Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

εἰ: Difference between revisions

From LSJ

πολλὰ μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου → there is many a slip twixt cup and lip, there's many a slip twixt cup and lip, there's many a slip 'twixt cup and lip, there's many a slip twixt the cup and the lip, there's many a slip 'twixt the cup and the lip

Source
m (Text replacement - "m’" to "m'")
m (Text replacement - "n’é" to "n'é")
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>épq. et dor.</i> [[αἰ]];<br /><i>conj. usitée dans les prop. conditionnelles, dans les prop. interr. indirectes et pour marquer une simple éventualité</i> : « si »;<br />• <b>A.</b> <i>Propositions conditionnelles</i> : [[εἰ]] δόκει, πλέωμεν SOPH si tu en es d'avis, embarquons-nous et partons ; [[εἰ]] δ’ [[οὕτω]] τοῦτ’ ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον [[εἶναι]] IL s'il en est comme tu le dis, c’est qu’apparemment cela m'est agréable ; [[εἰ]] [[οὗτοι]] [[ὀρθῶς]] ἀπέστησαν, [[ὑμεῖς]] ἂν [[οὐ]] χρεὼν ἄρχοιτε THC s'ils ont eu le droit de se révolter, c’est qu’alors vous commanderiez sans droit ; [[οὐκ]] ἂν νήσων ἐκράτει, [[εἰ]] [[μή]] [[τι]] καὶ ναυτικὸν εἶχεν THC (Agamemnon) n’aurait pas commandé aux îles, s'il n’avait pas eu en même temps une certaine force navale ; [[εἰ]] μὴ [[ὑμεῖς]] ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα XÉN si vous n’étiez pas venus, nous aurions marché contre le grand roi ; [[εἰ]] μὴ βοηθήσετε, [[οὐ]] περιέσται [[τἀκεῖ]] THC si vous n’envoyez pas de secours, la situation là-bas sera intenable ; ποτὸν δὲ [[πᾶν]] ἡδὺ [[ἦν]] [[τῷ]] Σωκράτει διὰ τὸ μὴ πίνειν, [[εἰ]] μὴ διψῴη XÉN toute boisson était agréable à Socrate, parce qu’il ne buvait que s'il avait soif ; εἴ [[του]] φίλων βλέψειεν οἰκετῶν [[δέμας]], ἔκλαιεν ἡ [[δύστηνος]] εἰσορωμένη SOPH apercevait-elle quelqu’un des serviteurs qui lui étaient chers, l'infortunée pleurait en le regardant ; εἴ [[τις]] ἀντείποι, εὐθὺς τεθνήκει THC tout homme qui contredisait était un homme mort ; εἴ [[τίς]] [[τι]] ἐπηρώτα, ἀπεκρίνοντο THC quelqu’un demandait-il quelque chose, ils répondaient ; <i>particul. dans une prop. conditionnelle supposant une conséquente comme</i> [[εὖ]] <i>ou</i> [[καλῶς]] [[ἔχει]], « c’est bien » : [[εἰ]] μὲν δώσουσι [[γέρας]]· [[εἰ]] [[δέ]] [[κε]] μὴ δώωσιν, ἐγὼ [[δέ]] κεν αὐτὸς [[ἕλωμαι]] IL s'ils me donnent la récompense (rien de mieux) ; sinon, je saurai la prendre moi-même ; [[εἰ]] μὲν [[σύ]] [[τι]] ἔχεις πρὸς [[ἡμᾶς]] λέγειν· [[εἰ]] δὲ [[μή]], [[ἡμεῖς]] πρὸς σὲ ἔχομεν XÉN si tu as quelque chose à nous dire, (c’est bien) ; sinon, nous avons, nous, à te parler ; <i>dans les prop. optatives commençant par</i> [[εἰ]] γὰρ (<i>épq.</i> αἲ [[γάρ]]) <i>ou qqf</i> [[εἰ]] <i>seul., et qui supposent une prop. antérieure telle que</i> « ce serait chose souhaitable, <i>etc.</i> » ; αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν OD oh ! si les dieux (m')avaient doté d'une telle puissance ! [[εἰ]] γὰρ γενοίμην ἀντὶ [[σοῦ]] [[νεκρός]] EUR ah ! que ne puis-je mourir à ta place ! ἀλλ’ εἴ [[τις]] καλέσειεν IL mais si quelqu’un appelait, <i>càd</i> je voudrais qu’on appelât, <i>etc. À l'emploi de</i> [[εἰ]] <i>conditionnel se rattache l'usage de cette, conjonction après les verbes ou les locut. qui marquent l'étonnement</i> ([[θαυμάζω]]), <i>la satisfaction</i> (ἀγαπῶ), <i>la honte ou la confusion</i> (αἰσχύνομαι, αἰσχρόν ἐστιν), <i>l'indignation ou le mécontentement</i> (ἀγανακτῶ, [[βαρέως]] <i>ou</i> [[χαλεπῶς]] [[φέρω]], λυπεῖ με), <i>etc.</i> ; ἐθαύμαζε δ’ εἴ [[τις]] ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος [[ἀργύριον]] πράττοιτο XÉN il s'étonnait qu’on fît sonner bien haut ses prétentions à la vertu et qu’on battît monnaie ; ἀγανακτῶ [[εἰ]] τὰ μὲν χρήματα λυπεῖ τινας [[ὑμῶν]] [[εἰ]] διαρπασθήσεται, τὴν δ’ Ἑλλάδα πᾶσαν οὑτωσὶ [[Φίλιππος]] εφεξῆς ἁρπάζων [[οὐ]] λυπεῖ DÉM je m'indigne qu’il y en ait parmi vous qui s'affligent à la pensée que leurs biens seront pillés, tandis que le spectacle présent de la Grèce entière ainsi pillée par Philippe ne les afflige pas;<br />• <b>B.</b> <i>Interrogation indirecte</i> : [[σάφα]] δ’ [[οὐκ]] οἶδ’ [[εἰ]] [[θεός]] ἐστιν IL je ne sais pas clairement si c’est un dieu ; οἶδεν οὐδεὶς τὸν θάνατον οὐδ’ [[εἰ]] τυγχάνει πάντων μέγιστον ὂν [[τῶν]] ἀγαθῶν PLAT au sujet de la mort, personne ne sait ce qu’elle est, ni si elle n’est pas le plus grand de tous les biens ; ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν, [[εἰ]] χρὴ πολεμεῖν THC ils voulaient faire voter sur la question de savoir s'il fallait faire la guerre ; ἐβουλεύοντο [[εἴτε]] κατακαύσωσιν… [[εἴτε]] [[τι]] ἄλλο χρήσωνται THC (les Platéens) délibéraient s'ils devaient faire périr (les Thébains) par le feu en incendiant l'édifice, <i>ou</i> prendre quelque autre parti ; ἤρετο εἴ [[τις]] [[ἐμοῦ]] εἴη σοφώτερος PLAT il demandait s'il y avait quelqu’un plus sage que moi ; ἐνετέλλετο εἰρωτᾶν [[εἰ]] οὔ [[τι]] ἐπαισχύνεται HDT il (leur) ordonna de demander (au dieu) s'il n’avait pas quelque honte ; σκοπῶμεν [[εἰ]] [[ἡμῖν]] πρέπει, ἢ οὔ PLAT examinons si cela nous sied ou non ; [[νῦν]] [[ἔμαθον]] ὃ λέγεις· [[εἰ]] δὲ ἀληθές, ἢ [[μή]], πειράσομαι [[μαθεῖν]] PLAT à présent je sais ce que tu dis, mais cela est-il vrai ou non ? c’est ce que je vais tâcher d'apprendre;<br />• <b>C.</b> <i>Idée d'éventualité incertaine</i> : παρέζεο καὶ λαβὲ [[γούνων]], [[αἴ]] [[κέν]] [[πως]] ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι IL va t’asseoir près de (Zeus) et embrasse ses genoux, pour voir s'il voudrait par hasard porter secours aux Troyens ; ἔδοξεν [[οὖν]] Κλεάρχῳ συγγενέσθαι [[τῷ]] Τισσαφέρνει, εἴ [[πως]] δύναιτο παῦσαι [[τὰς]] ὑποψίας XÉN Cléarque jugea bon de s'aboucher avec Tissapherne pour tâcher, s'il le pouvait, de faire cesser ces soupçons ; ἐκπλαγεὶς ἵεται, εἴ [[τι]] δύναιτο βοηθῆσαι XÉN Cyrus consterné s'avance pour voir s'il pourrait porter quelque secours, <i>ou</i> en cas qu’il puisse porter quelque secours;<br />• <b>D.</b> [[εἰ]] <i>joint à certains pronoms ou particules forme diverses locutions</i> :<br /><b>I.</b> <i>avec</i> [[μή]] : [[εἰ]] [[μή]], si … ne pas (<i>lat.</i> nisi), <i>au sens de</i> « sinon » : οὐδὲν ἄλλο σιτέονται [[εἰ]] μὴ ιχθῦς μοῦνον HDT ils ne mangent d'autre mets que du poisson. <i>De même dans les locut.</i> [[εἰ]] μὴ [[ὅσον]], excepté seulement ; [[εἰ]] μὴ [[εἰ]] (<i>cf. lat.</i> nisi si) <i>m. sign.</i> ; [[εἰ]] δὲ [[μή]] (<i>lat.</i> si minus, sin aliter) sinon, autrement ; [[εἰ]] μὴ [[ἄρα]] (<i>lat.</i> nisi forte), [[εἰ]] [[μή]] [[πέρ]] [[γε]], à moins toutefois que;<br /><b>II.</b> <i>avec</i> δὲ : [[εἰ]] [[δέ]], sinon ; [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]], [[εἰ]] δ’ [[ἄγετε]], <i>simpl.</i> [[εἰ]] [[δέ]], eh bien ! voyons ! [[εἰ]] δ’ ἄγ’ ἐγὼν αὐτὸς δικάσω IL eh bien ! voyons, je proposerai pour ma part une décision ; Ἀντίλοχ’, [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]] [[δεῦρο]] IL eh bien ! voyons, Antilokhos, viens ici : [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]] [[μήν]], πείρησαι IL eh bien ! voyons, essaie ; [[εἰ]] [[δέ]], σὺ [[μέν]] [[μευ]] ἄκουσον IL mais voyons, toi, écoute-moi ; [[εἰ]] δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων IL eh bien ! qu’ils fuient, eux aussi;<br /><b>III.</b> <i>avec divers pronoms, conjonctions ou particules</i>;<br /><b>1</b> <i>avec</i> [[τις]] <i>ou</i> [[τι]] : εἴ [[τις]] (<i>lat.</i> si quis) s'il en fut jamais, ὄτλον ἄλγιστον [[ἔσχον]], εἴ [[τις]] Αἰτωλὶς [[γυνή]] SOPH (moi qui) avais à redouter, si jamais femme d'Étolie eut à le craindre, le joug (de l'hymen) le plus douloureux ; <i>particul. avec</i> [[ἄλλος]] : εἴ [[τις]] [[ἄλλος]], εἴ [[τις]] καὶ [[ἄλλος]] (v. [[ἄλλος]]) : ἔκαιον καὶ χιλὸν καὶ εἴ [[τι]] ἄλλο χρήσιμον [[ἦν]] XÉN ils brûlaient le fourrage et tout ce qui pouvait être de quelque utilité;<br /><b>2</b> εἴ ποτε, si jamais (il en fut ainsi) : εἴ [[ποτέ]] [[τοι]] ἐπὶ νηὸν [[ἔρεψα]], [[τόδε]] μοι [[κρήηνον]] [[ἐέλδωρ]] IL s'il est vrai que <i>litt.</i> si jamais je t’ai construit un temple, exauce mon désir;<br /><b>3</b> εἴ ποθι, si jamais (il en fut ainsi);<br /><b>4</b> εἴ ποθεν, si de quelque lieu;<br /><b>5</b> εἴ που, si en qqe façon ; εἴ [[τί]] που OD <i>m. sign.</i><br /><b>6</b> εἴ [[πως]] si en qqe manière, si par hasard;<br /><b>7</b> <i>avec</i> γὰρ : [[εἰ]] [[γάρ]] (<i>v. ci-dessus</i>);<br /><b>8</b> <i>avec</i> -θε (v. [[εἴθε]]);<br /><b>9</b> <i>avec</i> καὶ : [[εἰ]] [[καί]], ἐὰν [[καί]], <i>ou</i> καὶ [[εἰ]], καὶ [[ἐάν]], même si, quand bien même, alors même que, <i>etc. (cf. lat.</i> etsi, etiamsi) : πάντες ποταμοί, [[εἰ]] καὶ [[πρόσω]] [[τῶν]] πηγῶν ἄποροι εἰσι, προΐουσι πρὸς [[τὰς]] πηγὰς διαβατοὶ γίγνονται XÉN tous les fleuves, alors même qu’on ne peut les franchir loin de leur source, deviennent guéables, si l'on s'avance dans le voisinage des sources ; Μυσοῖς βασιλεὺς πολλοὺς μὲν ἡγεμόνας ἂν δοίη καὶ ὁδοιποιήσειέ γ’ ἂν αὐτοῖς, καὶ [[εἰ]] σὺν τεθρίπποις βούλοιντο [[ἀπιέναι]] XÉN le roi donnerait aux Mysiens des guides nombreux ; bien plus, il leur fraierait des routes, alors même qu’ils voudraient se retirer avec des attelages à quatre chevaux;<br /><b>10</b> <i>avec</i> [[ὡς]] <i>ou</i> [[ὥσπερ]] : [[ὡς]] [[εἰ]], [[ὡς]] εἴ [[τις]], [[ὥσπερ]] [[εἰ]] (v. [[ὡς]] <i>et</i> [[ὥσπερ]]);<br /><b>11</b> <i>avec</i> [[δή]] : [[εἰ]] [[δή]] (v. [[δή]]);<br /><b>12</b> <i>avec</i> περ : [[εἴπερ]] (<i>v. ce mot</i>);<br /><b>13</b> <i>avec</i> [[γε]] : εἴ [[γε]] (v. [[γε]]);<br /><b>14</b> <i>avec</i> [[τε]] (v. [[εἴτε]]);<br />• <b>E.</b> <i>Crases</i> : [[εἰ]] <i>se joint par crase</i>;<br /><b>1</b> <i>à</i> [[ἄν]] &gt; [[ἐάν]], <i>par contract</i>. [[ἤν]] ou [[ἄν]] (v. [[ἐάν]] <i>et ci-dessus</i>);<br /><b>2</b> <i>à</i> [[καί]] &gt; [[κεἰ]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incert.
|btext=<i>épq. et dor.</i> [[αἰ]];<br /><i>conj. usitée dans les prop. conditionnelles, dans les prop. interr. indirectes et pour marquer une simple éventualité</i> : « si »;<br />• <b>A.</b> <i>Propositions conditionnelles</i> : [[εἰ]] δόκει, πλέωμεν SOPH si tu en es d'avis, embarquons-nous et partons ; [[εἰ]] δ’ [[οὕτω]] τοῦτ’ ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον [[εἶναι]] IL s'il en est comme tu le dis, c’est qu’apparemment cela m'est agréable ; [[εἰ]] [[οὗτοι]] [[ὀρθῶς]] ἀπέστησαν, [[ὑμεῖς]] ἂν [[οὐ]] χρεὼν ἄρχοιτε THC s'ils ont eu le droit de se révolter, c’est qu’alors vous commanderiez sans droit ; [[οὐκ]] ἂν νήσων ἐκράτει, [[εἰ]] [[μή]] [[τι]] καὶ ναυτικὸν εἶχεν THC (Agamemnon) n’aurait pas commandé aux îles, s'il n’avait pas eu en même temps une certaine force navale ; [[εἰ]] μὴ [[ὑμεῖς]] ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα XÉN si vous n'étiez pas venus, nous aurions marché contre le grand roi ; [[εἰ]] μὴ βοηθήσετε, [[οὐ]] περιέσται [[τἀκεῖ]] THC si vous n’envoyez pas de secours, la situation là-bas sera intenable ; ποτὸν δὲ [[πᾶν]] ἡδὺ [[ἦν]] [[τῷ]] Σωκράτει διὰ τὸ μὴ πίνειν, [[εἰ]] μὴ διψῴη XÉN toute boisson était agréable à Socrate, parce qu’il ne buvait que s'il avait soif ; εἴ [[του]] φίλων βλέψειεν οἰκετῶν [[δέμας]], ἔκλαιεν ἡ [[δύστηνος]] εἰσορωμένη SOPH apercevait-elle quelqu’un des serviteurs qui lui étaient chers, l'infortunée pleurait en le regardant ; εἴ [[τις]] ἀντείποι, εὐθὺς τεθνήκει THC tout homme qui contredisait était un homme mort ; εἴ [[τίς]] [[τι]] ἐπηρώτα, ἀπεκρίνοντο THC quelqu’un demandait-il quelque chose, ils répondaient ; <i>particul. dans une prop. conditionnelle supposant une conséquente comme</i> [[εὖ]] <i>ou</i> [[καλῶς]] [[ἔχει]], « c’est bien » : [[εἰ]] μὲν δώσουσι [[γέρας]]· [[εἰ]] [[δέ]] [[κε]] μὴ δώωσιν, ἐγὼ [[δέ]] κεν αὐτὸς [[ἕλωμαι]] IL s'ils me donnent la récompense (rien de mieux) ; sinon, je saurai la prendre moi-même ; [[εἰ]] μὲν [[σύ]] [[τι]] ἔχεις πρὸς [[ἡμᾶς]] λέγειν· [[εἰ]] δὲ [[μή]], [[ἡμεῖς]] πρὸς σὲ ἔχομεν XÉN si tu as quelque chose à nous dire, (c’est bien) ; sinon, nous avons, nous, à te parler ; <i>dans les prop. optatives commençant par</i> [[εἰ]] γὰρ (<i>épq.</i> αἲ [[γάρ]]) <i>ou qqf</i> [[εἰ]] <i>seul., et qui supposent une prop. antérieure telle que</i> « ce serait chose souhaitable, <i>etc.</i> » ; αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν OD oh ! si les dieux (m')avaient doté d'une telle puissance ! [[εἰ]] γὰρ γενοίμην ἀντὶ [[σοῦ]] [[νεκρός]] EUR ah ! que ne puis-je mourir à ta place ! ἀλλ’ εἴ [[τις]] καλέσειεν IL mais si quelqu’un appelait, <i>càd</i> je voudrais qu’on appelât, <i>etc. À l'emploi de</i> [[εἰ]] <i>conditionnel se rattache l'usage de cette, conjonction après les verbes ou les locut. qui marquent l'étonnement</i> ([[θαυμάζω]]), <i>la satisfaction</i> (ἀγαπῶ), <i>la honte ou la confusion</i> (αἰσχύνομαι, αἰσχρόν ἐστιν), <i>l'indignation ou le mécontentement</i> (ἀγανακτῶ, [[βαρέως]] <i>ou</i> [[χαλεπῶς]] [[φέρω]], λυπεῖ με), <i>etc.</i> ; ἐθαύμαζε δ’ εἴ [[τις]] ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος [[ἀργύριον]] πράττοιτο XÉN il s'étonnait qu’on fît sonner bien haut ses prétentions à la vertu et qu’on battît monnaie ; ἀγανακτῶ [[εἰ]] τὰ μὲν χρήματα λυπεῖ τινας [[ὑμῶν]] [[εἰ]] διαρπασθήσεται, τὴν δ’ Ἑλλάδα πᾶσαν οὑτωσὶ [[Φίλιππος]] εφεξῆς ἁρπάζων [[οὐ]] λυπεῖ DÉM je m'indigne qu’il y en ait parmi vous qui s'affligent à la pensée que leurs biens seront pillés, tandis que le spectacle présent de la Grèce entière ainsi pillée par Philippe ne les afflige pas;<br />• <b>B.</b> <i>Interrogation indirecte</i> : [[σάφα]] δ’ [[οὐκ]] οἶδ’ [[εἰ]] [[θεός]] ἐστιν IL je ne sais pas clairement si c’est un dieu ; οἶδεν οὐδεὶς τὸν θάνατον οὐδ’ [[εἰ]] τυγχάνει πάντων μέγιστον ὂν [[τῶν]] ἀγαθῶν PLAT au sujet de la mort, personne ne sait ce qu’elle est, ni si elle n’est pas le plus grand de tous les biens ; ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν, [[εἰ]] χρὴ πολεμεῖν THC ils voulaient faire voter sur la question de savoir s'il fallait faire la guerre ; ἐβουλεύοντο [[εἴτε]] κατακαύσωσιν… [[εἴτε]] [[τι]] ἄλλο χρήσωνται THC (les Platéens) délibéraient s'ils devaient faire périr (les Thébains) par le feu en incendiant l'édifice, <i>ou</i> prendre quelque autre parti ; ἤρετο εἴ [[τις]] [[ἐμοῦ]] εἴη σοφώτερος PLAT il demandait s'il y avait quelqu’un plus sage que moi ; ἐνετέλλετο εἰρωτᾶν [[εἰ]] οὔ [[τι]] ἐπαισχύνεται HDT il (leur) ordonna de demander (au dieu) s'il n’avait pas quelque honte ; σκοπῶμεν [[εἰ]] [[ἡμῖν]] πρέπει, ἢ οὔ PLAT examinons si cela nous sied ou non ; [[νῦν]] [[ἔμαθον]] ὃ λέγεις· [[εἰ]] δὲ ἀληθές, ἢ [[μή]], πειράσομαι [[μαθεῖν]] PLAT à présent je sais ce que tu dis, mais cela est-il vrai ou non ? c’est ce que je vais tâcher d'apprendre;<br />• <b>C.</b> <i>Idée d'éventualité incertaine</i> : παρέζεο καὶ λαβὲ [[γούνων]], [[αἴ]] [[κέν]] [[πως]] ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι IL va t’asseoir près de (Zeus) et embrasse ses genoux, pour voir s'il voudrait par hasard porter secours aux Troyens ; ἔδοξεν [[οὖν]] Κλεάρχῳ συγγενέσθαι [[τῷ]] Τισσαφέρνει, εἴ [[πως]] δύναιτο παῦσαι [[τὰς]] ὑποψίας XÉN Cléarque jugea bon de s'aboucher avec Tissapherne pour tâcher, s'il le pouvait, de faire cesser ces soupçons ; ἐκπλαγεὶς ἵεται, εἴ [[τι]] δύναιτο βοηθῆσαι XÉN Cyrus consterné s'avance pour voir s'il pourrait porter quelque secours, <i>ou</i> en cas qu’il puisse porter quelque secours;<br />• <b>D.</b> [[εἰ]] <i>joint à certains pronoms ou particules forme diverses locutions</i> :<br /><b>I.</b> <i>avec</i> [[μή]] : [[εἰ]] [[μή]], si … ne pas (<i>lat.</i> nisi), <i>au sens de</i> « sinon » : οὐδὲν ἄλλο σιτέονται [[εἰ]] μὴ ιχθῦς μοῦνον HDT ils ne mangent d'autre mets que du poisson. <i>De même dans les locut.</i> [[εἰ]] μὴ [[ὅσον]], excepté seulement ; [[εἰ]] μὴ [[εἰ]] (<i>cf. lat.</i> nisi si) <i>m. sign.</i> ; [[εἰ]] δὲ [[μή]] (<i>lat.</i> si minus, sin aliter) sinon, autrement ; [[εἰ]] μὴ [[ἄρα]] (<i>lat.</i> nisi forte), [[εἰ]] [[μή]] [[πέρ]] [[γε]], à moins toutefois que;<br /><b>II.</b> <i>avec</i> δὲ : [[εἰ]] [[δέ]], sinon ; [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]], [[εἰ]] δ’ [[ἄγετε]], <i>simpl.</i> [[εἰ]] [[δέ]], eh bien ! voyons ! [[εἰ]] δ’ ἄγ’ ἐγὼν αὐτὸς δικάσω IL eh bien ! voyons, je proposerai pour ma part une décision ; Ἀντίλοχ’, [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]] [[δεῦρο]] IL eh bien ! voyons, Antilokhos, viens ici : [[εἰ]] δ’ [[ἄγε]] [[μήν]], πείρησαι IL eh bien ! voyons, essaie ; [[εἰ]] [[δέ]], σὺ [[μέν]] [[μευ]] ἄκουσον IL mais voyons, toi, écoute-moi ; [[εἰ]] δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων IL eh bien ! qu’ils fuient, eux aussi;<br /><b>III.</b> <i>avec divers pronoms, conjonctions ou particules</i>;<br /><b>1</b> <i>avec</i> [[τις]] <i>ou</i> [[τι]] : εἴ [[τις]] (<i>lat.</i> si quis) s'il en fut jamais, ὄτλον ἄλγιστον [[ἔσχον]], εἴ [[τις]] Αἰτωλὶς [[γυνή]] SOPH (moi qui) avais à redouter, si jamais femme d'Étolie eut à le craindre, le joug (de l'hymen) le plus douloureux ; <i>particul. avec</i> [[ἄλλος]] : εἴ [[τις]] [[ἄλλος]], εἴ [[τις]] καὶ [[ἄλλος]] (v. [[ἄλλος]]) : ἔκαιον καὶ χιλὸν καὶ εἴ [[τι]] ἄλλο χρήσιμον [[ἦν]] XÉN ils brûlaient le fourrage et tout ce qui pouvait être de quelque utilité;<br /><b>2</b> εἴ ποτε, si jamais (il en fut ainsi) : εἴ [[ποτέ]] [[τοι]] ἐπὶ νηὸν [[ἔρεψα]], [[τόδε]] μοι [[κρήηνον]] [[ἐέλδωρ]] IL s'il est vrai que <i>litt.</i> si jamais je t’ai construit un temple, exauce mon désir;<br /><b>3</b> εἴ ποθι, si jamais (il en fut ainsi);<br /><b>4</b> εἴ ποθεν, si de quelque lieu;<br /><b>5</b> εἴ που, si en qqe façon ; εἴ [[τί]] που OD <i>m. sign.</i><br /><b>6</b> εἴ [[πως]] si en qqe manière, si par hasard;<br /><b>7</b> <i>avec</i> γὰρ : [[εἰ]] [[γάρ]] (<i>v. ci-dessus</i>);<br /><b>8</b> <i>avec</i> -θε (v. [[εἴθε]]);<br /><b>9</b> <i>avec</i> καὶ : [[εἰ]] [[καί]], ἐὰν [[καί]], <i>ou</i> καὶ [[εἰ]], καὶ [[ἐάν]], même si, quand bien même, alors même que, <i>etc. (cf. lat.</i> etsi, etiamsi) : πάντες ποταμοί, [[εἰ]] καὶ [[πρόσω]] [[τῶν]] πηγῶν ἄποροι εἰσι, προΐουσι πρὸς [[τὰς]] πηγὰς διαβατοὶ γίγνονται XÉN tous les fleuves, alors même qu’on ne peut les franchir loin de leur source, deviennent guéables, si l'on s'avance dans le voisinage des sources ; Μυσοῖς βασιλεὺς πολλοὺς μὲν ἡγεμόνας ἂν δοίη καὶ ὁδοιποιήσειέ γ’ ἂν αὐτοῖς, καὶ [[εἰ]] σὺν τεθρίπποις βούλοιντο [[ἀπιέναι]] XÉN le roi donnerait aux Mysiens des guides nombreux ; bien plus, il leur fraierait des routes, alors même qu’ils voudraient se retirer avec des attelages à quatre chevaux;<br /><b>10</b> <i>avec</i> [[ὡς]] <i>ou</i> [[ὥσπερ]] : [[ὡς]] [[εἰ]], [[ὡς]] εἴ [[τις]], [[ὥσπερ]] [[εἰ]] (v. [[ὡς]] <i>et</i> [[ὥσπερ]]);<br /><b>11</b> <i>avec</i> [[δή]] : [[εἰ]] [[δή]] (v. [[δή]]);<br /><b>12</b> <i>avec</i> περ : [[εἴπερ]] (<i>v. ce mot</i>);<br /><b>13</b> <i>avec</i> [[γε]] : εἴ [[γε]] (v. [[γε]]);<br /><b>14</b> <i>avec</i> [[τε]] (v. [[εἴτε]]);<br />• <b>E.</b> <i>Crases</i> : [[εἰ]] <i>se joint par crase</i>;<br /><b>1</b> <i>à</i> [[ἄν]] &gt; [[ἐάν]], <i>par contract</i>. [[ἤν]] ou [[ἄν]] (v. [[ἐάν]] <i>et ci-dessus</i>);<br /><b>2</b> <i>à</i> [[καί]] &gt; [[κεἰ]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incert.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth

Revision as of 17:15, 5 September 2022

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: εἰ Medium diacritics: εἰ Low diacritics: ει Capitals: ΕΙ
Transliteration A: ei Transliteration B: ei Transliteration C: ei Beta Code: ei)

English (LSJ)

Att.-Ion. and Arc. (for εἰκ, v. infr. ΙΙ ad init.), = Dor. and Aeol. αἰ, αἰκ (q.v.), Cypr. A ἤ Inscr.Cypr.135.10 H., both εἰ and αἰ in Ep.:— Particle used interjectionally with imper. and to express a wish, but usually either in conditions, if, or in indirect questions, whether. In the former use its regular negative is μή; in the latter, οὐ. A INTERJECTIONALLY, in Hom., come now! c. imper., εἰ δὲ… ἄκουσον Il.9.262; εἰ δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων ib.46; most freq. with ἄγε (q.v.), 1.302, al. 2 in wishes, c. opt., ἀλλ' εἴ τις… καλέσειεν 10.111, cf. 24.74; so later, εἴ μοι ξυνείη μοῖρα S.OT863 (lyr.); εἴ μοι γένοιτο φθόγγος ἐν βραχίοσιν E.Hec.836: more freq. followed by γάρ, αἲ γὰρ δὴ οὕτως εἴη Il.4.189, al.; εἰ γὰρ γενοίμην ἀντὶ σοῦ νεκρός E.Hipp. 1410; εἰ γὰρ γένοιτο X.Cyr.6.1.38; εἰ γὰρ ἐν τούτῳ εἴη Pl.Prt.310d; of unattained wishes, in Hom. only c. opt., εἰ γὰρ ἐγὼν… Διὸς πάϊς αἰγιόχοιο εἴην Il.13.825; Ζεῦ πάτερ, αἰ γὰρ ἐμὸς πόσις εἴη Alcm.29; later with past tenses of ind., εἰ γάρ μ' ὑπὸ γῆν… ἧκεν A.Pr.152 (anap.); εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον ὥστε… E.Alc.1072: twice in Od. c. inf. (cf. the use of inf. in commands), αἰ γὰρ τοῖος ἐὼν… ἐμὸς γαμβρὸς καλέεσθαι 7.311, cf. 24.376. b εἴθε, Ep. αἴθε, is freq. used in wishes in the above constructions, εἴθε οἱ αὐτῷ Ζεὺς ἀγαθὸν τελέσειεν 2.33; εἴθ' ὣς ἡβώοιμι Il.7.157; ἰὼ γᾶ, εἴθ' ἔμ' ἐδέξω A.Ag.1537 (lyr.); εἴθε σοι, ὦ Περίκλεις, τότε συνεγενόμην X.Mem.1.2.46: later c. inf., γαίης χθαμαλωτέρη εἴθε… κεῖσθαι AP9.284 (Crin.). c εἰ γάρ, εἴθε are also used with ὤφελον (Ep. ὤφελλον), of past unattained wishes, αἴθ' ὤφελλες στρατοῦ ἄλλου σημαίνειν Il.14.84; εἰ γὰρ ὤφελον [κατιδεῖν] Pl.R.432c. d followed by a clause expressing a consequence of the fulfilment of the wish, αἰ γὰρ τοῦτο… ἔπος τετελεσμένον εἴη· τῷ κε τάχα γνοίης… Od. 15.536, cf. 17.496, al.; sometimes hard to distinguish from εἰ in conditions (which may be derived from this use), εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη Il.7.28. B IN CONDITIONS, if: I with INDIC., 1 with all tenses (for fut., v. infr. 2), to state a condition, with nothing implied as to its fulfilment, εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι but if this is so, it will be... Il.1.564: any form of the Verb may stand in apodosi, εἰ θεοί τι δρῶσιν αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶν θεοί E.Fr.292.7; εἰ δοκεῖ, πλέωμεν S.Ph. 526; εἰ Φαῖδρον ἀγνοῶ, καὶ ἐμαυτοῦ ἐπιλέλησμαι Pl.Phdr.228a; κάκιστ' ἀπολοίμην, Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ Ar.Ra.579, cf. Od.17.475; εἰ θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν αἰσχροκερδής· εἰ δ' αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ Pl.R.408c; εἰ ταῦτα λέγων διαφθείρω τοὺς νέους, ταῦτ' ἂν εἴη βλαβερά Id.Ap.30b, cf. 25b; εἰ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε if these were right in their revolt, (it would follow that) you rule when you have no right, Th.3.40. b to express a general condition, if ever, whenever, sometimes with pres., εἴ τις δύο ἢ καὶ πλείους τις ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν S.Tr.943: with impf., εἴ τίς τι ἠρώτα ἀπεκρίνοντο Th.7.10: rarely with aor., D.S.31.26.1, S.E.P.1.84; cf. 111.2. 2 with fut. (much less freq. than ἐάν c. subj.), either to express a future supposition emphatically, εἰ φθάσομεν τοὺς πολεμίους κατακαίνοντες οὐδεὶς ἡμῶν ἀποθανεῖται X.Cyr.7.1.19; εἰ μὴ βοηθήσετε οὐ περιέσται τἀκεῖ Th.6.91; εἰ αὕτη ἡ πόλις ληφθήσεται, ἔχεται ἡ πᾶσα Σικελία ibid.; in threats or warnings, εἰ μὴ καθέξεις γλῶσσαν ἔσται σοι κακά E.Fr.5; εἰ τιμωρήσεις Πατρόκλῳ, αὐτὸς ἀποθανῇ Pl.Ap.28c, cf. D.28.21: or, b to express a present intention or expectation, αἶρε πλῆκτρον εἰ μαχεῖ if you mean to fight, Ar.Av.759; ἐγὼ μὲν οὐκ ἀνήρ… εἰ ταῦτ' ἀνατεὶ τῇδε κείσεται κράτη S.Ant.485, cf. Il.1.61, E.Hec.863. 3 with historical tenses, implying that the condition is or was unfulfilled. a with impf., referring to present time or to continued or repeated action in past time (in Hom. always the latter, Il.24.715, al.): ταῦτα οὐκ ἂν ἐδύναντο ποιεῖν, εἰ μὴ διαίτῃ μετρίᾳ ἐχρῶντο they would not be able to do this (as they do), if they did not live an abstemious life, X.Cyr.1.2.16, cf. Pl.R.489b; οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν he (Agamemnon) would not have been master of islands, if he had not had also some naval force, Th.1.9; αἰ δ' ἦχες ἔσλων ἴμερον ἢ κάλων… αἴδως κεν… ἦχεν Sapph.28; εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοὶ… οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον if they had been good men, they would never have suffered as they did, Pl.Grg.516e, cf. X.Mem.1.1.5; εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδἐ… οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε if I had known this... Il.8.366. b with aor. referring to past time, εἰ μὴ ἔφυσε θεὸς μέλι… ἔφασκον γλύσσονα σῦκα πέλεσθαι Xenoph.38; εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα had you not come, we should be on our way... X.An.2.1.4; καὶ ἴσως ἂν ἀπέθανον, εἰ μὴ ἡ ἀρχὴ διὰ ταχέων κατελύθη Pl.Ap.32d, cf. Il.5.680, Od.4.364, D.4.5, 27.63: with plpf. in apodosi, εἰ τριάκοντα μόναι μετέπεσον τῶν ψήφων, ἀπεπεφεύγη ἄν Pl. Ap.36a. c rarely with plpf. referring to action finished in past or present time, λοιπὸν δ' ἂν ἦν ἡμῖν ἔτι περὶ τῆς πόλεως διαλεχθῆναι, εἰ μὴ προτέρα τῶν ἄλλων τὴν εἰρήνην ἐπεποίητο if she had not (as she has done) made peace before the rest, Isoc.5.56, cf. Pl.Ti.21c. II with SUBJ., εἰ is regularly joined with ἄν (Ep. κε, κεν), cf. ἐάν: Arc. εἰκαν in Tegean Inscrr. of iv B. C. (IG5(2).3.16, 31, 6.2, SIG306.34) should be understood as εἰκ ἄν (εἰ: εἰκ = οὐ: οὐκ), since εἰ δ' ἄν is also found in IG5(2).3.2, 6.45, and εἰκ alone, ib.3.21; but ἄν (κε, κεν) are freq. absent in Hom. as Od.5.221, 14.373 (and cf. infr. 2), and Lyr., Pi. (who never uses εἰ with ἄν or κε (ν)) P.4.266, al.; in dialects, αἰ δείλητ' ἀγχωρεῖν IG9(1).334.6 (Locr., v B. C.), cf. Foed.Dor. ap. Th.5.79; rarely in Hdt., εἰ μὴ ἀναβῇ 2.13; occasionally in Trag., A.Eu. 234, S.OT198 (lyr.), etc.; very rarely in Att. Prose, εἰ ξυστῶσιν αἱ πόλεις Th.6.21; εἴ τι που ἄλσος ἢ τέμενος ἀφειμένον ᾖ Pl.Lg.761c: in later Prose, εἴ τις θελήσῃ Apoc.11.5; εἰ φονεύῃ Plot.2.9.9, cf. Procl. Inst.26. 1 when the apodosis is fut., to express a future condition more distinctly and vividly than εἰ c. opt., but less so than εἰ c. fut. ind. (supr. 1.2a); εἰ δέ κεν ὣς ἕρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ'… if thou do thus... thou shalt know, Il.2.364, cf. 1.128, 3.281, Od.17.549; ἂν δέ τις ἀνθιστῆται, σὺν ὑμῖν πειρασόμεθα χειροῦσθαι X. An.7.3.11; ἂν μὴ νῦν ἐθέλωμεν ἐκεῖ πολεμεῖν αὐτῷ, ἐνθάδ' ἴσως ἀναγκασθησόμεθα τοῦτο ποιεῖν if we be not now willing, D.4.50, cf. X.Cyr. 5.3.27: followed by imper., ἢν εἰρήνης δοκῆτε δεῖσθαι, ἄνευ ὅπλων ἥκετε ib.3.2.13, cf. 5.4.30. 2 when the apodosis is present, denoting customary or repeated action, to express a general condition, if ever, ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται, σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον (sc. ἐστί) whenever a division comes, your prize is (always) greater, Il.1.166; ἢν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν if death come near, E.Alc. 671; with ἄν omitted, εἴ περ γάρ τε χόλον… καταπέψῃ ἀλλά… ἔχει κότον Il.1.81. b with Rhet. present in apodosis, ἐὰν μὴ οἱ φιλόσοφοι βασιλεύσωσιν, οὐκ ἔστι κακῶν παῦλα there is (i.e. can be, will be) no rest... Pl.R.473d. III with OPTATIVE (never with ἄν in early Gr., later ἐάν c. opt., Dam.Pr.114, al.), 1 to express a future condition less definitely than ἐάν c. subj., usually with opt. with ἄν in apod., ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες… εἰ σφῶιν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιιν surely they would exult, if they should hear... Il.1.255, cf. 7.28, Od.3.223; εἴης φορητὸς οὐκ ἄν, εἰ πράσσοις καλῶς A.Pr.979; οὐδὲ γὰρ ἄν με ἐπαινοίη, εἰ ἐξελαύνοιμι τοὺς εὐεργέτας X.An.7.7.11; οἶκος δ' αὐτός, εἰ φθογγὴν λάβοι, σαφέστατ' ἂν λέξειεν A.Ag.37, etc.: fut. opt. is f.l. in Pl.Tht.164a: with pres. ind. in apod., Xenoph.34.3, Democr.253: with fut.ind., Meliss.5. b in Hom.sts. with pres. opt., to express an unfulfilled present condition, εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν, ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα φεροίμην if we were now contending, etc., Il.23.274: rarely in Trag., εἰ μὴ κνίζοι( = εἰ μὴ ἔκνιζε) E.Med.568; also εἰ ἀναγκαῖον εἴη ἀδικεῖν ἢ ἀδικεῖσθαι, ἑλοίμην ἂν μᾶλλον ἀδικεῖσθαι Pl.Grg.469c. 2 when the apodosis is past, denoting customary or repeated action, to express a general condition in past time (corresponding to use of subj. in present time, supr. 11.2); once in Hom., εἴ τίς με… ἐνίπτοι, ἀλλὰ σὺ τόν γ'… κατέρυκες Il.24.768; εἰ δέ τινας θορυβουμένους αἴσθοιτο... κατασβεννύναι τὴν ταραχὴν ἐπειρᾶτο if he should see (whenever he saw) any troops in confusion, he (always) tried, X.Cyr.5.3.55, cf. An.4.5.13, Mem.4.2.40; εἴ τις ἀντείποι, εὐθὺς ἐτεθνήκει if any one made objection, he was a dead man at once, Th. 8.66; ἀλλ' εἴ τι μὴ φέροιμεν, ὤτρυνεν φέρειν E.Alc./span>755. For εἰ c. ind. in this sense v. supr. 1.1: ind. and opt. are found in same sentence, ἐμίσει, οὐκ εἴ τις κακῶς πάσχων ἠμύνετο, ἀλλ' εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος φαίνοιτο X.Ages.11.3. 3 in oratio obliqua after past tenses, representing ἐάν c. subj. or εἰ with a primary (never an historical) tense of the ind. in oratio recta, ἐλογίζοντο ὡς, εἰ μὴ μάχοιντο, ἀποστήσοιντο αἱ πόλεις (representing ἐὰν μὴ μαχώμεθα, ἀποστήσονται) X.HG6.4.6, cf. D.21.104, X.HG5.2.2; ἔλεγεν ὅτι, εἰ βλαβερὰ πεπραχὼς εἴη, δίκαιος εἴη ζημιοῦσθαι (representing εἰ βλαβερὰ πέπραχε, δίκαιός ἐστι) ib.32, cf. An.6.6.25; εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο (representing εἴ τινα λήψομαι, χρήσομαι) Id.Cyr.3.1.3; also, where oratio obliqua is implied in the leading clause, οὐκ ἦν τοῦ πολέμου πέρας Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους… ἐχθροὺς ποιήσειε τῇ πόλει, i.e. Philip thought there would be no end to the war, unless he should make… (his thought having been ἐὰν μὴ ποιήσω), D.18.145; ἐβούλοντο γὰρ σφίσιν, εἴ τινα λάβοιεν, ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν ἔνδον, ἢν ἄρα τύχωσί τινες ἐζωγρημένοι Th.2.5. 4 c. opt. with ἄν, only when the clause serves as apodosis as well as protasis, cf. Pl.Prt.329b, D.4.18, X.Mem.1.5.3 (v. ἄν A. 111. d). IV c. INF., in oratio obliqua, only in Hdt., εἰ γὰρ δὴ δεῖν πάντως περιθεῖναι ἄλλῳ τέῳ τὴν βασιληΐην, [ἔφη] δικαιότερον εἶναι κτλ. 1.129; εἰ εἶναι τοῦτο μὴ φίλον 2.64, cf. 172, 3.105,108. V after Verbs denoting wonder, delight, indignation, disappointment, contentment, and similar emotions, εἰ c. ind. is used instead of ὅτι, to express the object of the feeling in a hypothetical form, θαυμάζω εἰ μηδεὶς ὑμῶν μήτ' ἐνθυμεῖται μήτ' ὀργίζεται, ὁρῶν… I wonder that no one of you is either concerned or angry when he sees... D.4.43; οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν, ἀλλ' εἰ μὴ καὶ χρυσῷ στεφάνῳ στεφανωθήσεται ἀγανακτεῖ Aeschin.3.147: after past tenses, ἐθαύμασε δ' εἰ μὴ φανερόν ἐστιν X.Mem.1.1.13; δεινὸν εἰσῄει, εἰ μὴ… δόξει D.19.33; ἐθαύμαζον εἴ τι ἕξει τις χρήσασθαι τῷ λόγῳ Pl.Phd.95a; οὐδὲ ᾐσχύνθη εἰ… ἐπάγει D.21.105: in oratio obliqua (expressed or implied) c. opt., ἐπεῖπεν ὡς δεινὸν (sc. εἴη) εἰ… μεγαλόψυχος γένοιτο Aeschin.2.157; ᾤκτιρον εἰ ἁλώσοιντο X.An.1.4.7; ἐθαύμαζε δ' εἴ τις ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο he wondered that any one should demand money, Id.Mem.1.2.7; ἔχαιρον ἀγαπῶν εἴ τις ἐάσοι I rejoiced, being content if any one should let it pass, Pl.R.450a:—in this use the neg. οὐ is also found, ἀγανακτῶ εἰ ὁ Φίλιππος ἁρπάζων οὐ λυπεῖ D.8.55; δεινὸν ἂν εἴη εἰ οἱ ἐκείνων ξύμμαχοι οὐκ ἀπεροῦσιν Th.1.121; τέρας λέγεις, εἰ οὐκ ἂν δύναιντο λαθεῖν Pl.Men.91d, etc. VI in citing a fact as a ground of argument or appeal, as surely as, since, εἴ ποτ' ἔην γε if there was [as there was], i.e. as sure as there was such an one, Il.3.180, al.; εἰ τότε κοῦρος ἔα, νῦν αὖτέ με γῆρας ὀπάζει 4.321; πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλλειν ἢ ἕνα, εἰ Κλεομένεα μὲν μοῦνον οὐκ οἷός τε ἐγένετο διαβαλεῖν, τρεῖς δὲ μυριάδας Ἀθηναίων ἐποίησε τοῦτο it seems easier to deceive many than one, if (as was the fact, i.e. since) he was not able... Hdt.5.97, cf. 1.60,al. VII ELLIPTICAL CONSTRUCTIONS: 1 with apodosis implied in the context, εἰ having the force of in case, supposing that, πρὸς τὴν πόλιν, εἰ ἐπιβοηθοῖεν, ἐχώρουν they marched towards the city [so as to meet the citizens], in case they should rush out, Th.6.100; ἱκέται πρὸς σὲ δεῦρ' ἀφίγμεθα, εἴ τινα πόλιν φράσειας ἡμῖν εὔερον we have come hither to you, in case you should tell us of some fleecy city (i.e. that we might hear of it), Ar.Av.120; παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων, αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι sit by him and grasp his knees [so as to persuade him], in case he be willing to help the Trojans, Il.1.408, cf. 66, Od.1.94, 3.92; ἄκουσον καὶ ἐμοῦ, ἐάν σοι ἔτι ταὐτὰ δοκῇ hear me also [that you may assent], in case the same opinion please you, Pl.R.358b; ἰδὲ δή, ἐάν σοι ὅπερ ἐμοὶ συνδοκῇ look now, in case you approve what I do, ib. 434a. 2 with apodosis suppressed for rhetorical reasons, εἴ περ γάρ κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος… στυφελίξαι if he wish to thrust him away, [he will do so], Il.1.580; εἰ μὲν δώσουσι γέρας—· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι if they shall give me a prize, [well and good]; but if they give not, then I will take one for myself, 1.135, cf. 6.150, Ar.Pl.468; καὶ ἢν μὲν ξυμβῇ ἡ πεῖρα—· εἰ δὲ μή… and if the attempt succeed, [well]; otherwise... Th.3.3, cf. Pl.Prt.325d. 3 with the Verb of the protasis omitted, chiefly in the following expressions: a εἰ μή except, οὐδὲν ἄλλο σιτέονται, εἰ μὴ ἰχθῦς μοῦνον Hdt. 1.200; μὰ τὼ θεώ, εἰ μὴ Κρίτυλλά γ' [εἰμί]—nay, if I'm not Critylla! i.e. I am, Ar.Th.898; εἰ μὴ ὅσον except only, ἐγὼ μέν μιν οὐκ εἶδον, εἰ μὴ ὅσον γραφῇ Hdt.2.73, cf. 1.45, 2.20; εἰ μὴ εἰ Th.1.17, Pl.Grg.480b, etc.; εἰ μή τι οὖν, ἀλλὰ σμικρόν γέ μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον if nothing else, yet... Id.Men.86e; ironical, εἰ μὴ ἄρα ἡ τῆς ἀρετῆς ἐπιμέλεια διαφθορά ἐστιν X.Mem.1.2.8; εἰ μή πέρ γε τὸν ὑοσκύαμον χρήματα εἶναι φήσομεν Id.Oec.1.13. b εἰ δὲ μή but if not, i.e. otherwise, προηγόρευε τοῖς Λαμψακηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα, εἰ δὲ μή, σφέας πίτυος τρόπον ἀπείλεε ἐκτρίψειν Hdt.6.37, cf. 56; after μάλιστα μέν, Th.1.32,35, etc.:—after a preceding neg., μὴ τύπτ'· εἰ δὲ μή, σαυτόν ποτ' αἰτιάσει don't beat me; otherwise, you will have yourself to blame, Ar.Nu. 1433; ὦ Κῦρε, μὴ οὕτω λέγε· εἰ δὲ μή, οὐ θαρροῦντά με ἕξεις X.Cyr.3.1.35; οὔτ' ἐν τῷ ὕδατι τὰ ὅπλα ἦν ἔχειν· εἰ δὲ μή Id.An.4.3.6, cf. Th.1.28, 131, Pl.Phd.91c. c εἰ δέ sometimes stands for εἰ δὲ μή, εἰ μὲν βούλεται, ἑψέτω· εἰ δ', ὅτι βούλεται, τοῦτο ποιείτω Pl.Euthd.285c, cf. Smp.212c; εἰ δ' οὖν S.Ant.722; εἰ δ' οὕτως Arist.EN1094a24; εἰ δὲ τοῦτο and if so, Str.2.1.29. d εἰ γάρ for if so, Id.7.3.6. e εἴ τις if any, i. e. as much as or more than any, τῶν γε νῦν αἴ τις ἐπιχθονίων, ὀρθῶς B.5.5; ὄτλον ἄλγιστον ἔσχον, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή S.Tr.8, cf. OC734; εἴ τις ἄλλος, siquis alius, E.Andr.6, etc.; εἴ τινες καὶ ἄλλοι Hdt.3.2, etc.; εἴπερ τις ἄλλος Pl.R.501d; also κατ' εἰ δέ τινα τρόπον in any way, IG 5(2).6.27 (Tegea). f εἴ ποτε or εἴπερ ποτέ now if ever, ἡμῖν δὲ καλῶς, εἴπερ ποτέ, ἔχει… ἡ ξυναλλαγή Th.4.20, cf. Ar.Eq.594; αἴ ποτα κἄλλοτα Alc.Supp.7.11, cf. X.An.6.4.12, etc.; but in prayers, εἴ ποτέ τοι ἐπὶ νηὸν ἔρεψα… τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ Il.1.39. g εἴ ποθεν (sc. δυνατόν ἐστι) if from any quarter, i.e. from some quarter or other, S.Ph. 1204 (lyr.); so εἴ ποθι somewhere, anywhere, Id.Aj.885 (lyr.); εἴ που Od.4.193. h εἴ πως ib.388, X.An.2.3.11: in an elliptical sentence (cf. VII. 1), πρέσβεις πέμψαντες, εἴ πως πείσειαν Th.1.58. VIII with other PARTICLES: 1 for the distinction between καὶ εἰ (or καὶ ἐάν, or κἄν) even if, and εἰ καί (or ἐὰν καί) even though, v. καί:—the opposite of καὶ εἰ is οὐδ' εἰ, not even if; that of εἰ καί is εἰ μηδέ, if (although) not even. 2 for ὡς εἰ, ὡς εἴ τε, ὥσπερ εἰ, etc., v. ὡς and ὥσπερ. 3 for εἰ ἄρα, v. ἄρα; for εἰ δή, εἴπερ, v. εἰ δή, εἴπερ; for εἴ γε, v. γέ. IX in neg. oaths, = Hebr. im, LXXPs.94(95).11, Ev.Marc.8.12, al. C IN INDIRECT QUESTIONS, whether, followed by the ind., subj., or opt., according to the principles of oratio obliqua: 1 with IND. after primary tenses, representing the same tense in the direct question, σάφα δ' οὐκ οἶδ' εἰ θεός ἐστιν whether he is a god, Il.5.183; εἰ ξυμπονήσεις… σκόπει S.Ant.41. 2 with SUBJ. after primary tenses, representing a dubitative subj. in the direct question, τὰ ἐκπώματα οὐκ οἶδ' εἰ Χρυσάντᾳ τουτῳῒ δῶ whether I should give them, X.Cyr.8.4.16: sometimes elliptical, ἐς τὰ χρηστήρια ἔπεμπε, εἰ στρατεύηται ἐπὶ τοὺς Πέρσας Hdt.1.75. 3 OPT. after past tenses, representing either of the two previous constructions in the direct question, ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος he asked whether any one was wiser than I (direct ἔστι τις σοφώτερος;), Pl.Ap.21a; ἐπεκηρυκεύετο Πεισιστράτῳ, εἰ βούλοιτό οἱ τὴν θυγατέρα ἔχειν γυναῖκα Hdt.1.60: rarely aor. opt. for the aor. ind., ἠρώτων αὐτὸν εἰ ἀναπλεύσειεν I asked him whether he had set sail (direct ἀνέπλευσας;), D.50.55: but aor. opt. usually represents aor. subj., τὸν θεὸν ἐπήροντο εἰ παραδοῖεν Κορινθίοις τὴν πόλιν… καὶ τιμωρίαν τινὰ πειρῷντ' ἀπ' αὐτῶν ποιεῖσθαι they asked whether they should deliver their city to the Corinthians, and should try... Th.1.25:—in both constructions the ind. or subj. may be retained, ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν εἰ χρὴ πολεμεῖν ib.119; ἐβουλεύοντο εἴτε κατακαύσωσιν… εἴτε τι ἄλλο χρήσωνται whether they should burn them or should dispose of them in some other way, Id.2.4; ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὑτῷ εἰ δῷ ἐπιψηφίσαι τοῖς προέδροις [he said that] he consulted him whether he should give... Aeschin.2.68. 4 with OPT. and ἄν when this was the form of the direct question, ἠρώτων εἰ δοῖεν ἂν τούτων τὰ πιστά they asked whether they would give (direct δοιήτε ἄν;), X.An.4.8.7. 5 the NEG. used with εἰ in indirect questions is οὐ, when οὐ would be used in the direct question, ἐνετέλλετο… εἰρωτᾶν εἰ οὔ τι ἐπαισχύνεται whether he is not ashamed, Hdt.1.90, etc.; but if μή would be required in the direct form, it is retained in the indirect, οὐ τοῦτο ἐρωτῶ, ἀλλ' εἰ τοῦ μὲν δικαίου μὴ ἀξιοῖ πλέον ἔχειν μηδὲ βούλεται ὁ δίκαιος, τοῦ δὲ ἀδίκου (the direct question would be μὴ ἀξιοῖ μηδὲ βούλεται; he does not see fit nor wish, does he?) Pl.R. 349b:—in double indirect questions, εἴτε… εἴτε…; εἰ… εἴτε…; εἴτε… ἢ... either οὐ or μή can be used in the second clause, ὅπως ἴδῃς εἴτ' ἔνδον εἴτ' οὐκ ἔνδον S.Aj.7; σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἢ οὔ Pl.R.451d; εἰ ἀληθὲς ἢ μή, πειράσομαι μαθεῖν ib.339a; πολλὰ ἂν περιεσκέψω, εἴτε ἐπιτρεπτέον εἴτε οὔ·… οὐδένα λόγον οὐδὲ συμβουλὴν ποιῇ, εἴτε χρὴ ἐπιτρέπειν σαυτὸν αὐτῷ εἴτε μή Id.Prt.313a, 313b; ἀνάγκη τὴν ἐμὴν μητέρα, εἴτε θυγάτηρ ἦν Κίρωνος εἴτε μή, καὶ εἰ παρ' ἐκείνῳ διῃτᾶτο ἢ οὔ, καὶ γάμους εἰ διττοὺς ὑπὲρ ταύτης εἱστίασεν ἢ μὴ… πάντα ταῦτα εἰδέναι τοὺς οἰκέτας Is.8.9; τοὺς νόμους καταμανθάνειν εἰ καλῶς κεῖνται ἢ μή.. τοὺς λόγους εἰ ὀρθῶς ὑμᾶς διδάσκουσιν ἢ οὔ Antipho 5.14.

⇢ Abbreviations: ALL | General | Authors & Works

Greek (Liddell-Scott)

εἰ: Ἐπ. δὲ καὶ Δωρ. αἰ, Λατ. si, ὑποθετικὸν μόριον ἐν χρήσει ἐπὶ ὑποθέσεων καὶ ἐπὶ πλαγίων ἐρωτήσεων. Κατὰ τὴν πρώτην περίπτωσιν τὸ κανονικὸν αὐτοῦ ἀρνητικὸν εἶναι τὸ μή, ἐν δὲ τῇ ἑτέρᾳ τὸ οὐ. Α. ΕΠΙ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Ι) μεθ’ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ, 1) μετὰ ἐνεστῶτος, παρακειμένου καὶ ἀορίστου, ὅταν ἁπλῶς ἐκφέρῃ παροῦσαν ἢ παρελθοῦσαν ὑπόθεσιν, περὶ τῆς ἐκπληρώσεως ἢ μὴ ἐκπληρώσεως τῆς ὁποίας οὐδὲν ὑπονοεῖται, εἰ δ’ οὕτω τοῦτ’ ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι Ἰλ. Α. 564· πᾶς τύπος τοῦ ῥήματος δύναται νὰ τεθῇ ἐν τῇ ἀποδόσει, ὥστε νὰ ἀντιστοιχῇ κατ’ ἔννοιαν πρὸς τὸν ἐν προτάσει χρόνον, εἰ θεοί τι δρῶσιν αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶν θεοὶ Εὐρ. Ἀποσπ. 294. 7· εἰ δοκεῖ, πλέωμεν Σοφ. Φ. 526· εἰ Φαῖδρον ἀγνοῶ, καὶ ἐμαυτοῦ ἐπιλέλησμαι Πλάτ. Φαῖδρ. 228Α· κάκιστ’ ἀπολοίμην (γνησία εὐκτική), Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ Ἀριστοφ. Βάτρ. 579, πρβλ. Ὀδ. Ρ. 475· εἰ θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν αἰσχροκερδής· εἰ δ’ αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ Πλάτ. Πολ. 408CϏ εἰ ταῦτα λέγων διαφθείρω τοὺς νέους, ταῦτ’ ἂν εἴη βλαβερά, ταῦτα θὰ ἦσαν βλαβερά, ἀντὶ ταῦτα εἶναι, ὅπερ θὰ ἦτο ἀπότομον, Πλάτ. Ἀπολ. 30Β, πρβλ. 25Β· εἰ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε, ἂν οὗτοι εἶχον δίκαιον νὰ ἀποστατήσωσι, (θὰ ἦτο ἑπόμενον ἐκ τούτου ὅτι) ὑμεῖς παρὰ τὸ εἰκὸς ἄρχετε, Θουκ. 3.40· ‒ περὶ τοῦ μέλλοντος ἐκφράζοντος ὑπόθεσιν ἐνεστῶσαν, ἴδε κατωτ. 3. β. 2) μετὰ ἱστορικῶν χρόνων, ὅταν δηλῶται ὅτι ἐάν τι εἶχεν οὕτως ἢ ἄλλως καὶ τὸ ἀποτέλεσμα θὰ ἦτο τοιοῦτον, καὶ τότε ἐν τῇ ἀποδόσει ὑπάρχει ἱστορ. χρόνος μετὰ τοῦ ἄν (ἴδε ἄν, Β. Ι. 1. α): α) ὁ παρατ. μετὰ τοῦ εἰ σχετίζει τὴν ὑπόθεσιν πρὸς τὸ παρὸν ἢ πρὸς συνεχῆ ἢ ἐπαναλαμβανομένην ἐνέργειαν ἐν τῷ παρελθόντι (παρ’ Ὁμήρ. ἀείποτε τὸ δεύτερον)· ταῦτα οὐκ ἂν ἐδύναντο ποιεῖν, εἰ μὴ διαίτῃ μετρίᾳ ἐχρῶντο, δὲν θὰ ἠδύναντο νὰ κατορθώσωσι ταῦτα (ὡς τὰ κατορθώνουσιν), ἂν δὲν διῆγον βίον ἐγκρατῆ, Ξεν. Κύρ. 1. 2, 16, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 489Β· οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν, δὲν θὰ ἠδύνατο (ὁ Ἀγαμέμνων) νὰ ἐξουσιάζῃ νήσους, ἂν δὲν εἶχε καὶ ναυτικὴν δύναμιν, Θουκ. 1. 9· εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί..., οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον Πλάτ. Γοργ. 516Ε, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 1. 1, 5· εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδε’... οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε, ἂν ἐγὼ ἤμην ἐν γνώσει τούτων..., Ἰλ. Θ. 366. β) ὁ ἀόρ. μετὰ τοῦ εἰ σχετίζει τὴν ὑπόθεσιν πρὸς τὸ παρελθόν, εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα, ἂν ὑμεῖς δὲν εἴχετε ἔλθῃ, ἡμεῖς τώρα θὰ ἐπορευόμεθα κατὰ τοῦ βασιλέως, Ξεν. Ἀν. 2. 1, 4· καὶ ἴσως ἂν ἀπέθανον, εἰ μὴ ἡ ἀρχὴ διὰ ταχέων κατελύθη, ἂν δὲν εἶχε καταλυθῇ, Πλάτ. Ἀπ. 32D, πρβλ. Ἰλ. Ε. 679, Ὀδ. Δ. 363, Δημ. 41. 18., 833. 12. γ) ὁ ὑπερσυντ. (ὁ ὁποῖος εἶναι σπάνιος) μετὰ τοῦ εἰ σχετίζει τὴν ὑπόθεσιν πρὸς πρᾶξιν τετελεσμένην ἐν τῷ παρελθόντι ἢ ἐν τῷ παρόντι, λοιπὸν δ’ ἂν ἦν ἡμῖν ἔτι περὶ τῆς πόλεως διαλεχθῆναι, εἰ μὴ προτέρα τῶν ἄλλων εὖ φρονήσασα τὴν εἰρήνην ἐπεποίητο, ἂν δὲν εἶχε κάμῃ (ὡς ἔχει κάμῃ) τὴν εἰρήνην πρὸ τῶν λοιπῶν, Ἰσοκρ. 93C· ἀλλὰ συνήθως τοῦ ἀορίστου γίνεται χρῆσις πρὸς ἔκφρασιν τῆς ἐννοίας τοῦ ὑπερσυντ. 3) μετὰ μέλλοντος, α) ὅπως δηλώσῃ μέλλουσαν ὑπόθεσιν ὡς οἷόν τε ἐμφαντικώτατα, ὅτε καὶ ἡ ἀπόδοσις ἀναφέρεται εἰς μέλλοντα χρόνον, εἰ φθάσομεν τοὺς πολεμίους κατακαίνοντες, οὐδεὶς ἡμῶν ἀποθανεῖται Ξεν. Κύρ. 7. 1, 19· εἰ μὴ βοηθήσετε, οὐ περιέσται τἀκεῖ Θουκ. 6. 91. Ἐπὶ τῶν εἰς τὸ μέλλον ἀναφερομένων τούτων ὑποθέσεων πολλῷ συνηθέστερον εἶναι τὸ ἐὰν μεθ’ ὑποτακτ. (ἴδε κατωτ. ΙΙ. 1)· ἀλλὰ τὸ εἰ μετὰ μέλλ. εἶναι συχνὸν παρὰ Τραγ., καὶ μάλιστα ὅταν πρόκειται νὰ ἐξενεχθῇ ἀπειλὴ ἢ νουθέτησις ἢ ἰσχυρὰ ἐπίκλησις εἰς τὰ αἰσθήματα τοῦ ἀκούοντος, εἰ μὴ καθέξεις γλῶσσαν, ἔσται σοι κακὰ Εὐρ. Ἀποσπ. 5, πρβλ. Δημ. 842. 15. β) ὁ μέλλων μετὰ τοῦ εἰ ἐνίοτε ἐμφαίνει βούλησιν, προσδοκίαν ἢ ἀνάγκην ἐν τῷ παρόντι, ἔνθα κοινότερον εἶναι τὸ μέλλω μετ’ ἀπαρ., ὡς αἶρε πλῆκτρον, εἰ μαχεῖ, ἂν ἔχῃς σκοπὸν νὰ πολεμήσῃς, νὰ διαγωνισθῇς, Ἀριστοφ. Ὄρν. 761· ἐγὼ μὲν οὐκ ἀνήρ..., εἰ ταῦτ’ ἀνατεῖ τῇδε κείσεται κράτη, δηλ. ἂν ταῦτα μείνωσιν ἀτιμώρητα, Σοφ. Ἀντιγ. 484, πρβλ. Ἰλ. Α. 61, Εὐρ. Ἑκ. 863· ‒ τοιαῦται ὑποθέσεις ἀνήκουσι κυρίως εἰς Ι. 1, ἐπειδὴ τὸ ῥῆμα ἐν τῇ ἀποδόσει δύναται νὰ εἶναι χρόνου ἐνεστῶτος, δὲν δύναται δὲ ἐνταῦθα ἡ ὑποτακτικὴ νὰ τεθῇ ἀντὶ τοῦ μέλλοντος (ὡς ἐν α). γ) περὶ τοῦ εἰ, τιθεμένου ἀντὶ αἰτιολογικοῦ μορίου μετὰ τὸ θαυμάζω, κτλ., ἴδε κατωτ. V. ΙΙ. μεθ’ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ, τὸ εἰ κανονικῶς ἑνοῦται μετὰ τοῦ ἄν (Ἐπ. κε, κεν), καὶ σχηματίζει τὴν σύνθετον λέξιν ἐάν, συνηρ. ἤν, ἄν ᾱ· ἀλλ’ ο Ὅμ. οὐχὶ σπανίως παραλείπει τὸ ἄν (κε, κεν), π.χ. ἐν Ὀδ. Ε. 221., Ξ. 372, ‒ τὴν ἐλευθερίαν ταύτην λαμβάνουσιν ἐνίοτε καὶ οἱ Ἀττ. ποιηταί, ἀλλ’ οὐδέποτε οἱ Ἀττ. πεζογράφοι· ἀπαντᾷ δ’ ὅμως τὸ τοιοῦτον ἐν τῷ μεταγεν. πεζῷ λόγῳ: ἴδε ἂν Α. 1. 1) ὅταν ἡ ἀπόδοσις ἔχῃ μέλλοντα, τὸ ἐὰν μεθ’ ὑποτακτ. ἐμφαίνει ὑπόθεσιν ἐν τῷ μέλλοντι, ζωηροτέραν μὲν τῆς τοῦ εἰ μετ’ εὐκτικῆς, ἀλλ’ ἧττον ζωηρὰν τῆς τοῦ εἰ μεθ’ ὁριστικῆς μέλλοντος (ἴδε ἀνωτ. Ι. 3, α)· εἰ δέ κεν ὣς ἔρξῃς καίτοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ’... Ἰλ. Β. 364, πρβλ. Α. 128., Γ. 281, Ὀδ. Ρ. 549· ἂν δέ τις ἀνθιστῆται, σὺν ὑμῖν πειρασόμεθα χειροῦσθαι Ξεν. Ἀν. 7. 3, 11· ἂν μὴ νῦν ἐθέλωμεν ἐκεῖ πολεμεῖν αὐτῷ, ἐνθάδ’ ἴσως ἀναγκασθησόμεθα τοῦτο ποιεῖν Δημ. 54. 20 (εἰ μὴ νῦν ἐθέλομεν, θὰ ἐσήμαινεν: ἂν τώρα δὲν θέλωμεν)· πρβλ. Ξεν. Κύρ. 3. 2, 13., 5. 3, 27., 5. 4, 30., 5. 5, 13, Πλάτ. Πολ. 473D. 2) ὅταν ἡ ἀπόδ. ἐκφέρηται κατ’ ἐνεστῶτα καὶ δηλοῖ συνήθη ἢ ἐπαναλαμβανομένην πρᾶξιν, ἡ υποτακτικὴ ἐν τῇ προτάσει ἐμφαίνει γενικὴν ὑπόθεσιν, ἄν ποτε συμβῇ τοῦτο ἢ ἐκεῖνο (ὅπερ ἐν ταῖς νεωτέραις γλώσσαις, ὡς συνήθως καὶ ἐν τῇ Λατινικῇ, ἐκφέρεται κατ’ ἐνεστ. ὁριστ.), ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται, σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον (ἐνν. ἐστί), ἐάν ποτε γείνῃ διανομή, τὸ ἰδικόν σου μερίδιον εἶναι (πάντοτε) μεγαλείτερον, Ἰλ. Α. 166· προσέτι παραλειπομένου τοῦ ἄν, εἴπερ γάρ τε χόλον... καταπέψῃ, ἀλλὰ... ἔχει κότον, ὄφρα τελέσσῃ Α. 81· ἢν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνήσκειν Εὐρ. Ἄλκ. 671: ‒ ἐνίοτε, μάλιστα παρὰ ποιηταῖς, ἡ γενικὴ αὕτη ὑπόθεσις ἐκφέρεται διὰ τῆς ὁριστ. τοῦ ἐνεστ. (οὐδέποτε διὰ τοῦ μέλλοντος), εἴ τις δύο ἢ καὶ πλείους τις ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν Σοφ. Τρ. 944. ΙΙΙ. μετ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ τὸ εἰ οὐδέποτε λαμβάνει τὸ ἄν, καὶ εἶναι ἐν χρήσει, 1) ὅταν ἡ ἀπόδοσις ἔχῃ τὴν εὐκτικὴν μετὰ τοῦ ἄν (ἴδε ἂν Β. ΙΙΙ. α), τὸ εἰ μετ’ εὐκτ. ἐν τῇ προτάσει καθόλου ἐμφαίνει μέλλουσαν ὑπόθεσιν ἧττον ὡρισμένως καὶ ζωηρῶς τοῦ ἐὰν μεθ’ ὑποτακτικ., καὶ διαφέρει τῆς συντάξεως ἐκείνης ὡς διαφέρει τὸ «ἂν ἤθελε ὑπάγῃ» ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες..., εἰ σφῶιν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιν, βεβαίως θὰ ἔχαιρον ἂν ἤθελον ἀκούσῃ..., Ἰλ. Α. 255, πρβλ. Η. 28, Ὀδ. Γ. 223· εἴης φορητὸς οὐκ ἄν, εἰ πράσσοις καλῶς Αἰσχύλ. Προμ. 979· οὐδὲ γὰρ ἄν με ἐπαινοίη, εἰ ἐξελαύνοιμι τοὺς εὐεργέτας Ξεν. Ἀν. 7. 7, 11· οἶκος δ’ αὐτός, εἰ φθογγὴν λάβοι, σαφέστατ’ ἂν λέξειεν, ἂν ἦτο κατορθωτὸν νὰ λάβῃ φωνήν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 37· οὕτω, κανονικῶς, ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ· ἀλλὰ παρ’ Ὁμ. ἡ εὐκτ. τοῦ ἐνεστ. ἐνίοτε κεῖται ἐν τῇ προτάσει, ὡς ἡ ὁριστ. τοῦ παρατατ. παρ’ Ἀττ. πρὸς δήλωσιν μὴ ἐκτελουμένης ὑποθέσεως ἐν τῷ ἐνεστῶτι (ἴδε ἂν Β. ΙΙΙ. α), εἰ νῦν ἐπ’ ἄλλῳ ἀθλεύοιμεν, ἦ τ’ ἂν ἐγώ... φεροίμην, ἂν τώρα ἡμιλλώμεθα... κτλ., Ἰλ. Ψ. 274· καὶ οἱ Ἀττ. ποιηταὶ ἐνίοτε ἀκολουθοῦσι τῇ Ὁμηρικῇ ταύτῃ χρήσει, εἰ μὴ κνίζοι (= εἰ μὴ ἔκνιζε) Εὐρ. Μήδ. 568 (ἴδε ἂν Β. ΙΙΙ. α). 2) ὅταν ἡ ἀπόδοσις ἀναφέρηται εἰς τὸ παρελθὸν δηλοῦσα συνήθη ἢ ἐπανειλημμένην ἐνέργειαν, ἡ εὐκτικὴ ἐν τῇ προτάσει ἐκφράζει ὑπόθεσιν ἀόριστον ἐν τῷ παρελθόντι· «ἂν τοῦτο συνέβαινέ ποτε...», ἀντιστοιχοῦσα πρὸς τὴν χρῆσιν τῆς ὑποτακτικῆς ἐν τῷ παρόντι χρόνῳ (ἴδε ἀνωτ. ΙΙ. 2), εἰ δέ τινας θορυβουμένους αἴσθοιτο..., κατασβεννύναι τὴν ταραχὴν ἐπειρᾶτο, ἐὰν συνέβαινε νὰ ἴδῃ (ἄν ποτε ἔβλεπε) στρατιώτας ἐν ἀταξίᾳ (δηλ. ὁσάκις ἔβλεπε...), (ἀείποτε) προσεπάθει, Ξεν. Κύρ. 5. 3, 55, πρβλ. Ἀν. 4. 5, 13, Ἀπομν. 4. 2, 40· εἴ τις ἀντείποι, εὐθὺς τεθνήκει, ἄν τις ἤγειρεν ἀντίρρησιν, ἀμέσως ἐφονεύετο, Θουκ. 8. 66· ἀλλ’ εἴ τι μὴ φέροιμεν, ὤτρυνεν φέρειν Εὐρ. Ἄλκ. 755. Ἡ εὐκτ. αὕτη εἶναι σπαν. παρ’ Ὁμ., ἀλλ’ ἴδε Ἰλ. Γ. 453., Ω. 768. Ἐνταῦθα (ὡς ἀνωτ. ΙΙ. 2) ἡ ὑπόθεσις ἐνίοτε ἐκφέρεται διὰ τῆς ὁριστ., εἴ τις τι ἐπηρώτα, ἀπεκρίνοντο Θουκ. 7. 10. 3) ἐν πλαγίῳ λόγῳ παρῳχημένου χρόνου ἡγουμένου, τὸ εἰ μετ’ εὐκτ. συχνάκις παριστᾷ ὅ,τι ἐκφέρεται ἐν εὐθεῖ λόγῳ διὰ τοῦ ἐὰν μεθ’ ὑποτακτ. ἢ διὰ τοῦ εἰ μετ’ ἀρχικοῦ (οὐδέποτε ἱστορικοῦ) χρόνου ὁριστικῆς· ἐλογίζοντο ὡς, εἰ μὴ μάχοιντο, ἀποστήσοιντο αἱ πόλεις (τὸ ἰσοδύναμον ἐν εὐθεῖ λόγῳ θὰ ἦτο, ἐὰν μὴ μαχώμεθα, ἀποστήσονται) Ξεν. Ἑλλ. 6. 4, 6, πρβλ. Δημ. 548 20, Ξεν. Ἑλλ. 5. 2, 2· ἔλεγεν ὅτι, εἰ βλαβερὰ πεπραχὼς εἴη, δίκαιος εἴη ζημιοῦσθαι (τὸ ἰσοδύναμον ἐν εὐθεῖ λόγῳ θὰ ἦτο, εἰ βλαβερὰ πέπραχε, δίκαιός ἐστι ζημιοῦσθαι) αὐτόθι 5. 2, 32, πρβλ. Ἀν. 6. 6, 25· εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο (τὸ ἰσοδύναμον ἐν εὐθεῖ λόγῳ θὰ ἦτο, εἴ τινα λήψεται, χρήσεται) ὁ αὐτ. Κύρ. 3. 1, 3: ‒ ὅτε ἡ ἀπόδοσις δὲν ἐκφέρεται κατ’ οὐδεμίαν μορφὴν πλαγίου λόγου, ἀλλὰ περιέχεται ἐν τῇ κυρίᾳ προτάσει, οὐκ ἦν τοῦ πολέμου πέρας Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους... ἐχθροὺς ποιήσειε τῇ πόλει, δηλ. ὁ Φίλιππος ἐσκέφθη ὅτι δὲν θὰ ἐπήρχετο τέλος τοῦ πολέμου, ἐκτὸς ἂν ἤθελε κάμῃ τοὺς Θηβ. κτλ. (ἡ σκέψις αὐτοῦ ἦτο, ἐάν μὴ ποιήσω), Δημ. 276. 1· ἐβούλοντο γὰρ σφίσιν, εἴ τινα λάβοιεν, ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν ἔνδον, ἤν ἄρα τύχωσί τινες ἐζωγρημένοι (ἤν τύχωσι ἠδύνατο νὰ εἶναι εἰ τύχοιεν, καὶ τὸ εἰ λάβοιεν, ἤν λάβωσι) Θουκ. 2. 5. 4) ὁπόταν τὸ εἰ συντάσσηται εὐκτικῇ μετὰ τοῦ ἄν, τὸ κῶλον χρησιμεύει ὡς ἀπόδοσις ἅμα καὶ πρότασις· πρβλ. Πλάτ. Πρωτ. 329Β, Δημ. 44. 30, Ξεν. Ἀπομν. 1. 5, 3 (ἴδε ἂν Β. ΙΙΙ δ). IV. εἰς ὀλίγας περιστάσεις ὁ Ἡρόδ. μεταχειρίζεται τὸ εἰ ἐπὶ πλαγίου λόγου μετ’ ἀπαρ. (ἀντὶ τοῦ εἰ δεῖ ἢ εἰ δέοι), εἰ γὰρ δὴ δεῖν πάντως περιθεῖναι ἄλλῳ τέῳ τὴν βασιληίην..., ἔφη δικαιότερον εἶναι, κτλ., Ἡρόδ. 1. 129· εἰ εἶναι τοῦτο μὴ φίλον 2. 64, πρβλ. 172., 3. 105, 108. V. μετὰ ῥημάτων δηλούντων θαυμασμόν, χαράν, ἀγανάκτησιν, θλῖψιν, εὐθυμίαν καὶ ὅμοια αἰσθήματα, θαυμάζω, ἀγαπῶ, αἰσχύνομαι, βαρέως φέρω, δεινόν ἐστι, θαυμαστόν ἐστι, λυπεῖ με, μέμφομαι, παράδοξόν ἐστι, σχετλιάζω, φθονῶ, κτλ., εἶναι ἐν χρήσει τὸ εἰ μεθ’ ὁριστ., ὅπου ἔπρεπε νὰ περιμένωμεν τὸ ὅτι, ὅπως δηλωθῇ τὸ αἴσθημα κατὰ τρόπον ἧττον ἐμφαντικόν, θαυμάζω εἰ μηδεὶς ὑμῶν μήτ’ ἐνθυμεῖται μήτ’ ὀργίζεται, ὁρῶν... Δημ. 52. 17· οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν, ἀλλ’ εἰ μὴ καὶ χρυσῷ στεφάνῳ στεφανωθήσεται ἀγανακτεῖ Αἰσχίν. 71. 28· ἡγουμένου παρῳχημένου χρόνου ἡ φύσις τοῦ πλαγίου λόγου ἐπιτρέπει τὴν τροπὴν τῆς ὁριστ. εἰς εὐκτικήν, ἐθαύμαζε δ’ εἴ τις ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο Ξεν. Ἀπομν. 1. 2. 7 (πρβλ. ἐθαύμασε δ’ εἰ μὴ φανερόν ἐστιν αὐτόθι 1. 1. 13)· ἔχαιρον ἀγαπῶν εἴ τις ἐάσοι Πλάτ. Πολ. 450Α· δεινὸν εἰσῄει, εἰ... δόξει Δημ. 351. 18. Ἐνίοτε καὶ μηδενὸς τοιούτου ῥήματος ἡγουμένου, πρότασίς τις διὰ τοῦ εἰ λαμβάνει τὴν θέσιν αἰτιολογικῆς προτάσεως, ὡς, πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλειν ἢ ἕνα, εἰ Κλεομένεα μὲν... μοῦνον οὐκ οἷός τε ἐγένετο διαβαλεῖν, τρεῖς δὲ μυριάδας Ἀθηναίων ἐποίησε τοῦτο Ἡρόδ. 5. 97, πρβλ. 1. 60, 129, 212., 7. 10., 9. 68. VI. ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΑΙ. 1) ἐνίοτε ἡ ἀπόδοσις ὑπονοεῖται ἐκ τῶν συμφραζομένων, χωρὶς νὰ τίθηταιϏ τότε δὲ τὸ εἰ ἢ ἐὰν ἔχει τὴν δύναμιν τοῦ: ἐπὶ τῇ ὑποθέσει ὅτι..., ἐν περιπτώσει καθ’ ἥν..., πρὸς τὴν πόλιν, εἰ ἐπιβοηθεῖεν, ἐχώρουν, προεχώρουν πρὸς τὴν πόλιν ὅπως συναντήσωσι τοὺς πολίτας ἐν ᾗ περιπτώσει ἤθελον ἐξορμήσῃ, Θουκ. 6. 100· ᾤκτιρον εἰ ἁλώσοιντο, τοὺς ἐλυποῦντο σκεπτόμενοι ὁποῖον θὰ ἦτο τὸ τέλος αὐτῶν, ἂν ἤθελον συλληφθῇ, Ξεν. Ἀν. 1. 4, 7· οὔκουν, ἦν δ’ ἐγώ, ἔτι ἓν λείπεται, τὸ ἢν πείσωμεν ὑμᾶς ὡς χρὴ ἡμᾶς ἀφιέναι; δὲν ὑπολείπεται λοιπὸν ἕν πρᾶγμα ἀκόμη, δηλ. τὸ νὰ μᾶς ἀφήσητε νὰ ὑπάγωμεν, ἐν ᾗ περιπτώσει σᾶς καταπείσωμεν ὅτι πρέπει νὰ μᾶς ἀφήσητε, Πλάτ. Πολ. 327C·Ϗ ἱκέται πρὸς σὲ δεῦρο ἀφίγμεθα, εἴ τινα πόλιν φράσειας ἡμῖν εὔερον, ἤλθομεν πρὸς σὲ μὲ τὴν ἐλπίδα μήπως εἴπῃς εἰς ἡμᾶς περί τινος μαλλοφόρου (ἄφθονον ἐχούσῃς μαλλίον) πόλεως (δηλ. διὰ νὰ μάθωμεν περὶ αὐτῆς), Ἀριστοφ. Ὄρν. 120· παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων, αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι, κάθισε πλησίον αὐτοῦ καὶ βάλε τὰς χεῖράς σου ἐπὶ τῶν γονάτων αὐτοῦ ἴσως τὸν καταπείσῃς νὰ βοηθήσῃ τοὺς Τρῶας, ἂν τυχὸν θέλῃ νὰ τὸ πράξῃ, Ἰλ. Α. 408, πρβλ. Α. 66, Ὀδ. Α. 94., Γ. 92· ἄκουσον καὶ ἐμοῦ, ἐάν σοι ταὐτὰ δοκῇ, ἄκουσον καὶ ἐμὲ ἵνα συναινέσῃς, ἐν ᾗ περιπτώσει ἡ αὐτὴ γνώμη εἶναι καὶ εἰς σὲ ἀρεστή, Πλάτ. Πολ. 358Β· ἰδὲ δή, ἐάν σοι ὅπερ ἐμοὶ ξυνδοκῇ, ἰδὲ λοιπὸν ἂν τυχὸν ἔχῃς τὴν αὐτὴν γνώμην μὲ ἐμὲ, αὐτόθι 434 Α. Πολλὰ τῶν παραδειγμάτων τούτων ἧττον ὁρθῶς ἡρμηνεύθησαν ὡς πλάγιαι ἐρωτήσεις (ἴδε κατωτ. Β. 2). 2) ἐνίοτε ἡ ἀπόδοσις ἀποσιωπᾶται ἐντελῶς διὰ ῥητορικοὺς λόγους, ὅτε ἡ ἔλλειψις αὐτῆς εἶναι ἐμφαντικωτέρα τῆς ὑπάρξεως αὐτῆς, εἴ περ γάρ κ’ ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος... στυφελίξαι ἂν θέλῃ νὰ τὸν ἀνατρέψῃ θὰ τὸ κάμῃ, Ἰλ. Α. 580· ἀλλ’ εἰ μὲν δώσουσι γέρας... εἰ δέ κε μὴ δώωσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι, «ἀλλ’ εἰ μὲν παρέξωσι γέρας (καλῶς ἂν ἔχοι τὸ πρᾶγμα) ἐὰν δὲ μὴ δῶσιν, ἐγὼ δ’ ἂν αὐτὸς παραγενόμενος ἀφέλωμαι» (Θ. Γαζῆς), Α. 135, πρβλ. Ζ. 150, Ἀριστοφ. Πλ. 469· καὶ ἢν μὲν ξυμβῇ ἡ πεῖρα, - εἰ δὲ μή, καὶ ἂν μὲν ἡ ἀπόπειρα ἐπιτύχῃ, καλῶς· - εἰ δὲ μὴ..., Θουκ. 3. 3, πρβλ. Πλάτ. Πρωτ. 325DϏ 3) κατὰ παρομοίαν ἔλλειψιν τῆς ἀποδόσεως εἰ γὰρ (Ἐπ. αἳ γὰρ) καὶ εἴθε (Ἐπ. αἴθε), μετ’ εὐκτικῆς ἢ ἱστορικῶν χρόνων τῆς ὁριστ. ἐκφράζει εὐχὴν (ὅτε ἡ εὐκτ. καὶ ἡ ὁριστ. ἔχουσι τὴν αὐτὴν δύναμιν ἣν καὶ ἐν ἀπολύτῳ προτάσει), αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν, εἴθε οἱ θεοὶ νά μοι δώσωσι τόσην δύναμιν, Ὀδ. Γ. 205, πρβλ. Ξ. 440· εἰ γὰρ γενοίμην ἀντὶ σοῦ νεκρὸς Εὐρ. Ἱππ. 1410· εἴθ’ εἶχες, ὦ τεκοῦσα, βελτίους φρένας, εἴθε νὰ εἶχες κτλ., ὁ αὐτ. Ἠλ. 1061, πρβλ. Ἄλκ. 1072· εἴθ’ ἔμ’ ἐδέξω, εἴθε νὰ εἶχες δεχθῇ ἐμέ, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1537· εἴθε σοι τότε συνεγενόμην, εἴθε νά σε εἶχον συναντήσῃ τότε, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 46. Παρὰ ποιηταῖς ἐνίοτε τὸ εἰ μόνον εὕρηται οὕτω μετ’ εὐκτικῆς, ἀλλ’ εἴ τις... καλέσειεν Ἰλ. Κ. 111· εἴ μοι γένοιτο φθόγγος ἐν βραχίοσιν Εὐρ. Ἑκ. 836. Ἐνίοτε, εἰ γάρ ἢ εἴθε προηγεῖται τοῦ ὤφελον ἢ ὤφελλον μετ’ ἀπαρ. ἐπὶ εὐχῆς· ἴδε ὀφείλω. Ἐνίοτε τὰ μόρια ταῦτα συντάσσονται καὶ μετὰ μόνου ἀπαρεμφ. ἐπὶ εὐχῆς, αἲ γάρ... τοῖος ἑών, οἷός ἐσσι... παῖδά τ’ ἐμὴν ἐχέμεν καὶ ἐμὸς γαμβρὸς καλέεσθαι Ὀδ. ΙΙ. 313· καὶ συνηθέστερον παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς, ὡς ἐν Ἀνθ. Π. 9. 284, 288. 4) ἐνίοτε τὸ ῥῆμα τῆς προτάσεως εἰς ἣν τὸ εἰ ἀνήκει παραλείπεται, μάλιστα δὲ εἰς τὰς ἀκολούθους ἐκφράσεις: α) εἰ μή, Λατ. nisi, οὐδὲν ἄλλο σιτέονται, εἰ μὴ ἰχθῦς μοῦνον Ἡρόδ. 1. 200· εἰ μὴ κρεμάσας Ἀριστοφ. Νεφ. 229· μὰ τὼ θεώ, εἰ μὴ Κριτύλλα γ’ εἰμὶ ὁ αὐτ. Θεσμ. 898· εἰ μὴ ὅσον, εἰ μὴ μόνον, πλὴν μόνον, ἐγὼ μέν μιν οὐκ εἶδον, εἰ μὴ ὅσον γραφῇ Ἡρόδ. 2. 73, πρβλ. 1. 45., 2. 20· ὡσαύτως, εἰ μὴ εἰ, Λατ. nisi si, Θουκ. 1. 17, Πλάτ. Γοργ. 480Β, κτλ.· εἰ μή τι οὖν, αλλὰ..., ἂν τίποτε ἄλλο, ἀλλὰ..., ὁ αὐτ. Μένων 86 Ε. β) εἰ δὲ μή, Λατ. sin minus, προηγόρευε τοῖσι Λαμψακηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα, εἰ δὲ μή, σφέας πίτυος τρόπον ἠπείλεε ἐκτρίψειν Ἡρόδ. 6. 37, πρβλ. 56· οὕτω μετὰ τὸ μάλιστα μέν, Θουκ. 1. 32, 35, κτλ.· δυνατὸν δὲ νὰ ἔχῃ σχέσιν πρὸς προηγουμένην ἄρνησιν καὶ δυνατὸν νὰ ὑπάρχῃ ἐκεῖ ὅπου κανονικώτερον θὰ ἦτο τὸ ἐὰν δὲ, ἐὰν συνεπληροῦτο ἡ ἔλλειψις, μή τύπτ’· εἰ δὲ μή, σαυτόν ποτ’ αἰτιάσει, μή με τύπτε, ἄλλως τὸν ἑαυτόν σου θὰ κατακρίνῃς ποτέ, Ἀριστοφ. Νεφ. 1433· ἐάν μέν πείσητε..., εἰ δὲ μή... Δημ. 129. 14· ὦ Κῦρε, μὴ οὕτω λέγε· εἰ δὲ μή, οὐ θαρροῦντά με ἕξεις Ξεν. Κύρ. 3. 1, 35, πρβλ. Ἀν. 4. 3. 6, Θουκ. 1. 28, 131, Πλάτ. Φαῖδρ. 91C. γ) τὸ εἰ δέ, ὅπερ κυρίως ἀνταποκρίνεται πρὸς τὸ εἰ μέν, κεῖται πολλάκις ἐλλειπτικῶς, εἰ δὲ καὶ αυτοί, φευγόντων, «προσληπτέον τό, βούλονται, ἵν’ ᾖ, ἐὰν δὲ καὶ αυτοὶ βούλωνται, φευγέτωσαν» (Σχόλ.), Ἰλ. Ι. 46· οὕτως, εἰ δέ, σὺ μέν μευ ἄκουσον, ἐγὼ δὲ κέ τοι καταλέξω, «εἰ δ’ ἀμφιβάλλεις, σὺ μέν ἄκουσόν μου, ἐγὼ δέ σοι πάντα διηκριβωμένως ἐρῶ» (Θ. Γαζῆς), αὐτόθι 262· οὕτω καί, εἰ δ’ ἄγε, ἐπὶ παρακελεύσεως, προτροπῆς, ἐμπρός, ἔλα, (πλήρης δὲ ἡ φράσις εἶναι· εἰ δὲ βούλει, ἄγε), Ὀδ. Α. 271, κτλ.· οὕτως, εἰ δ’ ἄγε δή, εἰ δ’ ἄγε μήν, εἰ δ’ ἄγε μοι, εἰ δ’ ἄγε νῦν Ὅμ.· ὡσαύτως, εἰ δ’ ἄγετε Ἰλ. Χ. 381· - ἐνίοτε ὅμως τὸ εἰ δὲ κεῖται ἀντὶ τοῦ εἰ δὲ μή, ὡς, εἰ μὲν βούλεται, ἑψέτω· εἰ δ’, ὅ,τι βούλεται, τοῦτο ποιείτω Πλάτ. Εὐθύδ. 285C, πρβλ. Συμπ. 212C·Ϗ οὕτω καί, εἰ δ’ οὖν Σοφ. Ἀντ. 722. δ) εἴ τις, Λατ. siquis, ὄτλον ὄκνον χειρόγρ. ἄλγιστον ἔσχον, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή, ὑπέστην βαρυτέραν θλῖψιν πάσης ἄλλης Αἰτωλίδος γυναικός, ὁ αὐτ. Τρ. 8, πρβλ. Ο. Κ. 734· οὕτως, εἴ τις ἄλλος, siquis alius, Εὐρ. Ἀνδρ. 6, κτλ.· εἴ τις καὶ ἄλλος Ἡρόδ. 3. 2, κτλ.· εἴπερ τις ἄλλος Πλάτ. Πολ. 501D. ε) εἴ ποτε ἢ εἴπερ ποτέ, ἐάν ποτε, περισσότερον πάσης ἄλλης περιστάσεως, ἡμῖν δὲ καλῶς, εἴπερ ποτέ, ἔχει... ἡ ξυναλλαγή, Θουκ. 4. 20, πρβλ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 594· εἴ ποτε καὶ ἄλλοτε ξεν. Ἀν. 6. 4, 12, κτλ. ς) εἴ ποθεν (ἐνν. προπέμψαι ἔχετε), «ἐὰν ἀπὸ κανὲν μέρος», Λατ. alicunde, ξίφος, εἴ ποθεν, ἢ γένυν ἢ βελέων τι προπέμψατε, Σοφ. Φ. 1204· οὕτω, εἴ ποθι... λεύσσων = εἴ που (λεύσσει) ὁ αὐτ. Αἴ. 886. VII. μετ’ ἄλλων ΜΟΡΙΩΝ: 1) περὶ τῆς διαφορᾶς μεταξὺ τοῦ καὶ εἰ (ἢ καὶ ἐὰν ἢ κἂν) καὶ τοῦ εἰ καὶ (ἢ ἐὰν καί), ἴδε καί: - τὸ ἐναντίον τοῦ καὶ εἰ εἶναι οὐδ’ εἰ, τὸ δὲ τοῦ εἰ καὶ εἶναι εἰ μηδέ. 2) περὶ τοῦ ὡς εἰ, ὡς εἴ τε, ὥσπερ εἰ, κτλ., ἴδε ὡς καὶ ὥσπερ. 3) περὶ τοῦ εἰ δὴ καὶ εἴπερ ἴδε εἰ δὴ καὶ εἴπερ. 4) εἴ γε, ἂν τῷ ὄντι, ἢ ἂν τοὐλάχιστον, ἂν πράγματι, ἐνίοτε σχεδόν, ἀφοῦ, Λατ. si quidem·Ϗ ἴδε ἐν λέξ. γέ. 5) περὶ τοῦ εἰ γὰρ καὶ εἴθε, ἐπὶ εὐχῆς, ἴδε ἀνωτ. VI. 3. VIII. ὑπάρχει ἰδιαιτέρα χρῆσις ἐν τῇ Κ. Δ. τοῦ εἰ (= τῷ Ἑβρ. im) ἐπὶ ἀρνητικῶν ὅρκων, π.χ. «τί ἡ γενεὰ αὕτη σημεῖον ἐπιζητεῖ; ἀμὴν λέγω ὑμῖν, εἰ δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ σημεῖον», οὐ δοθήσεται, Εὐαγγ. κ. Μάρκ. η΄, 12· «ὡς ὤμοσα ἐν τῇ ὀργῇ μου, εἰ εἰσελεύσονται εἰς...», οὐκ εἰσελεύσονται εἰς..., Ἐπιστ. πρὸς Ἑβρ. γ΄, 11., δ΄, 3· ἴδε Γραμμ. Καιν. Διαθ. Viner § 59. 9. Β. ΕΠΙ ΠΛΑΓΙΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ, Λατ. an, ἑπομένης ὁριστ., ὑποτακτ. ἢ εὐκτικῆς, κατὰ τοὺς κανόνας τῆς συντάξεως τῶν πλαγίων λόγων (ὧν ἰδιαίτερον εἶδος ἀποτελοῦσιν αἱ πλάγιαι ἐρωτήσεις): 1) μεθ’ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ, ἀρχικοῦ χρόνου ἡγουμένου, ὅτε ὑπάρχει ὁ αὐτὸς καὶ ἐν τῇ εὐθείᾳ ἢ ἀπολύτῳ ἐρωτήσει χρόνος, σάφα δ’ οὐκ οἷδ’, εἰ θεός ἐστιν, ἐὰν εἶναι θεός, Ἰλ. Ε. 183· εἰ συμπονήσεις..., σκόπει Σοφ. Ἀντ. 41. 2) μεθ’ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ, ἀρχικοῦ χρόνου ἡγουμένου, ὅτε ἡ ὑποτακτικὴ εἶναι ἐνδοιαστικὴ ὡς ἐν τῇ εὐθείᾳ ἐρωτήσει, τὰ ἐκπώματα... οὐκ οἶδ’ εἰ Χρυσάντᾳ τούτῳί δω Ξεν. Κύρ. 8. 4, 16· τὸ εἰ οὐδέποτε γίνεται ἐὰν ἐνταῦθα, ὡς τὸ ἂν δὲν θὰ ἠδύνατο νὰ τεθῇ ἐπὶ εὐθείας ἢ ἀπολύτου ἐρωτήσεως. Περὶ ἐλλειπτικῶν συντάξεων μετὰ τοῦ ἐὰν καὶ ὑποτακτ., αἱ ὁποῖαι ἐνίοτε ἑρμηνεύονται ὡς πλάγιαι ἐρωτήσεις, ἴδε ἀνωτ. VI. 1. 3) μετ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ, παρῳχημένου χρόνου ἡγουμένου, ἥτις παριστᾷ μίαν τινὰ τῶν δύο προηγηθεισῶν συντάξεων ἐν τῇ εὐθείᾳ ἐρωτήσει, ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος, ἠρώτησεν ἂν ἦτό τις σοφώτερος ἐμοῦ (ὅτε ἡ εὐθεῖα ἐρώτησις θὰ ἦτο, ἔστι τις σοφώτερος ἐμοῦ;) Πλάτ. Ἀπολ. 21Α· ἡ εὐκτ. τοῦ ἀορ. ἀντὶ τῆς ὁριστ. εἶναι σπανία, ἠρώτων αὐτὸν εἰ αναπλεύσειεν, τὸν ἠρώτων ἂν ἀνέπλευσεν (ἐν εὐθείᾳ ἐρωτήσει, ἀνέπλευσας;), Δημ. 1223. 20· ἀλλ’ ἡ εὐκτ. τοῦ ἀόρ. ἐν γένει παριστᾷ τὴν ὑποτακτ. ἀορ., τὸν θεὸν ἐπήροντο εἰ παραδοῖεν Κορινθίοις τὴν πόλιν... καὶ τιμωρίαν τινὰ πειρῷντο ἀπ’ αὐτῶν ποιεῖσθαι, ἠρώτησαν ἂν ἔπρεπε νὰ παραδώσωσι τὴν πόλιν εἰς τοὺς Κορινθίους καὶ νὰ δοκιμάσωσι νά..., Θουκ. 1. 25. Ἐν ἀμφοτέραις ταῖς συντάξεσι ταύταις ἡ ἀρχικὴ ὁριστικὴ ἢ ὑποτακτικὴ δύναται νὰ τηρηθῇ, ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν, εἰ χρὴ πολεμεῖν Θουκ. 1. 119· ἐβουλεύοντο, εἴτε κατακαύσωσιν..., εἴτε τι ἄλλο χρήσωνται, ἂν ἔπρεπε νὰ κατακαύσωσιν αὐτοὺς ἢ νὰ τοὺς μεταχειρισθῶσιν ἄλλως πως, ὁ αὐτ. 2. 4· οὕτως, ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὐτῷ εἰ δῷ ἐπιψηφίσαι τοῖς προέδροις, εἶπεν ὅτι αὐτὸς (ὁ Δημοσθ.) ἐζήτησε τὴν συμβουλὴν αὐτοῦ ἂν ἔπρεπε νὰ δώσῃ, Αἰσχίν. 37. 1. 4) μετ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ καὶ τοῦ ἂν μόνον ὅταν οὕτως ἐκφέρηται καὶ ἡ εὐθεῖα ἐρώτησις, ἠρώτων εἰ δοῖεν ἂν τούτων τὰ πιστά, ἠρώτων ἂν θὰ ἔδιδον (ἐν εὐθείᾳ ἐρωτήσει, δοίητε ἄν;), Ξεν. Ἀν. 4. 8, 7. 5) ὡς ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΜΟΡΙΟΝ ἐν χρήσει μετὰ τοῦ εἰ ἐπὶ πλαγίας ἐρωτήσεως εἶναι τὸ οὐ, ὁσάκις τούτου (τοῦ οὐ) θὰ ἐγίνετο χρῆσις ἐπὶ εὐθείας ἢ ἀνεξαρτήτου ἐρωτήσεως, ὡς ἐνετέλλετο... εἰρωτᾶν, εἰ οὔ τι ἐπαισχύνεται, ἂν δὲν ἐντρέπεται, Ἡρόδ. 1. 90, κτλ.· - ἀλλ’ ἐὰν ἐν τῇ ἀνεξαρτήτῳ ἐρωτήσει θὰ ἀπῃτεῖτο μὴ (προκαλουμένης οὕτως ἀρνητικῆς ἀπαντήσεως), διατηρεῖται καὶ ἐν τῇ πλαγίᾳ ἐρωτήσει, ὡς οὐ τοῦτο ἐρωτῶ, ἀλλ’ εἰ τοῦ μὲν δικαίου μὴ ἀξιοῖ πλέον, ἔχειν μηδὲ βούλεται ὁ δίκαιος, τοῦ δὲ ἀδίκου (ἔνθα ἡ ἀνεξάρτητος ἐρώτησις θὰ ἦτο μὴ ἀξιοῖ μηδὲ βούλεται;) Πλάτ. Πολ. 349Β. Ἐπὶ διπλῆς πλαγίας ἐρωτήσεως, εἴτε... εἴτε...; εἰ... εἴτε...; εἴτε... ἢ...; δυνατὸν νὰ τεθῇ ἐν τῷ δευτέρῳ κώλῳ εἴτε οὐ εἴτε μή, πολλὰ ἂν περιεσκέψῳ, εἴτε ἐπιτρεπτέον εἴτε οὔ·... οὐδένα λόγον οὐδὲ συμβουλὴν ποιεῖ, εἴτε χρὴ ἐπιτρέπειν σαὐτὸν αὐτῷ εἴτε μὴ ὁ αὐτ. Πρωτ. 313Α, Β (ἐντὸς τῆς αὐτῆς περιόδου)· ἀνάγκην τὴν ἐμὴν μητέρα, εἴτε θυγάτηρ ἦν Κίρωνος εἴτε μή, καὶ εἰ παρ’ ἐκείνῳ διῃτᾶτο ἢ οὐ, καὶ γάμους εἰ διττοὺς ὑπὲρ ταύτης εἱστίασεν ἢ μή..., πάντα ταῦτα εἰδέναι τοὺς οἰκέτας Ἰσαῖος 69. 35.

French (Bailly abrégé)

épq. et dor. αἰ;
conj. usitée dans les prop. conditionnelles, dans les prop. interr. indirectes et pour marquer une simple éventualité : « si »;
• A. Propositions conditionnelles : εἰ δόκει, πλέωμεν SOPH si tu en es d'avis, embarquons-nous et partons ; εἰ δ’ οὕτω τοῦτ’ ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι IL s'il en est comme tu le dis, c’est qu’apparemment cela m'est agréable ; εἰ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε THC s'ils ont eu le droit de se révolter, c’est qu’alors vous commanderiez sans droit ; οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν THC (Agamemnon) n’aurait pas commandé aux îles, s'il n’avait pas eu en même temps une certaine force navale ; εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα XÉN si vous n'étiez pas venus, nous aurions marché contre le grand roi ; εἰ μὴ βοηθήσετε, οὐ περιέσται τἀκεῖ THC si vous n’envoyez pas de secours, la situation là-bas sera intenable ; ποτὸν δὲ πᾶν ἡδὺ ἦν τῷ Σωκράτει διὰ τὸ μὴ πίνειν, εἰ μὴ διψῴη XÉN toute boisson était agréable à Socrate, parce qu’il ne buvait que s'il avait soif ; εἴ του φίλων βλέψειεν οἰκετῶν δέμας, ἔκλαιεν ἡ δύστηνος εἰσορωμένη SOPH apercevait-elle quelqu’un des serviteurs qui lui étaient chers, l'infortunée pleurait en le regardant ; εἴ τις ἀντείποι, εὐθὺς τεθνήκει THC tout homme qui contredisait était un homme mort ; εἴ τίς τι ἐπηρώτα, ἀπεκρίνοντο THC quelqu’un demandait-il quelque chose, ils répondaient ; particul. dans une prop. conditionnelle supposant une conséquente comme εὖ ou καλῶς ἔχει, « c’est bien » : εἰ μὲν δώσουσι γέρας· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι IL s'ils me donnent la récompense (rien de mieux) ; sinon, je saurai la prendre moi-même ; εἰ μὲν σύ τι ἔχεις πρὸς ἡμᾶς λέγειν· εἰ δὲ μή, ἡμεῖς πρὸς σὲ ἔχομεν XÉN si tu as quelque chose à nous dire, (c’est bien) ; sinon, nous avons, nous, à te parler ; dans les prop. optatives commençant par εἰ γὰρ (épq. αἲ γάρ) ou qqf εἰ seul., et qui supposent une prop. antérieure telle que « ce serait chose souhaitable, etc. » ; αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν OD oh ! si les dieux (m')avaient doté d'une telle puissance ! εἰ γὰρ γενοίμην ἀντὶ σοῦ νεκρός EUR ah ! que ne puis-je mourir à ta place ! ἀλλ’ εἴ τις καλέσειεν IL mais si quelqu’un appelait, càd je voudrais qu’on appelât, etc. À l'emploi de εἰ conditionnel se rattache l'usage de cette, conjonction après les verbes ou les locut. qui marquent l'étonnement (θαυμάζω), la satisfaction (ἀγαπῶ), la honte ou la confusion (αἰσχύνομαι, αἰσχρόν ἐστιν), l'indignation ou le mécontentement (ἀγανακτῶ, βαρέως ou χαλεπῶς φέρω, λυπεῖ με), etc. ; ἐθαύμαζε δ’ εἴ τις ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο XÉN il s'étonnait qu’on fît sonner bien haut ses prétentions à la vertu et qu’on battît monnaie ; ἀγανακτῶ εἰ τὰ μὲν χρήματα λυπεῖ τινας ὑμῶν εἰ διαρπασθήσεται, τὴν δ’ Ἑλλάδα πᾶσαν οὑτωσὶ Φίλιππος εφεξῆς ἁρπάζων οὐ λυπεῖ DÉM je m'indigne qu’il y en ait parmi vous qui s'affligent à la pensée que leurs biens seront pillés, tandis que le spectacle présent de la Grèce entière ainsi pillée par Philippe ne les afflige pas;
• B. Interrogation indirecte : σάφα δ’ οὐκ οἶδ’ εἰ θεός ἐστιν IL je ne sais pas clairement si c’est un dieu ; οἶδεν οὐδεὶς τὸν θάνατον οὐδ’ εἰ τυγχάνει πάντων μέγιστον ὂν τῶν ἀγαθῶν PLAT au sujet de la mort, personne ne sait ce qu’elle est, ni si elle n’est pas le plus grand de tous les biens ; ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν, εἰ χρὴ πολεμεῖν THC ils voulaient faire voter sur la question de savoir s'il fallait faire la guerre ; ἐβουλεύοντο εἴτε κατακαύσωσιν… εἴτε τι ἄλλο χρήσωνται THC (les Platéens) délibéraient s'ils devaient faire périr (les Thébains) par le feu en incendiant l'édifice, ou prendre quelque autre parti ; ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος PLAT il demandait s'il y avait quelqu’un plus sage que moi ; ἐνετέλλετο εἰρωτᾶν εἰ οὔ τι ἐπαισχύνεται HDT il (leur) ordonna de demander (au dieu) s'il n’avait pas quelque honte ; σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει, ἢ οὔ PLAT examinons si cela nous sied ou non ; νῦν ἔμαθον ὃ λέγεις· εἰ δὲ ἀληθές, ἢ μή, πειράσομαι μαθεῖν PLAT à présent je sais ce que tu dis, mais cela est-il vrai ou non ? c’est ce que je vais tâcher d'apprendre;
• C. Idée d'éventualité incertaine : παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων, αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι IL va t’asseoir près de (Zeus) et embrasse ses genoux, pour voir s'il voudrait par hasard porter secours aux Troyens ; ἔδοξεν οὖν Κλεάρχῳ συγγενέσθαι τῷ Τισσαφέρνει, εἴ πως δύναιτο παῦσαι τὰς ὑποψίας XÉN Cléarque jugea bon de s'aboucher avec Tissapherne pour tâcher, s'il le pouvait, de faire cesser ces soupçons ; ἐκπλαγεὶς ἵεται, εἴ τι δύναιτο βοηθῆσαι XÉN Cyrus consterné s'avance pour voir s'il pourrait porter quelque secours, ou en cas qu’il puisse porter quelque secours;
• D. εἰ joint à certains pronoms ou particules forme diverses locutions :
I. avec μή : εἰ μή, si … ne pas (lat. nisi), au sens de « sinon » : οὐδὲν ἄλλο σιτέονται εἰ μὴ ιχθῦς μοῦνον HDT ils ne mangent d'autre mets que du poisson. De même dans les locut. εἰ μὴ ὅσον, excepté seulement ; εἰ μὴ εἰ (cf. lat. nisi si) m. sign. ; εἰ δὲ μή (lat. si minus, sin aliter) sinon, autrement ; εἰ μὴ ἄρα (lat. nisi forte), εἰ μή πέρ γε, à moins toutefois que;
II. avec δὲ : εἰ δέ, sinon ; εἰ δ’ ἄγε, εἰ δ’ ἄγετε, simpl. εἰ δέ, eh bien ! voyons ! εἰ δ’ ἄγ’ ἐγὼν αὐτὸς δικάσω IL eh bien ! voyons, je proposerai pour ma part une décision ; Ἀντίλοχ’, εἰ δ’ ἄγε δεῦρο IL eh bien ! voyons, Antilokhos, viens ici : εἰ δ’ ἄγε μήν, πείρησαι IL eh bien ! voyons, essaie ; εἰ δέ, σὺ μέν μευ ἄκουσον IL mais voyons, toi, écoute-moi ; εἰ δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων IL eh bien ! qu’ils fuient, eux aussi;
III. avec divers pronoms, conjonctions ou particules;
1 avec τις ou τι : εἴ τις (lat. si quis) s'il en fut jamais, ὄτλον ἄλγιστον ἔσχον, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή SOPH (moi qui) avais à redouter, si jamais femme d'Étolie eut à le craindre, le joug (de l'hymen) le plus douloureux ; particul. avec ἄλλος : εἴ τις ἄλλος, εἴ τις καὶ ἄλλος (v. ἄλλος) : ἔκαιον καὶ χιλὸν καὶ εἴ τι ἄλλο χρήσιμον ἦν XÉN ils brûlaient le fourrage et tout ce qui pouvait être de quelque utilité;
2 εἴ ποτε, si jamais (il en fut ainsi) : εἴ ποτέ τοι ἐπὶ νηὸν ἔρεψα, τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ IL s'il est vrai que litt. si jamais je t’ai construit un temple, exauce mon désir;
3 εἴ ποθι, si jamais (il en fut ainsi);
4 εἴ ποθεν, si de quelque lieu;
5 εἴ που, si en qqe façon ; εἴ τί που OD m. sign.
6 εἴ πως si en qqe manière, si par hasard;
7 avec γὰρ : εἰ γάρ (v. ci-dessus);
8 avec -θε (v. εἴθε);
9 avec καὶ : εἰ καί, ἐὰν καί, ou καὶ εἰ, καὶ ἐάν, même si, quand bien même, alors même que, etc. (cf. lat. etsi, etiamsi) : πάντες ποταμοί, εἰ καὶ πρόσω τῶν πηγῶν ἄποροι εἰσι, προΐουσι πρὸς τὰς πηγὰς διαβατοὶ γίγνονται XÉN tous les fleuves, alors même qu’on ne peut les franchir loin de leur source, deviennent guéables, si l'on s'avance dans le voisinage des sources ; Μυσοῖς βασιλεὺς πολλοὺς μὲν ἡγεμόνας ἂν δοίη καὶ ὁδοιποιήσειέ γ’ ἂν αὐτοῖς, καὶ εἰ σὺν τεθρίπποις βούλοιντο ἀπιέναι XÉN le roi donnerait aux Mysiens des guides nombreux ; bien plus, il leur fraierait des routes, alors même qu’ils voudraient se retirer avec des attelages à quatre chevaux;
10 avec ὡς ou ὥσπερ : ὡς εἰ, ὡς εἴ τις, ὥσπερ εἰ (v. ὡς et ὥσπερ);
11 avec δή : εἰ δή (v. δή);
12 avec περ : εἴπερ (v. ce mot);
13 avec γε : εἴ γε (v. γε);
14 avec τε (v. εἴτε);
• E. Crases : εἰ se joint par crase;
1 à ἄν > ἐάν, par contract. ἤν ou ἄν (v. ἐάν et ci-dessus);
2 à καί > κεἰ.
Étymologie: DELG étym. incert.

English (Autenrieth)

if, if only, whether; conjunction used in the expression of a wish or a condition, and in indirect questions.— I. As particle of wishing, εἰ or εἰ γάρ, would that, O that, is foll. by the optative.—II. Interrogatively, whether, foll. by such construction as the meaning requires, e. g., κατάλεξον | εἰ καὶ Λᾶέρτῃ αὐτὴν ὁδὸν ἄγγελος ἔλθω, ‘am to go,’ Od. 16.138.—III. In conditional clauses εἰ (εἰ μή), and with the subj. often (sometimes w. the opt.) εἴ κεν, rarely w. ἄν, εἰ δ' ἂν ἐμοὶ τῖμὴν Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες | τίνειν οὐκ ἐθέλωσιν, Il. 3.288. Conditions of which the conclusion is vague are sometimes regarded as interrogative, e. g. ἀναπεπταμένᾶς ἔχον ἆνέρες, εἴ τιν' ἑταίρων | ἐκ πολέμου φεύγοντα σαώσειαν, they held the gates open, in case they might be able to save some fugitive, Il. 12.122; thus often εἴ που or εἴ πως, ‘in the hope that,’ ‘on the chance that,’ etc. —With other particles, εἰ καί, if also (or denoting concession, though), καὶ εἰ (οὐδ' εἰ, μηδ εἰ), even if, denoting opposition; εἴ τε.. εἴ τε (sive.. sive), ὡς εἰ, ὡς εἴ τε, εἰ δή, εἴ περ, εἴ γε (q.v.); in εἰ δ' ἄγε (q.v.), εἰ is probably an interjection.

English (Slater)

εἰ (κεἴ fr. 4; repeated (P. 9.93); followed by different moods (P. 4.264) f.; by different tenses (N. 11.13) f.; for εἴ τις also v. τις.) <span class=mstonen>A conditional.
   1 c. pres. ind.
   a impv. in apodosis. εἰ δ' ἄεθλα γαρύεν ἔλδεαι, φίλον ἧτορ, μηκέτ ἀελίου σκόπει ἄλλο θαλπνότερον (O. 1.3) “φίλια δῶρα Κυπρίας ἄγ' εἴ τι, Ποσείδαον, ἐς χάριν τέλλεται, πέδασον ἔγχος Οἰνομάου” (O. 1.75) ὑγίεντα δ' εἴ τις ὄλβον ἄρδει, μὴ ματεύσῃ θεὸς γενέσθαι (O. 5.23) εἰ δέ τοι μάτρῳ μἔτι Καλλικλεῖ κελεύεις στάλαν θέμεν, ἐμὰν γλῶσσαν εὑρέτω κελαδῆτιν (N. 4.79) εἰ δὲ Θεμίστιον ἵκεις ὥστ' ἀείδειν, μηκέτι ῥίγει (N. 5.50)
   b pres. ind. in apodosis. (cf. A. 1. h. infra.) εἰ δὲ θεὸν ἀνήρ τις ἔλπεται λτ;τιγτ; λαθέμεν ἔρδων, ἁμαρτάνει (O. 1.64) εἰ δ' ἀριστεύει μὲν ὕδωρ, κτεάνων δὲ χρυσὸς αἰδοιέστατος, νῦν δὲ Θήρων ἅπτεται Ἥρακλέος σταλᾶν (νῦν γε v.l.: εἰ has comparative force, just as ) (O. 3.42) εἴ τι καὶ φλαῦρον παραιθύσσει, μέγα τοι φέρεται πὰρ σέθεν (P. 1.87) εἰ δέ τις ἤδη λέγει, παλαιμονεῖ κενεά (P. 2.58) εἰ δὲ ἐπίστᾳ, μανθάνων οἶσθα προτέρων (P. 3.80) εἰ δὲ νόῳ τις ἔχει θνατῶν ἀλαθείας ὁδόν, χρὴ (P. 3.103) “Μοῖραι δ' ἀφίσταντ, εἴ τις ἔχθρα πέλει” with temporal force (P. 4.145) διδοῖ (sc. ἡ δρῦς) ψᾶφον περ' αὐτᾶς, εἴ ποτε χειμέριον πῦρ ἐξίκηται λοίσθιον ἢ μόχθον ἀμφέπει (ἀμφέπῃ coni. Heyne: εἰ has temporal force) (P. 4.266) “εἰ μὲν αὐτὸς Οὔλυμπον θέλεις λτ;ναίεινγτ;, ἔστι σοι τούτων λάχος” (N. 10.83) εἰ δ' ἀρετᾷ κατάκειται, χρή νιν εὑρόντεσσιν ἀγάνορα κόμπον μὴ φθονεραῖσι φέρειν γνώμαις (I. 1.41) εἰ δέ τις ἔνδον νέμει πλοῦτον κρυφαῖον, ἄλλοισι δ' ἐμπίπτων γελᾷ, ψυχὰν Ἀίδα τελέων οὐ φράζεται δόξας ἄνευθεν (I. 1.67) εἰ δέ τις ἀρκέων φίλοις ἐχθροισι τραχὺς ὑπαντιάζει, μόχθος ἡσυχίαν φέρει (Pae. 2.31)
   c fut. ind. in apodosis, where εἰ has causal force. ἀγγελίαν πέμψω ταύταν, εἰ Χαρίτων νέμομαι κᾶπον (O. 9.26) “εἰ δὲ χρὴ καὶ πὰρ σοφὸν ἀντιφερίξαι, ἐρέω” (P. 9.50)
   d opt. c. κε in apodosis, i. e. potential. εἰ δὲ γεύεται ἀνδρὸς ἀνήρ τι, φαῖμέν κε (N. 7.86) εἰ δὲ κασιγνήτου πέρι μάρνασαι, ἥμισυ μέν κε πνέοις γαίας ὑπένερθεν ἐών (N. 10.85)
   e impf. ind. in apodosis. εἰ γάρ τις ἀνθρώπων πράσσει θεοδμάτους ἀρετὰς, ἐσχατιαῖς ἤδη πρὸς ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν (I. 6.10)
   f pres. ind. understood in apodosis. εἴ τις ἀνδρῶν κατέχει φρασὶν αἰανῆ κόρον, ἄξιος εὐλογίαις ἀστῶν μεμίχθαι (I. 3.1) τὰ μακρὰ δ' εἴ τις παπταίνει, βραχὺς ἐξικέσθαι χαλκόπεδον θεῶν ἕδραν (I. 7.43)
   g apodosis omitted. εἰ δὲ τις οἶδεν τὸ μέλλον, ὅτι (O. 2.56)
   h pres. ind. understood in protasis.
   a ind. pres. in apodosis. ἄνεται πάντα βροτοῖς, εἴ σοφός, εἰ καλός, εἴ τις ἀγλαὸς ἀνήρ (O. 14.7) εἰ δέ τις ὄλβος ἐν ἀνθρώποισιν, ἄνευ καμάτου οὐ φαίνεται (P. 12.28) εἰ δυνατόν, Κρονίων, πεῖραν μὲν ἀγάνορα ἀναβάλλομαι (N. 9.28)
   II impf. ind. c. κε in apodosis. ἤθελον Χίρωνά κε Φιλλυρίδαν, εἰ χρεὼν τοῦθ' κοινὸν εὔξασθαι ἔπος, ζώειν where the subordinate clause is parenthetic (P. 3.2)
   III impv. in apodosis. οὕνεκεν, εἰ φίλος ἀστῶν, εἴ τις ἀντάεις, τό γ' ἐν ξυνῷ πεποναμένον εὖ μὴ λόγον βλάπτων ἁλίοιο γέροντος κρυπτέτω i. e. whether — or (P. 9.93)
   2 c. fut. ind., imperative in apodosis. εἰ δέ τις ὄλβον ἔχων μορφᾷ παραμεύσεται ἄλλους, ἔν τ' ἀέθλοισιν ἀριστεύων ἐπέδειξεν βίαν, θνατὰ μεμνάσθω περιστέλλων μέλη (N. 11.13) cf. E infra (O. 7.1)
   3 c. impf. ind.
   a pres. ind. in apodosis. εἰ πόνος ἦν, τὸ τερπνὸν πλέον πεδέρχεται (N. 7.74)
   b κεν c. aor. ind. in apodosis. εἰ δὲ σώφρων ἄντρον ἔναἰ ἔτι Χίρων καί τί οἱ φίλτρον ἐν θυμῷ μελιγάρυες ὕμνοι ἁμέτεροι τίθεν, ἰατῆρά τοί κέν μιν πίθον παρασχεῖν (P. 3.63) εἰ δ' ἔτι ζαμενεῖ Τιμόκριτος ἁλίῳ σὸς πατὴρ ἐθάλπετο, ποικίλον κιθαρίζων θαμά κε, τῷδε μέλει κλιθείς, ὕμνον κελάδησε καλλίνικον (N. 4.13) εἰ γὰρ ἦν ἓ τὰν ἀλάθειαν ἰδέμεν, οὔ κεν ὅπλων χολωθεὶς ὁ καρτερὸς Αἴας ἔπαξε (N. 7.24) πρὸ πόνων δέ κε μεγάλων Δαρδανίαν ἔπραθεν, εἰ μὴ φύλασσεν Ἀπόλλων (Pae. 6.91)
   4 c. aor. ind.
   a impv. in apodosis. φόρμιγγα λάμβαν, εἴ τί τοι Πίσας τε καὶ Φερενίκου χάρις νόον ὑπὸ γλυκυτάταις ἔθηκε φροντίσιν (with causal force) (O. 1.18) εἰ δ' ἐγὼ ἀνέδραμον ὕμνῳ, μὴ βαλέτω με φθόνος concessive Schr. (O. 8.54) v. also A. 2 supra, (N. 11.13)
   b pres. ind., expressed or understood, in apodosis. εἰ δ' ἐτύμως μάτρωες ἄνδρες ἐδώρησαν Ἑρμᾶν εὐσεβέως, κεῖνος κραίνει σέθεν εὐτυχίαν (with causal force) (O. 6.77) Μοῖσα, τὸ δὲ τεόν, εἰ μισθοῖο συνέθευ παρέχειν φωνὰν ὑπάργυρον, ἄλλοτ' ἄλλᾳ ταρασσέμεν with causal force (P. 11.41) εἰ δ' ἀνορέαις ὑπερτάταις ἐπέβα παῖς Ἀριστοφανέος, οὐκέτι πρόσω ἀβάταν ἅλα κιόνων ὕπερ Ἡρακλέος περᾶν εὐμαρές ( concessive Schr.) (N. 3.19) νικῶντί γε χάριν, εἴ τι πέραν ἀερθεὶς ἀνέκραγον, οὐ τραχύς εἰμι καταθέμεν (concessive, cf. (O. 8.54) ) (N. 7.75) “εἴ ποτ' ἐμᾶν, ὦ Ζεῦ πάτερ, θυμῷ θέλων ἀρᾶν ἄκουσας, νῦν σε, νῦν εὐχαῖς ὑπὸ θεσπεσίαις λίσσομαι” (cf. (O. 1.75) ) (I. 6.42)
   c impf. ind. in apodosis. εἰ τιν' ἄνδρα ἐτίμασαν, ἦν Τάνταλος οὗτος (O. 1.54)
   d aor. ind. c. ἄν, κε in apodosis. τεά κεν ἀκλεὴς τιμὰ κατεφυλλορόησεν ποδῶν, εἰ μὴ στάσις σ' ἄμερσε πάτρας (O. 12.16) εἰ κατέβαν, ἐξικόμαν κε (P. 3.73) “εἰ γὰρ οἴκοι νιν βάλε, τετράτων παίδων κ' ἐπιγεινομένων αἷμά οἱ κείναν λάβε ἄπειρον” (P. 4.43)
   e apodosis dub. εἴ τις (codd.: τίς Homan, εἰ expungens) — αἰνὰν ὕβριν ἀπέφυγεν, μέλανος ἂν ἐσχατιὰν καλλίονα θανάτου λτ;στείχοι> (coni. Wil.: μέλανος δ' ἂν ἐσχατιὰν καλλίονα θάνατον ἐν codd.: θάνατόν γἔσχε Boeckh: locus conclamatus, v. van Groningen, Mnem., 1947, 233) (P. 11.55)
   5 c. pres. subj., pres. ind. in apodosis. [αἰσχύνῃ (codd.: αἰσχύνοι Mosch. v. A. 10 infra) (P. 4.264) ] [ἀμφέπει (codd.: ἀμφέπῃ Heyne v. A. 1. b supra) (P. 4.266) ] δύο δέ τοι ζωᾶς ἄωτον μοῦνα ποιμαίνοντι τὸν ἄλπνιστον, εὐανθεῖ σὺν ὄλβῳ εἴ τις εὖ πάσχων λόγον ἐσλὸν ἀκούῃ (v. 1. ἀκούσῃ: sic distinxit Hartung, post ὄλβῳ, edd. vulgo. The condition is strictly illogical, and εἰ ἀκούῃ stands in explanatory apposition to δύο μοῦνα) (I. 5.13)
   6 c. aor. subj.
   a pres. or pf.-pres. in apodosis. πολλοὶ δὲ μέμνανται, καλὸν εἴ τι ποναθῇ (O. 6.11) [ἐξερείψῃ (κεν) (coni. Boeckh, Bergk: ἐξερείψαι κε codd.: ἐξερείψειεν Thiersch) (P. 4.264) ] διδοῖ ψᾶφον περ' αὐτᾶς, εἴ ποτε χειμέριον πῦρ ἐξίκηται λοίσθιον ἢ μόχθον ἀμφέπει (codd.: ἀμφέπῃ Heyne) (P. 4.266) δυσπαλὲς δὴ γίνεται, ἐξαπίνας εἰ μὴ θεὸς ἁγεμόνεσσι κυβερνατὴρ γένηται (P. 4.274) ἔργοις δὲ καλοῖς ἔσοπτρον ἴσαμεν ἑνὶ σὺν τρόπῳ, εἰ Μναμοσύνας ἕκατι λιπαράμπυκος εὕρηται ἄποινα μόχθων κλυταῖς ἐπέων ἀοιδαῖς (εἰ ἀοιδαῖς stands in explanatory apposition to ἑνὶ σὺν τρόπῳ) (N. 7.15) εἰ γὰρ ἅμα κτεάνοις πολλοῖς ἐπίδοξον ἄρηται κῦδος, οὐκ ἔστι πρόσω- θεν (N. 9.46) τοῦτο γὰρ ἀθάνατον φωνᾶεν ἕρπει, εἴ τις εὖ εἴπῃ τι (εἰ τι stand in explanatory apposition to τοῦτο) (I. 4.41) [ἀκούσῃ (v. 1. ἀκούῃ. cf. A. 5 supra) (I. 5.13) ] εἰ δέ τις ἀνθρώποισι θεόσδοτος ἀτληκηκοτας προστύχῃ, ταύταν σκότει κρύπτειν ἔοικεν fr. 42. 5.
   b aor. ind. in apodosis. εἰ δὲ τύχῃ τις ἔρδων, μελίφρον' αἰτίαν ῥοαῖσι Μοισᾶν ἐνέβαλε (N. 7.11)
   7 c. pres. opt. a. pres. ind. expressed or understood in apodosis. εἰ δὲ σὺν πόνῳ τις εὖ πράσσοι, μελιγάρυες ὕμνοι ὑστέρων ἀρχὰ λόγων τέλλεται (O. 11.4) εἰ γάρ τις ἐξερείψειεν (Thiersch: ἐξερείψαι κε codd.) —, αἰσχύνοι δὲ (Mosch.: αἰσχύνῃ codd.) —, — διδοῖ ψᾶφον περ' αὐτᾶς, εἴ ποτε χειμέριον πῦρ ἐξίκηται (P. 4.263) κέρδος δὲ φίλτατον, ἑκόντος εἴ τις ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) οὐ γάρ πάγος οὐδὲ προσάντης ἁ κέλευθος γίνεται, εἴ τις εὐδόξων ἐς ἀνδρῶν ἄγοι τιμὰς Ἑλικωνιάδων (I. 2.34)
   b κεν c. opt. in apododis. εἰ δ' εἴη μὲν Ὀλυμπιονίκας, τίνα κεν φύγοι ὕμνον κεῖνος ἀνήρ (O. 6.4) εἰ δ' αὐτὸ καὶ θεὸς ἀνέχοι, ἐν τίν κ ἐθέλοι (N. 7.89)
   c fut. ind. in apodosis. εἰ δὲ δαίμων γενέθλιος ἕρποι, Δὶ τοῦτ' ἐκδώσομεν πράσσειν (O. 13.105)
   8 c. aor. opt., pres. ind. in apodosis. εἰ δὲ μὴ ταχὺ λίποι, ἔτι γλυκυτέραν κεν ἔλπομαι κλείζειν (O. 1.108) καιρὸν εἰ φθέγξαιο, μείων ἕπεται μῶμος ἀνθρώπων (P. 1.81) εἰ δέ μοι πλοῦτον θεὸς ἁβρὸν ὀρέξαι, ἐλπίδ' ἔχω κλέος εὑρέσθαι κεν ὑψηλὸν πρόσω (P. 3.110) ἐξερείψειεν (Thiersch: ἐξερείψαι κε codd. v. A. 10. infra) (P. 4.263) πάντ' ἔχεις, εἴ σε τούτων μοῖῤ ἐφίκοιτο καλῶν (I. 5.15)
   9 c. pf. ind.
   a pres. ind. in apodosis. εἰ γάρ τις ἐσλὰ πέπαται μὴ σὺν μακρῷ πόνῳ, πολλοῖς σοφὸς δοκεῖ (P. 8.73)
   b pres. opt. in apodosis. εἰ δ' ὄλβον ἢ χειρῶν βίαν ἢ σιδαρίταν ἐπαινῆσαι πόλεμον δεδόκηται, μακρά μοι αὐτόθεν ἅλμαθ ὑποσκάπτοι τις (N. 5.19)
   c impv. in apodosis. εἰ δὲ τέτραπται, μὴ φθόνει κόμπον (I. 5.22) [
   10 dub. c. κε and opt., ind. in apodosis. εἰ γάρ τις ὄζους ὀξυτόμῳ πελέκει ἐξερείψαι κεν (codd.: ἐξερείψειεν Thiersch: ἐξερείψῃ μὲν Hermann) —, αἰσχύνοι δὲ (Mosch.: αἰσχύνῃ codd.) —, — διδοῖ ψᾶφον περ' αὐτᾶς (κε is held to be highly improbable) (P. 4.264) ]
   11 frag. κεἴ μοί τιν' ἄνδρα τῶν θανόντων fr. 4.
   12 εἴ τις, with following verb suppressed. λάγεταν γάρ τοι τύραννον δέρκεται, εἴ τιν' ἀνθρώπων, ὁ μέγας πότμος above all men (P. 3.86) cf. (O. 1.54) <span class=mstonen>B εἰ καί, concessive. εἰ καί τι Διωνύσου ἄρουρα φέρει βιόδωρον ἀμαχανίας ἄκος, ἄνιππός εἰμι Πα. 4. 25, cf. εἰ concessive (O. 8.54), (N. 3.20), (N. 7.75) <span class=mstonen>C introducing indirect question, c. ind. γνῶναί τ' ἔπειτ, ἀρχαῖον ὄνειδος εἰ φεύγομεν, Βοιωτίαν ὗν (O. 6.90) παραπειρῶνται Διὸς ἀργικεραύνου, εἴ τιν' ἔχει λόγον (O. 8.4) “μεμάντευμαι δ' ἐπὶ Κασταλίᾳ, εἰ μετάλλατόν τι” (P. 4.164) μαθὼν δέ τις ἀνερεῖ, εἰ πὰρ μέλος ἔρχομαι (N. 7.69) <span class=mstonen>D εἰ γάρ, introducing a wish, c. opt.; cf. conditional εἰ γάρ (P. 4.43) εἰ γὰρ ὁ πᾶς χρόνος ὄλβον μὲν οὕτω καὶ κτεάνων δόσιν εὐθύνοι (P. 1.46) εἰ γάρ σφισιν ἐμπεδοσθενέα βίοτον ἁρμόσαις ἥβᾳ λιπαρῷ τε γήραι διαπλέκοις εὐδαίμον' ἐόντα παίδων δὲ παῖδες ἔχοιεν αἰεὶ γέρας τό περ νῦν (N. 7.98) <span class=mstonen>E ὡς εἰ, in temporal comparisons; v. also ὡσείτε. φιάλαν ὡς εἴ τις δωρήσεται νεανίᾳ γαμβρῷ, καὶ ἐγὼ νέκταρ χυτὸν πέμπων ἱλάσκομαι (O. 7.1) <span class=mstonen>F frag. ]εἰ δέ μοι[ fr. 60. a. 3. ὡς εἴ τε v. ὡσείτε. εἴ περ v. εἴπερ.

Spanish (DGE)

• Alolema(s): dór. y eol. αἰ q.u.; αἰκ v. αἰ chipr. ἤ q.u.; por unión de εἰ c. ἄν: ἐάν q.u., εἰάν, ἤν, ἄν, v. ἐάν
A interj.
I valor voluntativo ea, venga
a) en Hom. c. imperat. εἰ δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων ... ἐς πατρίδα γαῖαν Il.9.46, εἰ δὲ σὺ μέν μευ ἄκουσον ¡venga! escúchame tú, Il.9.262
•frec. unido a ἄγε: εἰ δ' ἄγε μὴν πείρησαι ¡ea! inténtalo, Il.1.302, εἰ δ' ἄγε μοι, δμῳαί, νημερτέα μυθήσασθε Il.6.376, cf. 8.18, εἰ δ' ἄγε νῦν, φίλε Φοῖβε, ... αἷμα κάθηρον Il.16.667, εἰ δ' ἄγε νῦν ξυνίει καὶ ἐμῶν ἐμπάζεο μύθων ¡ea! atiende y grábate mis palabras, Od.1.271, Τηλέμαχ', εἰ δ' ἄγε μοι κάλεσον ... Εὐρύκλειαν Od.22.391;
b) después de Hom. εἰ δ' ἄγε c. imperat. κἠμοί τι Κυδώνιον εἰ δ' ἄγε τόξον ... τεύξατε Call.Dian.81, cf. Q.S.9.85
•c. subj. voluntativo εἰ δ' ἄγε δὴ μενοεικέα δῶρα πόρωμεν ἀνδράσιν A.R.1.657, εἰ δ' ἄγε <δὴ> πολέμοιο μεδώμεθα Q.S.9.537
•c. fut. εἰ δ' ἄγ' ἐγὼν ἐρέω, κόμισαι δὲ σὺ μῦθον ἀκούσας Parm.B 2.1, εἰ δ' ἄγε τοι λέξω Emp.B 38.
II c. valor cupitivo ojalá, quiera
1 en Hom. c. opt., tanto en deseos reales como irreales ἀλλ' εἴ τις καὶ τούσδε μετοιχόμενος καλέσειεν mas ojalá que alguno fuera también en su busca y los convocara, Il.10.111, cf. 24.74, εἴ τινά που Τρώων ἐξάλμενος ἄνδρα βάλοισθα Il.15.571, cf. 16.559, εἰ δὴ ὁμοφρονέοις ποτιφωνήεις τε γένοιο εἰπεῖν Od.9.456, εἰ δ' αὖ καὶ βόες εἶεν Od.18.371
•frec. reforzado por γάρ (pero más frec. es αἰ γάρ, cf. αἰ 1 y γάρ A II 4): εἰ γὰρ νῦν ἐλθὼν δόμου ἐν πρώτῃσι θύρῃσι σταίη Od.1.255, cf. 18.366, εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς εἴην ἀθάνατος ... ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν Il.8.538, cf. 13.825
•a veces es difícil decidir si se trata de un uso como interj. o de la conj. cond. ἀλλ' εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη ¡ah! si tú me hicieras caso, eso mucho mejor sería, Il.7.28, εἰ γὰρ Ἀθήνη δοίη κάρτος ἐμοί ...· τῶ κεν ἔγωγ' ἐθέλοιμι παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν Πατρόκλῳ Il.17.561.
2 después de Hom.:
a) c. opt. expresa un deseo real εἴ μοι γένοιτο παρθένος καλή τε καὶ τέρεινα ¡ojalá tuviera yo una doncella hermosa y delicada! Hippon.120, αἰτουμένῳ μοι κοῦφον εἰ δοίης τέλος ¡oh, si me concedieras un pequeño favor que yo te pido! A.Th.260, εἴ μοι ξυνείη φέροντι μοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγων S.OT 863, εἴ μοι γένοιτο φθόγγος ἐν βραχίοισιν E.Hec.836
•menos frec. en prosa ἀλλ' εἰ τὸ μὲν νῦν ταῦτα πρήσσοις τά περ ἐν χερσὶ ἔχεις mas ojalá lleves ahora a término aquello de lo que te ocupas Hdt.7.5
•reforzado por γάρ: εἰ γὰρ ὣς ἐμοὶ γένοιτο ojalá me fuera dado así Archil.204, εἰ γὰρ ὁ πᾶς χρόνος ὄλβον μὲν ... εὐθύνοι Pi.P.1.46, cf. N.7.98, εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς θεῶν A.Th.550, cf. S.OT 80, εἰ γὰρ ἐκγένοιτ' ἰδεῖν ταύτην με τὴν ἡμέραν Ar.Pax 346, εἰ γάρ, ..., ὦ Ζεῦ καὶ θεοί, ἐν τούτῳ εἴη Pl.Prt.310d, cf. X.Cyr.6.1.38
•excep. puede conservar el opt. un uso indiferente a la op. real/irreal εἰ γὰρ γενοίμην, τέκνον, ἀντὶ σοῦ νεκρός ¡ay si pudiera, hijo, ser yo el cadáver en tu lugar! E.Hipp.1410;
b) c. impf. expresa un deseo irreal de pres. εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον ὥστε ... ojalá tuviera yo tanto poder como para ... E.Alc.1072, εἰ γὰρ τόδ' ἦν E.Or.1614;
c) c. aor. expresa un deseo irreal de pasado εἰ γάρ μ' ὑπὸ γῆν ... εἰς ἀπέραντον Τάρταρον ἧκεν ojalá me hubiese echado bajo tierra al insondable Tártaro A.Pr.152, cf. Ch.345, εἰ γὰρ κατέσχον μὴ θεῶν κλεφθεὶς ὕπο E.Or.1580;
d) εἰ γὰρ ὤφελον expresa tb. irreal de pasado ojalá, qué más quisiera E.Or.1582, Ar.Ec.380, Pl.R.432c, Cri.44d.
B conj. cond. si
I c. valor real, ind. en la prót.
1 de pres., c. ind., imperat. o subj. voluntativo en la apód. (raro c. opt. c. ἄν), su neg. es μή (tard. οὐ):
a) c. ind. en la apód. εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι si eso es así, a mí me va a ser grato, Il.1.564, τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν, εἰ δύναμαι τελέσαι el ánimo me impulsa a cumplirlo si realmente lo puedo cumplir, Od.5.90, εἰ σὺ μὴ τόδ' ἐννοεῖς, ἐγὼ λέγω σοι A.A.1088, εἰ δὲ θεὸν ἀνήρ τις ἔλπεταί <τι> λαθέμεν ἔρδων, ἁμαρτάνει si un hombre espera hacer algo sin que un dios se percate, se equivoca Pi.O.1.64, ὥστ' εἴ τις δύο ἢ καί τι πλείους ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν S.Tr.943, εἰ θεοί τι δρῶσιν αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶν θεοί E.Fr.292.7, εἰ μὲν ἀνάγκη ἐστὶ μάχεσθαι, τοῦτο δεῖ παρασκευάσασθαι X.An.4.6.10, εἰ μὲν θνητή τ' ἐσσί, γυνὴ δέ σε γείνατο μήτηρ ... ἐμὴ δ' ἄλοχος κεκλήσεαι si eres mortal y te engendró una madre mortal, serás llamada esposa mía, h.Ven.145, εἰ Μωϋσέως ... οὐκ ἀκούουσιν ... οὐδ' ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται Eu.Luc.16.31, εἰ ἐγὼ Φαῖδρον ἀγνοῶ, καὶ ἐμαυτοῦ ἐπιλέλησμαι Pl.Phdr.228a
•en proposiciones silogísticas el verbo de prót. o apód. o el de ambas, suele estar elidido εἰ ἡ ὄψις ἐν ἐσχάτῳ γένει τῇ αἰσθήσει, ἡ τυφλότης οὐκ ἔσται αἴσθησις Arist.Top.124a38, εἰ ἔστιν ἐπιστήμη φαύλη καὶ σπουδαία, καὶ διάθεσις φαύλη καὶ σπουδαία Arist.Top.111a21, εἰ τὸ ἡδὺ ὅπερ ἀγαθόν, τὸ μὴ ἀγαθὸν οὐχ ἡδύ Arist.Top.124b8
•en geom., frec. c. fut. en la apód., para presentar los distintos casos de una hipótesis básica εἰ δέ ... ἡ ΑΒΓ τὴν μὲν ΑΒΕ τέμνει ... τῇ μὲν Δ οὐ συμπεσεῖται si la línea ABG corta a ABE, no se encontrará con D Apollon.Perg.Con.4.55;
b) c. imperat. o subj. voluntativo en la apód. εἰ δέ τίς ἐσσι βροτῶν, ..., ἆσσον ἴθ' si eres un mortal, acércate más, Il.6.142, εἰ μὲν δὴ θεός ἐσσι, θεοῖό τε ἔκλυες αὐδῆς, εἰ δ' ἄγε μοι καὶ κεῖνον ... κατάλεξον Od.4.831, ἀλλ' εἰ δοκεῖ, πλέωμεν mas, si queréis, naveguemos S.Ph.526, ὅθεν δὲ ἀπελίπομεν ἐπανέλθωμεν, εἴ σοι ἡδομένῳ ἐστίν Pl.Phd.78b, εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται Eu.Matt.4.3, ἰ (sic) δέ τινες βούλοιντο ἀντιλογίᾳ χρήσασθαι πρὸς τὴν τάξιν ἀποσταλήτωσαν POxy.2666.2.17 (IV d.C.);
c) c. opt. en la apód., c. o sin ἄν, entendida ésta y la prót. como inseguras, tb. para atenuar una afirmación o expresar un deseo καὶ νῦν, εἴ τί που ἔστι, πίθοιό μοι y ahora, si de alguna forma es posible, deberías hacerme caso, Od.4.193, εἰ δ' ἀμείνον' οἱ θεοὶ γνώμην ἔχουσιν, εὐτυχὴς εἴην ἐγώ pero si los dioses tienen una intención mejor, puede que tenga yo suerte E.Ph.1200, ἀλλ' εἰ τὰ πλείω χρηστὰ τῶν κακῶν ἔχεις, ἄνθρωπος οὖσα κάρτα γ' εὖ πράξειας ἄν E.Hipp.472, εἰ μὲν οὖν ταῦτα λέγων διαφθείρω τοὺς νέους, ταῦτ' ἂν εἴη βλαβερά Pl.Ap.30b
•en razonamientos de tipo cien. εἰ οὖν εἰς μὲν τοὺς εὑρεῖς πλέον ... εἰσέρχεται τὸ ὑγρὸν ..., πλειστάκις ἂν πτάρνοιντο εἰκότως Arist.Pr.892b26, cf. Ph.229a2
•en la fórmula de cortesía propia del género epistolar εἰ ἔρρωσαι ... εἴη ἂν ὡς ἐγὼ θέλω si te encuentras bien, sería como yo lo deseo, PHib.79.2 (III a.C.), PEleph.13.1 (III a.C.), εἰ ἔρρωσθε εὖ ἂν ἔχοι IOropos 308.2 (I a.C.), cf. IMylasa 602.4 (I a.C.);
d) εἰ μόνον con solo que τούτοις μὲν οὖν ἔθος ἐστὶ ταῦτα πράττειν καὶ μηδὲν αἰσχρὸν νομίζειν, εἰ μόνον πρόσεστι τὸ πλεονεκτεῖν Plb.9.38.6.
2 de pasado:
a) tb. c. tiempo pasado sin ἄν en la apód. εἰ μὲν θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν ... αἰσχροκερδής· εἰ δ' αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ si era hijo de un dios no era codicioso y si era codicioso no era hijo de un dios Pl.R.408c, καὶ εἴ τίς τι ἐπηρώτα ἀπεκρίνοντο Th.7.10, εἰ γὰρ ἐφόνευσα δι' ὃν ἐκεῖνος ζῆν οὐκ ἐδύνατο, αὐτὸς εἴργασμαι τὴν σφαγήν Luc.Tyr.11, εἰ δέ που ἱερὸν ἢ ἄγαλμα Ἔρωτος εἶδε, κατεγέλα y si en alguna parte veía un templo o estatua de Eros se burlaba X.Eph.1.1.6;
b) c. imperat. o subj. voluntativo en la apód. εἴ τι φλαῦρον εἶδες, αἰτοῦ τῶνδ' ἀποτροπὴν τελεῖν A.Pers.217, εἰ δὲ πάντ' εἴρηκας, ἡμῖν αὖ χάριν δὸς ἥνπερ αἰτούμεσθα mas si lo has dicho todo, haznos el favor que te pedimos A.Pr.821, εἰ ... περὶ τούτων μηδεὶς λόγος ἐξητάσθη, δῶμεν τοῦτο λεληθέναι si sobre esas cuestiones no se investigó ninguna afirmación, concedamos que eso quedó olvidado D.57.27;
c) c. opt. c. ἄν en la apód.: εἰ γὰρ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε pues si ellos tuvieron razón al hacer defección, vosotros no deberíais gobernar Th.3.40.
3 la realidad evidente de la prót. confirma lo expr. en la apód., de aquí que frec. equivale a una explicativa-causal: la prót. en impf. o aor. y la apód. en ind. o imperat. si es que, si es verdad que, ya que εἴ ποτέ τοι χαρίεντ' ἐπὶ νηὸν ἔρεψα ... τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ Il.1.39, cf. 503, δαὴρ αὖτ' ἐμὸς ἔσκε κυνώπιδος, εἴ ποτ' ἔην γε Il.3.180, εἴ τοι Τρῶας ἔδωκε Κρόνου παῖς πάντας ὀλέσσαι ... πεδίον κάτα μέρμερα ῥέζε Il.21.216, εἰ δὲ καί σε ... φύτευσεν Αἴθρα Ποσειδᾶνι τόνδε χρύσεον χειρὸς ἀγλαὸν ἔνεγκε κόσμον ἐκ βαθείας ἁλός B.17.57, ἀλλ' εἰ πόλιν τήνδ' ἐξέσωσ' οὔ μοι μέλει pero si he salvado a esta ciudad, nada me importa S.OT 443, cf. Pi.O.1.18, AP 6.350 (Crin.), εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ Ep.Rom.6.8, cf. Eu.Matt.6.30
•a veces la cond. expresa la base de un argumento, equiv. a la prueba es que, lo digo porque tb. c. sent. explicativo causal πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλλειν ἢ ἕνα, εἰ Κλεομένεα ... μοῦνον οὐκ οἱός τε ἐγένετο διαβάλλειν Hdt.5.97, cf. 1.60, 129, δηλοῖ τέ μοι ὅτι πάντα τὰ πράγματα τῶν βαρβάρων ἤρτητο ἐκ Περσέων, εἰ καὶ τότε οὗτοι ... ἔφευγον Hdt.9.68.
4 c. omisión del verbo de la prót.:
a) εἰ γάρ pues si esto es así Str.7.3.6;
b) εἰ δ' οὕτω si esto es así Arist.EN 1094a24, εἰ δὴ ταῦτα οὕτως Arist.PA 641a21
•εἰ δὲ τοῦτο si esto es así, en este caso εἰ δὲ τοῦτο, δῆλον ὅτι ... Arist.Rh.1370a30, cf. Str.2.1.29;
c) εἰ δέ correlativo c. εἰ μέν puede aparecer en lugar de εἰ δὲ μή y si no εἰ μὲν βούλεται, ἑψέτω, εἰ δ', ὅτι βούλεται, τοῦτο ποιείτω que me ponga a cocer, si quiere, y si no, haga lo que quiera Pl.Euthd.285c, cf. Smp.212c, Alc.1.114b
•εἰ δ' οὖν correlativo a otra cond. en caso contrario γνώμη γὰρ εἴ τις ... πρόσεστι ... εἰ δ' οὖν S.Ant.722, εἴ τοι δοκεῖ σοι ... εἰ δ' οὖν E.Hipp.508;
d) εἰ δὲ μή y si no es así, pero si no, en caso contrario, de lo contrario frec. tras una orden, advertencia o prohibición προηγόρευε τοῖσι Λαμψακηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα· εἰ δὲ μή, σφέας ... ἀπείλεε ἐκτρίψειν Hdt.6.37, cf. 56, πρὸς ταῦτα μὴ τύπτ'· εἰ δὲ μή, σαυτόν ποτ' αἰτιάσει Ar.Nu.1433, cf. X.Cyr.3.1.35, Schwyzer 656.17 (Tegea IV a.C.), ἄριστα μὲν οὕτω καὶ τάχιστα ἀπαλλάσσουσιν. εἰ δὲ μή, οἷσι ... Hp.Prog.17, τά τε ἔξω ἔλεγον αὐτοῖς μὴ ἀδικεῖν· εἰ δὲ μή, ... ἔφασαν αὐτῶν τοὺς ἄνδρας ἀποκτενεῖν Th.2.5, cf. Pl.Hp.Ma.285e, X.An.4.3.6, μάλιστα μὲν οὖν ἅπαντα δεῖ πειρᾶσθαι ἔχειν, εἰ δὲ μή, τὰ μέγιστα Arist.Po.1456a4, cf. Archim.Con.Sph.16, εἶπεν τῷ Ιακωβ Δός μοι τέκνα· εἰ δὲ μή, τελευτήσω ἐγώ LXX Ge.30.1, μὴ ἐξέστω δὲ Ἀντιπάτρῳ ἐπελθεῖν ἐπ' Ἐλάφιον ... εἰ δὲ μή ... PEleph.3.4, cf. PHib.63.8 (ambos III a.C.), como alternativa a otra cond. καὶ ἢν μὲν οὕτως ὑπακούσῃ, κλύζειν ἐπὶ τούτοισιν· εἰ δὲ μή ... Hp.Morb.3.14, cf. Int.32
•tb. εἰ δὲ οὔ pero si no εἰ μὲν οὖν ἴση ἐστὶν ἡ BE τῇ ΕΔ ... εἰ δὲ οὔ Euc.2.14;
e) εἰ μή excepto, salvo, a no ser οὐ γὰρ πώ ποτε νηὶ [γ'] ἐπέπλων εὐρέα πόντον, εἰ μὴ ἐς Εὔβοιαν ἐξ Αὐλίδος pues jamás surqué en una nave el ancho mar, a no ser de Eubea a Áulide Hes.Op.651, οὐδέ τις ἄλλος αἴτιος ἀθανάτων εἰ μὴ νεφεληγερέτα Ζεύς h.Cer.78, ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες; οὐδέν ποτ' εἰ μὴ ξυνθανουμένην ¿a dónde me has traído aquí a la desdichada? a nada que no sea morir A.A.1139, οὐδὲν ἄλλο σιτέονται εἰ μὴ ἰχθύς no comen otra cosa que pescado Hdt.1.200, ᾔσθετο οὐδεὶς εἰ μὴ οἱ ἄνδρες οἷς ... nadie lo hubiera advertido salvo los hombres a los que ... Th.4.67, cf. 1.17, εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθὲν ἔξω καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων Eu.Matt.5.13
•εἰ μὴ ὅσον excepto en cuanto que εἶς δὲ οὐ σύ μοι τοῦδε τοῦ κακοῦ αἴτιος, εἰ μὴ ὅσον ἀέκων ἐξεργάσαο Hdt.1.45, μηδὲν καινίσας τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλέων, εἰ μὴ ὅσα γε πρὸς τὸ χεῖρον καθ' ὑπερβολὴν πονηρίας ἐπενόησεν I.AI 8.316
•εἰ μὴ εἰ salvo si οὐ χρήσιμος οὐδὲν ἡ ῥητορικὴ ἡμῖν ... εἰ μὴ εἴ τις ὑπολάβοι Pl.Grg.480b, cf. Alc.1.122b
•εἰ μή τι οὖν ἀλλά si no otra cosa ... al menos Pl.Men.86e, cf. R.502a, 509c
•εἰ μὴ διά a no ser por εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν de no haber sido por la dilación de aquél Th.2.18, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν Pl.Grg.516e;
f) εἴ ποθεν si en alguna parte, equiv. a si es posible ξίφος, εἴ ποθεν, ... προπέμψατε S.Ph.1204, cf. εἴ ποθι S.Ai.885;
g) εἴ ποτε si alguna vez εἰ δή ποτε καὶ πάρος si (lo hiciste) entonces también ahora, e.e. ahora más que nunca B.12.4, ὑμᾶς δὲ δεῖ παρασκευάζεσθαι ὡς μαχουμένους εἴ ποτε καὶ ἄλλοτε y vosotros conviene que os preparéis para luchar más que nunca X.An.6.4.12
•pero si es que eso sucedió σπάνιον εἴ ποτε πρὸ δυσμῶν ἡλίου κατακλινόμενος recostándose a la mesa rara vez, si es que llegó a ocurrir, antes de la puesta de sol Plu.Cic.8;
h) εἴ τις c. valor de encarecimiento si alguien, e.e. como nadie, tanto o más que cualquiera εἴ τινι βροτῶν como a ningún otro hombre B.18.12, cf. Pi.P.3.86, εἰ γάρ τινες καὶ ἄλλοι tanto como cualquier otro Hdt.3.2, cf. 9.27, πρὸς πόλιν δ' ἐπίσταμαι σθένουσαν ἥκων, εἴ τιν' Ἑλλάδος, μέγα y sé que llego a una ciudad muy poderosa, como no hay otra en toda Grecia S.OC 734, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή como ninguna mujer etolia S.Tr.8, νῦν δ' εἴ τις ἄλλη, δυστυχεστάτη γυνή y ahora soy, si alguna vez la hubo, la más desdichada de las mujeres E.Andr.6, κατ' εἰ δέ τινα τρόπον de cualquier forma, del modo que sea, Schwyzer 656.15 (Tegea IV a.C.), (νῆσος) λιπαρή τε καὶ εὔβοτος, εἴ νύ τις ἄλλη Call.Del.164.
II c. valor eventual
1 fut. de ind. en la prót., la apód. gener. en fut. aunque son posibles el pres. ind., el imperat. y el opt. c. κε(ν), ἄν:
a) apód. c. fut. ὀΐω ἂψ ἀπονοστήσειν ... εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμος τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς Il.1.61, εἰ δὲ σύ γ' ἀλλοίων ἐπορέξεαι ... ἦ σ' ἄφαρ ἐκλείψουσι Emp.B 110.6, εἰ μὴ καθέξεις γλῶσσαν, ἔσται σοι κακά E.Fr.5, εἰ δ' ... δίκας βιαίων δώσετ' ἀνθρώποις γάμων ... ναοὺς τίνοντες ἀδικίας κενώσετε E.Io 444, εἰ τιμωρήσεις Πατρόκλῳ ... τὸν φόνον ... αὐτὸς ἀποθανῇ Pl.Ap.28c, εἰ δ' ὑμεῖς ἄλλο τι γνώσεσθε, ὃ μὴ γένοιτο, τίν' οἴεσθ' αὐτὴν ψυχὴν ἕξειν D.28.21, cf. Lys.2.22, εἰ μὴ παύσει κ[α] κοποῶν ἐν τῇ κώμῃ μεταμελή[σ] ει σοι PHib.59.9 (III a.C.), εἰ ἀρνησόμεθα, κἀκεῖνος ἀρνήσεται ἡμᾶς 2Ep.Ti.2.12
•frec. en geom. para presentar como eventuales hipótesis que son lógicamente imposibles εἰ γὰρ ... ἡ ΒΓ βάσις ἐπὶ τὴν ΕΖ οὐκ ἐφαρμόσει, δύο εὐθεῖαι χωρίον περιέξουσιν· ὅπερ ἐστὶν ἀδύνατον Euc.1.4;
b) apód. c. pres. ind. εἰ γὰρ ἐθελήσομεν ἐσδέξασθαι τοὺς πολεμίους ἐς τὴν χώρην, ὅδε τοι ἐν αὐτῷ κίνδυνος ἔνι Hdt.1.207, εἰ αὕτη ἡ πόλις ληφθήσεται, ἔχεται καὶ ἡ πᾶσα Σικελία si esta ciudad es capturada, queda dominada toda Sicilia Th.6.91, εἰ δέ τις ἁρπάσει μου καὶ ταῦτα, οὐ φέρω τὴν φθοράν si alguien me arrebata esto también, no soporto la pérdida Ach.Tat.4.8.4;
c) apód. c. imperat. ἀλλ' εἴ μοι κἂν νῦν ἔτι πείσεαι, ἔξελε τοῦτον Sol.22.1, εἰ δέ τις ... μορφᾷ παραμεύσεται ἄλλους ... θνατὰ μεμνάσθω περιστέλλων μέλη Pi.N.11.13, εἰ δὲ ταῦτα μὲν οὐ ποιήσουσι ... τάδε ἤδη σφι λέγετε Hdt.6.9, αἶρε πλῆκτρον, εἰ μάχει levanta el espolón si tienes intención de luchar Ar.Au.759, ὑμέων δ' εἴ τις ἄρειον ἔπος μητίσεται ἄλλη, ἐγρέσθω A.R.1.665, εἰ δ' αὐτὸς ... ἐπιχειρεῖς παραλογίζεσθαι, μήθ' ἡμᾶς ἔλπιζε πάλιν ἐξαπατήσειν Plu.2.252b;
d) apód. c. opt. c. ἄν: μάτην γὰρ ἂν ὧδε πάραλον Ἑλλήνων στρατὸν πλεῖστον εἴημεν ἐκτημένοι, εἰ ... συγχωρήσομεν Hdt.7.161, οὐδέ κε λώβην τίσειεν Πελίης, εἰ μὴ σύ γε νόστον ὀπάσσεις y Pelias no podría pagar su ultraje, si tú no le garantizas el regreso A.R.3.75, εἰ οὖν οὕτως πολιτευσόμεθα ἀλλήλοις καλῶς ἂν ἔχοι PHib.63.10 (III a.C.)
•frec. en razonamientos c. reducción ad absurdum εἰ γὰρ ἄνθρωπος μαγεύων ... χειμῶνα καὶ εὐδίην ποιήσει, οὐκ ἂν ἔγωγ' ἔτι θεῖον νομίσαιμι τούτων εἶναι οὐδέν, ἀλλ' ἀνθρώπινον Hp.Morb.Sacr.1.31, cf. Acut.8
•c. la apód. implíc. εἰ καὶ δυνήσῃ γ' si es que además vas a poder S.Ant.90.
2 c. subj. en la prót., raro en prosa donde lo normal es ἤν, ἐάν, ἄν qq.u.:
a) c. subj. c. κε(ν) o ἄν y en la apód. gener. fut. o imperat. (aunque es posible tb. el pres. de ind.) εἰ δέ κεν ὣς ἕρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ' ... si lo haces así y los aqueos te obedecen, pronto sabrás ..., Il.2.364, εἰ δέ κεν ἐργάζῃ, τάχα σε ζηλώσει ἀεργὸς πλουτεῦντα y si trabajas, pronto te envidiará el ocioso al enriquecerte Hes.Op.312, εἰ δ' ἂν ... νόστον ὀπάσσῃ, δὴ τότε οἱ κεραῶν ἐπὶ μηρία θήσομεν αἰγῶν si nos garantiza el regreso, entonces le ofreceremos muslos de cabras cornudas A.R.2.689, en geom. para plantear una proposición εἴ κα ... ὁποτεροῦν ἐπίπεδον ἅπτηται μὴ τέμνον τὸ σχῆμα, καθ' ἓν μόνον ἅψεται σαμεῖον Archim.Con.Sph.16
•c. imperat. (o inf. protréptico) en la apód. εἰ μέν κεν Μενέλαον Ἀλέξανδρος καταπέφνῃ, αὐτὸς ἔπειθ' Ἑλένην ἐχέτω Il.3.281, εἰ δέ κεν ἀντικρὺ πταμένη μεσσηγὺς ὄληται, ἄψορροι στέλλεσθαι A.R.2.337
•c. pres. de ind. en la apód., esp. en sentencias de tipo general εἰ γάρ τίς κ' ἐθέλῃ τὰ δίκαι' ἀγορεῦσαι γινώσκων, τῷ μέν τ' ὄλβον διδοῖ εὐρύοπα Ζεύς Hes.Op.280, νῦν γὰρ δὴ παρὰ ποσσὶν ἐπήβολός ἐστ' ἀλεωρή, εἴ κεν ἐπιτρέψητε ... A.R.1.695;
b) c. subj. sin κε(ν), ἄν, en la prót. e ind. fut. en la apód. εἰ δ' αὖ τις ῥαίῃσι θεῶν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ, τλήσομαι ... Od.5.221
•c. imperat. τὼ δ' αὐτὼ μάρτυροι ἔστων ... εἴ ποτε δὴ αὖτε χρείω ἐμεῖο γένηται sean ambos testigos ... si alguna otra vez me necesitan, Il.1.340, εἰ δ' οὔ μοι πέπρωται ἐς Ἑλλάδα γαῖαν ἱκέσθαι ... πέμπε μιν A.R.1.904
•ind. pres. en apód., esp. en frases sentenciosas de carácter gener. y en compar. εἴ περ γάρ τε χόλον γε καὶ αὐτῆμαρ καταπέψῃ, ἀλλά τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον incluso si en ese día digiere la ira, el rencor lo mantiene después, Il.1.81, δεινὴ γὰρ ἐν βροτοῖσι κἀν θεοῖς πέλει τοῦ προστροπαίου μῆνις, εἰ προδῷ σφ' ἑκών A.Eu.234, εἴ τι νὺξ ἀφῇ, τοῦτ' ἐπ' ἧμαρ ἔρχεται S.OT 198, μέγ' ἐστὶ κέρδος, εἰ διδάσκεσθαι μάθῃς Men.Mon.488, ind. aor. εἰ δὲ δυστυχῇ, βολαῖς ὑγρώσσων σπόγγος ὤλεσεν γραφήν y si viene el infortunio, una esponja mojada arrojada contra ellas (las prósperas cosas humanas), borra el dibujo A.A.1328
•en compar. ἡ δ' (ἔλαφος) εἴ πέρ τε τύχῃσι μάλα σχεδόν, οὐ δύναταί σφι χραισμεῖν y ella (la cierva), incluso si se halla muy cerca, no puede socorrerlos, Il.11.116, καὶ φθινόκαρπος ἐοῖσα (δρῦς) διδοῖ ψᾶφον περ' αὐτᾶς, εἴ ποτε χειμέριον πῦρ ἐξίκηται λοίσθιον Pi.P.4.266
•raro en prosa εἰ δέ τις τὸ ἀτρεκέστερον τούτων ἔτι δίζηται, ἐγὼ καὶ τοῦτο σημανέω Hdt.5.54, cf. 3.36, εἰ λήμψῃ γυναῖκας ἐπὶ ταῖς θυγατράσιν μου, ὅρα οὐθεὶς μεθ' ἡμῶν ἐστιν LXX Ge.31.50, οὐ ναυτικῆς ... μόνον δεῖ ... εἰ ξυστῶσιν αἱ πόλεις φοβηθεῖσαι Th.6.21
•c. subj. en la apód. τά τε πηγαῖα ὕδατα ... εὐπρεπέστερα ... ποιῶσιν ... εἴ τί που ἄλσος ... ᾖ Pl.Lg.761c
•en neg. εἰ μή si no, a menos que εἰ μὴ ἐπ' ἑκκαίδεκα ... πήχεας ἀναβῇ ... ὁ ποταμός, οὐκ ὑπερβαίνει ἐς τὴν χώρην Hdt.2.13, καὶ ἐπιμήνια ἄξει, εἰ μὴ πουλυχρόνια ᾖ Hp.Nat.Mul.32 (p.96.9), ἔφησε ... τὸν πόλεμον οὐ καταλύειν, εἰ μὴ πάντες οἱ πολῖται κατέλθωσι D.S.14.32.
3 c. opt. en or. oblicua en la prót. ἐβούλοντο γὰρ σφίσιν, εἴ τινα λάβοιεν, ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν ἔνδον querían tener a alguien, si es que lo capturaban, para intercambiarlo con los de dentro Th.2.5, ἐλογίζοντο ὡς εἰ μὴ μάχοιντο, ἀποστήσοιντο μὲν αἱ ... πόλεις X.HG 6.4.6, εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο manifestaba que, si cogía a alguno huyendo, lo trataría como enemigo X.Cyr.3.1.3, οὐκ ἦν τοῦ ... πολέμου πέρας ... Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους ... ἐχθροὺς ποιήσειε τῇ πόλει D.18.145.
4 a veces la apód. puede quedar implícita ἀλλ' εἰ μὲν δώσουσι γέρας μεγάθυμοι Ἀχαιοί ...· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν si los magnánimos aqueos me ofrecen botín, (bien) ... pero si no me lo dan, Il.1.135, εἴ περ γάρ κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς ἐξ ἑδέων στυφελίξαι si el olímpico lanzador de relámpagos quisiera de los asientos arrojarnos, Il.1.580.
III c. valor potencial, c. opt. en la prót.
1 en la apód. tb. opt. c. κε(ν), ἄν:
a) en Hom. y Hes. εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν Ἀχαιοί, ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα λαβὼν κλισίηνδε φεροίμην Il.23.274, ἦ σ' ἂν τεισαίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη seguro que me vengaría de ti si yo tuviera poder, Il.22.20, εἴ σ' οὕτως ἐθέλοι φιλέειν ... τῶ κέν τις ... ἐκλελάθοιτο γάμοιο Od.3.223, μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ, εἰ ... τάδε πάντα πυθοίατο mucho se alegrarían en su ánimo si se enteraran de todo esto, Il.1.257
•la prót. tb. puede llevar κε(ν): εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἀροίμεθά κε κλέος ἐσθλόν Il.5.273, εἰ δέ κεν Ἄργος ἱκοίμεθ' ... γαμβρός κέν μοι ἔοι y si llegáramos a Argos, podría ser mi yerno, Il.9.141, εἴ χ' ὑμεῖς γε φάγοιτε, τάχ' ἄν ποτε καὶ τίσις εἴη si vosotros la devorarais (mi hacienda) rápidamente habría un castigo, Od.2.76, εἴ χ' ἕτερον [γ'] ἄξαις, ἕτερόν κ' ἐπὶ βουσὶ βάλοιο Hes.Op.434, cf. 348
•muy raramente en la apód. puede aparecer el subj. c. ἄν: εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον σὺν τεύχεσι πειρηθείης, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί Il.11.386;
b) después de Hom. εἴ τις καθείρξαι χρυσὸν ἐν δόμοις πολὺν καὶ σῦκα ... γνοίης χ' ὅσον τὰ σῦκα τοῦ χρυσοῦ κρέσσω Hippon.219, εἴ τις ἁμαρτωλῇσι φίλων ... χολῷτο, οὔποτ' ἂν ... φίλοι εἶεν Thgn.325, εἴης φορητὸς οὐκ ἄν, εἰ πράσσοις καλῶς no habría quien te aguantara si te fuera bien A.Pr.979, οὐδὲ γὰρ ἂν Μήδοκός με ὁ βασιλεὺς ἐπαινοίη, εἰ ἐξελαύνοιμι τοὺς εὐεργέτας X.An.7.7.12, εἰ δ' εἴη μὲν Ὀλυμπιονίκας ... τίνα κεν φύγοι ὕμνον κεῖνος ἀνήρ ...; y si fuera vencedor en Olimpia ... a tal varón ¿qué himno le iba a faltar? Pi.O.6.4, οὐδ' ἂν σὺ φαίης, εἴ σε μὴ κνίζοι λέχος ni tú podrías afirmarlo, si no te atormentaran (los celos de) mi lecho E.Med.568, εἰ δ' ἀναγκαῖον εἴη ... ἑλοίμην ἂν μᾶλλον ... Pl.Grg.469c, εἰ οὖν τις ἡμᾶς ... ἔροιτο ... τί ἂν αὐτῷ ἀποκριναίμεθα; Pl.Prt.311d, ἐθέλοιτ' ἂν οὖν, εἰ μηχανὴν εὕροιμ' ἐγώ, μετ' ἐμοῦ καταλῦσαι τὸν πόλεμον; así pues, ¿querríais, si encontrara un artificio, poner conmigo fin a la guerra? Ar.Lys.112, καὶ ὁ μὴ ἰητρὸς δύναιτ' ἂν ὀρθῶς συγγράψαι, εἰ εὖ ... πύθοιτο Hp.Acut.1, οἶκος δ' αὐτός, εἰ φθογγὴν λάβοι, σαφέστατ' ἂν λέξειεν pero el palacio mismo, si cobrara voz, hablaría claramente A.A.37, εἰ γάρ τις ... ἔργων ἀπόδεξιν συλλογίσαιτο, ἐλάσσονος πόνου τε ἂν καὶ δαπάνης φανείη ἐόντα τοῦ λαβυρίνθου τούτου Hdt.2.148, εἰ δέ τις βουληθείη συλλογίσασθαι τὴν διαφορὰν ... οὐδ' ἂν καθόλου δυνηθείη ... Plb.1.63.8.
2 c. ind. pres. o fut. (raro c. κεν, ἄν) en la apód.:
a) c. apód. en ind. pres. o perf. εἰ γὰρ καὶ τὰ μάλιστα τύχοι τετελεσμένον εἰπών, αὐτὸς ὅμως οὐκ οἶδε pues incluso si lograse el mayor éxito al expresar algo perfecto, ni él lo sabría Xenoph.B 34.3, cf. Democr.B 253, εἰ δὴ μὴ ταχὺ λίποι, ἔτι γλυκυτέραν κεν ἔλπομαι ... κλεΐξειν a menos que pronto te abandone, espero celebrar otra ocasión más grata aún Pi.O.1.108, εἰ δὲ δέοι πάντως ἐς τοῦτο κατὰ τάχος ἀπικνέεσθαι, τυγχάνουσι ἡμῖν ἐόντες τάφοι πατρώιοι y si de todos modos fuera preciso llegar hasta este extremo cuanto antes, tenemos las tumbas de nuestros antepasados Hdt.4.127, εἰ δέ τις καὶ συγχωρήσαι χιόνος εἶναι πλῆθος ... ὅμως ἐλέγχεται τὸ ψεῦδος D.S.1.38
•en geom. para plantear casos hipotéticamente posibles καὶ γὰρ συναμφότερος ὁ ΑΒ τοῦ Β τριπλάσιος μέν ἐστιν, εἰ διπλάσιος εἴη ὁ Α τοῦ Β pues si A fuera igual a dos veces B, la suma de A más B sería tres veces B Papp.90;
b) c. apód. en fut. πληθὺν δ' οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι οὐδ' ὀνομήνω, οὐδ' εἴ μοι δέκα μὲν γλῶσσαι ... εἶεν Il.2.488, εἰ μὴ ἓν εἴη, περανεῖ πρὸς ἄλλο si no fuera uno, limitará con otra cosa Meliss.B 5, εἰ δέ γε ἔτι πλείω χρόνον κενεαγγήσας ἐξαπίνης μεταδειπνήσειεν, ἔτι μᾶλλον βαρυνεῖται Hp.Acut.32, οὐ φάσκων αὐτοὺς λύσεσθαι, εἰ μὴ τοῦτο αὐτῷ παρὰ σφῶν αὐτῶν παράσχοιεν Lys.26.24, τλήσομαι εἵνεκα σεῖο, καὶ εἰ μέλλοιμι ... ἔρρειν Call.Del.129, εἰ δὲ καὶ τῆς ἐνεγκούσης ἐπιβαίημεν ... ἀρύσῃ πλοῦτον ὅσον ἂν δύναιο πλεῖστον Hld.2.23.3, c. elipsis del verbo ἀλλ' εἰ καὶ πάσχοιτε διὰ δικαιοσύνην, μακάριοι 1Ep.Petr.3.14, κρεῖττον γὰρ ... εἰ θέλοι τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ 1Ep.Petr.3.17;
c) frases incisas, sin apód. εἰ δέοι si fuera preciso Lys.2.14
•εἰ δύναιτο, εἰ δυνατὸν εἴη si fuera posible σπεύδων, εἰ δύναιτο, προκαταλαβέσθαι ... Plb.5.52.5, σπουδάζων εἰ δυνατὸν εἴη ... συναγαγεῖν βιβλία I.AI 12.12, ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ ... γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα Act.Ap.20.16;
d) εἰ τύχοι como fórmula si cabe, quizá, por ejemplo οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις ἀλλὰ γυμνὸν κόκκον εἰ τύχοι σίτου no siembras el cuerpo que va a nacer sino un simple grano, por ejemplo, de trigo 1Ep.Cor.15.37, cf. D.S.31.16, Luc.Icar.6
•esp. frec. en geom. para presentar los dif. casos por ejemplo ἀπειλήφθω ἡ ΑΔ, εἰ τύχοι, μονάδων ιβ Hero Metr.3.3, cf. Papp.1058.
3 c. optativo en la prót. e impf. (raro plusperf.) en la apód., c. valor frecuentativo o iterativo εἴ τίς με ... ἐνίπτοι ... ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι ... κατέρυκες si alguno me amonestaba, tú lo contenías con palabras, Il.24.768, εἴ τινα πυνθάνοιτο ὑβρίζοντα, τοῦτον ... ἐδικαίευ si se enteraba de que alguno se soliviantaba, lo castigaba Hdt.1.100, cf. 6.138, εἰ μὲν τὰ τοῦδε κρείσσον' ἀγγέλλοιτό σοι, Μενέλαον ᾔνεις E.Tr.1004, cf. Alc.755, εἰ δέ τις καὶ ἀντείποι, εὐθὺς ... ἐτεθνήκει y si alguien protestaba, rápidamente era eliminado Th.8.66, εἰ δέ τινας θορυβουμένους αἴσθοιτο ... κατασβεννύναι τὴν ταραχὴν ἐπειρᾶτο X.Cyr.5.3.55, καὶ οὐκ ἀπελείπετο ἔτι αὐτοῦ, εἰ μή τι ἀναγκαῖον εἴη X.Mem.4.2.40, εἰ δέ τις ἕτερος προπορευθείη συμβουλεύσων ... ἀπέκτεινον Plb.1.69.10.
4 c. sent. por si, para ver si ἐν δὲ πίθοι ... ἕστασαν ... εἴ ποτ' Ὀδυσσεὺς οἴκαδε νοστήσειε dentro estaban unas tinajas, por si alguna vez Odiseo volvía a casa, Od.2.342, σοὶ χρήματα πλεῖστ' ἀπέδειξα ἐν τῷ κοινῷ ... εἰ σοὶ χαριοίμην te asigné en el erario público muchísimo dinero, para ver si te ponía de mi parte Ar.Eq.776, ἱκέται ... δευρ' ἀφίγμεθα, εἴ τινα πόλιν φράσειας ἡμῖν Ar.Au.120, πρὸς τὴν πόλιν, εἰ ἐπιβοηθοῖεν, ἐχώρουν avanzaban hacia la ciudad, por si podían ayudar Th.6.100, cf. 1.58.
IV c. valor irreal de pres., la prót. gener. en impf.
1 la apód. en impf. c. κε(ν), ἄν: ἀλλ' εἰ χεῖρας ἔχον βόες ... βόες δέ τε βουσὶν ὁμοίας καί <κε> θεῶν ἰδέας ἔγραφον pero si los bueyes tuvieran manos, los bueyes pintarían las figuras de los dioses semejantes a bueyes Xenoph.B 15, νῦν εἰ φοβερόν τι ἐνωρῶμεν, πᾶν ἄν σοι προεφράζομεν si en este momento viéramos algún peligro, te lo diríamos todo abiertamente Hdt.1.120, εἰ μὲν εἰχέτην ἤδη φρένας, πολλ' ἂν παρῄνουν S.OT 1511, εἰ μή σε γῆρας πολιὸν ἐξερρύετο, καθῆσ' ἂν ἐν βάκχαισι δέσμιος μέσαις E.Ba.258, εἰ μὲν γὰρ εἷς ἦν ὁ Ἔρως, καλῶς ἂν εἶχε Pl.Smp.180c, ταῦτα δὲ οὐκ ἂν ἐδύναντο ποιεῖν, εἰ μὴ καὶ διαίτῃ μετρίᾳ ἐχρῶντο y eso no lo podrían hacer si no se rigieran por un régimen de vida moderado X.Cyr.1.2.16, οὐ γὰρ ἂν ... ἔφαμεν, εἰ μὴ ... ἐνομίζομεν Isoc.3.26, εἰ περὶ κλίνης ἐλέγομεν ... ἐπειρώμεθα μᾶλλον ἂν διορίζειν τὸ εἶδος αὐτῆς Arist.PA 640b23, εἰ μὴ Ἀλέξανδρος ἤμην, Διογένης ἂν ἤμην si no fuera Alejandro, sería Diógenes, e.e., me gustaría ser Diógenes Plu.Alex.14, εἴ τις ... ψιλὸν ἔλεγεν ἁρμονίας τὸν λόγον, οὕτως ἂν εἶχεν ὁ λόγος Ach.Tat.2.1.2
•tb. c. prót. en plusperf. εἰ μή τῳ 'πεποίθειν, οὐκ ἂν ἦν οὕτως ἀκόλαστος si no tuviera confianza en alguna cosa, no sería tan descarado Ar.Nu.1347, ὅπερ, εἰ μὴ ἦν ἰητρικὴ ὅλως μηδ' ἐν αὐτῇ ἔσκεπτο ..., οὐκ ἂν ἦν Hp.VM 1, εἰ δὲ μὴ προσεδέδετο, ἧσσον ἂν διεστρέφετο si no estuviera atado, la distorsión sería menor Hp.Fract.30, εἰ μέντοι, ἔφη, τοῦτο οὕτως ἐπεφύκει, πάντας ἂν ἠνάγκαζεν ὁμοίως si esto fuera así por naturaleza, dijo, obligaría a todos por igual X.Cyr.5.1.9, εἰ γὰρ ἐκεκτήμην οὐσίαν, ἐπ' ἀστράβης ἂν ὠχούμην Lys.24.11, cf. Isoc.5.56.
2 ocasionalmente la apód. puede ir en aor. εἰ δ' ἦν ποιητόν τε καὶ ἔνθετον ἀνδρὶ νόημα, οὔποτ' ἂν ἐξ ἀγαθοῦ πατρὸς ἔγεντο κακός y si el carácter fuera cosa fabricada artificialmente y puesta en el hombre, jamás sería malo el hijo de un hombre bueno Thgn.435, εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', εἶπον ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν si no fueras mi padre, te diría que no estás bien de la cabeza S.Ant.755, εἰ μὲν οὖν σύ με ἠρώτας τι τῶν νυνδή, ... εἶπον ἂν ὅτι ... Pl.Euthphr.12d, γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ... ἐγρηγόρησεν ἄν sabed que si el dueño de la casa tuviera conocimiento ... vigilaría, Eu.Matt.24.43.
3 la apód. en plusperf. εἰ μὴ γὰρ Διονύσῳ πομπὴν ἐποιοῦντο καὶ ὕμνεον ᾆσμα αἰδοίοισιν, ἀναιδέστατα εἴργαστ' ἄν Heraclit.B 15.
4 en la apód. puede faltar ἄν: ἔτι δὲ εἰ μὲν μείζων τις ἡμῖν ὁ κίνδυνος ἔμελλεν εἶναι ἐκεῖ ἢ ἐνθάδε, ἴσως τὸ ἀσφαλέστατον ἦν αἱρετέον· νῦν δὲ ... si fuéramos a correr mayor riesgo allí que aquí, quizá habría que escoger lo más seguro, ahora bien ... X.Cyr.3.3.17, ὥστ' εἰ μηδὲν εἴχομεν ἄλλο ... εἰπεῖν, ἐκ τούτων ῥᾴδιον εἶναι καταμαθεῖν ... Isoc.12.94, más frec. en época tard. εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν si ése no viniera de Dios, no podría hacer nada, Eu.Io.9.33, εἰ καὶ μὴ ἀ[νέ] βαινε ἐγὼ τὸν λόγον μου οὐ παρέβαινον POxy.526.10, cf. 530.17 (ambos II d.C.), καὶ εἰ μὲν εἶχόν τινα ἐλπίδα εὑρήσειν σε ... τοῦτο πάντων ἄμεινόν με παρεμυθεῖτο· νυνὶ δὲ ... X.Eph.5.8.4
•esp. si la apód. es χρῆν: εἰ ἐτησίαι αἴτιοι ἦσαν, χρῆν καὶ τοὺς ἄλλους ποταμοὺς ... ὁμοίως πάσχειν Hdt.2.20, εἰ γὰρ ἐπ' ἡμέας μούνους ἐστρατηλάτεε ὁ Πέρσης ... χρῆν αὐτὸν πάντων τῶν ἄλλων ἀπεχόμενον ἰέναι Hdt.4.118, ὃ χρῆν σ' ὑφ' ἡμῶν ... παθεῖν, εἰ Ζεὺς δικαίας εἶχεν εἰς ἡμᾶς φρένας E.HF 212
•frec. la irrealidad viene confirmada por una frase posterior con νῦν δέ, ἀλλὰ δέ: εἰ γὰρ ἦν τοῦτ' αἴτιον, κἂν ἐγὼ τὰ αὐτὰ ταῦτα ἐπεπόνθη ...· νῦν δ' ἔγωγε ... pues si eso fuera la causa, también yo sufriría lo mismo; ahora bien, yo ... Pl.R.329b, cf. X.An.5.1.10, Lys.5.1, ἐγὼ γοῦν καὶ αὐτὸς ... ἡβρυνόμην ἂν εἰ ἠπιστάμην ταῦτα· ἀλλ' οὐ γὰρ ἐπίσταμαι Pl.Ap.20c.
5 el verbo de la apód. puede estar implícito, en respuestas οὔκ, εἴ γε μὴ παντάπασιν τυφλὸς ἦν no (podría), a menos que estuviera completamente ciego Luc.Pseudol.21.
6 geom., fórmula abreviada εἰ γὰρ μή asegura la irrebatibilidad de una proposición e introduce una nueva posibilidad porque si no fuera así λέγω, ὅτι καὶ πλευρὰ ἡ ΑΓ πλευρᾶς τῆς ΑΒ μείζων ἐστίν. εἰ γὰρ μή, ἤτοι ἴση ἐστίν ... Euc.1.19, εἰ γὰρ μή, ἔστω μείζων ... Archim.Sph.Cyl.1.42.
7 c. el verbo en inf., en or. oblicua λέγουσι ... ὡς πᾶσα ἂν γῆ ἐπίμπλατο τῶν ὀφίων τούτων, εἰ μὴ γίνεσθαι κατ' αὐτοὺς οἷόν τι ... dicen que toda la tierra se llenaría de esas serpientes, si no les sucediera lo mismo que ... Hdt.3.108.
V c. valor irreal de pasado, la prót. gener. en aor.
1 en la apód. aor. c. κε(ν), ἄν (esp. en Hom., frec. la prót. es negat. εἰ μή): καί νύ κεν ἔνθ' ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε ... Διομήδης y entonces el anciano habría perdido la vida, de no haberlo notado Diomedes, Il.8.90, cf. 5.312, 6.75, Hes.Th.838, καί νύ κε δὴ ... ὀδύροντο πρὸ πυλάων, εἰ μὴ ἄρ' ἐκ δίφροιο γέρων λαοῖσι μετηύδα Il.24.715, καί νύ κεν ἤϊα πάντα κατέφθιτο καὶ μένε' ἀνδρῶν, εἰ μή τίς με θεῶν ὀλοφύρατο καί μ' ἐλέησε Od.4.364, cf. 21.227, 24.529
•a veces la irrealidad viene confirmada por νῦν δέ, ἀλλά: εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾖδε' ἐνὶ φρεσὶ ... οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε ... νῦν δ' ... Il.8.366, καί νύ κεν ἐξετέλεσσαν, εἰ ἥβης μέτρον ἵκοντο· ἀλλ' ... y entonces hubieran cumplido, de haber alcanzado la edad de sazón, pero ..., Od.11.317, εἰ κατέβαν ὑγίειαν ἄγων χρυσέαν ... ἐξικόμαν κε Pi.P.3.73, cf. O.12.16, καὶ ἴσως ἂν διὰ ταῦτα ἀπέθανον, εἰ μὴ ἡ ἀρχὴ διὰ ταχέων κατελύθη y quizá hubiera muerto por esto, si no hubiera caído en seguida el régimen Pl.Ap.32d, cf. 36a, εἰ τοίνυν ὁ Φίλιππος τότε ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην ... οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν D.4.5, ἀλλ' ἔδωκαν ἄν, εἰ λαβεῖν ἠθέλησεν Ach.Tat.4.13.5.
2 en la apód. impf. οὐδ' ἂν ἔγωγε ἐστασίαζον, εἰ ἄλλον εἵλεσθε yo no me habría sublevado, si hubieseis elegido a otro X.An.6.1.32, cf. 2.1.4, δηρὸν δ' ἂν ἐλίνυον αὖθι μένοντες, εἰ μὴ ... Ἡρακλέης ... μετέειπε y por mucho tiempo se habrían quedado allí, si Heracles no hubiera hablado A.R.1.863
•incluso cabe que la misma prót. esté tb. en impf. οὐκ ἂν οὖν νήσων ... ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν así que no habría podido dominar islas, si no hubiera tenido una escuadra Th.1.9, εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί, ... οὐκ ἄν τοτε ταῦτα ἔπασχον si hubieran sido buenos no hubieran sufrido esto Pl.Grg.516e, ἐδόκει δ' ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ ... ψευδόμενος ἐφαίνετο hubiera parecido ambas cosas, si hubiera mostrado estar equivocado X.Mem.1.1.5, προτέρω δέ κε νεῖκος ἐτύχθη, εἰ μὴ δηριόωντας ... Αἰσονίδης κατερήτυεν y en seguida hubiera estallado la disputa, de no haber contenido el Esónida a los que peleaban A.R.1.493.
3 en la apód. plusperf. εἰ δὲ ταύτης διεψεύσθη τῆς ἐλπίδος, εἴς γε τὴν ... ἔχθραν ὁμολογουμένως ἂν αὐτὸν ἐμβεβλήκει Plb.29.9.9.
4 en la apód. puede faltar ἄν: εἰ μὴ χλωρὸν ἔφυσε θεὸς μέλι, πολλὸν ἔφασκον γλύσσονα σῦκα πέλεσθαι si un dios no hubiera creado la dorada miel, afirmarían que los higos son mucho más dulces Xenoph.B 38, esp. c. χρῆν: βασιλεῦσαι χρῆν τὸν παῖδα, εἰ ἐπέζωσε καὶ μὴ ἀπέθανε πρότερον hubiera debido reinar el niño si se hubiera salvado y no hubiera muerto antes Hdt.1.120.
5 c. el verbo en inf., en or. oblicua (νομίζοντες) εἰ ὦν εἶναι τῷ θεῷ τοῦτο μὴ φίλον, οὐκ ἂν οὐδὲ τὰ κτήνεα ποιέειν Hdt.2.64, οἱ Ἀθηναῖοι ... ἔφασαν ... εἰ μὲν ἐπὶ πλέον δυνηθῆναι τῆς ἐκείνων κρατῆσαι, τοῦτ' ἂν ἔχειν Th.4.98.
VI c. verbos que denotan sentimientos como admiración, envidia, indignación, contento, etc., sent. causal porque equiv. complet. que, de que
1 en función de objeto αἰνεῖν ... εἴ τις εὖ πράσσοι βροτῶν B.5.190, cf. 13.199, καὶ ἔπειτα θωμάζω εἴ μοι ἀπεστᾶσι y luego me extraño de que se hayan levantado contra mí Hdt.1.155, ἐγὼ θαύμαζον ἀκούων, εἰ σὺ μὴ εἴης ... Ar.Pax 1292, cf. E.Io 44, X.Cyr.3.3.55, πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν εἰ ἐτιμῶντο Pl.R.489c, θαυμάζω δ' ἔγωγε, εἰ μηδεὶς ὑμῶν μήτ' ἐνθυμεῖται D.4.43, μηκέτι θαυμάζωμεν, εἰ καὶ διὰ τῶν φλεβῶν ἡ φύσις ἐκκρίνει ... περιττώματα Gal.2.188, ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκεν Eu.Marc.15.44, πῶς οὐκ ἂν ἐθαύμαζον εἰ τὰ πρῶτά σου ᾔδεισαν; Luc.Pseudol.22, ἀθυμῶ δ' εἰ φανήσομαι ... S.Tr.666, τέθηπα δὲ ἀκούων εἰ νῆσος ἀληθέως ἐστὶ πλωτή Hdt.2.156, φθονεῖς ἄπαις οὖσ', εἰ πατὴρ ἐξηῦρέ με; y no teniendo hijos tú ¿me envidias porque mi padre me encontró? E.Io 1302, Δημοσθένης οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν Demóstenes no se contenta con no recibir castigo Aeschin.3.147, ἀχθόμενος εἰ Φαρνάβαζος ... κατορθώσει τι μᾶλλον Th.8.109, ὅλος διαπον[ο] ῦμαι εἰ Ἕλενος χαλκοὺς ἀπόλε[σ] εν estoy muy molesto porque Héleno ha perdido el dinero, POxy.743.22 (I a.C.).
2 en función de suj. μέλει μὲν οὐδὲν εἴ με πᾶσ' εἶδεν πόλις nada importa que me haya visto toda la ciudad E.HF 595
•frec. dep. de or. nominal δεινὸν δ' εἴ κ' ἐπ' ἄμαξαν ὑπέρβιον ἄχθος ἀείρας ἄξονα καυάξαις Hes.Op.692, τοῦτο μέντοι δεινὸν ἤδη ..., εἰ μαχούμεθα Ar.V.426, καίτοι δεινὸν εἰ οἱ αὐτοὶ μάρτυρες τούτοις μὲν ἂν μαρτυροῦντες πιστοὶ ἦσαν Antipho 6.29, καὶ γὰρ ἂν καὶ δεινὸν εἴη, ... εἰ τοῖς μὲν μὴ δυναμένοις τὰ σφέτερ' αὐτῶν εἰσφέρειν ὀργίζοισθε Lys.29.9, cf. Hdt.7.9, ἐμοὶ μὲν ἐσθ' ἥδιστον εἰ σὺ μήτ' ἐμὲ πείθειν οἷός τ' εἶ ... S.OC 802, ἄτοπον γὰρ ἂν εἴη εἴ τις φαίη φιλεῖν τὸν Δία Arist.MM 1208b30.
VII acompañado de partíc.
1 εἰ καί, καὶ εἰ puede tener valor concesivo aunque, aun cuando τῶ νῦν Τυδεΐδης, εἰ καὶ μάλα καρτερός ἐστι, φραζέσθω μή τίς οἱ ἀμείνων σεῖο μάχηται Il.5.410, εἰ καὶ μάλα τηλόθεν ἐσσί Od.6.312, εἰ καί σε κεδνὰ τέκεν ... ἐρατώνυμος κόρα ... ἀλλὰ ... B.17.29, καὶ εἰ πάνυ ἰσχυρά ἐστι, παύσεται (ἡ λύγξ) aunque sea muy fuerte, el hipo cesará Pl.Smp.185e, οὐδὲ γὰρ εἰ πάντες καὶ πᾶσαι συνεβούλευον αὐτῷ μένειν, ἔμενε ἄν Hdt.8.103, οὐδὲ ταῖς ... ἔγωγε λοιδορίαις, εἰ καὶ πάντων γέγονεν ἀσεβέστατος, εὐδοκῶ Plb.12.15.1, εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ' ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται 2Ep.Cor.4.16, c. subj. ηὗρε δὲ πάντως εἰ καί τις φεύγων ἐν μύχῳ ᾖ θαλάμου Sol.3.29, c. opt. y ἄν: κἂν εἴ με τύπτοις, οὐκ ἂν ἀντείποιμί σοι incluso aunque me golpearas, yo no te contradiría Ar.Ra.585.
2 εἰ άρα v. ἄρα B III 2.
3 εἴ γε, εἰ ... γε v. γεC I 1 d), pero v. tb. εἴγε.
C c. verbos de lengua y conocimiento (o expresiones equiv.) introd. interr. indir. si
I en ind. cuando éste sería el modo en la interr. dir., normalmente tras tiempo primario en la principal σάφα δ' οὐκ οἶδ' εἰ θεός ἐστιν no sé con exactitud si es un dios, Il.5.183, οὐ γάρ τι φωνεῖ παῖς ἔτ' ὢν ἐν σπαργάνοις εἰ λιμὸς ἢ δίψη ... ἔχει A.Ch.756, εἰ ξυμπονήσεις ... σκόπει S.Ant.41, ὁ δὲ νέος ἄδηλον εἰ ἐς γῆρας ἀφίξεται Democr.B 295, ἐπισκέπτεσθαι δὲ χρὴ ... εἴ ποτε αὐτὸν ῥῖγος ἔλαβεν Hp.Prog.16, ὅρα ... εἰ μὴ μόνον ἔχει δεξιῶς πρὸς ἀγοράν Plu.2.660a, σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἢ οὔ Pl.R.451d, ἴδωμεν εἰ ἔρχεται Eu.Marc.15.36, τοὺς νόμους καταμανθάνειν, εἰ καλῶς ὑμῖν κεῖνται ἢ μή Antipho 5.14, πυνθάνομαι ... εἰ δεήσει προσλαβεῖν τραπεζοποιόν Men.Sam.289, διαπυνθανομένων, εἰ νικήσουσιν, εἰ γαμήσουσιν Plu.2.386c
•tb. tras tiempo secundario ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν εἰ χρὴ πολεμεῖν Th.1.119, καὶ παρετήρουν αὐτὸν εἰ τοῖς σάββασιν θεραπεύσει αὐτόν Eu.Marc.3.2.
II en subj. cuando en la interr. dir. habría un subjuntivo deliberativo si, por si ἔς τε τὰ χρηστήρια ἔπεμπε εἰ στρατεύηται ἐπὶ Πέρσας había enviado a consultar al oráculo si debería luchar contra los persas Hdt.1.75, τὰ δ' ἐκπώματα ... οὐκ οἶδ' εἰ Χρυσάντᾳ τουτῳῒ δῶ X.Cyr.8.4.16, ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὑτῷ, εἰ δῷ τοῖς προέδροις ἐπιψηφίσαι Aeschin.2.68, διώκω δὲ εἰ καὶ καταλάβω Ep.Phil.3.12.
III en opt. tras tiempos de pasado sustituyendo a ind. o subj. si οἱ Νάξιοι ... ἐδέοντο τοῦ Ἀρισταγορέω, εἴ κως αὐτοῖσι παράσχοι δύναμίν τινα los naxios pidieron a Aristágoras si, fuera como fuese, podía proporcionarles un contingente armado Hdt.5.30, ἐχρηστηριάζετο εἰ ἐκβάλοι τὸν Ἄδρηστον Hdt.5.67, ἤρετο γὰρ δὴ εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος Pl.Ap.21a, τὸν θεὸν ἐπηρώτων εἰ παραδοῖεν Κορινθίοις τὴν πόλιν preguntaban al dios si debían entregar la ciudad a los corintios Th.1.25, cf. X.An.5.8.5, ἐξέπεμπε τοὺς κατοπτεύσοντας καὶ διερευνησομένους, εἴ τινα δυνηθεῖεν λαβεῖν ἀφορμήν Plb.18.19.2, ἔλεγον εἰ βούλοιτο πορεύεσθαι Act.Ap.25.20
•c. idea de posibilidad c. ἄν: ἠρώτων ἐκεῖνοι εἰ δοῖεν ἂν τούτων τὰ πιστά X.An.4.8.7, οὐκ οἶδ' εἰ δύναιτ' ἂν εὑρεθῆναι Plb.12.3.3, ἤρετο ... εἰ βούλοιντ' ἂν εἰς ἕνα πεσεῖν τὴν τηλικαύτην ὑπεροχήν Plb.27.10.2.
D usos esp.
I en juramentos o imprecaciones
1 modo ind. en la prót. y opt. cupitivo en la apód. si ἀλλ' εἴ που πτωχῶν γε θεοὶ καὶ ἐρινύες εἰσίν, Ἀντίνοον πρὸ γάμοιο τέλος θανάτοιο κιχείη si es que existen deidades o furias que venguen al pobre, coja a Antínoo la muerte sin dar cumplimiento a sus bodas, Od.17.475
•post. la imprecación en primera pers., reforzando así la veracidad de lo expuesto en la prót. ἄθεος ... ὀλοίμαν, φρόνησιν εἰ τάνδ' ἔχω perezca yo abandonado de los dioses si tengo ese pensamiento S.OT 664, κάκιστ' ἀπολοίμην, Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ que me muera de la peor muerte, si no amo a Jantias Ar.Ra.579, μὴ ζῴην ἔτι εἰ τἀμὰ τέκνα πρὸς βίαν νυμφεύσεται E.Supp.454, cf. Or.1148
•la prót. tb. puede ir en opt. o subj. eventual κάκιστ' ἀπολοίμην, εἴ τί σ' αἰτήσαιμ' ἔτι Ar.Ach.476, cf. Eq.694, μήθ' αἷμά μου δέξαιτο κάρπιμον πέδον ... εἴ σ' ἐγὼ προδούς ποτε ἐλευθερώσας τοὐμὸν ἀπολίποιμι σέ E.Or.1086.
2 hebr. en AT, equiv. a no introducido por signo de puntuación καὶ ὤμοσεν λέγων Εἰ ὄψονται οἱ ἄνθρωποι οὗτοι ... τὴν γῆν, ἣν ὤμοσα τῷ Αβρααμ y juró diciendo: Estos hombres no han de ver la tierra que prometí con juramento a Abraham LXX Nu.32.11, cf. De.1.35, καὶ ὤμοσεν Σαουλ λέγων Ζῇ κύριος, εἰ ἀποθανεῖται y juró Saúl: vive el señor, no ha de morir LXX 1Re.19.6, cf. 3Re.1.52, prob. como arcaísmo tb. en el NT ἀμὴν λέγω ὑμῖν, εἰ δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ σημεῖον en verdad os digo: no se le dará a esta generación un signo, Eu.Marc.8.12
•por el contrario εἰ μή introd. un juramento o imprecación posit. ciertamente, seguro καὶ οἱ παῖδες ... εἶπον ... εἰ μὴ κραταιώσομεν ὑπὲρ αὐτούς y los servidores dijeron: ... seguro los venceremos LXX 3Re.21.23.
II introd. interr. dir., frec. en preguntas de tipo oracular y en AT ¿acaso? o sin trad. εἰ λῷον καὶ ἄμει[νό] ν ἐστι τῷ δήμῳ ... IG 22.204.24, 28 (IV a.C.), cf. SEG 15.407 (Dodona IV/III a.C.), Plu.2.408c, Milet 1(7).205b (II d.C.), Astramps.1Quaest.passim, καὶ εἶπεν ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτοῦ λέγων Εἰ τῷ ἑκατονταετεῖ γενήσεται; y dijo para sí ¿acaso un centenario podrá engendrar? LXX Ge.17.17, κύριε, σὺ ἠρώτησας τοὺς παῖδάς σου λέγων Εἰ ἔχετε πατέρα ἢ ἀδελφόν; LXX Ge.44.19, cf. 1Re.23.2, εἰ διώξονται ἐν πέτραις ἵπποι; LXX Am.6.12, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες· εἰ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν θεραπεῦσαι; Eu.Matt.12.10, cf. Eu.Marc.10.2, Act.Ap.21.37, εἶπεν δέ τις αὐτῷ· κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι; Eu.Luc.13.23.
• Etimología: Etim. dud. Quizá ant. forma casual de la r. pron. e-/o-/a-. No está ni probada ni negada la existencia de una H1- inicial en este tema.

English (Abbott-Smith)

εἰ, conjunctive particle, used in conditions and in indirect questions.
I.Conditional, if;
1.c. indic, expressing a general assumption;
(a)pres.: seq. indic, pres., Mt 11:14, Ro 8:25, al.; seq. imperat., Mk 4:23 9:22, Jo 15:18, I Co 7:9, al.; seq. fut. indic., Lk 16:31, Ro 8:11, al.; seq. pf. or aor., with negation in apodosis, Mt 12:26, Ro 4:14, al.; similarly, seq. impf., Lk 17:6, Jo 8:39; seq. quæst., Mt 6:23, Jo 5:47 7:23 8:46, I Pe 2:20;
(b)fut.: Mt 26:33, I Pe 2:20;
(c)pf.: Jo 11:12, Ro 6:5, al.;
(d)aor.: Lk 16:11 19:8, Jo 13:32, 18:23, Re 20:15, al.
2.Where the assumption is certain = ἐπεί: Mt 12:28, Jo 7:4, Ro 5:17, al.
3.Of an unfulfilled condition, c. indic, impf., aor. or plpf., seq. ἄν, c. imp. or aor. (v.s. ἄν, I, i).
4.C. indic., after verbs denoting wonder, etc., sometimes, but not always, coupled with an element of doubt: Mk 15:44, I Jo 3:13, al.
5.C. indic., as in LXX (Nu 14:3o, I Ki 14:45, al. = Heb. אִם), in oaths, with the formula of imprecation understood in a suppressed apodosis (WM, 627; Burton, §272): Mk 8:12, He 3:11 (LXX) 4:3 (LXX).
6.Rarely (cl.) c. optat., to express a merely possible condition: Ac 24:19 27:39, I Co 14:10 15:37, I Pe3:14, 17.
II.Interrogative, if, whether.
1.As in cl., in indir. questions after verbs of seeing, asking, knowing, saying, etc.: c. indic. pres., Mt 26:63, Mk 15:36, Ac 19:2, II Co 13:5, al.; fut., Mk 3:2, Ac 8:22, al.; aor., Mk 15:44, I Co 1:16, al.; c. subjc. aor. (M, Pr., 194), Phl 3:12.
2.As in LXX (= Heb. אִם and interrog. הֲ, Ge 17:17, al.; v. WM, 639f.; Viteau, i, 22), in direct questions: Mk 8:23 (Tr., WH, txt.), Lk 13:23, 22:49, Ac 19:2, al.
III.With other particles.
1.εἰ ἄρα, εἴγε, εἰ δὲ μήγε, v.s. ἄρα, γε.
2.εἰ δὲ καί, but if also: Lk 11:18; but even if, I Co 4:7, II Co 4:3 11:16.
3.εἰ δὲ μή, but if not, but if otherwise: Mk 2:21, 22 Jo 14:2, Re 2:5, al.
4.[[εἰ καί]], if even, if also, although: Mk 14:29, Lk 11:8, I Co 7:21, II Co 4:16, Phl 2:17, al.
5.καὶ εἰ, even if, v.s. καί
6.εἰ μή, if not, unless, except, but only: Mt 24:22, Mk 2:26 6:5, Jo 9:33, I Co 7:17 (only), Ga 1:19 (cf. ἐὰν μή, 2:16; v. Hort., Ja., xvi); ἐκτὸς εἰ μή, pleonastic (Bl., §65, 6), I Co 14:5 15:2, I Ti 5:19.
7.εἰ μήν = cl. ἦ μήν (M, Pr., 46), in oaths, surely (Ez 33:27, al.): He 6:14.
8.[[εἴ πως]], if haply: Ac 27:12, Ro 1:10.
9.εἴτε… εἴτε, whether… or; Ro 12:6-8, I Co 3:22 13:8, al.

English (Strong)

a primary particle of conditionality; if, whether, that, etc.: forasmuch as, if, that, (al-)though, whether. Often used in connection or composition with other particles, especially as in εἴγε, εἰ δὲ μή(γε), εἰ καί, εἰ μή, εἰ μή τι, εἴ περ, εἴ πως, εἴ τις, εἰ0. See also εἰ1.

Greek Monotonic

εἰ: Επικ. και Δωρ. επίσης αἰ, υποθ. σύνδ., Λατ. si, εάν· και σε πλάγιες ερωτήσεις, αν.
Α. I. με ρήμα στην υπόθεση που απαντά με όμοιο χρόνο στην απόδοση·
1. με ενεστ. και οριστ. μέλ., για να δηλώσει απλή πιθανότητα· εἰ τοῦτο ποιεῖ (ή ποιήσει), ἁμαρτάνει (ή ἀμαρτήσεται), εάν αυτός κάνει (ή θα κάνει) αυτό, είναι (ή θα είναι) λάθος.
2. με παρατ. και οριστ. αορ., για να δηλώσει το αδύνατο· εἰ τοῦτο ἐποίει, ἡμαρτάνειν ἄν, εάν έκανε αυτό, θα ήταν λάθος· εἰ τοῦτο ἐποίησεν, ἥμαρτεν ἄν, εάν έκανε (ή είχε κάνει) αυτό, θα ήταν λάθος.
3. με ευκτ. για να δηλώσει απλή υπόθεση· εἰ τοῦτο ποιοῖ, ἁμαρτάνοι ἄν, εάν επρόκειτο να κάνει αυτό, θα διέπραττε σφάλμα.
4. με υποτ., για να δηλώσει ενδεχόμενο με κάποιο βαθμό πιθανότητας· σ' αυτή την περίπτωση προστίθεται πάντα ένα ἄν, και το εἰ ἄν γίνεται ἐάν, ἤν, ἄν (Επικ. εἴ κεν), ἐὰν τοῦτο ποιῇ, ἁμαρτήσεται, εάν κάνει αυτό, θα διαπράξει σφάλμα.
II. 1. μερικές φορές η απόδοση παραλείπεται, έτσι που το εἶ εκφράζει ευχή· εἴ μοι γένοιτο φθόγγος, αν είχα φωνή, (θα ήθελα...), δηλ. μακάρι να είχα φωνή! ομοίως εἰ γάρ, εἴθε, Επικ. αἰ γάρ, αἴθε.
2. κάποιες φορές η πρόταση παραλείπεται, εἰ δ' ἄγε, εμπρός, έλα, εἰ δὲ (βούλει), ἄγε, σε Ομήρ. Οδ.· εἰ δέ, σὺ μὲν ἄκουσον, σε Ομήρ. Ιλ.
3. εἰ δὲ μή, Λατ. sin minus, αλλιώς, αντί εἰ δὲ μὴ (τοῦτό ἐστι), σε Ηρόδ. κ.λπ. Β. στις πλάγιες ερωτήσεις, ποιο, ποιο από τα δύο, Λατ. an, ακολουθ. από οριστ., υποτ. ή ευκτ., σύμφωνα με τους κανόνες σχηματισμού του πλαγίου λόγου.
1. με οριστ. ή υποτ. μετά από αρκτικούς χρόνους, οὐκ οἶδ', εἰ θεός ἐστιν, εάν είναι θεός, σε Ομήρ. Ιλ.· οὐκ οἶδ' εἰ δῶ, εάν θα δώσω, σε Ξεν.
2. με ευκτ. μετά από ιστορικούς χρόνους, ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος, αυτός ρώτησε εάν ήταν κανείς πιο έξυπνος από εμένα, σε Πλάτ.
II. μετά από ρήματα που εκφράζουν απορία, θαυμασμό, οργή, αγανάκτηση κ.λπ.· θαυμάζω εἰ μηδεὶς ὀργίζεται, όπου εἰ σχεδόν = ὅτι, σε Δημ.· ἀγανακτεῖ εἰ μὴ στεφανωθήσεται, σε Αισχίν.

Russian (Dvoretsky)

εἰ: эп.-дор. тж. αἰ (in crasi: ἐάν и ἤν = εἰ ἄν; κεἰ = καί εἰ)
1) (conj. в условных предложениях, с ind., conjct. или opt.) если, если бы: εἰ βούλει, ἔρου αὐτόν Plat. если хочешь, спроси его; οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν Thuc. (Агамемнон) не владел бы островами, если бы не имел хоть какого-нибудь флота; τὰ ἀγώγιμα, εἴ τι ἦγον Xen. груз, если таковой был (досл. если что-л. перевозили); εἰ δ᾽ ἀναγκαῖον εἴη Xen. если же оказалось бы необходимым; εἴ τις ἀντείποι Thuc. всякий, кто стал бы возражать; иногда обусловленное следствие опускается: εἰ μὲν σύ τι ἔχεις πρὸς ἡμᾶς λέγειν, (sc. λέγε) - εἰ δὲ μή, ἡμεῖς πρὸς σὲ ἔχομεν Xen. если у тебя есть, что сказать нам, говори, - если же нет, то у нас есть, что сказать тебе; в сочетании с другими словами, преимущ. частицами: εἰ μή (лат. nisi) если не, разве только; εἰ μὴ εἴ τις ὑπολάβοι … Plat. разве только если предположить …; εἴ μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν Thuc. если бы не его медлительность; εἰ δέ если же, а то: εἰ δὲ σὺ μέν μευ ἄκουσον Hom. а то вот послушай меня; εἰ δὲ μή Xen., Dem. если же нет, а (не) то, в противном случае; εἰ δ᾽ ἄγε(τε) Hom. ну же, ну-ка, давай(те), итак; εἰ καί даже если, хотя (бы) и: φήσουσί με σοφὸν εἶναι, εἰ καὶ μή εἰμι Plat. станут говорить, что я мудр, хотя я и не таков; καὶ εἰ если (бы) даже; καὶ εἰ βούλοιντο ἀπιέναι Xen. если бы даже они захотели уйти; εἴ τις (ἄλλος) кое-кто, кто-л.; οἱ ἄλλοι ἀπώλοντο ὑπὸ τῶν πολεμίων, καὶ εἴ τις νόσῳ Xen. одни погибли от рук неприятеля, иные от болезни; εἴ τις ἄλλη δυστυχεστάτη γυνή Eur. несчастнейшая из женщин, какая когда-л. существовала; εἴ τι ἄλλο χρήσιμον ἦν Xen. все, что только могло оказаться полезным;
2) (conj. в косвенных вопросах - простых) ли, не … ли (и двойных) ли … или (εἰ … ἤ или εἴτε): ἠρώτησεν, εἰ ἤδη ἀποκεκριμένοι εἶεν Xen. он спросил, дали ли они уже ответ; τί γὰρ ᾔδειν, εἴ τι κἀκεῖνος εἶχε σιδήριον; Lys. почем я знал, не было ли и у него какого-л. оружия?; иногда с опущением подчиняющего глагола или оборота: ἐδόκει καλέσαι ἐκείνους, εἰ βούλοιντο ξυμμαχίαν ποιήσασθαι Xen. было решено пригласить их (чтобы выяснить или спросить), не хотят ли они заключить военный союз;
3) (conj. после глаголов, выражающих удивление, негодование и т. п. = ὅτι) что: ἀγανακτῶ, εἰ, ἃ νοῶ, μὴ οἷός τ᾽ εἰμὶ εἰπεῖν Plat. мне досадно, что я не в состоянии выразить того, что думаю; σὺ δ᾽ οὐκ ἐπαιδεῖ, τῶνδε χωρὶς εἰ φρονεῖς; Soph. и тебе не стыдно, что ты думаешь иначе, чем они?;
4) (частица в пожеланиях) о, если бы: εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον, ὥστε … Eur. о, если бы я имел такую силу, чтобы ….

Frisk Etymological English

Grammatical information: pcle (wish, condition, question)
Meaning: if
Other forms: (Ion. Att., Arc.) beside αἰ (Aeol. Dor.), sometimes εἰκ, αἰκ (after οὑ: οὑκ), ἠ (Cypr. Dor.)
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Uncertain. - For interjective origin of αἰ, partly also of εἰ Schwyzer-Debrunner 557 and 683. Also (with Brugmann-Thumb 616) a demonstrative εἰ then (cf. εἶ-τα), orig. lokative of the demonstrative *e-, o- (Schwyzer 550). See Schwyzer-Debrunner a. a. O.

Middle Liddell


a Conditional Conjunction, Lat. si, if; and in indirect questions, whether.
A. with a verb in protasis, answered by a similar tense in apodosis:
1. with pres. and fut. ind., to express mere Possibility, εἰ τοῦτο ποιεῖ (or ποιήσεἰ, ἁμαρτάνει (or ἁμαρτήσεταἰ if he is doing (or shall do) this, he is (or will be) wrong.
2. with imperf. and aor. ind., to express Impossibility, εἰ τοῦτο ἐποίει, ἡμάρτανεν ἄν if he was doing this, he would be wrong; εἰ τοῦτο ἐποίησεν, ἥμαρτεν ἄν if he did (or had done) this, he would be wrong.
3. with opt. to express a mere Assumption, εἰ τοῦτο ποιοῖ, ἁμαρτάνοι ἄν if he were to do this, he would be wrong.
4. with Subjunctive, to express Possibility with some degree of Probability: in this case ἄν is always added, and εἰ ἄν becomes ἐάν, ἤν, ἄν, (epic εἴ κεν), ἐὰν τοῦτο ποιῇ, ἁμαρτήσεται if he do this, he will be wrong.
II. sometimes the apodosis is omitted, so that εἰ expresses a wish, εἴ μοι γένοιτο φθόγγος if I had a voice, [I would…], i. e. Oh that I had a voice! so εἰ γάρ, εἴθε, epic αἰ γάρ, αἴθε.
2. sometimes the protasis is omitted, εἰ δ' ἄγε come on, = εἰ δὲ βούλει, ἄγε, Od.; εἰ δέ, σὺ μὲν ἄκουσον Il.
3. εἰ δὲ μή = Lat. sin minus, otherwise, for εἰ δὲ μὴ [τοῦτό ἐστι], Hdt., etc.
B. In Indirect Questions, whether, Lat. an, followed by the ind., subj., or opt., according to the principles of oratio obliqua:
1. with INDIC. or SUBJ. after primary tenses, οὐκ οἶδ', εἰ θεός ἐστιν whether he is a god, Il.; οὐκ οἶδ' εἰ δῶ whether I shall give, Xen.
2. with OPTAT. after past tenses, ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος he asked whether any one was wiser than I, Plat.
II. after Verbs expressive of wonder, indignation, etc., θαυμάζω εἰ μηδεὶς ὀργίζεται, where εἰ nearly = ὅτι, Dem.; ἀγανακτεῖ εἰ μὴ στεφανωθήσεται Aeschin.

Frisk Etymology German

εἰ: (ion. att., ark.),
{ei}
Forms: daneben αἰ (äol. dor.), vereinzelt εἰκ, αἰκ (nach οὐ: οὐκ), ἠ (kypr. dor.)
Meaning: wenn,
Etymology: Wunsch-, Konditional- und Fragepartikel unsicherer Herkunft. — Für interjektivischen Ursprung von αἰ, wenigstens teilweise auch von εἰ Schwyzer-Debrunner 557 und 683, wo auch weitere Lit. Daneben mag (mit Brugmann-Thumb 616) ein demonstratives εἰ da, dann (vgl. εἶτα) bestanden haben, ursprünglich Lokativ des idg. Demonstrativums *e-, o-, das auch in ἠ als urspr. Instrumental gesucht wird (Schwyzer 550). Einzelheiten mit Lit. und Referat anderer Auffassungen bei Schwyzer-Debrunner a. a. O.
Page 1,450

Chinese

原文音譯：e„ m» ti 誒姆提
詞類次數：連，形（3）
原文字根：若不然
字義溯源：若非有些，若不，除非；由（εἰ / μή）=若不）與（τὶς）*=有些）組成；而 （εἰ / μή）又由（εἰ）*=若）與（μή / μήγε / μήπου）*=否定）組成。註：這編號 （εἰ / μή / τὶς）原文乃是 （εἰ） （μήτι）兩編號，或 （εἰ） （οὐρανόθεν） （τὶς）三編號；和合本將其合併為一個編號（εἰ / μή / τὶς）=若不，除非）
出現次數：總共（3）；路（1）；林前（1）；林後（1）
譯字彙編：
1） 除非（3） 路9:13； 林前7:5； 林後13:5
原文音譯：e„ m» 誒 姆
詞類次數：連，形（92）
原文字根：若 不
字義溯源：若不，除外，除了，惟獨，只有，若不，不過；由（εἰ）*=若）與（μή / μήγε / μήπου）*=否定，不）組成。註：這編號 （εἰ / μή）在原文乃是 （εἰ）與 （μή / μήγε / μήπου）兩個編號，和合本常常將其合併為一個編號（εἰ / μή）=除外）
出現次數：總共（2）；啓（2）
譯字彙編：
1） 除了⋯以外（1） 啓14:3；
2） 惟（1） 啓9:4
原文音譯：e„ 誒
詞類次數：連詞（310）
原文字根：若
字義溯源：若*，若是，是否，可否，如果，既，那，由於，倘若，尚且，雖然，或者，就是，巴不得。有時，這連詞表面上是說：你若是神的兒子。其實，問話者確實知道這真正是神的兒子。所以這話可以譯為：由於你是神的兒子。有時，這連詞表示一個假設，。如馬利亞說，主阿，你若早在這裏，我兄弟（拿撒路）必不死（ 約11:32）。有時，這字表示疑問，如：且等著看，以利亞是否來救他（ 太27:49）?註：和合本常將這字與別的字（如： （μή / μήγε / μήπου）不）合併為一個字（如 （εἰ / μή）=若下，除非）
同源字：1） （ἐάν / ἐάνπερ）假若 2） （ἐάνπερ）果若 3） （εἰ）若，是否 4） （εἰ / γέ）果真 5） （εἰ / δέ / μή / γέ）即或不然 6） （εἰ / καί）若也是 7） （εἰ / μή）若不 8） （εἰ / μή / τὶς））若非有些 9） （εἴπερ）若可能 10） （εἴπως）或許 11） （εἴτε）若也 12） （εἰ / τὶς）若有人 13） （κἄν）而若是 14） （ἐάν / μή）若不
出現次數：總共（492）；太（54）；可（38）；路（51）；約（49）；徒（37）；羅（44）；林前（63）；林後（33）；加（19）；弗（2）；腓（12）；西（3）；帖前（1）；帖後（2）；提前（13）；提後（4）；多（1）；門（2）；來（16）；雅（10）；彼前（15）；彼後（2）；約壹（7）；約貳（1）；啓（13）
譯字彙編：
1） 若（266）數量太多，不能盡錄；
2） 除（33） 可2:26； 可5:37； 可6:8； 可8:14； 可9:29； 可11:13； 路4:27； 路5:21； 路6:4； 路8:51； 路10:22； 路10:22； 路11:29； 路17:18； 路18:19； 約3:13； 約6:22； 約13:10； 約17:12； 約19:15； 羅13:8； 羅14:14； 林前1:14； 林前2:11； 林前2:11； 林前8:4； 林後12:13； 加1:19； 加6:14； 啓2:17； 啓13:17； 啓19:12； 啓21:27；
3） 是否（24） 太12:10； 太27:49； 可3:2； 可10:2； 可15:36； 可15:44； 可15:44； 路6:7； 路13:23； 路14:31； 徒1:6； 徒4:19； 徒5:8； 徒10:18； 徒17:11； 徒19:2； 徒21:37； 徒25:20； 徒27:39； 林前1:16； 林前7:16； 林前7:16； 林後2:9； 林後13:5；
4） 倘若（14） 太24:24； 可13:22； 路12:49； 路22:42； 約8:42； 約9:41； 徒4:9； 徒19:38； 林前7:12； 林後10:7； 來7:15； 來8:4； 雅1:26； 彼後2:20；
5） 若是（13） 路5:36； 路5:37； 路14:32； 約8:19； 約20:15； 羅6:8； 羅8:17； 羅11:6； 羅12:18； 加2:21； 加3:18； 加4:15； 彼前3:17；
6） 如果（10） 太4:3； 太4:6； 太14:28； 太27:40； 約5:46； 約7:4； 林前15:2； 林後3:7； 加2:14； 門1:17；
7） 既（9） 路23:31； 約1:25； 約13:17； 羅2:17； 羅15:27； 林前9:11； 林前15:12； 彼後2:4； 約壹5:9；
8） 惟（8） 太12:4； 太24:36； 可13:32； 路4:26； 約6:46； 徒11:19； 林前2:2； 腓4:15；
9） 雖然（7） 太7:11； 路11:8； 路11:13； 林後5:16； 林後7:8； 林後7:12； 來6:9；
10） 凡（6） 太18:28； 啓11:5； 啓13:9； 啓13:10； 啓13:10； 啓14:11；
11） 豈（6） 羅11:15； 林前15:2； 弗4:9； 來3:18； 約壹2:22； 約壹5:5；
12） 除了（5） 太13:57； 太16:4； 太17:8； 可10:18； 林後12:5；
13） 就如（5） 提前5:10； 提前5:10； 提前5:10； 提前5:10； 提前5:10；
14） 過（4） 太14:17； 太21:19； 可6:5； 林前7:17；
15） 斷不（3） 來3:11； 來4:3； 來4:5；
16） 尚且（3） 路12:26； 約10:35； 來12:25；
17） 否（3） 路23:6； 約9:25； 約壹4:1；
18） 雖（3） 可14:29； 路18:4； 西2:5；
19） 既是（3） 徒22:25； 西3:1； 約壹4:11；
20） 或（3） 徒8:22； 徒17:27； 彼前3:1；
21） 是（3） 太11:3； 徒13:33； 林前10:13；
22） 倘（2） 太6:1； 太6:30；
23） 尚（2） 約3:12； 約13:14；
24） 或者（2） 徒23:9； 腓3:12；
25） 怎樣（2） 徒26:23； 徒26:23；
26） 若有（2） 林後3:9； 林後8:12；
27） 恐（2） 可2:21； 可2:22；
28） 縱（2） 林後11:6； 林後12:11；
29） 即（2） 約14:11； 林前15:37；
30） 有（2） 可9:8； 羅13:9；
31） 是否⋯呢（1） 路14:28；
32） 除⋯之外（1） 可6:4；
33） 不過（1） 林後7:8；
34） 若因（1） 彼前2:20；
35） 當⋯時（1） 羅5:10；
36） 然（1） 林前14:10；
37） 那麼（1） 林後2:2；
38） 難道（1） 林後12:15；
39） 使（1） 林後4:16；
40） 過是（1） 加1:7；
41） 但（1） 彼前1:6；
42） 縱然（1） 提後2:13；
43） 只（1） 太5:13；
44） 斷（1） 來6:14；
45） 假若（1） 林前9:2；
46） 就（1） 提前5:19；
47） 要（1） 弗4:29；
48） 或是（1） 提前1:10；
49） 何（1） 彼前2:3；
50） 雖是（1） 雅2:11；
51） 若靠（1） 羅8:13；
52） 願（1） 路19:42；
53） 可否（1） 路22:49；
54） 果真（1） 太26:63；
55） 都（1） 太19:3；
56） 那樣（1） 路6:9；
57） 無論（1） 可4:23；
58） 還（1） 可9:9；
59） 寧可（1） 可9:42；
60） 可能（1） 可11:13；
61） 沒有（1） 可8:12；
62） 果（1） 徒7:1；
63） 無（1） 太15:24；
64） 即便（1） 羅3:3；
65） 其（1） 羅5:6；
66） （是否）（1） 可8:23；
67） 如此（1） 羅11:14；
68） 既使（1） 徒26:8；
69） 以外（1） 太12:39；
70） 如（1） 徒18:14；
71） 甚至（1） 徒19:2；
72） 就是（1） 徒21:38；
73） 並（1） 羅13:1
原文音譯：e⋯ dš m» （ge） 誒 得 姆 （給）
詞類次數：連詞（14）
原文字根：若 尚 不 確實地
字義溯源：即或不然，倘若不然，若不；由（εἰ）*=倘，若）與（δέ）*=但，若）及（μή / μήγε / μήπου）*=否定，不然）和（γέ）*=強調）組成。註：這字（εἰ / δέ / μή / γέ）=倘若不然），在原文本是（εἰ）=倘）和（δέ）=若）與（μή / μήγε / μήπου）=不然）二個，三個，甚至四個編號。和合本卻將二個或三個，甚至四個編號合為一個編號（εἰ / δέ / μή / γέ））
出現次數：總共（2）；路（1）；啓（1）
譯字彙編：
1） 若不（2） 路10:6； 啓2:16
原文音譯：e⋯ ka⋯ 誒 開
詞類次數：連詞（22）
原文字根：若-與
字義溯源：若也是，若果，雖然；由（εἰ）*=若）與（καί）*=與，並且）組成。註：欽定本將（εἰ / καί）=若果）分成（εἰ）=若）與（καί）=果）兩個編號或其他類似的編號
出現次數：總共（2）；太（1）；林後（1）
譯字彙編：
1） 若果（1） 林後7:8；
2） 雖然（1） 太26:33
原文音譯：e‡ tij 誒 提士
詞類次數：連，形（79）
原文字根：若 有
字義溯源：若有人，若，或；由（εἰ）*=若）與（τὶς）*=有人）組成。註：（εἰ / τὶς）=若有人）原文是（εἰ）=若）與（τὶς）=有人）兩個字，和合本將其合併為一個編號。本書僅有二次（ 太16:24； 路14:26）採用 （εἰ / τὶς）其次七十餘次，仍照原文用二個編號來表明
出現次數：總共（2）；太（1）；路（1）
譯字彙編：
1） 若有人（2） 太16:24； 路14:26
原文音譯：e‡ge 誒-給
詞類次數：連，質（5）
原文字根：若-確實地
字義溯源：果真，果若，如果，諒必，倘若；由（εἰ）*=若）與（γέ）*=強調）組成。註：和合本常將 （εἰ / γέ）分成 （εἰ）與1065（或 （γάρ））兩個編號
出現次數：總共（5）；林後（1）；加（1）；弗（2）；西（1）
譯字彙編：
1） 果真（2） 林後5:3； 加3:4；
2） 只要（1） 西1:23；
3） 諒必（1） 弗3:2；
4） 如果（1） 弗4:21

English (Woodhouse)

if, assuming that, referring to a future wish

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)
Retrieved from "https://lsj.gr/index.php?title=εἰ&oldid=2586499"