λέγω
English (LSJ)
(A), lay, pres. erroneously inferred from λέξομαι, ἔλεκτο, etc.; v. λέχομαι.
(B), A pick up, etc.: tenses for signf. 1 and ΙΙ, fut. λέξω Od.24.224: aor. ἔλεξα A.Pers.292:—Med., fut. in pass. sense λέξομαι E. Alc.322: aor. ἐλεξάμην Il.21.27 (trans.); Ep. ἐλέγμην Od.9.335; λέκτο 4.451:—Pass., aor. ἐλέχθην Il.3.188: also post-Hom. in these senses, but only in compos., esp. with ἀπολέγω, ἐκλέγω, καταλέγω, συλλέγω; post-Hom. pf. εἴλοχα (καταλέγω, συλλέγω), Pass. εἴλεγμαι, in these senses rarely λέλεγμαι (v. the compds.); also fut. λεγήσομαι (συλλέγω): aor. 2 ἐλέγην (καταλέγω, συλλέγω):—gather, pick up, ὀστέα… λέγωμεν Il.23.239, cf. Od.24. 72, Pi.P.8.53; αἱμασιάς τε λέγων picking out stones for building walls, Od.18.359 (ubi v. Sch., cf. λογάς 2), cf. 24.224:—Med., gather for oneself, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε Il.8.507; ὀστέα λευκὰ λέγοντο 24.793; φάρμακα λέξασθαι A.R.3.807. 2 Med., choose for oneself, pick out, λέξαιτο… ἄνδρας ἀρίστους Od.24.108; κούρους Il.21.27:—Pass., to be chosen, εἰ… λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι 13.276. II count, tell, ἐν δ' ἡμέας λέγε κήτεσιν he counted us among the seals, Od.4.452; and in aor. Med., Il.2.125; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην I reckoned myself... Od.9.335; λέκτο δ' ἀριθμόν he told him over the number, 4.451:—Pass., μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην I was counted among these, Il.3.188. b so, but not freq., after Hom., λ. ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pi.O.13.46, cf. A.Ag.570; καθ' ἓν ἕκαστον λ. Isoc.2.45; also καὶ σὲ δ' ἐν τούτοις λέγω count you among... A.Pr.973; λ. τινὰ οὐδαμοῦ count him as naught, S.Ant.183; κέρδος λ., εἰ… count it gain, that... ib.462:—Med., λέξατο πάντας [ναύτας] Pi.P.4.189:—Pass., λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις X.Oec.11.20; ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι Call.Del.16: fut. Med. in pass. sense, ἐν τοῖς οὐκέτ' οὖσι λέξομαι E. l.c. 2 recount, tell over, οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα Od.14.197; σὺ δέ μοι λέγε θέσκελα ἔργα 11.374; τὰ ἕκαστα λέγων 12.165; ὅσα τ' αὐτὸς… ἐμόγησε, πάντ' ἔλεγ' 23.308: so in Trag., λ. τύχας, πάθη, μόχθους, etc., A.Pr.633, Pers.292, Ag.555, etc.; also Ἀγαμέμνονι… λέγ' ὀνείδεα repeated reproaches against him, Il.2.222; so perhaps ψεύδεα πολλὰ λ. Hes.Th.27 (but v. infr. III):—Med., τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; why need'st thou tell the tale thereof? Il.13.275; and so, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς ib.292, cf. Od.3.240, 13.296; μηκέτι νῦν δήθ' αὖθι λεγώμεθα Il.2.435. III say, speak, first in Hes.Th.27 (v. supr.11.2): fut. λέξω Emp.38.1, A.Ag.859, Hdt.4.14, Th.2.48, Antipho 6.33, etc.: aor. ἔλεξα Anacr.45, Pl.Sph.217e, Antipho 1.15 (rare in Pl. and the Orators, common in some dialects, as Boeotian, IG7.504.2 (Tanagra), Thessalian, ib.9(2).461.21, Ionic, v.l. in Hp.Aër. 12): pf. λέλεχα Gal.16.249, λέλεγα and λέλογας Hsch. (εἴρηκα in correct writers):—Pass., fut. λεχθήσομαι Th.5.86, Pl.Ti.67c, etc.: also fut. Med. in pass. sense, S.OC1186, E.Hec.906 (lyr.), etc.; and λελέξομαι Th.3.53 (v.l. λέξεται), Pl.R.457b: aor. ἐλέχθην (never ἐλέγην in this sense) S.OT1442, Th.6.32, etc.: pf. λέλεγμαι Pi.N.8.20, Hdt.2.21, S.Ph.389, etc. (εἴλεγμαι in this sense only in compd. δι-): rare in compds. (only ἀντιλέγω, ἐπιλέγω, καταλέγω, προλέγω), the pres. in most compds. being supplied by ἀγορεύω, the fut. by ἐρῶ, the aor. by εἶπον, the pf. by εἴρηκα: 1 say, speak, never in Hom., first in Hes. l.c., freq. from Hdt. and Trag. downwds.; of all kinds of oral communications, ἐκέλευε λέγειν εἴ τι θέλοι Hdt.8.58; so λέγοις ἄν speak, say on, Pl.Plt.268e, etc.; λ. μῦθον A.Pers.698 (troch.); ψευδῆ λ. Id.Ag. 625; ἀληθῆ λ. Pl.Phlb.12b (so in Pass., λόγος λέλεκται πᾶς S.Ph.389); of oracles, say, declare, Hdt.8.136; ὥσπερ τοὔνομα λέγει indicates, Pl. Prt.312c: with Preps., λ. ἀμφί τινος A.Th.1017, E.Hec.580; περί τινος Xenoph.34.2, Democr.165, S.Aj.151 (anap.), Th.2.48; ὑπέρ τινος in his defence, S.El.555, X.HG1.7.16; κατά τινος against him, Thgn.1240a, X.HG1.5.2; λ. ἐπί τισι εὐχὰς ἀγαθάς express good wishes for them, A.Supp.625 (anap.); λ. τά τινος take his part, D.8.64; λ. πρός τι in reference or in answer to... S.Ant.753, etc.; εἴς τι X.Mem. 1.5.1. 2 c. acc. et inf., say that... Pi.P.2.59, etc.: with neg. οὐ, Pl.R.348c, etc., but μή ib.346e, X.Smp.4.5 (Pass.), and usually in later Gr., LXX Ge.38.22; λ. μὴ εἶναι ἀνάστασιν Ev.Matt.22.23: freq. also followed by ὡς, ὅτι (generally so in the Act. voice) when the subject of the relative clause may become the object of the principal Verb, γυναῖκα λέγουσιν, ὡς κάθηται… X.Cyr.7.3.5, etc.: rarely c. part., λ. Οἰδίπουν ὀλωλότα speak of him as dead, S.OC1580; λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας A.Ag.672; λέξασ' ἀδελφῷ σ' ἐνθάδ' ὄντα E.Hel.888:—Pass., λέξεται ἔχων Id.IT1047, cf. A.Ag.170 (cj.). 3 λέγειν τινά τι say something of another, esp. κακὰ λ. τινά speak ill of him, revile him, Hdt.8.61; ἀγαθὰ λ. τινάς Ar.Ec.435; τὰ ἔσχατα, τὰ ἀπόρρητα λ. ἀλλήλους, X.Mem.2.2.9, D.18.123; also εὖ or κακῶς λ. τινά, A.Ag.445 (lyr.), S.El.524, cf. 1028; εὖ λ. τὸν εὖ λέγοντα X.Mem.2.3.8. 4 call by name, ἃς τρέμομεν λ. S.OC128 (lyr.): c. dupl. acc., call so and so, λέγοιμ' ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα A.Ag.896, cf. S.OC939 codd., Hdt.1.32, etc. 5 λ. τινὰ ποιεῖν τι tell, command one to do, A.Ch. 553, S.Ph.101, X.Cyr.4.1.22, etc.: so with τινι, S.OC840, D.19.150 (no obj. expressed in A.Ag.925, S.OC856); λέγε τὸν ἐρωτῶντα ἵνα… εἴπῃ σοι… Astramps.Orac.p.1 H.; ὡς ὁ νόμος λέγει D.22.20; ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν Ep.Rom.2.22. 6 λ. τι say something, i.e. speak to the point or purpose, βούλῃ λέγειν τι, καὶ λέγων μηδὲν κλύειν; S.Ant. 757; λέγω τι; am I right? the answer being λέγεις, Id.OT1475; κινδυνεύεις τι λέγειν Pl.Cra.404a; ἴσως ἄν τι λέγοις X.Mem.2.1.12, cf. Cyr.1.4.20; opp. οὐδὲν λέγει has no meaning, no authority, οὐδὲν λ. τὸ σωφρόνως τραφῆναι Ar.Eq.334, cf. V.75; οὐδὲν λέγεις nonsense! Id.Th.625; but οὐδὲν λέγειν, also, say what is not, lie, Id.Av.66, Pl. Ap.30b; also εὖ γε λέγεις, εὖ λέγεις, εὖ ἂν λέγοις, good news!, that is well!, ib.24e, Grg.447b, Prt.310b; καλῶς λέγεις, ὀρθῶς λέγεις, you are right, X. Mem.3.3.4, 3.6.8; κοὔπω λέγω = and what is more, Herod.7.44; τί λέγεις; τὸν ἔποπα παῖ καλεῖς; Ar.Av.57, cf. Ec.298 (lyr.). 7 pleon., ἔφη λέγων Hdt.3.156, 5.36; ἔλεγε φάς Id.1.122; ἔφασκε λέγων Ar.Av. 472; ἦ δ' ὃς λέγων Id.V.795; ὡς ἔφη λέγων S.Aj.757; καὶ λέγων εἶπεν οὕτω πως D.8.74, etc. 8 at the beginning of letters or documents, Ἄμασις Πολυκράτεϊ ὧδε λέγει... Μαρδόνιος τάδε λέγει... etc., Hdt.3.40, 8.140. ά, etc.; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε Id.1.124, etc.; γράμμασι λέγον τάδε, of an inscription, Th.6.54: in roman edicts, Μάρκος Μέττιος Ῥοῦφος… λέγει POxy.237 viii 28 (i A.D.). 9 wish to say, mean, οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω A.Eu.48; τί τοῦτο λέγει, πρὸ Πύλοιο; what does πρὸ Πύλοιο mean? Ar.Eq.1059, cf. 1021, 1375, Ec.989, Pl. Phd.60e: freq. in Platonic dialogue, πῶς λέγεις; how do you mean? in what sense do you say this? Ap.24e, al.; ἢ πῶς λέγομεν; or what do we mean to say? Grg.480b; πῶς δὴ οὖν αὐτὸ λέγεις; Phdr.265c; ποῖόν τί ποτε ἄρα λέγοντές φασι… what they can possibly mean by saying... Tht.181c, al.: c. dupl. acc., τοιοῦτόν τι σὲ λέγειν τὸ κρεῖττον Grg.489d, al.: freq. (esp. in Trag.) to explain more fully, εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασάνδραν λέγω you, I mean Cassandra, A.Ag.1035; ὁ μάντις, υἱὸν Οἰκλέους λ. Id.Th.609, cf. 658 (v.l.), Pr.946; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω S.Tr.9, cf. 1220, Ph.1261, E.Ph.987; ἐμὲ λέγων meaning me, Isoc.12.215; τὸ δ' ὑμεῖς ὅταν λέγω, τὴν πόλιν λ. D.18.88: sts., however, the word after λέγω is put in appos. with the word to be expld., Ἀντικλείας... τῆς σῆς λέγω τοι μητρός A.Fr.175, cf. Th.658 cod. M; περὶ τῶνδε... λέγω δὲ Φωκέων D.19.152; παρ' ὧν... τούτων τῶν τὴν Ἀσίαν οἰκούντων λέγω Id.8.24, cf. Pl.Smp.202b: abs., μηδενὸς ὄντος ἐν [τῇ χώρᾳ] λέγω D.1.27. b περὶ ἃς (sc. ἀπολαύσεις) λέγομεν τὸν σώφρονα in regard to which we use the term 'temperate', Arist.EN1148a5, cf. Pl.Grg. 494b. 10 ὡς λέγουσι as they say, S.Ant.23, etc.; ὡς λ. μοι Id.OC 1161:—Pass., λέγεται it is said, c.acc.et inf., X.Mem.1.2.30, al.; but also πατρὸς λέγεται γενέσθαι… Id.Cyr.1.2.1; θανεῖν ἐλέχθη he was said to have been killed, S.OT292; so λεγόμενον ἐρέω Pi.P.5.108: τὸ λεγόμενον abs., as the saying goes, Th.7.68, cf. Pl.Grg.447a, Smp. 217e, etc.; τὸ λ. δὴ τοῦτο Id.Grg.514e: ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος the so-called... Id.Tht.176b; οἱ λ. αὐτόνομοι εἶναι X.HG6.3.8; οἱ λ. ὅτι… of whom it is said that... Id.Cyr.8.6.16. 11 of orators, speak (emphatically), λέγειν δεινός S.OT545, X.Cyr.1.5.9, etc.; λέγειν ἠσκηκότες S.Fr.963, cf. Eup.95 (v. λαλέω); λ. τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Th.1.139; οἱ ἐν τῷ πλήθει λέγειν δυνάμενοι Isoc.3.8, cf. D.19.286; plead one's cause in a court of law, Id.23.78; δίκας λέγειν ὑπέρ τινος speak as an advocate for... Din.1.111. 12 boast of, tell of, τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην X.Cyr.1.3.10; in Poets, sing of, θέλω λ. Ἀτρείδας Anacreont.23.1. 13 recite what is written, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε Pl.Tht.143c; and freq. in Oratt., as λέγε τὸν νόμον D.21.8 and 10, etc.; of lectures, ἀκούσατέ μου σχόλια λέγοντος Arr.Epict.3.21.6, cf. 15.8 (the sense of Lat. lego, read, occurs only in the compds. ἀναλέγομαι, ἐπιλέγομαι). 14 say or send word by another, X.An.1.9.25, 7.4.5. 15 maintain as a thesis, οἱ τὰς ἰδέας λέγοντες Arist. Ph.193b36, Metaph.1036b14. 16 nominate, Lat. dicere (dictatorem), D.C.Fr.36.26 (Pass.). (Cf. Lat. lego, legio, legulus ('olive gatherer').)
German (Pape)
[Seite 21] 1) (λεχ, λέχος, λόχος) legen, lagern, zu Bette bringen, λέξον με, Il. 24, 635, u. übertr., ἐγὼ μὲν ἔλεξα Διὸς νόον, 14, 252, durch Schlaf bestricken, betäuben. – Häufiger im med. sichlegen, liegen, praes., μηκέτι νῦν δήθ' αὖθι λεγώμεθα, Il. 2, 435, ὅθ' ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ, im Schlafe liegen, 4, 131, λέξομαι εἰς εὐνήν, Od. 17, 102; oft im aor., πὰρ δ' Ἑλένη ἐλέξατο, 4, 305, τῷ ἔνι λεξάσθην, Il. 14, 350, φυλακτῆρες λεξάσθων παρὰ τάφρον, 9, 67, sich lagern; ebenso die syncopirten Formen, ἔλεκτο σὺν αἰδοίῃ παρακοίτι, Hes. Sc. 46, wie Od. 19, 50, im imper. sowohl λέξο, Il. 24, 650, als auch λέξεο, Od. 19, 598 Il. 9, 617. So nur noch in einzelnen Nachahmungen bei sp. D., wie λέξασθαι, Ap. Rh. 4, 794. – 2) zusammenlegen, lesen, sammeln, praes., ὀστέα – λέγωμεν, Il. 23, 239 Od. 24, 72; αἱμασιάς τε λέγων, 18, 359. 24, 224, u. sp. D., ἀγλαΐην ῥόδου χείρεσσι λέγουσα, Mosch. 2, 70; – aor., Pind. θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ, P. 8, 53. – Häufiger im med. für sich sammeln, ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, Il. 8, 508. 547, für sich auslesen, auswählen, ἄνδρας ἀρίστους λέξαιτο, Od. 24, 108, Τρῶας μὲν λέξασθαι ἐφέστιοι ὅσσοι ἔασιν, Il. 2, 120, κούρους, 11, 27; als pass., εἰ γὰρ νῦν παρὰ νηυσὶ λεγοίμεθα πάντες ἄριστοι εἰς λόχον, 13, 276; λέξατο πάντας, Pind. P. 4, 189; sp. D., wie Ap. Rh., φάρμακα λέξασθαι θυμοφ θόρα, 3, 807, wie 899; Nic. Th. 752. In Prosa ist in dieser Bdtg συλλέγω gebräuchlich. – 3) dazu legen, zählen, rechnen, aus Einzelnen eine Reihe machen, in der man es aufzählt, ἐν δ' ἡμέας λέγε κήτεσιν, er zählte uns unter den Robben mit, οὔτι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα θυμοῦ, aufzählend die Leiden, Od. 14, 197. 23, 308, u. med., τί σὲ χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; Il. 13, 275, hererzählen, wie auch 13, 292. 20, 244, ἀλλ' ἄγε μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα νηπύτιοι ὥς, zu nehmen, welche Formel auch Od. 3, 240. 13, 296 wiederkehrt, denn auch da ist von lang ausgesponnener Unterhaltung die Rede; die später gewöhnliche Bdtg des einfachen Sprechens, Sagens hat Hom. nicht, u. selbst Il. 2, 221, τότ' αὖτ' Ἀγαμέμνονι δίῳ ὀξέα κεκληγὼς λέγ' ὀνείδεα, ist ein Aneinanderreihen von Schimpfwörtern gemeint; im aor. syncop., λέκτο δ' ἀριθμόν, er zählte sich die Zahl über, Od. 4, 451; μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην, zu diesen ward ich gezählt, Il. 3, 188; ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην Od. 9, 335, ich zählte mich ihnen selbst zu. Einzeln so bei sp. D., wie Callim. ἀλλά οἱ οὐ νεμεσητὸν ἐνὶ πρώτῃσι λέγεσθαι, Del. 16. – 4) reden, sagen, erzählen, nach Hom. die herrschende Bdtg, u. bei den Dichtern u. in Prosa sowohl absol., als c. acc. u. mit folgdm acc. c. inf., ὡς u. ὅτι, λέγειν ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν Pind. Ol. 13, 44, λέξω τορῶς σοι πᾶν Aesch. Prom. 612, αὐτῆς λεγούσης τὰς πολυφθόρους τύχας 636, μήτε λέξαι μήτ' ἐρωτῆσαι πάθη Pers. 284, μήτι μακεστῆρα μῦθον ἀλλὰ σύντομον λέγων 684, ψευδῆ λέγειν Ag. 611, wie Hes. Th. 27, Lügen reden; im Ggstz oft τἀληθῆ λέγειν, die Wahrheit sagen, Plat. u. A.; – λόγος λέλεκται πᾶς Soph. Phil. 389, λέξεται, es wird gesagt werden, O. C. 1188 (wie Eur. Hec. 895, = λεχθήσεται, Plat. Soph. 251 d; λελέξεται, Thuc. 3, 53; Plat. Crat. 433 a); τὸ λεχθὲν ἔργον ἐκτελεῖν Trach. 1177; auch ἀμφί τινος, Eur. Hec. 580; περί τινος, Soph. Ai. 151; Thuc. 2, 48 u. sonst; ὑπέρ τινος, Soph. El. 554, wie Xen. Hell. 1, 7, 16 u. A. – Auch = heißen, befehlen, λέγω κατ' ἄνδρα μὴ θεὸν σέβειν ἐμέ Aesch. Ag. 899, τοὺς μέν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾶν λέγων Ch. 546; Soph. Phil. 101 Tr. 137; ἔλεγε θαῤῥεῖν Xen. An. 1, 3, 8; εἰ μὲν γὰρ προσδοξάσαι λέγει, πάνυ γελοία γίγνεται ἡ ἐπίταξις Plat. Theaet. 209 d; dah. von Rednern = darauf antragen, μισθοφοράν, δεσμόν, Dem. 3, 34. 24, 147; am Schluß der Rede, 2, 31, mit folgdm acc. c. inf. – Auch von Sachen, aussagen, bes. τὰ γράμματα λέγει, Aesch. Spt. 647; vgl. Her. 1, 124. 187 u. öfter; ἐπίγραμμα λέγον τάδε Thuc. 6, 54; Folgde. Aehnl. Ar. ταῦτ' οἶσθ' ὅ, τι λέγει, Equ. 1041; – ὥςπερ τοὔνομα λέγει, wie der Name besagt, Plat. Prot. 312 c. – Auch vom Orakel, einen Ausspruch thun, Her. 8, 136. – 5) Etwas, Einen nennen, ἄνανδρον τἡν πόλιν Soph. O. C. 943, ξυντομωτάτως μὲν ἂν τύχοιμι λέξας Οἰδίπουν όλωλότα 1576, wenn ich ihn den Todten nenne; vgl. Aesch. οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω Eum. 48; auch Her. ἐκεῖνο δέ, τὸ εἴρεό με, οὔκω σε ἐγὼ λέγω, so nenne ich dich noch nicht, nämlich den glücklichsten, 1, 32. Daran reiht sich a) κακὰ λέγειν τινά, Einen schmähen, schimpfen, Ar. Eccl. 435 u. Folgde; οὐδεὶς οὐδὲν φλαῦρον ἔλεγε τὸν ἄνδρα Plat. Ep. 13 p. 360 d; und häufiger mit adv., εὖ λέγειν τινά, Einem Gutes nachsagen, ihn preisen, Aesch. Ag. 433; Soph. El. 1017, wie κακῶς δέ σε λέγω, 514; vgl. noch Eur. Med. 457; Plat. Euthyd. 284 e. Und – b) wo eine Erklärung hinzugesetzt wird, ich sage, meine, oft durch nämlich zu übersetzen, σὺ δ' ὦ Ποίαντος παῖ, Φιλοκτήτην λέγω, Soph. Phil. 1245, τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα Trach. 9; ἅλω δὲ πολλήν, ἀσπίδος κύκλον λέγω Aesch. Spt. 471; u. oft bes., wenn der Eigenname der Person hinzugefügt wird, Eur. u. in Prosa, νέας ποιήσασθαι διηκοσίας ἐς τὸν πόλεμον, τὸν πρὸς Αἰγινήτας λέγων, Her. 7, 144, indem er meinte, für den äginetischen Krieg nämlich; ἐμὲ γὰρ λέγεις τὸν νεώτατον λέγων, du meinst mich, wenn du von dem Jüngsten sprichst, Plat. Parm. 137 c; παρὰ πάντων, τῶν μὴ εἰδότων πάντων λέγεις ἢ καὶ τῶν εἰδότων Conv. 202 b, verstehst du unter allen die nicht Wissenden od. die Wissenden, δέομαι σαφέστερον ἃ λέγεις ἀκοῦσαι, Phil. 17 a; bes. λέγω δή, ich meine nämlich; auch μαθήσει δ' ἐνθένδε σαφέστερον τί λέγω, Theaet. 198 a u. Folgde. – 6) im pass. gesagt werden, von Allem, was auf bloßem Gerede beruht, bes. λέγεται, man sagt, es heißt, es soll, sowohl im nom. c. inf., als mit acc. c. inf., Her. 8, 118; Xen. Cyr. 1, 2, 1 u. öfter, wie auch bei den anderen Geschichtschreibern. – 7) Als besondere Wendungen merke man noch λέγω τι; sage ich was? habe ich Recht? κινδυνεύεις τι λέγειν, du scheinst Recht zu haben, Plat. Crat. 404 e Soph. 248 c; σκοπεῖσθε εἴτε τι λέγω, λέγων – Legg. IX, 861 e; ἔδοξέ τι λέγειν τῷ 'Αστυάγει Xen. Cyr. 1, 4, 20; so καλῶς, ὀρθῶς λέγεις, du hast Recht, vgl. Valck. Eur. Hipp. 715; οὐδὲν λέγεις, du sagst Etwas, was zu Nichts hilft, so gut wie Nichts, Ar. Equ. 334; aber auch = Etwas sagen, das nicht ist, d. i. lügen, Av. 66; Plat. Apol. 30 b; – καίτοι τί λέγω; wie unser: doch, was sage ich? zurücknehmend u. eintensend, Ar. Eccl. 298; τί λέγων κατέχει –; unter welchem Vorwande? Pol. 1, 17, 12; – ὁ λεγόμενος, der so genannte, wie man gewöhnlich zu sagen pflegt, ὁ λεγόμενος γραῶν ὕθλος Plat. Theaet. 176 c; οἱ τῆς θαλάττης λεγόμενοι χόες 173 d; bes. τὸ λεγόμενον, parenthetisch, wie es im Sprichwort heißt, wie man zu sagen pflegt, nach dem Sprichwort, οὐκοῦν, τὸ λεγόμενον, ἀδελφὸς ἀνδρὶ παρείη Plat. Rep. II, 362 d; τὸ λεγόμενον δὴ τοῦτο Gorg. 514 e; τὸ κατὰ τὴν παροιμίαν λεγόμενον Soph. 261 b, Folgde; τὸ δὴ λεγόμενον Pol. 4, 52, 3 u. öfter, – λέγεσθαι ἐν τοῖς ἀρίστοις, unter den Besten genannt werden, zu den Besten gerechnet werden, reiht sich an 3, Xen. An. 1, 6, 1, vgl. Oec. 11, 20; αὐτίκ' ἐν τοῖς μηκέτ' οὖσι λέξομαι Eur. Alc. 323. – 8) mit besonderm Nachdruck von der Beredtsamkeit, λέγειν δεινός, Soph. O. R. 545, wie oft in Prosa, οἱ λέγειν προθυμούμενοι γενέσθαι Xen. Cyr. 1, 5, 9; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν Eubul. bei plut. Alc. 13; οἱ λέγοντες, die Redner, Dem. u. A. – Auch von Dichtern, singen, λέγειν ποιήματα, Plat. Ion 533 e; θέλω λέγειν Ἀτρείδας, Anacr. 1, 1. – Vortragen, indem man etwas Geschriebenes abliest, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε, Plat. Theaet. 143 c; Dem. – Das perf. λέλεχα haben erst sehr Späte einzeln, λέλογα erwähnt Hesych. u. Phot. – Oft steht es pleonastisch bei φημί, ἔφη λέγων, ἔλεγε φάς u. vgl., oft bei Her., 3, 156. 5, 36. 49; auch bei Attikern, Soph. Ai. 756.
Greek (Liddell-Scott)
λέγω: (Α), πλαγιάζω, θέλω νὰ πλαγιάσω: ἀόρ. ἔλεξα, Ἐπικ. λέξα. - Μέσ., μέλλ. λέξομαι: ἀόρ. ἐλεξάμην, Ἐπικ. λεξάμην. - Παθ., μόνον ἐν τῷ Ἐπικ. ἀορ. ἔλεκτο, λέκτο: προστ. λέξο, λέξεο: ἀπαρ. λέχθαι: μετοχ. λέγμενος (ἴδε ἐν λ. καταλέγω)· περὶ τῶν ἄλλων τύπων ἴδε κατωτ. (Κατὰ ταύτην τὴν ἔννοιαν ἐκ √ΛΕΧ, ὡς ἔδειξε πρῶτος ὁ Βουττμ., καὶ παρεδέξατο ὁ Κούρτ., κλ. ὅθεν καὶ αἱ λέξ. λέχος, λεχώ, ἄλοχος, λόχος (ἐνέδρα), λόχμη, λέκτρον· πρβλ. τὸ Λατ. lec-tus, lec-tica· Γοτθ. lag-jan (τίθημι), lig-an (κεῖμαι)· οὕτως, Ἀρχ. Σκανδιν. legg-ja, ligg-ja· Ἀρχ. Γερμ. leg-jan, lek-ken, κτλ.· - τὸ Λατ. lex (leg-is), Ἀρχ. Σκανδιν. lög, Ἀγγλ. law, φαίνονται ἀνήκοντα εἰς ταύτην τὴν ῥίζαν, πρβλ. θέμις ἐκ τοῦ τίθημι). Ἐπικ. ῥῆμα ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. ἐν τοῖς ἀνωτέρω χρόνοις· - βάλλω τινὰ νὰ κοιμηθῇ, ἀποκοιμίζω, λέξον με Ἰλ. Ω. 635· ἔλεξα Διὸς νόον Ξ. 252. - Παθ. καὶ Μέσ., κοιμῶμαι, κεῖμαι: ἐνεστ., μηκέτι νῦν δήθ’ αὖθι λεγώμεθα Β. 435 (ἔνθα σημαίνει: κεῖμαι ἄπρακτος, ἀργός): μέλλ., λέξεται ὕπνῳ, θὰ κοιμηθῇ, Δ. 131, πρβλ. Ὀδ. Ζ. 319· λέξομαι εἰς εὐνὴν Ρ. 102., Τ. 595: - ἀόρ., πὰρ δ’ Ἑλένῃ ἐλέξατο Δ. 305· τῷ ἔνι λεξάσθην Ἰλ. Ξ. 350· λέξασθαι παρὰ τάφρον, καταλύω, στρατοπεδεύω, Ι. 67, πρβλ. Θ. 519· καὶ ἔν τισι συγκεκομμ. τύποις τοῦ ἀορ. ἔλεκτο Ὀδ. Τ. 50, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 46· ἢ λέκτο Ὀδ. Δ. 453, κ. ἀλλ.· προστ. λέξο Ἰλ. Ω. 650, Ὀδ. Κ. 320· λέξεο Ἰλ. Ι. 617, Ὀδ. Τ. 598.
French (Bailly abrégé)
1f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus.
1 coucher, mettre au lit, acc.;
2 fig. endormir : Διὸς νόον IL l’esprit de Zeus;
Moy. λέγομαι (f. λέξομαι, ao. ἐλεξάμην, ao.2 ἐλέγμην);
1 se coucher : εἰς εὐνήν OD aller s'étendre dans sa couche ; s'endormir;
2 se coucher en gén. : παρὰ τάφρον IL auprès d’un fossé (pour bivouaquer);
3 se coucher paresseusement ; rester inactif.
Étymologie: R. Λεχ, être couché ; cf. λέχος, λέκτρον, etc. ; lat. lectus, etc.
2f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus.
Pass. ao. ἐλέχθην;
I. rassembler : ὀστέα IL, OD recueillir des ossements;
II. choisir, d’où
1 trier, compter : τινα ἐν κήτεσιν OD qqn parmi les monstres de la mer ; τινα ἐν ἐχθροῖς ESCHL qqn parmi ses ennemis ; Pass. μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην IL je fus compté parmi eux ; λέγεσθαι ἐν τοῖς ἱππικωτάτοις XÉN être compté parmi les plus habiles cavaliers ; fig. regarder comme : τινα οὐδαμοῦ SOPH compter qqn pour rien ; κέρδος λ. εἰ SOPH compter ou regarder comme un gain si, etc.
2 énumérer : κήδεα OD exposer en détail les soucis de son âme ; τινι ὀνείδεα IL prodiguer les injures à qqn;
Moy. λέγομαι (f. λέξομαι, ao. ἐλεξάμην);
I. tr. 1 rassembler pour soi : ξύλα IL du bois ; ὀστέα IL recueillir des ossements;
2 choisir : ἄνδρας ἀρίστους OD les hommes les plus braves;
3 énumérer, détailler ; redire, acc.;
II. intr., au sens réfléchi se choisir : πέμπτος ἐλέγμην OD je m’étais choisi moi-même le cinquième.
Étymologie: R. Λεγ, rassembler ; cf. lat. lego.
3f. λέξω, ao. ἔλεξα, pf. inus. ; en prose. att. on emploie d’ord. pour le f. ἐρῶ ; pour l’ao., l’ao.2 εἶπον, rar. l’ao. εἶπα ; pour le pf. εἴρηκα;
Pass. f. λεχθήσομαι, ao. ἐλέχθην, d’ord. ἐρρήθην ; pf. λέλεγμαι, d’ord. εἴρημαι;
I. dire :
1 propr. dire, parler en gén. acc. : λ. τί τινι, dire qch à qqn ; λόγος λέλεκται πᾶς SOPH j’ai dit tout ce que j’avais à dire ; γυναίκα λέγουσιν ὡς καθῆται XÉN on dit que (sa) femme est là, assise (à terre) ; λέγειν ἀμφί τινος ESCHL περί τινος, ὑπέρ τινος, parler sur qqn ou sur qch ; λ. ἐπί τινι ἀγαθὰς εὐχάς ESCHL former de bons souhaits pour qqn ; κακά ou κακῶς λέγειν τινά HDT dire du mal de qqn ; εὖ λέγειν τινά, dire du bien de qqn (v. εὖ) ; au Pass. avec un suj. de pers. ou de chose : Ἐπύαξα ἐλέγετο Κύρῳ δοῦναι χρήματα πολλά XÉN on disait qu’Epyaxa avait fait présent à Cyrus de sommes considérables ; ou impers. : ἐλέγετο Συέννεσιν εἶναι ἐπὶ τῶν ἄκρων XÉN on disait que Syennésis était sur les hauteurs ; pléonast. ὡς ἔφη λέγων SOPH comme il dit ; καὶ λέγων εἶπεν DÉM et il dit ; abs. ὁ λέγων ATT celui qui parle, l’interlocuteur, qqf l’orateur ; τὸ λεγόμενον THC comme on dit;
2 déclarer, annoncer, dire : γράμμασι λέγον τάδε THC (une inscription) dont les caractères disent ceci ; τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε HDT la lettre disait ceci, s'exprimait ainsi;
II. dire qch, parler sensément, p. opp. à parler pour ne rien dire ; avec τι : ἴσως ἄν τι λέγοις XÉN tu pourrais avoir raison;
III. désigner, nommer clairement : τὸν ἄνδρα, ἐμὸν λέγω πατέρα SOPH ton mari, je veux dire mon père ; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω SOPH un fleuve, je veux dire Akhélôos ; Pass. ὁ λεγόμενος, ἡ λεγομένη, τὸ λεγόμενον, celui, celle, ce qu’on appelle, etc. ; οἱ λεγόμενοι αὐτόνομοι εἶναι XÉN ceux qu’on dit être autonomes ; οἱ λεγόμενοι ὅτι XÉN ceux dont on dit que ; appeler par son nom : ἃς τρέμομεν λέγειν SOPH (les Furies) que nous tremblons d’appeler par leur nom ; ou appeler d’un nom : οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω ESCHL ce n’est pas femmes, mais Gorgones que je les appelle;
IV. vouloir dire, signifier : τί τοῦτο λέγει ; AR qu’est-ce que cela veut dire ? que signifie cela ? πῶς λέγεις ; PLAT comment dis-tu ? que veux-tu dire ?;
V. parler de, vanter : τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην XÉN parler de sa force, la vanter;
VI. lire : λέγε μοι τὸ ψήφισμα DÉM lis-moi le décret;
VII. dire, ordonner : τινί avec l’inf. à qqn de faire qch ; ou simpl. dire avec insistance ou avec autorité;
VIII. parler comme orateur : λέγειν δεινός SOPH habile à parler ; λέγειν δυνάμενος ISOCR capable de parler ; λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν PLUT très fort pour bavarder, incapable de parler ; λέγειν ἐν ὑμῖν XÉN parler devant vous;
IX. faire dire, envoyer dire.
Étymologie: R. Λεγ, dire, parler ; cf. lat. lego.
English (Autenrieth)
ipf. ἔλεγ, λέγε, λέγομεν, fut. part. λέξοντες, aor. ἔλεξεν, imp. λέξον, mid. pres. subj. λεγώμεθα, ipf. λέγοντο, fut. λέξομαι, aor. λέξατο, aor. 2 ἐλέγμην, ἔλεκτο, λέκτο, imp. λέξο, λέξεο, pass. aor. ἐλέχθην. The above forms are common to two distinct roots λεγ, gather, and λεχ, lay. —I. root λεγ, gather, collect, Il. 23.239, Il. 10.755, Od. 18.359, Od. 24.72, 224; count, Od. 4.452; pass., Il. 3.188; then enumerate, recount, tell, relate, Il. 2.222, Od. 5.5, Od. 11.374; mid., collect for oneself, count oneself in, select, Il. 8.507,, Od. 9.335, Il. 2.125; λέκτο ἀριθμόν, counted over the number (for himself), Od. 4.451; also talk over (with one another), μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα, Od. 3.240.—II. root λεχ, act. aor. 1, lay, put to bed or to rest, Il. 24.635; met., Il. 14.252; mid., fut. and aor. 1 and 2, lay oneself down, lie down to sleep, lie, Od. 4.413,, Il. 4.131, Θ, Il. 9.67.
English (Slater)
λέγω (λέγω, -ει, -ομεν, -οντι; λέγε; λεγόντων; λέγειν: fut. λέξοντι coni., cf. ἐρέω: aor. part. λέξαις, cf. εἶπον: med. λέγεσθαι: aor. λέξατο: pass. λέγεται, -ονται; -όμενον: pf. λέλεκται; λελέχθαι.)
1
a collect “μόνος γὰρ ἐκ Δαναῶν στρατοῦ θανόντος ὀστέα λέξαις υἱοῦ” (sc. Ἄδραστος) (P. 8.53)
b med., count, review λέξατο πάντας ἐπαινήσαις Ἰάσων (P. 4.189)
2 say, tell (in this sense the aor. is supplied by εἶπον q.v., the fut. and pf. are supplemented from ἐρέω q.v.)
a abs. ὣς ἐμοὶ φάσμα λέγει Κρονίδα (O. 8.43) τόλμα τέ μοι εὐθεῖα γλῶσσαν ὀρνύει λέγειν (O. 13.12) λέγε, τίνες Κύκνον, τίνες Ἕκτορα πέφνον; (I. 5.39)
b c. acc.,
I Ἰξίονα φαντὶ ταῦτα βροτοῖς λέγειν · τὸν εὐεργέταν ἀγαναῖς ἀμοιβαῖς ἐποιχομένους τίνεσθαι (P. 2.22) οὐκ ἂν εἰδείην λέγειν ποντιᾶν ψάφων ἀριθμόν (O. 13.46) τὰ δ' Ὀλυμπίᾳ αὐτῶν ἔοικεν ἤδη πάροιθε λελέχθαι (O. 13.102) λεγόμενον ἐρέω i. e. what is common talk (P. 5.108) λεγόμενον δὲ τοῦτο προτέρων ἔπος ἔχω commonly told (N. 3.52) πολλὰ γὰρ πολλᾷ λέλεκται (N. 8.20) σύνες ὅ τοι λέγω fr. 105. 1.
II c. acc. dupl., ἀλλὰ θαυμάζω, τί με λέξοντι Ἰσθμοῦ δεσπόται τοιάνδε μελίφρονος ἀρχὰν εὑρόμενον σκολίου (Casaubon: λεξοῦντι codd., Dorice) fr. 122. 10.
III pass., be said to be τοὶ μὲν ὦν λέγονται πρόξενοί τ' ἀμφικτιόνων κελαδεννᾶς τ ὀρφανοὶ ὕβριος (I. 4.7)
c c. nom./acc. & inf.,
I λέγοντι δ βίοτον ἄφθιτον Ἰνοῖ τετάχθαι (O. 2.28) λέγοντι μὰν χθόνα μὲν κατακλύσαι μέλαιναν ὕδατος σθένος (O. 9.49) εἰ δέ τις ἤδη λέγει ἕτερόν τιν' ἀν Ἑλλάδα τῶν πάροιθε γενέσθαι ὑπέρτερον (P. 2.59) λέγοντι γὰρ Αἰακόν μιν ὑπὸ ματροδόκοις γοναῖς φυτεῦσαι (N. 7.84) ]ἥρωα Τήνερον λέγομεν[ (Pae. 7.13) λέγο[ντι] Ζῆνα καθεζόμενον κορυφαῖσιν ὕπερθε φυλάξαι (Pae. 12.9) λέγοντι δὲ βροτοὶ (*d. 1. 15.)
bpass. c. inf. ἅ τοι Ποσειδάωνι μιχθεῖσα Κρονίῳ λέγεται παῖδα τεκέμεν (O. 6.29) λέγονται μὰν βροτῶν ὄλβον ὑπέρτατον οἳ σχεῖν, οἵτε (P. 3.88) τὸ δὲ πὰρ ποδὶ ναὸς ἑλισσόμενον αἰεὶ κυμάτων λέγεται παντὶ μάλιστα δονεῖν θυμόν (N. 6.56) λέγεται μὰν Ἕκτορι μὲν κλέος ἀνθῆσαι Σκαμάνδρου χεύμασιν ἀγχοῦ (N. 9.39)
d med., tell over ἐμὲ δὲ πρέπει παρθενήια μὲν φρονεῖν γλώσσᾳ τε λέγεσθαι Παρθ. 2. 35.
e fragg. ]λέγοντι προβώμιον fr. 6a.k. ]ν λεγόντων[ Δ. 1. 2.
English (Abbott-Smith)
λέγω, [in LXX very freq., chiefly for אמר; λέγει for נְאֻם, Ge 22:16, al.;]
1.in Hom., to pick out, gather, reckon, recount.
2.In Hdt. and Att., to say, speak, affirm, declare: absol., Ac 13:15, 24:10; seq. orat. dir., Mt 9:34, Mk 3:11, Jo 1:29, al.; seq. ὅτι recit., Mk 3:21, Lk 1:24, Jo 6:14, al.; acc. et. inf., Lk 11:18, Jo 12:29, al.; after another verbof speaking, προσφωνεῖν κ. λέγειν, Mt 11:17, al.; ἀπεκρίθη (ἐλάλησεν) λέγων (καὶ λέγει; Dalman, Words, 24 ff.), Mt 25:9, Mk 3:33, 7:28, Lk 24:6, 7, al.; of unspoken thought, λ. ἐν ἑαυτῷ, Mt 3:9, Lk 3:8, al.; of writing, II Co 8:8, Phl 4:11, al.; λέγει ἡ γραφή, Ro 4:3, Ja 2:23, al.; c. acc. rei, Lk 8:8, 9:33, Jo 5:34, al.; σὺ λέγεις (a non-committal phrase; Swete, Mk., 359, 369f.), Mt 27:11, Mk 15:2, Lk 23:3, Jo 18:37; c. dat. pers., seq. orat. dir., Mt 8:20, Mk 2:17, al. mult.; id. seq. ὅτι, Mt 3:9, al.; c. prep., πρός, μετά, περί, etc., Mk 4:41, Jo 11:56, He 9:5, al.; to mean (cl.), Mk 14:71, Jo 6:71, I Co 10:29, al.; to call, name, Mk 10:18; pass., Mt 9:9, Mk 15:7, al (cf. ἀντι-, δια- (-μαι), προ-, συλ-λέγω).SYN.: λαλέω, which refers to the utterance, as λέγω to the meaning of what is said, its correspondence with thought (Tr., Syn., Ixxvi; Thayer, s.v. λαλέω).
English (Strong)
a primary verb; properly, to "lay" forth, i.e. (figuratively) relate (in words (usually of systematic or set discourse; whereas ἔπω and φημί generally refer to an individual expression or speech respectively; while ῥέω is properly to break silence merely, and λαλέω means an extended or random harangue)); by implication, to mean: ask, bid, boast, call, describe, give out, name, put forth, say(-ing, on), show, speak, tell, utter.
Greek Monolingual
και λέω (AM λέγω, Μ και λέω)
1. εκφράζομαι με τον προφορικό λόγο, ομιλώ, λαλώ (α. «ο καθένας είπε τις απόψεις του» β. «λεγέτω μὲν οὖν περὶ αὐτοῦ ὡς ἕκαστος γιγνώσκει», Θουκ. γ. «ἔλεξαν ὑπὲρ τῶν στρατηγῶν τάδε», Ξεν.)
2. φρονώ, νομίζω (α. «τί λες για όλα αυτά;» β. «λέγουσι τὸν Χριστὸν υἱὸν Δαυΐδ εἶναι», ΚΔ)
3. διηγούμαι προφορικά, αφηγούμαι, εκθέτω κατά σειρά (α. «κάθε βράδυ μάς έλεγε κι από μια ιστορία» β. «άλλο να σού τά λέω κι άλλο να τά βλέπεις» γ. «το τί ἔγινε δεν λέγεται» δ. «οὔ τι διαπρήξαιμι λέγων ἐμὰ κήδεα», Ομ. Οδ.
ε. «τῆς λεγούσης τὰς πολυφθόρους τύχας», Αισχύλ.)
4. ερωτώ (α. «σού λέω πού γύριζες τόσες ώρες και δεν μού απαντάς» β. «λέγοι σοι ὁ διδάσκαλος ποῦ ἐστι τὸ κατάλυμα ὅπου... φάγω;», ΚΔ)
5. αποκρίνομαι, απαντώ (α. «μέ ρώτησες τρεις φορές και σού είπα πως δεν ξέρω» β. «καὶ πῶς νὰ ζήσω; λέξον με», Πρόδρ.)
6. παρακαλώ, εκλιπαρώ («του έλεγε να τον συγχωρήσει»)
7. ανακοινώνω κάτι, φανερώνω («οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ», ΚΔ)
8. βεβαιώνω, υποστηρίζω (α. «αφού το λες, έτσι θά 'ναι» β. «ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν», ΚΔ)
9. διαβάζω κάτι, αναγιγνώσκω (α. «ο παπάς λέει τώρα το ευαγγέλιο» β. «λέγε τὸν νόμον» Δημοσθ.)
10. (για γραπτό κείμενο ή για συγγραφέα) αναφέρω, μνημονεύω, διαλαμβάνω (α. «το λένε οι νόμοι» β. «τί λέει αυτό το βιβλίο;» γ. «καὶ... Δαυΐδ λέγει ἐν βιβλίῳ τῶν ψαλμῶν», ΚΔ)
11. εκφράζω κάτι με επιστολή (α. «του τά λέω στο γράμμα» β. «Ἄμασις Πολυκράτεϊ ὦδε λέγει», Ηρόδ.)
12. κηρύσσω, διδάσκω («λέγει ὁ θεός», ΚΔ)
13. προλέγω, προβλέπω (α. «ποιος να το 'λέγε» β. «καὶ ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν», ΚΔ)
14. παραγγέλλω («Κῡρος γὰρ ἔπεμπε... λέγων ὅτι», Ξεν.)
15. ισχυρίζομαι («όποιος λέει κάτι τέτοιο κάνει μεγάλο σφάλμα»)
16. μεταδίδω διά του λόγου, διαδίδω ή μεταβιβάζω (α. «ποιος σού τά 'πε όλα αυτά τα νέα;» β. «διηπόρει διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπό τινων ὅτι Ἰωάννης ἐγήγερται», ΚΔ)
17. παραδέχομαι («ὁ πατήρ μου... ὃv ὑμεῖς λέγετε ὅτι ὁ θεὸς ὑμῶν ἐστι», ΚΔ)
18. θέλω με τα λόγια μου να σημάνω, εννοώ (α. «τί θέλει να πει εδώ;» β. «σήκω απάνω, εσένα λέω!» γ. «πῶς λέγεις;» — τί εννοείς;
Πλάτ.
δ. «ποταμός, Ἀχελῶον λέγω», Σοφ.)
19. κρίνω, συμπεραίνω («ύστερα από όσα άκουσες, τί λες γι' αυτόν τον άνθρωπο;»)
20. διατάσσω (α. «ο στρατηγός είπε να μην πάρει κανείς άδεια» β. «μή τι δρᾶν λέγων», Αισχύλ.)
21. συνιστώ, συμβουλεύω (α. «εγώ πάντως σού λέω να μην πας» β. «λέγω ὑμῖν ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν», ΚΔ)
22. αποκαλώ, ονομάζω (α. «τον είπε βλάκα» β. «λέγοιμ' ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα», Αισχύλ.)
23. (μέσ. ως απρόσ.) λέγεται
υπάρχει φήμη, διαδίδεται
24. φρ. α) «δεν λέει τίποτε» ή «οὐδὲν λέγει» — δεν έχει καμιά αξία, δεν αξίζει
β) «τί λέω!» ή «τὶ λέγω!» — δεν έχω δίκιο, δεν μίλησα ή δεν σκέφθηκα σωστά
νεοελλ.
1. προδίδω, καταδίδω («μέ απείλησε ότι θα τά πει όλα στον πατέρα μου»)
2. υποθέτω («πες πως κέρδισες το λαχείο, τί θα κάνεις;»)
3. χαρακτηρίζω ως..., θεωρώ («τή λες συμπεριφορά αυτή;»)
4. υπόσχομαι, τάζω («εγώ ό,τι λέω το κάνω»)
5. προτίθεμαι («λέω να πάω το καλοκαίρι για διακοπές»)
6. μέσ. λέγομαι
ονομάζομαι
7. φρ. α) «λέω και ξελέω» — φάσκω και αντιφάσκω
β) «θα τά πούμε»
i) θα λογαριαστούμε, θα λύσουμε τις διαφορές μας
ii) θα συναντηθούμε και θα κουβεντιάσουμε
γ) «το λέει η καρδιά του» ή «το λέει η περδικούλα του» — είναι γενναίος
δ) «και πάει λέγοντας» — και έτσι συνεχίζεται
ε) (σε έντονη άρνηση) «ποιος το 'πε!» ή «ποιος το λέει!» — με κανέναν τρόπο
στ) «λες και...» — σαν να... («μέ απέφευγε, λες και ήθελα να του ζητήσω δανεικά»)
ζ) «του τά 'πα ένα χεράκι» — τον επέκρινα δριμύτατα, τον επέπληξα
η) «λέγε, λέγε» ή «πες, πες» — χρησιμοποιείται για επίμονες συμβουλές, συστάσεις ή παρακλήσεις
θ) «ό,τι πουν όλοι» — συμφωνώ εκ τών προτέρων με την απόφαση που θα πάρουν οι άλλοι
ι) «θα το κάνεις και θα πεις κι ένα τραγούδι» — θα υπακούσεις οπωσδήποτε
ια) «έχουμε και λέμε» — ας υπολογίσουμε ή ας συνεχίσουμε τους υπολογισμούς
ιβ) «εμένα μού λες;» i) τά ξέρω καλύτερα από σένα και μη μού τά επαναλαμβάνεις
ii) αμφιβάλλω γι' αυτό που ισχυρίζεσαι
ιγ) (σε περιπτώσεις έκπληξης) «τί μού λες!» — δεν το πιστεύω
ιδ) «(μωρέ) τί μάς λές» — χρησιμοποιείται ως έκφραση αντίρρησης με ειρωνεία
ιε) «ούτε να λέγεται» — με κανέναν τρόπο
ιστ) «αυτό να λέγεται» — αναμφισβήτητα, οπωσδήποτε
ιζ) «τί έκανε λέει;» ή «τί έγινε λέει;»
i) αδύνατο, δεν το παραδέχομαι
ii) χρησιμοποιείται επίσης ως έκφραση έντονης έκπληξης
ιη) «φέρ' ειπείν» ή «που λέει ο λόγος» — επί παραδείγματι
ιθ) «εγώ τά λέω, εγώ τά ακούω» — χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που οι λόγοι κάποιου δεν βρίσκουν απήχηση
κ) «που λες» ή «που λέτε» — χρησιμοποιείται ως συνδετικός ή ως μεταβατικός κρίκος σε μια συζήτηση
κα) «τά λένε»
i) έχουν ιδιαίτερο σύνδεσμο μεταξύ τους, συνδέονται ιδιαιτέρως
ii) συνομιλούν, συζητούν
κβ) «τά λέω έξω από τα δόντια» ή «τά λέω απ' την καλή» ή «τά λέω σταράτα» ή «τά λέω ορθά κοφτά» ή «λέω τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη» — μιλώ ξεκάθαρα, χωρίς περιστροφές
κγ) «τά λέω απ' έξω απ' εξω» — εκφράζομαι με υπονοούμενα
κδ) «εδώ που τά λέμε» — για να υπάρχει ειλικρίνεια μεταξύ μας
κε) «να λέμε και του στραβού το δίκιο» — να μη μεροληπτούμε
κστ) (σε αφηγήσεις, παραμύθια κ.λπ.) «ήταν, λέει, μια φορά» — χρησιμοποιείται ως έναρξη αφήγησης
νεοελλ.-μσν.
1. τραγουδώ, ψάλλω (α. «το λεν οι κούκοι στα βουνά κι οι πέρδικες στα πλάγια», δημ. τραγούδι
β. «να τά πούμε; [τα κάλαντα]»)
2. απαγγέλλω στίχους («το 'πε πολύ ωραία το ποίημα»)
3. (το απρμφ. ενεστ. ως ουσ. συν. ενάρθρως) το λέγειν
η ευφράδεια, η ευγλωττία
4. φρ. «λέγω με τον νου μου» ή «λέγω μέσα μου» — σκέπτομαι, συλλογίζομαι, αναλογίζομαι
μσν.
1. (για μουσικό όργανο) ηχώ
2. (το απρμφ. αορ. β' ως ουσ.) τὸ εἰπεῖν
α) το ρητό, το απόφθεγμα
β) η πληροφορία, η μαρτυρία
3. φρ. α) «λέγεται κάτι βεβαίως» — αποδεικνύεται κάτι
β) «λέγεται κάτι ἐν τοῖς ὠσί μου» — πληροφορούμαι, μαθαίνω
γ) «λέγεται λόγος παλαιός» — αναφέρεται από την παράδοση
δ) «λέγω βουλήν» — αποφασίζω
ε) «λέγω κάτι έκ στόματος» — διηγούμαι λεπτομερώς
στ) «λέγω κάτι μεγάλως» — μεγαλοποιώ
ζ) «λέγω τὴν ὁμιλίαν» — συζητώ, συνομιλώ
αρχ.
1. βοώ, κραυγάζω («λέγοντες
σταύρωσον αὐτόν», ΚΔ)
2. ρητορεύω, σε αντιδιαστολή με το λαλώ («λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λέγειν», Εύπ.)
3. καυχιέμαι («λέγων δὲ ἕκαστος ὑμῶν τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην», Ξεν.)
4. εξυμνώ κάποιον τραγουδώντας («θέλω λέγειν Ατρείδας», Ανακρεόντ.)
5. αναγορεύω, ανακηρύσσω
6. συλλέγω, μαζεύω («ὀστέα... λέγωμεν», Ομ. Ιλ.)
7. κάνω απαρίθμηση, μετρώ (α. «ἐν δ' ἡμέας πρώτους λέγε κήτεσιν» Ομ. Οδ.
β. «ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην», Ομ. Οδ.)
8. λογαριάζω, θεωρώ («εἰ... θανοῦμαι, κέρδος αὖτ' ἐγὼ λέγω», Σοφ.)
9. μέσ. α) συλλέγω για τον εαυτό μου («ὀστέα λευκὰ λέγοντο», Ομ. Ιλ.)
β) εκλέγω («λέξαιτο... ἄνδρας ἀρίστους», Ομ. Οδ.)
10. φρ. α) «λέγω τινὰ οὐδαμοῦ» — θεωρώ κάποιον μηδαμινό, δεν τον λογαριάζω καθόλου
β) «λέγω τι» — μιλώ σωστά
γ) «δίκας λέγω ὑπέρ τινος» — υπερασπίζομαι κάποιον στο δικαστήριο
δ) «δεινὸς λέγειν» — δεινός ρήτορας
ε) «ἐν τῷ λέγεσθαι» — κατά τη ρήση.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο ενεστ. τ. λέγω, του οποίου η αρχική σημ. ήταν «συλλέγω, συγκεντρώνω, επιλέγω», αντιστοιχεί ακριβώς προς το λατ. lego «συγκεντρώνω, διαλέγω» (εξ ου και η σημ. «αναγιγνώσκω») και ανάγεται σε ΙΕ ρίζα leĝ- «συγκεντρώνω συλλέγω» — πρβλ. και αλβ. mb-leth, πιθ. βόρειο άνω γερμ. lesen, γοτθ. lisan, χεττιτ. lišaizzi (όλα με αρχική σημ. «συλλέγω»). Ο τ. λέω προήλθε με σίγηση του ενδοφωνηεντικού -γ-. Το ρ. λέγω με την αρχική του σημ. απαντά κυρίως στον Όμηρο και εν συνθέσει και σχηματίζει ομαλά τον μέλλοντα (λέξω) και τον αόρ. (ἔλεξα). Αργότερα έλαβε τη σημ. «μιλώ», δηλώνοντας προφανώς την διά του προφορικού λόγου έκφραση του αποτελέσματος της απαρίθμησης ή επιλογής
με τη σημ. αυτή το ρ. σχηματίζει αόρ. εἶπον (βλ. ἔπος), μέλλ. ἐρῶ και παρακμ. εἴρηκα (βλ. εἴρω ΙΙ). Στην Αρχαία μαρτυρούνται, εκ παραλλήλου με το λέγω, και άλλα ρήματα με ειδικότερες σημασίες. Συγκεκριμένα, το ἀγορεύω (< ἀγορά) σήμαινε αρχικά την ομιλία στην αγορά, τη συζήτηση σε συγκέντρωση και αποτελούσε βασικά λέξη του πολιτικού και δικανικού λεξιλογίου, αντικαταστάθηκε όμως αργότερα, ως έναν βαθμό, από το λέγω. Η βασική σημ. του φημί ήταν «ισχυρίζομαι, επιβεβαιώνω». Με την ειδική σημ. «φλυαρώ, κουβεντιάζω άσκοπα» απαντά το λαλῶ στην κλασική περίοδο, ενώ από τους ελληνιστικούς χρόνους και μετά έλαβε τη σημ. «μιλώ». Το ὁμιλῶ, τέλος (< ὅμιλος «ομάδα»), από την αρχική σημ. «συναναστρέφομαι με κάποιον», μετέπεσε στην έννοια «συζητώ», από τους ελληνιστικούς όμως χρόνους και μέχρι σήμερα αντικατέστησε το ρ. λαλῶ. Το λέγω τόσο στην Αρχαία όσο και στη Νέα χρησιμοποιείται ως απρόσωπο με σημ. «υπάρχει η φήμη, διαδίδεται» (λέγεται, λέει, λένε). Στη Νέα Ελληνική το ρ. λέγω χρησιμοποιείται με βασική σημ. «διατυπώνω άποψη, εκφράζομαι διά του προφορικού λόγου», ενώ το (ο)μιλώ αναφέρεται περισσότερο στη διαδικασία της επικοινωνίας, σημαίνει δηλ. συζητώ, συνομιλώ, κουβεντιάζω. Πρέπει να τονιστεί ότι αυτές είναι οι γενικές σημασίες τών ρημάτων λέγω και (ο)μιλώ, ενώ σε άλλες χρήσεις η σημ. τών λεκτικών ρημάτων επικαλύπτεται.
ΠΑΡ. λέξη, λόγος
αρχ.
λέγμα, λεκτός, λογή
νεοελλ.
λεγάμενος.
ΣΥΝΘ. (Β' συνθετικό) α) με σημ. «συλλέγω, διαλέγω»: διαλέγω, εκλέγω, επιλέγω, καταλέγω, προεκλέγω, προσεπιλέγω συγκαταλέγω, συλλέγω
αρχ.
αναλέγω, αντικαταλέγω, απολέγω, απεκλέγομαι, εγκαταλέγω, επισυλλέγω, παραλέγω, παρασυλλέγομαι, προαναλέγω, προσαναλέγω, προσεκλέγω, προσκαταλέγω, προσυλλέγομαι, συνεκλέγω, υποσυλλέγω
νεοελλ.
αποδιαλέγω, επανεκλέγω, κακοδιαλέγω, ξεδιαλέγω, περισυλλέγω, ψιλοδιαλέγω. β) με σημ. «μιλώ»: αντιλέγω, καταλέγω, προλέγω, συνδιαλέγομαι
αρχ.
αμφιλέγω, αντιδιαλέγομαι, απολέγω, εκλέγω, επιλέγω, παραλέγω, παραπρολέγω, περιλέγω, προαναλέγω, προδιαλέγω, προκαταλέγομαι, προσαναλέγω, προσδιαλέγομαι, προσεπιλέγω, προσκαταλέγω, προσλέγω, συγκαταλέγω, συνεπιλέγω, υπολέγω
νεοελλ.
διαλέγομαι, καλολέω, κρυφολέ(γ)ω, ματαλέω, ξαναλέ(γ)ω, ξελέ(γ)ω, παραλέω, πολυλέω, πρωτολέγω, σιγολέω, χιλιολέω].
Greek Monotonic
λέγω: (Α), πλαγιάζω, ξαπλώνω, μέλ. λέξω, αόρ. ἔλεξα, Επικ. λέξα· — Μέσ., μέλ. λέξομαι, αόρ. ἐλεξάμην, Επικ. λεξάμην — Παθ., μόνο στο γʹ ενικ. Επικ. αορ. βʹ ἔλεκτο, λέκτο, προστ. λέξο, λέξεο, απαρ. λέχθαι, μτχ. λεγμένος (με αυτή την έννοια, από √ΛΕΧ, όπως στα λέχ-ος, λόχ-ος). Βάζω κάποιον να κοιμηθεί, αποκοιμίζω, λέξον με, σε Ομήρ. Ιλ.· ἔλεξα Διὸς νόον, στο ίδ. — Παθ. και Μέσ., κοιμάμαι, είμαι ξαπλωμένος, κατακλίνομαι, σε Όμηρ.
• λέγω: (Β), συλλέγω, συνάγω, συναθροίζω, μαζεύω, μέλ. λέξω, αόρ. ἔλεξα, παρακ. εἴλοχα· — Μέσ., αόρ. ἐλεξάμην, Επικ. αόρ. βʹ ἐλέγμην, γʹ ενικ. λέκτο· — Παθ., μέλ. λέξομαι, αόρ. ἐλέχθην, παρακ. εἴλεγμαι·
I. 1. συλλέγω, μαζεύω, Λατ. lego, colligo, σε Όμηρ., Πίνδ.· αἱμασιὰς λέγων, συλλέγει λίθους για να χτίσει τοίχο, σε Ομήρ. Οδ. — Μέσ., συλλέγω για τον εαυτό μου, σε Ομήρ. Ιλ.
2. Μέσ., διαλέγω για τον εαυτό μου, εκλέγω, επιλέγω, σε Όμηρ. — Παθ., εκλέγομαι, σε Ομήρ. Ιλ.
II. 1. συναριθμώ, συγκαταλέγω, συνυπολογίζω, σε Ομήρ. Οδ.· μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην, υπολογιζόμουν ανάμεσά τους, στο ίδ.· λέκτο δ' ἀριθμόν, αρίθμησε, στο ίδ. — Παθ., μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην, συγκαταλέχθηκα, συνυπολογίστηκα μεταξύ αυτών, σε Ομήρ. Ιλ.
2. ομοίως στους Αττ., λέγω ἐν ἐχθροῖς, λογαριάζω κάποιον μεταξύ των εχθρών, θεωρώ κάποιον σαν εχθρό, σε Αισχύλ.· λέγω τινὰ οὐδαμοῦ, θεωρώ κάποιον ανάξιο λόγου, nullo in numero habere, σε Σοφ.
3. απαριθμώ, επαναλαμβάνω, σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ., κ.λπ. — Μέσ., τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; τι σου χρειάζεται να τα διηγείσαι; σε Ομήρ. Ιλ.· μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα, στο ίδ.
• λέγω: (Γ), λέω, μιλώ, μέλ. λέξω, αόρ. ἔλεξα — Παθ., μέλ. λεχθήσομαι, ομοίως Μέσ. μέλ. με Παθ. σημασία, και λελέξομαι· αόρ. ἐλέχθην, παρακ. λέλεγμαι·
1. λέω, μιλώ, αγορεύω, σε Ηρόδ., Τραγ., κ.λπ.· λέγε, μίλα, ξεκίνα να μιλάς, πες, σε Ηρόδ.· ομοίως, λέγοις ἄν, σε Πλάτ.· λέγεται για χρησμούς, λέω, διακηρύσσω, ανακοινώνω, σε Ηρόδ.
2. λέγειν τινά τι, λέω κάτι για λογαριασμό κάποιου άλλου, ιδίως, κακὰ λέγω τινά, κατηγορώ, βρίζω κάποιον, μιλάω χυδαία για κάποιον, στον ίδ.· ἀγαθὰ λέγω τινά, σε Αριστοφ.· επίσης, εὖ ή κακῶς λέγω τινά, σε Αισχύλ., κ.λπ.
3. λέω κάτι με το όνομα του, ορίζω, σε Σοφ.· αποκαλώ με κάποιο όνομα, ονομάζω, οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω, σε Αισχύλ.
4. λέγω τινὰ ή τινὶ ποιεῖν τι, λέω σε κάποιον να κάνει κάτι, παραγγέλλω, διατάζω, προστάζω, σε Σοφ., Ξεν., κ.λπ.
5. λέγω τι, λέω κάτι, δηλ. μιλάω κατευθείαν, μπαίνω στην ουσία ενός πράγματος, σε Σοφ.· λέγω τι; έχω δίκιο; στον ίδ.· αντίθ. προς το οὐδὲν λέγει, δεν έχει καμία σημασία, σε Αριστοφ.· αλλά επίσης, οὐδὲν λέγειν σημαίνει, λέω κάτι που δεν υφίσταται, ψεύδομαι, σε Αριστοφ., Πλάτ., κ.λπ.
6. όπως το Λατ. dicere, θέλω να πω, εννοώ, τί τοῦτο λέγει; τι σημαίνει, τι σημαίνει αυτό; σε Αριστοφ., Πλάτ.· πῶς λέγεις; τι θέλεις να πεις; με ποια έννοια το λες αυτό; σε Πλάτ.· εξηγώ πληρέστερα, εἴσω κομίζου σύ, Κασάνδραν λέγω, εσένα την Κασάνδρα εννοώ, σε Αισχύλ.· ποταμός, Ἀχελῷον λέγω, σε Σοφ.
7. Παθ., λέγεται, όπως το Λατ. dicitur, λέγεται ότι..., όπως λέγεται..., σε Ηρόδ., Αττ.· επίσης, λέγονται εἶναι, λέγεται ότι αυτοί είναι..., σε Ξεν.· τὸ λεγόμενον, απόλ., καθώς λέγεται ή λένε..., κατά το ρηθέν, σε Θουκ., κ.λπ.· ὁ λεγόμενος, για τον οποίο λέγεται..., οἱ λεγόμενοι αὐτόνομοι εἶναι, σε Ξεν.
8. λέγεται για ρήτορες, μιλάω με έμφαση, λέγειν δεινός, σε Σοφ.· λέγειν τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος, σε Θουκ.
9. καυχιέμαι για κάτι, κάνω λόγο, μνημονεύω, σε Ξεν.· απαγγέλλω κάτι που είναι γραμμένο, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε, σε Πλάτ., κ.λπ.· αλλά, η κοινή σημασία του Λατ. legο, διαβάζω, απαντά μόνο στα σύνθετα, ἀναλέγομαι, ἐπιλέγομαι.
Russian (Dvoretsky)
λέγω:
I [одного корня с λέχος, λόχος, ἄλοχος, λέκτρον (fut. λέξω, aor. ἔλεξα; med.: fut. λέξομαι, aor. 1 ἐλεξάμην, aor. 2 ἐλέγμην, imper. λέξο и λέξεο)
1) укладывать в постель, отводить ко сну (τινά Hom.);
2) сковывать сном, усыплять (νόον τινός Hom.);
3) med. ложиться спать (εἰς εὐνήν Hom.);
4) med. засыпать (ἡδέϊ ὕπνῳ Hom.; σὺν παρακοίτι Hes.);
5) med. располагаться, размещаться (παρὰ τάφρον Hom.);
6) med. лежать (без дела), бездействовать (μηκέτι νῦν δῆθ᾽ αὖθι λεγώμεθα Hom.).
II (fut. λέξω, aor. ἔλεξα; med.: fut. λέξομαι, aor. 1 ἐλεξάμην, aor. 2 ἐλέγμην; aor. pass. ἐλέχθην)
1) собирать (αἱμασιάς, ὀστέα, med. ξύλα Hom.);
2) выбирать, набирать (λέξασθαι ἄνδρας ἀρίστους Hom.): πέμπτος μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην Hom. я присоединился к ним в качестве пятого;
3) причислять, относить (к числу кого-л.), считать (в числе кого-л.) (τινὰ ἔν τισι Hom., Aesch.): λέγεσθαι μετά τισι Hom. и ἔν τισι Xen. считаться в числе кого-л., т. е. кем-л.; λ. τινὰ οὐδαμοῦ Soph. не ставить кого-л. ни во что; κέρδος αὖτ᾽ ἐγὼ λέγω Soph. это я считаю выгодой (счастьем);
4) перечислять, пересказывать (κήδεα θυμοῦ, θέσκελα ἔργα Hom.): τί σε χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; Hom. зачем тебе это перечислять?;
5) высказывать, произносить (ὀνείδεά τινι Hom.);
6) med. пересчитывать, сосчитывать, считать (ἀριθμόν Hom.).
III [одного корня с λέγω II] (fut. λέξω, aor. ἔλεξα - атт. обычно супплетивно: fut. ἐρῶ, aor. 2 εἶπον - реже aor. 1 εἶπα, pf. εἴρηκα; pass.: fut. λεχθήσομαι, aor. ἐλέχθην - чаще ἐρρήθην, pf. λέλεγμαι - чаще εἴρημαι)
1) говорить, сообщать, рассказывать (ἀμφί τινος Aesch., περί τινος Soph., Thuc., Arst., NT и ὑπέρ τινος Soph., Xen. etc.; ψευδῆ, τἀληθῆ, μῦθόν τινα Aesch.): λέγοις ἄν Plat. расскажи, пожалуйста; λόγος λέλεκται πᾶς Soph. сказано все, т. е. я кончил; λέξαι Οἰδίπουν ὀλωλότα Soph. сообщить, что Эдип скончался; θανεῖν ἐλέχθη Soph. сказали, что он погиб; τὰ λελεγμένα Arst. сказанное (выше); τὰ λεχθησόμενα Arst. то, что будет сказано (ниже); τὸ (ἐν παροιμίᾳ) λεγόμενον Plat., Arst. etc. как говорится; ὁ λέγων Dem. говорящий, оратор; εὖ или ἀγαθὰ λ. τινά Arph., Xen. etc. хорошо отзываться о ком-л.; ἀλλήλους τὰ ἔσχατα λ. Xen. наносить друг другу величайшие оскорбления; в плеонастических оборотах: ἔφη λέγων Her., ἔφασκε λέγων Arph. или εἶπε λέγων NT он сказал; χαίρειν τινὶ λ. NT приветствовать кого-л.; λ. ἐπί τινι ἀγαθὰς εὐχάς Aesch. желать счастья кому-л.; λ. τά τινος Dem. выступать в чью-л. пользу;
2) гласить (τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε Her.; ὡς ὁ νόμος λέγει Dem.);
3) говорить дело, т. е. правильно: κινδυνεύεις τι λ. или ἴσως ἄν τι λέγοις Plat. возможно, что ты прав; οὐδὲν λέγεις Arph. ты говоришь вздор; σὺ λέγεις NT да, ты правду говоришь;
4) называть, именовать (τινὰ ἀγαθόν NT; οἱ λεγόμενοι αὐτόνομοι εἶναι Xen.; τὰ λεγόμενα στοιχεῖα Arst.): ἃς τρέμομεν λ. Soph. (девы), которых мы (и) называть страшимся, т. е. Эринии;
5) разуметь, подразумевать: πῶς λέγεις; Plat. что ты хочешь (этим) сказать?; ποταμός, Ἀχελῷον λέγω Soph. (некая) река, а именно Ахелой; τὸν ἄνδρα τὸν σόν, τὸν δ᾽ ἐμὸν λέγω πατέρα Soph. твоего супруга, то-есть моего отца;
6) означать, значить (τί τοῦτο λέγει; Arph.);
7) декламировать, читать (ποιήματα Plat.);
8) читать вслух (τὸ βιβλίον Plat.; τὸ ψήφισμα Dem.);
9) воспевать (Ἀτρείδας Anacr.);
10) восхвалять, превозносить (τὴν ἑαυτοῦ ῥώμην Xen.);
11) приказывать, предписывать (τινὶ ποιεῖν τι Aesch., Soph., Xen. etc.): λ. μὴ ποιεῖν τι NT запрещать что-л.;
12) хорошо говорить, владеть ораторским искусством (λαλεῖν ἄριστος, ἀδυνατώτατος λ. Eupolis ap. Plut.): λ. δεινός Soph. или δυνάμενος Isocr. красноречивый;
13) передавать (через кого-л.), велеть сказать (Κῦρος ἔπεμπε βίκους οἴνου, λέγων ὅτι … Xen.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: collect, gather (Il.; att. prose only with prefix), count, recount (Il.), speak (posthom.); on use, meaning and inflexion Fournier Les verbes "dire" 53ff., 100ff., Chantraine BSL 41, 39ff., Wackernagel Unt. 220ff.; besides it the synonymous and suppletive ἀγορεύω, φημί, εἰπεῖν, ἐρῶ, εἴρηκα (see Seiler Glotta 32, 154 f.)
Other forms: -ομαι, aor. λέξαι, -ασθαι (ep. ἐλέγμην, λέκτο), pass. λεχθῆναι, fut. λέξω, -ομαι, perf. λέλεγμαι, δι-είλεγμαι, συν-είλοχα (ει analog.),
Compounds: very often with prefix, δια-, ἐκ-, ἐπι-, κατα-, συν- a.o.
Derivatives: 1. λόγος m. computation, reckoning, account, esteem, ground, reason; speech, word, statement (O 393, α 56); s. Fournier 217ff., Boeder Arch. f. Begriffsgeschichte 4, 82 ff.; also from the prefixcompp., e.g. διά-, κατά-, ἐπί-, σύλ-λογος (: διαλέγομαι etc.), besides in hypostases, ἀνά-, παρά-λογος (:ἀνὰ, παρὰ λόγον); several derivv.: a. diminut.: λογ-ίδιον, -άριον (Att.), -αρίδιον (pap.). b. adj. λογάς m. f. selected, subst. selected soldier etc. (Ion. Att.; semant. rather to λέγω, cf. Chantraine Form. 351); λόγιος notable (Pi. etc.), τὸ λόγιον oracle (IA.); on the devel. of meaning E. Orth, Logios (Leipzig 1926); λόγιμος worth mention, notable (Hdt., pap.), usually ἐλλόγιμος (: ἐν λόγῳ; Arbenz 38, 42 f.); λογικός regarding reason etc., logical (Philol., hell.; Chantraine Études 131); λογαῖος chosen (Str. 1, 3, 18; after Ibyc. 22; perhaps to λογή, s. 2). c. adv. λογάδην through accidental selection (Th.; cf. λογάς). d. subst. λογεύς m. orator, prosewriter (Critias, Plu., sch.) with λογεῖον place for speaking, scene (Delos IIIa); κατα-, ἐκ-, συλ-λογεύς from κατάλογος, ἐκλογή etc. (Boßhardt 59 f.). e. verbs. λογίζομαι reckon, account, consider, often with prefix, ἀνα- a. o., (IA.) with λογ-ισμός, -ισμα, -ιστής, -ιστεύω, -ιστικός a.o.; λογεύω raise taxes, also with ἐπι-, ἐκ-, (pap., inscr.) with λογεία, λόγ-ευμα, -ευτής, -ευτήριον. - 2. λογή f. reasoning, kind (= NGr.; only late pap.); from the compp. ἐκ-, κατα-, συν-, δια -etc. (IA. etc.)? (Georgacas Glotta 36, 168; s. also Debrunner IF 51, 206). -- 3. λέξις f. reason, reasoning, stile, (specific) word, also with δια-, ἐκ-, κατα-, (Att. etc.; Holt Les noms d'action en -σις 57 usw.); from it λεξίδιον (-εί-; Schwyzer 471 A. 4; Arr., Gal.), Lat. lexīdium; Leumann Sprache 1, 205; λεξικόν (sc. βιβλίον) 'containing λέξεις, lexicon' (AB, Phot.). - 4. λέγμα τὸ εἰπεῖν H., ἐπίλεγμα excerpt (pap.), κατά-λεγμα tragic song (Sm., Al.; cf. καταλέγεσθαι ὀδύρεσθαι τὸν τεθνεῶτα H.). - 5. διάλεκτος (: δια-λέγομαι) speech, dialect (IA.) with (δια-, ἐκ-)λεκτικός adequate for speaking (Att. etc.: λέξις, λέγω).
Origin: IE [Indo-European] [658] *leg- collect
Etymology: The thematic rootpresent λέγω, from which all theme-forms and nominal derivv. come, is identical with Lat. legō collect etc; here also Alb. mb-leth collect, harvest, which has palatal ǵ. Further forms in WP. 2, 422, Pok. 658, W.-Hofmann s. legō. A synonymes verb is found in Germanic, Baltic and Hittite, e. g. NHG lesen, Goth. lisan collect, harvest, Lith. lesù, lèsti pick, eat picking (with lasýti collect, select), Hitt. lišāizzi collect; cf. Porzig Gliederung 191f. u. 211. - S. also λώγη.
See also: -- S. auch λώγη.
Middle Liddell
1 [!λεχ] [Pass. is only found in 3rd sg. epic aor2]
part. to lay asleep, lull to sleep, λέξον με Il.; ἔλεξα Διὸς νόον Il.: —Pass. and Mid. to lie asleep, to lie, Hom.
2
I. to gather, pick up, Lat. lego, colligo, Hom., Pind.; αἱμασιὰς λέγων picking out stones for building walls, Od.:—Mid. to gather for oneself, Il.
2. Mid. to choose for oneself, pick out, Hom.:—Pass. to be chosen, Il.
II. to count, tell, reckon up, Od.; μετὰ τοῖσιν ἐλέγμην I reckoned myself among them, Od.; λέκτο δ' ἀριθμόν he told him over the number, Od.:—Pass., μετὰ τοῖσιν ἐλέχθην I was counted among these, Il.
2. so in attic, λ. ἐν ἐχθροῖς to count among one's enemies, count as a foe, Aesch.; λ. τινὰ οὐδαμοῦ to count him as naught, nullo in numero habere, Soph.
3. to recount, tell over, Od., Aesch., etc.:—Mid., τί σὲ χρὴ ταῦτα λέγεσθαι; why need'st thou tell the tale thereof? Il.; μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα Il.
3
1. to say, speak, Hdt., Trag., etc.; λέγε say on, Hdt.; so, λέγοις ἄν Plat.: of oracles, to say, declare, Hdt.
2. λέγειν τινά τι to say something of another, esp., κακὰ λ. τινά to speak ill of him, abuse, revile him, Hdt.; ἀγαθὰ λ. τινά Ar.;—also, εὖ or κακῶς λ. τινά Aesch., etc.
3. to call by name, Soph.:— to call so and so, οὔτοι γυναῖκας ἀλλὰ Γοργόνας λέγω Aesch.
4. λ. τινὰ or τινὶ ποιεῖν τι to tell one to do, Soph., Xen., etc.
5. λ. τι to say something, i. e. to speak to the point or purpose, Soph.; λέγω τι; am I right? Soph.; opp. to οὐδὲν λέγει, has no meaning, no authority, Ar.; but οὐδὲν λέγειν, also, to say what is not, to lie, Ar., Plat., etc.
6. like Lat. dicere, to mean, τί τοῦτο λέγει; what does this mean? Ar., Plat.; πῶς λέγεις; how mean you? Plat.:—to explain more fully, εἴσω κομίζου σύ, Κασάνδραν λέγω get thee in—thou, I mean Cassandra, Aesch.; ποταμός Ἀχελῶιον λέγω Soph.
7. Pass., λέγεται, like Lat. dicitur, it is said, on dit, Hdt., attic; also λέγονται εἶναι they are said to be, Xen.:— τὸ λεγόμενον, absol., as the saying goes, Thuc., etc.:— ὁ λεγόμενος the so-called, οἱ λ. αὐτόνομοι εἶναι Xen.
8. of orators, to speak (emphatically), λέγειν δεινός Soph.; λ. τε καὶ πράσσειν δυνατώτατος Thuc.
9. to boast of, tell of, Xen.: to recite what is written, λαβὲ τὸ βιβλίον καὶ λέγε Plat., etc.:—but the sense of Lat. lego, to read, only occurs in compds., ἀναλέγομαι, ἐπιλέγομαι.
Frisk Etymology German
λέγω: -ομαι
{légō}
Forms: Aor. λέξαι, -ασθαι (ep. ἐλέγμην, λέκτο), Pass. λεχθῆναι, Fut. λέξω, -ομαι, Perf. λέλεγμαι, διείλεγμαι, συνείλοχα (ει analog.),
Grammar: v.
Meaning: auflesen, sammeln (ep. poet. seit Il.; att. Prosa nur mit Präfix), ‘zählen, auf-, erzählen’ (vorw. ep. poet. seit Il.), reden, sprechen (nachhom.); zu Gebrauch, Bedeutung und Flexion Fournier Les verbes "dire" 53ff., 100ff., Chantraine BSL 41, 39ff., Wackernagel Unt. 220ff.; daneben die synonymen und suppletiven ἀγορεύω, φημί, εἰπεῖν, ἐρῶ, εἴρηκα (zuletzt Seiler Glotta 32, 154 f.)
Composita: sehr oft mit Präfix, δια-, ἐκ-, ἐπι-, κατα-, συν- u.a.,
Derivative: Ableitungen: 1. λόγος m. ‘das Berechnen, Rechenschaft, Berechnung, Ansehen, Grund, Vernunft; das Sprechen, Rede, Wort, Erzählung, Schrift’ (seit O 393, α 56); s. Fournier 217ff., Boeder Arch. f. Begriffsgeschichte 4, 82 ff.; auch von den Präfixkompp., z.B. διά-, κατά-, ἐπί-, σύλλογος (: διαλέγομαι usw.), daneben in Hypostasen, ἀνά-, παράλογος (:ἀνὰ, παρὰ λόγον); zahlreiche Ableitungen: a. Deminutiva: λογίδιον, -άριον (att.), -αρίδιον (Pap.). b. Adj. λογάς m. f. ausgelesen, Subst. ausgelesener Soldat (ion. att.; semantisch eher zu λέγω, vgl. Chantraine Form. 351); λόγιος ‘in der Rede usw. bewandert, gelehrt’ (Pi. usw.), τὸ λόγιον ‘(Orakel)spruch’ (ion. att.); zur Bed. entwickl. usw. E. Orth, Logios (Leipzig 1926); λόγιμος der Rede wert, namhaft, angesehen (Hdt., Pap.), gew. ἐλλόγιμος (: ἐν λόγῳ; Arbenz 38, 42 f.); λογικός ‘die Rede, die Vernunft betreffend usw., logisch’ (Philol., hell. u. sp.; Chantraine Études 131); λογαῖος gewählt (Str. 1, 3, 18; nach Ibyk. 22; viell. zu λογή, s. 2). c. Adv. λογάδην durch zufällige Auslese (Th.u.a.; vgl. λογάς). d. Subst. λογεύς m. Redner, Prosaschreiber (Kritias, Plu., Sch.) mit λογεῖον Redeplatz, Szene (Delos IIIa); κατα-, ἐκ-, συλλογεύς von κατάλογος, ἐκλογή usw. (Boßhardt 59 f.). e. Verba. λογίζομαι rechnen, berechnen, erwägen, oft mit Präfix, ἀνα- u. a., (ion. att.) mit λογισμός, -ισμα, -ιστής, -ιστεύω, -ιστικός u.a.; λογεύω Steuern einziehen, auch mit ἐπι-, ἐκ-, (Pap., Inschr.) mit λογεία, λόγευμα, -ευτής, -ευτήριον. — 2. λογή f. Berücksichtigung, Art (= ngr.; nur sp.Pap.); aus den Kompp. ἐκ-, κατα-, συν-, δια -usw. (ion. att. usw.) ausgelöst? (Georgacas Glotta 36, 168; s. auch Debrunner IF 51, 206). — 3. λέξις f. ‘Rede, Redeweise, Stil, (besonderes) Wort’, auch mit δια-, ἐκ-, κατα-, (att. usw.; Holt Les noms d’action en -σις 57 usw.); davon λεξίδιον (-εί-; Schwyzer 471 A. 4; Arr., Gal. u. a.), lat. lexīdium; Leumann Sprache 1, 205; λεξικόν (sc. βιβλίον) ’λέ- ξεις enthaltend, Lexikon’ (AB, Phot.). — 4. λέγμα· τὸ εἰπεῖν H., ἐπίλεγμα Auszug (Pap.), κατάλεγμα Trauergesang (Sm., Al.; vgl. καταλέγεσθαι· ὀδύρεσθαι τὸν τεθνεῶτα H.). —5. διάλεκτος (: διαλέγομαι) Unterredung, Sprache, Dialekt (ion. att.) mit (δια-, ἐκ-)λεκτικός ‘zum Reden usw. geschickt’ (att. usw.: λέξις, λέγω).
Etymology: Das thematische Wurzelpräsens λέγω, von dem alle übrigen Themaformen und nominale Ableitungen ausgehen, ist mit lat. legō ‘auf-, auslesen, lesen’ uridentisch; hinzu kommt alb. mb-leth ‘(ver)sammeln, ernten’, das palatales ĝ erweist. Weitere Formen m. Lit. bei WP. 2, 422, Pok. 658, W.-Hofmann s. legō. Ein synonymes Verb ist im Germanischen, Baltischen und Hethitischen vertreten, z. B. nhd. lesen, got. lisan auflesen, ernten, lit. lesù, lèsti picken, pickend fressen (mit lasýti auslesen, auswählen), heth. lišāizzi sammeln, auflesen; vgl. Porzig Gliederung 191f. u. 211. — S. auch λώγη.
Page 2,94-96
Chinese
原文音譯：?šw 雷哦
詞類次數：動詞（26）
原文字根：湧出
字義溯源：說出來*，說，話，所說的話，話說，有話說，吩咐說，吩咐；或源自（ῥέω）=流*）
同源字：1） （παρρησία）坦率直言 2） （παρρησιάζομαι）放膽講出 3） （λέγω）說出來 4） （ῥῆμα）發表 5） （ῥήτωρ）說話者 6） （ῥητῶς）坦言地註：聖經文庫將 （λέγω）歸入編號 （λέγω）
出現次數：總共（23）；太（19）；羅（1）；加（1）；啓（2）
譯字彙編：
1） 所說的（4） 太3:3； 太22:31； 太24:15； 太27:9；
2） 所說的話（3） 太4:14； 太12:17； 太13:35；
3） 有話說（2） 太5:31； 太5:38；
4） 說的話（2） 太1:22； 太2:15；
5） 話說（2） 太5:21； 太5:43；
6） 話（2） 太2:17； 太21:4；
7） 吩咐⋯說（2） 太5:33； 啓9:4；
8） 曾經⋯說（1） 羅9:26；
9） 有話⋯說（1） 啓6:11；
10） 話說：（1） 太5:27；
11） 所說（1） 太2:23；
12） 說（1） 太22:37；
13） 說的（1） 加3:16
原文音譯：œpw 誒坡
詞類次數：動詞（976）
原文字根：放置（說） 相當於： （אָמַר）
字義溯源：講*，講論，議論，說，稱，叫，說一聲，說話，請說，只說，說明，回答，稱為，告訴，吩咐，設，問。這字有時和別的字組合，而譯為：說話，吩咐，稱為，回答說，.。等等
同源字：1） （ἀντιλέγω）駁斥 2） （ἀπεῖπον）說不 3） （ἔπος）話語 4） （λέγω）講，說 5） （νηπιάζω）言行如嬰孩 6） （νήπιος）不能說話的 7） （προλέγω / προεῖπον）早已說
出現次數：總共（949）；太（185）；可（90）；路（298）；約（207）；徒（130）；羅（2）；林前（9）；林後（2）；加（1）；西（1）；多（1）；來（6）；雅（5）；約壹（4）；猶（1）；啓（7）
譯字彙編：
1） 說（646）數量太多，不能盡錄；
2） 他⋯說（77） 太8:32； 太9:2； 太12:25； 太17:26； 太20:4； 太21:28； 太26:49； 可4:40； 可6:37； 可7:29； 可9:29； 路2:49； 路3:14； 路4:23； 路6:39； 路7:14； 路7:50； 路8:22； 路8:25； 路9:13； 路9:14； 路9:20； 路9:43； 路9:60； 路10:18； 路10:28； 路11:2； 路11:5； 路12:15； 路12:22； 路13:2； 路13:32； 路15:11； 路16:15； 路16:31； 路17:1； 路17:22； 路17:37； 路18:4； 路18:9； 路19:12； 路19:17； 路19:19； 路19:40； 路20:3； 路20:41； 路20:45； 路21:29； 路22:15； 路22:35； 路22:36； 路22:40； 路22:67； 路23:43； 路24:17； 路24:19； 路24:38； 路24:41； 路24:44； 約8:21； 約8:23； 約12:6； 約13:28； 約18:6； 約21:17； 徒1:7； 徒9:5； 徒9:5； 徒10:4； 徒19:3； 徒22:8； 徒22:21； 徒23:20； 來1:5； 啓7:14； 啓21:6； 啓22:6；
3） 他們⋯說（17） 太16:20； 可3:32； 路1:61； 路19:25； 路22:70； 路24:32； 約1:22； 約4:52； 約6:25； 約6:28； 約6:30； 約6:34； 約8:41； 約9:12； 約9:26； 約18:25； 約19:24；
4） 說了（15） 可14:39； 路23:46； 約11:43； 約13:21； 約14:28； 約18:1； 約18:22； 約18:38； 約20:14； 約20:20； 約20:22； 約21:19； 徒7:60； 徒28:25； 徒28:29；
5） 告訴（9） 太8:4； 太17:9； 太22:17； 可5:33； 可8:28； 約10:24； 約11:14； 約11:46； 約20:17；
6） 說的（8） 可14:72； 路12:12； 路20:19； 約2:22； 約10:41； 約14:26； 約18:21； 約18:34；
7） 我們⋯說（8） 太21:25； 太21:26； 可11:31； 可11:32； 路20:6； 約壹1:6； 約壹1:8； 約壹1:10；
8） 他說（8） 太26:21； 路21:6； 約6:41； 約7:36； 約11:51； 約13:11； 約21:19； 徒19:21；
9） 他說了（7） 路24:40； 約9:6； 約11:11； 徒1:9； 徒19:41； 徒20:36； 徒27:35；
10） 就說（7） 太12:24； 太22:18； 可15:39； 路5:20； 路22:49； 約6:60； 約9:35；
11） 我⋯說（7） 太16:11； 約1:50； 約3:7； 約3:12； 約8:24； 約8:55； 徒22:10；
12） 吩咐（6） 可3:9； 可5:43； 路10:40； 路12:13； 路19:15； 林後4:6；
13） 所說的（6） 太26:44； 太27:35； 可13:14； 路24:24； 約1:23； 徒4:23；
14） 告訴人（5） 可1:44； 可16:8； 路5:14； 路8:56； 路9:21；
15） 說：（5） 可12:36； 路1:46； 路2:28； 路2:34； 徒13:16；
16） 我說（5） 約10:36； 約16:15； 約16:19； 徒11:8； 來10:7；
17） 曾說（5） 太27:63； 約1:30； 約10:34； 徒3:22； 來10:30；
18） 我⋯告訴（4） 可9:18； 路22:67； 約9:27； 約16:4；
19） 你告訴（4） 太26:63； 可13:4； 路20:2； 徒5:8；
20） 講論（3） 可12:26； 路14:3； 路19:11；
21） 他⋯說的（3） 約6:59； 約7:39； 約20:18；
22） 你們⋯說（3） 可11:3； 可14:14； 西4:17；
23） 他⋯所說的（3） 太17:13； 可14:16； 路19:32；
24） 說過（3） 路11:49； 約15:20； 約16:4；
25） 告訴⋯說（3） 太28:7； 可16:7； 路13:32；
26） 你說（3） 太8:8； 路7:7； 約4:17；
27） 所說（2） 路22:61； 約7:38；
28） 你⋯說（2） 可12:32； 羅10:6；
29） 我已告訴（2） 約10:25； 約18:8；
30） 你們要⋯說（2） 太21:5； 太28:13；
31） 我曾說（2） 約1:15； 約3:28；
32） 說出來了（2） 約4:29； 約4:39；
33） 你們告訴（2） 太21:24； 太22:4；
34） 說話（2） 太12:32； 路12:11；
35） 他說的（2） 太16:12； 可12:12；
36） 說的是（2） 太26:25； 太26:64；
37） 是說（2） 太9:5； 路5:23；
38） 你們說（2） 太23:39； 路13:35；
39） 有人⋯說（1） 太24:26；
40） 我已經告訴⋯了（1） 太28:7；
41） 告訴⋯罷（1） 太24:3；
42） 你就告訴（1） 太18:17；
43） 回答⋯說（1） 太2:5；
44） 你們要⋯說出來（1） 太10:27；
45） 他們吩咐（1） 太23:3；
46） 你叫（1） 太20:21；
47） 所說的話（1） 太8:17；
48） 就可以吩咐（1） 太4:3；
49） 我⋯就已告訴（1） 約14:2；
50） 我曾⋯說過（1） 約13:33；
51） 他⋯說過的（1） 約18:9；
52） 曾⋯說（1） 徒7:37；
53） 我就⋯說（1） 加2:14；
54） 我該⋯說（1） 林前11:22；
55） 我⋯說過（1） 約11:40；
56） 他⋯說了（1） 約7:9；
57） 他就⋯說（1） 路8:4；
58） 他從前所告訴⋯的（1） 可16:7；
59） 你們⋯說的（1） 路12:3；
60） 他⋯講論（1） 路15:3；
61） 我吩咐（1） 太2:13；
62） 你們⋯告訴（1） 路20:3；
63） 該說（1） 啓22:17；
64） 曾說過：（1） 林後6:16；
65） 你說得（1） 路20:39；
66） 我們說（1） 路20:5；
67） 可以吩咐（1） 路4:3；
68） 就告訴（1） 路22:67；
69） 就吩咐（1） 可8:7；
70） 回答（1） 可11:6；
71） 問（1） 路20:2；
72） 他說完了（1） 路19:28；
73） 我們吩咐（1） 路9:54；
74） 又說（1） 路9:22；
75） 議論（1） 路7:39；
76） 設（1） 路12:16；
77） 財主說（1） 路16:27；
78） 他所說的（1） 太28:6；
79） 我告訴（1） 約6:36；
80） 請告訴（1） 約20:15；
81） 說一聲（1） 約18:16；
82） 曾說：（1） 徒4:25；
83） 只說（1） 徒21:14；
84） 既說（1） 林前15:27；
85） 可以說明（1） 徒24:20；
86） 請說（1） 約13:24；
87） 叫我說（1） 約12:49；
88） 稱為（1） 約10:35；
89） 他曾說（1） 太27:43；
90） 她說了（1） 約11:28；
91） 我才說話（1） 約11:42；
92） 我可說（1） 約12:27；
93） 請說罷（1） 路7:40
原文音譯：™ršw 誒雷哦
詞類次數：動詞（71）
原文字根：湧出
字義溯源：說出*，說，稱，告訴，稱為，問，誹，毀謗；或源自（λέγω）=說出來），或源自（ῥέω）=湧流*）
同源字：1） （ἀνεξεραύνητος）不能探求出來 2） （διερωτάω）徹底查詢 3） （ἐξεραυνάω）探求 4） （ἐπερωτάω）請求 5） （ἐπερώτημα）調查 6） （ἐραυνάω）查考 7） （λέγω）說出 8） （ἐρωτάω）查詢 9） （προλέγω / προεῖπον）已經說出
出現次數：總共（72）；太（10）；可（2）；路（20）；約（6）；徒（7）；羅（11）；林前（3）；林後（2）；腓（1）；來（6）；雅（1）；啓（3）
譯字彙編：
1） 說（16） 太25:40； 路12:10； 路13:12； 路13:25； 路14:9； 路15:18； 路17:8； 路22:11； 徒13:34； 徒17:28； 羅6:1； 羅9:20； 林前14:16； 來4:4； 來13:5； 啓19:3；
2） 所說的（5） 太26:75； 路2:24； 約11:13； 約12:50； 徒13:40；
3） 我們可說（3） 羅7:7； 羅9:14； 羅9:30；
4） 他⋯說（3） 太25:41； 林後12:9； 來1:13；
5） 你們⋯說（2） 路4:23； 路19:31；
6） 我們能說（2） 羅3:5； 羅8:31；
7） 我要⋯說（2） 太13:30； 路12:19；
8） 他必說（2） 可11:31； 路20:5；
9） 要⋯說（2） 太7:22； 太25:34；
10） 我⋯說（2） 腓4:4； 啓7:14；
11） 我⋯告訴（1） 可11:29；
12） 他必⋯說（1） 太21:25；
13） 就⋯說（1） 路17:7；
14） 你們可以⋯說（1） 太17:20；
15） 他⋯所說的（1） 路22:13；
16） 他⋯說的（1） 徒20:38；
17） 你必⋯說（1） 羅9:19；
18） 要將⋯告訴（1） 啓17:7；
19） 你們⋯說的（1） 徒8:24；
20） 我⋯稱（1） 約15:15；
21） 人要⋯說（1） 路17:23；
22） 會說（1） 雅2:18；
23） 我⋯說過（1） 約6:65；
24） 他們⋯說（1） 路17:21；
25） 他所說的（1） 來4:3；
26） 你說（1） 約4:18；
27） 我告訴了（1） 約14:29；
28） 所說的：（1） 徒2:16；
29） 他們要說（1） 路23:29；
30） 說：（1） 路20:42；
31） 告訴（1） 太21:24；
32） 有話說（1） 路4:12；
33） 他要說（1） 路13:27；
34） 誹（1） 徒23:5；
35） 說來（1） 羅4:1；
36） 我必說（1） 林後12:6；
37） 你們就說（1） 太21:3；
38） 他又說過（1） 來10:9；
39） 要問說（1） 林前15:35；
40） 要說（1） 林前14:23；
41） 所說的:（1） 羅4:18；
42） 你要說（1） 羅11:19；
43） 他已說（1） 來10:15
原文音譯：lšgw 累哥
詞類次數：動詞（δικαιοσύνη））
原文字根：安置（說） 相當於： （אָמַר）
字義溯源：陳述*，說，講，誇，勸，設，指，談，談論，說話，告訴，問，問說，回答，吩咐，稱，稱為，稱呼，叫，名叫，叫作，看作，意思，提起，辯明。這字用了一千三百餘次，意為：說，口頭或書面的告訴。 （λέγω / εἴρω）與 （ἀπολαλέω / λαλέω）的分別： （ἀπολαλέω / λαλέω）重在說話的聲音，發音。 （λέγω / εἴρω）重在說話的本質和意思。當這兩個編號同時在一句話中使用時，和合本就譯為：他用比喻對他們講（ἀπολαλέω / λαλέω））許多道理，說（λέγω / εἴρω）），有一個⋯（ 太13:3）。參讀 （ἀγγέλλω） （αἰτέω） （ἀποκρίνομαι） （ἐπιλέγω） （διαμαρτύρομαι）同義字
同源字：1） （αἰσχρολογία）卑鄙的談話 2） （ἀντιλέγω）辯駁 3） （γενεαλογέω）清點族譜 4） （γενεαλογία）世代溯源 5） （διαλέγομαι）周全的說話 6） （διάλεκτος）談論 7） （διαλογίζομαι）深思熟慮 8） （ἐλλογάω / ἐλλογέω）計及，算作 9） （ἐπιλέγω）稱呼，挑選 10） （κακολογέω）誹謗 11） （καταλέγω）登記 12） （λέγω / εἴρω）陳述 13） （λόγος）話 14） （ὁμολογέω）同意 15） （παραλέγομαι）沿岸航行 16） （παραλογίζομαι）誤算 17） （προλέγω / προεῖπον）預言 18） （συλλέγω）收集 19） （συναρμολογέω）緊靠的連結一起 20） （χρηστολογία）似有用的話參讀 （κήρυγμα）同義字
出現次數：總共（1324）；太（290）；可（203）；路（221）；約（268）；徒（103）；羅（34）；林前（22）；林後（11）；加（9）；弗（7）；腓（3）；西（2）；帖前（2）；帖後（2）；提前（4）；提後（2）；多（1）；門（2）；來（32）；雅（7）；彼後（1）；約壹（4）；約貳（2）；猶（2）；啓（90）
譯字彙編：
1） 說（774）數量太多，不能盡錄；
2） 我⋯告訴（86） 太5:18； 太5:26； 太6:2； 太6:5； 太6:16； 太8:10； 太8:11； 太10:15； 太10:23； 太10:42； 太11:11； 太12:36； 太13:17； 太16:28； 太17:20； 太18:3； 太18:13； 太18:18； 太18:19； 太19:23； 太19:24； 太19:28； 太21:21； 太21:31； 太23:36； 太24:2； 太24:34； 太24:47； 太25:12； 太25:40； 太26:13； 太26:21； 太26:34； 可3:28； 可8:12； 可9:1； 可9:41； 可10:15； 可10:29； 可11:23； 可11:33； 可12:43； 可13:30； 可14:9； 可14:18； 可14:25； 可14:30； 路4:24； 路4:25； 路9:27； 路11:51； 路12:5； 路12:8； 路12:37； 路12:44； 路18:17； 路18:29； 路21:3； 路21:32； 路23:43； 約1:51； 約3:3； 約3:5； 約3:11； 約5:19； 約5:24； 約5:25； 約6:26； 約6:32； 約6:47； 約6:53； 約8:34； 約8:51； 約8:58； 約10:1； 約10:7； 約12:24； 約13:16； 約13:20； 約13:21； 約13:38； 約14:12； 約16:20； 約16:23； 約21:18； 腓3:18；
3） 他⋯說（78） 太8:7； 太8:26； 太9:37； 太12:13； 太16:15； 太19:8； 太19:18； 太20:7； 太20:23； 太21:13； 太22:20； 太22:21； 太22:43； 太26:25； 可1:38； 可2:25； 可3:3； 可4:9； 可4:11； 可4:21； 可4:24； 可4:26； 可4:30； 可4:35； 可5:39； 可6:31； 可7:9； 可7:18； 可7:20； 可7:27； 可8:12； 可8:21； 可9:1； 可10:11； 可12:16； 可12:38； 可14:32； 路3:7； 路3:11； 路5:36； 路5:39； 路9:23； 路12:54； 路14:12； 路16:1； 路16:5； 路16:7； 路19:22； 路21:10； 約1:21； 約1:39； 約1:51； 約2:5； 約2:8； 約6:12； 約6:42； 約6:65； 約11:7； 約16:17； 約18:5； 約18:17； 約19:5； 約19:14； 約21:15； 約21:15； 約21:16； 約21:17； 徒12:8； 徒13:35； 羅9:15； 羅10:8； 來5:6； 啓10:9； 啓17:15； 啓19:9； 啓19:10； 啓22:9； 啓22:10；
4） 我告訴（52） 太3:9； 太5:20； 太6:25； 太6:29； 太11:9； 太11:22； 太11:24； 太12:6； 太12:31； 太17:12； 太18:10； 太18:22； 太19:9； 太21:43； 太23:39； 太26:29； 太26:64； 可9:13； 可11:24； 路3:8； 路6:27； 路7:9； 路7:26； 路7:28； 路7:47； 路10:12； 路10:24； 路11:8； 路12:22； 路12:27； 路12:51； 路12:59； 路13:3； 路13:5； 路13:24； 路13:27； 路13:35； 路14:24； 路15:7； 路15:10； 路18:8； 路18:14； 路19:26； 路19:40； 路22:16； 路22:18； 路22:34； 路22:37； 約4:35； 徒5:38； 林前15:51； 啓2:24；
5） 他們⋯說（28） 太9:28； 太13:51； 太19:7； 太20:7； 太20:22； 太20:33； 太21:41； 太22:42； 太27:22； 可6:37； 可8:19； 可8:20； 可14:31； 路20:41； 路22:65； 約4:42； 約7:26； 約8:4； 約8:19； 約8:25； 約9:10； 約9:17； 約11:34； 約16:18； 約21:3； 徒28:4； 啓6:16； 啓10:11；
6） 告訴（20） 太5:22； 太5:28； 太5:32； 太5:34； 太5:39； 太5:44； 太16:18； 太21:27； 可10:32； 路11:9； 路16:9； 路20:8； 約12:22； 約12:22； 約16:7； 約16:12； 徒19:4； 加4:21； 加5:2； 啓13:14；
7） 我⋯說（19） 太8:9； 路12:4； 路17:34； 約8:46； 約16:26； 羅3:5； 羅6:19； 羅9:1； 羅10:19； 羅12:3； 林前7:8； 林前10:15； 林後11:16； 林後11:21； 林後11:21； 加3:17； 門1:19； 來11:32； 約壹5:16；
8） 他說（19） 太12:44； 太15:7； 太17:25； 太22:32； 可14:36； 路13:18； 約6:6； 約8:22； 約9:12； 約12:33； 約16:18； 徒13:25； 羅10:21； 林後6:2； 弗4:8； 弗5:14； 來1:6； 來1:7； 雅4:6；
9） 我說（17） 約5:34； 約8:45； 羅10:18； 羅11:1； 羅11:11； 羅15:8； 林前6:5； 林前7:6； 林前7:35； 林前9:8； 林後7:3； 加4:1； 加5:16； 弗4:17； 腓4:11； 西2:4； 提前2:7；
10） 說的（14） 路12:41； 路18:6； 約14:10； 徒11:16； 徒13:45； 徒15:17； 徒27:11； 林前9:10； 林前14:34； 林後6:18； 加4:30； 弗5:32； 來8:9； 啓10:4；
11） 稱為（12） 太1:16； 太4:18； 太26:3； 太27:33； 約4:25； 約11:16； 約20:24； 徒6:9； 弗2:11； 西4:11； 帖後2:4； 來11:24；
12） 他們說（11） 太11:18； 太11:19； 太21:31； 太22:21； 太23:3； 可3:21； 可3:30； 可14:2； 約8:6； 帖前5:3； 提後2:18；
13） 名叫（10） 太9:9； 太26:36； 太27:33； 可15:7； 路22:47； 約4:5； 約9:11； 約11:54； 約19:17； 徒3:2；
14） 我⋯說的（7） 可13:37； 路6:46； 約13:18； 林後8:8； 帖後2:5； 提後2:7； 門1:21；
15） 就說（7） 太9:24； 太27:47； 可6:38； 路12:55； 約1:36； 約9:8； 約19:28；
16） 說的話（7） 啓2:7； 啓2:11； 啓2:17； 啓2:29； 啓3:6； 啓3:13； 啓3:22；
17） 她⋯說（6） 太9:21； 太20:21； 約4:11； 約11:27； 約20:13； 啓18:7；
18） 稱為⋯的（6） 太10:2； 太26:14； 太27:17； 太27:22； 約21:2； 林前8:5；
19） 說：（6） 路1:67； 路6:20； 路11:2； 徒2:25； 林後6:17； 來8:10；
20） 所說的（6） 太21:16； 可14:68； 路9:33； 路18:34； 徒8:6； 羅3:19；
21） 叫（5） 太2:23； 太13:55； 太27:16； 約19:17； 啓8:11；
22） 他⋯說的（5） 太21:45； 可11:23； 約6:71； 約13:22； 約13:24；
23） 稱（5） 路18:19； 徒5:36； 徒8:9； 啓2:9； 啓3:9；
24） 你說（4） 太26:70； 羅2:22； 林前14:16； 啓3:17；
25） 你們說（4） 太16:2； 可8:29； 路11:18； 約9:41；
26） 我吩咐（4） 可2:11； 可5:41； 路5:24； 路7:14；
27） 你⋯說（4） 太7:4； 可5:31； 路11:45； 約1:22；
28） 說話（4） 路11:14； 約7:46； 約9:21； 徒24:10；
29） 叫作（3） 約19:13； 來9:2； 來9:3；
30） 稱⋯為（2） 可12:37； 約5:18；
31） 曾⋯說（2） 太14:4； 可6:18；
32） 他⋯講論（2） 路18:1； 約8:27；
33） 你們⋯說（2） 路7:33； 路7:34；
34） 說了（2） 路23:3； 羅3:8；
35） 我⋯說話（2） 羅11:13； 林後6:13；
36） 說的是（2） 太27:11； 可15:2；
37） 所說（2） 來4:7； 雅4:5；
38） 要說（2） 路10:5； 來5:11；
39） 我說的（2） 林前1:12； 林前10:29；
40） 耶穌⋯說（2） 約21:16； 約21:16；
41） 稱是（1） 啓2:20；
42） 他們⋯告訴（1） 可1:30；
43） 他曾吩咐⋯說（1） 可5:8；
44） 我要⋯告訴（1） 太25:45；
45） 說著（1） 啓4:8；
46） 牠⋯說（1） 可5:9；
47） 稱呼⋯的人（1） 太7:21；
48） 就⋯說（1） 太9:11；
49） 我是⋯的（1） 太10:27；
50） 說⋯話（1） 路13:17；
51） 我們⋯告訴（1） 帖前4:15；
52） 我是⋯說（1） 加3:15；
53） 我就⋯說了（1） 林後9:4；
54） 他們⋯稱為（1） 徒24:14；
55） 他們⋯說的（1） 提前1:7；
56） 他⋯說：（1） 來8:8；
57） 吩咐⋯說（1） 啓9:14；
58） 他們⋯所說的（1） 啓2:24；
59） 他們曾⋯說過（1） 猶1:18；
60） 我們⋯說的（1） 徒21:23；
61） 我⋯稱（1） 約15:15；
62） 她們⋯說（1） 可16:3；
63） 你們⋯說的（1） 可14:71；
64） 你⋯稱（1） 可10:18；
65） 他們⋯講說（1） 可8:30；
66） 說⋯時（1） 路9:34；
67） 他講⋯說（1） 路13:6；
68） 他就⋯說（1） 約13:6；
69） 他說⋯話（1） 約2:21；
70） 該說（1） 雅1:13；
71） 他們⋯告訴人（1） 可7:36；
72） 我們說（1） 羅4:9；
73） 正說話（1） 路22:60；
74） 你說的（1） 路22:60；
75） 又名（1） 路22:1；
76） 正談（1） 路21:5；
77） 已說了（1） 路22:70；
78） 述說（1） 路24:10；
79） 你們說的（1） 約13:13；
80） 他所說的（1） 約11:13；
81） 他說過（1） 約2:22；
82） 是說（1） 約1:38；
83） 他稱（1） 路20:37；
84） 你所講（1） 路20:21；
85） 你們稱為（1） 可15:12；
86） 她說（1） 可5:28；
87） 說話的人（1） 太12:48；
88） 卻說（1） 太9:34；
89） 他說著（1） 路8:8；
90） 談論（1） 路9:31；
91） 講論（1） 路14:7；
92） 講說（1） 路11:29；
93） 便說（1） 路11:24；
94） 宣告說（1） 路10:11；
95） 我就告訴（1） 約13:19；
96） 他說的（1） 約19:35；
97） 所謂（1） 弗2:11；
98） 我所說的（1） 林後9:3；
99） 說的（1） 羅9:25；
100） 他說：（1） 徒28:26；
101） 題起來（1） 弗5:12；
102） 可說（1） 多2:8；
103） 陳說（1） 來9:5；
104） 我們所講論的（1） 來8:1；
105） 已說（1） 來7:13；
106） 有說（1） 來3:15；
107） 所說的話（1） 徒28:24；
108） 所講的（1） 徒26:22；
109） 可稱為（1） 徒10:28；
110） 就是（1） 徒9:36；
111） 所言：（1） 徒7:48；
112） 講（1） 徒1:3；
113） 請說（1） 徒13:15；
114） 他們說了（1） 徒14:18；
115） 辯明（1） 徒26:1；
116） 就問（1） 徒25:20；
117） 陳述（1） 徒23:30；
118） 你告訴（1） 徒22:27；
119） 說過了（1） 來10:8
English (Woodhouse)
allude to, announce, call, declare, mean, mention, name, narrate, recite, relate, say, declare in words, in argument, make a point, make a remark, make a speech, refer to, score a point, speak aside, speak in public, speak of mean, speak of
