ἄν

English (LSJ)

(A), [ᾰ], Ep., Lyr., Ion., Arc., Att.; also κεν) Ep., Aeol., Thess., κᾱ Dor., Boeot., El.; the two combined in Ep. (infr. D. 11.2) and Arc.,
A εἰκ ἄν IG5(2).6.2, 15 (iv B. C.):—modal Particle used with Verbs to indicate that the action is limited by circumstances or defined by conditions. In Hom. κε is four times as common as ἄν, in Lyr. about equally common. No clear distinction can be traced, but κε as an enclitic is somewhat less emphatic; ἄν is preferred by Hom. in negative clauses, κε (ν) with the relative.
A In Simple Sentences, and in the Apodosis of Compound Sentences; here ἄν belongs to the Verb, and denotes that the assertion made by the Verb is dependent on a condition, expressed or implied: thus ἦλθεν he came, ἦλθεν ἄν he would have come (under conditions, which may or may not be defined), and so he might have come; ἔλθοι may he come, ἔλθοι ἄν he would come (under certain conditions), and so he might come.
I WITH INDICATIVE:
1 with historical tenses, generally impf. and aor., less freq. plpf., never pf., v. infr.,
a most freq. in apodosis of conditional sentences, with protasis implying nonfulfilment of a past or present condition, and apod. expressing what would be or would have been the case if the condition were or had been fulfilled. The impf. with ἄν refers to continued action, in Hom. always in past time, exc. perhaps καί κε θάμ' ἐνθάδ' ἐόντες ἐμισγόμεθ' Od.4. 178; later also in pres. time, first in Thgn.905; πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν, εἰ ἐτιμῶντο it would be far more strange if they were honoured, Pl.R.489a; οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν he would not have been master of islands if he had not had also some naval power, Th.1.9. The aor. strictly refers only to past time, Pi.N.11.24, etc.; εἰ τότε ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην, οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν if he had then come to this opinion, he would have accomplished nothing of what he has now done, D.4.5, al., but is used idiomatically with Verbs of saying, answering, etc., as we say I should have said, εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', εἶπον ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν S.Ant.755, cf. Pl.Smp.199d, Euthphr.12d, etc.: the plpf. refers to completed actions, as ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη I should have already learnt... ib.14c; εἰ ὁ ἀνὴρ ἀπέθανεν, δικαίως ἂν ἐτεθνήκει Antipho 4.2.3.
b the protasis is freq. understood: ὑπό κεν ταλασίφρονά περ δέος εἷλεν fear would have seized even the stout-hearted (had he heard the sound), Il.4.421; τὸ γὰρ ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο they would not have built the wall (if they had not won a battle), Th.1.11; πολλοῦ γὰρ ἂν ἦν ἄξια for (if that were so) they would be worth much, Pl.R.374d; οὐ γὰρ ἦν ὅ τι ἂν ἐποιεῖτε for there was nothing which you could have done, i. e. would have done (if you had tried), D.18.43.
c with no definite protasis understood, to express what would have been likely to happen, or might have happened in past time: ἢ γάρ μιν ζωόν γε κιχήσεαι, ἤ κεν Ὀρέστης κτεῖνεν ὑποφθάμενος for either you will find him alive, or else Orestes may already have killed him before you, Od.4.546; ὃ θεασάμενος πᾶς ἄν τις ἀνὴρ ἠράσθη δάϊος εἶναι every man who saw this (the 'Seven against Thebes') would have longed to be a warrior, Ar. Ra.1022; esp. with τάχα, q.v., ἀλλ' ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἂν ὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν, i. e. it might perhaps have come, S.OT523; τάχα ἂν δὲ καὶ ἄλλως πως ἐσπλεύσαντες (sc. διέβησαν) and they might also perhaps have crossed by sea (to Sicily) in some other way, Th.6.2, cf. Pl.Phdr.265b.
d ἄν is freq. omitted in apodosi with Verbs expressing obligation, propriety, or possibility, as ἔδει, ἐχρῆν, εἰκὸς ἦν, etc., and sometimes for rhetorical effect, εἰ μὴ . . ᾖσμεν, φόβον παρέσχεν it had caused (for it would have caused) fear, E.Hec.1113. This use becomes more common in later Gk.
2 with fut. ind.:
a frequently in Ep., usually with κεν, rarely ἄν, Il.9.167, 22.66, indicating a limitation or condition, ὁ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι and he will likely be angry to whom-soever I shall come, ib.1.139; καί κέ τις ὧδ' ἐρέει and in that case men will say, 4.176; ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω Od.3.80; so in Lyr., μαθὼν δέ τις ἂν ἐρεῖ Pi.N.7.68, cf. I.6(5).59.
b rarely in codd. of Att. Prose writers, σαφὲς ἂν καταστήσετε Th.1.140; οὐχ ἥκει, οὐδ' ἂν ἥξει δεῦρο Pl.R.615d, cf. Ap.29c, X.An.2.5.13; dub. in Hp.Mul.2.174: in later Prose, Philostr.V A2.21, S E.M.9.225: also in Poetry, E.El.484, Ar.Av.1313; οὐκ ἂν προδώσω Herod.6.36 (corr. -δοίην):— for ἄν with fut. inf. and part. v. infr.
II WITH SUBJUNCTIVE, only in Ep., the meaning being the same as with the fut. ind. (1.2a), freq. with 1st pers., as εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι in that case I will take her myself, Il.1.324; πείθευ, ἐγὼ δέ κέ τοι εἰδέω χάριν obey and if so I will be grateful, 14.235 (the subj. is always introduced by δέ in this usage); also with other persons, giving emphasis to the future, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃ κίθαρις 3.54, al.
III WITH OPTATIVE (never fut., rarely pf. πῶς ἂν λελήθοι [με]; X.Smp.3.6):
a in apodosis of conditional sentences, after protasis in opt. with εἰ or some other conditional or relative word, expressing a fut. condition: ἀλλ' εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη Il.7.28; οὐ πολλὴ ἂν ἀλογία εἴη, εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον; Pl.Phd.68b:—in Hom. pres. and aor. opt. with κε or ἄν are sometimes used like impf. and aor. ind. with ἄν in Attic, with either regular ind. or another opt. in the protasis: καί νύ κεν ἔνθ' ἀπόλοιτο . . εἰ μὴ . . νόησε κτλ., i. e. he would have perished, had she not perceived, etc., Il.5.311, cf. 5.388, 17.70; εἰ νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν, ἦ τ' ἂν ἐγὼ . . κλισίηνδε φεροίμην if we were now contending in another's honour, I should now carry... ib.23.274: so rarely in Trag., οὐδ' ἂν σὺ φαίης, εἴ σε μὴ κνίζοι λέχος (for εἰ μὴ ἔκνιζε) E.Med.568.
b with protasis in pres. or fut., the opt. with ἄν in apodosi takes a simply future sense: φρούριον δ' εἰ ποιήσονται, τῆς μὲν γῆς βλάπτοιεν ἄν τι μέρος they might perhaps damage, Th.1.142, cf. 2.60, Pl.Ap.25b, R.333e; ἢν οὖν μάθῃς . . οὐκ ἂν ἀποδοίην Ar.Nu.116, cf. D.1.26, al.
c with protasis understood: φεύγωμεν· ἔτι γάρ κεν ἀλύξαιμεν κακὸν ἦμαρ Od.10.269; οὔτε ἐσθίουσι πλείω ἢ δύνανται φέρειν· διαρραγεῖεν γὰρ ἄν for (if they should do so) they would burst, X. Cyr.8.2.21; τὸν δ' οὔ κε δύ' ἀνέρε . . ἀπ' οὔδεος ὀχλίσσειαν two men could not heave the stone from the ground, i. e. would not, if they should try, Il.12.447; οὐδ' ἂν δικαίως ἐς κακὸν πέσοιμί τι S.Ant.240, cf. D.2.8: in Hom. sometimes with ref. to past time, Τυδεΐδην οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη Il.5.85.
d with no definite protasis implied, in potential sense: ἡδέως δ' ἂν ἐροίμην Λεπτίνην but I would gladly ask Leptines, D.20.129; βουλοίμην ἄν I should like, Lat. velim (but ἐβουλόμην ἄν I should wish, if it were of any avail, vellem); ποῖ οὖν τραποίμεθ' ἄν; which way then can we turn? Pl.Euthd.290a; οὐκ ἂν μεθείμην τοῦ θρόνου I will not give up the throne, Ar.Ra.830; idiomatically, referring to the past, αὗται δὲ οὐκ ἂν πολλαὶ εἶεν but these would not (on investigation) prove to be many, Th.1.9; εἴησαν δ' ἂν οὗτοι Κρῆτες these would be (i. e. would have been) Cretans, Hdt.1.2: used in order to soften assertions by giving them a less positive form, as οὐκ ἂν οὖν πάνυ γέ τι σπουδαῖον εἴη ἡ δικαιοσύνη, i.e. it would not prove to be, etc. (for, it is not, etc.), Pl.R. 333e.
e in questions, expressing a wish: τίς ἂν θεῶν . . δοίη; S.OC 1100, cf.A.Ag.1448; πῶς ἂν θάνοιμι; S.Aj.389: hence (with no question) as a mild command, exhortation, or entreaty, τλαίης κεν Μενελάῳ ἐπιπροέμεν ταχὺν ἰόν Il.4.94; σὺ μὲν κομίζοις ἂν σεαυτὸν ᾗ θέλεις you may take yourself off (milder than κόμιζε σεαυτόν), S.Ant.444; χωροῖς ἂν εἴσω you may go in, El.1491; κλύοις ἂν ἤδη, Φοῖβε hear me now, Phoebus, ib.637; φράζοις ἄν, λέγοις ἄν, Pl.Phlb.23c, 48b.
f in a protasis which is also an apodosis: εἴπερ ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι if I would trust any (other) man (if he gave me his word), I trust you, Id.Prt.329b; εἰ μὴ ποιήσαιτ' ἂν τοῦτο if you would not do this (if you could), D.4.18, cf. X.Mem.1.5.3, Plot.6.4.16.
g rarely omitted with opt. in apodosis: ῥεῖα θεός γ' ἐθέλων καὶ τηλόθεν ἄνδρα σαώσαι Od.3.231, cf. 14.123, Il.5.303; also in Trag., θᾶσσον ἢ λέγοι τις E.Hipp.1186; τεὰν δύνασιν τίς . . κατάσχοι; S.Ant.605.
h ἄν c. fut. opt. is prob. always corrupt (cf. 1.2b), as τὸν αὐτὸν ἂν ἐπαινέσοι (ἐπαινέσαι Bekk.) Pl.Lg.719e; εἰδὼς ὅτι οὐδέν' ἂν καταλήψοιτο (οὐδένα Bekk.) Lys.1.22.
IV WITH INF. and PART. (sts. ADJ. equivalent to part., τῶν δυνατῶν ἂν κρῖναι Pl.R.577b) representing ind. or opt.:
1 pres. inf. or part.:
a representing impf. ind., οἴεσθε τὸν πατέρα . . οὐκ ἂν φυλάττειν; do you think he would not have kept them safe? (οὐκ ἂν ἐφύλαττεν), D.49.35; ἀδυνάτων ἂν ὄντων [ὑμῶν] ἐπιβοηθεῖν when you would have been unable, Th.1.73, cf. 4.40.
b representing pres. opt., πόλλ' ἂν ἔχων (representing ἔχοιμ' ἄν) ἕτερ' εἰπεῖν παραλείπω D. 18.258, cf. X.An.2.3.18: with Art., τὸ ἐθέλειν ἂν ἰέναι ἄκλητος ἐπὶ δεῖπνον Pl.Smp.174b.
2 aor. inf. or part.:
a representing aor. ind., οὐκ ἂν ἡγεῖσθ' αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν; do you not think he would even have run thither? (καὶ ἐπέδραμεν ἄν), D.27.56; ἴσμεν ὑμᾶς ἀναγκασθέντας ἄν we know you would have been compelled, Th.1.76, cf. 3.89; ῥᾳδίως ἂν ἀφεθείς when he might easily have been acquitted, X.Mem.4.4.4.
b representing aor. opt., οὐδ' ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι I think they would not even be masters of the land (οὐδ' ἂν κρατήσειαν), Th.6.37, cf. 2.20; ὁρῶν ῥᾳδίως ἂν αὐτὸ ληφθέν (ληφθείη ἄν) Id.7.42; οὔτε ὄντα οὔτε ἂν γενόμενα, i.e. things which are not and never could happen (ἃ οὔτε ἂν γένοιτο), Id.6.38.
3 pf. inf. or part. representing:
a plpf. ind., πάντα ταῦθ' ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἑαλωκέναι (φήσειεν ἄν) he would say that all these would have been destroyed by the barbarians (ἑαλώκη ἄν), D.19.312.
b pf. opt., οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ . . καταψηφίσαισθε I do not believe they would (then) have suffered (δεδωκότες ἂν εἶεν) punishment enough, etc., Lys.27.9.
4 fut. inf.or part., never in Ep., and prob. always corrupt in Att., νομίζων μέγιστον ἂν σφᾶς ὠφελήσειν (leg. -ῆσαι) Th.5.82, cf. 6.66, 8.25,71; part. is still more exceptional, ὡς ἐμοῦ οὐκ ἂν ποιήσοντος ἄλλα Pl.Ap.30c (codd.), cf. D.19.342 (v.l.); both are found in later Gk., νομίσαντες ἂν οἰκήσειν οὕτως ἄριστα Plb.8.30.8, cf. Plu.Marc.15, Arr.An.2.2.3; with part., Epicur. Nat.14.1, Luc.Asin.26, Lib.Or.62.21, dub. l. in Arr.An.6.6.5.
B IN DEPENDENT CLAUSES.
I In the protasis of conditional sentences with εἰ, regularly with the subjunctive. In Attic εἰ ἄν is contracted into ἐάν, ἤν, or ἄν (ᾱ) (q.v.): Hom. has generally εἴ κε (or αἴ κε), sometimes ἤν, once εἰ δ' ἄν Il.3.288, twice εἴπερ ἄν 5.224, 232. The protasis expresses either future condition (with apod. of fut. time) or general condition (with apod. of repeated action): εἰ δέ κεν ὣς ἔρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ' ὅς . . if thus thou shalt do... ib.2.364; ἢν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν if death (ever) come near... E.Alc.671.
2 in relative or temporal clauses with a conditional force; here ἄν coalesces with ὅτε, ὁπότε, ἐπεί, ἐπειδή, cf. ὅταν, ὁπόταν, ἐπήν or ἐπάν (Ion. ἐπεάν) , ἐπειδάν: Hom. has ὅτε κε (sts. ὅτ' ἄν) , ὁππότε κε (sts. ὁπότ' ἄν or ὁππότ' ἄν) , ἐπεί κε (ἐπεὶ ἄν Il.6.412), ἐπήν, εὖτ' ἄν; v. also εἰσόκε (εἰς ὅ κε):—τάων ἥν κ' ἐθέλωμι φίλην ποιήσομ' ἄκοιτιν whomsoever of these I may wish... Il.9.397; ὅταν δὴ μὴ σθένω, πεπαύσομαι when I shall have no strength... S.Ant.91; ἐχθρὸς γάρ μοι κεῖνος . . ὅς χ' ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσίν, ἄλλο δὲ εἴπῃ whoever conceals one thing in his mind and speaks another, Il.9.312, cf. D.4.6, Th.1.21. —Hom. uses subj. in both the above constructions (1 and 2) without ἄν; also Trag. and Com., S.Aj.496, Ar.Eq.805; μέχρι and πρίν occasionally take subj. without ἄν in prose, e.g. Th.1.137,4.16 (μέχρι οὗ), Pl.Phd.62c, Aeschin.3.60.
3 in final clauses introduced by relative Advbs., as ὡς, ὅπως (of Manner), ἵνα (of place), ὄφρα, ἕως, etc. (of time), freq. in Ep., σαώτερος ὥς κε νέηαι Il.1.32; ὄφρα κεν εὕδῃ Od.3.359; ὅπως ἂν εἰδῇ . . φράσω A.Pr.824; ὅπως ἂν φαίνηται κάλλιστος Pl.Smp.198e; μηχανητέον ὅπως ἂν διαφύγῃ Grg. 481a (where ὅπως with fut. ind. is the regular constr.); also after ὡς in Hdt., Trag., X.An.2.5.16, al., once in Th.6.91 (but fut. ind. is regular in Att.); ἵνα final does not take ἄν or κε exc. ἵνα εἰδότες ἤ κε θάνωμεν ἤ κεν . . φύγοιμεν Od.12.156 (ἵνα = where in S.OC405). μή, = lest, takes ἄν only with opt. in apodosis, as S.Tr.631, Th.2.93.
II in Ep. sometimes with OPTATIVE as with subj. (always κε (ν), exc. εἴ περ ἂν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν Il.2.597), εἴ κεν Ἄρης οἴχοιτο Od.8.353; ὥς κε . . δοίη ᾧ κ' ἐθέλοι that he might give her to whomsoever he might please, ib.2.54: so in Hdt. in final clauses, 1.75,99:—in Od.23.135 ὥς κέν τις φαίη, κέν belongs to Verb in apod., as in ὡς δ' ἂν ἥδιστα ταῦτα φαίνοιτο X.Cyr.7.5.81.
2 rarely in oratio obliqua, where a relat. or temp. word retains an ἄν which it would have with subj. in direct form, S.Tr.687, X.Mem.1.2.6, Isoc.17.15; ἐπειδὰν δοκιμασθείην D.30.6:—similarly after a preceding opt., οὐκ ἀποκρίναιο ἕως ἂν . . σκέψαιο Pl.Phd.101d.
III rarely with εἰ and INDICATIVE in protasis, only in Ep.:
1 with fut. ind. as with subj.: αἴ κεν Ἰλίου πεφιδήσεται Il.15.213:—so with relat., οἵ κέ με τιμήσουσι 1.175.
2 with εἰ and a past tense of ind., once in Hom., εἰ δέ κ' ἔτι προτέρω γένετο δρόμος Il.23.526; so Ζεὺς γάρ κ' ἔθηκε νῆσον εἴ κ' ἐβούλετο Orac. ap. Hdt.1.174, cf. Ar.Lys. 1099 (cod. R), A.R.1.197.
IV in later Greek, ἄν with relative words is used with INDICATIVE in all tenses, as ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο Ev.Marc.6.56; ὅσ' ἂν πάσχετε PFay.136 (iv A. D.); ἔνθ' ἂν πέφυκεν ἡ ὁλότης εἶναι Phlp. in Ph.436.19; cf. ἐάν, ὅταν.
C with impf. and more rarely aor. ind. in ITERATIVE construction, to express elliptically a condilion fulfilled whenever an opportumty offered; freq. in Hdt. (not in Pi. or A.), κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο she would (i. e. used to) weep and lament, 3.119; εἶτα πῦρ ἂν οὐ παρῆν S.Ph.295; εἴ τινες ἴδοιεν... ἀνεθάρσησαν ἄν whenever they saw it, on each occasion, Th.7.71; διηρώτων ἂν αὐτοὺς τί λέγοιεν Pl.Ap.22b: inf. representing impf. of this constr., ἀκούω Λακεδαιμονίους τότε ἐμβαλόντας ἂν . . ἀναχωρεῖν, i. e. I hear they used to retire (ἀνεχώρουν ἄν), D.9.48.
D GENERAL REMARKS:
I POSITION OF ἄν.
1 in A, when ἄν does not coalesce with the relat. word (as in ἐάν, ὅταν), it follows directly or is separated only by other particles, as μέν, δέ, τε, γάρ, καί, νυ, περ, etc.; as εἰ μέν κεν . . εἰ δέ κε Il.3.281-4; rarely by τις, as ὅποι τις ἄν, οἶμαι, προσθῇ D.2.14:—in Hom. and Hes. two such Particles may precede κε, as εἴ περ γάρ κεν Od.8.355, cf. Il.2.123; εἰ γάρ τίς κε, ὃς μὲν γάρ κε, Hes.Op.280,357; rarely in Prose, ὅποι μὲν γὰρ ἄν D.4.45; ὁπότερος οὖν ἄν Ar.Ra.1420: also ὁπόσῳ πλέον ἄν Pl.Lg.647e, cf. 850a; ὅπου τὸ πάλαι λεγόμενον ἂν γίγνηται 739c.
2 in apodosis, ἄν may stand either next to its Verb (before or after it), or after some other emphatic word, esp. an interrog., a negative (e. g. οὐδ' ἂν εἷς, οὐκ ἂν ἔτι, etc.), or an important Adjective or Adverb; also after a participle which represents the protasis, λέγοντος ἄν τινος πιστεῦσαι οἴεσθε; do you think they would have believed it if any one had told them? (εἴ τις ἔλεγεν, ἐπίστευσαν ἄν), D.6.20.
3 ἄν is freq. separated from its inf. by such Verbs as οἴομαι, δοκέω, φημί, οἶδα, etc., οὐκ ἂν οἴει . .; freq. in Pl., Grg.486d, al.; καὶ νῦν ἡδέως ἄν μοι δοκῶ κοινωνῆσαι I think that I should, X.Cyr.8.7.25; οὕτω γὰρ ἄν μοι δοκεῖ ἥ τε πόλις ἄριστα διοικεῖσθαι Aeschin.3.2; ἃ μήτε προῄδει μηδεὶς μήτ' ἂν ᾠήθη τήμερον ῥηθῆναι (where ἄν belongs to ῥηθῆναι) D. 18.225:—in the phrase οὐκ οἶδ' ἂν εἰ, or οὐκ ἂν οἶδ' εἰ, ἄν belongs not to οἶδα, but to the Verb which follows, οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι, for οὐκ οἶδα εἰ πείσαιμι ἄν, E.Med.941, cf. Alc.48; οὐκ ἂν οἶδ' εἰ δυναίμην Pl. Ti.26b; οὐκ οἶδ' ἂν εἰ ἐκτησάμην X.Cyr.5.4.12.
4 ἄν never begins a sentence, or even a clause after a comma, but may stand first after a parenthetic clause, ἀλλ', ὦ μέλ', ἄν μοι σιτίων διπλῶν ἔδει Ar.Pax †37.
II REPETITION OF ἄν:—in apodosis ἄν may be used twice or even three times with the same Verb, either to make the condition felt throughout a long sentence, or to emphasize certain words, ὥστ' ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ' ἄν S.El.333, cf. Ant.69, A.Ag. 340, Th.1.76 (fin.), 2.41, Pl.Ap.31a, Lys.20.15; ἀφανεῖς ἂν ὄντες οὐκ ἂν ὑμνήθημεν ἄν E.Tr.1244, cf. S.Fr.739; attached to a parenthetical phrase, ἔδρασ' ἄν, εὖ τοῦτ' ἴσθ' ἄν, εἰ . . Id.OT1438.
2 ἄν is coupled with κε (ν) a few times in Hom., as Il.11.187,202, Od.5.361, al.; cf. ἤν περ γάρ κ' ἐθέλωσιν v.l. ib.18.318.
III ELLIPSIS OF VERB:—sts. the Verb to which ἄν belongs must be supplied, in Hom. only εἰμί, as τάτ' ἔλδεται ὅς κ' ἐπιδευής (sc. ᾖ) Il.5.481; ἀλλ' οὐκ ἂν πρὸ τοῦ (sc. ἔρρεγκον) Ar.Nu.5; τί δ' ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος (sc. πρᾶξαι), εἰ τάδ' ἤνυσεν; A.Ag.935:—so in phrases like πῶς γὰρ ἄν; and πῶς οὐκ ἄν (sc. εἴη); also in ὥσπερ ἂν εἰ (or ὡσπερανεί), as φοβούμενος ὥσπερ ἂν εἰ παῖς (i. e. ὥσπερ ἂν ἐφοβήθη εἰ παῖς ἦν) Pl.Grg.479a; so τοσοῦτον ἐφρόνησαν, ὅσον περ ἂν (sc. ἐφρόνησαν) εἰ . . Isoc.10.48:—so also when κἂν εἰ( = καὶ ἂν εἰ) has either no Verb in the apod. or one to which ἄν cannot belong, Pl.R.477a, Men.72c; cf. κἄν:—so the Verb of a protasis containing ἄν may be understood, ὅποι τις ἂν προσθῇ, κἂν μικρὰν δύναμιν (i. e. καὶ ἐὰν προσθῇ) D.2.14; ὡς ἐμοῦ οὖν ἰόντος ὅπῃ ἂν καὶ ὑμεῖς (sc. ἴητε) X.An.1.3.6.
IV ELLIPSIS OF ἄν:—when an apodosis consists of several co-ordinate clauses, ἄν is generally used only in the first and understood in the others: πείθοι' ἂν εἰ πείθοι'· ἀπειθοίης δ' ἴσως A.Ag.1049: even when the construction is continued in a new sentence, Pl.R.352e, cf. 439b codd.: but ἄν is repeated for the sake of clearness or emphasis, ib. 398a, cf. D.19.156 (where an opt. is implied with the third ὡς): rarely expressed with the second of two co-ordinate Verbs and understood with the first, τοῦτον ἂν . . θαρσοίην ἐγὼ καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἂν ἄρχεσθαι θέλειν (i. e. καλῶς μὲν ἂν ἄρχοι, εὖ δ' ἂν θέλοι ἄρχεσθαι) S.Ant.669.

(B), [ᾱ], Att., = ἐάν, ἤν, Th.4.46 codd., al.; freq. in Pl., ἂν σωφρονῇ Phd.61b; ἂν θεὸς θέλῃ ib.80d, cf. D.4.50; ἄν τ' . . ἄν τε Arist. Ath.48.4: not common in earlier Att. Inscrr., IG1.2a5, 2.179b49, al.: but freq. later, SIG1044.27 (iv/iii B. C.), PPetr.2p.47 (iii B. C.), PPar.32.19 (ii B. C.), PTeb.110.8 (i B. C.), Ev.Jo.20.23, etc.

(C) or ἀν, Epic form of ἀνά, q.v.

(D), shortened from ἄνα, v. sub ἀνά G.

Spanish (DGE)

• Prosodia: [ᾰ]
• Morfología: ép. át., jón., arcad.; tienen usos aproximadamente paralelos las partículas κε(ν) en ép., κε en eol., tes., chipr., κα en beoc, locr., foc., el., aqu., megar., lacon.; puede elidirse ante vocal κ'. En Hom. y lír. concurren ἄν y κε(ν), alternando o reforzándose, en Hom. κε(ν) es un 80% más frecuente que ἄν; en Pi. y lír. la proporción desciende hasta nivelarse. Aparentemente no hay diferencias notorias de significado pero sí de distribución, en Hom. ἄν abunda en frases negativas, siendo κε(ν) mucho más usado en frases afirmativas, en el arcad. εἰκ ἄν IG 5(2).6.15 (Tegea IV a.C.), εἰκ, si no es un recurso antihiático, o falso corte por εἰ κἄν, contiene κ' ante ἄν; cf. chipr. κε y arc. εἰκ ἐπί IG 5(2).3.21 (Tegea IV a.C.), falta κ' en arc. εἰ δ' ἄν IG 5(2).6.15, 45 (Tegea IV a.C.).
A c. ind.
I indicando posibilidad en el pres. o pasado
1 c. impf. c. verbos de voluntad y capacidad, indica posibilidad en el presente ἀριθμὸν δὲ γράψαι ... οὐκ ἄν ἐδυνάμην ἀκριβῶς escribir el número ... no sería capaz de hacerlo con exactitud Th.5.68, ἐγώ δ' ἐβουλόμην ἂν αὐτοὺς ἀληθῆ λέγειν yo quisiera que ellos dijesen la verdad Lys.12.22.
2 c. impf. y aor. cuando no hay prótasis ἀλλ' ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἂν ὀργῇ βιασθέν más llegó esta injuria quizá por efecto de la ira S.OT 523, πληγῆς κτύπον γὰρ πᾶς τις ᾔσθετ' ἂν σαφῶς cualquiera pudo tener conocimiento evidente del golpe E.IA 1582.
3 usos neutros en condicionales: después de Hom. (cf. A II 1) ἄν c. impf. rara vez indica irrealidad en el pasado, pero hay ejemplos con valor de pasado y matiz de posibilidad εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί ... οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον si estos hombres hubieran sido buenos políticos ... nunca les habría podido pasar eso (el ostracismo), Pl.Grg.516e, οὐκ ἂν ... νήσων ... ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν no habría podido dominar las islas si no hubiera tenido cierto poderío naval Th.1.9, ἐδόκει δ' ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ προαγορεύων ὡς ὑπὸ θεοῦ φαινόμενα καὶ ψευδόμενος ἐφαίνετο X.Mem.1.1.5, οὐ γὰρ ἦν ὅτι ἂν ἐποιεῖτε pues no había nada que pudierais hacer D.18.43
•igualmente, aunque ἄν c. aor. indica después de Hom. irrealidad de pasado, en ocasiones se conserva el matiz neutro de posibilidad τὸ γὰρ ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο pues no habrían podido construir la fortificación para la defensa de su ejército Th.1.11, cf. οὐδ' ἂν ἔτι φράδμων περ ἀνὴρ Σαρπηδόνα δῖον ἔγνω pues ya ni un familiar habría reconocido o podido reconocer ... a Sarpedón divino (en caso de estar presente) Il.16.638.
II indicando irrealidad, c. apódosis explícita o implícita
1 en Hom. siempre se trata de irrealidad en el pasado, c. impf. y aor. (pero cf. A I 2) ἦ τ' ἂν πολὺ κέρδιον ἦεν habría sido en verdad mucho más ventajoso (en caso de que ...) Il.5.201.
2 después de Hom.:
a) c. impf. denota irrealidad de presente εἰ μὲν γὰρ κατιδεῖν βιότου τέλος ἦν ... εἰκὸς ἂν ἦν ... porque si fuera posible conocer la hora de la muerte ... sería natural ... Thgn.905, ὅ (τὸ φῶς) γ' εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν X.Mem.4.3.3 (cf. A I 3);
b) c. aor. denota irrealidad de pasado οὐκ ἂν ἐποίησεν Ἀγασίας ταῦτα, εἰ μὴ ἐγὼ αὐτὸν ἐκέλευσα Agasias no habría hecho eso si yo no se lo hubiera ordenado X.An.6.6.15, c. verbos de ‘decir’, ‘responder’, etc. se da tb. tras la irrealidad de presente por uariatio εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', εἶπον ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν si no fueras mi padre, te habría dicho ya que no estás en tu sano juicio S.Ant.755;
c) c. plusperf. indica irrealidad de pasado ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη Pl.Euthphr.14c.
III gener. c. impf. y a veces c. aor. en or. principales indica iteración en el pasado, puede traducirse por giros c. continuamente o soler κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο lloraba y se lamentaba continuamente Hdt.3.119, αὐτὸς ἂν τάλας εἰλυόμην yo, desgraciado, tenía que arrastrarme S.Ph.290, ὁ μὲν γράφων οὐκ ἂν ἐπρέσβευσεν, ὁ δὲ πρεσβεύων οὐκ ἂν ἔγραψεν D.18.219, εἰ μέν τινες ἴδοιεν ... ἀνεθάρσησαν ... ἄν siempre que veían ... levantaban el ánimo Th.7.71
•en gr. tard. puede usarse c. este sent. cualquier tiempo después de pron. y conj. relat. ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας a cualquier pueblo que fuera (como solía hacer) Eu.Marc.6.56, ὅσοι ἂν ἥψαντο αὐτοῦ ἐσώζοντο Eu.Marc.6.56, ἔχετέ με ἰς ὅσ' ἂν πάσχετε PFay.136.2 (IV a.C.), ἔνθα ἂν πέφυκεν ἡ ὁλότης εἶναι τοῦ πυρός Phlp.in Ph.436.19.
IV c. fut. indica una limitación o condición, muy frec. en ép. y más c. κε(ν) q.u., pero raro en át. εἰ μὲν ζώουσι ... ἦ τ' ἂν ἔπειτα ... ἀπολυσόμεθ' si viven ... nos será posible rescatarlos más tarde, Il.22.49, πληθὺν δ' οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι ... οὐδ' εἴ μοι δέκα μὲν γλῶσσαι la muchedumbre me sería imposible contarla ... aunque tuviera diez lenguas, Il.2.488
•el uso de ἄν c. ind. fut. es raro en la poesía posterior a Hom. σχολῇ ποθ' ἥξειν δεῦρ' ἂν ἐξηύχουν ἐγώ S.Ant.390, bastante más raro e inseguro en prosa clásica οὐδ' ἂν ἥξει δεῦρο Pl.R.615d, en lit. heleníst. y tard. esp. en prosa χιλίων εὔντων ἔνα οὐκ ἂν ὄστις σαπρός ἐστι προσδώσω aunque tuviera mil no daría ni uno solo ni aunque estuviera podrido (del βαυβών) Herod.6.36, οὐ γὰρ ἂν πρὸς τὴν Ἰνδικὴν πᾶσαν ξυμφρονοῦσαν παρατάξεσθαί ποτε αὐτόν pues no haría frente a toda la India coaligada Philostr.VA 2.21, οὐδὲ ἐκ σώματος ἔσται ποτ' ἂν τὰ ἀσώματον S.E.M.9.225.
B c. subj.
I en or. principal, sólo aparece en ép.: tiene sentido próximo al fut., indica algo que se espera suceda en determinadas circunstancias (eventual) εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον ... πειρηθείης, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι βιός si frente a frente ... te mides, no va a valerte el arco, Il.11.387, τάχ' ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ pronto es posible que pierda la vida, Il.1.205, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃ κίθαρις Il.3.54.
II en subordinadas
1 en las prótasis de condicionales, donde se combina c. εἰ dando un valor eventual o iterativo
•en ép. se encuentra εἴ κε (cf. εἰ B II), αἴ κε (cf. αἴ I 2, 3), en dór. αἴκα, αἴκε, ante vocal αἰκ'
•en jón. y át. hay ya εἰ ἄν, cf. εἰ δ' ἄν Il.3.288, ya ἐάν, ἄν o ἤν, v. εἰB II
•existen tb. combinaciones c. otras partíc. en las formas ἐάν περ, ἤν περ q.u. (de εἴπερ más ἄν) esp. en inscr. y át. Si en la apódosis el tiempo es el fut., ἄν supone una condición particular relativa al fut. ἔσσεται ἧμαρ ὅτ' ἄν ποτ' ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρή un día habrá en que perezca la sagrada Ilio, Il.6.448, cf. Pl.Ap.30e
•cuando en la apódosis aparece el presente, indica un hecho general cuya realización se espera ἢν δ' ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν E.Alc.671
•alguna vez en lugar del pres. puede aparecer el perf. o un aor. gnómico ὣς δὲ καὶ ἢν σεισμὸς γένηται ... τέρας νενόμισται Hdt.4.28, ἐλπὶς δέ, ... κἂν βλάψῃ, οὐ καθεῖλε la esperanza ... aunque perjudique, no arruina Th.5.103.
2 en or. de relat. c. valor condicional (eventual o iterativo) ὃς δ' ἂν ἀμύμων αὐτὸς ἔῃ καὶ ἀμύμονα εἰδῇ el que es de natural intachable y tiene sentimientos intachables, Od.19.332, τῷ ἀνδρὶ ὃν ἂν ἕλησθε πείσομαι X.An.1.3.15.
3 en or. temporales ἄν eventual o iterativo se combina c. ὅτε, ὁπότε, ἐπεί, ἐπειδή dando lugar a ὅταν, ἐπήν (tb. ἐπάν, jón. ἐπεάν) ἐπειδάν, v. todas estas palabras en sus respectivos artículos
•otras combinaciones son εἰσόκε(ν) q.u. (de εἰς ὅ κε) y ἕως ἄν (v. ἕως).
4 en or. finales c. valor eventual o iterativo ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ Ἀγαμέμνονα ... θύνοντ' mientras vea a Agamenón lleno de furia, Il.11.187, 202
•raro posteriormente ὅπως δ' ἂν εἰδῇ ... ἃ ... φράσω A.Pr.824, ὅπως ἂν φαίνηται ὡς κάλλιστος Pl.Smp.198e.
5 en or. modales τὸ μὲν γὰρ πέρας ὡς ἂν ὁ δαίμων βουληθῇ πάντων γίγνεται D.18.192.
6 en otras or. c. valor eventual o iterativo ὅποι ἄν τις βούληται adonde uno quiera D.35.28.
C c. opt., nunca de fut. ni de perf., c. valor potencial
I en or. simples
1 uso general c. valor potencial ἔνθεν δ' ἂν μάλα πᾶσαν ἐπιφρασσαίμεθα βουλήν y luego podríamos sopesar toda opinión, Il.13.741, ἑσπέριος δ' ἂν ἔπειτα λοεσσάμενος ποταμοῖο ... προτὶ Ἴλιον ἀπονεοίμην de tarde, luego de lavado en el río ... podría volver a Ilion, Il.21.560, οὐδ' ἂν δικαίως ἐς κακὸν πέσοιμί τι ni en justicia podría incurrir en castigo S.Ant.240, ποῖ ... τραποίμεθ' ἄν; Pl.Euthd.290a, οἱ ... δεδουλωμένοι νῦν οὐκ ἂν ἐλεύθεροι γένοιντ' ἄσμενοι D.2.8
•en Homero alguna vez se refiere al pasado Τυδεῖδην δ' οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη al Tidida no distinguirías entre quiénes combatía, Il.5.85.
2 indic. potencial de pasado εἴησαν δ' ἂν οὗτοι Κρῆτες puede que esos hayan sido cretenses Hdt.1.2.
3 ἄν c. opt. señala un uso de cortesía que tiende a suavizar la brusquedad que para los griegos tiene el ind. o el imperat., así, representa a veces al ind. οὐκ ἂν οὖν, ὦ φίλε, πάνυ γέ τι σπουδαῖον εἴη ἡ δικαιοσύνη entonces, amigo, la justicia no es (no sería) una cosa importante Pl.R.333e
•indicando un deseo cortés no exento de ironía ἡδέως δ' ἂν ἔγωγ' ἐροίμην Λεπτίνην me gustaría preguntar a Leptines D.20.129
•esp. en la fórmula βουλοίμην ἄν quisiera, me gustaría tb. en este sentido puede representar al fut. τίς ἂν θεῶν ... δοίη; S.OC 1100, cf. A.A.1448, πῶς ἂν ... θάνοιμι; S.Ai.388
•esp. en lugar del imperat. para suavizar una orden σὺ δ' ἂν μαχέσαιο καὶ ἄλλῳ tú puedes pelear con cualquier otro, Il.6.329, σὺ μὲν κομίζοις ἂν σεαυτὸν ᾗ θέλεις puedes ir adonde quieras S.Ant.444, χωροῖς ἂν εἴσω σὺν τάχει puedes entrar aprisa S.El.1491, φράζοις ἄν; Pl.Phlb.23c, λέγοις ἄν Pl.Phlb.48b.
II en las apódosis de períodos condicionales
1 junto a prótasis c. εἰ y opt. εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν ... ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα λαβὼν κλισίηνδε φεροίμην si celebraran juegos ahora en honor de otro ... a fe que yo me llevaría el primer premio a mi tienda, Il.23.275, εἰ δή που καὶ πόντῳ ... γένοιτο, πολλοὺς ἂν κορέσειεν ἀνὴρ ὅδε τήθεα διφῶν si en el ponto ... estuviera, a muchos podría hartar este hombre buscando ostras, Il.16.747, οὐ πολλὴ ἂν ἀλογία εἴη εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον ὁ τοιοῦτος; ¿no sería el colmo de la sinrazón que un hombre tal temiera a la muerte? Pl.Phd.68b
•indicando algo imposible φαίη δ' ἂν ἡ θανοῦσά γ', εἰ φωνὴν λάβοι S.El.548.
2 c. prótasis en subj. o fut. tiene un sentido próximo al fut. φρούριον δ' εἰ ποιήσονται. τῆς μὲν γῆς βλάπτοιεν ἄν τι μέρος si hicieran un baluarte, podrían perjudicar a una parte del país Th.1.142, ἢν οὖν μάθῃς μοι τὸν ἄδικον ... λόγον ... οὐκ ἂν ἀποδοίην οὐδ' ἂν ὀβολὸν οὐδενί Ar.Nu.116
•c. μή: δέδοικα γὰρ μὴ πρῲ λέγοις ἂν τὸν πόθον ... πρὶν εἰδέναι τἀκεῖθεν εἰ ποθοῦμεθα pues temo que hables demasiado pronto de mi pasión ... antes de saber si soy deseada allí S.Tr.631.
III en subordinadas
1 en prótasis condicionales: en Hom., salvo en un caso εἴ περ ἂν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν Il.2.597, siempre se usa κε(ν) q.u.
•en prosa εἴπερ ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι si hubiera alguien en el mundo que pudiera convencerme de esto, tú me convencerías Pl.Prt.329b, οὐδ' εἰ μὴ ποιήσαιτ' ἂν τοῦτο ni aunque no realizarais esto D.4.18
•en prosa tardía aparece ἐάν c. opt. ἐὰν μὴ διακρίνοιτο Dam.Pr.114.
2 en otras subord. así en las relativas, en Hom. normalmente c. κε(ν) q.u. ὡς ἂν σὴν ἀρετὴν βροτὸς οὔ τις ὄνοιτο de suerte que ningún mortal tendría en menos tu valor, Od.8.239, en finales ὅπως ἂν ἀπολισθάνοι para que se deslizara Th.7.65
•en temporales ἐπιχειρεῖ, ἡνικ' ἂν ἡμεῖς μὴ δυναίμεθ' ἐκεῖσ' ἀφικέσθαι ataca cuando nosotros no podemos llegar allí D.4.31
•en consecutivas πλοῖα δ' ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε ὅπῃ ἂν βούλησθε ἐξαίφνης ἂν ἐπιπέσοιτε X.An.5.6.20.
3 usos raros: en subordinadas tras tiempo pasado sustituyendo a un fut. o subj. más ἄν: ἐσηγγέλλετο δὲ αὐτοῖς ἔκ τε Καμαρίνης ὡς, εἰ ἔλθοιεν, προσχωροῖεν ἄν se les anunció que, si se presentaban, Camarina se pondría de su lado Th.6.52, οὔτε γὰρ ναυτικὸν ἦν προφυλάσσον ... οὔτε προσδοκία ... μὴ ἄν ποτε οἱ πολέμιοι ... ἐπιπλεύσειαν Th.2.93
•a veces los editores secluyen el ἄν: κἀγὼ μὲν ἠξίουν αὐτοὺς μαστιγοῦν ... ἕως [ἂν] τἀληθῆ δόξειεν αὐτοῖς λέγειν y yo les pedí que les azotaran ... hasta que admitieran que les decía la verdad Isoc.17.15, cf. X.Mem.1.2.6.
D c. inf. y part., fuera de Hom.
•tanto el inf. como el part. c. ἄν pueden indicar potencialidad o irrealidad
I c. inf.
1 en irreal de presente aparece ἄν más inf. de pres. ἀπεκρίνατο αὐτῷ πολλοῦ ἂν ἄξιον εἶναι τὸν ἄτρακτον εἰ τοὺς ἀγαθοὺς διεγίγνωσκε le respondió que el dardo ... sería de gran valor si conseguía distinguir a los valientes Th.4.40, cf. D.49.35
•la irreal de pasado se presenta c. ἄν más inf. de aor. οὐκ ἂν ... τὸ τοιοῦτο ξυμβῆναι γενέσθαι no se habría dado el caso de que sucediera una cosa semejante Th.3.89
•ἄν c. inf. de perf. indica irrealidad o posibilidad de pasado πάντα ταῦθ' ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἐαλωκέναι que todo eso habría sido capturado por los bárbaros D.19.312.
2 en prosa clásica el uso de ἄν c. inf. de futuro parece estar siempre corrupto, sin embargo en prosa tard. es bastante frecuente, indicando posibilidad en el futuro ἔσεσθαι ἄν σφισι ... τινα ὠφέλειαν Arr.An.2.2.3, cf. Plu.Marc.15.
3 los demás inf. c. ἄν pueden indicar indistintamente el valor potencial: el inf. de pres. c. ἄν representa al opt. de pres. ἀλλ' εἰ πέπαυται, κάρτ' ἂν εὐτυχεῖν δοκῶ más si ha acabado, pienso desde luego que puede tener buena fortuna S.Ai.263, πῶς ἔχεις πρὸς τὸ ἐθέλειν ἂν ἰέναι ἄκλητος ἐπὶ δεῖπνον; Pl.Smp.174b
•el inf. de aor. representa al opt. de aor. οὐδ' ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι creo que ni siquiera se habrían apoderado del país Th.6.37 τοὺς δὲ νομίσαντας ἂν οἰκῆσ' οὕτως ἄριστα los que creían que quizá iban a vivir mejor así Plb.8.28.8
•el inf. de perf. representa al opt. de perf. οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ ... no creo que hubieran sufrido digno castigo si ... Lys.27.9.
II ἄν c. part. que a veces puede sustituirse simplemente por adjetivos, tiene usos paralelos a los vistos en el inf. c. ἄν
1 irreal de pres. c. part. de pres. ἀδυνάτων ἂν ὄντων πρὸς ναῦς πολλὰς ἀλλήλοις ἐπιβοηθεῖν sin que ningún tipo de ayuda mutua fuera posible contra una flota numerosa Th.1.73, cf. E.Alc.182
•irreal de pasado, c. part. de aor. ἴσμεν ... ὑμᾶς ... ἀναγκασθέντας ἄν sabemos que habríais sido obligados Th.1.76, ῥαδίως ἂν ἀφεθείς fácilmente se habría librado X.Mem.4.4.4.
2 los usos de part. de fut. c. ἄν, como los de inf. de fut., tampoco parecen existir en prosa clásica
•sí existe esa construcción en prosa heleníst., indicando posibilidad en el fut., Luc.Asin.26, Lib.Or.62.21.
3 los participios pueden sustituir indistintamente al opt. c. valor potencial
•así, el part. de pres. sustituye al opt. de pres. πόλλ' ἂν ἔχων ἕτερ' εἰπεῖν ... παραλείπω D.18.258
•el part. de aor. al opt. de aor. οὔτε ὄντα οὔτε ἂν γενόμενα cosas que ni existen ni podrían existir Th.6.38, ὁρῶν τὸ παρατείχισμα ... ῥαδίως ἂν αὐτὸ ληφθέν Th.7.42.
E observaciones
I colocación de ἄν: en or. principales se coloca libremente pero nunca en cabeza
•en las subordinadas, hay tendencia a colocar ἄν al principio de la frase, después de partícula o partículas introductorias
•en Hom., esta regla vale para ἄν tanto en subordinadas como en principales
•después de Hom., es válida c. escasas excepciones para las subord. de subj., en las otras, la posición es más variable.
II repetición de ἄν
1 en las apódosis, ἄν puede repetirse dos o tres veces con el mismo verbo, bien para destacar su valor en una frase demasiado larga bien para dar énfasis especial ποίας πάτρας ἂν ἢ γένους ὑμᾶς ποτε τύχοιμ' ἂν εἰπών; S.Ph.222, ὥστ' ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ' ἄν S.El.333
•en los paréntesis ἔδρασ' ἄν, εὖ τοῦτ' ἴσθ', ἄν, εἰ μή ... S.OT 1438
•nunca se da la repetición con subordinadas de subj.
2 en ocasiones ἄν y κε(ν) se combinan en Hom. ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ Il.11.187, cf. 202.
III ausencia del verbo
1 después de Hom. la ausencia de verbo se da en fórmulas que suponen una antigua or. nominal pura, del tipo de πῶς δ' οὐκ ἄν; S.OT 937.
2 el verbo se omite si se desprende fácilmente del contexto ποῖ φύγω ...; ... ποῖ δ' ἂν ἄλλοσ' ἢ 'πὶ βωμόν; ¿a dónde huiré? ¿a dónde sino a un altar? E.Io 1253 (sc. φύγοις), τί δ' ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος (sc. πρᾶξαι), εἰ τάδ' ἤνυσεν; A.A.935, ἄλλ' οὐκ ἂν πρὸ τοῦ (sc. ἔρρεγχον) Ar.Nu.5.
3 las fórmulas ὡς ἄν (ὡσάν), ὥσπερ ἂν εἰ (ὡσπερανεί) y a veces κἂν εἰ pueden ir sin verbo porque han perdido su valor modal y han tomado un carácter adverbial como si, como φοβούμενος ὡσπερανεί παῖς Pl.Grg.479a.
IV elipsis de ἄν: cuando la apódosis está constituida por varias oraciones coordinadas, ἄν, con raras excepciones, sólo se coloca en la primera de éstas y se sobreentiende para las demás πείθοι' ἄν, εἰ πείθοι'· ἀπειθοίης δ' ἴσως A.A.1049
•rara vez va c. la segunda oración τοῦτον ἂν ... θαρσοίην ἐγὼ καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἂν ἄρχεσθαι θέλειν S.Ant.669.
• Etimología: O bien cf. lat. an, gót. an, airl. and que son partículas interrogativas - ambos usos derivarían del valor deíctico de la raíz pronominal *an - o bien de καν (cf. κεν) por falso corte en οὐ καν, εἰ καν.
• Prosodia: [ᾱ-]
át. y koiné ἐάν, ἤν, v. εἰ
cf. morfología de ἀνά.

German (Pape)

[Seite 147] bei Dichtern, bes. Ep., vor Consonanten abgekürzt aus ἀνά; auch statt eines Verbums, ἀνέστη oder dergl., Iliad. 3. 268. 7, 168. 23, 755. 837. 838. 860. 887. 888 Od. 8, 115; ἂν δ' Ὀδυσεὺς πολύμητις ἀνίστατο Iliad. 23, 709. eine Partikel, welche im Deutschen durch kein einzelnes Wort übersetzt werden kann. Sie dient dazu, die Bedeutung der Modi und Tempora zu verändern. Die Grundbedeutung scheint die des Verstärkens, des Versicherns zu sein. Vgl. außer den Gramm. Poppo De usu part. ἄν in Friedemann u. Seebode Misc. crit. 1, 1, 26, Reisig De vi et usu ἄν part. hinter seiner Ausg. von Aristoph. Nubb., Hermann De part. ἄν libr. IV; Hartung Partikellehre 2, 216; Bäumlein Über die griech. Modi; u. s. w.; Übersicht Homerischer Notationen Aristarchs bei Friedlaend. Aristonic. 7. Im Folgenden wird bes. der regelm. Gebrauch der Att. Prosau. der Homerische berücksichtigt, welche beide in manchen Puncten nicht unwesentlich von einander abweichen. Untermischt werden überall Stellen mit demvon Ep. u. Lyr. gebrauchten κέν, welches gleichbedeutend mit ἄν und auch dem Ursprunge nach wohl nur eine Nebenform von ἄν ist, vgl. s. v. κέν. Beide, ἄν wie κέν, gehören immer zu einem Verbum, welches aber zuweilen ergänzt werden muß: Hom. Iliad. 7, 286 ἀρχέτω· αὐτὰρ ἐγὼ μάλα πείσομαι, ᾑ περ ἂν οὗτος; 5, 481 κτήματα πολλά, τά τ' ἔλδεται ὅς κ' ἐπιδευής; 21, 226 ἤ κέν με δαμάσσεται, ἦ κεν ἐγὼ τόν; Ar. Nubb. 5 οἱ δ' οἰκέται ῥέγκουσιν· ἀλλ' οὐκ ἂν πρὸ τοῦ; 154 τί δῆτ' ἄν, ἕτερον εἰ πύθοιο Σωκράτους φρόντισμα; Dem. Ol. 1, 21 οὔτε γὰρ εὐτρεπῶς οὐδ' ὡς ἂν κάλλιστ' αὐτῷ τὰ παρόντ' ἔχει; Lys. Evand. 7 ἐγὼ μὲν γὰρ οὐκ ἂν οἶμαι; Plat. Rep. 9, 577 b προσποιησώμεθα ἡμεῖς εἶναι τῶν δυνατῶν ἂν κρῖναι καὶ ἤδη ἐντυχόντων τοιούτοις; Eur. Alc. 182 σὲ δ' ἄλλη τις γυνὴ κεκτήσεται, σώφρων μὲν οὐκ ἂν μᾶλλον, εὐτυχὴς δ' ἴσως, Plat. Symp. 221 e εἰ γὰρ ἐθέλει τις τῶν Σωκράτους ἀκούειν λόγων, φανεῖεν ἂν πάνυ γελοῖοι τὸ πρῶτον· τοιαῦτα καὶ ὀνόματα καὶ ῥήματα ἔξωθεν περιαμπέχονται, Σατύρου ἄν τινα ὑβριστοῦ δοράν. Die Att. bes. in den Wendungen ὥσπερ ἂν εἰ, πῶς γὰρ ἄν u. ä. Die Formen, in denen das ausgelassene Verb ergänzt werden kann oder muß, ergeben sich aus dem Folgenden. Nämlich verbunden wird ἄν (κέν): stets lang, = ἐάν. in Prosa, obwohl nicht so häufig als ἐάν. = ἐάν, in guter Prosa außer Plat. selten, für ἤν. Bei Tragg. nur in der Verbdg οὐδ' ἄν.

French (Bailly abrégé)

1particule qui s'ajoute à tous les modes, impératif excepté :
1 pour donner à la proposition un sens dubitatif, potentiel ou irréel : ἀριθμὸν γράψαι οὐκ ἂν ἐδυνάμην ἀκριβῶς THC quant au nombre, je ne saurais le dire exactement ; ἐβουλόμην ἂν οὕτως ἔχειν XÉN je voudrais qu'il en fût ainsi (depuis le commencement) ; εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἄν XÉN si vous n'étiez pas venus, nous aurions marché;
2 pour marquer une idée de répétition : εἴ τις δοκοίη βλακεύειν, ὁ Κῦρος ἔπαισεν ἄν XÉN tous ceux qui paraissaient faire mollement la besogne, Cyrus ne manquait pas de les frapper ; εἴ τινες ἴδοιεν, ἐνεθάρθησαν ἄν THC chaque fois qu'ils voyaient cela, ils reprenaient courage;
3 de même (avec l'équivalent κε ou κεν) pour indiquer la possibilité d'une action : ὁ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι IL il sera sans doute bien irrité, celui vers qui j'irai ; τῷ ἀνδρὶ ὃν ἂν ἕλησθε πείσομαι XÉN j'obéirai à l'homme que vous aurez choisi (pour chef);
4 joint à ὅς, pour donner au pron. rel. un sens général : ὃς ἄν, ὅστις ἄν tout homme qui, quiconque ; οἳ ἄν tous ceux qui (v. ὅς, ὅστις, etc.);
5 pour marquer l'idée d'un souhait réalisable : χρήματα προσγενέσθαι ἔτι ἂν βουλοίμην ἡμῖν XÉN je voudrais être encore plus riche;
6 pour marquer qu'une action est considérée comme possible : τοῦτο γένοιτο ἄν ATT cela pourrait bien arriver ; οὐκ ἂν δυναίμην je ne pourrais pas, je ne puis pas ; κείνοισι δ' ἂν οὔτις μαχέοιτο IL nul ne pourrait lutter contre eux;
7 pour affirmer d'une manière adoucie : τὰ πάντ' ἂν ἐξήκοι σαφῆ SOPH tout a bien l'air d'être maintenant devenu clair ; ὥρα ἂν ἡμῖν συσκευάζεσθαι XÉN il serait temps pour nous de plier bagages ; dans les formules de transition : τάχ' οὖν εἴποι τις ἄν XÉN on dira peut-être ; dans les formules d'interrogation qui supposent une affirmation : τίς οὐκ ἂν ὁμολογήσειεν ; XÉN qui ne conviendrait que… ? qui n'avouerait ? τίς ἄν ποτ' ὤετο ; SOPH qui eût jamais pensé ; dans les formules de politesse : χωροῖς ἂν εἴσω SOPH tu pourrais entrer, càd tu peux entrer, entre ; οὐκ ἂν φθάνοις λέγων XÉN ne pourrais-tu pas me dire avant tout ? càd dis-moi donc d'abord;
8 pour marquer qu'une chose a pu être dans le passé : εἴησαν ἂν οὗτοι Κρῆτες HDT il se pourrait que ces gens eussent été des Crétois;
Crase de ἄν : ἄν se contracte par crase avec εἰ (ἐάν, ἄν) ; ἐπεί (ἐπάν, (ion.) ἐπήν) ; ἐπειδή (ἐπειδάν) ; ὅτε (ὅταν).
2conj. p. ἐάν (εἰ ἄν);
si :
1 dans le discours direct ἂν θεὸς ἐθέλῃ PLAT si la divinité le veut;
2 dans le discours ind. σκόπει … ἄν πῃ δυνώμεθα PLAT vois si par hasard nous pourrions….
3pour ἄνα = ἀνέστη : ἂν δ' Ὀδυσεύς IL alors Ulysse se leva.
Étymologie: v. ἄνα³.

Russian (Dvoretsky)

ἄν: II (ᾱ) стяж. = ἐάν
ἄν:
I (ᾰ), эп. тж. κέν и κέ, частица с indic., conjct., opt., inf. и part., выраж.:
1 ослабленное, нерешительное или условное утверждение; соотв. русским вводным словам быть может, пожалуй, что ли и частице бы: οὐκ ἂν ἐδυνάμην Thuc. или οὐκ ἂν δυναίμην Eur. я бы не смог, не решаюсь, не берусь; ἐβουλόμην или βουλοίμην ἄν Xen. я желал бы; πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν, εἰ … Plat. было бы, пожалуй, гораздо удивительнее, если бы …; ἄριστος ἂν δοκεῖ ἄρχων γενέσθαι Xen. он стал бы, кажется, превосходным правителем; δυνηθεὶς ἄν, εἰ ἐβουλήθη Dem. (хотя) он, повидимому, мог бы, если бы захотел;
2 сдержанную просьбу: κλύοις ἄν Soph. выслушал бы ты, т. е. выслушай, пожалуйста; χωροῖς ἂν εἴσω Soph. входи, что-ли; οὐκ ἂν φθάνοις λέγων; Xen. не скажешь ли сначала?;
3 усиленное обобщение, соотв. русск. кто (что, как, когда, куда и т. п.) бы ни: ὃν ἂν ἕλησθε Xen. кого бы вы ни выбрали; ὅποι ἂν βούληται Dem. куда бы он ни пожелал; τότε μὲν εἶπεν ἄν Xen. тогда он, обыкновенно, говорил; πῦρ ἂν οὐ παρῆν Soph. то и дело не было огня;
4 (с ὡς или ὅπως) цель чтобы: ὅπως ἂν φαίνηται ἄριστος Plat. чтобы он оказался наилучшим;
5 при глаголах боязни и т. п. (с μή) как бы не: δέδοικα μὴ λέγοις ἄν … Soph. боюсь, как бы ты не рассказал …; προσδοκία οὐδεμία (ἦν), μὴ ἄν ποτε … Thuc. (ни у кого) не было опасения, чтобы когда-л.
ἄν: IV и ἀν эп. (перед ν, δ, θ, τ, στ и σχ) = ἀνά I, II.

Greek (Liddell-Scott)

ἄν: Ἐπ. καὶ Λυρ. κε ἢ κεν, Δωρ. κα (ᾱ), ἀμφότερα ἐγκλιτικά. - Τὸ μόριον τοῦτο δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μεταφρασθῇ διὰ μιᾶς λέξεως· ἕνεκα τῆς ποικίλης αὐτοῦ χρήσεως ἡ δύναμις αὐτοῦ καὶ ἡ σημασία ὁρίζεται ἑκάστοτε ἐκ τῆς συντάξεως αὐτοῦ. Παρ’ Ὁμήρῳ τὸ κε εἶναι πολὺ συνηθέστερον τοῦ ἄν, ἀλλ’ ἄνευ ἐπαισθητῆς διαφορᾶς σημασίας: ἴδε τὸ κε. [Τὸ ἂν ἔχει ἀείποτε τὸ ἄλφα βραχὺ. (ᾰ): τὰ χωρία ὅσα ἀνεφέροντο ὡς ἔχοντα τὸ ἄλφα μακρὸν (ᾱ) θεωροῦνται νῦν ὑπὸ τῶν κριτικῶν ὡς ἔχοντα ἐσφαλμένην γραφήν.] Τὰ κατωτέρω λεγόμενα περὶ τοῦ ἂν ἰσχύουσι καὶ περὶ τοῦ κε παρ’ Ἐπικοῖς, πλὴν ὅπου τοὐναντίον ῥητῶς λέγεται. Τὸ ἂν δὲν συντάσσεται μεθ’ ὁριστικῆς ἐνεστῶτος ἢ πρκμ. ἐν τῇ δοκίμῳ Ἑλληνικῇ (ἴδε Α. IV) καὶ οὐδέποτε μετὰ προστακτικῆς. Περὶ παραδειγμάτων ἐν οἷς τὸ ἂν κατὰ τὸ φαινόμενον συντάσσσεται ὁριστικῇ ἐνεστῶτος ἴδε κατωτ. Δ. Ι. 3, καὶ ΙΙΙ. Ὑποτιθέμενά τινα παραδείγματα τοῦ ἂν μετὰ προστ. ἤδη διωρθώθησαν ἢ ἄλλως πως ἐξηγήθησαν: ἴδε Λ. Δινδορφ. Ξεν. Ἀν. 1. 4. 8. Τρεῖς χρήσεις τοῦ ἂν πρέπει νὰ διακρίνωνται μετ’ ἀκριβείας ἐν τῇ συντάξει αὐτοῦ: Α. ἐν συνδυασμῷ μετὰ ὑποθετικῶν, ἀναφορικῶν, χρονικῶν καὶ τελικῶν λέξεων. Β. ἐν τῇ ἀποδόσει. Γ. ἐν ἐπαναληπτικαῖς προτάσεσι. Α. Ι. ΜΕΘ’ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ: - ὁπόταν τὸ ῥῆμα εἶναι καθ’ ὑποτακτικήν, τὸ ἂν κανονικῶς ἀκολουθεῖ τὸν σύνδεσμον εἰ, μετ’ ἀναφορικῶν καὶ χρονικῶν λέξεων ἐν προτάσεσι περιεχούσαις τὸν ὅρον ὑφ’ ὃν γενήσεταί τι ἢ τὰς περιστάσεις ἐξ ὧν ἐξαρτᾶταί τι· ἐνίοτε δὲ ἀκολουθεῖ καὶ τελικὰ μόρια. Ἐν τῇ τοιαύτῃ χρήσει τὸ ἂν φαίνεται ὡς ἀνῆκον εἰς τὴν ἀναφ. λέξιν καὶ συνάπτεται μετ’ αὐτῆς, οἷον, ὃς ἄν, quicumque, πρὶν ἄν, ἕως ἄν, ὅπως ἄν, κτλ. καὶ συχνάκις συγχωνεύεται μετ’ αὐτῆς ὡς ἐάν, ἤν, ἀντὶ εἰ ἄν· ἔπεάν, ἐπήν, ἀντὶ ἐπεὶ ἄν, κτλ.: ἐν τῇ τοιαύτῃ χρήσει δύναται νὰ παραβληθῇ πρὸς τὸ Λατ. cumque. 1) ἐν τῇ προτάσει τοῦ ὑποθ. λόγου μετὰ τοῦ εἰ. Παρ’ Ἀττ. τὸ εἶ ἂν συγχωνεύεται εἰς ἐάν, ἤν, ἢ ἂν (ᾱ): Ὁ Ὅμ. ἔχει συνήθως εἴ κε (ἢ αἴ κε), ἐνίοτε δὲ ἢν (σπανίως εἰ ἄν). Ἡ πρόστασις οὕτως εἰσαγομένη ἐκφράζει ὑποθετ. κατάστασιν ἐν τῷ μέλλοντι (μετ’ ἀποδ. κατὰ μέλλ. χρόν.) ἢ ἐν γένει κατάστασιν (μετ’ ἀποδόσεως ἐπαναλαμβανομένης πράξεως): εἰ δέ κεν ὥς ἔρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώση ἔπειθ’, κτλ., ἐὰν οὕτω πράξῃς, κτλ., Ἰλ. Β. 364· ἢν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνήσκειν = ἐὰν πλησιάσῃ ἡ ὥρα τοῦ θανάτου …, Εὐρ. Ἄλκ. 671. 2) ἐν ὑποθετικαῖς, ἀναφορικαῖς ἢ χρονικαῖς προτάσεσι. Καὶ ἐνταῦθα τὸ ἂν συγχωνεύεται μετὰ τῶν ὅτε, ὁπότε, ἐπεὶ καὶ ἐπειδή, ὥστε γίνεται ὅταν, ὁπόταν, ἐπὴν ἢ ἐπὰν (Ἰων. ἐπεάν), καὶ ἐπειδάν. Ὁ Ὅμ. ἔχει ὅτε κε (ἐνίοτε ὅτ’ ἂν οὐχὶ ὅταν), ὁππότε κε (ἐνίοτε ὁ ὁπότ’ ἂν ἢ ὁππότ’ ἄν), ἐπεί κε (ἐπεὶ ἄν, Ἰλ. Ζ. 412), ἐπήν· ὡσαύτως εὖτ’ ἄν· ἴδε καὶ εἰσόκε (εἰς ὅ κε). Ἡ ὑποθετικὴ ἢ ἀοριστολογικὴ δύναμις τοῦ μορίου εἶναι ἐνταῦθα ἡ αὐτὴ ὡς ἐν τῇ κοινῇ προτάσει ὑποθ. λόγου: τάων ἥν κ’ ἐθέλωμι φίλην ποιήσομ’ ἄκοιτιν, ἡντιναδήποτε ἐξ αὐτῶν ἐπιθυμήσω..., Ἰλ. Ι. 397· ὅταν δὴ μὴ σθένω, πεταύσομαι, ὁπόταν δὲν θὰ ἔχω δύναμιν..., Σοφ. Ἀντ. 91· ἐχθρὸς γάρ μοι κεῖνος..., ὅς χ’ ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσίν, ἄλλο δὲ εἴπῃ ὁστισδήποτε ἄλλο κρύπτει ἐν τῷ νῷ καὶ ἄλλο λέγει διὰ τῆς γλώσσης, Ἰλ. Ι. 312, ἴδε Δημ. 42. 2, Θουκ. 1. 21. - Ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τὴν ὑποτακτικὴν κατ’ ἀμφοτέρας τὰς μνημονευθείσας συντάξεις (1 καὶ 2) ἄνευ τοῦ ἄν, καὶ τὴν ἐλευθερίαν ταύτην ἤσκησαν ἐνίοτε καὶ οἱ Ἀττ. ποιηταί, ὡς Σοφ. Αἴ. 496, Ἀριστ. Ἱππ. 698: τὸ μέχρι καὶ τὸ πρὶν συντάσσονται ἐνίοτε ὑποτακτικῇ ἄνευ τοῦ ἂν καὶ παρὰ πεζοῖς ἔτι, π.χ. Θουκ. 1. 137., 4.16 (μέχρι οὗ), Πλάτ. Φαίδων 62 C, Αἰσχίν. 62. 15. 3) ἐνίοτε ἐν τελικαῖς προτάσεσι μετὰ τῶν μορ. ὡς, ὅπως καὶ (Ἐπ.) ὄφρα, σαώτερος ὥς κε νέηαι Ἰλ. Α. 32· ὄφρα κεν εὕδῃ Ὀδ. Γ. 359· ὅπως ἂν φαίνηται κάλλιστος Πλάτ. Συμπ. 199Α· μηχανητέον ὅπως ἂν διαφύγῃ ὁ αὐτ. Γοργ. 481Α (ἔνθα τὸ ὅπως μετὰ ὁριστ. μέλλοντος εἶναι ἡ κανονικὴ σύνταξις). Ἵνα οὐδέποτε λαμβάνει τὸ ἂν ἐν τελικαῖς προτάσεσιν: ἐν Ὀδ. Μ. 156 τὸ κε ἀνήκει εἰς τὸ ῥῆμα· ἐν δὲ Εὐρ. Ι. Α. 1579, τὸ ἵνα εἶναι τοπικὸν καὶ σημαίνει ὅπου. Μὴ = μήπως, λαμβάνει τὸ ἂν μόνον μετ’ εὐκτ. ἐν ἀποδόσει, ὡς ἐν Σοφ. Τρ. 631, Θουκ. 2. 93. (Παραδείγματα τοῦ ἂν ἢ τοῦ κε μεθ’ ὑποτακτ., ὡς: ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι Ἰλ. Α. 324, καί: ὅτ’ ἄν ποτ’ ὀλώλῃ Ζ. 448, ἀνήκουσι κατωτέρ. Β.ΙΙ). ΙΙ. Παρ’ Ἐπ. ἐνίοτε μετ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ ὡς μεθ’ ὑποτακτικῆς, εἴ κεν Ἄρης οἴχοιτο Ὀδ. Θ. 352· ὥς κε..., δοίη δ’ ᾧ κ’ ἐθέλοι, ὥστε νὰ δυνηθῇ νὰ δώσῃ αὐτὴν εἰς ὅντινα θὰ ἤθελεν, Ὀδ. Β. 54. Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει τὸ κε ἢ τὸ ἂν δὲν ἐπενεργοῦσιν ἐπὶ τοῦ ῥήματος. Ὁ Ἡρόδ. ἐνίοτε μεταχειρίζεται οὕτω τὸ ἂν ἐν τελικαῖς προτάσεσιν, ὡς ἐν. 1. 75, 99: - ἐν Ὀδ. Ψ. 135 ὥς κέν τις φαίῃ, τὸ κεν ἀνήκει εἰς τὸ ἐν τῇ ἀποδόσει ῥῆμα ὡς ἐν τῷ: ὡς δ’ ἂν ἥδιστα ταῦτα φαίνοιτο Ξεν. Κύρ. 7. 5, 81. - Ἐν ταῖς πλείσταις τῶν ἐκδόσεων Ἀττικῶν συγγραφέων ὀλίγα παραδείγματα ὑπάρχουσιν, ἐν οἷς ἀναφορ. ἢ χρον. λέξις παρακολουθουμένη ὑπὸ προτάσεως πλαγίου λόγου διατηρεῖ τὸ ἄν, τὸ ὁποῖον θὰ εἶχε μεθ’ ὑποτακτ. ἐν τῷ εὐθεῖ λόγῳ· π.χ. Ξεν. Ἀπομ. 1. 2, 6, Πλάτ. Φαίδων 101D (ἴδε Σταλλβ.), Δημ. 865. 24 (ἔνθα ἔτι καὶ τὸ ἐπειδὰν δοκιμασθείην διετήρησεν ὁ Βέκκερος). ΙΙΙ. σπανίως μετὰ τοῦ εἰ καὶ τῆς ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ἐν τῇ προτάσει ὑποθ. λόγου, ἀλλὰ μόνον παρ’ Ἐπ., καὶ παρ’ αὐτοῖς δὲ οὐχὶ συχνάκις. 1) μετὰ ὁριστ. μέλλοντος ὡς μετὰ ὑποτακτ,: αἴ κεν Ἰλίου πεφιδήσεται Ἰλ. Ο. 213· οἵ κέ με τιμήσουσι Α. 175, πρβλ. Ὀδ. ΙΙ. 282. 2) ἅπαξ μεθ’ ὁριστ. παρῳχ. χρόνου εἰ δέ κ’ ἔτι προτέρω γένετο δρόμος Ἰλ. Ψ. 526. IV. ἐν τῷ μεταγ. Ἑλληνισμῷ, ὡς παρὰ τοῖς Ἑβδ. καὶ τῇ Κ. Δ., ἐάν, ὅταν, κτλ., συντάσσεται μετὰ πάντων τῶν χρόνων τῆς ὁριστ.: ἐὰν οἴδαμεν Ἐπιστ. Ἰω. Α΄, ε΄, 15· ὅταν κατέβη ἡ δρόσος Ἑβδ. Ἀριθμ. ιά, 9). Β. ΕΝ Τῌ ΑΠΟΔΟΣΕΙ: Ἐνταῦθα τὸ ἂν ἀνήκει εἰς τὸ ῥῆμα καὶ δηλοῖ ὅτι ἡ ἐν τῷ ῥήματι ὑπάρχουσα ἔννοια ἐξαρτᾶται ἔκ τινος ὅρου ἐκφραζομένου ἢ ὑπονοουμένου. Οὕτως, ἦλθεν = ἦλθε· ἦλθεν ἂν = θὰ εἶχεν ἔλθῃ (ὑπὸ ὅρους τινάς, οἵτινες δυνατὸν νὰ ὁρίζωνται ἢ μή), ἑπομ. = ἠδύνατο νὰ εἶχεν ἔλθῃ: - ἔλθοι = εἴθε νὰ ἔλθῃ· ἔλθοι ἂν = θὰ ἤρχετο (ὑπό τινας ὅρους), καὶ ἑπομ. δυνατὸν νὰ ἔλθῃ. Ι. ΜΕΘ’ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ: 1) μετὰ ἱστορικῶν χρόνων, τὸ πλεῖστον παρατ. καὶ ἀορ. α) ἐν τῇ ἀποδόσει ὑποθ. λόγων· ὅτε ἡ μὲν πρότασις παριστᾷ τὴν μὴ ἐκπλήρωσιν παρελθόντος ἢ παρόντος ὅρου, ἡ δὲ ἀπόδοσις ἐκφράζει τί ἤθελε γείνῃ ἢ θὰ εἶχε γείνῃ, ἂν ὁ ὅρος ἤθελεν ἐκπληρωθῇ ἢ ἤθελεν εἶναι ἐκπεπληρωμένος. Ὁ παρατ. μετὰ τοῦ ἂν ἀναφέρεται εἰς τὸ παρὸν ἢ εἰς συνεχῆ ἢ ἐπαναλαμβανομένην πρᾶξιν ἐν τῷ παρελθόντι (παρ’ Ὁμήρῳ πάντοτε τὸ δεύτερον)· ὁ δὲ ἀόρ. ἁπλῶς εἰς πρᾶξιν ἐν τῷ παρελθόντι· ὁ δὲ (σπάνιος) ὑπερσυντέλ. εἰς πρᾶξιν τετελεσμένην ἐν τῷ παρελθόντι ἢ τὸ παρόντι: Πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν, εἰ ἐτιμῶντο, θὰ ἦτο κατὰ πολὺ ἔτι παραδοξότερον, ἂν ἤθελον τιμᾶσθαι, Πλάτ. Πολ. 489Β· οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν, δὲν θὰ ἐγίνετο κύριος νήσων ἐὰν δὲν εἶχε καὶ ναυτικήν τινα δύναμιν, Θουκ. 1. 9· εἰ τότε ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην … οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν, ἂν τότε εἶχε φθάσῃ εἰς ταύτην τὴν γνώμην, δὲν ἤθελε πράξῃ ὅσα ἔχει κάμῃ τώρα, Δημ. 41. 18· ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρά σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη, θὰ εἶχον μάθῃ ἤδη…, Πλάτ. Εὐθύφρ. 14C, ἴδε Ξεν. Ἀν. 2. 1, 4 (ἔνθα συνδυάζονται ἀόρ. καὶ παρατ.). Ἐπὶ ζωηρᾶς ἐκφράσεως μετὰ παρατατικὸν ἀναφερόμενον εἰς τὸ παρὸν ἐν τῇ προτάσει, ὁ ἀόρ. τῆς ὁριστ. μετὰ τοῦ ἂν ἐν τῇ ἀποδόσει (οἷον εἶπεν ἄν, ἢ ἀπεκρίνατ’ ἂν), ἐνίοτε σημαίνει: ἤθελεν (ἀμέσως) ἀποκριθῇ, ἴδε Πλάτ. Γοργ. 447D, Συμπ. 199D), Εὐθύφρ. 12D. β) ἡ πρότασις αὕτη συχνάκις ἐξυπακούεται: τὸ γὰρ ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο, διότι δὲν θὰ εἶχον ἀνεγείρῃ τὸ τεῖχος … (ἐὰν δὲν εἶχον κερδήσῃ τὴν μάχην), Θουκ. 1. 11· πολλοῦ γὰρ ἦν ἄξια, διότι (ἐὰν εἶχεν οὕτως) θὰ ἦσαν μεγάλης ἀξίας, Πλάτ. Πολ. 374D· οὐ γὰρ ἦν ὅ,τι ἂν ἐποιεῖτε, διότι οὐδὲν ὑπῆρχε τὸ ὁποῖον θὰ ἠδύνασθε νὰ πράξητε (ἂν ἠθέλετε δοκιμάσῃ), Δημ. 240.15. γ) χωρὶς νὰ ἐξυπακούηται ὡρισμένη τις πρότασις, ὥστε ἡ ὁριστ. μετὰ τοῦ ἂν ἐκφράζει τί θὰ ἦτο πιθανὸν νὰ συνέβαινε, τί θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ εἶχε συμβῇ (καὶ ἴσως πράγματι συνέβη) ἐν τῷ παρελθόντι καὶ οὕτω σχηματίζεται παρῳχημένη δυνητικὴ ἔγκλισις οὕτως εἰπεῖν: ἢ γάρ μιν ζωόν γε κιχήσεαι, ἢ κεν Ὀρέστης κτεῖνεν ὑποφθάμενος, διότι ἢ ζῶντα θὰ τὸν ἀπαντήσῃς ἢ ὁ Ὀρέστης ἴσως ἔχει ἤδη φονεύσῃ αὐτὸν πρὸ σοῦ, Ὀδ. Δ. 546· ὃ θεασάμενος πᾶς ἄν τις ἀνὴρ ἠράσθη δάϊος εἶναι, πᾶς ἄνθρωπος, ὅστις εἶδε τοῦτο (τοὺς «Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας») θὰ ἐπεθύμησε σφόδρα νὰ ἦτο πολεμιστής, Ἀριστοφ. Βατ. 1022· ἀλλ’ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ’ ἂν ὀργῇ βιασθὲν μᾶλλον ἢ γνώμῃ φρενῶν, ὅ ἐ. ἴσως θὰ ἦλθε … Σοφ. Ο. Τ. 523, πρβλ. Πλάτ. Φαῖδρ. 265Β· τάχα ἂν δὲ καὶ ἄλλως ἐσπλεύσαντες (ἐνν. διέβησαν), ἴσως καὶ νὰ διεβήσαντες εἰς αὐτὴν (τὴν Σικελίαν) κατ’ ἄλλον τινὰ τρόπον, Θουκ, 6. 2. Παραδείγματα ὁποῖον τὸ ἐν Ἰλ. Δ. 421, ὑπό κεν ταλασίφρονά περ δέος εἷλεν (= ἐσωτερικὸς φόβος θὰ εἶχε καταλάβῃ καὶ τὸν ἰσχυρὰν καρδίαν ἔχοντα (ἂν εἶχεν ἀκούσῃ τὸν ἦχον) - ἢ (κάλλιον) φόβος ἠδύνατο πολὺ νὰ καταλάβῃ καὶ τὸν ἰσχυρὰν καρδίαν ἔχοντα (εὐθὺς ὡς θὰ ἤκουε)-), δεικνύουσι φυσικὴν μετάβασιν ἀπὸ τοῦ γ εἰς τὸ β. Πρέπει δὲ νὰ ἔχωμεν ἐν νῷ ὅτι ἡ πλήρης ὑποθετικὴ πρότασις (α) δὲν περιλαμβάνει ἀναγκαίως τὴν ἰδέαν ὅτι ἡ ἐν τῇ ἀποδόσει ἐνέργεια δὲν τελεῖται (ἢ δὲν ἐτελέσθη), π.χ. τὰ αὐτὰ ἂν ἔπραξε καὶ πρώτη λαχοῦσα (= εἰ πρώτη ἔλαχεν), θὰ εἶχε πράξῃ τὰ αὐτὰ (ὡς καὶ ἔπραξε) καὶ ἂν ἔτι εἶχε λάβῃ διὰ κλήρου τὴν πρώτην θέσιν, Πλάτ. Πολ. 620D. Ἐν ταῖς συντάξεσι (α) καὶ (β) τὸ ἂν ἐνίοτε παραλείπεται χάριν ῥητορικῆς ἐμφάσεως· ὡς ὅταν λέγωμεν νῦν, ἦτο καλλίτερον ἂν .., ἀντὶ θὰ ἦτο καλλ., Λατ. melius fuerat ἀντὶ melius fuisset: εἰ μὴ …ᾖσμεν, φόβον παρέσχεν, προὐξένησε (ἀντὶ ἤθελε προξενήσῃ) φόβον, Εὐρ. Ἑκ. 1113· οὕτως ὁ Ὁράτιος: me trunkus illapsus cerebro sustulerat... (ἀντὶ sustulisset). 2) μετὰ ὁριστ. μελλ.: α) συχνάκις παρ’ Ἐπ., ὁπότε ὁ μέλλ. τῆς ὁριστ. λαμβάνει σημασίαν μεσάζουσαν μεταξὺ τοῦ ἁπλοῦ μέλλ. καὶ τῆς εὐκτικῆς μετὰ τοῦ ἂν (κατωτέρ. III.), ὁ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι, καὶ πιθανῶς θέλει θυμώσῃ ἐκεῖνος εἰς ὅντινα ὑπάγω..., Ἰλ. Α. 139· καί κέ τις ὧδ’ ἐρέει, καὶ κἄποιος θὰ εἴπῃ τυχὸν οὕτως, Δ. 176· ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω Ὀδ. Γ. 80· οὕτω παρὰ τοῖς λυρικοῖς, Πινδ. Ν. 7. 100. β) ὀλίγα παραδείγματα ἀπαντῶσι παρὰ τοῖς Ἀττ. καὶ τοῖς πεζοῖς ἔτι, ἔνθα τὰ χειρόγρ. ἔχουσι τὴν ὁριστ. τοῦ μέλλοντ. μετὰ τοῦ ἄν: ἀπισχυρισάμενοι δὲ σαφὲς ἂν καταστήσετε (ἔνθα ὁ Βέκκερος διώρθωσε καταστήσαιτε) Θουκ. 1. 140· ἥκει, οὐδ’ ἂν ἥξει δεῦρο (ὁ Στεφ. ἔχει, ἥκοι) Πλάτ. Πολ. 615D, πρβλ. Ἀπολογ. 29C, Ξεν. Ἀν. 2. 5. 13. ΙΙ. ΜΕΘ’ ΥΠΟΤΑΚΤ., μόνον παρ’ Ἐπ. Ἡ Ἐπ. ὑποτακτ., ἥτις ἐν μὴ ἐξαρτημέναις προτάσεσιν εἶναι ἐν χρήσει ὡς ὁ μέλλ. τῆς ὁριστ., δύναται νὰ λάβῃ τὸ κε ἢ τὸ ἂν ὡς ὁ μέλλων, εἰ δέ κε μὴ δῴησιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι, ὅ ἐ. «μπορῶ ἐγὼ ὁ ἴδιος νὰ τὴν πάρω,.» Ἰλ. Α. 324, πρβλ. 205, Γ. 54. ΙΙΙ. ΜΕΤ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ (οὐδέποτε τοῦ μέλλοντος): α) ἐν τῇ ἀποδόσει ὑποθετικῶν λόγων, ἐν οἷς ἡ πρότασις ἐκφέρεται καὶ αὐτὴ κατ’ εὐκτικὴν μετὰ τοῦ εἰ ἢ ἄλλης τινὸς ὑποθετικῆς ἢ ἀναφορικῆς λέξεως καὶ ἐκφράζει μέλλοντά τινα ὅρον ἀντιστοιχοῦντα πρὸς τὸ σημερινὸν ἐὰν ἤθελεν: ἀλλ’ εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη Ἰλ. Η. 28· οὐ πολλὴ ἂν ἀλογία εἴη, εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον; Πλάτ. Φαίδ 68Β: - Παρ’ Ὁμήρῳ ὁ ἐνεστ. καὶ ἀόρ. εὐκτικῆς μετὰ τοῦ κε ἢ ἂν εἶναι ἐνίοτε ἐν χρήσει ὡς ὁ παρατ. καὶ ἀόρ. τῆς ὁριστικῆς μετὰ τοῦ ἂν παρ’ Ἀττ. (Β. Ι. 1. α), ὁπότε ἐν τῇ προτάσει εἶναι ἢ ἡ κανονικὴ ὁριστικὴ ἢ ἑτέρα εὐκτική: καί νύ κεν ἔνθ’ ἀπόλοιτο ... εἰ μὴ νόησε, κτλ., δηλ. θὰ εἶχεν ἀπολεσθῇ ἂν δὲν εἶχε παρατηρήσῃ κτλ., Ἰλ. Ε. 311. πρβλ. Ε. 388, Ρ. 70· εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν ... ἦ τ’ ἂν ἐγώ ... κλισίηνδε φεροίμην, ἐὰν τώρα ἠγωνιζόμεθα εἰς τιμὴν ἄλλου, ἤθελα φέρῃ τώρα..., Ἰλ. Ψ. 274: ἡ Ὁμηρ. αὕτη χρῆσις ἀπαντᾷ ἐνίοτε καὶ παρὰ τοῖς Ἀττ. ποιηταῖς: οὐδ’ ἂν σὺ φαίης, εἴ σε μή κνίζοι λέχος (ἀντὶ εἰ μὴ ἔκνιζε) Εὐρ. Μήδ. 568: - Ἐνίοτε ὁ ἐν τῇ προτάσει χρόνος εἶναι ἐνεστὼς ἢ μέλλων καὶ τότε ἡ εὐκτ. μετὰ τοῦ ἂν ἐν τῇ ἀποδόσει λαμβάνει ἁπλῶς σημασίαν μέλλοντος (ὡς κατωτ. β), φρούριον δ’ εἰ ποήσονται, τῆς μὲν γῆς βλάπτοιεν ἄν τι μέρος θὰ ἠδύναντο ἴσως νὰ βλάψωσι. Θουκ. 1. 142, πρβλ. 2. 60, Πλάτ. Ἀπολ. 25Β· πρβλ. ὡσαύτως Ἀριστοφ. Νεφ. 116, Δημ. 16. 25, καὶ ἀλλ. β) ἡ πρότασις πολλάκις ἐξυπακούεται: οὔτε ἐσθίουσι πλείω ἢ δύνανται φέρειν· διαρραγεῖεν γὰρ ἄν, διότι (ἐὰν ἤθελον πράξῃ οὕτω) θὰ «ἔσκαζαν», Ξεν. Κύρ 8. 2, 21· τον δ’ οὔ κε δύ’ ἀνέρε ... ἀπ’ οὔδεος ὀχλίσσειαν, δύο ἄνδρες δὲν θὰ ἠδύναντο νὰ ἐγείρωσι τὸν λίθον ἀπὸ τοῦ ἐδάφους, ἐνν. ἂν ἤθελον προσπαθήσῃ, Ἰλ. Μ. 447· οὐδ’ ἂν δικαίως ἐς κακὸν πέσοιμί τι Σοφ. Ἀντ. 240, πρβλ. Δημ. 20. 18., 598. 20: παρ’ Ὁμ. ἡ εὐκτ. τοῦ ἀορ. μετὰ τοῦ κε ἢ ἂν δυνατὸν νὰ ἀναφέρηται εἰς τὸ παρελθόν· οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη, ὅ. ἐ. δὲν θὰ εἶχες γνωρίσῃ (ἂν ἤθελες προσπαθήσῃ νὰ γνωρίσῃς), Ἰλ. Ε. 85. Ἡ ὑπονοουμένη πρότασις εἶναι πολλάκις λίαν ἀόριστος καὶ δὲν δύναται εὐκόλως νὰ ὁρισθῇ, ὥστε ἡ εὐκτ. μετὰ τοῦ ἂν καταντᾷ δυνητικὴ ἔγκλισις οὕτως εἰπεῖν, συχνάκις πολὺ προσεγγίζουσα κατ’ ἔννοιαν τῇ ὁριστ. τοῦ μέλλοντος: ἡδέως δ’ ἂν ἐροίμνν Λεπτίνην, ἀλλ’ εὐχαρίστως θὰ ἠρώτων τὸν Λεπτίνην, Δημ. 496. 8· βουλοίμην ἄν, θὰ ἤθελα, Λατ. velim (ἀλλ’ ἐβουλόμην ἄν, θὰ ἐπεθύμουν, ἐὰν ὑπῆρχεν ἐλπίς τις ἢ πιθανότης, Λατ. vellem)· ποῖ οὖν τραποίμεθ’ ἄν; πρὸς ποῖον λοιπὸν μέρος δυνάμεθα νὰ στραφῶμεν; Πλάτ. Εὐθύδ. 290· οὐκ ἂν μεθείμην τοῦ θρόνου, δὲν θὰ παραιτηθῶ τοῦ θρόνου, Ἀριστοφ. Βάτρ. 830· οὕτως αὗται δὲ οὐκ ἂν πολλαὶ εἴησαν, ἀλλ’ αὗται (ἂν ἐγίνετο ἐξέτασις) δὲν θὰ ἐφαίνοντο ὅτι εἶναι πολλαί, Θουκ. 1. 9· εἴησαν δ’ ἂν οὗτοι Κρῆτες Ἡροδ. 1. 5. Οἱ Ἀθηναῖοι ἠρέσκοντο νὰ κολάζωσι τὴν ὀξύτητα τῶν ἐκφράσεων, μὴ δίδοντες εἰς τὸν λόγον λίαν θετικὸν τύπον· οἷον, οὐκ ἂν οὖν πάνυ γέ τι σπουδαῖον εἴη ἡ δικαιοσύνη, ὅ ἐ. «δυνατὸν νὰ μὴ φανῇ πολὺ σπουδαῖον» κτλ. (ἀντὶ «δὲν εἶναι» κτλ.), Πλάτ. Πολ. 333Ε. γ) ἡ εὐκτικὴ λοιπὸν μετὰ τοῦ ἂν ἔχει ἐνίοτε τὴν δύναμιν ἐλαφρᾶς προσταγῆς, προτροπῆς ἢ παρακλήσεως, σὺ μὲν κομίζοις ἂν σεαυτὸν ᾖ θέλεις, εἰμπορεῖς ν’ ἀπέλθῃς (ἐλαφρότερον τοῦ κόμιζε σεαυτὸν), Σοφ. Ἀντ. 444· χωροῖς ἂν εἴσω, δύνασαι νὰ εἰσέλθῃς, ὁ αὐτ. Ἠλ. 1491· κλύοις ἂν ἤδη, Φοῖβε, εἰσάκουσόν μου νῦν, αὐτόθι 637. δ) ἐν προτάσει ἥτις εἶναι ὡσαύτως καὶ ἀπόδοσις: εἴπερ ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι, ἂν ἤθελα ἐμπιστευθῇ ὁντιναδήποτε (ἄλλον) ἄνθρωπον (ἐὰν ἤθελε μοὶ δώσῃ τὸν λόγον του), ἐμπιστεύομαι σέ, Πλἀτ. Πρωτ. 329Β· εἰ μὴ ποιήσαιτ’ ἂν τοῦτο, ἂν δὲν ἠθέλετε κάμῃ τοῦτο (ἂν ἠδύνασθε), Δημ. 44. 30, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 1. 5, 3· οὕτω πιθανῶς εἰ τούτω κε λάβοιμεν Ἰλ. Ε. 273 (ἴδ. κατωτέρ. Δ. Ι. 1). ε) ἀποδόσεις, οἵα ἡ, πῶς ἂν ὀλοίμην! πόσον εὐχαρίστως ἤθελα ἀπολεσθῇ! δὲν πρέπει νὰ συγχέονται μετὰ τῆς συνήθους εὐκτικῆς ἄνευ τοῦ ἂν ἐπὶ εὐχῆς. Ἴδε καὶ Αἰσχυλ. Ἀγ. 1448, Σοφ. Ο. Κ. 1100. ζ) τὸ ἂν σπανίως παραλείπεται ἐκ τῆς εὐκτικῆς ἐν ἀποδόσει: τὰ πλεῖστα παραδείγματα τοιαύτης παραλείψεως ἀπαντῶσι παρ’ Ὁμήρῳ, ὡς ἐν Ἰλ. Ε. 303, Ὀδ. Ξ. 123, Γ. 231· ὀλίγα δὲ παρὰ τοῖς Ἀττ. ποιηταῖς, κυρίως ἐν λυρικοῖς χωρίοις, ἢ μετὰ τὰς φράσεις, οὐκ ἔσθ’ ὅπως, οὐκ ἔσθ’ ὅστις, κτλ., ὡς ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 620, Πρ. 292· οὐδὲν ἐν τῷ Ἀττ. πεζῷ λόγῳ, ὅπου τὸ κείμενον νὰ εἶναι ἀπηλλαγμένον πάσης ὑποψίας, ὡς Ξεν. Κύρ. 4. 1, 21. ἔνθα διορθοῦται εἰδείην ἄν. IV. ΜΕΤ’ ΑΠΑΡΕΜ. ΚΑΙ ΜΕΤΟΧ., ἅτινα κεῖνται ἀντὶ τῆς ὁριστικῆς ἢ τῆς εὐκτικῆς μετὰ τοῦ ἄν: 1) ἀπαρ. ἢ μετοχ. τοῦ ἐνεστ. α) ἀντὶ τῆς ὁριστ. παρατ. φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο ἔπραξαν, λέγει ὅτι θὰ ἦσαν (τώρα) ἐλεύθεροι ἐὰν θὰ εἶχον πράξῃ τοῦτο· οἶδα αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν ὄντας, εἰ τοῦτο ἔπραξαν, γνωρίζω ὅτι θὰ ἦσαν (τώρα) ἐλεύθεροι, κτλ.· οἴεσθε τὸν πατέρα... οὐκ ἂν φυλάττειν; νομίζετε ὅτι δὲν ἤθελε φυλάττῃ… (οὐκ ἂν ἐφύλαττεν) Δημ. 1194. 20, πρβλ. 1300. 8· ἀδυνάτων ἂν ὄντων [ὑμῶν] ἐπιβοηθεῖν, ὁπότε σεῖς θὰ ἦσθε (ἠθέλετε εἶναι) ἀνίκανοι, κτλ., Θουκ. 1. 73, πρβλ. 4. 40. β) ἀντὶ εὐκτικῆς ἐνεστ., φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο πράξειαν, λέγει ὅτι (εἰς τὸ ἑξῆς) ἤθελον εἶναι ἐλεύθεροι (εἶεν ἂν) ἂν ἤθελον πράξῃ τοῦτο: οἶδα ... ἂν ὄντας κτλ., γνωρίζω ὅτι ἤθελον εἶναι, κτλ: ἴδε Ξεν. Ἀν. 2. 3, 18, Δημ. 313. 6. 2) ἀπαρ. ἢ μετοχ. ἀορίστ., α) ἀντὶ ὁριστ. ἀορ., οὐκ ἂν ἡγεῖσθ’ αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν, δὲν νομίζετε ὅτι ἤθελε καὶ ἐπιδράμῃ (= καὶ ἐπέδραμεν ἄν); Δημ. 831. 10· ἴσμεν ὑμᾶς ἀναγκασθέντας ἄν, γνωρίζομεν ὅτι ἠθέλετε σεῖς ἀναγκασθῇ, Θουκ. 1. 76, πρβλ. 3. 89· ῥαδίως ἂν ἀφεθείς, ὅτε θὰ ἠδύνατο εὐκόλως νὰ ἀφεθῇ (ἀφείθη ἂν), Ξεν. Ἀπομ. 4. 4, 4. β) ἀντὶ εὐκτ. ἀορ., οὐδ’ ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι, νομίζω ὅτι οὔτε τῆς γῆς θὰ εἶναι κύριοι (οὐδ’ ἂν κρατήσειαν), Θουκ. 6. 37, οὕτω 2. 20., 5. 32· ὁρῶν ῥᾳδίως ἂν αὐτὸ ληφθὲν (= ληφθείη ἂν) ὁ αὐτ. 7. 42· οὔτε ὄντα ἂν γενόμενα, δηλ. πράγματα τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι οὔτε εἶναι δυνατόν ποτε νὰ γείνωσι (= ἃ οὔτε ἂν γένοιτο), ὁ αὐτ. 6. 38. 3) ἀντὶ ἀπαρεμ. ἢ μετοχ. τοῦ παρακ. (περιλαμβανομένου καὶ τοῦ ὑπερσυντ.): α) Ὁριστ. ὑπερσυντ., πάντα ταῦθ’ ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἑαλωκέναι (φήσειεν ἄν), θὰ ἔλεγεν ὅτι πάντα ταῦτα ὑπὸ τῶν βαρβάρων θὰ εἶχον κυριευθῆ (= ἑαλώκεσαν ἄν), Δημ. 441. 21· οἶδα ταῦτ’ ἂν ἑαλωκότα, δύναται νὰ τεθῇ ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας. β) εὐκτ. πρκμ., οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ... καταψηφίσαισθε, δὲν νομίζω ὅτι τότε ἤθελον ἔχῃ ὑποστῇ (= δεδωκότες ἂν εἶεν) ἱκανὴν τιμωρίαν, κτλ., Λυσ. 178. 31· οὕτως ἠδυνάμεθα νὰ ἔχωμεν: οἶδα αὐτοὺς δίκην ἀξίαν ἂν δεδωκότας. 4) ἡ σύνταξις μετ’ ἀπαρεμ. ἢ μετοχ. μὲλλοντος εἶναι λίαν ἀμφιβόλου ὀρθότητος· οὐδαμοῦ εὕρηται παρὰ τοῖς Ἐπ., καὶ ὁ μέλλων ἐν τοῖς ὀλίγοις χωρίοις Ἀττ. συγγραφέων, ἔνθα ἀπαντᾷ, φαίνεται ὅτι ὀφείλει τὴν ὕπαρξίν του εἰς τοὺς ἀντιγραφεῖς τῶν χειρογράφων: νομίζοντες ῥᾳδίως ἂν σφίσι τἆλλα προσχωρήσειν (ὀρθότ. χωρῆσαι) Θουκ. 2. 80, πρβλ. 5. 82., 6. 66., 8. 25, 71· καὶ ἡ μετοχ. ἔτι μᾶλλον ἀποτελεῖ ἐξαίρεσιν, ὡς ἐμοῦ οὐκ ἂν ποιήσοντος ἄλλα Πλάτ. Ἀπολ. 30Β, Δημ. 450. 21. Γ. μετὰ ὁριστ. παρατατ. καὶ ἀορ. ἐν τῇ ἐπαναληπτικῇ καλουμένῃ συντάξει, ἔνθα ἐλλειπτικῶς ἐκφράζει ὅρον πληρούμενον ὁποτεδήποτε ἤθελε παρουσιασθῇ εὐκαιρία, ὡς: κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο Ἡρόδ. 3. 119· εἶτα πῦρ ἂν οὐ παρῆν Σοφ. Φ. 295· εἴ τινες ἴδοιεν..., ἀνεθάρσησαν ἄν, ὁσάκις ἔβλεπον αὐτό, «κάθε φοράν», κτλ. Θουκ. 7. 71· διηρώτων ἂν αὐτοὺς τί λέγοιεν Πλάτ. Ἀπολ. 22Β. Ὁ παρατ. τῆς τοιαύτης συντάξεως γίνεται ἀπαρέμ. ἐν Δημ. 123. 16: ἀκούω Λακεδαιμονίους τότε ἐμβαλόντας ἄν... ἀναχωρεῖν, ὅ ἐ. = ἀκούω ὅτι... συνείθιζον νὰ ὑποχωρῶσιν (ἀνεχώρουν ἄν). Δ. ΓΕΝΙΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Ι. ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ἂν 1) ἐν τῇ χρήσει τοῦ Α, ὁποτεδήποτε τὸ ἂν δὲν συγχωνεύεται μετὰ τῆς ἀναφορικῆς λέξεως (ὡς ἐν τοῖς ἐάν, ὅταν), ἕπεται αὐτῇ ἀμέσως ἢ χωρίζεται ἀπ’ αὐτῆς διὰ μονοσυλλάβων μορίων ὡς μέν, δέ, τέ, γάρ, καί, νύ, πέρ, κτλ. ὡς: εἰ μέν κεν... εἰ δέ κε Ἰλ. Γ. 281. 284· σπανίως διὰ τοῦ τὶς ὡς: ὅποι τις ἄν, οἶμαι, προσθῇ Δημ. 22. 9: - παρ’ Ὁμήρ. καὶ Ἡσ. δύο τοιαῦτα μόρια δύναται νὰ προηγῶνται τοῦ κε, ὡς, εἴ περ γάρ κεν Ὀδ. Θ. 355, πρβλ. Ἰλ. Β. 123· εἰ κέ νύ κε, εἰ γάρ τίς κε, ὃς μὲν γάρ κε, Ἡσ., σπανίως παρὰ πεζοῖς ὅποι μὲν γὰρ ἄν, Δημ. 53. 5· παρὰ Ξεν. Κύρ. 4. 5, 52 ἔχομεν ὅ,τι ἄλλο ἂν δοκῇ «ὑμῖν. Ἐν Ἰλ. Ε. 273 καὶ Θ. 196 ἀντὶ εἰ τούτω κε λάβοιμεν ὁ Βέκκερος ἀναγινώσκει γε ἐξ εἰκασίας. 2) ἐν τῇ ἀποδόσει τὸ ἂν δύναται νὰ ᾖ ἢ παρὰ τό ῥῆμα εἰς ὃ ἀνήκει (πρὸ αὐτοῦ ἢ μετ’ αὐτό), ἢ μετ’ ἄλλην τινὰ ἐμφαντικὴν λέξιν, ἰδίως ἐρωτημ. ἢ ἀρνητ., ἢ μετά τι σπουδαῖον ἐπίθετον ἢ ἐπίρρ. Δύναται οὕτω νὰ ἕπηται καὶ μετοχῇ, ἥτις παριστᾷ τὴν πρότασιν ὡς: λέγοντος ἄν τινος πιστεῦσαι οἴεσθε; νομίζετε ὅτι ἤθελον πιστεύσῃ αὐτὸ ἂν ἤθελέ τις εἴπῃ τοῦτο εἰς αὐτούς; (εἴ τις ἔλεγεν, ἐπίστευσαν ἄν;) Δημ. 71. 4. 3) κατὰ παράδοξον τι ἰδίωμα τὸ ἂν συχνάκις χωρίζεται ἀπὸ τοῦ ἀπαρεμ. εἰς ὃ ἀνήκει διὰ ῥημάτων, οἷα εἶναι τὰ ἐξῆς: δοκέω φημί, οἶδα, κτλ., οὕτως ὥστε τὸ ἂν φαίνεται ὡς νὰ ἀνήκῃ εἰς τὴν ὁριστ. τοῦ ἐνεστῶτος, καὶ νῦν ἡδέως ἄν μοι δοκῶ κοινωνῆσαι, νομίζω ὅτι θά ..., Ξεν. Κύρ. 8. 7. 25· οὕτω γὰρ ἄν μοι δοκεῖ ἥ τε πόλις ἄριστα διοικεῖσθαι Αἰσχίν. 54. 5· ἅ μήτε προῄδει μηδεὶς μήτ’ ἂν ᾠήθη τήμερον ῥηθῆναι, ἔνθα τὸ ἂν ἀνήκει εἰς τὸ ῥηθῆναι καὶ οὐχὶ εἰς τὸ ᾠήθη, Δημ. 303. 8: - εἰς δὲ τὰ ἰδιάζοντα παραδείγματα οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ, ἢ οὐκ ἂν οἶδ’ εἰ, τὸ ἂν ἀνήκει οὐχὶ εἰς τὸ οἶδα ἀλλ’ εἰς τὸ ἀκολουθοῦν ῥῆμα· ὡς, οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ πείσαιμι, ἀντὶ οὐκ οἶδα εἰ πείσαιμι ἄν, Εὐρ. Μήδ. 941, πρβλ. Ἄλκ. 48· οὐκ ἂν οἶδ’ εἰ δυναίμην Πλάτ. Τίμ. 26Β· οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ ἐκτησάμην Ξεν. Κύρ. 5. 4, 12. 4) τὸ ἂν οὐδέποτε τίθεται ἐν ἀρχῇ κώλου, οὐδ’ ἐν ἀρχῇ προτάσεως μετὰ κόμμα· δύναται ὅμως νὰ προτάσσηται μετά τινα παρενθετικὴν πρότασιν ἢ παρεμπιπτούσας λέξεις: ἀλλ’, ὦ μέλ’, ἄν μοι σιτίων διπλῶν ἔδει Ἀριστοφ Εὐρ. 137. ΙΙ. ΕΠΑΝΑΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ἄν: - Ἐν τῇ ἀποδόσει τὸ ἂν δύναται νὰ τεθῇ δὶς ἢ καὶ τρὶς μετὰ τοῦ αὐτοῦ ῥήματος εἴτε ἵνα καταστήσῃ τὴν δύναμιν αὑτοῦ ἐπαισθητὴν ἐν μακρᾷ προτάσει, εἴτε ἵνα δώσῃ ἔμφασιν εἰς λέξεις τινάς· ὥστ’ ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ’ ἂν Σοφ. Ἠλ. 333, πρβλ. Ἀντ. 69, Αἰσχύλ. Ἀγ. 340, Θουκ. 1. 76 (ἐν τέλ.), 2. 41, Πλάτ. Ἀπολ. 31Α. 2) ἤν περ γάρ κ’ ἐθέλωσιν, ἀπαντᾷ ἐν τῇ προτάσει, Ὀδ. Σ. 318· ὄφρ’ ἂν μέν κε, ἐφ’ ὅσον..., Ἰλ. Λ. 187, 202, Ὀδ. Ε. 361, Ζ. 259. ΙΙΙ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΙΣ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ: - ἐνίοτε τὸ ῥῆμα εἰς ὃ ἀνήκει τὸ ἂν ἐλλείπει καὶ πρέπει νὰ ὑπονοηθῇ, ἀλλ’ οὐκ ἂν πρὸ τοῦ (ἐνν. ἔρρεγκον) Ἀριστοφ. Νεφ. 5· τί δ’ ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος (ἐνν. πρᾶξαι), εἰ τάδ’ ἤνυσεν; Αἰσχύλ. Ἀγ. 935, πρβλ. Σοφ. Ο. Κ. 1529: - οὕτως ἐν φράσεσιν οἷαι αἱ, πῶς γὰρ ἄν; καὶ πῶς οὐκ ἂν (ἐνν. εἴη); καὶ ἐν τῷ ὥσπερ ἂν εἰ (ἢ ὡσπερανεί), οἷον, φοβούμενος ὥσπερ ἂν εἰ παῖς (ὅ ἐ. ὥσπερ ἂν ἐφοβήθη εἰ παῖς ἦν) Πλάτ. Γοργ. 479Α: - οὕτω καὶ ὅτε τὸ κἂν εἰ (= καὶ ἂν εἰ) ἢ δὲν ἔχει ῥῆμα ἐν τῇ ἀποδόσει, ἢ ἔχει ῥῆμα εἰς ὃ δὲν δύναται νὰ ἀνήκῃ τὸ ἄν, Πλάτ. Πολ. 477Α, Μένων 72C· πρβλ. κἄν: - οὕτω καὶ τὸ ῥῆμα προτάσεως περιεχούσης ἂν δύναται νὰ νοηθῇ ἔξωθεν, ὅποι τις ἂν προσθῇ, κἂν μικρὰν δύναμιν (ὅ ἐ. καὶ ἐάν προσθῇ) Δημ. 22. 9· ὡς ἐμοῦ οὖν ἰόντος ὅποι ἂν καὶ ὑμεῖς (ἐνν. ἴητε) Ξεν. 1. 3, 6. IV. ΠΑΡΑΛΕΙΨΙΣ ΤΟΥ ἂν: - Ὁπόταν ἡ ἀπόδοσις ἀποτελῆται ἐκ πλειόνων ὁμοταγῶν προτάσεων κατὰ τὴν αὐτὴν ἔγκλισιν ἐκφερομένων, τὸ ἂν συνήθως τίθεται μόνον ἐν τῇ πρώτῃ καὶ ἐξυπακούεται ἐν ταῖς λοιπαῖς: οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ’ ἐπί ταὐτὸν ἀμφότεροι ἴοιεν Πλάτ. Πολ. 360C, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1049: - oὕτω καὶ ὅταν ἡ αὐτὴ σύνταξις ἐξακολουθῇ εἰς ἕτερον κῶλον, Πλάτ. Πολ. 352Ε, 439Β. Ἐὰν ἡ παράλειψις δύναται νὰ προξενήσῃ σύγχυσιν, τὸ ἂν συνήθως ἐπαναλαμβάνεται, οἷον ἐν Πολ. 398Λ, πρβλ. Δημ. 390. 9, ἔνθα ἐξυπακούεται εὐκτικὴ μετὰ τοῦ τρίτου ὡς, ἀφοῦ προηγουμένως ὑπονοηθῶσι δύο ὁριστικαί. - Εἶναι σπάνιον νὰ εὕρῃ τις τὸ ἂν μετὰ τοῦ δευτέρου ἐκ δύο ῥημάτων ἐκ παραλλήλου κειμένων καὶ νὰ ἐξυπακούηται ἐν τῷ πρώτῳ, ὡς: τοῦτον ἄν... θαρσοίην ἐγὼ καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ’ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν (ὅ ἐ. καλῶς μὲν ἂν ἄρχοι, εὖ δ’ ἂν θέλοι ἄρχεσθαι) Σοφ. Ἀντ. 669. E. Περὶ τοῦ τάχ’ ἄν, ἐν ᾧ τὸ τάχα σημαίνει ἴσως, τὸ δὲ ἂν τροποποιεῖ ῥῆμά τι ἐν τῇ ἀποδόσει, ἴδε τάχα καὶ τὰ παραδείγματα τρίτον, τέταρτον καὶ πέμπτον ἀνωτ. Β. Ι. γ.

English (Autenrieth)

(3): by apocope for ἀνά, before ν (Il. 10.298), before τ (Il. 5.167), before στόμα (Od. 5.456); and in ἂν δέ (sc. ὤρνυτο), Il. 3.268, Il. 23.709,, Od. 8.110, 115, 118.
1): modal adv., indicating a condition; essentially equivalent to κέν, and of less frequent occurrence. The use of ἄν is less exactly defined in Homer than in Attic Greek; besides the regular usages in Attic (viz. in conclusions expressed by the secondary tenses of the ind., and by the opt., or by the inf. representing these, and joined to εἰ or relative words, ἐάν, ὅταν, etc., in conditional clauses that take the subjunctive), Homer employs ἄν with the subj. in independent sentences, and κέ (rarely ἄν) with the fut. indicative. In final clauses the use of ἄν or κέ prevails, and is not uncommon even with the opt. in conditions. On the other hand the potential opt. occurs without ἄν (κέ) oftener than in Attic. The following examples will illustrate the most important of these peculiarities of usage:—(1) ἄν w. subj. in independent sentence, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃ κίθαρις, ‘perchance the harp may avail thee not,’ Il. 3.54, cf. Il. 1.205.— (2) ἄν w. fut. ind., αὐτὸν δ' ἂν πύματόν με κύνες.. ἐρύουσι, ἐπεί κε τις κτλ., ‘me like enough last of all will dogs drag about, after I am slain,” etc., Il. 22.66.—(3) ἄν w. opt. in final clause, σὺ δέ με προΐεις.. ὄφρ' ἂν ἑλοίμην δῶρα, Od. 24.334.—(4) ἄν w. opt. in condition, στεῦτο γὰρ εὐχόμενος νῖκήσεμεν, εἴπερ ἂν αὐταὶ | Μοῦσαι ἀείδοιεν, Il. 2.597.

English (Slater)

ἄν
   1 in principal clauses
   a c. opt. ἀποίητον οὐδ' ἂν χρόνος δύναιτο θέμεν (O. 2.16) λάθα δὲ πότμῳ σὺν εὐδαίμονι γένοιτ' ἄν (O. 2.18) τίς ἂν φράσαι δύναιτο; (O. 2.100) κεῖνα δὲ κεῖνος ἂν εἴποι ἔργα (O. 8.62) [[[varia lectio|v.l.]] διαλλάξαιντ' ἄν (διαλλάξαιντο codd. cett.) (O. 11.20) ] τά τ' ἐσσόμενα τότ ἂν φαίην σαφές (O. 13.103) ὡς μὰν σαφὲς οὐκ ἂν εἰδείην λέγειν (O. 13.46) φιλέων δ' ἂν εὐχοίμαν Κρονίδαις Παρθ. 1. 11.
   b c. ind. aor. ἐπεὶ ἀντίον πῶς ἂν τριόδοντος Ἡρακλέης σκύταλον τίναξε χερσίν (O. 9.30) παρ' εὐδένδρῳ μολὼν ὄχθῳ Κρόνου κάλλιον ἂν δηριώντων ἐνόστησ ἀντιπάλων (N. 11.26)
   c dub.
   I c. ind. fut. [μαθὼν δέ τις ἂν ἐρεῖ (codd., quorum lectionem recepit Snell, conferens Schwyz-Debr. 2. 351. 2.: ἀνερεῖ Gildersleeve, cf. infra 3.) (N. 7.68) ]
   II μέλανος ἂν (δ' ἂν codd.: δ del. Er. Schmid: ἂν om. codex unus: μέλανα δ coni. Hermann: μέλανος ὅγ Bowra.) ἐσχατιὰν καλλίονα θανάτουλτ;στείχοι> (coni. Wil.: ἐν codd.: θανάτοἰ ἔσχε Shackle: θάνατόν γ' ἔσχε Boeckh: ἄν vel ἀν edd.) (P. 11.56) Χρομίῳ κεν ὑπασπίζων ἔκρινας ἂν κίνδυνον (sic Σ: alii post ἔκρινας distinxerunt, ἄν = ἀνὰ interpretati.) (N. 9.35)
   2 in subord. clause. (cf. ὅταν, ὁπόταν.)
   a c. subj.,
   I temporal οἱ ὤπασε θησαυρὸν δίδυμον μαντοσύνας, τόκα μὲν φωνὰν ἀκούειν, εὖτ' ἂν δὲ Ἡρακλέης πατρὶ ἑορτὰν κτίσῃ, τότ αὖ χρηστήριον θέσθαι κέλευσεν (O. 6.67) ὄλβος οὐκ ἐς μακρὸν ἀνδρῶν ἔρχεται σάος, πολὺς εὖτ' ἂν ἐπιβρίσαις ἕπηται (P. 3.106) — εὖτ' ἂν μόλῃ (P. 4.76) τάκομαι, εὖτ' ἂν ἴδω fr. 123. 11.
   II relative ἀμφοτέροισι δ' ἀνὴρ ὃς ἂν ἐγκύρσῃ καὶ ἕλῃ, στέφανον ὕψιστον δέδεκται (P. 1.100) δίδωσί τε Μοῖσαν οἶς ἂν ἐθέλῃ (P. 5.65) εὐδαίμων δὲ καὶ ὑμνητὸς οὗτος ἀνὴρ γίνεται σοφοῖς, ὃς ἂν τὰ μέγιστ' ἀέθλων ἕλῃ (P. 10.23) [τὰ δ' αὐτὸς ἄν τις τύχῃ (codd. contra metr.: ἀντιτύχῃ Mingarelli) (N. 4.91) ]
   b c. opt., in relative clause. εἶπε δ' ἐν μέσσοις ἀπάγεσθαι, ὃς ἂν πρῶτος θορὼν ἀμφί οἱ ψαύσειε πέπλοις (P. 9.119) in object clause. ἔντειλεν φυλάξασθαι χρέος παισὶν φίλοις, ὡς ἂν θεᾷ πρῶτοι κτίσαιεν βωμὸν (O. 7.42)
   3 dub., due to false division of words. cf. (N. 7.68), (I. 8.47) [περ ἂν codd.: πέραν corr. Hermann (N. 7.75) ἂν ἔχοι codd.: ἀνέχοι corr. Tiersch (N. 7.89) ἂν ἀξίαις codd.: ἀναξίαις corr. Alberti (N. 8.10) ]
   4 frag. ]οὐκ ἂν παρ[ Θρ. 2. 3.

English (Abbott-Smith)

1 ἄν, conditional particle,
which cannot usually be separately translated in English, its force depending on the constructions which contain it (see further, LS, s.v.; WM, §xlii; M, Pr., 165 ff.; MM, VGT, s.v.).
1.In apodosis,
(i)c. indic, impf. or aor., expressing what would be or would have been if (εἰ c. impf., aor. or plpf.) some condition were or had been fulfilled: Lk 7:39 17:6, Jo 5:46, Ga 1:10, Mt 12:7 24:43, I Co 2:8, Ac 18:14, I Jo 2:19, al. The protasis is sometimes understood (as also in cl.): Mt 25:27, Lk 19:23. In hypothetical sentences, expressing unreality, ἄν (as often in late writers, more rarely in cl.) is omitted: Jo 8:39 15:24 19:11, Ro 7:7, Ga 4:15;
(ii)c. opt., inf., ptcp. (cl.; v. LS, s.v.; M, Int., §275; M, Pr., 167:4).
2.In combination with conditional, relative, temporal, and final words;
(i)as in cl., c. subj.,
(a)in protasis with εἰ, in Attic contr. ἐάν, q.v.;
(b)in conditional, relative, and temporal clauses (coalescing with ὅτε, ἐπεί, etc.; v.s. ὅταν, ἐπάν, etc.), ever, soever;
(α)c. pres., ἡνίκα, II Co 3:15; ὃς ἄν, Ro 9:15 (LXX) 16:2, al.; ὅσοι ἄν, Lk 9:5; ὡς ἄν, Ro 15:24 (M, Pr., 167);
(β)c. aor., ὃς ἄν, Mt 5:21, 22, 31; ἕως ἄν, until, Mt 2:13, Mk 6:10, al.; ὡς ἄν, as soon as (M, Pr., 167), I Co 11:34, Phl 2:23. On the freq. use of ἐάνfor ἄν with the foregoing words, v.s. ̓ἐάν;
(ii)in late Gk., when some actual fact is spoken of, c. indic.: ὅταν (q.v.); ὅπου ἄν, Mk 6:56 (M, Pr., 168); καθότι ἄν, Ac 2:45 4:35; ὡς ἄν, I Co 12:2.
3.in iterative construction, c. impf. and aor. indic. (M, Pr., 167): Ac 2:45 4:35, I Co 12:2.
4.c. optat., giving a potential sense to a question or wish: Ac 8:31 26:29.
5.Elliptical constructions: εἰ μή τι ἄν (M, Pr., 169), I Co 7:5; ὡς ἄν, c. inf., as it were (op. cit. 167), II Co 10:9.
2 ἄν, contr. from ἐάν, q.v.

English (Strong)

a primary particle, denoting a supposition, wish, possibility or uncertainty: (what-, where-, wither-, who-)soever. Usually unexpressed except by the subjunctive or potential mood. Also contracted for ἐάν.

English (Thayer)

(1) (ἄν (2)) contracted from ἐάν, if; followed by the subjunctive: ἐάν. Also by the (present) indicative in Buttmann, 223 (192); Winer's Grammar, 295 (277)). Further, L T Tr WH have received ἄν in WH Winer's Grammar, 291 (274); Buttmann, 72 (63)).

Greek Monotonic

ἄν: [ᾱ], Αττ. συνδ. ἐάν, ἤν, συχνά στον Πλάτ. κ.λπ.· πρβλ. κἄν.
• ἄν: [ᾰ], Επικ. και Λυρ. κε ή κεν, Δωρ. κα (ᾱ), ως υποθετικό μόριο στην Αττ. δεν συντάσσεται με οριστ. ενεστ. ή παρακ., ούτε με προστ. οποιουδήποτε χρόνου. Στην πράξη τρεις χρήσεις του ἄν πρέπει να διακριθούν: α) μαζί με συνδέσμους και αναφορικά. β) στην απόδοση των υποθετικών λόγων. γ) στις επαναληπτικές προτάσεις.
Α. ΜΑΖΙ ΜΕ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ:
I. τέτοιες λέξεις κανονικά ακολουθ. από υποτ., όπως τα ἐάν (= εἰ ἄν), ἤν, ἄν, ἐπεάν (= ἐπεὶ ἄν), ἐπήν· ὃς ἄν quicunque, πρὶν ἄν κ.λπ.· ἐπειδάν, ὅταν, ὁπόταν· η πρόταση γενικά έχει μέλλοντα στην απόδοση, εἰδέ κεν ὣς ἔρξῃς, γνώσῃ, αν κατά τύχη εσύ πράξεις έτσι, εσύ θα γνωρίζεις, σε Ομήρ. Ιλ.
II. στους Επικ. μερικές φορές με ευκτ., ὥς κε δοίη ᾧ κ' ἐθέλοι, ώστε να τη δώσει σε οποιονδήποτε ήθελε, σε Ομήρ. Οδ.· σε τέτοιες περιπτώσεις το κε ή το ἄν δεν επηρεάζουν το ρήμα.
III. στους Επικ. μερικές φορές εἰ και οριστ., οἵ κέ με τιμήσουσι, σε Ομήρ. Ιλ.
IV. στα μεταγεν. ελληνικά το ἐάν κ.λπ. παίρνουν οριστική, ἐὰν οἴδαμεν, σε Καινή Διαθήκη Β. ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΡΗΜΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ: δηλώνοντας ότι η υπόθεση εξαρτάται από κάποια κατάσταση· ἦλθεν, ήρθε, ἦλθεν ἄν, θα είχε έρθει, ἔλθοι, μπορεί να έρθει, ἔλθοι ἄν, θα ερχόταν·
I. με οριστ.,
1. με παρατ. και αόρ. η πρόταση δηλώνει μη εκπλήρωση μιας κατάστασης, και η απόδοση εκφράζει αυτό που θα ήταν ή θα μπορούσε να ήταν, αν ο όρος είχε εκπληρωθεί. Ο παρατ. με ἄν αναφέρεται σε συνεχόμενη πράξη σε παροντικό ή παρελθοντικό χρόνο, ενώ ο αόρ. γενικά για πράξη στο παρελθόν· οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μὴ ναυτικόν εἶχεν, δεν θα είχε την κυριαρχία των νησιών, αν δεν είχε στόλο, σε Θουκ.· εἰ ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην, οὐδὲν ἂν ἔπραξεν, αν είχε σχηματίσει αυτή τη γνώμη, δε θα είχε επιτύχει τίποτα, σε Δημ.· η πρόταση συχνά εννοείται, οὐ γὰρ ἦν ὅτι ἂν ἐποιεῖτε, γιατί δεν υπήρχε τίποτα που μπορούσες να είχες κάνει (δηλ. αν είχες προσπαθήσει), στον ίδ.· απ' όπου η οριστ. με το ἄν αντιπροσωπεύει δυνητική χροιά· ἦλθε τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἄν, αυτή η μομφή πιθανόν να είχε έρθει, σε Σοφ.
2. στους Επικ. με οριστ. μέλ. ώστε να μετατρέψει το απλό μέλ· καί κέ τις ὧδ' ἐρέει, και κάποιος τάχα θα μιλήσει έτσι, σε Ομήρ. Ιλ.
II. με υποτ. στους Επικ. όπως στην οριστ. μέλ., εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν, ἐγώ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι, δηλ. θα την πάρω μόνος μου, στο ίδ.
III. με ευκτ.,
1. μετά από πρόταση σε ευκτ. με το εἰ ή κάποια αναφορική λέξη, εἴ μοί τι πίθοι, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη, αν θα μου ήταν υπάκουος θα ήταν πολύ καλύτερα, στο ίδ.· μερικές φορές με οριστ. στην πρόταση, καί νύ κεν ἔνθ' ἀπόλοιτο, εἰ μὴ νόησε, θα είχε χαθεί, αν αυτή δεν καταλάβαινε, στο ίδ.· μερικές φορές ο χρόνος στην πρόταση είναι ενεστ. ή μέλ. και η ευκτ. με το ἄνστην απόδοση, μέλ. φρούριον εἰ ποιήσονται, βλάπτοιεν ἄν, αν τυχόν θα χτίσουν φρούριο, μπορεί να βλάψουν, σε Θουκ.
2. η πρόταση συχνά εννοείται· τόνδ' οὔ κε δύ' ἀνέρε ἀχλίσσειαν, δύο άνδρες δε θα μπορύσαν να σηκώσουν την πέτρα (δηλ. αν το επιχειρούσαν), σε Ομήρ. Ιλ.· απ' όπου η ευκτ. με το ἄν αποκτά δυνητική σημασία, βουλόμην ἄν, θα ήθελα, Λατ. velim (αλλά ἐβουλόμην ἄν, θα επιθυμούσα, αν ήταν για οποιαδήποτε ωφέλεια, vellem).
3. η ευκτ. με ἄν αποκτά τη δύναμη ήπιας προσταγής ή παράκλησης, χωροῖς ἂν εἴσω, μπορείς να προχωρήσεις, σε Σοφ.· κλύοις ἂν ἤδη, άκουσέ με τώρα, στον ίδ.
IV.με απαρ. και μτχ.· το απαρ. ενεστ. ή μτχ. αντιπροσωπεύει την οριστ. παρατ., φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο ἔπραξαν, λέει ότι τώρα θα ήταν ελεύθεροι, αν είχαν κάνει αυτό, σε Δημ.· ἀδυνάτων ἂν ὄντων (ὑμῶν) ἐπιβοηθεῖν, όταν θα γινόσαστε ανίκανοι να βοηθήσετε, σε Θουκ.· ή αντικαθιστά την ευκτ. ενεστ. φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο πράξειαν, λέει πως στο εξής θα ήταν ελεύθεροι, αν έκαναν αυτό, σε Ξεν.· το απαρ. ή μτχ. αορ. αντικαθιστά την οριστ. ή εύκτ. αορ., οὐκ ἂν ἡγεῖσθ' αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν, δεν το νομίζεις, ακόμα και αν είχε τρέξει προς τα εκεί; σε Δημ.· οὐδ' ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι, νομίζω πως δεν θα ήταν καν αφέντες της γης, σε Θουκ.· οὔτε ὄντα οὔτε ἂν γενόμενα, δηλ. πράγματα που δεν είναι και δε θα συμβούν ποτέ, στον ίδ.· ομοίως απαρ. ή παρακ. (ή υπερσ.), πάντα ταῦθ' ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἑαλωκέναι (φήσειεν ἄν), θα έλεγε ότι όλα αυτά θα είχαν καταστραφεί από τους βαρβάρους, σε Δημ. Γ. ΣΤΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: με οριστ. παρατ. και αορ., για να εκφράσει όρο εκπληρωμένο οποτεδήποτε προκύπτει η συνθήκη· εἶτα πῦρ ἂν οὐ παρῆν, έπειτα δεν θα υπήρχε καθόλου φωτιά αναμμένη, δηλ. δεν υπήρξε ποτέ, σε Σοφ.· διηρώτων ἂν αὐτοὺς τί λέγοιεν, σε Πλάτ. Δ. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
I. θέση του ἄν:
1. Το ἄν μπορεί να χωρίζεται από τα απαρ. του από ρήματα όπως το οἴομαι, δοκέω, ώστε να παρουσιάζεται ότι ανήκει στην οριστ. ενεστ.· καὶ νῦν ἡδέως ἄν μοι δοκῶ κοινωνῆσαι, νομίζω πως θα έπρεπε, σε Ξεν.· στην παράδοξη περίπτωση του οὐκ οἶδ' ἄν εἰ, το ἄν ανήκει όχι στο οἶδα, αλλά στο ρήμα που ακολουθεί, οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι = οὐκ οἶδα εἰ πείσαιμι ἄν, σε Ευρ.
2. Το ἄν δεν ξεκινά ποτέ πρόταση.
II. επανάληψη του ἄν: στην απόδοση το ἄν μπορεί να επαναλαμβάνεται με το ίδιο ρήμα, ὥστ' ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ' ἄν, σε Σοφ.
ἄν: συγκεκ. αντί ἄνα, βλ. ἀνά VI.2.

Frisk Etymological English

Grammatical information: pcle
Meaning: very differing uses (Ion.-Att., Arc.)
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Identified with the questioning particle Lat. an, Goth. an; denied by Lee, AmJPh. 88, 1967, 45ff. See DELG. From *ken/kn̥, *οὐ καν giving οὐκ αν, Forbes, Glotta 37, 1958, 179-182.

Middle Liddell

1
Perseus.
conditional Particle. In Attic, it is not joined with pres. or perf. ind., nor with imperat. of any tense. Three uses of ἄν must be distinguished in practice:
A. in combination with Conjunctions and Relatives.
B. in Apodosis.
C. in Iterative sentences.
A. in combinations with Conjunctions and Relatives:
I. such words are regularly foll. by the subj., viz. ἐάν (= εἰ ἄν) ἤν, ἄν, ἐπήν; ὃς ἄν quicunque, πρὶν ἄν, etc.; ἐπειδάν, ὅταν, ὁπόταν: the protasis generally has a fut. in apodosis, εἰ δέ κεν ὣς ἔρξηις, γνώσηι if perchance thou do thus, thou shalt know, Il.
II. in epic sometimes with Opt., ὥς κε δοίη ὧι κ' ἐθέλοι that he might give her to whomsoever he might please, Od.: in such cases κε or ἄν does not affect the Verb.
III. in epic, sometimes with εἰ and Ind., οἵ κέ με τιμήσουσι Il.
IV. in late Greek, ἐάν, etc., take Ind., ἐὰν οἴδαμεν NTest.
B. combined IN APODOSIS with the Verb, denoting that the assertion is dependent on some condition; ἦλθεν he came, ἦλθεν ἄν he would have come; ἔλθοι may he come, ἔλθοι ἄν he would come:
I. with Ind.:
1. with imperf. and aor., the protasis implies non-fulfilment of a condition, and the apod. expresses what would be or would have been the case if the condition were or had been fulfilled. The imperf. with ἄν refers to continued action in present or past time, the aor. generally to action in past time; οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μὴ ναυτικὸν εἶχεν he would not have been master of islands if he had not had a fleet, Thuc.; εἰ ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην, οὐδὲν ἂν ἔπραξεν if he had come to this opinion, he would have accomplished nothing, Dem.:—the protasis is often understood, οὐ γὰρ ἦν ὅ τι ἂν ἐποιεῖτε for there was nothing which you could have done (i. e. if you had tried), Dem.:—hence the Ind. with ἄν represents a potential mood; ἦλθε τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἄν this reproach might perhaps have come, Soph.
2. in epic, with fut. ind., so as to modify the simple fut.; καί κέ τις ὧδ' ἐρέει and some one will perchance speak thus, Il.
II. with Subj., in epic, much like fut. ind., εἰ δέ κε μὴ δώηισιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι, i. e. I will take her myself, Il.
III. with Opt.:
1. after protasis in opt. with εἰ or some relative word, εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη if he should obey me, it would be much better, Il.; sometimes with ind. in protasis, καί νύ κεν ἔνθ' ἀπόλοιτο, εἰ μὴ νόησε he would have perished, had she not perceived, Dem.:—sometimes the tense in protasis is pres. or fut., and the opt. with ἄν in apodosis= fut., φρούριον εἰ ποιήσονται, βλάπτοιεν ἄν if they shall build a fort, they might perhaps damage, Thuc.
2. the protasis is often understood: τὸν δ' οὔ κε δύ' ἀνέρε ὀχλίσσειαν two men could not heave the stone (i. e. if they should try), Il.:—hence the opt. with ἄν becomes a potential mood, βουλοίμην ἄν I should like, Lat. velim (but ἐβουλόμην ἄν I should wish, if it were of any avail, vellem).
3. the opt. with ἄν comes to have the force of a mild command or entreaty, χωροῖς ἂν εἴσω you may go in, Soph.; κλύοις ἂν ἤδη hear me now, Soph.
IV. with inf. and part.:—the pres. inf. or part. represents imperf. ind., φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο ἔπραξαν he says they would (now) be free, if they had done this, Dem.; ἀδυνάτων ἂν ὄντων ὑμῶν ἐπιβοηθεῖν when you would have been unable to assist, Thuc.;—or represents pres. opt., φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν εἶναι, εἰ τοῦτο πράξειαν he says they would (hereafter) be free, if they should do this, Xen.;—the aor. inf. or part. represents aor. ind. or opt., οὐκ ἂν ἡγεῖσθ' αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν; do you not think he would even have run thither? Dem.; οὐδ' ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι I think they would not even be masters of the land, Thuc.; οὔτε ὄντα οὔτε ἂν γενόμενα, i. e. things which are not and never could happen, Thuc.:—so the perf. (or plup.) inf. or partic., πάντα ταῦθ' ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἑαλωκέναι [φήσειεν ἄν] he would say that all these would have been destroyed by the barbarians, Dem.
C. with imperf. and aor. ind. in the ITERATIVE construction, to express a condition fulfilled whenever an opportunity offered; εἶτα πῦρ ἂν οὐ παρῆν then there would be no fire at hand, i. e. there never was, Soph.; διηρώτων ἂν αὐτοὺς τί λέγοιεν Plat.
D. GENERAL REMARKS:
I. Position of ἄν.
1. ἄν may be separated from its inf. by such verbs as οἴομαι, δοκέω, so that ἄν has the appearance of belonging to the pres. ind., καὶ νῦν ἡδέως ἄν μοι δοκῶ κοινωνῆσαι I think that I should, Xen.:—in the peculiar case of οὐκ οἶδ' ἂν εἰ, ἄν belongs not to οἶδα but to the Verb which follows, οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι = οὐκ οἶδα εἰ πείσαιμι ἄν, Eur.
2. ἄν never begins a sentence.
II. Repetition of ἄν:— in apodosis ἄν may be repeated with the same verb, ὥστ' ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ' ἄν Soph.
2 = ἐάν, ἤν, often in Plat., etc.; cf. κἄν.]

Frisk Etymology German

ἄν: (ion. att., ark.),
{án}
Meaning: Modalpartikel,
Etymology: mit den Fragepartikeln lat. an, got. an etymologisch identisch. Vgl. Schwyzer-Debrunner 305f., 558 m. weiterer Literatur, Chantraine Gramm. hom. 2 (s. Index).
Page 1,100

Chinese

原文音譯：¥n 安
詞類次數：質詞（191）
原文字根：曾經
字義溯源：假定*，願望，可能，不確定，無論，若，何人，就是，都，到。是一個條件質詞，常連結別的字，其字義要看它所連結的字以及前後文而定。比較：（ἐάν / ἐάνπερ）=如果，假若）
同源字：1） （ἄν）假定 2） （ἐάν / ἐάνπερ）如果，假若 3） （ἐάνπερ）果若 4） （ἐπάν）每逢，即刻 5） （κἄν）而若是 6） （ἐάν / μή）若不 7） （ὅταν）每當
出現次數：總共（171）；太（43）；可（21）；路（31）；約（26）；徒（14）；羅（9）；林前（8）；林後（2）；加（3）；腓（1）；來（6）；雅（1）；約壹（4）；啓（2）
譯字彙編：
1） 是（36） 太5:21； 太10:33； 太12:32； 太12:50； 太16:25； 太16:25； 太18:5； 太18:6； 太19:9； 太23:16； 太23:16； 太23:18； 太23:18； 可3:29； 可6:56； 可9:37； 可9:37； 可9:41； 可9:42； 可10:11； 路8:18； 路8:18； 路9:5； 路9:24； 路9:24； 路9:26； 路12:8； 路17:33； 約4:14； 約5:19； 羅11:22； 林前7:5； 林前12:2； 約壹2:5； 約壹3:17； 約壹4:15；
2） 就（14） 太11:21； 太12:7； 路9:27； 約8:19； 約8:42； 約9:41； 約14:7； 約18:30； 羅10:13； 林前2:8； 加1:10； 加3:21； 來4:8； 來8:7；
3） 必（8） 太23:30； 路17:6； 約4:10； 約4:10； 約11:21； 約11:32； 約15:19； 來8:4；
4） 到（8） 太5:26； 太23:39； 太24:34； 可6:10； 可12:36； 路21:32； 林前15:25； 加3:19；
5） 無論（8） 太5:22； 太5:22； 路9:4； 路10:5； 路10:8； 路10:10； 林前11:27； 啓14:4；
6） 若（6） 太5:19； 太20:27； 可10:43； 可10:44； 路18:17； 路20:18；
7） 要（4） 太21:44； 可10:15； 約2:5； 徒7:3；
8） 當（4） 路13:25； 約20:23； 約20:23； 徒18:14；
9） 著（4） 太24:43； 路20:43； 徒2:45； 徒4:35；
10） 誰（4） 太26:48； 可14:44； 羅9:15； 羅9:15；
11） 就必（4） 路7:39； 路12:39； 約14:28； 約壹2:19；
12） 人（4） 太5:31； 太24:43； 可6:11； 可11:23；
13） 都（3） 太5:18； 太5:18； 徒15:17；
14） 早（3） 約14:2； 羅9:29； 羅9:29；
15） 何人（3） 太10:14； 太10:42； 太15:5；
16） 就是（3） 路17:6； 約13:20； 徒2:39；
17） 論（3） 太21:22； 約14:13； 約15:16；
18） 前（2） 太16:28； 可9:1；
19） 所（2） 路10:35； 徒26:29；
20） 樣（2） 路6:11； 徒3:19；
21） 時（2） 羅15:24； 林前11:34；
22） 將（2） 路9:46； 徒5:24；
23） 的人（2） 可3:35； 可6:56；
24） 有（2） 可3:28； 路15:26；
25） 直（2） 太12:20； 啓2:25；
26） 凡（1） 徒3:22；
27） 作（1） 徒2:35；
28） 為（1） 羅3:4；
29） 意思（1） 徒10:17；
30） 些（1） 徒17:18；
31） 可（1） 徒8:31；
32） 只要（1） 林前4:5；
33） 我（1） 來1:13；
34） 然（1） 來10:2；
35） 還（1） 來11:15；
36） 來的（1） 雅3:17；
37） 一（1） 腓2:23；
38） 可能（1） 林後11:21；
39） 必要（1） 約18:36；
40） 至於（1） 林前11:31；
41） 要來（1） 林後10:9；
42） 何（1） 羅16:2；
43） 除（1） 約5:19；
44） 一個（1） 可13:20；
45） 問他（1） 路1:62；
46） 在（1） 路2:26；
47） 的（1） 可8:35；
48） 回（1） 太25:27；
49） 的時候（1） 太10:11；
50） 總（1） 太24:22；
51） 那一（1） 太10:11；
52） 好（1） 路2:35；
53） 並（1） 太2:13；
54） 待（1） 太22:44；
55） 也（1） 約5:46；
56） 向（1） 約11:22；
57） 於（1） 約1:33；
58） 就可（1） 路19:23；
59） 已（1） 路10:13；
60） 還能（1） 太11:23；
61） 若向（1） 約16:23