ καί no sólo ... sino también, sino incluso οὐ μόνον τὴν σὴν γυναῖκα διέφθαρκεν ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλάς Lys.1.16, ἐκπλαγέντος δὲ οὐκ ἐμοῦ μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν συμπρέσβεων ἁπάντων Aeschin.2.36, οὐ μόνον δὲ Χαριάδης τοῦτο πεποίη κεν, ἀλλὰ καὶ ἄλλοι πολλοί Is.4.21
•μὴ μόνον ... ἀλλὰ καὶ no sólo ... sino también μὴ μόνον μέρη τινὰ τοῦ ἱεροῦ κατα[ρι] πτόντων ἀλλὰ καὶ τά τε λίθινα ἔργα τοῦ ἀδύτου [δι] ασχισ[ά] ντων PTeb.781.9 (II a.C.)
•οὐ μόνον οὐ ... ἀλλὰ καί no sólo no ... sino que incluso Is.1.14
•sin καί: κοὐ μόνον βουλεύματα, ἀλλ' ἔργα δρώμεν' S.Ph.556
•sin μόνον: οὐχ ἑσπέρας ... ἀλλὰ καὶ μεσημβρίας E.Fr.1006, ὅρα μὴ τοὐμόν, ἀλλὰ καὶ τὸ σόν S.Ai.1313
•οὐχ ὅπως ... ἀλλά Is.6.21, D.19.265, μὴ ὅτι ... ἀλλά Pl.Ap.40d
•οὐ ... ἀλλὰ μόνον no ... sino solamente, PSI 1033.7 (II d.C.).
2 la negación acompañada de ἄλλος u otro adj. indef. sino, no otro que οὔ τί μοι αἴτιος ἄλλος, ἀλλὰ τοκῆε Od.8.312, οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων, ἀλλ' οὐρανὸς ἠδὲ θάλασσα Od.12.404, μὴ ἐξέστω Φιλίσκῳ γυναῖκα ἄλλην ἐπ[α] γ[α] γέσθαι ἀλλὰ Ἀπωλλωνίαν PTeb.104.19 (I a.C.)
•c. οὔτις: ἔπαισε δ' αὐτόχειρ νιν οὔτις, ἀλλ' ἐγὼ τλάμων S.OT 1332.
3 la negación acompañada de adv. o adj. compar. no tanto ... como καὶ ἔστιν ὁ πόλεμος οὐχ ὅπλων τὸ πλέον, ἀλλὰ δαπάνης Th.1.83, τὸν τάφον ἐπισημότατον, οὐκ ἐν ᾧ κεῖνται μᾶλλον, ἀλλ' ἐν ᾧ ἡ δόξα αὐτῶν ... καταλείπεται Th.2.43, οὐ γὰρ νομίζομεν ἡμῖν τούτους δεινοτέρους, ὅσοι ἠπειρῶται ... ἀλλὰ τοὺς νησιώτας Th.5.99
•el compar. acompaña a ἀλλά no ... sino más bien οὐ δεδύνημαι τὸν λόγον ... ἀποσείεσθαι ἀλλὰ μᾶλλον ... τὸ αἴτιον τῇ στενώσει ... ἀνεθέμην POxy.1869.10 (VI/VII d.C.).
II c. μή en la crasis μἀλλὰ no ... sino, más bien después de una pregunta μῶν ἡλιαστά; - μἀλλὰ θἀτέρου τρόπου, ἀπηλιαστά Ar.Au.109, σὲ δὲ ταῦτ' ἀρέσκει; - μἀλλὰ πλεῖν ἢ μαίνομαι Ar.Ra.103, cf. 611, 745, 751.
C Ien principales de períodos condicionales o causales
1 c. subordinadas afirmativas al menos, sin embargo, en todo caso εἴ περ γάρ σ' Ἕκτωρ γε κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει, ἀλλ' οὐ πείσονται Τρῶες Il.8.154
•reforzado por καί: εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ κατεπέψῃ, ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον Il.1.82
•reforzado por γε: εἰ δὲ σὺ καρτερός ἐσσι ... ἀλλ' ὅ γε φέρτερός ἐστιν Il.1.281, εἰ καὶ σμικρά, ἀλλ' ὧν ἴση γε ἡ χάρις Hdt.3.140, en griego posterior a Homero tiende a ceñirse a oraciones c. prótasis negativas, pero en lit. crist. respondiendo a prótasis afirmativas, c. valor enfático ἀλλὰ καὶ también, Ep.Rom.6.5.
2 c. subord. negativas de todas formas, a pesar suyo, al menos o simplemente pues entonces αἰ δὲ δῶρα μὴ δέκετ', ἀλλὰ δώσει Sapph.1.22, νῦν ὦν ἐπειδὴ οὐκ ὑμεῖς ἤρξατε τούτου τοῦ λόγου, ἀλλ' ἡμεῖς ἄρξομεν Hdt.9.48, ἐπεὶ γεραόν πατέρα ... οὐκ ἀνέτλατ' ... ἀλλ' ἐμέ ... οἰκτίραθ' S.OC 241
•reforzado por γε sin embargo εἰ δὲ μή (ὁρῶ), ἀλλ' ἀκούω γε Pl.Grg.470d, καὶ ταῦτ' εἰ μὴ πανταχοῦ καθέστηκεν, ἀλλὰ τό γε βούλημα τῆς πολιτείας τοιοῦτόν ἐστιν Isoc.3.15, εἰ ἄλλοις οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμι 1Ep.Cor.9.2.
II c. determ. temp. por lo menos ἢ γνώσεται γοῦν ἀλλὰ τηνικαῦθ' S.Ant.779, gener. acompañado de adv. temp. ἀλλὰ νῦν S.El.411, Ar.Au.1598, Lys.10.15, D.3.33, ἀλλὰ τῷ χρόνῳ S.El.1013, E.Med.912.
D en comienzos de frase
I en órdenes, ruegos, preguntas, c. idea positiva
1 c. imperat. ea, así pues, ἀλλ' ἀκέουσα κάθησο Il.1.565, ὦ νέοι, ἀλλὰ μάχεσθε Tyrt.6.15, ἀλλὰ σὺ μέν ... ὦ Μωυσῆ, χρῶ νόμοις I.AI 4.145, ἀλλὰ ... ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ' αὐτήν Eu.Matt.9.18
•c. imperat. convertido en exclam. ἀλλ' ἄγ' ὀΐστευσον Μενελάου κυδαλίμοιο Il.4.100, ἀλλ' ἄγε δή, ὦ Κρίτων, πειθώμεθα αὐτῷ Pl.Phd.116d, ἀλλ' ἴθι Il.14.267
•c. opt. expresando un deseo ea, pues que ἐλαύνομαι δὲ κοὐκέτ' ἂν μείναιμ' ἐγώ. - ἀλλ' εὐτυχοίης A.Ch.1063, ἀλλ' ἵλεῳ μὲν τὸν ἱκέτην δεξαίατο S.OC 44, ἀλλὰ καὶ σὺ τῶν αὐτῶν τύχοις E.Supp.1182
•c. subj. ἀλλ' ἴομεν Il.6.526, ἀλλ' ... ἀπειλησώμεθα αὐτοῖς μηκέτι λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τούτῳ μηδενὶ ἀνθρώπων Act.Ap.4.17.
2 en alternativas afirmativas, interr. o imperat. pues entonces πατέρα δέ μοι δὸς εἰσιδεῖν. - οὐκ ἂν τύ χοις. - ἀλλὰ παρθένους ἀδελφάς E.Ph.615, cf. Ar.Pl.1155
•casi adverb. y no conectivo σὺ δ' ἀλλὰ τούτων λέξον τι τῶν νεωτέρων pues entonces recita algo de los autores modernos Ar.Nu.1369, τόλμησον ... κτανεῖν. - αἰδούμεθ' ... - νῦν δ' ἀλλὰ παῖδα τὸν ἐπί σοὶ πεφηνότα E.Io 978, cf. Antiph.161.1.
3 para introducir una pregunta insistente pues, pero οὐκ ἔστιν ... Ζεύς. - ἀλλὰ τίς; Ar.Nu.827, ἀλλὰ πῶς ποιεῖ; X.Cyr.1.3.11, ἀλλὰ ποῖον, ὦ Σώκρατες, ἐπιχειρήσομεν φίλον ποιεῖσθαι; X.Mem.2.6.4.
4 c. interrogación expresando sorpresa, c. fut. ¿pero ...? ἀλλὰ κτενεῖς νυμφεῖα τοῦ σαυτοῦ τέκνου; S.Ant.568, ἀλλὰ δεσποτῶν κρατήσεις δοῦλος ὤν; E.Hel.1630.
II como asentimiento sí, bien, en verdad ἐρώτα ἢ ἀποκρίνου. - ἀλλὰ ποιήσω ταῦτα Pl.Grg.462b, ἀλλὰ νὴ Δία πειράσομαι X.Mem.3.3.15, νὴ τοὺς θεοὺς ἀλλ' ἐπιθυμῶ Pl.Grg.481b.
III al principio de un discurso bueno, bien X.Smp.1.1, An.3.1.45, 7.6.9, Cyr.5.2.8, Hyp.Dem.1, Eux.1
•al principio de un discurso que responde a otro y por tanto con matiz adversativo Od.4.472, X.HG 2.3.35, 4.1.34, Cyr.2.2.18, ἀλλ' ὡς Men.Georg.22
•al principio de un discurso que responde a una invitación a hablar, X.An.3.1.35, Cyr.2.3.5, 5.1.24.
E ἀλλά c. otras partíc.
I ἀλλ' ἢ
1 op. a una negación c. ἄλλος o un pron. indef. sino que, solamente οὔτε ἄλλος πώποτέ μοι παρέσχε τὰ ἑαυτοῦ διοικεῖν ἄλλ' ἢ σὺ νυνὶ ἐθέλεις παρέχειν X.Oec.2.13
•op. no a toda la frase sino sólo a una palabra sino sólo, excepto ὥστε μηδὲν ἄλλο δοκεῖν εἶναι ἀληθὲς ἀλλ' ἢ τὸ σωματοειδές Pl.Phd.81b, τίνα ἄλλον ἔχουσι λόγον βοηθοῦντες ἐμοὶ ἀλλ' ἢ τὸν ὀρθόν τε καὶ δίκαιον; Pl.Ap.34b, μήτε συγγνώμης μήτ' ἄλλου μηδενός εἰσιν ἀλλ' ἢ τοῦ πλείονος D.37.53, οὐδὲν γὰρ ἄλλο σημαίνει τὸ λευκὸν ἀλλ' ἢ ποιόν Arist.Cat.3b19, ἐν οὐδεμιᾷ τέχνῃ ἀλλ' <ἢ> ἐν ῥητορικῇ καὶ ἑριστικῇ Arist.Rh.1402a27.
2 op. a una neg. sin ἄλλος a no ser οὐχὶ φιλεῖ ... ἀλλ' ἢ διὰ τοῦτ' αὔθ' ὁτιή σου τῆς ἀνθρακιᾶς ἀπολαύει Ar.Eq.780, εἶπον ... τό τε λοιπὸν μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ' ἢ μιᾷ νηὶ ἡσυχάζοντας Th.3.71, αὐτῷ δ' οὐ συγγεγονέναι ἀλλ' ἢ παιδὶ ὄντι Pl.La.187d, μὴ χρῆσθαι ἐλαίῳ ἀλλ' ἢ ὅτι σμικροτάτῳ Pl.Prt.334c, τὴν δὲ γῆν ... μὴ ἐξεῖναι ἐξάγειν μηδε<ν>ὶ ἀλλ' ἢ εἰς αὐτὸ τὸ χωρίον IG 22.2492.28 (Ática IV a.C.).
II ἀλλ' ἦ introduciendo una pregunta pero acaso, pero en verdad, pero por qué ἀλλ' ἦ δόλον τιν' ὦ ξέν' ἀμφί μοι πλέκεις; A.Ch.220, ἀλλ' ἦ ... οὐκ ἐᾷ θεός ... E.Heracl.425, ἀλλ' ἦ τις ἔστι Ζηνὸς ὄνομ' ἔχων ... E.Hel.490.
III c. γάρ
1 c. negación pero como no ἀλλ' οὐ γάρ σφιν ἐφαίνετο κέρδιον εἶναι μαίεσθαι προτέρω, τοὶ μὲν πάλιν αὖτις ἔβαινον Od.14.355, ἀλλ' οὐ γὰρ ἔπειθε, διδοῖ τὸ φᾶρος Hdt.9.109
•a veces se sobreentiende el verbo ἀλλ' οὐ γάρ σ' ἐθέλω pero (no tengas cuidado) porque no quiero ..., Il.7.242, ἀλλ' οὐ γάρ οἱ παρέσχε ἐς τότε Hdt.8.8
•en frases afirmativas ἀλλὰ γὰρ Κρέοντα λεύσσω ... παύσω ... γόους cesaré en mis lamentos porque veo a Creonte E.Ph.1307, ἀλλὰ ... γάρ τοι S.Ph.81, ἀλλ' ὅτε γὰρ δή S.Ai.167, cf. Ant.155.
2 οὐ γὰρ ἀλλὰ desde luego, pues realmente οὐ γὰρ ἀλλ' ὑπερβάλλει τάδε E.Ba.785, οὐ γὰρ ἀλλ' ἔχω κακῶς Ar.Ra.58.
IV ἀλλ' ἄρα usado en transiciones pues bien, Il.6.418, 12.320
•para introducir una objeción pero en verdad Pl.Ap.25a
•para introducir una interrogación ἀλλ' ἆρα ...; pero ¿acaso ... ? Pl.R.381b.
V c. otras partíc.
1 οὐ μὴν ἀλλά c. verbo impl. pero, sin embargo ὁ ἵππος πίπτει ... καὶ μικροῦ κἀκεῖνον ἐξετραχήλισεν. Οὐ μὴν ἀλλ' ἐπέμεινεν ὁ Κῦρος μόλις πως X.Cyr.1.4.8, ταὐτὸν τοῦτ' ἂν αἱροίμην. Οὐ μὴν ἀλλά που καὶ Κλεινίᾳ τῷδ' ἀρέσκειν δεῖ τὰ νῦν νομοθετούμενα Pl.Lg.722a, cf. D.19.135, UPZ 6.22, 110.116 (ambos II a.C.), οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ... y no sólo eso, sino que ..., POxy.2133.24 (III d.C.).
2 οὐ μέντοι ἀλλὰ sin embargo Th.5.43, Pl.Cra.436d.
3 ἀλλ' οὖν concesivo de todas formas Ar.Ra.1298, Aeschin.3.86.
4 ἀλλὰ καὶ ὧς pero aun así, sin embargo, Il.1.116, ἀλλ' οὐδ' ὣς Od.1.6.
5 ἀλλ' εἰ y qué si ..., ea, vamos a, Il.16.559.
VI ἀλλὰ καὶ τοῦτο una y otra vez, constantemente Lib.Decl.51.3.
English (Abbott-Smith)
ἀλλά (ἀλλ’ usually bef. α and υ, often bef. ε and η, rarely bef. ο and ω, never bef. ι; Tdf., Pr., 93 f.; WH, App., 146), adversative particle,
stronger than δέ; prop. neuter pl. of ἄλλος, used adverbially, with changed accent; hence prop. otherwise, on the other hand (cf. Ro 3:31);
1.opposing a previous negation, but: οὐ (μὴ)… ἀ., Mt 5:15, 17 Mk 5:39, Jo 7:16, al.; rhetorically subordinating but not entirely negativing what precedes, οὐ… ἀ., not so much… as, Mk 9:37, Mt 10:20, Jo 12:44, al.; with ellipse of the negation, Mt 11:7-9, Ac 19:2, I Co 3:6 6:11 7:7, II Co 7:1, Ga 2:3, al.; in opposition to a foregoing pos. sentence, ἀ. οὐ, Mt 24:6, I Co 10:23; οὐ μόνον… ἀ. καί, Jo 5:18, Ro 1:32, al.; elliptically, after a negation, ἀ. ἵνα, Mk 14:49, Jo 1:8 9:3, al.; = εἰ μή (Bl., §77, 13; M, Pr., 241; but cf. WM, §iii, 10), Mt 20:23, Mk 4:22.
2.Without previous negation, to express opposition, interruption, transition, etc., but: Jo 16:20 12:27, Ga 2:14; before commands or requests, Ac 10:20 26:16, Mt 9:18, Mk 9:22, al.; to introduce an accessory idea, II Co 7:11; in the apodosis after a condition or concession with εἰ, ἐάν, εἴπερ, yet, still, at least, Mk 14:29, I Co 9:2, II Co 4:16, Col 2:5, al.; after μέν, Ac 4:17, Ro 14:20, I Co 14:17; giving emphasis to the following clause, ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα, yea, etc., Jo 16:2; so with neg., ἀλλ’ οὐδέ, nay, nor yet, Lk 23:15.
3.Joined with other particles (a practice which increases in late writers; Simcox, LNT, 166), ἀ. γε, yet at least, Lk 24:21, I Co 9:2; ἄ ἤ., save only, except, Lk 12:51, II Co 1:13; ἀ. μὲν οὖν, Phl 3:8 (on this usage, v. MM, VGT, s.v.).
English (Strong)
neuter plural of ἄλλος; properly, other things, i.e. (adverbially) contrariwise (in many relations): and, but (even), howbeit, indeed, nay, nevertheless, no, notwithstanding, save, therefore, yea, yet.
English (Thayer)
an adversative particle, derived from ἀλλά, neuter of the adjective ἄλλος, which was originally pronounced ἄλλος (cf. Klotz ad Devar. ii., p. 1 f), hence properly, other things namely, than those just mentioned. It differs from δέ, as the Latin at and sed from autem, (cf. Winer's Grammar, 441 f (411)). I. But. So related to the preceding words that it serves to introduce
1. an opposition to concessions; nevertheless, notwithstanding: ἀλλ' ὁ Θεός etc.), etc.
2. an objection: nay rather, yea moreover: καί added, ἀλλ' οὐδέ, but ... not even (German ja nicht einmal): Rec. οὔτε); cf. Fritzsche on Mark , p. 157.
6. or forms a transition to the cardinal matter, especially before imperatives: Rec.); ἀλλ' ἵνα, i. e. ἀλλά τοῦτο γέγονεν, yet (cf. Winer's Grammar, 442 (411)): after καί εἰ, R G); R G L (εἰ καί, T Tr WH); εἰ, ἐάν, εἴπερ, L Tr marginal reading WH brackets ἀλλ'; cf. Klotz ad Devar. ii., p. 93 f; Kühner, ii., p. 827, § 535 Anm. 6.
9. after a preceding μέν: T omits; Tr brackets μέν; ἀλλά γέ (Griesbach ἀλλάγε) (twice in the N. T.): yet at least, yet surely (aber freilich), L T Tr WH add καί yea and etc.), cf. Bornemann at the passage. In the more elegant Greek writers these particles are not combined without the interposition of the most emphatic word between them; cf. Bornemann, the passage cited; Klotz ad Devar. ii., pp. 15f, 24 f; Ast, Lex. Plato, i., p. 101; (Winer's Grammar, 444 (413)). ἀλλ' ἤ (arising from the blending of the two statements οὐδέν ἄλλο ἤ and οὐδέν ἄλλο, ἀλλά) save only, except: ἀλλ' ἤ omitted by G L T Tr WH is spurious); ἀλλά itself, ἀλλ' before ἤ); cf. Klotz as above ii., 31ff; Kühner, ii., p. 824 f § 535,6; Winer s Grammar, 442 (412); (Buttmann, 374 (320)). ἀλλ' οὐ but not, yet not: παρεπίκραναν; ἀλλ' οὐ) for 'But why do I ask? Did not all,' etc.; cf. Bleek at the passage (Winer's Grammar, 442 (411)). ἀλλ' οὐχί will he not rather? II. preceded by a negation: but (Latin sed, German sondern);
1. οὐκ (μή) ... ἀλλά: οὐδέν); μηκέτι), etc. By a rhetorical construction οὐκ ... ἀλλά sometimes is logically equivalent to not so much ... as: οὐκ ἐμέ δέχεται, ἀλλά τόν ἀποστείλαντά με); Mark , p. 773ff; Winer s Grammar, § 55,8b.; (Buttmann, 356 (306)). οὐ μόνος ... ἀλλά καί not only ... but also: ἀλλ' ἵνα καί, καί is omitted (as in the Latin non solum ... sed), the gradation is strengthened: καί); ἀλλά πολλῷ μᾶλλον, Winer s Grammar, 498 (464); (Buttmann, 369f (317)).
2. The negation to which ἀλλά pertains is suppressed, but can easily be supplied upon reflection (Winer's Grammar, 442 (412)): ἀλλά supply 'you will say you did not go out into the wilderness for this purpose'); ἀλλά, repeated six times by anaphora, supply οὐ μόνον with the accusative of the preceding word). It is used in answers to questions having the force of a negation (Winer's Grammar, 442 (412)): ἀλλά ἵνα (or ἀλλ' ἵνα, cf. Winer s Grammar, 40; Buttmann, 10) elliptical after a negation (Winer's Grammar, 316f (297); 620 (576); Fritzsche on Matthew , p. 840f): ἀλλά ἦλθεν, ἵνα); ἀλλά τυφλός ἐγένετο (or ἐγεννήθη), ἵνα); ἀλλά τοιοῦτο ἐγένετο, ἵνα). (The best manuscripts seem to elide the final a before nouns, but not before verbs Scrivener, Plain Introduction, etc., p. 14; but see Dr. Gregory's full exhibition of the facts in Tdf Proleg., p. 93f, from which it appears that "elision is commonly or almost always omitted before (alpha) ἆ, almost always before (upsilon) u, often before (epsilon) e and (eta) ee, rarely before (omikron) o and (omega) oo, never before (iota) i; and it should be noticed that this coincides with the fact that the familiar words ἐν, ἵνα, ὅτι, οὐ, ὡς, prefer the form ἀλλ'; see also WH s Appendix, p. 146. Cf. Winer s Grammar, § 5,1a.; Buttmann, p. 10.)
Greek Monolingual
(I)
(Α ἀλλά)
αντιθετικός σύνδεσμος με τον οποίο εισάγεται λέξη, φράση ή πρόταση που εκφράζει αντίθεση, περιορισμό ή διαφορά προς προηγούμενα μέρη του λόγου
ισοδυναμεί με το «μα», «όμως», «μολαταύτα», «παρά», «πάντως», «ωστόσο», «μόνον». Α. Η αντίθεση αναφέρεται σε τμήμα ή λέξη της προηγούμενης πρότασης:. ύστερα από άρνηση ή απλό αρνητικό μόριο
«όχι υποσχέσεις, αλλά έργα»
«ἦ παραφρονεῖς; οὔκ, ἀλλ' ὕπνος μ’ἔχει» (Αριστοφ. Σφήκες 9)
2. ύστερα από τις περιφράσεις «ὄχι μόνο, οὐ μόνον, μὴ μόνον», ο σύνδεσμος αλλά χρησιμοποιείται με τον σύνδεσμο και ή χωρίς αυτόν, για να επιτείνει την αντίθεση
«όχι μόνο του μίλησα, αλλά και τον παρακάλεσα»
«οὐ μόνον ἅπαξ, ἀλλά πολλάκις» (Πλάτ. Φαίδρος 228a)
[και κατά παράλειψη του μόνο(ν)]
3. ύστερα από λέξη ή φράση καταφατικής σημασίας ο αλλά με άρνηση εισάγει έννοια αντίθετη προς την προηγούμενη και ισοδυναμεί με το «όχι»
«η πράξη αυτή χαρακτηρίζει τους γενναίους, αλλά όχι τους δειλούς»
«ἀγαθῶν, ἀλλ' ούχί κακῶν αἴτιον» (Λυσ. 4, 6)
και χωρίς άρνηση για να τονίσει τη διαφορά
«το φαγητό ήταν λίγο, αλλά καλό»
«μικρὸς μὲν ἔην δέμας, ἀλλά μαχητής» (Ε, 801)
4. σπάνια ύστερα από αρνητική πρόταση με τη σημασία του «εκτός», «παρά», «παρά μόνο»
«δεν φταίει κανείς, αλλά εγώ»
«ἔπαισεν οὔτις ἀλλὰ ἐγὼ» (Σοφ. Οιδίπ. Τ. 1331)
νεοελλ.
1. σε σειρά ομοειδών εννοιών η τελευταία εισάγεται με τον αλλά για να δηλώσει σπουδαιότητα
«ωραία η εμφάνισή του, ωραία η ομιλία του, αλλά το κυριότερο ο χαρακτήρας του»
2. εκφέρεται μόνος του με επιρρηματική σημασία συνήθως ως απάντηση σε ερώτηση και σημαίνει «βέβαια», «αναμφισβήτητα», «αναντίρρητα»
«αποφάσισες να παντρευτείς; αλλά;!»
αρχ.
1. ύστερα από αρνητικές προτάσεις που εισάγονται με τα οὐχ (μὴ) ὅτι, οὐχ (μὴ) ὅπως, τα οποία ισοδυναμούν με το «οὐ μόνον... ἀλλά (καὶ)» ή με το «οὐ μόνον ού... ἀλλὰ (καὶ)» — στην τελευταία περίπτωση η αρνητική μορφή της πρότασης που εισάγεται με τον αλλά είναι ἀλλ' οὐδέ
«μὴ ὅτι ἰδιώτην τινά, ἀλλά τὸν Μέγαν Βασιλέα» (Πλάτ. Απ. 40d)
2. στην απόδοση υποθετικών λόγων σημαίνει «όμως», «τουλάχιστον», «ακόμη»
εἰ μὴ (ὁρῶ), ἀλλ' ἀκούω γε (Πλάτ. Γοργ. 470d)
ο αλλά χρησιμοποιείται ελλειπτικά, κυρίως ύστερα από χρονικά επιρρήματα, όταν λείπει η υπόθεση
«ὦ θεοὶ πατρῶοι, συγγένεσθέ γ' ἀλλά νῦν» (εἰ μὴ πρότερον, ἀλλά νῦν γε) (Σοφ. Ηλ. 411)
3. ύστερα από αρνητικές προτάσεις που περιέχουν συγκριτικό, ο αλλά ισοδυναμεί με τον «ἤ (= παρά)·» «τάφον, οὐκ εν ᾧ κεῖνται μᾶλλον, ἀλλ' ἐν ᾧ ἡ δόξα» (Θουκ. 2, 43). Β. Η αντίθεση αναφέρεται σε ολόκληρη πρόταση, κώλο ή περίοδο που προηγείται
η σημασία είναι «ωστόσο», «πάντως»
1. ο αλλά δηλώνει μετάβαση του λόγου από μία έννοια σε άλλη, εκφράζοντας συνήθως αντίρρηση, αντιλογία, έκπληξη, και συχνά συνοδεύεται από αρνητικά μόρια
«αυτά που είπες είναι καλά, αλλά δύσκολα να πραγματοποιηθούν»
«ἐκκάλεσον αὐτόν, ἀλλ' ἀδύνατον» (Αριστοφ. Αχ. 402)
2. ειδικότερα, όταν βρίσκεται στην αρχή του λόγου εκφράζει καθολική αντίρρηση και σημαίνει «πάντως», «όμως» - «αλλά είσαι όμως... !»
«ἀλλ' ἐμοὶ δοκεῖ» (Ξενοφ. Συμπ. Ι, 1)
3. κυρίως με προστακτική ή προτρεπτική υποτακτική για να εκφράσει προτροπή, παρόρμηση, παραίνεση κ.λπ.
«αλλά εμπρός, ντύσου!» «ἀλλ' ἄγε, ἴθι» (Α 210)
(στα νεοελλ. συνήθ. μπροστά από τα προτρεπτικά, εμπρός, άντε)
4. ο αλλά χρησιμοποιείται στην αρχή του λόγου για να διακόψει απότομα μία συζήτηση
«αλλά γιατί να τά συζητούμε τώρα αυτά;»
«ἀλλὰ ταῦτα μὲν τί δεῖ λέγειν;» (Σοφ. Φιλοκτ. 11)
νεοελλ.
φρ. «δεν έχει αλλά!» δεν επιτρέπεται, δεν χωρά αντίρρηση
αρχ.
1. σε μια σειρά αλληλοδιαδόχων ερωτήσεων ή αντιρρήσεων η κάθε μία από αυτές εισάγεται με τον αλλά που σημαίνει «μήπως», «πλήν», «πότερον ᾔτουν σέ τι... ; ἀλλ' ἀπῄτουν; ἀλλά περί παιδικῶν μαχόμενος; ἀλλά μεθύων ἐπαρῴνησα;» (Ξενοφ. Ανάβ. 5, 8, 4)
2. σε ελλειπτικές περιφράσεις όπως οὐ μὴν ἀλλά, οὐ μέντοι ἀλλά, οὐ γὰρ ἀλλὰ σημαίνει «αλλά όμως»
«ὁ ἵππος πίπτει καὶ μικροῦ αὐτὸν ἐξετραχήλισεν οὐ μὴν ἀλλ' ἐπέμεινεν ὁ Κῦρος» (Ξενοφ. Κύρ. Παιδ. 1.4, 8). Γ. αρχ. με διάφορα μόρια από τα οποία το καθένα διατηρεί τη σημασία του
1. για γρήγορη μετάβαση ἀλλ' ἄρα.
«ἀλλ' ἄρα μιν κατέκηε» (Ζ 418)
και για ερώτηση «ἀλλ' ἄρα... ;» (Πλάτ. Πολιτ. 381b)
2. για συγκατάβαση ἀλλ' οὖν (=αλλ’ όμως, οπωσδήποτε, τότε λοιπόν): «τοὺς πρώτους χρόνους, ἀλλ' οὖν προσεποιοῦνθ' ὑμῖν εἶναι φίλοι» (Αισχίν. 3, 86)
3. (συχνά με άλλες λέξεις που παρεμβάλλονται) ἀλλά γὰρ (στ’ αλήθεια, πράγματι)
«Ἀλλὰ γὰρ Κρέοντα λεύσσω..., παύσω γόους» (Ευρ. Φοίνισ. 308)
4. ἀλλ' εἰ (= τί θα γίνει όμως, εάν... ;)
5. (σε ερωτήσεις που εκφράζουν έκπληξη ή αντίρρηση) ἀλλ' ἦ
«ἀλλ' ἦ, τὸ λεγόμενον, κατόπιν ἑορτῆς ἥκομεν;» (Πλάτ. Γοργ. 447a)
6. γενικά, ο ἀλλά ακολουθείται από διάφορα μόρια που ενισχύουν τη σημασία που αποκτά σε κάθε φράση ή χρήση μέσα στον λόγο, π. χ. ἀλλ' ἤτοι, ἀλλά τοι, ἀλλά μέντοι, ἀλλά μήν, ἀλλά γε, αλλά δή
«ἀλλ' ἤτοι μέν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται» (ρ 514).
[ΕΤΥΜΟΛ. Σύνδεσμος με σημασία αντιθετική, επιτατική ή περιοριστική, που συνδέεται ετυμολογικά με τη λ. ἄλλος. Ειδικότερα ο συνδ. ἀλλά προήλθε από τον πληθ. του ουδετέρου ἄλλα (αρχική σημασία: «κατά τα λοιπά, κατά τ' άλλα»). Για τη σημασιολογική επέκταση πρβλ. και αγγλ. however, λατ. cēterum «κατά τ' άλλα, πάντως, ειδεμή, εκτός τούτου, αλλά». Ο σύνδεσμος ἀλλά αντικατέστησε νωρίς τους αρχαιότερους αντιθετικούς συνδέσμους αὐτάρ, ἀτάρ στην αρχή της προτάσεως. Σημασιολογικά δηλώνεται εντονότερη αντίθεση με το ἀλλά από ό,τι με το δέ].
(II)
επίρρ.
βλ. αλά.
Greek Monotonic
ἀλλά: σύνδεσμος, αρχικά ουδ. πληθ. του ἄλλος (με αλλαγμένη προφορά), αλλιώς, όμως, πιο ισχυρό από το δέ·
I. ως αντιθετικός σύνδεσμος,
1. αλλά, Λατ. autem, η πρόταση που προηγείται είναι αρνητική (αποφατική), οὐ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ πολλάκις, σε Πλάτ.· ομοίως, οὐχ (ή μὴ) ὅτι, οὐχ (ή μή) ὅπως, ακολουθούνται από ἀλλά ή ἀλλὰ καί..., όχι μόνο..., αλλά...
2. μετά από αρνητικό ἀλλά μερικές φορές ἀλλ' ἤ, εκτός, όμως, ἔπαισεν οὔτις ἀλλ' ἐγώ, σε Σοφ.
II. για να αντιθέσει ολόκληρες προτάσεις, αλλά, όμως, παρόλα αυτά, Λατ. at· από τον Όμηρ. χρησιμ. με προστ. ή υποτ. για παραίνεση, παρόρμηση, διαμαρτυρία, όπως το Λατ. tandem, ἀλλὰ ἴσθι, ἀλλ' ἄγε, ἀλλὰ ἴωμεν, σε Όμηρ.
III. 1. μαζί με άλλα μόρια, ἀλλ' ἄρα ή ἀλλ' οὖν, αλλά έπειτα, πάντως, όπως και να 'χει, σε Ηρόδ. κ.λπ.
2. ἀλλὰ γάρ, Λατ. enimvero, αλλά πραγματικά, βέβαια, ασφαλώς, σε Αττ.
3. ἀλλ' ἦ, σε ερωτήσεις, Λατ. an vero? ergo?, σε Πλάτ.· πρβλ. ἀλλ'ἤ (στο οικείο χωρίο).
Russian (Dvoretsky)
ἀλλά: (λᾰ) conj.
1) но (и), а: οὐ μόνον …, ἀ. καί Xen., Plat. etc. не только …, но и …; ἀ. γὰρ ἤδη ὥρα ἀπιέναι Plat. но вот уж пора уходить;
2) все же, однако, все-таки: ἀ. καὶ ὥς Hom. и все же; ἀ. ούδ᾽ … Hom. и все-таки не …; ἀ. οὖν … Plat. но все-таки …; οὐ μὴν ἀ. Xen. тем не менее; ἀ. νῦν Soph. хоть теперь, наконец-то;
3) впрочем: ἀ. ταῦτα μὲν τί δεῖ λέγειν; Soph. а впрочем, к чему об этом говорить?;
4) так вот, и вот: τοιαῦτα δ᾽ ἀ. καὶ σὲ βούλομαι ποιεῖν Soph. так вот я хочу, чтобы и ты поступал так же; ἀ. δεξιὰν πρότεινε χεῖρα Soph. так протяни же мне правую руку;
5) ну что же, пожалуй, ведь, же: ἀ. ἴστε μέν Xen. вы же знаете; ἀ. ὁμολογῶ Plat. ну что же, я согласен; ἀ. εἰκὸς τοῦτόγε φαίνεται Plat. что ж, это, пожалуй, правдоподобно;
6) (со смыслом императивности) ну, да, же: ἀ. ἴθι Hom. (да) уходи же; ἀ. ἄγε δὴ ἴδωμαι Hom. дай-ка посмотрю; ἀ. πορευῶμεθα Xen. так пойдемте же;
7) (со смыслом усиления) да, же: ἀ. οὐκ ἠγνόουν ἔγωγε, ἄ. σαφῶς ἐγιγνωσκον Plat. да нет же, я не только знал, но знал отлично; ἀ. ἦ ὑστεροῦμεν; Plat. уж не опоздали ли мы?;
8) (при вопросе или отрицании) кроме, разве (что): οὔτις, ἀ. ἐγώ Soph. не кто иной, как я (сам); ἀργύριον οὐκ ἔχω, ἀ. ἢ μικρόν τι Xen. денег у меня, за исключением небольшой суммы, нет; ἀ. ποτὲ καὶ ὀλίγον χρόνον Arst. разве что недолго; τουτὶ τί ἦν τὸ πρᾶγμα, ἀ. ἤ …; Arph. что же это, как не …?
Frisk Etymological English
Grammatical information: adv.
Meaning: but, however (Il.).
Dialectal forms: Cypr. αἶλα.
Origin: IE [Indo-European] [25] *h₂elio- other
Etymology: Acc. pl. of ἄλλος, used as adv. Cf. Germ. übrigens, Lat. ceterum. Schwyzer, 2, 578.
Middle Liddell
[Conjunct., properly neut. pl. of ἄλλος (with changed accent)]
otherwise, but, stronger than δέ:
I. to oppose single clauses, but, Lat. autem, the preceding clause being negat., οὐ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ πολλάκις Plat.; so, οὐχ (or μὴ) ὅτι, οὐχ (or μὴ) ὅπως, are followed by ἀλλά or ἀλλά καὶ… , not only… , but…
2. after a negative ἀλλά sometimes = ἀλλ' ἤ, except, but, ἔπαισεν οὔτις ἀλλ' ἐγώ Soph.
II. to oppose whole sentences, but, yet, Lat. at:— used by Hom., with imperat. or subj., to remonstrate, encourage, persuade, like Lat. tandem, ἀλλ' ἴθι, ἀλλ' ἄγε, ἀλλὰ ἴωμεν, Hom.
III. joined with other Particles, ἀλλ' ἄρα, or, ἀλλ' οὖν, but then, however, Hdt., etc.
2. ἀλλὰ γάρ, Lat. enimvero, but really, certainly, attic
3. ἀλλ' ἦ in questions, Lat. an vero? ergo? Plat.: cf. ἀλλ' ἤ (suo loco).
Frisk Etymology German
ἀλλά: {allá}
Meaning: aber, sondern.
See also: S. ἄλλος.
Page 1,75
Chinese
原文音譯:¢ll£ 阿拉
詞類次數:連詞(636)
原文字根:變更 相當於: (רַק)
字義溯源:其餘的,乃是,但,然而,究竟,只是,只要,卻,反,反之,反而,反倒,寧可,倒,連,竟,就,就是,總要,惟有,惟獨,並且,不過,而且,其實,究竟;源自 (ἄλλος)*=別的。此編號和合本有六十餘個不同的譯字
出現次數:總共(640);太(37);可(44);路(38);約(101);徒(30);羅(69);林前(73);林後(68);加(23);弗(13);腓(15);西(3);帖前(13);帖後(5);提前(12);提後(12);多(4);門(2);來(16);雅(5);彼前(16);彼後(6);約壹(13);約貳(4);約叄(3);猶(2);啓(13)
譯字彙編:
1) 乃是(167)數量太多,不能盡錄;
2) 然而(52) 太24:6; 可7:25; 可9:13; 可13:24; 可14:36; 可14:49; 路11:42; 路14:10; 約4:23; 約5:34; 約7:27; 約8:37; 約8:55; 約12:27; 約13:10; 約15:25; 約16:7; 約16:20; 徒4:17; 徒13:25; 徒20:24; 徒26:16; 羅5:14; 羅8:37; 羅10:16; 羅10:18; 羅11:4; 林前8:6; 林前9:12; 林前14:20; 林前15:39; 加1:8; 加4:23; 加4:30; 腓2:17; 腓2:27; 腓3:8; 帖前2:4; 提前1:13; 提前1:16; 提後1:12; 提後2:9; 提後3:9; 來10:3; 雅2:18; 彼前3:14; 啓2:4; 啓2:6; 啓2:14; 啓2:20; 啓3:4; 啓20:6;
3) 卻(52) 太6:13; 可7:5; 可10:27; 路11:4; 路22:53; 約3:8; 約6:39; 約7:10; 約8:12; 約9:9; 約10:8; 約11:30; 約17:9; 約17:15; 約17:20; 徒5:13; 徒18:21; 羅4:16; 羅4:24; 羅9:24; 羅13:5; 林前1:27; 林後4:8; 林後4:8; 林後4:9; 林後4:9; 林後4:16; 林後5:16; 林後8:21; 林後9:12; 林後12:16; 林後13:3; 林後13:4; 林後13:4; 加6:13; 弗5:4; 腓1:29; 腓2:4; 腓2:27; 帖前1:5; 提前5:13; 提後2:20; 來11:13; 來12:26; 彼前2:25; 彼後2:5; 約壹2:2; 約壹2:19; 約貳1:1; 約貳1:12; 約叄1:13; 啓2:9;
4) 但(45) 太9:12; 太15:11; 可5:19; 可13:11; 可14:28; 路5:38; 路14:13; 路22:36; 約1:31; 約5:42; 約7:28; 約7:49; 約8:26; 約8:49; 約9:31; 約11:11; 約11:42; 約14:31; 約15:21; 約16:12; 約16:33; 徒1:8; 羅1:32; 羅10:2; 羅14:20; 林前6:12; 林前6:12; 林前8:7; 林前9:2; 林前10:23; 林前10:23; 林前12:24; 林前14:19; 林前15:10; 林前15:46; 林後3:14; 林後7:6; 加2:3; 加2:14; 加3:12; 加4:8; 帖前2:2; 彼前2:20; 約叄1:9; 啓17:12;
5) 乃(41) 太22:30; 可3:29; 可12:25; 路8:52; 路24:6; 約3:28; 約5:22; 約13:10; 約19:21; 徒4:32; 徒26:29; 羅3:27; 羅6:14; 羅6:15; 羅8:9; 羅9:11; 羅9:16; 林前4:20; 林前10:20; 林前10:24; 林後2:17; 林後2:17; 林後4:2; 林後8:13; 加3:16; 加4:2; 加4:17; 弗2:19; 弗5:18; 弗5:27; 帖前2:13; 提前2:12; 提後2:24; 門1:14; 彼前3:15; 彼前3:21; 彼後2:4; 彼後3:9; 約壹2:7; 約壹2:16; 約壹2:27;
6) 只(21) 太6:18; 太16:23; 可1:45; 可8:33; 可11:23; 路8:27; 路18:13; 約5:30; 約12:42; 約16:6; 羅8:4; 羅9:32; 林前5:8; 林前10:33; 林後1:9; 林後1:19; 林後4:2; 弗4:29; 提前5:1; 猶1:9; 啓9:5;
7) 只是(18) 可13:7; 可13:20; 路6:27; 路21:9; 約1:33; 約6:9; 約6:36; 約6:64; 約7:44; 羅4:2; 羅7:7; 羅8:26; 羅16:18; 林前7:7; 林後10:13; 腓3:7; 帖前2:7; 來4:2;
8) 乃要(15) 路1:60; 約6:27; 約16:25; 約18:40; 徒1:4; 羅12:3; 帖前5:15; 帖後3:15; 提前2:10; 提前5:23; 來3:13; 彼前1:15; 彼前3:4; 約壹3:18; 約貳1:8;
9) 只要(15) 太8:4; 太26:39; 可1:44; 可6:9; 可14:36; 路5:14; 路7:7; 路22:42; 約19:24; 徒15:20; 羅12:2; 林前7:19; 弗6:4; 腓4:6; 提前6:17;
10) 而(11) 可8:33; 林前15:40; 林後7:11; 林後7:11; 林後7:11; 林後7:11; 林後7:11; 林後7:11; 林後8:10; 約壹4:18; 啓10:9;
11) 並且(11) 約4:14; 約16:2; 徒21:24; 羅4:12; 羅5:3; 羅5:11; 林後1:9; 林後7:7; 林後8:19; 腓1:18; 提後4:8;
12) 總要(10) 約7:24; 約20:27; 羅13:14; 林前10:13; 加5:13; 西3:22; 帖前5:6; 提後1:8; 彼前2:16; 約壹4:1;
13) 反倒(8) 羅11:11; 林後6:4; 林後7:5; 加4:14; 腓1:20; 腓2:7; 帖後3:11; 提後1:17;
14) 反(7) 太27:24; 可5:26; 路12:51; 約3:16; 徒7:39; 羅4:20; 加2:7;
15) 反而(7) 約3:36; 約10:5; 徒26:20; 羅8:32; 提前6:2; 提後4:3; 來12:11;
16) 就是(7) 路12:7; 路23:15; 徒21:13; 羅16:4; 林前3:2; 腓2:12; 彼前2:18;
17) 並(6) 路16:21; 約5:18; 約11:52; 林前6:11; 林後1:13; 猶1:6;
18) 惟獨(6) 太7:21; 太9:17; 羅9:7; 羅9:8; 加1:17; 加5:6;
19) 倒(6) 路22:26; 約10:1; 羅7:19; 林前9:12; 帖後2:12; 帖後3:8;
20) 卻是(5) 林前4:15; 林前9:27; 林前11:8; 林後11:6; 西2:5;
21) 惟有(5) 可7:15; 約12:49; 約19:34; 林前3:6; 西3:11;
22) 其實(5) 太20:26; 徒7:48; 徒15:11; 羅2:29; 林後11:1;
23) 就(4) 羅8:23; 羅15:3; 羅15:21; 林前2:9;
24) 倘(4) 路13:3; 路13:5; 路16:30; 林前7:21;
25) 但是(4) 太8:8; 約12:16; 約13:18; 林前6:11;
26) 倒要(4) 羅6:13; 羅12:16; 來10:25; 彼前4:13;
27) 連(4) 約13:9; 徒19:2; 徒27:10; 林前4:3;
28) 可是(3) 約10:26; 林前10:5; 加4:29;
29) 不過(3) 太13:21; 可4:17; 可9:22;
30) 卻要(3) 弗5:17; 提前4:12; 約叄1:11;
31) 竟(3) 太17:12; 太18:30; 提後4:16;
32) 到底(3) 太11:8; 路7:25; 羅10:8;
33) 乃在(3) 林前7:4; 林前7:4; 林前9:21;
34) 甚至(3) 林後3:15; 帖前2:8; 多1:15;
35) 反要(3) 羅11:20; 羅12:21; 多2:10;
36) 正(2) 徒2:16; 約壹2:21;
37) 於是(2) 約11:54; 羅1:21;
38) 若(2) 太5:39; 可11:32;
39) 乃因(2) 約11:51; 來10:39;
40) 也(2) 徒19:26; 林後2:5;
41) 而且(2) 徒19:27; 帖前1:8;
42) 只能(2) 林前3:1; 林後13:8;
43) 才(2) 可2:17; 路5:31;
44) 還(2) 可6:52; 羅9:10;
45) 這樣(2) 羅6:5; 弗5:24;
46) 且(2) 林前6:11; 弗1:21;
47) 為此(2) 太9:18; 羅12:20;
48) 究竟(2) 太11:9; 路7:26;
49) 如今(2) 約11:15; 約16:4;
50) 或(1) 林前15:35;
51) 反使(1) 林前12:25;
52) 不但如此(1) 林前12:22;
53) 無奈(1) 林前14:17;
54) 不過是(1) 林前15:37;
55) 便(1) 林後2:13;
56) 乃是用(1) 林後3:3;
57) 總是(1) 弗5:29;
58) 只從(1) 彼前4:2;
59) 乃憑(1) 彼前1:19;
60) 實乃(1) 彼後3:9;
61) 這乃(1) 約壹2:19;
62) 豈⋯麼(1) 路17:8;
63) 及至(1) 啓10:7;
64) 豈(1) 來3:16;
65) 只以(1) 腓2:3;
66) 也都(1) 林後7:14;
67) 乃為(1) 林後5:15;
68) 既(1) 林後8:7;
69) 卻把(1) 加3:22;
70) 當(1) 弗5:15;
71) 縱(1) 林後4:16;
72) 原來(1) 徒10:35;
73) 不但(1) 路24:21;
74) 可以(1) 可16:7;
75) 再者(1) 路24:22;
76) 為了(1) 約18:28;
77) 現在(1) 徒9:6;
78) 總(1) 可14:29;
79) 卻不(1) 可4:22;
80) 除了(1) 太19:11;
81) 至(1) 太21:21;
82) 惟(1) 可2:22;
83) 必(1) 可3:26;
84) 該(1) 徒10:20;
85) 叫(1) 徒16:37;
86) 無非是(1) 林前3:5;
87) 只在乎(1) 羅14:17;
88) 只在(1) 林前3:7;
89) 卻也(1) 林前4:4;
90) 竟是(1) 林前6:6;
91) 反之(1) 羅14:13;
92) 寧可(1) 羅12:19;
93) 只管(1) 徒18:9;
94) 難道(1) 羅5:15;
95) 倒去(1) 羅7:15;
96) 再(1) 羅10:19;
97) 倒是(1) 林前6:8