ἐκ: Difference between revisions
Θνητὸς πεφυκὼς τοὐπίσω πειρῶ βλέπειν → Homo natus id, quod instat, ut videas, age → Als sterblich Wesen mühe dich zu seh'n, was folgt
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ek | |Transliteration C=ek | ||
|Beta Code=e)k | |Beta Code=e)k | ||
| | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0748.png Seite 748]] vor Vocalen ἐξ, doch zuweilen auch vor Consonanten, bes. σ in Inscr., wo vor β, δ, λ u. μ auch ἐγ geschrieben ist. Praeposit. c. genit. Im Allgemeinen das Ausgehen aus Etwas heraus bezeichnend: – 1) vom Orte, aus, von Etwas her, – a) zunächst bei Verbis der Bewegung, den Ausgangspunkt bezeichnend; ἐκ Πύλου ἐλθὼν [[τηλόθεν]] ἐξ ἀπίης γαίης Il. 1, 269, u. so bei allen Folgenden; ἐξ οἴκων [[μολεῖν]] Soph. Phil. 60; ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς Plat. Prot. 321 c; ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον Xen. An. 3, 4, 25; ἐκ [[νηῶν]], ἐκ πόντοιο, von den Schiffen aus, Il. 8, 213 Od. 19, 375; auch übertr., μεταστρέψαι [[ἦτορ]] ἐκ χόλου, vom Zorn abwenden, Il. 10, 107. Auch hier stehen die Menschen oft für das Land, ἐκ τῶν πολεμίων [[ἐλθεῖν]] Xen. Cyr. 6, 2, 9, vgl. An. 1, 7, 13; ἃ ἐκ τῶν Ταόχων ἔλαβον 4, 7, 17; ἐξ ἐμοῦ, aus meinem Hause, Ar. Par 1195; ἐκ τῶν γειτόνων, aus der Nachbarschaft, Lycurg. 21; Ar. Plut. 431. An σώζειν ἐκ τῆσδε γῆς, Soph. Phil. 524, schließt sich ἐκ πολλῶν ἔσωσας, El. 1348; ἐκ κακῶν πεφευγέναι, Ant. 833; παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ El. 975; κολώνης ἐξ ἄκρας νεόῤῥυτοι πηγαί 882; ἐκ φοινίας πληγῆς αἱμα Ai. 901; vgl. ἐξ ἀειρύτου χοὰς κρήνης ἔνεγκον O. C. 470; δύσνιπτον ἐκ δέλτου γραφήν Tr. 680; [[ἀμφίκλυστος]] ἐκ πόντου [[πέτρα]] Phil. 777, aus dem Meere hervorragend; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Plat. com. Poll. 6, 103; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν, aus goldenen Schalen, Xen. Cyr. 5, 3, 3; ἐξ ὕπνου ἐγείρειν Il. 5, 413. – b) Eine eigenthümliche Kürze liegt in Ausdrücken wie ὁ ἐκ Βυζαντίου ἁρμοστὴς μέλλει ἥξειν Xen. An. 6, 2, 17, wie auch wir »der Harmost aus Byzanz wird kommen« sagen; ἁρπάζειν τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν, das, was im Hause ist, aus demselben rauben, plündern, Cyr. 7, 2, 5; τοὺς ἐκ τῶν [[πόλεων]] [[λαβεῖν]] An. 1, 2, 3; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔθεον u. ä.; einfacher ist τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα 5, 3, 9; ἅπαντα τἀκ τῆς οἰκίας ἀπώλεσεν Philem. Stob. fl. 105, 50; οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' [[αὐτοῦ]], die Räuber auf den Inseln wurden von diesem verjagt, Thuc. 1, 8, vgl. 1, 105. 2, 5. 13. – Mit δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη Soph. Phil. 1271 u. μεθιέναι O. C. 910 ist zu vgl. οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες, das sind ἀκοντισταί, Xen. An. 3, 3, 15; ἐκ χειρὸς χρῆσθαι Cyr. 1, 2, 9, u. oft μάχεσθαι u. ä. – c) Sehr häufig sind bes. bei den Geschichtschreibern die Bezeichnungen ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς u. ä., von der rechten Seite, die oft auch mit Verdis der Ruhe verbunden sind: ἐκ τοῦ [[ἔμπροσθεν]] στῆναι Xen. Cyr. 2, 2, 6; οἱ ἐξ ἐναντίας 7, 1, 20; ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ θάτερα Plat. Prot. 314 e; [[τόπος]] [[ἀπότομος]] ἐκ θαλάττης, von der Meeresseite, Crit. 118 a; ἐκ μὲν θαλάττης τὴν Εὕβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς, ἐκ δὲ μεσογαίας τὴν Βοιωτίαν Dem. 18, 301. Vgl. πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης, πολλὰ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται θνητοῖς Aesch. Pers. 694; τοὺς ἱππέας ἐκ πλαγίου τάττειν τῶν Ἀθηναίων, den Athenern in die Flanken stellen, Thuc. 7, 6; daher οἱ ἐκ τοῦ πλαγίου, die in der Flanke stehenden, Xen. Cyr. 7, 1, 20; – ἐξ ἀγχιμόλοιο [[ἰδεῖν]], in der Nähe, Il. 24, 352; ἐκ πολλοῦ, πλείονος u. ä. φεύγειν, ἐκ τοσούτου διώκειν, von weitem, aus so weiter Entfernung, Thuc. 4, 129 Xen. An. 1, 10, 11 u. öfter; Hell. 4, 4, 10 An. 2, 21, 8; ἐκ τόξου ῥύματος καταλαβεῖν, von Bogenschußweite aus, An. 3, 3, 15; ἐξ ἀκοντίου βολῆς ᾕρουν Xen. Hell. 4, 5, 15; ἐξ ὄψεως μήκους Cyr. 4, 3, 16; ἐκ πολλοῦ προορᾶν 5, 4, 49; Sp., wie ἐξ [[εἴκοσι]] βημάτων, auf zwanzig Schritt, Plut. Demetr. 21. – d) die Bdtg [[außerhalb]] ist in ἐκ καπνοῦ κατέθηκα Od. 19, 7 nur scheinbar, u. eine Kürze des Ausdruckes, aus dem Rauch wegtragen u. niederlegen; οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, sc. [[φεύγω]], Od. 15, 222; von Streitern, ἄστεος ἐκ σφετέρου, fern von, Il. 18, 210; vgl. Her. 2, 142; ἐκ μέσου καθῆσθαι, sich aus der Mitte wegsetzen, 3, 83, wie ἐκ μέσου γίγνεσθαι, Aesch. ep. 12, sich zurückziehen; bei Paus. 3, 14, 9 ist ἐκ τῆς πόλεως in [[ἐκτός]] von Sylburg geändert. – e) An kann es übersetzt werden in ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, er hing die Leier an den Pflock, nämlich so, daß sie von diesem herabhing, Od. 8, 67; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος, an Etwas anknüpfen, so daß das Band davon auszugehen scheint, 12, 51; ἐξ ἄντυγος [[ἡνία]] τείνας Il. 5, 322; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων 18, 598; τῆς δ' (ἀσπίδος) ἐξ [[ἀργύρεος]] τελαμὼν ἦν, an demselben, 11, 38; προσφυὲς ἔκ τινος, daran sitzend, Od. 19, 58. Man vgl. ἐκ τῶν ζωστήρων φορεῖν φιάλας Her. 4, 40, am Gürtel hangend, wie 9, 74; τὰ δρέπανα ἐκ τῶν ἀξόνων Xen. An. 1, 8, 10. So auch ἐκ χειρὸς λαμβάνεσθαι u. ä., ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν, an einem Stabe, Soph. O. C. 848; vgl. τοῖς τυφλοῖσι [[κέλευθος]] ἐκ προηγητοῦ πέλει, die Blinden wandern an der Hand des Führers, Ant. 989; – die Uebersetzung [[auf]] in Verbindungen wie ἕλκεν νευρὴν – [[αὐτόθεν]] ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἧκε δ' ὀϊστόν Od. 21, 420 ist nicht genau, es ist auch hier = von dem Sitze aus, dasitzend, wie auch bei Soph. Ant. 407 καθἠμεθ' [[ἄκρων]] ἐκ πάγων an das Hinabschauen vom Berge zu denken, wie Il. 14, 154 Ἥρη εἰσεῖδε –. στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο u. Thuc. 3, 22 ᾔσθοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων, die auf den Thürmen Befindlichen bemerkten es von da aus, vgl. b). – Das Ausgehen von Etwas ist auch ein Absondern, Trennen von, aus, ἐκ δεσμῶν λυθείς Aesch. Prom. 507. 874; so bes. ἐκ πάντων, aus Allen heraus, [[vor]] Allen, Il. 4, 96, wie ἐκ μὲν ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν 18, 432; τὰν ἐκ πασᾶν τιμᾷς ὑπερταταν [[πόλεων]] Soph. Ant. 1124; ἐκ δὲ τῶν μάλιστ' ἐγώ O. C. 746, wie ἐκ πάντων [[μάλιστα]] Thuc. 2, 49 u. sonst; fast die Stelle des genit. partitivus vertretend, ἐκ πολέων [[πίσυρες]], vier aus, von vielen, Il. 15, 680; ὅν ποτ' ἐκ πολλῶν ἐγὼ μόνον προσεῦρον [[πιστόν]] Soph. El. 1343; vgl. O. C. 70 Ant. 652 Tr. 731; μοῦνος ἐξ ἁπάντων Her. 5, 87; οὗτοι ἐσώθησαν ἐκ τῶν ἀμφὶ τοὺς μυρίους Xen. An. 5, 3, 3; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι Thuc. 1, 120; ἐκ πάντων τιμᾶν, vor Allen ehren, Her. 1, 134. – 2) In mannichfaltigen Verbindungen bezeichnet es | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0748.png Seite 748]] vor Vocalen ἐξ, doch zuweilen auch vor Consonanten, bes. σ in Inscr., wo vor β, δ, λ u. μ auch ἐγ geschrieben ist. Praeposit. c. genit. Im Allgemeinen das Ausgehen aus Etwas heraus bezeichnend: – 1) vom Orte, aus, von Etwas her, – a) zunächst bei Verbis der Bewegung, den Ausgangspunkt bezeichnend; ἐκ Πύλου ἐλθὼν [[τηλόθεν]] ἐξ ἀπίης γαίης Il. 1, 269, u. so bei allen Folgenden; ἐξ οἴκων [[μολεῖν]] Soph. Phil. 60; ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς Plat. Prot. 321 c; ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον Xen. An. 3, 4, 25; ἐκ [[νηῶν]], ἐκ πόντοιο, von den Schiffen aus, Il. 8, 213 Od. 19, 375; auch übertr., μεταστρέψαι [[ἦτορ]] ἐκ χόλου, vom Zorn abwenden, Il. 10, 107. Auch hier stehen die Menschen oft für das Land, ἐκ τῶν πολεμίων [[ἐλθεῖν]] Xen. Cyr. 6, 2, 9, vgl. An. 1, 7, 13; ἃ ἐκ τῶν Ταόχων ἔλαβον 4, 7, 17; ἐξ ἐμοῦ, aus meinem Hause, Ar. Par 1195; ἐκ τῶν γειτόνων, aus der Nachbarschaft, Lycurg. 21; Ar. Plut. 431. An σώζειν ἐκ τῆσδε γῆς, Soph. Phil. 524, schließt sich ἐκ πολλῶν ἔσωσας, El. 1348; ἐκ κακῶν πεφευγέναι, Ant. 833; παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ El. 975; κολώνης ἐξ ἄκρας νεόῤῥυτοι πηγαί 882; ἐκ φοινίας πληγῆς αἱμα Ai. 901; vgl. ἐξ ἀειρύτου χοὰς κρήνης ἔνεγκον O. C. 470; δύσνιπτον ἐκ δέλτου γραφήν Tr. 680; [[ἀμφίκλυστος]] ἐκ πόντου [[πέτρα]] Phil. 777, aus dem Meere hervorragend; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Plat. com. Poll. 6, 103; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν, aus goldenen Schalen, Xen. Cyr. 5, 3, 3; ἐξ ὕπνου ἐγείρειν Il. 5, 413. – b) Eine eigenthümliche Kürze liegt in Ausdrücken wie ὁ ἐκ Βυζαντίου ἁρμοστὴς μέλλει ἥξειν Xen. An. 6, 2, 17, wie auch wir »der Harmost aus Byzanz wird kommen« sagen; ἁρπάζειν τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν, das, was im Hause ist, aus demselben rauben, plündern, Cyr. 7, 2, 5; τοὺς ἐκ τῶν [[πόλεων]] [[λαβεῖν]] An. 1, 2, 3; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔθεον u. ä.; einfacher ist τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα 5, 3, 9; ἅπαντα τἀκ τῆς οἰκίας ἀπώλεσεν Philem. Stob. fl. 105, 50; οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' [[αὐτοῦ]], die Räuber auf den Inseln wurden von diesem verjagt, Thuc. 1, 8, vgl. 1, 105. 2, 5. 13. – Mit δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη Soph. Phil. 1271 u. μεθιέναι O. C. 910 ist zu vgl. οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες, das sind ἀκοντισταί, Xen. An. 3, 3, 15; ἐκ χειρὸς χρῆσθαι Cyr. 1, 2, 9, u. oft μάχεσθαι u. ä. – c) Sehr häufig sind bes. bei den Geschichtschreibern die Bezeichnungen ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς u. ä., von der rechten Seite, die oft auch mit Verdis der Ruhe verbunden sind: ἐκ τοῦ [[ἔμπροσθεν]] στῆναι Xen. Cyr. 2, 2, 6; οἱ ἐξ ἐναντίας 7, 1, 20; ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ θάτερα Plat. Prot. 314 e; [[τόπος]] [[ἀπότομος]] ἐκ θαλάττης, von der Meeresseite, Crit. 118 a; ἐκ μὲν θαλάττης τὴν Εὕβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς, ἐκ δὲ μεσογαίας τὴν Βοιωτίαν Dem. 18, 301. Vgl. πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης, πολλὰ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται θνητοῖς Aesch. Pers. 694; τοὺς ἱππέας ἐκ πλαγίου τάττειν τῶν Ἀθηναίων, den Athenern in die Flanken stellen, Thuc. 7, 6; daher οἱ ἐκ τοῦ πλαγίου, die in der Flanke stehenden, Xen. Cyr. 7, 1, 20; – ἐξ ἀγχιμόλοιο [[ἰδεῖν]], in der Nähe, Il. 24, 352; ἐκ πολλοῦ, πλείονος u. ä. φεύγειν, ἐκ τοσούτου διώκειν, von weitem, aus so weiter Entfernung, Thuc. 4, 129 Xen. An. 1, 10, 11 u. öfter; Hell. 4, 4, 10 An. 2, 21, 8; ἐκ τόξου ῥύματος καταλαβεῖν, von Bogenschußweite aus, An. 3, 3, 15; ἐξ ἀκοντίου βολῆς ᾕρουν Xen. Hell. 4, 5, 15; ἐξ ὄψεως μήκους Cyr. 4, 3, 16; ἐκ πολλοῦ προορᾶν 5, 4, 49; Sp., wie ἐξ [[εἴκοσι]] βημάτων, auf zwanzig Schritt, Plut. Demetr. 21. – d) die Bdtg [[außerhalb]] ist in ἐκ καπνοῦ κατέθηκα Od. 19, 7 nur scheinbar, u. eine Kürze des Ausdruckes, aus dem Rauch wegtragen u. niederlegen; οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, sc. [[φεύγω]], Od. 15, 222; von Streitern, ἄστεος ἐκ σφετέρου, fern von, Il. 18, 210; vgl. Her. 2, 142; ἐκ μέσου καθῆσθαι, sich aus der Mitte wegsetzen, 3, 83, wie ἐκ μέσου γίγνεσθαι, Aesch. ep. 12, sich zurückziehen; bei Paus. 3, 14, 9 ist ἐκ τῆς πόλεως in [[ἐκτός]] von Sylburg geändert. – e) An kann es übersetzt werden in ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, er hing die Leier an den Pflock, nämlich so, daß sie von diesem herabhing, Od. 8, 67; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος, an Etwas anknüpfen, so daß das Band davon auszugehen scheint, 12, 51; ἐξ ἄντυγος [[ἡνία]] τείνας Il. 5, 322; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων 18, 598; τῆς δ' (ἀσπίδος) ἐξ [[ἀργύρεος]] τελαμὼν ἦν, an demselben, 11, 38; προσφυὲς ἔκ τινος, daran sitzend, Od. 19, 58. Man vgl. ἐκ τῶν ζωστήρων φορεῖν φιάλας Her. 4, 40, am Gürtel hangend, wie 9, 74; τὰ δρέπανα ἐκ τῶν ἀξόνων Xen. An. 1, 8, 10. So auch ἐκ χειρὸς λαμβάνεσθαι u. ä., ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν, an einem Stabe, Soph. O. C. 848; vgl. τοῖς τυφλοῖσι [[κέλευθος]] ἐκ προηγητοῦ πέλει, die Blinden wandern an der Hand des Führers, Ant. 989; – die Uebersetzung [[auf]] in Verbindungen wie ἕλκεν νευρὴν – [[αὐτόθεν]] ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἧκε δ' ὀϊστόν Od. 21, 420 ist nicht genau, es ist auch hier = von dem Sitze aus, dasitzend, wie auch bei Soph. Ant. 407 καθἠμεθ' [[ἄκρων]] ἐκ πάγων an das Hinabschauen vom Berge zu denken, wie Il. 14, 154 Ἥρη εἰσεῖδε –. στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο u. Thuc. 3, 22 ᾔσθοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων, die auf den Thürmen Befindlichen bemerkten es von da aus, vgl. b). – Das Ausgehen von Etwas ist auch ein Absondern, Trennen von, aus, ἐκ δεσμῶν λυθείς Aesch. Prom. 507. 874; so bes. ἐκ πάντων, aus Allen heraus, [[vor]] Allen, Il. 4, 96, wie ἐκ μὲν ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν 18, 432; τὰν ἐκ πασᾶν τιμᾷς ὑπερταταν [[πόλεων]] Soph. Ant. 1124; ἐκ δὲ τῶν μάλιστ' ἐγώ O. C. 746, wie ἐκ πάντων [[μάλιστα]] Thuc. 2, 49 u. sonst; fast die Stelle des genit. partitivus vertretend, ἐκ πολέων [[πίσυρες]], vier aus, von vielen, Il. 15, 680; ὅν ποτ' ἐκ πολλῶν ἐγὼ μόνον προσεῦρον [[πιστόν]] Soph. El. 1343; vgl. O. C. 70 Ant. 652 Tr. 731; μοῦνος ἐξ ἁπάντων Her. 5, 87; οὗτοι ἐσώθησαν ἐκ τῶν ἀμφὶ τοὺς μυρίους Xen. An. 5, 3, 3; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι Thuc. 1, 120; ἐκ πάντων τιμᾶν, vor Allen ehren, Her. 1, 134. – 2) In mannichfaltigen Verbindungen bezeichnet es [[den Ursprung]], wobei immer an einen stetigen Zusammenhang des Abgeleiteten u. des Ursprünglichen zu denken ist: – a) den leiblichen Ursprung, sowohl den Vater als die Mutter bezeichnend; bei Hom. gew. ἔκ τινος εἶναι u. [[γενέσθαι]], vollständiger ἐξ ἐμοῦ [[γένος]] ἐσσί, du stammst von mir dem Geschlechte nach, Il. 5, 896; ὦ παῖ, πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέος Soph. Phil. 260; ἐκ κείνου [[γεγώς]] Ai. 467; ἐξ ἧς ἔφυ γυναικός O. R. 458; Ai. 1268; μητρὸς ἐξ ὀρεσκόου [[βλάστημα]] Aesch. Spt. 514; [[σέθεν]] γὰρ ἐξ αἵματος γεγόναμεν Spt. 118; Plat. αὐτοί τε ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Phaedr. 246 a; αὐτὴ θνητὴ ἐκ θνητῶν Legg. X, 889 d; ἐκ γενναίων γαμεῖν Eur. Andr. 1280. – b) vom Vaterlande, [[ξένος]] μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων Aesch. Ch. 663; ὁ ἐξ Αἰτωλίας, = Αἰτωλός, Soph. El. 694; οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας, die Perser, Isocr. 4, 82. Hieran reihen sich bes. bei Späteren Umschreibungen, οἱ ἐκ Μακεδονίας βασιλεῖς, die macedonischen Könige, Pol. 2, 40, 5; οἱ ἐκ τῆς συγκλήτου, die Senatoren 3, 97, 1; οἱ ἐκ τῆς πόλεως, die Bürger, 4, 71, 11. Geläufig war οἱ ἐξ Ἀρείου πάγου, Oratt. Man vgl. οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aesch. 1, 54; οἱ ἐκ τοῦ περιπάτου, die Peripatetiker, Luc. Hermot. 11; u. was sich weiter davon entfernt, θάπτειν τοὺς ἐκ τῶν πολέμων, die in den Kriegen Gefallenen, Thuc. 2, 34 (vgl. ἀνελόμενος τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Plat. apol. 32 b); οἱ ἐκ τῶν ὑποδεεστέρων, die Dürftigeren, 2, 89; οἱ ἐκ [[διπλασίων]] κτημάτων Plat. Legg. V, 743 b. – c) seltener zeigt es den Stoff an; ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα Her. 1, 194; 3, 24; ἐκ πέτρας εἰργασμένος Aesch. Prom. 242; πίνοντας ἐκ κριθῶν [[μέθυ]] Suppl. 931; τὸ [[ἄγκιστρον]] εἶναι ἐξ [[ἀδάμαντος]] Plat. Rep. X, 616 c; [[στράτευμα]] ἐξ ἐραστῶν, aus Liebhabern bestehend, Xen. Conv. 8, 32. Man vgl. noch ἐκ ποταμοῦ νίζεσθαι Od. 6, 224;. ἐκ χρημάτων τριήρεις παρασκευάζεσθαι Plut. Them. 4; ἐκ τῶν ἰδίων (χρημάτων), aus eigenen Mitteln, Dem. 19, 229; ἐκ τῶν κοινῶν ταῖς ἰδίαις ἀπορίαις βοηθεῖν Isocr. 12, 140; ζῆν ἔκ τινος, Xen. Hell. 3, 2, 11; τρέφειν τινὰ ἐκ τῶν ἰδίων, Isocr. 15, 152; vgl. unten f. – d) vom geistigen Ursprunge, innerem Antriebe, ἐκ θυμοῦ φιλεῖν, aus Herzensgrunde, Il. 9, 486, wie Bion. 4, 2; ἐξ ἔριδος μάχεσθαι, in Folge des Streites, aus Haß, Il. 7, 111; Od. 4, 343; so Tragg., [[δακρυχέων]] ἐκ φρενός Aesch. Spt. 902; Ag. 532; ὁ ἐκ φρενὸς [[λόγος]] Ch. 105: ἐκ ποίου φρονήματος ἀτιμάζεις Suppl. 889; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι τὸν ἱκέτην Soph. O. C. 487; οὐδὲν ἐκ [[σαυτῆς]] λέγεις El. 344, vgl. O. R. 528; ἐκ παντὸς τοῦ νοῦ Plat. Gorg. 510 b; ἐκ τῆς ψυχῆς [[φίλος]] Xen. An. 7, 7, 43; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσθαι Oec. 10, 4. – e) Ganz allgemein von der Veranlassung, von der Etwas ausgeht; μήνιος ἐξ ὀλοῆς, in Folge, wegen des Zorns, Od. 3, 135; ἐξ ἀρέων κεχολωμένος Il. 9, 566; ἀρθεὶς νεικέων ἐξ ἀμφιλόγων Soph. Ant. 111; ἐκ τέχνης κακῆς πράσσειν Phil. 88; vgl. Plat. Tim. 33 d; ἐξ ἀβουλίας πεσεῖν Soph. El. 390; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω Ant. 180; παλαιῶν [[Ἄρεος]] ἐκ μηνιμάτων Eur. Phoen. 914. Dah. ἐκ τίνος ἐπλήγης; weshalb. Xen. An. 5, 8, 4; vgl. ἐκ διαβολῆς, ἐξ ὑποψίας, 2, 5, 5; ἀγαθὸς ἐκ πολυμαθίας γενόμενος Plat. Legg. VII, 811 a, wie ἐκ τέχνης ποιητὴς ἐσόμενος Phaedr. 245 a; ἔπαινον εἴληφεν ἔκ τινος Legg. I, 625 a; ἐκ τοιᾶσδε προφάσεως Critia. 120 d; ἄχθεσθαι ἔκ τινος Rep. VIII, 549 d; ἐξ ὑποβολῆς Xen. Cyr. 3, 3, 37; ἀρέσκειν ἔκ τινος Conv. 4, 57; μισεῖν ἐκ τῶν ἐγκλημάτων Dem. 1, 7; ἐκ τῆς [[βουλῆς]] 24, 63; μηδεὶς ἐκ τριηραρχίας ὑπάρξει [[ἀτελής]] 20, 20; ἐλπίδας ἔχειν ἔκ τινος Thuc. 1, 84; ἐξ εὐεργεσιῶν εὐμενῶς διατεθείς Isocr. 4, 28. Vgl. noch τὰ ἐξ ἀδικίας κέρδη Plat. Rep. II, 366 a; οἱ ἐκ τοῦ ἀδίκου φιλοκερδοῦντες Xen. An. 1, 9, 16; Cyr. 8, 8, 18; ἐκ τοῦ δικαίου Hell. 6, 5, 16; κτᾶσθαι Lys. 19, 9. Aehnlich πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος, in Folge, d. i. nach den Wunden, s. unten Xen. Cyr. 5, 4, 10. Häufig so auch von Personen, ἐκ θεό φιν πολεμίζειν, auf Antrieb der Götter, Il. 17, 101; ἐξ ἀνδρῶν τλῆμεν, auf Anlaß der Männer, 5, 384; τιμὴ ἐκ [[Διός]] ἐστιν 2, 197; vgl. Hes. O. 30; [[ὄναρ]] ἐκ [[Διός]], ein vom Zeus veranlaßter Traum, Il. 1, 63; ἐκ Διὸς [[πάσχω]] κακῶς Aesch. Prom. 761; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως 504; ἄτιμοι ἐκ θεῶν Ag. 997; vgl. [[ὕμνος]] ἐξ Ἐρινύων Eum. 327; τὰ ἐκ προτέρων ἀμπλακήματα 894; ἐξ ἐμοῦ κτήσει [[χάριν]] Soph. Phil. 1356; ἐπαίνου ἔκ τινος τυχεῖν Ant. 665; Tr. 449; τὰ ἐκ θεῶν τρέμοντες O. C. 257, den Götterspruch; ἡ ἐκ σοῦ [[δυσμένεια]], dein Uebelwollen, El. 619; [[ἀπιστία]] ἔκ τινος Xen. An. 7, 7, 30; ὁ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εἰς τοὺς βαρβάρους [[φόβος]], von den Hellenen ausgehend, veranlaßt, 1, 2, 18; [[ψόφος]] ἔκ τινος Thuc. 3, 22; [[σωτηρία]] ἔκ τινος, durch Einen bewirkte Rettung, Plat. Rep. VIII, 494 a; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα Her. 2, 148; ἡ ἐκ τῶν Ἑλλήνων [[εὔνοια]] Pol. 3, 6, 13; ἡ ἐκ τούτου [[πρᾶξις]] 9, 29, 7; ἡ ἐκ τῆς πονηρίας [[αἰσχύνη]], ἡ ἐκ τοῦ δανείζεσθαι [[ἀμηχανία]], Plut. vit. aer. al. 6. Daher steht ἐκ sogar bei passivis für ὑπό, Hom. ἐφίληθεν ἐκ [[Διός]] Il. 2, 669; τετίμηται ἐκ παίδων Od. 7, 70; Τρώεσσι δὲ κήδε' ἐφῆπται ἐκ [[Διός]] Il. 2, 69; ἐκ [[φίλων]] κρατηθείς Aesch. Spt. 322; ἐκ θεῶν δοθείς Eum. 470; ἐκ βασιλέως δεδομένος Her. 8, 114; Xen. An. 1, 1, 6; ἐκ θεῶν δωρηθέν Plat. Tim. 47 b. So bei tödten, umkommen, δαμεὶς ἐκ χερος Φοίβου Aesch. Ag. 1501; Soph. Phil. 335; [[θανεῖν]] Tr. 1123; ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετο O. R. 225; ὀλοίμην ἐκ θεῶν Ch. 1000; vgl. ὡς [[ἔρις]] ἔκ τε θεῶν ἔκ τ' ἀνθρώπων ἀπόλοιτο Il. 18, 107; σφαγεὶς ἔκ τινος Eur. I. T. 552. Oft bei Her.; τὸ ποιηθὲν ἐκ Ψαμμητίχου 2, 151; 3, 14; λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου 7, 175. Seltener bei den Attikern; τὰἐξ ἐμοῦ πραχθέντα Antiph. II δ 1; ἐκ τῶν συνειδότων μεμηνῦσθαι Thuc. 1, 20; ἐκ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων ὠφελεῖσθε Lys. 16, 18; ἐξ ὑμῶν ἐλέγχονται Is. 6, 57; ἐξ ἁπάντων ἀμφισβητήσεται Plat. Theaet. 171 b; ὁ μῦθος ἐκ παλαιῶν ἰερέων εἴρηται Legg. IX, 872 e; ἐκ τῶν τυχόντων ἀνθρώπων συνοικισθεῖσα Lycurg. 62. Zu vergleichen sind aber ἐκ βασιλέως καθεστηκώς Xen. Cyr. 8, 6, 9, φεύγειν ἐξ Ἀρείου πάγου, durch den Areopag verbannt werden, Din. 1, 44. Bei Tragg. findet sich noch ἄρχεσθαι ἔκ τινος, Soph. Ant. 63; Eur. Hel. 1030; ἐχθαρεῖ ἐξ ἐμοῦ, Soph. Ant. 93; ταῦτ' ἐξ Ἀλεξάνδρου ἔργα, Phil. 404; γελᾶσθαι ἔκ τινος, Eur. Med. 797. Oft bei Aesch. u. A. δέχεσθαι, [[ἑλεῖν]], [[λαβεῖν]] ἐκ χερῶν, s. d. verba (πλουτεῖν ἔκ τινος Dem. 21, 189), wie κλύειν, ἀκούειν ἔκ τινος u. ä. – f) in manchen Verbindungen steht es dem dat. od. adverbialen Bestimmungen gleich; [[ὑψόσε]] δ' [[ἄχνη]] σκί. δναται ἐξ ἀνέμοιο ἰωῆς Il. 11, 307; so ἐκ βίας = βίᾳ, Soph. Phil. 559 u. öfter; ἐξ ἀνάγκης od. ἐξ ἀναγκαίας τύχης, 73 El. 48; Plat. Phileb. 22 b; vgl. ἐξ ἀνάγκης ἐστί μοι ποιεῖν τι, Antiphan. bei Ath. VI, 224 c; vgl. Plat. Soph. 256 d; ἐκ τῶν δυναμένων Gorg. 525 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ ἔργων χαρίζεσθαι, mit Wort u. That, Phaedr. 931 c; ἐκ δόλου, listig, Soph. El. 271; [[σίδηρος]] ὀπτὸς ἐκ [[πυρός]] Ant. 471; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν Phil. 702; ὑπερχλιδῶντες ἐκ γλώσσης κακῆς Tr. 208; βέβηκε ἐξ ἀκινήτου ποδός 872; u. wo das Ausgehen deutlicher hervortritt, [[ὀδύρομαι]] ὡς ἐκ στομάτων O. R. 1218; ἐκ τοῦ ἐμφανοῦς, ἐκ τοῦ φανεροῦ, = φανερῶς, Her. 3, 150; Xen. Cyr. 1, 6, 41; Isocr. 4, 147 u. A.; ἐξ ἀπροσδοκήτου, ἀέλπτου, Her. 7, 204. 1, 111; ἐξ ἴσου, 7, 135, τιμᾶν, ἀκούειν ἀμφοτέροιν, auf gleiche Weise, Aesch. Suppl. 400 Dem. 29, 4 Aesch. 1, 28, wie ἐκ τῶν ὁμοίων, Ag. 1397; οὐκ ἐξ ἴσου ἐσμέν, wir stehen nicht gleich, Xen. An. 3, 4, 47; ἐξ ἑτοίμου ἀκοντίζειν Cyr. 8, 5, 12; ἐξ ἑτοιμοτάτου, 5, 3, 57; vgl. ἐκ τῆς ἰθείης, νέης, ὑστέρης, Her. 3, 127. 5, 116. 6, 85; ἐξ ἐπιβουλῆς Xen. An. 6, 2, 7. – 3) Hieran reiht sich die Bdtg <b class="b2">gemäß,</b> d. i. von Etwas ausgehend und durch Etwas veranlaßt; ἔκρινα ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ [[ὕπαρ]] [[γενέσθαι]] Aesch. Prom. 483; ἐκ τῶνδε, demgemäß; ἐξ ὧν σὺ λέγεις ἔοικε Plat. Prot. 313 c; ἀδύνατον ἐκ τῶν ὡμολογημένων, nach dem, 358 e; ἐξ ὧν [[ἀκούω]] [[κρίνω]] Xen. An. 1, 10, 28, wie ἐκ τῶν ἔργων Cyr. 2, 2, 21; ἐκ τῆς [[ὄψιος]] τοῦ ὀνεί. ρου Her. 2, 152; ἐξ ὧν ἐγὼ ἀκοῇ [[αἰσθάνομαι]] Thuc. 6, 17; ἐξ ὦν ᾔσθημαι Plat. Phaed. 61 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων χαρίζεσθαι 231 c, vgl. 243 d; ἐκ τῆς νικώσης πάντα ἔπραττον, nach Stimmenmehrheit, Xen. An. 5, 9, 18, wie ἐκ τῶν λεγομένων καὶ μαρτυρουμένων ψηφίζεσθαι Dem. 46, 4. Häufig bei Rednern αἱ ἐκ τῶν νόμων ζημίαι, τιμωρίαι, [[δίκη]], ἐπιτίμια, die gesetzmäßigen, gesetzlichen, z. B. Dem. 58, 8. 18, 13. 19, 281; Lycurg. 4, 8; ἡ ἐκ τοῦ νόμου ἀρά Dem. 19, 70; vgl. τόδ' ἐκ νόμων [[σέβας]] Aesch. Eum. 92; ἐκ κελεύσματος Pers. 389; ἐκ τοῦ δικαίου Pol. 15, 22, 1; [[μηδέποτε]] ἐκ λόγου σκοπεῖσθαι, vernunftgemäß, Dem. 25, 42; ἐκ τῶν παρόντων, der gegenwärtigen Lage, den Umständen gemäß, Thuc. 3, 29; Xen. An. 3, 2, 3 u. Folgende, wie Plat. Alc. 38; ὡς δυνατὸν ἐκ τοῦ τοιούτου τρόπου, bei einem solchen Charakter, Xen. An. 2, 6, 8; vgl. Ar. Th. 99; anders ἐκ τρόπου τοιοῦδε, auf folgende Weise, Lys. 13, 7, wie μαστεύουσι ζῆν ἐκ παντὸς τρόπου Xen. An. 3, 1, 43; Thuc. 6, 92. 8, 66; – ἐξ ὀνόματος προσαγορεύειν, mit Namen, Plut. Crass. 3. – 4) Eine Zeitfolge, bes. ἐξ οὗ, ἐκ τοῦ, ἐκ τούτου, [[seitdem]], Il. 1, 493. 8, 295; bei allen Folgenden sehr gewöhnlich; ἃ 'κ τῶνδε δράσω Soph. O. R. 235. Bestimmter ἐκ γενετῆς, von Geburt an, Il. 24, 535; ἐκ νεότητος ἐς [[γῆρας]] 14, 86; bei Attikern bes. ἐκ τῶν παίδων, auch ἐκ νέων [[εὐθύς]], Plat. Legg. I, 642 h; ἐκ μικροῦ παιδαρίου αὐτὸν ἔθρεψε Dem. 53, 19; ἐκ πολλοῦ χρόνου Plat. Men. 234 e; ἐκ τριῶν ἐτέων προετοιμάζετο Her. 7, 22; ἐξ [[ἦρος]] εἰς ἀρκτοῦρον Soph. O. R. 1137; ἐξ ἕω, vom Morgen an, Ar. Eccl. 85; ἐκ τοῦ ἀρίστου Xen. An. 4, 6, 21, gleich nach dem Frühstück; ἐξ ὀλίγων ἡμερῶν, auch ἐξ ὀλίγου λέγειν, nach Vorbereitung weniger Tage sprechen, Lys. 2, 1; ἐξ ἀρχῆς, von Anfang an, zuerst, Hom. u. alle Folgdn; ἐκ παλαιοῦ u. ἐκ παλαιτάτου, schon längst, ἐκ τοῦ λοιποῦ χρόνου, Dem. 59, 46. Uebh. drückt es die unmittelbare Zeitfolge aus, ἐκ πολλῆς ἡσυχίας, nach langer Ruhe, Her. 1, 86; ἐκ τῶν [[πρόσθεν]] δακρύων γελᾶν Xen. Cyr. 1, 4, 28, gleich nach dem Weinen lachen; [[ἐπειδή]] μ' ἐκ τοῦ πόνου ὁ [[ὕπνος]] ἀνῆκεν Plat. Prot. 310 d; Phaedr. 251 a; vgl. [[ἔπειτα]] ἐκ τούτων τρίτον Phil. 27 b, nach diesem den dritten; womit sich wieder die Bdtg. in [[Folge]] verbindet in ἐκ τρωμάτων θνήσκειν Her. 2, 63; ἐξ ἧς μάχης ἐμοὶ τ[[ἀριστεῖα]] ἔδοσαν οἱ στρατηγοί, nach und in Folge welcher Schlacht, Plat. Conv. 220 d. Daran reiht sich – a) das Uebergehen aus einem Zustande in einen andern, κάλλιστον [[ἦμαρ]] εἰσιδεῖν ἐκ χείματος, nach dem Sturm, Aesch. Ag. 874; τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότος Soph. O. R. 454, blind aus einem sehenden, nachdem man sehend gewesen; λευκὴν ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι [[τρίχα]] Ant. 1080; ἐκ τοιούτου [[θῆλυς]] εὕρημαι Tr. 1064; ἐκ σμικρῶν εἰς τυραννίδα ἀφικέσθαι Eur. Hel. 1030; ὑπὸ στέγαισί τε οἵαισι [[ναίω]], βασιλικῶν ἐκ δωμάτων, nachdem ich km Palast gewohnt, El. 306; τὰ καινὰ ἐκ τῶν ἠθάδων ἡ[[δίον]]' ἐστίν Cycl. 250: χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου ποιεῖν Plat. Rep. VII, 530 c; [[λύκος]] ἐξ ἀνθρώπου [[γενέσθαι]] VIII, 566 a; ἐξ ἐλάττονος ὄντος πρότερον [[ἔπειτα]] μεῖζον γίγνεσθαι Phaed. 70 e; [[ἐλεύθερος]] ἐκ δούλου καὶ [[πλούσιος]] ἐκ πτωχοῦ γεγονώς Dem. 18, 131; Xen. An. 7, 7, 28 u. A., wo überall auch der Ausgangspunkt durch ἐκ bezeichnet ist. – b) das unmittelbare Aufeinanderfolgen, daher Ausdruck der Häufung; ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβάλλειν, von Tag zu Tag, Her. 9, 8; ξενίζουσ' ἡμέραν ἐξ ἡμέρας Henioch. Stob. fl. 43, 27; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ Il. 19, 290; πόλιν ἐκ πόλεως, Stadt vor Stadt, Plat. Soph. 224 b; χεὶρ ἐκ χειρός Aesch. Ag. 1109; ἀεί τιν' ἐκ φόβου φόβον [[τρέφω]], eine Besorgniß nach der andern, Soph. Tr. 28; [[μόχθος]] ἐκ μόχθων Eur. I. T. 191; ἐλπίδες ἐξ ἐλπίδων Dem. 19, 18; ἄλλον ἐξ [[ἄλλου]] τύραννον μεταβάλλειν Plut. Timol. 1. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls |
Revision as of 15:10, 1 July 2020
English (LSJ)
before a vowel ἐξ, also
A ἐξ τῳ ϝοίκῳ Inscr.Cypr. 135.5 H., in Att. Inscrr. before ς ξ ζ ρ and less freq. λ ; ἐγ- in Inscrr. before β γ δ λ μ ν ; Cret. and Boeot. ἐς Leg.Gort.2.49, Corinn.Supp.2.67 ; ἐχ freq. in Att. Inscrr. before χ φ θ (and in early Inscrr. before ς, IG12.304.20) ; also ἐ Ναυπάκτω ib.9(1).334.8 (Locr.) ; (ἐτ is for ἐπὶ in ib 9(2).517.14 (Thess.)) :—Prep. governing GEN. only (exc. in Cypr. and Arc., c. dat., Inscr.Cypr.135.5 H. (Idalium), (in form ἐς) IG5(2).6.49 (Tegea, iv B.C.)) :—radical sense, from out of, freq. also simply, from. I OF PLACE, the most freq. usage, variously modified : 1 of Motion, out of, forth from, ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Il.1.269, cf.Pl.Prt.321c, etc. ; μάχης ἔκ Il.17.207 ; ἂψ ἐκ δυσμενέων ἀνδρῶν 24.288 ; ἐξ ὀχέων, ἐξ ἕδρης, 3.29, 19.77 ; φεύγειν ἐκ πολέμοιο 7.119 ; ἐκ τῶν πολεμίων ἐλθεῖν X.Cyr.6.2.9 ; ἐκ χειρῶν γέρας εἵλετο Il.9.344, cf. S.Ph.1287 (but ἐκ χειρὸς βάλλειν or παίειν to strike with a spear in the hand, opp. ἀντιτοξεύειν or ἀκοντίζειν, X.An.3.3.15, Cyr.4.3.16 ; ἐκ χειρὸς τὴν μάχην ποιεῖσθαι ib.6.2.16, cf. 6.3.24, etc.) ; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν ib.5.3.3 ; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Pl.Com.190. 2 ἐκ θυμοῦ φίλεον I loved her from my heart, with all my heart, Il.9.343 ; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάσασθαι X.Oec.10.4 ; μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες Ἄρη A.Ag.48 (anap.) ; δακρυχέων ἐκ φρενός Id.Th.919 (anap.) ; οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις S.El.344 ; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι receive with kindly heart, Id.OC486 ; ἐξ ὀμμάτων ὀρθῶν δὲ κἀξ ὀρθῆς φρενός Id.OT528 ; ὀρθὸς ἐξ ὀρθῶν δίφρων with chariot still upright, Id.El.742 ; ἐξ ἀκινήτου ποδός Id.Tr.875 ; ἐξ ἑνὸς ποδός Id.Ph.91. 3 to denote change or succession, freq. with an antithetic repetition of the same word, δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ one evil comes from (or after) another, Il.19.290 ; ἐκ φόβου φόβον τρέφω S.Tr.28 ; πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν, ἀλλάττειν, Pl. Sph.224b, Plt.289e ; λόγον ἐκ λόγου λέγειν D.18.313 ; πόρους ἐκ πόρων ὑπισχνούμενοι Alciphr.1.8 ; ἀπαλλάττειν τινὰ ἐκ γόων S.El.291 ; ἐκ κακῶν πεφευγέναι Id.Ant.437 : hence, instead of, τυφλὸς ἐκ δεδορκότος Id.OT454 ; λευκὴν..ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα Id.Ant.1093 ; ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονώς D.18.131, cf. X. An.7.7.28, etc. 4 to express separation or distinction from a number, ἐκ πολέων πίσυρες four out of many, Il.15.680 ; μοῦνος ἐξ ἁπάντων σωθῆναι Hdt.5.87 ; εἶναι ἐκ τῶν δυναμένων to be one of the wealthy, Pl.Grg.525e ; ἐμοὶ ἐκ πασέων Ζεὺς ἄλγε' ἔδωκεν to me out of (i.e. above) all, Il. 18.431, cf. 432 ; ἐκ πάντων μάλιστα 4.96, cf. S.Ant. 1137 (lyr.), etc. ; redundant, εἷς τῶν ἐκ τῶν φίλων σου LXX Jd.15.2. 5 of Position, outside of, beyond, chiefly in early writers, ἐκ βελέων out of shot, Il.14.130, etc. ; ἐκ καπνοῦ out of the smoke, Od.19.7 ; ἐκ πατρίδος banished from one's country, 15.272 ; ἐκ μεσου κατῆστο sate down apart from the company, Hdt.3.83 ; ἐξ ἠθέων τὸν ἥλιον ἀνατεῖλαι out of its accustomed quarters, Id.2.142; ἐξ ὀφθαλμῶν out of sight, Id.5.24 ; ἐξ ὁδοῦ out of the road, S.OC113. 6 with Verbs of Rest, where previous motion is implied, on, in, δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθος..πῦρ lighted a fire from (i.e. on) his helmet, Il.5.4 ; ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο washed his body in the river (with water from the river), Od.6.224 : freq. with Verbs signifying hang or fasten, σειρήν..ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες having hung a chain from heaven, Il.8.19 ; ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα he hung his lyre from (i.e. on) the peg, Od.8.67 ; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος fasten from i.e. upon) a thing, 12.51 ; μαχαίρας εἶχον ἐξ ἀργυρέων τελαμώνων Il.18.598 ; πρισθεὶς ἐξ ἀντύγων gripped to the chariot-rail, S.Aj.1030, etc.; ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσα leading it [by a rein] upon her arm, Hdt.5.12 : with Verbs signifying hold, lead, ἐξ ἐκείνων ἔχειν τὰς ἐλπίδας to have their hopes dependent upon them, Th.1.84 ; ἐκ χειρὸς ἄγειν lead by the hand, Bion Fr.7.2 ; ἐκ ποδὸς ἕπεσθαι ib.6.2 ; ἐκ τῆς οὐρᾶς λαμβάνεσθαι Luc.Asin.23 : with the Art. indicating the place of origin, οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι the robbers of the islands, Th.1.8, cf. 2.5, 13 ; τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας those in the sea-fight, Pl. Ap.32b ; τοὺς ἐκ τῶν σκηνῶν those in the tents, D.18.169 ; ἁρπασόμενοι τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν X.Cyr.7.2.5 ; οἱ ἐκ τοῦ πεδίου ἔθεον Id.An. 4.6.25 : even with Verbs of sitting or standing, εἰσεῖδε στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο from Olympus where she stood, Il.14.154 ; καθῆσθαι ἐκ πάγων to sit on the heights and look from them, S.Ant.411 ; στὰς ἐξ ἐπάλξεων ἄκρων E.Ph.1009 ; ἐκ βυθοῦ at the bottom, Theoc.22.40 : phrases, ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς, on the right, left, X.Cyr.8.3.10, etc.; οἱ ἐξ ἐναντίας, οἱ ἐκ πλαγίοὐ ib.7.1.20 ; ἐκ θαλάσσης, opp. ἐκ τῆς μεσογείας, D.18.301. 7 νικᾶν ἔκ τινος win a victory over.., Apoc.15.2. II OF TIME, elliptic with Pron. relat. and demonstr., ἐξ οὗ [χρόνου] since, Il.1.6, Od.2.27, etc.; in apod., ἐκ τοῦ from that time, Il.8.296 ; ἐκ τούτου X.An.5.8.15, etc. (but ἐκ τοῖο thereafter, Il.1.493, and ἐκ τούτων or ἐκ τῶνδε usu. after this, X.Mem.2.9.4, S.OT235) ; ἐξ ἐκείνου Th.2.15 ; ἐκ πολλοῦ (sc. χρόνου) for a long time, Id.1.68, etc.; ἐκ πλέονος χρόνου Id.8.45 ; ἐκ πλείστου ib.68 ; ἐξ ὀλίγου at short notice, Id.2.11 (but also a short time since, Plu.Caes.28) ; ἐκ παλαιοῦ X.Mem.3.5.8 ; ἐκ παλαιτάτου Th.1.18. 2 of particular points of time, ἐκ νεότητος..ἐς γῆρας Il.14.86 ; ἐκ γενετῆς 24.535 ; ἐκ νέου, ἐκ παιδός, from boyhood, Pl.Grg.510d, R.374c, etc.; ἐκ μικροῦ παιδαρίου D.53.19 ; ἐξ ἀρχῆς A.Eu.284, etc.; καύματος ἔξ after hot weather, Il.5.865; νέφος ἔρχεται οὐρανὸν εἴσω αἰθέρος ἐκ δίης after clear weather, 16.365 ; ἐκ δὲ αἰθρίης καὶ νηνεμίης συνδραμεῖν ἐξαπίνης νέφεα Hdt.1.87 ; so (like ἀπό II) ἐκ τῆς θυσίης γενέσθαι to have just finished sacrifice, ib.50, etc.; ἐκ τοῦ ἀρίστου after breakfast, X.An.4.6.21 ; ἐξ εἰρήνης πολεμεῖν to go to war after peace, Th. 1.120 ; γελάσαι ἐκ τῶν ἔμπροσθεν δακρύων X.Cyr.1.4.28 ; κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος A.Ag.900 ; τὴν θάλασσαν ἐκ Διονυσίων πλόϊμον εἶναι Thphr.Char.3.3 ; ἐκ χειμῶνος at the end of winter, Plu. Nic.20. 3 at, in, ἐκ νυκτῶν Od.12.286 ; ἐκ νυκτός X.Cyr.1.4.2, etc.; ἐξ ἡμέρας S.El.780 ; ἐκ μέσω ἄματος Theoc.10.5 ; ἐκ τοῦ λοιποῦ or ἐκ τῶν λοιπῶν for the future, X.Smp.4.56, Pl.Lg.709e. III OF ORIGIN, 1 of Material, out of or of which things are made, γίγνεταί τι ἔκ τινος Parm.8.12 ; ποιέεσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα Hdt.1.194 ; πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ A.Supp.953 ; εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Pl.R. 616c ; ἐκ λευκῶ ἐλέφαντος αἰετοί Theoc.15.123 ; στράτευμα ἀλκιμώτατον ἂν γένοιτο ἐκ παιδικῶν X.Smp.8.32 ; συνετάττετο ἐκ τῶν ἔτι προσιόντων formed line of battle from the troops as they marched up, Id.An.1.8.14. 2 of Parentage, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, etc., Il. 20.106,6.206, etc.; ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἐσσί (where γένος is acc. abs.) 5.896 ; σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης 19.111 ; ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως S.Ph.260 ; πίρωμις ἐκ πιρώμιος Hdt.2.143 ; ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Pl.Phdr.246a ; τὸν ἐξ ἐμῆς μητρός S.Ant.466, etc. 3 of Place of Origin or Birth, ἐκ Σιδῶνος..εὔχομαι εἶναι Od.15.425, cf. Th.1.25, etc.; ἐκ τῶν ἄνω εἰμί Ev.Jo.8.23; ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου βουλή the Areopagus, Arist.Ath.4.4, etc. ; οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aeschin.1.54 ; οἱ ἐκ τοῦ Περιπάτου the Peripatetics, Luc.Pisc.43 ; ὁ ἐξ Ἀκαδημείας the Academic, Ath.1.34b ; οἱ ἐκ πίστεως Ep.Gal.3.7 ; οἱ ἐξ ἐριθείας Ep.Rom.2.8. 4 of the Author or Occasion of a thing, ὄναρ, τιμὴ ἐκ Διός ἐστιν, Il.1.63,2.197, cf. Od.1.33, A.Pers.707, etc.; θάνατος ἐκ μνηστήρων death by the hand of the suitors, Od.16.447 ; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα walls built by them, Hdt.2.148 ; κίνημα ἐξ αὑτοῦ spontaneous motion, Plot.6.1.21 ; ὕμνος ἐξ Ἐρινύων A.Eu.331 (lyr.) ; ἡ ἐξ ἐμοῦ δυσβουλία S.Ant.95 ; ὁ ἐξ ἐμοῦ πόθος Id.Tr.631. 5 with the agent after Pass. Verbs, by, Poet. and early Prose, ἐφίληθεν ἐκ Διός they were beloved of (i.e.by) Zeus, Il.2.669 ; κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός ib. 70; προδεδόσθαι ἐκ Πρηξάσπεος Hdt.3.62; τὰ λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου Id.7.175, cf. S.El.124 (lyr.), Ant.93, Th.3.69, Pl.Ti.47b; ἐξ ἁπάντων ἀμφισβητήσεται Id.Tht.171b; ὁμολογουμένους ἐκ πάντων X.An.2.6.1 ; τὰς ἐκ θεῶν τύχας δοθείσας S.Ph.1316, cf. Pl.Ly.204c : with neut. Verbs, ἐκ..πατρὸς κακὰ πείσομαι Od.2.134, cf. A.Pr.759 ; τλῆναί τι ἔκ τινος Il.5.384 ; θνήσκειν ἔκ τινος S.El.579, OT854, etc.; τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων Hdt.1.1. 6 of Cause, Instrument, or Means by which a thing is done, ἐκ πατέρων φιλότητος in consequence of our fathers' friendship, Od.15.197 ; μήνιος ἐξ ὀλοῆς 3.135 ; ἐξ ἔριδος Il. 7.111 ; τελευτῆσαι ἐκ τοῦ τρώματος Hdt.3.29 ; ἐκ τίνος λόγου; E. Andr.548 ; ἐκ τοῦ; wherefore? Id.Hel.93 ; λέξον ἐκ τίνος ἐπλήγης X. An.5.8.4 ; ποιεῖτε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας make yourselves friends of (i.e. by means of).., Ev.Luc.16.9 ; ζῆν ἔκ τινος X. HG3.2.11 codd.; ἐκ τῶν ἰδίων τρέφειν ἐμαυτόν Isoc.15.152 ; ἐκ τόξων ἀνύσαι γαστρὶ φορβάν S.Ph.710 (lyr.). 7 in accordance with, ἐκ τῶν λογίων Hdt.1.64 ; ὁ ἐκ τῶν νόμων χρόνος D.24.28 ; ἐκ κελεύματος A. Pers.397, cf. Sophr.25 ; ἐκ τῶν ξυγκειμένων Th.5.25 ; ἐκ τῶν παρόντων ib.40, etc.; ἐκ τῶν ἔργων κρινόμενοι X.Cyr.2.2.21, cf. A.Pr.485. 8 freq. as periphr. for Adv., ἐκ προνοίας IG12.115.11 ; ἐκ βίας by force, S.Ph.563 ; ἐκ δόλου Id.El.279 ; ἐκ παντὸς τρόπου ζητεῖν Pl.R.499a : esp. with neut. Adjs., ἐξ ἀγχιμόλοιο, = ἀγχίμολον, Il.24.352 ; ἐκ τοῦ ἐμφανέος Hdt.3.150; ἐκ τοῦ φανεροῦ, ἐκ τοῦ προφανοῦς, Th.4.106, 6.73 ; ἐκ προδήλου S.El.1429 ; ἐξ ἴσου, ἐκ τοῦ ἴσου, Id.Tr.485, Th.2.3 ; ἐξ ἀέλπτου Hdt.1.111, etc.: with fem. Adj., ἐκ τῆς ἰθέης Id.3.127 ; ἐκ νέης Id.5.116 ; ἐξ ὑστέρης Id.6.85 ; ἐκ τῆς ἀντίης Id.8.6 ; ἐκ καινῆς Th.3.92 ; ἐξ ἑκουσίας S.Tr.727 ; ἐκ ταχείας ib.395. 9 of Number or Measurement, with numerals, ἐκ τρίτων in the third place, E.Or.1178, Pl.Grg.500a, Smp.213b ; distributively, apiece, Ath.15.671b. b of Price, ἐξ ὀκτὼ ὀβολῶν SIG2587.206 ; ἐκ τριῶν δραχμῶν ib.283 ; συμφωνήσας ἐκ δηναρίου Ev.Matt.20.2. c of Weight, ἐπιπέμματα ἐξ ἡμιχοινικίου Inscr.Prien.362 (iv B.C.). d of Space, θινώδης ὢν ὁ τόπος ἐξ εἴκοσι σταδίων by the space of twenty stades, Str.8.3.19. B ἐκ is freq. separated from its CASE, Il.11.109, etc.—It takes an accent in anastrophe, 14.472, Od.17.518.—Ep. use it with Advbs. in -θεν, ἐξ οὐρανόθεν, ἐξ ἁλόθεν, ἐξ Αἰσύμηθεν, Il.17.548, 21.335, 8.304 ; ἐκ Διόθεν Hes.Op.765 ; ἐκ πρῴρηθεν Theoc.22.11.—It is combined with other Preps. to make the sense more definite, as διέκ, παρέκ, ὑπέκ. C IN COMPOS. the sense of removal prevails ; out, away, off. 2 to express completion, like our utterly, ἐκπέρθω, ἐξαλαπάζω, ἐκβαρβαρόω, ἐκδιδάσκω, ἐκδιψάω, ἐκδωριεύομαι, ἐξοπλίζω, ἐξομματόω, ἔκλευκος, ἔκπικρος. D As ADVERB, therefrom, Il.18.480.
German (Pape)
[Seite 748] vor Vocalen ἐξ, doch zuweilen auch vor Consonanten, bes. σ in Inscr., wo vor β, δ, λ u. μ auch ἐγ geschrieben ist. Praeposit. c. genit. Im Allgemeinen das Ausgehen aus Etwas heraus bezeichnend: – 1) vom Orte, aus, von Etwas her, – a) zunächst bei Verbis der Bewegung, den Ausgangspunkt bezeichnend; ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Il. 1, 269, u. so bei allen Folgenden; ἐξ οἴκων μολεῖν Soph. Phil. 60; ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς Plat. Prot. 321 c; ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον Xen. An. 3, 4, 25; ἐκ νηῶν, ἐκ πόντοιο, von den Schiffen aus, Il. 8, 213 Od. 19, 375; auch übertr., μεταστρέψαι ἦτορ ἐκ χόλου, vom Zorn abwenden, Il. 10, 107. Auch hier stehen die Menschen oft für das Land, ἐκ τῶν πολεμίων ἐλθεῖν Xen. Cyr. 6, 2, 9, vgl. An. 1, 7, 13; ἃ ἐκ τῶν Ταόχων ἔλαβον 4, 7, 17; ἐξ ἐμοῦ, aus meinem Hause, Ar. Par 1195; ἐκ τῶν γειτόνων, aus der Nachbarschaft, Lycurg. 21; Ar. Plut. 431. An σώζειν ἐκ τῆσδε γῆς, Soph. Phil. 524, schließt sich ἐκ πολλῶν ἔσωσας, El. 1348; ἐκ κακῶν πεφευγέναι, Ant. 833; παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ El. 975; κολώνης ἐξ ἄκρας νεόῤῥυτοι πηγαί 882; ἐκ φοινίας πληγῆς αἱμα Ai. 901; vgl. ἐξ ἀειρύτου χοὰς κρήνης ἔνεγκον O. C. 470; δύσνιπτον ἐκ δέλτου γραφήν Tr. 680; ἀμφίκλυστος ἐκ πόντου πέτρα Phil. 777, aus dem Meere hervorragend; ἐξ ἀγορᾶς ὠνεῖσθαι Plat. com. Poll. 6, 103; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν, aus goldenen Schalen, Xen. Cyr. 5, 3, 3; ἐξ ὕπνου ἐγείρειν Il. 5, 413. – b) Eine eigenthümliche Kürze liegt in Ausdrücken wie ὁ ἐκ Βυζαντίου ἁρμοστὴς μέλλει ἥξειν Xen. An. 6, 2, 17, wie auch wir »der Harmost aus Byzanz wird kommen« sagen; ἁρπάζειν τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν, das, was im Hause ist, aus demselben rauben, plündern, Cyr. 7, 2, 5; τοὺς ἐκ τῶν πόλεων λαβεῖν An. 1, 2, 3; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔθεον u. ä.; einfacher ist τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα 5, 3, 9; ἅπαντα τἀκ τῆς οἰκίας ἀπώλεσεν Philem. Stob. fl. 105, 50; οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' αὐτοῦ, die Räuber auf den Inseln wurden von diesem verjagt, Thuc. 1, 8, vgl. 1, 105. 2, 5. 13. – Mit δέχου δὲ χειρὸς ἐξ ἐμῆς βέλη Soph. Phil. 1271 u. μεθιέναι O. C. 910 ist zu vgl. οἱ ἐκ χειρὸς βάλλοντες, das sind ἀκοντισταί, Xen. An. 3, 3, 15; ἐκ χειρὸς χρῆσθαι Cyr. 1, 2, 9, u. oft μάχεσθαι u. ä. – c) Sehr häufig sind bes. bei den Geschichtschreibern die Bezeichnungen ἐκ δεξιᾶς, ἐξ ἀριστερᾶς u. ä., von der rechten Seite, die oft auch mit Verdis der Ruhe verbunden sind: ἐκ τοῦ ἔμπροσθεν στῆναι Xen. Cyr. 2, 2, 6; οἱ ἐξ ἐναντίας 7, 1, 20; ἐκ μὲν τοῦ ἐπὶ θάτερα Plat. Prot. 314 e; τόπος ἀπότομος ἐκ θαλάττης, von der Meeresseite, Crit. 118 a; ἐκ μὲν θαλάττης τὴν Εὕβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς, ἐκ δὲ μεσογαίας τὴν Βοιωτίαν Dem. 18, 301. Vgl. πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης, πολλὰ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται θνητοῖς Aesch. Pers. 694; τοὺς ἱππέας ἐκ πλαγίου τάττειν τῶν Ἀθηναίων, den Athenern in die Flanken stellen, Thuc. 7, 6; daher οἱ ἐκ τοῦ πλαγίου, die in der Flanke stehenden, Xen. Cyr. 7, 1, 20; – ἐξ ἀγχιμόλοιο ἰδεῖν, in der Nähe, Il. 24, 352; ἐκ πολλοῦ, πλείονος u. ä. φεύγειν, ἐκ τοσούτου διώκειν, von weitem, aus so weiter Entfernung, Thuc. 4, 129 Xen. An. 1, 10, 11 u. öfter; Hell. 4, 4, 10 An. 2, 21, 8; ἐκ τόξου ῥύματος καταλαβεῖν, von Bogenschußweite aus, An. 3, 3, 15; ἐξ ἀκοντίου βολῆς ᾕρουν Xen. Hell. 4, 5, 15; ἐξ ὄψεως μήκους Cyr. 4, 3, 16; ἐκ πολλοῦ προορᾶν 5, 4, 49; Sp., wie ἐξ εἴκοσι βημάτων, auf zwanzig Schritt, Plut. Demetr. 21. – d) die Bdtg außerhalb ist in ἐκ καπνοῦ κατέθηκα Od. 19, 7 nur scheinbar, u. eine Kürze des Ausdruckes, aus dem Rauch wegtragen u. niederlegen; οὕτω τοι καὶ ἐγὼν ἐκ πατρίδος, sc. φεύγω, Od. 15, 222; von Streitern, ἄστεος ἐκ σφετέρου, fern von, Il. 18, 210; vgl. Her. 2, 142; ἐκ μέσου καθῆσθαι, sich aus der Mitte wegsetzen, 3, 83, wie ἐκ μέσου γίγνεσθαι, Aesch. ep. 12, sich zurückziehen; bei Paus. 3, 14, 9 ist ἐκ τῆς πόλεως in ἐκτός von Sylburg geändert. – e) An kann es übersetzt werden in ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, er hing die Leier an den Pflock, nämlich so, daß sie von diesem herabhing, Od. 8, 67; ἀνάπτεσθαι ἔκ τινος, an Etwas anknüpfen, so daß das Band davon auszugehen scheint, 12, 51; ἐξ ἄντυγος ἡνία τείνας Il. 5, 322; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων 18, 598; τῆς δ' (ἀσπίδος) ἐξ ἀργύρεος τελαμὼν ἦν, an demselben, 11, 38; προσφυὲς ἔκ τινος, daran sitzend, Od. 19, 58. Man vgl. ἐκ τῶν ζωστήρων φορεῖν φιάλας Her. 4, 40, am Gürtel hangend, wie 9, 74; τὰ δρέπανα ἐκ τῶν ἀξόνων Xen. An. 1, 8, 10. So auch ἐκ χειρὸς λαμβάνεσθαι u. ä., ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν, an einem Stabe, Soph. O. C. 848; vgl. τοῖς τυφλοῖσι κέλευθος ἐκ προηγητοῦ πέλει, die Blinden wandern an der Hand des Führers, Ant. 989; – die Uebersetzung auf in Verbindungen wie ἕλκεν νευρὴν – αὐτόθεν ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἧκε δ' ὀϊστόν Od. 21, 420 ist nicht genau, es ist auch hier = von dem Sitze aus, dasitzend, wie auch bei Soph. Ant. 407 καθἠμεθ' ἄκρων ἐκ πάγων an das Hinabschauen vom Berge zu denken, wie Il. 14, 154 Ἥρη εἰσεῖδε –. στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο u. Thuc. 3, 22 ᾔσθοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων, die auf den Thürmen Befindlichen bemerkten es von da aus, vgl. b). – Das Ausgehen von Etwas ist auch ein Absondern, Trennen von, aus, ἐκ δεσμῶν λυθείς Aesch. Prom. 507. 874; so bes. ἐκ πάντων, aus Allen heraus, vor Allen, Il. 4, 96, wie ἐκ μὲν ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν 18, 432; τὰν ἐκ πασᾶν τιμᾷς ὑπερταταν πόλεων Soph. Ant. 1124; ἐκ δὲ τῶν μάλιστ' ἐγώ O. C. 746, wie ἐκ πάντων μάλιστα Thuc. 2, 49 u. sonst; fast die Stelle des genit. partitivus vertretend, ἐκ πολέων πίσυρες, vier aus, von vielen, Il. 15, 680; ὅν ποτ' ἐκ πολλῶν ἐγὼ μόνον προσεῦρον πιστόν Soph. El. 1343; vgl. O. C. 70 Ant. 652 Tr. 731; μοῦνος ἐξ ἁπάντων Her. 5, 87; οὗτοι ἐσώθησαν ἐκ τῶν ἀμφὶ τοὺς μυρίους Xen. An. 5, 3, 3; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι Thuc. 1, 120; ἐκ πάντων τιμᾶν, vor Allen ehren, Her. 1, 134. – 2) In mannichfaltigen Verbindungen bezeichnet es den Ursprung, wobei immer an einen stetigen Zusammenhang des Abgeleiteten u. des Ursprünglichen zu denken ist: – a) den leiblichen Ursprung, sowohl den Vater als die Mutter bezeichnend; bei Hom. gew. ἔκ τινος εἶναι u. γενέσθαι, vollständiger ἐξ ἐμοῦ γένος ἐσσί, du stammst von mir dem Geschlechte nach, Il. 5, 896; ὦ παῖ, πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέος Soph. Phil. 260; ἐκ κείνου γεγώς Ai. 467; ἐξ ἧς ἔφυ γυναικός O. R. 458; Ai. 1268; μητρὸς ἐξ ὀρεσκόου βλάστημα Aesch. Spt. 514; σέθεν γὰρ ἐξ αἵματος γεγόναμεν Spt. 118; Plat. αὐτοί τε ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Phaedr. 246 a; αὐτὴ θνητὴ ἐκ θνητῶν Legg. X, 889 d; ἐκ γενναίων γαμεῖν Eur. Andr. 1280. – b) vom Vaterlande, ξένος μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων Aesch. Ch. 663; ὁ ἐξ Αἰτωλίας, = Αἰτωλός, Soph. El. 694; οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας, die Perser, Isocr. 4, 82. Hieran reihen sich bes. bei Späteren Umschreibungen, οἱ ἐκ Μακεδονίας βασιλεῖς, die macedonischen Könige, Pol. 2, 40, 5; οἱ ἐκ τῆς συγκλήτου, die Senatoren 3, 97, 1; οἱ ἐκ τῆς πόλεως, die Bürger, 4, 71, 11. Geläufig war οἱ ἐξ Ἀρείου πάγου, Oratt. Man vgl. οἱ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης Aesch. 1, 54; οἱ ἐκ τοῦ περιπάτου, die Peripatetiker, Luc. Hermot. 11; u. was sich weiter davon entfernt, θάπτειν τοὺς ἐκ τῶν πολέμων, die in den Kriegen Gefallenen, Thuc. 2, 34 (vgl. ἀνελόμενος τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Plat. apol. 32 b); οἱ ἐκ τῶν ὑποδεεστέρων, die Dürftigeren, 2, 89; οἱ ἐκ διπλασίων κτημάτων Plat. Legg. V, 743 b. – c) seltener zeigt es den Stoff an; ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα Her. 1, 194; 3, 24; ἐκ πέτρας εἰργασμένος Aesch. Prom. 242; πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ Suppl. 931; τὸ ἄγκιστρον εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Plat. Rep. X, 616 c; στράτευμα ἐξ ἐραστῶν, aus Liebhabern bestehend, Xen. Conv. 8, 32. Man vgl. noch ἐκ ποταμοῦ νίζεσθαι Od. 6, 224;. ἐκ χρημάτων τριήρεις παρασκευάζεσθαι Plut. Them. 4; ἐκ τῶν ἰδίων (χρημάτων), aus eigenen Mitteln, Dem. 19, 229; ἐκ τῶν κοινῶν ταῖς ἰδίαις ἀπορίαις βοηθεῖν Isocr. 12, 140; ζῆν ἔκ τινος, Xen. Hell. 3, 2, 11; τρέφειν τινὰ ἐκ τῶν ἰδίων, Isocr. 15, 152; vgl. unten f. – d) vom geistigen Ursprunge, innerem Antriebe, ἐκ θυμοῦ φιλεῖν, aus Herzensgrunde, Il. 9, 486, wie Bion. 4, 2; ἐξ ἔριδος μάχεσθαι, in Folge des Streites, aus Haß, Il. 7, 111; Od. 4, 343; so Tragg., δακρυχέων ἐκ φρενός Aesch. Spt. 902; Ag. 532; ὁ ἐκ φρενὸς λόγος Ch. 105: ἐκ ποίου φρονήματος ἀτιμάζεις Suppl. 889; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι τὸν ἱκέτην Soph. O. C. 487; οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις El. 344, vgl. O. R. 528; ἐκ παντὸς τοῦ νοῦ Plat. Gorg. 510 b; ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος Xen. An. 7, 7, 43; ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσθαι Oec. 10, 4. – e) Ganz allgemein von der Veranlassung, von der Etwas ausgeht; μήνιος ἐξ ὀλοῆς, in Folge, wegen des Zorns, Od. 3, 135; ἐξ ἀρέων κεχολωμένος Il. 9, 566; ἀρθεὶς νεικέων ἐξ ἀμφιλόγων Soph. Ant. 111; ἐκ τέχνης κακῆς πράσσειν Phil. 88; vgl. Plat. Tim. 33 d; ἐξ ἀβουλίας πεσεῖν Soph. El. 390; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω Ant. 180; παλαιῶν Ἄρεος ἐκ μηνιμάτων Eur. Phoen. 914. Dah. ἐκ τίνος ἐπλήγης; weshalb. Xen. An. 5, 8, 4; vgl. ἐκ διαβολῆς, ἐξ ὑποψίας, 2, 5, 5; ἀγαθὸς ἐκ πολυμαθίας γενόμενος Plat. Legg. VII, 811 a, wie ἐκ τέχνης ποιητὴς ἐσόμενος Phaedr. 245 a; ἔπαινον εἴληφεν ἔκ τινος Legg. I, 625 a; ἐκ τοιᾶσδε προφάσεως Critia. 120 d; ἄχθεσθαι ἔκ τινος Rep. VIII, 549 d; ἐξ ὑποβολῆς Xen. Cyr. 3, 3, 37; ἀρέσκειν ἔκ τινος Conv. 4, 57; μισεῖν ἐκ τῶν ἐγκλημάτων Dem. 1, 7; ἐκ τῆς βουλῆς 24, 63; μηδεὶς ἐκ τριηραρχίας ὑπάρξει ἀτελής 20, 20; ἐλπίδας ἔχειν ἔκ τινος Thuc. 1, 84; ἐξ εὐεργεσιῶν εὐμενῶς διατεθείς Isocr. 4, 28. Vgl. noch τὰ ἐξ ἀδικίας κέρδη Plat. Rep. II, 366 a; οἱ ἐκ τοῦ ἀδίκου φιλοκερδοῦντες Xen. An. 1, 9, 16; Cyr. 8, 8, 18; ἐκ τοῦ δικαίου Hell. 6, 5, 16; κτᾶσθαι Lys. 19, 9. Aehnlich πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος, in Folge, d. i. nach den Wunden, s. unten Xen. Cyr. 5, 4, 10. Häufig so auch von Personen, ἐκ θεό φιν πολεμίζειν, auf Antrieb der Götter, Il. 17, 101; ἐξ ἀνδρῶν τλῆμεν, auf Anlaß der Männer, 5, 384; τιμὴ ἐκ Διός ἐστιν 2, 197; vgl. Hes. O. 30; ὄναρ ἐκ Διός, ein vom Zeus veranlaßter Traum, Il. 1, 63; ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς Aesch. Prom. 761; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως 504; ἄτιμοι ἐκ θεῶν Ag. 997; vgl. ὕμνος ἐξ Ἐρινύων Eum. 327; τὰ ἐκ προτέρων ἀμπλακήματα 894; ἐξ ἐμοῦ κτήσει χάριν Soph. Phil. 1356; ἐπαίνου ἔκ τινος τυχεῖν Ant. 665; Tr. 449; τὰ ἐκ θεῶν τρέμοντες O. C. 257, den Götterspruch; ἡ ἐκ σοῦ δυσμένεια, dein Uebelwollen, El. 619; ἀπιστία ἔκ τινος Xen. An. 7, 7, 30; ὁ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εἰς τοὺς βαρβάρους φόβος, von den Hellenen ausgehend, veranlaßt, 1, 2, 18; ψόφος ἔκ τινος Thuc. 3, 22; σωτηρία ἔκ τινος, durch Einen bewirkte Rettung, Plat. Rep. VIII, 494 a; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα Her. 2, 148; ἡ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εὔνοια Pol. 3, 6, 13; ἡ ἐκ τούτου πρᾶξις 9, 29, 7; ἡ ἐκ τῆς πονηρίας αἰσχύνη, ἡ ἐκ τοῦ δανείζεσθαι ἀμηχανία, Plut. vit. aer. al. 6. Daher steht ἐκ sogar bei passivis für ὑπό, Hom. ἐφίληθεν ἐκ Διός Il. 2, 669; τετίμηται ἐκ παίδων Od. 7, 70; Τρώεσσι δὲ κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός Il. 2, 69; ἐκ φίλων κρατηθείς Aesch. Spt. 322; ἐκ θεῶν δοθείς Eum. 470; ἐκ βασιλέως δεδομένος Her. 8, 114; Xen. An. 1, 1, 6; ἐκ θεῶν δωρηθέν Plat. Tim. 47 b. So bei tödten, umkommen, δαμεὶς ἐκ χερος Φοίβου Aesch. Ag. 1501; Soph. Phil. 335; θανεῖν Tr. 1123; ἀνδρὸς ἐκ τίνος διώλετο O. R. 225; ὀλοίμην ἐκ θεῶν Ch. 1000; vgl. ὡς ἔρις ἔκ τε θεῶν ἔκ τ' ἀνθρώπων ἀπόλοιτο Il. 18, 107; σφαγεὶς ἔκ τινος Eur. I. T. 552. Oft bei Her.; τὸ ποιηθὲν ἐκ Ψαμμητίχου 2, 151; 3, 14; λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου 7, 175. Seltener bei den Attikern; τὰἐξ ἐμοῦ πραχθέντα Antiph. II δ 1; ἐκ τῶν συνειδότων μεμηνῦσθαι Thuc. 1, 20; ἐκ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων ὠφελεῖσθε Lys. 16, 18; ἐξ ὑμῶν ἐλέγχονται Is. 6, 57; ἐξ ἁπάντων ἀμφισβητήσεται Plat. Theaet. 171 b; ὁ μῦθος ἐκ παλαιῶν ἰερέων εἴρηται Legg. IX, 872 e; ἐκ τῶν τυχόντων ἀνθρώπων συνοικισθεῖσα Lycurg. 62. Zu vergleichen sind aber ἐκ βασιλέως καθεστηκώς Xen. Cyr. 8, 6, 9, φεύγειν ἐξ Ἀρείου πάγου, durch den Areopag verbannt werden, Din. 1, 44. Bei Tragg. findet sich noch ἄρχεσθαι ἔκ τινος, Soph. Ant. 63; Eur. Hel. 1030; ἐχθαρεῖ ἐξ ἐμοῦ, Soph. Ant. 93; ταῦτ' ἐξ Ἀλεξάνδρου ἔργα, Phil. 404; γελᾶσθαι ἔκ τινος, Eur. Med. 797. Oft bei Aesch. u. A. δέχεσθαι, ἑλεῖν, λαβεῖν ἐκ χερῶν, s. d. verba (πλουτεῖν ἔκ τινος Dem. 21, 189), wie κλύειν, ἀκούειν ἔκ τινος u. ä. – f) in manchen Verbindungen steht es dem dat. od. adverbialen Bestimmungen gleich; ὑψόσε δ' ἄχνη σκί. δναται ἐξ ἀνέμοιο ἰωῆς Il. 11, 307; so ἐκ βίας = βίᾳ, Soph. Phil. 559 u. öfter; ἐξ ἀνάγκης od. ἐξ ἀναγκαίας τύχης, 73 El. 48; Plat. Phileb. 22 b; vgl. ἐξ ἀνάγκης ἐστί μοι ποιεῖν τι, Antiphan. bei Ath. VI, 224 c; vgl. Plat. Soph. 256 d; ἐκ τῶν δυναμένων Gorg. 525 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ ἔργων χαρίζεσθαι, mit Wort u. That, Phaedr. 931 c; ἐκ δόλου, listig, Soph. El. 271; σίδηρος ὀπτὸς ἐκ πυρός Ant. 471; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν Phil. 702; ὑπερχλιδῶντες ἐκ γλώσσης κακῆς Tr. 208; βέβηκε ἐξ ἀκινήτου ποδός 872; u. wo das Ausgehen deutlicher hervortritt, ὀδύρομαι ὡς ἐκ στομάτων O. R. 1218; ἐκ τοῦ ἐμφανοῦς, ἐκ τοῦ φανεροῦ, = φανερῶς, Her. 3, 150; Xen. Cyr. 1, 6, 41; Isocr. 4, 147 u. A.; ἐξ ἀπροσδοκήτου, ἀέλπτου, Her. 7, 204. 1, 111; ἐξ ἴσου, 7, 135, τιμᾶν, ἀκούειν ἀμφοτέροιν, auf gleiche Weise, Aesch. Suppl. 400 Dem. 29, 4 Aesch. 1, 28, wie ἐκ τῶν ὁμοίων, Ag. 1397; οὐκ ἐξ ἴσου ἐσμέν, wir stehen nicht gleich, Xen. An. 3, 4, 47; ἐξ ἑτοίμου ἀκοντίζειν Cyr. 8, 5, 12; ἐξ ἑτοιμοτάτου, 5, 3, 57; vgl. ἐκ τῆς ἰθείης, νέης, ὑστέρης, Her. 3, 127. 5, 116. 6, 85; ἐξ ἐπιβουλῆς Xen. An. 6, 2, 7. – 3) Hieran reiht sich die Bdtg gemäß, d. i. von Etwas ausgehend und durch Etwas veranlaßt; ἔκρινα ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ ὕπαρ γενέσθαι Aesch. Prom. 483; ἐκ τῶνδε, demgemäß; ἐξ ὧν σὺ λέγεις ἔοικε Plat. Prot. 313 c; ἀδύνατον ἐκ τῶν ὡμολογημένων, nach dem, 358 e; ἐξ ὧν ἀκούω κρίνω Xen. An. 1, 10, 28, wie ἐκ τῶν ἔργων Cyr. 2, 2, 21; ἐκ τῆς ὄψιος τοῦ ὀνεί. ρου Her. 2, 152; ἐξ ὧν ἐγὼ ἀκοῇ αἰσθάνομαι Thuc. 6, 17; ἐξ ὦν ᾔσθημαι Plat. Phaed. 61 c; ἐκ τῶν λόγων καὶ τῶν ἔργων χαρίζεσθαι 231 c, vgl. 243 d; ἐκ τῆς νικώσης πάντα ἔπραττον, nach Stimmenmehrheit, Xen. An. 5, 9, 18, wie ἐκ τῶν λεγομένων καὶ μαρτυρουμένων ψηφίζεσθαι Dem. 46, 4. Häufig bei Rednern αἱ ἐκ τῶν νόμων ζημίαι, τιμωρίαι, δίκη, ἐπιτίμια, die gesetzmäßigen, gesetzlichen, z. B. Dem. 58, 8. 18, 13. 19, 281; Lycurg. 4, 8; ἡ ἐκ τοῦ νόμου ἀρά Dem. 19, 70; vgl. τόδ' ἐκ νόμων σέβας Aesch. Eum. 92; ἐκ κελεύσματος Pers. 389; ἐκ τοῦ δικαίου Pol. 15, 22, 1; μηδέποτε ἐκ λόγου σκοπεῖσθαι, vernunftgemäß, Dem. 25, 42; ἐκ τῶν παρόντων, der gegenwärtigen Lage, den Umständen gemäß, Thuc. 3, 29; Xen. An. 3, 2, 3 u. Folgende, wie Plat. Alc. 38; ὡς δυνατὸν ἐκ τοῦ τοιούτου τρόπου, bei einem solchen Charakter, Xen. An. 2, 6, 8; vgl. Ar. Th. 99; anders ἐκ τρόπου τοιοῦδε, auf folgende Weise, Lys. 13, 7, wie μαστεύουσι ζῆν ἐκ παντὸς τρόπου Xen. An. 3, 1, 43; Thuc. 6, 92. 8, 66; – ἐξ ὀνόματος προσαγορεύειν, mit Namen, Plut. Crass. 3. – 4) Eine Zeitfolge, bes. ἐξ οὗ, ἐκ τοῦ, ἐκ τούτου, seitdem, Il. 1, 493. 8, 295; bei allen Folgenden sehr gewöhnlich; ἃ 'κ τῶνδε δράσω Soph. O. R. 235. Bestimmter ἐκ γενετῆς, von Geburt an, Il. 24, 535; ἐκ νεότητος ἐς γῆρας 14, 86; bei Attikern bes. ἐκ τῶν παίδων, auch ἐκ νέων εὐθύς, Plat. Legg. I, 642 h; ἐκ μικροῦ παιδαρίου αὐτὸν ἔθρεψε Dem. 53, 19; ἐκ πολλοῦ χρόνου Plat. Men. 234 e; ἐκ τριῶν ἐτέων προετοιμάζετο Her. 7, 22; ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον Soph. O. R. 1137; ἐξ ἕω, vom Morgen an, Ar. Eccl. 85; ἐκ τοῦ ἀρίστου Xen. An. 4, 6, 21, gleich nach dem Frühstück; ἐξ ὀλίγων ἡμερῶν, auch ἐξ ὀλίγου λέγειν, nach Vorbereitung weniger Tage sprechen, Lys. 2, 1; ἐξ ἀρχῆς, von Anfang an, zuerst, Hom. u. alle Folgdn; ἐκ παλαιοῦ u. ἐκ παλαιτάτου, schon längst, ἐκ τοῦ λοιποῦ χρόνου, Dem. 59, 46. Uebh. drückt es die unmittelbare Zeitfolge aus, ἐκ πολλῆς ἡσυχίας, nach langer Ruhe, Her. 1, 86; ἐκ τῶν πρόσθεν δακρύων γελᾶν Xen. Cyr. 1, 4, 28, gleich nach dem Weinen lachen; ἐπειδή μ' ἐκ τοῦ πόνου ὁ ὕπνος ἀνῆκεν Plat. Prot. 310 d; Phaedr. 251 a; vgl. ἔπειτα ἐκ τούτων τρίτον Phil. 27 b, nach diesem den dritten; womit sich wieder die Bdtg. in Folge verbindet in ἐκ τρωμάτων θνήσκειν Her. 2, 63; ἐξ ἧς μάχης ἐμοὶ τἀριστεῖα ἔδοσαν οἱ στρατηγοί, nach und in Folge welcher Schlacht, Plat. Conv. 220 d. Daran reiht sich – a) das Uebergehen aus einem Zustande in einen andern, κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος, nach dem Sturm, Aesch. Ag. 874; τυφλὸς γὰρ ἐκ δεδορκότος Soph. O. R. 454, blind aus einem sehenden, nachdem man sehend gewesen; λευκὴν ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα Ant. 1080; ἐκ τοιούτου θῆλυς εὕρημαι Tr. 1064; ἐκ σμικρῶν εἰς τυραννίδα ἀφικέσθαι Eur. Hel. 1030; ὑπὸ στέγαισί τε οἵαισι ναίω, βασιλικῶν ἐκ δωμάτων, nachdem ich km Palast gewohnt, El. 306; τὰ καινὰ ἐκ τῶν ἠθάδων ἡδίον' ἐστίν Cycl. 250: χρήσιμον ἐξ ἀχρήστου ποιεῖν Plat. Rep. VII, 530 c; λύκος ἐξ ἀνθρώπου γενέσθαι VIII, 566 a; ἐξ ἐλάττονος ὄντος πρότερον ἔπειτα μεῖζον γίγνεσθαι Phaed. 70 e; ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονώς Dem. 18, 131; Xen. An. 7, 7, 28 u. A., wo überall auch der Ausgangspunkt durch ἐκ bezeichnet ist. – b) das unmittelbare Aufeinanderfolgen, daher Ausdruck der Häufung; ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβάλλειν, von Tag zu Tag, Her. 9, 8; ξενίζουσ' ἡμέραν ἐξ ἡμέρας Henioch. Stob. fl. 43, 27; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ Il. 19, 290; πόλιν ἐκ πόλεως, Stadt vor Stadt, Plat. Soph. 224 b; χεὶρ ἐκ χειρός Aesch. Ag. 1109; ἀεί τιν' ἐκ φόβου φόβον τρέφω, eine Besorgniß nach der andern, Soph. Tr. 28; μόχθος ἐκ μόχθων Eur. I. T. 191; ἐλπίδες ἐξ ἐλπίδων Dem. 19, 18; ἄλλον ἐξ ἄλλου τύραννον μεταβάλλειν Plut. Timol. 1.
Greek (Liddell-Scott)
ἐκ: πρὸ συμφώνου καὶ πρὸ φωνήεντος ἐξ (ἴδε ἐξ), καὶ ἐγ πρὸ τῶν γραμμάτων βγδλμ: - Πρόθεσις μόνον μετὰ Γενικῆς συντασσομένη: (Λατ. e, ex): - Ριζικὴ σημασία αὐτῆς, «ἔξω ἀπό τι» ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν εἰς, ἀλλὰ συχνάκις καὶ ἁπλῶς, ἀπό. Ι. ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ, ἡ συχνοτάτη χρῆσις, ἀλλὰ ποικίλως τροποποιουμένη. 1) ἐπὶ κινήσεως ἔκ τινος (τόπου ἢ πράγματος), ἐκ Πύλου ἐλθὼν Ἰλ. Α. 269· ἐκ μάχης, δυσμενέων, ἐξ ὀχέων, ἕδρης, κτλ., Ὅμ.· ἐκ χειρῶν γέρας εἵλετο Ἰλ. Ι. 344, κτλ.· (ἀλλ’ ἐκ χειρὸς βάλλω ἢ παίω, πλήττω ἔχων τὸ δόρυ ἐν χειρί, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἀκοντίζω Ξεν. Ἀν. 3. 3, 15, Κύρ. 4. 3, 16· προσέτι, ἐκ χειρὸς μάχην ποιεῖσθαι αὐτόθι 6. 2, 16, πρβλ. 6. 3, 24, κτλ.)· ἐκ φιαλῶν πίνειν Ξεν. Κύρ. 5. 3, 3. 2) ἐκ θυμοῦ φίλεον, ἠγάπων αὑτὴν ἐξ ὅλης καρδίας, Ἰλ. Ι. 343· προσέτι, ἐκ τῆς ψυχῆς ἀσπάζεσθαι Ξεν. Οἰκ. 10, 4· ἐκ θυμοῦ κλάζειν Αἰσχύλ. Ἀγ. 48· δακρυχέειν ἐκ φρενὸς ὁ αὐτ. Θήβ. 919· ἐκ σαυτῆς λέγειν Σοφ. Ἠλ. 344· ἀκολούθως, ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι, δέχεσθαι μετὰ εὐμενοῦς καρδίας, ὁ αὐτ. Ο. Κ. 486· ἐξ ὀμμάτων ὀρθῶν τε κἀξ ὀρθῆς φρενὸς ὁ αὐτ. Ο. Τ. 528· ὀρθῶν ἐκ δίφρων ὁ αὐτ. Ἠλ. 742· ἐξ ἀκινήτου ποδὸς ὁ αὐτ. Τρ. 875· ἐξ ἑνὸς ποδὸς ὁ αὐτ. Φ. 91· τάδ’ οὐκ ἐπ’ ἄλλον βροτῶν ἐμᾱς ἁρμόσει ποτ’ ἐξ αἰτίας, οὔ ποτε ἐξ ὑπαιτίου ἀναίτιος φανοῦμαι, ὁ αὐτ. Ἀντ. 1318. 3) πρὸς δήλωσιν μεταβάσεως ἀπὸ μιᾶς καταστάσεως ἢ θέσεως, εἰς ἄλλην, πολλάκις μετ’ ἀντιθετικῆς ἐπαναλήψεως τῆς αὐτῆς λέξεως, δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ, ἓν κακὸν ἔρχεται ἐκ τοῦ ἑτέρου (ἤτοι μετὰ τὸ ἕτερον), Ἰλ. Τ. 290· ἐκ φόβου φόβον τρέφω Σοφ. Τρ. 28· πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν, ἀλλάττειν Πλάτ. Σοφ. 224B. Πολιτικ. 289E· λόγον ἐκ λόγου λέγειν Δημ. 329. 18· ἀπαλλάττειν ἐκ γόων Σοφ. Ἠλ. 291· ἐκ κακῶν πεφευγέναι ὁ αὐτ. Ἀντ. 437: - Ἐντεῦθεν ἡ ἐκ καταντᾷ νὰ σημαίνῃ σχεδὸν τὸ αὐτὸ τῇ ἀντί, ὡς τυφλὸς ἐκ δεδορκότος ὁ αὐτ. Ο. Τ. 454· λευκὴν... ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα ὁ αὐτ. Ἀντ. 1093· ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονὼς Δημ. 270· ἐν τέλει, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 7. 7, 28, κτλ. 4) πρὸς δήλωσιν χωρισμοῦ ἢ διακρίσεως ἀπὸ ἀριθμοῦ τινος ἢ ποσοῦ, ἐκ πολέων πίσυρες, τέσσαρες ἐκ πολλῶν, Ἰλ. Ο. 680· εἶναι ἐκ τῶν δυναμένων, εἶναι ἐκ τῶν πλουσίων, Πλάτ. Γοργ. 525E· ἐμοὶ ἐκ πασέων Ζεὺς ἄλγε’ ἔδωκεν, εἰς ἐμὲ ἐξ ὅλων (δηλ. ὑπὲρ πάντας), Ἰλ. Σ. 431, πρβλ. 432· ἐκ πάντων δὲ μάλιστα Δ. 96, Σοφ. Ἀντ. 1137, κτλ.· πρβλ. ἔξοχα. 5) ἐπὶ θέσεως, ὡς τὸ ἔξω, ἐκτός, πέραν, ἰδίως παρὰ τοῖς ἀρχαιοτέροις συγγραφ., ἐκ βελέων, ἔξω βελῶν, Ἰλ. Ξ. 130, κτλ.· ἐκ καπνοῦ, ἔξω τοῦ καπνοῦ, Ὀδ. Τ. 7· ἐκ πατρίδος, ἐξωρισμένος ἐκ τῆς πατρίδος, Ἰλ. Ο. 272· ἐκ τοῦ μέσου κατῆστο, ἐκάθισε χωριστά, Ἡρόδ. 3. 83· ἐξ ἠθέων, μακρὰν τῶν συνήθων μερῶν, ὁ αὐτ. 2. 142· ἐξ ὁδοῦ, ἔξω τῆς ὁδοῦ, Σοφ. Ο. Κ. 113· - κατὰ ταύτην τὴν περίπτωσὶν τινὲς τῶν γραμματικῶν τονίζουσι τὴν πρόθ., ὡς, ἄστεος ἔκ σφετέρου Ἰλ. Σ. 210· πρβλ. Ἑρμάννου Πονημάτια 2. 55. 6) μετὰ ῥημάτων στάσεως σημαντικῶν, ὅπου ὑπονοεῖται προηγουμένη κίνησις καὶ ὅπου ἠδύνατο νὰ τεθῇ ἡ ἐπὶ ἢ ἐν, οἷον, δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθος... πῦρ, ἔκαιεν ἐπὶ τῆς περικεφαλαίας καὶ ἔλαμπεν ἐξ αὐτῆς, Ἰλ. Ε. 4· ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο, ἐλούετο ἐν τῷ ποταμῷ (δηλ. δι’ ὕδατος ἐκ τοῦ ποταμοῦ), Ὀδ. Ζ. 224· - συχνάκις μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κρεμῶ ἢ δένω, στερεώνω, σειρὴν... ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες, κρεμάσαντες ἅλυσιν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, Ἰλ. Θ. 19· ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, ἐκρέμασε τὴν λύραν ἐκ τοῦ πασσάλου, Ὀδ. Θ. 67· ἐκ δ’ αὐτοῦ πείρατ’ ἀνήφθω, «ἀντὶ τοῦ, τὰ πείρατα τῶν σχοινίων ἐνδεδέσθαι ἢ τοῦ Ὀδυσσέως ἢ ἐκεῖ περὶ τὴν ἱστοπέδην» (Εὐστ.), Μ. 51, πρβλ. Σοφ. Αἴ. 1030, κτλ.· ἐπ’ ὕδωρ ἔπεμπον τὴν ἀδελφεὴν ἄγγος ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἔχουσαν καὶ ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσαν, ἐφέλκουσαν ἵππον διὰ τῶν ἡνιῶν ἐξηρτημένων ἐκ τοῦ βραχίονος, Ἡρόδ. 5. 12· -ἀκολούθως μετὰ ῥημάτων σημαινόντων ἔχω, κατέχω, ὁδηγῶ, ἐξ ἐκείνων ἔχειν τὰς ἐλπίδας, ἔχειν τὰς ἑαυτῶν ἐλπίδας ἐξηρτημένας ἐξ ἐκείνων, Θουκ. 1. 84· ἐκ χειρὸς ἄγειν, ὁδηγεῖν διὰ τῆς χειρός, Βίων 3. 2· ἐκ τῆς οὐρᾶς λαμβάνεσθαι Λουκ. Ὄνος 23· ἴδε τὰ ῥήματα δέω, πειραίνω, πέλω, πρίω III· -προσέτι τίθεται ἡ ἐκ ὅπου ὁ Ἕλλην ἐθεώρει τὸ μέρος ἐξ οὗ γίνεται ἡ κίνησις, ἐνῷ εἰς ἄλλας γλώσσας θεωρεῖται τὸ μέρος ἐν ᾧ τὸ πρᾶγμα εἶναι, οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι, οἱ ἐν ταῖς νήσοις κακοῦργοι, Θουκ. 1. 8, πρβλ. 2. 5, 13· τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας, τοὺς ἐν τῇ ναυμαχίᾳ, Πλάτ. Ἀπολ. 32B· τοὺς ἐκ τῶν σκηνῶν, τοὺς ἐν ταῖς σκηναῖς, Δημ. 284. 23· - προσέτι καὶ μετὰ ῥημάτων σημαινόντων κάθημαι ἢ ἵσταμαι, στᾶσ’ ἐξ Οὐλύμποιο, ἐκ τοῦ Ὀλύμπου ἔνθα ἵστατο, Ἰλ. Ξ. 154· ἐκ δίφροιο καθήμενος, ἐκ τοῦ δίφρου ἐφ’ οὗ ἐκάθητο, Ὀδ. Φ. 420· καθῆσθαι ἐκ πάγων, καθῆσθαι ἐπὶ πάγων καὶ ἐπιτηρεῖν ἐξ αὐτῶν, Σοφ. Ἀντ. 411, ἴδε σημ. Jebb· ἐκ βυθοῦ, ἐν τῷ βυθῷ, Θεόκρ. 22. 40. 7) νικᾶν ἔκ τινος, ἔρχεσθαι νικητὴς ἔκ τινος· καὶ τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου, καὶ τοὺς νικῶντας καὶ ἀπαλλάσσοντας ἑαυτοὺς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ θηρίου, Ἀποκάλ. Ἰωάν. ιε΄. 3. II. ΕΠΙ ΧΡΟΝΟΥ, ἐλλειπτ., μετ’ ἀναφ. καὶ δεικτ. ἀντωνυμ., ἐξ οὗ ἢ ἐξ οὗ τε χρόνου, Λατ. ex quo, since, Ἰλ. Α. 6, Ὀδ. Β. 27, καὶ Ἀττ.· καὶ ἐν ἀποδ., ἐκ τοῦ ἢ ἐκ τοῖο, ἐξ ἐκείνου τοῦ χρόνου, Ἰλ. Θ. 296, Α. 493· οὕτως, ἐκ τούτου παρ’ Ἀττ. (ἀλλ’ ἐκ τούτου, ἐκ τούτων ἢ ἐκ τῶνδε συχνότερον σημαίνουσι: μετὰ τοῦτο, μετὰ ταῦτα, Ξεν. Ἀπομν. 2. 9, 4, Σοφ. Ο. Τ. 235)· ἐξ ἐκείνου Θουκ. 2. 15· ἐκ πολλοῦ (ἐνν. χρόνου) ὁ αὐτ. 1. 68, κτλ.· ἐκ πλείονος χρόνου ὁ αὐτ. 8. 45· ἐκ πλείστου αὐτόθι 68· ἐξ ὀλίγου, ἐντὸς ὀλίγου χρόνου, ἐντὸς μικρᾶς προθεσμίας, ὁ αὐτ. 2. 11 (ἀλλ’ ὡσαύτως, ὀλίγον χρόνον μετὰ ταῦτα, Πλουτ. Καῖσ. 28)· ἐκ παλαιοῦ Ξεν. Ἀπομν. 3. 5, 8· ἐκ παλαιτάτου Θουκ. 1. 18. 2) ἐπὶ ἰδιαιτέρων χρονικῶν σημείων, ἐκ νεότητος... ἐς γῆρας Ἰλ. Ξ. 86· ἐκ γενετῆς Ω. 535· ἐκ νέου ἢ ἐκ παιδός, ἐκ παιδικῆς ἡλικίας, συχνὸν παρ’ Ἀττ.· ἐκ μικροῦ παιδαρίου Δημ. 1252, ἐν τέλει· ἐξ ἀρχῆς Αἰσχύλ. Εὐμ. 284, κτλ.· ἐξ αἰθέρος, μετὰ τὴν αἰθρίαν, Ἰλ. Π. 365, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 87· οὕτως (ὡς ἡ πρόθ. ἀπό ΙΙ), ὡς δὲ ἐκ τῆς θυσίας ἐγένετο, εὐθὺς δ’ ὅτε ἐτελείωσε τὴν θυσίαν, ὁ αὐτ. 1. 50· ἐκ τοῦ ἀρίστου, μετὰ τὸ ἄριστον, Ξεν. Ἀν. 4. 6, 21· ἐξ εἰρήνης πολεμεῖν Θουκ. 1. 120· ἐκ δακρύων γελᾶν Ξεν. Κύρ. 1. 4, 28, πρβλ. Valck. ἐν Ἡροδ. 3. 82· ἰδίως μετὰ μετοχ., πρὸς δήλωσιν χρονικοῦ σημείου, τὸ δὲ Ἑλληνικὸν ἔτι ἐν τῷ αὐτῷ μένον συνετάττετο ἐκ τῶν ἔτι προσιόντων, ἐκ τῶν ἔτι προσερχομένων, Ξεν. Ἀν. 1. 8, 14. 3) ὡσαύτως, ὅπου ἡμεῑς λέγομεν «ἐν καιρῷ...», «κατὰ...», ἐκ νυκτῶν δὲ ἄνεμοι χαλεποὶ... γίγνονται, «ἐν νυξὶ» (Σχόλ.), Ὀδ. Μ. 286· ἐκ νυκτὸς Ξεν. Κύρ. 1. 4, 2, κτλ.· ἐξ ἡμέρας Σοφ. Ἠλ. 780· ἐκ μέσω ἄματος Θεόκρ. 10. 5· ἐκ τοῦ λοιποῦ ἢ ἐκ τῶν λοιπῶν, ἐν τῷ μέλλοντι, κατὰ τὸ μέλλον, Ξεν. Συμπ. 4, 56, Πλάτ. Νόμ. 709E. ΙΙΙ. πρὸς δήλωσιν: 1) τῆς ὕλης, ἐξ ἧς ἐγένετο ἢ κατεσκευάσθη τι, ποιεῖσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα Ἡρόδ. 1. 194· πίνοντας ἐκ κριθῶν μέθυ, Αἰσχύλ. Ἱκ. 953· εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Πλάτ. Πολ. 616C· στράτευμα ἐξ ἐραστῶν Ξεν. Συμπ. 8, 32. 2) τοῦ γεννήτορος, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, φῡναι κτλ., Ἰλ. Ζ. 206, Υ. 106, κτλ.· ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἔσσι (ἔνθα τὸ γένος εἶναι αἰτ. ἀπόλ. ἢ προσδιορισμὸς τοῦ κατά τι) Ε. 896· σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης Τ. 111· ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως Σοφ. Φ. 260· Πίρωμις ἐκ Πιρώμιος Ἡρόδ. 2. 143· ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Πλάτ. Φαῖδρ. 246A· ὁ ἔκ τινος, ὁ υἱός τινος, Σοφ. Ἀντ. 466, κτλ.· - ὡσαύτως πρὸς δήλωσιν πατρίδος, ἐκ Σιδῶνος πολυχάλκου εὔχομαι εἶναι Ὀδ. Ο. 425, πρβλ. Θουκ. 1. 25, κλ.· οὕτως, οἱ ἐκ τοῦ Περιπάτου, οἱ Περιπατητικοί, Λουκ. Ἁλ. 43· ὁ ἐξ Ἀκαδημείας, ὁ Ἀκαδημιακός, Ἀθήν. 34A· ὡσαύτως ἐν τῇ Κ. Διαθ., ὁ ἐκ πίστεως, ὁ πιστεύων (Ἐπιστ. π. Ρωμ. γ΄, 26), οἱ ἐξ ἐριθείας, οἱ ἐριθευόμενοι, οἱ ῥᾳδιουργοῦντες (Ἐπιστ. π. Ρωμ. β΄, 8). 3) ἐπὶ τῆς ἀρχικῆς πηγῆς ἢ αἰτίας ἐξ ἧς ἀπορρέει ἢ γίνεταί τι, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν Ἰλ. Α. 63· τιμὴ δ’ ἐκ Διός ἐστι Β. 197· ἐξ ἡμέων γάρ φασι κάκ’ ἔμμεναι Ὀδ. Α. 33, κτλ.· γίγνεταί τι ἔκ τινος Ἡρόδ. 1. 1, κτλ.· θάνατος ἐκ μνηστήρων, θάνατος διὰ χειρὸς τῶν μνηστήρων, Ὀδ. Π. 447· τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα, τείχη οἰκοδομηθέντα ὑπ’ αὐτῶν, Ἡρόδ. 2. 148· - ἐντεῦθεν συχνάκις ἁπλῶς ἀντὶ ἀπροθέτου γενικῆς, ὕμνος ἐξ Ἐρινύων Αἰσχύλ. Εὐμ. 344· ἡ ἐξ ἐμοῦ δυσβουλία Σοφ. Ἀντ. 95· ὁ ἐξ ἐμοῦ πόθος ὁ αὐτ. Τρ. 631. 4) πρὸς δήλωσιν τοῦ ποιητικοῦ αἰτίου μετὰ παθ. ῥημάτων, ἔνθα συνηθεστέρα εἶναι ἡ πρόθ. ὑπό, ἐφίληθεν ἐκ Διός, δηλ. ὑπὸ Διός, Ἰλ. Β. 669· κήδε’ ἐφῆπται ἐκ Διός αὐτόθι 69· προδεδόσθαι ἐκ Πρηξάσπεος Ἡρόδ. 3. 62, καὶ συχνάκις παρ’ Ἴωσι πεζογράφοις, πρβλ. ἐν Valck. Ἡρόδ. 7. 175, Wessel. 2. 148· καὶ παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Σοφ. Ἠλ. 124, 264, 1412, Ἀντ. 93, ἐν Θουκ. 3. 69, κτλ.· - οὕτω καὶ μετ’ οὐδετ. ῥημάτων, ἐκ... πατρὸς κακὰ πείσομαι Ὀδ. Β. 134· τλῆναί τι ἔκ τινος Ἰλ. Ε. 384· θνήσκειν ἔκ τινος Σοφ. Ἠλ. 256, Ο. Τ. 854, κτλ. 5) ἐπὶ τῆς αἰτίας ἢ τοῦ μέσου οὗ ἕνεκα γίνεταί τι, ἐκ πατέρων φιλότητος, ἕνεκα τῆς φιλίας τῶν πατέρων ἡμῶν, Ὀδ. Ο. 197· μήνιος ἐξ ὀλοῆς Γ. 135· ἐξ ἔριδος Ἰλ. Η. 111· τελευτᾶν ἐκ τοῦ τρώματος Ἡρόδ. 3. 29· ἐκ τίνος λόγου; Εὐρ. Ἀνδρ. 548· οὕτως, ἐκ τίνος; ἐκ τοῦ; διατί; ὁ αὐτ. Ἑλ. 93, Ξεν. Ἀν. 5. 8, 4· ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, κάμετε εἰς ἑαυτοὺς φίλους ἐκ τοῦ (δηλ. διὰ τοῦ)..., Εὐαγγ. κ. Λουκ. ϛ΄, 9. 6) ἐκ..., δηλ. συμφώνως πρός, ἐκ τῶν λογίων, κατὰ τοὺς χρησμούς, Ἡρόδ. 1. 64· ἐκ νόμων Αἰσχύλ. Εὐμ. 92, Δημ. 709. 2· ἐκ κελεύσματος Αἰσχύλ. Πέρσ. 397· ἐκ τῶν ξυγκειμένων Θουκ. 5. 25· ἐκ τῶν παρόντων αὐτόθι 40, κτλ. 7) συχνάκις μετὰ γεν. ὡς περίφρασις ἀντὶ ἐπίρρ. (ὡς ἐν τῇ Λατ. ex consulto, ex composito, ex improviso, κτλ.), ἐκ βίας = βιαίως Σοφ. Φ. 563· ἐκ δόλου ὁ αὐτ. Ἠλ. 279· κυρίως μετὰ οὐδετ. ἐπιθέτου, ἐξ ἀγχιμόλοιο = ἀγχίμολον, ἐκ τοῦ σύνεγγυς, Ἰλ. Ω. 352· ἐκ τοῦ ἐμφανέος Ἡρόδ. 3. 150· ἐκ τοῦ φανεροῦ, ἐκ τοῦ προφανοῦς Θουκ. 4. 106., 6. 73· ἐκ προδήλου Σοφ. Ἠλ. 1429· ἐξ ἴσου ἢ ἐκ τοῦ ἴσου Σοφ. Τρ. 485, Θουκ. 2. 3· ἐξ ἀέλπτου Ἡρόδ. 1. 111, κτλ, κτλ.: - ὡσαύτως μετὰ θηλ. ἐπιθ., ἐκ τῆς ἰθείης ὁ αὐτ. 3. 127· ἐκ νέης ὁ αὐτ. 5. 116· ἐξ ὑστέρης ὁ αὐτ. 6. 85· ἐκ τῆς ἀντίης ὁ αὐτ. 8. 6· ἐκ καινῆς Θουκ. 3. 92· ἐξ ἑκουσίας Σοφ. Τρ. 727· ἐκ ταχείας αὐτόθι 395. 8) μετ’ ἀριθμ., ἐκ τρίτου, τρίτον, Εὐρ. Ὀρ. 1178· ἐκ τρίτων Πλάτ. Γοργ. 500Α, Συμπ. 213Β· διανεμητικῶς, ἐξ εἴκοσιν, ἀνὰ εἴκοσιν, Ἀθήν. 671Β. Β. Ἡ πρόθεσις ἐκ συχνάκις χωρίζεται ἀπὸ τῆς συντακτικῆς αὐτῆς πτώσεως, ἐκ δ’ ἔβαλ’ ἵππων Ἰλ. Α. 109. - Ἐμφατικὴ δὲ οὖσα τονίζεται, ἔξ ἀνέμοιο δυσαέος Ε. 865· ἢ ἂν εὑρίσκηται ἐν τέλει στίχου, οὐ μέν μοι κακὸς εἴδεται οὐδὲ κακῶν ἔξ Ξ. 472, ὅς τε θεῶν Ὁδ. Ρ. 518. - Οἱ Ἐπικοὶ μεταχειρίζονται αὐτὴν μετ’ ἐπιρρημάτων εἰς - θεν, ἅπερ εἶναι πράγματι ἀρχαῖαι γενικαί, ἐξ οὐρανόθεν, ἐξ ἁλόθεν, ἐξ Αἰσύμηθεν, κτλ. Ἰλ.· ἐκ Διόθεν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 763: - Συνδυάζεται δὲ καὶ μετ’ ἄλλων προθέσεων, ὅπως καταστήσῃ τὴν ἔννοιαν ἔτι μᾶλλον ὡρισμένην, ὡς π.χ. διέκ, παρέκ, ὑπέκ. Γ. Ἐν συνθέσει ἐπικρατεῖ ἡ ἔννοια τῆς μετακινήσεως ἢ μεταβάσεως, ἔξω ἀπό, μακράν· μάλιστα παρ’ Ὁμήρῳ κεῖται οὕτως ὡς ἁπλοῦν ἐπίρρημα. 2) ἐκφράζει τό: ἐντελῶς, παντελῶς, ὅλως, ὅλως διόλου, ἄρδην, ὡς, ἐκπέρθω, ἐξαλαπάζω, ἐκβαρβαρόω, ἐκδιψάω, ἐκδωριόω, ἐξευρίσκω, ἐξοπλίζω, ἐξομματόω, ἔκλευκος, ἔκπικρος.
French (Bailly abrégé)
dev. les voy. ἐξ;
adv. et prép. marquant l’idée de « sortir de »;
• Adv. (en poésie) hors, dehors ; avec un verbe : ἐκ δ’ εὐνὰς ἔβαλον … ἐκ δὲ καὶ αὐτοὶ βαῖνον…, ἐκ δ’ ἑκατόμβην βῆσαν IL ils lancèrent dehors (hors du navire) les pierres d’arrêt, puis eux-mêmes débarquèrent (litt. marchèrent dehors), puis firent également avancer dehors l’hécatombe ; ἐκ δ’ ἔσσυτο λαός IL et la foule (des guerriers) s’élança dehors (hors des portes de la ville) ; ἐκ δ’ ἔπληξέ μου τὰν θεμερῶπιν αἰδώ ESCHL et en me frappant, le son fit sortir de mon cœur la réserve au regard posé ; sans verbe : ἐκ δ’ ἀργύρεον τελαμῶνα IL (s.e. βάλλε du vers préc.), et en dehors un support (chaîne ou cordon en mailles) d’argent;
• Prép. avec le gén. en venant de, en partant de, hors de, de :
A. idée de lieu;
I. 1 joint à un verbe de mouv., avec un n. de lieu ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης IL parti de Pylos, loin de la terre des aïeux ; Ξέρξης ἐκ τῆς Ἑλλάδος ἀπεχώρει XÉN Xerxès revenait de la Grèce ; φυγεῖν ἐκ πολέμοιο IL s’enfuir du combat ; joint à un verbe supposant une idée de mouv. ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο OD il se lavait la peau en puisant de l’eau dans le fleuve ; ἐκ χρυσῶν φιαλῶν πίνειν XÉN boire avec des tasses d’or ; δαῖε οἱ ἐκ κόρυθος πῦρ IL (Pallas) fit briller de son casque une lueur étincelante ; pour marquer les sentiments qui partent du cœur ἐκ θυμοῦ φιλέων IL aimant du fond du cœur ; ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι ἱκέτην SOPH accueillir d’un cœur favorable un suppliant;
2 pour marquer l’éloignement ou la séparation ἐκ δεσμῶν λυθείς ESCHL dégagé de liens ; le changement μεταστρέψαι ἦτορ ἐκ χόλου IL dégager son âme de son courroux et changer de sentiments ; τυφλὸς ἐκ δεδορκότος SOPH de voyant qu’il était devenu aveugle ; la succession, l’alternance πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν PLAT aller de ville en ville ; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ IL un mal succède à un mal ; le choix ἐκ πόλεων πίσυρες IL quatre d’entre beaucoup ; ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι THC être l’objet, entre tous, des premiers honneurs;
3 une idée de point d’attache σειρὴν ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες IL ayant suspendu une chaîne au ciel ; μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων IL ils avaient des épées suspendues à des baudriers ; fig. pour marquer une idée de dépendance, de relation ἔκ τινος ἔχειν τὰς ἐλπίδας THC rattacher ses espérances à qqn ; pour marquer une idée de provenance, même sans mouv. οἱ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι THC les malfaiteurs des îles, càd les pillards, les pirates ; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς XÉN les marchands (du camp) ; d’où cert. loc. adv. : ἐκ δεξιᾶς, ἐκ ἀριστερᾶς, à droite, à gauche ; οἱ ἐξ εναντίας XÉN ceux d’en face ; ἐξ ἀγχιμόλου IL de près ; ἐκ τῆς ἰθείης HDT en droite ligne;
II. avec ou sans mouv., pour marquer l’éloignement, l’idée d’un point extrême;
1 du haut de : στᾶσ’ ἐξ Οὐλύμποιο IL du haut de l’Olympe où elle se tenait ; ἐκ δίφροιο καθήμενος OD du haut du char où il se tenait ; καθῆσθαι ἐκ πάγων SOPH se tenir sur les hauteurs et de là (contempler, etc.);
2 du bas de : ἐκ τοῦ πεδίου ἀνέβησαν ἐπὶ γήλοφον XÉN de la plaine ils montèrent sur une colline;
3 abs. à distance de, loin de, hors de : ἐκ βελέων IL hors de la portée des traits ; ἐκ πατρίδος OD loin de sa patrie ; ἐξ ὁδοῦ SOPH hors de la route;
B. idée de temps;
1 depuis : ἐκ πλείονος χρόνου THC depuis un plus long temps ; ou, sans χρόνου : ἐξ οὗ, ἐξ ὅτου, depuis que (lat. ex quo) ; ἐκ τοῦ IL, ἐκ τοῖο IL, ἐκ τοῦδε IL, ἐξ ἐκείνου THC depuis ce moment ; ἐκ πολλοῦ THC depuis longtemps ; ἐκ πλείστου THC depuis un très long temps ; ἐξ όλίγου THC depuis peu de temps ; ἐκ παλαιοῦ XÉN dès les temps anciens ; ἐκ παλαιτάτου THC depuis un temps très reculé ; ἐξ ἀρχῆς OD dès l’origine ; ἐκ γενετῆς IL dès la naissance ; ἐκ παιδός XÉN, ἐκ παίδων XÉN dès l’enfance;
2 à la suite de, après : ἐκ τούτου XÉN après cela ; ἐκ τούτων SOPH à la suite de ces événements ; ἐξ αἰθέρος δίης IL après un temps serein ; ἐκ τοῦ ἀρίστου XÉN après le déjeuner;
3 p. ext. durant, pendant (litt. à partir de et pendant le temps qui suit) : ἐκ νυκτός XÉN pendant la nuit (cf. fr. de nuit) ; ἐκ νυκτῶν OD durant les nuits ; ἐξ ἡμέρας SOPH pendant le jour, de jour;
C. idée d’origine, pour marquer :
I. propr. l’origine,càd;
1 la naissance, la race, la famille : ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, etc., être de la famille de qqn ; ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως SOPH ô enfant, né d’Achille ; ὁ ἔκ τινος, celui qui est né de qqn;
2 le lieu d’origine : ἐκ Σιδῶνος εὔχομαι εἶναι OD je me vante d’être originaire de Sidon ; οἱ ἐκ τοῦ περιπάτου LUC les philosophes péripatéticiens;
II. la cause, càd;
1 l’idée de la pers. qui est la cause ou l’auteur d’une action : ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν IL le songe vient de Zeus ; πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως ESCHL c’est Prométhée qui a doté les mortels de tous les arts ; ταῦτ’ ἐξ Ἀτρειδῶν ἔργα κἀξ’ Ὀδυσσέως SOPH voilà ce qu’ont fait les Atrides et Ulysse ; ἐφίληθεν ἐκ Διός IL ils furent aimés de Zeus ; σφαγεὶς ἔκ τινος EUR égorgé de la main de qqn ; ἔκ τινός τι πάσχειν OD souffrir qch du fait de qqn, souffrir de qqn un mauvais traitement ; θνῄσκειν ἔκ τινος SOPH mourir de la main de qqn;
2 avec un n. de chose, la cause propr. dite : μήνιος ἐξ ὀλοῆς OD par suite d’un funeste ressentiment ; ἐκ φόβου γλῶσσαν ἐγκλῄσας ἔχω SOPH la crainte fait que je tiens ma langue enfermée ; πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος ; XÉN comment se porte-t-il à la suite de sa blessure ? ἐκ τοῦ ; XÉN par suite de quoi ? d’où les loc. adv. ἐκ βίας = βιαίως SOPH de force ; ἐκ δόλου SOPH de ruse (agir), par ruse ; ἐξ ἀνάγκης SOPH de toute nécessité ; ἐκ τοῦ φανεροῦ THC de toute évidence;
III. l’instrument : ζῆν ἔκ τινος XÉN vivre de qch ; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν SOPH procurer de la nourriture à son estomac au moyen de ses flèches;
IV. la matière dont la chose est faite : ἐκ ξύλων ποιεῦντες τὰ πλοῖα HDT faisant leurs bateaux en bois;
D. En composition ἐκ marque une idée;
1 d’éloignement (ἐκβαίνω, ἐκβάλλω, etc.);
2 d’origine (ἐκγίγνομαι, ἐξευρίσκω, etc.);
3 de changement (ἔκλευκος, ἐκβαρδαρόω, etc.);
4 d’achèvement (ἐκπληρόω, ἐκπέρθω, etc.).
Étymologie: cf. lat. ex d’où e = ἐξ et anc. lat. ex = ἐκ.
English (Autenrieth)
before vowels ἐξ: out.—I. adv. (here belong the examples of ‘tmesis’ so-called), ἐκ δ' εὐνὰς ἔβαλον, Il. 1.436; ἐκ δ ἔσσυτο λᾶός, Il. 8.58; a gen. in the same clause may specify the relation of the adverb, thus forming a transition to the true prepositional use, ἐκ δ' ἄγαγε κλισίης (gen. of place whence) Βρῖσηίδα, Il. 1.346.—II. prep w. gen., out of, (forth) from; of distance or separation, ἐκ βελέων, ‘out of range,’ Il. 11.163 ; ἐκ καπνοῦ, ‘out of,’ ‘away from’ the smoke, Od. 16.288; often where motion is rather implied than expressed, as with verbs of beginning, attaching or hanging, ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος, ‘beginning with that,’ Od. 23.199 ; ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, Od. 8.67; τῆς δ' ἐξ ἀργύρεος τελαμων ἦν, ‘attached to it,’ Il. 11.38 ; ἐξ ἑτέρων ἕτερ' ἐστίν, ‘one set of buildings adjoining another,’ Od. 17.266; hence temporal, ἐκ τοῦδε, ἐξ οὗ, since; often causal, ἐξ ἆρέων μητρὸς κεχολωμένος, ‘in consequence of,’ Il. 9.566; sometimes nearly equiv. to ὑπό, i. e. source for agency, πάσχειν τι ἔκ τινος, ἐφίληθεν ἐκ Διός, Il. 2.669; phrases, ἐκ θῦμοῦ φιλεῖν, ἐξ ἔριδος μάχεσθαι, etc.—ἐκ is accented (‘anastrophe’) when it follows its case, καύματος ἔξ, Il. 5.865, Ξ , Od. 17.518.
English (Slater)
ἐκ, ἐξ (ἐξ before vowels: following its noun (O. 7.91), (O. 13.29), (P. 2.19), (O. 8.59) coni.: repeated (P. 4.161), (O. 9.68), Θρ. 3. 3 cod.; combined with
1 ἀπό (P. 4.174), cf. (O. 6.101), (N. 5.7) ; separated from its noun by a verb (P. 4.121) ) prep. c. gen.
1 from
a with verb of movement. βασιλεὺς δ' ἐπεὶ πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ ἐκ Πυθῶνος (O. 6.48) Λικύμνιον ἐλθόντ' ἐκ θαλάμων Μιδέας (O. 7.29) βλάστε μὲν ἐξ ἁλὸς ὑγρᾶς νᾶσος (O. 7.69) ἀφίκοντο δέ οἱ ξένοι ἔκ τ' Ἄργεος ἔκ τε Θηβᾶν (O. 9.68) στεφάνων ἐγκώμιον τεθμόν, τὸν ἄγει πεδίων ἐκ Πίσας (O. 13.29) ἐκ Λυκίας δὲ Γλαῦκον ἐλθόντα (O. 13.60) τᾶς ἐρεύγονται μὲν ἀπλάτου πυρὸς ἁγνόταται ἐκ μυχῶν παγαί (P. 1.22) “ἐξ ὠκεανοῦ φέρομεν ἐννάλιον δόρυ” (P. 4.26) “κατακλυσθεῖσαν ἐκ δούρατος” (sc. βώλακα) (P. 4.38) “βέλος ἐξ ἀνικάτου φαρέτρας ὀρνύμενον” (P. 4.91) ἐκ δὲ Μεσσάνας Ἀμυ- θάν (sc. ἦλθε) (P. 4.126) ἦλθον ἔκ τε Πύλου καὶ ἀπ' ἄκρας Ταινάρου (P. 4.174) ἦλθες ἐξ ἀγλαῶν ἀέθλων (P. 5.52) ἦλθέ τοι Νεμέας ἐξ ἐρατῶν ἀέθλων παῖς (N. 6.12) φιάλαισι ἅς ποθ' ἵπποι πέμψαν ἐκ τᾶς ἱερᾶς Σικυῶνος (N. 9.53) ἐκ δὲ Πελλάνας (sc. ἀπέβαν) (N. 10.44) ἢ ὅτε καρτερᾶς Ἄδραστον ἐξ ἀλαλᾶς ἄμπεμψας; (I. 7.10) ]ἄπεπλος ἐκ λεχέων νεοτόκων [ ]νόρουσε (Pae. 20.14) ]βαμεν ἐξ Ὀλύμπου (Pae. 22.6) προβάτων γὰρ ἐκ πάντων κελάρυξεν θηλᾶν γάλα fr. *104b. 1.* ποι]κίλω[ν ἐ]κ λεχέω[ν ἀπέ]διλ[ος (supp. Lobel )fr. 169. 36.
b esp. (release, free, take, separate) from. τίνα βάλλομεν ἐκ μαλθακᾶς αὖτε φρενὸς εὐκλέας ὀιστοὺς ἱέντες; (O. 2.90) παῖδα ἔλυσεν ἐξ ἀτιμίας (O. 4.20) ἀγαθαὶ δὲ πέλοντ' ἐν χειμερίᾳ νυκτὶ θοᾶς ἐκ ναὸς ἀπεσκίμφθαι δὔ ἄγκυραι (O. 6.101) ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι (P. 3.56) παῖδ' ἐκ νεκροῦ ἅρπασε (P. 3.43) ἐκ προτέρων μεταμειψάμενοι καμάτων (P. 3.96) “ἐκ πόντου σαώθη ἔκ τε ματρυιᾶς ἀθέων βελέων” (P. 4.161) —2. Κυράνας· τὰν ὁ χαιτάεις ἀνεμοσφαράγων ἐκ Παλίου κόλπων ποτὲ Λατοίδας ἅρπασ (P. 9.5) “ἐκ λεχέων κεῖραι μελιαδέα ποίαν;” (P. 9.37) τὸν δὴ ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε δυσπενθέος (P. 11.18) ἀλλ' ἐπεὶ ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο (P. 12.18) βίαια πάντ' ἐκ ποδὸς ἐρύσαις (N. 7.67) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν ἔβαλον (N. 11.30) (ἄρουρα) ἐξ ἀμετρήτας ἁλὸς ἐν κρυοέσσᾳ δέξατο συντυχίᾳ (I. 1.37) ἐκ λεχέων ἀνάγει φάμαν παλαιὰν εὐκλέων ἔργων (I. 4.22) ἐκ μεγάλων δὲ πενθέων λυθέντες (I. 8.6) ἐκ πυ[ρ ἁρπά]ξαισα[ (supp. Lobel) Θρ. 4. 2.
c (arising, coming) from, in various senses.
I from (persons). μῶμος ἐξ ἄλλων κρέμαται φθονεόντων τοῖς (O. 6.74) εἰ δ' ἐγὼ Μελησία ἐξ ἀγενείων κῦδος ἀνέδραμον ὕμνῳ (O. 8.54) τὸ δ' ἐκ Διὸς ἀνθρώποις σαφὲς οὐχ ἕπεται τέκμαρ i. e. as for what comes from Zeus (N. 11.43) τὸ γάρ ἐστι μόνον ἐκ θεῶν sc. the soul fr. 131b. 3. esp. born of, descended from τὸ μὲν γὰρ πατρόθεν ἐκ Διὸς εὔχονται (O. 7.23) ἀλλ' ὥτε παῖς ἐξ ἀλόχου πατρὶ ποθεινὸς (O. 10.86) σάφα δαεὶς ἅ τε οἱ πατέρων ὀρθαὶ φρένες ἐξ ἀγαθῶν ἔχρεον (O. 7.91) βασιλεύς, ἐξ ὠκεανοῦ γένος ἥρως δεύτερος (P. 9.14) πατρὸς δ' ἀμφοτέραις ἐξ ἑνὸς ἀριστομάχου γένος Ἡρακλέος βασιλεύει (P. 10.2) ἐκ δὲ Κρόνου καὶ Ζηνὸς ἥρωας αἰχματὰς φυτευθέντας καὶ ἀπὸ χρυσεᾶν Νηρηίδων Αἰακίδας ἐγέραιρεν (N. 5.7) ἐκ μιᾶς δὲ πνέομεν ματρὸς ἀμφότεροι (N. 6.1) συμβαλεῖν μὰν εὐμαρὲς ἦν τό τε Πεισάνδρου πάλαι αἶμ' ἀπὸ Σπάρτας καὶ παῤ Ἰσμηνοῦ ῥοᾶν κεκραμένον ἐκ Μελανίπποιο μάτρωος (N. 11.37) “λίσσομαι παῖδα θρασὺν ἐξ Ἐριβοίας ἀνδρὶ τῷδε τελέσαι” (I. 6.45) φιλόμαχον γένος ἐκ Περσέος fr. 164.
II from (things), (won) from, ἐρέω ταύταν χάριν, τὰν δ' ἔπειτ ἀνδρῶν μάχας ἐκ παγκρατίου (Schr.: μάχαν codd.) (O. 8.59) ἐξ ἱερῶν ἀέθλων μέλλοντα ποθεινοτάταν δόξαν φέρειν (O. 8.64) Ὀλυμπίᾳ στεφανωσάμενος καὶ δὶς ἐκ Πυθῶνος (O. 12.18) κέρδος δὲ φίλτατον, ἑκόντος εἴ τις ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) τέσσαρας ἐξ ἀέθλων νίκας ἐκόμιξαν (N. 2.19) ἐπεὶ στεφάνους ἓξ ὤπασεν Κάδμου στρατῷ ἐξ ἀέθλων (I. 1.11) ὁ γὰρ ἐξ οἴκου ποτὶ μῶμον ἔπαινος κίρναται *fr. 181*. (developing) from, out of, ἐξ ὀνείρου δαὐτίκα ἦν ὕπαρ (O. 13.66) πολλὰν δ' ὄρει πῦρ ἐξ ἑνὸς σπέρματος ἐνθορὸν ἀίστωσεν ὕλαν (P. 3.36) “φαμὶ γὰρ τᾶσδ' ἐξ ἁλιπλάκτου ποτὲ γᾶς Ἐπάφοιο κόραν ἀστέων ῥίζαν φυτεύσεσθαι” (P. 4.14) ἐκ δ' ἄῤ αὐτοῦ πομφόλυξαν δάκρυα γηραλέων γλεφάρων (P. 4.121) “μή τι νεώτερον ἐξ αὐτῶν ἀναστάῃ κακόν” (P. 4.155) εἰρεσία δ' ὑπεχώρησεν ταχειᾶν ἐκ παλαμᾶν ἄκορος (P. 4.202) ἀοιδοὶ ἄρχονται Διὸς ἐκ προοιμίου (N. 2.3) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10) ]ἐκ φρεν[ὸς (supp. Snell) Πα. 7A. 5. ἐξ ἀδάμαντος ἢ σιδάρου κεχάλκευται μέλαιναν καρδίαν fr. 123. 4. ἔντι [δὲ καὶ] θάλλοντος ἐκ κισσοῦ στεφάνων Διο[νύσου (sc. ἀοιδαί: supp. Wil., Schneidewin: ἐκ etiam ante Διο- habet cod.: del. Wil.) Θρ. 3. 3. = fr. 128 Schr. ψυχὰς ἐκ τᾶν βασιλῆες ἀγαυοὶ αὔξοντ fr. 133. 3.
III of place of origin ἀνδρὸς ἀμφὶ παλαίσμασιν φόρμιγγ' ἐλελίζων κλεινᾶς ἐξ Ὀπόεντος (O. 9.14) δέξαι στεφάνωμα τόδ' ἐκ Πυθῶνος εὐδόξῳ Μίδᾳ (P. 12.5) κατένευσέν τέ οἱ ὀρσινεφὴς ἐξ οὐρανοῦ Ζεὺς (N. 5.34)
IV of source of sounds, τῷ μὲν ὁ χρυσοκόμας εὐώδεος ἐξ ἀδύτου ναῶν πλόον εἶπε (O. 7.32) ὦρσεν (Ἀχιλλεὺς) πυρὶ καιόμενος ἐκ Δαναῶν γόον (P. 3.103) ἐκ νεφέων δέ οἱ ἀντάυσε βροντᾶς αἴσιον φθέγμα (P. 4.197) αὐτίκα δ' ἐκ μεγάρων Χίρωνα προσήνεπε φωνᾷ (P. 9.29) ὄφρα τὸν Εὐρυάλας ἐκ καρπαλιμᾶν γενύων χριμφθέντα σὺν ἔντεσι μιμήσαιτ' ἐρικλάγκταν γόον (P. 12.20) αἴνιγμα παρθένοἰ ἐξ ἀγριᾶν γνάθων fr. 177d.
d ἐξ ἀργυρέων κεράτων πινόντες fr. 166. 4.
2 of time.
a after, from (the time of) χώραν Δωριεῖ λαῷ ταμιευομέναν ἐξ Αἰακοῦ (O. 8.30) Λοκρὶς παρθένος πολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων διὰ τεὰν δύναμιν δρακεῖσ' ἀσφαλές (P. 2.19) ἀλλὰ νῦν μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.39) θεῷ δὲ δυνατὸν μελαίνας ἐκ νυκτὸς ἀμίαντον ὄρσαι φάος fr. 108b. 2. cf. (O. 13.66) esp. ἐξ ἀρχᾶς, from the beginning ἐθελήσω τοῖσιν ἐξ ἀρχᾶς ἀπὸ Τλαπολέμου ξυνὸν ἀγγέλλων διορθῶσαι λόγον (O. 7.20) ἀλλ' ἐν ἕκτᾳ πάντα λόγον θέμενος σπουδαῖον ἐξ ἀρχᾶς ἀνὴρ συγγενέσιν παρεκοινᾶθ (P. 4.132) ἢ γαῖαν κατακλύσαισα θήσεις ἀνδρῶν νέον ἐξ ἀρχᾶς γένος; (Pae. 9.20)
b ἐξ οὗ
a from the time when ἐξ οὗπερ ἔκτεινε Λᾷον μόριμος υἱὸς (O. 2.38)
II and ever since, and from then on ἐξ οὗ πολύκλειτον καθ' Ἕλλανας γένος Ἰαμιδᾶν (O. 6.71) ἐξ οὗ παραγορεῖτο μή ποτε σφετέρας ἄτερθε ταξιοῦσθαι δαμασιμβρότου αἰχμᾶς (O. 9.76)
3 of agency, in various senses.
a of persons
I by θέσφατον ἦν Πελίαν ἐξ ἀγαυῶν Αἰολιδᾶν θανέμεν (P. 4.72)
II of gods, by the will, gift, agency of ἐκ θεοῦ δ' ἀνὴρ σοφαῖς ἀνθεῖ πραπίδεσσιν ὁμοίως (O. 11.10) ἐκ θεῶν γὰρ μαχαναὶ πᾶσαι βροτέαις ἀρεταῖς (P. 1.41) μὴ φθονεραῖς ἐκ θεῶν μετατροπίαις ἐπικύρσαιεν (P. 10.20) Ζεῦ, μεγάλαι δ' ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ σέθεν (I. 3.5)
b of things.
I by Νεστόρειον γὰρ ἵππος ἅρμἐπέδα Πάριος ἐκ βελέων δαιχθείς (P. 6.33)
II as a result of; from, by reason of Νέστορα ἐξ ἐπέων κελαδεννῶν γινώσκομεν (P. 3.113) ὁ δὲ καλόν τι νέον λαχὼν ἁβρότατος ἔπι μεγάλας ἐξ ἐλπίδος πέταται ὑποπτέροις ἀνορέαις (P. 8.90) τᾷ Δαιδάλου δὲ μαχαίρᾳ φύτευέ οἱ θάνατον ἐκ λόχου Πελίαο παῖς (N. 4.60) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται σύν τε δίκᾳ, τελέθει πρὸς γῆρας αἰὼν ἡμέρα (N. 9.44)
4 from, of expressing distinction from a group “μόνος γὰρ ἐκ Δαναῶν στρατοῦ θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ” (P. 8.52) esp. beyond, above κεῖναι γὰρ ἐξ ἀλλᾶν ὁδὸν ἁγεμονεῦσαι ταύταν ἐπίστανται (O. 6.25) τῷ μὲν κῦδος ἐξ ἀμφικτιόνων ἔπορεν ἱπποδρομίας (P. 4.66) ἐκ δὲ περικτιόνων ἑκκαίδεκ' Ἀρισταγόραν ἀγλααὶ νῖκαι ἐστεφάνωσαν (N. 11.19)
5
a in tmesis. ἐκ δ' ἐγένοντο (v. ἑκγίνομαι) (P. 2.46) ἐκ δὲ τελευτάσει (v. ἐκτελευτάω) (P. 12.29) ἐκ δ' ἄῤ ἄτλατον δέος πλᾶξε (v. ἐκπλάσσω) (N. 1.49)
b divided from verb by verse end. ἐξ / ἄλλαξεν (v. ἐξαλλάσσω) (I. 3.18)
c fragg. ]πρὶν Στυγὸς ὅρκιον ἐξ εὔ[ (Pae. 6.155) ]ν ὕμνων σέλας ἐξ ἀκαμαν[το (Pae. 18.5)
Spanish (DGE)
• Alolema(s): ἐξ ante vocal, en inscr. át. ante σ, ξ, ζ, ρ, a veces ante λ; chipr., panf. tb. ante cons. IChS 217.11, 24 (Idalion V a.C.), IPamph.3.19 (IV a.C.); cret. ἐκς ICr.4.72.7.10, 25 (Gortina V a.C.); arg., cret., arcad.-chipr., délf., beoc., tes. ἐς IG 4.492 (Micenas VI a.C.), cret. ICr.App.28A.10 (Lito VI/V a.C.), ICr.4.51.12 (Gortina V a.C.), Schwyzer 656.49 (Tegea IV a.C.), Nym.Kafizin 218b (III a.C.), CID 1.3.1 (V/IV a.C.), Corinn.1(a).3.25, 28, IG 9(2).1228.17 (Falana III a.C.), IThess.1.15.13 (II a.C.), SEG 43.311B.62 (Tesalia II a.C.), SEG 30.541 (Epiro V a.C.), 30.567 (Macedonia IV a.C.); beoc. ἐσς Corinn.1(a).3.34
• Grafía: graf. inscr., pap. ἐγ por asim. ante cons. β, γ, δ, λ, μ, ν, ρ; inscr. át. ἐχ ante χ, φ, θ; locr. ἐ como resto de asim. ἐ(γ) γ- IG 92.718.8 (Calión V a.C.), ἐ(τ) τ- IG 92.717.1 (Calión V a.C.), ἐ(φ) φ- IPArk.28.6 (Figalia III a.C.)
• Morfología: [prep. de gen., de dat. en arcad.chipr., panf.; tb. c. formas c. -θεν y -φι postpuestos; puede ir separada de su rég., a veces postpuesta, gener. acent. en anástrofe]
A indic. ‘lugar desde’ o ‘punto de partida’
I c. verb. de mov. real, fig. o implícito de, desde
1 c. verb. de mov. real:
a) c. gen. de lugar no def. por n. propio: de ext. acuática ἐξ ἁλόθεν ... ὀρσοῦσα θύελλαν Il.21.335, ἐκ ποταμοῦ 'πανέρχομαι del río vuelvo Anacr.40, μόλ' ἀδίαντος ἐξ ἁλός B.17.122, φεύγει ... ἐκ θαλάσσας Lyr.Adesp.81, cf. A.R.4.1365
•de ext. terrestre ἦλθες ἐκ περάτων γᾶς Alc.350.1, ἐκ γαίης κατιὼν δεκάτῃ δ' ἐς Τάρταρον ἵκοι Hes.Th.725, τὸν δ' ἐς γᾶς βαλών Corinn.1(a).3.35, ἐλθόντ' ἐκ πάτρας δεῦρ' ἐπὶ συμμαχίαν IG 13.1178 (V a.C.)
•de lugar en alto ἐξ ὀχέων ... ἆλτο χαμᾶζε Il.3.29, νέφος ἔρχεται ... αἰθέρος ἐκ δίης Il.16.364, cf. Alc.338.1, Sapph.54, Lyr.Adesp.119.13, A.A.560, Hdt.1.72, κατέβη δὲ Μωυσῆς ἐκ τοῦ ὄρους LXX Ex.19.14, cf. Eu.Matt.17.9
•de la base o lugar bajo κιόντες ἐκ πάτου ἐς σκοπιήν yendo del camino trillado a una atalaya, Il.20.137, ἐκ νεάτου πυθμένος ἐς κορυφήν Sol.1.10, χθόνα ... ἐκ πυθμένων ... πνεῦμα κραδαίνοι A.Pr.1046, ἐκ ποδῶν δ' ἄνω ὑπέρχεται σπαραγμὸς εἰς ἄκρον κάρα A.Fr.169
•de habitación, construcciones ἐκ δ' ἄγαγε κλισίης Il.1.346, ἐλθόντ' ἐκ θαλάμων Pi.O.7.29, cf. Fr.52u.14, ἰόντ' ... ἐκ δόμων A.Pers.643, cf. S.OT 632, Hdt.1.80, Carm.Pop.2.7, οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἔφευγον And.Myst.36, ἐξελθὼν ἐκ τοῦ ἀβάτου IG 42.121.65, cf. 63 (Epidauro IV a.C.)
•de parte del cuerpo ἐκ κόλποιο τροφοῦ θόρε saltó (el niño) del regazo de la nodriza Panyas.8
•c. gen. de abstr. μάχης ἐκ νοστήσαντι a él que vuelve de la batalla, Il.17.207, φεύγειν ἐκ πολέμοιο Il.7.119, cf. Pi.I.7.10, Lyr.Alex.Adesp.SHell.992.3, ἦλθες ... ἐξ ἀγλαῶν ἀέθλων Pi.P.5.52, cf. N.6.12, ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι Pi.P.3.56, en locuciones frec. trad. como adv. κιχάνει δ' ἐξ ἀελπτίης φόβος inesperadamente le alcanza el miedo Archil.163.3, ἐξ ἀδοκήτω Sapph.16.32, cf. Gal.1.98, ἐπισπόμενοι ἐξ ἐναντίης atacando de frente Hdt.8.7, ἐκ ... τῆς ἰθέης στρατὸν ... πέμπειν enviar abiertamente un ejército Hdt.3.127, ἐκ ταχείας ... ᾄσσεις S.Tr.395;
b) c. gen. de lugar def. por n. propio ἐκ Πύλου ἐλθὼν τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Il.1.269, cf. Tyrt.4.9, ἄγοισ' ... Θήβας ἐξ ἱέρας Sapph.44.6, ἐπέπλων ... ἐς Εὔβοιαν ἐξ Αὐλίδος Hes.Op.651, cf. Mimn.11.2, Pi.O.9.68, ἵκετ' ἐκ Πυθῶνος Pi.O.6.48, ἐξ Ὠκεανοῦ φέρομεν ... ἐννάλιον δόρυ Pi.P.4.26, cf. B.Fr.4.50, Hdt.1.22, 24, 165, ἐξ Ἰλίου ... ναυστολῶ S.Ph.245, cf. Ar.Pax 274, E.Cyc.107, ἦλθον ἐξ Ἐφέσου X.An.2.2.6, ἐκ Παγᾶν ἀγαγὼν διὰ Βοιωτῶν ἐς Ἀθήνας IG 13.1353.5 (V a.C.), ἐκ Τυλί[σο Κνοσόνδ] ε ICr.1.8.4a.12 (Cnoso V a.C.), ἐ(γ) Ναυπάκτο IG 92(1).718.8 (Calión V a.C.), ἃ ἀπέστειλεν ... ἐγ Ῥόδου PRyl.554.5 (III a.C.), cf. UPZ 42.29 (II a.C.);
c) c. elipsis del gen. de lugar: c. gen. de pers. o dios de, de la casa de, de la morada de c. n. propio οὐ γὰρ ἔτ' αὖτις νίσομαι ἐξ Ἀΐδαο Il.23.76, cf. 3.428, 5.409, Od.11.625, ἄγετ' ἐκ Νή[ρ] ηος ἔλων ... πάρθενον ... ἐς δόμον Alc.42.7, cf. E.IA 770, ἐκ Πατροκλέους ἔρχομαι vengo de casa de Patrocles Ar.Pl.84
•c. gen. de pers. en plu. de, desde, del país, ciudad, nación de ἡγεῖτο ... ἐξ Ἐνετῶν Il.2.852, οἴκαδ' ἱκέσθαι ἐκ δυσμενέων ἀνδρῶν llegar a casa de regreso de los enemigos, Il.24.288, ἐξ Αἰθιόπων ἀνιών Od.5.282, εἰλήλουθεν ἐκ τῶν ἀνθρώπων ha vuelto de un pueblo de donde nadie pensó que volviera Od.3.319, γυναῖκες, ἃς ἐκ βαρβάρων ἐκόμισα E.Ba.56, cf. Hdt.2.50, ἐκ τῶν Περσέων e.d. de Persia Hdt.1.108, cf. 3.70, X.Cyr.6.2.9, adnom. ἢν δὲ συνέλθωσ' αἱ γυναῖκες ἐνθάδε, αἵ τ' ἐκ Βοιωτῶν αἵ τε Πελοποννησίων ἡμεῖς τε Ar.Lys.40.
2 c. verb. que indic. actividades sensoriales o intelectuales, para señalar la proc.:
a) c. verb. que denotan ‘visión’ o su falta: c. gen. de lugar ἐξ Ἴδης καθορῶν mirando desde el Ida, Il.11.337, cf. 6.257, Od.5.283, 9.407, εἰσεῖδε ... στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο Il.14.154, ἐκ γᾶς χρῆ προΐδην πλόον Alc.249.6, cf. Carm.Conu.8.1, Stesich.42
•c. or. nominal τηλεφανὴς ἐκ ποντόφιν ἀνδράσιν εἴη Od.24.83
•c. gen. de pers. o colect. ἐκ τῶν Θρηίκων ἠφανίσθη Hdt.4.95, (πόλις) ἠφανισμένη ἐξ ἀνθρώπων Hyp.Epit.17, ἐπιφοιτήσειν γὰρ κατασκόπους ἐξ Ἁρπάγου ἐποψομένους que vendrían espías a vigilar de parte de Harpago Hdt.1.112, (λάλλαι) ἰνδάλλοντο ἐκ βυθοῦ los guijarros se veían desde el fondo Theoc.22.40, adnom. ἁνὴρ ἄφαντος ἐξ Ἀχαιϊκοῦ στρατοῦ el hombre ha desaparecido del ejército de los aqueos A.A.624
•c. gen. de adj. subst., trad. como adv. τὸν δ' ἐξ ἀγχιμόλοιο ἰδών viéndole de cerca, Il.24.352, ἐκ τοῦ ἐμφανέος abiertamente Hdt.3.150, ἐκ τοῦ φανεροῦ con claridad Th.4.106, cf. 6.73, ἐκ προδήλου con claridad S.El.1429
•para designar la orientación desde donde se muestra algo φανέντες ... χερὸς ἐκ δορυπάλτου apareciendo por el lado de la mano que blande la lanza A.A.117, ἐξ ἀριστερᾶς τάχ' ἂν ἴδοις podrías ver por la izquierda S.Ph.20;
b) para indic. la procedencia de la voz y el sonido, frec. c. gen. de animados o asim.: μετέειπεν ... αὐτόθεν ἐξ ἕδρης Il.19.77, ἢν ... ὄσσαν ἀκούσῃς ἐκ Διός Od.1.283, ῥέει αὐδὴ ἐκ στομάτων Hes.Th.40, μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες ἄρη A.A.48, οὐδὲν ἐκ σαυτῆς λέγεις S.El.344, ἡ ... γραφὴ ἐκ προσώπου τοῦ θεοῦ λέγουσα diciendo la Escritura en palabras del propio Dios Ath.Al.Gent.34
•del canto γᾶρυν ἐκ στηθέων χέων B.5.15, cf. Lyr.Adesp.35.2
•frec. de la actividad oracular δῶκ' Εὐωνούμοι τριπόδων ἐσς ἱῶν [χρε] ισμὼς ἐνέπειν concedió a Evónimo el don de pronunciar oráculos desde sus trípodes Corinn.1(a).3.34, cf. Pi.O.7.32, Ar.Pl.9
•sonidos no humanos ἄχει δ' ἐκ πετάλων ... τέττιξ Alc.347.3, γνάθων ἐκ πολιᾶν φθεγγομένας Lyr.Adesp.47.2, ἀδύτων ... ἐκ μέσων ἐφθέγξατο E.Andr.1147;
c) desde un punto de vista interiorizado y fig.: ref. al sentimiento ἐκ θυμοῦ φίλεον le amaba de corazón, Il.9.343, cf. Bio Fr.9.2, PMich.757.12 (III/IV d.C.), δακρυχέων ἐκ φρενός A.Th.919, ἀσπάσασθαι ἐκ τῆς ψυχῆς X.Oec.10.4
•ref. al conocimiento Νέστορα ... ἐξ ἐπέων ... γινώσκομεν Pi.P.3.113, ἐξ ὀμμάτων δ' ὀρθῶν δὲ κἀξ ὀρθῆς φρενός con recta mirada y juicio S.OT 528, μάθ' ἐξ ἐμοῦ S.El.352, cf. Hdt.8.80, X.An.7.7.43, Eu.Matt.12.33, ἐκ βιβλίου τινός, ... ἀναγιγνώσκοντος Pl.Phd.97b, ἐκ τοῦ πλοίου διδάσκειν enseñar desde el barco, Eu.Luc.5.3, cf. Ep.Rom.6.17
•en uso pregnante ἐξ Αἰγύπτου μετεκάλεσα τὰ τέκνα αὐτοῦ llamé a los hijos (de Israel para que vinieran) de Egipto LXX Os.11.1, cf. Eu.Matt.2.15.
3 c. verb. que sign. ‘colgar’, ‘tender’, ‘sujetar’ σειρὴν ... ἐξ οὐρανόθεν κρεμάσαντες Il.8.19, (ἶριν) τανύσσῃ ... ἐξ οὐρανόθεν Il.17.548, ἐξ ἄκρης πόλιος Διὶ χεῖρας ἀνάσχειν tender las manos a Zeus desde la acrópolis, Il.6.257, μαχαίρας εἶχον ... ἐξ ἀργυρέων τελαμώνων Il.18.598, cf. 5.262, ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα Od.8.67, cf. 12.51, Κύπρις ἐκ λεπάδνων ... [κ] ατέδησεν ἵππους Anacr.60.7, ἐκ ναὸς ἀπεσκίμφθαι δύ' ἄγκυραι Pi.O.6.101, ἐκ τῶνδ' ... ἀπάγξασθαι θεῶν colgar(me) de (las imágenes de) estos dioses A.Supp.465, φιάλας ἐκ τῶν ζωστήρων φορέειν Hdt.4.10, cf. S.Ai.1030, ἐκ δ' ἐπικράνων κόμας ... καθεῖναι del capitel pendían cabellos E.IT 51
•fig. τοῦ δ' ἐκ Φαιήκων ἔχεται κάρτος de él depende la fuerza de los feacios, Od.6.197, cf. 11.346, Pi.O.6.74, γένεα ... ἐξ ὧν ... πάντες ἀρτεάται Πέρσαι tribus de las que dependen todos los persas Hdt.1.125.
4 c. subst. y esp. pron. en dependencia de verbo de ‘mov. hacia’ en una constr. elípt. que indica la procedencia οἱ ἐκ τῶν νήσων κακουργοί los malhechores de las islas Th.1.8, ἐκδιδράσκουσιν οἱ ἐκ τῶν Ὀρνεῶν Th.6.7, οἱ ἐκ τοῦ πεδίου ... ἔθεον πρὸς τοὺς παρατεταγμένους los soldados (que estaban en la llanura) corrían desde la llanura hacia los que estaban formados contra ellos X.An.4.6.25.
II c. verb. indic. contacto o su pérdida de
1 c. verb. indic. ‘tirar’, ‘lanzar’, esp. ref. a las manos o asim. ἐκ δέ μοι ἔγχος ἠΐχθη παλάμηφιν Il.3.367, μὴ βάλῃ φοίνικας ἐκ χειρῶν ἱμάντας Simon.12, προΐει ... ἐκ χειρῶν ὀϊστόν B.5.82, cf. 9.35, Tim.15.165, 236, A.Eu.779, 809, βέλος ἐκ ... φαρέτρας ὀρνύμενον Pi.P.4.91.
2 c. verb. o frases c. sign. de ‘dar’, ‘tomar’, verba accipiendi c. gen. de pers. o asim. ὥς κεν ... δώρων ἐκ Πριάμοιο λάχῃ Il.24.76, ἐκ χειρῶν γέρας εἵλετο Il.9.344, cf. B.11.36, δόμεν δὲ τὸ κλεῦϙος ἐς τō μόρο ὄπω κα λῆι ἐλέσθαι darle el mosto de la parte (del viñedo) de la que él quiera cogerlo, ICr.App.28A.15 (Lito VI/V a.C.), ἐκ τᾶς ὁδō λhαβο̄̀ν λίθον CEG 451 (Egina V a.C.), α[ἰ] κ' ἐκς ἀγορᾶς πριάμενος δōλον si habiendo adquirido un esclavo del mercado, ICr.4.72.7.10 (Gortina V a.C.), ὅταν ἐκ χερῶν θεοὶ θυσίαν δέχωνται cuando de tus manos los dioses reciban las ofrendas A.Th.700, ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν S.Ant.665, ἐκ ναοῦ ... λαβεῖν ἄγαλμα E.IT 111, cf. Ar.Au.111, ἐξ ἁπάντων ... τιμὰς ἔχειν recibir los honores de todos E.Ba.208
•trad. como adv. ἐξ εὐμενῶν στέρνων δέχεσθαι recibir benevolentemente S.OC 486
•reforzando el gen. ‘del miembro tocado’ ἐκ χειρὸς ἄγοισα Bio Fr.10.2, λαμβάνεταί με ἐκ τῆς οὐρᾶς me coge de la cola Luc.Asin.23, κάθου ἐκ δεξιῶν μου LXX Ps.109.1
•c. sign. gener. de ‘obtener’ ἐξ ἱερῶν ἀέθλων ... δόξαν φέρειν Pi.O.8.64, ταῦτα δὲ ἐξευρεῖν ἐκ τῶν ἄστρων ἔλεγον decían que esto lo obtenían de los astros Hdt.2.4, ἐκ τῶν πόνων τὰς ἀρετὰς κτᾶσθαι lograr éxitos de trabajos Th.1.123, αἰρεῖν ... ἐκ τοῦ κόσμου Eu.Io.17.15, τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου a los vencedores de la bestia e.d. a los que obtienen la victoria sobre la bestia, Apoc.15.2, βούλομαι ὠνήσασθαι ἐκ τῶν εἰς πρᾶσιν ὑπερκειμένων PAmh.97.5 (II d.C.).
3 c. verb. y frases ref. a la manutención: esp. sign. ‘beber’, c. gen. del recipiente ἐκ κεράμων μέθυ πίνετο Il.9.469, cf. Hippon.21, 22, Pi.Fr.166.4, X.Cyr.5.3.3, Eu.Matt.26.27
•de la manutención en gener., c. gen. indic. su proc. σῖτ' εἴη δημοσίων κτεάνων ἐκ πόλιος tenga alimentos a cargo de los fondos públicos de la ciudad Xenoph.2.9, βίον ἀνδράσιν ... ἐκ πεδίων ἔδοσαν concedieron a los hombres el que vivieran de los campos Pi.N.6.10, ἐκ οὗ (θυσιαστερίου) φαγεῖν Ep.Hebr.13.10, χορτασθῆναι ἐκ τῶν κερατίων Eu.Luc.15.16
•adnom. ἄριστον καρὶς ἐκ συκῆς φύλλου lo mejor es el camarón (comido) de una hoja de higuera Anan.5.2
•fig. ἐκ Σαπφῶς τόδ' ἀμελγόμενος μέλι de la poesía Lyr.Adesp.61.
4 c. verb. sign. ‘salir’, ‘brotar’, ‘verter’ esp. fluidos δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθος ... πῦρ Il.5.4, ἐκ πέτρης καταλείβεται (ὕδωρ) Hes.Th.786, cf. 792, βλάστε μὲν ἐξ ἁλὸς ... νᾶσος Pi.O.7.69, ἐκ χρυσηλάτων τευχέων χερὶ σπείρουσαν ... δρόσον E.Andr.166
•c. verb. sign. ‘crecer’ τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ... πεφύκει de la cabeza le había crecido una cuerna a una cabra montés Il.4.109, ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης un árbol surgió de la tierra, Od.6.167, cf. Hes.Th.828, Pi.P.1.22, 3.36, B.5.141, τὰ ἐκ τῆς γῆς φυόμενα Hp.VM 3, adnom. πλοκάμους ... ἐκ κραάτος ἀθανάτοιο Il.14.177
•fig. φύτευέ οἱ θάνατον ἐκ λόχου Πελίαο παῖς Pi.N.4.60
•c. verb. de sign. contrario a los anteriores, como ‘caer’, ‘arrancar’, ‘quitar’, ‘destruir’ ἐκ ῥιζέων ἐριποῦσα al desgajarse (un olmo) de sus raíces, Il.21.243, cf. LXX Ib.28.9, θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐ μὴ ἀπόληται Eu.Luc.21.18, ἀφήρπασεν ἐγ βροτῶν MAMA 3.556.3 (Córico, crist.), δύσνιπτος ἐκ δέλτου γραφή escritura difícil de borrar de la tablilla S.Tr.683
•fig. ἐκ θυμοῦ πεσέειν decaer de tu voluntad, e.d. perder tu favor, Il.23.595.
5 c. verb. sign. ‘apartamiento’ o ‘liberación’, c. gen. de abstr. de, en plu. de, de estar entre c. σῴζω: ἐκ θανάτοιο σαώσαι Od.4.753, cf. Pi.P.4.161, en dedicatorias en acción de gracias σωθεὶς ἐκ πολλῶν καὶ μεγάλων κινδύνων ID 2119.2, cf. 2433 (ambas heleníst.), (σωθείς) ἐκ Τρογοδυτῶν salvado de los trog(l)oditas, El Kanaïs 3, cf. 13.4, 18.2 (todas ptol.), σωθεὶς ἐκ πελ(άγ)ους El Kanaïs 42.3 (ptol.)
•c. λύω y asim.: χαλέπαν δὲ λῦσον ἐκ μερίμναν Sapph.1.25, cf. Pi.O.4.20, ἐκ δὲ τῶν[δ] ε μόχθων ... φύγας ῥύεσθε Alc.129.12, εὐρύσαο δ' ἐκ πόνων Alc.350.4, οὐ ... λύσις ἐκ πόνων γένοιτ' οὐδαμὰ τῶνδε Anacr.29, ἐκ τούτων ... ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο Pi.P.12.18
•gener. ἐκ κακῶν ἄνδρας ὀρθοῦσιν levantan a los hombres de estar entre males Archil.207.1, πολεμίων καμάτων ἐξ ἀμαχάνων διὰ τέαν δύναμιν δρακεῖσ' ἀσφαλές Pi.P.2.19, cf. A.Pr.872, παῦσον ἐκ κακῶν ἐμέ S.El.987, cf. Ant.437, μηδέ σ' ἐκ γόων ... ἀπαλλάξειαν S.El.291, ἐλευθεροῦντες ἐκ δρασμῶν πόδα E.HF 1010, τίς εἰς ἀναπαύλας ἐκ κακῶν καὶ πραγμάτων; ¿quién (llega) al reposo, de estar entre males y molestias? Ar.Ra.185, cf. LXX Si.51.2, 1Ep.Petr.1.18.
6 c. verb. c. sign. de ‘levantar(se)’, c. gen. de lugar ἐξ ἕδρας ἀνίστατε S.Ai.788, ἕρποντ' ἐξ εὐνῆς Ar.V.552
•de abstr. indic. una situación o estado del que se sale ἔγρετο δ' ἐξ ὕπνου Il.2.41, cf. S.Ph.277, Ep.Rom.2.21, ἐκ τῆς νούσου ἀνέστη Hdt.1.22, ἀνίσταντο ὥσπερ ἐκ φαρμακοποσίας X.An.4.8.21, cf. Arist.HA 537a18, Arr.Epict.2.20.15, ἀνανήφειν ἐκ τῆς διαβόλου παγίδος 2Ti.2.26, c. gen. plu. ἀνάστασις ἐκ νεκρῶν Eu.Luc.20.35, cf. Act.Ap.17.31.
III c. gen. separat. de, fuera de, lejos de
a) c. verb. de mov. Ἕκτορα δ' ἐκ βελέων ὕπαγε Il.11.163, χάζετο δ' ἐκ βελέων Il.16.122, ἐκ δ' ἀγγέων ἐλάσειας ἀράχνια Hes.Op.475, εἴκουσ' ἐκ χώρης se apartan del sitio, ceden el sitio Tyrt.8.42, παῖδ' ἐκ νεκροῦ ἅρπασε sacó al niño del cadáver Pi.P.3.43, ἐκ δὲ χρημάτων φεύγων exiliado lejos de sus bienes A.Ch.135, τὰς ἐξ ἐρατῶν ἐφόβησε<ν> ... μελάθρων las hizo huir de los amables palacios Hera a las hijas de Preto, B.11.43, cf. Ar.Nu.33, τὸν <Ϝ>οῖνον με̄̀ φάρεν ἐς τοῦ δρόμου no sacar vino fuera del estadio, CID 1.3.1 (V/IV a.C.), ἐκ τῆς θέρμης ἀπαλλάσσονται Hp.VM 17, ἐξ ἠθέων τὸν ἥλιον ἀνατεῖλαι (dicen) que el sol había salido fuera de sus lugares habituales Hdt.2.142, κόμιζε ... ἐξ ὀμμάτων γυναῖκα aparta a esa mujer lejos de mis ojos E.Alc.1064, ἔταμ' ἐκ κελεόντων Theoc.18.34, θέουσιν ἐκ τῶν ἄλλων ἵππων corren lejos de los otros caballos Arist.HA 572a15, τερεῖν αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ Eu.Io.17.15, cf. Eu.Matt.13.49;
b) c. verb. de situación ἐχώμεθα δηϊοτῆτος ἐκ βελέων Il.14.130, ἐκ καπνοῦ κατέθηκ' (τεύχεα) Od.19.7, δικάζεις ἐκ πόλεως φυγὴν ἐμοί A.A.1412, καθήμεθ' ἄκρων ἐκ πάγων ὑπήνεμοι S.Ant.411
•adnom. ἐγὼν ἐκ πατρίδος yo estoy fuera de mi patria, Od.15.272, μ' ἐξ ὁδοῦ πόδα κρύψον κατ' ἄλσος (conduciendo) mi paso fuera del camino escóndeme en un bosquecillo S.OC 113.
IV como refuerzo de un ‘partitivo’
1 oponiendo def. (frec. numeral) a indef. de, de entre: c. numerales y gen. pron. ἐκ πολέων πίσυρας συναείρεται ἵππους de muchos selecciona cuatro caballos, Il.15.680, μία δ' ἐ[κ πασᾶ] ν πρόκειται B.14.8, cf. Ar.Au.16, μοῦνος ἐκ ἁπάντων Hdt.5.87, ἐκ τούτων εἷς Hdt.2.46, ἕνα γενόμενον ἐκ πολλῶν Pl.R.443e, χιλιάδες ἐκ πάσης φυλῆς Apoc.7.4, πινάκια ... ἐξ αὐτῶν ὠτάρια ἔχοντα δ BGU 781.3.18 (I/II d.C., cf. BL 8.33), δύο ... ἐξ ὧν ... ἓν ἐξ αὐτῶν POxy.117.15 (II/III d.C.), redundante εἷς τῶν ἐκ τῶν φίλων σου LXX Id.15.2B
•adnom., inversamente ἐς πεντείκο[ντα] κρατερῶν ὁμήμων πέρ[οχο] ς προφάτας excelso profeta de entre cincuenta poderosos parientes Corinn.1(a).3.28, cf. LXX De.18.15
•no op. numeral οὐ γὰρ πεδέχῃς βρόδων τῶν ἐκ Πιερίας no participas de las rosas de Pieria e.d. no tienes el don de la poesía Sapph.55.2, c. gen. de pron. indef. ἐμοὶ ἐκ πασέων ... Ζεὺς ἄλγε' ἔδωκεν Il.18.431, cf. 432, κῦδος ἄροιο ἐκ πάντων δὲ μάλιστα Ἀλεξάνδρῳ Il.4.96, cf. Pi.Fr.104b.1, Choeril.22.25, IG 13.1330.13 (V a.C.), ἐκ πάντων σφεας προκρίνας Ἑλλήνων Hdt.1.70, κεῖναι γὰρ ἐξ ἀλλᾶν ὁδὸν ἁγεμονεῦσαι ταύταν ἐπίστανται Pi.O.6.25, P.8.52, cf. S.Ant.1137, Tr.734, E.Alc.264, τοῦτο ἐκ τῆς ἁπάσης φύσεως ἐνυπάρχει τοῖς ἐμψύχοις Arist.Pol.1254a31.
2 expr. la pertenencia a una clase, grupo o nación de, procedente de ἐκ Μουσέων καὶ ... Ἀπόλλωνος ἄνδρες ἀοιδοὶ ἔασιν Hes.Th.94, Pi.P.4.176, ἐκ τῶν δυναμένων εἶναι Pl.Grg.525e, οἱ ἐξ ὑμῶν los miembros de vuestro colegio sacerdotal PTeb.59.5, cf. COrd.Ptol.71.16 (ambos I a.C.), τῶν ἐκ τῆς σῆς οἰκίας PTeb.54.4 (I a.C.), ἐκ τῶν ἄνω εἰμί Eu.Io.8.23, ἐξ Ἑβραίων Ep.Phil.3.5, οἱ ἐκ πίστεως, οὗτοι υἱοί εἰσιν Ἀβραάμ Ep.Gal.3.7.
V indic. generación, esp. c. εἰμί o asim.
1 c. suj. animado y gen. ‘de origen’, tb. c. formas en -θεν y -φι de, hijo de, descendiente de
a) c. εἰμί y γίγνομαι: ἐκ τοῦ φημι γενέσθαι Il.6.206, φασί σε ... μητρὸς δ' ἐκ Θέτιδος (εἶναι) Il.20.207, ἐκ Χάεος δ' Ἔρεβός τε ... καὶ Νὺξ ἐγένοντο Hes.Th.123, cf. 336, ἐκ δὲ Τυφωέος ἔστ' ἀνέμων μένος Hes.Th.869, ἔσλων ἔοντες ἐκ τοκήων Alc.72.13, cf. Simon.18.2, A.A.1523, ἐκ κεφαλῆς ... γείνατ' Ἀθήνην Hes.Th.924, ἐκ δούλης ... γεγονότες καὶ Ἡρακλέος Hdt.1.7, (ἴοντι) υἰέες ἐκς ἀδελπιōν ICr.4.72.7.25 (Gortina V a.C.), οἴ κ' ἠβίοντι κἠς τō α[ὐτ]ō πατρὸς ἴοντι si son mayores de edad y nacidos del mismo padre, ICr.4.51.12 (Gortina V a.C.), (ἐρωτῇ) ἦ οὐκ ἔστι ἐξ αὐτοῦ τὸ παιδάριον SIG 1163, cf. 1160.3 (ambas Dodona IV/III a.C.), I.AI 1.191
•op. ἀπό, indic. descendencia inmediata τοὺς μὲν ἀπὸ θεῶν, τοὺς δ' ἐξ αὐτῶν τῶν θεῶν γεγονότας Isoc.12.81;
b) c. otros verb. y frases c. sign. de ‘engendrar’, ‘nacer’ τὸν ... ἐξ Αἰσύμηθεν ... τέκε μήτηρ Il.8.304, νύμφαι, ταὶς Δίος ἐξ αἰγιόχω φαῖσι τετυχμέναις Alc.343, ὡς λόγος ἐκ πατέρων ὄρωρε según el relato que viene de nuestros padres Alc.339, κυέουσαν ... ἐκ τοῦ προτέρου ἀνδρός Hdt.6.68, cf. Is.3.15, τίκτειν ἐκ συνδυασμοῦ engendrar por copulación Arist.HA 537b28, τεκνοποιεῖσθαι ἐξ ἄλλης γυναικός PEleph.1.9 (IV a.C.), cf. PTor.Choachiti 3.10 (II a.C.), PFay.28.9 (II d.C.), Ep.Rom.9.10, ἐν γαστρὶ ἔχειν ἐκ πνεύματος ἁγίου Eu.Matt.1.18, τὸ γεγεννημένον ἐκ τοῦ πνεύματος πνεῦμά ἐστιν Eu.Io.3.6, ὁ υἱὸς ἐκ θελήματος τοῦ πατρὸς ἐγενήθη Origenes Princ.4.4.1 (p.349.11);
c) c. or. nominal c. γένος o asim. ἐκ θεόφιν γένος ἦεν Il.23.347, ἐκ γὰρ ἐμεῦ γένος ἐσσί Il.5.896, οἳ σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης Il.19.111, γένος δ' ἦν ἐκ ποταμοῖο Il.5.544, ἐκ τῆς γὰρ γένος ἐστὶ γυναικῶν de ella procede la raza de las mujeres Hes.Th.590, cf. Op.145;
d) adnom. hijo, pariente, descendiente de οἵ γε μὲν ἐκ θεόφιν γενεή de los vientos, Hes.Th.871, Ἀτρέος ... πάις ἐκ π[ατρό] ς Ibyc.1(a).22, τὴν δ' ἐξ ἀλιτρῆς ... ἀλώπεκος Semon.8.7, cf. 12, 27, 50, 71, 83, πατρόθεν ἐκ Διὸς εὔχονται se glorían de descender de Zeus por parte de padre Pi.O.7.23, cf. 91, etc., τοῖς ἐς τᾶν Φαλανναιᾶν a los nacidos de mujeres de Falana (sc. casadas con extranjeros) IG 9(2).1228.17 (Falana III a.C.), οὐδεὶς θυγατέρα ἐθέλει ... ἄγεσθαι ἐξ αὐτῶν ninguno quiere casarse con la hija de uno de ellos Hdt.2.47, cf. 6.130, ὦ παῖ πατρὸς ἐξ Ἀχιλλέως S.Ph.260, κάκιστε κἀκ κακῶν E.Andr.590, cf. Pl.Phdr.246a, τὸν ἐξ ἐμῆς μητρός S.Ant.466, ἐκ τούτου δ' ἐγώ de ése (nací) yo Ar.Ach.50, ὑπάρχων θεὸς ἐκ θεοῦ καὶ θεᾶς OGI 90.10 (Roseta II a.C.), IKomm.Kult.A 3 (I a.C.), ἐγ μητρὸς Σοήριος nacido de Soeris, PThmouis 1.159.21 (II d.C.);
e) frente a la fórmula patron. sin prep., tal vez liberto de Πρατόνικος ἐξ Περφίλας, Νικοκλῆς ἐκ Τυνδάρους IG 5(1).209.22, 24 (Esparta I d.C.), cf. 212.46, 58 (Esparta I a.C.);
f) trad. de lat. ex ἐξ ἐπάρχων λεγιῶνος IGR 4.266 (Misia, imper.), ὁ ἐκ στρατηγῶν καὶ ὑπάτων el ex-general y ex-cónsul Ast.Am.Hom.4.9.2;
g) trad. de lat. ab ἐξ ἐπιστολῆς trad. de lat. ab epistulis, OGI 543.11 (Ancira II d.C.).
2 de, procedente de c. suj. en gener. de animados y gen. de lugar ἐκ Σιδῶνος ... εὔχομαι εἶναι Od.15.425, ἐξ Ἰθάκης γένος εἰμί Od.15.267, cf. A.Ch.674, ἐς πόλιος ἰκέτας ἔγεντο IG 4.492 (Micenas VI a.C.), ἐκ τῶν Ἀθηνῶν μ' ἡ τεκοῦσ' εἴη γυνή E.Io 671, cf. Th.1.25
•adnom. χὀ μὲν Ἀχαιός, ὁ δ' ἐξ Ἄργεος CEG 380.6 (Olimpia V a.C.), h]ɛ̄ρακλέος ἐς Θεσπίας SEG 30.541 (Epiro V a.C.), Ἀστιούνειος ... ἐς Λαρίσας SEG 30.567 (Macedonia IV a.C.), ἔγημα Μεγακλέους ... ἀδελφιδὴν ... ἐξ ἄστεως me casé con la sobrina de Megacles, (señorita) de ciudad Ar.Nu.47, οἱ ἐκ Πειραιέως Isoc.16.46, οἱ ἐκ τῆς Ἀσίας Isoc.4.82, οἱ ἐκ τῆς κώμης [β] ασιλικοὶ γεωργοί PTeb.26.15 (II a.C.), ἐκ Ναζαρέτ Eu.Io.1.46
•c. suj. no animados τυρὸς ἐξ Ἀχαιΐης Semon.21.2, cf. Hippon.123
•indic. situación o rel. más circunstancial y pregnante, adnom. οἱ ἐκ τῶν πεντηκοντέρων los (tripulantes) de las penteconteras Hdt.7.184, τοὺς οὐκ ἀνελομένους τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας (κρίνειν) juzgar a los que no recogieron a los (náufragos) de la batalla naval Pl.Ap.32b, εἰς ὅσον τά τ' ἐκ νεὼς στείλωσι ναῦται mientras los marineros preparan los aparejos de la nave S.Ph.1076, ἁρπασόμενοι τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν saqueando lo de las casas X.Cyr.7.2.5, cf. D.18.169, Eu.Matt.24.17, ἡ βουλὴ ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου el Areópago Aeschin.1.82, ἄλλοι τῶν ἐκ τοῦ Σαραπιείου καὶ ἕτεροι τῶν ἐκ τοῦ Ἀσκληπιείου UPZ 42.32 (II a.C.), οἱ ἐκ τοῦ Περιπάτου los peripatéticos Luc.Pisc.43, ὁ ἐξ Ἀκαδημίας el académico Ath.34b, ὁ πατὴρ [ὁ] ἐξ οὐρανοῦ Eu.Luc.11.13, οἱ ἐκ φιλοσοφίας los que proceden de la filosofía Arist.Pol.1341b28, οἱ ἐξ ἐριθείας los intrigantes, Ep.Rom.2.8.
3 c. gen. de animado y c. suj. de cosa o abstr. procedente o proveniente de, que emana de entendido casi como ‘pertenencia’ o como reforzamiento del gen. ‘de autor’:
a) c. εἰμί, γίγνομαι c. gen. de pers. y personif., esp. divinidad ὄναρ ἐκ Διὸς ἐστιν el sueño es (algo que proviene) de Zeus, Il.1.63, τιμὴ δ' ἐκ Διός ἐστι Il.2.197, cf. Corinn.23(a), ἐξ ἡμέων (θεῶν) γάρ φασι κάκ' ἔμμεναι Od.1.33, (δίκαι) αἵ τ' ἐκ Διός εἰσιν ἄρισται Hes.Op.36, τὸ γάρ ἐστι μόνον ἐκ θεῶν del alma, Pi.Fr.131b.3, πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης, πολλὰ δ' ἐκ χερσοῦ κακὰ γίγνεται θνητοῖς A.Pers.707;
b) c. otros verbos μεταβουλία δέ τις φανείη, Ζεῦ πάτερ, ἐκ σέο Simon.38.24, τὸ καλὸν πλέον ἢ κακὸν ἐκ σέθεν (Τύχης) ... λάμπει Lyr.Adesp.101.4, ἐκ Διὸς ... σαφὲς οὐχ ἕπεται τέκμαρ Pi.N.11.43, cf. I.3.5, ὕπνος μ' ἔχει τις ἐκ Σαβαζίου me domina el sueño procedente del (dios) Sabacio e.d., el vino, Ar.V.9
•adnom. ἤματα ἐκ Διόθεν los días (procedentes) de Zeus como introd. a Los días Hes.Op.765, ἐκ θεῶν γὰρ μαχαναὶ πᾶσαι βροτέαις ἀρεταῖς Pi.P.1.41, ὕμνος ἐξ Ἐρινύων A.Eu.331, 344, ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν déjame a mí y mi propia funesta decisión S.Ant.95, ἐκ θεοῦ νέμεσις Hdt.1.34, αἱ ... ἐκ τοῦ Ἀμάσιος ἐντολαί Hdt.3.16
•en fórmulas burocráticas ἡ ἐξοῦ (l. ἐκ σοῦ) δικαιοδοσία PLond.354.7 (I a.C.) en BL 1.256, ἵνα δυνήθω ἐκ τῆς σῆς βοηθείας κομίσασθαι τὸ ἴδιον PGen.6.15 (II d.C.).
4 c. suj. de abstr. y gen. de abstr. de, que se genera de, que procede de, a partir de c. verb. εἰμί, γίγνομαι: καὶ κὀὐδὲν ἐκ δένος γένοιτο y nada se genera de la nada Alc.320, ἀρχὴ δ' ἐξ ὀλίγου γίγνεται ὅς τε πυρός Sol.1.14, ἐκ νεφέλης πέλεται χίονος μένος Sol.8.1, cf. 2, ἐκ τῶν γὰρ στάσιες τε καὶ ἔμφυλοι φόνοι de ello nacen revueltas y guerras civiles Thgn.51, γίνονται ... αἱ στάσεις οὐ περὶ μικρῶν, ἀλλ' ἐκ μικρῶν Arist.Pol.1303b18, ἐκ ὀνείρου δ' αὐτίκα ἦν ὕπαρ del sueño de repente apareció un fantasma Pi.O.13.66, cf. A.Pr.485, Hdt.1.9, 11, αἱ γενέσεις ... ὧν ἡ γένεσις ἐκ φύσεώς ἐστιν Arist.Metaph.1032a16, διχῶς γὰρ γίγνεται τόδε ἐκ τοῦδε ... οἷον ἐξ Ἰσθμίων Ὀλύμπια ... ἢ ὡς ἐκ παιδὸς ἀνὴρ μεταβάλλοντος (cf. C I 2) Arist.Metaph.994a22
•adnom. τὸ ἐξ τούτων (ὕλης καὶ εἴδους) lo que se produce a partir de ambos (la materia o la forma) Arist.de An.412a9, τὸ μὲν ἄτεχνον, ... τὸ δ' ἐκ τῆς τέχνης Arist.Rh.1416b19, αἱ ἐκ τῶν κέντρων ἴσαι εἰσίν las (líneas que proceden) de los centros son iguales e.d., los radios de las circunferencias, Euc.3Def.1, κίνημα ἐξ αὑτοῦ movimiento espontáneo Plot.6.1.21.
VI indic. el término inic. de un lapso temp. (cf. E) de, desde
a) rel. c. el ciclo vital: ἐκ νεότητος ... ἐς γῆρας Il.14.86, εἰς ἄνδρας ἐκ μειρακίων τελευτᾶν Pl.Tht.173b, cf. Isoc.15.93, Aeschin.1.180, ἐκ γενετῆς Il.24.535, Hes.Th.271, Xenoph.7.3, cf. Hdt.3.33, ἐκ νέου Pl.Grg.510d, ἐκ παιδός Pl.R.374c, ἐκ μειρακίου Is.5.40, ἐκ μικροῦ παιδαρίου D.53.19, ἐκ νηπίου Arist.EN 1105a2, ἐκ κοιλίας μητρός LXX Ps.21.11, cf. Is.49.1, Eu.Matt.19.12, generacional χώρα ... ταμιευομένα ἐξ Αἰάκου región administrada desde (los tiempos de) Éaco Pi.O.8.30;
b) rel. c. el ciclo diurno ἐξ ἠοῦς Hes.Op.724, ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην ἀναβαλλόμενοι aplazando de un día para otro Hdt.9.8, ἀλύων ... ἐξ ἑωθινοῦ vagando desde el alba Ar.Th.2, c. μέχρι: ἐξ ἠοῦς ἀρξάμενοι μέχρι δείλης Hdt.7.167;
c) c. palabras indic. precedencia en una sucesión temp. ἐξ ἀρχᾶς desde el principio Pi.O.7.20, cf. A.Eu.284, Hdt.3.12, Hp.VM 20, ἐξ ἀρχῆς πάλιν ἀνανεάζειν Ar.Ra.591, adnom. τοῖς ἐξ ἀρχῆς ἐθισμοῖς según las costumbres de antiguo, PTeb.40.20 (II a.C.), c. palabras sign. ‘tiempo’ ἐκ πολλοῦ τευ χρόνου ποιεύμεναι Hdt.2.58, cf. 6.42, Isoc.12.149, ἐκ πλέονος χρόνου Th.8.45
•adnom. τ[ὸ] ἐξ αἰῶνος ... δίκαιον ITemple of Hibis 4.61 (I d.C.), cf. D.S.4.83, Ael.VH 6.13, LXX Si.1.4, Eu.Io.9.32;
d) c. demostr. o relat. ἐκ τοῖο δυωδεκάτη γένετ' ἠώς Il.1.493, ἐκ τοῦ Il.8.296, ἐξ ὅτευ ... Καμβύσης ἤλασε ἐπ' Αἴγυπτον Hdt.3.63, cf. Ar.Ach.17, Is.4.29, ἐκ τούτου X.An.5.8.15, ἐκ τῶνδε S.OT 235, ἐξ ἐκείνου Men.(?) en PKöln 203C.1.8, Eus.VC 1.8.1, ἐξ οὗ Il.1.6, Od.2.27, cf. A.Eu.25, CEG 177.1 (Janto V a.C.), ἐξ οὗπερ Pi.O.2.38, 6.71, Hdt.2.15, Ar.Lys.108, ἐξ ὅσου ὑπὸ Πέρσῃσί ἐστι Αἴγυπτος Hdt.2.98, ἐξ ἐκείνου Th.2.15;
e) en locución adverb. c. adj. temp. o de cantidad ἐκ παλαιοῦ Hdt.1.157, ἐκ παλαιτάτου Th.1.18, ἐκ πολλοῦ Th.1.68, ἐκ πλείστου Th.8.68, ἐξ ολίγου ... αἱ ἐπιχειρήσεις γίγνονται los ataques ocurren repentinamente Th.2.11, cf. 2.61, 4.108, frec. fem. αὖτις κατεδεδούλωντο ἐκ νέης fueron esclavizados de nuevo Hdt.5.116, cf. 1.60, ἐτείχισαν τὴν πόλιν ἐκ καινῆς Th.3.92
•c. adv. ἐκ πάλαι CPR 17A.9b.7 (IV d.C.).
B c. valores deriv. del separat.
I indic. agente y causa, c. verb. de acción
1 agente por, gracias a
a) c. gen. indic. agente humano o divino ὅς τε θεῶν ἒξ ἀείδῃ que (el aedo) cante por (inspiración de) los dioses, Od.17.518, ἐξ Ἁγησιχόρ[ας] δὲ νεάνιδες [ἰ] ρήνας ἐρατ[ᾶ] ς ἐπέβαν gracias a Hagesícora las doncellas marchan por (el camino de) la paz amable Alcm.1.91, ἐκ θεοῦ δ' ἀνὴρ σοφαῖς ἀνθεῖ πραπίδεσσιν Pi.O.11.10, ἐκ βασιλέος ἔχων τὸν νόμον teniendo la provincia por orden del rey (persa) Hdt.1.192
•esp. c. verb. y frases indic. sufrimiento, muerte por, a manos de, a causa de ἐκ ... τοῦ πατρὸς κακὰ πείσομαι por mor de mi padre sufriré males, Od.2.134, ὕβριος ἐκ μεγάλης ἄλγεα πολλὰ παθεῖν Sol.3.8, θέσφατον ἦν Πελίαν ἐξ ... Αἰολιδᾶν θανέμεν Pi.P.4.72, ἐκ Διὸς πάσχω sufro a causa de Zeus habla Ío, A.Pr.759, παιδὸς ἐξ ἐμοῦ θανεῖν morir a manos de mi hijo S.OT 854, τέθνηκ' Ὀρέστης ἐξ ἀναγκαίας τύχης Orestes ha muerto por un destino inexorable S.El.48, οὐκ ἐξ ἐμῶν σε φαρμάκων στυγεῖ πόσις no te odia tu esposo a causa de mis brebajes E.Andr.205, ἐκ τινὸς πονηροῦ δαίμονος PGrenf.2.76.3 (IV d.C.)
•adnom. θάνατος ... ἔκ γε μνηστήρων muerte a manos de los pretendientes, Od.16.447;
b) como agente de la v. pas. por ἐφίληθεν ἐκ Διός Il.2.669, κήδε' ἐφῆπται ἐκ Διός Il.2.70, ἐκ γὰρ δυσμενέων ... ἄστυ τρύχεται Sol.3.21, cf. 8.3, μηλίδες ἀρδόμεναι ῥοᾶν ἐκ ποταμῶν Ibyc.5.3, ἵππος ... ἐκ βελέων δαιχθείς Pi.P.6.33, στεφανωσάμενος καὶ δὶς ἐκ Πυθῶνος habiendo sido coronado dos veces por Pitón e.d., habiendo ganado dos veces en los juegos píticos, Pi.O.12.18, μαθοῦσα τὸ ποιηθὲν ἐκ τοῦ ἀνδρός Hdt.1.10, τὰ λεχθέντα ἐξ Ἀλεξάνδρου Hdt.7.175, προσδεδόσθαι ἐκ Πρηξάσπεος Hdt.3.62, τὰς ... ἐκ θεῶν τύχας δοθείσας S.Ph.1316, cf. Ant.93, El.124, Th.3.69, Pl.Ti.47b, Ly.204c, ἐξ ἁπάντων ... ἀμφισβητήσεται Pl.Tht.171b, ἐκ βασιλέως ἐδόθη X.HG 3.1.6, cf. Ach.Tat.5.27.2, (δῶρον) ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς Eu.Matt.15.5
•adnom. τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα las murallas (construidas) por los griegos Hdt.2.148.
2 a consecuencia, debido a, por indic. resultado o causa:
a) c. gen. de abstr. μηδ' ἔθελ' ἐξ ἔριδος σεῦ ἀμείνονι φωτὶ μάχεσθαι Il.7.111, (ξεῖνοι) εὐχόμεθ' εἶναι ἐκ πατέρων φιλότητος nos gloriamos de una relación de hospitalidad debida a la amistad entre nuestros padres, Od.15.197, κακὸν οἶτον ἐπέσπον μήνιος ἐξ ὀλοῆς Od.3.134, μή ... ἐξ ὀλιγηπελίης δαμάσῃ ... θυμόν no sea que debido a mi debilidad exhale el último suspiro, Od.5.468, νομίζοντες μᾶλλον ἂν αὐτοὺς ἐκ τῶν λόγων πρὸς τὸ ἡσυχάζειν τραπέσθαι pensando que gracias a sus argumentos los inclinarían a la paz Th.1.72, ὅσα ἐκ τῆς ἐπιτροπῆς ἀπεστέρησε cuanto perdió a consecuencia de la tutela Is.7.7, Διὶ Βροντῶντι ἐξ ἐπιταγῆς ἀνέστησε SEG 44.1046 (Dorileo II d.C.)
•interr. ἐκ τίνος λόγου A.Ch.515, cf. Supp.911, ἐκ τίνος λόγου νοσεῖ δόμος; ¿por qué razón ha enloquecido esta casa? E.Andr.548, λέξον ἐκ τίνος ἐπλήγης dí por qué fuiste golpeado X.An.5.8.4, πορεύσονται ἐκ δυνάμεως εἰς δύναμιν LXX Ps.83.8;
b) c. gen. de concr. por, debido a, a consecuencia, como resultado τελευτῆσαι ἐκ τοῦ τρώματος Hdt.3.29, ἀποθανεῖν ἐκ τῶν ὑδάτων Apoc.8.11, ἐκ τῆς ἡμῶν προεδρίας ... ἀπροσδέητον ἑτέρων γενέσθαι PTeb.23.8, cf. 24.39 (ambos II a.C.), τὰ ἐμὰ πάντα ἐκ τῆς ... ἀναβάσεως τοῦ ... Νίλου ἀπολωλέναι POxy.486.32 (II d.C.)
•esp. c. anafóricos ἐκ τούτου ἐλπίζω ταχὺ προκο<μί>σαι BGU 423.17 (II d.C.), ἐκ τούτου ὑγιὴς ἐξ[ῆλθ] ε a consecuencia de esto (la incubatio) se fue sano, IG 42.121.47, 122.18 (ambas Epidauro IV a.C.), ἐκ τούτου πολλοὶ ... ἀπῆλθον εἰς τὰ ὀπίσω Eu.Io.6.66, ἐκ τοῦ τοιούτου συμβαίνει ἐλαττοῦσθαι τὸ ἱερόν IPh.19.28 (II a.C.).
II c. gen. de materia, instrumento o medio
1 de, con esp. c. verb. de acción y efficiendi y gen. de materia ἐκ γαίης πλάσσε ... Ἀμφιγυήεις Hes.Op.70, ἐξ ἀδάμαντος ἢ σιδάρου κεχάλκευται μέλαιναν καρδίαν Pi.Fr.123.4, cf. A.Pr.242, οὐκ ἐκ ξύλων ποιεῦνται τὰ πλοῖα ἀλλ' ἐκ διφθερέων hacen sus naves no de madera sino de pieles Hdt.1.194, ἔφυν γὰρ οὐδὲν ἐκ τέχνης πράσσειν κακῆς S.Ph.88, ἀπετέλεσαν ... ἐκ δὲ τῶν κριθέων μᾶζαν Hp.VM 3, (μᾶζα) ἐξ ὀνίδων πεπλασμένη torta amasada con boñiga de burro Ar.Pax 4, ἐκ γῆς καὶ πυρὸς μίξαντες Pl.Prt.320d, τὸ ἐκ τῆς γῆς συγκαταμισγόμενον τῷ ὑγρῷ αἴτιον τῆς ἁλμυρότητος Arist.Mete.357b6, οἰκοδομεῖν τὰ τείχη ... ἐκ λίθων LXX 1Ma.10.11, ἐκ ῥίζης δάφνης ... γεγλυμ<μ>ένος PMag.13.659, πλέξαντες στέφανον ἐκ ἀκανθῶν Eu.Matt.27.29
•fig. ἐξαλείφειν ... ἐκ τῆς βιβλίου Apoc.3.5, cf. LXX Ex.32.32, Ps.68.29
•c. verb. ‘ser’ ὀβελοὺς δύο ... ἐξ ἑνὸς ἐόντας ... λίθου Hdt.2.111, τὸ ἄγκιστρον εἶναι ἐξ ἀδάμαντος Pl.R.616c
•adnom. ἐκ κριθῶν μέθυ A.Supp.953, λίθους ἐκ πυρὸς διαφανέας piedras al rojo por el fuego Hdt.4.73, ἐκ λευκῶ ἐλέφαντος αἰετοί águilas de blanco marfil Theoc.15.123, (εἰκών) ἐκ σκληροῦ λίθου SEG 24.1217.28 (Egipto I a.C.), ἕκαστος τόνος ἐκ πεντεκαίδεκα λίνων cada hebra (de la red para cazar, que esté hecha) de quince hilos X.Cyn.10.2, συνετάττετο ἐκ τῶν ἔτι προσιόντων X.An.1.8.14, ὡς ... στράτευμα ἂν γένοιτο ... ἐκ παιδικῶν τε καὶ ἐραστῶν X.Smp.8.32, κρέας ἐκ ... συός Hippon.134, cf. Euc.7 Def.2, τὸ ἐξ οὗ lo de que está constituido e.d. la materia Arist.Ph.186a19
•c. gen. de pers. τὰς αἰγίδας ... ἐκ τῶν Λιβυσσέων ἐποιήσαντο hicieron las égidas (de las estatuas de Atenea) según (el vestido) de las mujeres libias Hdt.4.189, ἔστι δ' ἡ πολιτεία παρ' ἐνίοις ... ἐκ τῶν ὁπλιτευόντων en algunos países la ciudadanía está compuesta de los que poseen armas pesadas Arist.Pol.1297b13
•fig. μηδένα τῶνδε φίλον ποιεῦ ... ἐκ θυμοῦ Thgn.62.
2 con, mediante, por c. gen. indic. instrumento o medio πατέρα τὸν ἀμὸν ἐκ δόλου κατέκτανεν mató a mi padre con engaño S.El.279, ἐκ βίας μ' ἄξοντες llevándome por la fuerza S.Ph.563, ἐὰμ με̄̀ 'κ προνοίας κτένει τίς τινα si uno mata a otro sin premeditación, IG 13.104.11 (V a.C.), ἐκ τόξων ... ἀνύσαι γαστρὶ φορβάν S.Ph.710, ἐκ τῶν ἰδίων τρέφειν ἐμαυτόν Isoc.15.152, ἐκ τοῦ βραχίονος ἵππον ἐπέλκουσαν conduciendo un caballo con el brazo Hdt.5.12, ἐκ χειρὸς τὴν μάχην ποιεῖσθαι luchar cuerpo a cuerpo X.Cyr.6.2.16, ἐξ ἑνὸς ποδός ... χειρώσεται con un solo pie dominará S.Ph.91, ζητεῖν ... ἐκ παντὸς τρόπου buscar por cualquier medio Pl.R.499a, cf. Is.2.1, τὰς ἠγορασμένας προφητείας ... ἐκ τῶν ἱερῶν προσόδων los cargos de profeta comprados por ingresos del templo, COrd.Ptol.53.80 (II a.C.), ἐκ τῶν τᾶς πόλεως δαπαναμάτων a expensas de la ciudad, ICr.1.5.5.3 (Arcades II a.C.), cf. IThess.l.c.
•ref. a la deducción fil. cien. a partir de, por medio de ἐκ δὲ τούτου καταφανὲς ἔσται Hp.VM 2, ἐκ τούτων φανερὸν ὅτι οὐκ ἔστιν ἀποδεῖξαι ἕκαστον ἁπλῶς, ἀλλ' ἢ ἐκ τῶν ἑκάστου ἀρχῶν Arist.APo.76a14, cf. 57b18, ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, ἐκ τῶν ὑποκειμένων Arist.Pol.1288b33, 1323a18, κἂν ἐκ λογισμοῦ καὶ λόγου τις προέλοιτο Arist.EN 1117a21, cf. Euc.6 Def.5
•adnom. ἐξ ἀκινήτου ποδός sin mover el pie S.Tr.875.
C c. uso ‘referencial’
I indic. equivalencia, substitución o cambio
1 de acuerdo con, según, por, a c. gen. de vaticinios, órdenes, decisiones πατρόθεν ἐκ γενεὴς ὀνομάζων llamándo(les) según su estirpe y por el nombre de su padre, Il.10.68, κἄσσονθη ... ἀγείρω τ' ἐς μαντοσούνω τρίποδος serán eternamente jóvenes según el trípode oracular Corinn.1(a).3.25, ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ ... γενέσθαι A.Pr.485, ἐξ αἰνιγμάτων ... ἀμηχανῶ estoy perplejo debido a los oráculos A.A.1112, καθήρας ἐκ τῶν λογίων purificando de acuerdo con los oráculos Hdt.1.64, ἔσχον τὴν ἀρχὴν ἐκ θεοπροπίου Hdt.1.7, ἔπαισαν ἅλμην ... ἐκ κελεύματος (los remeros) golpearon el mar a la orden del patrón, A.Pers.397, cf. Sophr.24, οὐ ποιοῦντες ἐκ τῶν ξυγκειμένων ἃ εἴρητο Th.5.25, cf. 5.40, ποιήσονται ἐξ αἱρέσεως αὐτῶν LXX 1Ma.8.30, ἔθαψαν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων ὡς ἐδύναντο κάλλιστα X.An.6.4.9, ἐκ τῶν ἔργων κρινόμενοι X.Cyr.2.2.21, ἐστὶν ἐκ γένους ἀρχὴ δεσποτικὴ κατὰ νόμον el poder despótico está basado por ley en la estirpe Arist.Pol.1285b24, ἡ πρᾶξις ἔστω καθάπερ ἐγ δίκης PEleph.1.12 (IV a.C.), ἐκ κρίσεως PPetr.3.26.9 (III a.C.), ἐκ τῆς ... ἐπιστολῆς ... ἐνθάδε κατήντησα debido a la carta me presenté aquí, POxy.486.28 (II d.C.)
•adnom. ἐκ κοινοῦ (banquete) en común, a escote Hes.Op.723, ἀνελὼν τὸν ἐκ τῶν νόμων χρόνον eliminando la fecha, (preceptiva) según las leyes D.24.28, τὰ ἐκ τῶν νόμων ἐπίτιμα las penas previstas por las leyes, IGENLouvre 4.12 (Ptolemaide III a.C.), ἐκ τῆς ἀξίας proporcionalmente a su valor, PTeb.60.85 (II a.C.), τοῖς ἐπιτηδεύμασιν ἐκ κυνικῆς ἀσκήσεως según los hábitos propios de la disciplina cínica I.AI 6.296.
2 indic. cambio o sustitución cualit. por un opuesto en vez de
a) c. γίγνομαι: λεῦκαί τ' ἐγένο] ντο τρίχες ἐκ μελαίναν Sapph.58.14, ἐξ ἐλαχίστου μέγιστον γίνεται Hdt.2.68, ὅταν μεταβάλλῃ ἐκ τοῦ θερμοῦ ἐς τὸ ψυχρόν Hp.VM 19, ὡς ἐκ παιδὸς ἀνὴρ (γίγνεται) μεταβάλλοντος como el hombre (viene) del niño que crece Arist.Metaph.994a24, λύκῳ ἐξ ἀνθρώπου γενέσθαι Pl.R.566a, ἐλεύθερος ἐκ δούλου καὶ πλούσιος ἐκ πτωχοῦ γεγονώς D.18.131;
b) c. otros verb. ἐξ ὀλίγων βριάει καὶ ἐκ πολλῶν μείονα θῆκεν Hes.Th.447, ἐκ μεσημβρίης ἔθεκε νύκτ' Archil.206.3, εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος Pi.I.7.38, λευκὴν ... ἐκ μελαίνης ἀμφιβάλλομαι τρίχα S.Ant.1093, χρήσιμον ... ἐξ ἀχρήστου ποιήσειν Pl.R.530c, cf. X.An.7.7.28
•desde el punto de vista etim. ἐκ τῶν «αἰγέων», «αἰγίδας» ... μετωνόμασαν Hdt.4.189
•adnom., alternando con ἀντί: τυφλὸς ἐκ δεδορκότος καὶ πτωχὸς ἀντὶ πλουσίου S.OT 454, cf. Palaeph.3.
3 frec. adnom., indic. equivalencia c. una medida equivalente a, por, de a
a) de longitud ἐκ δέκα ποδῶν ᾕιρει ... τοὺς ῥήτορας Eup.102.3, ἐξ εἴκοσι σταδίων βαρεῖαν ὀσμὴν παρέχει produce mal olor a lo largo de veinte estadios Str.8.3.19;
b) de capacidad, para áridos θύσοντι βοῦν καὶ πυρῶν ἐγ μεδίμνου, καὶ κριθᾶν ἐγ δύο μεδίμνων ofrendarán un buey, trigo por un medimno y cebada por dos medimnos, IG 12(3).436 (Tera IV a.C.), θύεται ... ἄρτο[ι δύ] οι ἐξ ἡμιέκτου SIG 1025.49, cf. 21 (Cos IV a.C.), (φέρειν) ἐπιπέμματα ἐξ ἡμιχοινικίου llevar tortas de medio quénice, IPr.362.16 (IV a.C.), θυέτω ... ἐλλύτας ἐκ πυρῶν χοινίκων πέντε que ofrezca tortas de cinco quénices de trigo, IMaff.31.5.36 (Tera III a.C.);
c) de precio por, por valor de, a c. verb. indic. la compra-venta πραθεισῶν ἐκ τριῶν δραχμῶν τὸν μέδιμνον IG 22.1672.283, cf. 206 (IV a.C.), στεφανῶσαι Μαύσσωλλον μὲν ἐκ δαρεικῶν πεντήκοντα que se imponga a Mausolo una corona de cincuenta dáricos, IEryth.8.15 (IV a.C.), τιμὴν πυρῶν (ἀρταβῶν) ο ἐκ β (ὀβόλου) τῇ (ἀρτάβῃ) el precio de 70 artabas de trigo a dos dracmas y un óbolo por artaba, PHib.99.14, cf. PFay.131.5 (ambos III d.C.), τὸν οἶνον ἠγόρασας ἐκ (δραχμῶν) ἕξ POxy.745.2 (I d.C.), συμφωνήσας ... ἐκ δηναρίου Eu.Matt.20.2;
d) valor distrib. gener. a razón de, a συνδιαιρούμενοι τοὺς πάντας ἐξ εἴκοσιν ἔχουσι repartiendóselas todas (las coronas) tocan a veinte Ath.671b, ἐκ δραχμῶν ς' ἀναμείξας PHolm.1, ὑμεῖς δὲ ἔστε ... μέλη ἐκ μέρους del cuerpo de Cristo, 1Ep.Cor.12.27, de herencias εἰ ... τοὺς ... παῖδας ἔκ τινος μοίρας γράψαιεν κληρονόμους ... ἐξ ανίσων ... μερῶν ... Iust.Nou.22.20.
II indic. sucesión, c. constr. ‘paronomástica’ tras δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ Il.19.290, ἐξ ἑτέρων ἕτερ' (δώματα) ἐστίν hay edificio tras edificio en un palacio Od.17.266, προτείνει δὲ χεὶρ ἐκ χερός A.A.1110, cf. Ch.398, πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν Pl.Sph.224b, cf. Plt.289e, λόγον ἐκ λόγου λέγειν D.18.313, cf. Posidipp.Epigr.Fr.Pap.9.2, πόρους ἐκ πόρων ... ὑπισχνούμενοι Alciphr.1.8.3, μόχθος ἐκ μόχθων ᾄσσει E.IT 191, ἀεί τιν' ἐκ φόβου φόβον τρέφω siempre alimento un miedo tras otro miedo S.Tr.28, δαίμονός τινος αὐτοὺς ἐκ προδοσίας εἰς προδοσίαν ἐλαύνοντος Plu.Galb.14, cf. Ep.Rom.1.17
•adnom. ἕτερος ἐξ ἑτέρου σοφός B.Fr.5.1.
D indic. ‘lugar en donde’, c. cruce de la idea de proveniencia u orientación
1 en, a, por ἕλκεν νευρὴν ... αὐτόθεν ἐκ δίφροιο καθήμενος Od.21.420, τάξας ... ἐξ ἐμβολῆς τοῦ ποταμοῦ disponiendo (el ejército) a la entrada del río Hdt.1.191, πολιορκέοντες ἐκ γῆς καὶ θαλάσσης asediando por tierra y por mar Hdt.6.18, ἐξ ἐναντίας ... καθειστήκεσαν, ἐκ πλαγίου ... καὶ κατὰ νώτου se habían situado enfrente, a los flancos y por la retaguardia Th.4.33, cf. X.Cyr.7.1.20, κατὰ πρύμναν ἀείραντες μέγα κῦμα ἠὲ καὶ ἐκ πρῴρηθεν Theoc.22.11, ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ el centurión que estaba frente a él, Eu.Marc.15.39, ἐκ τῆς ἑτέρας μερίδος παραγίνεται Synes.Ep.131 (p.226)
•geom. εὐθεῖα γραμμή ἐστιν, ἥτις ἐξ ἴσου τοῖς ἐφ' ἑαυτῆς σημείοις κεῖται línea recta es la que está en situación de igualdad respecto a sus puntos Euc.1 Def.3
•adnom. trad. como adv. σὴν ἐξ ἴσου κοινὴν χάριν S.Tr.485, ἐκ τῶν ἐναντίων τούτοις ref. a jóvenes y viejos, Arist.Rh.1389b14, τὸν ἐξ ἐναντίας ἀντίδικον al de la parte contraria Wilcken Chr.461.6 (III d.C.), οὐδὲ συστήσεται ἐξ ἐναντίας λόγος S.E.M.2.94
•subst. οἱ ἐξ ἐναντίας los oponentes S.E.M.9.66, πάντα ἐκ πλαγίου ἔχει τὰ βράγχια de peces, Arist.HA 505a2, 6, τῶν ἐξ ἴσου αὐτοῖς κειμένων μερέων de las partes que están al mismo nivel que ellos Archim.Fluit.1.7
•indic. situación a la derecha y a la izquierda ἐκ δεξιῆς χειρὸς τὸ Πάγγαιον ὄρος ἀπέργων Hdt.7.112, ἔστασαν ... ἐκ δεξιᾶς X.Cyr.8.3.10, ἵνα καθίσωσιν ... οἱ δύο υἱοί μου εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων Eu.Matt.20.21
•adnom. de marcas o señas de identidad οὐλὴ μετώπῳ ἐγ δε(ξιῶν) cicatriz en el lado derecho de la cara, PLugd.Bat.19.4.2.9, cf. 13 (II a.C.), BGU 975.11, 15 (I d.C.), φακὸς τραχήλῳ ἐξ ἀριστερῶν un lunar en el cuello en el lado izquierdo, CPR 18.9.189 (III a.C.)
•otras características εὐρύτερον δ' ἐκ τοῦ νώτου más ancho por el lomo Arist.HA 566b11, c. puntos cardinales ἐξ ἀνατολῆς τοῦ χωρίου PMag.36.239, ἐν τοῖς ἐκ λιβὸς μέρεσι en las partes (que miran) al oeste, PFlor.79.16 (I d.C.), ἐκ λιβὸς πρὸς τῷ νότῳ PLond.954.14 (III d.C.)
•c. ordinales en, como σωτηρίαν σοὶ τῷδέ τ' ἐκ τρίτων τ' ἐμοί salvación para ti, para éste y en tercer lugar para mí e.d. para mí como tercero E.Or.1178, cf. Pl.Grg.500a, Smp.213b, ἐκ τρίτου Pl.Ti.54a
•en secuencias en, por ἐκ δευτέρας οἰκοδομῆσαι PStras.100.22 (II a.C.), ἐκ δευτέρου ἐκροφήσασα tragando por segunda vez Aesop.8, cf. Babr.114.5, προσηύξατο ἐκ τρίτου dijo por tercera vez, Eu.Matt.26.44, ἐκ δευτέρου ἀλέκτωρ ἐφώνησεν Eu.Marc.14.72, cf. PHolm.4.
2 de algo fijo que ‘sale’ o se ‘proyecta’ de τοῦ δ' ἐξ ... ῥυμὸς πέλεν de él (el carro) salía el timón, Il.5.729, ἐκ θαλάσσης τὴν Εὔβοιαν προβαλέσθαι πρὸ τῆς Ἀττικῆς D.18.301
•adnom. ἀμφίκλυστον ἐκ πόντου πέτραν roca que bañada por todas partes se proyecta fuera del mar S.Tr.780.
E c. valor temp. (cf. A VI)
1 después de, tras, tan pronto como, en cuanto puntual, indicando posterioridad en una secuencia:
a) ref. a factores meteorológicos καύματος ἒξ ἀνέμοιο ... ὀρνυμένοιο cuando se levanta aire después del calor, Il.5.865, ἐκ δὲ αἰθρίης καὶ νηνεμίης συνδραμεῖν ἐξαπίνης νέφεα Hdt.1.87
•partes de ciclos temporales κάλλιστον ἧμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος A.A.900, cf. Thphr.Char.3.3, ἐκ τοῦ ἀρίστου X.An.4.6.21, ἐκ χειμῶνος Plu.Nic.20;
b) en gener. ὡς δὲ ἐκ τῆς θυσίης ἐγένετο tan pronto como acabó el sacrificio Hdt.1.50, ἐκ ... εἰρήνης πολεμεῖν ir a la guerra después de la paz Th.1.120, γελάσαι ἐκ τῶν ἔμπροσθεν δακρύων X.Cyr.1.4.28
•c. repetición del lexema οὐ δύναται αἰσθάνεσθαι ... ψόφου ἐκ τῶν μεγάλων ψόφων no se puede oír un sonido después de grandes ruidos Arist.de An.429b1, (ἐλάλει) ἡμέραν ἐξ ἡμέρας LXX Ge.39.10, cf. 2Ep.Petr.2.8
•adnom. οἷον ἐκ τῶν Παναθηναίων ὁ πλοῦς como la navegación (a Delos) después de las Panateneas Arist.GA 724b1, ἐγ δὲ Τανάγρας después de Tanagra, CEG 380.6 (Olimpia V a.C.).
2 en, durante indic. duración:
a) ref. al ciclo diurno ἐκ νυκτῶν δ' ἄνεμοι ... γίγνονται en la noche aparecen vientos, Od.12.286, cf. X.Cyr.1.4.2, ἐξ ἡμέρας S.El.780, ἐκ μέσω ἄματος Theoc.10.5;
b) ref. a un tiempo fut. indef. ἐκ τοῦ λοιποῦ en lo sucesivo X.Smp.4.56, ἐκ τῶν λοιπῶν Pl.Lg.709e, ἐκ ὀλίγου por poco tiempo Plu.Caes.28.
F prep. dat. en arcad.-chipr. y panf.
I 1de, desde c. verb. de mov. y acción y dat. de lugar ἤ κέ σις Ὀνασίλον ... ἐξ τῷ χώρῳ τῷδε ἐξορύξη si alguien desterrase a Onasilo de este terreno, IChS 217.11, cf. 24 (Idalion V a.C.), κύριοι ἐόντω ... τὸμ μὲν ἐργάταν ἐσδέλλοντες ἐς τοῖ ἔργοι estén en el derecho de echar de la obra al trabajador, Schwyzer 656.49 (Tegea IV a.C.).
2 de c. verbos de ‘dar’ y dat. de pers. δοϝέναι ἐξ τῷ Ϝοίκῳ τῷ βασιλῆϝος κὰς ἐξ τᾷ πτόλιϝι ἀργύρω τά(λαντον) donar un talento de plata del tesoro del rey y de la ciudad, IChS 217.5 (Idalion V a.C.).
3 por, debido a, a consecuencia, como resultado adnom. ἐξ ἐ[πι] τɛ̄ρίιᾱ ἰς πόλιν por sus cuidados para con la ciudad, IPamph.3.4 (IV a.C.).
II adnom. c. dat. de pers.
1 de, hijo de αὐτὰς καὶ τὸς ἐς ταῖννι ἐσγόνος ellas y sus hijos, SIG 306.55 (Tegea IV a.C.).
2 temp. de la época de ἐς τοῖ ἔτι τοῖ ἐπὶ Δαμοστράτοι IG 5(2).6.99 (Tegea IV a.C.).
3 de, procedente de τοὺς ἐκ Κροκοδίλων πόλει PGrenf.1.38.4 (II/I a.C.).
English (Abbott-Smith)
ἐκ (ἐξ), prep. c. gen.,
from out of, from (see Addendum, p. 492).This entry is included here, but in the print version the entry is found on p. 492. ἐκ, before a vowel ἐξ, prep. c. gen.,
of motion outwards, separation from (opp. to εἰς; = Lat. e, ex), from out of, from among, from.
I.Of Place,
1.of motion, out of, forth from, off from: Jo 6:31, Ac 9:3, Ga 1:8, al.; esp. after verbs of motion, Mt 8:28 17:9, Mk 1:25 7:28, Jo 1:33 20:1, Ac 12:7, 17 27:30, al.; constr. praeg., σώζειν (διας) ἐκ, Ju 5, Ac 28:4. Metaph., Mt 7:4, 5, I Pe 2:9; ἐκ τ. χειρός (-ῶν), seq. gen. pers., Lk 1:74, Jo 10:28, 29, 39, Ac 12:4 24:7, Re 19:2; πίνειν (q.v.) ἐκ; of the place from which an action proceeds, Lk 5:3 (cf. 12:36, Jo 13:4, II Co 2:4).
2.Of change from one place or condition to another: Jo 8:42, Ro 6:13 13:11, Re 7:14, al.; c. ellips. of verb of motion, II Ti 2:26, II Pe 2:21, Re 2:21, al.
3.Of separation or distinction from a number, before collective or pl. nouns: Mt 13:47, 49, Jo 12:1, Ac 3:15, I Pe 1:3, al.; after εἷς, Mt 10:29 Lk 17:15, al.; οὐδείς, Jo 7:19, al.; πολλοί, Jo 11:19, al.; τις, Lk 11:15, al.; τίς, Mt 6:27, al.; in partitive phrase as subject of sentence, Jo 16:17; Hebraistically, ἐκ μέσου seq. gen., = ἐκ (Heb. מִתֹּוךְ),Mt 13:49, al.
4.Of position or direction (so in cl. = ἔξω): ἐκ δεξιῶν (v.s. δεξιός); ἐξ ἐναντίας, Mk 15:39 (metaph., Tit 2:8); ἐκ ῥιζῶν (i.e., utterly), Mt 11:20.
II.Of Time,
1.of the point of time from which, from, since: ἐκ γενετῆς, Jo 9:1, cf. Mk 10:20, Lk 23:8, Ac 24:10, al.
2.Of succession in time: ἐκ δευτέρου, a second time, Mk 14:72, al., cf. Mt 26:44; ἡμέραν ἐξ ἡμέρας, from day to day, II Pe 2:8.
III.Of Origin,
1.of nativity, lineage, race: κοίτην (ἐν γαστρί) ἔχειν, Ro 9:10, Mt 1:18; γεννᾶν ἐκ, Mt 1:3ff.; γεννᾶσθαι (γίνεσθαι) ἐκ, Jo 3:6 8:41, Ga 4:4; ἐκ πνεύματος (θεοῦ), Jo 1:13 3:5ff., al. ἔρχεσθαι, εἶναι, etc., ἐκ· τ. πολέως, Jo 1:44; φυλῆς, Lk 2:36, al.; τ. ἐξουσίας Ἡρῴδου, Lk 23:7; ὁ ὢν ἐκ τ. γῆς, Jo 3:31.
2.Of the author, occasion or source: Mt 5:37, Jo 2:16, Ro 2:29, I Co 8:6, Ga 5:8, al.; ἐκ (τ. θεοῦ, I Co 7:7, II Co 5:1, I Jo 4:7; ἐκ τ. πατρός, Jo 6:65, al.; ἐκ τ. γῆς ἐστιν, λαλεῖ, Jo 3:31; εκ καρδίας, Ro 6:17, cf. Mk 12:30, I Ti 1:5; ἐκ ψυχῆς, Eph 6:6, Col 3:23; ἐκ πίστεως, Ro 14:23; κρίνειν ἐκ, Lk 19:22, Re 20:12.
3.Of the agent, after passive verbs: Mt 15:5, Mk 7:11, II Co 2:2, al.; freq. in Re after αδικεῖσθαι (2:11), etc.
4.Of cause, dependence, source of supply: τ. πόνου (των), Re 16:10, 11; τ. φωνῶν, Re 8:13; ἐκ τούτου, Jo 6:66 19:12 (but v. Meyer, in ll.); ἐκ θεοῦ λαλεῖν, II Co 2:17; ἐκ τ. ἀληθείας, Jo 18:37, I Jo 3:19; ὁ ἐκ πίστεως, Ro 3:26 4:16; οἱ (ὄντες) ἐκ περιτομῆς, Ac 11:2, Ro 4:12, Ga 2:12, Col 4:11; πίνειν ἐκ, Mt 26:29, Mk 14:25, Jo 4:13, al.; θερίζειν, Ga 6:8; μετέχειν ἐκ (= partit. gen.), I Co 10:13; c. inf., ἐκ τοῦ ἔχειν, II Co 8:11.
5.Of material: Mt 27:29, Jo 2:15 19:2, Ro 9:21, I Co 11:12, Re 18:12, al.; allied to which is its use of price (= cl. gen.): Mt 27:7, cf. ib. 20:2, Ac 1:18.
IV.By attraction = ἐν (cl.): τὰ ἐκ τ. οἰκιας, Mt 24:17; τ. ἐξ αὐτοῦ δύναμιν, Mk 5:30 (v. Field, in l.); ὁ πατὴρ ὁ ἐξ οὐρανοῦ, Lk 11:13.
V.Adverbial phrases: ἐξ ἀνάγκης, II Co 9:7, He 7:12; ἐξ ἰσότητος, II Co 8:13; ἐκ μέρους, I Co 12:27 13:9-12; ἐκ μέτρου, Jo 3:34; ἐκ συμφώνου, I Co 7:5.
VI.in composition, ἐκ signifies,
1.procession, removal: ἐκβαίνω, ἐκβάλλω.
2.Opening out, unfolding: ἐκτείνω; metaph., ἐξαγγάλλω.
3.Origin: ἔκγονος.
4.Completeness: ἐξαπορέω (v. M, Pr., 237), ἐκπληρόω, ἐκτελέω.
English (Strong)
or ex a primary preposition denoting origin (the point whence action or motion proceeds), from, out (of place, time, or cause; literal or figurative; direct or remote): after, among, X are, at, betwixt(-yond), by (the means of), exceedingly, (+ abundantly above), for(- th), from (among, forth, up), + grudgingly, + heartily, X heavenly, X hereby, + very highly, in, …ly, (because, by reason) of, off (from), on, out among (from, of), over, since, X thenceforth, through, X unto, X vehemently, with(-out). Often used in composition, with the same general import; often of completion.
Greek Monotonic
ἐκ: πριν από ένα φωνήεν ἐξ, και ἐγ πριν από τα β, γ, δ, λ, μ· Πρόθ. που συντάσσεται με γεν. μόνο, Λατ. e, ex· Ριζική σημασία, με προέλευση από κάτι, έξω από, αντίθ. προς το εἰς·
I. λέγεται για τόπο,
1. λέγεται για κίνηση, έξω από, μπροστά από, σε Όμηρ. κ.λπ.· ἐκ θυμοῦ φίλεον, την αγαπούσα από την καρδιά μου, με όλη μου την ψυχή, σε Ομήρ. Ιλ.
2. λέγεται για να δηλωθεί η μετάβαση, η αλλαγή από μία θέση ή κατάσταση σε μία άλλη, κακὸν ἐκ κακοῦ, ένα κακό προκύπτει από (ή μετά από) ένα άλλο, στο ίδ.· λόγον ἐκ λόγου λέγειν, σε Δημ.
3. χρησιμοποιείται για να δηλωθεί διάκριση, διαφορά από ένα αριθμό ή ποσό, ἐκ πόλεων πίσυρες, τέσσερις από πολλούς, σε Ομήρ. Ιλ.
4. χρησιμοποιείται για θέση, όπως το ἔξω, έξω από, πέρα από, ἐκ βελέων, έξω από το πεδίο βολής, στο ίδ.· ἐκ καπνοῦ, έξω από τον καπνό, σε Ομήρ. Οδ.
5. με ρήμ. στάσης, ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο, έπλενε το σώμα του με νερό από το ποτάμι, στο ίδ.· με ρήματα που σημαίνουν κρεμώ ή δένω, ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα, κρέμασε τη λύρα από (δηλ. πάνω) από τον πάσσαλο, στο ίδ.· ἐκ τοῦ βραχίονος ἐπέλκουσα, οδηγώντας το (από το χαλινάρι) πάνω από το χέρι της, σε Ηρόδ.· επίσης, κάθομαι ή στέκομαι, στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο, από τον Όλυμπο εκεί όπου αυτή στεκόταν, σε Ομήρ. Ιλ.· καθῆσθαι ἐκ πάγων, κάθομαι πάνω στους λόφους και παρατηρώ από αυτούς, σε Σοφ.
II. λέγεται για χρόνο,
1. ἐξ οὗ ή ἐξ οὗτε (χρόνου), Λατ. ex quo, έκτοτε, από τότε, σε Όμηρ., Αττ.· ἐκ τοῦ ή ἐκ τοῖο, από εκείνο το χρονικό διάστημα, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐκπολλοῦ (ενν. χρόνου), για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, σε Θουκ.
2. λέγεται για ιδιαίτερα χρονικά σημεία, ἐκ νέου ή ἐκ παιδός, από την παιδική ηλικία· ἐξ ἀρχῆς κ.λπ.· ομοίως και, ἐκ θυσίας γενέσθαι, να έχει μόλις τελειώσει, ολοκληρώσει μια θυσία, σε Ηρόδ.· ἐκ τοῦ ἀρίστου, μετά το πρωϊνό, πρόγευμα, σε Ξεν.
3. όταν λέμε εν καιρώ ή με τον καιρό, ἐκ νυκτῶν, σε Ομήρ. Οδ.· ἐκ νυκτός, σε Ξεν. κ.λπ.
III. λέγεται για προέλευση,
1. ύλης, από την οποία κατασκευάστηκαν αντικείμενα, ποιεῖσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα, σε Ηρόδ.
2. δημιουργού, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι φῦναι κ.λπ., σε Ομήρ. Ιλ.· ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν, σε Πλάτ.
3. αιτίας, αφορμής, γέννησης κάποιου πράγματος, ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν, σε Ομήρ. Ιλ.· θάνατος ἐκ μνηστήρων, θάνατος από το χέρι των μνηστήρων, σε Ομήρ. Οδ.· τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα, τείχη οικοδομημένα από αυτούς, σε Ηρόδ.
4. με ποιητικό αίτιο που ακολουθεί μετά από Παθ. ρήμ., εκεί που το ὑπόείναι πιο συνηθισμένο, ἐφίληθεν ἐκΔιός, ήταν αγαπημένοι του (δηλ. αγαπήθηκαν από αυτόν), σε Ομήρ. Ιλ.
5. λέγεται για αιτία, όργανο ή μέσα εξαιτίας των οποίων γίνεται κάτι, ἐκ πατέρων φιλότητας, συνεπεία, εξαιτίας της φιλίας των πατέρων μας, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, ἔκ τίνος; ἐκ τοῦ; γιατί; σε Ευρ.· ποιεῖτε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, κάνετε φίλους από (δηλ. μέσω), σε Καινή Διαθήκη
6. από, δηλ. σύμφωνα με, ἐκ τῶν λογίων, σύμφωνα με τους χρησμούς, σε Ηρόδ.· ἐκ νόμων, σε Αισχύλ.
7. περιφρ. αντί επιρρ. (όπως στη Λατ. ex consulto, ex composito), ἐκ βίας, με τη βία, βιαίως, σε Σοφ.· ἐκ τοῦ φανεροῦ = φανερῶς, σε Θουκ. κ.λπ.
8. με αριθμητικά, ἐκ τρίτου, τρίτο στη σειρά, σε Ευρ.
Russian (Dvoretsky)
ἐκ: перед гласными ἐξ praep. cum gen.
1) (движение изнутри наружу, снизу вверх или сверху вниз) из, от, с (ἐκ Πύλου ἐλθών Hom.): οἱ αὐτομολήσαντες ἐκ τῶν πολεμίων Xen. перебежчики от неприятеля; ἐξ Οὐλύμποιο ἀπὸ ῥίου Hom. с вершины или на вершине Олимпа; ἐκ βυθοῦ Theocr. из глубины; καθῆσθαι ἄκρων ἐκ πάγων Soph. сидеть (глядя вниз) на вершинах холмов;
2) (источник) из: δέχεσθαί τι ἐκ χειρός τινος Soph. принимать что-л. из чьих-л. рук; ἐκ ποταμοῦ νίζεσθαι Hom. умываться из реки, т. е. речной водой; ἐκ φιαλῶν πίνειν Xen. пить из чаш;
3) (отделение, освобождение) от (ἐκ δεσμῶν λυθείς Aesch.): ἐκ κακῶν πεφευγέναι Soph. ускользнуть от бедствий; ἐξ ὕπνου εἶναι Arst. пробудиться от сна; ἐκ τοῦ μέσου καθῆσθαι Her. уйти из (чьей-л.) среды, удалиться;
4) (происхождение) из, от: ἐκ τοῦ φημὶ γενέσθαι Hom. я называю его своим отцом; ὁ ἐξ ἐμῆς μητρός Soph. сын моей матери, т. е. мой брат; τὰ ἐκ τῆς γῆς φυόμενα Xen. выросшее из почвы, т. е. произведения почвы; τὰ ἐκ τοῦ ἀγροῦ ὡραῖα Xen. полевые сборы;
5) (действующее лицо; обычно перев. без предлога): τὸ ποιηθὲν ἐκ Ψαμμητίχου Her. поступок Псамметиха; ὁ ἐκ Διός Hom., Xen.; ниспосланный Зевсом, зевсов; πᾶσαι τέχναι ἐκ Προμηθέως Aesch. все искусства - от Прометея; ὁ ἐκ τῶν Ἑλλήνων εἰς τοὺς βαρβάρους φόβος Xen. страх, наведенный греками на варваров; ταῦτ᾽ ἐξ Ἀτρειδῶν ἔργα Soph. это - дело рук Атридов; γελᾶσθαι ἔκ τινος Eur. быть предметом чьих-л. насмешек; ἡ ἐκ σοῦ δυσμένεια Soph. твое недоброжелательство; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα Her. построенные греками стены;
6) (материал, вещество, состав) из: τὸ ἐξ οὗ (= ὕλη) Arst. то, из чего (состоит предмет), вещество, материя; ἐξ ἀδάμαντος Plat., Theocr.; из стали; ἐκ κριθῶν μέθυ Aesch. ячменная брага;
7) (переход из одного состояния в другое) из: τυφλὸς ἐκ δεδορκότος (sc. γεγονώς) Soph. ставший из зрячего слепцом;
8) (выделение, обособление) из, среди, между: πόλεως ἐκ πάσης μόνη Soph. единственная во всем городе: ἐκ πάντων προτιμᾶσθαι Thuc. быть почитаемым превыше всех;
9) (местоположение) на, в: ἐκ δεξιᾶς Xen. справа, на правой стороне, ἐξ ἀγχιμόλοιο Hom. вблизи; ἐκ τῆς ἰθέης Her. напрямик: ἐκ τοῦ ἔμπροσθεν Xen. впереди: ἐκ τοῦ πλαγίου Xen. на фланге; ἐξ ἐναντίας Xen. напротив;
10) (точка прикрепления) на, с: μαχαίρας εἶχον ἐκ τελαμώνων Hom. мечи были у них на перевязях; κρεμάσαι τι ἐκ πασσαλόφι Hom. повесить что-л. на гвоздь;
11) (зависимость) от: πάντα ἐκ σέο ἄρτηται Her. все зависит от тебя; ἔκ τινος ἔχειν τὰς ἐλπίδας Thuc. связывать свои надежды с чем-л.;
12) (отсчет времени) с: ἐξ οὗ Hom., Xen., Dem. и ἐξ ὅτου Xen., Arst.; с тех пор или после того, как; ἐξ οὗ χρόνος οὐ πολύς Dem. немного времени тому назад; ἐκ τοῦ (ἐκ τοῖο, ἐκ τοῦδε) Hom. или ἐξ ἐκείνου Thuc. с (э)того времени; ἐκ παλαιοῦ Xen. издревле; ἐξ ἀρχῆς Arst. с (самого) начала; ἐκ παιδός Xen. и ἐκ παίδων Xen., Arst.; с детства; ἐκ πολλοῦ (χρόνου) Thuc., Arst.; с давних пор, издавна; ἐξ ἡμέρης ἐς ἡμέρην Her. со дня на день; πῶς ἔχει ἐκ τοῦ τραύματος; Xen. как чувствует он себя после ранения?;
13) (положение во времени) во время, в течение: ἐκ νυκτῶν Hom. и ἐκ νυκτός Xen. ночью; ἐξ ἡμέρας Soph. днем; ἐκ τοῦ λοιποῦ Xen. и ἐκ τῶν λοιπῶν Plat. в дальнейшем; ἐκ νέης Her. снова; ἐξ ὑστέρης Her. впоследствии;
14) (последовательность в пространстве или во времени) после, (вслед) за: ἐκ τοῦ ἀρίστου Xen. после завтрака; ἐκ τούτου Xen. и ἐκ τούτων Soph. после этого; αἰθέρος ἐκ δίης Hom. после ясной погоды; δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ Hom. беда следует за бедой; πόλιν ἐκ πόλεως ἀμείβειν или ἀλλἀττειν Plat. переходить из города в город; λόγον ἐκ λόγου λέγειν Dem. громоздить одну речь на другую, т. е. бесконечно много говорить;
15) (принадлежность или связь; обычно перев. без предлога) из, от: οἱ ἐκ φιλοσοφίας Arst. занимающиеся философией; τὸ ἐκ τῆς τέχνης Arst. нечто от искусства, род мастерства; οἱ ἐκ τῆς πόλεως Thuc., Polyb.; горожане; οἱ ἐκ τῆς συγκλήτου Polyb. члены (римского) сената, сенаторы; οἱ ἐκ Μακεδονίας βασιλεῖς Polyb. македонские цари; οἱ ἐκ τῆς ἀγορᾶς Xen. рыночные торговцы; οἱ ἐκ τής ναυμαχίας Plat. участники морского сражения;
16) (причина, основание) из, от, по, вследствие (ἐκ τρωμάτων θνῄσκειν Her.): ἐκ τούτου и ἐκ τούτων Xen. вследствие этого; τυφλὸς ἐκ νόσου Arst. ослепший от болезни; ἐξ ἀνάγκης Soph. Arst. из (по, вследствие) необходимости; ἐκ πλεονεξίας Dem. из жадности; ἐκ φόβου Soph. от (из) страха; ἔκ τινος; Eur. и ἐκ τοῦ; Xen. вследствие чего?, из-за чего?; ἐξ и ἐκ τοῦ αὐτομάτου Xen. по собственному побуждению; ἐκ θεόφιν Hom. по побуждению божества; ἐξ ὑποθέσεως Arst. по (пред)положению;
17) (образ действия или способ) посредством, по: ἐκ παντὸς τρόπου Xen., Dem., Arst.; всячески; ἐκ διαδοχῆς Arst. путем передачи; ἐκ τῆς νικώσης (sc. γνώμης) Xen. большинством голосов; ἐξ ἐπιβουλῆς Xen. с умыслом, преднамеренно; ἐκ τῶν δυνατῶν Xen. по возможности, в меру сил; ἐξ ἴσου Xen. в равном положении; ἐκ τῶν παρόντων Xen. при нынешних обстоятельствах; ὁ ἐκ τῆς ψυχῆς φίλος Xen. искренний друг; ἐκ βίας Soph. силой, насильно: ἐκ δόλου Soph. хитростью, обманом; ἐκ θυμοῦ φιλεῖν Hom. любить всем сердцем; δακρυχέειν ἐκ φρενός Aesch. горько плакать; ἐξ ἅπαντος τοῦ νοῦ Plat. чистосердечно; ἐκ τοῦ ἐμφανέος Her. явно;
18) (средство) посредством, с помощью: ἐκ τῶν ἰδίων Isocr. на личные средства, на собственный счет; ζῆν ἔκ τινος Xen. жить чем-л.; ἐκ χρημάτων παρασκευάζεσθαί τι Plut. добывать себе что-л. за деньги; ἐκ τόξων ἀνύειν γαστρὶ φορβάν Soph. добывать себе пропитание охотой (досл. луком); ἐκ σκήπτρου ὁδοιπορεῖν Soph. странствовать, опираясь на посох; ἐκ χειρὸς βάλλειν Xen. метать вручную;
19) (расстояние, отдаленность) вдали, с, на: τηλόθεν ἐξ ἀπίης γαίης Hom. далеко-далеко от (своей) земли; ἐξ ὄψεως μήκους Xen. на расстоянии или с расстояния видимости; ἐξ εἴκοσι βημάτων Plut. с расстояния в двадцать шагов; ἐκ πατρίδος Hom. вдали от родины; ἐκ βελέων Hom. вне досягаемости стрел.
перед гласными ἐξ- приставка, обозначающяя
1) отделение, удаление (ἐκπεράω);
2) завершение (ἐκπεραίνω);
3) высокую степень (ἔκδηλος);
4) происхождение (ἐκγίγνομαι).
Frisk Etymological English
See also: s. ἐξ.
Middle Liddell
[ἐξ before a vowel, ἐγ before β γ δ λ μ]
prep. governing GEN. only, Lat. e, exRadical sense, from out of, opp. to εἰς:
Perseus. out of, from. c. gen.
I. OF PLACE:
1. of Motion, out of, forth from, Hom., etc.: ἐκ θυμοῦ φίλεον I loved her from my heart, with all my heart, Il.
2. to denote change from one place or condition to another, κακὸν ἐκ κακοῦ one evil from (or after) another, Il.; λόγον ἐκ λόγου λέγειν Dem.
3. to express distinction from a number, ἐκ πόλεων πίσυρες four out of many, Il.
4. of Position, like ἔξω, outside of, beyond, ἐκ βελέων out of shot, Il.; ἐκ καπνοῦ out of the smoke, Od.
5. with Verbs of Rest, ἐκ ποταμοῦ χρόα νίζετο washed his body with water from the river, Od.:—with Verbs signifying to hang or fasten, ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα he hung his lyre from (i. e. on) the peg, Od.; ἐκ τοῦ βραχίονος ἐπέλκουσα leading it [by a rein upon her arm, Hdt.:—also, sitting or standing, στᾶσ' ἐξ Οὐλύμποιο from Olympus where she stood, Il.; καθῆσθαι ἐκ πάγων to sit on the heights and look from them, Soph.
II. OF TIME, ἐξ οὗ or ἐξ οὗτε [χρόνου], Lat. ex quo, since, Hom., attic; ἐκ τοῦ or ἐκ τοῖο from that time, Il.; ἐκ πολλοῦ (sc. χρόνοὐ for a long time, Thuc.
2. of particular points of time, ἐκ νέου or ἐκ παιδός from boyhood; ἐξ ἀρχῆς, etc.; so, ἐκ θυσίας γενέσθαι to have just finished sacrifice, Hdt.; ἐκ τοῦ ἀρίστου after breakfast, Xen.
3. when we say in or by, ἐκ νυκτῶν Od.; ἐκ νυκτός Xen., etc.
III. OF ORIGIN,
1. of the Material, out of or of which things are made, ποιεῖσθαι ἐκ ξύλων τὰ πλοῖα Hdt.
2. of the Father, ἔκ τινος εἶναι, γενέσθαι, φῦναι, etc., Il.; ἀγαθοὶ καὶ ἐξ ἀγαθῶν Plat.
3. of the Author or Occasion of a thing, ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν Il.; θάνατος ἐκ μνηστήρων death by the hand of the suitors, Od.; τὰ ἐξ Ἑλλήνων τείχεα walls built by them, Hdt.
4. with the agent after Pass. Verbs, where ὑπό is more common, ἐφίληθεν ἐκ Διός they were beloved of (i. e. by) Zeus, Il.
5. of the Cause, Instrument or Means by which a thing is done, ἐκ πατέρων φιλότητος in consequence of our father's friendship, Od.; so, ἐκ τίνος; ἐκ τοῦ; wherefore? Eur.; ποιεῖτε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ Μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας make yourselves friends of (i. e. by means of), NTest.
6. from, i. e. according to, ἐκ τῶν λογίων according to the oracles, Hdt.; ἐκ νόμων Aesch.
7. periphr. for an adv., (as in Lat. ex consulto, ex composito), ἐκ βίας by force, = βιαίως, Soph.; ἐκ τοῦ φανεροῦ = φανερῶς, Thuc., etc.
8. with numerals, ἐκ τρίτου in the third place, Eur.
Frisk Etymology German
ἐκ: {ek}
See also: s. ἐξ.
Page 1,472
Chinese
原文音譯:™k, ™x 誒克,誒克士
詞類次數:介詞(921)
原文字根:出
字義溯源:出*,從,中,因,在,用,自從,出於,出來,由於,屬於,離開,脫離,本乎,本於,因著,藉著,靠著,憑著;指出事物的起源。這介詞基本用意有六:
1)指明離開之處:‘從’死裏復活( 約12:1)
2)指明出處:‘從’墳瑩‘裏’出來迎著他( 太8:28)
3)指明因由:拿撒勒還能‘出’甚麼好的?( 約1:46)
4)指明原因:你們受聖靈是因(或:由於)行律法呢,( 加3:2)
5)指明時間:希律⋯久‘已’想要見他( 路23:8)
6)指明方法:你們蒙了重生,不是‘由於’能壞的種子( 彼前1:23)同源字(略)
出現次數:總共(906);太(82);可(63);路(86);約(163);徒(83);羅(61);林前(32);林後(28);加(35);弗(10);腓(10);西(11);帖前(6);帖後(1);提前(2);提後(8);多(4);來(21);雅(13);彼前(8);彼後(5);約壹(34);約貳(1);約叄(2);猶(2);啓(135)
譯字彙編:
1) 從(180)數量太多,不能盡錄;
2) 出於(84) 太5:37; 可11:30; 可11:30; 可11:31; 可11:32; 可12:44; 約7:17; 約7:22; 約7:22; 約7:52; 約8:44; 約8:47; 約8:47; 徒5:38; 徒5:39; 羅2:29; 羅2:29; 羅9:6; 羅10:5; 羅10:6; 羅11:6; 羅14:23; 羅14:23; 林前1:30; 林前2:12; 林前7:5; 林前7:7; 林前9:7; 林前11:8; 林前11:8; 林前11:12; 林前11:12; 林前15:47; 林前15:47; 林後2:16; 林後2:16; 林後2:17; 林後3:5; 林後3:5; 林後4:7; 林後5:18; 林後9:7; 林後9:7; 加3:7; 加3:9; 加3:10; 加3:12; 加3:21; 加5:8; 弗2:8; 弗2:9; 腓1:16; 腓1:17; 腓3:5; 腓3:5; 腓3:9; 腓3:9; 帖前2:3; 帖前2:3; 帖前2:6; 提後2:8; 提後3:6; 來2:11; 彼後3:5; 約壹2:16; 約壹2:16; 約壹2:21; 約壹3:10; 約壹3:12; 約壹4:1; 約壹4:2; 約壹4:3; 約壹4:4; 約壹4:7; 約貳1:4; 啓2:7; 啓2:9; 啓3:9; 啓14:8; 啓14:10; 啓17:2; 啓17:6; 啓17:6; 啓18:3;
3) 從⋯裏(41) 太8:28; 太13:1; 太13:41; 太13:52; 太15:19; 太17:9; 太24:17; 可1:10; 可6:14; 可7:21; 可9:7; 可9:9; 可9:10; 可12:25; 可13:1; 可13:15; 路1:15; 路6:44; 路9:7; 路9:35; 路16:31; 路17:7; 路20:35; 路24:46; 約2:22; 約4:30; 約8:59; 約10:28; 約10:29; 約12:1; 約12:9; 徒8:39; 羅6:17; 羅9:21; 羅10:7; 林前15:20; 林後4:6; 弗6:6; 來13:20; 啓19:2; 啓20:7;
4) 在(37) 太20:21; 太20:21; 太20:23; 太20:23; 太22:34; 太22:44; 太25:33; 太25:33; 太25:34; 太25:41; 太26:64; 太27:38; 太27:38; 可10:37; 可10:37; 可10:40; 可10:40; 可12:36; 可14:62; 可15:27; 可15:27; 可15:39; 可16:19; 路1:11; 路20:42; 路22:69; 路23:33; 路23:33; 約7:25; 約9:40; 徒2:25; 徒2:34; 徒7:55; 徒7:56; 徒15:23; 來1:13; 來13:10;
5) 從⋯中(36) 太3:9; 太7:4; 太7:5; 可15:46; 路1:74; 路3:8; 路6:45; 路21:4; 約7:38; 約12:34; 約15:19; 徒3:23; 徒24:7; 羅9:24; 羅9:24; 加1:15; 弗5:14; 西1:18; 啓1:5; 啓1:16; 啓5:9; 啓8:4; 啓9:3; 啓13:1; 啓13:11; 啓14:15; 啓14:17; 啓14:18; 啓14:20; 啓15:6; 啓16:13; 啓16:13; 啓16:13; 啓16:17; 啓19:15; 啓19:21;
6) 中(29) 太18:12; 太21:31; 太25:2; 太27:48; 路4:22; 路12:6; 路12:13; 約6:8; 約6:60; 約7:40; 約7:48; 約7:48; 約11:19; 約11:37; 約11:45; 約11:46; 約12:9; 約12:42; 約16:17; 約17:12; 徒1:24; 徒19:33; 徒26:17; 林前9:13; 林前15:6; 來7:5; 啓5:5; 啓6:1; 啓7:4;
7) 屬於(28) 太26:73; 可14:69; 可14:70; 路2:4; 路22:3; 約3:1; 約8:23; 約8:23; 約10:26; 約18:17; 約18:25; 徒4:6; 徒10:1; 羅2:8; 羅16:10; 羅16:11; 加2:15; 西4:11; 多1:10; 約壹2:19; 約壹3:8; 約壹4:5; 約壹4:6; 約壹4:6; 約壹5:19; 啓17:11; 啓18:4; 啓21:21;
8) 中間(25) 太12:11; 太18:19; 太26:21; 可14:18; 可16:12; 路11:5; 路11:11; 路15:4; 路24:13; 路24:22; 約6:64; 約6:70; 約7:19; 約7:31; 約7:50; 約8:46; 約9:16; 約13:21; 約16:5; 徒20:30; 徒23:21; 徒27:22; 來3:13; 來4:1; 雅2:16;
9) 因(22) 約4:6; 羅1:17; 羅3:20; 羅3:30; 羅5:1; 羅5:16; 羅9:30; 加2:16; 加2:16; 加2:16; 加3:8; 加3:24; 多3:5; 雅2:21; 雅2:25; 彼前2:12; 啓9:2; 啓16:10; 啓16:11; 啓16:11; 啓18:1; 啓18:3;
10) 出自(17) 可14:25; 路1:27; 約7:42; 約8:23; 約8:23; 林後11:26; 林後11:26; 加4:22; 加4:22; 加4:23; 加4:23; 西3:8; 提前1:5; 多1:12; 彼前4:11; 啓2:11; 啓19:21;
11) 當中(16) 太6:27; 太22:35; 路11:15; 路12:25; 路14:28; 路14:33; 路17:7; 路22:50; 約7:44; 約10:20; 約11:49; 徒11:20; 徒11:28; 徒15:2; 徒17:4; 羅11:14;
12) 用(16) 太27:7; 太27:29; 可12:30; 可12:30; 可12:30; 可12:30; 可12:33; 可12:33; 可12:33; 可12:33; 路8:3; 路10:27; 約9:6; 約19:2; 徒1:18; 徒8:37;
13) 屬(16) 路23:7; 約15:19; 約15:19; 約17:14; 約17:14; 約17:16; 約17:16; 約18:36; 約18:36; 約18:37; 徒23:34; 羅11:1; 約壹2:19; 約壹2:19; 約壹3:19; 約壹4:5;
14) 出(16) 可5:30; 路4:22; 約1:46; 約2:15; 約3:31; 約5:24; 約12:17; 徒7:40; 徒12:17; 徒27:30; 來8:9; 雅3:13; 彼前2:9; 約叄1:10; 猶1:5; 啓8:13;
15) 從⋯上(15) 太3:17; 太16:1; 可1:11; 可5:2; 可6:54; 可9:9; 可11:8; 可13:25; 路5:3; 路6:44; 路10:18; 約3:27; 徒12:7; 雅5:20; 啓3:5;
16) 脫離(14) 路1:71; 路1:71; 約12:27; 約17:15; 徒7:10; 徒12:11; 羅7:24; 林後1:10; 加1:4; 加3:13; 西1:13; 帖前1:10; 提後2:26; 彼後2:9;
17) 來自(12) 路11:16; 路20:4; 路20:4; 路20:5; 路20:6; 約1:24; 約18:3; 約18:3; 羅10:17; 林後5:2; 加1:8; 帖前1:10;
18) 中的(12) 可9:17; 路15:4; 約6:71; 約13:23; 約18:9; 約21:2; 啓5:5; 啓6:1; 啓7:13; 啓15:7; 啓17:1; 啓21:9;
19) 中有(12) 啓7:5; 啓7:5; 啓7:5; 啓7:6; 啓7:6; 啓7:6; 啓7:7; 啓7:7; 啓7:7; 啓7:8; 啓7:8; 啓7:8;
20) 的(9) 太26:29; 路8:27; 約3:25; 腓4:22; 啓1:5; 啓6:10; 啓15:2; 啓15:2; 啓15:2;
21) 開(9) 可7:29; 可7:31; 路16:4; 約13:1; 徒7:3; 徒7:4; 徒18:1; 徒22:18; 林前5:10;
22) 由於(9) 林後2:4; 林後13:4; 林後13:4; 林後13:4; 加2:16; 彼前1:23; 啓15:8; 啓15:8; 啓16:21;
23) 從⋯出來(8) 可5:2; 路11:54; 羅9:5; 猶1:23; 啓9:13; 啓16:1; 啓21:3; 啓22:1;
24) 自(7) 太19:20; 路5:17; 約12:28; 徒26:4; 羅1:3; 來7:5; 來7:14;
25) 由(7) 太15:5; 約4:7; 羅2:27; 林後5:1; 約壹2:29; 啓3:12; 啓3:18;
26) 屬乎(7) 約3:31; 約3:31; 羅4:14; 羅4:16; 林前12:15; 林前12:16; 約叄1:11;
27) 為(7) 林前12:27; 弗5:30; 弗5:30; 啓9:21; 啓9:21; 啓9:21; 啓9:21;
28) 從⋯中間(6) 徒6:3; 徒7:37; 徒15:22; 徒15:24; 林前5:13; 約壹2:19;
29) 於(6) 林前10:17; 加4:4; 啓2:21; 啓2:22; 啓9:20; 啓16:11;
30) 了(6) 約4:13; 約4:14; 約6:26; 約6:51; 約12:3; 啓15:2;
31) 就(5) 太26:44; 可14:72; 來7:12; 彼後2:8; 啓8:11;
32) 出來(5) 太12:34; 路2:4; 路2:35; 路6:45; 徒13:17;
33) 從⋯來的(5) 太1:20; 路24:49; 腓3:20; 西4:16; 啓14:2;
34) 是由於(5) 加3:2; 加3:2; 加3:5; 加3:5; 雅2:22;
35) 憑著(4) 太12:37; 太12:37; 約12:49; 加5:5;
36) 去(4) 林前11:28; 林前11:28; 啓7:17; 啓21:4;
37) 憑(4) 太12:33; 路6:44; 路19:22; 羅9:32;
38) 受(4) 徒10:45; 徒11:2; 羅4:12; 加2:12;
39) 來(4) 太13:52; 約6:32; 約9:1; 徒10:15;
40) 藉著(4) 路16:9; 來11:35; 雅2:18; 約壹3:24;
41) 在⋯中(3) 太7:5; 路1:61; 路11:27;
42) 將(3) 太25:8; 約壹4:13; 啓8:5;
43) 是出於(3) 路2:36; 約8:44; 林前10:4;
44) 就從(3) 可1:26; 徒12:25; 啓11:5;
45) 同(3) 約1:44; 約12:2; 徒19:34;
46) 因著(3) 羅4:16; 雅2:24; 雅2:24;
47) 靠(3) 徒19:25; 羅3:26; 林前9:14;
48) 離開(3) 可7:26; 約17:15; 啓6:14;
49) 僅為(3) 林前13:9; 林前13:9; 林前13:10;
50) 有的(3) 太23:34; 太23:34; 路11:49;
51) 從⋯那裏(3) 太2:6; 啓11:11; 啓18:4;
52) 本乎(2) 加3:18; 加3:18;
53) 有(2) 約18:26; 徒11:9;
54) 必從(2) 加6:8; 加6:8;
55) 是因(2) 羅4:2; 來10:38;
56) 從⋯裏出來(2) 太17:5; 雅5:20;
57) 本於(2) 羅11:36; 林前8:6;
58) 是從(2) 約壹3:14; 約壹4:7;
59) 在乎(2) 羅9:11; 羅9:11;
60) 在⋯中間(2) 太7:9; 徒17:12;
61) 在⋯上(2) 路11:13; 徒28:4;
62) 拿(2) 路15:16; 約2:15;
63) 中間的(2) 路22:58; 約1:35;
64) 是屬(2) 路1:5; 林前13:12;
65) 來自⋯那裏(2) 西4:9; 西4:12;
66) 當中的(2) 太10:29; 約20:24;
67) 其中(2) 約1:40; 啓13:3;
68) 裏(2) 路10:11; 約4:39;
69) 從⋯裏面(2) 可7:20; 可9:25;
70) 從⋯中出(1) 啓7:14;
71) 離了(1) 彼後2:21;
72) 是從⋯來的(1) 啓7:9;
73) 當中的人(1) 啓2:10;
74) 從⋯身上(1) 可1:25;
75) 從⋯出來了(1) 提後3:11;
76) 就從⋯裏(1) 彼前1:22;
77) 脫去(1) 彼前1:18;
78) 使(1) 來11:19;
79) 與(1) 來7:6;
80) 取出(1) 來7:4;
81) 脫(1) 來5:7;
82) 在⋯身上(1) 啓18:20;
83) 還(1) 來9:28;
84) 要從⋯裏(1) 西3:23;
85) 從⋯時(1) 太17:9;
86) 從⋯有(1) 啓14:13;
87) 遠離(1) 啓3:10;
88) 要從⋯中(1) 徒2:30;
89) 要將(1) 啓21:6;
90) 將⋯中(1) 徒13:21;
91) 出⋯走了(1) 約10:39;
92) 在⋯裏(1) 約10:16;
93) 屬⋯裏(1) 路1:5;
94) 從⋯來(1) 約6:32;
95) 雖從⋯裏(1) 徒28:4;
96) 從⋯得(1) 羅11:15;
97) 於⋯之間(1) 腓1:23;
98) 出去(1) 啓3:16;
99) 是從⋯裏(1) 太15:18;
100) 『從⋯中(1) 太21:16;
101) 都憑(1) 啓20:12;
102) 都因(1) 啓18:19;
103) 從事(1) 多2:8;
104) 是本於(1) 羅1:17;
105) 上(1) 路21:18;
106) 之間(1) 路22:23;
107) 中間的人(1) 路21:16;
108) 拿來(1) 路21:4;
109) 內中(1) 路17:15;
110) 已經(1) 路23:8;
111) 出來的(1) 約4:22;
112) (從)(1) 約6:50;
113) 致(1) 約6:39;
114) 把(1) 約6:13;
115) 分(1) 約6:11;
116) 要從(1) 路12:36;
117) 擁有(1) 路12:15;
118) 盛(1) 太23:25;
119) 得(1) 太20:2;
120) 攏(1) 太13:47;
121) 乃是從(1) 太1:16;
122) 這個(1) 太26:27;
123) (在)(1) 太26:42;
124) 行(1) 路11:6;
125) (把)(1) 可14:23;
126) 連(1) 可11:20;
127) 發出(1) 可6:51;
128) 蒙(1) 約6:65;
129) 便(1) 約9:24;
130) 離(1) 林後5:8;
131) 當照(1) 林後8:11;
132) 叫(1) 林後1:11;
133) 對(1) 林前9:19;
134) 要盡量(1) 羅12:18;
135) 要(1) 林後8:13;
136) 乃因(1) 加3:11;
137) (用)(1) 提後2:22;
138) 被除去(1) 帖後2:7;
139) 靠著(1) 弗4:16;
140) 藉(1) 加3:22;
141) 下來(1) 羅11:24;
142) 卻因(1) 羅5:16;
143) 歸(1) 徒15:14;
144) 之久(1) 徒9:33;
145) 的人中(1) 約12:20;
146) 所在(1) 約11:1;
147) 能(1) 徒15:29;
148) 出去了(1) 徒19:16;
149) 本著(1) 羅4:16;
150) 已屬(1) 徒24:10;
151) 所出的(1) 徒22:14;
152) 中之一個(1) 徒21:8;
153) 時(1) 提後4:22